Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Σ’ έναν καθηγητή για το ΜτΘ.

( Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς )

   Θυμώνετε με κάποιους φίλους σας, οι οποίοι δυσαρεστούνται με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία. Εχετε δίκαιο. Ο θυμός σας είναι δίκαιος θυμός. Τέτοιος θυμός έχει αξία μπροστά στο θεό. Όμως δεν ωφελεί μόνο ο θυμός. Ούτε μόνον η πειθώ. Πρέπει να προσεύχεσθε για εκείνους, οι οποίοι κατά την αφροσύνη τους ξεσηκώνονται εναντίον του νόμου του θεού στα σχολεία. Να τους ανοίξει ο θεός τα μάτια, ώστε να δουν ότι κόβουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται. Διότι όλη η  διαπαιδαγώγηση της χριστιανικής νεολαίας βασίζεται πάνω στον αταλάντευτο βράχο της επιστήμης του Χριστού.

   Σ’ εκείνον βασιστήκαμε καθ’ όλη τη χιλιετία ( αναφέρεται εδώ στον ορθόδοξο Σερβικό λαό ) της βαπτισμένης ιστορίας μας, σ’ εκείνον πρέπει να βασιστούμε και σήμερα και αύριο και εις τους αιώνες. Τέτοια διαπαιδαγώγηση δεν μας ντρόπιασε στο παρελθόν, δεν θα το κάνει ούτε στο μέλλον. Μας έδωσε ανθρώπους πρώτης τάξεως, οι οποίοι είναι το κόσμημα της ιστορίας μας, όπως είναι τα αστέρια κόσμημα του ουράνιου θόλου. Και μας έδωσε πελώριο αριθμό τέτοιων ανδρών και γυναικών, αστεριών στο θόλο της λαϊκής ιστορίας μας. Και τι άλλο μπορεί να είναι στόχος στη διαπαιδαγώγηση παρά να δώσει ανθρώπους πραγματικούς; Η επιστήμη της παιδαγωγίας και σ’ εμάς και σε όλους τους βαπτισμένους λαούς απαραίτητα πρέπει να συμβαδίζει με την επιστήμη του Χριστού. Εάν η διαπαιδαγώγηση χωριστεί από την επιστήμη του Χριστού, δεν χάνεται η επιστήμη του Χριστού, αλλά χάνεται η διαπαιδαγώγηση, και χάνονται οι πραγματικοί άνθρωποι.  

   Εάν όμως χαθεί η διαπαιδαγώγηση στο σχολείο, το σχολείο γίνεται επικίνδυνο για τους ανθρώπους και για τους λαούς. Διότι  άνθρωπος εκπαιδευμένος μεν, αλλά χωρίς χαρακτήρα, είναι πολύ επικίνδυνος για τον εαυτό του και για τους άλλους, απ’ ότι άνθρωπος απαίδευτος και χωρίς χαρακτήρα. Ο δεύτερος είναι χωρίς χαρακτήρα κατ’ αδυναμία, ενώ ο πρώτος κατά την πίστη. Η σχισμή στην πίστη ενός ανθρώπου προκαλεί αναπόφευκτα και τη σχισμή στον χαρακτήρα. Τούτο το μαρτυρεί τόσο η βιβλική ιστορία όσο και η γενική ιστορία, των βαπτισμένων λαών. Οποιος βασιλιάς του Ισραήλ απομακρυνόταν από το Θεό, απομακρυνόταν και από το ήθος.

   Διότι, η πίστη είναι δεμένη με την ηθική, όπως ένα ποτάμι είναι δεμένο με την πηγή του, και το φώς με τον ήλιο. «εγώ ειμί η οδός» ( Ιωάνν. 14,6 ) είπε ο Χριστός, και «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» (Ιωάνν. 8, 12 ). Που θα πάμε τα παιδιά έξω από αυτή την οδό, παρά μόνο στην κατάρρευση; Με τι θα ποτίσουμε τις διψασμένες τους ψυχές; Με την γήϊνη λάσπη, που πίνουν και τα βόδια, ή με το ζωοφόρο ύδωρ; Με τι θα τα φωτίσουμε; Μόνο με τις απατηλές ακτίνες ή με το Φως Του;

   Αλλά, λένε, τα θρησκευτικά δεν είναι για τη δική μας μοντέρνα εποχή. Δεν ξέρω, το μόνο που βλέπω, είναι ότι και στη δική μας μοντέρνα εποχή κάλλιστοι άνθρωποι είναι εκείνοι που κρατιούνται από την πίστη του Θεού και τον Νόμο Του. Ούτε ξέρω ποιά άλλη επιστήμη θα μπορούσε να αντικαταστήση την επιστήμη του Χριστού στη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας. Ιδού, δεν υπάρχει καμμία άλλη επιστήμη για τον άνθρωπο, για το νόημα της ανθρώπινης ζωής και για το πώς πρέπει να είναι ο πραγματικός άνθρωπος, εκτός από τη θρησκευτική επιστήμη. 

   Κι έτσι κανένας δεν μπορεί να τοποθετήσει άλλο θεμέλιο διαπαιδαγώγησης, ούτε στην εποχή μας, ούτε χιλιάδες χρόνια ύστερα από εμάς, πέρα από Εκείνον, που είναι το ζωντανό θεμέλιο, το οποίο τοποθέτησε ο Ιδιος, λέγοντας ότι «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» ( Ιωάν. 15, 5 ).

 ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ, Δεν φθάνει μόνο η πίστη, Ιεραποστολικές επιστολές,  τόμ. Β’ ,  Εν πλώ, σελ. 72 – 74 ).