ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΘΕΙΣΜΟΣ

Νεο -Αθεϊσμός:

 Η σύγχρονη θρησκεία χωρίς Θεό.

κ. Λάμπρου Σκόντζου, 

Θεολόγου-Καθηγητού 

Ο διάβολος είναι ο μεγάλος αντίπαλος του Θεού. Αφότου ξέπεσε από την τιμητική και μακάρια θέση του στα τάγματα των αγγελικών δυνάμεων, έθεσε ως στόχο του να πλήξει τη Θεότητα πιστεύοντας, μέσα στην εγωιστική του σκοτοδίνη, ότι μπορεί να καταστρέψει το Θεό καινά πάρει τη θέση Του! Όμως διαπίστωσε ενωρίς ότι είναι αδύνατον να αγγίξει η εχθρότητά του ευθέως τη Θεότητα και γι' αυτό στράφηκε κατά των θείων δημιουργημάτων και ιδιαιτέρως του ανθρώπου, ο οποίος αποτελεί την κορωνίδα της κτίσεως. Επιθυμεί σφόδρα να αποκόψει τον άνθρωπο από την κοινωνία του με το Θεό, ώστε να τον προσδέσει στη δίκη του επιρροή, και τελικά να τον καταστρέψει. Πιστεύει πως η καταστροφή του ανθρώπου σημαίνει καίριο πλήγμα για τον ίδιο το Θεό.

Διαβάζοντας με προσοχή το ιερό βιβλίο της Γενέσεως παρατηρούμε ότι η προσπάθεια του διαβόλου, προκείμενου να παρασύρει τους πρωτοπλάστους στην πτώση, επικεντρώνεται στη μείωση της απολυτότητας του Θεού. Αυτό είναι το πρώτο βήμα του φαινομένου της αθεΐας στην ανθρώπινη ιστορία. Από τη στιγμή που οι πρωτόπλαστοι πείστηκαν για την σχετικότητα του Θεού και τη δυνατότητά τους να γίνουν από μονοί τους θεοί, άρχισε και η αμφισβήτησή Του, η οποία στο διάβα των αιώνων πήρε τη μορφή της ολοκληρωτικής άρνησής Του.

Είναι αλήθεια πως στην αρχαιότητα και ως τα τέλη του μεσαίωνα η ολοκληρωτική άρνηση του Θεού ήταν σπάνιο φαινόμενο. Αθεΐα σήμαινε κυρίως την άρνηση παραδεδομένων θρησκευτικών πεποιθήσεων. Οι διαβόητες δίκες περί αθεΐας στην αρχαία Ελλάδα αφορούσαν κατά κύριο λόγο την άρνηση των σοφών και επιστημόνων να λατρέψουν τις άθλιες «θεότητες» των πόλεων. Οι ειδωλολάτρες χαρακτήριζαν τους πρώτους Χριστιανούς ως «άθεους», διότι δεν λάτρευαν τους «θεούς» του παγανισμού. Ο παρανοϊκός Ιουλιανός (361-363), ονόμαζε τους Χριστιανούς «άθεους», διότι απέρριπταν τον παγανισμό, τον οποίο ήθελε να νεκραναστήσει και να επιβάλει στην αυτοκρατορία.

Ολοκληρωτική άρνηση της ύπαρξης του Θεού συναντάμε στη δυτική Ευρώπη στα χρόνια του λεγόμενου «διαφωτισμού». Υπερφίαλοι φιλόσοφοι, έχοντας υπόψη τους την προβολή ενός αντίχριστου Χριστιανισμού και την εικόνα ενός αντίθεου Θεού, από τον παπισμό και το γνήσιο τέκνο του τον προτεσταντισμό, διατύπωσαν τη θεωρία της απουσίας του Θεού. Η ευρωπαϊκή διανόηση και πρακτική ως τα σήμερα είναι στρατευμένη να καταρρίψει την πίστη στο Θεό. Όμως τα αποτελέσματα αυτής της γιγαντιαίας προσπάθειας εδώ και τριακόσια χρόνια, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Οι άνθρωποι αδιαφορώντας για τα κηρύγματα του αθεϊσμού, συνεχίζουν να πιστεύουν στο Θεό και να θρησκεύουν.

   Οι ποταμοί των αιμάτων στο όνομα της αθεϊστικής ιδεολογίας δε στάθηκαν ικανοί να Ξεριζώσουν την πίστη στο Θεό από τις καρδιές των ανθρώπων, ιδιαίτερα στον εικοστό αιώνα με τη μαρξιστική ιδεολογία. Η αποτυχία των αθεϊστών υπήρξε οικτρή. Στις μαρτυρικές χώρες των πρώην κομμουνιστικών καθεστώτων, όπου διαδραματίζονταν ένας ανελέητος διωγμός κάθε θρησκευτικής δραστηριότητας, τώρα έχουμε θρίαμβο της θρησκευτικότητας! Είναι μια ανέλπιστη έκπληξη! Αυτό που πέτυχαν είναι να αποτελεί όνειδος το να δηλώνει κάποιος σήμερα μαρξιστής!

   Με την κατάρρευση του μαρξισμού, ο αθεϊσμός εκφράζεται πλέον με τον αστισμό. Κατάλαβαν οι απανταχού της γης αθεϊστές ότι με τη βία δε μπορούν να πραγματοποιήσουν το σκοπό τους, και το χειρότερο διαπίστωσαν ότι η βία φέρνει αντίθετα αποτελέσματα! Έτσι τα τελευταία χρονιά μας προέκυψε μια νέα μορφή αθεϊσμού, την οποία οι ειδικοί χαρακτηρίζουν ως «Νέοαθεϊσμό». Παγκόσμιοι ηγέτες του, οι διαβόητοι εκπεφρασμένοι αθεϊστές: Richard Dawkins, Cristopher Hitchens, Sam Harris, V. Stenger κ.ά.  Επί της ουσίας δεν άλλαξε τίποτε, οι στόχοι του διαχρονικού αθεϊσμού παραμένουν οι ίδιοι, ήτοι το γκρέμισμα της πίστεως στο Θεό! Εκείνο που άλλαξε είναι η τακτική. Αποφάσισαν να αποβάλουν τον απροκάλυπτο φονταμενταλισμό και να ενδυθούν την προβιά του «πολιτισμένου», του «διαλλακτικού», του «αυθεντικού επιστήμονα». 

   

   Σήμερα οι αθεϊστές είναι «διανοούμενοι» και λιγότερο πολιτικοί. Χρήσιμα εργαλεία τους. τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης και ιδιαίτερα το διαδίκτυο. Χιλιάδες ιστοσελίδες με αθεϊστικό περιεχόμενο βομβαρδίζουν τους επισκέπτες τους, προβάλλοντας τα δήθεν κακά της θρησκείας και τα δήθεν καλά του αθεϊσμού. Οι στρατευμένοι αθεϊστές, δίκην ιεραποστόλου, επιχειρούν να «απαλλάξουν την ανθρωπότητα από την ασφυκτική μέγγενη της θρησκείας», να «ελευθερώσουν τον σύγχρονο άνθρωπο από την καταπιεστική πίστη στον ανύπαρκτο Θεό, με σκοπό να τον οδηγήσουν στην πρόοδο και την ευημερία, την οποία του στερεί η θρησκευτική πίστη», «να καταλάβουν οι άνθρωποι πως η μόνη λύση των προβλημάτων τους και η ευτυχία τους εξαρτάται αποκλειστικά από την επιστήμη, από την οποία τους αποξενώνει η θρησκεία», κλπ. Μεγαλοστομίες, χωρίς ουσία και περιεχόμενο! Συνθήματα χιλιοειπωμένα, από την εποχή του «διαφωτισμού», τα οποία δεν πείθουν κανέναν σοβαρό άνθρωπο.

   Προσφιλής τους μέθοδος, η παραποίηση και η παραχάραξη της ιστορίας. Μια δοκιμασμένη μέθοδος από τις ομάδες του σύγχρονου αποκρυφιστικού πλέγματος της «Νέας Εποχής» και ιδιαίτερα του νεοπαγανισμού. Όσοι γνωρίζουμε ιστορία μένουμε έκθαμβοι μπροστά στο εύρος της ιστορικής παραχάραξης. Κάνουν επίσης φρικτή παραποίηση και εκμετάλλευση των επιστημονικών δεδομένων. Έχοντας ως «ευαγγέλιο» τους τις νεοδαρβινικές θεωρίες και επιλέγοντας με δεξιοτεχνία όσες επιστημονικές θεωρίες και πορίσματα τους εξυπηρετούν, προσπαθούν να στηρίξουν τις αλλοπρόσαλλες δοξασίες τους. Πριν λίγο καιρό, όταν ανακοινώθηκε από τους αστρονόμους ότι ανακαλύφτηκε κάποιος πλανήτης σε κάποιο άστρο του γαλαξία μας, που ίσως μοιάζει με τη γη μας, έσπευσαν οι στρατευμένοι του αθεϊσμού να διακηρύξουν πως «εδώ τελειώνει το παραμύθι του Θεού»! 

   Τελευταία κυκλοφόρησε το βιβλίο του αθεϊστή συγγραφέα Richard Dawkins με τον πομπώδη τίτλο: «Η Περί Θεού Αυταπάτη», όπου επιχειρείται με άθλια σοφίσματα, χυδαία ιστορική παραχάραξη και παραποίηση επιστημονικών δεδομένων, να παρουσιασθεί η πίστη στο Θεό ως γελοιότητα και αυταπάτη. Μελετώντας όμως το βιβλίο ενός αληθινού επιστήμονα του Alistair McGrath, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, με τίτλο: «Η Αυταπάτη του Dawkins», (απάντηση στον ως άνω αθεϊστή συγγραφέα), αποδεικνύονται πανηγυρικά η ρηχότητα, η γελοιότητα και τα απατηλά επιχειρήματά του! Στο κατάπτυστο βιβλίο του ο θρασύς παραχαράκτης Richard Dawkins ζητά να του παρατεθεί έστω και ένα έγκλημα του αθεϊσμού. Ο McGrath του παραθέτει τα εκατομμύρια εγκλήματα, όπως αυτά της Γαλλικής Επανάστασης και των μαρξιστικών καθεστώτων, καταδεικνύοντας τον αθεϊσμό ως διαχρονική δολοφονική συμμορία!

   Άλλη πρόσφορη τακτική του νεοαθεϊσμού είναι η κοινωνική οργάνωση. Αθεϊστές σε όλο τον κόσμο ιδρύουν οργανώσεις και ενώσεις αθέων για τον καλλίτερο συντονισμό της δράσης τους, καταθέτοντας σ' αυτές τις απόψεις τους και τον οβολό τους για τη διάδοση των αθεϊστικών αρχών και την ενδυνάμωση της αντιθρησκευτικής προπαγάνδας. Στην Αγγλία το αθεϊστικό ρεύμα έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Κατόρθωσαν οι αθεϊστικές οργανώσεις και αγόρασαν διαφημιστικό χώρο στα μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία), όπου αναρτούν αφίσες με αθεϊστικά συνθήματα, όπως «Πιθανότατα δεν υπάρχει θεός, απολαύστε τη ζωή σας»! 

   ο ίδιο και στις ΗΠΑ, όπου αγόρασαν διαφημιστικό χώρο στο μέτρο της Νέας Υόρκης, αναρτώντας αθεϊστικά μηνύματα, με τα οποία βομβαρδίζονται εκατομμύρια επιβάτες την ημέρα. Έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπέιλορ, το 2006, έδειξε ότι περισσότεροι από 15.000.000 άθεοι στις ΗΠΑ δηλώνουν στρατευμένοι στο άρμα του αθεϊσμού. Διοργανώνουν επίσης πληθώρα διεθνών συνεδρίων, κυρίως σε πανεπιστήμια, στα οποία βγάζουν επιστημοφανή πορίσματα, ότι δήθεν υπάρχει απόλυτη διάσταση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας, ότι η πίστη στο Θεό είναι ανασταλτικός παράγων της προόδου, κλπ. Άλλη δραστηριότητα των αθεϊστικών οργανώσεων είναι η παρότρυνση πολιτών να αποκηρύξουν το χριστιανικό βάπτισμα και την όποια θρησκευτική τους ιδιότητα, επισήμως στις κρατικές αρχές. Στη χώρα μας έχει οργανωθεί παρόμοιο κίνημα απαλοιφής του βαπτίσματος από τα δημοτολόγια των Δήμων, την ίδια στιγμή που και οι νεοπαγανιστές κάνουν μυστικές τελετές «εξαγνισμού από το μίασμα του χριστιανικού βαπτίσματος»!

    Είναι άραγε σύμπτωση αυτό; Φρονούμε πως όχι! Μέσα από τις απειράριθμες αθεϊστικές ιστοσελίδες προβάλλονται «ομολογίες» «πρώην πιστών», οι οποίοι «αποχαιρετούν τη θρησκευτική τους πίστη», με γελοία, παιδαριώδη, χιλιοειπωμένα επιχειρήματα, πανομοιότυπα σε κάθε περίπτωση, αντιγραμμένα κυριολεκτικά με καρμπόν!

    Δεν είναι υπερβολή να χαρακτηρίσουμε τον νέο αθεϊσμό ως μια «νέα θρησκεία χωρίς θεό», διότι έχει όλα τα χαρακτηριστικά της θρησκείας, ήτοι: μεταφυσική πίστη στην ανυπαρξία τον Θεού, πνευματικούς ηγέτες, δόγματα, φανατισμό, ιεραποστολικό ζήλο, οργάνωση και στράτευση οπαδών, φόνταμενταλισμό, μεσσιανισμό, κλπ. Αυτό το πιστεύουν και το δηλώνουν και οι ίδιοι οι άθεοι. 

   Ο ελληνικής καταγωγής αθεϊστής λέκτορας στο πανεπιστήμιο της Μελβούρνης Θωμάς Πατάκης δήλωσε: «Αρχίσαμε να κάνουμε θεσμούς, όπως μια θρησκεία, έχουμε ιερείς, αποστόλους και οπαδούς»! Διαθέτει η σύγχρονη αθεϊστική θρησκεία ακόμα και «μάρτυρες», όπως ο Taslima Nasreen, αντιφρονών από το Μπαγκλαντές, ο οποίος έγινε στόχος από τους μουσουλμάνους για την αθεϊστική του δράση! Ένας από τους ηγέτες του παγκοσμίου νεοαθεϊσμού ο Sam Harris, δίκην γνησίου θρησκευτικού προφήτη, «προφήτεψε» πως «αν ο σύγχρονος άνθρωπος δεν απαρνηθεί τη θρησκευτική του πίστη, θα επέλθουν τεράστιες φυσικές καταστροφές» (www.kathimerini.gr)! Μάλιστα!

   Φρονούμε ότι η πολεμική κατά των θρησκευόμενων και ιδιαίτερα κατά των πιστών χριστιανών, έχει μπει σε νέα επικίνδυνη φάση. Ο αντίδικος διάβολος δίνει την ύστατη και δυναμικότερη μάχη του κατά του Θεού στους έσχατους χρόνους που ζούμε. Η άθεη θρησκεία του νεοαθεϊσμού είναι ένα από τα απειράριθμα δολοφονικά πλοκάμια του σύγχρονου παγκοσμίου «πνευματικού» τέρατος της «Νέας Εποχής», ο οποίος εξυπηρετεί πλήρως το εφιαλτικό όραμα της ανατριχιαστικής πανθρησκείας, της οποίας «θεός» θα είναι ο Εωσφόρος, ο προσφιλής «θεός» των νεοεποχιτών.

   Το γκρέμισμα του αληθινού Θεού, που οραματίζονται και επιδιώκουν οι αθεϊστές, δε θα σημάνει την απουσία Του, αλλά την αντικατάστασή Του από τον αρχέκακο επαναστάτη, ο οποίος επιβουλεύεται το θρόνο της μεγαλοσύνης Του! Αυταπατώνται οικτρά όσοι από τους θλιβερούς οπαδούς του αθεϊσμού πιστεύουν σε μια απόλυτα άθεη μελλοντική κοινωνία, διότι στη θέση του Θεού θα θρονιαστεί εξάπαντος ο διάβολος, αυτόν που λατρεύουν και προωθούν οι σκοτεινοί ηγήτορες της «Νέας Εποχής» και της «Νέας Τάξεως Πραγμάτων», οι ιθύνοντες νόες των αθεϊστών!

   Εμείς, ως πιστοί χριστιανοί, οφείλουμε να μένουμε αμετακίνητοι «τη άπαξ παραδοθείση τοις αγίοις πίστει» (Ιουδ. 3) και αλήθεια, η οποία μας αποκαλύφτηκε από τον σαρκωμένο Θεό μας, τον Ιησού Χριστό. Οφείλουμε επίσης να μιμούμαστε τους αθεϊστές στο ζήλο και την ορμητικότητα τους, για την προάσπιση της πίστης μας στον αληθινό Θεό. Επιβάλλεται να ορθώνουμε επαρκή λόγο απέναντι στην αθεϊστική ρηχή επιχειρηματολογία, ξεσκεπάζοντας την αλλόκοτη άθεη νεοεποχίτικη θρησκεία του αθεϊσμού, φανερώνοντας τους ολέθριους στόχους της. Ας συνειδητοποιήσουμε πως οι πονηροί καιροί, στους οποίους ζούμε, δεν επιτρέπουν εφησυχασμούς!

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011, ΤΕΥΧΟΣ 65

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ-ΕΚΚΛΗΣΙΑ

                                                           

 ΠΕΡΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΑΓ. ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ: ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑΣ

 

ΠΡΩΤ.  ΚΕΙΜΕΝΟ Ε.Π.Ε.  εκδ.  « ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ »

ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ,  τ.  4,  σελ.  50.

 Πως  και με ποιο τρόπο η αγία Εκκλησία είναι εικόνα και τύπος του Θεού

 

Ελεγε , λοιπόν, ο μακάριος εκείνος γέροντας  ( ο Αγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης ) κατά ένα πρώτο  συμβολισμό της θεωρίας του, ότι η αγία Εκκλησία είναι τύπος κι εικόνα του Θεού, επειδή έχει το ίδιο μ’ αυτόν έργο, κατά τη μίμηση και κατά τη μορφή.

Αφού εδημιούργησε δηλαδή ο Θεός τα πάντα με την άπειρη δύναμή του και τα έφερε στην ύπαρξη, τα συγκρατεί, τα συνενώνει και χαράζει τα όριά τους. Συνδέει με την πρόνοιά του το ένα με το άλλο και με τον εαυτό του, και τα  νοητά και τα αισθητά. Και κρατώντας μαζί γύρω από τον  εαυτό του τα πάντα, στα οποία είναι αιτία κι αρχή και τέλος, ενώ κατά τη φύση βρίσκονται σε διάσταση, τα κάνει  να συγκατανεύουν το ένα στο άλλο σύμφωνα με μια  τάση τους, την τάση προς αυτόν, σαν βασική αρχή της σχέσης. Σύμφωνα μ’ αυτήν οδηγούνται όλα σε μία ταυτότητα  κίνησης και ύπαρξης, που αποκλείει την κατάλυση και τη  σύγχυση. Κανένα από τα όντα προβαδίζοντας, δε στασιάζει  εναντίον κάποιου άλλου, ούτε αποσπάται απ’ αυτό σύμφωνα  με τη διαφορά που χαρακτηρίζει τη φύση και την κίνησή του.

Συμφύονται όλα μαζί με όλα χωρίς να συγχέωνται, σύμφωνα με την ακατάλυτη σχέση και  φύλαξη της μοναδικής αρχής  κι αιτίας, που καταργεί κι επισκεπάζει όλες τις σχέσεις, που θεωρούνται ιδιαίτερες μεταξύ όλων ανάλογα με τη φύση καθενός από τα όντα. Όχι με το να τις καταστρέφη και να τις αναιρή και να τις κάνη να μην υπάρχουν, αλλά με το να τις νικά και να λάμπη απάνωθέ τους, όπως ακριβώς  το σύνολο πάνω από τα μέρη τους ή και με το να  παρουσιάζεται σαν αιτία του συνόλου αυτού σύμφωνα με την οποία και το ίδιο το σύνολο και τα μέρη του συνόλου, είναι φυσικό να φαίνωνται και να υπάρχουν, γιατί έχουν ολάκερη την αιτία τους να λάμπη απάνωθέ τους. 

Κι όπως ο ήλιος ξεπερνά τη λάμψη των άστρων και στη φύση  και στη δύναμη, έτσι κι αυτά σαν αποτελέσματα μιας αιτίας, δείχνουν την αιτία τους αυτή να καλύπτη όλη την ύπαρξή τους. Γιατί, όπως τα μέρη προέρχονται από το όλο, έτσι είναι  φυσικό και τα αιτιατά να αντλούν την ισχύ τους από την αιτία και να  γνωρίζονται απ’ αυτή και ν’ αφήνουν την ατομικότητά τους ν’ αδρανή, όταν, πιασμένα μέσα στην αναφορά προς την αιτία, λάβουν εξ ολοκλήρου την ποιότητα εκείνης  σύμφωνα με τη αδιάσπαστη, όπως είπαμε, δύναμη που  έχει η σχέση τους μ’ αυτήν. Αφού τα πάντα μέσα στα πάντα είναι ο Θεός, που με  απέραντο μέτρο υπερβαίνει τα πάντα, θα γίνη ορατός ολομόναχος σε όσους έχουν καθαρή σκέψη.

Τούτο θα γίνη, όταν ο νους, καθώς αναλογίζεται θεωρητικά  τους λόγους των όντων, σταματήση στον ίδιο το Θεό,  σαν αιτία κι αρχή και τέλος της δημιουργίας και της γένεσης  όλων, ένα βυθό αδιάστατο που περιέχει τα πάντα.

Κατά τον ίδιο τρόπο και η αγία Εκκλησία του Θεού θ’ αποδειχθή ότι ενεργεί ανάμεσά μας, όπως ο Θεός,  αρχέτυπο εκείνος κι εκείνη εικόνα του. Είναι βέβαια πολλοί κι αμέτρητοι σχεδόν στον αριθμό οι άνδρες κι οι γυναίκες και  τα παιδιά που διαφέρουν και κατά το φύλο και κατά τη  μορφή, την εθνικότητα και τις γλώσσες, τις περιπέτειες της ζωής  τις ηλικίες, τις γνώμες, την τέχνη, τους τρόπους, τις συνήθειες, τα επαγγέλματα. 

Και στις επιστήμες πάλι και στ’ αξιώματα, στις τύχες, στους χαρακτήρες, στις διαθέσεις  διακρίνονται μεταξύ τους και διαφέρουν πολύ όσοι έρχονται  σ’ αυτή και δέχονται απ’ αυτή την αναγέννησή τους και την αναδημιουργία τους με τη  δύναμη του πνεύματος. Δίνει όμως σ’ όλους αυτούς και χαρίζει μία κατά ίσο μέτρο θεϊκή μορφή και θείο όνομα και να προέρχωνται και να ονομάζωνται  από το Χριστό. Τους δίνει ακόμα τη μία απλή κι ασύνθετη και αδιαίρετη σχέση που δημιουργεί η πίστη, που τις  πολλές  κι αναρίθμητες διαφορές, που καθένας έχει, μήτε καν  ότι δεν υπάρχουν δεν επιτρέπει να γίνη γνωστό, επειδή  όλα γενικά σ’ αυτήν κατευθύνονται και συναντιούνται. Μέσα σ’ αυτήν  κανένας τίποτα εντελώς δεν ξεχωρίζει από το κοινό για χάρη  δική του. Ολοι συμφύονται ο ένας με τους άλλους  και συνδέονται μέσα στη μία απλή κι αδιαίρετη χάρη και δύναμη της πίστης. Ητανε, λέει, όλων η καρδιά και η ψυχή μία, ώστε από διάφορα μέλη να είναι ωστόσο και να φαίνεται ένα σώμα άξιο αληθινά του ίδιου του Χριστού, της αληθινής κεφαλής μας.

Στο σώμα αυτό, λέει ο Θείος Απόστολος, δ ε ν  υ π ά ρ χ ε ι  ά ν δ ρ α ς   κ α ι γ υ ν α ί κ α, ο ύ τ ε  Ι ο υ δ α ί ο ς   κ α ι  Ε λ λ η ν α ς, ο ύ τ ε  π ε ρ ι τ ο μ ή   κ ι  α κ ρ ο β υ σ τ ί α,  ο ύ τ ε   β ά ρ β α ρ ο ς   ο ύ τ ε   Σ κ ύ θ η ς,   ο  ύ τ ε  δ ο ύ λ ος    ο ύ τ ε   ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς. Α λ λ ά   τα  π ά ν τ α   κ α ι   μ ε σ α   στα   π ά ν τ α   είναι Αυτός που με τη μία κι απλή πάνσοφη  δύναμη της καλωσύνης του περικλείει τα πάντα  μέσα του, σαν ένα κέντρο από ευθείες, που ακτινωτά ξεκινούν απ’ αυτό, σύμφωνα με την ίδια απλή κι ενιαία αιτία  και  δύναμη. 

 Δεν αφήνει τις αρχές των όντων ν’ απομακρυνθούν μαζί με τα τέλη τους, περιορίζοντας κυκλικά τις προεκτάσεις τους και οδηγεί προς τον εαυτό του τις διακρίσεις  των όντων, που ο ίδιος εδημιούργησε. Δε θέλει  ν’ αποξενωθούν όλότελα μεταξύ τους και να γίνουν εχθρικά τα  πλάσματα και τα δημιουργήματα του ενός Θεού και να μην έχουν σχετικά με τι και που να παρουσιάσουν τη φιλία και  την ειρήνη και την ταυτότητα μεταξύ τους, οπότε θα κινδυνέψη, με το  χωρισμό τους από το Θεό, να μεταπέση το είναι τους στο μη είναι.

Είναι, λοιπόν, εικόνα του Θεού, καθώς είπαμε, η αγία Εκκλησία, γιατί πραγματοποιεί την ίδια ένωση ανάμεσα  στους  πιστούς, που κάνει ο Θεός, ακόμα κι αν τυχαίνη να  είναι διαφορετικοί στα ιδιώματα κι από διαφορετικούς και τόπους και τρόπους εκείνοι, που μέσα σ’ αυτήν γίνονται με  την πίστη  ένα σώμα. Την ένωση αυτή, κατά φυσικό τρόπο την πραγματοποιεί ο Θεός, χωρίς να προκαλήται  σύγχυση  στην ουσία των όντων. Την διαφορά μεταξύ τους, όπως έχει δειχθεί, την αμβλύνει και την οδηγεί στην ταυτότητα με την αναφορά και την ένωση με τον εαυτό του, σαν αιτία κι αρχή και τέλος.

ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΗΘΟΣ

                                         

                                        ΣΧΕΣΗ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΗΘΟΥΣ

Δόγμα και εκκλησιαστική ζωή

Τού π. Ιωάννη Ρωμανίδη

Πηγή: "Εμπειρική Δογματική τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας κατά τις προφορικές παραδόσεις του π. Ιωάννου Ρωμανίδη".  Τόμος Α'.

    Η Εκκλησία δια των Αγίων μελών της, που φωτίζονται από το Άγιον Πνεύμα, γράφει την Αγία Γραφή και η Εκκλησία την ερμηνεύει. Τίποτε δεν γίνεται μέσα στην Εκκλησία που να είναι ατομικό. Το ίδιο γίνεται και με τα δόγματα, τα οποία δεν είναι αποκομμένα από την ατμόσφαιρα της Εκκλησίας. Αυτό σημαίνει ότι η δογματική δεν είναι ένα μάθημα, δεν είναι ένα μόνον τμήμα της Εκκλησίας, δεν είναι κάτι ανεξάρτητο από την εκκλησιαστική ζωή. Τα δόγματα πρέπει να συνδέωνται στενά με την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας. Μεγάλη σημασία έχει η όλη εκκλησιαστική ζωή.

«Η έκφραση της Ορθοδόξου θεολογίας δεν είναι μόνον αυτά που έχουμε μέσα σε δογματικά κείμενα. Όλη η Ορθόδοξη πίστη είναι μια έκφραση της Ορθοδόξου θεολογίας και δογματικής. Επομένως, η σωστή προσέγγιση στην δογματική είναι πολύπλευρη».

   Έτσι, δεν μπορεί κανείς να δη απομονωμένα την εκκλησιαστική ζωή. Για παράδειγμα, και αυτή η εκκλησιαστική μουσική έχει δογματικό χαρακτήρα. Το ίδιο συμβαίνει και με όλες τις άλλες εκκλησιαστικές τέχνες, όπως την αγιογραφία.

   «Εξ αυτής της απόψεως, νομίζω ότι πρέπει κανείς την Ορθόδοξη παράδοση να την δη πάντοτε ολοκληρωμένα και όχι απομονωμένα. Δεν μπορεί κανείς να χωρίση πράγματι κατά τρόπο στεγανό, ώστε να πη αυτό είναι δογματικό, αυτό είναι ηθικό, εκείνο είναι κοινωνιολογικό, αυτό είναι μουσικό, αυτό είναι λατρευτικό κ.ο.κ. Αυτό δεν υπάρχει στην Ορθόδοξη παράδοση. Μέσα στην Ορθόδοξη παράδοση είναι όλα τα στοιχεία που συνιστούν την σύνθεση της όλης Εκκλησίας.

    Ακόμη και η μουσική της Εκκλησίας έχει δογματικό χαρακτήρα. Δεν μπορεί κανείς να ψάλλη μέσα στην Εκκλησία, όπως του κατέβει. Η μουσική έχει έναν σκοπό, ακριβώς, τον ίδιο σκοπό που έχει η θεολογία, η ασκητική δηλαδή. Εάν έχουμε μουσική στην Εκκλησία, που προκαλεί δαιμονικά αισθήματα, τότε είναι δαιμονική. Δηλαδή όχι ότι το ερωτικό που προκαλεί τον έρωτα είναι δαιμονικό καθ' εαυτό, αλλά δεν είναι ο σκοπός της Εκκλησίας, δεν μπορούμε εμείς να έχουμε ερωτικές σχέσεις με τους Αγίους, τον Χριστό και την Παναγία κλπ, όπως έχουν στην Λατινική Εκκλησία. Έχουν ερωτικές διαθέσεις έναντι των Αγίων, γι’ αυτό κι η μουσική τους είναι θηλυπρεπής και συναισθηματική.

Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει σοβαρά να έχη κανείς υπ' όψιν του αυτό που μου είπε η μητέρα μου μια φορά, όταν πήγα στην Εκκλησία και με ρώτησε ποιοι ψάλανε. Εγώ δεν ήξερα καλά τα Ελληνικά και της απάντησα, ότι σήμερα «τραγούδησε» ο τάδε. Κι η μητέρα μου μού είπε: «Α, παιδί μου, στην Εκκλησία, δεν τραγουδάμε. Ψάλλουμε».

   Αυτά τα τραγούδια των Δυτικών, η εκτέλεσή τους είναι αιρετική. Γιατί η εκτέλεση είναι αιρετική; Διότι απομακρύνει από την Ορθόδοξη πνευματικότητα. Ένας άνθρωπος που προσκολλάται σε τέτοια μουσική, δεν θα φθάση ποτέ σε κάθαρση και πόσο μάλλον στον φωτισμό. Για να γίνη κάθαρση, πρέπει να έχη ολόκληρο υπόβαθρο διαθέσεων κ.ο.κ. Ο άνθρωπος θα λοξοδρόμηση με μια κακή μουσική μέσα στην Εκκλησία. Το ίδιο συμβαίνει με την εικονογραφία. Αν βάλλετε μέσα στην Εκκλησία αυτές τις συνθέσεις του Μιχαήλ Αγγέλου ή τού Λεονάρδο ντα Βίντσι κλπ, είναι τουλάχιστον αμφίβολον αν θα πας εκεί που πρέπει να πας. Η αρχιτεκτονική παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην Ορθόδοξη θεολογία».

    Δόγματα δεν είναι μόνον οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, αλλά και το ευαγγέλιο. Εάν τα τρία πρώτα ευαγγέλια έχουν έναν κατηχητικό χαρακτήρα, το ευαγγέλιο του Ιωάννου που ομιλεί περί των μυστηρίων του Θεού «είναι μυσταγωγικόν και δογματικόν ευαγγέλιον».

   «Διότι το ευαγγέλιο του Ιωάννου είναι κυρίως απολογητικο-δογματικό ευαγγέλιο που σκοπό έχει την διαφώτιση, εφ’ όσον έχουν περάσει από το στάδιον της καθάρσεως ως κατηχούμενοι και έχουν γίνει νεοφώτιστοι.

   Δεν είναι τυχαίο ότι το ευαγγέλιο του Ιωάννου αναγιγνώσκεται και ερμηνεύεται από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή. Γι’ αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας ονομάζουν το ευαγγέλιο αυτό, πνευματικό ευαγγέλιο. Και δεν είναι για όλους, είναι για εκείνους που έχουν βαπτισθή κ.ο.κ.».

   Μέσα σε αυτήν την προοπτική πρέπει να δούμε και την αξία των λειψάνων. Όταν φθάνη κανείς στην θέωση, θεώνεται και το σώμα, το οποίο γίνεται ιερό λείψανο. Δηλαδή, τα λείψανα έχουν δογματικό χαρακτήρα, είναι το αποτέλεσμα της εμπειρίας των δογμάτων.

   Βέβαια, πολλές φορές τα δόγματα μέσα στην Εκκλησία χρησιμοποιούνται, κακώς, για πολιτικούς σκοπούς και όχι για την κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση. Αυτό το βλέπουμε στην διαφορά μεταξύ Ρωμηών και Φράγκων.

   «Οι βασικές δυνάμεις οι οποίες συγκρούσθηκαν επί του πεδίου των θεολογικών μαχών, δεν ήταν οι Διατάξεις, το Κανονικό δίκαιο και το φιλιόκβε, αλλά οι Ρωμαίοι και οι Φράγκοι. Οι Φράγκοι χρησιμοποίησαν την δομή της Εκκλησίας και το δόγμα, για να διατηρήσουν το εις αυτούς φυσικό δικαίωμα τους, να κρατήσουν το ρωμαϊκό έθνος εν «δικαία υποτέλεια». Οι Ρωμαίοι επίσης χρησιμοποίησαν την δομή και το δόγμα για να αγωνισθούν για την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους.

  

   Αμφότερες οι πλευρές χρησιμοποίησαν εναλλάξ τα ίδια όπλα, ανάλογα με τις περιστάσεις και τις ανάγκες τους. Έτσι, τα ίδια επιχειρήματα από το Κανονικό δίκαιο και τις ψευδο-ισιδώρειες Διατάξεις ευρίσκονται πότε με το ένα μέρος, πότε με το άλλο, κατά τις τρέχουσες και τις αμυντικές ανάγκες έκαστου έθνους. Όμως, το filioque κατέστη αποφασιστικό σταθερό όπλο στην διαμάχη μεταξύ ανατολικών Ρωμαίων και Φράγκων, με τους δυτικούς Ρωμαίους προσπαθώντας να συνταχθούν με τους ανατολικούς Ρωμαίους».

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ

                                - ὈΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ-

 

                                              Παράδεισος

Σύμφωνα μὲ τὴ Βίβλο, ὁ Θεὸς χάρισε στὸν ἄνθρωπο τὸν Παράδεισο γιὰ τόπο κατοικίας καὶ τρόπο ζωῆς του. Στὸν Παράδεισο ὁ ἄνθρωπος ζεῖ ἁρμονικὰ σὲ μιὰ κοινωνία ἀγάπης μὲ τὸν συνάνθρωπό του, τὸ Θεὸ καὶ τὴ φύση. Ἐργάζεται εὐτυχισμένος γιὰ τὴν προστασία τοῦ Παραδείσου ὡς τρόπου ζωῆς καὶ ἀντλεῖ καρποὺς ἀπὸ αὐτόν. Κι᾿ εἶναι τόσοι πολλοὶ οἱ καρποὶ στὸν Παράδεισο ποὺ δὲν πρόκειται νὰ τελειώσουν ποτέ. Ἡ ἔννοια τῆς ἔλλειψης δὲν ὑπάρχει στὸν Παράδεισο. Ὅλα φτάνουν καὶ περισσεύουν. Ποτὲ ὁ ἄνθρωπος δὲν βρέθηκε στὴν ἀνάγκη νὰ ὑπερβεῖ τὰ ὅρια ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, τὴ μιὰ καὶ μοναδικὴ ἐντολή, νὰ μὴ φάει δηλαδὴ ἀπὸ τὸν ἀπαγορευμένο καρπό.

Ἁμαρτία

Κι᾿ ὅμως, ὁ ἄνθρωπος τὸ κάνει αὐτὸ ἀπὸ ἀπληστία. Ὑπερβαίνει τὰ ὅρια, καὶ παραβαίνει τὴν ἐντολή, ὄχι ἀπὸ πραγματικὴ ἀνάγκη, ἀλλὰ ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ ματαιοδοξία. Ἐνῷ ὁ Θεὸς τοῦ χαρίζει ἁπλόχερα μὲ τὸ παραπάνω ὅτι χρειάζεται γιὰ νὰ ζήσει εὐτυχισμένος, ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἱκανοποιημένος, ἀλλὰ θέλει περισσότερα. Τρώγει, λοιπόν, τὸν ἀπαγορευμένο καρπό. Ὁ Θεὸς τὸν εἶχε προειδοποιήσει ὅτι ἂν φάει τὸν ἀπαγορευμένο καρπό, θὰ χάσει τὸν Παράδεισο. Καὶ πράγματι τὸν χάνει.

Γῆ

Ἡ Ἁγία Γραφή μας ἐξηγεῖ συμβολικά, μὲ ἁπλότητα καὶ γλαφυρότητα τὴ ζωὴ καὶ τὴ συμπεριφορὰ τοῦ ἀνθρώπου στὴ γῆ: Ὁ Θεὸς χάρισε στὸν ἄνθρωπο τὴ Γῆ, γιὰ τόπο κατοικίας του. Στὴ Γῆ ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ βρεῖ ὅλα τὰ ἀπαραίτητα γιὰ μία εὐτυχισμένη ζωή. Μὲ τόσο κόπο, ὅσο χρειάζεται γιὰ μία ὑγιεινὴ γυμναστικὴ μπορεῖ νὰ ἀποκτήσει ὅτι ἐπιθυμεῖ. Κι᾿ εἶναι τόσοι οἱ θησαυροὶ τῆς Γῆς, ποὺ δὲν πρόκειται νὰ τελειώσουν ποτέ. Ἡ ἔννοια τῆς ἔλλειψης δὲν ὑπάρχει. Ὅλα φτάνουν καὶ περισσεύουν. Ποτὲ ὁ ἄνθρωπος δὲ βρέθηκε στὴν ἀνάγκη νὰ ὑπερβεῖ τὰ ὅρια ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, τὴ μιὰ καὶ μοναδικὴ ἐντολή. Νὰ μὴν πλουτίσει περισσότερο, ἀπὸ ὅσο χρειάζεται γιὰ νὰ ἱκανοποιεῖ τὶς πραγματικές του ἀνάγκες..

Σχέση Ἐκκλησίας - φύσης

Ἡ Λατρευτικὴ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, δίνει στὴ φύση τὴν καλύτερη θέση ποὺ θὰ μποροῦσε, χρησιμοποιώντας γιὰ τὴ Θεία Κοινωνία, τὸ κρασὶ καὶ τὸ ψωμί, δυὸ καθημερινῆς χρήσης ὑλικὰ ποὺ παράγονται ἀπὸ τὴ φύση καὶ τὸν εὐλογημένο κόπο τοῦ ἀγρότη, τοῦ κατ᾿ ἐξοχὴν ἀνθρώπου τοῦ λαοῦ, ποὺ συνυπάρχει καὶ συνδημιουργεῖ μὲ τὴ φύση. Μετατρέπει μυστηριωδῶς, κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία, τὸ κρασὶ καὶ τὸ ψωμὶ σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία, δίνει τὸ στίγμα τῆς σχέσης της μὲ τὴ φύση.

Ἐξουσία, ἀλλὰ καὶ ὑποχρέωση

Ὡς Κορωνίδα τῆς Δημιουργίας, ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἐξουσία πάνω στὴ φύση. Μιὰ ἐξουσία ὅμως ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν πατρικὴ προστατευτικὴ διάθεση. Τὴ διάθεση τοῦ καλοῦ βασιλιὰ ποὺ γνοιάζεται γιὰ τὴν εὐημερία τοῦ λαοῦ του, καὶ φροντίζει νὰ τὸν προστατέψει ἀπὸ κάθε ἐχθρό. Ὁ Θεὸς εἶχε προειδοποιήσει τὸν ἄνθρωπο ὅτι ἂν φάει τὸν ἀπαγορευμένο καρπό, θὰ χάσει τὸν Παράδεισο. Καὶ πράγματι τὸν χάνει. Ὁ ἄνθρωπος δὲν φέρθηκε στὴ φύση σὰν καλὸς βασιλιάς, ἀλλὰ σὰν ἐκμεταλλευτὴς κατακτητής. Ἔτσι φτάσαμε στὸ σημεῖο σήμερα νὰ χάνουμε τὴ φύση.

Κανιβαλισμός

Ἡ δυναστευτικὴ διάθεση τοῦ ἀνθρώπου δὲ σταματᾷ στὴ φύση, ἀλλὰ ἐξελίσσεται σὲ κανιβαλισμό. Ἄνθρωποι καταδυναστεύουν συνανθρώπους τους μὲ ποικίλους τρόπους, μὲ σκοπὸ νὰ ἀποκτήσουν περισσότερα ἀγαθὰ ἀπὸ ὅσα πραγματικὰ χρειάζονται. Κυβερνήσεις καταπιέζουν τοὺς λαούς τους, ἐργοδότες τοὺς ὑπαλλήλους τους, πλούσιοί τους λιγότερο πλούσιους καὶ τοὺς φτωχούς, ἀκόμα καὶ φτωχοί τους φτωχότερους. Καὶ φυσικὰ τὸ πρόβλημα τῆς κατακτήσεως λαῶν ἀπὸ τὶς στρατιωτικὲς δυνάμεις ἄλλων λαῶν, ξεκινᾷ κι᾿ αὐτὸ ἀπὸ τὴν ἴδια πηγή. Τὴ δυναστευτικὴ διάθεση τοῦ ἀνθρώπου ἀπέναντι στὸ κοινωνικὸ καὶ φυσικὸ περιβάλλον, ἡ ὁποία ὀφείλεται στὴν ἀπληστία καὶ τὴ ματαιοδοξία.

Ὀρθοδοξία καὶ Δύση

Ἡ ἀνατολικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπορρίπτει ἀσυζητητὶ τὴν ἄποψη ὅτι ὁ Θεὸς ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο ἀπεριόριστη ἐξουσία πάνω στὴ φύση. Τὰ Δυτικοευρωπαϊκὰ δόγματα, ἐνστερνίζονται αὐτὴ τὴν ἄποψη. Ἂν ὄχι ἐπίσημα, τουλάχιστον στὴ νοοτροπία καὶ στὸν τρόπο συμπεριφορᾶς τους, εἶναι ὁλοφάνερη ἡ πίστη ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀπεριόριστα δικαιώματα πάνω στὴ φύση. Σήμερα, ὅλοι ἀναγνωρίζουν ὅτι ὁ «πολιτισμὸς» ποὺ κυριαρχεῖ σ᾿ ὅλο τὸν πλανήτη, ὁ δυτικοευρωπαϊκός, χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν οἰκολογικὴ κρίση. Γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, κάθε δυναστευτικὸ φέρσιμο ἀπέναντι σ᾿ ὁποιοδήποτε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἄνθρωπο, ζῷο, φυτό, ἢ ὁποιοδήποτε ἄλλο στοιχεῖο τῆς φύσης, ἀποτελεῖ προσβολὴ κατὰ τοῦ Δημιουργοῦ. Κάθε ἐνέργεια ποὺ συντελεῖ στὴ διατάραξη τῆς κοινωνικῆς ἢ τῆς οἰκολογικῆς ἰσορροπίας, εἶναι σοβαρότατη ἁμαρτία, καὶ χρειάζεται μετάνοια.

Βυζαντινὴ εἰκονογραφία

Στὴν εἰκονογραφία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπεικονίζεται ἡ φύση ἁρμονικὰ σχηματοποιημένη μὲ τὸν ἄνθρωπο. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὡς κορωνίδα τῆς δημιουργίας προβάλλεται πάντοτε στὸ προσκήνιο ἐνῷ ἡ ὑπόλοιπη φύση τοποθετεῖται ὡς περίγυρος, φανερώνει τὴν κυριαρχία τοῦ ἀνθρώπου σ᾿ αὐτὴν ἀλλὰ καὶ τὴν εὐθύνη του γιὰ μία ἁρμονικὴ συνύπαρξη μαζί της. Γιὰ τὴ δημιουργία τοῦ καλλιτεχνικοῦ συμπλέγματος ἀνθρώπου - φύσης ὅπως ὑπάρχει στὴ βυζαντινὴ ἁγιογραφία, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἀρκέσει οὔτε τὸ μεγαλύτερο ζωγραφικὸ ταλέντο ποὺ ὑπῆρξε ποτὲ στὸν κόσμο. Οἱ θεμελιωτὲς τῆς βυζαντινῆς τέχνης εἶχαν πάνω ἀπ᾿ ὅλα βιώσει προσωπικὰ τὴν κοινωνικὴ καὶ τὴν οἰκολογικὴ ἰσορροπία, ἐφαρμόζοντας οἱ ἴδιοι στὴ ζωή τους τὴν ὀλιγάρκεια, τὴ νηστεία, τὸ σεβασμὸ πρὸς τὸ συνάνθρωπο καὶ τὴ φύση. Ἀπέκτησαν μία ἐσωτερικὴ καλλιέργεια ἡ ὁποία ἐκφράστηκε καλλιτεχνικὰ μέσα ἀπὸ τὰ ἔργα τους, παρουσιάζοντας σ᾿ αὐτὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ἀληθινῆς τάξεως στὴ διαταραγμένη ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη ἁμαρτία Δημιουργία τοῦ Θεοῦ.

Παρεξήγηση καὶ πλάνη

Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ἀντιλαμβανόμενος τὸ οἰκολογικὸ ἀδιέξοδο τῆς ἐποχῆς μας, ἀνησυχεῖ καὶ κινητοποιεῖται γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή του. Καὶ ἐφ᾿ ὅσον τὸ πρόβλημα ἔχει τὶς ρίζες του ὅπως εἴπαμε στὸν δυτικοευρωπαϊκὸ πολιτισμό, ὁ ὁποῖος ἐκφράστηκε κυρίως μέσῳ τοῦ Ῥωμαιοκαθολικισμοῦ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ, ὅπως εἶναι φυσικὸ ὑπάρχει μία τάση ἀντίδρασης ἐναντίον τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς ἀνὰ τὸν κόσμο περιβαλλοντιστές. Τὸ τραγικὸ γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθόδοξους, εἶναι ὅτι οἱ λέξεις «Ἐκκλησία» καὶ «Χριστιανισμός» ἔχουν ἑδραιωθεῖ στὴ συνείδηση τῆς πλειοψηφίας τῶν ἀνθρώπων τοῦ πλανήτη, μὲ τὴ δυτικοευρωπαϊκὴ ἔννοια, περιθωριοποιώντας τὴν Ὀρθοδοξία. Καὶ τὸ θλιβερὸ σ᾿ αὐτὴ τὴν περίπτωση εἶναι ἡ δική μας συμπεριφορὰ καὶ τρόπος ζωῆς, ποὺ συχνὰ εἶναι τόσο ἐπηρεασμένα ἀπὸ τὰ ἀντίστοιχα Δυτικοευρωπαϊκά, ποὺ ὁ ἀντικειμενικὸς παρατηρητὴς καταλήγει στὸ συμπέρασμα ὅτι δὲν ὑπάρχει καμιὰ οὐσιαστικὴ διαφορά. Ἐμεῖς, λοιπὸν οἱ Ὀρθόδοξοι, τόσο ὁ λαὸς ὅσο καὶ ὁ κλῆρος, ἔχουμε μεγάλο μερίδιο εὐθύνης γιὰ τὴν ἀντιεκκλησιαστικὴ χροιὰ ποὺ παρατηρεῖται λίγο ἢ πολὺ στὴ νοοτροπία τῶν περιβαλλοντιστῶν ἀνὰ τὸν κόσμο. Αὐτὴ ἡ ἀντιεκκλησιαστικὴ – ἀντιχριστιανικὴ χροιά, δὲν εἶναι καὶ πολὺ ἐμφανής, γιατί δὲν χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἐπιθετικότητα. Ἂν ἦταν ἔτσι δὲν θὰ ἦταν καὶ τόσο ἐπικίνδυνη. Ἐκφράζεται διὰ τῆς προσφυγῆς σὲ ἄλλες θρησκεῖες, κυρίως προερχόμενες ἀπὸ τὴν ἄπω ἀνατολή. Οἱ θρησκεῖες τῆς ἄπω ἀνατολῆς χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἔντονη φυσιολατρία. Γι᾿ αὐτὸ πολλοὶ περιβαλλοντιστὲς καταφεύγουν σ᾿ αὐτές. Πρόκειται ὅμως γιὰ πλάνη. Σ᾿ αὐτὲς τὶς θρησκεῖες δὲν ὑπάρχει διάκριση μεταξὺ δημιουργήματος καὶ δημιουργοῦ. Ὁ Θεὸς ταυτίζεται μὲ τὴ φύση, καὶ κατ᾿ ἐπέκταση μὲ τὸν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ταυτίζεται μὲ τὴ φύση, καὶ κατ᾿ ἐπέκταση μὲ τὸ Θεό. Ἔτσι ἰσοπεδώνονται τὰ πρόσωπα καὶ ἡ διαφορετικότητά τους καὶ ἀφανίζεται ἡ ἔννοια τῆς σχέσης μεταξύ τους. Εἶναι τὸ ἄλλο ἄκρο τῆς Δυτικοευρωπαϊκῆς νοοτροπίας. Ἐνῷ στὴν Ὀρθοδοξία ὑπάρχει διαφορετικότητα, προσωπικότητα καὶ σχέση ἀγάπης καὶ σεβασμοῦ.

Διεθνεῖς σχέσεις καὶ ἐπιστροφή

Ἂς μὴν ἐπαναπαυόμαστε, λοιπὸν μὲ τὶς καλὲς σχέσεις ποὺ ἔχουμε μὲ τοὺς Οἰκολόγους ἄλλων λαῶν. Σωστὸ καὶ Ὀρθόδοξο εἶναι νὰ ἔχουμε ἀνοικτὴ τὴν καρδιά μας καὶ νὰ σχετιζόμαστε καὶ νὰ συνεργαζόμαστε μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους λαούς. Αὐτὴ ὅμως ἡ σχέση μας, τότε μόνον θὰ εἶναι ἀκίνδυνη, ἀγαστὴ καὶ παραγωγική, ὅταν βιώνουμε στὴν καθημερινή μας ζωὴ καὶ στὴ νοοτροπία μας ἀνόθευτα καὶ ἀκέραια τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση, ποὺ εἶναι ὁ μόνος δρόμος ἐπιστροφῆς στὸν παράδεισο, δηλαδὴ στὴν ἀρχέτυπη, φυσικὴ κατάσταση ἀνθρώπου καὶ περιβάλλοντος.