tag:blogger.com,1999:blog-33700024814694044832024-03-12T17:24:22.140-07:00Θεανθρώπινη ΠαιδείαΖωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.comBlogger125125tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-79158944586433572842021-08-20T12:46:00.004-07:002021-08-20T12:51:19.757-07:00ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑ<p> </p><div class="WordSection1">
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: red;"><span style="font-size: large;">Τα Θρησκευτικά στις Θερμοπύλες της ιστορίας
τους<o:p></o:p></span></span></b></p>
</div>
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><br clear="all" style="break-before: page; mso-break-type: section-break; page-break-before: always;" />
</span>
</span><p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #7030a0;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></span></b></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #7030a0;"><span style="font-size: large;">Τσαγκάρη Παναγιώτη<o:p></o:p></span></span></b></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><span style="font-size: large;">Υπ. Δρ. Θεολογίας,<o:p></o:p></span></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><span style="font-size: large;">Γενικού Γραμματέα της
Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων<o:p></o:p></span></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><span style="color: #7030a0;"><span style="font-size: large;">Ομιλία στην Ημερίδα<o:p></o:p></span></span></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><span style="color: #7030a0;"><span style="font-size: large;">«Σύγχρονη Παιδεία και Ελληνορθόδοξη Παράδοση»<o:p></o:p></span></span></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><span style="color: #7030a0;"><span style="font-size: large;">που διοργάνωσαν τα Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία Αθηνών
την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020 και ώρα 5.00 μ.μ. στο Ξενοδοχείο Caravel.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><a name="more"></a>Σεβαστοί πατέρες, Αγαπητοί φίλοι και φίλες,<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Προέρχομαι
από μία πύλη εισόδου των μεταναστών στη χώρα μας, το ακριτικό νησί της Λέσβου.
Όποιος όμως, ζει εκεί ή έστω επισκεφθεί για λίγο αυτή την περιοχή, εύκολα
διαπιστώνει ότι η συντριπτική πλειονοψηφία των κατοίκων της -όπως εξάλλου
συμβαίνει και με την πλειονοψηφία των κατοίκων των υπόλοιπων περιοχών που
πλήττονται από το ολοένα και διογκούμενο μεταναστευτικό πρόβλημα- οδηγούνται
από την εμπειρία τους, στο συμπέρασμα ότι <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u>είναι ψευδέστατη, παραπλανητική και προπαγανδιστική η πρόταση ότι
είμαστε ή θα γίνουμε πολυπολιτισμική κοινωνία.</u></b> Όπως απελπισμένα
ομολογούν, οι κάτοικοι των περιοχών αυτών, η ορθή διατύπωση είναι ότι μάλλον
οδεύουμε, προς την πραγμάτωση του τελικού σκοπού ενός σχεδίου που θέλει τη δημιουργία
μιας κοινωνίας και μιας χώρας μη ορθόδοξα χριστιανικής και ουσιαστικά μη
δημοκρατικής. Μάλιστα, έντρομοι οι κάτοικοι της παραμεθορίου, διαπιστώνουν ότι
και οι πόλεμοι σε όλο τον πλανήτη, ολότελα να σταματήσουν, οι μεταναστευτικές
ροές δεν πρόκειται να σταματήσουν διότι, εφευρέθηκε νέα αιτία μετανάστευσης, η
κλιματική αλλαγή! <o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Ο ΟΗΕ
ήδη, προειδοποιεί ότι «<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">ο
κόσμος πρέπει να προετοιμαστεί για εκατομμύρια κλιματικούς πρόσφυγες</b>»!
Ακόμη και η Γερμανία δια στόματος του υπουργού Εσωτερικών της Χορστ Ζεεχόφερ
κρούει τον κώδωνα για τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης μετανάστευσης στην ΕΕ και
προειδοποιεί λέγοντας ότι «<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">τα σύνορα
(της Γερμανίας), θα γίνουν πύλη εισβολής για ανθρώπους που επιδιώκουν κάτι άλλο
από το να τύχουν προστασίας</b>.» Κάποιοι ήδη μιλάνε για 250 εκατομμύρια νέων
μεταναστών που θα προστεθούν στα 750 εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών! Άραγε,
τι συμβαίνει και τι θα συμβεί τελικά;<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Για
να επιστρέψουμε στα καθ΄ ημάς, οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών που κατά
κύριο λόγο πλήττονται από τις μεταναστευτικές ροές, πιστεύουν ότι εκ των
πραγμάτων, είναι απόλυτα <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u>εφικτός
ο στόχος να μετατραπούμε ταχύτατα, καταρχήν σε μια διπολιτισμική –
χριστιανομουσουλμανική κοινωνία και έπειτα, σε μια κυριολεκτικά, αμιγώς
ισλαμική χώρα</u></b>. Ο στόχος αυτό υπηρετείται άριστα, διαμέσου των αθρόων
λαθρομεταναστευτικών κυμάτων που ανεξέλεγκτα διοχετεύονται, κατά μια άλλη
ανάγνωση, εισβάλλουν στην Ελλάδα, με απώτερο σκοπό την αντικατάσταση των
γηγενών πληθυσμών ή όπως διαφορετικά καταγγέλλεται, διαμέσου του αθόρυβου
ειρηνικού εποικισμού της χώρας(σημειωτέον ότι ο εποικισμός απαγορεύεται από το
διεθνές δίκαιο και το Σύνταγμά μας), καθόσον μάλιστα, το 90% των εισερχόμενων
μεταναστών είναι νεαροί άρρενες ισλαμιστές και όσοι εξ αυτών είναι
έγγαμοι, είναι ταυτόχρονα πολύτεκνοι ή υπερπολύτεκνοι.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Όλα
τα παραπάνω τα αναφέρουμε διότι καταγγέλθηκαν δημόσια, από τα πλέον επίσημα
χείλη του περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, κ. Κώστα Μουτζούρη[4] ο οποίος
μιλώντας για «<u>Σχέδιο υποκατάστασης του πληθυσμού</u>», είπε χαρακτηριστικά,
ότι «<u>Θέλουμε αποτροπή. Η πατρίς κινδυνεύει. Δεν μ' ενδιαφέρει τι λένε οι
συνθήκες</u>», λέγοντας επίσης, ότι «<u>Θέλουν να μας επιβάλλουν άλλο τρόπο
ζωής, άλλη θρησκεία</u>», αναφερόμενος παράλληλα και στον επιχειρηματία Σόρος
και τον ρόλο του. Να υπενθυμίσουμε επίσης και τις σχετικές δηλώσεις του
βουλευτή Λέσβου της ΝΔ Χαράλαμπου Αθανασίου ο οποίος εξέφρασε το φόβο του «ότι
η Λέσβος θα γίνει μία νέα Ροδόπη».<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Κατόπιν όλων αυτών, δεν είναι άραγε βάσιμος
ο φόβος που εκφράζεται από τους απελπισμένους νησιώτες μας ότι στην
εκκολαπτόμενη αυτή χώρα σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα φυτοζωεί για δείγμα,
μια φθίνουσα ορθόδοξη χριστιανική μειονότητα; Και πόσο άραγε απέχει από την
αλήθεια, ο ισχυρισμός ότι μελλοντικά αυτή η χριστιανική μειονότητα ίσως, θα
πρέπει με κάθε θυσία, να εξαφανιστεί ολότελα ή από μόνη της ή ακόμα και βίαια,
όπως συμβαίνει στις χριστιανικές μειονότητες πολλών χωρών της μέσης Ανατολής
αλλά και στους χριστιανικούς πληθυσμούς άλλων σημείων του πλανήτη μας, καθώς ο
Χριστός πάντα ενοχλεί την καθεστηκυία τάξη του ψέματος και της υποκρισίας;<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Μήπως λοιπόν, τελικά, όταν μιλάμε για μια
οικοδομούμενη πολυπολιτισμική κοινωνία στην Ελλάδα είναι ακριβέστερο να
εννοούμε μια υπό κατασκευή ελληνική(;) μουσουλμανική κοινωνία που θα
περιλαμβάνει μια ορθόδοξη χριστιανική μειονότητα;</b><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Βέβαια,
ως χριστιανοί οφείλουμε να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους, να μην προτρέπουμε σε
καμία παρανομία, να καταδικάζουμε την χρήση κάθε βίας αλλά ταυτόχρονα και εκ
της θέσεως μας είμαστε υποχρεομένοι να μην εθελοτυφλούμε μπροστά σε υπαρκτά
προβλήματα, να λαμβάνουμε υπόψη όλες τις απόψεις, κρίνοντάς τες κατά το μέτρο
των δυνάμεών μας, διαφυλάττοντας έτσι, τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα της
πατρίδας και των Ελλήνων. Όπως παρατηρούμε όμως, τείνει πλέον, να γίνει κοινή
πεποίθηση σ΄ ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, ότι στη διαδικασία
της δημιουργίας αυτού του υβριδικού κρατικού μορφώματος που προαναφέραμε, δεν
έχει σημασία αν οι πολιτικοί και οι πολιτικοί χώροι που επιλέγονται από τα
διάφορα παγκόσμια κέντρα αποφάσεων για να πραγματοποιήσουν τη μετάβαση της χώρας
σε αυτό το νέο καθεστώς, είναι αριστεροί ή δεξιοί πολιτικοί, αρκεί μόνον να
δηλώνουν πίστη στα οράματα της Νέας Παγκόσμιας Τάξης Πραγμάτων που οικοδομείται
και να υπηρετούν με το αζημίωτο μάλιστα, πιστά τα σχέδια των μεγάλων αφεντικών.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Για
το σκοπό αυτό άλλωστε, από τα εν λόγω κέντρα αποφάσεων, χρησιμοποιούνται
πολιτικοί χώροι και πολιτικοί με έντονη την ιδεολογία της Οικοφοβίας η έννοια
της οποίας είναι αντίθετη της ξενοφοβίας. «<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Οικοφοβία,
κατά τον Βρετανό φιλόσοφο Ρότζερ Σκράτον (Roger Scruton, 1944-2020), είναι
η εγγενής ανάγκη να υποβαθμίζεις τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, και τους
θεσμούς της δικής σου πατρίδας, της δικής σου κοινωνίας, θαυμάζοντας τα
αντίστοιχα άλλων λαών, και άλλων εθνοτήτων</b>»<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Έχουμε
φθάσει όμως, στο σημείο όπου κοινό χαρακτηριστικό όλων εκείνων που εργάζονται
στο σχεδιασμό της μετάλλαξης της ελληνικής κοινωνίας, να είναι, όχι απλά το να
διακατέχονται από την ιδεολογία της οικοφοβίας αλλά κυριολεκτικά το να μισούν
κάθετι ελληνικό και ορθόδοξα χριστιανικό. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Αυτό που συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία σήμερα, θα λέγαμε «<u>δεν
είναι μόνο πρόβλημα ψωμιού αλλά και μίσους</u>»</b>(Σαλβαντόρ Κορντόν). <u>Αυτό
το μίσος έχει μετατραπεί κυριολεκτικά σε ιδεολογία, σε μια ιδεολογία που
διαποτίζει κυρίως την αριστερή κουλτούρα η οποία από ανέκαθεν ήταν διεθνιστική
και εθνομηδενιστική και ταυτόχρονα, αθεϊστική και χριστομαχική</u>.
Τα τελευταία χρόνια όμως, αυτή η ιδεολογία του μίσους προς κάθετι
ορθόδοξα χριστιανικό και ελληνικό, διαπερνά και όλο το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα
καθώς, καριερίστες πολιτικοί από την άκρα αριστερά έως την άκρα
δεξιά εγκολπώνονται αυτή την, όπως την ονομάζουν, πολιτικά ορθή
κουλτούρα(politically correct culture) και εντάσσονται έτσι, ηθελημένα ή
αθέλητα στην υπηρεσία εκείνων που προωθούν τη δημιουργία μιας πραγματικά άλλης
Ελλάδας(!) σε μια Νέα Παγκόσμια Τάξη Πραγμάτων και το πέρασμά της σε μια Νέα
Εποχή! <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Η φορά των πραγμάτων λοιπόν,
τείνει να επιβεβαιώσει απόλυτα, εκείνους που υποστηρίζουν ότι ο δυτικός
πολιτισμός και Χριστιανισμός θα καταστραφούν από μέσα!</b><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Όλοι,
όσοι εντάσονται σε αυτή τη διαδικασία, δηλαδή της καταστροφής εκ των έσω, του
δυτικού πολιτισμού και του Χριστιανισμού, εξυπακούεται πως είναι
απαραίτητο, να πιστεύουν αλλά και να δηλώνουν προς τον λαό, σε κάθε ευκαιρία,
ότι ακολουθώντας την κατ΄ αυτούς, σοφή μέση οδό αγωνίζονται για το καλό όλων
των Ελλήνων, ότι όλα τα πραγματοποιούν για το καλώς εννοούμενο συμφέρον της
Ελλάδας και της πίστης γι΄ αυτό και αποφεύγουν τις ακραίες πολιτικές και γενικά
«τα άκρα», τα οποία μάλιστα, φροντίζουν να απομονώνουν πολιτικά, οικονομικά
και κοινωνικά στιγματίζοντάς τα συλλήβδην ως ακροδεξιά.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Πολλοί εξ αυτών, εξάλλου, είναι
συνήθως, οι χαμαιλέοντες του ελληνικού κράτους και της πίστης που αλλάζουν
χρώμα κι ένδυμα ανάλογα με τις περιστάσεις, ώστε να επιβιώνουν σε κάθε πολιτική
και εκκλησιαστική κατάσταση και πάντοτε να ευημερούν.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Τα
πολιτικά και κοινωνικά ιδεολογικά αυτά ρεύματα αλλά συνάμα και οι
προαναφερόμενες ραγδαίες εξελίξεις και αλλαγές ή ακόμη και οι χαρακτηριζόμενες
ως συνομωσιολογικές θεωρίες που αναφέρουμε ως υποθέσεις εργασίας, δεν αφήνουν
ανέγγιχτους τους εκκλησιαστικούς και θεολογικούς χώρους και κυρίως το μάθημα
των Θρησκευτικών.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Στα
πλαίσια αυτά, πολλοί από τους οπαδούς της μετάλλαξης της χώρας σε μια «ανοιχτή
κοινωνία»(Open Society), κυριολεκτικά επενδύουν με σημαντικές προσδοκίες,
αγωνιζόμενοι, μάλιστα, με κάθε τρόπο και κάθε θυσία, εδώ και μια περίπου
δεκαετία, με στόχο να επιβάλλουν ένα «ανοιχτό, πολυπολιτισμικό μάθημα
Θρησκευτικών» όπως το χαρακτηρίζουν, μέσα σε μια, σύμφωνα με τα διαφαινόμενα
σχέδια, υποτιθέμενη πολυπολιτισμική κοινωνία, λόγω των ανεμπόδιστα
συνεχιζόμενων μεταναστευτικών ροών. Σε ένα τέτοιου είδους «σύγχρονο
και πολιτικά ορθό» μάθημα Θρησκευτικών, σχεδιάζεται, από αυτά που βλέπουμε και
βιώνουμε, ένα ανοιχτό μάθημα το περιεχόμενο και ο προσανατολισμός του οποίου θα
καλλιεργεί την εκ βάθους καρδίας αποδοχή και υποδοχή των μεταναστών εκ μέρους
των ιθαγενών ορθόδοξων μαθητών και την σχεδιαζόμενη μετάλλαξη της ελληνικής
κοινωνίας σε μια κοινότητα της Νέας Τάξης Πραγμάτων. Μάλιστα, αυτοί που
σχεδιάζουν και εισηγούνται ένα τέτοιο είδους ανοιχτό μάθημα, που θα
εξυπηρετεί αυτούς τους στόχους, υποτίθεται, όπως διακηρύττουν, ότι το κάνουν
για να διασώσουν το μάθημα και τις θέσεις των Θεολόγων καθηγητών στο σχολείο.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Στην πραγματικότητα, όμως τι θα πετύχουν,
αν ποτέ ευοδωθούν τα σχέδιά τους; Απλά και καθαρά: Να μην διδάσκεται
ορθόδοξο χριστιανικό μάθημα στα σχολεία της Ελλάδας.</b> Και θα συμβεί
αυτό διότι οι μουσουλμάνοι μαθητές που θα έχουν κατακλύσει στο μεταξύ, τα
σχολεία της χώρας και θα αποτελούν ίσως και την συντριπτική πλειονοψηφία του
μαθητικού πληθυσμού της διπολιτισμικής ή ακόμη και της μονοπολιτισμικής
κοινωνίας μας, σύμφωνα με το σενάριο που προαναφέραμε, αυτονόητο είναι ότι θα
ζητήσουν και δικαίως θα λάβουν, να διδάσκονται ακέραιη και ανόθευτη την πίστη
τους, το Ισλάμ, όπως ήδη, συμβαίνει για παράδειγμα, σήμερα με τους έλληνες
μουσουλμάνους στη Θράκη. <o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Αντίθετα, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">οι χριστιανοί μαθητές θα είναι πλέον, μόνον
αυτοί υποχρεωμένοι, να διδάσκονται το προπαγανδιστικά βαπτισμένο
«ανοιχτό μάθημα» που μάλιστα, δεν θα τους αναπτύσσει την ορθόδοξη πίστη τους
αλλά μαεστρικά θα τους κατευθύνει κατηχητικά και προσηλιτιστικά διαμέσου της
συγχυτικής, συγκρητιστικής και διαστρεβλωτικής διδασκαλίας στα σαγόνια της
πανθρησκείας, στην ατομική θρησκεία, στο μηδενισμό και στην αθεϊα.</b><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Έτσι,
το διαθρησκειακό και πολυπολιτισμικό υποτίθεται χριστιανικό μάθημα για μόνους
τους ορθόδοξους μαθητές, που κάποιοι νυχθημερόν αγωνίζονται απεγνωσμένα να
καθιερωθεί, στοχεύει κυριολεκτικά, στην πλήρη εξαφάνιση κάθε χριστιανικού, ελληνορθόδοξου
στοιχείου της θρησκευτικής εκπαίδευσης στα σχολεία της Ελλάδας.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">Να λοιπόν, γιατί δεν εφαρμόζονται, από το
Υπουργείο Παιδείας, οι τέσσερις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της
Επικρατείας(ΣτΕ), του 2018 και 2019 οι σχετικές με το μάθημα των Θρησκευτικών.
Διότι αποτελούν ένα σημαντικό πισογύρισμα στα προαναφερόμενα σχέδια κι έναν
ανασταλτικό παράγοντα σε όσα έχουν ίσως, δρομολογηθεί και εκτυλίσσονται με
ραγδαίους ρυθμούς. Γι΄ αυτό παρατηρούμε να καταβάλλονται λυσσώδεις και
απεγνωσμένες προσπάθειες παράκαμψης με κάθε τρόπο των αποφάσεων του ΣτΕ.<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><u><span style="color: red;"><span style="font-size: large;">Οι αποφάσεις των δικαστών του ΣτΕ είναι βασισμένες στο
Σύνταγμα της Ελλάδος και επιβάλλουν σε όλους το δικαίωμα των ορθοδόξων
χριστιανών να διδάσκονται στο σχολείο, ακέραιη και ανόθευτη την πίστη τους,
διασώζοντας έτσι, στην κυριολεξία, τον ορθόδοξο χαρακτήρα του μαθήματος των
Θρησκευτικών. Αυτό βέβαια, θα ισχύει μέχρις ότου όσοι δίνουν εντολές και όσοι
εκτελούν εντολές ολοκληρωτικής μετάλλαξης της ελληνικής κοινωνίας, δεν θα
καταφέρουν να επιφέρουν και την ολοκληρωτική αλλαγή της δομής του Συντάγματος
της Ελλάδας, το οποίο είναι το τελευταίο ίσως, ανάχωμα σε αυτά τα άνομα και
ανθελληνικά σχέδια. Γι΄ αυτό και προς την κατεύθυνση αυτή, δηλαδή της αλλαγής
του Συντάγματος, παρατηρούμε να στρέφονται όλες οι προσπάθειες διαφόρων
πολιτικών χώρων και πολιτικών προσώπων.<o:p></o:p></span></span></u></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><u><o:p><span style="text-decoration: none;"><span style="font-size: large;"> </span></span></o:p></u></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><u><o:p><span style="text-decoration: none;"><span style="font-size: large;"> </span></span></o:p></u></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Προφανώς
αυτούς τους πολιτικούς θα είχε κατά νου ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς όταν έγραφε
ότι «το πνεύμα του κόσμου», η θεωρία δηλαδή, "πως τούτος ο κόσμος είναι τα
πάντα…, πως πέραν του ανθρώπου δεν υπάρχει Θεός…, υπάρχει στους αυτόκλητους
άρχοντες τούτου του κόσμου, οι οποίοι δεν γνωρίζουν και δεν αναγνωρίζουν τον
Θεάνθρωπο και Σωτήρα στο Πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Το ίδιο αυτό
κοσμικό πνεύμα υπάρχει και στους υλιστές και στους ορθολογιστές και στους
ουμανιστές και στους παπιστές και σε όλους εκείνους πού θέλουν να παρουσιάσουν
τον Θεάνθρωπο Χριστό ως άνθρωπο και να ερμηνεύσουν τον χριστιανισμό ως
ανθρώπινη φιλοσοφία, ως ανθρώπινη διδασκαλία, ως ανθρώπινο φαινόμενο και
δημιούργημα. «Το πνεύμα του κόσμου είναι», «η ανθρώπινη σοφία και παιδεία» κατά
τον Οικουμένιο."<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Και τούτο διότι, κατά τον ίδιο ορθόδοξο
πατέρα, την «πολυποίκιλη σοφία του Θεού», «μπορούν να την γνωρίσουν μόνον
εκείνοι που είναι εν τη Εκκλησία, σε καμία περίπτωση, όμως, εκείνοι πού είναι
εκτός αυτής, οι εμποτισμένοι με την εφημερότητα του κόσμου τούτου, δηλαδή, οι
φιλόσοφοι, οι ρήτορες και οι άρχοντες». Το κατά, τον άγιο Ιουστίνο, «πνεύμα του
κόσμου», είναι η κοσμοθεωρητική λογική των περισσότερων ίσως, σύγχρονων πολιτικών
μας και γι΄ αυτό αντιμετωπίζουμε συνεχώς προβλήματα και στο μάθημα των
Θρησκευτικών.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Οι
πολιτικοί μας λοιπόν, αν το ζήτημα ήταν κάτι απλό, αφορούσε για παράδειγμα,
απλά μια διδακτική μέθοδο ή κάποιες διορθώσεις σ΄ ένα βιβλίο, πιθανόν θα το
έλυναν τάχιστα. Όμως, γνωρίζοντας οι ίδιοι, α) πως όποιος ελέγχει την παιδεία,
ελέγχει και το μέλλον, τη ζωή και την ιστορία του τόπου και β) ότι το θέμα των
νέων Προγραμμάτων και βιβλίων των Θρησκευτικών, αφορά στον χαρακτήρα και στον
προσανατολισμό του συνόλου του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής
ταυτότητας και συνείδησης δυσκολεύονται υποτίθεται, να λύσουν το πρόβλημα,
επικαλούμενοι υποτιθέμενες πανταχόθεν προερχόμενες «πιέσεις». Γι΄ αυτό και
όσοι, παλεύουν με «νύχια και με δόντια», επί μια δεκαετία, για ένα ορθόδοξο
μάθημα των Θρησκευτικών, βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τις αποφάσεις του ΣτΕ,
δηλαδή δεν έχουν δει ακόμη, «φως στο τούνελ» του σκότους που ορισμένοι
μεθοδευμένα θέλουν να διατηρηθεί στην ελληνική παιδεία μέσω της δίωξης του
ορθόδοξου μαθήματος των Θρησκευτικών.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Το
πιο σημαντικό όμως, δεν είναι αυτό που κάνουν ή σχεδιάζουν ορισμένες πολιτικές
και οικονομικές δυνάμεις εντός και εκτός Ελλάδος, αλλά ο τρόπος που αμυνόμαστε
εμείς οι ορθόδοξοι απέναντι σε αυτά τα σχέδια. Δυστυχώς, από ό, τι φαίνεται και
βιώνουμε, ο διαποτισμός και η διάβρωση της ελληνικής κοινωνίας από
τις «εκσυγχρονιστικές και μεταμοντέρνες αντιλήψεις» διαμέσου της μετατροπής της
σε μια ανοιχτή, πολυπολιτισμική υποτίθεται, κοινωνία, δεν έχει αφήσει ανέγγιχτο
και τον χώρο της ποιμαίνουσας Εκκλησίας.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: red;">Μητροπολίτες της
Ορθόδοξης Εκκλησίας, υποστηρίζουν, ανοιχτά πλέον, ότι είναι εκκλησιαστικά,
θεολογικά, πολιτικά ρεαλιστικό και ορθό και τελικά, βολικό για την Εκκλησία,
όχι η αντιμετώπιση της σκληρής αυτής πραγματικότητας που μεθοδεύεται σε βάρος
της χώρας και της ορθόδοξης πίστης και διδασκαλίας, αλλά μια υποχωρητική
γραμμή.</span></b><span style="color: red;"> <u>Και τούτο διότι θεωρούν ότι
δεν συμφέρει η εμμονή στην ορθόδοξη παράδοση και η σύγκρουση με όσα
μεθοδεύονται, αλλά αντίθετα, η υποχωρητικότητα και η προσαρμογή στη νέα
κατάσταση που διαμορφώνεται.</u> </span><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Η κοινή ανθρώπινη λογική, ισχυρίζονται,
υπαγορεύει τη συμβίωση της Εκκλησίας με την σκληρή πραγματικότητα: «Ως πότε
δηλαδή, όπως διατείνονται, θα αγωνιζόμαστε να διατηρήσουμε τα κεκτημένα;» Χωρίς
κανέναν ενδοιασμό λοιπόν, προτείνουν να αντιμετωπίσουμε τη νέα κατάσταση με μια
«ανοιχτόμυαλη» θέαση των πραγμάτων που επιβάλλει η εκκοσμικευμένη ισοπεδωτική
αντίληψη της παράδοσης όλων των θεμάτων στα σύγχρονα κελεύσματα του νέου
κόσμου, έτσι όπως αυτός διαμορφώνεται, αφήνοντας παράλληλα το έργο της
αντίστασης σε κάτι «τρελούς της πίστης», που αγωνίζονται να βγάλουν κατά το
κοινώς λεγόμενον, «το φίδι από την τρύπα», λέγοντας και πράττοντας εκείνα που
όφειλαν να λένε και να πράττουν οι ποιμένες της Εκκλησίας. <o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Ας μη λησμονείται όμως, αυτό που έχει
διακηρύξει ο Σάμιουελ Άνταμς(Samuel Adams), ότι «Δεν απαιτείται
πλειοψηφία για την επικράτηση(των ιδεών), αλλά μάλλον μια οργισμένη, ακούραστη
μειοψηφία, παθιασμένη να βάζει φωτιές ελευθερίας στα μυαλά των ανθρώπων»</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">αλλά και αυτό που ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε,
«Ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ίσως εκεί να αρχίζει η
ανθρώπινη ιστορία… κι η ομορφιά του ανθρώπου </b>!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Επίσκοποι
λοιπόν, οι οποίοι στα πλαίσια της υποτιθέμενης ποιμαντικής τους ευθύνης
προσπαθούν να πείσουν τους χριστιανούς για το πόσο ωραία θα περνάνε μέσα στη
νέα «πολυπολιτισμική» κοινωνία που οικοδομείται και πόσο άγιο και ευλογημένο
είναι να μεταδώσουμε τα φώτα μας και τον πολιτισμό μας σε όλους τους νέους, από
όλα τα σημεία του ορίζοντα προερχόμενους, συμπολίτες μας. Επί του θέματος θα
συνηγορήσει και η κ. Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ λέγοντας, «φοβόμαστε
μήπως χάσουμε τον πολιτισμό μας και τον κλείνουμε σε στεγανά, για να μην τον
μοιραστούμε. Αλλά χωρίς επαφή με τον άλλο, ο πολιτισμός παύει να είναι
πολιτισμός. Ας το συνειδητοποιήσουμε, επιτέλους: όποιος αρνείται να αλλάξει, ας
μην αυταπατάται ότι μένει σταθερός σε ένα σημείο – στην πραγματικότητα
υποχωρεί.»<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="color: red;">Η θεωρητική βάση όλων
αυτών των συλλογισμών θεωρούμε ότι θα ήταν πληρέστερη αν οι εισηγητές
των, επεσήμαναν επίσης, ότι η μετάδοση των φώτων του πολιτισμού, προυποθέτει
πάντα και τη διάσωση της αλήθειας δια της μαρτυρίας και του μαρτυρίου και
συνεπώς, προετοίμαζαν και γι΄ αυτά τον λαό, ώστε να είναι πλήρη η προετοιμασία
του για τις επερχόμενες αλλαγές.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="color: red;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="color: red;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Βέβαια,
για «τα μάτια του κόσμου», φροντίζουν όσοι ενεργούν με τις παραπάνω κοσμικές
λογικές, να «κρατάνε τα προσχήματα», αποκοιμίζοντας «εαυτούς και αλλήλους»,
ισχυριζόμενοι ότι έτσι, «πράττουν το χρέος τους» «διασώζουν ότι μπορεί να
διασωθεί» ή ότι «επιτυγχάνουν κάποιους στόχους τους» (πχ να χρηματοδοτούνται
για να προσφέρουν φιλανθρωπικό έργο), «ενεργώντας διπλωματικά και έξυπνα»,
«ξεγελώντας και ελισσόμενοι», «κερδίζουν χρόνο», όπως λένε, πορευόμενοι στο
άγνωστο, με βάρκα την ελπίδα του «έχει ο Θεός»!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι και ο ίδιος
ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος ο Β΄ ο οποίος μάλιστα, πρόσφατα (6/2/2020),
μίλησε με ανακρίβειες για την ΠΕΘ και άτοπα προέβη σε κασσανδρικές προβλέψεις
μεταξύ των άλλων και για το μάθημα των Θρησκευτικών, είτε επειδή δεν γνωρίζει
το θέμα του μαθήματος των Θρησκευτικών, λόγω μακράς απουσίας του από τη σχολική
πραγματικότητα, είτε γιατί το χρησιμοποιεί ως όπλο στην εκκλησιαστική πολιτική
και διπλωματία που ασκεί για να πετύχει κάποιους άλλους στόχους, είτε γιατί
τυχόν θεωρεί σύγχρονα και ρεαλιστικά κάποια από τα θεολογικά και πολιτιστικά
προτάγματα της συστημικής αριστερής θεολογίας και των εκφραστών της, είτε γιατί
εμπιστεύται τους συντάκτες και δημιουργούς των Προγραμμάτων του μαθήματος αλλά
και τον συνεργάτη και υποστηρικτή τους στο Υπουργείο Παιδείας τον Γεν.
Γραμματέα Θρησκευμάτων τον κ. Γεώργιο Καλαντζή, είτε γιατί συμβαίνουν όλα αυτά
μαζί, θεωρείται από πολλούς συμπολίτες μας ότι αποτελεί μαζί με τον Γεν.
Γραμματέα Θρησκευμάτων τον κ. Γεώργιο Καλαντζή, το δίδυμο των κυρίως υπευθύνων
για την σημερινή κατάσταση του μαθήματος των Θρησκευτικών.<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Εμείς
βέβαια, σεβόμαστε απόλυτα την πνευματική πατρότητα και εξουσία του Μακαριωτάτου
και την τιμή και την υπόληψη του κ. Καλαντζή, και μέχρι σήμερα δεν είχαμε θέσει
στο δημόσιο διάλογο παρόμοια ζητήματα, είμαστε όμως υποχρεωμένοι εκ της θέσεώς
μας στον διεξαγόμενο αγώνα για το μάθημα των Θρησκευτικών αλλά και
αναγκαζόμαστε αμυνόμενοι, κατόπιν των τελευταίων δηλώσεων του Μακαριωτάτου
(6/2/2020) με τις οποίες έχουμε εντονότατη διαφωνία, να αναφέρουμε όλα αυτά που
πολλοί ήδη τους καταμαρτυρούν στις κατ΄ ιδίαν συζητήσεις τους.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">Ισχυρίζονται όλοι αυτοί, ότι ο Μακαριώτατος
είναι εκείνος ο οποίος προφανώς, έχει ξεχάσει την επιστολή που είχε στείλει το
Σεπτέμβριο του 2016, προς τον πρωθυπουργό και τους αρχηγούς των πολιτικών
κομμάτων και τις δηλώσεις περί «απαράδεκτων και επικίνδυνων Προγραμμάτων και
βιβλίων» τις οποίες έκανε μέχρι του σημείου της εκπαραθύρωσης του κ. Νίκου Φίλη
από το Υπουργείο Παιδείας, διότι έκτοτε δεν εντοπίστηκαν παρόμοιες δηλώσεις
του, είναι εκείνος επίσης που μάλλον, έθεσε στο αρχείο τις ενωτικές και
ομόφωνες αποφάσεις των δύο Συνόδων της Εκκλησίας, της ΔΙΣ και της
Ιεραρχίας(Ιανουάριος και Μάρτιος του 2016) για το μάθημα των Θρησκευτικών,
είναι εκείνος ακόμη που πιθανόν, προσπάθησε να εκμαιεύσει μέσω Επιτροπών και
λοιπών τεχνασμάτων αποφάσεις υπέρ των νέων Προγραμμάτων και βιβλίων και κυρίως,
εκείνος που κατηγορείται από πολλούς ότι έχει θάψει τις αποφάσεις του ΣτΕ, μη
απαιτώντας τα αυτονόητα από την κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας, δηλαδή,
την άμεση απόσυρση των κατηργημένων από το ΣτΕ Προγραμμάτων και βιβλίων.<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Απέναντι
σε αυτή τη διαμορφούμενη κυριολεκτικά, τραγική κατάσταση η οποία συμπαρασύρει
και το μάθημα των Θρησκευτικών, δεν αρμόζει στους Έλληνες ο εφησυχασμός ο
οποίος κατά την Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ και πάλι, ενώ έχουμε φθάσει στο σημείο
να τον θεωρούμε αρετή, είναι η μεγαλύτερη δειλία. Και συνεχίζει η κ. Αρβελέρ η
οποία εν προκειμένω έχει δίκαιο, λέγοντας, «το χειρότερο που μπορούμε να
κάνουμε στα παιδιά μας είναι να τους μαθαίνουμε να σωπαίνουν. Στην αρχαία
Ελλάδα, σε περιόδους κρίσεων και ρήξεων, επιβαλλόταν πρόστιμο σε όποιον πολίτη
δεν έπαιρνε θέση. Εμείς λέμε στους νέους να είναι ανεύθυνοι, να μένουν εκτός
γηπέδου, αντί να τους διδάσκουμε ότι όλοι πρέπει να είμαστε μέσα στο γήπεδο και
να αγωνιζόμαστε. Αλλά όταν αρνείσαι το δικαίωμα της συμμετοχής και της
επιλογής, αρνείσαι την ελευθερία σου.» <u>Να αποβάλουμε λοιπόν, τον
εφησυχασμό αλλά και το φόβο απέναντι στη στυγνή δικτατορία της ελευθερίας της
έκφρασης που επιβάλλουν όλοι οι δικαιωματιστές, νεοταξίτες, παγκοσμιοποιητές. Η
απάντηση σε όλα αυτά, πρέπει να είναι μόνο μία, αγώνας έως εσχάτων για να
κρατήσουμε την ελευθερία μας και ακέραιη και ανόθευτη την πίστη μας.</u><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><u><o:p><span style="text-decoration: none;"><span style="font-size: large;"> </span></span></o:p></u></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Όπως συνέβαινε παλαιότερα με την πατρίδα
αλλά και με την πίστη, έτσι και τώρα, η αληθινή Εκκλησία είναι υπό διωγμόν και
υπό προδοσίες. Ο χριστιανικός λαός οφείλει να διεξάγει πάλιν και πολλάκις έναν
πολυμέτωπο αγώνα υπέρ βωμών και εστιών. Ένδοθεν έχει να αντιμετωπίσει σήμερα,
την λεγομένη «ζώσα εκκλησία» (ζωντανή εκκλησία) η οποία θεωρεί καθήκον της
να συνεργάζεται στενά με το οποιοδήποτε καθεστώς για να διατηρήσει τα προνόμιά
της και έξωθεν πέραν της μαχητικής αθεϊας, έχει να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση
της Νέας Δημοκρατίας</b> η οποία έχει πλήρως απογοητεύσει τους χριστιανούς
ψηφοφόρους της διότι με τις πράξεις των στελεχών της αποδεικνύεται καθημερινά ή
ότι αυτά είναι κολλημένα σε νεοταξικές λογικές και σε εντεταλμένη υπηρεσία για
να εκθεμελιώσουν κάθε ελληνορθόδοξο στοιχείο που έχει απομείνει στη δύσμοιρη
πατρίδα μας ή ότι διακατέχονται από μόνιμα φοβικά σύνδρομα ή είναι στελέχη για
τα οποία ο ποιητής θα έλεγε:<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">«Δειλοί,
μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">προσμένουνε,
ίσως, κάποιο θάμα!».<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Οι
χριστιανοί της Ελλάδας αντιμέτωποι με αυτή την συνθλιπτική κατάσταση είναι
παράλογο να μένουν άπραγοι, <u>ανεχόμενοι επ΄ άπειρον, αυτή την απίστευτη
υποτίμηση, την απόλυτη περιφρόνηση και την ανήκουστη προσβολή με την οποία τους
ανταμείβουν πολιτικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας,</u> ή πάλι
περιμένοντας,<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">«Σαν
τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα,<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">όπου
τους εύρει, (να) τους πατεί»<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">και
μοιρολατρικά πάλι, να αναρωτιούνται:<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">«–
Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">–
Φταίει ο Θεός που μας μισεί!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">–
Φταίει το κεφάλι το κακό μας!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">–
Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Ποιος
φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">δεν
το ’βρε και δεν το ’πε ακόμα.»<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Αντίθετα,
οι χριστιανοί της Ελλάδας οφείλουν δυναμικά, κατά την άποψη πολλών συμπολιτών
μας, να αναζητήσουν εκτός από την εξ ύψους βοήθεια και άλλες λύσεις. Συγκεκριμένα
παρατηρούμε τελευταία, πολλούς συμπολίτες μας να στρέφονται στην κατεύθυνση της
αναζήτησης μιας πολιτικής αλλαγής. <o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><u>Η
σκέψη πολλών συμπολιτών μας είναι ότι η λύση αυτή μάλλον πρέπει να προέλθει από
έναν νέο, άφθαρτο, πατριωτικό, συσπειρωτικό, ελπιδοφόρο πολιτικό φορέα που θα
εμφορείται από χριστιανικά ιδεώδη και θα οδηγήσει στην πραγματική μεταπολίτευση
που έχει ανάγκη ο τόπος δηλαδή, στην απαλλαγή από το λυσσαλέο
αντιχριστιανικό, αντορθόδοξο και ανθελληνικό μένος που επιβάλει το σύστημα της
Νέας Τάξης δια των ντόπιων φορέων και εκφραστών του. Χρειάζεται δηλαδή, όπως
τονίζεται, σήμερα όσο ποτέ άλλοτε μια ένωση όλων των υγιών δυνάμεων του τόπου,
μια συστηματική κινητοποίηση όλων, να κηρυχθεί μια γενική πανστρατία για να
σωθεί η χώρα από όσους την λυμαίνονται ή την επιβουλεύονται.</u><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Μέχρι
βέβαια, να συμβεί αυτό, εμείς οφείλουμε να επισημαίνουμε στην Υπουργό Παιδείας
κ. Νίκη Κεραμέως ότι με την φιλελέφτ(αριστεροφιλελεύθερη), απολυταρχική
πολιτική που εφαρμόζει: 1)δεν εκφράζει τους χριστιανούς και τους δημοκρατικούς
πολίτες της χώρας μας –προ ημερών στην κοπή της αγιοβασιλόπιττας των Υπαλλήλων
του Υπουργείου Παιδείας δήλωνε ότι «η πόρτα του γραφείου μου είναι ανοιχτή σε
όλους», όμως, η ΠΕΘ εδώ και επτά μήνες ζητάει επανειλημμένα συνάντηση μαζί της
και ακόμη δεν έχει δει την πόρτα του γραφείου της κ. Κεραμέως- και 2)
οδηγεί το μάθημα των Θρησκευτικών στον ενταφιασμό του, εκπληρώνοντας έτσι και
το αγιογραφικό "συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ
κεραμέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις, δι' ὸ ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος ἀγρὸς αἵματος ἕως
τῆς σήμερον". Στον «αγρό του κεραμέως» - «αγρό αίματος» λοιπόν,
καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες να ενταφιασθεί το μάθημα των
Θρησκευτικών!<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br /></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Αυτή
τη στιγμή το μάθημα των Θρησκευτικών βρίσκεται στις Θερμοπύλες της δικής του
ιστορίας, δίνοντας τον υπέρ πάντων αγώνα για να διασώσει την ορθόδοξη
χριστιανική ταυτότητά του διασώζοντας ταυτόχρονα και την ελληνορθόδοξη
ιδιοπροσωπία του ελληνισμού. Και «όσοι πιστοί» τρέχοντας ένα μαραθώνιο αγώνα
για την ορθόδοξη χριστιανική αγωγή, βρισκόνται στις Θερμοπύλες της δικής τους
προσωπικής ιστορίας έχοντας πλήρη επίγνωση ότι όπως τότε, έτσι και τώρα, οι
«Μήδοι εξ ανατολών» ίσως να διαβούνε διότι ο Εφιάλτης είναι εντός των τειχών<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>δεν νίκησαν έτσι και σήμερα. Πιθανόν οι
αγωνιστές υπέρ του ορθοδόξου μαθήματος των Θρησκευτικών, να πέσουν όλοι ένας –
ένας, ὀπως οι τριακόσιοι του Λεωνίδα, χτυπημένοι από τα βέλη των εχθρών τους,
πιθανόν να περάσουν ανορθόδοξα, δια της κρατικής βίας και αυθαιρεσίας, τα
αντορθόδοξα Θρησκευτικά αλλά παρόλαυτα, δεν θα νικήσουν οι εμπνευστές
τους διότι, όλοι και όλα αυτά είναι ήδη στη συνείδηση του πιστού λαού ηττημένα
και κατηργημένα. Λοιπόν, ας θυμηθούμε τι μας λέει ο καβαφικός ποιητικός λόγος:<o:p></o:p></span></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των<o:p></o:p></span></b></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.»[21]<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">Σας
ευχαριστώ.</span><o:p></o:p></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-91498089675022355462021-08-13T09:22:00.004-07:002021-08-13T09:35:14.716-07:00ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ<p> </p><p class="Standard"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span><b><span style="color: #ff3333; font-size: 10pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><o:p></o:p></p>
<p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b><span style="color: #ff3333;">
ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ</span></b><o:p></o:p></span></p><p align="center" class="Standard" style="text-align: center;"><br /></p>
<p class="Standard"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-BXNJkkCbz3RS_fcwdoOZvb6IBK2m1fm-ToLwC6oll2G4xtMHfJ7i01Fb-SJSSmnjygfpRtJ44erMEGZBFJq9P_RsayAHSbxhITnr0DNE4U-JwuybcDg6JeasJgwRHddkPZAm1_QMOPME/s568/sc0027.BMP" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="568" data-original-width="536" height="389" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-BXNJkkCbz3RS_fcwdoOZvb6IBK2m1fm-ToLwC6oll2G4xtMHfJ7i01Fb-SJSSmnjygfpRtJ44erMEGZBFJq9P_RsayAHSbxhITnr0DNE4U-JwuybcDg6JeasJgwRHddkPZAm1_QMOPME/w414-h389/sc0027.BMP" width="414" /></a></span></div><span style="font-size: large;"><br /> </span><p></p><p class="Standard"><o:p><span style="font-size: large;"><br /></span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“σήμερα ο άνθρωπος αρχίζει να πραγματοποιεί,
σ' ένα βαθμό που δεν μπορούσαμε να φαντασθούμε μέχρι τώρα, το έργο του γήϊνου
παραδείσου : να υποτάξη στον εαυτό του τον κόσμο. Μπορεί να πάη παντού. Μπορεί
να αναπαράγεται κατά βούλησιν. Μπορεί ν κατασκευάζει τεχνητές ύλες και σε
καλύτερη ποιότητα απ' αυτές που του προσφέρει η φύσις. Μπορεί να αυτοπρογραμματίζεται.
Σκέπτεται ακόμη να εγκαταλείψη τη γή, που ο θεός του καθόρισε για
κατοικία.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p><p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"> <span style="color: #cc0000;">Στέλνει μηνύματα με ραντάρ στη
σελήνη, που ο θεός την έταξε σαν φωστήρα στο στερέωμα της νυκτός και στην οποία
ο άνθρωπος των αρχαίων εποχών έρριχνε βλέμματα θρησκευτικού φόβου , σαν σε μία
ουράνια και απρόσιτη εικόνα ενός κόσμου ριζικά διαφορετικού απ' το δικό του και
απηλλαγμένου από τα ελαττώματα της δικής μας γήϊνης σφαίρας.<o:p></o:p></span></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="color: #cc0000; font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Σήμερα δεν γνωρίζει πιά από πάνω του έναν
έναστρο ουρανό που να τον γεμίζει θρησκευτικό δέος όμοιο μ' εκείνο που προκαλεί
μέσα του ο ηθικός νόμος. Δεν υπάρχει πιά ενώπιόν του πεποίθησις που να μην έχει
δίκιο με κάθε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τρόπο, όταν τελειώνουν τα
επιχειρήματά του και είναι ανίκανος να κάνη να λάμψη η αλήθεια πιό δυνατά.
Εφθασε σε μεγάλο βαθμό να αμύνεται έναντι της φύσεως, όταν αυτή ξεσπάει άγρια
εναντίον του, να υψώνει προστατευτικά τείχη εναντίον της, στις θεομηνίες της,
στα μικρόβιά της, στα άγρια θηρία της, στις θανατηφόρες δυνάμεις της.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Αλλά ιδού ότι τη στιγμή που αμυνόταν κατά
της φύσεως, έχανε την προστασία που αυτή του εξησφάλιζε. Και νά τώρα ο άνθρωπος
παραδομένος στον εαυτό του, στις τρομερές δυνατότητες της ελευθερίας του, της
προσωπικής του “ύβρεως”, του αιωνίου πειρασμού να γίνει 'ομοιος με το θεό, να
μή συνδέεται με καμμία πραγματικότητα έξω από τον εαυτό του, με κανένα νόμο
πάνω από τον εαυτό του. Κανείς στο εξής δεν μπορεί να τον υπερασπίσει από τον
εαυτό του παρά μόνον ο εαυτός του, πράγμα που προϋποθέτει κατά συνέπειαν να
είναι αυτός κάτι περισσότερο από τον εαυτό του, με άλλα λόγια ο θεός και η χάρη
να είναι μαζί του. </span></p><p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"> <span style="color: red;">Το νέο στοιχείο της συγχρόνου κατα στάσεως είναι ότι ο
άνθρωπος είναι ανυπεράσπιστος από τον εαυτό του, αν μείνει μόνος. Και ο
άνθρωπος, μιά που είναι αμαρτωλός, είναι πιό άγριος προς τον εαυτό του από όσο
ολόκληρη η φύση, από την οποία κατορθώνει σήμερα να αμυνθεί.</span><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ετσι ο άνθρωπος φυγαδευμένος από τη φύση, από
την ασφάλεια και την προστασία που αυτή του παρείχε, από τα όρια και τα σταθερά
πλαίσια που του επέβαλλε, μένει παραδομένος στον εαυτό του, στην άπειρη
καταστροφική του δύναμη και στις απεριόριστες δυνατότητες του νου του. Ο θεός,
ο δημιουργός του ανθρώπου, τον έσωζε από τον εαυτό του με το ενδιάμεσο της
φύσεως και αυτή με τον καταναγκασμό των νόμων της ήταν μέχρι τώρα ο παιδαγωγός,
ο βαλμένος από το θεό για να τον προσανατολίζη προς το θεό και να εξασφαλίζει
την υγεία του ανθρωπίνου όντος. Ομως ο άνθρωπος έγινε ενήλικος. Και ο θεός με
μια άμεεση ενέργεια μπορεί να υπερασπίσει τον άνθρωπο από τον εαυτό του.<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="color: #ff3333;">Η νέα κατάσταση
που βρισκόμαστε είναι η εξής : ο άνθρωπος ανυπεράσπιστος μιά και έφυγε από την
προσταασία της φύσεως, μόνο στο θεό θα βρεί πως θα αμυνθεί από τον εαυτό του,
για να πραγματοποιήσει τον εαυτό του”</span><o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="color: #ff3333;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>( <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Karl</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Rahner</span> , “αποστολή και χάρη” , 1962<o:p></o:p></span></p>
<p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;">στο
βιβλίο : η αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου, του π. Ηλία Μαστρογιαννόπουλου )</span><o:p></o:p></p><p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p class="Standard" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-32102205438166420502021-04-19T08:16:00.000-07:002021-04-19T08:16:03.534-07:00<p> </p><p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">«Ε λοιπόν:</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">σε μιαν εποχή όπου όλη η αρετή είναι ν’ ακουμπάει ο ένας στον άλλον
πλάτη με πλάτη,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">όχι για την
αλληλεγγύη αλλά για τη συναλλαγή,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">σε
μιαν εποχή όπου αρετή είναι η δειλία,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">εγώ τουλάχιστο στάθηκα ολομόναχος κι ολόρθος.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Η έννοια της ηθικής είναι σχετική,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">σχετική κ’ η έννοια της τιμής.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Η έννοια του αντρισμού όμως είναι απόλυτη</i>.<o:p></o:p></b></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Να
ο απόλογός μου</i>».</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">(Αφηγητής-ήρωας. «Μυστική ζωή», 1957)</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Αγγελος Τερζάκης</i> γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 16 Φεβρουαρίου
1907. Ο πατέρας του ήταν για αρκετά χρόνια δήμαρχος της πόλης. Ο Αγγελος,
μοναχοπαίδι, με ιδιαίτερα ασθενικό οργανισμό, εξελισσόταν σε ένα λεπτό,
ευγενικό αλλά και υπερευαίσθητο άτομο. Από παιδί γοητεύτηκε από τους θρύλους
και την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του, που μιλούσαν για δόγηδες και
μπαρμπερίνους. Ετσι πολλούς από αυτούς θα χρησιμοποιήσει αργότερα στα έργα του,
όπως στην «Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ» (1945) τον Νικηφόρο Σγουρό, το «ευγενικόπουλο»,
ή την «Κυρά τ’ Αναπλιού», Μαρία ντ’ Ανγκιέν, στο θεατρικό «Νύχτα στη Μεσόγειο»
(1957).</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Οταν στα 1915 η οικογένεια μετακομίζει
στην Αθήνα, επειδή ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Δημήτριος
Τερζάκης</i> εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων, ο Αγγελος
ζει από κοντά τα γεγονότα μιας ταραγμένης εποχής. Ο ίδιος σημειώνει στον
«Απρίλη», έργο με αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία: «<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Το συγγενολόι στα ενενήντα τοις εκατό,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">βενιζελικό.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Δαχτυλοδειχτούμενοι
οι «βασιλικοί» και μ’ αυτούς είχαμε κόψει την καλημέρα</i>».</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Το 1922 γράφεται στη Νομική Σχολή του
Πανεπιστημίου Αθηνών που ήταν ένα «καζάνι που έβραζε». Η Μικρασιατική
Καταστροφή και οι γενικότερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που διαμορφώνονταν
δημιουργούσαν ένα κλίμα ιδιαίτερα ασφυκτικό για τους νέους λογοτέχνες. Ο
Τερζάκης διάβασε φυλλάδια, μπροσούρες, κοινωνιολογικές αναλύσεις,
αμφιταλαντεύτηκε και χωρίς, όπως παρατηρεί, να το καταλάβει βρέθηκε <i style="mso-bidi-font-style: normal;">«στη βαλτωμένη στρατιά της μεσοπολεμικής
αγωνίας».</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Στη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων ο
Τερζάκης μελέτησε σε βάθος όχι μόνο την ελληνική, αλλά και την ξένη λογοτεχνία.
Ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Κν.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Χάμσουν</i>, ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Μ.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Γκόρκι</i>, ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Α.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Τσέχωφ</i>, ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Φ.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ντοστογέφσκι</i>, ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ερρ.</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ιψεν</i> αποτελούν μερικούς από τους
δημιουργούς στους οποίους αναφέρεται συχνά στο έργο του. Παράλληλα και στα
χρόνια που ακολούθησαν ο συγγραφέας παίρνει θέση, μέσα από άρθρα του σε
περιοδικά της εποχής, σχετικά με ζητήματα της λογοτεχνίας, λογοτεχνικά ρεύματα
διατυπώνοντας απόψεις για το μυθιστόρημα, το ρεύμα του ρεαλισμού κτλ.
Υποστηρίζει ότι στην εποχή του Μεσοπολέμου στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη το
μυθιστόρημα ήταν υποδουλωμένο στην παράδοση του ρεαλισμού. Μόνο η Αγγλία με
τους Joyce, Lawrence, Huxley, Woolf κ.ά. είχε χειραφετηθεί από τους προγόνους
και αναζητούσε ανήσυχη καινούργιους δρόμους. Γι’ αυτό εκεί υπήρχε άνθηση του
μυθιστορήματος.</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Στη δεκαετία του ’30 οι ιδεολογικές
ζυμώσεις είναι έντονες και οι αντιπαραθέσεις συχνές. Ο Αγγελος Τερζάκης, αν και
προερχόταν από την αστική τάξη, είχε διατυπώσει αρκετές φορές την κριτική του
στάση: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">«Ο αστισμός στην πνευματική
και κοινωνική ζωή του είχε σταθεί πάντα ένα καθεστώς υποκρισίας και διανοητικής
στενότητας»</i>. Δεν δίστασε να ασκήσει κριτική ακόμη και στον <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Θεοτοκά </i>για τον φιλελευθερισμό του.
Διαφωνούσε όμως και με τον μαρξισμό, επειδή τον φόβιζε ο όρος «δικτατορία του
προλεταριάτου». <i style="mso-bidi-font-style: normal;">«Ο ίδιος θήτευα
εσώτερα σ’ έναν σοσιαλισμό άλλον,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ελεύθερο,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ανεξίθρησκο,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">όχι οργανωμένο σε στρατό,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">καθώς
ο δικός τους»</i>. Μακριά από φανατισμούς και ιδεολογικές διαμάχες, αντίθετος
σε κάθε δόγμα, όπως φαίνεται και στο δοκιμιακό του έργο, κομματικά ανένταχτος
και απόλυτα συνεπής στάθηκε ο Τερζάκης σε όλη του τη ζωή. Πεποίθησή του ήταν
ότι το μεγαλύτερο μειονέκτημα για τον πνευματικό άνθρωπο είναι ο φανατισμός.
Και καθώς μέσα από το σύνολο του έργου του διαφαίνεται η άρνησή του για την
πολιτική και τους πολιτικούς, διατυπώνει την ακόλουθη άποψη για τους
διανοουμένους: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">«Ηγεσία του κόσμου
μια μόνο μπορεί να ειπωθεί:</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">η
κατά τόπους ανεξάρτητοι διανοούμενοι που διαφωτίζουν την κοινή γνώμη,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">κρατούν σ’ εγρήγορση τις συνειδήσεις,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">καταγγέλλουν,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ξεσκεπάζουν το παιχνίδι των υπονομευτών της ειρήνης,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">της ελευθερίας και της ανθρωπιάς».</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Μέσα από τα διηγήματα και τα
μυθιστορήματα, τα θεατρικά του έργα αλλά και τα στοχαστικά του δοκίμια
φανερώνεται η υπαρξιακή του αγωνία και το τραγικό νόημα της ζωής, που
οφείλονται <i style="mso-bidi-font-style: normal;">«στο δραματικό,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">πιεστικό αίσθημα ενός ασύμπτωτου ανάμεσα
στον άνθρωπο και τον κόσμο».</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Ο Αγγελος Τερζάκης ανήκει στους
«συγγραφείς-εργάτες της πένας», ασχολήθηκε δηλαδή ολόκληρη τη ζωή του με το
γράψιμο και κέρδισε τα προς το ζην από αυτό. Αφησε πίσω του αξιόλογα
πεζογραφικά έργα, όπως «Η μενεξεδένια πολιτεία» (1937), «Ταξίδι με τον Εσπερο»
(1946), «Η πριγκηπέσσα Ιζαμπώ» (1945), «Δίχως Θεό» (1950), που γνώρισαν πολλές
εκδόσεις. Παράλληλα με τα άρθρα-δοκίμια που δημοσίευε σχεδόν ανελλιπώς κάθε
Τετάρτη στο «Βήμα» από το 1947 ως το 1979 κρατούσε μια συνεχή, ουσιαστική
επικοινωνία με τους αναγνώστες. Ποτέ δεν προσπάθησε να κολακέψει τη γνώμη των
επιστολογράφων του, αλλά στάθηκε πάντα αντικειμενικός και ανυποχώρητος. Στις
διαφωνίες και στις κρίσεις του κινήθηκε μέσα σ’ ένα κλίμα μαχητικό που το
διέκρινε η σοβαρότητα. Ποτέ δεν έγινε αλαζονικός και «απάνθρωπος». Κύριο
χαρακτηριστικό τού στοχασμού του ήταν η ιδεολογική συνέπεια και σταθερότητα.
Ποτέ δεν παρεξέκλινε από τις προσωπικές του αξίες και γι’ αυτό πολλές φορές δεν
δίστασε να καταγγείλει, δημόσια, καθεστώτα πολιτικά και θρησκευτικά.</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Σε μια εποχή όπου ο κόσμος μεταβάλλεται
με γοργούς ρυθμούς έργα που η πρόσληψή τους είναι αρκετά εύκολη γνωρίζουν
μεγάλη εκδοτική επιτυχία για να ξεχαστούν αργότερα. Το έργο ενός στοχαστή, όπως
ήταν ο Αγγελος Τερζάκης, παραμένει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εκείνων των
αναγνωστών τους οποίους δεν απασχολεί το εντυπωσιακό και επιφανειακό, αλλά
σταθερά αναζητούν το ουσιώδες και ποιοτικό.</b> Το ημερολόγιο του πολέμου<o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><a href="http://wp.mgmt.in.gr/2020/07/10/politics/diplomatia/agia-sofia-skeptiko-tis-apofasis-gia-metatropi-tis-se-tzami/"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">Αγία Σοφία :
Το σκεπτικό της απόφασης για μετατροπή της σε τζαμί</span></a><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><o:p> </o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
Τ<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">ο ημερολόγιο του Αγγελου Τερζάκη
παρέμενε άγνωστο ως πρόσφατα. Ως εκ τούτου δεν συμπεριλήφθηκε στο αρχείο Α.
Τερζάκη που δημιούργησε ο Βάιος Παγκουρέλης με τη συνδρομή του γιου του
συγγραφέα Δημήτρη. Το σημειωματάριο το ανακάλυψε σε ένα συρτάρι στο διαμέρισμα
του Τερζάκη (στην οδό Στρατιωτικού Συνδέσμου) η εγγονή του Λουίζα Τερζάκη.
Περιέχει αποσπάσματα από ανέκδοτες ημερολογιακές σημειώσεις που κρατούσε ο Αγγελος
Τερζάκης στο πολεμικό μέτωπο (γραμμένες με μολύβι) και, εν συνεχεία, κατά τη
διάρκεια της κατοχής και της απελευθέρωσης, οπότε και διακόπτεται απότομα στις
3 Δεκεμβρίου 1944 (γραμμένες με μελάνι στο ίδιο σημειωματάριο και ως συνέχεια
των σημειώσεων από το μέτωπο).</b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Το ημερολόγιο πρόκειται να δημοσιευθεί
ολόκληρο στη <i style="mso-bidi-font-style: normal;">«Νέα Εστία»</i> (χριστουγεννιάτικο
αφιέρωμα 1999 στον Αγγελο Τερζάκη). Στο «Βήμα» προδημοσιεύονται σήμερα ορισμένα
αποσπάσματα, τα οποία επέλεξε ο <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Δημήτρης
Τερζάκης.</i></b><o:p></o:p></p>
<p class="Textbody" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-61684490779363749732020-12-11T05:39:00.001-08:002021-04-15T10:28:09.968-07:00ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ<p> </p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-align: center;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><b>Ο
ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ</b></span></p><p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-align: center;"><b style="color: red; font-size: x-large;"> Τσέρωφ</b></p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><br /></span></div><span style="font-size: large;"><br />
</span><p></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ήταν δειλινό
της Κυριακής των Βαϊων και στο γυναικείο
μοναστήρι του Στάρο – Πετρόφσκι ψαλλόταν
ο Εσπερινός. Η ώρα ήταν σχεδόν δέκα όταν
μοιραζόντουσαν τα βάγια και το φως των
μικρών καντηλιών, μπροστά από ις εικόνες,
τρεμόπαιζε μέσα στο σκοτάδι αμυδρά<sup>.</sup>
τα φυτίλια τους είχαν σχεδόν μισοκαεί
και μια ελαφριά καπνώδης καταχνιά
περιπλανιόταν στο χώρο του παρεκκλησιού.
Καθώς οι πιστοί συνωθούντο προς τα
μπρος, μέσα στο ημίφως, σαν τα διογκωμένα
θαλάσσια κύματα, που βρίσκουν λύτρωση
ξεσπώντας στην ακρογιαλιά, φαινόταν
στον θεοφιλέστατο Πιότρ, ο οποίος
αισθανόταν εδώ και τρεις μέρες μια
αδιαθεσία, πώς όλοι αυτοί οι άνθρωποι,
άνδρες και γυναίκες, νέοι και ηλικιωμένοι,
που έρχονταν προς αυτόν για να πάρουν
από το χέρι του τα βάγια, ήσαν πανομοιότυποι
και όλοι είχαν την ίδια έκφραση στα
μάτια τους. Δεν μπορούσε να δει την
κεντρική είσοδο του παρεκκλησιού,
εξαιτίας της ομίχλης του καπνού. Η
ατέλειωτη μάζα των ανθρώπων γλιστρούσε
συνέχεια προς αυτόν και έδινε την αίσθηση
ότι θα συνέχιζε να συνωθείται και να
περνά μπροστά του ασταμάτητα για πάντα.
Στο μεταξύ ο γυναικείος χορός των
καλογραιών συνέχιζε να ψέλνει ενώ μια
μοναχή κανοναρχούσε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Πόσο ζεστός
και αποπνικτικός ήταν ο αέρας! Πόσο
μακροσκελή και ατελείωτα τα ψαλσίματα!
Ο θεοφιλέστατος ήταν κατάκοπος. Από τον
αποστεγνωμένο και κατάξερο φάρυγγα του
η αναπνοή του έβγαινε γρήγορα προκαλώντας
πόνο<sup>. </sup>οι ώμοι του πονούσαν<sup>.</sup>
τα πόδια του έτρεμαν. Οι περιστασιακές
άναρθρες κραυγές κάποιου καθυστερημένου,
που ξεφώνιζε από το γυναικωνίτη, τον
ενοχλούσαν φοβερά. Και τώρα, σαν κορύφωση
στην όλη μουντή και οδυνηρή ατμόσφαιρα,
ο Θεοφιλέστατος διέκρινε, σαν μέσα από
πυρετική έξαψη, την ίδια τη μητέρα του
– που ‘χε εννέα χρόνια να την δει – να
‘ρχεται προς το μέρος του μέσα από το
πλήθος. Αυτή, η κάποια άλλη ηλικιωμένη
γυναίκα φτυστό της αντίγραφο, πήρε ένα
κλώνο βάγια από το χέρι του και
απομακρύνθηκε κοιτώντας τον όλη την
ώρα με ένα χαρούμενο, γλυκό χαμόγελο,
έως ότου χάθηκε μέσα στο πλήθος. Για
κάποιο άγνωστο λόγο δάκρυα άρχισαν να
τρέχουν κυλώντας στα μάγουλά του. Η
καρδιά του γέμισε ευτυχία και ειρήνη
και η ματιά του προσηλώθηκε σ’ ένα
μακρινό σημείο στην άκρη του παρεκκλησιού,
όπου διαβάζονταν τα αναγνώσματα και
όπου καμιά ανθρώπινη ύπαρξη δεν ήταν
ευδιάκριτη μέσα στις σκιές. Τα δάκρυα
λαμπύρισαν στα μάγουλα και στο γένι
του. Τότε κάποιος που στεκόταν κοντά
του άρχισε να δακρύζει και αυτός, έπειτα
και ένας άλλος και άλλος, έως ότου σιγά
- σιγά το παρεκκλήσι γέμισε από ένα αχνό
θρηνώδη ήχο. ξαφνικά ο γυναικείος χορός
των καλογραιών ξανάρχισε να ψάλλει, ο
θρηνώδης ήχος σταμάτησε και όλα
συνεχίστηκαν όπως και προηγουμένως.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Πολύ σύντομα
μετά από αυτό η ακολουθία τελείωσε. Οι
χαρμόσυνες, πανηγυρικές νότες από τις
βαριές καμπάνες του παρεκκλησίου
διέσχισαν εκκωφαντικά το φεγγαρόλουστο
κήπο, καθώς ο Επίσκοπος ανέβηκε τα
σκαλοπάτια της άμαξας του και έφυγε. Οι
λευκοί τοίχοι, οι σταυροί των τάφων, οι
ασημοντυμένες σημύδες και το απόμακρο
φεγγάρι, που κρεμόταν ακριβώς πάνω από
το μοναστήρι, όλα φαίνονταν να επιβιώνουν
με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο ζωής,
ακατανόητο ίσως, πολύ κοντινό όμως προς
αυτόν του ανθρώπινου γένους. Ήταν οι
πρώτες μέρες του Απρίλη και μιά ψυχρή
νύχτα είχε διαδεχθεί μιά ζεστή ανοιξιάτικη
μέρα. Μιά ελαφριά πάχνη έπεφτε, αλλά η
ανάσα της άνοιξης μπορούσε να γίνει
αντιληπτή στο μαλακό, δροσερό αέρα. Ο
δρόμος που ξεκινούσε από το μοναστήρι
ήταν αμμώδης<sup>.</sup> τα άλογα υποχρεώνονταν
να προχωρούν σε ρυθμό βάδην<sup>. </sup>και,
λουσμένος στο λαμπρό, γαλήνιο φεγγαρόφωτο,
ένας χείμαρρος προσκυνητών κυλούσε
αργά και από τις δυό πλευρές της άμαξας.
Όλοι ήσαν παραδομένοι στις σκέψεις
τους, σιωπηλοί. Όλα γύρω τους: τα δένδρα,
ο ουρανός, ακόμη και το φεγγάρι, φάνταζαν
τόσο νέα και οικεία και φιλικά και ζεστά,
που όλοι ήσαν τώρα πια απρόθυμοι να
διαλύσουν αυτή την υπέροχη μαγεία, η
οποία ήλπιζαν πως ίσως διαρκέσει για
πάντα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Επιτέλους,
κάποια στιγμή, η άμαξα κατάφερε να μπει
στην πόλη και κατευθύνθηκε προς τον
κεντρικό δρόμο. Όλα τα καταστήματα ήταν
πια κλειστά εκτός από εκείνο του Έρακιν,
του εκατομμυριούχου εμπόρου. Δοκίμαζε
για πρώτη φορά τα ηλεκτρικά του φώτα,
που άστραφταν τόσο έντονα, ώστε ένα
πλήθος είχε συγκεντρωθεί μπροστά από
το κατάστημά του. Λίγο μετά συνάντησαν
σε μια ατελείωτη ακολουθία τους πλατείς,
σκοτεινούς δρόμους, και έπειτα τη δημοσιά
και τους αγρούς και τη μυρωδιά των
πεύκων. Ξαφνικά αχνοϋφάνθηκε μπρός του
ένας λευκός πυργωτός τοίχος και πιο
πίσω απ' αυτόν υψώθηκε ένα ψηλό καμπαναριό
στεφανωμένο με πέντε απαστράπτοντες
χρυσούς τρούλους, όλα λουσμένα στο
ασημένιο φεγγαρόφωτο. Ήταν το μοναστήρι
του Πανκρατιέφσκι, όπου ο θεοφιλέστατος
Πιότρ κατοικούσε. Και εδώ, επίσης, το
ήρεμο, προστατευτικό φεγγάρι φαινόταν
να λικνίζεται ακριβώς πάνω από το
μοναστήρι. Η άμαξα πέρασε την κεντρική
πύλη, ενώ οι τροχοί της έτριζαν περνώντας
πάνω από την άμμο. Εδώ και κει οι σκούρες
φιγούρες των μοναχών πρόβαλαν ξαφνικά
από τις σκιές στο φεγγαρόφωτο και βήματα
αντηχούσαν στα λιθόστρωτα μονοπάτια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Η μητέρα σας
ήρθε, ενώ λείπατε, Θεοφιλέστατε», ένας
δόκιμος είπε στον Επίσκοπο, καθώς αυτός
έμπαινε στο δωμάτιό του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Η μητέρα μου;
Πότε ήρθε;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Πριν τον
Εσπερινό. Πρώτα ανακάλυψε που ήσασταν
και κατόπιν κατευθύνθηκε στο γυναικείο
μοναστήρι».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τότε αυτή ήταν
που είδα τώρα δα στο παρεκκλήσι!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ω, Επουράνιε
Πατέρα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και ο Θεοφιλέστατος
γέλασε από χαρά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Μου είπε να
σας πω, Θεοφιλέστατε,» ο δόκιμος συνέχισε,
ότι θα 'ρθει πάλι αύριο. Είχε ένα μικρό
κορίτσι μαζί της - την εγγονή της νομίζω.
Θα διανυκτέρευε στο πανδοχείο του
Οσβιανίκωφ».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι ώρα είναι
τώρα;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Περασμένες
ένδεκα»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι μπελάς!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Θεοφιλέστατος
κάθισε αναποφάσιστα στο καθιστικό του
Δεσποτικού, απρόθυμος να πιστέψει ότι
ήδη ήταν τόσο αργά. Οι ώμοι και τα πόδια
του τον βασάνιζαν από τον πόνο, ο αυχένας
του τον πονούσε φρικτά και ένιωθε
δυσάρεστα και πυρετικά. Αφού ξεκουράστηκε
για λίγα λεπτά, πέρασε στο υπνοδωμάτιο
του και εκεί κάθισε, πάλι, και ονειροπόλησε
τη μητέρα του. Άκουσε τον δόκιμο να
απομακρύνεται και τον πατέρα Σισώη, τον
ιερομόναχο, να βήχει στο διπλανό δωμάτιο.
Το μεγάλο ρολόι του μοναστηριού κτύπησε
το τέταρτο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ξεντύθηκε και
άρχισε να προσεύχεται. Κάνοντας τον
κανόνα του, προσευχήθηκε με τις γνωστές
παλιές οικείες λέξεις με ευσυνείδητη
προσοχή στην εκφορά τους, και ταυτόχρονα
σκεφτόταν τη μητέρα του. Είχε εννέα
παιδιά και σαράντα περίπου εγγόνια.
Είχε ζήσει από τα δεκαεπτά της ως τα
εξήντα της με τον άντρα της, το διάκο,
σ' ένα μικρό χωριό. Ο Θεοφιλέστατος την
θυμόταν από τα πρώιμα παιδικά του χρόνια
και, μμμ, πόσο την είχε αγαπήσει! Ω, αυτή
η αγαπημένη, η πολύτιμη, η αξέχαστη
παιδική του ηλικία! Γιατί άραγε εκείνα
τα χρόνια της αθωότητας, που ' χαν
ξεθωριάσει και χαθεί για πάντα, να
φαίνονται πιο λαμπερά, πιο πολύτιμα,
πιο εύθυμα, από ότι στην πραγματικότητα
ήταν; Πόσο τρυφερή και εξυπηρετική ήταν
η μητέρα του, όταν ήταν άρρωστος στην
παιδική του ηλικία! Η προσευχή του
ανακατευόταν με τις αναμνήσεις του, που
πυράκτωναν, όλο πιο λαμπερές και
αστραφτερές σαν φλόγα, την καρδιά του,
αλλά δεν παρεμπόδιζαν τις σκέψεις του
για τη μητέρα του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Σαν απόσωσε
την καθιερωμένη, τυπική προσευχή του
κανόνα του, ξάπλωσε στο κρεβάτι του και,
μόλις βρέθηκε στο σκοτάδι, τότε
εμφανίσθηκαν μπρός στα μάτια του σαν
όραμα, ο πεθαμένος πατέρας του, η μητέρα
του και η Λυεζόπολη, η γενέτειρα του. Το
τρίξιμο από τους τροχούς των κάρων, τα
βελάσματα των προβάτων, ο ήχος από τις
καμπάνες της εκκλησίας στο καθάριο
καλοκαιρινό πρωινό, ούπς, πόσο ευχαριστιόταν
να θυμάται όλα αυτά! Έφερε στο νου του
τον πατέρα Συμεών, τον ηλικιωμένο ιερέα
της Λυεζόπολης, τον καλόκαρδο, προσηνή
και ευπροσήγορο γεράκο. Ήταν απ' τη φύση
του μικροσκοπικός, ενώ ο γιος του ήταν
ένας πελώριος γεροδεμένος δόκιμος με
μια φοβερή μπάσα φωνή. Θυμόταν πως αυτός
ο νεαρός κληρικός κατσάδιασε μια φορά
το μάγειρο και είχε τσιρίξει θυμωμένα:
«Ε! συ άχρηστη όνος του Ιεχωβά!» Και ο
πατήρ Συμεών δεν είχε πει τίποτα, μόνο
που είχε κατακοκκινίσει από ντροπή,
γιατί σ' όλη του τη ζωή δεν θυμόταν να
'χει διαβάσει στην Αγία Γραφή για καμιά
όνο με αυτό το όνομα!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Τον πατέρα
Συμεών είχε διαδεχθεί ο πατήρ Δαμιανός,
που ήταν σκληρός πότης και κάποιες φορές
γινόταν τόσο στουπί, που έλεγε πως έβλεπε
πράσινα φίδια. Γι' αυτό και το παρατσούκλι
του στο χωριό ήταν: «Δαμιανός ο Φιδομάντης».
Ο Ματέι Νικόλαϊτς ήταν ο διευθυντής του
σχολείου, ένας ευγενικός, μορφωμένος
άνδρας, αλλά σκληρός πότης επίσης. Ποτέ
δεν ξυλοφόρτωνε τους μαθητές του, αλλά
για κάποιο ανεξήγητο λόγο φύλαγε ένα
μικρό καδράκι φτιαγμένο από κλαδάκια
σημύδας κρεμασμένο στον τοίχο, κάτω από
το οποίο βρισκόταν μια ταμπέλα που
έγραφε μια εντελώς ακατάληπτη επιγραφή:
«<span lang="en-US">Betula</span> <span lang="en-US">Kinderbalsamica</span>
<span lang="en-US">Secuta</span>». Είχε ακόμη ένα
μαλλιαρό μαύρο σκύλο, που τον φώναζε:«
Συντακτικό».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Επίσκοπος
γέλασε. Οκτώ μίλια από τη Λυεζόπολη
βρισκόταν το χωριό Όμπνινο, που κατείχε
μια θαυματουργή εικόνα. Μια θρησκευτική
πομπή ξεκινούσε από το Όμπνινο κάθε
καλοκαίρι λιτανεύοντας τη θαυματουργή
εικόνα και γυροφέροντας την σε όλα τα
γειτονικά χωριά. Οι καμπάνες των εκκλησιών
ηχούσαν κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας,
πρώτα στο ένα χωριό, έπειτα στο άλλο,
και στο μικρό Πάβελ - ο Θεοφιλέστατος
ονομαζόταν τότε μικρός Πάβελ - ο ίδιος
ο αέρας φαινόταν να ριγεί με έκσταση.
Ξυπόλυτος, ξεσκούφωτος και απέραντα
ευτυχισμένος, ακολουθούσε την εικόνα
με ένα ανεπιτήδευτο χαμόγελο στα χείλη
του και μια απλοϊκή πίστη στην καρδιά
του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Μέχρι τα
δεκαπέντε του ο μικρός Παβέλ ήταν τόσο
καθυστερημένος στα μαθήματα του, ώστε
οι γονείς του είχαν σκεφθεί να τον
σταματήσουν από την εκκλησιαστική σχολή
και να τον βάλουν να δουλέψει στο
κατάστημα του χωριού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Επίσκοπος
στριφογύρισε τόσο ώστε να διακόψει τον
ειρμό των σκέψεων του και προσπάθησε
να κοιμηθεί.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Η μητέρα μου
ήρθε!» σκέφθηκε και γέλασε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Το φεγγάρι
έστελνε τις λαμπερές του ακτίνες μέσα
από το παράθυρο και το πάτωμα άστραφτε
από την αντανάκλαση τους, ενώ αυτός
κειτόταν στη σκιά. Ένας γρύλος ακουγόταν.
Ο πατήρ Σισώης ροχάλιζε στο διπλανό
δωμάτιο και στα αυτιά του Δεσπότη έφθανε
μια μίζερη, ελάχιστα φιλική, πλανόδια
νότα από το ανεβοκατέβασμα του ρυθμού
της αναπνοής του γέρου ιερομόναχου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατήρ Σισώης
ήταν κάποτε οικονόμος ενός Μητροπολίτου
και ήταν πια γνωστός ως πατήρ πρώην
Οικονόμος. Ήταν εβδομήντα χρονών και
ζούσε άλλοτε σε ένα μοναστήρι δεκάξι
μίλια μακριά, άλλοτε στην πόλη, άλλοτε
όπου τύχαινε να βρίσκεται. Πριν τρεις
μέρες είχε εμφανισθεί τυχαία στο
μοναστήρι του Πανκρατιέφσκι, και ο
Δεσπότης τον είχε κρατήσει εδώ με σκοπό
να συζητήσει μαζί του, σε ώρες ξεκούρασης
και ηρεμίας, τις υποθέσεις του μοναστηριού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η καμπάνα για
τον Όρθρο κτύπησε στις μιάμισυ. Ο πατήρ
Σισώης έβηξε, μούγκρισε κάτι και σηκώθηκε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Πάτερ Σισώη!»
φώναξε ο Δεσπότης.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατήρ Σισώης
παρουσιάσθηκε ντυμένος με ένα λευκό
αντερί, κρατώντας στο χέρι του ένα
κηροπήγιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Δεν μπορώ να
κοιμηθώ», είπε ο Δεσπότης. «Πρέπει να
'μαι άρρωστος. Δεν ξέρω τι τρέχει<sup>. </sup>έχω
πυρετό».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Κρύωσες Δεσπότη
μου. Πρέπει να σε τρίψω με ζωικό λίπος».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατήρ Σισώης
στάθηκε για λίγο κοιτώντας τον και
χασμουρήθηκε: «Αχχ - Σπλαχνίσου μας
Κύριε!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ο Έρακιν
ηλεκτροδότησε το μαγαζί του πια - το
μισώ!», συνέχισε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατήρ Σισώης
ήταν γέρος, με κυρτωμένους ώμους και
αδύνατος. Πάντοτε δυσαρεστιόταν με
τούτο ή το άλλο και τα μάτια του - που
πετάγονταν έξω σαν αυτά του κάβουρα -
είχαν πάντοτε νια θυμωμένη έκφραση.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Μα το Θεό, δεν
μου αρέσει καθόλου», επανέλαβε, «το
μισώ».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Την επόμενη
μέρα, Κυριακή των Βαΐων, ο Θεοφιλέστατος
χοροστάτησε στον καθεδρικό Ναό της
πόλης. Κατόπιν επισκέφθηκε το Μητροπολίτη
της περιοχής και υπέβαλε καθηκόντως τα
σέβη του. Ύστερα πήγε στο σπίτι της
συζύγου ενός στρατηγού, που ήταν άρρωστη
και στο τέλος επέστρεψε στο κατάλυμά
του. Στις δύο μ.μ., δυό αγαπημένοι
γευμάτισαν μαζί του, η ηλικιωμένη μητέρα
του και η μικρή ανηψιά του, Κάτια, παιδί
οκτώ χρονών. Ο ανοιξιάτικος ήλιος
κρυφοκοίταζε κεφάτα μέσα από τα παράθυρα,
σαν κάθησαν να γευματίσουν, και έλαμπε
εύθυμα παιχνιδίζοντας στο λευκό
τραπεζομάντηλο και στα κόκκινα μαλλιά
της Κάτιας. Από τα δίπλα τζάμια άκουγαν
τα κοράκια να κρώζουν και τις καρακάξες
να φλυαρούν στον κήπο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Πέρασαν εννιά
χρόνια από τότε που σε είδα για τελευταία
φορά» είπε η γριά μητέρα, «και παρ' όλα
αυτά, όταν σ' αντίκρισα στο παρεκκλήσι
του γυναικείου μοναστηριού χθες, σκέφθηκα
μέσα μου: " Ας με συγχωρέσει ο Θεός,
δεν άλλαξε ούτε τόσο δα". Ίσως να 'σαι
μόνο λίγο λεπτότερος απ' ότι ήσουν, και
η γενειάδα σου έχει μακρύνει περισσότερο.
Ω, Παναγία μου, Βασίλισσα των Ουρανών!
Όλοι σιγόκλαιγαν χθές. Μόλις σε είδα,
δάκρυσα και η ίδια. Δεν ξέρω γιατί. Ας
γίνει το θέλημα Του!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Παρ' όλη τη
στοργή με την οποία τα 'πε, ήταν φανερό
ότι ανησυχούσε. Ήταν σαν να μην ήξερε
αν έπρεπε να απευθύνεται στον Επίσκοπο
με το οικείο «συ» η το τυπικό «σεις» και
αν όφειλε να γελά ή όχι. Φαινόταν να
αισθάνεται μπροστά του μάλλον σαν φτωχή
σύζυγος διακόνου, παρά σαν μητέρα. Εν
τω μεταξύ η Κάτια καθόταν με τα μάτια
της προσηλωμένα στο πρόσωπο του θείου
της του Δεσπότη, σαν να προσπαθούσε να
αντιληφθεί τι είδους άνθρωπος ήταν.
Τούφες απ' τα μαλλιά της είχαν ξεφύγει
από το κοκκαλάκι της και το φιόγκο από
βελούδινη κορδέλα και στέκονταν ισομερώς
γύρω από το κεφάλι της σαν φωτοστέφανο.
Τα μάτια της είχαν ένα λαμπρό κοκκινωπό
καφέ χρώμα. Είχε ήδη σπάσει ένα ποτήρι
λίγο πριν καθήσει στο τραπέζι, και τώρα,
καθώς μιλούσε, η γιαγιά της δεν έπαυε
να μετακινεί πρώτα ένα νεροπότηρο, και
έπειτα ένα κρασοπότηρο, μακριά της.
Καθώς ο Επίσκοπος καθόταν ακούγοντας
τη μητέρα του, θυμόταν πως πολλά, πολλά
χρόνια πριν, μερικές φορές έπαιρνε
αυτόν, τους αδελφούς και τις αδελφές
του μαζί της για να επισκεφθούν συγγενείς,
που αυτή θεωρούσε πλούσιους. Τότε ήταν
διαρκώς απασχολημένη με το να προσέχει
τα παιδιά της μην κάνουν καμιά ζημιά,
και τώρα έκανε το ίδιο και με τα εγγόνια
της, και είχε έρθει εδώ να τον επισκεφθεί
με την Κάτια, κάνοντας το ίδιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Η αδελφή σας
Βαρένκα έχει τέσσερα παιδιά» -τον
πληροφόρησε- «η Κάτια είναι το μεγαλύτερο.
Ο Θεός ξέρει γιατί ο πατέρας της αρρώστησε
και πέθανε τρεις μέρες πριν την Κοίμηση
της Θεοτόκου. Έτσι η Βαρένκα μου βρέθηκε
μόνη της να παλεύει σ' ένα αφιλόξενο
κόσμο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι κάνει ο
αδελφός μου Νικάνωρ;» ο Επίσκοπος ρώτησε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Είναι καλά,
δόξα τω Θεώ. Είναι πολύ καλά, δοξασμένο
να 'ναι το όνομα του Κυρίου. Αλλά ο γιός
του ο Νικολάσα δεν θέλει να ιερωθεί,
σπουδάζοντας σε κάποια εκκλησιαστική
σχολή, και αντί γι' αυτό βρίσκεται σ' ένα
κολέγιο για να σπουδάσει γιατρός. Νομίζει
πως είναι καλύτερα έτσι, αλλά ποιος
ξέρει; Όπως και να 'ναι ας γίνει το θέλημα
του Θεού!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ο Νικολάσα
τεμαχίζει νεκρούς» είπε η Κάτια, χύνοντας
κάμποσο νερό πάνω στην ποδιά της.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Κάτσε ήσυχη
πια παιδί μου», παρατήρησε η γιαγιά της,
παίρνοντας ήρεμα το νεροπότηρο απ' το
χέρι της.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Πόσος καιρός
πάει από τότε που έχουμε να ιδωθούμε!»
αναφώνησε ο Θεοφιλέστατος, χαϊδεύοντας
τρυφερά τους ώμους και το χέρι της
μητέρας του. «Μου 'λειψες, όσο ήμουν στο
εξωτερικό! Μου 'λειψες τρομερά!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Σ' ευχαριστώ.
Σ' ευχαριστώ πολύ, καρδιά μου!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Συνήθιζα να
στέκομαι στο παράθυρό μου τα βράδια,
ακούγοντας την μπάντα να παίζει, και
αισθανόμουνα τόσο μόνος και έρημος.
Μερικές φορές αισθανόμουνα τόση νοσταλγία
για την πατρίδα, που συνήθιζα να σκέπτομαι
πως θα μπορούσα ευχαρίστως να δώσω ότι
είχα στον κόσμο για να δω, έστω φευγαλέα,
εσένα και την πατρίδα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η μητέρα του
χαμογέλασε λάμποντας από χαρά, και
έπειτα αστραπιαία έγινε σοβαρή και
απάντησε τυπικά:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Σας ευχαριστώ
πολύ!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η διάθεση του
Δεσπότη άλλαξε. Κοίταξε τη μητέρα του
και δεν μπορούσε να καταλάβει που είχε
αποκτήσει αυτή τη γεμάτη ταπεινόσχημο
και δουλοπρεπή σεβασμό έκφραση του
προσώπου και της φωνής της και τι μπορούσε
να σημαίνει αυτό. Σχεδόν δεν την
αναγνωρίζει και αισθάνθηκε στενοχώρια
και ενόχληση. Εκτός αυτού ο πονοκέφαλος
συνεχιζόταν και τα πόδια του έτρεμαν
απ' τον πόνο. Το ψάρι που έτρωγε είχε μια
αηδιαστική γεύση και διψούσε πολύ.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Μετά το γεύμα
δυό πλούσιες σύζυγοι γαιοκτημόνων τον
επισκέφθηκαν και κάθησαν μιάμισυ ώρα
συνοφρυωμένες και σοβαρές, χωρίς να
βγάλουν απ' το στόμα τους ούτε μια λέξη.
Κατόπιν δέχθηκε ένα αρχιμανδρίτη,
σκυθρωπό και μαζεμένο, που 'χε έρθει για
υπηρεσιακά ζητήματα. Έπειτα οι καμπάνες
σήμαναν για Εσπερινό, ο ήλιος έδυσε πίσω
από το δάσος, και η μέρα έκλεισε. Μόλις
επέστρεψε από την εκκλησία, ο Δεσπότης
διάβασε τις προσευχές του κανόνα του
χωρίς σχεδόν να προσέχει το νόημά τους,
και ξάπλωσε στο κρεβάτι, σύροντας τις
κουβέρτες μέχρι πάνω σκεπάζοντας σχεδόν
τ' αυτιά του. Το φεγγαρόφωτο τον ενοχλούσε,
και σύντομα ήχος φωνών έφθασε στ' αυτιά
του. Ο πατήρ Σισώης συζητούσε για πολιτικά
θέματα με τη μητέρα του στο διπλανό
δωμάτιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Διεξάγεται
ένας πόλεμος αυτή τη στιγμή στην Ιαπωνία»,
έλεγε ο πατήρ Σισώης. «Οι Ιάπωνες ανήκουν
στην ίδια φυλή με τους Μοντενέγρους.
Βρέθηκαν κάτω από τον τουρκικό ζυγό την
ίδια χρονική περίοδο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και τότε ο
Επίσκοπος άκουσε τη φωνή της μητέρας
του να λέει:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Και έτσι,
βλέπετε, μόλις είχαμε διαβάσει τις
προσευχές μας και είχαμε πιεί το τσάι
μας, επισκεφθήκαμε τον πατέρα Γιέγκορ-».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Συνέχισε να
επαναλαμβάνει αδιάκοπα τη φράση: «είχαν
πιεί τσάι», λες και το μόνο πράγμα που
ήξερε να κάνει στη ζωή της ήταν να πίνει
τσάι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Οι αναμνήσεις
από τη ζωή στην εκκλησιαστική σχολή και
στο κολέγιο αργά και αχνά έπαιρναν μορφή
και σχήμα στο μυαλό του Επισκόπου. Ήταν
δάσκαλος των Ελληνικών για τρία χρόνια,
ώσπου πια δεν μπορούσε να διαβάζει χωρίς
γυαλιά, και τότε εκάρη μοναχός και
χειροτονήθηκε. Στα τριάντα δύο του
προήχθη σε διευθυντή εκκλησιαστικής
σχολής και προεχειρίσθη σε αρχομανδρίτη.
Τον καιρό εκείνο η ζωή του ήταν τόσο
εύκολη και ευχάριστη και φαινόταν να
εκτείνεται τόσο μακριά, βαθιά στο μέλλον,
που ο ίδιος δεν μπορούσε να δει κανένα
απολύτως τέλος σ' αυτήν. Η υγεία του όμως
κλονίσθηκε και σχεδόν έχασε την όρασή
του. Οι γιατροί τον συμβούλευσαν να
παραιτηθεί από τη διεύθυνση της σχολής
και να ταξιδεύσει στο εξωτερικό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Και τι κάνατε
μετά;» ρώτησε ο πατήρ Σισώης στο γειτονικό
δωμάτιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Μα ήπιαμε
τσάι» απάντησε η μητέρα του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Γιατί, παππούλη,
τα γένια σας είναι πράσινα;» ξεφώνισε
η Κάτια ξαφνικά και έσκασε στα γέλια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Επίσκοπος
θυμήθηκε ότι το χρώμα της γενειάδας του
πατρός Σισώη ήταν πράγματι στις άκρες
της πρασινωπό και γέλασε κι ο ίδιος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Θεέ μου! Τι
βάσανο είναι αυτό το παιδί», κραύγασε
ο πατήρ Σισώης με δυνατή φωνή, αρχίζοντας
να θυμώνει. «Πόσο παραχαϊδεμένη είσαι!
Ησύχασε πια».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Επίσκοπος
ανακάλεσε στη μνήμη του την καινούργια
ολόλευκη εκκλησία στην οποία λειτουργούσε,
όταν ήταν στο εξωτερικό, και τον ήχο από
τον απαλό κυματισμό της ζεστής θάλασσας.
Οκτώ ολόκληρα χρόνια κύλησαν σαν νερό,
όταν ήταν εκεί. Έπειτα τον ανεκάλεσαν
στη Ρωσία και τώρα πια ήταν ήδη Επίσκοπος,
και το παρελθόν είχε ξεθωριάσει σιγά-σιγά
μέσα στην αχλύ του χρόνου, σαν να μην
ήταν τίποτα περισσότερο από ένα όνειρο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατήρ Σισώης
μπήκε στο δωμάτιό του κρατώντας στο
χέρι του ένα κηροπήγιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Μπα, μπα!»
ξεφώνισε έκπληκτος. «Ξυπνήσατε κιόλας,
Θεοφιλέστατε;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Γιατί όχι;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Είναι νωρίς
ακόμη<sup>.</sup> μόλις δέκα η ώρα! Αγόρασα
ένα κομμάτι βαμβακερό ύφασμα αυτό το
απόγευμα και ήθελα να σας τρίψω με ζωικό
λίπος».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Έχω πυρετό»,
είπε ο Επίσκοπος και ανακάθησε. «Υποθέτω
πως κάτι πρέπει να γίνει. Το κεφάλι μου
βουίζει και αισθάνομαι τρομερά άκεφος
και αδιάθετος».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">Ο πατήρ Σισώης
άρχισε να τρίβει το στήθος και την πλάτη
του Επισκόπου με το ζωικό λίπος . </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">«Άκου και φρίξε
»τσίριξε. «Ω, Μεγαλοδύναμε Θεέ! Φρίξον
ήλιε! Πήγα μέχρι την πόλη σήμερα και
είδα αυτόν -πως τον λένε καλέ;-αυτόν τον
πρωτοπρεσβύτερο το Σιντόνσκι. Ήπια και
τσάι μαζί του. Τον μισώ! Ω Θεέ μεγαλοδύναμε!
Άκου! Τον μισώ!» </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Μητροπολίτης
της περιοχής ήταν πολύ γέρος και
τετράπαχος, και ένα μήνα τώρα άρρωστος
και για τα καλά κρεβατωμένος από
αρθρίτιδα. Έτσι ο θεοφιλέστατος Πιότρ
αναγκάσθηκε να τον επισκέπτεται σχεδόν
κάθε μέρα και να δέχεται σε ακρόαση τους
ανθρώπους που επισκέπτονταν το Μητροπολίτη
αντί γι' αυτόν. Και τώρα, που ήταν και
αυτός άρρωστος, του προκαλούσε φρίκη
και μόνο η σκέψη από τις ασημαντότητες
και μηδαμινότητες που ζητούσαν σαν χάρη
και για τις οποίες έχυναν βρύσες τα
δάκρυα οι επισκέπτες. Αισθανόταν
εξοργισμένος με την άγνοια και τη
λιποψυχία τους. Αυτός καθ΄αυτόν ο αριθμός
όλων τούτων των άχρηστων κοινοτοπιών
τον κατέθλιβε και αισθανόταν πως μπορούσε
να καταλάβει το Μητροπολίτη, που είχε
συγγράψει <i>Μαθήματα Ελεύθερης Θέλησης</i>
όταν ήταν νέος, και τώρα φαινόταν τόσο
απορροφημένος στις ασήμαντες λεπτομέρειες,
ώστε η μνήμη οτιδήποτε άλλου, ακόμη και
του Θεού, να τον έχει εγκαταλείψει. Ο
θεοφιλέστατος Πιότρ πρέπει να 'χε χάσει
την επαφή του με το ρωσικό τρόπο ζωής,
ενώ βρισκόταν στο εξωτερικό, μια και
του ήταν εξαιρετικά δύσκολο να προσαρμοσθεί
πάλι σ' αυτόν τώρα. Οι άνδρες φαίνονταν
τραχείς και άξεστοι, οι γυναίκες κουτές
ανυπόφορες και πληκτικές. τα μαθητούδια
συχνά ανεξέλεγκτα και άτακτα και οι
δάσκαλοί τους αμόρφωτοι. Και ύστερα
αυτά τα χιλιάδες έγγραφα που πέρναγαν
απ' τα χέρια του! Και οι διάφοροι
αρχιερατικοί επίτροποι που συντασσαν
εκθέσεις καλής συμπεριφοράς για όλους
τους ιερείς - νέους και ηλικιωμένους -
της μητροπολιτικής περιφέρειας και τις
γυναίκες τους και τα παιδιά τους ! Και
ο ίδιος που ΄ταν υποχρεωμένος να συζητά
για όλα αυτά τα κουτσομπολιά και να τα
διαβάζει και να γράφει σοβαροφανή
σχόλια στο περιθώριο των αναφορών.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και δεν είχε
ούτε μια τόση δα στιγμούλα που θα μπορούσε
να την αφιερώσει αποκλειστικά στον
εαυτό του! ΄Ολη την ημέρα τα νεύρα του
κόντευαν να σπάσουν και άρχιζε να
χαλαρώνει και να γαληνεύει μόνο σαν
βρισκόταν μέσα στο Ναό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Δεν μπορούσε
να εξοικειωθεί εύκολα με το φόβο και
τρόμο, που άθελά του προκαλούσε σε όποιον
τον πλησίαζε, παρά τους ήσυχους και
σμνούς τρόπους συμπεριφοράς του. ΄Ολοι
στη μητροπολιτική περιφέρεια φαίνονταν
να ζαρώνουν, να σιγοτρέμουν και να
μισοαπλογούνται, μόλις έριχνε μια
εξεταστική ματιά πάνω τους. ΄Ολοι έτρεμαν
μόλις εμφανιζόταν ακόμη και οι ηλικιωμένοι
πρωτοπρεσβύτεροι γονάτιζαν μπρος στα
ποδια του, και πολύ πρόσφατα μια από
τις επισκέπτριες - η γριά σύζυγος ενός
παπά από χωριό - είχε μείνει άφωνη από
τον τρόμο και είχε φύγει χωρίς να ζητήσει
τίποτα. Και αυτός , που δεν ήταν ποτέ μα
ποτέ ικανός να εκστομίσει μια αυστηρή
λέξη στα κηρύγματά του και που δεν είχε
ποτέ κατακρίνει τους ανθρώπους, γιατί
τους ευσπλαχνιζόταν τόσο πολύ, εξαγριωνόταν
τόσο με όλους αυτούς τους επισκέπτες,
ώστε κυριολεκτικά, πετούσε στον κάλαθο
των αχρήστων τα αιτήματά τους. Κανείς
μα κανείς δεν του είχε μιλήσει, αφότου
είχε έλθει εδώ , ειλικρινά και φυσικά.
Ακόμη και η γριά μητέρα του είχε αλλάξει
ναι, είχε αλλάξει τόσο πολύ ! Γιατί
μιλούσε όλη αυτή την ώρα τώρα τόσο άνετα
και ελεύθερα, χωρίς επισημότητες, με
τον πατέρα Σισώη, ενώ όλη την ώρα που
διαλεγόταν μαζί του - με το ίδιο της το
γιό ! ήταν τόσο σοβαρή και απόμακρη,
αμήχανη και συγκρατημένη στις εκδηλώσεις
της; Δεν ήταν αυτή που θυμόταν ! Ο μόνος
τελικά άνθρωπος που του συμπεριφερόταν
φυσικά και αβίαστα, και που έλεγε χωρίς
δισταγμό ό,τι του ερχόταν στο κεφάλι,
ήταν ο γεράκος ο πατήρ Σισώης, που
ολόκληρη τη ζωή του την είχε περάσει
κοντά σε Επισκόπους και είχε συνοδεύσει
στην τελευταία τους κατοικία ένδεκα
απ΄αυτούς. Και γι΄αυτό ο Θεοφιλέστατος
αισθανόταν άνετα μαζί του, αν και ο πατήρ
Σισώης ήταν - χωρίς αντιλογία - ένας
άνθρωπος τραχύς, σκληρός και έτοιμος
πάντα για καυγά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Μετά την
ακολουθία το πρωί της Μεγάλη Τρίτης ο
Θεοφιλέστατος δέχθηκε σε ακρόαση το
κοινό και έχασε πάλι την ψυχραιμία του
μαζί τους. Αισθάνθηκε χάλια, όπως συνήθως,
και μια σφοδρή και ακατάσχετη επιθυμία
να βρεθεί γρήγορα στο κρεβάτι του, αλλά
δεν είχε προλάβει να διασχίσει το κατώφλι
του δωματίου του , όταν ειδοποίησαν πως
ένα νεαρός έμπορος, ο Εράκιν - ευεργέτης
μάλιστα και του μοναστηριού - μόλις είχε
έλθει για κάποιες σπουδαίες και επείγουσες
υποθέσεις. Ο Επίσκοπος ήταν υποχρεωμένος
να τον δεχθεί . Ο Εράκιν παρέμεινε για
μια ολόκληρη σχεδόν ώρα μιλώντας
ακατάπαυστα και πολύ δυνατά, μα στον
Επίσκοπο ήταν σχεδόν αδύνατο να
αντιληφθεί τι προσπαθούσε να του πει.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Μόλις ξεφορτώθηκε
τον έμπορο, κατέφθασε μια ηγουμένη από
ένα μακρινό γυναικείο μοναστήρι και
ώσπου να φύγει κι αυτή, οι καμπάνες
κτυπούσαν για τον Εσπερινό. Είχε φθάσει
η ώρα που έπρεπε ο Επίσκοπος να κατέβει
στο Ναό για την ακολουθία.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Οι μοναχοί
έψελναν μελωδικά και με ενθουσιασμό
εκείνο το βράδυ, ενώ ένας νεαρός μαυρογένης
ιερομόναχος τελούσε την ακολουθία. Ο
Θεοφιλέστατος άκουγε προσεκτικά καθώς
έψαλλαν στην ακολουθία του Νυμφίου το
τροπάριο για τον "κεκοσμημένον
νυμφώνα" αλλά δεν ένιωθε τίποτα, ούτε
μεταμέλεια, ούτε λύπη, μόνο μια βαθιά
γαλήνη του ναού. Καθόταν δίπλα σχεδόν
από την Αγία Τράπεζα, όπου οι σκιές
ήταν πυκνότερες και βαθύτερες , και
παρασυμένος από τη φαντασία του, είχε
γυρίσει πίσω στα παιδικά και εφηβικά
του χρόνια, τότε που για πρώτη φορά είχε
ακούσει τα λόγια του τροπαρίου αυτού
να ψέλνονται . Τα δάκρυα κυλούσαν στις
παρειές του και αναπολούσε το πως είχε
κατορθώσει στη ζωή του ό,τι ήταν μπορετό
, σ΄ένα άνδρα της δικής του κοινωνικής
τάξης και θέσης να επιτύχει. Η πίστη
του ήταν ακλόνητη, αν και δεν ήταν ακόμη
όλα ξεκάθαρα γι αυτόν. Κάτι όμως του
διέφευγε και στα σίγουρα δεν ήθελε να
πεθάνει. Του φαινόταν πως του είχε
ξεφύγει, χωρίς ακόμη να το έχει ανακαλύψει,
κάτι που ήταν το πιο ενδιαφέρον πράγμα
απ΄όλα, το πιο σημαντικό και ταυτόχρονα
τόσο αναγκαίο και απαραίτητο στη ζωή
του κάτι που το ΄χε αμυδρά ονειρευθεί
στο παρελθόν ελπίδες και προσδοκίες,
που τον είχαν συγκινήσει και συναρπάσει
σαν ήταν παιδί ή μαθητούδι ή ταξιδιώτης
σε ξένες χώρες, ακόμη τον ταλαιπωρούσαν
και τον βασάνιζαν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">"Πόσο όμορφα
ψάλλουν σήμερα !", σκέφθηκε. "Πόσο
όμορφα!"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Τη Μεγάλη Πέμπτη
χοροστάτησε στην ακολουθία του Νιπτήρος
στο μητροπολιτικό Ναό . ΄Οταν η ακολουθία
τελείωσε και οι πιστοί επέστρεψαν ο
καθένας στο σπίτι του, ο ήλιος έλαμπε
ακόμη φωτεινά και αστραφτερά και η
ατμόσφαιρα ήταν θερμή. Στα χαντάκια των
δρόμων κυλούσαν παφλάζοντας τα νερά,
και τα τρυφερά τραγούδια των κορυδαλλιών
από τους αγρούς περιπλανιόταν πάνω από
την πόλη, γαληνεύοντας την καρδιά του.
Τα δένδρα είχαν κιόλας αφυπνισθεί με
την αρχή της ανοίξεως και ψηλά, από πάνω
τους , απλωνόταν σαν προστατευτικό
θόλος, ο γαλάζιος , απέραντος ουρανός.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Θεοφιλέστατος
ξάπλωσε αμέσως μόλις έφθασε στο μοναστήρι
και ζήτησε από το δόκιμο να κλείσει τα
παντζούρια . Το δωμάτιο βυθίσθηκε στο
σκοτάδι . Πόσο κουρασμένος ήταν !</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">΄Οπως και την
προηγουμένη μέρα, ο ήχος από τις φωνές
και το τσούγκρισμα των ποτηριών από
το διπλανό δωμάτιο έφθασε στ΄ αυτιά
του. Η μητέρα του διηγείτο με εύθυμη
διάθεση κάποια ιστορία στον πατέρα
Σισώη, χρησιμοποιώντας πολλές γραφικές
κουβέντες και παροιμίες, και ο γέρος
ιερομόναχος άκουγε κατσουφιασμένος
και απαντούσε με βραχνή φωνή:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">" Α, όχι! Εγώ
... ποτέ ! ΄Ετσι λοιπόν το ΄καναν ! Αλήθεια;
ΓΙα σκέψου ! Τι να πεις κανείς !"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και για μια
ακόμη φορά ο Δεσπότης αισθάνθηκε
ενοχλημένος και αμέσως μετά βαθιά
πληγωμένος από το γεγονός ότι η ηλικιωμένη
κυρία, η μητέρα του, μπορούσε να φέρεται
τόσο φυσικά και απλά με τους ξένους, ενώ
ήταν τόσο σιωπηλή και αμήχανη με τον
ίδιο της το γιό. Και ακόμη του φαινόταν
ότι πάντοτε προσπαθούσε να βρει κάποια
πρόφαση για να στέκεται όρθια, όταν
αυτός ήταν παρών, σαν να αισθανόταν
άβολα να κάθεται μπροστά τους.Και ο
πατέρας του; Αν ήταν ζωντανός , πολύ
πιθανόν να μην μπορούσε να αρθρώσει
μια λέξη , όταν ο Επίσκοπος - γιός του θα
΄ταν παρών.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"> Κείνη τη στιγμή
κάτι στο διπλανό δωμάτιο έπεσε στο
πάτωμα με πάταγο. Σίγουρα η Κάτια είχε
σπάσει κάποιο φλυτζάνι ή πιατάκι , γιατί
ο πατήρ Σισώης ξαφνικά ξεφύσηξε με
δυσαρέσκεια και φώναξε θυμωμένα :</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">" Τι φοβερή
πληγή είναι αυτό το παιδί ! Χριστέ και
Παναγία ! Κανείς δεν μπορεί να την
προλάβει τροφοδοτώντας την με πορσελάνες
!"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ακολούθησε
σιωπή. ΄Οταν ο Επίσκοπος ξανάνοιξε τα
ματιά του, είδε την Κάτια να στέκεται
δίπλα στο κρεβάτι του και να ΄χει
καρφώσει τα μάτια της πάνω του. Τα κόκκινα
μαλλιά της στεφάνωναν το πρόσωπό της
σαν φωτοστέφανο , όπως συνήθως.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">" Εσύ είσαι
Κάτια;" ρώτησε . "Ποιος ανοιγοκλείνει
τις πόρτες εκεί κάτω ;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">"Δεν ακούω
τίποτα ". </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Της χάιδεψε
τρυφερά το κεφαλι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">" ΄Ετσι
λοιπόν! Ο ξάδελφος σου ο Νικολάσα
τεμαχίζει νεκρούς, ε;» ρώτησε μετά από
κάποια παύση.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ναι εξασκείται
σ' αυτό».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Είναι όμορφος;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ναι, πολύ. Μόνο
που πίνει αρκετά».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Από τι πέθανε
ο πατέρας σου;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ο μπαμπάς
άρχισε να εξασθενεί και να αδυνατίζει
όλο και περισσότερο μέχρι που τον έπιασε
πονόλαιμος. Και εγώ αρρώστησα, όπως και
ο αδελφός μου ο Φέντια. Όλοι είχαμε
πονόλαιμο. Ο μπαμπάς πέθανε, θείε, αλλά
εμείς γίναμε καλά».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Το πηγούνι της
άρχισε να τρέμει και τα μάτια της γέμισαν
δάκρυα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ω, Θεοφιλέστατε!»
φώναξε με μια στριγγλή φωνή, αρχίζοντας
να κλαίει πικρά. «Αγαπημένε μου θείε! Η
μητέρα και όλοι εμείς είμαστε τόσο
δυστυχισμένοι! Ας μας δώσεις λίγα
χρήματα! Βοήθα μας, αγαπημένε μου θείε!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Άρχισε και
αυτός να δακρύζει και για μια στιγμή
δεν μπορούσε να μιλήσει από τη συγκίνηση.
Της χάϊδεψε πάλι τα μαλλιά, την άγγιξε
στους ώμους και είπε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Εντάξει,
εντάξει, κοριτσάκι. Περίμενε μέχρι να
'ρθει το Πάσχα, και τότε θα το κουβεντιάσουμε.
Θα σας βοηθήσω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η μητέρα του
μπήκε ήσυχα και διστακτικά στο δωμάτιο,
και προσευχήθηκε για λίγο μπροστά στην
εικόνα. Όταν παρατήρησε πως ήταν ξύπνιος,
τον ρώτησε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Θα θέλατε λίγη
σούπα;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Όχι, ευχαριστώ»,
απάντησε. «Δεν πεινώ».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Δεν πιστεύω
πως είσθε καλά. Το βλέπω πως δεν είσθε
καλά! Πράγματι δεν πρέπει να κρεβατωθείτε.
Και είσθε υποχρεωμένος να 'σθε όρθιος
στη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας! Θεέ
μου! Κουράζεται και μόνο αν σας δει
κάποιος! Δεν πειράζει όμως, το Πάσχα δεν
είναι μακριά πιά, πλησιάζει. Όταν θα
'ρθει θα ξεκουραστείτε. Ο Θεός θα μας
χαρίσει τότε λίγο χρόνο για να
κουβεντιάσουμε. Τώρα όμως δεν πρόκειται
να σας στενοχωρήσω με τις ανόητες
φλυαρίες μου. Έλα Κάτι. Ας αφήσουμε το
Θεοφιλέστατο να πάρει έναν υπνάκο
ακόμη!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Δεσπότης
θυμήθηκε τότε πως, όταν ήταν μικρός, η
μητέρα του χρησιμοποιούσε ακριβώς τον
ίδιο λίγο περιπαικτικό, λίγο σεβαστικό
τόνο, όταν απευθυνόταν στους υψηλόβαθμους
αξιωματούχους της Εκκλησίας. Μόνο από
την απρόσμενη τρυφερή έκφραση των ματιών
της και την αγωνιώδη ματιά που του έριξε
βγαίνοντας από το δωμάτιο, θα μπορούσε
κάποιος να υποψιασθεί πως ήταν μητέρα
του. Έκλεισε τα μάτια του και έκανε πως
κοιμάται, αλλά άκουσε το ρολόι να κτυπά
δυό φορές και τον πατέρα Σισώη να βήχει
στο διπλανό δωμάτιο. Η μητέρα του ξανάρθε
και τον κοίταξε συνεσταλμένα. Ξαφνικά
έφθασε στ' αυτιά του ένας δυνατός θόρυβος
και μιά πόρτα βρόντηξε. Κάποιο όχημα
κατέφθασε και σταμάτησε στην μπροστινή
είσοδο. Ο δόκιμος όρμησε στο δωμάτιο
του Δεσπότη και φώναξε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Θεοφιλέστατε!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι είναι;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ήρθε η άμαξα!
Είναι ώρα για να πάτε στην ακολουθία
των Παθών».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι ώρα είναι;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Οκτώ παρά
τέταρτο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Επίσκοπος
ντύθηκε και κατευθύνθηκε στο μητροπολιτικό
Ναό. Έπρεπε να στέκεται ακίνητος στο
κέντρο του Ναού κατά τη διάρκεια της
αναγνώσεως των δώδεκα Ευαγγελίων, ενώ
το πρώτο και μεγαλύτερο σε μέγεθος και
το πιο όμορφο σε περιεχόμενο από όλα το
διάβασε ο ίδιος. Μια έντονα θαρραλέα
διάθεση τον κυρίευσε. Γνώριζε αυτό το
πρώτο Ευαγγέλιο -που άρχιζε με τη φράση
«Νυν εδοξάσθη ο υιός του ανθρώπου»- από
στήθους, και καθώς το απήγγειλε, ύψωσε
τα μάτια του από το κείμενο του Ευαγγελίου
που είχε μπροστά του, και αντίκρυσε μια
θάλασσα από μικρά φώτα γύρω του. Άκουσε
το τσίριγμα των κεριών, αλλά το εκκλησίασμα
φαινόταν πως είχε εξαφανισθεί από τα
μάτια του εξαιτίας της ανταύγειας του
φωτός. Αισθάνθηκε να περιτριγυρίζεται
απ' όλους εκείνους που είχε γνωρίσει
στη νεότητά του. Του φάνηκε πως όλοι
αυτοί ήταν πάντα εκεί μέχρι... ο Θεός
ξέρει πότε!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατέρας του
ήταν διάκονος, ο παππούς του ιερέας και
ο προπάππος του διάκονος. Προερχόταν
από οικογένεια που ανήκε στην Εκκλησία
από τότε που ο Χριστινισμός πρωτόρθε
στη Ρωσία, και η αγάπη του για το
τελετουργικό της Εκκλησίας, τον κλήρο
και τον ήχο από τις καμπάνες του Ναού,
που ήταν σπαρμένη μέσα του από τη στιγμή
σχεδόν της γέννησής του, τώρα πια είχε
εμφυτευθεί και απλώσει γερές και στέρεες
ρίζες βαθιά μέσα στην καρδιά του. Όταν
βρισκόταν στο Ναό -ιδιαίτερα όταν
χοροστατούσε στις ακολουθίες ή
λειτουργούσε ο ίδιος- αισθανόταν ακμαίος
και δραστήριος και ευτυχής. Και έτσι
αισθανόταν αυτή τη στιγμή. Μονάχα όταν
είχε αναγνωσθεί και το όγδοο Ευαγγέλιο,
ένιωσε πως η φωνή του εξασθένησε τόσο
που ακόμη και ο βήχας του ήταν δύσκολα
αντιληπτός στ' αυτί. Είχε ένα τρομερό
πονοκέφαλο και άρχισε να φοβάται πως
ήταν πολύ πιθανόν να σωριασθεί κάτω
λιπόθυμος. Τα πόδια του σιγά-σιγά άρχισαν
να μουδιάζουν και μέσα σε ελάχιστο
χρονικό διάστημα έπαυσε να ΄χει
οποιαδήποτε αίσθησή τους και δεν μπορούσε
πια να εικάσει γιατί στεκόταν εκεί
όρθιος και πως δεν είχε σωριασθεί κάτω
ακόμη.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ήταν δώδεκα
παρά τέταρτο όταν τέλειωσε η ακολουθία.
Ο Επίσκοπος ξάπλωσε στο κρεβάτι του
αμέσως σαν έφθασε στο μοναστήρι, χωρίς
να 'χει διάθεση ούτε να ψιθυρίσει τον
κανόνα του. Καθώς έσυρε την κουβέρτα
του ψηλά μέχρι το κεφάλι του σχεδόν,
ξαφνικά ευχήθηκε να 'ταν κάπου μακριά,
στο εξωτερικό. Το ευχήθηκε παθιασμένα!
Θα μπορούσε να δώσει και τη ζωή του
-σκέφθηκε- προκειμένου να παύσει να
βλέπει αυτούς τους φθηνιάρικους ξύλινους
τοίχους και αυτό το τόσο καταθλιπτικά
χαμηλό ταβάνι<sup>.</sup> να μη μυρίζει πια
αυτή τη μπαγιάτικη μουχλιασμένη μυρωδιά,
που ανέπνεε το μοναστήρι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ω! Και να υπήρχε
μονάχα κάποιος -οποιοσδήποτε- με τον
οποίο να μπορούσε να μιλήσει<sup>.</sup>
κάποιος στον οποίο να μπορούσε να
εκμυστηρευθεί και να αποκαλύψει τα
μύχια της βασανισμένης καρδιάς του!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Άκουσε βήματα
στο γειτονικό δωμάτιο και προσπάθησε
να θυμηθεί σε ποιον μπορεί να ανήκαν.
Τελικά η πόρτα άνοιξε και ο πατήρ Σισώης
μπήκε κρατώντας ένα κηροπήγιο στο ένα
χέρι και ένα φλυτζάνι τσάι στο άλλο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ξαπλώσατε
κιόλας, Θεοφιλέστατε;» ρώτησε. «Ήρθα
για να τρίψω το στήθος σας με ξύδι και
βότκα. Ανακουφίζεται κανείς, αν τον
τρίψουν επιτήδεια και δυνατά. Ω,
Μεγαλοδύναμε Θεέ! Ακούς εκεί -Μόλις ήρθα
από το μοναστήρι μας. Το μισώ όμως! Θα
φύγω από δω αύριο κιόλας, Χριστέ μου! Ω,
Χριστέ μου, Μεγαλοδύναμε Θεέ -άκου-».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο πατήρ Σισώης
δεν κατόρθωνε ποτέ να μείνει για πολύ
σ' ένα μέρος, και τώρα του φαινόταν σαν
να 'χε ζήσει στο μοναστήρι αυτό ολόκληρο
χρόνο. Ήταν αδύνατο σχεδόν να διαπιστώσει
κανείς -απ' όσα έλεγε ο ίδιος- που είχε
γεννηθεί αν υπήρχε κάποιος ή κάτι
τελοσπάντων σ' αυτόν τον κόσμο που να
το αγαπούσε, και αν πίστευε ή όχι στο
Θεό... Ο ίδιος πάντως δεν είχε καταφέρει
να βρει -τόσα χρόνια τώρα- μια ικανοποιητική
και παραδεκτή εξήγηση για το λόγο που
τον ώθησε να γίνει μοναχός. Άλλωστε δεν
κάθησε ποτέ να το καλοσκεφθεί και εξάλλου
η χρονική στιγμή, που έδωσε τις υποσχέσεις
της μοναχικής του κουράς, είχε χρόνια
τώρα ξεθωριάσει στη μνήμη του. Του
φαινόταν σαν να 'χε γεννηθεί καλόγερος!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Ναι, αλήθεια!
Θα φύγω από δω αύριο. Βαρέθηκα πια τούτο
τον τόπο!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Θα 'θελα να
κουβεντιάσω λίγο μαζί σου. Δεν είχα ποτέ
το χρόνο γι' αυτό» ψιθύρισε ο Δεσπότης,
καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια για
να μιλήσει. «Βλέπεις δεν ξέρω κανένα
-τίποτα δεν γνωρίζω, εδώ-».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Πολύ καλά
τότε. Θα παραμείνω μέχρι την Κυριακή
του Πάσχα -όχι όμως περισσότερο! Τον
βαρέθηκα αυτό τον τόπο!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι σόι Δεσπότης
είμαι;» ο Θεοφιλέστατος συνέχισε με
εξασθενημένη φωνή. «Έπρεπε να 'χα γίνει
ένας παπάς σε κάποιο χωριό, ή ένας διάκος,
ή ένας απλός μοναχός. Όλη αυτή η κατάσταση
με πνίγει -με σκοτώνει...»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Τι λες εκεί,
ε; Ω, Χριστέ μου, Μεγαλοδύναμε Θεέ! Άκου
-Σου χρειάζεται ένας καλός ύπνος,
Θεοδιλέστατε. Τι θες να πεις δηλαδή;
Άκου... Τι είναι αυτά που λες καλέ; Άντε,
καληνύχτα τώρα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Όλη τη νύκτα ο
Δεσπότης έμεινε άγρυπνος και το πρωί
ήταν πολύ άρρωστος. Ο δόκιμος, σαν τον
είδε, πανικοβλήθηκε και έτρεξε πρώτα
στον ηγούμενο και έπειτα για το γιατρό,
που εξυπηρετούσε το μοναστήρι και που
κατοικούσε στην πόλη. Ο γιατρός -ένας
χονδρός ηλικιωμένος άνδρας με ένα μακρύ,
γκρίζο γένι -κοίταξε επίμονα το Δεσπότη,
κούνησε το κεφάλι του, συνοφρυώθηκε,
και επιτέλους αποφάνθηκε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Θα σας πως τι
έχετε, Θεοφιλέστατε, -τυφώδη πυρετό!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο Επίσκοπος
την επόμενη κιόλας ώρα, φάνηκε πιο ισχνός
και ωχρός, τα μάτια του μεγάλωσαν, το
πρόσωπό του καλύφθηκε από ρυτίδες, και
έμοιαζε σαν ξαφνικά να ζάρωσε και να
γέρασε. Αισθανόταν σα να 'ταν ο πιο
αδύνατος, ασθενικός, και κοκκαλιάρης
άνθρωπος, που υπήρχε πάνω σ' όλο τον
κόσμο, και πως ότι καλό του 'χε τύχει
πριν τον βρει αυτή η αρρώστια, ήταν
θαμμένο μακριά, πολύ μακριά στο παρελθόν,
και -το χειρότερο- δεν επρόκειτο να το
γευθεί ποτέ πια ξανά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Πόσο ευτυχής
είμαι έτσι!», σκέφθηκε. «Ω, πόσο είμαι
χαρούμενος!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Κάποια στιγμή
η γριά μητέρα του μπήκε στο δωμάτιο.
Μόλις όμως αντίκρυσε το ζαρωμένο του
πρόσωπο και τα εξογκωμένα του μάτια
πανικοβλήθηκε και, πέφτοντας στα γόνατα
στο πλάι του κρεβατιού του, άρχισε να
φιλά το πρόσωπο, τους ώμους και τα χέρια
του. Της φαινόταν πως σε ολόκληρη τη γη
δεν υπήρχε άλλος τόσο ασθενικός, αδύναμος
και λιπόσαρκος άνθρωπος απ' αυτόν, και,
ξεχνώντας πως ήταν Δεσπότης, τον
καταφιλούσε λες και ήταν ένα μικρό
παιδί, που όμως αυτή τον αγαπούσε, -αχ!
πόσο τον αγαπούσε!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Μικρέ μου
Πάβελ, παιδί μου αγαπημένο!» κραύγασε.
«Αγοράκι μου, τι έχεις και φαίνεσαι
έτσι; Μικρέ μου Πάβελ! Ω, σε παρακαλώ,
απάντησέ μου!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η Κάτια ωχρή
και σοβαρή, στεκόταν κοντά τους, χωρίς
να μπορεί να καταλάβει τι κακό έτρεχε
με το θείο της και γιατί το πρόσωπο της
γιαγιάκας της είχε αλλοιωθεί απ' αυτή
τη γκριμάτσα του πόνου και έβγαζε τόσο
σπαραξικάρδια λόγια. Και αυτός, ο θείος,
ο Δεσπότης ήταν άφωνος και φαινόταν σαν
να μην αισθάνεται τι γινόταν γύρω του.
Ναι, ο Δεσπότης ονειρευόταν πως για μια
ακόμη φορά ήταν ένας κοινός άνθρωπος,
που διέσχιζε με μεγάλους δρασκελισμούς
ολόκληρη την ύπαιθρο χώρα, γοργά και
χαρούμενα, μ' ένα ραβδί στο χέρι, λουσμένος
στο ηλιοφώς, με τον απέραντο ευρύ ουρανό
πάνωθέ του, τόσο απόλυτα ελεύθερος όσο
και ένα πουλί, -λεύτερος να πετάξει όπου
θα τον οδηγούσε η αστείρευτη πια φαντασία
του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Αγοράκι μου!
Μικρέ μου Πάβελ! Απάντησέ μου» ικέτευσε
η μητέρα του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">«Μη σκοτίζεις
το Δεσπότη», φώναξε θυμωμένα ο πατήρ
Σισώης, διασχίζοντας το δωμάτιο. «Άστον
να κοιμηθεί. Δεν μπορεί τίποτα να
προσφέρει κανείς εδώ... Γιατί άλλωστε;...»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Τρεις γιατροί
ήρθαν, είδαν, συσκέφθηκαν και απήλθαν.
Η μέρα έμοιαζε μεγάλη, απίστευτα μεγάλη.
Και έπειτα ήρθε η μακριά, ατέλειωτη
νύκτα. Λίγο πριν την αυγή, το πρωινό του
Μεγάλου Σαββάτου, ο δόκιμος αναζήτησε
τη γριά μάνα, που έκειτο στον καναπέ του
καθιστικού και της ζήτησε να τον
ακολουθήσει μέχρι το υπνοδωμάτιο του
Επισκόπου. Ο Θεοφιλέστατος είχε επιτέλους
συναντήσει την ατέλειωτη γαλήνη!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Την επόμενη
μέρα ήταν Κυριακή του Πάσχα. Η πόλη είχε
σαράντα ναούς και δυό μοναστήρια, και
οι μπάσοι χαρμόσυνοι ήχοι από τις
καμπάνες τους διέτρεχαν την ατμόσφαιρα
της πόλης απ' το πρωί μέχρι το βράδυ. Τα
πουλιά κελαηδούσαν, ο αστραφτερός ήλιος
έλαμπε. Η μεγάλη αγορά ήταν γεμάτη
θόρυβο. Οι λατέρνες βούιζαν, οι φυσαρμόνικες
στρίγγλιζαν και οι μεθυσμένες φωνές
κουδούνιζαν στον αέρα. Ένα βιαστικό
ανθρώπινο ρεύμα βολτάριζε στον κεντρικό
δρόμο εκείνο το απόγευμα. Με μια λέξη
όλοι ήταν χαρούμενοι και εύθυμοι, όπως
ήσαν και την ίδια μέρα το προηγούμενο
χρόνο, και όπως, αναμφίβολα, θα 'σαν πάλι
και το χρόνο που επρόκειτο να 'ρθει.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ένα μήνα αργότερα
κατεστάθηκε νέος βοηθός Επίσκοπος, και
όλοι ξέχασαν το θεοφιλέστατο Πιότρ.
Μονάχα η μητέρα του νεκρού Επισκόπου
-που τώρα έμενε σε μια μικρή επαρχιακή
πόλη με το γιο της το διάκονο- όταν το
δειλινό πήγαινε να φροντίσει την αγελάδα
της και στο δρόμο συναντούσε τις άλλες
γυναίκες, τους μιλούσε για τα παιδιά
και τα εγγόνια της και ακόμη για το αγόρι
εκείνο, που 'χε γίνει Δεσπότης.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">Και όταν τον
μνημόνευε, τις κοιτούσε ντροπαλά, γιατί
φοβόταν πως μπορεί και να μην την
καταλάβαιναν<sup>.</sup> να μην την πίστευαν.
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και πράγματι,
λίγες ήταν τελικά αυτές που την
καταλάβαιναν και την πίστευαν!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 0.95cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-45129700407010468782020-12-11T05:34:00.000-08:002020-12-11T05:34:15.508-08:00ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΙ<p><br /></p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-align: center; text-indent: 1cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>ΑΓΑΠΗ</b></span></p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-align: center; text-indent: 1cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>Λέοντος
Τολστόι</b></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Καλύβα</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ένας τσαγκάρης,
που ονομαζόταν Σίμωνας και δεν είχε
τίποτα δικό του ούτε σπίτι ούτε
καλλιεργήσιμη γη, ζούσε με τη γυναίκα
του και τα παιδιά του σε μια καλύβα, που
ανήκε σε κάποιο χωρικό, και κέρδιζε τα
προς το ζην ασκώντας την τέχνη του. Η
δουλειά του δεν του απέφερε πολλά και
το ψωμί ήταν ακριβό, έτσι αναγκαζόταν
να ξοδεύει όλα όσα κέρδιζε για να θρέψει
την οικογένειά του. Ο ίδιος και η γυναίκα
του μοιράζονταν το μοναδικό τους
επανωφόρι -φτιαγμένο από αρνίσια προβιά-
για χειμερινό ρούχο, που κι αυτό ήταν
φθαρμένο και κουρελιασμένο πια, ενώ για
δεύτερη τώρα χρονιά πρόσμενε να βρει
χρήματα για να αγοράσει προβατοπροβιές
με σκοπό να φτιάξει ένα καινούργιο
πανωφόρι. Πριν να 'ρθει ο χειμώνας ο
Σίμωνας κατόρθωσε να βάλει στην άκρη
λίγα χρήματα: ένα χαρτονόμισμα, που
άξιζε τρία ρούβλια, βρισκόταν ήδη καλά
κρυμμένο στο μικρό σεντούκι με τα
προσωπικά πράγματα της γυναίκας του,
ενώ πελάτες από το κοντινό χωριό του
χρωστούσαν άλλα πέντε ρούβλια και είκοσι
καπίκια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ένα πρωινό,
τελικά, αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα
να πεταχθεί μέχρι το χωριό, για να
αγοράσει τις προβατοπροβιές. Φόρεσε
πάνω από το πουκάμισό του την αδιάβροχη
ωχροκίτρινη αλατζένια ζακέτα της
γυναίκας του και πάνωθέ του έριξε το
δικό του πάνινο πανωφόρι. Έβαλε στη
τσέπη του το χαρτονόμισμα που άξιζε
τρία ρούβλια, έφτιαξε ένα γερό ραβδί
για να το χρησιμοποιεί σαν στήριγμα και
ξεκίνησε αμέσως όταν τέλειωσαν το
φτωχικό πρωινό τους. «Θα εισπράξω τα
πέντε ρούβλια που μου οφείλουν», σκέφθηκε,
«θα τα προσθέσω στα τρία που ήδη έχω,
και έτσι θα 'χω συγκεντρώσει αρκετά για
να αγοράσω τις προβατοπροβιές για την
κατασκευή του χειμωνιάτικου πανωφορίου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έφθασε στο
χωριό και επισκέφθηκε την καλύβα κάποιου
χωρικού, αλλά αυτός απουσίαζε από το
σπίτι του. Η γυναίκα του υποσχέθηκε πως
ο σύζυγός της θα εξοφλούσε το χρέος την
επόμενη βδομάδα, αλλά η ίδια δεν είχε
χρήματα για να τον πληρώσει εκείνη τη
στιγμή. Κατόπιν ο Σίμωνας επισκέφθηκε
έναν άλλο χωρικό<sup>.</sup> τούτος δω
ορκίσθηκε πως δεν είχε καθόλου χρήματα
-το μόνο που μπορούσε να πληρώσει ήταν
είκοσι καπίκια, που χρωστούσε στο Σίμωνα,
για ένα ζευγάρι μπότες, που του 'χε
επιδιορθώσει. Ο Σίμωνας απελπισμένος
προσπάθησε να αγοράσει τις προβατοπροβιές
με πίστωση, αλλά ο έμπορος δεν τον
εμπιστευόταν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Φέρε τα
χρήματα», του είπε ,«και θα 'χεις τις
καλύτερες προβατοπροβιές. Ξέρουμε δά
και οι δυό τί σημαίνει να προσπαθείς να
εισπράξεις χρέη». Ό,τι μπόρεσε λοιπόν
να πετύχει ο τσαγκάρης ήταν να εισπράξει
τα είκοσι καπίκια για τις μπότες που
'χε επιδιορθώσει και να πάρει μαζί του
ένα ζευγάρι από τσόχινες μπότες , που
του 'δωσε ένας χωρικός , για να τις
σολιάσει με δέρμα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τον έπιασε
μαύρη απελπισία και βαθιά αποθάρρυνση
.Ξόδεψε τα είκοσι καπίκια πίνοντας βότκα
και ξεκίνησε να επιστρέψει σπίτι του
χωρίς να 'χει αγοράσει τις προβατοπροβιές.
Το πρωί είχε νιώσει βαθιά μέχρι μέσα
στο μελούδι του την παγωνιά, μα τώρα,
καθώς είχε πιεί τη βότκα, αισθανόταν
μιά γλυκιά θαλπωρή σ' όλο του το κορμί,
ακόμη και χωρίς το πανωφόρι απ' τ΄αρνίσιο
δέρμα. Περπατούσε βαριά κατά μήκος του
δρόμου, κτυπώντας με το ένα χέρι το ραβδί
του στο παγωμένο έδαφος , κουνώντας πέρα
δώθε τις τσόχινες μπότες με το άλλο και
μιλώντας στον εαυτό του :</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Είμαι αρκετά
ζεστός», έλεγε , «αν και δεν έχω πανωφόρι
από αρνίσιο δέρμα. Το πιοτό , που ήπια,
ρέει στις φλέβες μου , κι έτσι δεν
χρειάζομαι τις προβατοπροβιές. Θα
συνεχίσω την πορεία μου, χωρίς να μου
καίγεται καρφί. Τέτοιος τσίφτης είμαι
εγώ! Γιατί να σκοτίζομαι; Μπορώ να ζήσω
και χωρίς τις προβατοπροβιές. Δεν τις
έχω ανάγκη! Η γυναίκα μου βέβαια θα
στεναχωρηθεί, είμαι σίγουρος γι' αυτό.
Και, για να πούμε την αλήθεια, είναι
κρίμα<sup>.</sup> να δουλεύει κανείς σαν
σκλάβος και να μην πληρώνεται καθόλου!
Έ; Για στάσου κύριος! Αν δεν μου φέρεις
τώρα δα τα λεφτά που μου χρωστάς θα σε
γδάρω στα σίγουρα... θα 'σαι τυχερός αν
δεν το κάνω! Πως διάλο τα κατάφερα έτσι;
Σιγά τα λεφτά που μου 'δωσε... είκοσι
καπίκια! Τι μπορούσα να κάνω με είκοσι
καπίκια, ε; Τα 'πια! Να τι μπορούσα να
κάνω! Δεν είχε πεντάρα τσακιστή, μου
'πε. Μπορεί να 'ναι και έτσι. Όμως μήπως
στη δικιά μου τσέπη κουδουνίζουν τα
φράγκα; Και γω άφραγκος δεν είμαι; Εσύ
μου 'χεις και σπίτι και αγελάδα και απ'
όλα. Τι έχω εγώ δικό μου; Ότι φοράω! Εσύ
μου 'χεις καλαμπόκι από τις δικές σου
καλλιέργειες! Έτσι δεν είναι; Εγώ όμως
πρέπει να αγοράζω και το τελευταίο
σπυρί! Α μα πια! Με πιάνει τρέλα και μόνο
που σκέπτομαι πως πρέπει να ξοδεύω τρία
ρούβλια τη βδομάδα μόνο για ψωμί! Και
μόνο αυτό; Γυρίζω κατάκοπος στο σπίτι
και δεν βρίσκω ούτε ψίχουλο. Και θα
πρέπει να τσακιστώ να βρω -από που σε
παρακαλώ;- άλλο ενάμισυ ρούβλι. Άντε
λοιπόν ρε φίλε, τι σου ζητάω; Να πληρώσεις
ότι μου οφείλεις, τίποτε παραπάνω. Άσε
λοιπόν τα κλαψουρίσματα και τις ανοησίες,
πως τάχα μου δεν έχεις, και τα ρέστα. Δε
σε πιστεύω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μονολογώντας
ο Σίμωνας είχε πια φθάσει κοντά στο
εκκλησάκι, που βρισκόταν στη στροφή του
δρόμου. Ρίχνοντας τη ματιά του κατά κει,
είδε να μισοκρύβεται πίσω από το ιερό
κάτι ασπρουδερό. Η μέρα έσβηνε πια, το
φως της είχε ξεθωριάσει, τα πράγματα
φαίνονταν αχνά και ο τσαγκάρης, παρ' όλο
που κοιτούσε με προσοχή προς τα κει, δεν
κατάφερε τελικά να ξεχωρίσει τι ήταν.
«Μπα! Είμαι σίγουρος πως δεν υπήρχε εκεί
πέρα τίποτα πριν, ούτε καμιά λευκή πέτρα,
ούτε τίποτα τέτοιο. Μήπως είναι κανένα
βόδι; Μα δεν μπορεί ένα βόδι νά ΄σαι
τόσο άσπρο! Να΄ναι άνθρωπος; μα τι μπορεί
να κάνει τέτοια ώρα εκεί άνθρωπος;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Ηλθε λοιπόν
πιο κοντά, ώστε να μπορεί να ξεχωρίσει
καθαρότερα. Προς μεγάλη του έκπληξη
εκεί βρισκόταν πράγματι ένας άνδρας -
ζωντανός ή νεκρός άγνωστο - εντελώς
γυμνός, ξαπλωμένο αντίθετα από τη
διεύθυνση της πλευράς του ιερού και
ακίνητος παντελώς. Σύγκρυο τότε διέτρεξε
όλο το κορμπί του τσαγκάρη, που σκέφθηκε:
" Κάποιος τον σκότωσε, τον ξεγύμνωσε
απ΄όλα του τα ρούχα και τον παράτησε
εδώ. Αν ανακατευτώ, ώχου ! με περιμένουν
στα σίγουρα μπλεξίματα ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Και ο τσαγκάρης
βιάσθηκε να συνεχίσει το δρόμο του.
Πέρασε μπροστά από το εκκλησάκι έτσι
ώστε να μην μπορεί να δει τον άνδρα. Σαν
προχώρησε κάμποσο, ξανακοίταξε
μισοπερίεργα, μισοφοβισμένα προς τα
πίσω, και διέκρινε πως ο άνδρας δεν ήταν
πια ξαπλωμένος αντίθετα προς τη διεύθυνση
του ιερού όπως πριν από λίγο, αλλά
φαινόταν να ΄χε μετακινηθεί, λες και
είχε στραφεί προς τη δική του τη μεριά,
αντιμέτωπός του πια. ΄Ολο το κορμί του
τσαγκάρη τρεμούλιασε από φόβο και τρόμο
μεγαλύτερο απ΄ότι προηγουμένως και
σκέφθηκε σχεδόν φωνακτά : " Να γυρίσω
πίσω και να δω τι συμβαίνει ή όχι ; ΄Αν
τον πλησιάσω πάλι μπορεί και να μου
συμβεί κάτι φοβερό. Ποιος ξέρει ποιος
είναι τούτος δω; Δεν θα ΄χε έλθει εδώ
για καλό. Αν πάω κοντά του μπορεί και να
μου ριχθεί και να με στραγγαλίσει και
τότε ποιός με γλυτώνει; Και αν ακόμη δεν
έχει τη δύναμη να με κακοποιήσει, πάλι
θα μου είναι βάρος. Τι θα μπορούσα να
προσφέρω σ΄ένα ολόγυμνο άνδρα; Δεν μπορώ
φυσικά να του δώσω λίγα ρούχα που φορώ.
Ω, Χριστέ μου και Παναγίτσα μου ! Βοηθάτε
με να γλυτώσω!"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τρομάζοντας
απ΄την ίδια του τη φωνή, το ΄βαλε στα
πόδια, αφήνοντας το εκκλησάκι πίσω του.
Ξαφνικά όμως η φωνή της συνειδήσεώς του
άρχισε να διαμαρτύρεται ενοχλώντας
τον και αυτός ανάγκασθηκε να σταματήσει
το τέξιμό του και να μείνει ακίνητος
στη μέση του δρόμου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Τι πας να
κάνεις λοιπόν γερό Σίμωνα;" επιτίμησε
τον εαυτό του. " Ο άνθρωπος μπορεί και
να πεθάνει από έλλειψη βοήθειας και συ
κακομοίρη μου πας να ξεγλιστρήσεις από
το καθήκον σου χωρίς ίχνος φόβου και
ντροπής; Μπας και έγινες τόσο πλούσιο
ώστε να φοβάσαι τους ληστές; ΄Α, γέρο -
Σίμωνα, ντροπή σου ! Στράφηκε λοιπόν
προς τα πίσω και με γοργό βήμα κατευθύνθηκε
προς τον ξαπλωμένο και ακίνητο άνδρα .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Λιποψυχία </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας
πλησίασε τον ξένο, τον κοίταξε προσεκτικά
και παρατήρησε πως ήταν ένας νεαρός
άνδρας χωρίς μώλωπες, μελανιές ή σημάδια
στο σώμα του, - μόνο φαινόταν στα σίγουρα
παγωμένος και φοβισμένος και κείτονταν
εκεί γερμένος πίσω από το εκκλησάκι ,
μη τολμώντας να κοιτάξει προς το Σίμωνα,
σαν να΄ ταν πολύ αδύναμος και εξασθενημένος
για να μπορεί να υψώσει προς αυτόν τη
ματιά του. Ο Σίμωνας ήρθε πιο κοντά και
τότε ο άνδρας φάνηκε να συνέρχεται .
Στρέφοντας το κεφάλι του, άνοιξε τα
μάτια του και κοίταξε καταπρόσωπο το
Σίμωνα. Αυτή η μοναδική ματιά ήταν αρκετή
για να συμπαθήσει αμέσως ο Σίμωνας τον
άνθρωπο. Πέταξε τις τσόχινες μπότες στο
εδαφος, έλυσε την υφασμάτινη ζώνη του,
την έριξε πάνω στις μπότες και έβγαλε
το πάνινο πανωφόρι του .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Δεν είναι
ώρα για κουβεντες τώρα ", είπε. "
Μπρος .Φορεσέ το γρήγορα !" ΄Αδραξε
τον άνδρα από τους βραχίονες και τον
βοήθησε να σηκωθεί . Καθώς αυτός στάθηκε
όρθιος, ο Σίμωνας παρατήρησε πως το σώμα
του δεν είχε καμιά πληγή και ήταν σε
καλή κατάσταση : τα χέρια και τα πόδια
του καλλίγραμμα, το πρόσωπό του όμορφο
και ευγενικό . ΄Εριξε το πανωφόρι του
πάνω στους ώμους του άνδρα, μα ο φιλαράκος
δεν μπορούσε - παρ΄ όλες τις προσπάθειες
που κατέβαλε - να περάσει τα χέρια του
στα μανίκια . Ο Σίμωνας άρπαξε το πανωφόρι
και τον βοήθησε να το φορέσει οδηγώντας
τους βραχίονες του άνδρα μέσα μανίκια
και , τακτοποιώντας το καλά πάνω στο
σώμα του, το τύλιξε καλά - καλά γύρω του,
δένοντας σφικτά με την υφασμάτινη ζώνη
τη μέση του άνδρα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο Σίμωνας έβγαλε
ακόμη και το ζεστό του σκούφο με τ' αυτιά
και τον έβαλε στο κεφάλι του άνδρα, αλλά
αμέσως μετά μια τσουχτερή ριπή κρύου
ξύρισε το δικό του και άθελά του σκέφθηκε
: «Είμαι εντελώς φαλακρός ενώ ο φιλαράκος
μας διαθέτει μακριά και κατσαρά μαλλιά».
Απλώνοντας λοιπόν το χέρι του ξεσκούφωσε
τον άλλο και κάλυψε πάλι με το σκούφο
το δικό του κεφάλι. «Θα, 'ταν καλύτερα
αν του 'δινα να φορέσει κάτι στα πόδια
του», σκέφθηκε, προσπαθώντας να τα βρει
με τη συνείδησή του, που ξεσηκώθηκε πάλι
ενοχλημένη. Αφού υποχρέψσε τον άνδρα
να καθήσει στο σκαλοπατάκι της κόγχης
του ιερού, τον βοήθησε να φορέσει τις
τσόχινες μπότες, λέγοντας: «Μπρός,
φιλαράκο. Περπάτα πάνω κάτω για να
ζεσταθείς. Με όλα τ' άλλα ζητήματα που
σε αφορούν, μπορούμε να ασχοληθούμε και
αργότερα. Μπορείς να περπατήσεις;» </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο άνδρας σηκώθηκε
όρθιος και κοίταξε ευγενικά και με μια
τρυφερή ματιά το Σίμωνα, αλλά δεν έβγαλε
άχνα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Γιατί δεν
μιλάς;» τον ρώτησε ο Σίμωνας. «Κάνει
πολύ κρύο για να μείνουμε άλλο εδώ πέρα.
Πρέπει να κατευθυνθούμε στο σπίτι.
Εμπρός λοιπόν! Πιάσε το ραβδί μου και
αν αισθάνεσαι αδύναμος και εξασθενημένος
στηρίξου πάνω του. Έλα, πάρε τα πόδια
σου λοιπόν!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο άνδρας άρχισε
να περπατά και κινήθηκε εύκολα, χωρίς
να βραδυπορεί μένοντας πίσω. Καθώς είχαν
προχωρήσει κάμποσο ο Σίμωνας τον ρώτησε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Λοιπόν μένεις
εδώ κοντά:»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Όχι! Δεν είμαι
απ' αυτά τα μέρη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Και γω που
'σπαγα το κεφάλι μου! Τους γνωρίζω όλους
εδωπέρα. Μα πως βρέθηκες εκεί, πεσμένος
δίπλα στο εκκλησάκι:»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δεν μπορώ να
σου πω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μήπως κάποιος
σε κακομεταχειρίσθηκε:»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Όχι. Κανείς
δεν με κακομεταχειρίστηκε. Ο Θεός είναι
που με τιμώρησε».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Φυσικά και ο
Θεός είναι που αποφασίζει για όλα. Μόνο
που πρέπει να βρεις τροφή και κατάλυμα
κάπου. Που θες να πας;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Όπου γης είναι
και πατρίς για μένα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας ήταν
σαστισμένος. Ο άνδρας δεν φαινόταν να
'ναι κάποιος μασκαράς απατεώνας. Μιλούσε
ευγενικά, με προσήνεια και όμως δεν είχε
δώσει ούτε ένα στοιχείο για την ταυτότητα
του. Καθώς τον βασάνιζε η σκέψη: «Ποιός
ξέρει τι να συνέβη πραγματικά;» είπε
στον ξένο: «Καλά τότε! Αν τα πράγματα
έχουν έτσι, έλα μαζί μου στο σπίτι.
Τουλάχιστον να ζεσταθείς λιγάκι».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Χωρίς άλλη
κουβέντα ο Σίμωνας κατευθύνθηκε προς
το σπίτι του, ενώ ο ξένος τον ακολουθούσε
βαδίζοντας στο πλευρό του. Εν τω μεταξύ
άρχισε να φυσά ένα ξεροβόρι και ο έρμος
ο Σίμωνας ένιωθε τις παγωμένες ριπές
του αέρα κάτω από το πουκάμισο του. Σιγά
- σιγά συνερχόταν απο το ελαφρό του
μεθύσι και άρχισε να αισθάνευαι την
παγωνιά. Προχωρούσε μπροστά, αναπνέοντας
με θόρυβο, ρουφώντας τη μύτη του και
τυλίγοντας συνεχώς τη αλατζένια ζακέτα
της γυναίκας του γύρω από τους ώμους
του, ενώ παράλληλα σκεφτόταν: «Να μα΄θεις
άλλη φορά να παραμιλάς για προβατοπροβιές!
Ξεκίνησα απ' το σπίτι μου για να βρω αυτά
τα αναθεματισμένα αρνίσια δέρματα και
πως γυρίζω; όχι μόνο με άδεια χέρια, όχι
μόνο χωρίς πανωφόρι στην πλάτη μου, αλλά
ακόμη χειρότερα, κουβαλώντας μαζί μου
ένα ολόγυμνο άνθρωπο. Χούμ! Η Ματριόνα
δεν πρόκειται να πηδήξει απ' τη χαρά της
μ' αυτό!» Και τη στιγμή που θυμήθηκε τη
γυναίκα του ένιωσε μια βαθιά στεναχώρια
να τον πλημμυρίζει<sup>.</sup> αλλά καθώς
στράφηκε και παρατήρησε τον ξένο ξανά
και θυμήθηκε την τρυφερή ματιά του που
του 'χε ρίξει εκεί πίσω στο εκκλησάκι,
η καρδιά του χοροπήδησε από μια ανέκφραστη
χαρά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μέριμνα</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η γυναίκα του
Σίμωνα είχε τακτοποιήσει τα πάντα εκείνη
την ημέρα από πολύ νωρίς. Είχε κόψει
ξύλα για τη φωτιά, έφερε νερό για τη
λάτρα και για να πιούν, τάισε τα παιδιά,
έφαγε και η ίδια και τώρα καθόταν και
σκεφτόταν. Αναρωτιόταν πότε έπρεπε να
ζυμώσει ψωμί: σήμερα η αύριο; Είχε ακόμα
απομείνει ένα μεγάλο κομμάτι απ' αυτό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αν ο Σίμωνας
έφαγε κάτι για μεσημεριανό στο κεφαλοχώρι»,
σκέφθηκε, «και δεν φάει πολύ για βραδυνό,
το ψωμί θα μας φθάσει για άλλη μια μέρα
ακόμη». Ζύγιασε το κομμάτι το ψωμί στο
χέρι της ξανά και ξανά και σκέφθηκε:
«Δεν θα ζυμώσω άλλο σήμερα. Μας έχει
μείνει τόσο αλεύρι που μπορεί να ψήσει
κανείς μια φουρνιά μόνο. Πρέπει να τα
καταφέρουμε να μας φθάσει μέχρι την
Παρασκευή».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έβαλε λοιπόν
στη θέση του το ψωμί και στρώθηκε μπροστά
στο τραπέζι για να μπαλώσει το πουκάμισο
του ανδρός της. Καθώς έραβε, σκεφτόταν
πως ο άνδρας της θα αγόραζε τις
προβατοπροβιές για την κατασκευή του
χειμερινού πανωφοριού τους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μόνο να μην
τον ξεγελάσει ο έμπορος. Ο καλός σου
είναι τόσο αγαθός! Δεν μπορεί να κοροϊδέψει
κανένα<sup>.</sup> ακόμα και το πιο μικρό
παιδί μπορεί να τον εξαπατήσει. Οκτώ
ρούβλια είναι πολλά λεφτά. Θα μπορούσε
ν' αγοράσει μ' αυτά ένα καλό πανωφόρι.
Βέβαια δεν θα 'ταν από επεξεργασμένο
δέρμα, μα σίγουρα θα 'ταν ένα ευπρεπές
χειμερινό πανωφόρι. Πόσο δύσκολο ήταν
στη διάρκεια του προηγούμενου χειμώνα
να βγούμε έξω στο κρύο χωρίς ένα ζεστό
πανωφόρι. Δεν τολμούσα να κατηφορήσω
μέχρι το ποτάμι, ούτε να πάω πουθενά
αλλού. Όταν έβγαινε έξω κουκουλωνόταν
με ότι είχαμε και έτσι δεν έμενε τίποτα
για μένα. Βέβαια δεν ξεκίνησε και από
τα χαράματα σήμερα, όμως θα 'πρεπε να
'χει γυρίσει πια. Ελπίζω μόνο να μην έχει
πάει να τα τσούξει και μπλέχθηκε σε
καμιά φασαρία».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μόλις το 'χε
σκεφθεί τούτο η Ματριόνα και ακούσθηκαν
βήματα στο κατώφλι και κάποιος μπήκε
στο σπίτι. Η Ματριόνα κάρφωσε τη βελόνα
της στο πουκάμισο και βγήκε έξω στο
διάδρομο. Εκεί είδε δυό άνδρες: το Σίμωνα
και μαζί του έναν άλλο ξεσκούφωτο, που
φορούσε τσόχινες μπότες.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα
παρατήρησε με το πρώτο πως ο άνδρας της
σκυλοβρωμούσε οινόπνευμα. «Να ' τα μας
λοιπόν! Κάπου μπεκρούλιαζε ο αχαΐρευτος»,
σκέφθηκε. Και αμέσως μετά μόλις διέκρινε
καθαρά πως δεν φορούσε πανωφόρι, παρά
μόνο την αλατζένια της ζακέτας, δεν
κρατούσε κανένα δέμα, στεκόταν εκεί
σιωπηλός και φαινόταν ντροπιασμένος,
ένιωσε την καρδιά της έτοιμη να
θρυμματισθεί σε κομμάτια από την
απογοήτευση. «Μπεκρούλιασε μα τα λεφτά
μας ο ακαμάτης», συνέχισε το συλλογισμό
της, «και μπλέχθηκε σε κάποιο σαματά με
αυτόν τον ανεπρόκοπο το γύφτο, και είχε
και το θράσος να μου τον κουβαλήσει στο
σπίτι».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα τους
έκανε τόπο να περάσουν μέσα στο
χειμωνιάτικο και ακολουθώντας πίσω
τους παρατήρησε πως ο ξένος -που δεν
φαινόταν και τόσο γύφτος- ήταν ένας
νεαρός, λεπτός άνδρας, που φορούσε το
πανοφώρι του άνδρα της. Δεν φαινόταν
κανένα πουκάμισο κάτω από το πανωφόρι
και το κεφάλι του ήταν ακάλυπτο. Μόλις
μπήκε στο χειμωνιάτικο στάθηκε στην
άκρη ακίνητος και με χαμηλωμένη τη ματιά
του και βλέποντας τον έτσι η Ματριόνα
σκέφθηκε: «Θα πρέπει να ' ναι λωποδύτης
εξάπαντος. Δεν βλέπεις πως φοβάται;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα
κατσούφιασε, στάθηκε όρθια δίπλα στη
στόφα και τους έριξε μιά σκυθρωπή και
σκοτεινή ματιά, να δει τι θα κάνουν. Ο
Σίμωνας έβγαλε το σκούφο του και κάθησε
στον πάγκο λες και όλα δούλευαν ρολόι.
«Μπρός Ματριόνα», ξεφύσηξε, «αν είναι
έτοιμο το δείπνο, σέρβιρε μας και μην
κάθεσαι κει σαν χαμένη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η ματριόνα
μουρμούρισε κα΄τι μέσα απ' τα δόντια
της και δεν κινήθηκε καθόλου. Ίσα - ίσα
μάλιστα στάθηκε ακίνητη εκεί που
βρισκόταν δίπλα στη στόφα. Έριξε τη
ματιά της πρώτα στον ένα κι ύστερα στον
άλλο και κούνησε μόνο με σημασία το
κεφάλι της. Ο Σίμωνας παρατήρησε πώς η
γυναίκα του ήταν εκνευρισμένη, αλλά
προσπάθησε να ξεφ΄΄υγει τη μουρμούρα
της όσο πιο ανώδυνα μπορούσε. Προσποιήθηκε
λοιπόν ότι δεν είχε αντιληφθεί τον
εκνευρισμό της και έπιασε τον ξένο από
το βραχίονα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Κάθησε φίλε
μου», του ΄πε, "και μπρος, ας φάμε το
βραδυνό μας".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο ξένος χωρίς
να αρθρώσει λέξη κάθησε δίπλα του στον
πάγκο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Λοιπόν έχει
μαγειρέψει τίποτα γα μας;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η οργή της
Ματριόνας ξεχύλισε σαν ατμός από καζάνι,
που ΄ναι έτοιμο να εκραγεί: "Μωρέ
μαγείρεψα και παραμαγείρεψα, αλλά όχι
για ανεπρόκοπους σαν και σας . Δεν με
ξεγελάς εμένα. Μεκρόπιες τ΄΄οσο που
ξεμωράθηκες. Ξεκίνησες ν΄ αγοράσεις
ένα πανωφόρι από προβατοπροβιά και
όχι μόνο δεν τα κατάφερες, αλλά μου ΄ρθες
πίσω και χωρίς το πανωφόρι που φορούσες,
όταν έφυγες, και τραβολογώντας πίσω
σου σαν άδεια σακκί αυτόν τον παγαπόντη.
Δεν έχω φαί για μπεκρήδες σαν και σας".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" ΄Α, α, αρκετά
Ματριόνα, ως εδώ! Μη γκρινιάζεις χωρίς
σοβαρό λόγο. Καλύτερα θα΄ταν να ρωτήσεις
πρώτα τι σόι άνθρωπος είναι και .."</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Δεν μου λες
καλύτερα πρώτα εξυπνάκια μου, τι στο
καλό έκανες τα λεφτά ;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ψαχουλεύοντας
ο Σίμωνας βρήκε στη τσέπη της ζακέτας
το τσαλακωμένο χαρτονόμισμα των τριών
ρουβλίων, το τράβηξε έξω και το ξεδίπλωσε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Να τα λεφτά
!" ξεφώνισε. " Ο Τριφόνωφ δεν πλήρωσε
το χρέος του, μα υποσχέθηκε να το
ξεπληρώσει γρήγορα ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα
άναψε ακόμη περισσότερο . Ο άνδρας της
δεν είχε αγοράσει τις προβατοπροβιές,
αλλά είχε δώσει το μοναδικό τους πανωφόρι
σε κάποιο γυμνό φτωχό αλητάκο και τον
είχε κιόλας κουβαλήσει στο σπίτι τους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Απλωσε τη
φούχτα της, γράπτωσε στα γρήγορα το
χαρτονόμισμα παίρνοντας το από το
τραπέζι, που το ΄χε αφήσει ο Σίμωνας,
με σκοπό ν ατο κρύψει κάπου, όπου θα΄
ταν ασφαλές , και τσίριξε θυμωμένα :
"Ξεχάστε το. Δεν έχω φαί για σας . Δεν
έχω καμιά διάθεση να θρέφω όλους τους
γυμνούς μπεκρήδες της γης".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄ Ακου δω να
σου πω, Ματριόνα ! Για Μάζεψε λίγο την
γλώσσα σου. Πρώτα άκουσε τι έχει να σου
πει ο άνδρας σου -"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Μωρέ σιγά
τα σοφά λόγια που θα ακούσω από το στόμα
ενός χαζομεθύστακα ! Δίκιο είχα που δεν
ήθελα να παντρευθώ ένα μεθύστακα σαν
και σένα. Τα ασπρόρουχα που μου ΄δωσε
προίκα η μάνα μου τα ξεπούλησες και τα
΄πιες και σήμερα που ΄φυγες να αγοράσεις
ένα επανωφόρι πάλι μου γύρισε πίσω
έχοντας πιεί και αυτά τα λεφτά !"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας
προσπάθησε να εξηγήσει στη γυναίκα του
ότι είχε ξοδέψει μόνο είκοσι καπίκια.
Προσπάθησε να της διηγηθεί πως είχε
βρεί τον άνθρωπο - αλλά η Ματριόνα δεν
τον άφησε να ξεστομίσει ούτε μια λέξη
.Η γλώσσα της δούλευε ροδάνι και ξεφούρνιζε
πράγματα που΄χαν συμβεί δέκα χρόνια
πριν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας άρχισε
να βγάζει τη ζακέτα γυρίζοντας ανάποδα
το μανίκι. Η Ματριόνα άρπαξε τη ζακέτα
από το μανίκι που κρεμόταν ξυλώνοντας
τις ραφές του και στριφογυρίζοντας την
με βία την πέταξε πίσω της πάνω από το
κεφάλι της, ενώ ταυτόχρονα κατευθύνθηκε
προς την πόρτα. Ήταν αποφασισμένη να
βγει έξω, αλλά σταμάτησε αναποφάσιστη
- ήθελε κάπου να ξεσπάσει το θυμό της,
μα ταυτόχρονα φαγωνόταν να μάθει τι σοί
άνθρωπος ήταν ο ξένος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κοινός κλήρος
ο θάνατος</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα με
το πρόσωπο ακόμη στραμμένο προς την
πόρτα άρχισε να λέει: «Αν ήταν καλός
άνθρωπος δεν θα τον έβρισκες γυμνό!
Γιατί δεν είχε πάνω του ούτε πουκάμισο;
Αν ήταν τίμιος, θα μου 'λεγες πως έμπλεξες
μαζί του».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μα ευλογημένη,
αυτό προσπαθώ να σου πω τόσην ώρα!»,
απάντησε ο Σίμωνας. «Μόλις έφθασα στο
εκκλησάκι τον είδα κουλουριασμένο εκεί
γυμνό και παγωμένο. Και δεν είναι βέβαια
η κατάλληλη εποχή για να κάθεται έτσι
γυμνός κάποιος! Μ' έστειλε ο Θεός κοντά
του, αλλιώς θα 'χε πεθάνει ξυλιασμένος
από το κρύο. Τι έπρεπε να κάνω; Πώς ξέρουμε
τι θα μπορούσε να του συμβεί; Έτσι λοιπόν
τον σήκωσα, τον έντυσα και τον έφερα
μαζί μου. Μη θυμώνεις τόσο πολύ Ματριόνα.
Είναι αμαρτία. Θυμήσου: όλοι θα πεθάνουμε
κάποια μέρα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Λέξεις γεμάτες
οργή έφθασαν μέχρι την άκρη των χειλιών
της Ματριόνα, αλλά καθώς έστρεψε τη
ματιά της προς τον ξένο παρέμεινε
σιωπηλή. Ο καλός σου καθόταν άκρη - άκρη
στον πάγκο, ακίνητος, με τα χέρια του
σταυρωμένα πάνω στα γόνατά του, με το
κεφάλι γερμένο στο στήθος του, με τα
μάτια κλειστά, συνοφρυωμένος σαν να τον
διαπερνούσε οξύς πόνος. Η Ματριόνα
εξακολουθούσε να σιωπά και ο Σίμωνας
ψέλλισε: "Ματριόνα δεν έχεις καθόλου
συμπόνια μέσα σου ;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καθώς ταύτα τα
λόγια έφθασαν στα αυτιά της και η μάτια
της διέτρεξε για άλλη μια άλλη μια φορά
τον ξένο απ΄την κορφή μέχρι τα νύχια ,
η Ματρόνα ένιωσε την καρδιά της ξαφνικά
να μαλακώνει. Ξαναγύρισε πίσω από την
πόρτα όπου στεκόταν και πηγαίνοντας
προς τη στόφα έβγαλε το φαγητό που ΄χε
μαγειρέψει . Το σέρβιρε, βάζοντας στο
τραπέζι και δυό ποτήρια που γέμισε με
κβάς. Στο τέλος έβγαλε και το τελευταίο
κομμάτι από το καρβέλι του ψωμιού μαζί
με το τραπεζομάχαιρο και τα κουταλιά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">"Φάτε, αν
τόσο το θέλετε", μουρμούρισε μέσα από
τα δόντια της. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας
τράβηξε απαλά προς το τραπέζι τον ξένο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" ΄ Ελα, φίλε
μου, κάθησε στη θέση σου ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Εκοψε το
κομμάτι του ψωμιού, το ΄τριψε σε μικρές
μπουκιές μέσα στη σούπα των λαχανικών
και άρχισαν να τρώνε. Η Ματριόνα
στρογγυλοκάθησε στη γωνιά του τραπεζιού
και στηρίζοντας το κεφάλι της μα τα
χέρια, έριχνε διερευνητικές ματιές
στον ξένο. Σε λίγο είχε κατασυγκινηθεί
από την κακοτυχία του ξένου και αισθήματα
συμπαθείας άρχισαν να την κατακλύζουν
. Κείνη ακριβώς τη στιγμή ο ξένος σήκωσε
το κεφάλι του. το πρόωπο του δεν ήταν
πια σκυθρωπό και ατενίζοντας με λαμπερά
μάτια τη Ματριόνα της χαμογέλασε .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Οταν αποτέλειωσαν
το βραδυνό τους ή Ματριόνα σήκωσε τα
σερβίτσια από το τραπέζι και άρχισε με
τον τρόπος την ανακρίβεια τον ξένο :</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Από που
κατάγεσαι;" ρώτησε .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Δεν μεγαλωσα
σε τούτα τα μέρη ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">"Και πως
μπλέχθηκες στα πόδια μας τότε:" </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Δεν μπορώ
να σας πω".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Μήπως σε
λήστεψε κάποιος:"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Ο Θεός
επέτρεψε να τιμωρηθώ !"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Και βρέθηκες
εκεί πέρα έτσι πεσμένος και γδυτός ;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Ναι Γδυτός
και ξυλιασμένος. Ο Σίμωνας με πρόσεξε
και με λυπήθηκε. ΄Εβγαλε το πανωφόρι
του, μου το φόρεσε και μ' έφερε εδώ. Και
συ μου ΄δωσε να φάω, με πότισε και με
ευσπλαχνίσθηκε. Ο Θεός να στο ανταποδώσει!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα
σηκώθηκε, πήρε από την πονίτσα ένα παλιό
πουκάμισο του Σίμωνα, που μπάλωνε πρίν,
και το 'δωσε στον ξένο. Ακόμη ξεχώνιασε
και ένα τριμμένο παντελόνι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Να», του πε,
«βλέπω πώς δεν έχεις πουκάμισο. Φόρεσε
αυτά και ξάπλωσε για ύπνο όπου σ'
ευχαριστεί ή στο πατάρι ή εδώ κοντά στη
στόφα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο ξένος έβγαλε
το πανωφόρι και αφού φόρεσε το πουκάμισο
πήγε και ξάπλωσε ανάμεσα στα δεμάτια
με το άχυρο που υπήρχαν στο πατάρι. Η
Ματριόνα, αφού έσβησε το καντηλέρι, πήρε
το πανωφόρι και κατευθύνθηκε εκεί που
ήδη είχε ξαπλώσει ο άνδρας της. Πιάνοντας
τις άκρες του πανωφοριού τυλίχθηκε σ'
αυτό και έγειρε δίπλα του. Δεν κατάφερνε
όμως να βγάλει από το μυαλό της τον ξένο
και στριφογύριζε χωρίς να μπορεί να
κοιμηθεί. Καθώς θυμόταν πώς ο ξένος είχε
καταναλώσει το τελευταίο κομμάτι από
το καρβέλι του ψωμιού και δεν είχε μείνει
ούτε ψίχουλο για την αυριανή μέρα<sup>.</sup>
πως του 'χε δώσει - σε μιά στιγμή αδυναμίας
- το πουκάμισο και το παντελόνι,
καταθλιβόταν. Αλλά μόλις έφερνε στη
μνήμη της πως της είχε χαμογελάσει, η
καρδιά της ζεσταινόταν από χαρά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Για πολλή ώρα
ο ύπνος δεν σφάλιζε τα μάτια της Ματριόνα.
Ξαφνικά συνειδητοποίησε πως και ο
Σίμωνας παρέμενε άγρυπνος καθώς κάποια
στιγμή αυτός τράβηξε τη μιά άκρη του
πανωφοριού προς το μέρος του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Σίμων;!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ναι;!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Φάγατε και το
τελευταίο ψίχουλο από το καρβέλι του
ψωμιού και γω δεν ανάπιασα προζύμι για
να ζυμώσω άλλο. Δεν ξέρω τι να κάνω για
αύριο. Ίσως να δανειστώ λίγο από τη
γειτόνισσά μας τη Μάρθα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ας ζούμε μέχρι
το πρωί και κάτι θα βρούμε να φάμε».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η γυναίκα
απόμεινε για λίγο σιωπηλή και έπειτα
είπε: «Φαίνεται να 'ναι καλός άνθρωπος,
αλλά γιατί δεν μας λέει ποιός πράγματι
είναι;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Θα 'χει τους
λόγους του υποθέτω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Σίμων;!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Έλα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ίδες, εμείς
κάνουμε ελεημοσύνη. Γιατί ποτέ κανείς
δεν προσφέρει τίποτα σε μας;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας έμεινε
σιωπηλός μη ξέροντας τι να απαντήσει.
Έτσι ψιθύρισε μόνο: «ας σταματήσουμε
πιά την πολυλογία», και γυρνώντας στο
άλλο του πλευρό αποκοιμήθηκε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μιχαήλ</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Νωρίς το άλλο
πρωί ο Σίμωνας ξύπνησε ενώ τα παιδιά
κοιμόντουσαν ακόμη και η γυναίκα του
είχε πάει στην γειτόνισσα να δανεισθεί
λίγο ψωμί. Ο ξένος καθόταν μόνος του
στον πάγκο της κουζίνας , φορώντας το
παλιό πουκάμισο και το παντελόνι και
έχοντας τη ματιά του στραμμένη πάνω
προς το ταβάνι. Το πρόσωπό του ήταν πιο
φωτεινό απ’ ό,τι την προηγούμενη μέρα.
Ο Σίμωνας κατευθύνθηκε προς το μέρος
του λέγοντας: </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Λοιπόν, φίλε
μου, το στομάχιμας χρειάζεται ψωμί για
να στυλωθεί και το γυμνό σώμα ρούχα για
να προφυλαχθεί από το κρύο. Για να ζήσει
κανείς πρέπει να εργάζεται. Εδώ που τα
λέμε, τι δουλειά ξέρεις να κάνεις;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δεν ξέρω
καμία».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η απάντηση αυτή
ξάφνιασε το Σίμωνα δεν το ‘δειξε όμως
και συνέχισε απτόητος: «Όποιος έχει
υπομονή να μαθητεύσει, μπορεί να μάθει
οτιδήποτε». </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Αφού όλοι οι
άνθρωποι εργάζονται και γω μπορώ να
δουλέψω!» </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πως σε λένε;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μιχαήλ»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Λοιπόν, Μιχαήλ,
αν δεν θες να πεις κουβέντα για τον εαυτό
σου, είναι δική σου δουλειά. Αλλά να
ξέρεις πως πρέπει να κερδίσεις τα ψωμί
δουλεύοντας. Αν ακολουθήσεις τις οδηγίες
που θα σου δώσω για τη δουλειά, θα σου
προσφέρω τροφή και στέγη». </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Ας το ξεπληρώσει
ο Θεός ! Έχω διάθεση να μάθω. Δείξε μου
τι πρέπει να κάνω». </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας πήρε
μια κλωστή την τύλιξε γύρω από τον
αντίχειρά του και άρχισε να την στρίβει
σε σπάγκο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δες, είναι
αρκετά εύκολο!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Μιχαήλ, που
τον παρακολουθούσε προσεκτικά, τύλιξε
λίγη κλωστή γύρω από τον αντίχειρά του
με τον ίδιο τρόπο και με αρκετή επιδεξιότητα
άρχισε να την στρίβει. Κατόπιν ο Σίμωνας
του έδειξε πώς να κερώνει το σπάγκο. Και
αυτό ο Μιχαήλ το κατάφερε αρκετά καλά.
Έπειτα τον έμαθε πώς να πλέκει τη
γουρουνότριχα μαζί με τον ήδη έτοιμο
σπάγκο και να ράβει και ο Μιχαήλ το έμαθε
αμέσως. Οτιδήποτε και αν του ‘δειχνε ο
Σίμωνας το αντιλαμβανόταν γρήγορα και
μετά από τρεις μέρες εργαζόταν λες και
έραβε μπότες όλη του την ζωή. Εργαζόταν
ασταμάτητα και έτρωγε λίγο. Όταν η
δουλειά τελείωνε καθόταν σιωπηλός
κοιτώντας ψηλά. Σπάνια έβγαινε έξω,
μιλούσε μόνο όταν ήταν απαραίτητο, χωρίς
να γελά ή να λέει αστεία. Δεν τον είδαν
ποτέ να χαμογελά, εκτός από το πρώτο
εκείνο βράδυ, όταν η Ματριόνα του ς
έστρωσε για φαγητό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο άρχοντας και
οι μπότες </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Μέρα με τη μέρα,
βδομάδα με τη βδομάδα κύλησε η χρονιά.
Ο Μιχαήλ ζούσε και εργαζόταν με τον
Σίμωνα. Η φήμη του απλώθηκε τόσο που οι
άνθρωποι έλεγαν πως κανείς δε ράβει
μπότες τόσο επιδέξια και γερά όπως ο
τεχνίτης του Σίμωνα, ο Μιχαήλ. Έτσι, απ’
όλη τη γύρω περιοχή έρχονταν στο Σίμωνα
για τις μπότες τους και αυτό είχε σαν
αποτέλεσμα οι δουλειές του να πηγαίνουν
καλά. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μια χειμωνιάτικη
μέρα, καθώς ο Σίμωνας και ο Μιχαήλ
δούλευαν μπροστά στους πάγκους τους,
μια άμαξα-έλκηθρο, που την έσερναν τρία
άλογα με κουδούνια , γλιστρώντας πάνω
στο παγωμένο χιόνι προσέγγισε την καλύβα
τους. Ξαφνιασμένοι κοίταξαν απ’ το
παράθυρο και την είδαν να σταματά μπροστά
στην πόρτα τους. Αμέσως ένας καλοντυμένος
υπηρέτης πήδηξε από την καρότσα και
άνοιξε την πόρτα της άμαξας. Ένας ευγενής
κύριος, φορώντας ένα γούνινο παλτό,
βγήκε έξω από την άμαξα και προχώρησε
προς την καλύβα. Η Ματριόνα πετάχθηκε
σαν αίλουρος και άνοιξε διάπλατα την
πόρτα. Ο κύριος, φθάνοντας στην είσοδο,
έσκυψε για να μπει στην καλύβα και σαν
ίσιωσε πάλι το κορμί του το κεφάλι του
κόντεψε να φθάσει σχεδόν το ταβάνι και
φάνηκε πως θα γέμιζε με το σώμα του
ολόκληρο το δωμάτιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας
πετάχθηκε όρθιος και υποκλίθηκε, ενώ
στο πρόσωπό του διαγράφηκε μια έκφραση
σαστιμάρας. Οι συναλλαγές του ήταν
τέτοιες που δεν είχε ποτέ αντικρύσει
κάποιον σαν κι αυτόν τον ευγενή. Ο ίδιος
ο Σίμωνας ήταν πολύ αδύνατος, ο Μιχαήλ
ψηλόλιγνος, η Ματριόνα κατάξερη με
αποστεωμένο κορμί -έτσι που τούτος ο
άνδρας έμοιαζε μπροστά τους σαν να
προερχόταν από άλλο κόσμο: με πρόσωπο
κατακόκκινο να σφύζει από υγεία,
γεροδεμένος, με σβέρκο όμοιο με ταύρου,
φαινόταν σαν να 'ταν ολόκληρο καμωμένος
από μαντέμι, έτσι αλύγιστος και άκαμπτος
που στεκόταν. Αναπνέοντας βαριά έβγαλε
το γούνινο παλτό το, κάθησε στην άκρη
του πάγκου και είπε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ποιος από σας
είναι το αφεντικό;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Εγώ, εξωχότατε,»
απάντησε ο Σίμωνας πλησιάζοντας τον
πάγκο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Εϊ, Φέντκα,»
φώναξε τότε ο κύριος στον υπηρέτη του,
«φέρε το δέμα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο υπηρέτης
όρμησε μέσα στην καλύβα κουβαλώντας
ένα δέμα. Ο κύριος το πήρε και το 'βαλε
πάνω στο τραπέζι. «Ξεδίπλωσέ το» διέταξε,
και ο υπηρέτης εκτέλεσε αμέσως την
εντολή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Κοίταξε δω,
παπουτσή,» είπε στο Σίμωνα δείχνοντας
με το δάκτυλο το δέμα. «Το βλέπεις αυτό
το δέρμα;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ναι, εντιμότατε».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ξέρεις τι
είδους δέρμα είναι;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας
ψηλάφησε το δέρμα και αποφάνθηκε: «Πολύ
καλό δέρμα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μα το Θεό, πολύ
καλό. Μα συ, κακομοίρη μου, ποτέ στη ζωή
σου δεν έχεις δει τέτοιο δέρμα. Είναι
από τη Γερμανία και κοστίζει είκοσι
ρούβλια».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας τα
'χασε και τρομοκρατημένος ψέλλισε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μα πως θα
μπορούσα ποτέ να 'χω δει τέτοιο δέρμα;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Συμφωνώ
απόλυτα, κακομοίρη μου! Για πες μου όμως
τώρα: μπορείς να μου φτιάξεις μπότες
απ' αυτό;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Βεβαίως,
εξοχώτατε, μπορώ».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μπορείς λοιπόν,
ε;», ξεφώνισε ειρωνικά ο άρχοντας. «Τότε
να θυμάσαι για ποιον τις φτιάχνεις και
ποια η ποιότητα και η τιμή του δέρματος.
Θα πρέπει να μου φτιάξεις μπότες που να
τις φορώ για ένα ολόκληρο χρόνο χωρίς
αυτές να χάσουν τη φόρμα τους και χωρίς
να ξηλωθούν. Αν μπορείς να εγγυηθείς
πως θα τα καταφέρεις, τότε πάρε το δέρμα
και κόψτο για να φτιάξεις τις μπότες.
Αν δεν μπορείς, πες το. Σε προειδοποιώ
πάντως: αν οι μπότες που θα φτιάξεις
ξηλωθούν μέσα στον πρώτο χρόνο χρήσης
τους, στο λέω να το ξέρεις, θα σε ρίξω
στη φυλακή. Αν όμως δεν ανοίξουν και δεν
χάσουν τη φόρμα τους, θα σου πληρώσω
δέκα ακόμη ρούβλια για τη δουλειά σου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας είχε
τρομοκρατηθεί και δεν μπορούσε να
αρθρώσει λέξη. Έστρεψε με τρόπο το βλέμμα
του κοιτώντας ερωτηματικά το Μιχαήλ
και σκουντώντας τον ελαφρά με τον αγκώνα
του, του ψιθύρισε: «Να κρατήσω τη δουλειά;»
Ο Μιχαήλ έγνεψε «ναι» κουνώντας αδιόρατα
σχεδόν το κεφάλι του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας έκανε
ότι τον συμβούλεψε ο Μιχαήλ και ανέλαβε
να φτιάξει τις μπότες έτσι που να μην
χάσουν τη φόρμα τους ή να ξηλωθούν για
ένα ολόκληρο χρόνο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Στο μεταξύ ο
άρχοντας φώναξε τον υπηρέτη του και τον
διέταξε να του βγάλει την μπότα από το
αριστερό πόδι, που του 'χε απλώσει γι'
αυτό το σκοπό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πάρε μου τα
μέτρα!» είπε στο Σίμωνα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας άρπαξε
ένα τσαλακωμένο χαρτί-πατρόν δεκαεπτά
ίντσες φαρδύ, προσπάθησε να το ξεζαρώσει
με την παλάμη του, έπεσε στα γόνατα
μπροστά στα πόδια του άρχοντα, καθάρισε
στα γρήγορα τα βρώμικα χέρια του στην
ποδιά του για να μη λερώσει την κάλτσα
του κυρίου και άρχισε να βγάζει πατρόν.
Μέτρησε την πατούσα, καθώς και την καμάρα
του ποδιού, αλλά αρχίζοντας το μέτρημα
της γάμπας πρόσεξε θορυβημένος ότι το
χαρτί ήταν κοντό και δεν έφθανε, μια και
η γάμπα του κυρίου ήταν χοντρή σαν
δοκάρι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πρόσεξε να
μην τις κάνεις και μου είναι πολύ σφικτές
στη γάμπα», παρατήρησε ο άρχοντας.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας πήρε
μια άλλη λωρίδα χαρτιού και ενώνοντάς
την με το πρώτο συνέχισε να παίρνει
μέτρα. Ο άρχοντας, στο μεταξύ, τίναξε
απότομα τα δάκτυλα του ποδιού του μέσα
στην κάλτσα, για να τα ξεμουδιάσει και
στρέφοντας γύρω τη ματιά του παρατήρησε
όλους όσοι βρίσκονταν εκεί, σταματώντας
διερευνητικά το βλέμμα του στο Μιχαήλ.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ποιος είναι
αυτός εκεί;» ρώτησε απορημένα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ο παραγιός
μου!» απάντησε αμέσως ο Σίμωνας. «Αυτός
θα ράψει τις μπότες σας».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πρόσεξε καλά»,
παρατήρησε ο άρχοντας στο Μιχαήλ, «να
θυμάσαι πως πρέπει να τις ράψεις τόσο
καλά, ώστε να διαρκέσουν ολόκληρο χρόνο
αξήλωτες».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας
στράφηκε, καθώς λεγόντουσαν αυτά, προς
το Μιχαήλ και πρόσεξε με έκπληξη πως
αυτός ούτε που κοίταξε τον άρχοντα, αλλά
αντίθετα ατένιζε επίμονα τη γωνία πίσω
από τον επισκέπτη, σαν να 'βλεπε κάποιον
άλλο εκεί. Ο Μιχαήλ συνέχιζε να κοιτά
επίμονα και με αυξανόμενη ένταση μέχρι
που ξαφνικά χαμογέλασε και το πρόσωπό
του φωτίστηκε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Σε ποιον κάνεις
αυτές τις γελοίες γκριμάτσες, ηλίθιε;»
βροντοφώναξε ο άρχοντας. «Κοίταξε
καλύτερα να 'χεις έτοιμες τις μπότες
στην ώρα τους!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Θα 'ναι έτοιμες
την κατάλληλη στιγμή! Μην ανησυχείς
καθόλου, κύριε», βεβαίωσε αινιγματικά
ο Μιχαήλ.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Το καλό που
σου θέλω, να 'ναι!» είπε σφυρικτά ο
άρχοντας και αφού φόρεσε τις μπότες του
και το γούνινο παλτό του τυλίγοντάς το
σφυκτά γύρω του, προχώρησε με βαριά και
γοργά βήματα προς την πόρτα. Μα λησμόνησε
να σταθεί λίγο και να σκύψει και έτσι
κουτούλησε με το κεφάλι του το χαμηλό
υπέρθυρο. Βλαστημώντας έτριψε το μέτωπό
του και ανεβαίνοντας στην άμαξα,
στρογγυλοκάθησε βαρύς στη θέση του.
Αμέσως η άμαξα ξεκίνησε και σε λίγο
χάθηκε στη στροφή του δρόμου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όταν πια είχε
εξαφανισθεί από τα μάτια τους, ο Σίμωνας
στράφηκε στη γυναίκα του και παρατήρησε
ειρωνικά: «Τούτος δω δεν είναι του χεριού
σου! Δεν μπορείς να τον κάνεις καλά
κτυπώντας τον με τον κόπανό σου! Ξεκόλλησε
σχεδόν υπέρθυρο κουτουλώντας πάνω του
και δεν φάνηκε να νιώθει τίποτα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Με τη ζωή
βέβαια που κάνει», του απάντησε η
Ματριόνα, «πως να μη γίνει τόσο δυνατός;
Ακόμη και ο θάνατος δεν μπορεί να τον
αγγίξει τόσο ακλόνητος σαν βράχος που
'ναι!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μπότες ή
παντόφλες;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έπειτα ο Συμεών
απευθύνθηκε στο Μιχαήλ: «Λοιπόν, κερδίσαμε
την παραγγελία, αλλά πρέπει να προσέξουμε
να μην μπλέξουμε σε φασαρίες. Το δέρμα
είναι πανάκριβο και ο κύριος ευερέθιστος.
Δεν έχουμε περιθώριο για λάθη. Μπρος,
έλα τώρα. Η όρασή σου είναι οξύτερη από
τη δική μου και τα χέρια σου αποδείχθηκαν
πιο επιδέξια από τα δικά μου. Πάρε λοιπόν
τούτο το πατρόν και κόψε τις μπότες. Εγώ
θα αποτελειώσω έπειτα τη δουλειά ράβοντας
το κουτουπιέ». Ο Μιχαήλ έκανε αμέσως
ότι του 'πε. Πήρε το δέρμα, και απλώνοντάς
το πάνω στο τραπέζι, το δίπλωσε στα δύο,
πήρε τη φαλτσέτα και άρχισε να το κόβει
σύμφωνα με το σχέδιο του πατρόν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Ματριόνα στο
μεταξύ πλησίασε και τον παρακολουθούσε
που έκοβε το δέρμα. Παραξενεύθηκε όμως
με τον τρόπο που το έκανε. Ήταν συνηθισμένη
να βλέπει τον τρόπο με τον οποίο
κατασκευάζονταν οι μπότες και καθώς
κοιτούσε είδε πως ο Μιχαήλ δεν έκοβε το
δέρμα έτσι ώστε να κατασκευασθούν
μπότες, αλλά αντίθετα κινούσε τη φαλτσέτα
κόβωντας κυκλικά. Κάτι της ήρθε να πει
διακόπτοντάς τον, αλλά διστάζοντας
σκέφθηκε: «Ίσως δεν αντιλαμβάνομαι καλά
πως πρέπει να φτιάχνονται οι μπότες των
ευγενών. Σίγουρα ο Μιχαήλ ξέρει καλύτερα
από μένα -ας μην ανακατευθώ λοιπόν».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όταν ο Μιχαήλ
αποτελείωσε το κόψιμο του δέρματος
πέρασε νήμα σε μια βελόνα και άρχισε να
ράβει, όχι όπως φτιάχνουν τις μπότες
ενώνοντας με ράμματα και τις δυο άκρες
του δέρματος, αλλά μόνο τη μια άκρη, όπως
φτιάχνουν τις παντόφλες. Και πάλι η
Ματριόνα τον κοίταξε με απορία, μα δεν
τόλμησε να ανακατευθεί και τούτη τη
φορά. Ο Μιχαήλ στο μεταξύ συνέχισε να
ράβει σταθερά μέχρι το μεσημέρι. Τότε
ήταν που ο Σίμωνας σταμάτησε τη δική
του δουλειά και σηκώθηκε για το
μεσημεριάτικο φαγητό. Ρίχνοντας μια
ματιά γύρω ανακάλυψε έντρομος πως ο
Μιχαήλ είχε φτιάξει παντόφλες από το
ακριβό δέρμα που τους είχε αφήσει ο
ευγενής.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αχού!» βόγγηξε
ο Σίμωνας και σκέφθηκε απογοητευμένος:
«Πως έγινε και ο Μιχαήλ, που όντας μαζί
μου ένα ολόκληρο χρόνο τώρα δεν έκανε
και το παραμικρό λάθος, να κάνει σήμερα
αυτή τη φοβερή γκάφα; Εκείνος ο ευγενής
μας παρήγγειλε μπότες με βάρβουλα,
ψηλές, με φόντια στο πάνω μέρος τους και
ο Μιχαήλ έφτιαξε μαλακές και ελαφριές
παντόφλες μονόσολες, χαραμίζοντας και
το ακριβό δέρμα. Τι να πω τώρα και πως
θα δικαιολογηθώ στον ευγενή; Καταστράφηκα!
Ποτέ δεν θα μπορέσω να αντικαταστήσω
ένα τόσο πανάκριβο και φινετσάτο δέρμα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αμέσως μετά
στράφηκε στο Μιχαήλ και του φώναξε
οργισμένα: «Τι έκανες εκεί ασυλλόγιστε;
Που είχες το μυαλό σου; Ω, Θεέ μου!
Κατάλαβες ότι με κατέστρεψες; Το 'ξερες
πως ο άρχοντας παρήγγειλε ψηλές μπότες,
δεν το 'ξερες; και δες τι έφτιαξες εσύ!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μόλις που 'χε
αρχίσει να κατσαδιάζει το Μιχαήλ και
ακούστηκε ο μεταλλικός ήχος από το
σιδερένιο κρικέλι, που κρεμόταν στην
πόρτα τους. Κάποιος ήταν έξω από την
πόρτα και κτυπούσε. Έτρεξαν και κοίταξαν
από το παράθυρο έξω. Ένας έφιππος άνδρας
μόλις είχε ξεπεζεύσει και έδενε το άλογό
του σ' ένα μικρό ξύλινο κοντάρι, που 'ταν
μπηγμένο πιο κει από την πόρτα του. Καθώς
άνοιξαν την πόρτα, και ο άνδρας μπήκε
μέσα, αντιλήφθηκαν πως ήταν ο υπηρέτης
που είχε έρθει το πρωί μαζί με τον
άρχοντα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Καλημέρα»,
χαιρέτησε ο υπηρέτης.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Καλή σου μέρα»,
τον αντιχαιρέτησε ο Σίμωνας. «Σε τι
μπορούμε να σε εξυπηρετήσουμε, πατριώτη;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Η κυρά μου με
έστειλε για κείνες τις μπότες!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Για τις μπότες;
Τι θέλει ακριβώς;» ψέλλισε ο Σίμωνας
παγωμένος και με ξεψυχισμένη φωνή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Να σου πω πως
ο κύριός μου δεν τις χρειάζεται πια!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δεν τις
χρειάζεται πιά;» είπε με απορία ο Σίμωνας.
«Μα πως είναι δυνατόν;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δεν κατάφερε
να φθάσει ζωντανός στο σπίτι του. Πέθανε
μέσα στο αμάξι μόλις φύγαμε από σας.
Όταν φθάσαμε στο σπίτι οι υπηρέτες
έτρεξαν να τον βοηθήσουν να κατέβει.
Καθώς όμως άνοιξαν την πόρτα, αυτός
κύλησε έξω σαν βαρυφορτωμένο σακκί.
Βέβαια ήταν ήδη από ώρα πεθαμένος και
είχε γίνει άκαμπτος, που με μεγάλη
δυσκολία και κόπο καταφέραμε να τον
βγάλουμε έξω από την άμαξα. Η κυρά μου
λοιπόν μ' έστειλε γρήγορα εδώ με την
εξής εντολή: "Πες στον παπουτσή ότι
ο άρχοντας που του παρήγγειλε μπότες
και του άφησε το πανάκριβο δέρμα να τις
φτιάξει, δεν τις έχει πια ανάγκη. Αντίθετα
πρέπει να φτιάξει, όσο μπορεί πιο γρήγορα,
μαλακές και ελαφριές παντόφλες για το
λείψανο. Περίμενε μέχρι να τις φτιάξει
και φέρτες μαζί σου επιστρέφοντας εδώ".
Να λοιπόν γιατί ήρθα πάλι πίσω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Μιχαήλ
ατάραχος, με ήσυχες και λίγο αργές
κινήσεις συμμάζεψε όσα κομμάτια από το
δέρμα είχαν περισσέψει, τα τύλιξε σε
ρολό, άρπαξε τις μαλακές παντόφλες, που
'χε φτιάξει, τις κτύπησε μεταξύ τους
τινάζοντας τη σκόνη που 'χαν, τις καθάρισε
προσεκτικά με την ποδιά του και τις
έδωσε μαζί με το τυλιγμένο δέρμα στον
υπηρέτη, που τα πήρε όλα και έφυγε
λέγοντας: «Γειά σας, μαστόρια, και καλή
σας μέρα!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καθώς περνούν
τα χρόνια</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ένας χρόνος
πέρασε και έπειτα κι άλλος. Ο Μιχαήλ
συμπλήρωνε τώρα κοινή ζωή με το Σίμωνα
έξι σχεδόν χρόνων. Περνούσε τον καιρό
του όπως τις πρώτες μέρες. Δεν απομακρυνόταν
από το σπίτι<sup>.</sup> μιλούσε μόνο όταν
ήταν ανάγκη και όλα αυτά τα χρόνια δεν
είχε χαμογελάσει παρά μόνο δυό φορές:
την πρώτη , όταν η Ματριόνα του πρόσφερε
τροφή και τη δεύτερη όταν ο ευγενής
βρέθηκε στην καλύβα. Ο Σίμωνας ήταν
κατενθουσιασμένος με τη δουλειά του.
Δεν τον ξαναρώτησε πια από που καταγόταν.
Το μόνο που φοβόταν ήταν μήπως ο Μιχαήλ
θελήσει κάποια στιγμή να φύγει.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κάποια μέρα
έτυχε να βρίσκονται όλοι στο σπίτι : η
Ματριόνα φούρνιζε φαγητό σε μεταλλικά
ταψάκια τα παιδιά έτρεχαν παίζοντας
γύρω από τους πάγκους της κουζίνας, ενώ
ταυτόχρονα στριμώχνονταν στα παράθυρα
και έριχναν ματιές έξω ο Σίμωνας έραβε
κοντά στο ένα παράθυρο και ο Μιχαήλ
άρφωνε ένα τακούνι κάτω από το άλλο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Ενα από τα
αγόρια, καθώς ΄τρεχε γύρω από τον πάγκο
που εργαζόταν ο πατέρας του με το Μιχαήλ.
στράφηκε προς το παράθυρο και κοιτάζοντας
προς τα έξω φώναξε με ενθουσιασμό : "
Δες, θείε Μιχάλ, δες ! Μια κυρία με τα
κοριτσάκια της ! Φαίνεται πως έρχονται
κατά δω. Και το ένα από τα κοριτσάκια
είναι κουτσό !".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Μόλις ο μικρός
απόσωσε την κουβέντα του ο Μιχαήλ
πετάχθηκε όρθιος παρατώντας τη δουλειά
του και πλησιάζοντας στο παράθυρο
κοίταξε επίμονα έξω στο δρόμο. Ο Σίμωνας
στράφηκε με έκπληξη και τον κοίταξε. Ο
Μιχαήλ δεν συνήθιζε ποτέ να κοιτά έξω
στο δρόμο και τώρα να ΄τος ο καλος σου
να πιέζει κιόλας το πρόσωπό του πάνω
στο τζάμι ατενίζοντας με επιμονή κάτι.
΄Ετσι και ο Σίμωνας αναγκάσθηκε να
στρέψει τα μάτια τους προς τα έξω και
είδε πως πραγματικά μια καλοντυμένη
ερχόταν προς την καλύβα του, κρατώντας
από τα χεράκια τους δυο κοριτσάκια που
φόραγαν γούνινα επανωφόρια και μάλλινες
σάρπες. Τα κοριτσάκια αυτά ήταν
πανομοιότυπα τόσο ώστε δύσκολα θα
μπορούσες να ξεχωρίσεις το ένα από το
άλλο, εκτός από το ότι το ένα απ΄ αυτά
πρέπει να είχε στο ένα πόδι κάποια
αναπηρία και γι΄ αυτό περπάταγε
κουτσαίνοντας. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η κυρία βάδισε
προς τη σκεπαστή είσοδο της καλύβας και
ακολούθησε το διάδρομο προς την είσοδο.
Αφού στάθηκε για λίγο ερωτηματικά
απορώντας για το πως θα μπει, βρήκε
επιτέλους το μάνδαλο και σηκώνοντάς το
άνοιξε την πόρτα. ΄Εκανε χώρο για να
περάσουν πρώτα τα δυό της κοριτσάκια
και έπειτα τα ακολούθησε μέσα στην
καλύβα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">"Καλημέρα
σας, καλοί μου άνρθωποι", χαιρέτησε.
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Παρακαλώ,
περάστε", απάντησε μελιστάλακτα ο
Σίμωνας. " Τι μπορούμε να κάνουμε για
σας;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η γυναίκα κάθησε
στον πάγκο κοντά στο τραπέζι. Τα κοριτσάκια
στριμώχθηκαν γύρω στα γόνατά της,
ατενίζοντας με φόβο τους ανθρώπους της
καλύβας.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Θέλω να
φτιάξετε ανοιξιάτικα παπούτσια για τα
δυο τούτα κοριτσάκια".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Ασφαλώς
και θα τα φτιάξουμε. Ποτέ μέχρι τώρα δεν
έχουμε φτιάξει τόσο μικρά παπούτσια,
αλλά σίγουρα μπορούμε να τα φτιάξουμεή
με βάρδουλα ή γυριστά και πάντως
φοδραρισμένα με λινό. Ο Μιχαήλ. ο σύντεχνός
μου, είναι ο καλύτερος σ΄αυτή της δουλειά
".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Λέγοντας αυτά
ο Σίμωνας κοίταξε με την άκρη του ματιού
το Μιχαήλ και είδε πως ο καλός σου είχε
παρατηρήσει τη δουλειά και καθόταν
αργός έχοντας καρφώσει κυριολεκτικά
τα μάτια του στα δυο κοριτσάκια. ΄Ενιωσε
βαθιά κατάπληξη . ΄Ηταν αλήθεια πως τα
κοριτσάκια ήταν χαριτωμένα, με μαύρα
μάτια, με παχουλά και ροδοκόκκινα
μαγουλάκια και φορούσαν όμορφες σάρπες
και γούνινα πανωφόρια παρ΄ολα αυτά ο
Σίμωνας δεν μπορούσε ακόμη να καταλάβει
γιατί ο Μιχαήλ τα κοιτούσε μ΄αυτό τον
παράξενο τρόπο - σαν να τα ΄χε ξαναδεί
και άλλη φορά. Παρ΄ όλο που απορούσε με
την όλη κατάσταση ο Σίμωνας συνέχιζε
να κουβεντιάζει με τη γυναίκα κανονίζοντας
την τιμή. Μόλις τα κατάφερε, προετοιμάστηκε
για να πάρει μέτρα. Τότε η γυναίκα σήκωσε
το ανάπηρο κοριτσάκι στην αγκαλιά της
και είπε: " Πάρε μέτρα και για τις δυο
απ΄τα πόδια αυτού του κοριτσιού. Φτιάξε
ένα παπούτσι για το ανάπηρο πόδι και
τρία με τα μέτρα του υγιούς ποδιού. Και
τα δυο κοριτσάκια έχουν το ίδιο μέγεθο
ποδιού. Είναι, βλέπεις δίδυμα". </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Σίμωνας πήρε
τα μέτρα όπως του υπέδειξαν και δείχνοντας
το ανάπηρο κοριτσάκι ρώτησε : "Πως
της συνέβη αυτή η αναπηρία; Είναι τόσο
χαριτωμένο κοριτσάκι ΄Ετσι γεννήθηκε;
"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" ΄Οχι, δεν
γεννήθηκε έτσι. Η μητέρα της της το
'σπασε ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κείνη τη στιγμή
Ματριόνα αποφάσισε πως ήταν ώρα να μπει
και αυτή στην κουβέντα. Τόση ώρα
αναρωτιόταν ποια να ήταν τούτη η γυναίκα
και ποιανού ήσαν αυτά τα παιδιά. Έτσι
ρώτησε με έκπληξη: "Δηλαδή, δεν είσαι
συ η μητέρα τους;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">" Όχι, καλή
μου. Ούτε μητέρα τους είμαι, ούτε έχω
κάποια συγγένεια μ' αυτά. Μου ήταν
τελείως άγνωστα, όταν αποφάσισα να τα
υιοθετήσω ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Δεν είναι
παιδιά σου και όμως τα αγαπάς τόσο πολύ;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">"Πως μπορώ
να μην τα αγαπώ, ευλογημένη; Τα ΄θρεψα
και τα δυό από τα στήθη μου. Είχα ένα
μικρό αγοράκι που μου πέθανε και το
αγαπούσα τόσο το φτωχούλι , όπως τώρα
αυτά τα κοριτσάκια ". </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Τότε ποιανού
παιδιά είναι τα κοριτσάκια; " επέμεινε
η Ματριόνα .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η ιστορία μιας
γυναίκας</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η κυρία, μια
και άρχισε να μιλά , τους είπε όλη την
ιστορία.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Πάνε σχεδόν
έξι χρόνια από τότε που πέθαναν οι γονείς
τους, και οι δυο την ίδια βδομάδα. Ο
πατέρας τους θάφτηκε την Τρίτη και η
μητέρα τους πέθανε την Παρασκευή .Τούτα
τα ορφανά γεννήθηκαν τρείς μέρες μετά
το θάνατο του πατέρα τους και η μάνα
τους δεν ξημερώθηκε μετά τη γέννα τους.
Ο άνδρας μου και γω ήμασταν γειτόνοι
τους. η αυλή μας συνόρευε με τη δική
τους. Ο πατέρας τους ήταν ένας άνθρωπος
που κοίταζε τη δουλειά του, χωρίς πολλά
πάρε-δώσε με τους άλλους<sup>.</sup> ένας
ξυλοκόπος στο δάσος. Καθώς έκοβαν ξύλα
μια μέρα, ένας κορμός δένδρου, τους
ξέφυγε και έπεσε πάνω του. Τον καταπλάκωσε
κυριολεκτικά διαλύοντας σχεδόν τον
κοιλιακό χώρο. Μόλις που πρόλαβαν να
τον μεταφέρουν σπίτι και η ψυχή του
πέταξε στο Θεό. Την ίδια αυτή βδομάδα η
γυναίκα του γέννησε δίδυμα -τούτα τα
δυο κοριτσάκια. Ήταν φτωχή και έρμη<sup>.</sup>
δεν είχε κανένα κοντά της, νέο ή ηλικιωμένο.
Μόνη της τα γέννησε και μοναχή της
συνάντησε το θάνατο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Το επόμενο
πρωινό πήγα να την δω, μα μόλις μπήκα
στην καλύβα, η φτωχούλα ήταν ήδη προ
πολλού νεκρή και παγωμένη. Καθώς πέθανε,
φαίνεται, κύλισε στο πλάι και πλάκωσε
το ποδαράκι του κοριτσιού. Οι συγχωριανοί
ήρθαν στην καλύβα, έπλυνα το σώμα της
νεκρής, την νεκροστόλισαν, την έβαλαν
σε φέρετρο και την έθαψαν. Πόσο καλοί
συγχωριανοί αποδείχθηκαν. Τα μωρά
απόμειναν μοναχά τους. Τι άλλο να κάναμε
γι' αυτά; Ήμουν η μόνη γυναίκα εκείνη
την εποχή κει γύρω, που 'χα χώρο. Θήλαζα
το πρώτο μου παιδί, που 'ταν οκτώ εβδομάδων.
Έτσι τα πήρα εγώ προσωρινά. Οι χωρικοί
συνάχθηκαν για να σκεφθούν και να
αποφασίσουν τι θα κάνουν με τα νεογέννητα
δίδυμα. Στο τέλος μου πρότειναν: "Προς
το παρόν, Μαρία, θα 'ταν καλύτερο αν
κρατούσες συ τα κοριτσάκια. Αργότερα
θα αποφασίσουμε τι θα κάνουμε τελικά
μ' αυτά".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έτσι θήλαζα με
το γάλα του στήθους μου μόνο το υγιές
κοριτσάκι στην αρχή, παραμελώντας το
ανάπηρο, που πίστευα πως δεν πρόκειται
να ζήσει. Αλλά αργότερα σκέφθηκα πως
ήταν κρίμα να υποφέρει το μικρό ανάπηρο
αγγελούδι. Τη λυπήθηκα λοιπόν και άρχισα
να θηλάζω και αυτήν. Θήλαζα συνολικά
και τα τρία -το δικό μου αγοράκι και
τούτα τα δυο κοριτσάκια- με το γάλα του
στήθους μου. Ήμουνα νέα και γερή, έτρωγα
καλά και ο Θεός μου 'δωνε τόσο πολύ γάλα,
που μερικές φορές σχεδόν ξεχείλιζε από
τα στήθη μου. Συνήθιζα μερικές φορές να
θηλάζω δυό την ίδια ώρα, ενώ το τρίτο
περίμενε. Όταν κάποιο από τα δυό πρώτα
χόρταινε, θήλαζα το τρίτο στη θέση του.
Και ο Θεός τα 'φερε έτσι ώστε τούτα δω
τα καημενούλια να ζήσουν και να μεγαλώσουν,
ενώ το φτωχούλι το αγοράκι μου το 'θαψα
σαν ήταν δυό χρονών. Και δεν απέκτησα
άλλα παιδιά αν και το 'θελα πολύ. Τώρα ο
άνδρας μου εργάζεται στο μύλο, στη
δούλεψη του εμπόρου καλαμποκιών.
Πληρώνεται καλά και έτσι ζούμε άνετα.
Μα 'γω δεν έκανα δικά μου παιδιά, και
πόση αφόρητη μοναξιά, αλήθεια, θα 'σκιαζε
τη ζωή μου χωρίς αυτά τα κοριτσάκια! Πως
λοιπόν να μην τα αγαπάω; Είναι το καμάρι
και η χαρά της ζωής μου!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αγκάλιασε
σφικτά με το 'να της χέρι το ανάπηρο
κοριτσάκι, ενώ με ανάστροφη την παλάμη
του άλλου χεριού της σκούπιζε τα δάκρυα,
που 'χαν κατακλύσει τα μάγουλά της. Και
η Ματριόνα αναστενάζοντας συγκινημένη
είπε: «Είναι σωστή λοιπόν η παροιμία
που λέει: "Μπορεί να ζήσει κανείς
χωρίς πατέρα ή μητέρα, όχι όμως χωρίς
το Θεό"».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Και έτσι καθώς
μιλούσαν και ήταν όλοι συγκινημένοι,
ξαφνικά όλη η καλύβα φωτίστηκε λαμπρά
σαν να έλαμψε ξάφνου ένας καλοκαιριάτικος
ήλιος προβάλλοντας από τη γωνία της
καλύβας, όπου καθόταν ο Μιχαήλ. Όλοι
στράφηκαν έκπληκτοι προς το μέρος του
και τον είδαν να κάθεται με τα χέρια του
διπλωμένα στα γόνατά του, ατενίζοντας
κάπου ψηλά, σαν να 'θελε να δει πέρα από
τη σκεπή της καλύβας. Στα χείλη του ήταν
χαραγμένο ένα ουράνιο χαμόγελο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η ψυχή μιας
γυναίκας</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Λίγο αργότερα
η γυναίκα με τα κοριτσάκια έφυγε. Τότε
ο Μιχαήλ σηκώθηκε από τον πάγκο του,
σταμάτησε τη δουλειά που έκανε και
έβγαλε τη λερωμένη ποδιά του τσαγκάρη,
που φορούσε. Κατόπιν στάθηκε μπροστά
στο Σίμωνα και τη γυναίκα του, τους έκανε
μια βαθιά υπόκλιση και είπε: «Σας
αποχαιρετώ, καλά μου αφεντικά. Ο Θεός
μου δωσε τη συγνώμη του. Σας παρακαλώ
να με συγχωρέσετε και σεις για ότι στραβό
έκανα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Και ξαφνικά
είδαν πάλι τη φωτεινή ανταύγεια να
περιβάλλει το Μιχαήλ. Και τότε ο Σίμωνας
σηκώθηκε από τη θέση του, υποκλίθηκε
βαθιά μέχρι το έδαφος μπροστά στο Μιχαήλ
και είπε: «Αντιλαμβάνομαι, Μιχαήλ, ότι
δεν είσαι ένας κοινός άνθρωπος και γω
προσωπικά δεν μπορώ ούτε να σε κρατήσω
κοντά μου πια, αλλά και ούτε να απαιτήσω
λεπτομέρειες για το τι συμβαίνει με
σένα. Σε παρακαλώ μονάχα πες μου τούτο:
πως και όταν σε βρήκα και σ' έφερα σπίτι
μου, ήσουν τόσο μελαγχολικός και λυπημένος
και όταν η γυναίκα μου σου πρόσφερε
τροφή, της χαμογέλασες και φωτίστηκε η
μορφή σου; Μετά από τόσο καιρό, όταν ο
άρχοντας εκείνος ήρθε να παραγγείλει
τις ακριβές εκείνες μπότες, χαμογέλασες
για δεύτερη φορά και η μορφή σου έγινε
ακόμη φωτεινότερη: Και γιατί τώρα, μόλις
η γυναίκα μπήκε στην καλύβα μας με τα
δυό της κοριτσάκια, χαμογέλασες για
τρίτη φορά και έγινες τόσο φωτεινός όσο
μια καλοκαιριάτικη μέρα; Πες μου, σε
παρακαλώ, Μιχαήλ, γιατί το πρόσωπό σου
λάμπει τόσο και ποιος ο λόγος που
χαμογέλασες αυτές τις τρεις φορές που
ανέφερα προηγουμένως;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Και ο Μιχαήλ
απάντησε: «Αυτό το λαμπερό φως αυγάζει
από μέσα μου, γιατί είχα τιμωρηθεί, μα
τώρα ο Θεός με συγχώρεσε. Και χαμογέλασα
τρεις φορές, γιατί ο Θεός μ' έστειλε να
μάθω τρεις αλήθειες και γω τις έμαθα.
Τη μια την έμαθα όταν με ευσπλαχνίσθηκε
η γυναίκα σου και γι' αυτό χαμογέλασα
τότε για πρώτη φορά. Την άλλη την έμαθα
όταν ο πλούσιος άρχοντας παράγγειλε
τις ακριβές του μπότες<sup>.</sup> και τότε
χαμογέλασα για δεύτερη φορά. Και τώρα,
όταν είδα αυτά τα δυο κοριτσάκια, έμαθα
την τρίτη και τελευταία αλήθεια και γι'
αυτό χαμογέλασα για τρίτη φορά».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Και ο Σίμωνας
είπε: «Πες μου, σε παρακαλώ, Μιχαήλ, για
ποιο λόγο σε τιμώρησε ο Θεός; Ποιες είναι
οι τρεις εκείνες αλήθειες; Μπορώ να τις
μάθω και γώ;"</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο Μιχαήλ τότε
απάντησε : Ο Θεός με τιμώρησε, γιατί τον
παρακουσα. ΄Ημουν άγγελος στον ουρανό
και δεν τον υπάκουσα. Ο Θεός μ΄έστειλε
να πάω και να φέρω την ψυχή μιας γυναίκας.
Πέταξα λοιπόν στη γη και ανακάλυψα πως
η γυναίκα, που κείτονταν μόνη και άρρωστη
, είχε μόλις γεννήσει δίδυμα κοριτσάκια.
Μόλις που κινιόντουσαν στο πλευρό της
μητέρα τους, μα εκείνη ήταν τόσο πολύ
εξασθενημένη που δεν μπορούσε ούτε
μέχρι το στήθος να τα σηκώσει για να
φάνε. Μόλις είδε κατάλαβε πως με είχε
στείλει ο Θεός να πάρω την ψυχή τους και
κλαίγοντας πικρά με παρακάλεσε : "
΄Αγγελε του Θεού! . Τον άδρα μου μόλις
τον έθαψαν . Σκοτώθηκε από ένα δένδρο
που ΄πεσε απάνω του. Δεν έχω ούτε αδελφή,
ούτε θεία, ούτε μητέρα : κανένα για να
φροντίσει τα ορφανά μου. Μην παίρνεις
την ψυχή μου ! . ΄Ασε με να φροντίσω τα
κοριτσάκια μου, να τα θρέψω μέχρι να
σταθούν στα πόδια τους και ύστερα ας
πεθάνω. Τα παιδιά δεν μπορούν να ζήσουν
χωρίς πατέρα και μά". Την άκουσα με
προσοχή. ΄Επειτα έβαλα το ένα μωρό στο
στήθος της και το άλλο στην αγκαλιά της
και γύρισα πίσω στον Κύριο στους Ουρανούς.
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Στάθηκα μπροστά
στο θρόνο Του και Του είπα: "Δεν μπόρεσα
να πάρω την ψυχή αυτής της μητέρας. Ο
άνδρας της σκοτώθηκε από ένα δένδρο,
που τον καταπλάκωσε. Η ίδια μόλις γέννησε
δίδυμα και παρακαλεί να την αφήσουμε
να ζήσει. Να τι μου είπε: "Άφησέ με να
φροντίσω και να θρέψω τα παιδιά μου
μέχρι να μπορέσουν να σταθούν μόνα τους
στα πόδια τους. Κανένα παιδί δεν μπορεί
να ζήσει χωρίς τη φροντίδα του πατέρα
και της μητέρας του'. Την λυπήθηκα και
αποφάσισα να μην πάρω την ψυχή της".
Ο Θεός όμως μου απάντησε: "Μπρος!
Πήγαινε πίσω και πάρε την ψυχή της
μητέρας και φρόντισε να μάθεις τρεις
αλήθειες: Τι ενοικεί στην καρδιά του
ανθρώπου<sup>.</sup> τι δεν του 'χει δοθεί<sup>.</sup>
τι είναι απαραίτητο στους ανθρώπους
για να επιζήσουν. Μόλις μάθεις και τις
τρεις αυτές αλήθειες, τότε θα γυρίσεις
στον ουρανό".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Έτσι ξαναπέταξα
πάλι πίσω στη γη και πήρα την ψυχή της
μητέρας. Τα μωρά γλίστρησαν από την
αγκαλιά της. Καθώς το σώμα της κύλησε
άπνου στο πλάι πάνω στο κρεβάτι, πλάκωσε
με το βάρος του το ποδαράκι του ενός
μωρού και του το 'σπασε. Πέταξα πάνω από
το χωριό με πρόθεση να μεταφέρω την ψυχή
της στο Θεό. Όμως ένας δυνατός αέρας με
συνεπήρε και ένιωσα τα φτερά μου να μη
με υπακούουν. Άρχισαν σιγά-σιγά να
μαραίνονται μέχρι που αποκολλήθηκαν
όλα. Και ενώ η ψυχή της μητέρας, συνεπαρμένη
από τον ξαφνικό άνεμο, συνέχισε να
ανεβαίνει προς το Θεό, εγώ έπεσα
γλιστρώντας κάτω στη γη και βρέθηκα
αναίσθητος σχεδόν σε κείνη τη γωνιά του
δρόμου, όπου με βρήκες».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Το τελικό μάθημα</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τότε ο Σίμωνας
και η Ματριόνα κατάλαβαν πια ποιος ήτα
αυτός ο παράξενος ξένος, που ‘χε ζήσει
τόσο καιρό μαζί τους, και ποιον τελικά
είχαν ντύσει και θρέψει. Και έκλαψαν
και οι δυο με δέος και χαρά. Ο άγγελος
στο μεταξύ συνέχισε την ιστορία του:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Βρέθηκα λοιπόν
γυμνός και μόνος σ' ένα επίσης έρημο και
παγωμένο χωράφι. Δεν είχα ποτέ νιώσει
τις ανθρώπινες ανάγκες, το κρύο και την
πείνα, μέχρι που έγινα άνθρωπος. Να 'μαι
λοιπόν τώρα να τρέμω από την πείνα και
το κρύο και να μην ξέρω τι να κάνω. Και
ξαφνικά βλέπω από 'κει που καθόμουνα,
πάνω στο σταυροδρόμι ένα εκκλησάκι
κτισμένο για τη λατρεία του Θεού, και
σύρθηκα προς τα εκεί, μήπως και βρω
καταφύγιο και προστασία. Μα το εκκλησάκι
ήταν κλειδωμένο και δεν μπορούσα να
μπω. Έτσι τελικά κάθησα κάτω στο πίσω
μέρος του, στην πλευρά του ιερού, για να
προστατεύσω τουλάχιστον τον εαυτό μου
από τον παγωμένο αέρα. Η νύχτα πλησίαζε
και γω εξακολουθούσα να ΄μαι πεινασμένος,
παγωμένος και ένιωθα το ξυλιασμένο
κορμί μου να πονά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Ξαφνικά άκουσα
τα βήματα ενός άνδρα, που βάδιζε βαριά
κατά μήκος του δρόμου. Είχε ριγμένες
στην πλάτη του ένα ζευγάρι μπότες,
κρατώντας τες από τα κορδόνια και
ταυτόχρονα μιλούσε με τον εαυτό του.
Για πρώτη φορά από τότε που 'γινα άνθρωπος
αντίκρυζα το φθαρτό ανθρώπινο πρόσωπο
και μου φάνηκε τόσο τρομερό και απαίσιο,
ώστε απέστρεψα το δικό μου για να μην
το βλέπω. Και άκουγα τον άνδρα αυτόν
που, κουβεντιάζοντας με τον εαυτό του,
αναρωτιόταν πως να προφυλάξει το κορμί
του από το κρύο κατά τη διάρκεια του
χειμώνα, και πως να θρέψει τη γυναίκα
και τα παιδιά του. Και σκέφθηκα: "Εγώ
αφανίζομαι από το κρύο και την πείνα
και να 'σου τούτος ο καλός σου που
σκέφτεται μόνο πως θα ντυθεί αυτός και
η γυναίκα του και πως θα βρει ψωμί για
τη φαμίλια του. Δεν πρόκειται να με
βοηθήσει".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Όταν ο άνδρας
επιτέλους με πρόσεξε, έσμιξε με απορία
ανάμεικτη με φόβο τα φρύδια του, τόσο
που μου φάνηκε ακόμα πιο αποκρουστικός,
και με προσπέρασε βαδίζοντας από την
άλλη πλευρά του δρόμου. Απελπίσθηκα!
Όμως με έκπληξη σε λίγο τον άκουσα να
επιστρέφει. Σήκωσα τα μάτια μου και
κοιτάζοντάς τον δεν τον αναγνώρισα
σχεδόν: πριν το πρόσωπό του κάλυπτε μια
αποκρουστική μάσκα θανάτου<sup>.</sup> τώρα
όμως ήταν όλος ζωή και το πρόσωπό του
αντιφέγγιζε ανάγλυφα την εικόνα του
Θεού. Με πλησίασε λοιπόν, σκέπασε τη
γύμνια μου, με πήρε μαζί του και τελικά
μ' έφερε στο σπίτι του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Καθώς μπήκα
κάτω από τη στέγη της καλύβας του, μια
γυναίκα ήλθε να μας συναντήσει και
άρχισε να μιλά. Παρατήρησα πως η γυναίκα
ήταν ακόμη πιο φρικτή, απαίσια και
αποκρουστική απ' ότι ο άνδρας πιο πριν.
Μια βρωμερή μπόχα θανατερής σαπίλας
αναδυόταν από το στόμα της. Ούτε να
αναπνεύσω δεν μπορούσα από τη βρώμα της
παρουσίας του θανάτου, που 'ταν απλωμένη
γύρω της. Ήθελε με πρωτοφανή και αναίτια
κακία να με πετάξει έξω στο κρύο και γω
έβλεπα καλά πως αν δεν το κατόρθωνε, θα
'φηνε κεί δα, κείνη τη στιγμή την τελευταία
πνοή της. Και έξαφνα ο άντρας της άρχισε
να μιλά για το Θεό και κείνη πήρε και
μαλάκωσε και άλλαξε η διάθεση και η
καρδιά της. Και σαν μου 'φερε τροφή και
με κοίταξε, εγώ στήλωσα το βλέμμα μου
πάνω της και είδα πως ο θάνατος δεν
κατοικούσε πια μέσα της. Είχε πάλι ζωή
μέσα και αντιφέγγιζε και αυτή ανάγλυφη
την εικόνα του Θεού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Τότε ακριβώς
κατάλαβα ποια ήταν η απάντηση στην πρώτη
αλήθεια, που ο Θεός μου 'χε αναθέσει να
μάθω: "Ανακάλυψε τι ενοικεί βαθιά
στην καρδιά του ανθρώπου". Η αγάπη!
Ω! Ήμουν τόσο ευχαριστημένος και
χαρούμενος που ο Θεός τόσο γρήγορα μου
αποκάλυψε τη λύση στο πρώτο ερώτημα-
αίνιγμα, ώστε χαμογέλασα για πρώτη φορά.
Μα δεν τα χα ανακαλύψει ακόμη όλα. Δεν
είχα πληροφορηθεί ακόμη τι δεν έχει
δοθεί στους ανθρώπους να γνωρίζουν και
τι τους είναι απαραίτητο για να επιζήσουν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">» Έμεινα λοιπόν
μαζί σας, αφού μου προσφέρατε στέγη και
τροφή, και ο πρώτος χρόνος κύλησε γρήγορα.
Τότε ένας άρχοντας κτύπησε την πόρτα
μας και παρήγγειλε μπότες θέλοντας
εγγύηση ότι για ένα όλόκληρο χρόνο, κατά
τη διάρκεια του οποίου θα τις φορούσε
συνεχώς, δεν θα 'χαναν τη φόρμα τους,
ούτε θα ξήλωναν οι ραφές τους. Καθώς τον
παρατηρούσα είδα να εμφανίζεται ξαφνικά
στο πλάι του ένας συνάδελφός μου -ο
άγγελος του θανάτου. Κανείς άλλος εκτός
από μένα δεν αντιλήφθηκε την παρουσία
του αγγέλου. Αλλά εγώ τον γνώριζα πολύ
καλά και ταυτόχρονα ήξερα ότι πριν να
δύσει ο ήλιος θα 'παιρνε την ψυχή του
άρχοντα. Και τότε μου πέασε από το μυαλό
η ακόλουθη σκέψη: "Τούτος ο ταλαίπωρος
κάνει σχέδια για ένα ολόκληρο χρόνο,
χωρίς να γνωρίζει ότι θα πεθάνει πριν
το δειλινό". Και θυμήθηκα τότε τα
αινιγματικά λόγια του Θεού: "Ανακάλυψε
τι δεν έχει δοθεί στον άνθρωπο να
γνωρίζει".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">» Τι ενοικεί
βαθιά στην καρδιά του ανθρώπου το γνώριζα
ήδη. Τώρα μάθαινα τι δεν του 'χει δοθεί:
Δεν μπορεί να αντιληφθεί τις πραγματικές
του ανάγκες και ασχολείται πεισματικά
με ανούσια και ατελέσφορα πράγματα, που
τον απομακρύνουν από τον αληθινό τρόπο
ύπαρξής του -αυτόν για τον οποίο τον
δημιούργησε ο Θεός- και τον κάνουν να
χάνει το δρόμο του και τελικά τη ζωή
του. Και τότε χαμογέλασα για δεύτερη
φορά χαρούμενος και ευτυχισμένος.
Χαρούμενος επειδή είχα δει, μετά από
τόσον καιρό που 'χα ανθρώπινη μορφή,
έναν από τους συντρόφους μου τους
αγγέλους. Και ευτυχισμένος γιατί ο Θεός
μου 'χε αποκαλύψει το δεύτερο
ερώτημα-αίνιγμα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">»Μα ακόμη δεν
είχα βρει όλες τις απαντήσεις στα
ερωτήματα. Δεν ήξερα ακόμη τι είναι
απαραίτητο στους ανθρώπους για να
επιζήσουν. Συνέχισα λοιπόν να ζω και να
εργάζομαι μαζί σας μέχρι ο Θεός να μου
αποκαλύψει και το τελευταίο ερώτημα-αίνιγμα.
Όταν είχαν συμπληρωθεί πια έξι σχεδόν
χρόνια ήρθε η γυναίκα με τα δίδυμα
κοριτσάκια. Και τότε αναγνώρισα τα
κοριτσάκια και άκουσα από τη διήγηση
της γυναίκας πως είχαν επιζήσει! Και
σαν αστραπή μου πέρασε από το μυαλό η
σκέψη: "η μητέρα τους με εκλιπαρούσε
για χάρη των παιδιών της να την αφήσω
να ζήσει και γω την πίστευσα όταν με
διαβεβαίωσε ότι κανένα παιδί δεν μπορεί
να ζήσει χωρίς τον πατέρα ή τη μητέρα
του. Και όμως μια ξένη τα θήλασε και τα
μεγάλωσε διατηρώντας τα στη ζωή με τη
φροντίδα και την αγάπη της". Και μόλις
η ξένη εκείνη γυναίκα, αποδεικνύοντας
την αγάπη της, αγκάλιασε τα κοριτσάκια
ενώ τα μάτια της πλημμύρισαν από δάκρυα
φροντίδας και αγαλλίασης, είδα να
αντικαθρεπτίζεται και σ' αυτήν η εικόνα
του Θεού και αμέσως κατάλαβα τι είναι
απαραίτητο στον άνθρωπο για να επιζήσει:
η αλλοίωση που η αγάπη του Θεού για τα
πλάσματα του προκαλεί στις καρδιές των
ανθρώπων. Και είχα πια τη βεβαιότητα
ότι ο Θεός, μαζί με την αποκάλυψη του
τρίτου ερωτήματος -αινίγματος, με είχε
ταυτόχρονα συγχωρήσει. Και τότε πια ένα
φωτεινό χαμόγελο ευτυχίας σχηματίσθηκε
για τρίτη φορά στα χείλη μου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο ύμνος του
αγγέλου</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Και τότε μπροστά
στα έκπληκτα μάτια του Σίμωνα και της
γυναίκας του αποκαλύφθηκε το άυλο σώμα
του αγγέλου πλημμυρισμένο από ένα
ουράνιο φως, τόσο εκθαμβωτικά φωτεινό,
ώστε το μάτι δεν μπορούσε πια να το
αντικρύσει. Και η φωνή του σταδιακά
δυνάμωνε, λες και δεν προερχόταν πια
απ' αυτόν, αλλά κατευθείαν από τον ουρανό
ψηλά. Και ο άγγελος υπογράμμισε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Έμαθα πως όλοι
οι άνθρωποι δεν επιζούν επειδή μεριμνούν
για τους εαυτούς τους, αλλ' εξαιτίας της
αγάπης που τους δείχνουν οι συνάνθρωποί
τους. Δεν μπορούσε να γνωρίζει η μητέρα
από πριν τις ακριβώς χρειαζόντουσαν τα
παιδιά της για να διατηρηθούν στη ζωή.
Ούτε ο άρχοντας αντιλαμβανόταν τι ο
ίδιος πραγματικά χρειαζόταν. Όπως βέβαια
κανείς από τους θνητούς ανθρώπους δεν
μπορεί να γνωρίζει τι χρειάζεται
περισσότερο στο δειλινό μιας πολυπράγμονης
και κουραστικής ημέρας: μπότες για το
σώμα του ή παντόφλες για το λείψανό του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">» Διατηρήθηκα
στη ζωή, όταν ο Θεός μου 'δωσε τη μορφή
ανθρώπου όχι επειδή μερίμνησα μόνος
μου για τον εαυτό μου, αλλά γιατί με
φρόντισε η αγάπη, που σαρκώθηκε στο
πρόσωπο ενός περαστικού και επειδή
αυτός και η γυναίκα του με ευσπλαχνίσθηκαν
και με ελέησαν. Τα ορφανά κοριτσάκια
επέζησαν, όχι επειδή τα φρόντισε η στοργή
και η αγάπη της μητέρας τους, αλλά επειδή
στην καρδιά μιας γυναίκας -που 'ταν ξένη
και άγνωστη σ' αυτά- άνθισε η αγάπη,
καρποφορώντας έλεος και συμπάθεια γι
αυτά. Και όλοι οι άνθρωποι επιζούν όχι
από την πολυπραγματοσύνη τους και τις
προσπάθειες που καταβάλλουν για την
καλοπέρασή τους, αλλά επειδή η αγάπη
υπάρχει υποστακτικά στον άνθρωπο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">» Γνώριζα και
πριν με τιμωρήσει ο Θεός ότι ο ίδιος
εδημιούργησε τον άνθρωπο "εις ψυχήν
ζώσαν" με ενδόμυχη ισχυρή επιθυμία
να επιζήσει. Τώρα όμως καταλαβαίνω
περισσότερα απ' αυτό. Αντιλαμβάνομαι
ότι ο Θεός δεν θέλει οι άνθρωποι να ζουν
ο καθένας μόνος του στην απομόνωσή του
από τους συνανθρώπους του και γι' αυτό
το λόγο δεν τους αποκαλύπτει τι ο καθένας
χρειάζεται για τον εαυτό του. Αντίθετα,
επειδή θέλει να ζουν σε κοινωνία ο ένας
με τον άλλο, αποκαλύπτει στον καθένα
απ' αυτούς τι όλοι οι υπόλοιποι έχουν
ανάγκη.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">» Τώρα πια έχω
καταλάβει καλά πως αν και οι άνθρωποι
έχουν τη λανθασμένη αντίληψη ότι επιζούν
γιατί ο καθένας φροντίζει μόνος του τον
εαυτό του, η αλήθεια είναι πως μόνο η
αγάπη είναι η δύναμη που μπορεί να τους
κρατήσει ζωντανούς: "<i>ο μένων εν τη
αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ</i><sup><i>.</i></sup><i>
ότι ο Θεός αγάπη εστί</i>"».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τελειώνοντας
ο άγγελος τον ενθουσιώδη μονόλογό του
ύψωσε τη φωνή του υμνώντας μελωδικά το
Θεό τόσο δυνατά, που η καλύβα σείσθηκε
συθέμελα. Η στέγη της ανοίχθηκε διάπλατα
και μια στήλη πυρός υψώθηκε από τη γη
μέχρι τα ουράνια. Ο Σίμωνας, η γυναίκα
του και τα παιδιά τους έπεσαν κατάπληκτοι
στο δάπεδο της καλύβας. Πτέρυγες
παρουσιάσθηκαν στους ώμους του αγγέλου
και πέταξε ψηλά στον ουρανό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όταν ο Σίμωνας
«ήλθε εις εαυτόν» από το όραμα, η καλύβα
ήταν όπως πριν την εκτυφλωτική παρουσία
του αγγέλου και δεν υπήρχε άλλος κανείς
σ' αυτήν παρά μόνο ο Σίμωνας και η
οικογένειά του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-26946108425678166632020-12-11T05:30:00.001-08:002020-12-11T05:30:05.396-08:00ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΙ<p> </p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΣΤΗ
ΘΑΛΑΣΣΑ</b></span></p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>Λέοντος
Τολστόι</b></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ένας Επίσκοπος
ταξίδευε κάποτε από τον Αρχάγγελο στο
Σολόβκι. Πάνω στο πλοίο ήταν πολλοί
προσκυνητές. Ο άνεμος ήταν ευνοϊκός, ο
καιρός πολύ καλός και το σκάφος έπλεε
σταθερά. Οι προσκυνητές κουβέντιαζαν
μεταξύ τους αμέριμνοι<sup>.</sup> μερικοί
ήταν ξαπλωμένοι, άλλοι έτρωγαν και άλλοι
ήταν συγκεντρωμένοι σε παρέες. Ο Επίσκοπος
ανέβηκε στο κατάστρωμα και άρχισε να
βηματίζει πέρα-δώθε, από τη μια άκρη του
πλοίου στην άλλη. Καθώς πήγαινε προς
την πρύμνη ζύγωσε μια μικρή συντροφιά
από επιβάτες συγκεντρωμένους γύρω από
ένα μουζίκο. Ο μουζίκος κάτι έδειχνε
στη θάλασσα καθώς διηγόταν μια ιστορία
που την άκουγαν με μεγάλη προσοχή. Ο
Επίσκοπος κοντοστάθηκε πλάι τους<sup>.</sup>
κοίταξε κι αυτός προς την κατεύθυνση
που έδειχνε ο μουζίκος, αλλά δεν μπορούσε
να δει παρά μόνο τη θάλασσα που λαμπύριζε.
Τότε ήρθε πιο κοντά για ν' ακούσει
καλύτερα. Αλλά μόλις ο μουζίκος τον πήρε
είδηση έβγαλε το σκούφο του και σταμάτησε
να μιλάει. Και οι άλλοι που ως τώρα
άκουγαν τον Ρώσο χωρικό να τους διηγιέται
την ιστορία, μόλις είδαν τον Επίσκοπο
έβγαλαν κι αυτοί τους σκούφους και
υποκλίθηκαν μπροστά του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μην ενοχλείστε
αδελφοί μου» είπε ο Επίσκοπος. «Εκείνο
που θέλω είναι ν' ακούσω και εγώ αυτά
που έλεγες στη συντροφιά σου καλέ μου
φίλε».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Τούτος ο ψαράς
μας διηγιέται την ιστορία για τους
γέροντες» είπε, κάπως δειλά, ένας έμπορος
που φαινόταν πιο τολμηρός απ' τους
άλλους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Τί δηλαδή;»
ρώτησε ο Επίσκοπος και προχωρώντας προς
τη μια πλευρά κάθησε κι αυτός πάνω σ'
ένα πάγκο. «Πες την και σε μένα. θέλω
πολύ να την ακούσω. Τι έδειχνες πριν
λίγο;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Έδειχνα κείνο
το μικρό νησάκι που μόλις διακρίνεται
πέρα στο βάθος» απάντησε ο χωρικός
απλώνοντας το χέρι προς εκείνη την
κατεύθυνση. «Σ' αυτό εκεί το νησάκι ζουν
μερικοί άνθρωποι, γέροι πια, που πιστεύουν
στο Θεό».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ξαναδείξε μου
το νησάκι σε παρακαλώ, που ακριβώς
βρίσκεται;» είπε ο Επίσκοπος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αν θέλεις
Σεβασμιώτατε, κοίταξε ίσια μπροστά στην
κατεύθυνση που δείχνει το χέρι μου. Θα
δεις ένα μικρό συννεφάκι και κάτω απ'
αυτό, στ' αριστερά, θα δεις κάτι που
φαίνεται σα σκοτεινή γραμμή στον
ορίζοντα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Επίσκοπος
κοίταξε, ξανακοίταξε αλλά τα νερά
λαμπύριζαν τόσο απ' το δυνατό φως του
ήλιου που τα ασυνήθιστα μάτια του δεν
κατάφερναν να ξεχωρίσουν τίποτε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Όχι, κρίμα,
δεν μπορώ να το δω», είπε, «αλλά πες μου,
πως είναι αυτοί οι άνθρωποι που ζουν
εκεί;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Είναι άγιοι
άνθρωποι» απάντησε ο ψαράς. «Πάει πολύς
καιρός τώρα που άκουσα γι' αυτούς αλλά
μόλις πέρισυ το καλοκαίρι κατάφερα να
τους δω για λίγο». Και ο ψαράς επανέλαβε
την ιστορία του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Έπλεε με την
ψαρόβαρκά του μετά απο ψάρεμα όταν,
κυριολεκτικά, έπεσε πάνω στο νησί, που
ως τότε δεν ήξερε καν την ύπαρξη του. Το
πρωί πλεύρισε στη στεριά και βγήκε να
ρίξει μια ματιά γύρω. Έφτασε σε μια
λασποκαλύβα. <span lang="en-US">M</span>έσα καθόταν
ένας γέροντας και απ' έξω ήταν άλλοι δύο
που </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">έτρεξαν να τον
βοηθήσουν. Του έδωσαν να φάει, του
στέγνωσαν τα ρούχα και τον βοήθησαν να
επισκευάσει τη βάρκα του. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Πως ήταν
αυτοί οι άνθρωποι, τι λογής ήταν ; "
ρώτησε ο Επίσκοπος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">" Ο ένας από
αυτούς ήταν κοντός και ηλιοψημένος και
παρά πολύ γέρος, ντυμένος μ' ένα παμπάλαιο
ράσο. Θα πρέπει να ήταν το λιγότερο πάνω
από εκατό χρονώ, γιατί οι γκρίζες της
γενειάδας του άρχιζαν να πρασινίζουν
. Παρ' όλα αυτά το πρόσωπό του ήταν φωτεινό
και με τόσο χαρούμενη έκφραση που νόμιζες
πως ήταν άγγελος απ' τον ουρανό . Ο
δεύτερος γέροντας ήταν περίπου στην
ίδια ηλικία αλλά λίγο ψηλότερος από τον
πρώτο και ντυμένος μ' έναν κουρελιασμένο
μανδύα. Η μακριά γενειάδα του ήταν
μισοκίτρινη μισο-γκρίζα. Αυτός φαινόταν
δυνατός άντρας γιατί γύρισε τη βάρκα
μου ανάποδα σαν να 'ταν καρυδότσουφλο
και η δική μου βοήθεια δεν του χρειάστηκε
καθόλου . Είχε κι' αυτός χαρούμενη έκφραση
. Όσο για τον τρίτο , αυτός πια ήταν
πανύψηλος γέροντας με μια γενειάδα που
έφτανε ως τα γόνατα, κατάλευκη σαν τα
φτερά του γλάρου. Η έκφραση του ήταν
κάπως σκυθρωπή και συνοφρυωμένη. Ήταν
σχεδόν γυμνός, μόνο μ' ένα κομμάτι ύφασμα
στη μέση . " </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">" Και τι σου
είπαν ;" ρώτησε ο Επίσκοπος . </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">"Ό,τι έκαναν
το έκαναν εντελώς σιωπηλά. Σπάνια
μιλούσαν ακόμη και αναμεταξύ τους.
Αρκούσε να κοιτάξει ο ένας τον άλλο για
να συνεννοηθούν απόλυτα .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ρώτησαν τον
πιο ψηλό από τους τρεις πόσο καιρό ζουν
σ' αυτό τον τόπο και κείνος συνοφρυώθηκε
περισσότερο και δεν είπε τίποτε - θα
'λεγα μάλιστα πως θύμωσε - αλλά ο κοντούλης
γέροντας, ο πιο μεγάλος απ' τους τρείς,
τον έπιασε από το χέρι και χαμογέλασε.
Για μια στιγμή έπεσε βαριά σιωπή. Ύστερα
μίλησε ο γεροντότερος. Όλο κι όλο που
είπε ήταν : «Συγχωρέσετε μας» και
ξαναχαμογέλασε ".</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καθώς μιλούσαν
το καράβι πλησίαζε σε μια συστάδα μικρών
νησιών.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Α! να, τώρα
φαίνεται πολύ καλύτερα» είπε ο έμπορος,
Σεβασμιωτατε κοίταξε εκεί πέρα"
πρόσθεσε και έδειξε με το χέρι του. Ο
Επίσκοπος κοίταξε προς τα εκεί που του
έδειξε και, τώρα πια, διέκρινε καθαρά
ένα μικρό νησάκι σα μια μαύρη γραμμή
στον ορίζοντα. Κοίταξε αρκετή ώρα προς
αυτή την κατεύθυνση κι ύστερα σηκώθηκε
από τον πάγκο, πήγε προς το κατάστρωμα
της πρύμνης και πλησίασε τον τιμονιέρη
.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πως λέγεται
εκείνο το νησί εκεί κάτω;» ρώτησε. «Αυτό
εκεί το νησί; Δεν έχει όνομα. Ά! υπάρχουν
πολλά τέτοια νησιά εδώ γύρω !»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Είναι αλήθεια
όσα λένε για κάποιους άγιους ανθρώπους
που ζουν σ' αυτό το νησί ;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">« Έτσι λένε,
Σεβασμιώτατε, αλλά δεν ξέρω αν είναι
αλήθεια. Μερικοί ψαράδες λένε πως τους
είδαν . Αλλά πολλά φορές όλα αυτά είναι
λόγια και τίποτε περισσότερο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Θα ήθελα να
πλησιάσουμε στο νησί αυτό και να δω ο
ίδιος πιο κοντά αυτούς τους ανθρώπους»,
είπε ο Επίσκοπος. «Θα μπορούσε άραγε
να γίνει κάτι τέτοιο;» </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">« Και βέβαια
Σεβασμιώτατε, αλλά μόνο με μικρή βάρκα
γιατί κανένα πλοίο δεν μπορεί να πιάσει
εκεί. Δεν ΄ έχεις παρά να ζητήσεις την
άδεια του καπετάνιου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Επίσκοπος
πήγε στον καπετάνιο και του είπε: «Θα
ήθελα να επισκεφτώ εκείνους τους γέροντες
που ζουν σ' αυτό το νησάκι. Μπορείς να
με κατεβάσεις στο νησί;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο καπετάνιος
φάνηκε δισταχτικός : «Και να μπορούσα»
είπε «θα μας πάρει πολύ χρόνο. Έπειτα,
θα ήθελα να πω στην αγιότητά σου ότι
δεν αξίζει και τόσο τον κόπο να πας να
δεις τούτους τους γεροντάδες, γιατί
άκουσα, ότι είναι ηλίθιοι σε τέτοιο
σημείο που δεν καταλαβαίνουν τίποτε
και είναι τέλεια άφωνοι σαν τα ψάρια
της θάλασσας».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ό,τι και να
'ναι εγώ θα ήθελα να τους δω», επέμενε ο
Επίσκοπος. «Θα σε πληρώσω γερά για όλη
αυτή τη φασαρία αν με κατεβάσεις στο
νησί».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ύστερα από αυτή
την κουβέντα δεν έμενε παρά να δοθούν
οι ανάλογες εντολές στο πλήρωμα και να
αλλάξουν ρότα. Ο τιμονιέρης άλλαξε
πορεία και το πλοίο κίνησε για το νησάκι.
Έβαλαν ένα κάθισμα στην πλώρη για να
καθίσει ο Επίσκοπος και να βλέπει το
νησί. Γύρω του μαζεύτηκαν όλοι οι
ταξιδιώτες του πλοίου και κοίταζαν προς
την ίδια κατεύθυνση. Γρήγορα, εκείνοι
που είχαν εξασκημένη όραση ξεχώρισαν
τους βράχους που ήταν σαν φράντζες στην
ακρογιαλιά και διέκριναν ακόμη και τη
μικρή καλύβα. Σε λίγο είδαν τον ένα από
τους τρεις γέροντες που κείνη τη στιγμή
ξεπρόβαλε στην πόρτα της καλύβας. Ο
καπετάνιος πήρε ένα κυάλι κι αφού κοίταξε
ολόγυρα το έδωσε στον Επίσκοπο. «Νομίζω
πως ξεχωρίζω τρεις ανθρώπους που
στέκονται στην παραλία ακριβώς στα
δεξιά του μεγάλου βράχου». Παίρνοντας
ο Επίσκοπος το κυάλι κοίταξε προς το
σημείο που του είπε ο καπετάνιος. «Ναι,
πραγματικά διακρίνονται εκεί τρεις
άνθρωποι, ένας πολύ ψηλός, ένας κοντύτερος
κι ο τρίτος πολύ κοντός. Στέκονται και
οι τρεις πλάι-πλάι στην παραλία».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο καπετάνιος
πλησίασε τον Επίσκοπο και του είπε:
«Εδώ, Σεβασμιώτατε, πρέπει να σταματήσουμε
το πλοίο. Αν επιθυμείς ακόμα να πας στο
νησί, θα συνεχίσεις με τη βάρκα. Εμείς
θα αγκυροβολήσουμε εδώ και θα περιμένουμε».
Έδωσε το παράγγελμα να μαζέψουν τα
πανιά. Αγκυροβόλησαν, κατέβασαν μια
βάρκα και οι κωπηλάτες πήδηξαν μέσα. Ο
Επίσκοπος άρχισε να κατεβαίνει σκαλί-σκαλί
την ανεμόσκαλα που έριξαν στη βάρκα και
κάθισε μπροστά-μπροστά. Οι κωπηλάτες
άρχισαν να κωπηλατούν δυνατά με κατεύθυνση
το νησί. Όταν έφτασαν κάτω από το μεγάλο
βράχο, είδαν τους τρεις άντρες που
στέκονταν εκεί. Ο ένας ήταν ψηλός και
σχεδόν γυμνός, μόνο μ' ένα πανί τυλιγμένο
στη μέση του<sup>.</sup> ο δεύτερος κοντύτερος
και ντυμένος μ' ένα κουρελιασμένο μανδύα
και ο τρίτος πολύ γέροντας και αρκετά
καμπούρης μ' ένα πολύ παλιό ράσο. Και οι
τρεις τους στέκονταν εκεί, ο ένας πλάι
στον άλλο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι κωπηλάτες
έριξαν το παλαμάρι, το στερέωσαν στην
ακτή και ο Επίσκοπος βγήκε στη στεριά.
Οι τρεις γέροντες έκαναν βαθιά μετάνοια
στον Επίσκοπο καθώς εκείνος τους
ευλογούσε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Άκουσα» τους
είπε «ότι εσείς οι τρεις άγιοι άνθρωποι
ζήσατε εδώ σε τούτο το νησί μιά ζωή
αφιερωμένη στο Θεό και ότι προσεύχεστε
στο Χριστό για τις αμαρτίες όλου του
κόσμου. Ακριβώς γι' αυτό κι εγώ -ένα
ανάξιος υπηρέτης του Θεού που κλήθηκα
να ποιμάνω το λαό Του -βρίσκομαι τώρα
εδώ με τη Χάρη του Θεού για να σας
προσφέρω, αν μπορώ, τη βοήθειά μου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι τρεις γέροντες
δεν είπαν τίποτε, μόνο χαμογέλασαν και
κοίταξαν ο ένας τον άλλο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πέστε μου αν
θέλετε», συνέχισε ο Επίσκοπος «πως
λατρεύετε το Θεό και πως Τον υπηρετείτε;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο ένας από τους
τρεις γέροντες, κείνος με το μέτριο
ανάστημα, αναστέναξε και κοίταξε προς
το μέρος του γεροντότερου ενώ ο ψηλότερος
έσμιξε τα φρύδια του και στράφηκε κι
αυτός προς τον δεύτερο γέροντα κι
εκείνος, αφού χαμογέλασε ακόμα μια φορά,
είπε: «Ω, άγιε του Θεού, εμείς δεν ξέρουμε
πως να υπηρετούμε το Θεό. Εμείς δεν
ξέρουμε παρά να υπηρετούμε και να
προστατεύουμε τον εαυτό μας μόνο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Τότε πέστε
μου με ποιο τρόπο προσευχόσαστε στο
Θεό;» ρώτησε ο Επίσκοπος και ο γέροντας
απάντησε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Να, έτσι
προσευχόμαστε. Κύριε, τρεις είσαστε
εσείς, τρεις είμαστε και μεις, ελέησέ
μας». Λέγοντας αυτά τα λόγια σήκωσαν
και ο τρεις τα μάτια τους ψηλά στον
ουρανό και με μια φωνή επανέλαβαν:
«Κύριε, τρεις είσαστε εσείς, τρείς
είμαστε και μεις, ελέησέ μας».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Επίσκοπος
χαμογέλασε και τους είπε: «Φαίνεται από
τα λόγια σας αυτά, ότι έχετε ακούσει για
την Αγία Τριάδα, ότι δηλαδή ο Θεός είναι
τρία πρόσωπα. Όμως δεν είναι αυτός ο
σωστός τρόπος προσευχής. Κάτι με τράβηξε
εδώ σε σας, άγιοι άνθρωποι του Θεού και
καταλαβαίνω την επιθυμία σας να
ευχαριστήσετε το Θεό. Όμως δεν ξέρετε
πως να Τον υπηρετείτε σωστά. Ο σωστός
τρόπος να προσευχόσαστε δεν είναι αυτός.
Θα σας διδάξω εγώ πως πρέπει να
προσευχόσαστε. Αν με ακούσετε προσεκτικά
θα μάθετε το σωστό τρόπο. Ούτε κι εγώ
έμαθα μόνος μου τούτα που θα σας διδάξω
αλλά από την Αγία Γραφή, όπου ο Κύριος
μας λέει με ποιο τρόπο πρέπει όλοι οι
άνθρωποι να προσεύχονται στο Θεό».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έτσι ο Επίσκοπος
άρχισε να εξηγεί στους τρεις γέροντες
πως ο Θεός αποκαλύφτηκε στους ανθρώπους.
Τους μίλησε για τον Τριαδικό Θεό, τον
Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και
ύστερα είπε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ο Υιός του
Θεού, που ήρθε στη γη για να σώσει το
ανθρώπινο γένος, μας δίδαξε πως να
προσευχόμαστε. Ακούστε με προσεχτικά
και να επαναλαμβάνετε ότι λέω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πάτερ ημών»
άρχισε ο Επίσκοπος. «Πάτερ ημών» είπε
ο πρώτος γέροντας». «Πάτερ ημών» επανέλαβε
ο δεύτερος. «Πάτερ ημών» είπε και ο
τρίτος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ο εν τοις
ουρανοίς» συνέχισε ο Επίσκοπος. «Ο εν
τοις ουρανοίς» επανέλαβαν σαν ηχώ και
οι τρεις γέροντες με τη σειρά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όμως ο δεύτερος
στο ανάστημα γέροντας μπέρδευε τα λόγια
του και τα πρόφερε λάθος, ενώ ο ψηλός
δεν μπορούσε να μιλήσει καθαρά γιατί
τα γένια του και τα μουστάκια έκρυβαν
τα χείλη του και άλλαζαν την προφορά
του. Όσο για τον πιο ηλικιωμένο που ήταν
και χωρίς δόντια, κατάφερνε μόνο να
ψελίζει τις λέξεις με τέτοιο τρόπο που
έχαναν το νόημά τους. Ο Επίσκοπος
επανέλαβε για δεύτερη φορά τη φράση. Το
ίδιο έκαναν μετά απ' αυτόν και οι γέροντες.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Στο μεταξύ ο
Επίσκοπος κάθησε πάνω στο βράχο και οι
τρεις γέροντες στέκονταν γύρω του
κοιτάζοντάς τον προσεκτικά στο πρόσωπο,
πασχίζοντας να κρατήσουν στη μνήμη τους
ότι τους μάθαινε. Πέρασε όλο το απόγευμα,
πήρε να βραδιάζει με τούτη τη δύσκολη
δουλειά. Δέκα, είκοσι -ίσως και εκατό-
φορές επανέλαβε ο Επίσκοπος την κάθε
μια λέξη ώσπου να καταφέρουν οι τρεις
γέροντες να την αποστηθίσουν. Συνέχεια
σκόνταφταν και έκαναν λάθη. Εκείνος
τους διόρθωνε και τα ξανάλεγε. Στο τέλος
τους ζήτησε να επαναλάβουν από την αρχή
όλη την προσευχή. Και δεν σταμάτησε την
προσπάθεια παρά μόνο σαν τους έμαθε
ολόκληρη την Κυριακή προσευχή, ώστε να
μπορούν να την επαναλάβουν σωστά μαζί
του αλλά και μόνοι τους. Ο πιο γέρος από
τους τρεις ήταν ο πρώτος που κατάφερε
να χωνέψει σωστά ολόκληρη την προσευχή
αλλά παρ' όλα αυτά ο Επίσκοπος του ζήτησε
να την ξαναπεί πολλές φορές και μόνος
του και με τους άλλους. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όταν πια ο
Επίσκοπος σηκώθηκε να γυρίσει στο πλοίο
είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει και φάνηκε
το φεγγάρι ν' ανεβαίνει από τη θάλασσα
από τη θάλασσα. Ζήτησε την άδεια από
τους γέροντες να φύγει και κεινοι έπεσαν
στα πόδια του. Ο επίσκοπος τους σήκωσε,
φίλησε τον καθένα στο μέτωπο και μπήκε
στη βάρκα για να γυρίσει πίσω στο πλοίο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καθώς η βάρκα
ξεμάκραινε σιγά - σιγά, ο Επίσκοπος
άκουγε τρεις διαφορετικές φωνές να
προφέρουν δυνατά το "Πάτερ ημών".
Όταν η βάρκα έφτασε στο πλοίο οι φωνές
τους δεν ακούγονταν πια και μόνο οι
φιγούρες τους διακρίνονταν στο
φεγγαρόφωτο. Στέκονταν ακόμη εκεί, στο
ίδιο σημείο και οι τρεις -ο κοντύτερος
στη μέση, ο ψηλός στα δεξιά, ο μεσαίος
αριστερά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Επίσκοπος
έφτασε στο πλοίο και ανέβηκε επάνω.
Σήκωσαν άγκυρα κι έβαλαν πανιά. Το πλοίο
κίνησε αργά για να συνεχίσει το ταξίδι
του. Ο Επίσκοπος πήγε στην πρύμνη κάθησε
σε μια θέση και γύρισε να κοιτάξει το
νησάκι. Οι τρεις γέροντες βρίσκονταν
ακόμα εκεί και διακρίνονταν αρκετά
καλά. Σιγά-σιγά όμως άρχισαν να χάνονται
και έμεινε μόνο το νησί να διαγράφεται
στον ορίζοντα. Ύστερα από λίγο άρχισε
κι αυτό να χάνεται και έμεινε μόνο η
θάλασσα να λαμπιρίζει στο φως του
φεγγαριού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι προσκυνητές
αποσύρθηκαν τώρα πια για να περάσουν
τη νύχτα και στο κατάστρωμα βασίλευε
απόλυτη ησυχία. Όμως ο Επίσκοπος δεν
μπορούσε να κοιμηθεί. Καθόταν μόνος
στην πρύμνη, κοιτάζοντας τη θάλασσα
προς τη μεριά του νησιού που πια είχε
χαθεί και σκεφτόταν τους τρεις αγαθούς
γέροντες. Θυμόταν πόσο χαρούμενοι
έδειχναν καθώς μάθαιναν την προσευχή
και ευχαριστούσε το Θεό που τον αξίωσε
να βοηθήσει αυτούς τους τρεις ευσεβείς
ερημίτες και να τους διδάξει το Λόγο
του Θεού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτά συλλογιζόταν
καθισμένος εκεί στην πρύμνη και
εξακολουθώντας να κοιτάζει προς τη
μεριά του νησιού που πια δεν φαινόταν.
Ξαφνικά διέκρινε σε πολύ μακρινή απόσταση
κάτι να θαμποφέγγει. Ανοιγόκλεισε τα
μάτια του. Ένα φως φάνηκε να προβάλλει
στην επιφάνεια του νερού. Απότομα αυτό
το κάτι έγινε πιο συγκεκριμένο, έγινε
κάτι που έλαμπε και άσπριζε στην ασημένια
ανταύγεια του φεγγαριού. «Κάποιο
θαλασσοπούλι θα είναι ή κανένα πανί από
καμιά ψαρόβαρκα» είπε μέσα του ο Επίσκοπος
και κοίταξε επίμονα προς την κατεύθυνση
αυτή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Θα είναι κάποια
βάρκα που έρχεται προς το μέρος μας για
να μας προλάβει» ξανασκέφτηκε. «Δεν θα
χρειαστεί και πολύ για να μας φτάσει.
Λίγο πριν ήταν πολύ μακριά μας και τώρα
όλο και κοντοζυγώνει. Με τέτοια ταχύτητα
γρήγορα θα διακρίνεται πολύ καθαρά».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μπα όχι»,
συνέχισε να μονολογεί «αυτό που το
πέρασα για βάρκα δεν είναι, ούτε καν
μοιάζει με πανί. Πάντως ότι και να 'ναι
έρχεται κατά πάνω μας και σύντομα θα
μας φτάσει». Ακόμα όμως ο Επίσκοπος δεν
μπορούσε να ξεχωρίσει καθαρά τι ήταν
αυτό το πράγμα -αν ήταν ή όχι βάρκα<sup>.</sup>
αν ήταν κανένα πουλί ή κάτι άλλο<sup>.</sup>
αν ήταν ή όχι κάποιο ψάρι. «Α μπα! Σα να
μοιάζει με άνθρωπο, ένα πελώριο άνθρωπο!
Αλλά όχι, δεν μπορεί να είναι άνθρωπος.
Ένας άνθρωπος πάνω στα νερά της θάλασσας!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Επίσκοπος
σηκώθηκε και πήγε να βρει τον τιμονιέρη.
«Κοίτα», του λέει, «τι είναι αυτό εκεί;
Για πες μου άνθρωπέ μου, τι μπορεί να
είναι;» ρώτησε ανυπόμονα ο Επίσκοπος.
Ξαφνικά διέκρινε τους τρεις ερημίτες
να τρέχουν πάνω στη θάλασσα. Οι γκρίζες
γενειάδες τους φαίνονταν εκθαμβωτικά
φωτεινές και τα πόδια τους, πολύ γοργά,
πρόφτασαν το καράβι λες και ήταν από
ώρα αγκυροβολημένο!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο τιμονιέρης
σταμάτησε, άφησε το τιμόνι απ' το φόβο
του και άρχισε να φωνάζει με όση δύναμη
είχε: «Θεέ και Κύριε! Τρεις άνθρωποι
τρέχουν πάνω στη θάλασσα σα να βρίσκονται
στη στεριά!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Το πλοίο σηκώθηκε
στο πόδι απ' τις φωνές του, όλοι ανέβηκαν
τρέχοντας στο κατάστρωμα και μαζεύτηκαν
στην πρύμνη. Καθένας τους μπορούσε πια
να δει τους τρεις γέροντες να τρέχουν
πάνω στα νερά πιασμένοι χέρι-χέρι. Οι
δυό γέροντες σήκωσαν ψηλά τα ελεύθερα
χέρια τους και ζήτησαν να σταματήσει
το πλοίο. Έτρεχαν πάνω στην επιφάνεια
του νερού λες και πατούσαν στη γη. Έφτασαν
στο πλοίο, πλεύρισαν τη γέφυρα, σήκωσαν
ψηλά τα χέρια τους και φώναξαν με μια
φωνή:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Ω! άγιε του
Θεού, τα λησμονήσαμε όλα, λησμονήσαμε
όσα μας δίδαξες. Όσο τα επαναλαμβάναμε
τα θυμόμασταν αλλά πριν λίγο πάψαμε να
λέμε την προσευχή και την ξεχάσαμε λες
και ξεγλίστρισε απ' το μυαλό μας. Δεν τη
θυμόμαστε πια, κάθε λέξη μας εγκατέλειψε.
Τίποτε δεν μπορούμε να ξαναθυμηθούμε.
Σε παρακαλούμε δίδαξέ τη μας πάλι».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Επίσκοπος
έκανε το σταυρό του και σκύβοντας πάνω
απ' τη γέφυρα προς το μέρος τους είπε:
«Και η δική σας προσευχή, άγιοι γέροντες,
ήταν δεκτή απ' το Θεό. Δεν έπρεπε εγώ να
σας μάθω άλλη. Συνεχίστε να προσεύχεστε.
Προσευχηθείτε εσείς καλύτερα, για μας
τους αμαρτωλούς». Και λέγοντας αυτά ο
Επίσκοπος έπεσε στα γόνατα μπροστά
στους τρεις γέροντες. Για μια στιγμή
εκείνοι έμειναν ακίνητοι. Ύστερα γύρισαν
και άρχισαν να περπατούν στα νερά. Ως
το πρωί φαινόταν ακόμα ένα φως που έλαμπε
προς τη μεριά που χάθηκαν οι τρεις
ερημίτες.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; margin-left: 1cm; text-indent: 1cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-76442248333095657932020-12-11T05:25:00.001-08:002020-12-11T05:26:25.982-08:00ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ<p> </p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<br />
</p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><b><span style="color: red; font-size: large;"> Η ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ
ΠΑΣΧΑ</span></b></span></p>
<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>Άντον Τσέχωφ</b></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Βρισκόμουν
στις όχθες του Γκόλτβα, και περίμενα τη
βάρκα. Συνήθως, ο Γκότλβα είναι ένα
ποτάμι μικρό, σιωπηλό και ονειροπόλο,
που γυαλίζει ντροπαλά ανάμεσα σε πυκνές
καλαμιές, αλλά τότε, απλωνόταν μπροστά
μου σαν μια αληθινή λίμνη. Τα ανοιξιάτικα
νερά φουσκωμένα είχαν καβαλήσει τις
δύο όχθες, είχαν πλημμυρίσει την
παραποτάμια γη σε μιαν έκταση μεγάλη,
σκεπάζοντας λαχανόκηπους, χωράφια,
βάλτους, τόπο πολύ που δεν ήταν σπάνιο
να βλέπει κανείς ν' ανυψώνονται από τα
νερά λεύκες και απομονωμένα θάμνα,
όμοια, μέσα στα σκοτάδια, με αυστηρούς
βράχους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο καιρός μου
φαινόταν θαυμάσιος. Ήταν σκοτεινά, αλλά
παρ' όλ' αυτά έβλεπα τα δέντρα, το νερό,
τους ανθρώπους... Ο κόσμος ήταν φωτισμένος
από τα άστρα, σπαρμένα πυκνά, εκατομμύρια
σ' όλο τον ουρανό. Δε θυμάμαι ποτέ να
είχα δει τόσα άστρα. Κυριολεκτικά δε θα
έβρισκε κανείς τόπο ν' ακουμπήσει το
δάχτυλό του. Υπήρχαν άστρα μεγάλα σαν
αυγό πάπιας και μικρούλια σα σπόροι
καναβιού... Γι' αυτή την τελετή είχαν
βγει όλα στον ουρανό, όλα ως το τελευταίο,
από το πιο μικρό ως το πιο μεγάλο,
πλυμμένα, καθαρά, λαμπερά και όλα να
τρέμουν σιωπηλά μ' όλες τους τις φωτιές.
Ο ουρανός αντανακλούσε μέσα στο νερό.
Τ' άστρα βυθίζονται μέσα στα σκοτεινά
βάθη του και τρεμουλιάζουν με τις ρυτίδες
του ποταμιού. Ο αέρας ήταν χλιαρός,
γαλήνιος... Μακριά, στην απέναντι όχθη,
οι φωτιές έσπερναν στην τύχη μέσα στ'
αδιαπέραστα σκοτάδια τις ολοκόκκινες
φλόγες τους... Δυό βήματα από μένα
ζωγραφιζόταν το σκοτεινό ανάστημα ενός
χωρικού που φορούσε ένα καπέλο με ψηλό
τεπέ, και κρατούσε στο χέρι ένα μεγάλο
ροζιασμένο μπαστούνι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Είναι ώρα που
δεν ήλθε η βάρκα! είπα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Έπρεπε να είναι
εδώ, απάντησε η σκιά...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Την περιμένεις
και εσύ;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Όχι, ήλθα
έτσι... χασμουρήθηκε ο χωρικός. Περιμένω
τη «φωταγώγηση», θα πήγαινα ασφαλώς,
αλλά τ' ομολογώ, δεν έχω τα πέντε καπίκια
για τη βάρκα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Θα σου τα δώσω.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Όχι, σ'
ευχαριστώ... Σε λίγο, μ' αυτά τα χρήματα,
θ' ανάψεις στο μοναστήρι ένα κερί για
μένα... Θα είναι πιο καλό έτσι, και θα
μείνω εδώ. Μα, για λέγε, γιατί δεν ήλθε
ακόμα η βάρκα... θα έλεγε κανείς πως
βούλιαξε!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πλησίασε το
νερό, έπιασε το παλαμάρι και άρχισε να
φωνάζει:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ιερώνυμε!
Ιερώνυμε!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Σα για απάντηση
στο κάλεσμά του, από την άλλη όχθη ήλθε
ο βαρύς ήχος μεγάλης καμπάνας. Ο ήχος
ήταν πυκνός, όμοιος με την πιο μεγάλη
χορδή ενός βαρύαυλου, θα έλεγε κανείς
με την τραχιά φωνή αυτών των ιδίων των
σκοταδιών. Αυτή τη στιγμή, ακούστηκε
ένας πυροβολισμός. Κύλησε μέσα στα
σκοτεινά και πήγε να πεθάνει κάπου,
μακριά πίσω μου. Ο χωρικός έβγαλε το
καπέλο του και σταυροκοπήθηκε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Χριστός Ανέστη!
είπε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τα κύματα του
πρώτου χτύπου της καμπάνας δεν είχαν
ακόμα τον καιρό να σταματήσουν μέσα
στους αιθέρες όταν ένας άλλος χτύπος
ακούστηκε, και μετά αμέσως ένας τρίτος,
και τα σκοτάδια γέμισαν μ' ένας ήχο
παλλόμενο και συνεχή. Πολυάριθμα φώτα
άναψαν γύρω από τις φωτιές και, όλα μαζί,
ξεκίνησαν μ' ένα ανήσυχο λαμπύρισμα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ιερώνυμε!
φώναξε μια φωνή συρτή και μουντή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Φωνάζουν, από
την άλλη μεριά, είπε ο χωρικός.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πράμα
που σημαίνει ότι η βάρκα δε βρίσκεται
εκεί. Ο Ιερώνυμός μας αποκοιμήθηκε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι φωτιές και
ο βελούδινος βαρύς ήχος της καμπάνας
μας καλούσαν... Άρχισα να χάνω την υπομονή
μου και να συγκινούμαι όταν αντιλήφθηκα
επί τέλους στα σκοτάδια πέρα μια σκιά
που έμοιαζε πολύ με μια κρεμάλα. Ήταν η
βάρκα που τόσο πολύ αργούσε. Μετακινούνταν
τόσο σιγανά που, χωρίς τη βαθμιαία
ακρίβεια του περιγράμματός της, θα
μπορούσε να νομίσει κανείς ότι έμενε
στο ίδιο μέρος ή ότι κατευθυνόταν στο
αντίθετο μέρος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Γρήγορα!
Ιερώνυμε! φώναξε ο χωρικός μου. Ένας
κύριος περιμένει εδώ!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η βάρκα γλίστρησε
προς την όχθη, κουνήθηκε και σταμάτησε
τρίζοντας. Ένα μεγάλο παλικάρι στεκόταν
κεί όρθιο, γαντζωμένο στο παλαμάρι,
ντυμένο μ' ένα ράσο και καπελωμένο μ'
έναν τρίγωνο σκούφο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Γιατί άργησες
τόσο; ρώτησα πηδώντας στη βάρκα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Συγχωρέστε
με, για την αγάπη του Χριστού, απάντησε
σιγαλά. Δεν είναι άλλος κανένας;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Κανένας...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Άδραξε το
παλαμάρι με τα δυο του χέρια, έσκυψε
κουλουριαστά, βόγγησε στην προσπάθεια.
Η βάρκα έτριξε, κουνήθηκε. Η σκιά του
χωρικού με το ψηλό καπέλο άρχισε ν'
απομακρύνεται σιγά, η βάρκα είχε φύγει.
Ο Ιερώνυμος ανορθώθηκε σβέλτα και δε
χρησιμοποίησε παρά το ένα χέρι. Σωπαίναμε
και κοιτάζαμε την απέναντι όχθη. Εκεί
οι <<Φωταγωγήσεις>> που περίμενε
ο χωρικός είχαν κιόλας αρχίσει. Βαρέλια
ρετσινιού έκαιγαν στην παραλία σε
πελώριες φωτιές. Οι πορφυρές αντανακλάσεις
τους σαν το φεγγάρι που ανεβαίνει,
γλιστρούσαν κι ανταμώνονταν σε μακριές
και πλατιές λουρίδες. Οι φωτιές φώτιζαν
τον καπνό τους και μεγάλες σκιές που
διακρίνονταν μερικές στιγμές τριγύρω
τους. Αλλά πιο μακριά και πίσω, ήταν από
τη μεριά που χανόταν ο βελούδινος ήχος,
πάντα η ίδια πυκνή και σκοτεινή ομίχλη.
Ξαφνικά, μια χρυσή κορδέλα ξέσχισε τα
σκοτάδια και μια ρουκέτα ανέβηκε
στριφογυρνώντας στον ουρανό. Έτρεξε
διαγράφοντας ένα τόξο και, σα να χτύπησε
στον ουράνιο θόλο, ξεχύθηκε σε σπινθήρες
που τριζοβολούσαν. Ένας θόρυβος από την
όχθη ξέφυγε, ένα μακρινό ζήτω.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Τι ωραία που
είναι! είπα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Πιο ωραία απ'
ό,τι μπορεί να ειπωθεί! αναστέναξε ο
Ιερώνυμος. Τι νύχτα, κύριε! Σ' άλλους
καιρούς δεν προσέχει κανείς μια ρουκέτα,
αλλά σήμερα το πιο μάταιο αντικείμενο
δίνει χαρά. Αλλά σεις ο ίδιος, από που
έρχεσθε;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Του το είπα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ε! ναι... σήμερα
ημέρα χαράς, συνέχισε ο Ιερώνυμος με
μια χαμηλή τενόρου, ασθενική σαν
αναστεναγμός ανθρώπου που βρίσκεται
σε ανάρρωση. Όλα είναι χαρούμενα στον
ουρανό, στη γη, στην κόλαση. Όλη η κτίση
γιορτάζει. Πέστε μου όμως, καλέ μου
κύριε, γιατί ένας άνθρωπος δεν μπορεί
να ξεχάσει τις θλίψεις του ακόμα και
μέσα σε μια μεγάλη χαρά;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Νόμισα ότι αυτή
η αναπάντεχη ερώτηση με προκαλούσε σε
μια από αυτές τις συζητήσεις τις
οικοδομητικές κι ατελείωτες που αγαπούν
οι ξεμοναχιασμένοι μέσα στην απραγία
και τη βαρυεστημάρα τους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Δεν ήμουν
διατεθειμένος να μιλήσω πολύ, και έτσι
ρώτησα μονάχα:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Τι θλίψεις
έχετε, πατέρα μου;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Συνήθως κοινές
θλίψεις σε όλους τους ανθρώπους,
εξοχώτατε, καλέ μου κύριε, αλλά σήμερα
συνέβηκε στο μοναστήρι μια ιδιαίτερη
θλίψη: κατά τη διάρκεια της λειτουργίας,
τη στιγμή της παράκλησης ο Νικόλαος
πέθανε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Τι τα θέλετε,
είναι το θέλημα του Θεού! είπα μιμούμενος
το μοναστικό τόνο. Όλοι πρέπει να
πεθάνουμε. Μου φαίνεται ότι θα έπρεπε
μάλιστα να χαρείτε... Λένε πως όποιος
πεθάνει την παραμονή ή το Πάσχα, κερδίζει
αμέσως τη βασιλεία των ουρανών.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Είναι αλήθεια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Σωπάσαμε. Η
σκιά του χωρικού με το καπέλο με ψηλό
τεπέ πνιγόταν μέσα στο περίγραμμα της
όχθης. Τα βαρέλια με το ρετσίνι
φεγγοβολούσαν όλο και πιο έντονα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Και οι Γραφές
αποδείχνουν καθαρά τη ματαιότητα της
λύπης, όπως επίσης και του στοχασμού,
είπε ο Ιερώνυμος, κόβοντας τη σιωπή,
αλλά η ψυχή υποφέρει και δε θέλει να
υπακούσει στη φωνή της λογικής;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Γιατί
έχει κανείς όρεξη να χύσει δάκρυα;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Σήκωσε τους
ώμους, στράφηκε προς εμένα και είπε
γρήγορα:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Να πεθάνω, εγώ
ή ένας άλλος, κανένας ίσως δε θα το είχε
παρατηρήσει, αλλά είναι ο Νικόλαος που
πέθανε! Ο Νικόλαος και κανένας άλλος!
Είναι μάλιστα δύσκολο να πιστέψει κανείς
ότι δεν είναι πια του κόσμου τούτου!
Είμαι εδώ, μέσα σ' αυτή τη βάρκα, και μου
φαίνεται ότι θα τον ακούσω να φωνάζει
για να μη φοβάμαι να περάσω τον ποταμό.
Κατέβαινε πάντοτε στην όχθη και με
καλούσε. Σηκωνόταν μόνο και μόνο γι'
αυτό μέσα στη νύχτα. Η άγια ψυχή! Θεέ
μου, πόσο καλός και πονετικός ήταν!
Κανένας δεν έχει μητέρα τόσο στοργική
όσο ήταν αυτός για μένα! Ο Θεός να λυπηθεί
την ψυχή του!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Άδραξε το
παλαμάρι, αλλά στράφηκε ξανά προς το
μέρος μου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Και αν ξέρετε,
εξωχότατε, τι φωτεινό πνεύμα είχε!
συνέχισε με τραγουδιστή φωνή. Τι γλώσσα
γλυκιά και μελωδική! Έτσι ακριβώς θα
ψάλλουν στον Όρθρο: «ω φωνή αρμονική
και γλυκιά!» Πλάι σ' όλες τις άλλες
ανθρώπινες αρετές είχε και ένα εξαιρετικό
δώρο!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ποιό; ρώτησα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο μοναχός μ'
αγκάλιασε με το βλέμμα και σα να ήταν
βέβαιος πως μπορούσε να μου εμπιστευτεί
ένα μυστικό, άρχισε να γελά χαρούμενα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Είχε το δώρο
να γράφει ακάθιστους είπε. Ένα θαύμα,
κύριε, απλούστατα! Θα εκπλαγείτε αν σας
εξηγήσω τούτο! Ο αρχιμανδρίτης μας είναι
από τη Μόσχα, ο πρωθιερέας του έκανε τις
σπουδές του στην Ακαδημία του Καζάν.
Υπάρχουν εδώ έξυπνοι γέροντες, αλλά
πράγμα εκπληκτικό, κανένας που να
γνωρίζει να τα γράφει, και ο Νικόλαος,
αυτός, ένας απλός μοναχός που δεν είχε
σπουδάσει και που δεν του φαινόταν,
έγραφε τέτοιους αυτός! Ένα θαύμα! Ένα
αληθινό θαύμα!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Χτύπησε τα
χέρια του και, χωρίς πια να σκοτιστεί
για το παλαμάρι, συνέχισε με πάθος:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ο πρωθιερέας
μας χύνει αίμα και νερό για να συνθέσει
τα κηρύγματά του, και όταν έγραψε την
ιστορία του μοναστηριού τάραξε όλη την
αδελφότητα και πήγε δέκα φορές στην
πόλη, ενώ ο Νικόλαος έγραφε ακάθιστους!
Ακάθιστους! Και είναι άλλο πράγμα παρά
κηρύγματα και ιστορία!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Είναι δύσκολο,
να γράψει κανείς ακάθιστους; ρώτησα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Πολύ δύσκολο,
είπε ο Ιερώνυμος, κουνώντας το κεφάλι.
Ακόμα και οι σοφοί και άγιοι δεν μπορούν
αν ο Θεός δεν τους έδωσε τη δωρεά. Οι
αμαθείς μοναχοί φαντάζονται ότι αρκεί
να γνωρίζει κανείς τη ζωή του αγίου για
τον οποίο τον γράφει και να εμπνέεται
από τους άλλους ακάθιστους. Αλλά δεν
είναι αλήθεια, κύριε. Βέβαια, είναι
απαραίτητο να γνωρίζει κανείς αυτή τη
ζωή όσο το δυνατό καλύτερα, με τις πιο
μικρές της λεπτομέρειες. Και πρέπει ν'
αναφερθεί κανείς στους άλλους ακάθιστους
για να ξέρει πως θ' αρχίσει και τι θα
πει. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Ο πρώτος
αρχίζει πάντα από τη λέξη «εκλεκτός»...
Μετά, πρέπει πάντα ν' αρχίσεις τον κανόνα
με τη λέξη «άγγελος». Ο ακάθιστος στη
δόξα του γλυκέος Ιησού, αν αυτό σας
ενδιαφέρει, αρχίζει πάντα έτσι: «Αγγέλων
Δημιουργός και Κύριος των ουρανίων
δυνάμεων», εκείνος της Παναγίας Θεοτόκου
πάντοτε με το «άγγελος πρωτοστάτης
ουρανόθεν επέμφθη» και εκείνος του
Νικολάου του θαυματουργού «Άγγελος στο
πρόσωπο, αλλά γήινο πλάσμα», κ.λ.π. Παντού
ξαναβρίσκει κανείς τη λέξη «άγγελος»
για ν' αρχίσει. Ασφαλώς δεν μπορεί να το
κάνει κανείς χωρίς να εμπνευσθεί από
τους άλλους ακάθιστους, όμως το ουσιώδες
δεν βρίσκεται μέσα στη ζωή του αγίου
ούτε στη συμμόρφωση προς το πρόσωπο,
αλλά μέσα στην ωραιότητα και την αρμονία.
Πρέπει όλα να είναι αρμονικά, σύντομα
και όμως πλήρη. Πρέπει όλα μέσα σε κάθε
στίχο να είναι γλυκύτητα, χάρη,
τρυφερότητα... να μη βρίσκεται εκεί καμιά
λέξη άχαρη, τραχιά ή ακατάλληλη. Πρέπει
να γράφει κανείς κατά τέτοιο τρόπο ώστε
αυτός που προσεύχεται να ευφραίνεται
ολόκαρδα και να χύνει δάκρυα, το πνεύμα
του να φρικιάσει και να έλθει σε ανάταση.
Μέσα στον ακάθιστο της Παναγίας λέγεται:
«ευφραίνου, ω μεγαλείο που ο ανθρώπινος
νους δεν μπορεί να φτάσει, ω βάθος που
τα μάτια των ιδίων των αγγέλων δεν
μπορούν να θεωρήσουν». Και μέσα σ' ένα
άλλο χωρίο λέγεται: «ευφραίνου δένδρο
με ολόφωτους καρπούς που τρέφονται οι
πιστοί, ευφραίνου, δένδρο με φύλλωμα
που η φιλάνθρωπη σκιά του σκεπάζει το
πλήθος!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Ιερώνυμος
έκρυψε το πρόσωπο μέσα στα χέρια του σα
να φοβήθηκε ή ντράπηκε, και κούνησε το
κεφάλι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Δένδρο με
ολόφωτους καρπούς... δένδρο με τη
φιλάνθρωπη σκιά... μουρμούριζε. Έβρισκε
λέξεις! Ο Θεό του είχε δώσει ένα τεράστιο
δώρο! Για να φτάσει στη συντομία, ήξερε
να συγκεντρώνει πολλές λέξεις και
σκέψεις σε μια μόνη, τόσο αρμονική, τόσο
πλήρη...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πυρσέ που
μοιράζεις το φως στους ζωντανούς».
λέγεται στον ακάθιστο του γλυκέος Ιησού.
«Πάροχος» φωτός! Μια λέξη τέτοια δεν
υπάρχει μέσα στην κουβέντα, ούτε μέσα
στα βιβλία, και ασφαλώς την εφεύρε! Μαζί
με την αρμονία, με την ευγλωττία, κύριε,
πρέπει κάθε γραμμή να είναι στολισμένη
μ' όλα τα πράγματα, να υπάρχουν τα άνθη,
η αστραπή, ο άνεμος, ο ήλιος, όλα τ'
αντικείμενα του αισθητού κόσμου. Κάθε
επίκληση πρέπει να συντίθεται κατά
τρόπο που να είναι αρμονική και γλυκιά
στο αυτί. «Ευφραίνου κοινό των ουρανίων
κήπων!» λέγεται μέσα στον ακάθιστο του
Νικολάου του θαυματουργού. Δε λέγεται
απλούστατα «κρίνο του παραδείσου» αλλά
«κρίνο των ουρανίων κήπων»! Είναι πιο
λυγερό και είναι ευχάριστο στο αυτί.
Ιδού πως έγραφε ο Νικόλαος! Ακριβώς
έτσι! Δεν μπορώ ούτε να εκφράσω πως
έγραφε!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ναι, στην
περίπτωση αυτή, είναι πολύ λυπηρό που
πέθανε, είπα, αλλά, πάτερ μου, προχωρήστε
τη βάρκα, αλλιώς θ' αργήσουμε...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Ιερώνυμος
συνήλθε κι έτρεξε στο παλαμάρι. Στην
όχθη όλες οι καμπάνες είχαν βαλθεί να
χτυπάνε. Ασφαλώς, κοντά στο μοναστήρι,
η λιτανεία θα είχε ξεκινήσει κιόλας,
γιατί όλος ο σκοτεινός χώρος πίσω από
τα βαρέλια του ρετσινιού ήταν κατάστιχτος
από φωτιές που βάδιζαν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ο Νικόλαος
τύπωνε τους ακαθίστους του; ρώτησα τον
Ιερώνυμο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Που να τους
τυπώσει; αναστέναξε. Θα φαινόταν μάλιστα
περίεργο. Προς τι; Κανείς στο μοναστήρι
δεν ενδιαφερόταν γι' αυτούς. Δεν τους
αγαπούνε. Το ξέρανε πως ο Νικόλαος τους
έγραφε, αλλά κανένας δεν το πρόσεχε.
Στις μέρες μας, κανένας δεν προσέχει τα
καινούργια γραπτά!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Γιατί τότε
έγραφε;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Έτσι. κυρίως
για δική του παρηγοριά. Ήμουν ο μόνος
από όλο το κοινόβιο που τους διάβαζε.
Πήγαινα σ' αυτόν κρυφά, για να μη με δουν
οι άλλοι, και ήταν ευτυχής για το
ενδιαφέρον μου. Με φιλούσε, μου χάιδευε
το κεφάλι, μου έλεγε γλυκά λογάκια, σα
να ήμουν ένα παιδί. Έκλεινε την πόρτα
του κελιού του, με κάθιζε κοντά του κι
έπιανε το διάβασμα...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Ιερώνυμος
άφησε το παλαμάρι και με πλησίασε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ήμασταν σαν
δυο φίλοι, είπε μ' ένα ψίθυρο κοιτάζοντάς
με με γυαλιστερά μάτια. Τον ακολουθούσα
παντού. Χωρίς εμένα ήταν λυπημένος. Μ'
αγαπούσε περισσότερο απ' όλους τους
άλλους, και όλα αυτά γιατί οι ακάθιστοί
του μ' έκαναν να κλαίω. Οι αναμνήσεις
συγκινούν την ψυχή! Τώρα, είμαι σαν ένα
ορφανό ή σα μια χήρα. Ξέρετε, στο μοναστήρι
όλος ο κόσμος είναι καλός, συμπαθητικός,
ευσεβής, αλλά... χωρίς γλυκύτητα και
λεπτότητα, εντελώς σαν άνθρωποι χαμηλού
κοινωνικού επιπέδου. Μιλούν όλοι δυνατά,
όταν περπατούν βροντούν τα πόδια, κάνουν
θόρυβο, βήχουν, και ο Νικόλαος μιλούσε
πάντα σιγά, με στοργή, και όταν έβλεπε
κάποιον να κοιμάται ή να προσεύχεται,
περνούσε δίπλα του χωρίς να ταράζει τη
σιωπή περισσότερο από ένα κουνούπι. Το
πρόσωπό του ήταν τρυφερό και πονετικό...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Ιερώνυμος
ανάσανε βαθιά και άδραξε το παλαμάρι.
Πλησιάζουμε στην όχθη. Βγαίναμε ολόισια
από τα σκοτάδια και τη σιωπή των νερών
για να μπούμε σιγά-σιγά μέσα σε μια
μαγεμένη περιοχή, γεμάτη ασφυκτικό
καπνό, φώτα που σπιθοβολούσαν και
θορύβους. Έβλεπε κανείς καθαρά τους
ανθρώπους να κινούνται γύρω από τα
βαρέλια με το ρετσίνι. Οι κινούμενες
φλόγες τους έκαναν κόκκινα τα πρόσωπα
κι έδιναν στις σκιές τους μια σχεδόν
φανταστική περπατησιά. Καμιά φορά
αλογοκεφαλές εμφανίζονταν ανάμεσα στα
κεφάλια ακίνητες, σα χυμένες σε χαλκό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Θα ψάλουν σε
λίγο τον πασχαλινό κανόνα... είπε ο
Ιερώνυμος. Αλλά ο Νικόλαος δεν υπάρχει
πιά, και δεν υπάρχει πιά κανένας για να
εισδύσει στην ομορφιά...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Δεν υπήρχε
τίποτε γι' αυτόν πιο ωραίο μέσα στις
Γραφές. Εμβάθυνε στην κάθε λέξη. Όταν
θα είστε, κύριε, παρακολουθήστε προσεκτικά
αυτό που ψέλνουν: σας κόβει την ανάσα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Και σεις, δε
θα πάτε στην εκκλησία;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Δεν μπορώ..
πρέπει ν' απασχοληθώ με τη βάρκα...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Δε θα σας
αντικαταστήσουν;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Δεν το ξέρω...
έπρεπε να το είχαν κάνει κατά τις οκτώ,
αλλά, βλέπετε, δε με αντικαθιστούν!...
Όμως, τ' ομολογώ, θα ήθελα πολύ να πάω
στην εκκλησία...</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Είστε μοναχός;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Ναι... δηλαδή
δόκιμος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η βάρκα άραξε
στην όχθη και σταμάτησε. Γλίστρησα στον
Ιερώνυμο ένα νόμισμα των πέντε καπικιών
για τη διάβασή μου και πήδησα στο στέρεο
έδαφος. Την ίδια στιγμή ένα κάρο που
κουβαλούσε ένα παιδάκι και μια γυναίκα
κοιμισμένη, κύλισε μέσα στη βάρκα
τρίζοντας. Ελαφρά χρωματισμένος από
τις φλόγες, ο Ιερώνυμος τράβηξε με δύναμη
πάνω στο παλαμάρι, έσκυψε και το πλοίο
μπήκε σε κίνηση.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έκανα μερικά
βήματα μέσα στη λάσπη, αλλά για να
συνεχίσω αναγκάστηκα ν' ακολουθήσω ένα
μονοπάτι με μαλακό φρεσκοπατημένο
έδαφος. Μέσ' από σύννεφο καπνού, ένα
πλήθος ακατάστατο ανθρώπων, ξεζευγμένων
αλόγων, σας οδηγούσαν ως την πόρτα του
μοναστηριού, όμοια με την είσοδο ενός
βάραθρου. Δεν ήταν παρά τριξίματα,
χαιρετίσματα, γέλια, ενώ χόρευε το
κόκκινο φως και οι κυματιστές σκιές του
καπνού... Ένα πραγματικό χάος! Και μέσα
σ' αυτό το συρφετό έβρισκαν ακόμη θέση
για να γεμίσουν ένα μικρό κανόνι και να
πουλάν κουλούρια. Από την άλλη μεριά
των τοίχων, μέσα στον περίβολο, υπήρχε
λιγότερο πήγαιν-έλα, αλλά παρατηρούσε
κανείς περισσότερη σοβαρότητα, περισσότερη
τάξη. Υπήρχε στον αέρα μιά μυρωδιά
σπάρτου και λιβανιού. Μιλούσαν δυνατά,
αλλά δεν άκουγε κανείς ούτε γέλια ούτε
χαιρετίσματα. Γύρω από τα μνημεία των
νεκρών και τους σταυρούς, άνθρωποι
στριμωγμένο ο ένας πάνω στον άλλο,
βαστούσαν πασχαλινά γλυκίσματα, δέματα
από ρούχα. Ένας μεγάλος αριθμός απ'
αυτούς είχαν έλθει από μακρυά για να
ευλογήσουν τα γλυκά τους και ήσαν πολύ
κουρασμένοι. Πάνω στο σιδερένιο
πλακόστρωτο που χαρασσόταν σε λουρίδες
από την είσοδο του μοναστηριού ως τη
θύρα της εκκλησίας, νέοι δόκιμοι,
πολυάσχολοι, έτρεχαν βροντώντας τις
μπότες τους. Έκαναν θόρυβο και φώναζαν
ακόμα και στο καμπαναριό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Τί ταραγμένη
νύχτα! σκέφτηκα. Είναι καταπληκτική!»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Είχε κανείς
κέφι να δει όλη αυτή την ταραχή, όλη αυτή
την αγρύπνια με τη συμμετοχή όλης της
φύσης, αρχίζοντας από τα σκοτάδια της
νύχτας, και τελειώνοντας με τις πλάκες,
τους σταυρούς των νεκρών, τα δένδρα κάτω
από όπου περιδιαβάζουμε. Αλλά πουθενά
αλλού η ταραχή και ο θόρυβος δεν ήταν
τόσο δυνατοί όπως μέσα στην εκκλησία.
Γινόταν κοντά στη θύρα μιά μέχρι θανάτου
μάχη ανάμεσα στην άμπωτη και στην
παλίρροια. Άλλοι έμπαιναν, άλλοι έβγαιναν
για να επιστρέψουν γρήγορα, να σταματήσουν
μιά στιγμή και να ξεκινήσουν πάλι. Οι
άνθρωποι γλιστρούσαν από το ένα στ' άλλο
μέρος, περιπλανιούνταν σα να γύρευαν
κάτι. Το κύμα σχηματιζόταν στην είσοδο
και περιέβρεχε όλη την εκκλησία, φτάνοντας
ακόμη και στις πρώτες σειρές όπου
στέκονταν πρόσωπα σημαντικά και σοβαρά.
Δε γινόταν λόγος για προσευχή. Δεν
προσεύχονταν, αλλά είχαν παραδοθεί σε
μια παιδική άφραστη χαρά, που γύρευε
αφορμή να ξεσπάσει και να συγχωνευτεί
μέσα σ' ένα αδιάντροπο περιδιάβασμα ή
μέσα στην οχλαγωγία. Η ίδια εξαιρετική
αστάθεια, σ' εντυπωσίαζε κατά την τέλεση
της ακολουθίας του Πάσχα. Οι πόρτες του
τέμπλου ήταν ορθάνοιχτες, καθώς και
όλων των παρεκκλησίων, ο αέρας ήταν
φορτωμένος με βαριά σύννεφα θυμιάματος,
παντού όπου έστρεφε κανείς το βλέμμα
του, δεν ήταν παρά φωτεινό, λαμπρότητα,
τσιρίγματα των κεριών... Δεν διάβαζαν
κανένα ανάγνωσμα<sup>.</sup> ένας γοργός
χαρωπός ψαλμός ξεχυνόταν ύστερ' από
κάθε ύμνο, τη στιγμή του κανόνος ο κλήρος
άλλαζε το φελόνι έβγαινε με το θυμιατό,
και τούτο, κάθε δέκα λεφτά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Δεν είχα βρει
ακόμα καιρό να πιάσω μια θέση όταν ένα
κύμα ξέσπασε πάνω μου και μ' έσπρωξε
προς τα πίσω. Ένας μεγάλος διάκος
σωματώδης πέρασε από μπροστά μου
κρατώντας μια μεγάλη κόκκινη λαμπάδα.
Πίσω του έσπευδε ένας γέρος αρχιμανδρίτης
με μαλλιά που ασπροβολούσαν κάτω από
την αστράφτουσα μίτρα, μ' ένα θυμιατό
στο χέρι. Όταν χάθηκαν, ο όχλος με
ξανάρριξε πάλι στη θέση που κατέχα πριν.
Αλλά δεν είχαν περάσει καμιά δεκαριά
λεφτά κι ένα νέο κύμα ξέσπασε, και ο
διάκος ξαναφάνηκε. Τούτη τη φορά, τον
ακολουθούσε ο πρωθιερέας, εκείνος
ακριβώς που κατά τον Ιερώνυμο, είχε
γράψει την ιστορία του μοναστηριού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πνιγμένος μέσα
στο πλήθος και μετέχοντας στη γενική
χαρούμενη ταραχή, αισθανόμουν έναν
ανυπόφορο πόνο στη σκέψη του Ιερώνυμου.
Γιατί δεν τον αντικαθιστούσαν; Γιατί
δεν έδιναν τη φροντίδα της βάρκας σε
κάποιον λιγότερο ευαίσθητο και λιγότερο
εντυπωσιαζόμενο;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Σήκωσε τα
μάτια σου, ω βλέπε», έψελναν στο χορό,
«γιατί τα παιδιά σου ήλθαν προς εσένα,
σα δάδες φωτός, από δύση και βορρά, από
θάλασσα, από ανατολή».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κοίταξα τα
πρόσωπα. Όλα είχαν την ίδια ζωηρή έκφραση
θριάμβου, αλλά κανένας δεν άκουγε ούτε
καταλάβαινε τι έψελναν. Κανένας δεν
είχε «αρπαγμένη ψυχή». Γιατί δεν
αντικαθιστούσαν τον Ιερώνυμο; Μπορούσα
να τον φαντασθώ όρθιο, ταπεινά κάπου
ακουμπισμένο σ' ένα τοίχο, σκυμμένο για
ν' αδράξει άπληστα την ομορφιά της ιερής
φράσης. Όλα όσα άφησαν χωρίς να τ' ακούν
αυτοί που τώρα σπρώχνονταν γύρω μου, θα
είχαν ξεδιψάσει την ευαίσθητη ψυχή του,
θα την είχαν μεθύσει ως την έκσταση
ώσπου να του κόψουν την ανάσα και δε θα
υπήρχε μέσα σ' όλη την εκκλησία άνθρωπος
πιο ευτυχής από αυτόν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τώρα περνούσε
τη βάρκα από μιάν όχθη στην άλλη, ανάμεσα
στο σκοτεινό ποτάμι, και θρηνούσε το
θάνατο του συντρόφου και φίλου του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ένα κύμα ξέσπασε
πίσω μου. Ένας καλόγερος, παχύς και
χαμογελαστός, που ξεκούκιζε το κομποσχοίνι
του κι έριχνε ματιές πίσω του, τρύπωσε
κοντά μου, ανοίγοντας δρόμο σε μια κυρία
με καπέλο και πανωφόρι βελούδινο. Πίσω
από την κυρία έσπευδε ένας υπηρέτης του
μοναστηριού κρατώντας μια καρέκλα πάνω
από τα κεφάλια μας. Βγήκα. Είχα όρεξη να
δω το Νικόλαο στο νεκροκρέβατό του, τον
άγνωστο συγγραφέα των ακαθίστων. Πέρασα
μπρος από τον περίβολο που στο μάκρος
του ήσαν παραταγμένα μιά σειρά κελιά,
έριξα ματιές μέσα από μερικά παράθυρα,
και μη βρίσκοντας τίποτε, γύρισα πίσω.
Ποιός ξέρει, βλέποντάς τον, θα είχα ίσως
χάσει την εικόνα που ζωγραφίζει σήμερα
η φαντασία μου γι' αυτόν. Αυτόν τον
εράσμιο άνθρωπο που αγαπούσε την ποίηση
κι έβγαινε τη νύχτα για να φωνάξει τον
Ιερώνυμο, που έσπερνε μ' άνθη, άστρα,
ακτίνες ήλιου όλους τους ακαθίστους
του, που δεν είχε άξια εκτιμηθεί και
ήταν μονήρης, τον φανταζόμουν ντροπαλό,
ωχρό, με τρυφερά χαρακτηριστικά, ταπεινό
και γεμάτο λύπη. Κοντά στη νοημοσύνη,
θα έπρεπε να λάμπει μέσα στα μάτια του
αυτό το χάδι, αυτή η παιδική έξαρση η
δύσκολα συγκρατημένη που μου φάνηκε
πως άκουγα μέσα στη φωνή του Ιερώνυμου
όταν μου απάγγειλε χωρία των ακαθίστων
του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η νύχτα ήταν
μισοπεθαμένη όταν βγήκαμε από την
εκκλησία. Η μέρα χάραζε. Τα άστρα είχαν
σβήσει, ο ουρανός ήταν σκουρογάλανος
και σκυθρωπός. Οι σιδερένιες πλάκες, τα
μνήματα, οι βλαστοί των δένδρων όλα ήταν
δροσολουσμένα. Αισθανόταν κανείς μέσα
στον αέρα μια ζωηρή δροσιά. Η φασαρία
που είχα παρατηρήσει τη νύχτα πίσω από
τον περίβολο, είχε καταλαγιάσει. Τα
άλογα και οι άνθρωποι φαίνονταν
καταπονημένα, κοιμισμένα, μόλις κουνούσαν,
και δεν έμεναν από τα βαρέλια με το
ρετσίνι παρά σωροί από μαύρη στάχτη.
Όταν είσαι κουρασμένος και έχεις κέφι
να κοιμηθείς, πιστεύεις ότι η φύση έχει
τις ίδιες διαθέσεις. Είχα την εντύπωση
ότι τα δένδρα και τα τρυφερά χόρτα
κοιμόνταν. Μου φαινόταν μάλιστα ότι οι
καμπάνες δε χτυπούσαν τόσο δυνατά και
τόσο χαρούμενα όπως μέσα στη νύχτα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η ταραχή είχε
πάψει και δεν έμενε απ' όλη αυτή τη
διέγερση παρά μια θαυμάσια κούραση, μια
δίψα για ύπνο και ζεστασιά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τώρα, μπορούσα
να διακρίνω τον ποταμό και τις δυό όχθες
του. Πάνω από τα νερά, ένας ελαφρός ατμός
σχημάτιζε τόπους-τόπους σα λοφάκια. Μιά
κρύα πνοή ανέβαινε από το νερό. Όταν
πήδησα μέσα στη βάρκα, είχε κιόλας
φορτώσει μιάν άμαξα και καμιά εικοσαριά
χωρικούς και γυναίκες. Το υγρό παλαμάρι
που μου φαινόταν να κοιμάται μάκραινε
πέρα μακριά ανάμεσα απ' τον απέραντο
ποταμό και εξαφανιζόταν κάπου-κάπου
μέσα στην άσπρη ομίχλη.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Χριστός ανέστη!
Δεν υπάρχει πια κανένας; ρώτησε μια
ήσυχη φωνή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αναγνώρισα τη
φωνή του Ιερώνυμου. Τα σκοτάδια της
νύχτας δε μ' εμπόδιζαν πια να εξετάσω
το μοναχό. Ήταν ένας άντρας τριανταέξι
περίπου χρόνων, ψηλός, με στενούς ώμους
και ένα πρόσωπο με δυνατά και στρογγυλεμένα
χαρακτηριστικά, μάτια μισανοιγμένα με
το βλέμμα νωθρό, ένα μικρό γένι απεριποίητο
και μυτερό. Είχε ύφος εξαιρετικά λυπημένο
και κουρασμένο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Δε σας
αντικατέστησαν ακόμα; απόρησα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">-Εμένα; απάντησε
στρέφοντας προς εμένα το πρόσωπό του,
σημαδεμένο από το κρύο, σκεπασμένο από
δρόσο, χαμογελώντας. Τώρα κανένας δε θα
μ' αντικαταστήσει πριν από το πρωί. Θα
πάνε όλοι να κόψουν τη νηστεία στον
αρχιμανδρίτη.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Με τη βοήθεια
ενός μικρού χωρικού καπελωμένου μ' ένα
γούνινο σκούφο κόκκινο όμοιο με τα
πανέρια που πουλούν το μέλι, ακούμπησε
δυνατά πάνω στο παλαμάρι, έσκουξαν μαζί
ένα «χάι» και η βάρκα ξεκίνησε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Προχωρούσαμε
σιγά σκίζοντας την ομίχλη που σηκωνόταν
τεμπέλικα. Όλα σώπαιναν. Ο Ιερώνυμος
μανουβράριζε μηχανικά μ' ένα μονάχα
χέρι. Στήριξε πάνω μας πολλή ώρα το
βλέμμα του το ντροπαλό και θαμπό, μετά
το σταμάτησε πάνω σε μια νέα εμπόρισσα
με τριανταφυλλί πρόσωπο, με μαύρα φρύδια,
όρθια κοντά μου και ζαρωμένη όλη μέσα
στην ομίχλη που την περικάλυπτε. Δεν
τράβηξε το βλέμμα του απ' αυτήν, καθ' όλη
τη διάρκεια του ταξιδιού.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτό το επίμονο
βλέμμα δεν είχε τίποτε ειδικά το αντρικό.
Μου φάνηκε ότι, πάνω στο πρόσωπο της
γυναίκας, ο Ιερώνυμος γύρευε τα γλυκά
και απαλά χαρακτηριστικά του πεθαμένου
του φίλου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-40131021991858768142020-12-11T05:19:00.002-08:002020-12-11T05:19:25.747-08:00ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΙ<p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1.5cm;"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b><br /></b></span></p><p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1.5cm;"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>ΠΟΛΛΗ ΓΗ</b></span></p><p style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 1.5cm;"><b style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large; text-indent: 1.5cm;">Λέοντος
Τολστόι</b></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Δύο αδελφές </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0.11cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μια μεγαλύτερη
αδελφή ήλθε απο την πόλη να επισκεφθεί
τη μικρότερη. Η μεγαλύτερη είχε παντρευτεί
έναν έμπορο και η μικρότερη ένα χωρικό.
Καθώς έπιναν και οι δύο τσάι και
συζητούσαν, η μεγαλύτερη αδελφή καυχιόταν
και αποθέωνε τη ζωή της στην πόλη,
λέγοντας πως ζούσε και κινιόταν με
ευκολίες και ανέσεις, πως έντυνε όμορφα
τα παιδιά της, πως είχε καλά πράγματα
να τρώει και να πίνει και πως έκανε
περιπάτους και πήγαινε στις παγοδρομίες
και στο θέατρο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η νεότερη αδελφή
ήταν ενοχλημένη μ' αυτά και απαντούσε
υποτιμώντας τη ζωή της γυναίκας ενός
εμπόρου και εκθειάζοντας της δική της
επαρχιώτικη ζωή. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Απο την πλευρά
μου, δεν θα είχα καμία διάθεση να αλλάξω
τη ζωή μου με τη δική σου», είπε.
«Παραδέχομαι ότι ζούμε μια ήσυχη ζωή
χωρίς συγκλονιστικές εμπειρίες, ωστόσο
εσείς απο την άλλη μεριά, με όλη την
ανώτερη ζωή σας η θα πρέπει να έχετε
πολλές δουλειές ή αλλιώς θα καταστραφείτε.
Ξέρεις την παροιμία: Η Χασούρα είναι η
μεγάλη αδελφή του Κέρδους. Ίσως να
είσαστε πλούσιοι σήμερα, αλλά αύριο
μπορεί να βρεθείτε στο δρόμο. Εδώ στην
επαρχία έχουμε έναν καλύτερο τρόπο απ'
αυτόν. Το στομάχι του χωρικού μπορεί να
είναι λεπτό, αλλά είναι μακρύ. Που
σημαίνει ότι μπορεί να μην είναι πολύ
πλούσιος, ωστόσο θα έχει πάντοτε αρκετά».
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η μεγαλύτερη
αδελφή την παράλαβε αμέσως. «Πραγματικά
αρκετά!» απάντησε, « Αρκετά, με τίποτε
άλλο παρά τα άθλια γουρούνια σας και
τα μοσχάρια σας. Αρκετά, χωρίς ωραία
ρούχα και συντροφιές. Γιατί όσο σκληρά
κι αν δουλέψει ο άντρας σου, είσαστε
αναγκασμένοι να ζείτε στη λάσπη και
εκεί θα πεθάνετε. Μάλιστα, και τα παιδιά
σας μετά απο σας». «Ωχ, όχι», απάντησε
η νεότερη. «Να πως είναι τα πράγματα με
μας. Αν και μπορεί να ζούμε σκληρά,
τουλάχιστον η γη είναι δική μας και δεν
έχουμε ανάγκη να κολακεύουμε η να
γδέρνουμε κανέναν. Αλλά εσείς στην πόλη
ζείτε σ' ένα κλίμα σκανδάλου. Σήμερα
μπορεί όλα σας να είναι καλά, αύριο όμως
μπορεί να πέσει πάνω σας το κακό μάτι
και να βρεθεί ο άντρας σας ξεμυαλισμένος
με τα χαρτιά, με το κρασί ή με κανέναν
εφήμερο έρωτα και να βρεθείτε κι εσύ κι
οι δικοί σου κατατρεγμένοι. Δεν είναι
έτσι;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο Παχώμ, άνδρας
της νεότερης αδελφής, άκουγε κοντά στη
σόμπα. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αυτό είναι
αλήθεια», είπε. «Σκάβω τη μητέρα γη απο
την παιδική μου ηλικία, έτσι δεν έχω
καιρό να βάλω καμία ανοησία στο κεφάλι
μου». Ωστόσο έχω ένα παράπονο. Πολύ λίγη
γη. Μόνο δώσε μου γη και δεν φοβάμαι
κανέναν άνθρωπο. Όχι, ούτε κι αυτόν τον
ίδιο το διάβολο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Οι δυο γυναίκες
τέλειωσαν το τσάι τους, κουβέντιασαν
λίγο ακόμη για φορέματα, έπλυναν τα
πιάτα και πήγαν να κοιμηθούν. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Όλη αυτή την
ώρα ο Διάβολος καθόταν πίσω απ' τη σόμπα
και τα είχε ακούσει όλα. Ευχαριστήθηκε
όταν η γυναίκα του χωρικού έκανε τον
άντρα της να καυχηθεί ότι άπαξ και του
δινόταν γη, ούτε αυτός ο ίδιος ο Διάβολος
δεν θα μπορούσε να του την πάρει. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Έξοχα», σκέφτηκε
ο Διάβολος. «Θα δοκιμάσω να σε ρίξω. Θα
σου δώσω πολλή γη και ύστερα θα σου την
πάρω πάλι».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μπελάδες</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κοντά σ' αυτούς
τους χωρικούς έμενε μια κυρία, κτηματίας,
με μια μικρή περιουσία 120 ντεστατινιών.
Στην αρχή, τα πήγαινε καλά με τους
χωρικούς και δεν έκανε καθόλου κατάχρηση
των δικαιωμάτων της• ύστερα όμως πήραν
έναν επιστάτη, ένα συνταξιούχο σταρτιωτικό,
που άρχισε να κυνηγάει τους χωρικούς
με πρόστιμα. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Άσχετα από το
πόσο προσεκτικός μπορούσε να ήταν ο
Παχώμ, κάποιο απο τα άλογα του θα έμπαινε
στη βρώμη της κυρίας, η μια αγελάδα θα
ξεστράτιζε στους κήπους της, ή τα μοσχάρια
του θα χωνόντουσαν στα λοβάφιασ της και
για όλα αυτά επιβάλλονταν πρόστιμα. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο Παχώμ πλήρωνε,
και μετά έδερνε και κακομεταχειριζόταν
τους δικούς του. Υπέφερε τόσο πολύ με
τον επιστάτη, με όσα συνέβησαν το
καλοκαίρι, που ήταν απόλυτα ευχαριστημένος
να έχει τα μοσχάρια του να στέκονται
στην αυλή με τα άχυρα. Ήταν βέβαια
μεγαλύτερο το κόστος να τα κρατάει εκεί
και γι' αυτό λυπόταν, ωστόσο απο την άλλη
μεριά του στοίχιζε λιγότερο άγχος. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Εκείνο το
χειμώνα κυκλοφόρησε μια φήμη ότι η
Βαρώνη επρόκειτο να πουλήσει τη γη της
και ότι ο επιστάτης κανόνιζε να αγοράσει
τόσο τη γη, όσο και τα δικαιώματα στο
δρόμο που συνοδευόντουσαν μ' αυτήν.
Αυτή η φήμη έφτασε στους χωρικούς και
εκείνοι τρόμαξαν. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Αν», σκέφτηκαν,
«ο επιστάτης πάρει τη γη, θα μας ταλαιπωρεί
με τα πρόστιμα ακόμη πιο πολύ απ' όσο
έκανε όταν ήταν στην υπηρεσία της
Βαρώνης. Πρέπει με κάποιο τρόπο να
αποκτήσουμε την περιουσία, μια και θα
ζούμε γύρω απ΄ αυτή σ' έναν κύκλο». </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Έτσι, μια
αντιπροσωπεία απο την κοινότητα πήγε
στη Βαρώνη και της ζήτησε να μην πουλήσει
τη γη στον επιστάτη της, αλλά να τους
δώσει τη δυνατότητα να την αγοράσουν
αυτοί και εκείνοι θα υπερκεράσουν τον
αντίζηλο τους στην προσφορά. Η Βαρώνη
συμφώνησε μ' αυτό, και οι χωρικοί άρχισαν
να κανονίζουν πως η κοινότητα θα αγόραζε
όλο το υποστατικό. Είχαν μια συνεδρίαση
γι αυτό και ακόμη άλλη μια, αλλά η υπόθεση
δεν κανονίστηκε. Ήταν γεγονός ότι ο
εξαποδώ ματαίωνε τις προσπάθειες τους
κάνοντας αδύνατη τη συμφωνία μεταξύ
τους. Τότε οι χωρικοί αποφάσισαν να
δοκιμάσουν να αγοράσουν τη γη σε χωριστά
κομμάτια, ο καθένας τόσο όσο μπορούσε,
και Βαρώνη είπε ότι συμφωνούσε και μ'
αυτό. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο Παχώμ άκουσε
μια μέρα ότι ένας γείτονας είχε αγοράσει
είκοσι ντεστατίνια και ότι η Βαρώνη
είχε συμφωνήσει μισό απο το ποσό της
αγοράς να παραμείνει ανεξόφλητο για
ένα χρόνο. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ο Παχώμ ζήλεψε.
«Αν», σκέφθηκε, «οι άλλοι αγοράσουν όλη
τη γη, θα αισθάνομαι ότι έχω μείνει απ'
έξω». Έτσι, συζήτησε με τη γυναίκα του.
«Καθένας αγοράζει λίγη γη», είπε, «λοιπόν
καλά θα κάνουμε να εξασφαλίσουμε κι
εμείς δέκα ντεστατίνια. Δεν μπορούμε
να ζήσουμε έτσι που είναι τα πράγματα
τώρα, γιατί ο επιστάτης μας τα παίρνει
όλα με τα πρόστιμα». 'Ετσι σκέφθηκαν πως
θα κατάφερναν να κάνουν την αγορά. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Είχαν εκατό
ρούβλια στην πάντα, έτσι, πουλώντας το
πουλάρι και τις μισές του μέλισσες και
κατατάσσοντας επί πλέον το γιο τους στο
στρατό, κατάφερναν να συγκεντρώσουν τα
μισά χρήματα. Ο Παχώμ τα μάζεψε όλα μαζί,
διάλεξε δεκαπέντε ντεστατίνια και ένα
μικρό κομμάτι δάσους και πήγε στη Βαρώνη
να τα κανονίσει. Η συναλλαγή έκλεισε,
έδωσαν τα χέρια και ο Πα΄χμ πλήρωσε
μια προκαταβολή, ύστερα πήγε στο χωριό,
συμπλήρωσε τη μεταβίβαση - τα μισά
χρήματα της αγοραπωλησίας να πληρωθούν
τώρα και τα μισά μέσα σε δύο χρόνια - και
ιδού! Ο Παχώμ ήταν ένας κτηματίας.
Δανείστηκε επίσης ένα μικρό ποσό απο
το γαμπρό του, για να αγοράσει μ' αυτό
σπόρο. Τον έσπειρε κανονικά στο νεοκτημένο
κτήμα του και είχε μια εξαίσια συγκομιδή,
έτσι ώστε μέσα σ΄ ένα χρόνο πλήρωσε τόσο
τη Βαρώνη όσο και το γαμπρό του. Τώρα
ήταν ένας αδιαμφισβήτητος ιδιοκτήτης.
΄Ηταν η δική του γη που έσπερνε, το δικό
του άχυρο που θέριζε, τα δικά του καυσόξυλα
που έκοβε και τα δικά του μοσχάρια που
έβοσκε. Κάθε φορά που περνούσε καβάλα
μέσα απ΄την αναπαλλοτρίωση περιουσία
του, είτε για να οργώσει είτε για να
εξετάσει τα σπαρτά και τα λιβάδια του,
αισθανόταν καταχαρούμενος. Αυτό το ίδιο
το χορτάρι του φαινόταν διαφορετικό
από άλλα χορτάρια, τα λουλούδι ότι
άνθιζαν διαφορετικά. Κάποτε, αφού είχε
διανύσει καβάλα όλη αυτή τη γη , ήταν
απλώς γη, αλλά τώρα, άν και πάλι γη, ήταν
γη με κάποια διαφορά. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"> Η
φήμη</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Ετσι έζησε ο
Παχώμ για λίγο καιρό και ήταν ευτυχισμένος.
Πραγματικά, όλα θα είχαν πάει καλά αν
μόνο οι άλλοι χωρικοί είχαν αφήσει ήσυχο
το καλαμπόκι του και τις βοσκές του.
Μάταια έκανε τις επανειλημμένες
διαμαρτυρίες του. Βοσκοί θα έβαζαν τα
κοπάδια τους στα λιβάδια του και άλογα
με κάποιον τόπο έμπαιναν στο καλαμπόκι,
τη νύχτα. Ξανά και ξανά ο Παχώμ τα έβγαζε
έξω και παρέβλεπε το ζήτημα, αλλά τελικά
έχασε την υπομονή του και υπέβαλε κάποια
αγωγή στο δικαστήριο της περιοχής.
΄Ηξερε ότι οι χωρικοί δεν το έκαναν
κακόβουλα, αλλά από έλλειψη γης, ωστόσο
δεν μπορούσε αυτό να επιτραπεί γιατί
κατάτρωγαν τον τόπο. ΄Επρεπε να τους
δώσει ένα μάθημα κι ατους το έδωσε στο
δικαστήριο, μια φορά στον πρώτο απ΄αυτούς
και ύστερα σ΄ενα άλλο. Φρόντισε και
επιβλήθηκε πρόστιμο πρώτα στο ένα και
ύστερα στον άλλο. Αυτό προκάλεσε
δυσαρέσκεια εναντίον του και οι γειτονές
του βάλθηκαν σκόπιμα να κλέβουν τα
σπαρτά του. ΄Ενας άνθρωπος μπήκε στη
φυτεία τη νύχτα και ξεφλούδισε τους
κορμούς σε περισσότερες από δέκα
φλαμουριές. Την επόμενη φορά που ο Παχώμ
πέρασε από εκεί και είδε τι είχε γίνει
κιτρίνισε .</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Φλούδες ήταν
βγαλμένες και διασκορπισμένες και
κορμοί ξεριζωμένοι. Από ένα δέντρο δεν
είχαν μείνει παρά μόνο αποκόμματα,
καθώς κάποιος κλάδεψε και εξαφάνισε
όλα τα κλαδιά του, στην κακή του επιχείρηση.
Ο Παχώμ ήταν έξω φρενών. " ΄Αχ",
σκέφτηκε, " αν ήξερα ποιος το ΄κανε
για να τον κανονίσω". Σκέφτηκε και
ξανασκέφτηκε ποιο θα μορούσε να΄ναι.
΄Αν ήταν ένα μόνος, αυτός θα ήταν ο Σέμκα.
Πήγε λοιπόν στο Σέμκα, αλλά δεν έβγαλε
τίποτα απ΄αυτόν, παρά βρισιές, ωστόσο
όμως αισθάνθηκε περισσότερο από βέβαιος
ότι ήταν ο Σέμκα που το είχε κάνει . Του
έκανε μήνυση και κλήθηκαν και οι δυό να
παρουσιαστούν στο δικαστήριο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι δικαστές
έψαξαν και ξαναέψαξαν , τελικά διέγραψαν
την περίπτωση λόγω ελλέίψεως αποδείξεων.
Αυτό εξαγρίωσε τον Παχώμ ακόμη
περισσότερο. ΄Εβρισε και τον Πρόεδρο
και τους συνέδρους. " Εσείς οι δικαστές",
είπε, " έχετε γίνει ένα με τους κλέφτες.
΄Αν είσαστε τίμιοι άνθρωποι, δεν θα
είχατε ποτέ αθωώσει το Σέμκα", ναί,
δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο Παχώμ ήταν
δυσαρεστημένος και με τους δικαστές
και με τους γείτονές του. Άρχισε να ζει
όλο και περισσότερο αποτραβηγμένος στη
γη του και να έχει όλο λιγότερες σχέσεις
με την κοινότητα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Τότε περίπου
κυκλοφόρησε η φήμη , ότι μερικοί από
τους χωρικούς σκεπτόντουσαν να
μεταναστεύσουν. Αυτό έκανε τον Παχώμ
να πει στον εαυτό του : " όμως δεν
υπάρχει λόγος να αφήσω τη γη μου . Αν
μερικοί άλλοι φύγουν, αυτό θα δημιουργήσει
περισσότερο χώρο για μένα. Μπορώ να
αγοράσω τη γη τους και να περιχαρακωθώ
ολοτρίγυρα. Θα μπορώ να ζω πολύ πιο άνετα
τότε. Τώρα είμαι πολύ στριμωγμένος ".
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Συνέβη αμέσως
μετά, να κάθεται στο σπίτι που μια μέρα,
όταν ήλθε ένας χωρικός που ταξίδευε. Ο
Παχώμ του πρόσφερε κατάλυμα για μια
νύχτα και ένα γεύμα και ύστερα το ρώτησε
στη συζήτηση, όνομα του θεού, από που
είχε έλθει. Σ΄ αυτό ο χωρικός απάντησε
πως είχε έλθει από χαμηλότερα, κάτω από
το ποτάμι, από ένα σημείο πέρα από το
Βόλγα, όπου βρισκόταν για υπηρεσία. Τότε
του είπε κάτω γινόταν εγκατάσταση
αποίκων και σε καθέναν απ΄αυτούς που
γραφόταν στην κοινότητα παρεχωρούντο
δέκα ντεστατίνια γης. ΄Ηταν μια τέτοια
γη, είπε, και παρήγαγε μια τέτοια σίκαλη,
που το στάχυ της έφτασε να κρύβει ένα
'αλογο και ταυτόχρονα τόσο χοντρό, ώστε
με κάθε πέντε φουχτες να κάνουν έν
αδεμάτι. ΄Ενας χωρικός συνέχισε, που
έφτασε εκεί, ένας φτωχός άνθρωπος που
δεν είχε τίποτε άλλο παρά τα δυό του
χέρια για να δουλέψει, τώρα καλλιέργησε
τα πενήντα νεστατίνια του στάρι.
Πραγματικά, αυτό άνθρωπος, κατά τη
διάρκεια του περασμένου χρόνου, έκανε
πέντε χιλιάδες ρούβλια μόνο από το στάρι
του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η ψυχή του
Παχώμ φλογίστηκε απ΄ αυτό και είπε στον
εαυτό του : "Γιατί να μείνω εδώ φτωχός
και στον στριμωγμένος, αφού θα μπορούσα
να κάνω ένα τέτοιο θαυμάσιο εισόδημα
όπως αυτό ; Θα τα ξεπουλήσω όλα εδώ και
τη γη και το σπιτικό, και με τα λεφτά θα
πάω να φτιάξω για μένα, εκεί, ένα
καινούργιο σπίτι και ένα αγρόκτημα.
Εδώ, σ΄αυτό τον πυκνοκατοικημένο τόπο
η ζωή είναι μια μεγάλη στενοχώρια." </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Ετσι, όταν
ήλθε το καλοκαίρι, ετοιμάστηκε και
ξεκίνησε. Πήρε ένα ατμόπλοιο για τα
Σάμαρα, κάτω στο Βόλγα και εκεί περπάτησε
τετρακόσια βέρστια έως ότου έφτασε
στον προσδιορισμένο τόπο . ΄Ηταν όλα
όπως είχαν περιγραφεί. Οι χωρικοί ζούσαν
θαυμάσια με δέκα ντεστατίνια ελεύθερης
γης για κάθε ψυχή και η κοινότητα τον
διαβεβαίωσε ότι ήταν καλοδεχούμενος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ακόμη του είπαν
, ότι καθένας που ερχόταν εκεί με χρήματα
μπορούσε να αγοράσει επι πλέον γη, τόση
όση ήθελε, χωρίς κανένα όριο. Για τρία
ρούβλια το ντεστατίνι μπορούσε ένας
άνθρωπος να αποκτήσει την πιο καλή γη
που υπήρχε και όση ήθελε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ τα έμαθε
όλα αυτά και ύστερα γύρισε στο σπίτι
του το φθινόπωρο. ΄Αρχισε αμέσως να
ξεπουλάει, και κατάφερε να διαθέσει και
τη γη και τα κτίσματα και τα αποθέματα
σε πολύ καλή τιμή. ΄Υστερα έσβησε το
όνομά του από τα βιβλία της κοινότητος,
περίμενε για την άνοιξη και αναχώρησε
για το νέο μέρος με την οικογένειά του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η σπορά </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">΄Εφθασαν
κανονικά στον προορισμό τους, και ο
Παχώμ γράφτηκε αμέσως στην κοινότητα
του μεγάλου οικισμού (αφού λάδωσε τον
υπεύθυνο, φυσικά και προσκόμισε τα
αναγκαία πιστοποιητικά ). ΄ Υστερα τον
πήραν και του έδωσαν πενήντα ντεστατίνια
γη - δέκα κάθε ψυχή της οικογένειά του
- διαφορετικά μέρη της περιοχής μαζί με
τα κοινά βοσκοτόπια. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ έκτισε
για τον εαυτό του ένα υποστατικό και το
εφοδίασε κατάλληλα, μια και η γη που του
παραχωρήθηκε μόνο ήταν δυο φορές
περισσότερη απ΄ αυτή που κατείχε
προηγουμένως στο παλιό μέρος. Ηταν
επίσης γη που παρήγε καλαμπόκι . Γενικά
η ζωή ήταν δέκα φορές καλύτερη εδώ απ΄
ό,τι ήταν εκεί απ΄ όπου είχε έλθει, γιατί
είχε στη διάθεσή του και καλλιεργήσιμη
γη και βοσκοτόπια αρκετά για να διατηρεί
τόσα μοσχάρια όσα ήθελε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Στην αρχή που
έχτιζε και εφοδίαζε, τα θεωρούσε όλα
υπέροχα. Αργότερα, όταν τακτοποιήθηκε
λίγο, άρχισε να αισθάνεται πάλι
στριμωγμένος. ΄Ηθελε να καλλιεργήσει
άσπρο τούρκικο στάρι, όπως έκαναν μερικοί
άλλοι, αλλά δεν υπήρχε πολύ γη στην οποία
μπορούσε να καλλιεργηθεί στάρι, ανάμεσα
στους πέντε κλήρους του. Το στάρι
χρειαζόταν για να αναπτυχθεί νέα
χορταριασμένη λη χέρσα γη, που έπρεπε
να σπέρνεται τον ένα χρόνο και να μένει
χέρσα τον άλλο, για να μπορεί το χορτάρι
να ξαναφυτρώσει. Είναι αλήθεια ότι είχε
τόση μαλακιά γη όση ήθελε, αλλά αυτή
παρήγε μόνο σίκαλη. Το στάρι απαιτούσε
σκληρή γη και τη σκληρή γη τη ζητούσαν
πολλοί και δεν υπήρχε αρκετή για όλους.
Ακόμη αυτή η γη δημιουργούσε συγκρούσεις.
Οι πλουσιότεροι χωρικοί καλλιεργούσαν
τη δική τους, αλλά οι φτωχότεροι τη
νοίκιαζαν απο τους εμπόρους. Τον πρώτο
χρόνο έσπειρε ο Παχώμ τους κλήρους του
με στάρι και είχε θαυμάσια συγκομιδή.
Ύστερα ήθελε να τους σπείρει πάλι με
σιτάρι, αλλά δεν ήταν αρκετά μεγάλοι
για να επιτρέψουν και να καλλιεργηθεί
νέα γη, και να παραμείνει χέρσα η γη του
περασμένου χρόνου. Έπρεπε να αποκτήσει
περισσότερη. ΄Ετσι πήγε σ' έναν έμπορο
και νοίκιασε για ένα χρόνο λίγη γη
σταριού. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">΄Εσπειρε
τόση απ' αυτήν, όση μπορούσε, και θέρισε
μιά θαυμάσια συγκομιδή. Δυστυχώς όμως
η γη ήταν πολύ μακριά απ' το συνοικισμό,
στην πραγματικότητα η σοδειά έπρεπε να
μεταφερθεί με κάρα δεκαπέντε βέρστια<sup>.</sup>
έτσι, καθώς ο Παχώμ είχε δει εμπόρους
και γεωργούς να ζουν σε θαυμάσια
υποστατικά στις περιοχές που ήταν η γη
που καλλιεργούσαν και να γίνονται
πλούσιοι, είπε στον εαυτό του: «Πως θα
'ταν αν τη νοίκιαζα για περισσότερο
χρόνο και έχτιζα ένα υποστατικό εκεί,
ίδιο σαν κι αυτό που έχουν κάνει εκείνοι;
Τότε θα ήμουνα εκεί μέσα στην ίδια τη
γη». Έτσι άρχισε να φροντίζει ώστε να
μπορέσει να το καταφέρει.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μ' αυτό τον
τρόπο έζησε ο Παχώμ για πέντε χρόνια,
παίρνοντας γη και σπέρνοντάς τη με
στάρι. Όλα τα χρόνια ήταν καλά, το στάρι
ευδοκιμούσε και το χρήμα εισέρρεε.
Ωστόσο, να ζεις και να ζεις απλώς, ήταν
μάλλον βαρετό, και ο Παχώμ άρχισε να
κουράζεται να νοικιάζει γη κάθε χρόνο
σε μια ξένη περιοχή και να μεταφέρει
εκεί τα εφόδιά του. Όπου υπήρχε κάποιο
καλό κομμάτι, θα γινόταν αγώνας γι' αυτό
από τους άλλους χωρικούς και θα μοιραζόταν
πριν αυτός να είναι έτοιμος να το
νοικιάσει και να το σπείρει ολόκληρο.
Κάποτε νοίκιασε μαζί με έναν έμπορο ένα
κομμάτι βοσκοτοπιού κάποιων χωρικών
και το έσκαψε. Ύστερα οι χωρικοί το
έχασαν σε μια δίκη και ο κόπος τους πήγε
χαμένος. Αν ήταν η γη εντελώς δική του,
δεν θα είχε ανάγκη να τη δώσει σε κανέναν
και δεν είχε φασαρίες.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έτσι άρχισε να
κοιτάει που θα μπορούσε να αγοράσει
ολοκληρωτικά ένα αγρόκτημα. Σ΄ αυτή την
προσπάθεια έπεσε πάνω σε κάποιον χωρικό
που είχε καταστραφεί και ήταν έτοιμος
να του δώσει την περιουσία του, που ήταν
περίπου πεντακόσια ντεστατίνια, πολύ
φθηνά. Ο Παχώμ άρχισε τις διαπραγματεύσεις
μ' αυτόν και μετά από πολλές συζητήσεις
έκλεισε συμφωνία για χίλια ρούβλια,
μισά προκαταβολή και μισά χρέος. Μιά
μέρα, αφού είχαν κλείσει το θέμα, ένας
πραματευτής ήλθε στο σπίτι του Παχώμ
για να αγοράσει τα άλογά του. Πίνοντας,
άδειασαν μια τσαγιέρα και συζήτησαν. Ο
πραματευτής είπε ότι είχε έλθει από
πολύ-πολύ μακριά, από τη χώρα των
Μπασκίρων, όπου πραγματικά -έτσι είπε-
είχε μόλις αγοράσει πέντε χιλιάδες
ντεστατίνια, μόνο για χίλια ρούβλια! Ο
Παχώμ συνέχισε να τον ρωτάει περισσότερο
και ο πραματευτής να απαντάει: «Το μόνο
που χρειάστηκε να κάνω», είπε ο τελευταίος,
ήταν να δώσω μερικά δώρα εκεί στους
προεστούς (κιλίμια, χαλιά και ένα κιβώτιο
τσάι), να μοιράσω εκατό ρούβλια και να
κεράσω βότκα όποιον είχε διάθεση γι'
αυτό. Σαν αποτέλεσμα πήρα τη γη για
είκοσι καπίκια το ντεστατίνι και έδειξε
στον Παχώμ το συμβόλαιο. «Το κτήμα»,
κατέληξε, «συνορεύει μ' ένα ποτάμι και
είναι όλο ανοικτή πράσινη, χέρσα γη». Ο
Παχώμ τον ρώτησε ακόμη περισσότερα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δεν θα έβρισκες
τέτοια γη, ούτε αν έψαχνες ένα χρόνο»
συνέχισε ο πραματευτής. Το ίδιο ισχύει
για όλη τη γη των Μπασκίρων. Ακόμη οι
άνθρωποι εκεί είναι τόσο απλοί, όσο και
ένα πρόβατο. Μπορείς να τους πάρεις
οτιδήποτε χωρίς κανένα αντάλλαγμα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Λοιπόν»,
σκέφθηκε ο Παχώμ, «ποιό είναι το όφελος
να δώσω χίλια ρούβλια για πεντακόσια
ντεστατίνια μόνο και να αφήσω ακόμη ένα
χρέος γύρω απ' το λαιμό μου, όταν εκεί
μπορώ να γίνω ένα πραγματικός ιδιοκτήτης
με τα ίδια χρήματα;»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Καταυλισμός</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ ρώτησε
τον έμπορο πως θα έφθανε στη χώρα των
Μπασκίρων και αμέσως μόλις έφυγε ο
πληροφοριοδότης του ετοιμάστηκε για
το ταξίδι. Αφήνοντας τη γυναίκα του στο
σπίτι και παίρνοντας μαζί του μόνο τον
εργάτη του, ξεκίνησε πρώτα για την πόλη
όπου αγόρασε ένα κιβώτιο τσάι, βότκα
και άλλα δώρα, όπως τον είχε συμβουλέψει
ο πραματευτής. Ύστερα οι δυό τους
ταξίδεψαν πολύ με την άμαξα, μέχρι που
κάλυψαν πεντακόσια βέρστια και την
έβδομη μέρα έφτασαν στον καταυλισμό
των Μπασκίρων. Όλα αποδείχτηκαν όπως
τα είχε πει ο πραματευτής. Οι άνθρωποι
εκεί ζούσαν σε παραπήγματα σκεπασμένα
με δέρμα, που ήταν στημένα δίπλα στην
όχθη ενός ποταμού που κυλούσε μέσα από
την ανοικτή στέππα. Ούτε τη γη έσκαβαν,
ούτε καλαμπόκι έτρωγαν, ενώ σ' όλη τη
στέππα περιπλανιόντουσαν αγέλες
μοσχαριών και κοζάκικων αλόγων και τα
πουλάρια ήταν δεμένα πίσω από τα
παραπήγματα, όπου τους έφερναν τις μάνες
τους δυό φορές την ημέρα για να θηλάσουν.
Η κύρια τροφή των ανθρώπων ήταν το γάλα
των φοράδων, που οι γυναίκες το έκαναν
ένα ποτό που λεγόταν κουμίς, και ύστερα
έπηζαν το κουμίς και το έκαναν τυρί.
Μάλιστα το μόνο ποτό που ήξεραν οι
Μπασκίροι ήταν ή το κουμίς ή το τσάι, η
μόνη τους στέρεα τροφή αρνίσιο κρέας
και η μόνη τους διασκέδαση το παίξιμο
της πίπιζας. Ωστόσο όλοι τους φαινόντουσαν
καλοζωισμένοι και χαρούμενοι και είχαν
γιορτή όλο το χρόνο. Στη μόρφωση ήταν
αξιοθρήνητα ελλιπείς, δεν ήξεραν Ρωσικά,
αλλά παρ' όλα αυτά ήταν ευγενικοί και
συμπαθητικοί άνθρωποι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μόλις είδαν
τον Παχώμ, βγήκαν από τα παραπήγματά
τους και τον περικύκλωσαν. Βρέθηκε
κάποιος διερμηνέας και Παχώμ του είπε
ότι είχε έλθει να αγοράσει γη. Οι Μπασκίροι
αμέσως ευχαριστήθηκαν και αγκαλιάζοντας
τον Παχώμ τον συνόδευσαν σ' ένα καλοστημένο
παράπηγμα, όπου τον έβαλαν να καθήσει
σ' ένα μπόγο χαλιών που είχε επάνω
μαξιλάρια και άρχισαν να ετοιμάζουν
λίγο τσάι και κουμίς. Έσφαξαν και ένα
αρνί και με το κρέας του του πρόσφεραν
ένα γεύμα, ύστερα από το οποίο ο Παχώμ
έβγαλε τα δώρα απ' τον ντορβά του, τα
μοίρασε τριγύρω και ήπιε μαζί τους τσάι.
Τότε οι Μπασκίροι άρχισαν να μιλάνε
μεταξύ τους για λίγο και τελικά ζήτησαν
απ' το διερμηνέα να μιλήσει:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πρέπει να σου
πω», είπε ο διερμηνέας, «ότι είναι πολύ
εντυπωσιασμένοι από σένα και ότι είναι
έθιμό μας να ικανοποιούμε τις επιθυμίες
ενός επισκέπτη με κάθε δυνατό τρόπο, σε
ανταπόδοση για τα δώρα που μας δίνει.
Αφού λοιπόν μας έδωσες δώρα, πες μας
τώρα τι μπορεί να θέλεις απ' ότι έχουμε,
για να στο δώσουμε».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αυτό που ειδικά
θέλω», απάντησε ο Παχώμ, «είναι λίγη από
τη γη σας. Εκεί απ' όπου έρχομαι», συνέχισε,
«δεν υπάρχει αρκετή γη και αυτή που
υπάρχει είναι καλλιεργημένη, ενώ εσείς
έχετε πολλή γη, τέτοια που δεν έχω
ξαναδεί».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο διερμηνέας
μετέφρασε και οι Μπασκίροι συζήτησαν
και πάλι μεταξύ τους. Αν και ο Παχώμ δεν
μπορούσε να καταλάβει τι έλεγαν, μπορούσε
να δει ότι αναφωνούσαν κάτι σε χαρούμενο
τόνο και μετά ξεσπούσαν σε γέλια. Τέλος
σταμάτησαν και κοίταξαν τον Παχώμ, ενώ
μιλούσε ο διερμηνέας.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πρέπει να σου
πω», είπε, «ότι σε ανταπόδοση της καλοσύνης
σου, είμαστε έτοιμοι να σου πουλήσουμε
όση γη θέλεις. Απλώς, δείξε με το χέρι
σου και θα είναι δική σου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Στο σημείο όμως
αυτό οι Μπασκίροι άρχισαν πάλι να μιλάνε
μεταξύ τους και να φιλονικούν για κάτι.
Όταν ρώτησε ο Παχώμ τι συνέβαινε, ο
διερμηνέας του είπε: «Μερικοί απ' αυτούς
λένε ότι πρέπει να ερωτηθεί ο προεστός
για τη γη και ότι τίποτε δεν πρέπει να
γίνει χωρίς αυτόν, ενώ άλλοι λένε ότι
δεν είναι απαραίτητο».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Προεστός</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ξαφνικά, ενώ
οι Μπασκίροι φιλονικούσαν έτσι, μπήκε
στο παράπηγμα ένας άνδρας με ένα σκούφο
από γούνα αλεπούς, που με την είσοδό του
όλοι σηκώθηκαν, ενώ ο διερμηνέας είπε
στον Παχώμ: «Να, αυτός ο ίδιος ο προεστός».
Αμέσως ο Παχωμ έπιασε το καλύτερο δώρο
και το προσέφερε στο νεοφερμένο μαζί
με πέντε πάουντς τσάι. Ο προεστός τα
αποδέχθηκε όπως έπρεπε και ύστερα κάθησε
στην τιμητική θέση, ενώ οι Μπασκίροι
άρχισαν να του εκθέτουν τούτο και εκείνο
το ζήτημα. Άκουσε και ξανάκουσε, μετά
χαμογέλασε και μίλησε του Παχώμ στα
Ρώσικα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πολύ καλά»,
είπε, «σε παρακαλώ διάλεξε τη γη σου,
όπου σε ευχαριστεί. Έχουμε πολλή γη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Λοιπόν, μπορώ
να πάρω τόση γη όση θέλω», είπε ο Παχώμ
στον εαυτό του. «Ωστόσο πρέπει να
εξασφαλίσω αυτή την αγοραπωλησία. Μπορεί
να λένε " η γη είναι δική σου", και
ύστερα να την πάρουν πάλι πίσω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Σε ευχαριστώ»,
είπε δυνατά, «για τα ευγενικά σου λόγια.
Όπως είπες, εσείς έχετε πολλή γη και εγώ
χρειάζομαι λίγη. Θέλω να ξέρω ακριβώς
ποιά απ' αυτή πρόκειται να είναι δική
μου, γι' αυτό ίσως είναι καλό να μετρηθεί
με κάποιον τρόπο και ύστερα να μεταβιβασθεί
κανονικά σε μένα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Θεός είναι
κύριος της ζωής και του θανάτου και αν
και εσείς που τώρα μου τη δώσετε είσαστε
καλοί άνθρωποι, μπορεί να συμβεί τα
παιδιά σας να μου την πάρουν πάλι πίσω».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο προεστός
χαμογέλασε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Η μεταβίβαση»,
είπε, «έχει ήδη γίνει. Αυτή η συγκέντρωση
είναι ο τρόπος με τον οποίο την επικυρώνουμε
και δεν θα μπορούσε να υπάρξει κανείς
ασφαλέστερος».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αλλά», είπε ο
Παχώμ, «μου έχουν πει ότι ένας πραματευτής
σας επισκέφθηκε πρόσφατα και ότι του
πουλήσατε γη και του δώσατε και το
κατάλληλο συμβόλαιο μεταβιβάσεως. Γι'
αυτό σας παρακαλώ κάντε το ίδιο και με
μένα». Ο προεστός τώρα κατάλαβε:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πολύ καλά»,
απάντησε, «έχουμε ένα γραφέα εδώ και θα
πάμε στην πόλη να προμηθευτούμε τις
απαραίτητες σφραγίδες».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αλλά ποιά
είναι η τιμή σας για τη γη;» ρώτησε ο
Παχώμ.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Η τιμή μας»,
απάντησε ο προεστός, «είναι μόνο χίλια
ρούβλια την ημέρα».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ δεν
κατάλαβε αυτό το τιμολόγιο της ημέρας.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Πόσα ντεστατίνια
θα περιλάμβανε αυτό;» ρώτησε αμέσως.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Δεν υπολογίζουμε
μ' αυτόν τον τρόπο», είπε ο προεστός.
«Πουλάμε μόνο με την ημέρα. Δηλαδή, όση
μπορείς να περπατήσεις ολόγυρα σε μια
μέρα, τόση γη είναι δική σου. Αυτό είναι
το μέτρο μας και η τιμή είναι χίλια
ρούβλια».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ έμεινε
κατάπληκτος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μα ένας
άνθρωπος, μπορεί να περπατήσει ολόγυρα
πάρα πολύ σε μια μέρα», είπε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο προεστός
χαμογέλασε και πάλι.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Όπως και αν
έχει το πράγμα», είπε, «θα είναι δική
σου. Μόνο υπάρχει ένας όρος, δηλαδή αν
αυτή την ίδια μέρα δεν γυρίσεις στο
σημείο από το οποίο ξεκίνησες, τα χρήματά
σου κατάσχονται».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Αλλά, πως
αποφασίζετε για το μέρος;», ρώτησε ο
Παχώμ.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Παίρνουμε τη
θέση μας σ' όποιο σημείο διαλέξεις. Εγώ
και οι άνθρωποί μου παραμένουμε εκεί,
ενώ εσύ ξεκινάς και περιγράφεις έναν
κύκλο. Πίσω σου θα ακολουθούν καβάλα
μερικοί από τους νέους μας για να χώνουν
πασάλους, όπου θα θέλεις να γίνει αυτό.
Ύστερα ένα αλέτρι θα ακολουθήσει γύρω
απ' αυτούς τους πασάλους. Περίγραψε
όποιο κύκλο θέλεις, μόνο που την ώρα που
θα δύει ο ήλιος πρέπει να γυρίσεις στο
σημείο από το οποίο ξεκίνησες. Όση γη
περικυκλώσεις, τόση γη θα είναι δική
σου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Έτσι ο Παχώμ
δέχτηκε αυτούς τους όρους και συμφωνήθηκε
την επομένη να ξεκινήσει νωρίς. Ύστερα
η συντροφιά ξανασυζήτησε, ήπιε κι άλλο
κουμίς και έφαγε κι άλλο αρνίσιο κρέας
συνεχίζοντας με τσάι και οι τελετές
παρατάθηκαν μέχρι τη νύχτα. Τελικά
οδήγησαν τον Παχώμ στο κρεβάτι του και
οι Μπασκίροι διαλύθηκαν, αφού πρώτα
υποσχέθηκαν να συγκεντρωθούν την επομένη
πέρα από το ποτάμι και να καλπάσουν στο
καθορισμένο σημείο πριν από την ανατολή
του ήλιου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Το όνειρο</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ έπεσε
στο κρεβάτι του, αλλά δεν μπόρεσε να
κλείσει μάτι γιατί σκεφτόταν τη γη, που
όπως είπε: «Θα καλλιεργήσω εδώ, γιατί
έχω στο νου μου να σημαδέψω μια μέγάλη
γη της επαγγελίας αύριο» και συνέχισε
με τον εαυτό του: «Μπορώ να καλύψω
τουλάχιστον πενήντα βέρστια θα περικλείουν
περίπου δέκα χιλιάδες ντεστατίνια. Τότε
δεν θα έχω κανέναν στο κεφάλι μου και
θα μπορώ να έχω ένα ζευγάρι βόδια για
το αλέτρι και δυό εργάτες. Θα καλλιεργήσω
την καλύτερη γη και στην υπόλοιπη θα
τρέφω τα κοπάδια μου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όλη αυτή τη
νύχτα ο Παχώμ δεν έκλεισε καθόλου τα
μάτια του, παρά μόνο λαγοκοιμήθηκε για
λίγο, λίγο πριν τα χαράματα. Τη στιγμή
που τον πήρε ο ύπνος, είδε ένα όνειρο.
Του φαινόταν σαν να ήταν ξαπλωμένος σ'
αυτό το ίδιο παράπηγμα και σαν να άκουγε
γέλια και κουβέντες απ' έξω. Θέλοντας
να δει ποιος ήταν που γελούσε τόσο πολύ,
βγήκε έξω και είδε τον προεστό να κάθεται
στο χώμα και να κρατάει την κοιλιά του,
καθώς κυλιόταν ξελιγωμένος στα γέλια.
Τότε στο όνειρό του ο Παχώμ τον πλησίασε
και τον ρώτησε ποιό ήταν το αστείο που
τον έκανε να γελάει και αμέσως είδε ότι
δεν ήταν καθόλου ο προεστός, αλλά ο
πραματευτής που τον είχε τόσο πρόσφατα
επισκεφθεί, για να του μιλήσει για τη
γη του. Τότε πάλι μόλις που πρόλαβε να
πει στον πραματευτή: «Δεν σε είδα στο
σπίτι μου λίγο πριν;», όταν ο πραματευτής
ξαφνικά άλλαξε και έγινε ο χωρικός που
ήταν από μακριά, κάτω από το Βόλγα και
που τον είχε επισκεφτεί στο αγρόκτημά
του στην παλιά του πατρίδα. Τελικά ο
Παχώμ αντιλήφθηκε ότι αυτός ο χωρικός
δεν ήταν καθόλου χωρικός, αλλά αυτός ο
ίδιος ο Διάβολος με κέρατα και οπλές
και ότι κοιτούσε επίμονα κάτι, καθώς
καθόταν εκεί και γελούσε. Τότε ο Παχώμ
είπε στον εαυτό του: «Τι να κοιτάει και
γιατί να γελάει τόσο πολύ;», και στο
όνειρό του προχώρησε λίγο στο πλάι να
δει και τότε είδε έναν άνθρωπο ξυπόλητο,
που φορούσε μόνο πουκάμισο και κυλότα,
ξαπλωμένο εντελώς ανάσκελα και με το
πρόσωπό του άσπρο σαν χαρτί. Κοιτάζοντας
ακόμη πιο προσεκτικά τον άνθρωπο, ο
Παχώμ είδε ότι ήταν ο εαυτός του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πήρε μια
λαχανιασμένη ανάσα και σηκώθηκε, έχοντας
το αίσθημα πως το όνειρο ήταν πραγματικό.
Ύστερα κοίταξε να δει αν είχε φωτίσει
και είδε ότι πλησίαζε η αυγή. «Είναι
καιρός να ξεκινήσω», σκέφτηκε, «πρέπει
να ξυπνήσω αυτούς τους καλούς ανθρώπους».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η Χαράδρα</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ σηκώθηκε,
ξύπνησε τον εργάτη του που κοιμόταν στο
αμάξι του και του είπε να φέρει το άλογο
και να πάει τριγύρω να φωνάξει τους
Μπασκίρους, αφού ήταν ώρα να πάνε έξω
στη στέππα και να μετρήσουν τη γη. Έτσι
οι Μπασκίροι σηκώθηκαν, ετοιμάστηκε
και ήλθε και ο προεστός. Πήρανε κουμίς
για πρωινό, έδωσαν και στον Παχώμ λίγο
τσάι, αλλά εκείνος δεν μπορούσε να
περιμένει. «Αν πρόκειται να πάμε, ας
πάμε», είπε. «Έχει ήδη έλθει η ώρα». Έτσι
οι Μπασκίροι σέλωσαν τα άλογα και
ξεκίνησαν, μερικοί έφιπποι και μερικοί
με αμάξια, ενώ ο Παχώμ πήγε με το δικό
του αμάξι και τον εργάτη του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ήλθαν έξω στη
στέππα καθώς χάραζε η αυγή και προχώρησαν
προς ένα λοφίσκο που στη μπασκιρική
διάλεκτο ονομαζόταν σιχάν. Εκεί κατέβηκαν
οι άνθρωποι απ' τις άμαξες και συγκεντρώθηκαν
όλοι μαζί. Ο προεστός πλησίασε τον Παχώμ
και έδειξε ολοτρίγυρα με το χέρι του:
«Ό,τι γη βλέπεις από εδώ», είπε, «είναι
δική σου. Διάλεξε όποια κατεύθυνση σου
αρέσει». Τα μάτια του Παχώμ άστραψαν,
γιατί όλη η γη ήταν χορταριασμένη και
επίπεδη σαν την παλάμητου χεριού του
και μαύρη κάτω απ' τη χλόη σαν τον ανθό
μιάς παπαρούνας και μόνο εκεί που υπήρχε
μια χαράδρα διακοπτόταν το χορτάρι, που
έφτανε παντού στο ύψος το στήθος ενός
ανθρώπου. Ο προεστός έβγαλε το σκούφο
του από αλεπουδίσιο δέρμα και τον άπλωσε
στο κέντρο ακριβώς του λόφου: «Αυτό»,
είπε, «θα είναι το σημάδι. Βάλε τα χρήματά
σου σ' αυτόν και ο εργάτης σου θα μείνει
δίπλα σου όσο εσύ θα έχεις φύγει. Απ'
αυτό το σημάδι θα ξεκινήσεις και σ' αυτό
θα επιστρέψεις. Όση γη θα περικυκλώσεις,
όλη θα γίνει δική σου».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ έβγαλε
τα χρήματα και τα έβαλε στο σκούφο.
Ύστερα απαλλάχτηκε από την κάπα του,
ξεντύθηκε μέχρι τη μέση, έσφιξε τη ζώνη
του γύρω απ' το στομάχι του, κρέμασε ένα
σακίδιο με ψωμί στο στήθος του, έδεσε
ένα παγούρι με νερό στη λουρίδα του ώμου
του, ανέβασε τις μακριές μπότες του και
ετοιμάστηκε ν' αρχίσει.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Συζήτησε με
τον εαυτό του ποια κατεύθυνση θα ήταν
η καλύτερη να πάρει, γιατί η γη ήταν τόσο
καλή παντού: «Ω, αφού είναι όλη ίδια, θα
περπατήσω προς τον ήλιο που ανατέλλει»,
αποφάσισε τελικά. Έτσι έστρεψε το πρόσωπό
του προς αυτή την κατεύθυνση και συνέχιζε
να δοκιμάζει τα μέλη του περιμένοντας
να εμφανιστεί ο ήλιος. «Δεν πρέπει να
χάσω καιρό», σκέφθηκε, «γιατί θα καταφέρω
τα περισσότερα, περπατώντας όσο ο αέρας
θα είναι δροσερός».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ύστερα οι
καβαλάρηδες Μπασκίροι συγκεντρώθηκαν
επίσης στο λόφο και στάθηκαν πίσω από
τον Παχώμ. Δεν είχε προλάβει ο ήλιος να
ρίξει τις πρώτες του αχτίδες απ' τον
ορίζοντα, όταν ο Παχώμ ξεκίνησε μπροστά
και βγήκε στη στέππα, με τους καβαλάρηδες
να ακολουθούν πίσω του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Δεν περπατούσε
ούτε σιγά ούτε βιαστικά. Αφού είχε
προχωρήσει ένα βέρτσι σταμάτησε για να
τοποθετήσουν εκεί έναν πάσαλο. Μετά
συνέχισε πάλι... Χαλάρωσε την αρχική του
δυσκαμψία και άρχισε να μεγαλώνει το
βηματισμό του... Τώρα σταμάτησε πάλι
ώστε να τοποθετηθεί ένας ακόμη πάσαλος.
Κοίταξε επάνω στον ήλιο που ήδη φώτιζε
το λόφο καθαρά με τους ανθρώπους να
στέκονται εκεί και υπολόγισε ότι είχε
προχωρήσει περίπου πέντε βέρστια. Άρχισε
όμως να ζεσταίνεται, έτσι έβγαλε το
γιλέκο του και ξανάσφιξε τη ζώνη του.
Μετά προχώρησε ακόμη πέντε βέρστια και
σταμάτησε. Τώρα άρχισε πραγματικά να
κάνει ζέστη. Κοίταξε πάλι τον ήλιο και
είδε ότι ήταν η ώρα του πρωινού.« Ένα
στάδιο συμπληρώθηκε», σκέφτηκε. «Αλλά
η ημέρα έχει τέσσερα και είναι ακόμη
νωρίς να αλλάξω την κατεύθυνση μου.
Ωστόσο πρέπει να βγάλω τις μπότες μου».
Έτσι κάθησε κάτω, τις έβγαλε και συνέχισε
πάλι. Το περπάτημα γινόταν ευκολότερο
από δω και πέρα. «Μόλις θα έχω καλύψει
πέντε ακόμη βέρστια», συλλογίστηκε «θα
αρχίσω να στρίβω προς τα αριστερά. Αυτό
το μέρος ήταν μια πολύ καλή εκλογή. όσο
πιο πολύ προχωράω, τόσο καλύτερη είναι
η γη». Έτσι συνέχισε να προχωράει ίσια,
αν και όταν κοίταζε γύρω του ο λόφος δεν
φαινόταν σχεδόν καθόλου και οι άνθρωποι
που ήταν πάνω σ' αυτόν φαινόντουσαν σαν
μικρά μαύρα μυρμήγκια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Τώρα», είπε
τελικά στον εαυτό του, «έχω κάνει τον
κύκλο αρκετά μεγάλο και πρέπει να κάνω
στροφή». Είχε ιδρώσει αρκετά και δίψαγε.
Έτσι σήκωσε το παγούρι και ήπιε λίγο
νερό. Μετά, φρόντισε να τοποθετηθεί ένας
πάσαλος σ' αυτό το σημείο, και έκανε μια
απότομη στροφή προς τα αριστερά. Συνέχισε
να προχωράει μέσα απ' το ψηλό χορτάρι
και την καυτή ζέστη. Άρχισε όμως να
κουράζεται και κοιτώντας προς τον ήλιο
είδε ότι ήταν ώρα φαγητού. «Τώρα», είπε
στον εαυτό του, «μπορώ να δοκιμάσω να
ξεκουραστώ». Έτσι σταμάτησε και έφαγε
λίγο ψωμί, αν και χωρίς να καθήσει κάτω,
γιατί σκέφθηκε: «Άπαξ και καθήσω, θα
ξαπλώσω και στο τέλος θα με πάρει ο
ύπνος». Γι' αυτό περίμενε λίγο μέχρι που
αισθάνθηκε ότι είχε ξεκουραστεί και
τότε συνέχισε και πάλι. Στην αρχή βρήκε
εύκολο το περπάτημα, γιατί το φαγητό
είχε αναζωογονήσει τη δύναμή του, αλλά
ο ήλιος φαινόταν να γίνεται όλο και πιο
ζεστός καθώς άρχισε να κλείνει προς το
απόγευμα. Ο Παχώμ ήταν πια εξουθενωμένος,
ωστόσο είπε μέσα του: «Μιάς ώρας μπορεί
ο πόνος, κέρδος να γίνει ενός αιώνος».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Είχε διανύσει
δέκα βέρστια περίπου αυτής της καμπύλης
του κύκλου και ήταν έτοιμος να στραφεί
προς τα μέσα πάλι, προς τα αριστερά, όταν
το μάτι του έπεσε σ' ένα υπέροχο κομμάτι
γης γύρω από μιά στεγνή χαράδρα. «Θα
'ταν κρίμα να μείνει αυτό απ' έξω. Το
λινάρι θα γινόταν τόσο υπέροχα εκεί»,
σκέφθηκε,. Έτσι συνέχισε ίσια, μέχρι που
είχε συμπεριλάβει τη χαράδρα και είχε
τοποθετηθεί ένας πάσαλος και σ' αυτό το
σημείο και στράφηκε και πάλι προς τα
μέσα. Κοιτώνατς ξανά προς το λόφο μπορούσε
να δει ότι οι άνθρωποι εκεί δεν διακρίνονταν
σχεδόν καθόλου. Δεν θα ήταν λιγότερο
από δεκαπέντε βέρτσια μακριά. «Ας
είναι», σκέφτηκε, «κάλυψα τις δυο μεγάλες
καμπύλες του κύκλου και θα πρέπει να
πάρω αυτή την τελευταία απο το συντομότερο
δυνατό δρόμο. Έτσι ξεκίνησε για την
τελευταία καμπύλη και επιτάχυνε το βήμα
του.»</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ακόμη μια φορά
κοίταξε τον ήλιο. Πλησίαζε τώρα προς
την ώρα του βραδυνού φαγητού και είχε
καλύψει μόνο τα δύο βέρτσια της αποστάσεως.
Το σημείο εκκίνησε ως ήταν ακόμη δεκατρία
βέρτσια μακριά: «Πρέπει να κινηθώ γρήγορα
ίσια μπροστά τώρα», είπε στον εαυτό του,
«όσο κι αν η χώρα είναι τραχιά. Δεν πρέπει
να συμπεριλάβω στο δρόμο ούτε ένα επι
πλέον κομμάτι. Έτσι όπως είναι, έχω
συμπεριλάβει αρκετά». Και ο Παχώμ
κατευθύνθηκε ίσια για το λόφο. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Τάφος</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Προσπαθούσε
να προχωράει ίσια, χωρίς παρεκκλίσεις,
αλλά τώρα έβρισκε το περπάτημα πολύ
δύσκολο. Τα πόδια του πονούσαν άσχημα,
γιατί τα είχε γδάρει και τα είχε μωλωπίσει
και δεν τον βαστούσαν πια. Θα έδινε το
πάν για να μπορούσε να ξεκουραστεί για
λίγο, ωστόσο ήξερε ότι δεν έπρεπε, αν
επρόκειτο να ξαναφθάσει στο λόφο πριν
απο τη Δύση. Ο ήλιος τουλάχιστον δεν θα
περίμενε. Η μάλλον ήταν σαν να τον
μαστίγωνε κάποιος αμαξηλάτης να
προχωρήσει. Πότε πότε τρίκλιζε. «Είναι
βέβαιο ότι δεν έχω κάνει λάθος υπολογισμό;»
είπε στον εαυτό του. «Είναι βέβαιο ότι
δεν έχω συμπεριλάβει τόση πολλή γη, που
να μην μπορώ να γυρίσω πίσω όσο κι αν
βιαστώ; Είναι τόσο πολύς ο δρόμος που
έχω ακόμη να κάνω και είμαι πεθαμένος
στην κούραση. Δεν μπορεί όλα μου τα
χρήματα και όλοι μου οι κόποι να έχουν
πάει στα χαμένα! Ε, όπως και να' ναι
πρέπει να κάνω το καλύτερο που μπορώ».
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο Παχώμ
συγκέντρωσε τις δυνάμεις του και άρχισε
να τρέχει. Είχε ξεσκίσει τα πόδια του,
σε σημείο που αιμορροούσαν, ωστόσο
εκείνος ακόμη έτρεχε, έτρεχε όλο και
πιο που. Το γιλέκι, τις μπότες, το παγούρι
και το σκούφο τα πέταξε όλα. «Α», έκανε
τη σκέψη, «ευχαριστήθηκα πολύ με ό, τι
είδα, αλλά τώρα είναι όλα χαμένα, και
δεν θα φθάσω ποτέ στο σημάδι πριν απο
την δύση του ηλίου. Οι φόβοι του έγιναν
μόνο αφορμή να του κοπεί περισσότερο η
ανάσα, αλλά συνέχισε να τρέχει ενώ το
πουκάμισο του και η κυλότα του κόλλαγαν
επάνω στα μέλη του με τον ιδρώτα και το
στόμα του είχε ξεραθεί. Στο στήθος του
δούλευαν δύο φυσερά σιδηρουργού και η
καρδιά του ήταν ένα ατμοκίνητο σφυρί
ενώ τα πόδια του φαινόταν ότι του
κόβονται και δεν είναι πια δικά του.
Τώρα είχε ξεχάσει κάθε σκέψη για τη γη.
Το μόνο που σκεπτόταν ήταν να αποφύγει
το θάνατο απο υπερβολική προσπάθεια.
Ωστόσο, αν και φοβόταν τόσο πολύ μην
πεθάνει, δεν μπορούσε να σταματήσει:
«Να έχω προχωρήσει τόσο πολύ», σκέφτηκε,
«και ύστερα να σταματήσω! Μα θα με
νομίσουν τρελό!» Στο μεταξύ είχε αρχίσει
να ακούει τους Μπασκίρους να ζητοκραυγάζουν
και να του φωνάζουν και οι κραυγές τους
έδωσαν στην καρδιά του καινούργια
δύναμη. Έτρεχε όλο εμπρός με την τελευταία
δύναμη που του απέμενε, ενώ ο ήλιος
άγγιζε ακριβώς τον ορίζοντα. Αλλά τώρα
ήταν κοντά στο σημάδι. Μπορούσε να δει
τους ανθρώπους στο λόφο να του κουνάνε
τα χέρια και να τον ενθαρρύνουν να
προχωρήσει. Μπορούσε να βλέπει το σκούφο
από δέρμα αλεπούς κάτω στο χώμα και τα
χρήματα μέσα σ' αυτόν και τον προεστό
να κάθεται δίπλα του με τα χέρια του
κολλημένα στα πλευρά του. Ξαφνικά ο
Παχώμ θυμήθηκε το όνειρό του. «Ωστόσο
τώρα έχω πολλή γη», σκέφτηκε, «αν μόνο
με έφερνε ο Θεός να ζήσω ασφαλής σ' αυτήν.
Αλλά η καρδιά μου μου δίνει το κακό
προαίσθημα ότι έχω σκοτώσει τον εαυτό
μου». Ακόμη όμως έτρεχε μπροστά. Για
τελευταία φορά κοίταξε τον ήλιο. Τεράστιος
και κόκκινος είχε αγγίξει τη γη και είχε
αρχίσει να βυθίζεται πίσω από τον
ορίζοντα. Ο Παχώμ έφτασε στο λόφο ακριβώς
τη στιγμή που έδυε. «Α», φώναξε στην
απελπισία του, γιατί σκέφτηκε ότι όλα
χάθηκαν. Όμως, ξαφνικά αναλογίστηκε ότι
δεν μπορούσε να δει από κάτω τόσο καλά
όσο οι άνθρωποι πάνω στο λόφο και ότι
σ' αυτούς ο ήλιος δεν θα φαινόταν ακόμη
αν είχε δύσει. Όρμησε στην πλαγιά και
μπορούσε να δει καθώς σκαρφάλωνε ότι ο
σκούφος ήταν ακόμη εκεί. Τότε σκόνταψε
κι έπεσε, ωστόσο και σ' αυτήν ακόμη την
πτώση του άπλωσε τα χέρια του προς το
σκούφο και τον άγγιξε!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Α! νέε μου»,
αναφώνησε ο προεστός, «κέρδισες πραγματικά
πολλή γη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο υπηρέτης του
Παχώμ έτρεξε στον κύριό του και προσπάθησε
να τον σηκώσει, αλλά έτρεχε αίμα από το
στόμα του. Ο Παχώμ ήταν ξαπλωμένος εκεί,
νεκρός. Ο υπηρέτης ξεφώνισε κατακεραυνωμένος,
αλλά ο προεστός παρέμεινε καθισμένος
στα πόδια του και γέλασε κρατώντας τα
πλευρά του με τα χέρια του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τέλος σηκώθηκε,
πήρε μια αξίνα από το έδαφος και την
πέταξε στον υπηρέτη.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Θάψτον» ήταν
όλο που είπε. Οι Μπασκίροι σηκώθηκαν
και έφυγαν. Μόνο ο υπηρέτης έμεινε.
Έσκαψε έναν τάφο στο σχήμα του Παχώμ
από το κεφάλι ως τις φτέρνες - τρεις
ρωσικές πήχες - και τον έθαψε.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 200%; margin-bottom: 0cm; text-indent: 1cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-64947981538668571202020-12-10T14:46:00.001-08:002020-12-10T14:46:06.654-08:00ΟΙΚΟΘΕΟΛΟΓΙΑ<p> </p><p lang="en-US" style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: justify;"><span style="color: red; font-size: x-large;"><br /></span></div>
<span style="color: red; font-size: x-large;"><div style="text-align: justify;"><br /></div>
</span><p></p>
<p style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;"> Η Κτίση
ως Ευχαριστία</span></p>
<p style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;">Συγγραφέας: π.
Iωάννης Ζηζιούλας</span></p>
<p style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;">Εκδόσεις:Ακρίτας.</span></p>
<p style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;">Aπόσπασμα από
τις σελίδες (70-87)</span></p><p style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;"><br /></span></p><p style="margin: 0.49cm -0.5cm; text-align: justify;"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;"><br /></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">1. Αντιλήψεις
περί δημιουργίας κατά τους πρώτους
αιώνες</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«<span style="color: red;">Δημιουργία»
είναι ένας όρος, τον οποίο η χριστιανική
θεολογία από την αρχή βρήκε κατάλληλο,
για να αναφερθεί στην αρχή αυτού τού
κόσμου. Πρόκειται για έναν όρο, που
δείχνει ότι ο κόσμος, όπως τον ξέρουμε,
είναι έργο κάποιου - είναι το αποτέλεσμα
μιας συγκεκριμένης προσωπικής αίτιας.
Ο συνήθης ελληνικός όρος για τη δήλωση
της αρχής του κόσμου είναι δημιουργία,
αν και οι χριστιανοί συγγραφείς των
πρώτων αιώνων, για λόγους στους οποίους
θα αναφερθούμε παρακάτω, προτιμούν να
χρησιμοποιούν τον όρο κτίση - μια λέξη
που φέρνει στο νου μας εικόνες κατασκευής
και ανεγέρσεως οικοδομής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η άποψη ότι ο
κόσμος είναι «δημιουργία» κάποιου δεν
ήταν καθόλου ιουδαϊκο-χριστιανική
επινόηση. Η ιδέα ότι ο κόσμος ήταν
δημιούργημα κάποιου δημιουργού ήταν
ευρύτατα διαδεδομένη την εποχή της
εξάπλωσης τού Χριστιανισμού, και αυτό
που η Εκκλησία έπρεπε να κάνει δεν ήταν
τόσο πολύ να επιμείνει σ' αυτήν, όσο να
εξηγήσει τον τρόπο, με τον οποίο εκείνη
την εννοούσε. Είναι αλήθεια ότι υπήρχαν
ακόμα μερικοί άθεοι τον πρώτο και δεύτερο
αιώνα μ.Χ., οι οποίοι ή θεωρούσαν τον
κόσμο αποτέλεσμα κάποιων φυσικών νόμων
και ήταν ικανοποιημένοι μ' αυτή την
εξήγηση (τέτοιοι ήταν οι «φυσιολόγοι»,
τους οποίους, παλαιότερα ο Πλάτων είχε
στο νου του, όταν προέβλεπε γι' αυτούς
σκληρές τιμωρίες στους Νόμους του) ή,
όπως οι Επικούριοι, απέδιδαν την ύπαρξη
τού κόσμου σε καθαρή σύμπτωση. Αλλά όλοι
αυτοί ήταν αμελητέοι, σχεδόν
περιθωριοποιημένοι, μέσα στο διανοητικό
περιβάλλον, στο οποίο βρέθηκε η πρώτη
Εκκλησία, και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο
οι χριστιανοί συγγραφείς δεν φαίνεται
να ασχολούνται πολύ μ' αυτούς. Οι βασικές
αντιλήψεις περί δημιουργίας, τις οποίες
η Εκκλησία αντιμετώπισε, και από τις
οποίες έπρεπε να διαχωρισθεί, διακρίνονται
σε δύο κατηγορίες. Η μία ήταν η Γνωστική
ερμηνεία της δημιουργίας, και η άλλη
ήταν αυτή που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε
Πλατωνική ή κλασσικά ελληνική φιλοσοφική
άποψη. Σ' αυτές τις δύο απόψεις θα
στραφούμε, για να δούμε με συντομία με
ποιο τρόπο η χριστιανική αντίληψη περί
δημιουργίας διαμορφώθηκε στην πρώιμη
εκείνη περίοδο.<br />Ο Γνωστικισμός πίστευε
ότι ο κόσμος, στον οποίο ζούμε, είναι
τόσο διαποτισμένος με το κακό, τον πόνο,
τη θλίψη κ.λ.π., ώστε είναι αδύνατο να
έχει δημιουργηθεί από το Θεό Πατέρα,
τού οποίου η αγαθότητα ουδέποτε θα
επέτρεπε να δημιουργηθεί ένας τέτοιος
κόσμος. Έτσι, για να απαλλάξουν το Θεό
Πατέρα από κάθε ευθύνη για το κακό, που
υπάρχει στον κόσμο, οι Γνωστικοί αποδίδουν
τη δημιουργία τού κόσμου σε κατώτερους
μεσάζοντες μεταξύ τού Θεού Πατέρα και
τού κόσμου. Αυτός ονομάστηκε «δημιουργός»
και θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη δημιουργία
τού κόσμου.<br />Ό Γνωστικισμός πίστευε
ότι η δημιουργία είναι κακή εξ ορισμού
και δεν υπάρχει κανένας λόγος να σωθεί,
ειδικά όσον αφορά στην υλικότητά του.
Σύμφωνα με κάποιο γνωστικό μύθο, ο
άνθρωπος δημιουργήθηκε προτού να
δημιουργηθεί ο υλικός κόσμος, και η
παρούσα υλική σύσταση της ύπαρξής του
προκάλεσε την πτώση του. Η σωτηρία
επιτυγχάνεται με τη γνώση (γι' αυτό και
ονομάστηκε η αίρεση αυτή «Γνωστικισμός»),
μια μυστική γνώση της αλήθειας, που
δίδασκαν οι δάσκαλοι των Γνωστικών
σχολών. Μόνο με τη φυγή από το χρόνο και
το χώρο μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος. Η
φροντίδα για τον υλικό κόσμο είναι το
πιο παράλογο και αμαρτωλό πράγμα που
υπάρχει. Όσο πιο γρήγορα απαλλαγεί
κανείς από τον υλικό κόσμο τόσο
καλύτερα.<br />Είναι σε όλους γνωστό ότι η
Εκκλησία πήρε αρνητική θέση απέναντι
στο Γνωστικισμό. Μεγάλοι θεολόγοι της
εποχής εκείνης, ιδιαίτερα ο Άγιος
Ειρηναίος, επίσκοπος της Λυών στο τέλος
του 2ου αιώνα, έγραψαν πραγματείες
εναντίον των Γνωστικών. Το αποτέλεσμα
αυτής της αντι-Γνωστικής πολεμικής ήταν
να διατυπωθούν αλήθειες, που περιλήφθηκαν
στα βαπτισματικά Σύμβολα της πίστεως
στις τοπικές Εκκλησίες, και που τελικά
αποτέλεσαν τα άρθρα τού Συμβόλου της
Πίστεως, που χρησιμοποιούμε σήμερα στη
λατρεία. Μ’ αυτά τα άρθρα πίστεως
ομολογούμε ότι ο Θεός Πατέρας δημιούργησε
τον υλικό κόσμο («Πιστεύω εις ένα Θεόν
Πατέρα... ποιητήν ουρανού και γης»), και
κατά συνέπεια ο υλικός κόσμος («ορατών
τε και αοράτων») είναι «καλός λίαν»,
αφού έγινε από τον ίδιο τον Θεό Πατέρα.
Το κακό είναι φυσικά ένα πρόβλημα. Αλλά
αυτό δεν θα πρέπει να μας οδηγήσει στο
συμπέρασμα ότι ο κόσμος είναι κακός εκ
φύσεως, και ότι δεν είναι δημιούργημα
του Θεού. Η Εκκλησία, λοιπόν, έπρεπε να
βρει άλλους τρόπους να εξηγήσει την
παρουσία τού κακού, χωρίς να την αποδίδει
ούτε στον Θεό ούτε στον υλικό κόσμο. Γι'
αυτό το θέμα θα έχουμε την ευκαιρία να
πούμε περισσότερα αργότερα.<br />Αυτά για
τους Γνωστικούς, οι οποίοι εισήγαγαν
ένα χάσμα ανάμεσα στο Θεό και τη
Δημιουργία. Ο Πλατωνισμός και η επικρατούσα
την εποχή εκείνη κλασσική ελληνική
σκέψη πήραν την εντελώς αντίθετη θέση.
Γι' αυτούς όχι μόνο το χάσμα ανάμεσα στο
Θεό και τον κόσμο στένευε σε σημείο που
συχνά εξαφανιζόταν τελείως, αλλά ο
κόσμος διαποτιζόταν από τη θεία παρουσία
σε όλα τα σημεία του. «Όλα είναι γεμάτα
από θεούς». Μερικοί ταύτιζαν τον κόσμο
με το Θεό σε τέτοιο σημείο, ώστε δεν
χρειαζόταν κάποιο δόγμα για τη δημιουργία.
Άλλοι, όπως ο Πλάτων, πίστευαν ότι ο
κόσμος δημιουργήθηκε από κάποιον, τον
οποίον ο ίδιος ονόμαζε Πατέρα, ή Νου, ή
Δημιουργό, και ο οποίος έκανε τον καλύτερο
κατά το δυνατόν κόσμο — σίγουρα, όχι
τον εντελώς τέλειο, δεδομένου ότι είναι
ένας κόσμος φτιαγμένος από ύλη και
περιορισμένος στο χώρο, δύο πράγματα
που αναπόφευκτα περιόριζαν το δημιουργό.
Έτσι ο υλικός κόσμος, κατά την πλατωνική
άποψη, είναι καλός και όμορφος, όμως
μόνο μέχρι τού σημείου, που συμμετέχει
στην απόλυτη αγαθότητα και ομορφιά, που
βρίσκεται έξω από τον υλικό κόσμο, στον
κόσμο των ιδεών, στον οποίο μπορούμε να
φτάσουμε μέσα από το στοχασμό και τη
διανοητική κάθαρση, σε μια ανοδική
πορεία από τον αισθητό κόσμο στον
πνευματικό και ιδεατό. Ο καθαρός
Πλατωνισμός πήρε θετική θέση απέναντι
στον υλικό κόσμο σαν μέσο που μας
προσφέρει την κλίμακα, για ν’ ανέβουμε
ψηλότερα. Ο Νεοπλατωνισμός λίγο αργότερα
έδειξε δυσπιστία στον υλικό κόσμο, και
τον αντιμετώπισε αρνητικά.<br />Η Εκκλησία
δεν αντέδρασε στον Πλατωνισμό με τον
ίδιο πολεμικό τρόπο, που βλέπομε ότι
αντέδρασε στον Γνωστικισμό. Φάνηκε να
της αρέσει η ιδέα ότι ο κόσμος αποδίδεται
σε κάποιο «δημιουργό» (ονομαζόμενο
μάλιστα από τον Πλάτωνα «Πατέρα») και
μερικοί από τους μεγαλύτερους θεολόγους
της, όπως είναι ο Άγιος Ιουστίνος τον
δεύτερο αιώνα, φαίνεται να υπερασπίζονται
τον Πλατωνισμό σε όλα σχεδόν τα θέματα,
και ιδιαίτερα στο θέμα της δημιουργίας.
Όμως θα ήταν λάθος να νομίσει κανείς
ότι η Εκκλησία των πρώτων αιώνων είχε
δεχτεί την πλατωνική ή την αρχαία
ελληνική άποψη περί κόσμου, γιατί οι
διαφορές ήταν πολύ βαθειές και σχετίζονται
άμεσα με το θέμα, που συζητούμε στη σειρά
αυτών των ομιλιών. Ας τις εξετάσουμε με
συντομία.<br /><br />2. Δημιουργία με κάποια
«αρχή»<br /><br />Αν ρίξουμε μια προσεκτική
ματιά στα θέματα τα σχετικά με τη
δημιουργία, που χώριζαν την Εκκλησία
από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία,
πιθανόν να εντοπίσουμε την καρδιά τού
προβλήματος και την κρίσιμη διαφορά
μεταξύ αυτών των δύο στο ερώτημα αν ο
κόσμος είχε κάποια αρχή η όχι. Αυτό το
ερώτημα, όπως θα προσπαθήσουμε να
δείξουμε σ' αυτή την ομιλία, έχει συνέπειες
που φτάνουν τόσο μακριά, ώστε θα μπορούσε
κανείς να πει ότι συνιστούν μία από τις
πιο σπουδαίες πλευρές της σχέσεως
ανάμεσα στη χριστιανική Θεολογία και
στο οικολογικό πρόβλημα.<br /><br />Ότι ο κόσμος
είχε κάποια αρχή, με την απόλυτη έννοια,
φαινόταν εντελώς ανόητο και παραλογισμός
για όλους τους σκεπτόμενους αρχαίους
Έλληνες. Όπως ο καθηγητής Richard Sorabji, στη
γνωστή μελέτη του «Χρόνος, Δημιουργία
και Συνέχεια» υπογραμμίζει, η άποψη πως
το σύμπαν είχε κάποια αρχή «απορρίφθηκε
στην αρχαία. Ελλάδα απ' όλους όσοι ήταν
έξω από την ιουδαϊκο-χριστιανική
παράδοση». Για όλους τους αρχαίους
Έλληνες ο κόσμος ήταν αιώνιος. Μπορεί
κάποιος να πει πως ο Πλάτων στον Τίμαιο
(τον περίφημο διάλογο του, που έχει σχέση
με τη δημιουργία) δέχεται την ιδέα της
αρχής στη δημιουργία, αλλά το γεγονός
είναι ότι αυτή η αρχή, όπως όλες οι
θεωρίες περί αρχής στην αρχαία ελληνική
σκέψη, δεν ήταν απόλυτη, αφού προϋπέθετε
πάντοτε κάτι, από το οποίο ο κόσμος (η
κάθε τι το υλικό) δημιουργήθηκε. Στην
περίπτωση τού Πλάτωνα (στον Τίμαιο) αυτό
το προϋποτιθέμενο «κάτι», που χρησιμοποίησε
ο δημιουργός, για να κάνει τον κόσμο,
ήταν η ύλη, οι ιδέες και ο χώρος. Όλα αυτά
όμως περιορίζουν την ελευθερία του
δημιουργού. Επομένως η δημιουργία ήταν
άναρχη, και παρά το ότι τα επιμέρους
όντα μπορεί να πει κανείς ότι έχουν
αρχή, ο κόσμος σαν ολότητα δεν είχε
αρχή.<br /><br />Η Εκκλησία και οι Πατέρες πήραν
αρνητική στάση ως προς αυτή τη θεωρία.
Πίστευαν ότι περιοριζόταν η ελευθερία
τού Θεού κατά τη δημιουργία, αφού σ'
αυτήν ο Θεός είχε να κάνει με προ-υπάρχουσα
ύλη και άλλους περιορισμούς. Κάτι τέτοιο
έκανε τον Θεό και τον κόσμο να συνυπάρχουν
αιώνια, κατά κάποιον τρόπο.<br /><br />Έπρεπε
λοιπόν, να τροποποιήσουν τον Πλατωνισμό
σ' αυτό το θέμα, αν ήθελαν να παραμείνουν
κατά κάποιο τρόπο «Χριστιανοί Πλατωνικοί».
Τέτοια τροποποίηση είχε ήδη γίνει από
αυτό που oνομάζουμε «Μέσο-Πλατωνισμό»
(οι Πλατωνικές σχολές των δύο πρώτων
αιώνων μ.Χ., πριν εμφανιστεί ο Νεοπλατωνισμός
τον τρίτο αιώνα) και με τον περίφημο
Ιουδαίο φιλόσοφο της Αλεξάνδρειας τον
πρώτο μ.Χ. αιώνα, τον Φίλωνα. Η τροποποίηση
περιλάμβανε την απόρριψη της ιδέας ότι
η ύλη δεν δημιουργήθηκε από το Θεό, και
την πρόταση ότι οι ιδέες τού Πλάτωνα,
βάσει των οποίων ο Θεός έδωσε μορφή στη
δημιουργία, ήταν σκέψεις στο νου τού
Θεού. Αυτή η τροποποίηση απομάκρυνε
κατά ένα μεγάλο μέρος, τις πιο προκλητικές
για τη χριστιανική σκέψη πλευρές τού
πλατωνικού δόγματος περί δημιουργίας,
αλλά ακόμα έμειναν αρκετά που έκαναν
τον Πλατωνισμό απαράδεκτο από την
Εκκλησία σ' αυτό το θέμα. Πού βρισκόταν
το πρόβλημα;<br /><br />Το αληθινό πρόβλημα
φανερώθηκε, όταν οι χριστιανοί Πλατωνικοί,
όπως ο Ωριγένης στην Αλεξάνδρεια (τρίτος
αιώνας) εξέθεσε τη θεωρία μιας αιώνιας
δημιουργίας με βάση την πίστη, που
αναφέραμε παραπάνω (ότι δηλαδή οι ιδέες
η οι λόγοι, βάσει των οποίων δημιουργήθηκε
ο κόσμος, ήταν στη σκέψη τού Θεού), και
προκειμένου να δοθεί απάντηση στο
ερώτημα «Πώς θα μπορούσε ο Θεός να είναι
αιώνια παντοδύναμος, αν δεν είχε κάποιο
κόσμο, πάνω στον οποίο να ασκεί τη δύναμή
του;» Αυτό, όχι μόνο οδήγησε τον Ωριγένη
στη θεωρία, που επίσημα καταδικάστηκε
από την Εκκλησία λίγους αιώνες μετά,
ότι οι ψυχές προϋπήρχαν αιώνια, αλλά
επίσης έδειξε καθαρά τους κινδύνους,
που ενυπήρχαν σε κάθε δόγμα περί
δημιουργίας, το οποίο δεν προϋπέθετε
μια ριζική και απόλυτη αρχή. Όπως το
τοποθετεί ο αείμνηστος π. Γεώργιος
Φλορόφσκυ, το δόγμα τού Ωριγένη για τη
δημιουργία υπονοούσε ότι δίπλα στο Θεό
υπήρχε πάντα, αιώνια ένα μη-εγώ, ένας
μη-Θεός, πράγμα που σήμαινε ότι ο Θεός
ήταν δημιουργός εξ ανάγκης, και όχι εξ
ελευθερίας: αν δεν δημιουργούσε τον
κόσμο δεν θα ολοκληρωνόταν ως Θεός, δεν
θα ήταν Θεός. Η έννοια τού Θεού και η
έννοια του κόσμου εφάπτονται μεταξύ
τους μ' αυτόν τον τρόπο, και η ειδωλολατρία
κάνει έτσι την εμφάνιση της, μεταμφιεσμένη
σε χριστιανικό δόγμα.<br /><br />Έτσι, η ιδέα
ότι ο κόσμος έχει κάποια αρχή έπρεπε να
γίνει δεκτή κατά τρόπο απόλυτο. Αλλά
πώς μπορούσε αυτή η απόλυτη έννοια να
περιγραφεί; Και πως μπορούσε να έχει
νόημα και να μην οδηγήσει σε παραλογισμό,
όπως πίστευε η αρχαία ελληνική σκέψη;
Και πάνω απ' όλα πώς μια τέτοια ιδέα
απόλυτης αρχής επηρεάζει την ύπαρξή
μας στον κόσμο αυτό και, τελικά, την τύχη
τού κόσμου; Αυτά είναι ερωτήματα, στα
οποία θα στρέψουμε τώρα την προσοχή
μας.<br /><br />3. Δημιουργία «εκ του μηδενός»<br /><br />Η
ιδέα ότι ο κόσμος είχε μια απόλυτη αρχή
θα μπορούσε να διατυπωθεί μόνο με την
έκφραση: ο κόσμος δημιουργήθηκε «εκ τού
μηδενός», ex nihilo. Αλλά τι σημαίνει «μηδέν»
στην περίπτωση αυτή; Μπορεί να γίνει
κάτι από το τίποτε; Οι αρχαίοι Έλληνες
απαντούν κατηγορηματικά: όχι. Οι
Χριστιανοί έπρεπε να βρουν τρόπους να
κάνουν πειστική αυτή τη διατύπωση.
Μερικοί απ' αυτούς τους τρόπους δεν
εξασφάλιζαν πάντα τον απόλυτο χαρακτήρα
τού «μηδενός», αλλά υπέκυπταν έμμεσα
στη λογική της ελληνικής σκέψεως, η
οποία δεν μπορούσε να δεχτεί αυτή την
ιδέα, και την έβρισκε παράλογη. Ήδη στους
Νεοπλατωνικούς συναντάμε μια τέτοια
αντίληψη της δημιουργίας «εκ του
μηδενός», αλλά αυτοί τη δέχονταν με την
έννοια ότι η άναρχη δημιουργία θα
μπορούσε να γίνει από τον Θεό, χωρίς να
προέλθει από κάτι. Ο Θωμάς Ακινάτης τον
Μεσαίωνα έδωσε νόημα στο «μηδέν», που
το θεωρεί, λίγο-πολύ, σαν μια πηγή, από
την οποία προήλθε η δημιουργία. Ενώ ο
Karl Barth στην εποχή μας - αν μελετηθεί
προσεκτικά - φαίνεται να δέχεται το
«μηδέν» σαν ένα είδος κενού, το οποίο
απέκρουσε προαιώνια ο Θεός προς χάριν
τού Ιησού Χριστού, «εν τω οποίω και δια
του οποίου» δημιούργησε τον κόσμο.<br /><br />Όλες
αυτές οι ερμηνείες για τη δημιουργία
«εκ του μηδενός» δεν θα πρέπει να
ταυτισθούν με αυτά που ο Άγιος Ειρηναίος
και οι άλλοι Πατέρες της Εκκλησίας
εννοούσαν, όταν χρησιμοποιούσαν αυτή
την έκφραση. Σκοπός τους ήταν τότε να
διευκρινίσουν ότι τίποτε απολύτως δεν
υπήρχε πριν από τη δημιουργία. Κανένα
απολύτως γεγονός, εκτός από την ελεύθερη
θέληση του Θεού, δεν υπήρχε ούτε
συνετέλεσε, με οποιονδήποτε τρόπο, στη
δημιουργία τού κόσμου.<br /><br />Για να γίνει
κατανοητό αυτό το «εκ τού μηδενός», οι
αρχαίοι χριστιανοί θεολόγοι έπρεπε να
ξεκαθαρίσουν ένα σημείο: ο χρόνος και
ο χώρος είναι πράγματα που αρχίζουν να
υπάρχουν μαζί με τη δημιουργία. Δεν έχει
κανένα νόημα το ερώτημα: «τι έκανε ο
Θεός πριν από τη δημιουργία;», αφού δεν
υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως το «πριν» ή
το «μετά» μέχρι να εμφανισθεί η δημιουργία.
Ο χρόνος και ο χώρος είναι έννοιες, που
έχουν σχέση με την «αρχή» και ο,τιδήποτε
δεν είχε αρχή δεν μπορούσε να μετρηθεί
με τέτοια μέτρα. Έτσι, φαίνεται πως με
την αποβολή τής θέσεως ότι ο κόσμος είχε
μια αρχή, οι χριστιανοί αναζητούσαν
κάποια έννοια τού χρόνου, βάσει της
οποίας:<br /><br />α) ο χρόνος να είναι δεμένος
οργανικά με το χώρο — κάτι που ο
Πλατωνισμός, για παράδειγμα, δεν θα
μπορούσε να δεχτεί<br /><br />και β) να
χαρακτηρίζει αποκλειστικά τον κτιστό
κόσμο — όπως συμβαίνει επίσης στην
περίπτωση τού χώρου — και μαζί, χρόνος
και χώρος, να διαποτίζουν και να επηρεάζουν
αποφασιστικά την ύπαρξη ολοκλήρου τού
σύμπαντος.<br /><br />Επομένως, δεν υπάρχει
τρόπος για τον κόσμο να αποδράσει από
το χώρο και το χρόνο ή από την προϋπόθεση
της «αρχής», η οποία καθορίζει όλα τα
όντα τού κόσμου. Τα δημιουργήματα εξ
ορισμού υπάγονται σ' αυτές τις συνθήκες,
oι οποίες όχι μόνο σημαδεύουν τη διαφορά
ανάμεσα στο Θεό και στον κόσμο, στα
κτιστά και τα άκτιστα όντα, αλλά καθορίζουν
επίσης τον κόσμο υπαρξιακά. Ακριβώς σ'
αυτές τις υπαρξιακές συνθήκες τών όντων,
που δημιουργήθηκαν «εκ τού μηδενός»,
θα στρέψουμε τώρα την προσοχή μας, γιατί
έχουν άμεση σχέση με το θέμα μας.<br /><br />Τι
σημαίνει υπαρξιακά ότι δημιουργηθήκαμε
«εκ τού μηδενός»; Πώς «βιώνει» ο κόσμος
το γεγονός ότι είχε κάποια αρχή; Θα
μπορούσαμε να απαντήσουμε με συντομία
στο ερώτημα αυτό τονίζοντας τα εξής
σημεία:<br /><br />(α) Αν πάρουμε τον κόσμο σαν
μια «ολότητα», σαν μια οντότητα καθεαυτή
— πράγμα που μπορούμε να κάνουμε, αν
τον θεωρούμε πεπερασμένο και εντελώς
άλλον από τον Θεό — τότε το γεγονός ότι
ο κόσμος έχει κάποια αρχή μας αναγκάζει
να βάλουμε μια οροθετική γραμμή, ένα
σημείο εκκινήσεως, τουλάχιστον στην
αρχή του. Ένα κλασσικό λογικό αξίωμα θα
μας υποχρέωνε να βάλουμε μια οροθετική
γραμμή, ένα σημείο στάσεως, στο τέλος
επίσης, γιατί σύμφωνα μ' αυτό το αξίωμα,
ό,τι έχει αρχή έχει και τέλος. Αλλά και
αν ακόμα παραμερίσουμε αυτό το αξίωμα,
η ιδέα τού πεπερασμένου, που συνδέεται
εξ ορισμού με το κτιστό, σημαίνει ότι
στην ίδια την έννοια τού κτιστού
βρίσκεται, μαζί με την ιδέα της αρχής
και η ιδέα τού τέλους. Όλα αυτά σημαίνουν
ότι το κτιστό αυτό καθεαυτό (η προϋπόθεση
τούτη είναι αποφασιστικής σπουδαιότητας,
όπως θα δούμε, γιατί τα πράγματα είναι
διαφορετικά στην περίπτωση, που δεν
πάρουμε το κτιστό «καθεαυτό») αποτελεί
μια οντότητα περιτριγυρισμένη και
εξαρτημένη από το μηδέν: προήλθε από το
μηδέν και θα επιστρέψει στο μηδέν.<br />Ονομάσαμε
αυτή τη συνέπεια της δημιουργίας
«υπαρξιακή», όχι γιατί έχουμε υπόψη μας
κάποιες συγκεκριμένες φιλοσοφικές
σχολές που ονομάζονται έτσι, αλλά γιατί
δεν υπάρχει πραγματικά άλλος τρόπος να
μιλήσουμε για το σύμπαν, παρά μόνο όταν
κατά κάποιο τρόπο το προσωποποιήσουμε
και τού αποδώσουμε κατηγορίες προερχόμενες
από την εμπειρία μας. Δεν μπορούμε, για
παράδειγμα, να αποφύγουμε να συνδέσουμε
την εξαφάνιση κάποιου όντος με την
εμπειρία τού θανάτου η το αντίθετο, να
συνδέσουμε το θάνατο με τον αφανισμό
και την απώλεια κάποιου όντος. Αν το
σύμπαν νοηθεί σαν μια ορισμένη πεπερασμένη
οντότητα, αυτή η ίδια η δυνατότητα της
κατανοήσεως και «συλλήψεως» του από το
νου μας υπονοεί την τοποθέτηση ενός
είδους οροθετικής γραμμής γύρω του.
Αλλά οι οροθετικές γραμμές, που επιτρέπουν
τη διανοητική «σύλληψη», συνεπάγονται
υπαρξιακά την εμπειρία τού «πριν» και
τού «μετά», την εμπειρία της αρχής και
τού τέλους αυτού που κατανοούμε και
«συλλαμβάνουμε», δηλαδή κάτι ανάλογο
με την εμπειρία της γεννήσεως και τού
θανάτου του. Έτσι ο κόσμος, έχοντας
απόλυτη αρχή, κρέμεται στο κενό, και δεν
μπορεί να αποφύγει την απειλή τού
θανάτου. Το σύμπαν δεν είναι αιώνιο ούτε
ως προς την αρχή ούτε ως προς το τέλος
του. Είναι θνητό, και η θνητότητα, σ' αυτή
την περίπτωση, είναι τόσο απόλυτη όσο
και η έννοια τού όρου «μηδέν» — σημαίνει
τον ολικό αφανισμό.<br /><br />(β) Αν δεν πάρουμε
τον κόσμο σαν ολότητα, σαν μια οντότητα
καθεαυτή, αλλά κοιτάξουμε στο εσωτερικό
του, δηλαδή σε ό,τι συμβαίνει, θα λέγαμε,
μέσα του (στα επιμέρους), θα παρατηρήσουμε
τις ίδιες ακριβώς συνέπειες της «εκ τού
μηδενός» δημιουργίας. Όπως ακριβώς ο
κόσμος στην ολότητα του είχε κάποια
αρχή, έτσι και κάθε ένα ξεχωριστό ον
αυτού τού κόσμου, εξαρτάται από μια
αρχή, η οποία το απειλεί με αφανισμό. Η
χωρο-χρονική δομή τού σύμπαντος «βιώνεται»
από όλα και από όλους μέσα σ' αυτόν τον
κόσμο ως ο τρόπος, με τον οποίο τα όντα
αποχτούν το «είναι» τους και συγχρόνως
το «μη είναι» τους. Ο πατέρας μου ήταν
ενωμένος μαζί μου δια μέσου τού χρόνου,
και δια μέσου τού ίδιου χρόνου χωρίστηκε
από μένα με το θάνατο του.<br />Ο ίδιος
χώρος, που με ενώνει μαζί σας την στιγμή
αυτή, με χωρίζει από εσάς. Τα όντα
ενώνονται και χωρίζουν με τα ίδια μέσα.
Χώρος και χρόνος είναι αποκλειστικά
χαρακτηριστικά τού κτιστού, και αυτό
αφορά σε κάθε ένα κτίσμα, για το οποίο
μπορούμε να πούμε πως έχει δική του
ταυτότητα. Δεν μπορεί να υπάρξει κτιστό
ον χωρίς χώρο και χρόνο, και αυτό — εκτός
αν ο χώρος και ο χρόνος υπήρχαν πάντοτε,
δηλαδή εκτός αν όλα ήταν άναρχα —
αποδεικνύει όλα τα κτιστά τελικά «μη
όντα».<br />Θα μπορούσε, λοιπόν, να πει
κανείς ότι το μηδέν, από το οποίο προήλθε
ο κόσμος, διαπερνάει και επηρεάζει κάθε
μια ύπαρξη στο σύμπαν. Ο θάνατος έρχεται
ως απειλή επανόδου στο μηδέν, από το
οποίο προήλθε ο κόσμος, παρά το γεγονός
ότι νέες οντότητες μπορεί να προέλθουν
από τις παλιές που πέθαναν. Διότι ούτε
το γεγονός ότι τα είδη αναπαράγονται
μπορεί να μεταβάλει το γεγονός ότι ένας
συγκεκριμένος πρόγονος Α δεν υπάρχει
πλέον ως ιδιαίτερη ταυτότητα μετά το
θάνατο του, ούτε — ακόμα χειρότερα — η
επάνοδος ενός πτώματος στη γη «εξ ης
ελήφθη», για να μεταβληθεί σε βασικά
χημικά συστατικά για τη σύσταση, άλλων
όντων, μπορεί να αποτελέσει παρηγοριά
για το θάνατο ενός συγκεκριμένου όντος.
Ο θάνατος σημαίνει τον αφανισμό, ακριβώς
γιατί ο κόσμος προερχόμενος από το
μηδέν, με το οποίο είναι διαποτισμένος,
δεν κατέχει καμιά δύναμη από τη φύση
του να ξεπεράσει το μηδέν.<br />Ο Πλάτων
έπρεπε να χρησιμοποιήσει την ιδέα της
αθανασίας σαν φυσικό χαρακτηριστικό
της ψυχής, για να εξασφαλίσει την υπέρβαση
τού θανάτου στο σύμπαν. Ο Αριστοτέλης,
αφού αρνήθηκε μέχρις ενός σημείου αυτή
την πίστη τού δασκάλου του, έπρεπε να
βασισθεί στην αθανασία τού είδους δια
μέσου της αναπαραγωγής, για να αντιμετωπίσει
το πρόβλημα τού θανάτου. Με τους τρόπους
αυτούς ο κόσμος ως ολότητα θα μπορούσε
να πετύχει την αθανασία, αλλά δυστυχώς,
σε βάρος των συγκεκριμένων όντων. Αλλά
ο Χριστιανός; Τι θα μπορούσε να κάνει ο
Χριστιανός για να εξασφαλίσει την
υπέρβαση τού θανάτου ως απειλή αφανισμού
των συγκεκριμένων όντων, αφού δεν υπάρχει
αιώνιο και αθάνατο στοιχείο στη φύση
των κτιστών, δεδομένου ότι όλα τα κτιστά
όντα — περιλαμβανομένων των ψυχών, τού
είδους και της ύλης — είχαν κάποια αρχή;
Είναι τραγικό, αλλά μια και αποδεχθήκαμε
το δόγμα της δημιουργίας «εκ τού μηδενός»,
δεν θα μπορέσουμε να βρούμε κάτι σ' αυτό
τον κόσμο, που να μην είναι στη φύση του
θνητό και — αυτό είναι πολύ πιο σπουδαίο
— δεν μπορούμε να κατανοήσουμε το θάνατο
σαν κάτι λιγότερο από τη φορά προς, τον
ολοκληρωτικό αφανισμό. Εδώ βρίσκουμε
τα λόγια τού Unamuno, πολύ αποκαλυπτικά:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Μπορώ να πω
ότι ως νέος, ακόμα και ως παιδί, έμενα
ασυγκίνητος,<br />όταν μου έδειχναν τις
πιο εντυπωσιακές εικόνες της κολάσεως,<br />γιατί
ακόμα και τότε τίποτε δεν μου φαινόταν
τόσο φρικιαστικό όσο το μηδέν».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτά τα λόγια
μπορεί εύκολα να θεωρηθούν σαν μια
καθαρά ψυχολογική αντιμετώπιση τού
θέματος, τού θανάτου, και έτσι να
απορριφθούν από την καθαρή διανόηση.
Αλλά η ψυχολογική πλευρά του θανάτου —
που μπορεί η όχι να παίξει κάποιο σπουδαίο
ρόλο ανάλογα με τον άνθρωπο και τη
διάθεση του τη συγκεκριμένη στιγμή —
δεν είναι το μόνο πράγμα, στο οποίο
παραπέμπουν τα λόγια αυτά του Unamuno. Αυτά
τα λόγια μεταφέρουν πιστά το μήνυμα της
χριστιανικής θεολογίας, ότι ο κόσμος
ως ολότητα — όπως και τα επιμέρους όντα
αυτού τού κόσμου — τελούν κάτω από την
απειλή τού μηδενός, γιατί δημιουργήθηκαν
«εκ τού μηδενός» με την απόλυτη έννοια
της λέξεως «μηδέν». Ο κόσμος δεν έχει
μέσα του φυσική δύναμη, που θα μπορούσε
να τον κάνει να ξεπεράσει αυτή την
κατάσταση. Γιατί, αν αυτό γινόταν, τότε
θα ήταν αθάνατος και αιώνιος εκ φύσεως.
Δεν θα είχε αρχή με την απόλυτη έννοια,
όπως πολύ σωστά παρατήρησαν οι αρχαίοι
Έλληνες. Ένας Χριστιανός που επιθυμεί
να έχει και τα δύο, και το δόγμα της «εκ
του μηδενός» δημιουργίας και την πίστη
ότι ο κόσμος κατέχει στη φύση του κάποια
μέσα για αιώνια ύπαρξη, καταντά αναπόφευκτα
λογικά αντιφατικός. Γιατί μια τέτοια
άποψη θα σήμαινε ότι ο αιώνιος Θεός
δημιούργησε έναν αιώνιο κόσμο, δηλαδή
έναν άλλο Θεό κατά φύση, πράγμα που
οδηγεί στην πλήρη απόρριψη τού δόγματος
της δημιουργίας «εκ του μηδενός» και
την ίδια στιγμή στην κατάργηση της
διαφοράς ανάμεσα στα κτιστά και άκτιστα
όντα — μια διαφορά στην οποία επέμενε
πάρα πολύ ολόκληρη η πατερική παράδοση.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<h1 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Φρίξος
Χρίστης - Ὀρθοδοξία καὶ Οἰκολογία</span></span></h1>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Προέλευση
κειμένου: </span><span style="color: blue;"><u><a href="http://www.geocities.com/frixoschristis/ortheco.htm" target="_blank"><span style="color: black;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">http://www.geocities.com/frixoschristis/ortheco.htm</span></span></a></u></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
</p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" lang="en-US" style="font-weight: normal; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
</h2>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" lang="en-US" style="font-weight: normal; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
</h2>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
</h2>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Παράδεισος</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Σύμφωνα μὲ τὴ
Βίβλο, ὁ Θεὸς χάρισε στὸν ἄνθρωπο τὸν
Παράδεισο γιὰ τόπο κατοικίας καὶ τρόπο
ζωῆς του. Στὸν Παράδεισο ὁ ἄνθρωπος
ζεῖ ἁρμονικὰ σὲ μιὰ κοινωνία ἀγάπης
μὲ τὸν συνάνθρωπό του, τὸ Θεὸ καὶ τὴ
φύση. Ἐργάζεται εὐτυχισμένος γιὰ τὴν
προστασία τοῦ Παραδείσου ὡς τρόπου
ζωῆς καὶ ἀντλεῖ καρποὺς ἀπὸ αὐτόν.
Κι᾿ εἶναι τόσοι πολλοὶ οἱ καρποὶ στὸν
Παράδεισο ποὺ δὲν πρόκειται νὰ
τελειώσουν ποτέ. Ἡ ἔννοια τῆς ἔλλειψης
δὲν ὑπάρχει στὸν Παράδεισο. Ὅλα φτάνουν
καὶ περισσεύουν. Ποτὲ ὁ ἄνθρωπος δὲν
βρέθηκε στὴν ἀνάγκη νὰ ὑπερβεῖ τὰ
ὅρια ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, τὴ μιὰ καὶ
μοναδικὴ ἐντολή, νὰ μὴ φάει δηλαδὴ
ἀπὸ τὸν ἀπαγορευμένο καρπό.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Ἁμαρτία</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κι᾿ ὅμως, ὁ
ἄνθρωπος τὸ κάνει αὐτὸ ἀπὸ ἀπληστία.
Ὑπερβαίνει τὰ ὅρια, καὶ παραβαίνει
τὴν ἐντολή, ὄχι ἀπὸ πραγματικὴ ἀνάγκη,
ἀλλὰ ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ ματαιοδοξία.
Ἐνῷ ὁ Θεὸς τοῦ χαρίζει ἁπλόχερα μὲ
τὸ παραπάνω ὅτι χρειάζεται γιὰ νὰ
ζήσει εὐτυχισμένος, ὁ ἄνθρωπος δὲν
εἶναι ἱκανοποιημένος, ἀλλὰ θέλει
περισσότερα. Τρώγει, λοιπόν, τὸν
ἀπαγορευμένο καρπό. Ὁ Θεὸς τὸν εἶχε
προειδοποιήσει ὅτι ἂν φάει τὸν
ἀπαγορευμένο καρπό, θὰ χάσει τὸν
Παράδεισο. Καὶ πράγματι τὸν χάνει.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Γῆ</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ἡ Ἁγία Γραφή
μας ἐξηγεῖ συμβολικά, μὲ ἁπλότητα καὶ
γλαφυρότητα τὴ ζωὴ καὶ τὴ συμπεριφορὰ
τοῦ ἀνθρώπου στὴ γῆ: Ὁ Θεὸς χάρισε
στὸν ἄνθρωπο τὴ Γῆ, γιὰ τόπο κατοικίας
του. Στὴ Γῆ ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ βρεῖ
ὅλα τὰ ἀπαραίτητα γιὰ μία εὐτυχισμένη
ζωή. Μὲ τόσο κόπο, ὅσο χρειάζεται γιὰ
μία ὑγιεινὴ γυμναστικὴ μπορεῖ νὰ
ἀποκτήσει ὅτι ἐπιθυμεῖ. Κι᾿ εἶναι
τόσοι οἱ θησαυροὶ τῆς Γῆς, ποὺ δὲν
πρόκειται νὰ τελειώσουν ποτέ. Ἡ ἔννοια
τῆς ἔλλειψης δὲν ὑπάρχει. Ὅλα φτάνουν
καὶ περισσεύουν. Ποτὲ ὁ ἄνθρωπος δὲ
βρέθηκε στὴν ἀνάγκη νὰ ὑπερβεῖ τὰ
ὅρια ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, τὴ μιὰ καὶ
μοναδικὴ ἐντολή. Νὰ μὴν πλουτίσει
περισσότερο, ἀπὸ ὅσο χρειάζεται γιὰ
νὰ ἱκανοποιεῖ τὶς πραγματικές του
ἀνάγκες.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Ἁμαρτία</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κι᾿ ὅμως, ὁ
ἄνθρωπος τὸ κάνει αὐτὸ ἀπὸ ἀπληστία.
Ὑπερβαίνει τὰ ὅρια, καὶ παραβαίνει
τὴν ἐντολή, ὄχι ἀπὸ πραγματικὴ ἀνάγκη,
ἀλλὰ ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ ματαιοδοξία.
Ἐνῷ ὁ Θεὸς τοῦ χαρίζει ἁπλόχερα μὲ
τὸ παραπάνω ὅτι χρειάζεται γιὰ νὰ
ζήσει εὐτυχισμένος, ὁ ἄνθρωπος δὲν
εἶναι ἱκανοποιημένος, ἀλλὰ θέλει
περισσότερα. Κόβει λοιπόν, τὸν ἀπαγορευμένο
καρπό. Ὑπερβαίνει, δηλαδὴ τὶς δυνατότητες
τῆς Γῆς. Ἀντλεῖ περισσότερο νερὸ ἀπὸ
τὴ δυνατότητα τῆς Γῆς νὰ τὸ ἀναπαράξει.
Σκορπίζει περισσότερα καυσαέρια ἀπὸ
τὴ δυνατότητα τῆς ἀτμόσφαιρας νὰ
αὐτοκαθαριστεῖ. Τρώγει περισσότερο
κρέας ἀπὸ τὴ δυνατότητα ἀναπαραγωγῆς
τῶν ζῴων. Κόβει δένδρα γιὰ ξυλεία, ἢ
γιὰ ἄλλους λόγους, πολὺ περισσότερα
ἀπὸ τὴ δυνατότητα ἀναπλήρωσής των.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Σχέση
Ἐκκλησίας - φύσης</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ἡ Λατρευτικὴ
Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, δίνει στὴ φύση
τὴν καλύτερη θέση ποὺ θὰ μποροῦσε,
χρησιμοποιώντας γιὰ τὴ Θεία Κοινωνία,
τὸ κρασὶ καὶ τὸ ψωμί, δυὸ καθημερινῆς
χρήσης ὑλικὰ ποὺ παράγονται ἀπὸ τὴ
φύση καὶ τὸν εὐλογημένο κόπο τοῦ
ἀγρότη, τοῦ κατ᾿ ἐξοχὴν ἀνθρώπου τοῦ
λαοῦ, ποὺ συνυπάρχει καὶ συνδημιουργεῖ
μὲ τὴ φύση. Μετατρέπει μυστηριωδῶς,
κατὰ τὴ Θεία Λειτουργία, τὸ κρασὶ καὶ
τὸ ψωμὶ σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου.
Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία, δίνει τὸ στίγμα τῆς
σχέσης της μὲ τὴ φύση.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Ἐξουσία,
ἀλλὰ καὶ ὑποχρέωση</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ὡς Κορωνίδα
τῆς Δημιουργίας, ὁ ἄνθρωπος ἔχει
ἐξουσία πάνω στὴ φύση. Μιὰ ἐξουσία
ὅμως ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν
πατρικὴ προστατευτικὴ διάθεση. Τὴ
διάθεση τοῦ καλοῦ βασιλιὰ ποὺ γνοιάζεται
γιὰ τὴν εὐημερία τοῦ λαοῦ του, καὶ
φροντίζει νὰ τὸν προστατέψει ἀπὸ κάθε
ἐχθρό. Ὁ Θεὸς εἶχε προειδοποιήσει τὸν
ἄνθρωπο ὅτι ἂν φάει τὸν ἀπαγορευμένο
καρπό, θὰ χάσει τὸν Παράδεισο. Καὶ
πράγματι τὸν χάνει. Ὁ ἄνθρωπος δὲν
φέρθηκε στὴ φύση σὰν καλὸς βασιλιάς,
ἀλλὰ σὰν ἐκμεταλλευτὴς κατακτητής.
Ἔτσι φτάσαμε στὸ σημεῖο σήμερα νὰ
χάνουμε τὴ φύση.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κανιβαλισμός</span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ἡ δυναστευτικὴ
διάθεση τοῦ ἀνθρώπου δὲ σταματᾷ στὴ
φύση, ἀλλὰ ἐξελίσσεται σὲ κανιβαλισμό.
Ἄνθρωποι καταδυναστεύουν συνανθρώπους
τους μὲ ποικίλους τρόπους, μὲ σκοπὸ
νὰ ἀποκτήσουν περισσότερα ἀγαθὰ ἀπὸ
ὅσα πραγματικὰ χρειάζονται. Κυβερνήσεις
καταπιέζουν τοὺς λαούς τους, ἐργοδότες
τοὺς ὑπαλλήλους τους, πλούσιοί τους
λιγότερο πλούσιους καὶ τοὺς φτωχούς,
ἀκόμα καὶ φτωχοί τους φτωχότερους. Καὶ
φυσικὰ τὸ πρόβλημα τῆς κατακτήσεως
λαῶν ἀπὸ τὶς στρατιωτικὲς δυνάμεις
ἄλλων λαῶν, ξεκινᾷ κι᾿ αὐτὸ ἀπὸ τὴν
ἴδια πηγή. Τὴ δυναστευτικὴ διάθεση
τοῦ ἀνθρώπου ἀπέναντι στὸ κοινωνικὸ
καὶ φυσικὸ περιβάλλον, ἡ ὁποία ὀφείλεται
στὴν ἀπληστία καὶ τὴ ματαιοδοξία.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Ὀρθοδοξία
καὶ Δύση</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ἡ ἀνατολικὴ
Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπορρίπτει ἀσυζητητὶ
τὴν ἄποψη ὅτι ὁ Θεὸς ἔδωσε στὸν
ἄνθρωπο ἀπεριόριστη ἐξουσία πάνω στὴ
φύση. Τὰ Δυτικοευρωπαϊκὰ δόγματα,
ἐνστερνίζονται αὐτὴ τὴν ἄποψη. Ἂν
ὄχι ἐπίσημα, τουλάχιστον στὴ νοοτροπία
καὶ στὸν τρόπο συμπεριφορᾶς τους,
εἶναι ὁλοφάνερη ἡ πίστη ὅτι ὁ ἄνθρωπος
ἔχει ἀπεριόριστα δικαιώματα πάνω στὴ
φύση. Σήμερα, ὅλοι ἀναγνωρίζουν ὅτι ὁ
«πολιτισμὸς» ποὺ κυριαρχεῖ σ᾿ ὅλο
τὸν πλανήτη, ὁ δυτικοευρωπαϊκός,
χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν οἰκολογικὴ
κρίση. Γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, κάθε
δυναστευτικὸ φέρσιμο ἀπέναντι σ᾿
ὁποιοδήποτε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ,
ἄνθρωπο, ζῷο, φυτό, ἢ ὁποιοδήποτε ἄλλο
στοιχεῖο τῆς φύσης, ἀποτελεῖ προσβολὴ
κατὰ τοῦ Δημιουργοῦ. Κάθε ἐνέργεια
ποὺ συντελεῖ στὴ διατάραξη τῆς
κοινωνικῆς ἢ τῆς οἰκολογικῆς
ἰσορροπίας, εἶναι σοβαρότατη ἁμαρτία,
καὶ χρειάζεται μετάνοια.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Βυζαντινὴ
εἰκονογραφία</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Στὴν εἰκονογραφία
τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπεικονίζεται
ἡ φύση ἁρμονικὰ σχηματοποιημένη μὲ
τὸν ἄνθρωπο. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἄνθρωπος
ὡς κορωνίδα τῆς δημιουργίας προβάλλεται
πάντοτε στὸ προσκήνιο ἐνῷ ἡ ὑπόλοιπη
φύση τοποθετεῖται ὡς περίγυρος,
φανερώνει τὴν κυριαρχία τοῦ ἀνθρώπου
σ᾿ αὐτὴν ἀλλὰ καὶ τὴν εὐθύνη του
γιὰ μία ἁρμονικὴ συνύπαρξη μαζί της.
Γιὰ τὴ δημιουργία τοῦ καλλιτεχνικοῦ
συμπλέγματος ἀνθρώπου - φύσης ὅπως
ὑπάρχει στὴ βυζαντινὴ ἁγιογραφία,
δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἀρκέσει οὔτε τὸ
μεγαλύτερο ζωγραφικὸ ταλέντο ποὺ
ὑπῆρξε ποτὲ στὸν κόσμο. Οἱ θεμελιωτὲς
τῆς βυζαντινῆς τέχνης εἶχαν πάνω ἀπ᾿
ὅλα βιώσει προσωπικὰ τὴν κοινωνικὴ
καὶ τὴν οἰκολογικὴ ἰσορροπία,
ἐφαρμόζοντας οἱ ἴδιοι στὴ ζωή τους
τὴν ὀλιγάρκεια, τὴ νηστεία, τὸ σεβασμὸ
πρὸς τὸ συνάνθρωπο καὶ τὴ φύση.
Ἀπέκτησαν μία ἐσωτερικὴ καλλιέργεια
ἡ ὁποία ἐκφράστηκε καλλιτεχνικὰ μέσα
ἀπὸ τὰ ἔργα τους, παρουσιάζοντας σ᾿
αὐτὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ἀληθινῆς
τάξεως στὴ διαταραγμένη ἀπὸ τὴν
ἀνθρώπινη ἁμαρτία Δημιουργία τοῦ
Θεοῦ.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Παρεξήγηση
καὶ πλάνη</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ὁ σύγχρονος
ἄνθρωπος, ἀντιλαμβανόμενος τὸ οἰκολογικὸ
ἀδιέξοδο τῆς ἐποχῆς μας, ἀνησυχεῖ
καὶ κινητοποιεῖται γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή
του. Καὶ ἐφ᾿ ὅσον τὸ πρόβλημα ἔχει
τὶς ρίζες του ὅπως εἴπαμε στὸν
δυτικοευρωπαϊκὸ πολιτισμό, ὁ ὁποῖος
ἐκφράστηκε κυρίως μέσῳ τοῦ
Ῥωμαιοκαθολικισμοῦ καὶ τοῦ
Προτεσταντισμοῦ, ὅπως εἶναι φυσικὸ
ὑπάρχει μία τάση ἀντίδρασης ἐναντίον
τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς ἀνὰ τὸν κόσμο
περιβαλλοντιστές. Τὸ τραγικὸ γιὰ μᾶς
τοὺς Ὀρθόδοξους, εἶναι ὅτι οἱ λέξεις
«Ἐκκλησία» καὶ «Χριστιανισμός» ἔχουν
ἑδραιωθεῖ στὴ συνείδηση τῆς πλειοψηφίας
τῶν ἀνθρώπων τοῦ πλανήτη, μὲ τὴ
δυτικοευρωπαϊκὴ ἔννοια, περιθωριοποιώντας
τὴν Ὀρθοδοξία. Καὶ τὸ θλιβερὸ σ᾿ αὐτὴ
τὴν περίπτωση εἶναι ἡ δική μας
συμπεριφορὰ καὶ τρόπος ζωῆς, ποὺ συχνὰ
εἶναι τόσο ἐπηρεασμένα ἀπὸ τὰ
ἀντίστοιχα Δυτικοευρωπαϊκά, ποὺ ὁ
ἀντικειμενικὸς παρατηρητὴς καταλήγει
στὸ συμπέρασμα ὅτι δὲν ὑπάρχει καμιὰ
οὐσιαστικὴ διαφορά. Ἐμεῖς, λοιπὸν οἱ
Ὀρθόδοξοι, τόσο ὁ λαὸς ὅσο καὶ ὁ
κλῆρος, ἔχουμε μεγάλο μερίδιο εὐθύνης
γιὰ τὴν ἀντιεκκλησιαστικὴ χροιὰ ποὺ
παρατηρεῖται λίγο ἢ πολὺ στὴ νοοτροπία
τῶν περιβαλλοντιστῶν ἀνὰ τὸν κόσμο.
Αὐτὴ ἡ ἀντιεκκλησιαστικὴ –
ἀντιχριστιανικὴ χροιά, δὲν εἶναι καὶ
πολὺ ἐμφανής, γιατί δὲν χαρακτηρίζεται
ἀπὸ ἐπιθετικότητα. Ἂν ἦταν ἔτσι δὲν
θὰ ἦταν καὶ τόσο ἐπικίνδυνη. Ἐκφράζεται
διὰ τῆς προσφυγῆς σὲ ἄλλες θρησκεῖες,
κυρίως προερχόμενες ἀπὸ τὴν ἄπω
ἀνατολή. Οἱ θρησκεῖες τῆς ἄπω ἀνατολῆς
χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἔντονη φυσιολατρία.
Γι᾿ αὐτὸ πολλοὶ περιβαλλοντιστὲς
καταφεύγουν σ᾿ αὐτές. Πρόκειται ὅμως
γιὰ πλάνη. Σ᾿ αὐτὲς τὶς θρησκεῖες
δὲν ὑπάρχει διάκριση μεταξὺ δημιουργήματος
καὶ δημιουργοῦ. Ὁ Θεὸς ταυτίζεται μὲ
τὴ φύση, καὶ κατ᾿ ἐπέκταση μὲ τὸν
ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ταυτίζεται
μὲ τὴ φύση, καὶ κατ᾿ ἐπέκταση μὲ τὸ
Θεό. Ἔτσι ἰσοπεδώνονται τὰ πρόσωπα
καὶ ἡ διαφορετικότητά τους καὶ
ἀφανίζεται ἡ ἔννοια τῆς σχέσης μεταξύ
τους. Εἶναι τὸ ἄλλο ἄκρο τῆς
Δυτικοευρωπαϊκῆς νοοτροπίας. Ἐνῷ στὴν
Ὀρθοδοξία ὑπάρχει διαφορετικότητα,
προσωπικότητα καὶ σχέση ἀγάπης καὶ
σεβασμοῦ.</span></p>
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Διεθνεῖς
σχέσεις καὶ ἐπιστροφή</span></span></h2>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ἂς μὴν
ἐπαναπαυόμαστε, λοιπὸν μὲ τὶς καλὲς
σχέσεις ποὺ ἔχουμε μὲ τοὺς Οἰκολόγους
ἄλλων λαῶν. Σωστὸ καὶ Ὀρθόδοξο εἶναι
νὰ ἔχουμε ἀνοικτὴ τὴν καρδιά μας καὶ
νὰ σχετιζόμαστε καὶ νὰ συνεργαζόμαστε
μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους λαούς. Αὐτὴ ὅμως
ἡ σχέση μας, τότε μόνον θὰ εἶναι
ἀκίνδυνη, ἀγαστὴ καὶ παραγωγική, ὅταν
βιώνουμε στὴν καθημερινή μας ζωὴ καὶ
στὴ νοοτροπία μας ἀνόθευτα καὶ ἀκέραια
τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση, ποὺ εἶναι ὁ
μόνος δρόμος ἐπιστροφῆς στὸν παράδεισο,
δηλαδὴ στὴν ἀρχέτυπη, φυσικὴ κατάσταση
ἀνθρώπου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><u><span style="color: black;"> <span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><a href="http://www.xfd.gr/category/κοινωνία/κοινωνικά-προβλήματα">Κοινωνικά
Προβλήματα</a></span></span></u></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">✎</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="color: blue;"><u><a href="http://www.xfd.gr/tag/μετάνοια"><span style="color: black;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μετάνοια</span></span></a></u></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">,
</span><span style="color: blue;"><u><a href="http://www.xfd.gr/tag/χριστιανισμός"><span style="color: black;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">χριστιανισμός</span></span></a></u></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
<br /></span><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Συμβουλές όπως
“αλλάξτε τις λάμπες σας με οικονομικούς
λαμπτήρες φθορισμού” ή “χρησιμοποιείτε
το κλιματιστικό σας στους 27 βαθμούς”
ακούγονται παντού. Το ερώτημα είναι αν
φτάνουν αυτές οι μικροαλλαγές για να
σταματήσουμε την επιβάρυνση του
περιβάλλοντος και να του επιτρέψουμε
να ξαναβρεί τις ισορροπίες του. Μάλλον
όχι. Ευτυχώς, έχουν υπάρξει και πιο
σοβαρές φωνές, που πρότειναν τη ριζική
περικοπή της κατανάλωσης για την ανάλογη
μείωση της οικολογικής επιβάρυνσης του
πλανήτη μας. Στην κατεύθυνση της
ευαισθητοποίησης έχει εργαστεί και η
Ορθόδοξη Εκκλησία ήδη από το 1988. Αλλά
τι διαφορετικό έχει να προσφέρει η
πρόταση της Εκκλησίας;</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Η
στάση των Χριστιανών</span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ως κοινωνικά
και οικονομικά υποκείμενα, οι Χριστιανοί
δε μένουν απαθείς απέναντι στην οικολογική
καταστροφή. Άλλοτε συντελούν ενεργά σε
αυτήν και άλλοτε εργάζονται για την
αποτροπή της. Οι προτεστάντες θεολόγοι
ήταν αυτοί που θεμελίωσαν θεωρητικά το
δικαίωμα του ανθρώπου να βιάζει τη φύση
στα πλαίσια των οικονομικών του
δραστηριοτήτων, παρερμηνεύοντας την
εντολή του Θεού προς τους πρωτοπλάστους:
“αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε
τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς”
(Γέν. α’ 28). Η διαπίστωση αυτή, είναι
γενικώς αποδεκτή στο δυτικό κόσμο, γι’
αυτό και οι απανταχού της γης νεοπαγανιστές
στηρίζουν τον προσηλυτισμό τους στις
“οικολογικές μας ευαισθησίες” και
καταφέρονται κατά του Χριστιανισμού
μνημονεύοντας την προτεσταντική θεωρία.
Η τοποθέτηση όμως της Ορθόδοξης θεολογίας
είναι τελείως διαφορετική.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Σχέση
θεολογίας-οικολογίας</span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ίσως ρωτήσει
κάποιος τι σχέση έχει η θεολογία με την
περιβαλλοντική επιστήμη, ώστε να
δικαιούται να τοποθετηθεί σχετικά με
το οικολογικό πρόβλημα. Κι όμως έχει. Η
Ορθόδοξη θεολογία εξετάζει εκτενώς τον
άνθρωπο και τη φύση ως δημιουργήματα
του Θεού. Ο Θεός, ο άνθρωπος, η φύση και
η σχέση μεταξύ τους αναλύεται στην Αγία
Γραφή και ερμηνεύεται εκτενώς από τη
φωτισμένη διδαχή των Πατέρων. Το φυσικό
περιβάλλον αντιμετωπίζεται με θαυμασμό
για το κάλλος και τη νομοτέλειά του,
αλλά και με αίσθημα σεβασμού του ως
πλάσης του Θεού. Πιο συγκεκριμένα, κατά
το Θεόφιλο Αντιοχείας, «η Αγία Γραφή
μας διδάσκει με σαφήνεια ότι ο Παράδεισος
δημιουργήθηκε κάτω από αυτόν τον ουρανό,
όπου βρίσκονται και οι ανατολές και η
γη» και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
συμπληρώνει ότι «ο τεχνίτης Λόγος
συνέδεσε το παν και αυτό αποτελεί κόσμο
(κόσμημα), όπως λέγεται, και κάλλος
απρόσιτο, και δεν επινόησε ποτέ τίποτα
λαμπρότερο ή μεγαλοπρεπέστερο από
αυτόν».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η θέση του
ανθρώπου μέσα στο σύνολο της Δημιουργίας
δεν είναι τυχαία. «Ο άνθρωπος είναι
κέντρο της σκοπιμότητας του υλικού
κόσμου και η ιστορία του προσδιορίζει
την ιστορία και τη μοίρα του κόσμου»,
όπως μας λέει ο ιερός Χρυσόστομος. Ο
άνθρωπος είναι δεμένος με τη φύση, καθώς
από αυτή λαμβάνει την τροφή του. Επιπλέον,
ο Θεός τοποθετώντας τον μέσα στον υλικό
κόσμο τού έδωσε την εντολή «ἐργάζεσθαι
αὐτὸν [τον παράδεισο] καὶ φυλάσσειν»
(Γεν. β΄ 15), αναθέτοντας το αξίωμα του
οικονόμου και διαχειριστή της φύσης. Ο
άνθρωπος, ωστόσο, δεν είναι κύριος της
φύσης, αλλά Κύριος και αφέντης της είναι
ο ίδιος ο Θεός. Με την εντολή του
«φυλάσσειν» ο άνθρωπος καλείται να
διαφυλάξει το περιβάλλον κι όχι να το
καταστρέψει. Ταυτόχρονα καλείται να
λειτουργεί στη φύση σαν ιερέας ο οποίος
αναφέρει και προσφέρει την υλική κτίση
στο Δημιουργό της, αποδίδοντας «τα Σα
εκ των Σων».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Με την εντολή
του «εργάζεσθαι» η στάση του ανθρώπου
έναντι του φυσικού κόσμου και των
στοιχείων, που τον συγκροτούν γίνεται
ενεργητική. Ο άνθρωπος, δημιουργεί εντός
του κόσμου πολιτισμό, τέχνες και θεσμούς,
μιμούμενος έτσι το Δημιουργό των όλων
Θεό. Η χρήση όμως της φύσης σε αυτές τις
δραστηριότητες του ανθρώπου πρέπει να
είναι «ένθεσμη», κατά τον άγιο Φώτιο,
δηλαδή σύμφωνη με τη θεία βούληση. Αυτή
η απαίτηση συνεπάγεται και την υποχρέωση
του ανθρώπου για το σεβασμό της φυσικής
βιολογικής τάξης και την αποχή του από
βιοτεχνολογικές ή καταχρηστικές
απόπειρες διατάραξής της.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Η
διατάραξη της φυσικής τάξης</span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Παραπάνω
περιγράψαμε τον αρχικό προορισμό, που
έλαβε ο άνθρωπος προπτωτικά ως οικονόμος
και διαχειριστής της κτίσεως. Με την
πτώση των πρωτοπλάστων, ο άνθρωπος έχασε
την αρμονική σχέση προς το Θεό, αλλά και
προς τη φύση, η οποία έκτοτε «συστενάζει».
Ο Απόστολος Παύλος λέει, ότι «η κτίση
υποτάχθηκε στη ματαιότητα», με αποτέλεσμα
να έχει και αυτή ανάγκη λύτρωσης από τη
φθορά. Οι κοσμικές συνέπειες της πτώσης
άρθηκαν αντικειμενικά με την ενσάρκωση
και τη θυσία του Χριστού, η αυτονόμηση
όμως του ανθρώπου από Αυτόν και η άρνηση
οικειοποίησης της σωτηρίας συνεχίζει
να επιφέρει καταστρεπτικά αποτελέσματα
στο περιβάλλον.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η λύτρωση του
φυσικού περιβάλλοντος θα γίνει
εσχατολογικά. Η Αποκάλυψη του Ιωάννου
μάς αναφέρει για μία νέα κτίση, που θα
προκύψει από τη μεταμόρφωση του υπάρχοντος
κόσμου με την οριστική επικράτηση του
Χριστού κατά τη Δευτέρα Παρουσία. Μέχρι
τότε, η απομάκρυνση του ανθρώπου από το
Δημιουργό του οδηγεί σε καταστάσεις
που περιγράφονται ως εξής: μόλυνση του
αέρα από την εκπομπή πυρός, καπνού και
θείου, πρόκληση έλκους κακού και πονηρού
στους ανθρώπους, μόλυνση της θάλασσας
και εξαφάνιση των θαλάσσιων ζώων, μόλυνση
πηγών και ποταμών. Η αιτία για όλα αυτά
είναι η οικονομική υποδούλωση των
ανθρώπων και η άρνηση τους να αναγνωρίσουν
το Θεό. Η απόλυτη πολιτική οικονομία,
δηλαδή η άρνηση της θείας δημιουργίας
και Οικονομίας, συνοδεύεται από τη
λατρεία της κρατικής εξουσίας στο
πρόσωπο του άρχοντα και από τον απόλυτο
έλεγχο του οικονομικού και εμπορικού
βίου των πολιτών (Αποκ. ιγ΄ 16). Ο Μέγας
Βασίλειος σχολιάζοντας αναφέρει ότι
«και τα κακά από μας τους ίδιους θα
εμφανισθούν»</span><strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></strong></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Ο
ρόλος της τεχνολογίας</span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Με την επικράτηση
του Διαφωτισμού και την συνακόλουθη
άρνηση της θείας κυριότητας, τάξης και
αρμονίας της κτίσης, επικράτησε η ιδέα
ότι ο κόσμος βρίσκεται στην απόλυτη
εξουσία του ανθρώπου, ο οποίος μπορεί
να τον ερευνά και να τον εκμεταλλεύεται
χωρίς περιορισμό, σαν κτήμα του. Πρόσφορο
όργανο εκπλήρωσης αυτής της κυριαρχικής
βουλιμίας του ανθρώπου επί του φυσικού
κόσμου και αναζήτησης της ισοθεΐας του
αποτέλεσε η τεχνολογία. Για την Ορθόδοξη
Εκκλησία η τεχνολογία δεν είναι κακή,
καθώς κατά το Μέγα Φώτιο, πηγάζει από
το «κατ’ εικόνα» του ανθρώπου, ως μίμηση
των έργων του Δημιουργού. Ο μεταπτωτικός
άνθρωπος, ωστόσο, αγνόησε τη σοφία που
πηγάζει από το «νου της ψυχής», και
στηρίχθηκε στις «αισθήσεις», οι οποίες
«αναζητούν τη σωματική ηδονή και
αποστρέφονται την επακόλουθη οδύνη»
Έτσι, έστρεψε την πορεία του πολιτισμού
προς το χρήσιμο και το ευχάριστο και
κήρυξε πόλεμο κατά του φυσικού κόσμου.
Αυτή η παραδοχή επιβεβαιώνει τη θέση
μας ότι η θεολογία μπορεί να προσφέρει
μια βαθύτερη θεώρηση του οικολογικού
προβλήματος. Ως αιτία των περιβαλλοντικών
καταστροφών ανευρίσκεται η φιληδονία
των ανθρώπων και εν γένει η φιλαυτία.
Χωρίς την αντιμετώπισή της, η υποβάθμιση
του περιβάλλοντος δεν μπορεί να
σταματήσει. Στο σημείο αυτό, η πρόταση
της Ορθοδοξίας μπορεί να προσφέρει τα
μέγιστα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Ένα
πράγμα που μπορούμε να κάνουμε για να
σώσουμε το περιβάλλον: Μετάνοια</span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όπως είδαμε,
το οικολογικό πρόβλημα δεν είναι για
την Ορθόδοξη Εκκλησία απλώς πρόβλημα
καταστροφής της Φύσης, αλλά καταστροφής
του χώρου στον οποίο αποκαλύπτεται
συνεχώς η βουλή του Θεού για τον άνθρωπο.
Με την ασκητική της αντίληψη, η Ορθοδοξία
διδάσκει την αποφυγή του πλεονασμού,
διότι «η ζωή μας δε στηρίζεται στην
περίσσεια». «Είτε τρώμε, είτε πίνουμε,
όλα τα κάνουμε εις δόξαν Θεού» και «ο
άνθρωπος δε θα ζήσει μόνο με την υλική
τροφή». Παράλληλα, η Αγία Γραφή με την
εντολή του «φυλάσσειν» προβάλλει την
αρχή της προστασίας των φυσικών πόρων,
την οποία και εμμέσως προτείνει με το
θεσμό της νηστείας. Για τον Ορθόδοξο
Χριστιανό, η λύση του οικολογικού
προβλήματος εξαρτάται από τη ριζική
αλλαγή των σχέσεών μας με τον κόσμο, με
τους συνανθρώπους μας και με το Θεό και
όχι με ημίμετρα και παραλλαγές. Η Μετάνοια
και η επιστροφή μας στην απλή και ταπεινή
ζωή είναι η μόνη ουσιαστική διέξοδος.
Είναι η μόνη δυνατή σωτηρία του πλανήτη
και είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Από
μας εξαρτάται.</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ζείδωρος</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">[Το κείμενο
βασίζεται στο βιβλίο του Καθηγητή κ.
Ηλία Οικονόμου «Ορθοδοξία και Οικολογία»]</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.5cm; margin-right: -0.5cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-75293832115021063922020-12-10T14:38:00.002-08:002020-12-10T14:38:47.202-08:00ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ<p> </p><p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<br />
</p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red; font-size: x-large;">ΕΦΑΓΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ<br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;">Σύγχρονες
προκλήσεις </span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;">σε ζητήματα Βιοηθικής</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: x-large;">Μιχαήλ Χούλη,
Θεολόγου</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red; font-size: x-large;"><br /></span><br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι Βιοεπιστήμες
(βιολογία, βιοχημεία, βιοτεχνολογία
κ.α.) είναι γνωστό ότι ερευνούν το
φαινόμενο της ζωής. Σύγχρονα επιτεύγματά
τους είναι η τεχνητή γονιμοποίηση, η
κλωνοποίηση, η μεταμόσχευση οργάνων
κ.λπ. Η Βιοηθική θέτει τα όρια που πρέπει
να υπάρχουν μεταξύ καλών και κακών
συνεπειών τών διαφόρων βιοεπιστημών
στη ζωή μας, εξετάζοντας ζητήματα
αναπαραγωγής, υποστήριξης της ζωής και
αντιμετώπισης του τέλους αυτής. Η
χριστιανική ηθική εξετάζει τα πάντα με
βάση την πίστη και παράδοση των αγίων
και σκοπός είναι να επισημαίνονται οι
υπερβολές και καταχρήσεις ώστε οι
επιστήμες να οικοδομούν και όχι να
ευτελίζουν το ανθρώπινο πρόσωπο. Το
καλό δεν είναι καλό όταν εφαρμόζεται
άλλωστε χωρίς μέτρο και από έλλειψη
αγάπης. Υπερβολική ποσότητα φαρμάκου
μπορεί να σκοτώσει και άμετρη δίαιτα
να αποδυναμώσει τον οργανισμό. Επομένως
η αλήθεια, η αγάπη και η ελευθερία του
προσώπου οφείλουν να είναι η αρχή και
το τέλος κάθε προσπάθειας καλυτέρευσης
της ζωής για να θεωρηθεί αυτή γνήσια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Μόνο τα υγιή
κίνητρα πρέπει να οδηγούν την έρευνα
και όχι ο άκριτος πειραματισμός. Οι
έρευνες εκείνες της βιοτεχνολογίας που
δεν λαμβάνουν υπόψη τους την μεγάλη
αξία και την πνευματικότητα τού παράγοντα
«άνθρωπος» οφείλουν να εγκαταλείπονται.
Αρνητικό παράδειγμα αποτελούν τα
βιοτεχνολογικά πειράματα της ναζιστικής
Γερμανίας πάνω σε έγκλειστους στα
στρατόπεδα συγκεντρώσεως αιχμαλώτους,
με σκοπό να πετύχουν την δημιουργία
ανθρώπων «ανωτέρας ράτσας». </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο άνθρωπος
είναι εικόνα του Θεού και έχει προορισμό
αιώνιο. Δεν μπορεί να θεωρείται προϊόν
και αντικείμενο και να πλήττεται η
ανθρωπιά του. Ψυχοσωματικά είναι πρέπον
και δίκαιον να αντιμετωπίζεται με
ιερότητα. Ο Ιησούς Χριστός εξάλλου
διδάσκει το σωστό μέτρο κάθε πράξης
μας: «Να αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου
όπως τον εαυτόν σου», μας επισημαίνει.
Στη Γένεση αναφέρεται ότι «Στην αρχή
εποίησε ο Θεός τον ουρανό και τη γη (τα
πάντα)» και αυτό σημαίνει ότι η ζωή με
όλα τα καλά της είναι δώρο του Θεού,
νοηματίζεται από Αυτόν, και ο άνθρωπος
δεν έχει δικαίωμα να παρέμβει αρνητικά,
να κλέψει, να διαστρέψει ή να καταστρέψει
ό,τι δεν του ανήκει.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μερικές
περιπτώσεις σύγχρονων προκλήσεων σε
ζητήματα βιοηθικής θα παραθέσουμε
περιληπτικά παρακάτω:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΤΕΧΝΗΤΗ
ΚΑΙ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κάποιες γυναίκες
απελπίζονται, κλαίνε και υποφέρουν
επειδή δεν μπορούν να συλλάβουν παιδί.
Η στάση αυτή δείχνει απιστία. Κάλλιστα
μπορούν να υιοθετήσουν κάποιο παιδί
και να το μεγαλώσουν ενσταλάζοντάς του
άγιες και πανανθρώπινες αξίες, που είναι
θεάρεστη πράξη. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Δεν είναι
λίγες οι περιπτώσεις που άτεκνα ζευγάρια
μεγάλωσαν και ανέθρεψαν πολλά παιδιά,
είτε δι’ υιοθεσίας, είτε συγγενών τους
που ήσαν φτωχοί και αδυνατούσαν οι
ίδιοι. Φτάνει να βλέπουμε τη θεϊκή πλευρά
των πραγμάτων και να μην καταφεύγουμε
σε κοσμικές μόνο λύσεις, όπως είναι οι
‘τράπεζες σπέρματος’, οι παρένθετες
μητέρες και το σπέρμα από ξένο δότη. Δεν
χρειάζεται η παρεμβολή γενετικού υλικού
τρίτου προσώπου ανάμεσα στο ζευγάρι.
Προσευχή χρειάζεται μόνο και ο Θεός
έχει την τελευταία λέξη σε όλα. Έχουν
συμβεί ουκ ολίγα θαύματα με τη χάρη του
Χριστού. Χρειάζεται όμως εμπιστοσύνη
στο θέλημά Του, πίστη και ζωή χωρίς άγχος
και εγωισμό. Να αποδεχθούμε επίσης πως
τα παιδιά στην οικογένεια, ενώ είναι
ευλογία και ομορφιά, εν τούτοις δεν
είναι αυτοσκοπός στο γάμο. Σκοπός κύριος
είναι η βασιλεία του Θεού, ο αγιασμός
και ο αιώνιος προορισμός του ανθρώπου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Δια της εξαγωγής
του πυρήνα από ένα ωάριο και της προσθήκης
σ’ αυτό γενετικού υλικού ενός κυττάρου
από άλλον δότη δημιουργούμε κλώνους,
πανομοιότυπα αντίγραφα, όπως επιτρέπεται
να γίνει -και γίνεται ήδη- μόνο σε
ποικιλίες φυτών αλλά και σε ζώα. Με τον
τρόπο αυτόν αντιμετωπίζεται η στειρότητα
και δημιουργούνται κλωνοποιημένα όργανα
για μεταμοσχεύσεις. Το να προαποφασίζεις
για το φύλο, την ποιότητα και τον τύπο
άλλων ανθρώπων είναι άκρως παρακινδυνευμένο,
αφού μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωτισμό,
στέρηση ελευθερίας, σε «καλλιέργεια»
ανθρώπων μόνο για λήψη οργάνων κ.α.,
πρακτικές που έχουν ήδη ξεκινήσει, αφού
επιτρέπεται η εργαστηριακή παραγωγή
εμβρύων, τα οποία φονεύονται σε διάστημα
ανάπτυξης ορισμένων ημερών, μόνο για
χρήση και λήψη βλαστοκυττάρων για
θεραπευτικούς σκοπούς. Τελικά όμως ο
άνθρωπος έχει αξία, είναι σεβαστός ως
ον από τη σύλληψή του, ή επειδή συμφέρει
οικονομικά διάφορες εταιρείες,
‘βαπτίζεται’ άνθρωπος όποτε εμείς
θέλουμε; Για την Εκκλησία ο άνθρωπος
είναι άνθρωπος εξ άκρας συλλήψεως και
κάθε επέμβαση αντίθετη στη ζωή είναι
φόνος. Δεν έχουμε δικαίωμα, τέλος, να
καταργούμε, πλάθοντας κατά παραγγελία
ομοιότυπα, την ποικιλία των χαρισμάτων
και τον πλουραλισμό των δωρεών που μας
χάρισε ο Θεός. Αν αυτό συμβεί, θα στρέψουμε
τη φύση εναντίον μας, θα φτιάξουμε έναν
κόσμο ανώτερων και κατώτερων ανθρώπων,
και ακόμη, ευάλωτο σε ασθένειες που θα
επιδρούν καταστροφικά σε όλη «τη σειρά
των αντιγράφων». </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ευθανασία είναι
η ιατρική επίσπευση του θανάτου σε έναν
βαριά πάσχοντα άνθρωπο και γίνεται είτε
ενεργητικά (χορηγώντας θανατηφόρο ένεση
ή σταματώντας τα μηχανήματα που τον
κρατούν στη ζωή), είτε παθητικά (μη
παρέχοντας μηχανική υποστήριξη για τη
συνέχιση της ζωής του). Καταδικάζεται
από την Εκκλησία, διότι ευθανασία ηθικά
σημαίνει είτε ότι ο ασθενής δολοφονείται
(αφού θανατώνεται χωρίς τη θέλησή του,
με απόφαση άλλων), είτε ότι αυτοκτονεί,
επιζητώντας ο ίδιος το θάνατό του. Η ζωή
είναι ύψιστο δώρο του Θεού και αλλοίμονο
αν ο άνθρωπος αποκτήσει πρόσβαση στην
εκμετάλλευση και διαχείρισή της. Τότε
ανοίγονται τρομακτικές συνέπειες στην
ανελευθερία και ασυδοσία πολλών. Εκτός
απ’ αυτά που αναφέραμε, δεν πρέπει να
ξεχνάμε ότι: (α) Τα κίνητρα ορισμένων
που επιζητούν την ευθανασία σε βάρος
ανιάτου μέλους της οικογένειάς τους,
δεν είναι πάντοτε ανιδιοτελή (συμφέροντα
κληρονομιάς κ.α.), (β) Μειώνεται έτσι η
ευαισθησία των διαφόρων ιατρικών
συλλόγων, που αντίθετα πρέπει να είναι
υψηλής ευαισθησίας όταν έχεις να κάνεις
με την διατήρηση στη ζωή σοβαρά αρρώστων
συνανθρώπων μας, (γ) Δεν γνωρίζουμε ποιο
είναι το θέλημα του Θεού και αν την
επόμενη ημέρα ανακαλυφθεί το σωτήριο
φάρμακο, (δ) Ζητείται ευθανασία αρκετές
φορές από κατάθλιψη και πόνο του ασθενούς,
αλλά αμέσως μετά τη χορήγηση παυσίπονης
ένεσης ο πάσχων εκδηλώνει την αγάπη του
στη ζωή, και (ε) Ο πόνος για τη χριστιανική
διδασκαλία είναι λουτρό μετανοίας,
αφορμή μεταστροφής και αγιότητας,
κατάσταση αφέσεως αμαρτιών και πνευματική
γέφυρα ενώσεως με τη χάρη του Θεού. Έχει
να κάνει με την είσοδο του ανθρώπου στην
αιωνιότητα και τη λύτρωσή του και δεν
αντιμετωπίζεται πάντα αρνητικά, αφού
προσφέρει σωτήριες προεκτάσεις. Οι
Πατέρες και άγιοι της Εκκλησίας δέχονται
ότι εκείνος που υπομένει αγόγγυστα την
πολύχρονη αρρώστια του και την αφιερώνει
στον Χριστό, αποκτά στον ουρανό τιμή
μάρτυρος. </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΑΜΒΛΩΣΗ:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Άμβλωση σημαίνει
τεχνητή διακοπή της κύησης και θανάτωση
του εμβρύου, και αυτό ενεργείται: Είτε
επειδή ένα ζευγάρι είναι ακόμη ανύπαντρο,
είτε επειδή η κοπέλα είναι μικρή και
δεν θέλει να τεκνοποιήσει, είτε επειδή
οι γονείς πιέζουν για έκτρωση, για λόγους
επίσης υγείας και σε περιπτώσεις βιασμού.
Η Εκκλησία θεωρεί την άμβλωση φόνο, αφού
αφαιρείται μια ανθρώπινη ζωή. Δημιουργούν
άλλωστε οι εκτρώσεις μεγάλα ψυχικά
τραύματα και ενοχές. Σε αντίθεση με
ορισμένες φεμινιστικές απόψεις, το
έμβρυο για τη χριστιανική πίστη δεν
ανήκει ούτε στη μητέρα του ούτε γενικά
στους γονείς του, αλλά είναι δώρο του
Θεού σ’ αυτούς, με σκοπό να του εξασφαλίσουν
τις σωστές και κατάλληλες προϋποθέσεις
υγιούς ανάπτυξής του, ώστε να ακολουθήσει
το δρόμο μιας ανεξάρτητης και υπεύθυνης
προσωπικότητας. Ως εκ τούτου η Εκκλησία
δέχεται ως μοναδικές ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
έκτρωσης: (α) την διακινδύνευση της ζωής
της μητέρας, και (β) όταν το έμβρυο
προέρχεται από περίπτωση βιασμού.
Υπήρξαν όμως μητέρες που, ένεκα αληθινής
πίστης, διαχώρισαν στην ψυχή και τη
σκέψη τους την μορφή του βιαστή από την
εγκυμοσύνη που προκλήθηκε, και δέχτηκαν
να μεγαλώσουν με αγάπη το παιδί, το οποίο
δεν φταίει φυσικά σε τίποτε. Η άμβλωση
είναι μια ανεύθυνη συνήθως στάση απέναντι
στις προσωπικές μας ευθύνες και μια
θυσία «της ζωής που δεν μας ανήκει» (του
εμβρύου) στο γεμάτο εγωισμό και οίηση
Εγώ μας. Και είναι πράγματι περίεργο το
πώς κάποιοι κόπτονται για την υπεράσπιση
των δικαιωμάτων λ.χ. των αγρίων ζώων,
ενώ καμία σημασία δεν δίνουν για τα
δικαιώματα των ανυπεράσπιστων εμβρύων,
που δολοφονούνται καθημερινά και νόμιμα.
Ακόμη και σε δύσκολες περιπτώσεις ηθικού
διλήμματος, η Εκκλησία δεν παύει να
θυμίζει το καλάθι του Μωυσή, μέσω και
μέσα στο οποίο η Πρόνοια του Θεού έσωσε
τον μέγα προφήτη από βέβαιο θάνατο και
μάλιστα του επιφύλαξε και αξιοθαύμαστο
μέλλον. Γι’ αυτό και οφείλουμε οι
χριστιανοί να καταφεύγουμε στο θέλημα
του Θεού χωρίς κοσμικούς ενδοιασμούς.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ
ΟΡΓΑΝΩΝ:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ζωντανός για
την Εκκλησία είναι κάποιος όταν και όσο
το καρδιοαναπνευστικό σύστημά του
λειτουργεί, έστω και μηχανικά και
υποστηρικτικά, και όχι όταν υφίσταται
βαριά εγκεφαλική βλάβη, που μπορεί να
είναι και αναστρέψιμη -και έχει αυτό
επαληθευτεί πολλές φορές. Σε πολλές
δυστυχώς περιπτώσεις εξάγουν τα όργανα
κάποιου, που ενώ έχει δηλωθεί γι’ αυτόν
ότι είναι «εγκεφαλικά νεκρός», εξακολουθεί
και εκτελεί λειτουργίες πέψης, νεφρικές,
καρδιακές, έχει σταθερή θερμοκρασία
και πίεση και αναπνέει με αναπνευστήρα.
Πόσο ηθική είναι ακόμη η περίπτωση να
κρατάνε στη ζωή τούς κλινικά νεκρούς
ανθρώπους μόνο και μόνο για να τους
πάρουν τα όργανα, θεωρώντας τους, οι
εταιρείες που εμπορεύονται μοσχεύματα,
απλά ως προϊόντα και εμπορεύματα και
αντικείμενα και πηγές εξεύρεσης χρημάτων;
Πόσο επιτρεπτό είναι ηθικά να επισπεύδεις
τον θάνατο κάποιου βαριά αρρώστου γιατί
περιμένουν στην σειρά κάποιοι που
πλήρωσαν για λήψη μοσχεύματος; Όταν
φυσικά είναι ζωντανός ο δότης τη στιγμή
που του παίρνουν τα όργανα, τότε η πράξη
αυτή ισοδυναμεί με φόνο. Αντίθετα φόνος
δεν είναι η μεταμόσχευση διπλών οργάνων
(όπως οι νεφροί) ή του αίματος, όπου δεν
πεθαίνει ο βαριά ασθενής. Όλα τα ανωτέρω
παρατίθενται για προβληματισμούς πάνω
σε ουσιώδη ερωτήματα της ζωής.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο άνθρωπος δεν
είναι ένα εξάρτημα, ένα πιόνι στα
κερδοφόρα συμφέροντα εταιρειών εμπορίας
οργάνων. Όπως η έκτρωση είναι φόνος,
αλλά και η ευθανασία (αφού δεν προστατεύεται
και δεν γίνεται σεβαστό το δικαίωμα στη
ζωή του ανθρώπινου προσώπου, εξ άκρας
συλλήψεως και μέχρι τα γεράματά του),
έτσι και η δωρεά οργάνων χωρίς την
συγκατάθεση και εν ελευθερία του δότη
είναι φόνος. Η Εκκλησία επιζητεί μια
σοβαρή και υπεύθυνη στάση, απ’ όλους
τους εμπλεκόμενους φορείς, πάνω στα
φλέγοντα βιοηθικά ζητήματα που απασχολούν
τον σύγχρονο άνθρωπο, δεδομένου ότι η
απαξίωση και αποϊεροποίηση της ζωής
αυξάνονται με επικίνδυνους ρυθμούς. </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
• <span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Από
τη γέννηση ως το θάνατο», π. Ιω. Μπρεκ,
εκδ. Εν Πλω, Αθ. 2008</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
•
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Βήματα πίστης
και ζωής», ΟΕΔΒ, Αθ. 2000</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
•
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Θρησκευτικά
Γ΄ Λυκείου», Νικ. Κων/νου-Θεώνης Ντρίνιας,
εκδ. Σαββάλας, 1999</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;">
•
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Χριστιανική
Ηθική», Γεωργίου Μαντζαρίδη, εκδ. Π.Σ.
Πουρναράς, 2000</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><br /></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Βιοηθικές
προκλήσεις στη νέα χιλιετία</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: green;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μια
Ορθόδοξη απάντηση</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Τού π. </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">John</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Breck</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καθηγητή τής
Βιοηθικής</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αναδημοσίευση
από:</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> </span><span style="color: blue;"><u><span style="color: blue;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><a href="http://www.alopsis.gr/">http://www.alopsis.gr</a></span></span></u></span></span></p><p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι καιροί
αλλάζουν και αυτή η αλλαγή ουδέποτε
υπήρξε τόσο γρήγορη ή τόσο δραματική,
όσο σήμερα. Με την αποκάλυψη των
αλληλουχιών του ανθρωπίνου γονιδιώματος,
την ανάπτυξη νέων ριζοσπαστικών
αναπαραγωγικών τεχνικών, της κλωνοποίησης
συμπεριλαμβανομένης, και της δυνατότητος
τροποποίησης της ανθρώπινης ζωής στο
πιο βασικό της επίπεδο, δηλαδή την αλλαγή
της ανθρώπινης φύσης, εμείς οι Χριστιανοί
βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ηθικές
προκλήσεις, οι οποίες ταυτόχρονα
γοητεύουν και τρομάζουν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ομιλώντας από
μια εξελικτική σκοπιά, οι επιστήμονες
συζητούν για έναν ολοκληρωτικό
μετασχηματισμό της ανθρώπινης ζωής.
Πολλοί επιστήμονες προλέγουν ότι, κατά
το εξελικτικό σχήμα των πραγμάτων,
ο </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Homo</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Sapiens </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">οδηγείται
σε εξαφάνιση και προορίζεται να δώσει
τόπο στον </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Homo</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Scientificus</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">.
Αυτός είναι ο «Επιστημονικός Άνθρωπος»,
το νέο δημιούργημα της Νέας Εποχής, που
η ύπαρξή του όχι μόνο διατηρείται από
την τεχνολογία, αλλά και καθορίζεται
από αυτή. Κανείς δεν ανέμενε ότι μέσα
σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα θα
υπήρχε ένας «βιονικός» άνθρωπος, του
οποίου οι φυσιολογικές βιολογικές
λειτουργίες θα ενισχύονταν με τεχνολογική
μαγική δύναμη. Πρόσφατα πειράματα σε
ποντικούς και πιθήκους απέδειξαν ότι
ο εγκέφαλος και η ηλεκτρονική μπορούν
να αλληλεπιδρούν με τέτοιο τρόπο, ώστε
η δραστηριότητα ενός ζώου να μπορεί
επακριβώς να κατευθυνθεί από ηλεκτρόδια
εμφυτευμένα στον εγκέφαλό του. Εγκεφαλικά
εμφυτεύματα έχουν ήδη επιτρέψει σε
άλαλα άτομα να επικοινωνούν μέσω
υπολογιστού και σε κωφούς να ακούνε.
Παρόμοιες πρόοδοι επιτρέπουν σε
παραλύτους να επαναχρησιμοποιούν τα
μέλη τους. Για μερικούς, αυτά αποτελούν
εκπλήρωση της υπόσχεσης του Ευαγγελίου
ότι οι άλαλοι θα ομιλήσουν, οι τυφλοί
θα αναβλέψουν και οι παράλυτοι θα
περπατήσουν. Για άλλους, σημαίνουν ότι
η γραμμή μεταξύ του ανθρώπινου και του
τεχνητού έχει επικίνδυνα λεπτυνθεί.
Όμως η νέα αυτή τεχνολογία θέτει ένα
μείζονα κίνδυνο για την προσωπική
αυτονομία. Εάν η ηλεκτρονική μας επιτρέπει
να έχουμε τον έλεγχο, μας επιτρέπει
ακόμη να βρισκόμαστε κάτω από έλεγχο,
και το ερώτημα είναι από ποιον και για
ποιο σκοπό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ακόμη πιο
ριζικές και πιο τρομακτικές είναι οι
νέες δυνατότητες χειρισμού του ανθρωπίνου
εμβρύου από το στάδιο του ζυγωτού. Αυτό
θα επιτρέψει την παραγωγή «σχεδιασμένων
μωρών» παιδιών που τα ατομικά τους
χαρακτηριστικά θα έχουν προεπιλεγεί
από τους γονείς τους και αυτή η ίδια η
φύση τους θα έχει ουσιαστικά τροποποιηθεί
σύμφωνα με τα συμφέροντα της «Νέας
Ευγονικής».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αυτό που κάνει
ιδιαίτερα ανησυχητική την μετάβαση από
τον </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Homo</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Sapiens </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στον </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Homo</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Scientificus</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> είναι
το γεγονός ότι για πρώτη φορά ο επικείμενος
μετασχηματισμός σε κάτι που είναι ένα
καινούργιο ανθρώπινο είδος γίνεται από
τον ίδιο τον άνθρωπο.</span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κυριολεκτικά
ξαναφτιάχνουμε τους εαυτούς μας μέσα
από μια εικόνα που αντανακλά </span></span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">αλαζονεία
και απογοήτευση</span></span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">.</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αλαζονεία</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">,
γιατί ανήκουμε στους εαυτούς μας παρά
στον Θεό και επομένως έχουμε το δικαίωμα
να ξανασχηματίζουμε τους εαυτούς μας
σύμφωνα με τις πιο προκλητικές φαντασιώσεις
μας. </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Απογοήτευση</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">,
κατά το μέτρο που η αναζήτηση της τέλειας
υγείας, της μακροζωίας, της μεγαλύτερης
φυσικής δύναμης και του υψηλότερου </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">I</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">.</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Q</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">.
αποτελεί το σύμπτωμα του φόβου του
θανάτου και εκμηδένισης.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αυτή η μετατροπή
από άνθρωπο που δημιουργήθηκε «</span><span style="color: blue;"><u><a href="http://www.oodegr.com/oode/genesis/adam1.htm"><span style="color: blue;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">κατ'
εικόνα και καθ' ομοίωσιν</span></span></a></u></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">»
Θεού σε άνθρωπο κατασκευασμένο σύμφωνα
με τα προσωπικά του πάθη και επιθυμίες,
είναι </span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">επαναστατική</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> και
όχι εξελικτική. Τα ηθικά ζητήματα και
οι προκλήσεις από αυτή τη μετατροπή θα
είναι τρομακτικά. Θα είναι ο </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Homo</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Scientificus </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στην
πραγματικότητα άνθρωπος; ή, όπως μερικοί
υπαινίσσονται, είναι ανάγκη να ομιλούμε
για </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Res</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">
</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Scientificus</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">, </span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ένα
ανθρώπινο ον μεταμορφωμένο σε τεχνολογικά
επιτηδευμένο αντικείμενο;</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι μεγάλες
βιοηθικές προκλήσεις του καιρού μας
δεν προέρχονται όλες από τον άνθρωπο.
Μερικές από τις πιο τρομακτικές προκλήσεις
σχετίζονται με τις απαντήσεις μας σε
νέες επιδημίες νόσων, που λίγο ή καθόλου
ελέγχονται. Το ηθικό ζήτημα είναι ο
τρόπος που αντιδρούμε στις ασθένειες
αυτές και πως χρησιμοποιούμε τους
διαθέσιμους πόρους, για να θεραπεύσουμε
αυτούς που προσβλήθηκαν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Το πιο εμφανές
παράδειγμα είναι ο ιός </span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Hiv</span></span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">,
που έχει κάνει να υποφέρουν και να
πεθαίνουν εκατομμύρια από το </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">AIDS</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">.
Καθώς η συχνότητα της λοίμωξης ελαττώνεται
στο δυτικό κόσμο, είναι εύκολο να
ξεχάσουμε ότι </span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στην
Αφρική αντιμετωπίζουν μείζονα
επιδημία </span></span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">AIDS </span></span></span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">και
στη Νοτιοανατολική Ασία καταγράφεται
τρομακτική άνοδος της συχνότητος.</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> Για
τους Ορθόδοξους Χριστιανούς είναι ακόμη
εύκολο να ξεχαστεί η τραγωδία, κάτω από
την αντίληψη ότι η νόσος οφείλεται σε
συγκεκριμένη ηθική παρεκτροπή, η οποία
θα μπορούσε να αποφευχθεί. Το </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">AIDS</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> είναι
μια τραγική συνέπεια ιογενούς λοίμωξης,
ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης.
Είναι ανάγκη να αναγνωρισθεί ως τέτοια
και να καταπολεμηθεί με κάθε κατάλληλο
μέσο, που διαθέτουμε. Ο καθένας μας
πρέπει να νοιαστεί.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ένας από τους
πιο περίεργους και δυνητικά θανατηφόρους
λοιμογόνους παράγοντες είναι το «</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Prions</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">»,
που, χωρίς να είναι, συμπεριφέρεται ως
ιός, που τελικά οδηγεί σε καταστροφή
του εγκεφάλου, δημιουργώντας στα ζώα
τη νόσο των «τρελών αγελάδων» και στον
άνθρωπο τη νόσο </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Creutzeldt</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">-</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Jacob</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">.
Στα Γαλλικά ο πληθυντικός «</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Prions</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">»
επίσης σημαίνει την προστακτική «Ας
προσευχηθούμε», η οποία ασφαλώς είναι
η καλύτερη και ίσως η μόνη ελπίδα
αντιμετώπισής της.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Τελικά πρέπει
να σημειωθεί η αυξανόμενη εμφάνιση
του </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">Alzheimer </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μιας
εκφυλιστικής νόσου του κεντρικού
νευρικού συστήματος. Η νόσος προσβάλλει
συνήθως ηλικιωμένους και στα συμπτώματά
της περιλαμβάνονται απώλεια της μνήμης,
σταδιακή απώλεια του λόγου και του
διαλογισμού. Είναι μια φοβερή και
απειλητική αρρώστια, που δημιουργεί
ηθικά ζητήματα σχετικά με την φροντίδα
των θυμάτων της. Όταν το άτομο χάσει την
επαφή του με τα άλλα άτομα είναι στις
ηθικές υποχρεώσεις μας να το διατηρήσουμε
στην κατάσταση της γνωστικής λήθης ή
μια στοιχειώδης συμπόνοια μας υποχρεώνει
να θέσουμε τέρμα στην τραγική του
κατάσταση, οδηγώντας το στην ευθανασία;
Ενώ εμείς οι Χριστιανοί αισθανόμαστε
ότι γνωρίζουμε την απάντηση στο ζήτημα
αυτό, αυτή δεν είναι καθόλου εμφανής
στις ιατρικές ομάδες και στους συγγενείς
των αρρώστων αυτών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Το πεδίο της
βιοηθικής κανονικά καλύπτει ζητήματα
που σχετίζονται με την αρχή και το τέλος
της ζωής. Έτσι βιβλία και άρθρα εστιάζονται
αρχικά σε ζητήματα, όπως το </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">status </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">του
ανθρωπίνου εμβρύου, τις εκτρώσεις, την
ιατρικώς υποβοηθουμένη αναπαραγωγή.
Μετά μετακινούνται στο άλλο άκρο και
ασχολούνται με ζητήματα, όπως ο ορισμός
του θανάτου, η ευθανασία και τις
αντιπαραθέσεις σχετικά με την παρηγορητική
θεραπεία και άλλα συναφή θέματα, όπως
οι πρακτικές της ταφής και η αποτέφρωση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Όμως σήμερα
άλλα ζητήματα καλύπτουν την επικαιρότητα
και επεκτείνουν το πεδίο της βιοηθικής.
Μεταξύ αυτών την πρώτη θέση κατέχει η
Γενετική Μηχανική των ανθρωπίνων όντων.
Το κύριο ζήτημα του 2001 ήταν ο χειρισμός
του ανθρωπίνου εμβρύου, ιδίως από την
άποψη της συλλογής των αρχέγονων
εμβρυϊκών κυττάρων, η έρευνα των οποίων
έθεσε τη βάση για την έμμονη ιδέα της
ανθρώπινης κλωνοποίησης. Από τις ΗΠΑ
ως την Αργεντινή και την Ιταλία, οι
ερευνητές συναγωνίζονται να τελειοποιήσουν
την τεχνική, με στόχο τη δημιουργία
εμβρύων για θεραπευτικούς σκοπούς.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η όλη επιχείρηση
αντιμετωπίσθηκε με αρκετά σιωπηρή
κριτική, χάρη στην επιτυχία των επιστημόνων
και των ΜΜΕ να πείσουν ότι υπάρχει
σημαντική ηθική διαφορά μεταξύ
θεραπευτικής και αναπαραγωγικής
κλωνοποίησης. Με κάθε λογική εκτίμηση,
τέτοια διάκριση δεν υφίσταται. Όλες οι
κλωνοποιήσεις είναι από τη φύση τους
αναπαραγωγικές, οποιοσδήποτε και αν
είναι ο χρόνος ζωής του εμβρύου. </span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Στις
ημέρες μας χιλιάδες ανθρώπινα έμβρυα
δημιουργούνται για να καταστραφούν.
Όμως λίγοι στην Κυβέρνηση ή στην Εκκλησία
υψώνουν φωνές διαμαρτυρίας.</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> Όλες
φαίνεται να χαμηλώνουν μπροστά στις
ψεύτικες υποσχέσεις ιατρικής πανάκειας,
που προέρχονται από την έρευνα των
αρχέγονων εμβρυικών κυττάρων και την
κλωνοποίηση. </span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Το
γεγονός ότι τα ενήλικα αρχέγονα κύτταρα
είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα
αντίστοιχα εμβρυικά, έχει μικρή
δημοσιότητα.</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> Αυτό,
γιατί στην χρησιμοθηρική κοινωνία μας,
δεν αποδεχόμαστε ότι το αντικείμενο
αυτού του χειρισμού είναι στην
πραγματικότητα ανθρώπινες ζωές.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτά είναι
απλώς τα περισσότερα ορατά ηθικά ζητήματα
του καιρού μας. Μια όμως επισκόπηση των
βιοηθικών προκλήσεων θα έπρεπε να
θεωρήσει και άλλα ζητήματα. Αυτά
περιλαμβάνουν τη διάλυση της πυρηνικής
οικογένειας και τις συνέπειές της στη
νεότητα, το αυξανόμενο επίπεδο βίας, το
οικονομικό σύστημα, που ευνοεί τους
πλούσιους και τους δυνατούς έναντι των
πτωχών και ανίσχυρων, τη σύγχυση μεταξύ
Δημοκρατίας και καπιταλισμού, που οδηγεί
τον δυτικό κόσμο να αξιολογεί τον
ανταγωνισμό και την κερδοσκοπία έναντι
της δικαιοσύνης και του δημόσιου καλού.
Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο, είναι το
ζήτημα της εξαρτημένης συμπεριφοράς,
της οποίας τα συμπτώματα του αλκοολισμού,
της παχυσαρκίας, του θρησκευτικού
φανατισμού και άλλα είναι βιοηθικά
ζητήματα πρώτης σημασίας. Ενδιαφέρουν
τα ανθρώπινα πρόσωπα και απαιτούν
σκληρές επιλογές για τη βελτίωση των
αποτελεσμάτων τους στην προσωπική και
κοινωνική ζωή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Υπάρχει
πόλεμος έξω και λυσσομανά»...</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η καταγραφή
κάποιων παγκόσμιων δεινών, ακόμη και
όταν ενδύονται με τον ευφημισμό των
«ηθικών προκλήσεων», μπορεί εύκολα να
μας κάνει να αισθανθούμε καταβεβλημένοι
και αβοήθητοι να αντιστρέψουμε την
πλημμυρίδα της ηθικής κατάπτωσης, που
απειλεί να παρασύρει τις πιο αγαπητές
αξίες της κοινωνίας και του πολιτισμού
μας.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Για τους
Ορθόδοξους Χριστιανούς υπάρχει αληθινά
πόλεμος που λυσσομανά. Η θρησκευτική
πίστη του δυτικού κόσμου έχει λεπτυνθεί
και ίσως έχει διαλυθεί. Οι κύριες
εκκλησίες έχουν αυξανόμενα αποδεχθεί
την πολιτική ορθότητα και τον ηδονισμό.
Όχι μόνο πρόδωσαν τη χορεία των μαρτύρων,
αλλά έχουν απορρίψει κάθε μορφή
ασκητισμού, που είναι το θεμέλιο της
αγιότητος. Οι περισσότερες έχουν
εγκαταλείψει κάθε μορφής διεκδίκηση,
ότι σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι η
δόξα του Θεού. Και οι ταγοί τους απορούν
ακόμη, γιατί οι ακολουθίες τους είναι
κάτι περισσότερο από διασκέδαση.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ίσως η μεγαλύτερη
ηθική και πνευματική πρόκληση για μας
τους Ορθόδοξους Χριστιανούς σήμερα
προέρχεται λιγότερο από το πεδίο της
ιατρικής τεχνολογίας, παρά από τον
πειρασμό αυτού που αποκαλείται «</span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καλοήθης
αποστασία</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">».
Αυτή είναι ο κακοήθης «πειρασμός» </span><span style="color: red;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">να
ανανεώσουμε, στο όνομα του χριστιανισμού,
αξίες και πεποιθήσεις που δίνουν νόημα
στη ζωή μας.</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Είναι
ένας πειρασμός, στον οποίο πολλές
χριστιανικές εκκλησίες έχουν ήδη
υποκύψει. Είναι ύπουλος και εύκολα
καλύπτεται κάτω από τον μανδύα της
«σχετικότητος».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Πράγματι υπάρχει
πόλεμος που λυσσομανά.</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> Και
εμείς οι Ορθόδοξοι πρέπει να διαλέξουμε.
Από τη μία πλευρά μπορούμε να αποδεχθούμε
την ήττα. Μπορούμε να ενδώσουμε στις
κοσμικές πιέσεις και να συσχηματιστούμε,
όπως έχουν κάνει οι άλλοι. Από την άλλη
πλευρά μπορούμε να δώσουμε νέα αξία
στην Ορθόδοξη διδασκαλία, την οποία
υπηρετούμε σήμερα μόνο με τα χείλη·
διδασκαλία για τη μεταμόρφωση του
κόσμου, για την αξιοπρέπεια και την
ιερότητα της κάθε ανθρώπινης ζωής, για
τη σωτηριώδη δύναμη του Ευαγγελίου και
για το αποστολικό χρέος να εξαγγείλουμε
και να ζήσουμε αυτό το Ευαγγέλιο μέσα
σε ένα κόσμο αμαρτωλό και εχθρικό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Εάν, με τη Χάρη
του Θεού, διαλέξουμε τη δεύτερη θέση,
αυτό σημαίνει ότι διαλέγουμε τη μόνη
απάντηση που είναι κατάλληλη στις
σημερινές ηθικές προκλήσεις. Αυτό
σημαίνει πρόκληση να γίνουμε άγιοι.
Όμως το να κάνεις αυτή την εξαγγελία
στην εποχή των βιοϊατρικών διλημμάτων
και των άλλων προόδων προκαλεί τη
γελοιότητα και τη χλεύη. Το να αρνείσαι
να συσχηματισθείς με το χρησιμοθηρικό
πνεύμα, τόσο εμφανές στις δυτικές
κοινωνίες, οπωσδήποτε είναι το σημερινό
ανάλογο της άρνησης να θυσιάσεις στο
άγαλμα του Ρωμαίου Αυτοκράτορος. Προκαλεί
όχι μόνο χλευασμό, αλλά και μαρτύριο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ό,τι διακρίνει
την Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη από κάθε
άλλη έκφραση Χριστιανικής πίστης, είναι
η πεποίθησή της ότι το ανθρώπινο πρόσωπο
καλείται από το Θεό να αλλάξει· να
ωριμάσει με τη δύναμη του Αγίου
Πνεύματος· να προχωρήσει από την
πνευματική νηπιότητα στην πνευματική
ωριμότητα. Αυτό συνεπάγεται πάνω από
όλα αγώνα ενάντια σ' αυτό που οι Άγιοι
Πατέρες αποκαλούν «πάθη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι Ορθόδοξοι
Χριστιανοί είναι ίσως οι μόνοι που
αναγνωρίζουν την ανάγκη τους για
ολοκληρωτική αλλαγή και προχωρούν στην
πραγματοποίησή της. Ο στόχος αυτός της
εσωτερικής κίνησης για μια ακόμη φορά
είναι η αγιότητα. Ενόσω επιτυγχάνουμε
αυτόν το στόχο και επιτρέπουμε στο Άγιο
Πνεύμα να εργασθεί μέσα μας αυτή τη
μετατροπή, αγιοποιούμε αμφότερα, τους
εαυτούς μας και τον κόσμο γύρω μας. Έτσι
διαμορφώνουμε τη βάση για οποιαδήποτε
κατάλληλη απάντηση, που ίσως προσφέρουμε
στα σοβαρά βιοηθικά και άλλα ηθικά
ζητήματα της καθημερινής μας εμπειρίας.
Υπάρχει, από πρακτικής πλευράς, κάποια
δυνατότητα για μας τους Χριστιανούς να
πραγματοποιήσουμε πραγματικές και
θετικές αλλαγές σ ένα κόσμο φορτωμένο
με τόσες ηθικές προκλήσεις; Πώς μπορεί
η προσωπική μας αναζήτηση για αγιότητα
να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τις
αποφάσεις και τις πράξεις αυτών που
κατέχουν τη δύναμη στις κυβερνήσεις,
στις πολυεθνικές εταιρείες και τα
εργαστήρια; Δεν είναι ουτοπία ή απλώς
ανοησία να σκεπτόμαστε ότι μπορούμε
κατά κάποιο τρόπο να επηρεάσουμε πρόσωπα
που έχουν σαν κίνητρο τη σαγήνη της
επιστημονικής θεραπείας ανιάτων
ασθενειών και πάνω από όλα την υπόσχεση
απεριορίστου κέρδους;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οποτεδήποτε
αντιμετωπίζουμε προκλήσεις ή διλήμματα
που φαίνονται καταπιεστικά και άλυτα
θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η Βουλή του
Θεού κυβερνά όντως όλα τα πράγματα. Μέσα
από τις χωρίς νόημα τραγωδίες και
εκδηλώσεις του κακού, ο Θεός μπορεί να
δώσει νόημα και να εργαστεί το σχέδιο
Του. Αυτό ισχύει τόσο για τα βιοηθικά
ζητήματα, όσο και για τις προσωπικές
μας κρίσεις.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Πώς μπορούμε
να απαντήσουμε στις πολλές ηθικές
προκλήσεις του καιρού μας; Η απάντηση
είναι πολύ απλή. Πρέπει να απαντήσουμε
ως ιερείς. Η Ιερωσύνη δεν είναι μόνο για
τους χειροτονημένους ιερείς. Κατά τον
Απόστολο Πέτρο ο καθένας μας είναι μέλος
ενός «</span><span style="color: blue;"><u><a href="http://www.oodegr.com/oode/orthod/iereis1.htm"><span style="color: blue;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ιερατεύματος
αγίου</span></span></a></u></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">»,
γένος εκλεκτόν, βασίλειον ιεράτευμα,
έθνος άγιον». Ένα σημαντικό στοιχείο
της κοινής ιερατικής μας αποστολής
είναι η μεσολαβητική προσευχή. Με αυτήν
κρατάμε στο Φως του Θεού και στη
φιλανθρωπία Του τις ζωές όλων που είναι
θύματα των καταστροφικών πράξεων των
άλλων ανθρώπων, μαζί με τους ίδιους τους
καταστροφείς. Έτσι καλούμεθα να κάνουμε
μια ιερατική προσφορά για κάθε
κατεστραμμένο έμβρυο, για κάθε παιδί
που σκοτώνεται με έκτρωση, για κάθε
παιδί που υπόκειται σε βία, και άλλες
μορφές εκμετάλλευσης. Ακόμη η ιερατική
μας υπηρεσία περιλαμβάνει προσφορά στο
Θεό των αναπήρων μελών της κοινωνίας
μας, τα οποία τόσο εύκολα χαρακτηρίζουμε
«μειονεκτικά» και τα περιθωριοποιούμε.
Περιλαμβάνει προσευχή για εκείνους που
διαπράττουν εγκλήματα βίας, ζητώντας
από τον Θεό να αφυπνίσει τη συνείδησή
τους και να μεταμορφώσει την καρδιά
τους και να θεραπεύσει τις καταστροφικές
τάσεις τους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτό σημαίνει
προσευχή για τους επιτιθεμένους, καθώς
και για τα θύματά τους. Και δεν υπάρχει
διαφορά εάν είναι τρομοκράτες, δημιουργοί
παιδικής πορνογραφίας στο διαδίκτυο ή
γιατροί που κάνουν εκτρώσεις και ασκούν
ευθανασία στα νοσοκομεία και τις
κλινικές.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτό το είδος
της ιερατικής υπηρεσίας αποτελεί
υπευθυνότητα του κάθε βαπτισμένου
Χριστιανού, χωρίς εξαίρεση. Είναι μία
υπηρεσία, με την οποία ο καθένας μας
μπορεί να προσφέρει στο Θεό και αυτούς
που δημιουργούν ηθικά διλήμματα και
αυτούς που υποφέρουν από τις συνέπειές
τους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ίσως ακούγεται
πολύ απλό ή απλοϊκό ο υπαινιγμός ότι η
πιο κατάλληλη απάντησή μας στις βιοηθικές
και άλλες ηθικές προκλήσεις είναι να
προσευχόμεθα. Ακόμη, έστω και αν είμαστε
σε θέση να επηρεάσουμε το Κοινοβούλιο,
να απαγορεύσουμε την ανθρώπινη
κλωνοποίηση, να δώσουμε εναλλακτικές
λύσεις για τις εκτρώσεις και την
ευθανασία, δεν θα υπάρξει τελειωτική
λύση για τις προσπάθειές μας, αν δεν τις
επιχειρήσουμε για την δόξα του Θεού και
για την εκπλήρωση του σχεδίου Του για
τη σωτηρία του κόσμου.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">«Υπάρχει πόλεμος
έξω και λυσσομανά». Αυτή η λυσσαλέα
αντιπαράθεση κατά τον Απόστολο Παύλο
είναι ουσιαστικά ένας αγώνας προς τις
«αρχές και εξουσίες, προς τους κοσμοκράτορας
του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα
πνευματικά της πονηρίας εν τοις
επουρανίοις» (Εφ. 6/στ: 12). Είναι ένας
βαθιά πνευματικός αγώνας, που η Εκκλησία
και τα μέλη της καλούνται να διεξάγουν
ενάντια σε έναν πολιτισμό που χαρακτηρίζεται
ως πολιτισμός θανάτου. Όπου μπορούμε
να ομιλήσουμε και να δράσουμε με τρόπο
που να περιορίσουμε την περαιτέρω
καταστροφή της ανθρώπινης ζωής και να
φέρουμε θεραπεία και ειρήνη σ αυτούς
που την έχουν ανάγκη, πρέπει να το κάνουμε
με κάθε διαθέσιμο μέσο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm; text-indent: 1cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Σ αυτόν τον
τρίτο χρόνο της νέας χιλιετίας (σημ. το
άρθρο προφανώς γράφτηκε το 2003). βρισκόμαστε
μπροστά σε τρομακτικές προκλήσεις, που
προέρχονται από τις προόδους της
βιο-ιατρικής τεχνολογίας. Ό,τι γνωρίζουμε
και τιμούμε ως παραδοσιακές αξίες,
διαμορφωμένες κυρίως από το Ευαγγέλιο,
γρήγορα εξαφανίζονται. Ο σεβασμός για
την απόλυτη αξιοπρέπεια και ιερότητα
της ανθρώπινης ζωής δίνει τη θέση του
στην καθαρή χρησιμοθηρία. Έμβρυα
δημιουργούνται και καταστρέφονται,
έτσι ώστε οι ερευνητές να πάρουν τα
αρχέγονα εμβρυϊκά κύτταρά τους, ενώ οι
εκτρώσεις συνεχίζονται και οι ηλικιωμένοι
και ανήμποροι φοβούνται για τη ζωή τους.
Ήδη ερευνητές προτείνουν για κάθε παιδί
που δημιουργείται στο δοκιμαστικό
σωλήνα, να δημιουργείται και ένας κλώνος,
ο οποίος μια μέρα θα μπορεί να του
προμηθεύσει ιστούς, μέλη ή ζωντανά
όργανα. Άλλοι ιατρικοί φορείς προτείνουν
τα άτομα που φθάνουν μια ορισμένη ηλικία
ή υποφέρουν από αναπηρίες να τους
επιτρέπεται — δηλ. να υποχρεώνονται —
να πεθάνουν. Η ευθανασία, που αρχικά
ήταν μια εκδοχή συμπόνοιας και
ενδιαφέροντος για «θάνατο με αξιοπρέπεια»,
έχει γίνει πολιτική· θανατική καταδίκη
για το έγκλημα κάποιος να είναι ηλικιωμένος
ή ανήμπορος. Η τρομοκρατία δεν περιορίζεται
στους δρόμους της Νέας Υόρκης ή του Τελ
Αβίβ. Υπάρχει εξίσου στα εργαστήρια και
τα νοσοκομεία κάτω από άλλο όνομα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οι καιροί
αλλάζουν. Εάν θέλουμε να αλλάζουμε μαζί
με τους καιρούς, με τρόπο που να συμφωνεί
με τη θέληση και το σκοπό του Θεού για
τους εαυτούς μας και τον κόσμο που ζούμε,
πρέπει να ιδούμε τα μαγικά βιοηθικά
ζητήματα με μια ιερατική χειρονομία,
που θα αναθέτει όλα αυτά στα χέρια του
Θεού. Είναι ανάγκη να τα κρατήσουμε στο
Φως της Αναστάσεως του Χριστού, της
νίκης του ενάντια στην αμαρτία, τη βία,
το θάνατο και τη διαφθορά, με τη βεβαία
πεποίθηση ότι η θέληση του Θεού θα
κυβερνήσει όλα τα πράγματα.</span></p>
<h3 align="CENTER" class="western" style="margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: blue;"><u><a href="http://albanaki.blogspot.gr/2013/10/blog-post_6126.html"><span style="color: black;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>Βιοηθική
και κλωνοποίηση</b></span></span></a></u></span></h3>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η τεχνική της
κλωνοποίησης συνίσταται στη μεταφορά
του πυρήνα ενός σωματικού (μη γεννητικού)
κυττάρου σε ένα ωάριο από το οποίο έχει
αφαιρεθεί ο πυρήνας του. Με την τεχνική
αυτή το «νέο ωάριο» περιέχειποσοτικώςτο
DΝΑ που υπάρχει μετά τη φυσιολογική
σύζευξη ωαρίου- σπερματοζωαρίου. Στη
συνέχεια το νέο αυτό ωάριο δέχεται
ερεθίσματα ηλεκτρικά ή χημικά- και
μπορεί να αρχίσει να πολλαπλασιάζεται,
όπως συμβαίνει στο φυσιολογικώς
γονιμοποιημένο ωάριο, και δημιουργεί
ύστερα από μερικές ημέρες μία κρίσιμη
μάζα που καλείται «βλαστοκύστη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αυτή η
βλαστοκύστη, εάν φιλοξενηθεί στη μήτρα,
ενδέχεται να συνεχίσει την εμβρυϊκή
ανάπτυξη και να καταλήξει στη γέννηση
ενός νέου οργανισμού, του «κλώνου»
Επιπροσθέτως, τα ηθικά και νομικά
προβλήματα που δημιουργούνται είναι
υπαρξιακά:</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">1) Οι κλώνοι δεν
είναι αποτέλεσμα φυσιολογικής
αναπαραγωγικής διαδικασίας, αλλά
χρησιμοποιούνται ως μέσον ικανοποίησης
της προσωπικής φιλοδοξίας του
«κλωνοποποιημένου ατόμου» που θίγει
την αξιοπρέπεια του νέου όντος και
«συνιστά κατάχρηση της βιολογίας και
της ιατρικής».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">2) Δεν επιτυγχάνεται
συνδυασμός του DΝΑ δύο επιμέρους ατόμων,
συνδυασμός που είναι σημαντικός
παράγοντας για την εξέλιξη και τη
γενετική ποικιλομορφία του ανθρωπίνου
γένους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">3) Περιορίζεται
η ατομικότητα, αφού ο «κλώνος» είναι
ένα απλό αντίγραφο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">4) Ως μέθοδος
«επιλογής» αποτελεί αθέμιτη μέθοδο
ευγονικής.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">5) Προκαλεί
οικογενειακή σύγχυση αφού ο κλώνος
μπορεί να είναι ταυτοχρόνως και κλώνος
και παιδί.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">6) Οταν ο δότης
του σωματικού κυττάρου (πυρήνας) και ο
δότης του απύρηνου ωαρίου είναι το ίδιο
άτομο, τότε ο κλώνος και ο δότης έχουν
όχι μόνο το ίδιο DΝΑ στον πυρήνα αλλά
και το ίδιο μιτοχονδριακό DΝΑ. Είναι
προφανές ότι βιολογικώς η αναπαραγωγική
κλωνοποίηση είναι μηαποδεκτή δεδομένου
ότι υπάρχει εκτεταμένη άγνοια στον
τομέα αυτό της βιολογίας, αφού δεν
γνωρίζουμε ποια θα είναι η έκφραση των
διαφόρων γονιδίων. Αλλά και αν υποθέσουμε
ότι πολλά από αυτά θα επιλυθούν, δεν
σημαίνει ότι η μέθοδος που υπερβαίνει
το «θείον» θα είναι ηθικώς και νομικώς
αποδεκτή. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><br /></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η νομική πλευρά</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Από πλευράς
Διεθνούς Δικαίου, το Πρόσθετο Πρωτόκολλο
του Συμβουλίου της Ευρώπης, στη Σύμβαση
για την Προστασία των Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων και της Αξιοπρέπειας του
Ανθρωπίνου Οντος (Κοινή Υπουργική
Απόφαση ΑΦ 0546/1/ΑΣ 723/Μ 4898/21 ΟΚΤ. 1998- ΦΕΚ
Α224), αναφέρει στο άρθρο 1 1 ότι «κάθε
παρέμβαση που έχει ως σκοπό τη δημιουργία
ανθρωπίνου όντος γενετικώς όμοιο με
ένα άλλο ανθρώπινο ον, ζωντανό ή νεκρό,
απαγορεύεται». Αλλά και στη χώρα μας η
αναπαραγωγική κλωνοποίηση απαγορεύεται.
Ο Ν. 3089/23/12/02 (ΦΕΚ 327 Α Δ ) στο άρθρο 1455 κεφ.
8 αναφέρει ρητώς ότι «η ανθρώπινη
αναπαραγωγή με τη μέθοδο της κλωνοποίησης
απαγορεύεται» και ο Ν. 3305 (ΦΕΚ Α Δ 17,
27/01/05) «Εφαρμογή της Ιατρικής Υποβοηθούμενης
Αναπαραγωγής», στο άρθρο 26 1 αναφέρει
ότι όποιος παραβαίνει τις ως άνω διατάξεις
του ΑΚ 1455 τιμωρείται με ποινή κάθειρξης
μέχρι 15 ετών, όπως άλλωστε απαγορεύεται,
με ανάλογες διατάξεις, στο δίκαιο πολλών
ευρωπαϊκών χωρών.</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Διευκρινίζεται
όμως ότι στο προοίμιο του πρόσθετου
Πρωτοκόλλου του Συμβουλίου της Ευρώπης
προβλέπεται πως ορισμένες τεχνικές
κλωνοποίησης μπορεί να εφαρμοστούν
«εφόσον προσφέρουν στην επιστήμη γνώση
και στην ιατρική δυνατότητες θεραπευτικών
εφαρμογών», τεκμαίρεται λοιπόν ότι η
τεχνική της κλωνοποίησης, γενικώς, δεν
είναι δυνατόν να αποκλειστείως
μέσοέρευνας, αφού μπορεί να προκύψουν
ευεργετικά αποτελέσματα για τον πάσχοντα
συνάνθρωπό μας. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Θα πρέπει
να αναφέρουμε το απόφθεγμα ότι «έρευνα
του σήμερα είναι ενδεχομένως η εφαρμοσμένη
θεραπευτική ιατρική τού αύριο». (*) Εθνική
Επιτροπή Βιοηθικής. Εκθεση για την
Αναπαραγωγική Κλωνοποίηση στον Ανθρωπο.
Θέσεις για Σύγχρονα Προβλήματα. 2η
έκδοση. Εθνικό Τυπογραφείο, 2008, σελ.
123-138.</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ο κ. Γιάννης
Παπαδημητρίου είναι ομότιμος καθηγητής
Ιατρικής, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής
Βιοηθικής.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-13838073247056057572020-12-10T14:33:00.000-08:002020-12-10T14:33:02.124-08:00Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: x-large;"><u>Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ</u></span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-size: x-large;"><strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Η
τεχνολογία ως ευλογία Θεού</span></span></strong><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> </span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;">(«Ο
Θεός είναι η πηγή της βεβαιότητας και
η εγγύηση της επιστήμης», </span></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;">Ρ.Καρτέσιος
– μαθηματικός και φιλόσοφος)</span></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><br /></span></span><br /><span style="color: #29303b; font-size: x-large;">Ένα
από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της
σύγχρονης εποχής είναι η ραγδαία ανάπτυξη
των επιστημών και της τεχνολογίας
ιδιαίτερα. Η ανάπτυξη της επιστήμης
(και της τεχνολογίας) είναι ευλογία
Θεού, κυριολεκτικά και μεταφορικά! Χάρη
στις τεχνολογικές εφαρμογές της επιστήμης
βελτιώθηκαν οι συνθήκες της καθημερινής
ζωής, εργασίας και διαβίωσης, ανακαλύφθηκαν
αποτελεσματικές μέθοδοι αντιμετώπισης
ασθενειών, εξαλεί-φθηκαν επιδημίες που
μάστιζαν επί αιώνες την ανθρωπότητα,
ενώ η επικοινωνία των ανθρώπων με τις
νέες τεχνολογίες ιδιαίτερα (ηλεκτρονικός
τύπος, τηλεόραση και διαδί-κτυο), έχει
προσλάβει θαυμαστές διαστάσεις.</span><br /><br /><span style="color: #29303b; font-size: x-large;">Όλα
αυτά έχουν άμεση σχέση με τον χριστιανισμό
αφού ο εκχριστιανισμένος ευρω-παϊκός
πολιτισμός, στηριγμένος και στην αρχαία
ελληνική σκέψη, ανέπτυξε τις επιστήμες
και δημιούργησε τη σύγχρονη τεχνολογία.
Πουθενά αλλού δεν παρατηρήθηκε ανάλογη
ανάπτυξη και τεχνική εφαρμογή της
επιστήμης σε τόση και τέτοια έκταση,
όπως έγινε στη δυτική Ευρώπη την εποχή
μετά την Αναγέννηση, ιδίως μετά τον 17ο
αιώνα που καθιε-ρώθηκε η κλασική φυσική
του Νεύτωνα αλλά και μετά τον 18ο οπότε
πια συμβαίνει η λεγό-μενη «βιομηχανική
επανάσταση».</span><br /><br /><span style="color: #29303b; font-size: x-large;">Η ιστορία μας δείχνει
ότι όπου σπέρνεται ο χριστιανικός λόγος,
εκεί ενθαρρύνεται και η τεχνική πρόοδος.
Ο χριστιανός εμπνέεται απ’ την Αγία
Γραφή για να αξιοποιήσει την επιστημονική
γνώση στις τεχνολογικές εφαρμογές της,
έτσι ώστε να κατορθώσει τη μετάβαση απ’
τη δουλεία στην ελευθερία και απ’ την
απανθρωπιά στην ανθρωπιά της επίγειας
εικόνας του θεού στη γη, δηλαδή του
ανθρώπου. Η βιοτική ευημερία μπορεί να
είναι η ευλογία του θεού διαμέσου της
τεχνολογίας μέχρι σήμερα.</span><br /><br /></span><strong style="font-size: x-large;"><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Τεχνολογία:
φάρμακο ή φαρμάκι;</span></span></span></strong><span style="color: #29303b; font-size: x-large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br /></span></span><span style="color: #29303b; font-size: x-large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br />Αυτή
όμως είναι μόνο η μια όψη της επιστήμης
(τεχνολογίας), η ορατή και φωτεινή.
Δυστυχώς υπάρχει και η άλλη πλευρά, η
σκοτεινή και αθέατη όψη της, η οποία
έχει μετατρέψει την «ευλογία Θεού» σε
«φάρμακο που έγινε φαρμάκι» και που
έχει όχι μόνο θετικές ενέργειες, αλλά
και παρενέργειες, παράγει επιθυμητά
προϊόντα και ανεπιθύμητα υποπροϊόντα.<br /><br />Για
παράδειγμα, η ανακάλυψη της πυρηνικής
ενέργειας από τη σύγχρονη φυσική στον
20ο αιώνα είχε ως αποτέλεσμα την τεχνολογική
εφαρμογή της με δύο τρόπους: πολεμικά
και ειρηνικά. Η ατομική βόμβα και η χρήση
της στα 1945, ήταν η πρώτη πολεμική εφαρμογή
της πυρηνικής ενέργειας. Η ειρηνική
χρήση της αντίθετα, εξασφάλισε φθηνή
ενέργεια στις χώρες που τη χρησιμοποιούν,
άφθονη και χωρίς εξάρτηση από άλλες
χώρες, περιορίζοντας δραστικά το ακριβό
και με ημερομηνία λήξεως πετρέλαιο. Η
οποία πάλι όμως έχει ως αποτέλεσμα τη
μόλυνση του περιβάλλοντος από ραδιενεργά
απόβλητα και έκλυση ραδιε-νέργειας!<br /><br />Υπάρχουν
δεκάδες μικρότερα ή μεγαλύτερα, αλλά
το οικολογικό πρόβλημα (η μόλυνση και
η σταδιακή καταστροφή του φυσικού
περιβάλλοντος), είναι η σοβαρότερη
παρενέργεια της ειρηνικής χρήσης της
πυρηνικής ενέργειας από την τεχνολογία.
Έτσι, η χρήση των προϊόντων της επιστήμης
(κυρίως η σύγχρονη τεχνολογία), μπορεί
να αποβεί από πολλα-πλά ενεργητική και
ευεργετική μέχρι επιβλαβής ή
επικίνδυνη.<br /><br />Ωστόσο, η επιστήμη δεν
ευθύνεται για τις όποιες παρενέργειές
της. Αποκλειστικός υπεύθυνος είναι ο
ίδιος ο άνθρωπος με την ηθική συμπεριφορά
του και την κατάχρησή της. Από την άλλη,
δε μπορεί να απαξιωθεί (πράγμα που πολλοί
«ρομαντικοί» ευαγγελίζονται), καθόσον
αυτό θα σήμαινε επιστροφή στις άθλιες
συνθήκες ζωής και οπισθοδρόμηση στη
βαρβαρότητα.<br /><br />Η τεχνική πρόοδο και
η ανάπτυξη των επιστημών πρέπει να είναι
εργαλείο για τη βελτίωση των συνθηκών
της ζωής και μέσα στα περιορισμένα
πλαίσια της κοσμικής ζωής. Το σημαντικό
για τον άνθρωπο είναι η ποιότητα της
ζωής και η ορθή πορεία προς τον προορισμό
του, που σύμφωνα με το χριστιανικό δόγμα
είναι η πνευματική εξύψωση και η θέωσή
του!</span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br /><br /></span></span><strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Ορθόδοξη
πρόταση</span></span></span></strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br /></span></span><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br />Ναι
στην ευρεία χρήση της επιστήμης (και δη
της τεχνολογίας), όχι όμως στην κατάχρησή
της. Το κλειδί βρίσκεται στα χέρια μας
και λέγεται «ευθύνη». Η τεχνολογική
πρόοδος μπορεί να αποβαίνει σωτήρια
για τον άνθρωπο, όταν στηρίζεται στην
ηθική ευθύνη. Όταν η χρήση γίνεται με
βάση την αγάπη (το θεμέλιο του
χριστιανισμού), όταν αποβλέπει στο
πραγματικό συμφέρον του ανθρώπου, τότε
οι προοπτικές που διανοίγονται είναι
αισιόδοξες. Ο χριστιανός στέκεται
κριτικά απέναντι στην τεχνολογία.
Αντιλαμβάνεται ότι αυτή έχει μεγάλη
δύναμη και επιδρά στη ζωή του διαμορφώνοντας
σε μεγάλο βαθμό ακόμη και τη συμπεριφορά
του. Δεν υπερεκτιμά τις δυνατότητές
της, δεν τη θεοποιεί, αλλά ούτε και την
απορρίπτει. Κρίνει ανάλογα με τη χρήση
της και είτε αποδέχεται τα επιτεύγματά
της είτε τα καταδικάζει. Η Εκκλησία δεν
είναι αντίθετη προς την τεχνολογική
ανάπτυξη και την εξέλιξη της επιστήμης,
αλλά θέτει ως προϋπόθεση μόνο τη σωστή
χρήση της. Η δε επιστήμη οφείλει να
λειτουργεί με ανθρώπινο πρόσωπο για
χάρη του ανθρώπου και προς πλήρωση του
πραγματικού της στόχου.<br /><br />Η Ορθόδοξη
Εκκλησία δεν αντιπαρατέθηκε ποτέ στην
εξέλιξη των θετικών επιστημών και της
τεχνολογίας, ούτε τις φοβήθηκε. Αντιθέτως
χρησιμοποίησε πάντοτε την τεχνολογία.
Απόδειξη τα μοναστήρια μας και τα όσα
έργα και κειμήλια έχουν διασωθεί σ'
αυτά. Έργα και εργαλεία μηχανικά,
υδραυλικά, αρχιτεκτονικά, κλωστοϋφαντουργικά,
ιατρικά. Οι όποιες επιφυλάξεις ή και
αντιδράσεις κληρικών και λαϊκών αφορούν
στον φόβο τους για τους επιστήμονες και
τους τεχνολόγους εκείνους, για τους
οποίους υπάρχει ο κίνδυνος να
απανθρωποποιηθούν, να χάσουν την ψυχή
τους και να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη
ζημιά στην ανθρώπινη κοινωνία.<br /><br />Πρωταρχικός
τομέας καθημερινής επιστημονικής
πρακτικής είναι η πληροφορική την οποία
χρησιμοποιεί για το ποιμαντικό Της
έργο, αλλά και για την καλύτερη εξυπηρέτηση
των υπηρεσιών Της.<br /><br /></span></span><strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Πληροφορική:
ναυαρχίδα των επιστημών του 21ου αιώνα</span></span></span></strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br /></span></span><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br />Ο
τεράστιος όγκος των διατιθεμένων
πληροφοριών και η ευκολία πρόσβασης σ'
αυτές δια των ηλεκτρονικών υπολογιστών
είναι πρωτοφανής στην πορεία της
ανθρωπότητας. Η εξέλιξη αυτή είναι κατ'
αρχήν θετική, αφού οι πολλές αυτές
γνώσεις διασπείρονται σε όλη την
Οικουμένη, με πολύ περισσότερη πάντως
αξιοποίηση από τους κατοίκους και
ειδικότερα τους νέους και τις νέες των
προηγμένων οικονομικά χωρών. Όμως για
να είναι πολιτισμικά υγιής και εθνολογικά
βιώσιμη η κάθε κοινωνία κι επομένως και
οι προηγμένες οικονομικά και τεχνολογικά,
πρέπει τα μέλη τους όχι μόνο να εμπλουτίζουν
τη διάνοια τους με γνώσεις, αλλά να
διδάσκονται κυρίως τη Γνώση, να μαθαίνουν
την Αλήθεια και να αποκτούν αυτοσυνειδησία.
Αυτό είναι το απόσταγμα της μακραίωνης
κοινωνιολογικής εμπειρίας και της
ιστορίας του Παγκόσμιου Πολιτισμού.<br /><br />Πριν
την Πληροφορική η ανθρωπότητα γνώρισε
τη μεγάλη επανάσταση στις γνώσεις και
τις πληροφορίες με την εφεύρεση της
Τυπογραφίας, όταν οι ειδήσεις και τα
έργα των μεγάλων σοφών της οικουμένης
έπαυσαν να είναι προνόμιο των ολίγων.
Και δεν είναι τυχαίο ότι το πρώτο βιβλίο
το οποίο τύπωσε ο Γουτεμβέργιος ήταν η
Αγία Γραφή, που θα βοηθούσε τους πολλούς
ανθρώπους στη Γνώση.<br /><br />Η τεχνολογία
και η Πληροφορική είναι ουδέτερη ως
προς την επίδρασή της στον άνθρωπο,
εξαρτώμενη όπως αναφέρθηκε παραπάνω,
από τον ίδιο τον άνθρωπο και τη χρήση
που αυτός κάνει. Βέβαια όσο προχωρεί η
τεχνολογία η έκταση που μπορεί να πάρει
η ευλογία ή η καταστροφή συνεχώς μεγαλώνει
και μάλιστα με εκθετική πρόοδο. Έτσι, ο
άνθρωπος βιώνει μια ιδιότυπη «φυλακισμένη»
ελευθερία απέναντι στην
τεχνολογία.<br /><br />Προγενέστερα της εποχής
μας, ο αμερικανός στοχαστής Λιούις
Μάμφορντ αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο
Πόλεμο και συγκεκριμένα το 1948, τόνισε
σχετικά ότι «αντί να συνεχίζουμε να
μηχανοποιούμε τον άνθρωπο και να τον
υποβάλλουμε σε πειθαρχία, πρέπει να
κάνουμε ακριβώς το αντίθετο: πρέπει να
εξανθρωπίσουμε τη μηχανή» και προσέθεσε
ότι αντί να βάλουν οι άνθρωποι τα θεμέλια
της Ύπατης Εποχής της Μηχανής πρέπει
να δημιουργήσουν την πρώτη αληθινή
εποχή του Ανθρώπου (Λ. Μάμφορντ "Ο
μύθος της μηχανής", έκδ. "Υψιλον",
Αθήνα, 1985, σελ. 140).<br /><br />Και ο Ορθόδοξος
Ρώσος φιλόσοφος Νικόλαος Μπερντιάγεφ
το 1934, μετά δηλαδή τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
και πριν από τη λαίλαπα του Β' κι ενώ
ολοκληρωτικά και τυραννικά καθεστώτα
κυβερνούσαν μεγάλες Ευρωπαϊκές χώρες
υπογράμμισε: «Η ανθρωπότητα έγινε δούλη
των επινοήσεων της τεχνικής και η εποχή
μας ουσιαστικά τοποθετήθηκε κάτω από
την εξουσία της… Ο απανθρωπισμός πρώτα
απ' όλα είναι η μηχανοποίηση της
ανθρώ-πινης ζωής, η υποταγή στην τεχνική,
η μεταμόρφωση του ανθρώπου σε μηχανή.
Η μηχανική δύναμη διασπά την πληρότητα
της ανθρώπινης εικόνας και η οικονομική
ζωή φαίνεται ολότελα χωρισμένη από την
πνευματική που εξωθείται όλο και πιο
πολύ στο περιθώριο. Έτσι της αφαιρείται
το δικαίωμα να κατευθύνει τη ζωή». ( Νικ.
Μπερντιάγεφ "Το πεπρωμένο του ανθρώπου
στο σύγχρονο κόσμο", Ελλ. Έκδ. Π.
Πουρναρά, Θεσσαλονίκη, 1980, σελ. 90).<br /><br />Αυτά
που γράφτηκαν πριν από την τεχνολογική
εξέλιξη της Πληροφορικής μπορούμε
εύκολα να τα μεταφέρουμε σ' αυτήν. Έχουν
πλήρη εφαρμογή. Γιατί κυρίως στον Δυτικό
Άνθρωπο πάντα υπήρχε ο πειρασμός της
υποταγής του στα προϊόντα της σκέψης
του και της μετατροπής του σε υποτακτικό
ειδώλων που ο ίδιος κατασκεύαζε.<br /><br />Ο
υπολογιστής μπορεί να μας κάνει να
αισθανόμαστε δίπλα μας τον άνθρωπο της
Αυστραλίας, αλλά παράλληλα μπορεί και
να μετατρέπει σε ξένο και άγνωστο τον
άνθρωπο του διπλανού μας διαμερίσματος.
Η Ορθοδοξία μας αντίθετα προς το ρεύμα
της εποχής, στηρίζεται στην έμπρακτη
αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, στη σχέση
που αναπτύσσεται μεταξύ τους. Πρότυπο
η σχέση των τριών Προσώπων της Αγίας
Τριάδος.<br /><br /></span></span><strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Παιδεία:</span></span></span></strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"> </span></span><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">το
υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα των σύγχρονων
δυτικών πολιτισμών (τεχνοκρατικός
προσανατολισμός)<br /><br />Στις μέρες μας το
παιδαγωγικό ιδεώδες, όσο και αν
αμφισβητείται θεσμικώς, στην πράξη
φαίνεται ότι προσδιορίζεται αποφασιστικά
από μια τεχνοκρατικά προσανατολισμένη
παιδεία, η οποία εμφανίζει έντεχνα τον
προσανατολισμό αυτόν ως εντελώς αναγκαίο
για μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της
σύγχρονης ζωής από τους νέους, μέσα όμως
από μια σαφώς βιοποριστική προοπτική.
Αλλά έτσι η παιδεία μας εμφανίζεται ως
χρησιμοθηρική. Ο χρησιμοθηρικός και
βιοποριστικός χαρακτήρας της παιδείας
οδήγησε άλλωστε και στη σύγχρονη
εμπορευματοποίησή της, με όλες τις
αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα της
ευρύτερης ζωής.<br /><br />Τα πρότυπα της
παιδείας αυτής είναι σαφώς Δυτικά, με
χαρακτήρα ραφιναρισμένου ουμανισμού,
και ουσιαστικώς υλιστικά. Είναι στην
πράξη η ανάγλυφη φανέρωση της αλλοτρίωσης
από την πίστη και τη ζωή της Εκκλησίας.
Αν θέλαμε όμως να αναζητήσουμε και την
εγχώρια υποδομή της σύγχρονης παιδείας
μας, θα την βρίσκαμε κατά τη γνώμη μας
αναμφίβολα στην κενοδοξία και τη
φιλοχρηματία μας. Το καθένα από αυτά τα
δύο κατά τον ιερό Χρυσόστομο θα αρκούσε
και από μόνο του να οδηγήσει τον άνθρωπο
στην έλλειψη αυτογνωσίας και στην
αλλοτρίωση από τον Θεό. Τώρα όμως που
συμβάλλουν και τα δύο μαζί, σαρώνουν
κυριολεκτικά κάθε γνήσιο ανθρωπολογικό
στοιχείο, και μάλιστα από εκείνα που
κατεξοχήν χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο
ως άνθρωπο.<br /><br />Η παιδεία στα πλαίσια
της Εκκλησίας αποκτά κατά κυριολεξία
πνευματικό περιεχόμενο. Δεν περιορίζεται
στη νοητική διαδικασία, στη γυμνασία
του νου, για την αναγωγή του στην αλήθεια
των όντων, ούτε όμως και εξαντλείται
απλώς σε ηθικές αρετές και σε μορφωτικά
ιδεώδη. Η παιδεία που παρέχει ο Θεός δια
της Εκκλησίας είναι παιδεία πνευματική,
παιδεία που καθιστά το μέτοχό της φορέα
της αγιότητας του Θεού.<br /><br />Η μονομερής
και αυτόνομη ανάπτυξη των θεωρουμένων
ως κορυφαίων επιστημών, με σημαιοφόρο
την υψηλή τεχνολογία, δεν κατέστησαν
ποιοτικώς τον άνθρωπο καλύτερο. Η
αγιότητα αποτελεί πραγματικότητα, η
οποία υπερβαίνει κατά πολύ την συμβατική
αρετή, που έχει ως πρότυπό της η κλασσική
ελληνική παιδεία. Η σύγχρονη παιδεία
δεν ανταποκρίνεται στην ανάπτυξη των
πραγματικών ανθρωπολογικών καταβολών,
με αποτέλεσμα να εκπαιδεύει μονομερώς
τον άνθρωπο και μάλιστα να του στερεί
την αληθινή ολοκλήρωσή του ως προσώπου.<br /><br />Η
εποχή μας μπορεί να μην είναι εμφανώς
ειδωλολατρική, είναι όμως βαθύτατα
εκκοσμικευμένη και πολυπολιτισμική.
Όταν έχουμε τη συνείδηση ότι τα παιδιά
μας ανήκουν κατεξοχήν στο Χριστό και
ότι μας έχουν εκχωρηθεί απ' αυτόν για
να τα αναθρέψουμε ως αθλητές του Χριστού
και πολίτες της βασιλείας του, τότε
πρακτικώς η ζωή μας παραμένει
προσανατολισμένη πνευματικά. Όταν
υπάρχει η εκκλησιαστική στάση ζωής,
ακολουθεί αυτό-νοήτως η δημιουργική
πρόσληψη του πολιτισμού της εποχής μας.
Δεν φοβόμαστε τον πολιτισμό, όταν
γευόμαστε την όντως αθάνατη ζωή του
Χριστού.<br /><br />Η τεχνολογία μπορεί να
προσλαμβάνεται από τον πιστό, όχι όμως
και η τεχνοκρατία, η οποία αποτελεί το
«ιό». Την εκτροπή και την «αμαρτία» της
τεχνολογίας, ως αλλοτριωτικής εξουσίας
πάνω στον άνθρωπο. Γι’ αυτό άλλωστε και
δεν φοβόμαστε μήπως δούμε σύντομα τους
μαθητές να πηγαίνουν στο σχολείο με
φορητούς υπολογιστές, που θα υποκατα-στήσουν
τη σχολική τσάντα. Ο προβληματισμός μας
εστιάζεται κυρίως στον στόχο και τον
προσανατολισμό της ραγδαίως αναπτυσσόμενης
αυτής τεχνολογίας.<br /><br />Η Ορθόδοξη
Εκκλησία εκ παραδόσεως δεν αντιτίθεται
στην καλλιέργεια των επιστημών και των
τεχνών ούτε στον άυλο χαρακτήρα της
περιουσίας. Απλώς δεν ευνοεί τη μονομερή
και αυτόνομη ανάπτυξη της ανθρώπινης
γνώσεως. Μόνον όταν η επιστημονική ή
οποια-δήποτε άλλη δραστηριότητα
ενισχύεται και εμπλουτίζεται με τη χάρη
του Θεού, μπορεί να οδηγεί απλανώς στην
καταξίωση και στην ουσιαστική αναβάθμιση
του ανθρώπινου προ-σώπου. Χωρίς την
αναφορά των όντων στο Θεό Λόγο τα όντα
αυτονομούνται, χάνουν την ενότητα και
το έλλογο νόημά τους, με συνέπεια την
παράχρησή τους από τον άνθρωπο. Δεν
υπάρχει πράγμα στο υλικό και νοητό
επιστητό, που να μην έχει το λόγο του
και να είναι παράλογο.<br /><br />Έτσι στα
πλαίσια της Εκκλησίας τα πράγματα
καθεαυτά, αλλά και οι γνώσεις γι' αυτά,
τίθενται ευχαρίστως και ευχαριστιακά
στην υπηρεσία του ανθρώπου και δεν
λειτουργούν στην κατεύθυνση της
αυτοβεβαιώσεως του εγώ και της κυριαρχίας
πάνω στους άλλους («τα πάντα δι' αυτού
και εις αυτόν έκτισται»).<br /><br />Σήμερα,
την εποχή της υψηλής τεχνολογίας της
πληροφορικής, την αυθεντικότερη
πληροφορία για τη ζωή του κόσμου και
την προσωπική μας ζωή την παίρνουμε από
τους ζώντες χαρισματικούς φορείς. Αυτοί
είναι πολύ πιο ενημερωμένοι από τον
τύπο, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τα
τελειότερα ιατρικά μηχανήματα, την
ισχυρότερη μνήμη, έχουν την μεγαλύτερη
εμβέλεια, είναι παγκοσμίου λήψεως και
κινούνται με άνεση σε παρελθόν και
μέλλον, επειδή ζουν τον λειτουργικό
χρόνο της Εκκλησίας, που έχει τη διάσταση
και την προοπτική της αιωνιότητας.<br /><br />«</span></span><strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Γινώσκουσα
πίστη και πιστεύουσα γνώση</span></span></span></strong><span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">»<br /><br />Τελειώνοντας
αυτή τη μικρή εργασία θα αναφερθώ σε
δύο ιστορικούς της Ορθοδοξίας και της
Επιστήμης, οι οποίοι κατέθεσαν την ψυχή
τους στον ξεχωριστό Θεό τους, ο οποίος
όμως ουσιαστικά είναι ο ίδιος υπό άλλο
πρίσμα… Ο Μ. Βασίλειος λέγει: «…την
προσευχήν μεταξύ του έργου πληρούν∙
ευχαριστούντες μεν τω δεδωκότι και
δυνάμιν χειρών προς έργα, και σοφίαν
διανοίας προς ανάληψιν της επιστήμης,
και την ύλην χαρισαμένω, την τε εν τοις
εργαλείοις, και την υποκειμένην ταις
τέχναις , άσπερ αν τύχωμεν εργαζόμενοι∙
προσευχόμενοι δε κατευθυνθήναι τα έργα
ημών προς τον σκοπόν της προς Θεόν
ευαρεστήσεως» (…να συμπληρώνουμε την
προσευχή μας κατά τη διάρκεια του έργου.
Ευχαριστώντας αυτόν που μας έδωσε και
τη δύναμη των χεριών για έργα και τη
σοφία του μυαλού για ανάληψη της επιστήμης
και αυτόν που χάρισε την ύλη και αυτήν
που υπάρχει στα εργαλεία και αυτήν που
βρίσκεται στις τέχνες, τις οποίες θα
πετύχουμε με την εργασία. Προσευχόμενοι
δε να κατευθυνθούν τα έργα μας προς το
σκοπό να ευαρεστήσουμε στο Θεό!).<br /><br />Επιστήμονες
και πιστοί τελικά συναντώνται έκθαμβοι
στα βάθη του μικρόκοσμου και στην
απεραντοσύνη του μακρόκοσμου, για να
θαυμάσουν και να υμνήσουν τη δύναμη και
τη σοφία του δημιουργού τους, αναφωνούντες
μαζί με τον ψαλμωδό: «Ως εμεγαλύνθη τα
έργα Σου, Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας»
(Ψαλμ. 103,24).-<br /><br /><br /></span></span><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: #29303b;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ<br /><br />1.
«Ο Τεχνοκρατικός Προσανατολισμός της
Σύγχρονης Παιδείας και η Ορθόδοξη
Πνευματικότητα», Καθηγητή Δημητρίου
Ι. Τσελεγγίδη, Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ.<br />2.
«Νέες Τεχνολογίες και Αγωγή της Νεολαίας»,
μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και
Πάσης Ελλάδος κ.κ. Χριστοδούλου.<br />3.
«Θέματα Χριστιανικής Ηθικής» και
«Χριστιανισμός και Θρησκεύματα», σχολικά
εγχειρίδια Ο.Ε.Δ.Β.<br />4. Πηγές
διαδικτύου.<br /><br />--------------------</span></span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><br /></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Με την τεχνολογία
χάνουμε την ανθρωπιά μας! </span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"> Κ. Γ.
Παπαδημητρακόπουλου.</span></h1>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η ραγδαία
εξελισσόμενη τεχνολογία, υπόσχεται
σήμερα τα πάντα. Απ’ το ότι θα κάνει
καλύτερη την καθημερινότητά μας, ως το
ότι θα διαμορφώσει προς χάριν μας έναν
καλύτερο κόσμο. Με ανέσεις, αγαθά,
απολαύσεις, υγεία, μακροζωία… Έτσι
λειτουργεί κάπως σαν μεσσίας, που
υπόσχεται να μας οδηγήσει στην δική της
«γη της επαγγελίας»! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Δεν είναι τυχαίο
που πολλοί, όχι μόνο δεν έχουν καμμιά
επιφύλαξη γι αυτήν, αλλά και αφήνονται
στις εξελίξεις της, ζουν γι’ αυτές,
λατρεύουν – λες – την ίδια, κάνουν και
δίνουν τα πάντα, για να αποκτήσουν τα
προϊόντα της και να ζήσουν τα επιτεύγματά
της! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ωστόσο, όπως
θα δούμε, λειτουργεί κατά ένα παράξενο
τρόπο. Αντιστρατεύεται την όποια ανθρωπιά
έχουμε μέσα μας! Ως ψυχρή που είναι,
θέλει κι εμείς να είμαστε το ίδιο! Ως
μηχανή, θέλει το ίδιο κι εμείς έτσι να
δρούμε στις σχέσεις μας με τους άλλους!
Οπότε, για ποιά «ωραία ζωή» μιλάμε και
ποιόν «ωραίο κόσμο», που θα μας οδηγήσει,
αν απ’ αυτόν λείπει τελείως η ανθρωπιά;
Αν όλα είναι μία μηχανή; Τι κι αν είναι
αυτόματη, πολύχρωμη, πολυδιάστατη,
μοδάτη, απόλυτη, γοητευτική; Τόσο το
χειρότερο! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">* * * </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">«Πόσο φίλοι
είναι οι υπερβολικά πολλοί φίλοι; Και
πόσο πραγματικά φίλοι είναι οι ηλεκτρονικοί
φίλοι;», αναρωτήθηκαν σε σχετικά
δημοσιεύματά τους το περιοδικό «Newsweek»
και η εφημερίδα «Independent». Και τούτο γιατί
απ τὶς εν λόγω φιλίες λείπει τελείως η
ανθρώπινη ζεστασιά, που παρέχει το
συναίσθημα. Έγραψε ένας 24χρονος με
προφίλ στο facebook, απογοητευμένος απ’
την σχετική εμπειρία του: «Στο facebook
κάνεις υποτιθέμενους φίλους. Φίλους
εντός εισαγωγικών. Είναι αδύνατο να
αναπτύξεις ουσιαστική ανθρώπινη σχέση
σ’ αυτό το χώρο». </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Πόσο αποκαλυπτικό
δεν είναι αυτό! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αλλ’ είναι
πολύ χαρακτηριστικό επ’ αυτού και το
εξής συγκλονιστικό γεγονός. Ανήμερα τα
Χριστούγεννα, μία κοπέλα έστειλε ένα
μήνυμα προς όλους τους φίλους της, που
είχε στο facebook. Το μήνυμα αυτό έλεγε:
«Πήρα όσα χάπια είχα. Σε λίγο θα είμαι
νεκρή. Σας αποχαιρετώ όλους»! Και το
μήνυμα αυτό ελήφθη από τους 1082 φίλους
της, που ήταν καταγεγραμμένοι εκείνη
τη στιγμή στην ιστοσελίδα της. Ναι,
τόσους πολλούς είχε! Ωστόσο, κανείς απ’
αυτούς δεν ειδοποίησε την αστυνομία
και δεν έκανε το παραμικρό, για να την
εμποδίσει! Το μόνο που έγινε ήταν, το να
συζητηθεί αρκετά το γεγονός μεταξύ των
«φίλων» της αυτών εκεί στο διαδίκτυο!
Η μητέρα της διάβασε το μήνυμα την
επομένηκι όταν ειδοποιήθηκε η αστυνομία
ήταν πλέον αργά… </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Το γεγονός
είναι όντως τραγικό! Αν έστω κι ένας
«φίλος» της είχε παρέμβει, η κοπέλα αυτή
θα ζούσε σήμερα. Από την άλλη έδειξε,
πως ένα απ’ τα πολύ μεγάλα λάθη της
ήταν, πως πραγματικά πίστεψε στους
πολλούς φίλους που είχε, υπερεκτιμώντας
την αξία του facebook. Αποδείχθηκε ότι ούτε
ένας δεν ήταν φίλος πραγματικός! Γι’
αυτό και δεν είχε κανέναν στις πλέον
δύσκολες στιγμές της ζωής της! Ωραίος,
πράγματι, και τόσο γοητευτικός ο
τεχνολογικός της κόσμος στον οποίο
ζούσε, όμως αποδείχθηκε τελείως εικονικός
και για τούτο απάνθρωπος! Και τι τραγικό!
Να λείπουν αυτά ακόμη και απ’ αυτήν την
φιλία! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">* * * </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Είναι πεντακάθαρο!
Η τεχνολογική μας πρόοδος, όχι μόνο δεν
συνοδεύεται από ανάλογα βήματα ανθρωπιάς,
αλλ’ αντίθετα συντελεί στο να χάνουμε
όλο και πιο πολύ την ικανότητα να
νοιώθουμε τους άλλους και να νοιαζόμαστε
γι’ αυτούς! Έλεγε πολύ χαρακτηριστικά
ο Γέροντας Παίσιος: «Επειδή οι ανθρώπινες
ευκολίες ξεπέρασαν τα όρια, έγιναν
δυσκολίες. Πλήθυναν οι μηχανές, πλήθυνε
ο περισπασμός, έκαναν και τον άνθρωπο
μηχανή, και τώρα οι μηχανές και τα σίδερα
κάνουν κουμάντο και τον άνθρωπο. Γι’
αυτό και οι καρδιές των ανθρώπων έγιναν
σιδερένιες! Με όλα αυτά τα μέσα δεν
καλλιεργείται η συνείδηση του ανθρώπου.
</span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Παλιότερα οι
άνθρωποι δούλευαν με τα ζώα και ήταν
σπλαχνικοί. Αν φόρτωνες το ζώο λίγο
παραπάνω, και το κακόμοιρο γονάτιζε, το
λυπόσουν. Αν ήταν νηστικό και κοίταζε
με παράπονο, σου ράγιζε την καρδιά.
Σήμερα οι άνθρωποι έχουν τα σίδερα κι
έχουν καρδιές σιδερένιες. Έσπασε ένα
σίδερο; Οξυγονοκόλληση! Χάλασε το
αυτοκίνητο; Το πάω στο συνεργείο! Κι αν
δεν γίνεται, το πετάνε, δεν το πονάνε.
Δεν δουλεύει καθόλου η καρδιά. Έτσι όμως
καλλιεργείται η φιλαυτία και ο εγωισμός.
Δεν σκέφτεται τον άλλο σήμερα ο άνθρωπος.
</span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Παλιά αν έμενε
το φαγητό για την άλλη μέρα, θα χαλούσε,
και σκέφτονταν οι άνθρωποι και κανέναν
φτωχό. Έλεγε: «Να φάει πρώτα ο φτωχός κι
ύστερα εγώ». Τώρα το βάζουν στο ψυγείο
και δεν θυμούνται τον άλλο, που έχει
ανάγκη…». </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ας το δούμε και
απ’ αυτό: Έρευνα του Πανεπιστημίου του
Μίτσιγκαν μεταξύ των φοιτητών έδειξε
πως, τα επίπεδα συμπόνιας έχουν καθοδική
πορεία τα τελευταία 30 χρόνια, ιδιαίτερα
δε την τελευταία 10ετια, ο δε ναρκισσισμός
όλο και αναπτύσσεται το τελευταίο
διάστημα! Είναι φανερό, λοιπόν, πως τα
τεχνολογικά μας επιτεύγματα, περνούν
όλο και πιο πολύ τον σύγχρονο άνθρωπο,
όλο και πιο γρήγορα, απ’ το «εσύ» στο
«εγώ»! Μας μεταβάλλουν σε σκληρούς και
για τούτο άκαμπτους ατομικιστές! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">* * * </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Στις ηλεκτρονικές
πλατφόρμες είναι ολοφάνερο πως λείπει
πολύ η ανθρώπινη «παρουσία». Δηλαδή η
ανθρωπιά, η ζεστασιά, το προσωπικό
ενδιαφέρον, η πραγματική προσέγγιση, η
αληθινή αγάπη και με δύο λόγια το γνήσιο
ανθρώπινο πρόσωπο! Έγραψε εύστοχα
κάποιος blogger: «Όταν χρησιμοποιώ μία
τεχνολογία άχαρη, ψυχρή και ξένη στην
προσωπικότητά μου λέω: “Δεν έχει
ανθρώπινη παρουσία εδώ”! Οπότε και
πατάω “έντερ”, για να φύγω από εκεί…».
Ναι, αυτή ακριβώς είναι και η αυθόρμητη
αντίδραση της ανθρώπινης ψυχής. Δεν
μπορεί να σταθεί εκεί που απουσιάζει
το ανθρώπινο πρόσωπο. </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Το ίδιο γίνεται
και σε όλων των ειδών τις εικονικές
φιλίες. Περνάς ώρες και ώρες συνομιλώντας
με ένα πλήθος «κολλητών», στην ουσία
όμως βρίσκεσαι σε μία ψυχρή κι επίπεδη
οθόνη, ας είναι και της τελευταίας
τεχνολογίας! Τίποτα περισσότερο, τίποτα
ανώτερο, τίποτα ανθρώπινο! Αλλ’ η
ψυχρότητα αυτής της φιλίας, προκύπτει
καθαρά και από ένα άλλο πολύ χαρακτηριστικό
γεγονός. Διαγράφεται πανεύκολα με ένα…
κλικ! Το θέμα αυτό φαίνεται πως πήρε
μεγαλύτερες διαστάσεις απ’ το γεγονός
ότι χρησιμοποιείται η σύγχρονη τεχνολογία
(ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, sms,
e-mail κ.λπ) για να πει η μία πλευρά στην
άλλη, πανεύκολα και πολύ γρήγορα επίσης,
«χωρίζουμε»! Μάλιστα γι’ αυτό το
τελευταίο, δημοσκόπηση της Αμερικανικής
εταιρείας (της Lad42 Market Research) έδειξε, πως
το 33% των ενηλίκων προτιμά να λήξει μία
σχέση … ηλεκτρονικά, χρησιμοποιώντας
έτσι τη λογική «χωρίστε – διαγράψτε –
τελειώσατε»! Όπως μάλιστα έγραψαν οι
«New York Times» άλλη Αμερικανική εταιρεία
(η Burker King) προέβη στην εξής εκστρατεία:
Χάριζε σε κάθε χρήστη του facebook ένα
χάμπουργκερ, αν δέχονταν να διαγράψουν
10 άτομα από την λίστα των «φίλων» τους!
Ως την παρέμβαση του facebook διαγράφηκαν
234.000 ηλεκτρονικές φιλίες! Ένας απ’
αυτούς, που θυσίασε 10 τέτοιους «φίλους»
του, για ένα μπιφτέκι, ομολόγησε πως
ένιωσε γι’ αυτό ελάχιστες τύψεις! Πριν
τους διαγράψει μάλιστα, τους έστειλε
το εξής μήνυμα: «Για να είμαι ειλικρινής,
αμφισβητούμενε φίλε στο facebook, σε
διατηρούσα επειδή θα αισθανόμουν άσχημα
αν ανακάλυπτες ότι σε διέγραψα. Αυτό
μέχρι τώρα, επειδή κανείς δεν θα μου
είχε χαρίσει ένα μπιφτέκι, ως αντάλλαγμα
των συναισθημάτων σου»! Να και η διαπίστωση
του Αϊνστάιν: «Έχει καταστεί τρομακτικά
προφανές ότι η τεχνολογία μας, έχει
υπερκεράσει την ανθρωπιά μας»! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">* * * </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Όπως και να το
κάνουμε, τα ανθρώπινα συναισθήματα, η
ίδια η ανθρωπιά, αναπτύσσονται ασφαλώς
μέσα από τις σχέσεις «πρόσωπο με πρόσωπο».
Όταν μπορείς και τον βλέπεις τον άλλο,
όταν μπορείς και τον ακούς, όταν μπορείς
και τον αισθάνεσαι, όταν τον έχεις δίπλα
σου η απέναντί σου. Διαφορετικά τίποτα
το ουσιαστικό δεν αντιλαμβάνεσαι, όπως
δεν αντιλαμβάνεται μία μηχανή μία άλλη
μηχανή που βρίσκεται σε απόσταση. Γιατί
κι αυτές αν βρίσκονται δίπλα – δίπλα,
αν κάτι τις ενώσει, δεν μπορεί, θα υπάρχει
και μία κάποια στοιχειώδης αλληλεπίδραση
μεταξύ τους! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Έλεγε σοφά ο
Αλ. Καρέλ: «Πολιτισμός δεν είναι η
ανάπτυξη της επιστήμης και της μηχανής,
αλλά του ανθρώπου». Κι εμείς βαλθήκαμε
σήμερα να οικοδομήσουμε ένα πολιτισμό
με μόνη την ανάπτυξη των μηχανών, την
αποκαλούμενη τεχνολογία, την οποία
απολυτοποιούμε κιόλας; </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ας προσέξουμε
και τούτο τον λόγο του Άλφρεντ Άντλερ:
«Το άτομο που δεν ενδιαφέρεται για τους
συνανθρώπους του, συναντά τις μεγαλύτερες
δυσκολίες στη ζωή και προκαλεί τις
μεγαλύτερες δυστυχίες απ’ όλους τους
άλλους. Από τέτοιους ανθρώπους προέρχονται
οι δυστυχίες, που γνώρισε η ανθρωπότητα»!
Ναι, εκεί καταλήγουμε έτσι… </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">* * * </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αλλά πώς
αναπτύσσονται άραγε τα ανθρώπινα
συναισθήματα και η ανθρωπιά και μάλιστα
στον καλύτερο δυνατό βαθμό; Να ένα ωραίο
ερώτημα, που θα πρέπει συνέχεια να μας
απασχολεί. Και τότε θα δούμε πως η
απάντηση βρίσκεται μονάχα σ’ αυτό: Όταν
και όσο ο άνθρωπος αναπτύσσεται πνευματικά
και πορεύεται προς τον Θεό! Ναι, από τον
Θεό προέρχεται «παν δώρημα τέλειον»,
επομένως και η ανθρωπιά. Η φιλευσπλαχνία,
η αγάπη, το ενδιαφέρον, το δόσιμο και η
προσφορά προς τον συνάνθρωπο. Είναι
τελικά θέμα σχέσης «προσώπου με Πρόσωπο».
Όπου λείπουν τέτοια συναισθήματα,
οπωσδήποτε απουσιάζει από εκεί και ο
Θεός. Δεν είπαν τυχαία τούτον τον λόγο:
«Ο τεχνολογικός πολιτισμός αφάνισε τον
άνθρωπο, τον έκανε αριθμό. Ο διωγμός
αυτός του ανθρώπου προήλθε απ’ τον
διωγμό του Θεού»! </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Διάβασα κάπου
τούτο: «Η επιστήμη και η τεχνολογία
χρειάζεται στον άνθρωπο για να ζήσει,
ο δε Λόγος του Θεού για να σωθεί». Έτσι
είναι. Η τεχνολογία, ειδικά, είναι
εργαλείο, για την επιβίωσή μας. Σε καμιά
περίπτωση δεν είναι ο σωτήρας μας, ο
μεσσίας μας, ο Θεός μας! Μη την καταντάμε
είδωλο. Μη φθάσουμε ποτέ ως εκεί! Εξ
άλλου η τεχνολογία, ετυμολογικά,
προέρχεται απ’ τις λέξεις «τέχνη» και
«λόγος». Δηλαδή αισθητική και αλήθεια,
που αποτελούσαν και τους άξονες του
αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Σήμερα
η τεχνολογία, ως η πεμπτουσία όλων των
πραγμάτων, που θέλει να είναι, έρχεται
ως υπέρτατη τέχνη, να αποβλέπει και σ’
αυτήν ακόμη την υποκατάσταση του Λόγου,
του Χριστού δηλαδή, γι’ αυτό και
παρακάμπτει τόσο πολύ και τον ίδιο τον
άνθρωπο! Και μόνο τον παρακάμπτει; Αυτή
η «τεχνικοποίηση» της ζωής μας, ο
τεχνοκρατισμός, οδηγούν – όπως
υποστηρίζεται βάσιμα – στη γένεση ενός
ολοκληρωτικού συστήματος, όπου όχι
μόνον η ανθρωπιά αλλά και οτιδήποτε
αφορά τον άνθρωπο χάνονται δια παντός,
όπως η ελευθερία, η αυτόνομη ανάπτυξη
της ανθρώπινης προσωπικότητας, τα
ανθρώπινα δικαιώματα κ.λπ. </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">* * * </span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Είπαν πολύ
ωραία: «Το μέλλον των ανθρώπων δεν είναι
οι μηχανές, ούτε και η όποια εξέλιξή
τους. Το μέλλον των ανθρώπων είναι ο
άνθρωπος. Τα υπόλοιπα απλώς τον βοηθούν».
Εξάλλου είμαστε έτσι πλασμένοι, ώστε
να λειτουργούμε ο ένας για τον άλλον.
Επομένως η ανθρωπιά είναι το μέλλον
μας. Αυτήν ακριβώς που αντιμάχονται οι
μηχανές, εκείνες στις οποίες δώσαμε τον
ωραίο τίτλο «τεχνολογίες» και τώρα τον
ακόμη πιο εντυπωσιακό «νέες τεχνολογίες».
Ναι, σαφώς μας βοηθούν στον αγώνα της
ζωής μας. Αλλά γιατί θέλουν ως αντάλλαγμα
τον ίδιο τον εαυτό μας; </span>
</span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
</h3>
<h3 align="CENTER" class="western" style="margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<u><a href="http://www.orthodoxos.com.gr/phpBB3/viewtopic.php?f=23&t=2865#p17688"><span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;"><b>Ορθοδοξία
και Τεχνολογία</b></span></a></u></h3>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;"><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: red; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΠΑΤΗΡ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ ” :</span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ὁ ὑπολογιστής
εἶναι κι αὐτός μιά ἐφεύρεση ὅπως οἱ
ὑπόλοιπες.</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br /><br />Στή
Γραφή λέει: «πάντα μοι ἔξεστιν ἄλλ’
οὐκ ἐγώ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τίνος»<br /></span><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><br /></span><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αγαπητοί<br /><br /></span><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Χρησιμοποιείτε
διάφορα τεχνολογικά προϊόντα, τα οποία
έχει εφεύρει ο άνθρωπος όχι χωρίς τον
Θεό. Διότι ο Κύριος είπε ρητά: «Χωρίς
εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν».<br /><br /> Ο
υπολογιστής είναι κι αυτός μια εφεύρεση
όπως οι υπόλοιπες. Στη Γραφή λέει: «πάντα
μοι έξεστιν άλλ’ ουκ εγώ έξουσιασθήσομαι
υπό τίνος». Αν με τον υπολογιστή ο
άνθρωπος κάνει το έργο του Θεού και προς
δόξαν Θεού, για παράδειγμα, εκδίδει
λειτουργικά βιβλία ή γραμματεία των
αγίων Πατέρων, τότε ο άνθρωπος σώζεται
με αυτό. Αν χρησιμοποιεί την τεχνολογία
για κάθε ασχημία και βίαια παιχνίδια,
τότε είναι φανερό ότι χάνεται. Η ίδια
τεχνολογία για τον ένα είναι προς σωτηρία
και για τον άλλο προς απώλεια.<br />Ο Θεός
να σας δίνει σοφία!<br /><br /></span><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="color: #ffa400; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
.</span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="color: #ffa400; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΠΑΤΗΡ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ
ΠΣΚΩΦ</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-13088117006677985042020-12-10T14:20:00.005-08:002020-12-10T14:20:52.740-08:00ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ<p> </p><p><br /></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b>Η
τύχη, οι νόμοι της φύσης και ο Δημιουργός</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><b>Υπάρχει
λαχείο που να κερδίζει πάντοτε;</b></span></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.56cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><b>Βασ.
Πετρουλέα</b></span></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.56cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;">Δρ.
Φυσικού, Ε.ΚΕ.Φ.Ε. «Δημόκριτος»</span></p><p>
</p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-size: large;"> </span></p><p><br /></p><p><br /></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;"><b>Αν
κάποιος αγοράσει εκατό φορές στη ζωή
του λαχείο και τις εκατό φορές του βγει
ο πρώτος λαχνός, τότε κανείς δεν θα πει
ότι είναι τυχερός, αλλά ότι η κλήρωση
ήταν «στημένη».</b></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><br /></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"> </p>
<p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b>Τυφλή
τύχη;</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Επειδή
μερικοί μιλούν περί αυτόματης η τυχαίας
δημιουργίας της ζωής, και αυτό δημιουργεί
τη λανθασμένη εντύπωση ότι η τύχη κυβερνά
τη δημιουργία, εξετάσαμε σε προηγούμενο
άρθρο την πιθανότητα τυχαίας (τυφλής)
συναρμολόγησης μίας μεσαίου μεγέθους
πρωτεΐνης από τα αμινοξέα που την
απαρτίζουν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Διαπιστώσαμε
ότι όλο το Σύμπαν στο χρόνο της ζωής του
δεν έχει καμία πιθανότητα να συνθέσει
τυχαία έστω και μία πρωτεΐνη</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#2." name="1"><sup><span style="font-family: Arial;">1</span></sup></a><span style="font-family: Arial;">.
Πόσο μάλλον να συνθέσει ένα ενζυματικό
συγκρότημα η οργανίδιο, για να μην πάμε
τόσο μακριά όσο το κύτταρο. Είναι σαν
να ρωτάμε, αν θα μπορούσε να συναρμολογηθεί
τυχαία ένα σύγχρονο πολύπλοκο εργοστάσιο
(οι κόκκοι της άμμου ενώθηκαν και έφτιαξαν
συμμετρικά δομικά υλικά και αυτά πήδησαν
και συγκολλήθηκαν το ένα με το άλλο και
έφτιαξαν ένα θαυμάσιο αρχιτεκτόνημα,
μέσα στο οποίο μόρια χαλκού ενώθηκαν
και έφτιαξαν πολύπλοκες καλωδιώσεις,
και άλλα οργανικά μόρια συνενώθηκαν
και έφτιαξαν τη μόνωση των καλωδίων και
μόρια σιδήρου ενώθηκαν και έφτιαξαν τα
μοτέρ, κ.ο.κ). Στην πραγματικότητα, ένα
κύτταρο είναι απείρως πολυπλοκότερο
απ το πλέον πολύπλοκο εργοστάσιο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"> </p>
<p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b>Ο
πρώτος λαχνός</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Η
ανάπτυξη της ζωής, από ανόργανες ύλες
που υπήρχαν στα πρώτα στάδια δημιουργίας
της γης μέχρι το σημερινό μεγαλείο της,
είναι ένα θαύμα ασύλληπτων διαστάσεων.
Για όσους όμως δεν πιστεύουν στα θαύματα,
είναι επιστημονικό πρόβλημα απείρως
δυσχερέστερο από την αυτόματη δημιουργία
του εργοστασίου που προαναφέραμε. Κανείς
λογικός άνθρωπος δεν υποστηρίζει, ότι
ένα εργοστάσιο μπορεί να αυτοδημιουργηθεί
(!). Μερικοί όμως ισχυρίζονται ότι η ζωή
έφθασε στο σημερινό της μεγαλείο τυχαία!
Τι άραγε εννοούν; Μήπως αυτό που αποκαλούν
τυχαίο δεν είναι και τόσο τυχαίο</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#2." name="2"><sup><span style="font-family: Arial;">2</span></sup></a><span style="font-family: Arial;">;
Αν κάποιος αγοράσει εκατό φορές στη ζωή
του λαχείο και τις εκατό φορές του βγει
ο πρώτος λαχνός, τότε κανείς δεν θα πει
ότι είναι τυχερός, αλλά ότι η κλήρωση
ήταν «στημένη».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Πόσο
μάλλον εάν εκατομμύρια εκατομμυρίων
φορές του τύχει ο πρώτος λαχνός! Έτσι
μοιάζει να δημιουργήθηκε η ζωή σύμφωνα
με τα παλαιοντολογικά ευρήματα: με
συνεχείς σκανδαλώδεις επιτυχίες ενάντια
σε κάθε πρόβλεψη, ενάντια στους νόμους
των πιθανοτήτων! Τι κρύβεται λοιπόν
πίσω από την «τυχαία» δημιουργία και
εξέλιξη της ζωής;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"> </p>
<p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b>Οι
νόμοι της φύσης και ο Δημιουργός</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Μία
εκπληκτική διαπίστωση είναι, ότι οι
νόμοι της Φύσεως είναι ρυθμισμένοι με
τέτοια λεπτή ακρίβεια ώστε να κάνουν
δυνατή τη ζωή</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#3." name="3"><sup><span style="font-family: Arial;">3</span></sup></a><span style="font-family: Arial;">.
Απόρροια των νόμων της Φυσικής είναι
το ηλιακό μας σύστημα, η προνομιακή
τοποθέτηση της γης μέσα σ αυτό</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#4." name="4"><sup><span style="font-family: Arial;">4</span></sup></a><span style="font-family: Arial;">,
ο εμπλουτισμός της με νερό και χημικά
στοιχεία, που συνθέτουν τη ζωή, οι
θαυμαστές χημικές ιδιότητες των στοιχείων
(π.χ. του άνθρακα) και των μορίων (π.χ. του
νερού), οι εξαιρετικές ιδιότητες του
DNA και των πρωτεϊνών, οι όποιοι εξελικτικοί
νόμοι, κ.ο.κ. Η ζωή λοιπόν αναπτύχθηκε
σε περιβάλλον προικισμένο μέσω των
φυσικών νόμων</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#5." name="5"><sup><span style="font-family: Arial;">5</span></sup></a><span style="font-family: Arial;"> με
εξαιρετική προδιάθεση γι' αυτήν. Φθάνει
όμως αυτό για να αναπτυχθεί αυτόματα η
ζωή;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Πολλοί
δέχονται κάποια υπερφυσική καθοδήγηση.
Γράφει στο βιβλίο "Tour of a Living Cell" ο
καθηγητής deDuve (βραβείο Νόμπελ): «Βρισκόμενος
αντιμέτωπος με το τεράστιο άθροισμα
τυχαίων επιτυχιών κατά την διάρκεια
του εξελικτικού παιχνιδιού δικαιούται
κάποιος να διερωτηθεί, σε ποιο βαθμό η
επιτυχία αυτή είναι γραμμένη στον ιστό
του σύμπαντος». Υπάρχουν όμως και
επιστήμονες (όχι απαραίτητα άθεοι) που
προσπαθούν να εξηγήσουν την δημιουργία
και εξέλιξη της ζωής σαν φυσική συνέπεια
των νόμων της φύσης</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#6." name="6"><sup><span style="font-family: Arial;">6</span></sup></a><span style="font-family: Arial;">.
Αυτό ακριβώς χρησιμοποιείται από
κάποιους για να υποστηριχθεί ότι η ζωή
δημιουργήθηκε χωρίς τη βοήθεια του
Θεού, άρα Θεός δεν υπάρχει</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#7." name="7"><sup><span style="font-family: Arial;">7</span></sup></a><span style="font-family: Arial;"> κ.ο.κ.
Είναι άραγε λογικό το συμπέρασμά τους;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Ας
υποθέσουμε, ότι όλη η ζωή δημιουργήθηκε
χωρίς άλλη εξωτερική επέμβαση, απ τα
υλικά που προήλθαν απ τη μεγάλη έκρηξη
και τη λειτουργία των νόμων της φύσης.
Αυτοί οι νόμοι, για να ξεπεράσουν τις
αδυσώπητες επιταγές της τυχαιότητας
και να συνθέσουν ένα τόσο μεγαλειώδες
και απίστευτης πολυπλοκότητας
κατασκεύασμα, θα πρέπει να είναι
προικισμένοι με ασύλληπτη σοφία. Και
επειδή κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα
υποστήριζε, ότι τόσο σπουδαίοι νόμοι
κατασκευάστηκαν μόνοι τους, οδηγούμαστε
σε ένα πάνσοφο Δημιουργό των νόμων. Η
πίστη μας επομένως σε Θεό Δημιουργό δεν
απειλείται από τις θεωρίες περί
«αυτόματης» δημιουργίας και εξέλιξης
της ζωής, απεναντίας ενισχύεται!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"> </p>
<p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b>Η
άκτιστη δωρεά του Δημιουργού</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial;">Και
ενώ κάθε επιστήμων έχει δικαίωμα (και
καθήκον!) να διερευνά κάθε ενδεχόμενο,
ενάντια πολλές φορές σε απλουστευμένες
αντιλήψεις, όταν φθάνουμε στον άνθρωπο
θα πρέπει να σταθούμε με πολλή προσοχή
και σεβασμό. Όχι απλώς διότι αποτελεί
την κορωνίδα της Δημιουργίας και σύμφωνα
με τη Βιβλική αφήγηση έγινε ειδική
ενέργεια για τη Δημιουργία του, αλλά
κυρίως διότι ο άνθρωπος, πέρα απ’ τις
φυσικές του ιδιότητες, είναι προικισμένος
με άκτιστες ενέργειες της Θεότητος.
Όπως ωραία επισημαίνει ο ιερομόναχος
(ιατρός) Λουκάς Γρηγοριάτης: «Ο Δημιουργός
Θεός έπλασε τον Αδάμ κατά τον μοναδικά
ιδιαίτερο τρόπο «κατ’ εικόνα» Του, ώστε
η ανθρωπίνη φύσις να μπορή στους εσχάτους
χρόνους να προσληφθή από τον Λόγο και
να θεωθή»... «κατανοούμε ότι δεν είναι
κάποια «εξελικτική» μεταβολή στην φύσι
(το DNA;) ενός δήθεν προγόνου μας, μετρήσιμη
και υπολογίσιμη πειραματικά, που έδωσε
μεν σε εμάς την δυνατότητα μετοχής στην
άκτιστη Χάρι του Θεού, την Χάριτι αθανασία
και την θέωσι, άφησε δε τις παράλληλες
γενεαλογικές διακλαδώσεις του ζωώδεις
μόνο και θνητές και αμέτοχες θεώσεως.
Η “εξελικτική” μεταβολή, αν υποτεθή
ότι υπήρξε, θα ήταν φυσική διαδικασία.
Η φύσις όμως δεν γεννά άκτιστα αποτελέσματα.
Το άκτιστο είναι δωρεά του ακτίστου
Θεού»</span><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#8." name="8"><sup><span style="font-family: Arial;">8</span></sup></a><span style="font-family: Arial;">.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"> </p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b>Σημειώσεις</b></span></span></p>
<hr />
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#1" name="1."><span style="font-family: Arial;"><b>1.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Κατά
τον ευνοϊκότερο υπολογισμό θα
χρειαζόντουσαν 10500 ηλικίες του σύμπαντος
για να συντεθεί τυχαία μία μεσαίου
μεγέθους από προϋπάρχοντα αμινοξέα.
Βλ. «Η Δράσις μας», Δεκ. 2010, «Το Σύμπαν,
το ποίημα και η πρωτεΐνη». Αναφέραμε το
παράδειγμα τυχαίας συναρμολόγησης
πρωτεΐνης όχι σαν επιχείρημα εναντίον
των θεωριών δημιουργίας της ζωής (οι
μηχανισμοί που προτείνονται είναι πολύ
διαφορετικοί), αλλά για να καταδείξουμε
ότι η τυφλή τύχη δεν μπορεί να παραγάγει
τίποτε χρήσιμο στον χρόνο ζωής του
σύμπαντος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#2" name="2."><span style="font-family: Arial;"><b>2.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Μήπως
θυμίζει λίγο την έκφραση; «τυχαία το
ανακάλυψα». Ναι «τυχαία»˙ μόνο η μηχανή
(το μυαλό σου), που χρησιμοποίησες για
να κάνεις την «τυχαία» ανακάλυψη, είναι
η καλύτερη υπολογιστική μηχανή σε όλο
το σύμπαν!</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#3" name="3."><span style="font-family: Arial;"><b>3.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Γράφει
ο Freeman Dyson: «Όσο περισσότερο εξετάζω το
Σύμπαν και τις λεπτομέρειες της
αρχιτεκτονικής του, τόσο περισσότερο
πείθομαι ότι το Σύμπαν κατά κάποιο τρόπο
πρέπει να ήξερε, ότι θα έλθουμε εμείς».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#4." name="4."><span style="font-family: Arial;"><b>4.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Βλ.
«Η Δράσις μας», Νοέμβριος 2010, «Όταν η Γη
πετύχαινε εξάρες».</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#5" name="5."><span style="font-family: Arial;"><b>5.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Πίσω
απ τους φυσικούς νόμους κρύβεται για
τον πιστό η Πρόνοια του Θεού για την
λειτουργία της ζωής.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#6" name="6."><span style="font-family: Arial;"><b>6.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Μία
τέτοια εκδοχή προτείνει στο βιβλίο «Η
γλώσσα του Θεού: Ένας επιστήμονας δίνει
μαρτυρία για την πίστη» (Ελληνική έκδοση
Παπαζήση) ο διάσημος Αμερικανός γενετιστής
υπεύθυνος του προγράμματος ανθρωπίνου
γονιδιώματος Francis Collins (πρώην άθεος και
τώρα πιστός Χριστιανός).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#7" name="7."><span style="font-family: Arial;"><b>7.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Όσοι
προσπαθούν να βγάλουν συμπεράσματα
περί Θεού από την εξαιρετικά ατελή γνώση
που έχουμε για την δημιουργία όχι μόνο
προτρέχουν, αλλά και αποπροσανατολίζουν
την ερευνητική προσπάθεια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><a href="http://www.oodegr.com/oode/epistimi/dimiourgia/tyxi_dimiourgos_1.htm#8" name="8."><span style="font-family: Arial;"><b>8.</b></span></a> <span style="font-family: Arial;">Ιερομονάχου
Λουκά Γρηγοριάτου, «Πνευματικές
προϋποθέσεις για την προσέγγιση της
«θεωρίας της εξελίξεως»» 26 Ιουλίου
2009. Το κείμενο μπορεί να αναζητηθεί στο
διαδίκτυο: http://www.tideon.org/, Θεματική Βάση:
Επιστήμη Τεχνολογία Ηθική/ Θεωρία
Εξελίξεως</span></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-14657406062688260712020-12-10T12:39:00.002-08:002020-12-10T12:39:24.007-08:00ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ<p> </p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"></p><h1 align="CENTER" class="western" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; text-decoration: none;">
<span style="color: #ff3333;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: small;">«Αγαπώ
άρα γνωρίζω»</span></span></h1>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; line-height: 100%; text-decoration: none; widows: 2;">
<b><span style="color: #ff3333;"> <span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η
κριτική του αγίου Ιουστίνου του Νέου
(Πόποβιτς) </span></span>
</b></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; line-height: 100%; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #ff3333;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><b>στη
Δυτική Φιλοσοφία και οι Πατερικές της
προϋποθέσεις</b></span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-right: 0.05cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<b><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="background: #ffffff;">από
</span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/author/skliris/"><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="background: transparent;">Διονύσης
Σκλήρης</span></span></span></span></span></a></b></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-right: 0.05cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-left: 0.11cm; margin-top: 0.16cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: red;"><b><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Η
σκέψη του αγίου Ιουστίνου του Νέου
(Πόποβιτς) έχει απασχολήσει την πρόσφατη
Θεολογία μεταξύ πολλών άλλων σχετικά
με το αν είναι ένας αυστηρός αντιοικουμενιστής
ή αν κάνει μία εκ των ένδον κριτική στον
σύγχρονο Δυτικό πολιτισμό με σκοπό να
φωτιστούν κάποια κριτήρια για μια άλλου
είδους Θεανθρώπινη παιδεία.</span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn1" name="_ftnref1"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="background: transparent;">[1]</span></span></span></span></a><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Στην παρούσα μελέτη μας, θα επικεντρώσουμε
στην κριτική που ασκεί ο άγιος Ιουστίνος
Πόποβιτς ειδικά στη Δυτική Φιλοσοφία,
προσπαθώντας, όμως, να δούμε ποια είναι
η εκκίνησή του, ήτοι ποια μορφή παιδείας
και φιλοσοφίας έχει κατά νου, όταν ασκεί
αυτή την κριτική. Σε ένα πρώτο μέρος του
μελετήματός μας, λοιπόν, θα δούμε ποια
είναι η γνωσιολογία του αγίου Ιουστίνου
και η θεώρησή του περί του τι είναι η
φιλοσοφία. Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό
να έχουμε κατανοήσει πρώτα αυτές τις
Πατερικές προϋποθέσεις της σκέψης του,
προκειμένου να δούμε στη συνέχεια ποιες
είναι οι ενστάσεις του στη Δυτική
φιλοσοφία, αλλά και οι φιλοσοφικές
αντιπροτάσεις του σε αυτήν.</span></span></span></span></b></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Μέρος
Α΄. </span></b></span></span></span></span></strong>
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Φιλοσοφία ως ομοίωση του Θεού.</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Η
κριτική του αγίου Ιουστίνου εκκινεί
από μια παραδοσιακή ορθόδοξη θεώρηση,
βασισμένη στους Πατέρες της Βυζαντινής
περιόδου,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn2" name="_ftnref2"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[2]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
κατά την οποία η αληθής φιλοσοφία είναι
η ομοίωση στον Θεό (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">τὸ
ὁμοιοῦσθαι Θεῷ</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">).
Η ομοίωση αυτή είναι Χριστολογική και
σημαίνει μία </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">λογοποίηση
</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">του
ανθρώπου (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">logosnost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">),
καθώς εντάσσεται στον Λόγο του Θεού
προς τον Πατέρα εν Πνεύματι. Οι δύο
αλληλένδετες πτυχές αυτής της φιλοσοφίας
είναι ο </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">δυναμισμός</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
και η </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">καθολικότητα
</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">(</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">sabornost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">).
Ο δυναμισμός σημαίνει ότι η φιλοσοφία
είναι μια αφετηριακή δίψα του ανθρώπου
που συναισθάνεται το έλλειμμά του οπότε
και την εγγενή και πρωταρχική σε αυτόν
έφεση προς την απειρία και την πλήρη
απερίσταλτη ζωή, αλλά και που, αντιστρόφως,
βιώνει την υπαρκτική </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ὄρεξίν</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
του ως αναδεικνύουσα την αρχική του
ανεπάρκεια. Ο άγιος Ιουστίνος καταφάσκει
στην πρόοδο, αλλά την εννοεί με οντολογικό
τρόπο ως ανοικτότητα στην ετερότητα
του Θεού, ως χριστοεπιθυμία και ως
επανάσταση ενάντια στο κατ’ εξοχήν
μπλοκάρισμα της προόδου που είναι ο
θάνατος.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn3" name="_ftnref3"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[3]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Με την καθολικότητα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">sabornost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
εννοούμε ότι η πλήρωση αυτή έχει έναν
εσχατολογικό ορίζοντα σε μια προοπτική,
όμως, ακεραιοποίησης όλων των διαφορετικών
στοιχείων της ανθρώπινης φύσης και
πολιτισμού, αλλά και συμπερίληψης όλων
των προσώπων της ανθρώπινης
διυποκειμενικότητας στη Θεανθρώπινη
κοινωνία, ένα όραμα που ο άγιος Ιουστίνος
εκφράζει με τον όρο </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">svejedinstvo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.
Στην κοινωνία αυτή ο Χριστός δεν είναι
ένα μοναχικό άτομο, αλλά είναι με την
Εκκλησία Του συν πάσι τοις αγίοις.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn4" name="_ftnref4"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[4]</span></span></span></span></span></span></a></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Φιλοσοφία ως «παιδί» της νηστείας</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Μέσα
στην Ιστορία η δυναμική πορεία προς την
καθολικότητα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">sabornost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
σημαίνει ασκητική κάθαρση, οπότε η
φιλοσοφία δεν είναι ένα αφετηριακό
δεδομένο της ορθολογικής διάνοιας, αλλά
ένα θαύμα που οδηγεί σε αγώνα εξαγνισμού,
ώστε να επέλθει η διόραση του νου προς
τη θεία λογικότητα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">logosnost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
του κόσμου. Η κάθαρση δεν είναι στιγμιαία,
αλλά διηνεκής, οπότε το δυναμικό
υποκείμενο είναι ένα υποκείμενο αενάως
καθαιρόμενο και μετανοούν, καθώς η
μετάνοια (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">predanje</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
είναι το συστατικό στοιχείο της δομής
του</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn5" name="_ftnref5"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[5]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
ενώ και η λογική του υποκειμένου
χρειάζεται να περάσει μέσα από μια
σταυρική αυτοπαράδοση.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn6" name="_ftnref6"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[6]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Για αυτό, θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο
για μία «θεραπευτική γνωσιολογία»</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn7" name="_ftnref7"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[7]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
στον άγιο Ιουστίνο, όπου, ακολουθώντας
τη βιωματική διδασκαλία του αγίου
Μακαρίου του Αιγυπτίου και του αββά
Ισαάκ του Σύρου, μιλάει για την ανάγκη
να καθαρθούν τα όργανα της κατανόησης
του ανθρώπου πριν γνωρίσει.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn8" name="_ftnref8"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[8]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
αρχή αυτής της καθάρσεως είναι η νηστεία,
καθώς αυτό που κατ’ εξοχήν αποκλείει
τη γνώση είναι ο κορεσμός. Η νηστεία
βοηθά τον άνθρωπο να αντιμετωπίσει το
καταστατικό του έλλειμμα και συνταιριάζεται
με τη σιωπή, που σημαίνει την αφετηριακή
απορία έναντι της φυσικής αγνωσίας του
Θεού. Αυτός που νηστεύει είναι ταυτοχρόνως
και αυτός που </span></span></span></span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">μπορεί
να σιωπήσει</span></span></u></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.
Και αυτό είναι αναπόσπαστο για να
μπορέσει να δεξιωθεί ο άνθρωπος τη χάρη
της γνώσης του Θεού. Αντιστρόφως, ο
κορεσμός του στομαχιού οδηγεί στην
πορνεία, τόσο με την κυριολεκτική, όσο
και με τη μεταφορική ερμηνεία, καθώς ο
«κόσμος» εν γένει στη βιβλική του σημασία
θεωρείται ως μια αυτόνομη «σαρξ», που
είναι «πόρνη» ενώπιον της υπερβατικότητας
του Θεού. </span></span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Με
τον όρο «κόσμος» εννοούμε βεβαίως τον
πτωτικό τρόπο που δεν είναι ο «καλός
λίαν» κόσμος της Δημιουργίας (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Γένεσις</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
1,31), αλλά ο αυτονομημένος από τον Θεό
κόσμος, όταν αυτός γίνεται ένα ανεξάρτητο
επίκεντρο του γνωσιολογικού ενδιαφέροντος
του ανθρώπου. Αλλά για αυτό ευθύνεται
ο άνθρωπος όταν κορέννυται, λόγω των
συναφών παθών της γαστριμαργίας, της
πορνείας και της βαττολογίας, τα οποία
στην πνευματική τους διάσταση θα
μπορούσαν να θεωρηθούν ως </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">οι
τρεις διαστάσεις του </span></span></u></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">εἰδώλου</span></span></u></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
της ειδωλοποίησης του κόσμου, που λόγω
κορεσμού τροφής, σαρκικών παθών και
</span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">λεκτικού
ολοκληρωτισμού</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
δεν αφήνει χώρο στο κενό, στο άδειασμα,
το οποίο είναι αναγκαίο για να υπάρξει
μια παραπεμπτικότητα στην υπερβατική
θεία ύπαρξη. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
ειδωλοποίηση αυτή είναι αμαρτία ως μία
αντίθεση στον λόγο (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">protivlogosna</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn9" name="_ftnref9"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[9]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
δηλαδή μια αντίθεση στη δυναμική αναφορά
του ανθρώπου προς το μέλλον της ένωσής
του με τον Θεό Λόγο, η οποία θα εκδηλωθεί
σε όλη την ενάργειά της στα έσχατα, ενώ
στην Ιστορία έχει εγκαινιασθεί με την
Ενσάρκωση και την Ανάσταση. Και η όραση
είναι μια μορφή βρώσης, </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">τα
μάτια μας είναι οι «μεγαλύτεροι φαγάδες
σ’ αυτόν τον κόσμο»</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn10" name="_ftnref10"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[10]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
οπότε η ειδωλοποίηση είναι ένας κορεσμός
των οφθαλμών που σημαίνει μια παρόμοια
υπαρκτική στάση με τον κορεσμό του
στομαχιού διά της γαστριμαργίας. Όσο
χρειαζόμαστε μια νηστεία των τροφών,
εξίσου χρειαζόμαστε μία ν</span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ηστεία
από το κατακτητικό ιμπεριαλιστικό
βλέμμα προς την κατεύθυνση ενός βλέμματος
που θαυμάζει α-πορητικά.</span></span></u></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Οι
ίδιες, όμως, φυσικές δυνάμεις του
ανθρώπου, που, αν αποκοπούν από τον Θεό
δίνουν τροφή στην παρυπόσταση των παθών,
οι ίδιες, αν ο άνθρωπος προσανατολιστεί
στον Θεό και φλεχθεί από τη χάρη Του
γίνονται οι θεμελιώδεις αρετές της
προσευχής, της ταπεινοφροσύνης και της
αγάπης. Η προσευχή είναι η σκέψη όταν
έχει μεταμορφωθεί σε αγάπη, είναι η
αγαπώσα σκέψη.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn11" name="_ftnref11"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[11]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Η προσευχή είναι η δεξίωση του Θεού που
οδηγεί στην αγάπη ως ζωντανή σχέση μαζί
Του και στην ταπεινοφροσύνη όχι ως
περιαυτολογική ταπεινοσχημία, αλλά ως
μια θεμελιώδη απλότητα του ανθρώπου, ο
οποίος, προσανατολιζόμενος στον Θεό
αντί για τον κόσμο, γεμίζει όχι από τον
εαυτό αλλά από την αγάπη του Θεού.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Οπότε
μετά δεν έχει ανάγκη από την κολακεία
των ανθρώπων για να αποκτήσει νόημα,
αλλά τους αγαπά ο ίδιος ταπεινά χωρίς
να χρειάζεται ανταπόδοση. Αυτό είναι </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">η
οντολογική ταπεινοφροσύνη</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
του ανθρώπου που έχει όχι αυτοπεποίθηση,
αλλά </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ετερο-πεποίθηση</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
ήτοι μια αυτοπεποίθηση προερχόμενη από
την αίσθηση της αγάπης του Θεού για
αυτόν. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Αυτή
η </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ετερο-αυτο-πεποίθηση</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
κάνει τον άνθρωπο να μην εκβιάζει την
ελευθερία του πλησίον του και </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">να
μην τον πιέζει για να τον αγαπήσει</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
αλλά να ίσταται με μια ταπεινή απλότητα
ενώπιόν του και να τον θέλγει ακριβώς
από το γεγονός ότι </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">δεν
περιμένει τίποτα από αυτόν</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.
Για όλα αυτά, όμως, είναι μια ρεαλιστική
αρχή η νηστεία ως έλλειψη κορεσμού, ως
άδειασμα και αντιμετώπιση του καταστατικού
μας ελλείμματος. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
νηστεία είναι αναπόσπαστη για να καταστεί
ο νους μας ευαίσθητος στην παρουσία του
Θεού μέσα στον κόσμο, κάτι που σε μία
Πατερική θεολογία ορίζεται ως </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">«θεωρία
από τον νου των λόγων του Θεού για τα
όντα</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">».
Η θεωρία</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn12" name="_ftnref12"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[12]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
αυτή είναι θα λέγαμε η διόραση του
ανθρώπου για το ποια είναι τα θελήματα
του Θεού για τις φύσεις των όντων που
έχει δημιουργήσει. </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Η
κάθαρση του νου δεν είναι διαλεκτική
διανοητική δραστηριότητα,</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
αλλά μια διά της νηστείας ως υπαρξιακής
στάσης προσέλκυση της χάριτος του
Θεού.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn13" name="_ftnref13"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[13]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
O νους είναι σαν ένα πτηνό που θέλει να
πετάξει προς τον υπερβατικό Θεό και </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ο
κορεσμός από τα πάθη μας του κόβει τα
φτερά.</span></span></u></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn14" name="_ftnref14"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[14]</span></span></u></span></span></span></span></a></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Θα
μπορούσαμε να πούμε ότι αν για τον
πλατωνικό Σωκράτη ο φιλοσοφικός έρως
είναι παιδί της </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Πενίας</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
και του </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Πλούτου-
Πόρου</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
(</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Συμπόσιον</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
202d8-204b7), για τον άγιο Ιουστίνο η φιλοσοφία
είναι παιδί της Νηστείας και του Πλούτου-
Πόρου της Χάριτος. </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Η
φιλοσοφία γεννιέται από τη Νηστεία</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
ως χριστιανική μορφή της σωκρατικής
Πενίας, ώστε να γονιμοποιηθεί από τη
δεξίωση της θείας χάριτος ως πληρώσεως
των αιτημάτων της. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μερικές
φορές καθαριζόμαστε από τα πάθη του
κορεσμού μέσω των δακρύων για τη
συναίσθηση της αποξένωσής μας από τον
Θεό. Ο Θεός μας δίνει ενίοτε τα δάκρυα
για να μας καθαρίσει από τον κορεσμό
των παθών και να μας ξανακαταστήσει
ευαίσθητους. Τα δάκρυα μπορεί να γεννηθούν
και μέσα από πρωταρχική απορία έναντι
του θαύματος του ότι υπάρχουμε, χωρίς
να ξέρουμε γιατί,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn15" name="_ftnref15"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[15]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
σύμφωνα με μια χριστιανική εκδοχή της
υπαρξιστικής </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ναυτίας</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
του Jean-Paul Sartre ενώπιον της ενδεχομενικότητας
της ύπαρξης. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ενώ
άλλοτε τα δάκρυα είναι εκφραστικά μιας
ανώτερης χάριτος του Θεού, που κάνει
τον άνθρωπο να αγαπά όλον τον κόσμο,
τους ανθρώπους, τα ζώα και τη φύση. Ο
άγιος Ιουστίνος είχε ιδιαιτέρως αυτό
το χάρισμα των ακατάσχετων δακρύων
ευαισθησίας, όπως μαρτυρούν όσοι τον
γνώρισαν. Μέσα από τα δάκρυα ο άνθρωπος
φτάνει σε ένα σημείο εξαγνισμού, όπου
</span></span></span></span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">βλέπει
τον κόσμο μέσα από την «οπτική» του Θεού
ως «καλόν λίαν</span></span></u></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">»,
βλέπει όλους τους ανθρώπους ως καλούς
και αγίους, όχι όπως μπορεί να είναι
αμαρτωλοί στον τρέχοντα πτωτικό τρόπο
τους, αλλά όπως τους βλέπει η αγάπη του
Θεού πώς μπορούν να γίνουν στο μέλλον,
ενώ τον εαυτό του τον βλέπει ο άνθρωπος
ως το τελευταίο κτίσμα της καλής πλάσης
του Θεού. </span></span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Αυτό
συμβαίνει επειδή ο αμαρτωλός δεν ανάγεται
ντετερμινιστικά στην αμαρτία του, αλλά
θεωρείται στο άπειρο μυστήριο της
εσχατολογικής δυναμικής του με τη
φιλάνθρωπη «ματιά» του Θεού που προσπαθεί
</span></span></span></span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">να
αξιοποιήσει την παραμικρή γνωμική
πρωτοβουλία του αμαρτωλού</span></span></u></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
για να τον σώσει.</span></span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πρόκειται
για μια υπαρξιακή στάση που είναι </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">γνώση
μέσω της πίστεως</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
στους αντίποδες της αντικειμενικής
επιστημονικής φυσικής γνωσιολογίας. Η
λογικότητα του ανθρώπου δεν είναι μια
γυμνή λογικότητα αλλά είναι το </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">κατ’
εἰκόνα</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ειδικά του Λόγου του Θεού, το οποίο
αποδίδεται από τον άγιο Ιουστίνο με τον
όρο </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">logosnost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn16" name="_ftnref16"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[16]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
H λογικότητα είναι η δυναμική έφεση του
ανθρώπου να ενταχθεί στον Λόγο του Θεού
που είναι ο Χριστός. Η εν Χριστώ γνώση
σημαίνει </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">μια
νίκη επί του θανάτου</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
όταν ο άνθρωπος γνωρίζει τα όντα στην
αιώνια ένωσή τους με τον Λόγο, που τα
καθιστά και ενωμένα μεταξύ τους σε μία
νέα καθολικότητα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">svejedinstvo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">).
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
σκέψη του αγίου Ιουστίνου έχει μία πολύ
επίκαιρη στην εποχή μας οικολογική και
αντισπισιστική αιχμή, καθώς, ακολουθώντας
τον αββά Ισαάκ τον Σύρο, τονίζει ιδιαιτέρως
το πώς ο πιστός προσεύχεται για τα άλογα
ζώα, αναφέροντας συχνά την προσευχή για
τα ερπετά.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn17" name="_ftnref17"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[17]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Διά της ανθρωπότητας του Χριστού
εντάσσεται στην κοινωνία ακτίστου και
κτιστού και όλη η άλογη κτίση, η οποία
έτσι λογοποιείται εμμέσως. Με έναν
αντισπισιστικό τρόπο, ο άγιος όχι μόνο
αγωνιά δίπλα στον κάθε αμαρτωλό για τον
οποίο προσεύχεται, αλλά και συναισθάνεται
την αγωνία κάθε ζώου και φυτού της
πλάσης, του οποίου το δράμα αναλαμβάνει.
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ο
άνθρωπος είναι ένας διαμεσολαβητής
στην ένωση με τον Λόγο, αλλά αυτό δεν
είναι αποκλειστικό προνόμιο, αλλά
σταυρική διακονία, ενώ και τα ζώα και
τα φυτά δεν στερούνται της δικής τους
αναλογικής μετοχής στον Θεό. Μάλιστα,
ενώ ο άνθρωπος είναι αυτός που καλείται
εν Χριστώ να λογοποιήσει τη φύση, σε μία
παράδοξη αντισπισιστική αντιστροφή ο
άγιος Ιουστίνος προσεύχεται μετά τον
Χριστό και στο «χορταράκι» και στο
«πουλάκι» για να τον ελεήσει. Ο Χριστός
έχει προσλάβει όλη την υλική κτίση,
οπότε στο πρόσωπο του Χριστού, στον
Οποίο προσευχόμαστε, μπορούν να μας
ελεήσουν ως αμαρτωλούς και το «χορταράκι»
και το «πουλάκι», ενώπιον των οποίων
είμαστε υπόλογοι. Ο ίδιος ο άνθρωπος
εξάλλου μπορεί να συμβολιστεί από τη
δορκάδα στο πλέον διάσημο ποιητικό
κείμενο του αγίου.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn18" name="_ftnref18"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[18]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ο
αντισπισισμός του οσίου Ιουστίνου
επεκτείνεται και ως προς το ότι ο άνθρωπος
δεν πρέπει να θεωρεί ότι ο κόσμος που
βλέπει άμεσα είναι ο μοναδικός δυνατός
κόσμος, αλλά μπορεί </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ο
Θεός να έχει δημιουργήσει και άλλους
κόσμους,</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
όπως αυτόν των αγγέλων, τους οποίους ο
άνθρωπος μπορεί να προσεγγίσει με τη
σκέψη του, όταν αυτή μετατρέπεται διά
της αγάπης σε προσευχή.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn19" name="_ftnref19"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[19]</span></span></span></span></span></span></a></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
αυθυπέρβαση (</span></b></span></span></span></span></strong><em><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">podvig</span></b></span></span></span></span></em><strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">)
</span></b></span></span></span></span></strong>
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">των
ταπεινών και καταφρονεμένων</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Στον
δυναμισμό της φιλοσοφίας του αγίου
Ιουστίνου διαδραματίζει καίριο ρόλο η
έννοια του ασκητικού επιτεύγματος
(</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn20" name="_ftnref20"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[20]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.
Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό
σλαβικό όρο, τη σημασία του οποίου έχει
αναδείξει εκτός του αγίου Ιουστίνου
και ο π. Γεώργιος Φλορόφκσι,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn21" name="_ftnref21"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[21]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ακριβώς λόγω της πολυσημίας του και του
δυναμισμού, που αυτή συνεπάγεται.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
έννοια του </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
συνθέτει τόσο τη βυζαντινή έννοια της
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ἐνεργείας</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
που κατανοείται συνήθως ως φυσική, όσο
και αυτήν την ηθικής πράξεως. Το ασκητικό
επίτευγμα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
συνθέτει την ηθική υπευθυνότητα, την
αντίδραση στις ιστορικές προκλήσεις
και τον εκστατικό χαρακτήρα του προσώπου,
που επιτελεί με έναν υπερβατικό τρόπο
δυνατότητες που δεν ήταν μεν εντελώς
απούσες στο φυσικό δεδομένο, πλην
ανέμεναν την επιτελεστική τους πραγμάτωση.
Το </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
είναι μια προσωπική υπέρβαση όχι μόνο
των φυσικών δυνατοτήτων, αλλά και του
φυσικού και εμπειρικού εγώ ή του
ατόμου.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn22" name="_ftnref22"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[22]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Αλλά αυτό το προσωπικό επίτευγμα του
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
δεν το επιτελεί ένας υπερβατολογικός
προσωπικός εαυτός, όπως στον περσοναλισμό,
αλλά η συνενέργεια με τον Θεό, η οποία
εκδηλώνει τις καλύτερες δυνατότητες
της φύσης, της ψυχολογίας και του εαυτού,
πλην σε μία υπεροχική εκδοχή ελκυόμενη
από τη θεία χάρη. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
θεολογία του προσώπου σημαίνει έτσι τη
δυνατότητα να πυροδοτηθεί μία εκστατική
κίνηση, η οποία ενδεχομένως υπερβαίνει
αρχικές αντίξοες συνθήκες (ό,τι θα λέγαμε
βιβλικώς «παλαιὸν ἄνθρωπον», βλ. </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Πρὸς
Γαλάτας</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
3,9), χωρίς καμία δραπέτευση από τη φύση.
Το </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
μπορεί να συμπεριλάβει μία ποικιλία
πράξεων, που σημαίνουν μια ανθρώπινη
αυθυπέρβαση, από την προσπάθεια του
ασκητή μέχρι αυτήν ενός επιστήμονα ή
ενός φιλοσόφου. Ο πυρήνας της σημασίας
της έννοιας είναι ότι στην ενέργειά του
το πρόσωπο, επιτυγχάνει μία υπέρβαση,
κατά την οποία δεν πραγματώνει απλώς
ό,τι είναι ήδη δεδομένο στη φύση του,
αλλά εκτείνεται προς ένα τέλος ερχόμενο
από το μέλλον, το οποίο το κάνει να αποκτά
καινούργιες δυνατότητες, για τις οποίες
δεν θεωρούσε τον εαυτό του ικανό
πρωτύτερα. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πρόκειται
για μια έννοια που δείχνει προς μια
ανοικτή οντολογία, στην οποία ο άνθρωπος
συνειδητοποιεί τις δυνάμεις του μόνο
στην πράξη και όχι πριν από αυτή. Σε μια
Θεανθρώπινη προοπτική, όμως, αυτό το
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
γίνεται κατανοητό μόνο μέσα από την εν
Χριστώ συνέργεια με τον Θεό, που
αποκαλύπτει στον άνθρωπο καινούς τρόπους
της φυσικής ενεργείας του, αν αυτός
αφεθεί ανοικτός στο ενδεχόμενο της
υπέρβασης.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Στη
δυναμική αυτή δεν υπάρχει διαλεκτική,
αλλά μόνο αντινομίες,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn23" name="_ftnref23"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[23]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
οι οποίες μπορούν να σωθούν εν Χριστώ.
Ως προς αυτό ο άγιος Ιουστίνος ακολουθεί
μία τάση της Θεολογίας Ρώσων της
Διασποράς, όπως ο Σέργιος Μπουλγκάκοφ
και ο Βλάντιμιρ Λόσκυ να τονίσουν τον
αντινομικό χαρακτήρα της Θεολογίας,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn24" name="_ftnref24"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[24]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ακολουθώντας τους Ησυχαστές του ύστερου
Βυζαντίου. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πρόκειται
όμως για μια αναβίωση του θέματος της
αντινομίας, η οποία λαμβάνει χώρα μετά
τη διαλεκτική του Georg Hegel και του Karl Marx
και έχει ως σκοπό να τονίσει ότι οι
αντινομίες στην Ορθόδοξη φιλοσοφία
ακριβώς δεν είναι διαλεκτικές, δεν
οδηγούν σε βίαιες συγκρούσεις, αλλά
μάλλον σε μία μη βίαιη υπερβατική
συμφιλίωση. Φορέας του </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
μπορεί να είναι όχι ο ισχυρός υπεράνθρωπος,
όπως ο Ναπολέων Βοναπάρτης, συνήθης
ήρωας του Εγέλου, ή ο νιτσεϊκός
υπεράνθρωπος. </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
με τη συνδρομή της θείας χάριτος
πραγματώνουν, αντιθέτως, οι ταπεινοί
αυτού του κόσμου, όπως οι αλιείς του
Ευαγγελίου ή στη σύγχρονη Ιστορία ο
Βαλκάνιος αγρότης και ο Ρώσος μουζίκος.
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ο
άγιος Ιουστίνος ακολουθεί ένα
ντοστογιεφσκικό στοιχείο θαυμασμού
του Ρώσου μουζίκου,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn25" name="_ftnref25"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[25]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ο οποίος, ας θυμηθούμε, στις αρχές του
19ου αιώνα νίκησε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη,
τον ήρωα του Εγέλου, όπως μας δείχνει
παραστατικά ο Λέων Τολστόι, ενώ και στον
20ο αιώνα ήταν και πάλι οι πολλοί ανώνυμοι
της Ρωσίας που μας έσωσαν από μια νίκη
του ναζισμού. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Με
μια παρόμοια νοοτροπία ο άγιος Ιουστίνος
στρέφεται και προς τον Βαλκάνιο αγρότη
ως έναν κατ’ εξοχήν φορέα του ηρωικού
αυθυπερβατικού </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
στο πλαίσιο μιας έμφασης στους πολλούς
ανώνυμους ταπεινούς αντί για την ελίτ
των ηρωικών μορφών. Η ιδιαιτερότητα του
Σέρβου είναι ότι λόγω της έντονης πίστης
του στον Χριστό «χαίρεται τον θάνατο»
κατά την έκφραση του διακόνου Αββακούμ
που μαρτύρησε το 1815, καθότι ως
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">χριστονοσταλγικός</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
θεωρεί ότι ανήκει στον Χριστό και όχι
σε μια οποιαδήποτε αυτονομημένη από
τον Χριστό ζωή.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn26" name="_ftnref26"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[26]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Το
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">podvig</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
του Σέρβου βασίζεται, λοιπόν, στο ότι
δεν ανήκει στον εαυτό του, αλλά μπορεί
ανά πάσα στιγμή να καλωσορίσει τον
θάνατο αυτοπαραδιδόμενος στον Αναστάντα.
Ταυτοχρόνως, όμως, ο άγιος Ιουστίνος
μας προειδοποιεί ότι δεν πρέπει αυτό
να το καπηλεύεται ο εθνικισμός, που
αποτελεί την εσχάτη αλλοτρίωση του
εκκλησιαστικού γεγονότος.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn27" name="_ftnref27"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[27]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι ο άγιος
Ιουστίνος δεν κάνει απλώς μια κριτική
στη Δύση. Κάνει μία αυτοκριτική του
σερβικού λαού, ο οποίος έχει ακολουθήσει
σε μία ιδιάζουσα μορφή, ορισμένα στοιχεία
του νεωτερικού προγράμματος, όπως κατ’
αρχήν ο εθνικισμός και σε δεύτερη φάση
ο σοσιαλισμός στην ιδιαίτερη γιουγκοσλαβική
μορφή του. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Οπότε
πρόκειται περισσότερο για την αγωνία
ενός αυτοκριτικού προφήτη του λαού του
που προβληματίζεται με την αντικατάσταση
του εσχατολογικού οράματος της καθολικής
Θεανθρώπινης κοινωνίας από</span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ενδοϊστορικές εσχατολογίες</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
όπως αυτή του </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">εθνικισμού
ή του σοσιαλισμού</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn28" name="_ftnref28"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[28]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Και αντιστρόφως, ο όσιος Ιουστίνος δεν
είναι μονότροπα αντιδυτικιστής, αλλά
ενδιαφέρεται να διαγνώσει ποιο είναι
το χριστολογικό και εν ταυτώ οντολογικό
βάθος των μεγάλων αφηγημάτων της Δυτικής
νεωτερικότητας, όπως </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">η
πρόοδος και ο Διαφωτισμός</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
προτείνοντας στον λαό του την </span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">εν
Χριστώ πρόοδο και τον εν Χριστώ Διαφωτισμό</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Μέρος
Β΄. </span></b></span></span></span></span></strong>
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Δυτική Φιλοσοφία ως αυτοαναφορικότητα
</span></b></span></span></span></span></strong>
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">και
διαλεκτική αποσπασματικότητα</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">Βάσει
των Πατερικών προϋποθέσεων που αναπτύξαμε
στο πρώτο μέρος, η κριτική του αγίου
Ιουστίνου είναι ότι η Δυτική Φιλοσοφία
έχει τα αλληλένδετα προβλήματα της
φίλαυτης αυτοαναφορικότητας του
υποκειμένου και της διαλεκτικής
αποσπασματικότητας. Με το πρώτο εννοούμε
ότι η δυτική σκέψη εγκαινιάζεται, πρώτα
από τον Αυγουστίνο Ιππώνος, αλλά εν
συνεχεία από τον René Descartes και τον Immanuel
Kant ως ένα ρήγμα του ατόμου από τον
περιβάλλοντα κόσμο και μία ενδοσκοπική
στροφή στον εαυτό του ως έρεισμα της
αλήθειας. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="background: #ffffff;"> <span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αυτό,
όμως, συνάδει με έναν πανηγυρισμό της
μερικότητας, η οποία στη συνέχεια τίθεται
σε διαλεκτική αντίθεση με άλλες
μερικότητες, οπότε η ιστορία της σκέψης
καθίσταται μία διαδοχή από βίαιες
συγκρούσεις αντιτιθέμενων θεωρήσεων
που προτάσσουν η καθεμία μία αποσπασματική
προτεραιότητα για να αντιπαρατεθεί στο
προηγούμενο καθεστώς. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="background: #ffffff;"> <span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Παρόλο
που αυτή η συγκρουσιακή υφή της δυτικής
σκέψης οδηγεί σε ένα αφήγημα προόδου
μέσα από διαλεκτικές αντιθέσεις, έχει,
από οντολογικής πλευράς, το μειονέκτημα
του ακρωτηριασμού της αλήθειας και του
ελλείμματος σωτηρίας ως ακεραιοποίησης
των στοιχείων που στην Ορθόδοξη παράδοση
είναι σε αντινομία, αλλά όχι σε σύγκρουση.
Αυτό το τελευταίο, τις αντινομίες που
σώζονται εν αγάπη μας βοηθά να δούμε η
φιλοσοφική ματιά του αγίου Ιουστίνου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Το
νεωτερικό πρόγραμμα ως εκκοσμικευμένος
παπισμός</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">Η
κριτική του αγίου Ιουστίνου επικεντρώνει
στο γεγονός ότι πρώτα ο παπισμός
κατασκεύασε ένα μοντέλο ανθρώπου, ο
οποίος μπορεί να αντικαταστήσει τον
Θεό, λαμβάνοντας τη θέση Του ως αντιπρόσωπός
του, ως βικάριός Του. Το μοντέλο αυτό
εισήγαγε στην Ιστορία του Χριστιανισμού
μια νέα κλειστότητα, η οποία αντικατέστησε
την ανοικτότητα της προηγούμενης (κοινής
εν πολλοίς) Ορθόδοξης παράδοσης. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Ενίοτε
ο άγιος Ιουστίνος θεωρεί την κλειστότητα
του Παπισμού ως συστήματος αντιπροσώπευσης
του Θεού ως μία εκκλησιολογική μορφή
Αρειανισμού, με την έννοια ότι ο
Αρειανισμός θεωρεί ότι σωζόμαστε διά
του Υιού ως κτίσματος.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn29" name="_ftnref29"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[29]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Εν συνεχεία, το μοντέλο αυτό διεσπάρη
και εκκοσμικεύθηκε. Στην αρχή διεσπάρη
με τον Προτεσταντισμό, που σήμανε ότι
το κάθε άτομο μετετράπη σε έναν μικρό
Πάπα, δηλαδή σε ένα κλειστό άτομο με
</span></span></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">αυθεντία
τη δική του έλλογη υποκειμενικότητα</span></span></u></span></span></span></span><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ο
Παπισμός ως «παπικός μαξιμαλισμός»
κατά την έκφραση του αγίου Ιουστίνου
απέκδυσε τον Χριστό, προκειμένου να
ενδυθεί τα πάντα ο βικάριός Του. Ο
Προτεσταντισμός ως «προτεσταντικός
μινιμαλισμός»</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn30" name="_ftnref30"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[30]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
είναι ένας «αφηρημένος Παπισμός», ο
οποίος έχει απογυμνώσει τον Χριστιανισμό
από τη μυστική διάστασή του και έχει
κρατήσει το ελάχιστο της αυθεντίας του
ατόμου. Και, αντιστρόφως, ο Παπισμός
μπορεί να ειδωθεί ως ο «πρώτος
Προτεσταντισμός», ακολουθώντας τον
Aleksey Khomyakov, ο οποίος εν συνεχεία
εκκοσμικεύθηκε περαιτέρω στον άθεο
ανθρωπισμό, ώστε το παπικό αλάθητο να
διασπαρεί στην «αλάθητη» αυθεντία κάθε
επιμέρους ατόμου. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Με
τις παρατηρήσεις του αυτές θα μπορούσαμε
να πούμε ότι ο άγιος Ιουστίνος συντονίζεται
από ορθόδοξη πλευρά με μια σειρά Δυτικών
στοχαστών, οι οποίοι βλέπουν σε μοτίβα
της νεωτερικής Πολιτικής Φιλοσοφίας
διασπορές, εκκοσμικεύσεις και εκλαϊκεύσεις
βασικών θεολογικών μοτίβων του Δυτικού
Μεσαίωνα και της πρώιμης νεωτερικότητας,
όπως o Carl Schmitt,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn31" name="_ftnref31"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[31]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ο Max Weber</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn32" name="_ftnref32"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[32]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
και πιο πρόσφατα ο Giorgio Agamben.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn33" name="_ftnref33"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[33]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Όπως
στη σκέψη του Schmitt ο ατομικισμός της
φιλελεύθερης δημοκρατίας διασπείρει
και εκκοσμικεύει το μοντέλο του κυρίαρχου,
με θεολογικό πρότυπο, παρομοίως, στη
σκέψη του αγίου Ιουστίνου ο Προτεσταντισμός
ως «εκλαϊκευμένος Παπισμός»</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn34" name="_ftnref34"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[34]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
διασπείρει το μοντέλο του Πάπα ως μιας
ανθρωπολογίας του κλειστού αυτοαναφορικού
υποκειμένου, το οποίο μετά εκκοσμικεύεται
στην Πολιτική Φιλοσοφία του φιλελεύθερου
ατομικισμού. Με αυτήν την έννοια θα
λέγαμε λ.χ. ότι η κυριαρχία του ηγεμόνα
στον Thomas Hobbes στην πρώιμη νεωτερικότητα
εκκοσμικεύεται στην κυριαρχία του κάθε
επιμέρους ατόμου που συνιστά το κοινωνικό
συμβόλαιο του κράτους κατά τους John Locke
και Jean-Jacques Rousseau. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Με
παρόμοια έννοια, η θεώρηση της δίψας
για απειρία και απολυτότητα που βρίσκουμε
στην ανθρώπινη έφεση όταν τη δούμε στο
πλαίσιο ενός Θεανθρώπινου οράματος
εκκοσμικεύεται ως ένα αφήγημα για άπειρη
γραμμική πρόοδο και συσσώρευση γνώσης
της ανθρωπότητας,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn35" name="_ftnref35"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[35]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ένα προοδευτικό αφήγημα, πάντως, το
οποίο διαψεύστηκε οικτρά στους Δύο
Παγκοσμίους Πολέμους, που βίωσε ο άγιος
Ιουστίνος με τον πλέον τραγικό τρόπο
στο σερβικό μέτωπο. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">To
πολύ ενδιαφέρον είναι ότι ενώ ο άγιος
Ιουστίνος κάνει κριτική για νέου είδους
Αρειανισμό</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn36" name="_ftnref36"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[36]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ως προς τον Παπισμό και τις διάφορες
εκκοσμικεύσεις του, που μπορεί να είναι
αυταρχικές ή και δημοκρατικές, παρομοίως
έχει ασκηθεί μια κριτική για Πολιτική
Φιλοσοφία Αρειανισμού στον ίδιο τον
Carl Schmitt, ο οποίος διαγιγνώσκει μεν την
εξάρτηση της νεωτερικής αντίληψης περί
κυριαρχίας από θεολογικά αρχέτυπα,
χωρίς, όμως, να την επικρίνει, όπως ο
Ορθόδοξος θεολόγος, αλλά μάλλον
εξαντλώντας τον Χριστιανισμό στα
θεολογικά αυτά αρχέτυπα της κοσμικής
κυριαρχίας. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Schmitt θεωρείται από θεολόγους επικριτές
του ότι έχει έλλειμμα Τριαδολογίας στην
απόδοση του Χριστιανισμού που κάνει,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn37" name="_ftnref37"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[37]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ενώ το Τριαδολογικό έλλειμμα είναι και
η διάγνωση που κάνει ο άγιος Ιουστίνος
ως προς τη μεταφορά εκκλησιολογικών
στρεβλώσεων στον εκκοσμικευμένο
ανθρωπισμό. Η διαφορά είναι ακριβώς πως
ό,τι ο Ιουστίνος παρουσιάζει ως στρέβλωση,
ο Schmitt μάλλον το αντιλαμβάνεται ως τον
μοναδικό δυνατό θεολογικό ορίζοντα. Η
κριτική για πολιτικό Αρειανισμό σημαίνει
ότι όπως στην Τριαδολογική αίρεση του
4ου αιώνα ο Υιός είναι ένα κτίσμα που
εκπροσωπεί τον υπερβατικό Θεό στον
κόσμο, έτσι και σε ιστορικές μορφές
κυριαρχίας, ένας ηγεμόνας θεωρείται ως
ένας κτιστός εκπρόσωπος του Θεού που
οιονεί Τον υποκαθιστά. </span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">Ο
όσιος Ιουστίνος βλέπει αυτό το μοντέλο
κατ’ αρχήν στην έννοια του βικαρίου
του Χριστού και στη συνέχεια σε κάθε
κλειστό ανθρωπισμό, ενώ οι σύγχρονοι
στοχαστές της Πολιτικής Φιλοσοφίας
αναλύουν το πώς ορισμένες Θεολογίες με
Τριαδολογικό έλλειμμα (και άρα οιονεί
αρειανικές κατά τη διάγνωση του οσίου
Ιουστίνου) εκκοσμικεύονται στις
νεωτερικές θεωρίες πολιτικής κυριαρχίας
του ηγεμόνα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Έξι
στάδια της διαλεκτικής ανέλιξης της
Δυτικής σκέψης</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">Η
κλειστή αυτοαναφορικότητα, όμως, πηγαίνει
από κοινού με την αποσπασματικότητα
που προκαλεί διαλεκτική συγκρουσιακότητα.
Με αυτήν την έννοια μπορούμε να
παρακολουθήσουμε ορισμένα στάδια στην
πορεία της Ευρωπαϊκής φιλοσοφίας, τα
οποία έχουμε συνοψίσει παρακάτω. Τα
στάδια αυτά δίνουν την εντύπωση μιας
προόδου στη Δύση μέσα από διαλεκτικές
συγκρούσεις. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Ο
άγιος Ιουστίνος δεν απορρίπτει τον
προοδευτισμό και θεωρεί τον Χριστιανισμό
εν γένει ως προβάλλοντα την αξία της
προόδου. Μόνο που ο αυθεντικός Χριστιανισμός
ο βιούμενος στη Θεανθρώπινη Εκκλησία
είναι κατά τον άγιο Ιουστίνο η μόνη
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">οντολογική
πρόοδος</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
γιατί είναι η μόνη πρόοδος που μπορεί
να προχωρήσει πέρα από τον θάνατο, ο
οποίος ορίζεται ακριβώς ως αδυναμία
προόδου.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn38" name="_ftnref38"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[38]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Μπροστά σε αυτή την αληθή υπαρκτική
πρόοδο, κάθε ανθρωπιστική πρόοδος
θεωρείται ως «πρόοδος στον νερόμυλο
του θανάτου».</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn39" name="_ftnref39"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[39]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Η
Πατερική παιδεία, που εκθέσαμε πιο πάνω,
επικεντρώνει στην πρόοδο ως προκύπτουσα
από τη ζωτική </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">χριστοεπιθυμία</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
του ανθρώπου που τον καλεί στην άπειρη
και απερίσταλτη ζωή.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn40" name="_ftnref40"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[40]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Παρομοίως, ο άγιος Ιουστίνος επιθυμεί
μία καταξίωση του σημαίνοντος του
Διαφωτισμού, αλλά υπό την Πατερική
σημασία του </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Χριστοδιαφωτισμού</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn41" name="_ftnref41"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[41]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ως μέρους της Ορθόδοξης προόδου μεταξύ
καθάρσεως και θεώσεως. Στη Δυτική
Φιλοσοφία, αντιθέτως, η πρόοδος
επιτυγχάνεται μέσα από διαλεκτικές
συγκρούσεις, όπως οι παρακάτω:</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">α)
Η κλειστότητα που φέρνει ο Παπισμός ως
μια κλειστή ανθρωπολογία του αντικαταστάτη
του Θεού αποξηραίνει τις δημιουργικές
και ζωτικές δυνάμεις του ανθρώπου της
Ευρώπης.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn42" name="_ftnref42"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[42]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Με αυτήν την έννοια, η Αναγέννηση έρχεται
ως μια αναγκαία εντρύφηση στο ανθρωπιστικό
πνεύμα της αρχαίας Ελλάδας, προκειμένου
να υπερκεραστεί η απολίθωση και η
στατικότητα που έφερε η παπική κλειστότητα.
Η δημιουργικότητα αναζητείται μακριά
από τον υπερβατικό Θεό, αλλά και τον
υπεραισθητό κόσμο των νοερών, στην
ενθαδική φύση. Το ερώτημα για το τι
συνιστά αυτή τη φύση την οποία αναδεικνύει
στην εμμενή γυμνότητά της η Αναγέννηση
βρίσκει διαλεκτικώς διαφορετικές
απαντήσεις.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">β)
Οι εμπειριστές, όπως ο John Locke, o George
Berkeley και ο David Hume, θα ακολουθήσουν μία
αναλυτική μέθοδο, εντοπίζοντάς το στην
εμπειρία. Τη γνωσιολογική αυτή στάση ο
άγιος Ιουστίνος την ονομάζει ενίοτε
«ρεαλισμό βασιζόμενο στις αισθήσεις»,
καθώς υπονοείται ότι το πραγματικό
εξαντλείται στα αισθητηριακά δεδομένα,
και τη θεωρεί ως μία από τις μορφές του
φυσιοκρατικού μονισμού που φράζουν τον
δρόμο στο άνοιγμα στην υπερβατικότητα
του Θεού. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">Μπορεί
βεβαίως να σημειωθεί εδώ ότι εμπειριοκράτες,
όπως οι Locke και Berkeley ήταν πιστοί και
συνδύαζαν τη νέα φιλοσοφία τους με μια
θερμή πίστη στην ύπαρξη του Θεού, όμως
ο άγιος Ιουστίνος θίγει κυρίως ό,τι
αντιλαμβάνεται ως αδιέξοδο του εμπειρισμού
ως μεθόδου λόγω του μονισμού του και
της φυσιοκεντρικότητάς του.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">γ)
Ο αναλυτικός εμπειρισμός, όμως, οδηγεί
σε μία νέα πνευματική στεγνότητα.
Εναλλακτική είναι οι νοησιαρχικοί, όπως
ο René Descartes, o Baruch Spinoza και ο Gottfried Wilhelm
Leibniz. Ειδικά από τον Descartes θα αρχίσει μία
προσπάθεια να ανακατασκευαστεί ένας
πνευματικός κόσμος με άξονα το
αυτοαναφορικό υποκείμενο του </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">cogito</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ergo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">sum</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.
Η προσπάθεια, ωστόσο, αυτή θα συνδυαστεί
με το να θεωρηθεί ο,τιδήποτε δεν είναι
σκεπτόμενο υποκείμενο ως μηχανή.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="background: #ffffff;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Με
αυτήν την έννοια τα ζώα είναι άψυχες
μηχανές, αλλά και ο άνθρωπος στον βαθμό
που δεν σκέφτεται είναι μια μηχανή κατά
τον Baron d’Holbach. Η νοησιαρχία των ηπειρωτικών
φιλοσόφων, ενώ φαίνεται ορισμένες φορές
να είναι δυιστική, όπως στον Descartes, στην
πραγματικότητα κατά τη διάγνωση του
αγίου Ιουστίνου είναι μονιστική λόγω
της φυσιοκεντρικότητάς της. Ως προς
αυτό θα λέγαμε ότι ο εμμενής μονισμός
του Spinoza είναι η βαθύτερη αλήθεια της.
Το ερώτημα που θέτει διαρκώς με υπαρξιακό
επιτακτικότητα ο άγιος Ιουστίνος είναι
ποιο είναι το «μέτρων πάντων» για να
θυμηθούμε τον Πρωταγόρα, ο άνθρωπος ή
ο Θεάνθρωπος.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn43" name="_ftnref43"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[43]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Σημειωτέον ότι ο άγιος Ιουστίνος δεν
θέτει ως μέτρο είτε τον άνθρωπο είτε
τον Θεό, όπως η αφηρημένη Φιλοσοφία στις
ανθρωπιστικές ή θεϊστικές μορφές της,
αλλά τον Θεάνθρωπο, δηλαδή τον Θεό που
έχει βιώσει εκ των έσω την ανθρώπινη
συνθήκη, ώστε να μπορέσει να καταστεί
μέρος της. Με αυτήν την έννοια δεν κάνει
μία αυτονομημένη Φιλοσοφία, αλλά μία
Χριστοκεντρική Φιλοσοφία. Η κριτική
του έγκειται στο ότι οι γενάρχες της
νεωτερικότητας, όπως ο Descartes και αργότερα
ο Kant, έθεσαν το ανθρώπινο υποκείμενο ως
αρχιμήδειο στήριγμα, κάτι, όμως, που ο
άγιος Ιουστίνος επιμένει να το γενεαλογεί
στον Παπισμό, ήτοι όχι σε μία λάθος
φιλοσοφική ιδέα περί Θεού, αλλά σε μία
εκκλησιολογική στρέβλωση.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">δ)
Η τάση αυτή θα συνεχιστεί στον Γερμανικό
υποκειμενικό ιδεαλισμό των Immanuel Kant,
Friedrich Wilhelm Joseph Schelling, Johann Gottlieb Fichte, Georg
Hegel, όπου ολόκληρος ο εξωτερικός κόσμος
ανασυντίθεται στο εσωτερικό του
υποκειμενικού πνεύματος με έμφαση στον
πλούτο που προκύπτει από τις αντινομίες
και τις διαλεκτικές αντιθέσεις. Από
αυτήν την άποψη ο Γερμανικός υποκειμενικός
ιδεαλισμός αποτελεί μία ώριμη
αυτοσυνειδησία του ευρωπαϊκού πνεύματος.
O υποκειμενικός ιδεαλισμός μετά τον
Immanuel Kant, που ορίζεται και ως «φαινομεναλισμός»,
δέχεται την κριτική από τον άγιο
Ιουστίνο</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn44" name="_ftnref44"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[44]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ότι οδηγεί σε μία κατοπτρική σχέση του
ανθρώπου με τον κόσμο, όπου υποκείμενο
και αντικείμενο πιάνονται σε ένα παιχνίδι
καθρεφτών στο οποίο κανείς δεν μπορεί
να εξηγήσει τον άλλο. Το υποκείμενο
χρειάζεται το αντικείμενο για να έχει
περιεχόμενο, αλλά το αντικείμενο δεν
είναι πλέον εξωτερικό Πράγμα, αλλά μία
κατασκευή του υποκειμένου, το οποίο με
τη σειρά του δεν έχει στέρεο έρεισμα,
αλλά αποτελεί μία σχετικιστική ρευστότητα.
Καθώς δεν υπάρχει βάση στον Θεό και στον
κόσμο που Αυτός δημιούργησε, το μόνο
που μένει στον φαινομεναλισμό είναι
ναρκισιστικοί αλληλοκαθρεφτισμοί χωρίς
οντολογικό θεμέλιο. Και εδώ μπορεί να
σημειωθεί ότι ιδεαλιστές, όπως ο Kant,
αφήνουν χώρο για τον Θεό στη σκέψη τους
ως εγγυητή των αξιών και του νοήματος
των νοουμένων σε διάκριση από τα
φαινόμενα. Όμως ο άγιος Ιουστίνος θεωρεί
ότι αυτό το οποίο ονομάζει «επιστημολογικό
κριτικισμό»</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn45" name="_ftnref45"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[45]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
είναι κατά βάση ένας εμμενής μονισμός
λόγω του ότι έχει ως αφετηρία του την
αυτονομημένη φύση, όπως καθρεφτίζεται
σε ένα αυτοαναφορικό υποκείμενο που
θεωρείται αυτό ως αφετηρία αντί για τον
Θεό.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="background: #ffffff;">ε)
Το ενδιαφέρον είναι ότι η διαλεκτική
αυτή ανέλιξη θα συνεχιστεί περαιτέρω
με τους βουλησιαρχικούς φιλοσόφους του
19ου αιώνα, όπως ο Arthur Schopenhauer και ο Max
Stirner, οι οποίοι εντοπίζουν ειδικά στη
θέληση την κινητήριο δύναμη του ανθρωπίνου
πνεύματος, αντί για τον νου ή τις
αισθήσεις, προκειμένου να οδηγηθούμε
σε μία πιο δυναμική ανθρωπολογία. Ο
βολονταρισμός αυτός καταλήγει στο όραμα
του Friedrich Nietzsche για τον Υπεράνθρωπο, ο
οποίος ταυτοχρόνως αποτελεί την κορύφωση
της βουλησιαρχίας, αλλά και απότοκο
μιας στροφής στον βιολογισμό.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">στ)
Στο τέλος του 19ου αιώνα, η δυτική σκέψη
έχει στραφεί στον βιολογικό εξελικτικισμό
του Charles Darwin, που διατυπώνει τη βιολογική
συνέχεια του ανθρώπου με άλλα είδη, όπως
ο πίθηκος. Αντί να ειδωθεί ως μία έκπτωση
του ανθρώπου, η ανακάλυψη αυτή καλωσορίζεται
ως μια χαρμόσυνη είδηση απελευθέρωσης
από τις υπερβολές ενδεχομένως της
προηγούμενης νοησιαρχίας. Συχνά ο άγιος
Ιουστίνος κάνει κάποια ειρωνικά σχόλια
για το πώς η αυτονομημένη ανθρωπολογία
του δυτικού ανθρωπισμού κατέληξε σε
«ζωολογία»</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn46" name="_ftnref46"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[46]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
και ο ανθρωπισμός σε «πιθηκισμό». Ο
εξελικτικισμός ταυτοχρόνως κάνει δυνατή
μία νέα θεωρία της προόδου που δεν είναι
πλέον τελεολογική, αλλά βασίζεται
περισσότερο στο ένστικτο, με αποτέλεσμα
ο άνθρωπος να θεωρείται ένα ενδιάμεσο
επίπεδο προς μια ανώτερη εξέλιξη που
θα είναι ο Υπεράνθρωπος. Τελικά ο
ανθρωπισμός είναι, κατά τον άγιο
Ιουστίνο</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn47" name="_ftnref47"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[47]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
ένας εξαφανιζόμενος μέσος που οδηγεί
είτε στον υπανθρωπισμό, ήτοι στον
πανηγυρισμό της καταγωγής του ανθρώπου
από τα ζώα και του αναγωγισμό ότι ο
άνθρωπος είναι μόνο τα ένστικτά του,
είτε στον υπερανθρωπισμό, ήτοι στο ότι
ο άνθρωπος είναι κάτι που πρέπει να
εγκαταλειφθεί στην αναζήτηση μιας
ανώτερης μορφής ζωής. Το τελευταίο αυτό
όραμα δεν είναι άμοιρο με τον φασισμό
και ναζισμό του 20ου αιώνα από τον οποίο
η Σερβία του αγίου Ιουστίνου υπέφερε
τόσο πολύ. Δέον να ενθυμούμαστε ότι η
σκέψη του αγίου Ιουστίνου δεν είναι μια
αφηρημένη σκέψη γραφείου ή εργαστηρίου,
αλλά έχει σμιλευτεί από τα γεγονότα του
Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn48" name="_ftnref48"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[48]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
και δη την πολύνεκρη αποχώρηση του
σερβικού στρατού μέχρι την Κέρκυρα στην
οποία ο άγιος συμμετείχε, αλλά και από
την επικράτηση του ναζισμού κατά τον
Β΄ Παγκόσμιο, που οδήγησε σε γενοκτονία
των Σέρβων, Εβραίων και άλλων λαών ή
πληθυσμιακών ομάδων στα φασιστικά
στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ο άγιος
Ιουστίνος επηρεάζεται από τον André Gide
στο να θεωρήσει τα στρατόπεδα συγκέντρωσης,
όπως το Dachau, όπου είχε εγκλειστεί ο
πνευματικός του πατέρας Νικόλαος Αχρίδος
(Βελιμίροβιτς), ως βωμούς ανεγερμένους
από τους διανοούμενους της Ευρώπης.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn49" name="_ftnref49"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[49]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Στη σκέψη του, η οποία διαμορφώνεται
κατά τον Μεσοπόλεμο και τις πρώτες
μεταπολεμικές δεκαετίες, υπάρχει η
αίσθηση ότι ο δυτικός ανθρωπισμός είναι
μια διαλεκτική που εκβάλλει στους
ολοκληρωτισμούς του ναζισμού και του
κομμουνισμού. Αναφέρεται στον ναζισμό
ως μια προσπάθεια δημιουργίας του
ανώτερου Άρειου ανθρώπου κατά ένα
νεο-παπικό «αλάθητο» του Βερολίνου που
εκκοσμικεύει το αλάθητο της Ρώμης.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn50" name="_ftnref50"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[50]</span></span></span></span></span></span></a></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; text-decoration: none; widows: 2;">
<br /><br />
</p>
<p align="CENTER" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #ff3333;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><b><span style="background: #ffffff;">Υπεράνθρωπος,
Υπάνθρωπος, Μετάνθρωπος: Τρεις μορφές
λήθης του Θεανθρώπου</span></b></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Η
νιτσεϊκή διαλεκτική της μετάβασης από
τον υπάνθρωπο στον υπεράνθρωπο καταργεί
τη Χαλκηδόνειο ανθρωπολογία, του
ιδιαζόντως ανθρωπίνου που χρειάζεται
οπωσδήποτε να σωθεί και να ακεραιωθεί
εντός της Θεανθρώπινης συνύπαρξης με
το θείο. Το μυστικό της Χαλκηδόνας είναι
ότι μπορούμε να καταλάβουμε τι είναι η
ανθρωπότητα μόνο αν τη δούμε δίπλα στην
Θεότητα εντός του Θεανθρώπου: το
σωτηριολογικό αυτό όραμα φωτισμού της
ανθρωπολογίας αποτελεί το επίκεντρο
της σκέψης του αγίου Ιουστίνου υπό τον
όρο </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Bogočoveštvo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.
Η ανθρωπότητα είναι ταυτοχρόνως η
δυναμική δίψα για θέωση, το </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">κατ’
εἰκόνα</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
αλλά και τα φυσικά όρια που συνεπάγονται
ότι η θέωση είναι προσωπική και κατά
χάριν, όχι αφετηριακή και κατά φύσιν,
ήτοι μια θέωση που θα υπήρχε εξαρχής
στη φυσική εκκίνηση του ανθρώπου. Αν
λάβουμε την ανθρωπότητα γυμνή, χωρίς
τη δυναμική εσχατολογική αναφορά της
στον πόθο για θέωση, τότε περιπίπτουμε
αυτομάτως στο υπανθρώπινο επίπεδο του
ενστίκτου, όπως συνέβη με τον λεγόμενο
«φυσικό» άνθρωπο του Jean-Jacques Rousseau. Ο
άνθρωπος αυτός, όμως, σύμφωνα με την
καρτεσιανή εξίσωση ότι τα ζώα είναι
μηχανές, δεν είναι μόνο ένα ζώο με την
αρχαία αριστοτελική τελεολογική έννοια,
όπου και τα ζώα έχουν ψυχικότητα και
φυσικές σκοπιμότητες, μία θεωρία που
εν πολλοίς κληρονόμησαν και οι Βυζαντινοί
Πατέρες. Είναι ένας άνθρωπος- μηχανή
σύμφωνα με την επιγραμματική διατύπωση
του Julien Offray de La Mettrie τον 18ο αιώνα. Ως
τέτοιος είναι απολύτως διαχειρίσιμος
στην κατεύθυνσή της υπέρβασής του από
υβριδικούς μετα-ανθρώπους που θεωρούνται
σήμερα ως εξελιγμένες μηχανές.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 100%; margin-bottom: 0.69cm; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Θα
είχε ενδιαφέρον να μεταφέρουμε τους
προβληματισμούς αυτούς του αγίου
Ιουστίνου για τον νεωτερικό «ανθρωπισμό»
στη μεταμοντέρνα εποχή μας, όπου το
ιδανικό του υπερανθρώπου λαμβάνει
περισσότερο τη μορφή ενός μετα-ανθρώπου,
ο οποίος είναι υβριδικός μεταξύ ανθρώπου
και μηχανής. Σήμερα το ιδεώδες είναι η
αναγωγή αλλά και η επιτέλεση όλης της
ανθρώπινης συμπεριφοράς μέσω ψηφιακών
αλγορίθμων. Ένας αναγωγιστικός δαρβινισμός
συνδέεται συχνά με ένα φουτουριστικό
όραμα για το μέλλον του ανθρώπου- μηχανής.
Στην εκλαϊκευτική πλην οξυδερκή σκέψη
του Yuval Noah Harari, μια αναγωγιστική
ανθρωπολογία ότι ο </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">homo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">sapiens</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
επεβίωσε επειδή είχε καλύτερα συστήματα
επικοινωνίας βασισμένα στο φαντασιακό
του, τα οποία επέτρεπαν σε βιολογικού
τύπου αλγόριθμους να λειτουργήσουν
ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά,
συνυπάρχει με ένα μελλοντολογικό όραμα
ότι στο μέλλον ο μετα-άνθρωπος θα είναι
ένα εξάρτημα αφηρημένων δικτύων
επικοινωνίας αλγορίθμων στα οποία θα
εντάσσονται από κοινού άνθρωποι, ζώα
και πράγματα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Internet</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">of</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">things</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
και στα οποία η γυμνή ευφυία (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">intelligence</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">),
δηλαδή η δυνατότητα μεγίστης εξάπλωσης
της πληροφορίας, θα έχει υποκαταστήσει
ως σκοπός τόσο τη συνειδητότητα όσο και
τη σωματικότητα.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn51" name="_ftnref51"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[51]</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
Παρόμοιες ουτοπίες αποθέωσης του
ανθρώπου θα περιγράφονταν με τον όρο
του αγίου Ιουστίνου </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">čovekoboštvo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
που σημαίνει την προσπάθεια του ανθρώπου
να αυτοθεωθεί, αποκοπτόμενος από την
θεωτική και χριστολογική αναφορά της
εφέσεώς του σε έναν κλειστό αυτοαναφορικό
ανθρωπισμό. Οι ουτοπίες της αυτοθέωσης
(</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">čovekoboštvo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
είναι, όμως , και δυστοπίες, καθώς ο
γυμνός ανθρωπισμός, όπου ο άνθρωπος
θεωρείται μόνο ως άνθρωπος, τον υποβιβάζει
τελικά στο επίπεδο του ζώου, και στη
νεωτερικότητα ταυτοχρόνως και σε αυτό
της μηχανής. Όχι μόνο ο ανθρωπισμός του
κλασικού προγράμματος της νεωτερικότητας
από την Αναγέννηση, αλλά και ο βουλησιαρχικός
υπερανθρωπισμός και ο σύγχρονος
μεταμοντέρνος μετανθρωπισμός συνιστούν
μάλλον υπανθρωπισμούς, όπου το ζώο
θεωρείται ως μηχανή (Descartes) και ο άνθρωπος
ως ένα εξελιγμένο ζώο που μπορεί πλέον
να συνυπάρξει σε μία υβριδικότητα με
τη μηχανή. Η διαλεκτική της δυτικής
σκέψης από τη νεωτερικότητα στη
μετανεωτερικότητα και από τον ανθρωπισμό
στον υπερανθρωπισμό και τον μετανθρωπισμό
σημαίνει λήθη του Θεανθρώπου και για
αυτό λήθη του τι είναι το ιδιαζόντως
ανθρώπινον, το οποίο εξανεμίζεται μεταξύ
ζώου και μηχανής, στις νέες υβριδικές
κατανοήσεις όπου ο άνθρωπος συμφύρεται
με το μη ανθρώπινο. To ενδιαφέρον είναι
ότι όταν ο άνθρωπος θεώνεται στην εν
Χριστώ υποστατική ένωση με τη Θεότητα
(</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Bogočoveštvo</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">),
τότε τονίζεται και το ποια ακριβώς είναι
η ανθρώπινη ιδιαιτερότητά του, το </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">κατ’
εἰκόνα</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
του προσώπου του (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">ličnost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">).
Ο άνθρωπος έχει ανάγκη τον Θεό για να
είναι άνθρωπος, για να μην εξαϋλωθεί
στο ζώο και τη μηχανή. Η </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">Bogočoveštvo
</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">του
αγίου Ιουστίνου, που δεν είναι ασφαλώς
σύνθετη φύση, όπως στους Μονοφυσίτες
και τους Σεβηριανούς, αλλά ένωση διακριτών
φύσεων στην υπόσταση του Λόγου,
αναδεικνείει τη λογικότητα του ανθρώπου
(</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">logosnost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">)
ως μια δυναμική ειδοποιό διαφορά του
από τα ζώα, τα οποία επίσης προσευχητικώς
αναφέρει στον Θεό. Σημαίνει ταυτοχρόνως
μια ορισμένη Φιλοσοφία με τη χριστιανική
σημασία της φιλίας προς τη Σοφία που
είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού και μια
ορισμένη γνωσιολογία. Η γνωσιολογική
λύση που προτείνει ο άγιος Ιουστίνος
έχει χαρακτηριστικά, όπως αυτά που
τονίσαμε, ήτοι μια μη διαλεκτική
καθολικότητα του ανθρώπου που γνωρίζει
με όλο το είναι του, νου, κατανόηση,
θέληση, αισθήσεις, σώμα, συντονιζόμενος
με την υπερβατική καθολικότητα του
Λόγου που προσλαμβάνει τα όντα όχι στη
φυσική ανεξαρτησία τους, αλλά στη
δυναμική εσχατολογική προοπτική τους.
Πρόκειται για μια γνώση που αρχίζει με
τη νηστεία, ως απο-ειδωλοποίηση, με τη
διηνεκή μετάνοια (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">pokajanje</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">),
δυναμώνει από την πίστη που χαριτώνει
τον νου (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">blagodatni</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">
</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">um</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">),
ώστε αυτός να ενοπτρίζεται όχι την
πτωτική συγκρουσιακότητα και
αποσπασματικότητα, αλλά την εσχατολογική
καθολικότητα (</span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">sabornost</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">).
Είναι μια γνώση που δεν συμβαίνει με
την κατακτητικότητα ενός αρπακτικού
σαρκοβόρου, αλλά εκκινείται από την
αγάπη, έτσι ώστε το καρτεσιανό </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">σκέπτομαι
άρα υπάρχω</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">,
να μετατραπεί σε </span></span></span></span></span></span><em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">αγαπώ,
άρα γνωρίζω</span></span></span></span></span></span></em><span style="color: #222222;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: #ffffff;">.</span></span></span></span></span></span><a href="https://antifono.gr/αγαπώ-άρα-γνωρίζω/#_ftn52" name="_ftnref52"><span style="color: #8c0000;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">[52]</span></span></span></span></span></span></a></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><br />
</p><br /><p></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-18005189809594277532020-12-08T14:09:00.003-08:002020-12-08T14:12:38.404-08:00ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ ΘΕΟΛΟΓΩΝ<p><span style="font-size: medium;"> </span></p><p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; text-align: justify; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b><span style="font-size: large;"> </span><span style="font-size: medium;"> </span></b></span></span></p><p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial;"><b><span style="font-size: medium;"> ΜΙΑ
ΕΚΚΟΛΑΠΤΟΜΕΝΗ ΑΙΡΕΣΗ</span></b></span></span></p>
<p style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: justify; widows: 2;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: red;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></div>
<span style="color: red; font-size: medium;"><div style="text-align: center;"><br /></div>
</span><p></p>
<p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: red; font-size: medium;"> <span style="font-family: Arial;"><b>Η λέξη
αίρεση προέρχεται από το ρήμα αιρέομαι-ούμαι </b></span></span><b style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;">και δηλώνει την </b></p><p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>επιλογή και προτίμηση
μιας επί μέρους πλευράς </b></span></span><b style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;">μιας διδασκαλίας
που </b></p><p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>απολυτοποιείται σε βάρος της
καθολικότητος, </b></span></span></p><p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>της όλης αληθείας.</b></span></span></p><p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b><br /></b></span></span></p>
<p style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: large;"><br /></span><br /></span></p>
<p style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; text-align: justify; widows: 2;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<span style="font-size: medium; font-style: normal; font-weight: normal;"><br />
</span><p></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Από πλευράς
Ορθοδοξίας αίρεση είναι η απόκλιση από
την καθιερωμένη διδασκαλία της Εκκλησίας,
όπως διατυπώθηκε από τους Αποστόλους,
τους Πατέρας της Εκκλησίας, κυρίως στις
Τοπικές και τις Οικουμενικές Συνόδους.
Για παράδειγμα, η διδασκαλία για την
ένωση των δύο φύσεων στον Χριστό
διατυπώθηκε στην Δ’ Οικουμενική Σύνοδο,
σύμφωνα με την οποία η θεία και η ανθρώπινη
φύση ενώθηκαν «ασυγχύτως, ατρέπτως,
αδιαιρέτως, αχωρίστως» στην υπόσταση
του Λόγου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όταν
κάποιος υπερτονίζη την θεία φύση σε
βάρος της ανθρωπίνης φύσεως, περιπίπτει
στην αίρεση του μονοφυσιτισμού. Όταν
κάποιος άλλος υπερτονίζη την ανθρωπίνη
φύση σε βάρος της θείας φύσεως και κυρίως
σε βάρος της ενότητος των δύο φύσεων,
τότε περιπίπτει στην αίρεση του
νεστοριανισμού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το
προηγούμενο δείχνει ότι πρέπει να
αποδεχόμαστε τα δόγματα της Εκκλησίας
τα οποία διατυπώθηκαν στην Αγία Γραφή
και την Ιερά Παράδοση, δηλαδή στα κείμενα
των Προφητών, των Αποστόλων και των
Πατέρων, οι τελευταίοι δε τα διετύπωσαν
στις Τοπικές και Οικουμενικές Συνόδους,
γιατί διαφορετικά, αλλοιώνεται η
αποκεκαλυμμένη αλήθεια της πίστεως,
και κυρίως αυτή η αλλοίωση γίνεται με
στοχασμούς και ευσεβείς σκέψεις πάνω
σε δογματικές αλήθειες της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>1. Οι
δήθεν δύο τύποι εκκλησιολογίας στην
Ορθόδοξη Εκκλησία</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="1."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Τον
τελευταίο καιρό υφέρπει και κυοφορείται
μια αιρετική διδασκαλία που υπονομεύει
όλο το οικοδόμημα της ορθοδόξου
διδασκαλίας. Δεν θα έδινα ιδιαίτερο
ενδιαφέρον και προσοχή, αν δεν έβλεπα
ότι αυτή η κακοδοξία διαδίδεται σαν
λύμη, την οποία συναντώ σε βιβλία και
κείμενα, θεολόγων και φιλοσοφούντων,
σε άρθρα, σε προφορικές ομιλίες που
ακούγονται από ραδιοφωνικούς σταθμούς.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δεν
κτυπιέται ευθέως η δογματική διδασκαλία
της Αγίας Γραφής, των Οικουμενικών
Συνόδων, αλλά κυρίως προσβάλλονται
ύπουλα οι προϋποθέσεις της ορθοδόξου
θεολογίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γράφεται
και λέγεται ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας
από τον 3ο αιώνα και μετά αλλοίωσαν την
αρχέγονη εκκλησιαστική παράδοση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η αρχαία
Εκκλησία, όπως υποστηρίζεται, ζούσε το
μυστήριο της Εκκλησίας στην θεία
Ευχαριστία, η οποία θεία Ευχαριστία
«αποτελεί εικόνα και προληπτική φανέρωση
της εσχατολογικής Βασιλείας του Θεού»,
οπότε η θεία Ευχαριστία εξομοιώνει,
κατά το δυνατόν, τις ιστορικές κατά
τόπους χριστιανικές κοινότητες ως
«αυθεντική έκφραση της εσχατολογικής
δόξας της βασιλείας του Θεού».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι απόψεις
μπορούν να φαίνονται ως ευλογοφανείς,
ουσιαστικά όμως δημιουργούν πρόβλημα,
όταν δεν ερμηνεύωνται ορθόδοξα τα περί
της θείας Ευχαριστίας ως φανερώσεως
της Βασιλείας του Θεού, και τα περί της
μεθέξεως της εσχατολογικής δόξας της
Βασιλείας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Λέγεται
αυτό, γιατί όσοι χρησιμοποιούν τέτοιες
εκφράσεις συνήθως αγνοούν ή περιφρονούν
την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας,
ιδιαιτέρως του αγίου Γρηγορίου του
Παλαμά, για το ότι η Βασιλεία του Θεού
είναι η φανέρωση του Θεού ως Φωτός, όπως
έγινε στο όρος της Μεταμορφώσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επίσης,
δεν ερμηνεύουν την δόξα του Θεού ως το
άκτιστο Φως και την βίωση της εσχατολογικής
δόξας ως μέθεξη του ακτίστου Φωτός, κατά
την διάρκεια της θεοπτίας, όπως το έζησαν
οι τρεις Μαθητές στο όρος της Μεταμορφώσεως
και οι Απόστολοι την ημέρα της Πεντηκοστής,
που έλαβαν το Άγιον Πνεύμα και έγιναν
μέλη του αναστημένου Σώματος του Χριστού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτή η
θεοπτία και η μέθεξη της δόξας του Θεού
είναι η βίωση της εσχατολογικής δόξας
της Βασιλείας και κατά την θεία Λειτουργία
από τους αξίους αυτής της εμπειρίας,
τους θεουμένους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όμως, όσοι
χρησιμοποιούν τέτοιες εκφράσεις, όπως
Εκκλησία, θεία Ευχαριστία και Βασιλεία
του Θεού, τις ερμηνεύουν πολύ εξωτερικά,
συναισθηματικά ή τουλάχιστον με έναν
αφηρημένο στοχαστικό θεολογικό λόγο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην θεία
Ευχαριστία βιώνουν την εσχατολογική
δόξα της Βασιλείας όσοι φθάνουν στην
θεοπτία και όχι απλώς όσοι νομίζουν ότι
συμμετέχουν σε αυτήν μηχανικά με τα
πάθη τους και τις αδυναμίες τους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η εμπειρία
της εσχατολογικής δόξας της Βασιλείας
δεν γίνεται απλώς με τα ωραία άμφια και
τις ψαλμωδίες ούτε με την μετάληψη του
Σώματος και του Αίματος του Χριστού,
χωρίς τις απαραίτητες προϋποθέσεις,
αλλά με την εμπειρία της θεώσεως στην
θεία Ευχαριστία και κατά την θεία
Κοινωνία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
δείχνει η εμπειρία της δόξας της Βασιλείας
που είχε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, κατά
την ημέρα της Κυριακής, και την περιγράφει
στο βιβλίο της Αποκαλύψεως. Ουσιαστικά
περιγράφεται η ουράνια θεία Λειτουργία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η ανησυχία,
όμως, και ο έντονος προβληματισμός είναι
κυρίως στο ότι όσοι ομιλούν κατά τέτοιον
αφηρημένο, συναισθηματικό και στοχαστικό
τρόπο, αφ' ενός μεν παραθεωρούν τις
ορθόδοξες προϋποθέσεις μεθέξεως της
«εσχατολογικής δόξας», αφ' ετέρου δε
προχωρούν ακόμη πιο πέρα για να τις
παρερμηνεύσουν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ισχυρίζονται,
δηλαδή, ότι αυτήν την ζωή της πρώτης
Εκκλησίας, που εκφραζόταν ως «εσχατολογική
δόξα της Βασιλείας του Θεού», την
αλλοίωσαν οι ίδιοι οι άγιοι Πατέρες
στους μεταγενέστερους αιώνες!</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δηλαδή, η
ίδια η Εκκλησία που εκφράζεται δια των
αγίων Πατέρων, τους οποίους εκείνη τιμά
και γεραίρει, και τελικά αποδέχεται την
διδασκαλία τους, δήθεν αλλοίωσε αυτήν
την «βασική βιβλική και αρχέγονη
χριστιανική εκκλησιολογία και
πνευματικότητα».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό έγινε,
γιατί ασκήθησαν, όπως υποστηρίζουν,
«έντονες ιδεολογικές πιέσεις του
χριστιανικού γνωστικισμού και κυρίως
του (νέο-) πλατωνισμού», που άρχισαν από
τον 3ο αιώνα, οπότε υπεχώρησε η αρχέγονη
εκκλησιολογία. Στην καλύτερη, όμως,
περίπτωση «συνυπάρχει με μιαν άλλην
πνευματικότητα (αλλά και εκκλησιολογία)».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επομένως,
οι Πατέρες συνετέλεσαν στο να υποχωρήση
η αρχέγονη εκκλησιολογία, και αυτό το
αποδέχθηκε σιωπηρώς η Εκκλησία, (δηλαδή
η μια εκκλησιολογία στρέφεται εναντίον
της άλλης εκκλησιολογίας) ή συνυπάρχουν
δύο εκκλησιολογίες παράλληλα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η
μεταγενέστερη δε αυτή «πνευματικότητα»
και «εκκλησιολογία» «έχει τις ρίζες
της στη νέο-πλατωνίζουσα ευαγριανή και
τη μεσσαλιανίζουσα μακαριανή μυστική
θεολογία, αλλά θεμελιώνονται και
επιστημονικά από την κατηχητική Σχολή
της Αλεξανδρείας».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτή δε η
μεταγενέστερη «εκκλησιολογία»
χαρακτηρίζεται «όχι απλώς τροπή αλλά
ανατροπή», της εκκλησιολογίας της πρώτης
Εκκλησίας!</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όταν
γίνεται λόγος για «νέο-πλατωνίζουσα
ευαγριανή» και «μακαριανή μυστική
θεολογία», εννοούνται τα έργα του
Ευαγρίου του Ποντικού και τα έργα του
Μακαρίου του Αιγυπτίου. Εννοείται ότι
τα έργα αυτών των δύο, στο θέμα όμως της
ασκητικής και της προσευχής, επηρέασαν
όλην την μεταγενέστερη πατερική παράδοση,
που φθάνει μέχρι τον άγιο Νικόδημο τον
Αγιορείτη, και καταγράφεται στο γνωστό
έργο «Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών»,
την οποία κατήρτισαν οι άγιοι Μάκαριος
πρώην Κορίνθου Νοταράς και Νικόδημος
ο Αγιορείτης, από διάφορες συλλογές που
είχαν ήδη συγκροτηθή. Αυτήν την συλλογή,
με προσθαφαιρέσεις έργων, μετέφρασε
στην ρωσοβλαχική γλώσσα ο όσιος Παΐσιος
Βελιτσκόφσκι, δημιούργησε μια θαυμαστή
στροφή στις χώρες του Βορρά και ανέδειξε
πλήθος οσίων και ασκητών και τελικά
αγίων της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γι’ αυτό
όσοι υποστηρίζουν την πιο πάνω άποψη
καταφέρονται σκληρά και εναντίον του
βιβλίου της Φιλοκαλίας των ιερών
νηπτικών, της οποίας ο υπότιτλος είναι
«εν ή δια της κατά την Πράξιν και Θεωρίαν
Ηθικής Φιλοσοφίας ο νους καθαίρεται,
φωτίζεται και τελειούται». Γι’ αυτό το
συλλεκτικό έργο των αγίων Νικοδήμου
Αγιορείτου και Μακαρίου Νοταρά, τους
οποίους η Εκκλησία συμπεριέλαβε στο
αγιολόγιό της, πράγμα που αποδεικνύει
ότι η νηπτική-φιλοκαλική παράδοση
αναγνωρίζεται ως η προϋπόθεση της
σωτηρίας και της θεώσεως του ανθρώπου,
σε απαραίτητο συνδυασμό βέβαια με τα
Μυστήρια της Εκκλησίας, είναι σημαντική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όσοι έχουν
την άποψη που παρατέθηκε πιο πάνω,
χαρακτηρίζουν την Φιλοκαλία ως «τα
μηδενιστικά αδιέξοδα του φιλοκαλικού
αντινεωτερικού προγράμματος των
Νικοδήμου-Μακαρίου».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι,
λοιπόν, κατά την μοντέρνα και
προτεσταντίζουσα αυτή άποψη, η αρχέγονη
«εκκλησιολογία» υπεχώρησε για να έλθη
μια άλλη «εκκλησιολογία» ή στην καλύτερη
περίπτωση λειτουργούν παράλληλα οι δύο
εκκλησιολογίες μέσα στην Ορθόδοξη
Εκκλησία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μια τέτοια,
όμως, άποψη δημιουργεί σύγχυση στους
πιστούς. Και το εκπληκτικότερο είναι
ότι αυτή η σύγχυση, σύμφωνα με τα λεγόμενα
από τους αμφισβητίες αυτούς, έγινε δήθεν
από την ίδια την Εκκλησία δια των Πατέρων
της. Δηλαδή, κατ’ αυτούς, η ίδια η Εκκλησία
αυτοαναιρείται.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πιστεύω
ακράδαντα ότι αυτή η προτεσταντίζουσα
θεωρία αποτελεί πραγματικά αίρεση, και
δυναμίτιδα μέσα στα θεμέλια της ίδιας
της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Επομένως,
σύμφωνα με την θεωρία αυτή από τον 3ο
αιώνα και μετά περνά μια αλλαγή στην
θεολογία και την εκκλησιολογία της
Εκκλησίας και σε αυτό συνετέλεσαν
ο </span></span></span></span><a href="http://www.oodegr.com/oode/sygrafeis/evagrios_pontikos_1.htm"><span style="color: #0070c0;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ευάγριος
ο Ποντικός</span></span></span></span></a><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> με
τον </span></span></span></span><a href="http://www.oodegr.com/oode/sygrafeis/ag_makar_aigypt_1.htm"><span style="color: #0070c0;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μακάριο
τον Αιγύπτιο</span></span></span></span></a><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.
Ο Ευάγριος χωρίζει τον νου από τις
αισθήσεις και την διάνοια και αυτό
θεωρείται ως ένας «θεωρητικός μυστικισμός».</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αντίθετα,
ο Μακάριος ο Αιγύπτιος επαναφέρει τον
νου στην καρδιά, οπότε εκφράζεται ένας
«πνευματικός υλισμός». Έτσι, λοιπόν, η
«ευαγριομαξιμιανή προβληματική», «το
(νέο) πλατωνικό υπόβαθρο της ευαγριανής
θέσεως» γίνεται «υπόβαθρο επίσης του
Γρηγορίου Ναζιανζηνού και του Γρηγορίου
Νύσσης».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η θεολογία
της προσευχής, όπως την διετύπωσε ο
Ευάγριος, αλλά και ο Μακάριος ο Αιγύπτιος,
«διέσχισε τους αιώνες με το κύρος
σημαντικών προσωπικοτήτων που την
εφήρμοσαν, όπως ο Μάξιμος ο Ομολογητής,
ο Ιωάννης ο Σιναΐτης, ο Ησύχιος ο
Πρεσβύτερος, ο Φιλόθεος ο Σιναΐτης, ο
Ισαάκ ο Σύρος και πλήθος άλλοι, για να
λάβη περίπου δογματική κατοχύρωσι τον
δεκατέταρτο αιώνα με τον Γρηγόριο τον
Παλαμά και τους ησυχαστές του Άθω». «Ο
ψευδο-Διονύσιος παρέλαβε το ευαγριανό
σχήμα: κάθαρσι, φωτισμός, θέωσι» και
επηρέασε και τον άγιο Μάξιμο τον σχολιαστή
του «ψευδοδιονυσίου».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Φαίνεται
καθαρά ότι, σύμφωνα με την θεωρία αυτή,
οι δύο εκφράσεις της ησυχαστικής ζωής,
δηλαδή ο «θεωρητικός μυστικισμός» του
Ευαγρίου και ο «πνευματικός υλισμός»
του Μακαρίου του Αιγυπτίου πέρασαν δια
του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, του
αγίου Γρηγορίου Νύσσης, του αγίου Μαξίμου
του Ομολογητού, του αγίου Συμεών του
Νέου Θεολόγου, μέσα στην Εκκλησία, και
κατέληξαν στον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
Έτσι, κατ’ αυτούς, ο ησυχασμός και ο
σύγχρονος μοναχισμός μορφοποιήθηκε
από τις δύο αυτές κατευθύνσεις.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτή η νέα
θεωρία, που προσπαθεί να ανατρέψη την
παραδοσιακή ασκητική ζωή της Εκκλησίας,
διατείνεται ότι οι βαθμοί της πνευματικής
ζωής, κάθαρση, φωτισμός, θέωση είναι
επίδραση ωριγενιστική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σύμφωνα
με την άποψη αυτή ο Ευάγριος επηρεάσθηκε
από τον Ωριγένη και όλος αυτός ο επηρεασμός
επέδρασε στους μεταγενεστέρους Πατέρας
(Μακάριο Αιγύπτιο, Καππαδόκες, Μάξιμο
Ομολογητή, Συμεών Νέο Θεολόγο, άγιο
Γρηγόριο Παλαμά κ.α.) και έφθασε μέχρι
τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη και,
βεβαίως, στους Πατέρας της Φιλοκαλίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μερικοί
φθάνουν στο σημείο να θεωρούν ότι οι
θεοπτίες των ιερών ησυχαστών είναι
«δαιμονοφαντάσματα», «δαιμονικαί
φαντασιώσεις», «δαιμονοκίνητοι»,
«αλλοπρόσαλλα», «αλλόκοτα», «τραγελαφικά»,
«εκτρωματικά» κ.λ.π. και ότι ο ιερός
ησυχασμός, η ζωή των συγχρόνων ησυχαστών
είναι μαγικές καταστάσεις και επίδραση
του Ινδουϊσμού. Άλλοι τα περί της ιεράς
ησυχίας και της οράσεως του ακτίστου
Φωτός τα ερμηνεύουν ως συναισθηματικές
καταστάσεις, ασθένεια των νεύρων,
φαντασιώσεις κλπ..</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>2. Συνοπτική
αντίκρουση</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="2."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Η παρουσίαση
αυτής της κυοφορούμενης αίρεσης μέσα
στην Ορθόδοξη Εκκλησία που έγινε
προηγουμένως δείχνει την σοβαρότητα
του θέματος και δεν πρέπει να παραμείνη
αναπάντητη, γιατί διαφορετικά δημιουργείται
ένας κακοήθης όγκος μέσα στο σώμα της
Εκκλησίας με απρόβλεπτες συνέπειες.
Στην συνέχεια θα γίνη μια συνοπτική
αντίκρουση αυτής της κακόδοξης θεωρίας
και στην επόμενη ενότητα θα αναλυθή
περισσότερο το θέμα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Κατ' αρχάς
πρέπει να υπογραμμισθή ότι δεν μπορεί
να υπάρχη διπλή «εκκλησιολογία» και
διπλή «πνευματικότητα» μέσα στην
Εκκλησία. Η Εκκλησία είναι το Σώμα του
Χριστού, και αυτό που χαρακτηρίζεται
ως πνευματικότητα είναι η εν Χριστώ και
Αγίω Πνεύματι ζωή την οποία ζη ο Χριστιανός
με τα άγια Μυστήρια και την ασκητική
παράδοση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η αληθής
εκκλησιολογία είναι στενά συνδεδεμένη
με την ενανθρώπηση του Χριστού και την
Πεντηκοστή. Εξ άλλου, ο ησυχασμός δεν
συνιστά μια ιδιαίτερη εκκλησιολογία,
αλλά είναι η ευαγγελική ζωή, η τήρηση
των εντολών του Χριστού και είναι η
απαραίτητη προϋπόθεση μεθέξεως της
ακτίστου καθαρτικής, φωτιστικής και
θεοποιού ενεργείας του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
λατρεία της Εκκλησίας και οι ευχές των
Μυστηρίων παρουσιάζουν όλην αυτήν την
ησυχαστική παράδοση, η οποία κατοχυρώθηκε
και συνοδικώς με την Σύνοδο του έτους
1351, η οποία θεωρείται ως η </span></span></span></span><a href="http://www.oodegr.com/oode/dogma/synodoi/synodoi1.htm"><span style="color: #0070c0;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Θ΄
Οικουμενική Σύνοδος</span></span></span></span></a><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έπειτα,
από την όλη διδασκαλία της Εκκλησίας
γνωρίζουμε ότι υπάρχει ταυτότητα
διδασκαλίας και εμπειρίας των Προφητών,
των Αποστόλων και των Πατέρων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι Απόστολοι
δεν διαφοροποιούνται από τους Προφήτες
ούτε και οι Πατέρες από τους Αποστόλους
και τους Προφήτας και, επομένως, είναι
κοινή η εμπειρία και η πίστη τους. Η
διαφορά είναι ότι στην Παλαιά Διαθήκη
οι Προφήτες έβλεπαν τον άσαρκο Λόγο,
ενώ στην Καινή Διαθήκη και την ζωή της
Εκκλησίας βλέπουν και κοινωνούν του
σεσαρκωμένου Λόγου. Όλα τα άλλα είναι
κοινά. Χαρακτηριστικός είναι ο λόγος
του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: «τι γε
άλλο ή ότι τούτο τελειότης εστι σωτήριος
εν τε γνώσει και δόγμασι, το ταυτά φρονείν
προφήταις, αποστόλοις, πατράσι, πάσιν
απλώς, δι' ων το άγιον Πνεύμα μαρτυρείται
λαλήσαν περί τε Θεού και των κτισμάτων
αυτού».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ακόμη, από
την θεολογία της Εκκλησίας γνωρίζουμε
ότι άλλο είναι η εμπειρία της θεοπτίας
που γίνεται με άρρητα ρήματα και άλλο
είναι η καταγραφή αυτής της εμπειρίας
που γίνεται με κτιστά ρήματα, νοήματα
και εικονίσματα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η διαφορά
μεταξύ Προφητών, Αποστόλων και Πατέρων
στην ορολογία δεν συνιστά διαφορά και
στην εμπειρία. Βεβαίως τον 3ο και 4ο αιώνα
οι Πατέρες και διδάσκαλοι χρησιμοποίησαν
μια ιδιαίτερη ορολογία, την οποία
προσέλαβαν από την γλώσσα της εποχής
τους, προκειμένου να αντικρούσουν τους
ελληνίζοντας αιρετικούς, αλλά αυτό δεν
σημαίνει ότι άλλαξαν και το περιεχόμενο
της ορολογίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έλεγε ο
π. Ιωάννης Ρωμανίδης: «Η αντιμετώπιση
των κακοδοξιών είναι η ανάγκη προσθήκης
στην ορολογία. Αντιμετωπίζοντας τους
κακοδόξους χρησιμοποιούμε σύμβολα,
αυτά τα νοήματα δηλαδή, και προσπαθούμε
να κτυπήσουμε την κακοδοξία στην καρδιά
της».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, είναι
παράδοξο το γεγονός να θεωρούνται ως
ωριγενιστική ή νεοπλατωνική διδασκαλία
τα περί καθάρσεως, φωτισμού και θεώσεως,
επειδή οι Πατέρες υιοθέτησαν τους όρους
αυτούς, οι οποίοι ούτως η άλλως υπάρχουν
στην Αγία Γραφή και ως λέξεις ή ως
πραγματικότητες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο άγιος
Κύριλλος Αλεξανδρείας επειδή κατηγορήθηκε
ότι χρησιμοποιούσε φράσεις του Νεστορίου,
σε μια επιστολή του, η οποία εντάχθηκε
στα Πρακτικά της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου,
γράφει ότι δεν πρέπει να αποφεύγουμε
όλα όσα λέγουν οι αιρετικοί, γιατί
υπάρχουν και πράγματα τα οποία συμφωνούν
με την διδασκαλία μας. Γράφει συγκεκριμένα:
«Ότι ου πάντα, όσα λέγουσιν οι αιρετικοί,
φεύγειν, και παραιτείσθαι χρη· πολλά
γαρ ομολογούσι ων και ημείς ομολογούμεν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
συνέχεια αναφέρει σχετικά παραδείγματα.
Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει σημασία εάν
κάποια ορολογία εισήχθη από τον Ωριγένη,
τον Ευάγριο τον Ποντικό ή τον Μακάριο
τον Αιγύπτιο, αλλά σημασία έχει ότι
υιοθετήθηκε από τον Μ. Βασίλειο, τον
άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, τον άγιο
Γρηγόριο Νύσσης και τους μεταγενεστέρους
Πατέρες και κατοχυρώθηκε συνοδικώς,
επειδή αποτελεί κτήμα της Ορθοδόξου
Παραδόσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επομένως,
είναι κακόδοξη νοοτροπία το να
χαρακτηρίζεται η κατοχυρωμένη διδασκαλία
της Εκκλησίας, η οποία βιώθηκε από τους
Πατέρες της Εκκλησίας, ως ωριγενιστική,
ευαγριανή, μακαριακή κλπ.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επί πλέον,
μεγάλη διαφορά υπάρχει μεταξύ θεολογίας
και φιλοσοφίας και όχι η χρησιμοποίηση
απλώς των όρων. Η θεολογία είναι καρπός
της αποκαλύψεως του Θεού στους θεουμένους,
ενώ η φιλοσοφία είναι καρπός στοχασμού
και ανακαλύψεως της λογικής του ανθρώπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το να
χαρακτηρίζεται η ησυχαστική παράδοση
ως ωριγενιστική, ευαγριανή, μακαριακή
και ακόμη ως νεοπλατωνική, επειδή υπάρχει
μια εξωτερική ομοιότητα στις λέξεις,
είναι επιπόλαια ερμηνεία, εάν δεν
εκφράζει και κάτι βαθύτερο, δηλαδή είναι
προσπάθεια υπονομεύσεως της ορθοδόξου
ησυχαστικής παραδόσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το πόσο
είναι επιπόλαια αυτά τα συμπεράσματα
φαίνεται από το ότι με τον ίδιο τρόπο
μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να κατηγορήσουν
τους Πατέρας της Εκκλησίας που προσέλαβαν
την ορολογία (πρόσωπο, υπόσταση, ουσία,
ενέργεια κλπ.) και άλλα εξωτερικά
πολιτιστικά γεγονότα από τους ειδωλολάτρες
και τους αιρετικούς, και να χαρακτηρίσουν
την θεολογία των Πατέρων για τον Τριαδικό
Θεό και την όλη εκκλησιολογία τους, ως
ειδωλολατρική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έφθασε σε
αυτό το σημείο ο Χάρνακ και άλλοι
προτεστάντες, δεν αποκλείεται να φθάσουν
και εκείνοι οι ορθόδοξοι (ήδη μερικοί
έφθασαν), που σκέπτονται επιπόλαια και
έξω από την Ορθόδοξη Παράδοση, αφού
αγνοούν το ουράνιο και βαθύ περιεχόμενό
της.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Τελικά, η
άποψη ότι μέσα στην Εκκλησία επικρατεί
μια διπλή εκκλησιολογία –αρχέγονη και
μεταγενέστερη– είναι η λεγομένη
«μεταπατερική θεολογία», δηλαδή μια
άποψη η οποία μεταφέρεται από τους
Προτεστάντες και μερικούς Ορθοδόξους,
οι οποίοι προσπαθούν με τον τρόπο αυτόν
να αρνηθούν την διδασκαλία των Πατέρων,
την λατρεία της Εκκλησίας, την ησυχαστική
παράδοση και, βεβαίως, τον μοναχισμό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και είναι
εκπληκτικό, πράγματι, το γεγονός να
επιχειρήται ο εκπροτεσταντισμός της
ορθόδοξης θεολογίας με το να επαινήται
από τους πιο πάνω θεολόγους και
φιλοσοφούντας η προτεσταντική ερμηνεία,
να υπονομεύεται η ησυχαστική, εκκλησιαστική,
πατερική Παράδοση, χάριν μια «αρχέγονης
εκκλησιολογίας», η οποία αναφέρεται
στην θεία Ευχαριστία, την Βασιλεία του
Θεού και στηρίζεται απλώς στα κείμενα
της Καινής Διαθήκης.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Με όσα
λέγονται από αυτούς τους νέους
προτεσταντίζοντες και φιλοσοφούντες
θεολόγους φαίνεται σαφέστατα ότι γίνεται
προσπάθεια να διαβρωθή ολόκληρη η
ασκητική παράδοση και ζωή της Εκκλησίας,
όπως εκφράζεται δια των μεγάλων Πατέρων
της, ήτοι των Καππαδοκών Πατέρων, δηλαδή
του Μ. Βασιλείου, του αγίου Γρηγορίου
του Θεολόγου, του αγίου Γρηγορίου Νύσσης,
του αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου,
του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, του
αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, του αγίου
Συμεών του Νέου Θεολόγου, του αγίου
Γρηγορίου του Σιναΐτου, του αγίου
Γρηγορίου του Παλαμά και όλων των
Νηπτικών-Φιλοκαλικών Πατέρων της
Εκκλησίας μέχρι των νεωτέρων, αλλά και
όλων των οσίων ασκητών που γνωρίσαμε
τα τελευταία χρόνια (Ιωσήφ Σπηλαιώτου,
Εφραίμ Κατουνακιώτου, Παϊσίου Αγιορείτου,
Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Εφραίμ
Φιλοθεΐτου κ.α.) και οι οποίοι ομιλούν
για την ασκητική ζωή, την μετάνοια, την
νοερά προσευχή και γενικά ομιλούν για
την πορεία του ανθρώπου προς τον Θεό
δια της καθάρσεως, του φωτισμού και της
θεώσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
δημιουργεί και ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα
που υπονομεύει την όλη εκκλησιολογία
της Εκκλησίας. Δηλαδή, ερμηνεύονται τα
δόγματα της Εκκλησίας έξω από τις βασικές
προϋποθέσεις τους που είναι η εμπειρία,
η οποία συγκεκριμενοποιείται στην
κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση, αλλά
υπονομεύεται και η μυστηριακή ζωή της
Εκκλησίας, ήτοι το Βάπτισμα, το Χρίσμα,
η θεία Ευχαριστία και όλα τα άλλα
Μυστήρια, όταν αποσυνδέωνται από την
ασκητική ζωή, όπως εκφράζεται στην
κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γνωρίζουμε,
όμως, ότι ούτε τα Μυστήρια αποδεσμεύονται
από την ησυχαστική παράδοση, γιατί αυτό
συνιστά έναν μαγικό τρόπο ζωής, ούτε η
ησυχαστική παράδοση βιώνεται χωρίς τα
Μυστήρια της Εκκλησίας, γιατί αυτό
οδηγεί στην ανατολική φιλοσοφία και
στον μασαλιανισμό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>3. Ευρύτερες
αναλύσεις</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="3."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Η σύντομη
αντίκρουση της κυοφορούμενης αυτής
αίρεσης μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η
οποία προηγήθηκε, μας δίνει την δυνατότητα
να προχωρήσουμε σε ευρύτερες επισημάνσεις,
ουσιαστικά να επεκτείνουμε τις σκέψεις
αυτές για να αντιμετωπισθή αυτή η
επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να
βλάψη τα μέλη της Εκκλησίας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γιατί,
όπως φαίνεται καθαρά, πρόκειται για μια
προτεσταντική αιρετική κακοήθεια, που
εισήλθε μέσα στον οργανισμό μερικών
μελών της Εκκλησίας και δεν πρέπει να
γίνη ένας εκκλησιαστικός κακοήθης όγκος
που θα προσβάλη τον οργανισμό της
Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Θα μπορούσα
προς ανατροπή όλων αυτών των θεωριών
να παραπέμψω στο δίτομο βιβλίο που
εξέδωσα με τίτλο «<b>Εμπειρική Δογματική</b>»,
μέσα στο οποίο παρουσιάζεται η διδασκαλία
του αυθεντικού και γνησίου δογματολόγου
π. Ιωάννου Ρωμανίδη, ο οποίος γνώρισε
όλες αυτές τις απόψεις στην Αμερική,
από την σχολαστική και προτεσταντική
θεολογία τις οποίες σπούδασε, και μας
παρουσίασε την γνησιότητα της πατερικής
σκέψης και ζωής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όλες αυτές
οι απόψεις που διατυπώθηκαν από μερικούς
σύγχρονους θεολόγους αντιμετωπίζονται
πολύ καλά από τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη, σε
κείμενα που θα δημοσιευθούν και αργότερα,
και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο
τον έχουν δυσφημήσει πολύ.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αλλά η
αλήθεια θα λάμψη, αφού δεν θα αφήση ο
Θεός το όνειδος να επικρατήση μέσα στον
αγιασμένο και ευλογημένο χώρο της
Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως αυτό φάνηκε
στην ιστορία της Εκκλησίας. Το αυθεντικό
θα αντέξη στον χρόνο και στις πιέσεις,
ενώ το ψεύτικο θα εξαφανισθή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
συνέχεια θα υπογραμμίσω μερικά
χαρακτηριστικά σημεία που αποδεικνύουν
την προτεσταντική αυτή αιρετική κακοήθεια
που επηρέασε και μερικούς Ορθοδόξους,
ώστε να μη γίνουν πνευματικός και
εκκλησιαστικός όγκος και προκαλέση
ασθένειες στους Χριστιανούς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Α. Οι
προϋποθέσεις του ορθοδόξως θεολογείν</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Α."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Οι άγιοι
Πατέρες μας δίδαξαν ότι προκειμένου να
αντιμετωπισθή μια διδασκαλία πρέπει
να τονίζωνται οι προϋποθέσεις της
ορθοδόξου θεολογίας. Το ερώτημα είναι:
ποιός τελικά είναι θεολόγος μέσα στην
Εκκλησία και ποιός μπορεί να θεολογή;
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο άγιος
Γρηγόριος ο Θεολόγος στην αρχή των
θεολογικών του λόγων, με τους οποίους
αντιμετώπισε την αίρεση των Αρειανών,
κυρίως των Ευνομιανών της εποχής του,
που ήταν η κυριότερη αίρεση μεταξύ των
Αρειανών, οι οποίοι Αρειανοί χρησιμοποιούσαν
φιλοσοφικά επιχειρήματα, χρειάσθηκε
να κάνη λόγο για τις προϋποθέσεις του
ορθοδόξως θεολογείν, δηλαδή τόνισε
ποιός μπορεί και πρέπει να θεολογή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εκεί ο
άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος κάνει λόγο
για «τους εν λόγω κομψούς», που χαίρονται
«ταις βεβήλοις κενοφωνίαις» και τις
αντιθέσεις «της ψευδωνύμου γνώσεως»,
αλλά είναι και «σοφισταί λόγων άτοποι
και παράδοξοι».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Με τον
φιλοσοφικό λόγο των Ευνομιανών «κινδυνεύει
τεχνύδριον είναι το μέγα ημών μυστήριον».
Τον ευνομιανό που θεολογεί φιλοσοφικά
και ζη εκτός της παραδόσεως της Εκκλησίας
τον ονομάζει «διαλεκτικόν και λάλον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτός
είναι ο λόγος για τον οποίο ξεκαθαρίζει
για το ποιές είναι οι βασικές προϋποθέσεις
της ορθοδόξου θεολογίας. Λέγει ότι η
θεολογία δεν είναι οποιοδήποτε έργο,
μάλιστα αυτών που έρχονται από τα χαμηλά.
Δεν είναι όλων το έργο να θεολογούν,
αλλά «των εξητασμένων και διαβεβηκότων
εν θεωρία και προ τούτων και ψυχήν και
σώμα κεκαθαρμένων ή καθαιρομένων, το
μετριώτατον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και αυτό
είναι απαραίτητο γιατί είναι επικίνδυνο
στον «μη καθαρόν άπτεσθαι καθαρώ», όπως
είναι επικίνδυνη η ηλιακή ακτίνα σε
άρρωστο οφθαλμό. Έτσι, εκείνος που
θεολογεί πρέπει προηγουμένως να
καθαρισθή, αλλιώς καταλήγει σε αίρεση.
Και για να έχη αυτές τις προϋποθέσεις
της θεολογίας πρέπει να περάση μέσα από
την ησυχία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δηλαδή,
μπορούμε να θεολογούμε «ηνίκα αν σχολήν
άγωμεν από της έξωθεν ιλύος και ταραχής,
και μη το ηγεμονικόν ημών συγχέηται
τοις μοχθηροίς τύποις και πλανωμένοις»,
σαν να αναμειγνύωνται τα καλλιγραφημένα
γράμματα με τα άσχημα ή η ευωδία των
μύρων με την ακαθαρσία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Β. Πρέπει
κανείς προηγουμένως να σχολάση για να
γνωρίση τον Θεό. «Δει γαρ τω όντι σχολάσαι
και γνώναι Θεόν».</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Β."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Η διδασκαλία
αυτή του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου,
που προτάσσεται των θεολογικών του
λόγων, δείχνει καθαρά ότι δίνεται μεγάλη
σημασία στις προϋποθέσεις της ορθοδόξου
θεολογίας, γιατί όταν αυτές οι προϋποθέσεις
αλλοιώνωνται, τότε αναποδράστως ο
άνθρωπος οδηγείται σε απόκλιση από την
αλήθεια και, επομένως, στην κακοδοξία
και την αίρεση.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, οι
απαραίτητες προϋποθέσεις της ορθοδόξου
θεολογίας είναι η ιερά ησυχία, η σχόλη
κατά Θεόν, η κάθαρση της καρδιάς από τα
πάθη, ο φωτισμός του νου. Αυτά που λέει
ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος δεν είναι
μια άλλη μεταγενέστερη εκκλησιολογία,
αλλά η ορθή εκκλησιολογία, που την
συναντάμε στους Αποστόλους, αλλά και
τους Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, και
όταν αυτή καταργήται, τότε δεν υπάρχει
καμμιά βεβαιότητα για την απόδοση της
ορθοδόξου διδασκαλίας και εκκλησιολογίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στον λόγο
στα Θεοφάνεια, ο άγιος Γρηγόριος ο
Θεολόγος ομιλεί για την κάθαρση, την
έλλαμψη και την θέωση ως απαραίτητη
προϋπόθεση της ορθοδόξου θεολογίας,
για να φθάση ο άνθρωπος στο χάρισμα της
αληθείας και να δουλεύη «Θεώ ζώντι και
αληθινώ».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μόνον έτσι
μπορεί κανείς να φιλοσοφή-θεολογή περί
του Θεού. Και στην συνέχεια καθορίζει
τον τρόπο της ορθοδόξου θεολογίας: «Ου
γαρ φόβος, εντολών τήρησις· ου δε εντολών
τήρησις, σαρκός κάθαρσις του επιπροσθούντος
τη ψυχή νέφους, και ουκ εώντος καθαρώς
ιδείν την θείαν ακτίνα· ου δε κάθαρσις,
έλλαμψις· έλλαμψις δε, πόθου πλήρωσις,
τοις των μεγίστων, ή του μεγίστου, ή υπέρ
το μέγα εφιεμένοις».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό είναι
απαραίτητο «δια τούτο καθαρτέον εαυτόν
πρώτον, είτα τω καθαρώ προσομιλητέον».
Σαφέστατα εδώ γίνεται λόγος για κάθαρση,
έλλαμψη-φωτισμό και πορεία προς το
«μέγα», δηλαδή την όραση του ακτίστου
Φωτός, την θεοπτία, οπότε αποκτάται η
αληθινή θεογνωσία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η ιερά
ησυχία είναι ο ορθόδοξος τρόπος ζωής,
όπως την συναντάμε στην Αγία Γραφή και
την Παράδοση της Εκκλησίας και όπως την
έζησαν οι Προφήτες, οι Απόστολοι και οι
άγιοι δια μέσου των αιώνων. Δεν πρόκειται
για μια «εκκλησιολογία» μεταγενέστερη
που υποσκέλισε και εξουδετέρωσε την
«αρχέγονη εκκλησιολογία».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ούτε
μερικοί Πατέρες επηρέασαν τους άλλους
μεταγενέστερους Πατέρες. Διερωτώμαι:
όσοι διατυπώνουν τέτοιες απόψεις θεωρούν
τους Πατέρας της Εκκλησίας ως ανόητους
και ανώριμους που δέχονται απλώς
ανέλεγκτα μερικές θεωρίες που δημιούργησαν
κάποιοι άλλοι, και οι οποίες θεωρίες
αλλοιώνουν την παράδοση της Εκκλησίας,
οπότε συντελούν και αυτοί αφελώς στην
παρέκκλιση από την ορθόδοξη θεολογία;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και το
χειρότερο είναι ότι δήθεν έρχεται στην
συνέχεια η Εκκλησία δια των Πατέρων
στις Οικουμενικές Συνόδους και κατοχυρώνει
αυτήν την αλλοίωση! Απορώ πώς τέτοια
σοφίσματα υποστηρίζονται από δήθεν
ορθοδόξους, που αναμασούν τις διατυπωθείσες
προτεστάντικες απόψεις.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η άποψη
που αναφέραμε προηγουμένως παραθεωρεί
τελείως την παρουσία του Αγίου Πνεύματος
μέσα στην Εκκλησία και την διδασκαλία
ότι οι άγιοι είναι θεούμενοι, όπως
επανειλημμένως τονίζεται στα κείμενα
των Πατέρων και των Οικουμενικών Συνόδων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Κάνοντας
λόγο για ησυχαστικό τρόπο ζωής εννοούμε
όλη την ευαγγελική ζωή, που αναφέρεται
στον αγώνα για την αντιμετώπιση του
διαβόλου, του θανάτου και της αμαρτίας,
για την θεραπεία των λογισμών, την
καθαρότητα της καρδιάς, την ενεργοποίηση
της νοεράς ενεργείας, ώστε ο νους να
προσεύχεται καθαρά στον Θεό, την απόκτηση
της ανιδιοτελούς αγάπης, την θεραπεία
του τριμερούς της ψυχής κλπ.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτή η
ασκητική ζωή συνδέεται στενότατα με
την μυστηριακή ζωή και αποτελεί την
πεμπτουσία του ευαγγελικού-εκκλησιαστικού
τρόπου ζωής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εδώ
πρέπει να σημειωθή ότι ο Ευάγριος ο
Ποντικός, για τον οποίο οι νέοι
προτεσταντίζοντες θεολόγοι θεωρούν
ότι εισήγαγε την παρέκκλιση από την
«αρχέγονη εκκλησιολογία» και ότι δήθεν
αυτός επηρέασε τον άγιο Γρηγόριο τον
Θεολόγο, χειροτονήθηκε διάκονος από
τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο και
υπηρέτησε ως διάκονός του, όταν εκείνος
ήταν Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως.
Βεβαίως, ο Ευάγριος δέχθηκε έναν επηρεασμό
από τον Ωριγένη σε μερικές απόψεις, αλλά
σε θεολογικά θέματα επηρεάσθηκε από
τους Καππαδόκες Πατέρες, μάλιστα δε
στην ασκητική του διδασκαλία αποτυπώνεται
η μοναχική παράδοση της ερήμου, όπως
βιωνόταν στην εποχή του, όπως υποστηρίζει
ο π. </span></span></span></span><a href="http://www.oodegr.com/oode/sygrafeis/evagrios_pontikos_1.htm"><span style="color: #0070c0;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Γεώργιος
Φλωρόφσκυ</span></span></span></span></a><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πάντως, η
θεολογία του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου
δεν μπορεί να θεωρηθή ως επηρεασμός από
τον Ευάγριο τον Ποντικό, μάλλον το
αντίθετο έγινε, ότι ο άγιος Γρηγόριος
ο Θεολόγος στα ησυχαστικά θέματα επηρέασε
τον Ευάγριο, ο οποίος διετύπωσε αυτήν
την ησυχαστική παράδοση με τον δικό του
λεκτικό τρόπο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εδώ πρέπει
να σημειώσω ότι ο τίτλος του αγίου
Γρηγορίου είναι Θεολόγος και όχι
Ναζιανζηνός, όπως το έλεγαν περιφρονητικά
οι εχθροί του αρειανοί στην εποχή του
και το επαναλαμβάνουν και οι Προτεστάντες
στην εποχή μας, αλλά και μερικοί Ορθόδοξοι
που επηρεάζονται από αυτούς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εμείς οι
Ορθόδοξοι θα τον αποκαλούμε όπως τον
χαρακτηρίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία, ήτοι
άγιο Γρηγόριο Θεολόγο, Αρχιεπίσκοπο
Κωνσταντινουπόλεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Με όσα
γραφούν στην συνέχεια, θα διευκρινισθή
ακόμη περισσότερο η διδασκαλία αυτή
του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Γ. Η
εμπειρία της δόξης του Θεού και η
διατύπωσή της</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Γ."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Η Εκκλησία
είναι το Σώμα του Χριστού και τα μέλη
της Εκκλησίας είναι μέλη του αναστημένου
Σώματός Του και ζουν μυστηριακά και
ασκητικά. Δεν υπάρχουν δύο ή και
περισσότεροι τύποι εκκλησιολογίας ούτε
ο ένας τύπος εκκλησιολογίας υποχωρεί
από την πίεση ενός άλλου τύπου
εκκλησιολογίας, αλλά μία είναι η
εκκλησιολογία, όπως καθορίζεται από
την όλη ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι Πατέρες
της Εκκλησίας δεν αλλοίωσαν την «αρχέγονη
παράδοση» την οποία κληρονόμησαν, αλλά
ζουν οργανικά «συν πάσι τοις αγίοις»,
εντάσσονται μέσα στην ενότητα των
Προφητών, των Αποστόλων και των Πατέρων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η ίδια η
Εκκλησία, δια των Πατέρων που φωτίζονται
από την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος,
βιώνουν την εμπειρία της δόξης του Θεού
και την διατυπώνουν ανάλογα με τις
προκλήσεις της εποχής τους. Έτσι,
διαφυλάσσεται η ίδια αποκαλυφθείσα
αλήθεια, αλλά μερικές φορές αλλάσσουν
οι όροι και οι λέξεις, χωρίς να χάνεται
το πνευματικό τους νόημα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, η
λέξη θέωση δεν υπάρχει στην Αγία Γραφή,
αλλά δι’ αυτής διατυπώνονται τα νοήματα
που έχουν άλλες λέξεις, όπως τελείωση,
δοξασμός κλπ. Στην Αγία Γραφή δεν μπορούμε
να βρούμε την λέξη ομοούσιος ούτε και
άλλους παρόμοιους όρους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι Πατέρες
προσέλαβαν αυτήν την ορολογία από την
φιλοσοφία, όπως την χρησιμοποιούσαν οι
αιρετικοί της εποχής εκείνης, την
αποφόρτισαν από το νόημα που είχε και
της έδωσαν διαφορετικό νόημα. Αυτό,
σύμφωνα με την άποψη των στοχαστών
θεολόγων είναι αλλοίωση της ορθοδόξου
θεολογίας και της εκκλησιολογίας;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό που
έκαναν οι Πατέρες στο δόγμα το έκαναν
και στις προϋποθέσεις του δόγματος, που
είναι η ιερά ησυχία, η κάθαρση της
καρδιάς, η εσωτερική νοερά προσευχή, η
θεοπτία κλπ.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όπως δεν
μπορούμε να κατηγορήσουμε τους Πατέρας
ότι δήθεν αλλοίωσαν την «αρχέγονη
θεολογία» στο δόγμα της Αγίας Τριάδος,
επειδή χρησιμοποίησαν την φιλοσοφική
ορολογία της εποχής τους, έτσι δεν
μπορούμε να κατηγορήσουμε τους Πατέρας
επειδή χρησιμοποίησαν μερικούς όρους
από την νεοπλατωνική φιλοσοφία ή επειδή
δέχθηκαν έστω τους όρους που χρησιμοποίησε
ο Ευάγριος ο Ποντικός και ο άγιος Μάκαριος
ο Αιγύπτιος. Δεν πρόκειται για μια
διαφορετική και αντίθετη εκκλησιολογία,
αλλά για την ίδια εκκλησιολογία, η οποία
διατυπώνεται με όρους που απέδιδαν
καλύτερα την εμπειρία την οποία ζούσαν
οι ίδιοι ως θεούμενοι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
πραγματικότητα οι Πατέρες της Εκκλησίας
χρησιμοποίησαν διαφόρους όρους από την
φιλοσοφική γλώσσα της εποχής τους για
να ανατρέψουν τις θέσεις της φιλοσοφίας
και τις απόψεις των αιρετικών, όπως θα
δούμε σε άλλη ενότητα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όποιος
δεν μπορεί να καταλάβη την διαφορά που
υπάρχει μεταξύ των ακτίστων ρημάτων
και των κτιστών ρημάτων και νοημάτων,
όπως έλεγε ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, δεν
μπορεί να καταλάβη στο ελάχιστον την
ορθόδοξη θεολογία. Άλλο είναι η εμπειρία
της δόξης του Θεού και άλλο είναι η
διατύπωση αυτής της εμπειρίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι Πατέρες
έζησαν σε μια εποχή που επικρατούσε η
ελληνική φιλοσοφία και χρειάσθηκε να
χρησιμοποιήσουν την ορολογία της εποχής
τους για να αντιμετωπίσουν τους
εξελληνισμένους Χριστιανούς. Αν ζούσαν
στην σημερινή εποχή θα χρησιμοποιούσαν
την ορολογία της εποχής μας για τον
άνθρωπο, δηλαδή θα χρησιμοποιούσαν τους
βιολογικούς όρους (π. Ιωάννης Ρωμανίδης),
όταν βέβαια δεν ανατρέπεται η υπονομεύεται
η ορολογία των Οικουμενικών Συνόδων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πάντως, η
ορολογία που χρησιμοποιήθηκε από τους
Πατέρας και καθιερώθηκε στις Οικουμενικές
Συνόδους είναι πλέον δεδομένη, είναι
μέρος της Παραδόσεως αναπαλλοτρίωτο,
δεν μπορεί κανείς, εν ονόματι δήθεν μιας
παλαιάς εκκλησιολογίας, να την ανατρέψη
και να την απομυθεύση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι πρώτες
μελέτες του π. Ιωάννου Ρωμανίδη στους
Αποστολικούς Πατέρας της Εκκλησίας,
αλλά και στο Ευχολόγιο της Εκκλησίας,
φανερώνουν ότι η νηπτική-ασκητική
παράδοση είναι το ουσιαστικότερο τμήμα
της Ορθοδόξου Παραδόσεως, είναι εκείνο
που δείχνει τις πραγματικές προϋποθέσεις
των ορθοδόξων δογμάτων και της όλης
εκκλησιαστικής ζωής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Δ. Η
νηπτική παράδοση και η Αγία Γραφή</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Δ."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Το νόημα
της νηπτικής-ησυχαστικής παραδόσεως
περί της καθάρσεως, του φωτισμού και
της θεώσεως ανευρίσκεται μέσα στην Αγία
Γραφή –Παλαιά και Καινή Διαθήκη– όταν
ερμηνεύεται με ορθόδοξες προϋποθέσεις
και όχι μέσα από την ερμηνευτική της
προτεσταντικής θεολογίας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στα κατά
καιρούς εκδοθέντα βιβλία μου παρέθεσα
άφθονο υλικό για το θέμα αυτό, αλλά εδώ
θα αρκεσθώ σε μερικά παραδείγματα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι μακαρισμοί
του Χριστού, που είναι η πρώτη διδασκαλία
Του, δείχνουν τι ακριβώς είναι η πνευματική
ζωή και διασώζουν όλα τα χαρακτηριστικά
γνωρίσματα της νηπτικής-ησυχαστικής
παραδόσεως της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σε αυτούς
γίνεται λόγος για την πτωχεία του
πνεύματος, ως προϋπόθεση της Βασιλείας
του Θεού· για το κατά Θεόν πένθος που
οδηγεί στην παράκληση· για την πραότητα
ως προϋπόθεση κληρονομήσεως της γης·
για την πείνα και την δίψα· για την
δικαιοσύνη του Χριστού που φέρνει
πνευματικό χορτασμό· για την ελεημοσύνη
που αποσπά το έλεος του Θεού· για την
καθαρότητα της καρδιάς, δια της οποίας
βλέπει κανείς τον Θεό· για την ειρηνοποιΐα,
γιατί έτσι γίνεται κανείς υιός του Θεού·
για τον διωγμό για την δικαιοσύνη του
Θεού και τον ονειδισμό ένεκέν Του, γιατί
έτσι αποκτάται η χαρά και η αγαλλίαση
και ο μισθός στους ουρανούς (Ματθ. ε ,
1-13).</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μελετώντας
κανείς προσεκτικά τους μακαρισμούς
αυτούς, οι οποίοι στην πραγματικότητα
συνιστούν τον αληθινό εκκλησιαστικό
τρόπο ζωής, βλέπει ότι προτρέπονται οι
Χριστιανοί να τηρούν τις εντολές του
Χριστού, αλλά κυρίως παρατηρεί ότι όλα
τα μεγάλα αγαθά, η όραση του Θεού, η
μέθεξη της Βασιλείας του Θεού, η βίωση
της υιοθεσίας είναι προϋπόθεση της
ασκητικής ζωής, που είναι η ταπείνωση,
το πένθος, η πραότητα, η κάθαρση της
καρδιάς, ο διωγμός και το μαρτύριο για
την δόξα του Χριστού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
συνέχεια, αν μελετήση κανείς το γεγονός
της Μεταμορφώσεως του Χριστού στο όρος
Θαβώρ και την μέθεξη της δόξης του
ακτίστου Φωτός από τους τρεις Μαθητές
(Ματθ. ιστ, 28 - ιζ,1-8), σε συνδυασμό με την
φανέρωση του Αναστάντος Χριστού και
την βίωση του μυστηρίου της Πεντηκοστής,
τότε καταλαβαίνει σε τι συνίσταται η
πνευματική ζωή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο Απόστολος
Πέτρος στις καθολικές του επιστολές
αναφέρεται σε όλην αυτήν την ησυχαστική
ζωή που πρέπει να ζουν οι Χριστιανοί:
«Ως πάντα ημίν της θείας δυνάμεως αυτού
τα προς ζωήν και ευσέβειαν δεδωρημένης
δια της επιγνώσεως του καλέσαντος ημάς
δια δόξης και αρετής, δι ών τα τίμια ημίν
και μέγιστα επαγγέλματα δεδώρηται, ίνα
δια τούτων γένησθε θείας κοινωνοί φύσεως
αποφυγόντες της εν κόσμω εν επιθυμία
φθοράς» (Β Πέτρ. α , 3-4).</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πρέπει
κανείς να απομακρύνεται από την κοσμική
νοοτροπία και να φθάση στην κοινωνία
με τον Θεό. Στην συνέχεια αναφέρεται
στην πίστη που συνδέεται με την αρετή,
την γνώση, την εγκράτεια, την υπομονή,
την ευσέβεια, την φιλαδελφία, την αγάπη.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Με αυτά
φθάνει ο άνθρωπος στην επίγνωση του
Χριστού. Εκείνος που δεν έχει αυτά
«τυφλός εστι, μυωπάζων, λήθην λαβών του
καθαρισμού των παλαιών αυτού αμαρτιών»
(Β Πέτρ. α, 5-9).</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Προτρέπει
τους Χριστιανούς να αγωνίζωνται για να
επιτύχουν τον σκοπό τους· «διο μάλλον,
αδελφοί, σπουδάσατε βεβαίαν υμών την
κλήσιν και εκλογήν ποιείσθαι· ταύτα
γαρ ποιούντες ου μη πταίσητέ ποτε. ούτω
γαρ πλουσίως επιχορηγηθήσεται υμίν η
είσοδος εις την αιώνιον βασιλείαν του
Κυρίου ημών και σωτήρος Ιησού Χριστού»
(Β Πέτρ. α , 10-11).</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Προσδιορίζοντας
δε τι είναι αυτή η Βασιλεία του Θεού
αναφέρεται στην φανέρωση της δόξης του
Θεού στο Όρος Θαβώρ, που διακρίνεται
σαφέστατα από την φιλοσοφία, η οποία
είναι «σεσοφισμένοι μύθοι»: «ου γαρ
σεσοφισμένοις μύθοις εξακολουθήσαντες
εγνωρίσαμεν υμίν την του Κυρίου ημών
Ιησού Χριστού δύναμιν και παρουσίαν,
αλλ επόπται γενηθέντες της εκείνου
μεγαλειότητος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Λαβών γαρ
παρά Θεού πατρός τιμήν και δόξαν φωνής
ενεχθείσης αυτώ τοιάσδε υπό της
μεγαλοπρεπούς δόξης, ούτός εστιν ο υιός
μου ο αγαπητός, εις ον εγώ ευδόκησα, και
ταύτην την φωνήν ημείς ηκούσαμεν εξ
ουρανού ενεχθείσαν, συν αυτώ όντες εν
τω όρει τω αγίω. και έχομεν βεβαιότερον
τον προφητικόν λόγον, ω καλώς ποιείτε
προσέχοντες ως λύχνω φαίνοντι εν αυχμηρώ
τόπω, έως ου ημέρα διαυγάση και φωσφόρος
ανατείλη εν ταις καρδίαις υμών» (Β’
Πέτρ. α , 5-19).</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο
αποστολικό αυτό κείμενο φαίνεται
σαφέστατα ποιά είναι η κλήση των
Χριστιανών, τι είναι η Βασιλεία του
Θεού, πως αξιώνεται κανείς αυτής της
θεωρίας και, βεβαίως, ότι πρόκειται για
εμπειρία της ακτίστου δόξης που
διακρίνεται από κάθε φιλοσοφία, πλατωνική
και νεοπλατωνική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η ησυχαστική
παράδοση φαίνεται στο πρώτο κεφάλαιο
της Α’ Καθολικής επιστολής του Αποστόλου
Πέτρου. Εκεί προτρέπονται όλοι οι
Χριστιανοί να περιζώσουν την διάνοιά
τους, να είναι νήφοντες, να ελπίσουν
τελείως «επί την φερομένην υμίν χάριν
εν αποκαλύψει Ιησού Χριστού», ως τέκνα
της υπακοής να μη συσχηματίζονται με
τις επιθυμίες που είχαν κατά τον χρόνο
της άγνοιας, πριν το Βάπτισμα, αλλά να
ζουν σύμφωνα με την κλήση του Αγίου
Θεού, να γίνουν και αυτοί άγιοι, σε κάθε
αναστροφή (Α’ Πέτρ. α , 13-17).</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και εδώ η
βίωση των μεγάλων αγαθών προϋποθέτει
την συγκέντρωση της διανοίας, την νήψη,
την ελπίδα της απολαύσεως του Θεού,
δηλαδή της θεοπτίας, και με αυτό τον
τρόπο γίνονται άγιοι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η αγιότης
δεν είναι κάτι δεδομένο που δίνεται
μηχανικά και μαγικά, αλλά προϋποθέτει
την ενέργεια του Θεού και την συνέργεια
του ανθρώπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτά είναι
μερικά παραδείγματα από την Καινή
Διαθήκη, αλλά υπάρχει πληθώρα τέτοιων
χωρίων που δείχνουν όλη την προοπτική
της καθάρσεως της καρδιάς, του φωτισμού
του νου και της θεοπτίας, ώστε να μην
χρειάζεται να προσλάβουν οι Πατέρες
αυτήν την διδασκαλία από τον πλατωνισμό
και τον νεοπλατωνισμό. Πλούσιο υλικό
μπορεί κανείς να βρη στις επιστολές του
Αποστόλου Παύλου, όπως το έκανα σε ένα
κείμενό μου με τίτλο «Η ησυχία και η
θεοπτία στις επιστολές του Αποστόλου
Παύλου».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Ε. Η
νηπτική-ησυχαστική παράδοση και οι
άγιοι Πατέρες</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Ε."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Την
ησυχαστική παράδοση συναντάμε σε όλα
τα πατερικά κείμενα. Δεν υπάρχει Πατέρας
της Εκκλησίας, που είχε εμπειρίες
πνευματικής ζωής, και δεν αναφέρεται
στην κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δεν
πρόκειται για επηρεασμό από την πλατωνική
και νεοπλατωνική φιλοσοφία, αλλά για
την έκφραση της εμπειρίας τους, μέσα
από τους όρους της εποχής τους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Άλλωστε,
όπως προαναφέρθηκε, ο Ευάγριος ο Ποντικός,
στο σημείο αυτό κατέγραψε την ησυχαστική
παράδοση την οποία βρήκε στους μοναχούς
της Παλαιστίνης.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, είναι
βλάσφημο να θεωρήση κανείς τους Πατέρας
σαν ανώριμους πνευματικά, ώστε να
επηρεάζωνται από την νεοπλατωνική
φιλοσοφία. Και αν ακόμη επηρεάσθηκαν
εξωτερικά, φραστικά, στην πραγματικότητα
με τις λέξεις που προσέλαβαν, διετύπωσαν
την όλη ησυχαστική-νηπτική παράδοση
της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο άγιος
Γρηγόριος ο Θεολόγος αναφέρεται πολλές
φορές στην κάθαρση, τον φωτισμό και την
θέωση. Προηγουμένως αναφέρθηκαν μερικά
χωρία του στα οποία φαίνεται ότι η
κάθαρση, ο φωτισμός και η θέωση είναι ο
απαραίτητος τρόπος ορθοδόξου θεολογίας
και έξω από αυτές τις προϋποθέσεις
ενυπάρχει ο κίνδυνος της αιρέσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εδώ πρέπει
να αναφερθή ο λόγος του περί της ιερωσύνης,
που δικαιολογεί γιατί, όταν του ετέθη
το θέμα της ιερωσύνης, την απέφυγε και
έφυγε για τον Πόντο. Μεταξύ των άλλων
λέει ότι ήλθε μέσα του «έρως του καλού
της ησυχίας και της αναχωρήσεως· ης
εραστής γενόμενος εξ αρχής».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
συνέχεια κάνει λόγο για το ότι επιδίωκε
την κάθαρση και την έλλαμψη, επειδή το
έργο της ιερωσύνης είναι μεγάλο, γιατί
«καθαρώ μόνον απτέον του καθαρού και
ωσαύτως έχοντος», και πρέπει να λαμπρύνη
τον λόγο «τω φωτί της γνώσεως», αλλά και
τον νουν και την ακοή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι
επικίνδυνο να θεολογήση κανείς, αν δεν
καθαρισθούν τα τρία αυτά «ή ουκ ενελάμφθη
νους, ή λόγος ησθένησεν, ή ουκ εχώρησεν
ακοή μη κεκαθαρμένη».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το
καταπληκτικότερο δε από όλα είναι ότι
ο λόγος αυτός του αγίου Γρηγορίου του
Θεολόγου, εκτός του ότι αναφέρεται στην
κάθαρση, την έλλαμψη και την θεοπτία,
που είναι απαραίτητα γνωρίσματα όχι
μόνον της ορθοδόξου θεολογίας, αλλά και
της διακονίας της ιερωσύνης, κάνει
ευρύτατα λόγο για την θεραπεία του
ανθρώπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δηλαδή,
την κάθαρση, την έλλαμψη και την γνώση
του Θεού την χαρακτηρίζει ως θεραπεία
του ανθρώπου. Τον ιερέα τον θέλει
θεραπευτή, η θεραπεία γίνεται μέσα στην
Εκκλησία δια των Μυστηρίων και της
ασκήσεως, και το όλο έργο της θείας
ενανθρωπήσεως απέβλεπε στην θεραπεία
του ανθρώπου. Και όταν κάνη λόγο για
θεραπεία, την εντοπίζει στον εσωτερικό
κόσμο του ανθρώπου, την καρδιά.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">«Ημίν δε
περί τον κρυπτόν της καρδίας άνθρωπον
η πάσα θεραπεία τε και σπουδή, και προς
τον ένδοθεν ημίν αντιπολεμούντα και
αντιπαλαίοντα η μάχη, ος ημίν αυτοίς
όπλοις καθ’ ημών χρώμενος, το δεινότατον,
τω της αμαρτίας θανάτω δίδωσι».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>ΣΤ. Ο
άγιος Γρηγόριος Νύσσης προσδιορίζοντας
την αρετή, παρουσιάζει ως τύπο τελείου
ανθρώπου τον Προφήτη Μωϋσή</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="ΣΤ."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Έτσι, στο
έργο του «Εις βίον του Μωϋσέως» κάνει
λόγο για την ησυχαστική παράδοση, η
οποία είναι απαραίτητη για την θεογνωσία.
Προσαρμόζει πλήρως στην πνευματική
κατάσταση του ανθρώπου αυτό που έγινε
στην Παλαιά Διαθήκη, κατά την εμφάνιση
του Θεού στο όρος Σινά.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δηλαδή, ο
Θεός έδωσε εντολή στον Μωϋσή να καθαρισθή
ο λαός από κάθε ρύπο, να απομακρυνθούν
και αυτά τα άλογα ζώα από το όρος και να
ανέλθη επάνω σε αυτό μόνον εκείνος.
Πρόκειται για την κάθαρση της ψυχής και
του σώματος, αλλά και την απομάκρυνση
ακόμη και των δερματίνων χιτώνων, που
είναι η θνητότητα και φθαρτότητα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Κάνοντας
λόγο για την ανύψωση του ανθρώπου στην
θεωρία του Θεού γράφει: «οδός δε αυτώ
προς την τοιαύτην γνώσιν η καθαρότης
γίνεται, ου του σώματος μόνον περιρραντηρίοις
τισίν αφαγνισθέντος, αλλά και των
ενδυμάτων πάσης κηλίδος αποκλυσθέντων
τω ύδατι».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η καθαρότητα
αναφέρεται στην ψυχή και το σώμα. «Τούτο
σε εστι το δια πάντων καθαρεύσαι δει
τον μέλλοντα προσβαίνειν τη των νοητών
θεωρία, ως και ψυχή και σώματι καθαρόν
είναι και ακηλίδωτον τον εν εκατέρω
ρύπον καταλλήλως αποκλυσάμενον, ως αν
καθαροί και τω το κρυπτόν ορώντι
φανείημεν…».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εξηγεί
ότι εκείνος που θέλει να ανέλθη στην
θεωρία πρέπει προηγουμένως να καθάρη
τον τρόπο από κάθε αισθητική και άλογη
τάση και να πλύνη από τον νου του κάθε
γνώμη που του δημιουργήθηκε από κάθε
προκατάληψη και να χωρισθή από την
σύνοικό του αίσθηση και αφού γίνη καθαρός
από αυτήν, τότε να τολμήση να ανέβη στο
όρος της θεοπτίας, όπως έκανε ο Μωϋσής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Συνεχίζοντας
αυτήν την ερμηνεία λέγει ότι «ο
κεκαθαρμένος νους και οξύς την ακοήν
της καρδίας», αφού ακούση τον ήχο της
θείας δυνάμεως από την θεωρία των όντων,
εισέρχεται στην αχειροποίητη σκηνή,
αποκτά την θεία γνώση, την οποία στην
συνέχεια δείχνει σε εκείνους που
βρίσκονται κάτω «δια της υλικής μιμήσεως»,
δηλαδή δια της χειροποιήτου σκηνής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σαφέστατα
εδώ γίνεται λόγος για την θεοπτία των
αρρήτων ρημάτων, ύστερα από την κάθαρση
και την έλλαμψη και την διατύπωση αυτών
των αρρήτων ρημάτων με κτιστά ρήματα,
νοήματα και εικονίσματα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο άγιος
Μάξιμος ο Ομολογητής ο μεγάλος αυτός
Πατέρας της Εκκλησίας που έπαιξε
καθοριστικό ρόλο στην ζωή της Εκκλησίας,
είπε έναν σημαντικό λόγο: «δαιμόνων
θεολογία η δίχα πράξεως γνώσις».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
σημαίνει ότι η θεολογία είναι καρπός
του φωτισμού του νου και της θεωρίας
του Θεού, όταν ο Θεός αποκαλύπτει τον
εαυτό του στους θεουμένους, σε αυτούς
που πέρασαν μέσα από την κάθαρση της
καρδιάς. Κατά συνέπεια μια θεολογία που
δεν είναι καρπός και απαύγασμα της
πράξεως, της πρακτικής ζωής που είναι
η κάθαρση από τα πάθη είναι θεολογία
της φαντασίας, που οπωσδήποτε είναι
δαιμονική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μέσα σε
αυτήν την προοπτική ο άγιος Μάξιμος,
ερμηνεύοντας τα συγγράμματα του αγίου
Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, κάνει λόγο
για τις τρεις διαβαθμίσεις των πιστών,
ήτοι τις τρεις κατηγορίες των σωζομένων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πρόκειται
για την ασκητική διδασκαλία του αγίου
Μαξίμου του Ομολογητού την οποία
συναντάμε σε όλα τα κείμενά του, η οποία
αναφέρεται στην προσωπική προσοικείωση
της σωτηρίας και την χωρίζει σε τρία
μέρη, ήτοι την «πρακτική φιλοσοφία» <span lang="el-GR">ή</span> πράξη,
την «φυσικήν θεωρίαν» <span lang="el-GR">ή</span> απλώς
θεωρία, και την «μυστικήν θεολογίαν» <span lang="el-GR">ή</span> απλώς
θεολογία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η πρακτική
φιλοσοφία, που έχει αρνητική και θετική
πλευρά, αφού καθαρίζει τον άνθρωπο από
τα πάθη και τον κοσμεί με τις αρετές, η
φυσική θεωρία, που φωτίζει τον νου του
ανθρώπου με την αληθινή γνώση, και η
μυστική θεολογία στεφανώνει τον άνθρωπο
με την ύψιστη εμπειρία, την οποία αποκαλεί
έκσταση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, η
διδασκαλία του αγίου Μαξίμου αναφέρεται
στις τρεις βαθμίδες του χριστιανικού
ασκητικού βίου, δηλαδή, του πρακτικού,
του θεωρητικού και του μυστικού-θεολογικού.
Επίσης, τους σωζομένους Χριστιανούς
στις τρεις διαιρέσεις τους, άλλοτε τους
αναφέρει ως πιστούς, εναρέτους και
γνωστικούς, και άλλοτε ως δούλους,
μισθωτούς και υιούς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο άγιος
Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ο Πατέρας του
ακτίστου φωτός, ο οποίος φωτιζόταν από
την εμπειρία της ουράνιας Βασιλείας,
την θεωρία του ακτίστου Φωτός, αναφαίρεται
συχνά στα έργα του για την πορεία του
ανθρώπου από την κάθαρση, στον φωτισμό
και την θέωση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μάλιστα
ένα κείμενό του, στο οποίο παρουσιάζει
συνοπτικά την όλη θεολογία του, το
επιγράφει «κεφάλαια πρακτικά και
θεολογικά», αφού η πράξη είναι η κάθαρση
της καρδιάς από τα πάθη και η θεολογία
αναφέρεται στον φωτισμό του νου και την
θεωρία του ακτίστου φωτός.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σε ένα
χαρακτηριστικό χωρίο του λέγει ότι η
πίστη, ο φόβος του Θεού και η τήρηση των
εντολών προξενεί τους μισθούς «κατά
την αναλογίαν της καθάρσεως». «Καθόσον
γαρ καθαιρόμεθα κατά τοσούτον εις αγάπην
Θεού από του φοβείσθαι αναγόμεθα» και
έτσι από τον φόβο του Θεού, «κατά προκοπήν»
μεταβαίνουμε στο να αγαπάμε τον Θεό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Τότε, ο
Χριστός και ο Πατήρ μας αγαπά
«προοδοποιούντος του Πνεύματος δηλαδή
και την οικίαν προευτρεπίζοντος», οπότε
«ως εν μια συνόδω των υποστάσεων μόνην
γίνεσθαι ημάς Πατρός και Υιού και αγίου
Πνεύματος».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σε μια
άλλη ομιλία στους μοναχούς του εκφράζει
την χαρά του επειδή βλέπει την προκοπή
στον βίο τους «επί το κρείττον εν πίστει,
εν αγνεία, εν φόβω Θεού, εν ευλαβεία, εν
κατανύξει, και δάκρυσι, δι’ ων ο έσω
καθαίρεται άνθρωπος και πληρούται φωτός
θείου και όλος Πνεύματος Αγίου γίνεται
και συντετριμμένω ψυχής και καταβεβλημένω
φρονήματι, και η χαρά η εμή γίνεται εις
ευλογίαν υμών και προσθήκην ανωλέθρου
και μακαρίας ζωής εν Χριστώ Ιησού τω
Κυρίω ημών».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς, το μεγάλο αυτό
αστέρι της Εκκλησίας, με την θεολογία
του ανέδειξε όλη την ησυχαστική παράδοση
ως προϋπόθεση για την πνευματική εμπειρία
του Θεού, για την θεογνωσία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
φαίνεται στο έργο του «υπέρ των ιερώς
ησυχαζόντων», στο οποίο συνέτριψε όλα
τα επιχειρήματα του δυτικού σχολαστικισμού,
τον οποίο επρέσβευε ο Βαρλαάμ, αλλά και
τα επιχειρήματα όλων των δια μέσου των
αιώνων βαρλααμιτών, που θέλουν να
ανατρέψουν την εκκλησιολογία των Πατέρων
της Εκκλησίας, όπως και την θεολογία
και την εκκλησιολογία των Τοπικών και
Οικουμενικών Συνόδων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το εκπληκτικό
δε είναι ότι όταν έγινε Μητροπολίτης
Θεσσαλονίκης πέρασε όλη αυτήν την ιερά
ησυχαστική παράδοση στις ομιλίες του
που εξεφώνησε στο ποίμνιό του.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Υπάρχει
πλούσιο υλικό πάνω στο θέμα αυτό, το
οποίο εξέθεσα σε άλλα κείμενά μου και
παρέλκει η καταγραφή του εδώ. Και το
σπουδαιότερο είναι ότι η ησυχαστική
και θεοπτική διδασκαλία του αγίου
Γρηγορίου του Παλαμά κατοχυρώθηκε από
τις Συνόδους που έγιναν στην εποχή του,
κυρίως την Σύνοδο του 1351, που εκλαμβάνεται
και θεωρείται ως η Θ’ Οικουμενική
Σύνοδος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γίνεται
φανερό ότι όλοι οι ανωτέρω μεγάλοι
Πατέρες της Εκκλησίας, και πολλοί άλλοι,
κάνουν λόγο για την κάθαρση, τον φωτισμό
και την θέωση, για την ιερά ησυχία ως
απαραίτητη προϋπόθεση του ορθοδόξως
θεολογείν, γι’ αυτό και υβρίζονται με
τις απόψεις των στοχαζομένων και
προτεσταντιζόντων θεολόγων ότι δήθεν
επηρεάσθηκαν από νεοπλατωνικές θεωρίες
και αλλοίωσαν την προγενέστερή τους
παράδοση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όλοι αυτοί
οι Πατέρες αισθάνονταν ότι είναι διάδοχοι
των αγίων Πατέρων στο φρόνημα και την
ζωή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Βεβαίως,
φαίνεται μια εξωτερική ομοιότητα στην
ορολογία μεταξύ των Πατέρων και των
νεοπλατωνικών, αλλά υπάρχει ουσιαστική
διαφορά μεταξύ τους. Στην διδασκαλία
των πλατωνικών και των νεοπλατωνικών
γίνεται λόγος για τον Θεό που δεν έχει
έρωτα για τον άνθρωπο, αφού ο έρωτας
είναι η επιθυμία επιστροφής της φύσει
αθανάτου ψυχής στον αγέννητο κόσμο των
ιδεών από όπου εξέπεσε, ενώ στους Πατέρας
γίνεται λόγος για την αγάπη του Θεού
προς τον άνθρωπο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην θεωρία
των πλατωνικών και των νεοπλατωτικών
γίνεται διάκριση μεταξύ φύσει αθανάτου
ψυχής και φύσει θνητού σώματος, που
σημαίνει ότι η ψυχή ανήκε προηγουμένως
στον αγέννητο κόσμο των ιδεών και εξέπεσε
από αυτόν, οπότε περικλείσθηκε στο σώμα
για να τιμωρηθή. Ευρισκομένη δε στο σώμα
αναζητά να ελευθερωθή και επανέλθη στον
κόσμο των ιδεών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Έτσι,
κατά τους πλατωνικούς και νεοπλατωνικούς,
η κάθαρση της ψυχής είναι η απαλλαγή
της από το σώμα, ο φωτισμός της ψυχής
είναι η γνώση των αρχετύπων των όντων,
των ιδεών και η σωτηρία της ψυχής είναι
η έκσταση και η απελευθέρωσή της από το
σώμα.</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Η
νεοπλατωνική αυτή άποψη δεν έχει καμμιά
σχέση με την διδασκαλία των Πατέρων της
Εκκλησίας, κατά τους οποίους η ψυχή
είναι δημιούργημα του Θεού, που
δημιουργήθηκε εξ ουκ όντων, αμέσως με
την δημιουργία του σώματος· το σώμα δεν
είναι φυλακή της ψυχής, αλλά το θετικό
δημιούργημα του Θεού· ο φωτισμός είναι
η νοερά καρδιακή προσευχή, με την ενέργεια
του Αγίου Πνεύματος, που γίνεται μέσα
στην καρδιά, δηλαδή στο σώμα· η έκσταση
δεν είναι η έξοδος της ψυχής από το σώμα,
αλλά η απελευθέρωσή της από το σαρκικό
φρόνημα, και η θέωση δεν είναι η επαναφορά
της ψυχής στον αγέννητο κόσμο των ιδεών,
αλλά η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό,
η θεοπτία.</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
εμπειρία των νεοπλατωνικών δεν συμμετέχει
το σώμα του ανθρώπου στην πορεία της
ψυχής προς τον Θεό. Γίνεται και εκεί
λόγος για εμπειρία φωτός, αλλά είναι
φως παρυφιστάμενο, που είναι έξω από
τον άνθρωπο, έχει χώρο και χρώμα και
τελικά είναι φως διαβολικό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Κατά τους
Πατέρας της Εκκλησίας, όμως, η έλλαμψη
και η θεοπτία είναι εμπειρία του ακτίστου
Φωτός, είναι μέθεξη και σύγκραση με το
θείο Φως, και μεταμορφώνεται όχι μόνον
η ψυχή, αλλά και το σώμα του ανθρώπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έπειτα, η
εμπειρία των στωϊκών και των νεοπλατωνικών
συνδέεται με την έκσταση, ως έξοδο του
νου «από τον χρόνο, τα διαστήματα, την
αλληλοδιαδοχική σκέψη». Κατά τους
Πατέρας της Εκκλησίας η εμπειρία αυτή
είναι δαιμονική, όπως λέγει ο π. Ιωάννης
Ρωμανίδης.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δηλαδή, η
προσπάθεια των νεοπλατωνικών είναι να
απαλλαγούν από τα ελαττώματα της
ανθρώπινης σκέψης, από τα κτιστά και
από τα μεταβλητά, ενώ κατά την θεολογία
των Πατέρων στην εμπειρία της θεώσεως
μετέχει όλος ο άνθρωπος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, <b>όταν
στον Ευάγριο τον Ποντικό γίνεται λόγος
για ανίδεο και αφάνταστο νου, κατά την
προσευχή, δεν εννοείται η αφαιρετική
θεολογία των πλατωνικών και των
νεοπλατωνικών, αλλά ουσιαστικά με τον
τρόπο αυτό αναιρείται η θεωρία των
πλατωνικών και νεοπλατωνικών για τον
λεγόμενο κόσμο των ιδεών και την επάνοδο
της ψυχής σε αυτόν και την γνώση των
αρχετύπων των όντων.</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Και όταν
στον άγιο Μακάριο τον Αιγύπτιο γίνεται
λόγος για επάνοδο του νου στην καρδιά
του ανθρώπου από την διάχυσή του στον
κόσμο των αισθητών, πράγμα που αναπτύχθηκε
θεολογικά από τον άγιο Γρηγόριο τον
Παλαμά, έγινε για να αναιρεθούν οι
θεωρίες των πλατωνικών και των
νεοπλατωνικών για το φύσει θνητό σώμα,
ως φυλακή της φύσει αθανάτου ψυχής, και
να δείξουν ότι το σώμα είναι θετικό
δημιούργημα του Θεού που και αυτό
θεώνεται μαζί με την ψυχή και θα αναστηθή
κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού.</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επομένως,
είναι άδικο, αντιεπιστημονικό και
ανορθόδοξο να ταυτίζεται η διδασκαλία
περί του ανίδεου και αφάνταστου νου,
και περί της επανόδου του στην καρδιά,
με τις θεωρίες των πλατωνικών και
νεοπλατωνικών, αφού με την διδασκαλία
των Πατέρων αναιρούνται αυτές οι απόψεις.
Φαίνεται καθαρά ότι οι Πατέρες και οι
διδάσκαλοι της Εκκλησίας χρησιμοποίησαν
μια τέτοια ορολογία για να αντιμετωπίσουν
με επιτυχία τις απόψεις των αιρετικών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Ο άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς, αναπτύσσοντας την
ησυχαστική και νηπτική παράδοση της
Εκκλησίας και αντιμετωπίζοντας την
σχολαστική νοοτροπία του Βαρλαάμ, λέγει
ότι η ανθρώπινη σοφία-φιλοσοφία είναι
αντίθετη με την πνευματική γνώση, μάλιστα
δε ισχυρίζεται ότι από την ανθρώπινη
σοφία και γνώση, την θύραθεν σοφία,
προήλθαν όλες οι αιρέσεις.</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>«Καν
εξετάσης, ίδοις αν πάσας η πλείστας των
δεινών αιρέσεων εντεύθεν λαβούσας τας
αρχάς». Οι αιρετικοί χρησιμοποιούσαν
τις αρχές της φιλοσοφίας, ενώ οι άγιοι
Πατέρες θεολογούσαν από την κατά Θεόν
εμπειρία τους, δηλαδή ενεδυναμώθηκαν
από την άκτιστη Χάρη του Θεού και έβλεπαν
τον Θεό, και όχι κτίσματα και δαιμονικές
φαντασίες.</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Βέβαια,
οι Πατέρες για να εκφράσουν την εμπειρία
τους χρησιμοποίησαν την ορολογία της
εποχής τους, αλλά προσέδωσαν σε αυτήν
άλλη έννοια και σημασία. Γι’ αυτό γράφει
ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Καν τις
των Πατέρων τα αυτά τοις έξω φθέγγηται,
αλλ’ επί των ρημάτων μόνον· επί δε των
νοημάτων, πολύ το μεταξύ· νουν γαρ ούτοι,
κατά τον Παύλον, έχουσι Χριστού, εκείνοι
δε, ει μη τι και χείρον, εξ ανθρωπίνης
διανοίας φθέγγονται». Και υπενθυμίζει
τον λόγο του Προφήτου Ησαΐου (Ησ. κεφ.
55, 9): «καθόσον δε απέχει ο ουρανός από
της γης, κατά τοσούτον απέχει η διάνοιά
μου από των διανοιών υμών».</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο χωρίο
αυτό φαίνεται ότι όταν βλέπουμε ίδια
ορολογία στους Πατέρες και τους
φιλοσόφους, δεν πρέπει να νομίζουμε ότι
λένε τα ίδια πράγματα, αλλά το κοινό
φαίνεται μόνον στο ρήμα, την λέξη, ενώ
το νόημα είναι πολύ διαφορετικό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και αυτό
είναι φυσικό, γιατί οι Πατέρες έχουν
νου Χριστού, ενώ οι άλλοι ομιλούν στην
καλύτερη περίπτωση από την ανθρώπινη
διάνοιά τους, στην χειρότερη δε περίπτωση
(«ει μη τι και χείρον») ομιλούν από την
σατανική-δαιμονική ενέργεια.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο λόγος
αυτός του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά,
είναι καταπέλτης εναντίον εκείνων που
ισχυρίζονται ότι δήθεν οι Πατέρες
αλλοίωσαν «την αρχέγονη εκκλησιολογία»,
και ότι δήθεν εκφράζουν την νεοπλατωνική
παράδοση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όποιος
μεταδίδει τέτοιες ανόητες θεωρίες
αποδεικνύεται ότι δεν γνωρίζει την
διδασκαλία των Πατέρων, αλλά έχει μια
εξωτερική επιφανειακή γνώση ή τους
παρερμηνεύει ενσυνειδήτως και κατά
τρόπο προτεσταντικό, οπότε και βλασφημεί
όχι μόνο τους Πατέρας, αλλά και ολόκληρη
την Εκκλησία που υιοθέτησε την διδασκαλία
τους συνοδικώς και λατρευτικώς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εδώ πρέπει
να προστεθή και ένας άλλος σημαντικός
λόγος του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
Αναφερόμενος ο άγιος στα τρία είδη της
αθεΐας, στο ένα από αυτά συγκαταλέγει
τους θεολόγους εκείνους που αρνούνται
ή υποτιμούν την διδασκαλία των αγίων
Πατέρων της Εκκλησίας, και γράφει: «τούτ'
εστιν αληθής ευσέβεια, το μη προς τους
θεοφόρους Πατέρας αμφισβητείν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Υπενθυμίζει
την διδασκαλία του αγίου Διονυσίου του
Αρεοπαγίτου, τον οποίο αποκαλεί μέγα,
και τις διδασκαλίες του Μ. Αθανασίου,
του Μ. Βασιλείου και του αγίου Γρηγορίου
του Θεολόγου και επισημαίνει: «και γαρ
των προειρημένων αγίων αι θεολογίαι
όρος εστι θεοσεβείας αληθούς και χάραξ,
ώσπερ εκάστη τον οιονεί φραγμόν και το
περιτείχημα της ευσεβείας, καν περιέλη
τις μίαν γουν αυτόν, εκείθεν ο της
κακονοίας των αιρετικών εσμός εισρυήσεται
πολύς».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο κείμενο
αυτό γίνεται λόγος για την αληθινή
ευσέβεια-θεοσέβεια, η οποία συντονίζεται
απόλυτα με την διδασκαλία των αγίων
Πατέρων, των οποίων οι θεολογίες είναι
όρος αληθινής θεοσέβειας και χάρακας
και φραγμός.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επίσης,
λέγεται ότι, όταν κάποιος αφαιρέση μία
διδασκαλία των Πατέρων, τότε εισέρχεται
«ο της κακονοίας των αιρετικών εσμός».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επομένως,
η αμφισβήτηση της διδασκαλίας του αγίου
Διονυσίου του Αρεοπαγίτου και των
μεταγενεστέρων αγίων συνιστά ασέβεια
και απόκλιση από την Ορθόδοξη Παράδοση
και καταλήγει στην αθεΐα, γιατί συνιστά
άρνηση του Θεού των Πατέρων ημών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Ζ. Η
νηπτική-ησυχαστική παράδοση και οι
Οικουμενικές Σύνοδοι</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Ζ."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Η ησυχαστική
παράδοση υιοθετήθηκε από τις αποφάσεις
των Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων
και είναι δεδομένη θεολογία της Εκκλησίας.
Τα δόγματα είναι η καταγραφή της εμπειρίας
της Αποκαλύψεως, και οι κανόνες είναι
εκείνοι που αναφέρονται στην συγκρότηση
της ενότητος της Εκκλησίας, αλλά και
σηματοδοτούν τις προϋποθέσεις για την
βίωση της Αποκαλύψεως, ιδιαιτέρως οι
κανόνες εκείνοι που αναφέρονται στο
πώς κανονίζεται η μετάνοια.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όλη η
θεολογία των Τοπικών και των Οικουμενικών
Συνόδων φαίνεται στην Πενθέκτη Οικουμενική
Σύνοδο, ιδιαιτέρως στον «προσφωνητικόν
λόγον» και τους α’ και ρβ’ κανόνες της.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έπειτα,
οι ησυχαστικές Σύνοδοι του 14ου αιώνος
(1341, 1347, 1351, 1368), στις οποίες πρωταγωνίσθηκε
ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και η
ησυχαστική του θεολογία, που είναι η
πεμπτουσία της ορθοδόξου θεολογίας
όλων των αγίων Πατέρων, κατοχύρωσαν τον
ησυχασμό, ως προϋπόθεση της αγιότητος,
της θεώσεως, αλλά δογμάτισαν και για
την θεολογία περί της μεθέξεως της
ακτίστου θεοποιού ενεργείας του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Και
όταν σκεφθή κανείς ότι οι Σύνοδοι αυτές,
κυρίως του έτους 1351 που αποδέχθηκε και
τις αποφάσεις των προηγουμένων Συνόδων
(1341, 1347), <a href="http://www.oodegr.com/oode/dogma/synodoi/synodoi1.htm">έχει
όλες τις προϋποθέσεις να χαρακτηρισθή
ως Θ’ Οικουμενική Σύνοδος</a>, τότε
καταλαβαίνει την μεγάλη αξία της
ησυχαστικής νηπτικής παραδόσεως της
Εκκλησίας, ως γνησίας ευαγγελικής και
εκκλησιαστικής ζωής.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Διαβάζοντας
κανείς προσεκτικά τα Πρακτικά και τον
Συνοδικό Τόμο της Συνόδου του 1351,
διακρίνει σαφώς ότι έχει όλα τα
χαρακτηριστικά της Οικουμενικής Συνόδου,
μεταξύ των οποίων ότι ασχολήθηκε με ένα
σοβαρό δογματικό θέμα, ως συνέχεια της
Δ’ και της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου,
ότι οι Αυτοκράτορες υπέγραψαν τα
Πρακτικά, αλλά και οι ίδιοι οι Πατέρες
της Συνόδου την αποκαλούν «θεία και
ιερά σύνοδον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μάλιστα
γι’ αυτό και έχει χαρακτηρισθή ως Θ’
Οικουμενική Σύνοδος. Κυρίως στα Πρακτικά
της Συνόδου αυτής φαίνονται ευδιάκριτα
τα εξής σημεία:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Πρώτον</b>,
στην Σύνοδο αυτήν συμπεριελήφθησαν οι
συνοδικοί τόμοι των ετών 1341 και 1347 και
απέκτησαν έτσι οικουμενικό κύρος.
Γράφεται στα Πρακτικά της Συνόδου του
1351: «..και ακριβή και προσήκουσαν την
περί των προκειμένων σκέψιν και εξέτασιν
ποιησάμενοι, και τους πρώην επί τούτοις
συνοδικούς τόμους ως ευσεβεστάτους
επικυρούντες, μάλλον δε και τούτοις
επόμενοι….».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επομένως,
όλες αυτές οι Σύνοδοι θεωρούνται ως μία
Σύνοδος και, βεβαίως, με αυτές τις
Συνόδους κατεδικάσθηκαν οι απόψεις του
Βαρλαάμ, αλλά και των μαθητών του, των
βαρλααμιτών, ήτοι του Ακινδύνου και του
Γρηγορά.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Δεύτερον</b>,
θεωρεί τον εαυτό της ως συνέχεια των
προηγουμένων Οικουμενικών Συνόδων,
ιδίως δε της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου,
η οποία αποφάνθηκε ότι ο Χριστός είχε
δύο θελήσεις, θεία και ανθρώπινη, γι’
αυτό και μνημονεύεται ο συνοδικός τόμος
της: «και απεδείχθη και τούτο υπό των
αγίων εναργώς κηρυττόμενον· ων κεφάλαιον
η αγία και Οικουμενική Σύνοδος, καθώς
ανωτέρω δια των κατά μέρος προτεθέντων
αυτής ρητών μάλιστα ικανώς αποδέδεικται».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μάλιστα,
ο Βαρλαάμ και οι ομόφρονές του, που
μιλούν για την κτιστή ενέργεια του Θεού,
χαρακτηρίζονται ως χειρότεροι και από
τους Μονοθελήτες: «Καντεύθεν και αυτοί
φανερώς αναδείκνυνται· χείρους δε
εκείνων πολλώ», «χείρους και ατοπώτεροι»,
γιατί εκείνοι υπεστήριζαν ότι στον
Χριστό υπάρχει μία θέληση και μία
ενέργεια, αλλά την θεωρούσαν ως άκτιστη
και όχι κτιστή, ενώ οι βαρλαμίτες θεωρούν
ότι στον Χριστό υπάρχει ένα θέλημα και
μία ενέργεια, αλλά την δέχονται φανερώς
ως κτιστή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Τρίτον</b>,
καταγράφει τις αιρετικές απόψεις του
Βαρλαάμ, του Ακινδύνου και του Γρηγορά,
που αναφέρονται στην άκτιστη ενέργεια
και την μέθεξη της ακτίστου ενεργείας
από τους θεουμένους αγίους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το σημαντικό
είναι ότι η Σύνοδος του έτους1351 επικύρωσε
και τους προηγούμενους συνοδικούς
τόμους που αναφέρονται και στον ιερό
ησυχασμό, που είναι απαραίτηση προϋπόθεση
για την όραση της ακτίστου ενεργείας
του Θεού. Αυτό σημαίνει ότι οι αποφάσεις
αυτές δεν αναφέρονται μόνον στην φύση
του ακτίστου φωτός, αλλά και στον ιερό
ησυχασμό, την απαραίτητη προϋπόθεση
οράσεως του ακτίστου Φωτός.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γράφεται
εκεί ότι ο Βαρλαάμ καταφερόταν εναντίον
των ιερών Πατέρων, οι οποίοι «δια των
εντολών του Θεού κεκαθαρμένοι τας
καρδίας» δέχονται μυστικώς και απορρήτως
θείες ελλάμψεις, καθώς επίσης καταφερόταν
«κατά των καθ’ ησυχίαν ζώντων μοναχών».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο Βαρλαάμ
εγγράφως διέστρεψε και κατηγόρησε
«πολλά και των της ησυχίας εθίμων», και
μάλιστα επιτέθηκε και εναντίον της
συνηθισμένης προσευχής στους ησυχαστές,
αλλά και σε όλους τους Χριστιανούς, στην
προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του
Θεού ελέησόν με».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αναφέρεται
μάλιστα στην σχέση μεταξύ ησυχίας,
προσευχής και θεωρίας του ακτίστου
Φωτός, που είναι αυτή η ίδια η Βασιλεία
του Θεού. Είναι χαρακτηριστικό ένα
απόσπασμα: «Μήτηρ γαρ προσευχής η ησυχία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Προσευχή
δε θείας δόξης εμφάνεια. Όταν γαρ τας
αισθήσεις μύσωμεν και εαυτοίς και τω
Θεώ συγγενώμεθα, και της έξωθεν του
κόσμου περιφοράς ελευθερωθέντες εντός
εαυτών γενώμεθα, τότε τρανώς εν εαυτοίς
την του Θεού βασιλείαν οψόμεθα. "Η
βασιλεία γαρ των ουρανών, ήτις εστι
Βασιλεία Θεού, εντός ημών εστιν",
Ιησούς ο Θεός επεφθέγξατο».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οπότε,
γίνεται φανερό ότι η όραση της Βασιλείας
του Θεού και η εσχατολογική βίωση από
την ζωή αυτή συνδέεται άρρηκτα με τον
ησυχασμό. Ο ησυχασμός δεν είναι κάτι
που ήλθε στην ζωή της Εκκλησίας
μεταγενέστερα, κατά επίδραση των
νεοπλατωνικών και δήθεν παρέκαμψε την
εκκλησιολογία της πρώτης Εκκλησίας που
στηριζόταν στην θεία Ευχαριστία και
την αίσθηση της Βασιλείας του Θεού, αλλά
είναι η προϋπόθεση της θέας του ακτίστου
Φωτός, όπως σαφώς κατοχύρωσε και η «θεία
και ιερά Σύνοδος» του 1351.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο Βαρλαάμ
αντί να ακολουθή την διδασκαλία των
Προφητών, των Αποστόλων και των Πατέρων,
στηριζόταν περισσότερο στην φιλοσοφία,
θεωρώντας το Φως της θεότητος που έλλαμψε
στο όρος Θαβώρ ότι δεν ήταν απρόσιτον
και κατά αλήθεια Φως θεότητος ούτε ήταν
ιερώτερο και θειότερο των αγγέλων, «αλλά
και χείρον και κατώτερον και αυτής της
ημετέρας νοήσεως». Δηλαδή, ο Βαρλαάμ
θεωρούσε ότι «πάντα τα τε νοήματα και
νοούμενα σεμνότερά εστι του φωτός
εκείνου».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Τέταρτον</b>,
τεκμηριώνει όλη αυτήν την θεολογία στα
κείμενα της Αγίας Γραφής –Παλαιάς και
Καινής– στην διδασκαλία των αγίων
Πατέρων της Εκκλησίας, όπως του Μ.
Αθανασίου, του Μ. Βασιλείου, του αγίου
Γρηγορίου του Θεολόγου, του αγίου
Γρηγορίου Νύσσης, του αγίου Ιωάννου του
Χρυσοστόμου, του αγίου Διαδόχου του
Φωτικής, του αγίου Διονυσίου του
Αρεοπαγίτου, του αγίου Μαξίμου του
Ομολογητού, του αγίου Ιωάννου του
Δαμασκηνού, του αγίου Ανδρέου Κρήτης
κ.α.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Τα
αποσπάσματα των αγίων Αποστόλων και
των αγίων Πατέρων αναφέρονται στην ιερά
ησυχία, την νοερά καρδιακή προσευχή,
την νήψη του νοός, την κάθαρση της
καρδιάς, την σύνδεση της ιεράς ησυχίας
με τα Μυστήρια της Εκκλησίας, την θεωρία
του ακτίστου Φωτός, την μέθεξη της
Βασιλείας του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Με τον
τρόπο αυτόν αποδεικνύεται περίτρανα
ότι η μόνη εσχατολογική βίωση της
Βασιλείας του Θεού είναι η δια της ιεράς
ησυχίας μέθεξη της ακτίστου δόξης του
Θεού, της θεωρίας του ακτίστου Φωτός.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Πέμπτον</b>,
η Σύνοδος του έτους 1351 επικύρωσε τα
δίκαια αναθέματα που επεβλήθησαν στον
Βαρλαάμ και τον Ακίνδυνον από τις
προηγούμενες συνόδους, αφού δεν
μετενόησαν, στους δε «ομόφρονάς» τους
«και απλώς όσοι της συμμορίας αυτών»,
τους τιμώρησε «ως αποκηρύκτους τε και
αποβλήτους της καθολικής και αποστολικής
του Χριστού Εκκλησίας», εάν δεν
μεταμεληθούν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επίσης,
επέβαλε και το ανάθεμα της ακοινωνησίας
και απογύμνωσε τους Κληρικούς «πάσης
ιερατικής λειτουργίας», όταν κοινωνούν
εν γνώσει τους με τους αιρετικούς αυτούς.
Ακόμη, καταδικάζονται και όσοι θα
καταφερθούν στον μέλλον εναντίον των
ησυχαστών και του αγίου Γρηγορίου του
Παλαμά. Για το θέμα αυτό που μας ενδιαφέρει
με τον Συνοδικό τόμο του έτους1351
επικυρώνεται η προηγούμενη καταδίκη:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">«Αλλ’ και
ει τις έτερος των απάντων τα αυτά ποτέ
φωραθείη ή φρονών ή λέγων ή συγγραφόμενος
κατά του ιερωτάτου Θεσσαλονίκης (στον
τόμο του 1347 γράφεται: «του ειρημένου
τιμιωτάτου ιερομονάχου κυρού Γρηγορίου
του Παλαμά και των συν αυτώ μοναχών»)
μάλλον δε κατά των ιερών θεολόγων και
της Εκκλησίας αυτής, τα αυτά και κατ’
αυτού ψηφιζόμεθα και τη αυτή καταδίκη
καθυποβάλλομεν (καθαίρεση και ακοινωνησία),
είτε των ιερωμένων είη τις, είτε των
λαϊκών».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο
απόσπασμα αυτό φαίνεται ότι η Εκκλησία
συνοδικώς υιοθέτησε πλήρως την διδασκαλία
του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και των
ησυχαστών περί της ακτίστου ενεργείας
του Θεού, του θαβωρείου Φωτός, αλλά και
περί του ιερού ησυχασμού. Οπότε, δεν
πρόκειται για διδασκαλία του αγίου
Γρηγορίου του Παλαμά, αλλά για διδασκαλία
των Προφητών, των Αποστόλων και των
Πατέρων και αυτής της ίδιας της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, όχι
μόνον τότε, αλλά και στο μέλλον («ποτέ»)
όποιος φρονεί η λέγει η γράφει εναντίον
αυτών των θεμάτων, όποιος αρνείται τον
ιερό ησυχασμό, την θεοπτία, και την
άκτιστη ενέργεια του Θεού, είτε είναι
ιερωμένος είτε λαϊκός δέχεται τον ίδιο
αφορισμό και ακοινωνησία, που δέχθηκαν
οι σύγχρονοι του αγίου Γρηγορίου του
Παλαμά αντιησυχαστές.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Από τα
Πρακτικά αυτά φαίνεται σαφέστατα ότι
όσοι ισχυρίζονται ότι οι Πατέρες της
Εκκλησίας από τον 3ο αιώνα και μετά
επηρεάσθησαν από μια άλλη «(νεο)πλατωνική
εκκλησιολογία» την οποία δήθεν ανεκάλυψαν
και παρουσίασαν ο Ευάγριος ο Ποντικός
και ο Μακάριος ο Αιγύπτιος, οι οποίοι
και επηρέασαν τους μεταγενέστερους
Πατέρες, οπότε εκδιώχθηκε και παραθεωρήθηκε
η «αρχέγονη εκκλησιολογία» της Ευχαριστίας
και της Βασιλείας, στην πραγματικότητα
εκφράζουν την καταδικασμένη αίρεση του
Βαρλαάμ, του Ακινδύνου, του Γρηγορά, και
σαφώς είναι βαρλααμίτες με φοβερές
συνέπειες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Η. Η
παράδοση της Φιλοκαλίας</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Η."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Μετά τις
ησυχαστικές Συνόδους του 14ου αιώνος
χρειάσθηκε να γίνη μια κωδικοποίηση
όλης της ησυχαστικής παραδόσεως, την
οποία επικύρωσε η Εκκλησία συνοδικώς
και κατοχύρωσε ως την αυθεντική
ευαγγελική, εκκλησιαστική και πατερική
ζωή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι,
άρχισαν να συγκροτούνται μερικά κείμενα
και τελικά απαρτίσθηκε η Φιλοκαλία των
ιερών Νηπτικών, η οποία δεν παραθεώρησε
τα Μυστήρια, αλλά κατέγραψε τις πραγματικές
εκκλησιαστικές προϋποθέσεις μεθέξεως
της Χάριτος δι’ αυτών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η Φιλοκαλία
απαρτίσθηκε και δημοσιεύθηκε από τους
αγίους Μακάριο Νοταρά, Επίσκοπο πρώην
Κορίνθου, και Νικόδημο τον Αγιορείτη.
Στον πρόλογο, τον οποίο συνέγραψε ο
άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, φαίνεται
η μεγάλη αξία της Φιλοκαλίας, που περιέχει
κείμενα τα οποία δείχνουν στον άνθρωπο
τον τρόπο να ανακαλύψη την Χάρη του
Αγίου Βαπτίσματος και του Χρίσματος
που υπάρχει μέσα στην καρδιά του
βαπτιζομένου, η οποία τώρα σε πολλούς
Χριστιανούς καλύπτεται από τα πάθη.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μια μικρή
περίληψη αυτού του προλόγου θα δείξη
την μεγάλη αξία και της Φιλοκαλίας, αλλά
και της πνευματικής ζωής, μέσα στον χώρο
της Εκκλησίας, δια της οποίας ο άνθρωπος
ανέρχεται στο ύψος της θεοπτίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο Θεός,
κατά τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη,
δημιούργησε τον άνθρωπο για να είναι
«επόπτης της αισθητής Κτίσεως και μύστης
της νοουμένης», με την εντολή να λάβη
«την ενυπόστατον της θεώσεως χάριν»,
να γίνη θεός και να λάμπη στους αιώνας
μέσα στο ακραιφνέστατο φως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όμως, με
τον φθόνο του διαβόλου ο άνθρωπος
αποχωρίσθηκε από την θεία δόξα και
διέκοψε την εκπλήρωση της προαιώνιας
βουλής του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
συνέχεια ενηνθρώπησε ο Χριστός με την
ευδοκία του Πατρός και την συνέργεια
του Αγίου Πνεύματος, ενηνθρώπησε, θέωσε
την προσληφθείσα ανθρώπινη φύση, και
με το άγιο Βάπτισμα μας έδωσε την τέλεια
Χάρη του Παναγίου Πνεύματος «οιονεί
σπέρμα θείον εγκατασπείρας εν ταις
καρδίαις ημών».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Συγχρόνως,
μας έδωσε εντολή, με την τήρηση των
εντολών Του, όταν πολιτευόμαστε κατά
τις πνευματικές μεθηλικώσεις, δηλαδή
την συναύξηση μαζί με τον Χριστό –την
συσταύρωση, την συνταφή, την συνανάσταση
και την συνανάληψη– να διαφυλάξουμε
άσβεστη την Χάρη του Αγίου Πνεύματος
και να γίνουμε τέκνα Θεού, να θεωθούμε.
Αυτή είναι η περίληψη της θείας οικονομίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εμείς,
όμως, με την άγνοια και με τις βιοτικές
μέριμνες τυφλωθήκαμε και συνεχώσαμε
αυτήν την Χάρη του Θεού μέσα στην καρδιά,
οπότε το φως του Βαπτίσματος κινδυνεύει
να σβησθή. Στην πραγματικότητα αυτή η
Χάρη του αγίου Βαπτίσματος καλύπτεται
από τα πάθη.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Για να
αποφευχθή αυτό, το Άγιον Πνεύμα σόφισε
τους Πατέρας να μας διδάξουν τον τρόπο
που υποδείχθηκε και από τον Χριστό να
ασχοληθούμε με την νήψη, την φυλακή του
νοός, την αδιάλειπτη προσευχή του
ονόματος του Χριστού στα χείλη, τον νου
και στο βάθος της καρδιάς, με το να
τηρούμε την διάνοια «ασχημάτιστον όλως
και άχροον», ώστε να αποκαλύψουμε την
Χάρη του Θεού που βρίσκεται μέσα στην
καρδιά, που είναι η Βασιλεία του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εξασκούμενοι
σε αυτήν την πνευματική εργασία, δηλαδή
στην νοερά προσευχή, που συνδέεται και
με την τήρηση των εντολών του Χριστού,
αναπτύσσεται μια ενέργεια μέσα στην
καρδιά, μια θερμότητα, και με αυτήν την
ενέργεια «τα μεν πάθη καταναλίσκονται»
και ο νους και η καρδία «κατ’ ολίγον
καθαίρονται και προς εαυτά ενούνται».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό έχει
ως αποτέλεσμα να τηρούνται με μεγάλη
ευχέρεια οι εντολές του Χριστού και να
ανατέλλουν οι καρποί του Αγίου Πνεύματος.
Έτσι, με αυτόν τον τρόπο, ανακαλύπτουμε
την τέλεια Χάρη του αγίου Βαπτίσματος
που μας δόθηκε από την αρχή, η οποία σαν
κάποια σπίθα ήταν συγκεχωμένη στα πάθη,
και έτσι «τηλαυγώς αναλάμψασαν αυτήν,
κατοπτεύσαι και φωτισθήναι νοερώς και
επομένως τελειωθήναι και θεωθήναι
κατάλληλα».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτήν την
μέθοδο μας την περιέγραψαν οι άγιοι
Πατέρες και την παρέδωκαν σε μας τα
πνευματικά τους παιδιά «καθάπερ τινα
πατρικήν κληρονομίαν». Πρόκειται για
την «καθαρτικήν», «φωτιστικήν» και
«τελειωτικήν» Χάρη, όπως την ονομάζει
ο άγιος Διονύσιος Αρεοπαγίτης, και τα
νηπτικά συγγράμματα των Πατέρων της
Εκκλησίας που κάνουν λόγο «περί προσοχής
και νήψεως» και έχουν σκοπό «το θεουργήσαι
τον άνθρωπον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτά τα
πατερικά συγγράμματα, λόγω της παλαιότητος
και της μη εκδόσεώς τους παρέμειναν
άγνωστα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δυστυχώς,
αυτή η ιερά εργασία παραμένει άγνωστη
και σε αυτούς ακόμη τους μοναχούς, που
ασχολούνται μόνον με τα εργαλεία των
αρετών και δεν γνωρίζουν τα σχετικά με
την φυλακή του νοός και την καθαρά
προσευχή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι,
«κινδυνεύει την τοιαύτην σύντομον και
γλυκυτάτην εργασίαν τέλεον εκλίπειν·
αμαυρωθήναι τε εντεύθεν και αποσβεσθήναι
την χάριν» και βεβαίως κινδυνεύουμε να
εκπέσουμε από την προς τον Θεό ένωση
και θεουργία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Λόγω της
απώλειας αυτής της εργασίας που οδηγεί
στην θέωση είναι δυσεύρετη η ύπαρξη
ακόμη και μοναχών που αγαπούν την
ησυχαστική ζωή, εξέλειψαν ακόμη και «οι
εν αγιότητι διαπρέποντες». Γιατί, χωρίς
την θέωση του νου, δεν μπορεί ο άνθρωπος
όχι μόνον να αγιάση, αλλά ούτε και να
σωθή, αφού «ταυτόν γαρ εστι σωθήναι και
θεωθήναι κατά την των θεοσόφων
εκφαντορίαν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επειδή
στερούμαστε τέτοιων βιβλίων και τα
σημαντικά αυτά νηπτικά κείμενα παραμένουν
στο σκοτάδι και σε κάποια γωνιά «ακλεή
και σητόβρωτα και τήδε κακείσαι
παρερριμμένα τε και διεσπαρμένα»,
εκδίδεται η Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό το
βιβλίο είναι «το της νήψεως ταμιείον·
το του νοός φυλακτήριον· το μυστικόν
διδασκαλείον της νοεράς προσευχής.
Βιβλίον, της πρακτικής την εξαίρετον
υποτύπωσιν· της θεωρίας την απλανή
οδηγίαν· τον των Πατέρων Παράδεισον·
των αρετών την χρυσήν σειράν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Βιβλίον
το πυκνόν του Ιησού αδολέσχημα, την
ανακλητικήν της Χάριτος σάλπιγγα και,
συνελόντι φάναι, αυτό δη το της θεώσεως
όργανον, χρήμα είπέρ τι άλλο μυριοπόθητον,
και προ πολλών ετών μελετώμενον μεν και
ζητούμενον, αλλ’ ουχ ευρισκόμενον»..</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι
φανερόν ότι η Φιλοκαλία των ιερών
Νηπτικών περιέχει την μέθοδο της
ορθοδόξου ευσεβείας, που είναι ο ιερός
ησυχασμός, η οποία μέθοδος συνδέεται
στενά με τα Μυστήρια της Εκκλησίας –το
Βάπτισμα, το Χρίσμα, την θεία Ευχαριστία–
και δείχνει στον άνθρωπο τον τρόπο με
τον οποίο φθάνει στην θέωση. Επομένως,
Μυστήρια και ησυχασμός συνδέονται
στενότατα μεταξύ τους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οπότε,
όποιος υποτιμά την Φιλοκαλία και ομιλεί
περιφρονητικώς και υβριστικώς γι’
αυτήν, στην πραγματικότητα υπονομεύει
όλην την ασκητική διδασκαλία της
Εκκλησίας, όπως κατοχυρώθηκε συνοδικώς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Θ. Η
νηπτική θεολογία, τα Μυστήρια και η
λατρεία της Εκκλησίας</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="Θ."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Όλη η
ησυχαστική παράδοση πέρασε μέσα στις
ευχές των Μυστηρίων της Εκκλησίας, τις
ιερές ακολουθίες και την λατρεία της.
Είναι γνωστόν ότι η Εκκλησία έβαλε όλη
την θεολογία της για τα Μυστήρια μέσα
στις ευχές που λέγονται κατά την διάρκειά
τους.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στις ευχές
αυτές φαίνεται καθαρά ποιός είναι ο
σκοπός των Μυστηρίων και ποιές είναι
οι προϋποθέσεις για την βίωση αυτού του
σκοπού. Ο σκοπός είναι ο αγιασμός, η
θέωση, η όραση του Φωτός και οι προϋποθέσεις
είναι η μετάνοια και η όλη ησυχαστική
παράδοση της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όταν
διαβάση κανείς την ακολουθία «εις το
ποιήσαι κατηχούμενον» καταλαβαίνει
ποιός είναι ο σκοπός της κατηχήσεως:
«Εξέλασον απ' αυτού παν πονηρόν και
ακάθαρτον πνεύμα, κεκρυμμένον και
εμφωλεύον αυτού τη καρδία».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">«Απόδυσον
αυτού την παλαιότητα και ανακαίνισον
αυτόν εις την ζωήν την αιώνιον, και
πλήρωσον αυτόν της του Αγίου σου Πνεύματος
δυνάμεως, εις ένωσιν του Χριστού σου».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εδώ γίνεται
λόγος για απομάκρυνση του διαβόλου, με
την Χάρη του Θεού, από το βάθος της
καρδιάς του ανθρώπου, και την πλήρωσή
του από την δύναμη του Αγίου Πνεύματος,
ώστε να ενωθή ο βαπτιζόμενος με τον
Χριστό και να γίνη μέλος του αναστημένου
Σώματός Του.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι ευχές
του Βαπτίσματος αναφέρονται στην μεγάλη
κλήση του Χριστού και υπενθυμίζουν την
διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου: «και
δος μεταποιηθήναι τον εν αυτώ βαπτιζόμενον,
εις το αποθέσθαι μεν τον παλαιόν άνθρωπον,
τον φθειρόμενον κατά τας επιθυμίας της
απάτης, ενδύσασθαι δε τον νέον, τον
ανακαινούμενον κατ’ εικόνα του κτίσαντος
αυτόν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην ευχή
που ευλογείται το νερό μέσα στο οποίο
θα βαπτισθή ο κατηχούμενος για να γίνη
Χριστιανός γράφεται και το εξής σημαντικό
για τον Χριστιανό που θα βαπτισθή: «Και
φυλάξας την δωρεάν του Αγίου σου
Πνεύματος, και αυξήσας την παρακαταθήκην
της χάριτος, δέξηται το βραβείον της
άνω κλήσεως, και συγκαταριθμηθή τοις
πρωτοτόκοις τοις απογεγραμμένοις εν
ουρανώ».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και στις
ευχές της απολούσεως λέγεται: «Αυτός
Δέσποτα Κύριε, τον φωτισμόν του προσώπου
σου εν τη καρδία αυτού εναυγάζειν
διαπαντός ευδόκησον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτές και
άλλες δεήσεις προς τον Θεό προϋποθέτουν
αγώνα σε όλη την ζωή μέσα στην
ησυχαστική-νηπτική παράδοση της
Εκκλησίας. Ο Τριαδικός Θεός με το άγιον
Βάπτισμα μας δίνει «την μακαρίαν
κάθαρσιν» και με το ζωοποιό Χρίσμα μας
δίνει «την σφραγίδα της δωρεάς του αγίου
και παντοδυνάμου και προσκυνητού
Πνεύματος».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι πολύ
χαρακτηριστικό ένα απόσπασμα από την
ευχή που διαβάζεται σε εκείνον που
επιστρέφει στην αληθινή πίστη μετά από
την άρνηση του Χριστού: «Καταύγασον
αυτού την διάνοιαν τη δυνάμει και
ενεργεία του Αγίου σου Πνεύματος, ώστε
τον εναποκείμενον τη ψυχή αυτού σπινθήρα
του σωτηριώδους Βαπτίσματος ταις αύραις
της Χάριτος νοητώς εξαφθήναι· και την
ενσημανθείσαν αυτώ Σφραγίδα εκτυπώτερον
επιφαίνεσθαι εν τη καρδία αυτού και
τοις λογισμοίς, δια της σημειώσεως του
Σταυρού του Χριστού σου, την εις σε
ελπίδα και την της αληθείας επίγνωσιν,
ίνα γινώσκη και προσκυνή σε τον μόνον
Θεόν και Πατέρα, και τον μονογενή σου
Υιόν, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν,
και το Πνεύμά σου το Άγιον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι πολύ
εκφραστική η ευχή που διαβάζει ο
Οικουμενικός Πατριάρχης και με την
οποία αγιάζεται το άγιο Μύρον με το
οποίο τελείται το μυστήριο του χρίσματος:
«Κατάπεμψον το Άγιόν Σου Πνεύμα και
αγίασον το Μύρον τούτο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και ποίησον
αυτό μύρον αγαλλιάσεως Πνεύματος Αγίου,
μύρον αναγεννήσεως, αγιασμού χρίσμα,
βασιλικόν ένδυμα, θώρακα δικαιοσύνης,
εις αποτροπήν πάσης διαβολικής ενεργείας,
σφραγίδα ανεπιβούλευτον, αγαλλίαμα
καρδίας, ευφροσύνην αιώνιον. Ίνα οι
τούτου χρισμένοι εκλάμποντες ως οι
φωστήρες του ουρανού τη φαιδρότητι, μη
έχοντες σπίλον ή ρυτίδα, καταδεχθώσιν
εις τας αιωνίους αναπαύσεις, και δέξωνται
το βραβείον της άνω κλήσεως».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό το
απόσπασμα είναι σαφέστατο ότι σημαίνει
εσωτερική νοερά προσευχή, όπως παρουσίαζαν
τις εκδηλώσεις και τα αποτελέσματά της
οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το μυστήριο
του Χρίσματος που γίνεται με το άγιο
μύρο συνδέεται με την αναγέννηση του
ανθρώπου, είναι βασιλικό ένδυμα, αποτροπή
κάθε σατανικής ενεργείας, σφραγίδα
ανεπιβούλευτη, αγαλλίαμα της καρδίας,
και που φωτίζει την ψυχή του ανθρώπου
και του δίνει το βραβείο της άνω κλήσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ακόμη
είναι σημαντικές οι ευχές για την
καθιέρωση του ιερού Θυσιαστηρίου. Αφού
ο Αρχιερεύς προσεύχεται στον Θεό για
τον εγκαινιασμό του Ιερού Ναού συγχρόνως
δέεται προς τον Θεό και για τον εγκαινιασμό
των ανθρώπων μέσα στον χώρο της καρδιάς:
«και κατάπεμψον το πανάγιόν σου Πνεύμα
εφ’ ημάς, και επί την κληρονομίαν σου,
και κατά τον θείον Δαυίδ, εγκαίνισον εν
ταις καρδίαις ημών πνεύμα ευθές, και
πνεύματι ηγεμονικώ στήριξον ημάς».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σε άλλη
ευχή παρακαλεί για τον ανακαινισμό του
ναού ώστε μέσα σε αυτόν να γίνουν οι
πιστοί μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και
να τελούνται μέσα στο βάθος της καρδιάς
οι νοερές θυσίες, δια της καθάρσεως του
νου: «...φυλάττων αυτόν (τον Ναόν) έως της
των αιώνων συντελείας, και τω Πνεύματί
σου τω Αγίω τούτον εγκαινίσης, ως αν εν
αυτώ τας αναιμάκτους θυσίας, προσφέροντές
σοι, μέτοχοι γενώμεθα του Αγίου Πνεύματος,
εγκαινισθέντος εν τοις εγκάτοις ημών,
και το της διανοίας ημών ηγεμονικόν
στηρίζοντος, και παρέχοντος μυστικώς
τας νοεράς θυσίας, δια της καθάρσεως
του νοός, προσφέρειν σοι τω Δεσπότη
Θεώ».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εδώ
σαφέστατα γίνεται λόγος για την πνευματική
ιερωσύνη, για την ιερουργία του νοός
στην καρδιά, με την κάθαρση της καρδιάς,
πράγμα που είναι η ουσία της νηπτικής
θεολογίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Διαβάζοντας
ακόμη κανείς τις ευχές της μεταλήψεως
του Σώματος και του Αίματος του Χριστού,
που συμπεριλαμβάνονται μέσα στις ευχές
της θείας Λειτουργίας, αλλά και στην
ακολουθία της Μεταλήψεως συναντά όλην
την ησυχαστική πράξη ως προϋπόθεση της
θείας Κοινωνίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι
χαρακτηριστική η ευχή: «καταξίωσον ημάς
μεταλαβείν των επουρανίων σου και
φρικτών Μυστηρίων ταύτης της ιεράς και
πνευματικής Τραπέζης, μετά καθαρού
συνειδότος, εις άφεσιν αμαρτιών, εις
συγχώρησιν πλημμελημάτων, εις Πνεύματος
Αγίου κοινωνίαν, εις Βασιλείας ουρανών
κληρονομίαν, εις παρρησίαν την προς σε,
μη εις κρίμα, η εις κατάκριμα».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η κάθαρση
του συνειδότος δεν είναι στιγμιαία,
δηλαδή δεν γίνεται εκείνη την στιγμή,
αλλά προϋποθέτει αγώνα καθάρσεως και
αυτό είναι απαραίτητο για την θεία
Κοινωνία για να μη γίνη «εις κρίμα ή
κατάκριμα», αλλά «εις Πνεύματος Αγίου
Κοινωνίαν, εις Βασιλείας ουρανών
κληρονομίαν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι
χαρακτηριστική η ευχή προ της θείας
Κοινωνίας του αγίου Συμεών του Νέου
Θεολόγου. Προηγείται η ταπείνωση, ο
κόπος της ασκήσεως και έπειτα ζητά την
άφεση των αμαρτιών, ώστε το Σώμα και το
Αίμα του Χριστού να ενεργήσουν την θέωση
και τον αγιασμό:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">«Ίδε την
ταπείνωσίν μου,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">ίδε μου
τον κόπον όσος,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και τας
αμαρτίας πάσας</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">άφες μοι,
Θεέ των όλων·</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">ίνα καθαρά
καρδία,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">περιτρόμω
διανοία</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και ψυχή
συντετριμένη</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">των αχράντων
σου μετάσχω</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και πανάγνων
μυστηρίων,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">οις ζωούται
και θεούται</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">πας ο
τρώγων σε και πίνων</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">εξ
ειλικρινούς καρδίας».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Σε όλη την
ευχή εκφράζονται η μετάνοια, τα δάκρυα,
η συντετριμμένη ψυχή, αλλά συγχρόνως ο
προσευχόμενος προσβλέπει και στην
φιλανθρωπία του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ζητά το
έλεος του Θεού, γιατί γνωρίζει ότι η
θεία Κοινωνία ενεργεί ανάλογα με την
πνευματική κατάσταση του ανθρώπου, ήτοι
καθαρίζει, λαμπρύνει (φωτίζει) και
θεοποιεί:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">«Αλλ’
ελαίω συμπαθείας</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">τους θερμώς
μετανοούντας</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και
καθαίρεις και λαμπρύνεις</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και φωτός
ποιείς μετόχους,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">κοινωνούς
Θεότητός σου</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">εργαζόμενος
αφθόνως,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και, το
ξένον και αγγέλοις</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">και ανθρώπων
διανοίαις,</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">ομιλείς
αυτοίς πολλάκις</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">ώσπερ
φίλοις σου γνησίοις».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όλην αυτήν
την ασκητική την βλέπουμε στην λατρεία
της Εκκλησίας. Μελετώντας κανείς, για
παράδειγμα, τα απολυτίκια σε διαφόρους
Ιεράρχες βλέπει ποιός είναι ο σκοπός
και το έργο των Αρχιερέων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ένα
χαρακτηριστικό απολυτίκιο λέγει το
εξής: «και τρόπων μέτοχος και θρόνων
διάδοχος, των αποστόλων γενόμενος, την
πράξιν εύρες θεόπνευστε, εις θεωρίας
επίβασιν, δια τούτο τον λόγον της αληθείας
ορθοτομών και τη πίστει ενήθλησας μέχρις
αίματος ιερομάρτυς Πολύκαρπε, πρέσβευε
Χριστώ τω Θεώ σωθήναι τας ψυχάς ημών».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Παρατηρώντας
προσεκτικά το απολυτίκιο αυτό, βλέπουμε
ότι ο πραγματικός Πατέρας της Εκκλησίας
δεν είναι μόνον διάδοχος του θρόνου των
Αποστόλων, αλλά και μέτοχος του τρόπου
ζωής των Αποστόλων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο αποστολικός
τρόπος ζωής είναι το να ανέβη κανείς
στην θεωρία του Θεού με την πράξη, που
είναι η κάθαρση και ο φωτισμός. Έτσι, ο
άγιος Πατέρας έφθασε στην θεωρία και
έγινε διδάσκαλος «αλιευτικώς, ουχ
αριστοτελικώς», δηλαδή με την εμπειρία
του και όχι με την φιλοσοφία και τον
δικό του στοχασμό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και επειδή
χρησιμοποίησε αυτόν τον τρόπο και είναι
πραγματικός διάδοχος των Αποστόλων,
όχι απλώς με την αποστολική διαδοχή,
αλλά και την αποστολική εμπειρική
θεολογία, γι’ αυτό ορθοτομεί τον λόγο
της αληθείας και οδηγείται ακόμη και
στο μαρτύριο, που είναι καρπός της
θεωρίας του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Με αυτές
τις προϋποθέσεις μπορεί να πρεσβεύη
στον Θεό για μας, προκειμένου να σωθούν
οι ψυχές μας, αφού ακολουθήσουμε και
εμείς την ίδια πορεία. Μέσα σε αυτό το
πλαίσιο πρέπει να δούμε την ζωή και την
διδασκαλία όλων των αγίων Πατέρων της
Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ακόμη,
διαβάζοντας κανείς τα τροπάρια της
Εκκλησίας που ψάλλονται στις καθημερινές
ακολουθίες, βρίσκει άφθονο υλικό για
την κάθαρση της καρδιάς, τον φωτισμό
του νου και την θέωση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Θα αναφέρω
ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον
κανόνα της Πεντηκοστής, που είναι έργο
του μεγάλου Θεολόγου του 8ου αιώνος, του
αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού: «Θείω
καλυφθείς ο βραδύγλωσσος γνόφω, ερητόρευσε
τον θεόγραφον νόμον· ιλύν γαρ εκτινάξας
όμματος νόου, ορά τον Όντα και μυείται
Πνεύματος γνώσιν γεραίρων ενθέοις τοις
άσμασιν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Στο
τροπάριο αυτό φαίνεται όλη η ακραιφνής
θεολογία της Εκκλησίας μας. Ο Μωϋσής,
και ο κάθε θεόπτης Πατέρας της Εκκλησίας,
αξιώθηκε να καλυφθή από τον θείο γνόφο
και να δη τον Όντα, τον <a href="http://www.oodegr.com/oode/theos/aggelos1.htm">Μεγάλης
Βουλής Άγγελο</a>, τον άσαρκο Λόγο –ο
Οποίος είναι ο πραγματικός θεολόγος–
αφού εκτινάχθηκε από τον οφθαλμό του
νου του «κάθε ακαθαρσία των παθών και
κάθε γήϊνον φρόνημα».</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ακολουθώντας
αυτήν την πράξη και την θεωρία μυείται
την μυστική από τους πολλούς γνώση του
Πνεύματος και στην συνέχεια ρητορεύει
τον θεόγραφον νόμον, καίτοι είναι από
την φύση βραδύγλωσσος, και δοξάζει τον
Θεό με ένθεα άσματα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
συμβαίνει και σε κάθε θεόπτη άγιο. Μέσα
σε αυτήν την προοπτική εντάσσεται η
Ορθόδοξη θεολογία, η προσευχή και η
ποιμαντική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έπειτα,
όλο το συναξαριακό υλικό, δηλαδή οι βίοι
των αγίων, ασκητών, μαρτύρων και γενικά
αγίων, δείχνει ότι οι άγιοι ακολούθησαν
τον ασκητικό, φιλοκαλικό τρόπο ζωής, με
την μετάνοια, την πίστη, την καθαρότητα
της καρδιάς, τον φωτισμό του νου, την
αγάπη προς τον Θεό, και δέχθηκαν το
μαρτύριο ως καρπό θεωρίας κλπ.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι
καθημερινές ευχές της Εκκλησίας
διαγράφουν αυτήν την πορεία του ανθρώπου
από την κάθαρση, στον φωτισμό και την
θέωση, που είναι η πραγματική θεραπεία
του ανθρώπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το εκπληκτικό
είναι ότι η Εκκλησία θέλει ο πιστός να
ζη την νήψη όχι μόνο τότε που βρίσκεται
σε εγρήγορση, αλλά και κατά την διάρκεια
του ύπνου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι, στην
ευχή του αποδείπνου ο πιστός παρακαλεί
τον Θεό να στείλη την Χάρη Του, ώστε να
παύση τις ορμές των παθών και να δώση
«γρήγορον νουν, σώφρονα λογισμόν, καρδίαν
νήφουσαν, ύπνον ελαφρόν και πάσης
σατανικής φαντασίας απηλλαγμένον».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
σημαίνει ότι η Εκκλησία θέλει τον πιστό
να έχη εγρήγορση, καθαρότητα καρδίας
και καρδία νήφουσα, ακόμη και κατά την
διάρκεια του ύπνου. Δηλαδή ο Χριστιανός
πρέπει να ζη την ησυχαστική παράδοση
και κατά την ώρα που αναπαύεται και το
σώμα του. Πόσο μάλλον αυτό πρέπει να
γίνεται κατά την διάρκεια της ημέρας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>4. Η
ερμηνεία του π. Ιωάννου Ρωμανίδη</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="4."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Η άποψη
των νέων θεολόγων και φιλοσοφούντων,
που αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου
αυτού, περί δήθεν δύο εκκλησιολογιών,
της «αρχεγόνου παραδόσεως» και της
«μεταγενέστερης», υπονομεύει όλη την
Παράδοση της Εκκλησίας, όπως εκφράζεται
στην Αγία Γραφή, την διδασκαλία των
Πατέρων, την λατρεία της Εκκλησίας και
τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων,
η οποία παράδοση αναφέρεται ουσιαστικά
στην κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση,
στην βίωση της καθαρτικής, φωτιστικής
και θεοποιού ενεργείας του Θεού.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μια τέτοια
πεπλανημένη άποψη είναι ένα σαράκι που
θέλει να καταστρέψη τον πνευματικό
οργανισμό της Εκκλησίας και να αλλοιώση
όλην την ορθόδοξη θεολογία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το ερώτημα
όμως που τίθεται είναι από που έφθασε
στην Ορθόδοξη Εκκλησία «ο πνευματικός
αυτός ιός και μολυσμός»;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η απάντηση
είναι ότι διάφοροι θεολόγοι η διανοούμενοι
που μαθήτευσαν σε προτεσταντικές Σχολές
και είχαν διδασκάλους Προτεστάντες,
που τους εξιδανίκευσαν, ή που μελέτησαν
προτεσταντικές αναλύσεις, χωρίς να
γνωρίζουν επαρκώς την νηπτική παράδοση
της Ορθοδόξου Εκκλησίας, μετέφεραν
άκριτα αυτές τις απόψεις και μέσα στο
άγιο περιβάλλον της ορθοδόξου θεολογίας
και Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να
προσβάλλωνται τα επί μέρους μέλη του
οργανισμού της Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο π. Ιωάννης
Ρωμανίδης, που γνώρισε σε Προτεσταντικές
Σχολές της Αμερικής αυτήν την νοοτροπία
παρατηρεί εύστοχα:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">«Υπάρχει
μία άποψη, ότι η διδασκαλία περί
τελειότητος, κατά τους αγίους Πατέρες
της Εκκλησίας, είναι ειδωλολατρικής
προελεύσεως και ότι τάχα οι Πατέρες της
Εκκλησίας ήταν επηρεασμένοι από τις
διακρίσεις αυτές μεταξύ καθάρσεως,
φωτισμού και θεώσεως –διότι υπάρχουν
και παράλληλα και στον Νεοπλατωνισμό–
υπάρχει σαφής αυτός ο διαχωρισμός δηλαδή
των σταδίων της τελειώσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και λόγω
μιας ομοιότητας αυτών των δύο, οι δικοί
μας έχουν υιοθετήσει την άποψη αυτή,
που κυρίως προέρχεται από μελέτες που
έχουν κάνει οι Προτεστάντες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Δηλαδή,
οι Προτεστάντες αφού έχουν απορρίψει
τον μοναχισμό και υιοθέτησαν ή τον
απόλυτο προορισμό του <a href="http://www.oodegr.com/oode/protestant/kalvinos1.htm">Καλβίνου</a> ή
την <a href="http://www.oodegr.com/oode/protestant/luther_antimonaxismos1.htm">διδασκαλία
του Λουθήρου</a> περί σωτηρίας του
ανθρώπου δια μόνης της πίστεως κλπ., και
είναι αντιμέτωποι ενός μοναχισμού της
παραδόσεως που συνάντησαν (Φρακολατίνων),
η οποία εβασίζετο σε αξιομισθίες, εφ’
όσον ανακάλυψαν ότι η διδασκαλία περί
αξιομισθιών είναι εσφαλμένη διδασκαλία,
γι’ αυτόν τον λόγο κατήργησαν και την
αγαμία, τον μοναχισμό. Μαζί με αυτά ο
Λούθηρος, κυρίως, και ο Καλβίνος, είχανε
μεγάλη απήχηση εναντίον των σταδίων
της τελειότητος.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μετά, οι
ιστορικοί Προτεστάντες ασχολήθηκαν με
το θέμα και χάρηκαν τόσο πολύ όταν βρήκαν
την καταπληκτική ομοιότητα μεταξύ της
πατερικής διδασκαλίας και της διδασκαλίας
των ειδωλολατρών, και ισχυρίσθηκαν ότι
είναι ειδωλολατρικής προελεύσεως τα
περί σταδίων τελειώσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και γι’
αυτό οι δικοί μας, οι οποίοι πηγαίνουν
με τόση μεγάλη όρεξη και σπουδάζουν
–δεν λέω να μην πάνε να σπουδάσουν,
τουλάχιστον να πάνε με κρίση να σπουδάσουν,
γιατί πηγαίνουν χωρίς κρίση– στα ξένα
Πανεπιστήμια και βλέπεις τώρα εκεί τα
συγγράμματα των ορθοδόξων θεολόγων
γεμάτα, παντού βλέπεις αυτήν την ιδέα
ότι η Εκκλησία έχει επηρεασθή από τους
ειδωλολάτρες και συγκεκριμένα περί των
σταδίων της τελειώσεως».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η ερμηνεία
αυτή είναι καταλυτική, εκφραστική και
αποστομωτική.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: medium;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>5. Συμπέρασμα</b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: medium;"><a name="5."></a>
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial;">Εκτιμώ
ότι μέσα στην Εκκλησία μας κυοφορείται
ύπουλα, αλλά και με «επιστημονικό» τρόπο
αυτή η αιρετική νοοτροπία που αναφέραμε
στην αρχή του κειμένου αυτού, περί των
δήθεν δύο τύπων εκκλησιολογιών, που η
μεταγενέστερη ανατρέπει την «αρχέγονη»
ή τουλάχιστον συμβαδίζουν παράλληλα,
και δυστυχώς λίγοι επισημαίνουν αυτήν
την πνευματική ασθένεια.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι
περισσότεροι ασχολούνται με επιφανειακά
θέματα, με τις ατομικές ελευθερίες και
τα ατομικά δικαιώματα των ανθρώπων, την
οικουμενιστική νοοτροπία μερικών
Κληρικών και λαϊκών, που και αυτά,
βεβαίως, έχουν την σοβαρότητά τους, αλλά
παραγνωρίζουν αυτήν την υπονόμευση της
ορθοδόξου θεολογίας, η οποία γίνεται
με παρερμηνείες και με αυτό υβρίζονται
και βλασφημούνται οι Πατέρες της
Εκκλησίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μέσα σε
αυτήν την κυοφορούμενη αίρεση κρύβεται
σαφέστατα ένας προτεσταντικός ουμανισμός,
που είναι ξένος προς την Ορθόδοξη
Παράδοση. Γίνεται προσπάθεια να απογυμνωθή
όλη η Ορθόδοξη Πατερική Παράδοση, όπως
διατυπώθηκε στην Αγία Γραφή, εκφράσθηκε
από τους μεγάλους Πατέρας της Εκκλησίας
και έλαβε συνοδική κατοχύρωση στις
Οικουμενικές Συνόδους, αλλά καταγράφηκε
και στο Ευχολόγιο και την λατρεία της
Εκκλησίας. Όσοι ισχυρίζονται τέτοιες
θεωρίες δεν έχουν καταλάβει τίποτα από
την ουσία της ορθοδόξου θεολογίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ακόμη,
όσοι διδάσκουν τέτοιες θεωρίες για την
λεγόμενη «διπλή εκκλησιολογία και
πνευματικότητα», δεν μπορούν να καταλάβουν
την βασική πατερική διδασκαλία ότι άλλο
είναι η βίωση του Θεού με άρρητα ρήματα,
όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος, και άλλο
είναι η έκφραση της αποκαλυπτικής αυτής
εμπειρίας με κτιστά ρήματα και νοήματα,
όπως έλεγε ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, αφού
από τους αγίους Πατέρας προσλαμβάνεται,
όταν χρειασθή, η ορολογία κάθε εποχής
για την έκφραση της αποκαλυπτικής
εμπειρίας της θεώσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
λέγεται από τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή:
«νους μεν καθαρός, ορθά βλέπει τα
πράγματα. λόγος δε γεγυμνασμένος, υπ’
όψιν άγει τα οραθέντα».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Άλλοτε,
θα δημοσιεύσω σχετικό κείμενο για να
περιγράψω περισσότερο αυτούς που ανήκουν
μεν στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά
εμπνέονται από τέτοιες απόψεις, τους
οποίους ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
απεκάλεσε βαρλααμίτες και η Σύνοδος
του 1351 εξεκκλησίασε, δηλαδή καθήρεσε
και απεκήρυξε.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η Παράδοση
της Εκκλησίας, όπως διατυπώθηκε στο
Συνοδικό της Ορθοδοξίας, σαφώς διακηρύσσει:
«Οι προφήται ως είδον, οι απόστολοι ως
εδίδαξαν, η Εκκλησία ως παρέλαβεν, οι
διδάσκαλοι ως εδογμάτισαν, η οικουμένη
ως συμπεφρόνηκεν, η χάρις ως έλαμψεν, η
αλήθεια ως αποδέδεικται, το ψεύδος ως
απελήλαται, η σοφία ως επαρρησιάσατο,
ο Χριστός ως εβράβευσεν, ούτω φρονούμεν,
ούτω λαλούμεν, ούτω κηρύσσομεν Χριστόν
τον αληθινόν Θεόν ημών…. Αύτη η πίστις
των αποστόλων, αύτη η πίστις των πατέρων,
αύτη η πίστις των ορθοδόξων, αύτη η
πίστις την οικουμένην εστήριξεν».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο κείμενο
αυτό φαίνεται ότι υπάρχει ταυτότητα
εμπειρίας και διδασκαλίας των Προφητών,
των Αποστόλων και των Πατέρων, οπότε
δεν μπορεί να χωρέση καμμιά «διπλή
εκκλησιολογία», που δήθεν αντιμάχονται
μεταξύ τους ή ότι δήθεν η μία υποτιμά
την άλλη ή ακόμη ότι οι δύο αυτές κινούνται
παράλληλα. Αυτές οι θεωρίες εκφράζονται
από Προτεστάντες ή προτεσταντίζοντες
κύκλους και υπονομεύουν την ίδια την
ορθόδοξη εκκλησιολογία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στην
πραγματικότητα μία είναι η εκκλησιολογία,
αυτή που βιώθηκε από τους Προφήτας, τους
Αποστόλους και τους Πατέρας της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία είναι το Σώμα του Αναστάντος
και Αναληφθέντος Χριστού. Κέντρο της
Εκκλησίας είναι ο δοξαζόμενος Χριστός,
όπως τον είδαν οι Μαθητές στο όρος Θαβώρ
και όπως απέκτησαν κοινωνία μαζί Του,
με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος,
κατά την Πεντηκοστή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό είναι
το κλειδί της εκκλησιαστικής ζωής. Αλλά
η συμμετοχή σε αυτό το σώμα και η παραμονή
σε αυτό γίνεται με τα Μυστήρια και την
άσκηση. Προϋπόθεση δε της βιώσεως της
Χάριτος του Θεού δια των Μυστηρίων είναι
ο ιερός ησυχασμός, δηλαδή η κάθαρση, ο
φωτισμός και η θέωση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έξω από
αυτόν τον σύνδεσμο Μυστηρίων και ασκήσεως
δημιουργείται μεγάλο εκκλησιολογικό
πρόβλημα. Αυτό σημαίνει ότι <b>η μετοχή
στην Εκκλησία χωρίς προϋποθέσεις, ή
απλή συμμετοχή στην θεία Ευχαριστία
και η αίσθηση δήθεν της Βασιλείας του
Θεού, «χωρίς τα στάδια μεθέξεως στο σώμα
του Χριστού», είναι μια «ευχαριστιακή
και εκκλησιολογική ειδωλολατρία»</b> (π.
Ιωάννης Ρωμανίδης), αφού η μετοχή στα
Μυστήρια εκλαμβάνεται ως μία ιδεολογική
και κυρίως μαγική πράξη.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μια τέτοια
άποψη είναι βατικανίζουσα και
προτεσταντίζουσα, που προωθείται σε
μία οικουμενιστική νοοτροπία, γι’ αυτό
και είναι μία μεγάλη κυοφορουμένη αίρεση
μέσα στην Εκκλησία, η οποία επιδιώκει
να παραθεωρήση την γνήσια προφητική,
αποστολική, και πατερική διδασκαλία,
δηλαδή την εκκλησιαστική θεολογία, και
να την χαρακτηρίση «μεταπατερική».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Από τα
ανωτέρω γίνεται φανερό ότι όσοι μέχρι
τώρα δεν έχουν καταλάβει επαρκώς τι
είναι και τι πρεσβεύει η λεγόμενη
«μεταπατερική» θεολογία, με αυτά που
εγράφησαν εδώ μπορούν να αντιληφθούν
ποιά είναι η ουσία της εισαγόμενης,
μεταπρατικής, «μεταπατερικής θεολογίας».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όσοι
διατυπώνουν τέτοιες θεωρίες, στην
πραγματικότητα θεωρούν ότι οι θεοφόροι
Πατέρες της Εκκλησίας από τον 3ο αιώνα
και μετά παρεσύρθησαν από (νεο)πλατωνικές
παραδόσεις, και τώρα βρέθηκαν αυτοί οι
έξυπνοι, που κατάλαβαν το λάθος των
μεγάλων αυτών Πατέρων και θέλουν να
επαναφέρουν, κατά τρόπο προτεσταντικό,
την Εκκλησία στην προ του 3ου αιώνος
περίοδο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όσοι
διακατέχονται από τέτοιες απόψεις
δείχνουν ότι στην πραγματικότητα τους
ενοχλεί ο ησυχασμός, τα περί ιεράς
ησυχίας, καθάρσεως, φωτισμού και θεώσεως,
και θέλουν να αποβάλουν αυτήν την
«εκκλησιολογία», για να μπορούν να
στοχάζωνται περί του Θεού και των θείων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αν όμως
αποβάλη κανείς τις προϋποθέσεις της
ορθοδόξου θεολογίας, που είναι ο ιερός
ησυχασμός, τότε ανοίγεται διάπλατα ο
δρόμος να έλθη στην Ορθόδοξη Εκκλησία
η σχολαστική και η ηθικολογική θεολογία
των Παπικών και των Προτεσταντών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτή είναι,
στην πραγματικότητα, η εκκοσμίκευση
στην Εκκλησία και την θεολογία ή καλύτερα
η εκκοσμίκευση των ορθοδόξων θεολόγων</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"> ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ι ΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"> ( πηγή : ΟΟΔΕ )</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.48cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-86660063140535185502020-12-06T05:14:00.005-08:002020-12-06T05:14:50.768-08:00ΙΕΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ <p style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"> <span style="color: red;"><b> ΙΕΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ</b></span></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-size: large;"><b>ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ</b></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-size: large;"><b>ΔΙΑΘΗΚΗΣ </b></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-size: large;"><b> ( του Χρήστου Γ. Γκότση )</b></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><u>ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ</u></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><b><u>ΜΑΘΗΜΑ 1</u></b></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-size: large;"> Η δημιουργία του κόσμου</span></b></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"> Ενας ζωγραφικός
πίνακας που παρουσιάζει κάποιο φυσικό
τοπίο, πάντα μας ξεκουράζει το βλέμμα,
καθώς τον ατενίζομε. Μας μεταφέρει στην
φύση, όπου κάτω από το θόλο του ουρανού
απλώνεται το βασίλειο των φυτών, των
ζώων, του ανθρώπου. Ο ζωγράφος που έφτιαξε
τον πίνακα, είναι ένας <b>καλλιτέχνης.</b>
Δούλεψε με τα χρώματα και τα εργαλεία
του, δηλαδή με υλικά που άλλοι έθεσαν
στη διάθεσή του. Δεν συμβαίνει όμως το
ίδιο μ' Εκείνον που μας χάρισε τα μεγαλεία
της φύσεως. Αυτός δεν εργάστηκε με υλικά
που άλλοι του έδωσαν. Ο Θεός που είναι
“ποιητής ορατών τε πάντων και αοράτων”
, <b>δημιούργησε</b> όλα από το μηδέν, από
την αρχή. Εδωσε ύπαρξη στον κόσμο με τον
παντοδύναμο λόγο Του. Γι' αυτό λέγεται
: ο δημιουργός Θεός.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"> <span style="font-size: large;"><b>Ο Θεός ομιλεί
για το έργο Του</b>. Αφού ο Θεός είναι ο
δημιουργός του ουρανού και της γης, μόνο
Αυτός μπορεί να μας αποκαλύψει, δηλαδή
να μας φανερώσει πως προήλθαν τα πάντα,
άψυχα και έμψυχα, από το θεϊκό Του λόγο.
Ο Μωϋσής έχεει καταγράψει στις πρώτες
σελίδες της Αγίας Γραφής με σύντομες,
αλλά γεμάτες νόημα φράσεις, τη διήγηση
για τη δημιουργία του κόσμου. Οσα έγραψε
είναι <b>εμπνευσμένα από το Θεό. </b>Ας
διαβάσουμε μερικούς στίχους προσπαθώντας
να διακρίνωμε τις αλήθειες που θέλουν
να μεταδώσουν :</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"> “εν αρχή
.......η γη ήν αόρατος και ακατασκεύαστος,
και σκότος επάνω της αβύσσου, και πνεύμα
θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος. Και
είπεν ο Θεός΄ γενηθήτω φως΄ και εγένετο
φως....... ( <b>πρώτη ημέρα</b> ) . Και είπεν ο
θεός΄γενηθήτω στερέωμα..... διαχωρίζον
αναμέσο ύδατος και ύδατος .....( <b>δεύτερη
ημέρα</b> ) .
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">Συναχθήτω το
ύδωρ το υποκάτω του ουρανού εις συναγωγήν
μίαν, και οφθήτω η ξηρά .....Και εκάλεσεν
ο θεός την ξηράν γην και τα συστήματα
των υδάτων εκάλεσε θαλάσσας.....Και είπεν
ο θεός΄ βλαστησάτω η γη βοτάνην χόρτου.....
( <b>τρίτη ημέρα </b>).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">Γενηθήτωσαν
φωστήρες εν τω στερεώματι του
ουρανού.....Και εποίησεν ο θεός τον φωστήρα
τον μέγαν ( τον ήλιο ) εις αρχάς της ημέρας
και τον φωστήρα τον ελάσσω ( την σελήνη
) εις αρχάς της νυκτός, και τους αστέρας.....
( <b>τέταρτη ημέρα</b> ) .
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">Και είπεν ο
θεός΄ εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών
ζωσών και πετεινά πετόμενα επί της γής
κατά το στερέωμα του ουρανού.... (<b>πέμπτη
ημέρα</b> ).
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">Εξαγαγέτω η γη
......τετράποδα και θηρία κατά γένος. Και
εγένετο ούτως.....Και είδεν ο θεός ότι
καλά. Και είπεν ο θεός΄ ποιήσωμεν
άνθρωπον κατ' εικόνα ημετέραν και καθ'
ομοίωσιν......Και εποίησεν ο θεός τον
άνθρωπον....άρσεν και θήλυ εποίησεν
αυτούς. Και ευλόγησεν αυτούς ο θεός
..... ( <b>ημέρα έκτη</b> ).
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">Και συνετέλεσεν
ο θεός εν τη ημέρα τη έκτη τα έργα αυτού
α εποίησε, και κατέπαυσε τη ημέρα τη
εβδόμη από πάντων των έργων αυτού .....
και ευλόγησεν ο θεός την ημέραν την
εβδόμην και ηγίασεν αυτήν.....” ( Γεν. α'
- β' 3 ).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"> Οι θρησκευτικές
αλήθειες της διηγήσεως . Από τη διήγηση
της δημιουργίας του κόσμου γίνεται
φανερό ότι ο θεός θέλει να δείξη στους
ανθρώπου τις πιό κάτω θρησκευτικές
αλήθειες :</span></p>
<ol>
<li><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">ο κόσμος <b>έχει
αρχή,</b> γιατί πριν δημιουργηθεί υπήρχε
μόνον ο άναρχος θεός.</span></p>
</li><li><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">ο κόσμος <b>δεν
έγινε τυχαία</b>, αλλά δημιουργήθηκε με
τον παντοδύναμο λόγο του θεού.Ολα όσα
ο θεός εδημιούργησε ήταν πολύ καλά.</span></p>
</li><li><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">ο άνθρωπος
πλάστηκε <b>κατά την εικόνα του θεού</b>.
Προικίστηκε με ιδιαίτερα προνόμια, για
να μπορεί να μοιάσει τελικά με το θεό.</span></p>
</li><li><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;">Ο άνθρωπος
κατά το παράδειγμα του Δημιουργού του
π<b>ρέπει να ξεχωρίζη την έβδομη ημέρα
από τις άλλες ημέρες</b>, γιατί είναι γι'
αυτόν η ημέρα της λατρείας του θεού.</span></p>
</li></ol>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"> ( συνεχίζεται )</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-30716566726322972252020-12-04T11:00:00.001-08:002020-12-04T11:00:30.040-08:00ΟΙ 5 ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ<p><span style="font-size: x-large;"> ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ</span></p><p><span style="font-size: x-large;"> ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ</span></p><p><span style="font-size: x-large;"> ( οι 5 θεολογικοί λόγοι )</span></p><h2 class="western" style="font-style: normal; text-align: center;"><span style="color: red; font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></h2><h2 class="western" style="font-style: normal; text-align: center;"><span style="color: red; font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ
ΠΡΩΤΟΣ</b></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: red; font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΠΡΟΣ
ΕΥΝΟΜΙΑΝΟΥΣ ΠΡΟΔΙΑΛΕΞΙΣ</b></span></h2>
<p style="margin-bottom: 0.16cm; orphans: 2; text-align: justify; widows: 2;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: xx-large;"><br /></span></div>
<span style="font-size: x-large; font-style: normal;"><br />
</span><p></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">1.
Πρὸς τοὺς ἐν λόγῳ κομψοὺς ὁ λόγος.
καὶ ἵνα ἀπὸ τῆς γραφῆς ἄρξωμαι· Ἰδοὺ
ἐγὼ ἐπὶ σὲ τὴν ὑβρίστριαν. εἰσὶ
γάρ, εἰσί τινες, οἱ τὴν ἀκοὴν προσκνώμενοι
καὶ τὴν γλῶσσαν, ἤδη δέ, ὡς ὁρῶ, καὶ
τὴν χεῖρα, τοῖς ἡμετέροις λόγοις, καὶ
χαίροντες ταῖς βεβήλοις κενοφωνίαις,
καὶ ἀντιθέσεσι τῆς ψευδωνύμου γνώσεως,
καὶ ταῖς εἰς οὐδὲν χρήσιμον φερούσαις
λογομαχίαις. οὕτω γὰρ ὁ Παῦλος καλεῖ
πᾶν τὸ ἐν λόγῳ περιττὸν καὶ περίεργον,
ὁ τοῦ συντετμημένου λόγου κῆρυξ καὶ
βεβαιωτής, ὁ τῶν ἁλιέων μαθητὴς καὶ
διδάσκαλος. οὗτοι δέ, περὶ ὧν ὁ λόγος,
εἴθε μέν, ὥσπερ τὴν γλῶσσαν εὔστροφον
ἔχουσι καὶ δεινὴν ἐπιθέσθαι λόγοις
εὐγενεστέροις τε καὶ δοκιμωτέροις,
οὕτω τι καὶ περὶ τὰς πράξεις ἠσχολοῦντο
μικρὸν γοῦν, καὶ ἴσως ἧττον ἂν ἦσαν
σοφισταὶ καὶ κυβισταὶ λόγων ἄτοποι
καὶ παράδοξοι, ἵν᾿ εἴπω τι καὶ γελοίως
περὶ γελοίου πράγματος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">2.
Ἐπεὶ δὲ πᾶσαν εὐσεβείας ὁδὸν
καταλύσαντες πρὸς ἑν τοῦτο βλέπουσι
μόνον, ὅ τι δήσουσιν ἢ λύσουσι τῶν
προβαλλομένων, καθάπερ ἐν τοῖς θεάτροις
οἱ τὰ παλαίσματα δημοσιεύοντες, καὶ
τῶν παλαισμάτων οὐχ ὅσα πρὸς νίκην
φέρει κατὰ νόμους ἀθλήσεως, ἀλλ᾿ ὅσα
τὴν ὄψιν κλέπτει τῶν ἀμαθῶν τὰ τοιαῦτα
καὶ συναρπάζει τὸν ἐπαινέτην. καὶ δεῖ
πᾶσαν μὲν ἀγορὰν περιβομβεῖσθαι τοῖς
τούτων λόγοις, πᾶν δὲ συμπόσιον
ἀποκναίεσθαι φλυαρίᾳ καὶ ἀηδίᾳ, πᾶσαν
δὲ ἑορτὴν καὶ πένθος ἅπαν, τὴν μὲν
ἀνέορτον εἶναι καὶ μεστὴν κατηφείας,
τὸ δὲ παραμυθεῖσθαι συμφορᾷ μείζονι
τοῖς ζητήμασι, πᾶσαν δὲ διοχλεῖσθαι
γυναικωνῖτιν, ἁπλότητι σύντροφον, καὶ
τὸ τῆς αἰδοῦς ἄνθος ἀποσυλᾶσθαι τῇ
περὶ λόγον ταχύτητι. ἐπειδὴ ταῦτα
οὕτω, καὶ τὸ κακὸν ἄσχετον καὶ
ἀφόρητον, καὶ κινδυνεύει τεχνύδριον
εἶναι τὸ μέγα ἡμῶν μυστήριον· φέρε,
τοσοῦτον γοῦν ἡμῶν ἀνασχέσθωσαν οἱ
κατάσκοποι σπλάγχνοις πατρικοῖς
κινουμένων καί, ὅ φησιν ὁ θεῖος Ἰερεμίας,
σπαρασσομένων τὰ αἰσθητήρια, ὅσον μὴ
τραχέως τὸν περὶ τούτων δέξασθαι λόγον,
καὶ τὴν γλῶσσαν μικρὸν ἐπισχόντες,
ἂν ἄρα καὶ δύνωνται, τὴν ἀκοὴν ἡμῖν
ὑποθέτωσαν. πάντως δὲ οὐδὲν ζημιωθήσεσθε.
ἢ γὰρ εἰς ὦτα ἐλαλήσαμεν ἀκουόντων,
καί τινα καρπὸν ἔσχεν ὁ λόγος, τὴν
ὠφέλειαν τὴν ὑμετέραν, ἐπειδὴ σπείρει
μὲν ὁ σπείρων τὸν λόγον ἐπὶ πᾶσαν
διάνοιαν, καρποφορεῖ δὲ ἡ καλή τε καὶ
γόνιμος, ἢ ἀπήλθετε καὶ τοῦτο ἡμῶν
διαπτύσαντες, καὶ πλείονα λαβόντες
ὕλην ἀντιλογίας τε καὶ τῆς καθ᾿ ἡμῶν
λοιδορίας, ἵνα καὶ μᾶλλον ὑμᾶς αὐτοὺς
ἑστιάσητε. μὴ θαυμάσητε δέ, εἰ παράδοξον
ἐρῶ λόγον, καὶ παρὰ τὸν ὑμέτερον
νόμον, οἳ πάντα εἰδέναι τε καὶ διδάσκειν
ὑπισχνεῖσθε λίαν νεανικῶς καὶ γενναίως,
ἵνα μὴ λυπῶ λέγων ἀμαθῶς καὶ θρασέως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">3.
Οὐ παντός, ὦ οὗτοι, τὸ περὶ θεοῦ
φιλοσοφεῖν, οὐ παντός· οὐχ οὕτω τὸ
πρᾶγμα εὔωνον καὶ τῶν χαμαὶ ἐρχομένων.
προσθήσω δέ, οὐδὲ πάντοτε, οὐδὲ πᾶσιν,
οὐδὲ πάντα, ἀλλ᾿ ἔστιν ὅτε, καὶ οἷς,
καὶ ἐφ᾿ ὅσον. οὐ πάντων μέν, ὅτι τῶν
ἐξητασμένων καὶ διαβεβηκότων ἐν
θεωρίᾳ, καὶ πρὸ τούτων καὶ ψυχὴν καὶ
σῶμα κεκαθαρμένων, ἢ καθαιρομένων, τὸ
μεριώτατον. μὴ καθαρῷ γὰρ ἅπτεσθαι
καθαροῦ τυχὸν οὐδὲ ἀσφαλές, ὥσπερ
οὐδὲ ὄψει σαθρᾷ ἡλιακῆς ἀκτῖνος.
ὅτε δέ; ἡνίκα ἂν σχολὴν ἄγωμεν ἀπὸ
τῆς ἔξωθεν ἰλύος καὶ ταραχῆς, καὶ μὴ
τὸ ἡγεμονικὸν ἡμῶν συγχέηται τοῖς
μοχθηροῖς τύποις καὶ πλανωμένοις, οἷον
γράμμασι πονηροῖς ἀναμιγνύντων κάλλη
γραμμάτων, ἢ βορβόρῳ μύρων εὐωδίαν.
δεῖ γὰρ τῷ ὄντι σχολάσαι, καὶ γνῶναι
θεόν· καὶ ὅταν λάβωμεν καιρόν, κρίνειν
θεολογίας εὐθύτητα. τίσι δέ; οἷς τὸ
πρᾶγμα διὰ σπουδῆς, καὶ οὐχ ὡς ἕν τι
τῶν ἄλλων καὶ τοῦτο φλυαρεῖται ἡδέως,
μετὰ τοὺς ἱππικούς, καὶ τὰ θέατρα,
καὶ τὰ ᾄσματα, καὶ τὴν γαστέρα, καὶ
τὰ ὑπὸ γαστέρα· οἷς καὶ τοῦτο μέρος
τρυφῆς, ἡ περὶ ταῦτα ἐρεσχελία καὶ
κομψεία τῶν ἀντιθέσεων. τίνα δὲ
φιλοσοφητέον, καὶ ἐπὶ πόσον; ὅσα ἡμῖν
ἐφικτά, καὶ ἐφ᾿ ὅσον ἡ τοῦ ἀκούοντος
ἕξις ἐφικνεῖται καὶ δύναμις· ἵνα μὴ
καθάπερ αἱ ὑπερβάλλουσαι τῶν φωνῶν,
ἢ τῶν τροφῶν, τὴν ἀκοὴν βλάπτουσιν
ἢ τὰ σώματα, εἰ βούλει δέ, τῶν φορτίων
τὰ ὑπὲρ δύναμιν τοὺς ὑποβαίνοντας,
ἢ τὴν γῆν τῶν ὑετῶν οἱ σφοδρότεροι,
οὕτω δὴ καὶ οὗτοι τοῖς στερροῖς, ἵν᾿
οὕτως εἴπω, τῶν λόγων καταπιεσθέντες
καὶ βαρυνθέντες ζημιωθεῖεν καὶ εἰς
τὴν ἀρχαίαν δύναμιν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">4.
Καὶ οὐ λέγω τοῦτο μὴ δεῖν πάντοτε
μεμνῆσθαι θεοῦ. μὴ πάλιν ἐπιφυέσθωσαν
ἡμῖν οἱ πάντα εὔκολοι καὶ ταχεῖς.
μνημονευτέον γὰρ θεοῦ μᾶλλον ἢ
ἀναπνευστέον· καί, εἰ οἷόν τε τοῦτο
εἰπεῖν, μηδὲ ἄλλο τι ἢ τοῦτο πρακτέον.
κἀγὼ τῶν ἐπαινούντων εἰμὶ τὸν λόγον,
ὃς μελετᾶν ἡμέρας καὶ νυκτὸς
διακελεύεται, καὶ ἑσπέρας καὶ πρωὶ
καὶ μεσημβρίας διηγεῖσθαι, καὶ εὐλογεῖν
τὸν κύριον ἐν παντὶ καιρῷ· εἰ δεῖ
καὶ τὸ Μωυσέως εἰπεῖν, κοιταζόμενον,
διανιστάμενον ὁδοιποροῦντα, ὅ τι οὖν
ἄλλο πράττοντα, καὶ τῇ μνήμῃ τυποῦσθαι
πρὸς καθαρότητα. ὥστε οὐ τὸ μεμνῆσθαι
διηνεκῶς κωλύω, τὸ θεολογεῖν δέ· οὐδὲ
τὴν θεολογίαν, ὥσπερ ἀσεβές, ἀλλὰ τὴν
ἀκαιρίαν· οὐδὲ τὴν διδασκαλίαν, ἀλλὰ
τὴν ἀμετρίαν. ἢ μέλιτος μὲν πλησμονὴ
καὶ κόρος ἔμετον ἐργάζεται, καίπερ
ὄντος μέλιτος, καὶ καιρὸς τῷ παντὶ
πράγματι, ὡς Σολομῶντι κἀμοὶ δοκεῖ,
καὶ τὸ καλὸν οὐ καλόν, ὅταν μὴ καλῶς
γίνηται, ὥσπερ ἄνθος ἐν χειμῶνι
παντελῶς ἄωρον, καὶ γυναιξὶ κόσμος
ἀνδρεῖος, ἢ γυναικεῖος ἀνδράσι, καὶ
πένθει γεωμετρία, καὶ πότῳ δάκρυον,
ἐνταῦθα δὲ μόνον τὸν καιρὸν ἀτιμάσομεν,
οὗ μάλιστα τιμητέον τὸ εὔκαιρον;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">5.
Μηδαμῶς, ὦ φίλοι καὶ ἀδελφοί· ἀδελφοὺς
γὰρ ὑμᾶς ἔτι καλῶ, καίπερ οὐκ ἀδελφικῶς
ἔχοντας· μὴ οὕτω διανοώμεθα, μηδὲ
καθάπερ ἵπποι θερμοὶ καὶ δυσκάθεκτοι,
τὸν ἐπιβάτην λογισμὸν ἀπορρίψαντες,
καὶ τὴν καλῶς ἄγχουσαν εὐλάβειαν
ἀποπτύσαντες, πόρρω τῆς νύσσης θέωμεν·
ἀλλ᾿ εἴσω τῶν ἡμετέρων ὅρων φιλοσοφῶμεν,
καὶ μὴ εἰς Αἴγυπτον ἐκφερώμεθα, μηδὲ
εἰς Ἀσσυρίους κατασυρώμεθα, μηδὲ
ᾄδωμεν τὴν ᾠδὴν κυρίου ἐπὶ γῆς
ἀλλοτρίας, πάσης ἀκοῆς λέγω, ξένης τε
καὶ ἡμετέρας, ἐχθρᾶς καὶ φιλίας,
εὐγνώμονος καὶ ἀγνώμονος, ἣ λίαν
ἐπιμελῶς τηρεῖ τὰ ἡμέτερα, καὶ
βούλοιτο ἂν τὸν σπινθῆρα τῶν ἐν ἡμῖν
κακῶν γενέσθαι φλόγα, ἐξάπτει τε καὶ
ἀναρριπίζει καὶ εἰς οὐρανὸν αἴρει
ταῖς παρ᾿ ἑαυτῆς αὔραις λανθάνουσα,
καὶ ποιεῖ τῆς Βαβυλωνίας φλογὸς τὰ
κύκλῳ καταφλεγούσης ὑψηλοτέραν. ἐπειδὴ
γὰρ οὐκ ἐν τοῖς ἑαυτῶν δόγμασιν
ἔχουσι τὴν ἰσχύν, ἐν τοῖς ἡμετέροις
σαθροῖς ταύτην θηρεύουσι, καὶ διὰ
τοῦτο, ὥσπερ αἱ μυῖαι τοῖς τραύμασιν,
οὕτω τοῖς ἡμετέροις ἐπιτίθενταιεἴτε
ἀτυχήμασι χρὴ λέγειν, εἴτε ἁμαρτήμασιν.
ἀλλ᾿ ἡμεῖς γε μὴ ἐπὶ πλεῖον ἡμᾶς
αὐτοὺς ἀγνοήσωμεν, μηδὲ τὸ περὶ ταῦτα
κόσμιον ἀτιμάσωμεν· ἀλλ᾿ εἰ μὴ τὴν
ἔχθραν καταλύσασθαι δυνατόν, ἐκεῖνό
γε συμβῶμεν ἀλλήλοις, μυστικῶς τὰ
μυστικὰ φθέγγεσθαι, καὶ ἁγίως τὰ ἅγια,
καὶ μὴ ῥίπτειν εἰς βεβήλους ἀκοὰς
τὰ μὴ ἔκφορα, μηδὲ σεμνοτέρους ἡμῶν
ἀποφαίνωμεν τοὺς προσκυνοῦντας τοῖς
δαιμονίοις καὶ τῶν αἰσχρῶν μύθων καὶ
πραγμάτων θεραπευτάς, οἳ θᾶττον ἂν
τοῦ αἵματος ἢ λόγων ἔστιν ὧν μεταδοῖεν
τοῖς ἀμυήτοις. ἀλλ᾿ εἰδῶμεν, ὥσπερ
ἐσθῆτος καὶ διαίτης καὶ γέλωτος καὶ
βαδίσματος οὖσάν τινα κοσμιότητα, οὕτω
καὶ λόγου καὶ σιωπῆς, ὅτι καὶ λόγον
πρεσβεύομεν μετὰ τῶν ἄλλων τοῦ θεοῦ
προσηγοριῶν καὶ δυνάμεων. ἔστω καὶ
τὸ φιλόνεικον ἡμῶν ἔννομον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">6.
Τί γέννησιν ἀκούει θεοῦ καὶ κτίσιν,
καὶ θεὸν ἐξ οὐκ ὄντων, καὶ τομὴν καὶ
διαίρεσιν καὶ ἀνάλυσιν, ὁ πικρὸς τῶν
λεγομένων ἀκροατής; τί δικαστὰς τοὺς
κατηγόρους καθίζομεν; τί τὰ ξίφη τοῖς
ἐχθροῖς ἐγχειρίζομεν; πῶς, οἴει,
δέξεται τὸν περὶ τούτων λόγον, ἢ μεθ᾿
οἵας τῆς διανοίας, ὁ τὰς μοιχείας
ἐπαινῶν καὶ τὰς παιδοφθορίας, καὶ
προσκυνῶν τὰ πάθη, καὶ μηδὲν ὑπὲρ τὸ
σῶμα διανοηθῆναι δυνάμενος, ὁ χθὲς
καὶ πρώην ἑαυτῷ στήσας θεούς, καὶ
τούτους ἐπὶ τοῖς αἰσχίστοις
γνωριζομένους; οὐχ ὑλικῶς; οὐκ αἰσχρῶς;
οὐκ ἀμαθῶς; οὐκ ἀμαθῶς; οὐχ ὡς εἴωθεν;
οὐ συνήγορον τῶν οἰκείων θεῶν καὶ
παθῶν τὴν σὴν θεολογίαν ποιήσεται; εἰ
γὰρ αὐτοὶ ταῖς φωναῖς ταύταις
ἐπηρεάζομεν, σχολῇ γ᾿ ἂν ἐκείνους
πείσαιμεν φιλοσοφεῖν ἐν τοῖς ἡμετέροις·
καὶ εἰ παρ᾿ ἑαυτῶν εἰσὶν ἐφευρεταὶ
κακῶν, πότε ἂν τῶν διδομένων ἀπόσχοιντο;
ταῦτα ἡμῖν ὁ πρὸς ἀλλήλους πόλεμος.
ταῦτα οἱ πλεῖον ὑπὲρ τοῦ Λόγου
μαχόμενοι, ἢ ὅσον ἀρέσκει τῷ Λόγῳ,
καὶ ταὐτὸν πάσχοντες τοῖς μαινομένοις,
οἳ τοὺς ἰδίους οἴκους ἀνάπτουσιν, ἢ
τοὺς παῖδας σπαράττουσιν, ἢ τοὺς
γονέας περιωθοῦσιν, ὡς ἀλλοτρίους
νομίζοντες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">7.
Ἐπεὶ δὲ ἀπεσκευασάμεθα τοῦ λόγου τὸ
ἀλλότριον, καὶ εἰς τὴν ἀγέλην τῶν
χοίρων ἀπεπεμψάμεθα τὸν πολὺν λεγεῶνα
κατὰ βυθῶν χωρήσαντα, ὃ δεύτερόν ἐστι,
πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς ἴδωμεν, καὶ ξέσωμεν
εἰς κάλλος, ὥσπερ ἀνδριάντα, τὸν
θεολόγον. ἐκεῖνο δὲ πρῶτον λογισώμεθα,
τίς ἡ τοσαύτη περὶ τὸν λόγον φιλοτιμία
καὶ γλωςσαλγία; τίς ἡ καινὴ νόσος αὕτη
καὶ ἀπληστία; τί τὰς χεῖρας δήσαντες
τὰς γλώσσας ὡπλίσαμεν; οὐ φιλοξενίαν
ἐπαινοῦμεν; οὐ φιλαδελφίαν, οὐ
φιλανδρίαν, οὐ παρθενίαν, οὐ πτωχοτροφίαν
θαυμάζομεν; οὐ ψαλμῳδίαν, οὐ πάννυχον
στάσιν, οὐ δάκρυον; οὐ τὸ σῶμα νηστείαις
ὑποπιέζομεν; οὐ δι᾿ εὐχῆς πρὸς θεὸν
ἐκδημοῦμεν; οὐ τῷ κρείττονι τὸ χεῖρον
ὑποζεύγνυμεν, τὸν χοῦν λέγω τῷ πνεύματι,
ὡς ἂν οἱ τῷ κράματι δικαίως δικάζοντες;
οὐ μελέτην θανάτου τὸν βίον ποιούμεθα;
οὐ τῶν παθῶν δεσπόται καθιστάμεθα,
μεμνημένοι τῆς ἄνωθεν εὐγενείας; οὐ
θυμὸν τιθασσεύομεν ἐξοιδοῦντα καὶ
ἀγριαίνοντα; οὐκ ἔπαρσιν καταβάλλουσαν,
οὐ λύπην ἀλόγιστον, οὐχ ἡδονὴν
ἀπαίδευτον, οὐ γέλωτα πορνικόν, οὐκ
ὄψιν ἄτακτον, οὐκ ἀκοὴν ἄπληστον, οὐ
λόγον ἄμετρον, οὐ διάνοιαν ἔκτοπον,
οὐχ ὅσα παρ᾿ ἡμῶν ὁ πονηρὸς καθ᾿
ἡμῶν λαμβάνει, τὸν διὰ τῶν θυρίδων,
ὡς ἡ γραφή φησιν, εἴτουν αἰσθητηρίων,
εἰσάγων θάνατον; πᾶν μὲν οὖν τοὐναντίον,
καὶ τοῖς ἄλλων πάθεσιν ἐλευθερίαν
δεδώκαμεν, ὥσπερ οἱ βασιλεῖς τὰς
ἐπινικίους ἀφέσεις, μόνον ἂν πρὸς
ἡμᾶς νεύωσι, καὶ κατὰ θεοῦ φέρωνται
θρασύτερον καὶ κακὸν οὐ καλοῦ πράγματος
μισθὸν ἀντιδίδομεν, τῆς ἀσεβείας τὴν
παρρησίαν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">8.
Καίτοιγε, ὦ διαλεκτικὲ καὶ λάλε, ἐρωτήσω
σέ τι μικρόν· Σὺ δὲ ἀπόκριναί, φησι τῷ
Ἰὼβ ὁ διὰ λαίλαπος καὶ νεφῶν χρηματίζων.
πότερον πολλαὶ μοναὶ παρὰ τῷ Θεῷ,
ὅπερ ἀκούεις, ἢ μία; πολλαί, δώσεις
δηλαδή, καὶ οὐ μία. πότερον δὲ πληρωθῆναι
δεῖ πάσας, ἢ τὰς μέν, τὰς δὲ οὐ, ὡς
εἶναι κενὰς καὶ μάτην ἡτοιμασμένας;
ναὶ πάσας· οὐδὲν γὰρ εἰκῇ τῶν παρὰ
Θεοῦ γενομένων. ταύτην δὲ ὅ τί ποτε
θήσεις τὴν μονήν, ἔχοις ἂν εἰπεῖν;
ἄρα τὴν ἐκεῖθεν ἀνάπαυσίν τε καὶ
δόξαν τὴν ἀποκειμένην τοῖς μακαρίοις,
ἢ ἄλλο τι; οὐκ ἄλλο ἢ τοῦτο. ἐπειδὴ
τοῦτο ὡμολογήσαμεν, κἀκεῖνο
προσεξετάσωμεν. ἔστι τι τὸ ταύτας
προξενοῦν τὰς μονάς, ὡς ὁ ἐμὸς λόγος,
ἢ οὐδέν; ἔστι πάντως. τί τοῦτο; τὸ
διαφόρους εἶναι πολιτείας καὶ
προαιρέσεις, καὶ ἄλλην ἀλλαχοῦ φέρειν
κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως, ὅπερ
καὶ ὁδοὺς ὀνομάζομεν. πάσας οὖν
ὁδευτέον, ἢ τινὰς τῶν ὁδῶν τούτων;
εἰ μὲν οἷόν τε τὸν αὐτόν, πάσας· εἰ
δὲ μή, ὅτι πλείστας· εἰ δὲ μή, τινάς·
εἰ δὲ μηδὲ τοῦτο, μέγα κἂν εἰ μίαν
διαφερόντως, ὥς γέ μοι φαίνεται. ὀρθῶς
τοῦτο ὑπολαμβάνεις. τί οὖν; ὅταν
ἀκούσῃς μίαν ὁδὸν εἶναι, καὶ ταύτην
στενήν, τί σοι φαίνεται δηλοῦν ὁ λόγος;
μίαν μὲν διὰ τὴν ἀρετήν· μία γάρ, κἂν
εἰς πολλὰ σχίζηται· στενὴν δὲ διὰ
τοὺς ἱδρῶτας καὶ τὸ μὴ πολλοῖς εἶναι
βατήν, ὡς πρὸς τὸ πλῆθος τῶν ἐναντίων
καὶ ὅσοι διὰ τῆς κακίας ὁδεύουσιν.
οὕτω κἀμοὶ δοκεῖ. τί οὖν, ὦ βέλτιστε,
εἴπερ τοῦτο οὕτως ἔχει, ὥσπερ τινὰ
πενίαν καταγνόντες τοῦ ἡμετέρου λόγου,
πάσας τὰς ἄλλας ὁδοὺς ἀφέντες, πρὸς
μίαν ταύτην φέρεσθε καὶ ὠθεῖσθε τὴν
διὰ λόγου καὶ θεωρίας, ὡς αὐτοὶ οἴεσθε,
ὡς δὲ ἐγώ φημι, ἀδολεσχίας καὶ
τερατείας; ἐπιτιμάτω Παῦλος ὑμῖν,
τοῦτο πικρῶς ὀνειδίζων μετὰ τὴν
ἀπαρίθμησιν τῶν χαρισμάτων, ἐν οἷς
φησί· Μὴ πάντες ἀπόστολοι; μὴ πάντες
προφῆται; καὶ τὰ ἑξῆς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">9.
Ἔστω δέ· ὑψηλὸς σύ, καὶ ὑψηλῶν πέρα,
καὶ ὑπὲρ τὰς νεφέλας, εἰ βούλει, ὁ
τῶν ἀθεάτων θεατής, ὁ τῶν ἀρρήτων
ἀκροατής, ὁ μετὰ Ἠλίαν μετάρσιος, καὶ
ὁ μετὰ Μωυσέα θεοφανείας ἠξιωμένος,
καὶ μετὰ Παῦλον οὐράνιος. τί καὶ τοὺς
ἄλλους αὐθήμερον πλάττεις ἁγίους, καὶ
χειροτονεῖς θεολόγους, καὶ οἷον ἐμπνεῖς
τὴν παίδευσιν, καὶ πεποίηκας λογίων
ἀμαθῶν πολλὰ συνέδρια; τί τοῖς ἀραχνίοις
ὑφάσμασιν ἐνδεσμεῖς τοὺς ἀσθενεστέρους,
ὡς δή τι σοφὸν καὶ μέγα; τί σφηκιὰς
ἐγείρεις κατὰ τῆς πίστεως; τί σχεδιάζεις
ἡμῖν διαλεκτικῶν ἀνάδοσιν, ὥσπερ οἱ
μῦθοι πάλαι τοὺς γίγαντας; τί τῶν
ἀνδρῶν ὅσον κοῦφον καὶ ἄνανδρον,
ὥσπερ τινὰ συρφετόν, εἰς μίαν χαράδραν
συναγαγών, καὶ κολακείᾳ πλέον θηλύνας,
καινὸν ἀσεβείας ἐργαστήριον
ἐδημιούργησας, οὐκ ἀσόφως τὴν ἄνοιαν
αὐτῶν ἐκκαρπούμενος; Ἀντιλέγεις καὶ
τούτοις; καὶ οὐδαμοῦ σοι τἄλλα; καὶ
τὴν γλῶσσαν δεῖ δυναστεύειν πάντως,
καὶ οὐ κατέχεις τὴν ὠδῖνα τοῦ λόγου;
ἔχεις καὶ ἄλλας ὑποθέσεις πολλάς τε
καὶ φιλοτίμους. ἐκεῖ τρέψον μετὰ τοῦ
χρησίμου τὴν νόσον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">10.
Βάλλε μοι Πυθαγόρου τὴν σιωπήν, καὶ
τοὺς κυάμους τοὺς Ὀρφικούς, καὶ τὴν
περὶ τὸ Αὐτὸς ἔφα καινοτέραν ἀλαζονείαν.
βάλλε μοι Πλάτωνος τὰς ἰδέας, καὶ τὰς
μετενσωματώσεις καὶ περιόδους τῶν
ἡμετέρων ψυχῶν, καὶ τὰς ἀναμνήσεις,
καὶ τοὺς οὐ καλοὺς διὰ τῶν καλῶν
σωμάτων ἐπὶ ψυχὴν ἔρωτας· Ἐπικούρου
τὴν ἀθείαν, καὶ τὰς ἀτόμους, καὶ τὴν
ἀφιλόσοφον ἡδονήν· Ἀριστοτέλους τὴν
μικρολόγον πρόνοιαν, καὶ τὸ ἔντεχνον,
καὶ τοὺς θνητοὺς περὶ ψυχῆς λόγους,
καὶ τὸ ἀνθρωπικὸν τῶν δογμάτων· τῆς
Στοᾶς τὴν ὀφρύν, τῶν Κυνῶν τὸ λίχνον
τε καὶ ἀγοραῖον. βάλλε μοι τὸ κενόν,
τὸ πλῆρες τῶν ληρημάτων, ὅσα περὶ
θεῶν ἢ θυσιῶν, περὶ εἰδώλων, περὶ
δαιμόνων ἀγαθῶν τε καὶ κακοποιῶν, ὅσα
περὶ μαντείας, θεαγωγίας, ψυχαγωγίας,
ἄστρων δυνάμεως, τερατεύονται. εἰ δὲ
σὺ ταῦτα μὲν ἀπαξιοῖς λόγου, ὡς μικρά
τε καὶ πολλάκις ἐληλεγμένα, περὶ δὲ
τὰ σὰ στρέφῃ, καὶ ζητεῖς τὸ ἐν τούτοις
φιλότιμον· ἐγώ σοι κἀνταῦθα παρέξομαι
πλατείας ὁδούς. φιλοσόφει μοι περὶ
κόσμου ἢ κόσμων, περὶ ὕλης, περὶ ψυχῆς,
περὶ λογικῶν φύσεων βελτιόνων τε καὶ
χειρόνων, περὶ ἀναστάσεως, κρίσεως,
ἀνταποδόσεως, Χριστοῦ παθημάτων. ἐν
τούτοις γὰρ καὶ τὸ ἐπιτυγχάνειν οὐκ
ἄχρηστον, καὶ τὸ διαμαρτάνειν ἀκίνδυνον.
θεῷ δὲ ἐντευξόμεθα, νῦν μὲν ὀλίγα,
μικρὸν δὲ ὕστερον ἴσως τελεώτερον,
ἐν αὐτῷ Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν,
ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.</span></span></p>
<hr />
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΛΟΓΟΣ
28.</b></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="font-size: x-large;"><a name="28"></a>
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma;"><b>ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ
ΔΕΥΤΕΡΟΣ</b></span></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΠΕΡΙ
ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ</b></span></span></h2><div style="text-align: center;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></div><div><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></div>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">1.
Ἐπειδὴ ἀνεκαθήραμεν τῷ λόγῳ τὸν
θεολόγον, οἷόν τε εἶναι χρὴ διελθόντες,
καὶ οἷστισι φιλοσοφητέον, καὶ ἡνίκα,
καὶ ὅσον· ὅτι ὡς οἷόν τε καθαρόν, ἵνα
φωτὶ καταλαμβάνηται φῶς. καὶ τοῖς
ἐπιμελεστέροις, ἵνα μὴ ἄγονος ᾖ εἰς
ἄγονον χώραν ἐμπίπτων ὁ λόγος· καὶ
ὅταν γαλήνην ἔχωμεν ἔνδον ἀπὸ τῆς
ἔξω περιφορᾶς, ὥστε μή, καθάπερ οἱ
λυττῶντες, τῷ πνεύματι διακόπτεσθαι·
καὶ ὅσον ἐχωρήσαμεν, ἢ χωρούμεθα·
ἐπειδὴ ταῦτα οὕτω, καὶ ἐνεώσαμεν
ἑαυτοῖς θεῖα νεώματα, ὥστε μὴ σπείρειν
ἐπ᾿ ἀκάνθαις, καὶ τὸ πρόσωπον τῆς
γῆς ὡμαλίσαμεν, τῇ γραφῇ τυπωθέντες
τε καὶ τυπώσαντες· φέρε, τοῖς τῆς
θεολογίας ἤδη προσβῶμεν λόγοις,
προστησάμενοι τοῦ λόγου τὸν πατέρα,
καὶ τὸν υἱόν, καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον,
περὶ ὧν ὁ λόγος, ὥστε τὸν μὲν εὐδοκεῖν,
τὸν δὲ συνεργεῖν, τὸ δὲ ἐμπνεῖν·
μᾶλλον δὲ μίαν ἐκ τῆς μιᾶς θεότητος
γενέσθαι τὴν ἔλλαμψιν ἑνικῶς
διαιρουμένην, καὶ συναπτομένην διαιρέτως,
ὃ καὶ παράδοξον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">2.
Ἀνιόντι δέ μοι προθύμως ἐπὶ τὸ ὄρος,
ἢ τό γε ἀληθέστερον εἰπεῖν, προθυμουμένῳ
τε ἅμα καὶ ἀγωνιῶντι, τὸ μὲν διὰ τὴν
ἐλπίδα, τὸ δὲ διὰ τὴν ἀσθένειαν, ἵνα
τῆς νεφέλης εἴσω γένωμαι, καὶ θεῷ
συγγένωμαι (τοῦτο γὰρ κελεύει θεό)ς,
εἰ μέν τις Ἀαρών, συνανίτω καὶ στηκέτω
πλησίον, κἂν ἔξω μένειν τῆς νεφέλης
δέῃ, τοῦτο δεχόμενος. εἰ δέ τις Ναδάβ,
ἢ Ἀβιοὺδ, ἢ τῆς γερουσίας, ἀνίτω μέν,
ἀλλὰ στηκέτω πόρρωθεν, κατὰ τὴν ἀξίαν
τῆς καθάρσεως. εἰ δέ τις τῶν πολλῶν
καὶ ἀναξίων ὕψους τοιούτου καὶ θεωρίας,
εἰ μὲν ἄναγνος πάντῃ, μηδὲ προσίτω,
οὐ γὰρ ἀσφαλές· εἰ δὲ πρόσκαιρα γοῦν
ἡγνισμένος, κάτω μενέτω, καὶ μόνης
ἀκουέτω τῆς φωνῆς καὶ τῆς σάλπιγγος,
τῶν ψιλῶν τῆς εὐσεβείας ῥημάτων·
καπνιζόμενόν τε τὸ ὄρος βλεπέτω καὶ
καταστραπτόμενον, ἀπειλήν τε ὁμοῦ καὶ
θαῦμα τοῖς ἀνιέναι μὴ δυναμένοις. εἰ
δέ τις θηρίον ἐστὶ πονηρὸν καὶ ἀνήμερον
καὶ ἀνεπίδεκτον πάντῃ λόγων θεωρίας
καὶ θεολογίας, μὴ ἐμφωλευέτω ταῖς
ὕλαις κακούργως καὶ κακοηθῶς, ἵνα
τινὸς λάβηται δόγματος ἢ ῥήματος,
ἀθρόως προσπηδῆσαν, καὶ σπαράξῃ τοὺς
ὑγιαίνοντας λόγους ταῖς ἐπηρείαις,
ἀλλ᾿ ἔτι πόρρωθεν στηκέτω, καὶ
ἀποχωρείτω τοῦ ὄρους, ἢ λιθοβοληθήσεται,
καὶ συντριβήσεται, καὶ ἀπολεῖται
κακῶς κακός· λίθοι γὰρ τοῖς θηριώδεσιν
οἱ ἀληθεῖς λόγοι καὶ στερροί. εἴτε
πάρδαλις εἴη, συναποθνησκέτω τοῖς
ποικίλμασιν. εἴτε λέων ἁρπάζων καὶ
ὠρυόμενος καὶ ζητῶν ἥντινα βρῶσιν
ποιήσεται τῶν ἡμετέρων ψυχῶν ἢ λέξεων·
εἴτε σῦς καταπατῶν τοὺς καλούς τε καὶ
διαυγεῖς μαργαρίτας τῆς ἀληθείας·
εἴτε λύκος Ἀραβικὸς καὶ ἀλλόφυλος,
ἢ καὶ τούτων ὀξύτερος τοῖς σοφίσμασιν·
εἴτε ἀλώπηξ, δολερά τις ψυχὴ καὶ
ἄπιστος, καὶ ἄλλοτε ἄλλη, τοῖς καιροῖς
καὶ ταῖς χρείαις συμμορφουμένη, ἣν
νεκρὰ τρέφει καὶ ὀδωδότα σώματα, ἢ
ἀμπελῶνες μικροί, τῶν μεγάλων
διαπεφευγότων· εἴτε τι ἄλλο τῶν
ὠμοβόρων, καὶ ἀποβλήτων τῷ νόμῳ, καὶ
οὐ καθαρῶν εἰς βρῶσίν τε καὶ ἀπόλαυσιν.
βούλεται γὰρ τούτων ἀποχωρήσας ὁ λόγος
οὕτω πλαξὶ στερραῖς καὶ λιθίναις
ἐγγράφεσθαι, καὶ ταύταις ἀμφοτέρωθεν,
διά τε τὸ φαινόμενον τοῦ νόμου καὶ τὸ
κρυπτόμενον· τὸ μὲν τοῖς πολλοῖς καὶ
κάτω μένουσι, τὸ δὲ τοῖς ὀλίγοις καὶ
ἄνω φθάνουσιν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">3.
Τί τοῦτο ἔπαθον, ὦ φίλοι καὶ μύσται
καὶ τῆς ἀληθείας συνερασταί; ἔτρεχον
μὲν ὡς θεὸν καταληψόμενος, καὶ οὕτως
ἀνῆλθον ἐπὶ τὸ ὄρος, καὶ τὴν νεφέλην
διέσχον, εἴσω γενόμενος ἀπὸ τῆς ὕλης
καὶ τῶν ὑλικῶν, καὶ εἰς ἐμαυτὸν ὡς
οἷόν τε συστραφείς. ἐπεὶ δὲ προσέβλεψα,
μόλις εἶδον θεοῦ τὰ ὀπίσθια· καὶ
τοῦτο τῇ πέτρᾳ σκεπασθείς, τῷ σαρκωθέντι
δι᾿ ἡμᾶς θεῷ Λόγῳ· καὶ μικρὸν
διακύψας, οὐ τὴν πρώτην τε καὶ ἀκήρατον
φύσιν, καὶ ἑαυτῇ, λέγω δὴ τῇ τριάδι,
γινωσκομένην, καὶ ὅση τοῦ πρώτου
καταπετάσματος εἴσω μένει καὶ ὑπὸ
τῶν χερουβὶμ συγκαλύπτεται, ἀλλ᾿ ὅση
τελευταία καὶ εἰς ἡμᾶς φθάνουσα. ἡ
δέ ἐστιν, ὅσα ἐμὲ γινώσκειν, ἡ ἐν τοῖς
κτίσμασι καὶ τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ
προβεβλημένοις καὶ διοικουμένοις
μεγαλειότης, ἤ, ὡς ὁ θεῖος Δαβὶδ
ὀνομάζει, μεγαλοπρέπεια. ταῦτα γὰρ
θεοῦ τὰ ὀπίσθια, ὅσα μετ᾿ ἐκεῖνον
ἐκείνου γνωρίσματα, ὥσπερ αἱ καθ᾿
ὑδάτων ἡλίου σκιαὶ καὶ εἰκόνες ταῖς
σαθραῖς ὄψεσι παραδεικνῦσαι τὸν
ἥλιον, ἐπεὶ μὴ αὐτὸν προσβλέπειν
οἶόν τε, τῷ ἀκραιφνεῖ τοῦ φωτὸς
νικῶντα τὴν αἴσθησιν. οὕτως οὖν
θεολογήσεις, κἂν ᾖς Μωυσῆς καὶ Φαραὼ
θεός, κἂν μέχρι τρίτου κατὰ τὸν Παῦλον
οὐρανοῦ φθάσῃς, καὶ ἀκούσῃς ἄρρητα
ῥήματα· κἂν ὑπὲρ ἐκεῖνον γένῃ,
ἀγγελικῆς τινὸς ἢ ἀρχαγγελικῆς
στάσεώς τε καὶ τάξεως ἠξιωμένος. κἂν
γὰρ οὐράνιον ἅπαν, κἂν ὑπερουράνιόν
τι, καὶ πολὺ τὴν φύσιν ὑψηλότερον ἡμῶν
ᾖ, καὶ ἐγγυτέρω θεοῦ, πλέον ἀπέχει
θεοῦ καὶ τῆς τελείας καταλήψεως, ἢ
ὅσον ἡμῶν ὑπεραίρει τοῦ συνθέτου καὶ
ταπεινοῦ καὶ κάτω βρίθοντος κράματος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">4.
Ἀρκτέον οὖν οὕτω πάλιν. θεὸν νοῆσαι
μὲν χαλεπόν· φράσαι δὲ ἀδύνατον, ὥς
τις τῶν παρ᾿ Ἕλλησι θεολόγων ἐφιλοσόφησεν,
οὐκ ἀτέχνως ἐμοὶ δοκεῖν, ἵνα καὶ
κατειληφέναι δόξῃ τῷ χαλεπὸν εἰπεῖν,
καὶ διαφύγῃ τῷ ἀνεκφράστῳ τὸν ἔλεγχον.
ἀλλὰ φράσαι μὲν ἀδύνατον, ὡς ὁ ἐμὸς
λόγος, νοῆσαι δὲ ἀδυνατώτερον. τὸ μὲν
γὰρ νοηθὲν τάχα ἂν λόγος δηλώσειεν,
εἰ καὶ μὴ μετρίως, ἀλλ᾿ ἀμυδρῶς γε,
τῷ μὴ πάντῃ τὰ ὦτα διεφθαρμένῳ καὶ
νωθρῷ τὴν διάνοιαν. τὸ δὲ τοσοῦτον
πρᾶγμα τῇ διανοίᾳ περιλαβεῖν πάντως
ἀδύνατον καὶ ἀμήχανον, μὴ ὅτι τοῖς
καταβεβλακευμένοις καὶ κάτω νεύουσιν,
ἀλλὰ καὶ τοῖς λίαν ὑψηλοῖς τε καὶ
φιλοθέοις, καὶ ὁμοίως πάσῃ γεννητῇ
φύσει, καὶ οἷς ὁ ζόφος οὗτος ἐπιπροσθεῖ
καὶ τὸ παχὺ τοῦτο σαρκίον πρὸς τὴν
τοῦ ἀληθοῦς κατανόησιν. οὐκ οἶδα δέ,
εἰ μὴ καὶ ταῖς ἀνωτέρω καὶ νοεραῖς
φύσεσιν, αἳ διὰ τὸ πλησίον εἶναι θεοῦ,
καὶ ὅλῳ τῷ φωτὶ καταλάμπεσθαι, τυχὸν
ἂν καὶ τρανοῖντο, εἰ καὶ μὴ πάντῃ,
ἀλλ᾿ ἡμῶν γε τελεώτερόν τε καὶ
ἐκτυπώτερον, καὶ ἄλλων ἄλλαι πλεῖον
ἢ ἔλαττον, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς
τάξεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">5.
Τοῦτο μὲν οὖν ἐνταῦθα κείσθω· τὸ δὲ
ἡμέτερον, οὐχ ἡ εἰρήνη τοῦ θεοῦ μόνον
ὑπερέχει πάντα νοῦν καὶ κατάληψιν,
οὐδὲ ὅσα τοῖς δικαίοις ἐστὶν ἐν
ἐπαγγελίαις ἀποκείμενα, τὰ μήτε
ὀφθαλμοῖς ὁρατά, μήτε ὠσὶν ἀκουστά,
μήτε διανοίᾳ θεωρητά, κατὰ μικρὸν
γοῦν, οὐδὲ ἡ τῆς κτίσεως ἀκριβὴς
κατανόησις· καὶ γὰρ καὶ ταύτης πείσθητι
τὰς σκιὰς ἔχειν μόνον, ὅταν ἀκούσῃς·
Ὄψομαι τοὺς οὐρανούς, ἔργα τῶν δακτύλων
σου, σελήνην καὶ ἀστέρας, καὶ τὸν ἐν
αὐτοῖς πάγιον λόγον· ὡς οὐχὶ νῦν
ὁρῶν, ὀψόμενος δὲ ἔστιν ὅτε· ἀλλὰ
πολὺ πρὸ τούτων ἡ ὑπὲρ ταῦτα, καὶ ἐξ
ἧς ταῦτα, φύσις ἄληπτός τε καὶ
ἀπερίληπτος· λέγω δέ, οὐχ ὅτι ἔστιν,
ἀλλ᾿ ἥτις ἐστίν. οὐ γὰρ κενὸν τὸ
κήρυγμα ἡμῶν, οὐδὲ ματαία ἡ πίστις
ἡμῶν, οὐδὲ τοῦτό ἐστιν ὃ δογματίζομεν·
μὴ πάλιν τὴν εὐγνωμοσύνην ἡμῶν ἀθείας
λάβῃς ἀρχὴν καὶ συκοφαντίας, καὶ
κατεπαρθῇς ὡς ὁμολογούντων τὴν
ἄγνοιαν. πλεῖστον γὰρ διαφέρει τοῦ
εἶναί τι πεπεῖσθαι τὸ τί ποτέ ἐστι
τοῦτο εἰδέναι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">6.
Τοῦ μὲν γὰρ εἶναι θεόν, καὶ τὴν πάντων
ποιητικήν τε καὶ συνεκτικὴν αἰτίαν,
καὶ ὄψις διδάσκαλος, καὶ ὁ φυσικὸς
νόμος· ἡ μὲν τοῖς ὁρωμένοις προσβάλλουσα,
καὶ πεπηγόσι καλῶς καὶ ὁδεύουσι, καὶ
ἀκινήτως, ἵνα οὕτως εἴπω, κινουμένοις
καὶ φερομένοις· ὁ δὲ διὰ τῶν ὁρωμένων
καὶ τεταγμένων τὸν ἀρχηγὸν τούτων
συλλογιζόμενος. πῶς γὰρ ἂν καὶ ὑπέστη
τόδε τὸ πᾶν, ἢ συνέστη, μὴ θεοῦ τὰ
πάντα καὶ οὐσιώσαντος καὶ συνέχοντος;
οὐδὲ γὰρ κιθάραν τις ὁρῶν κάλλιστα
ἠσκημένην καὶ τὴν ταύτης εὐαρμοστίαν
καὶ εὐταξίαν, ἢ τῆς κιθαρῳδίας αὐτῆς
ἀκούων, ἄλλο τι ἢ τὸν τῆς κιθάρας
δημιουργὸν καὶ τὸν κιθαρῳδὸν ἐννοήσει,
καὶ πρὸς αὐτὸν ἀναδραμεῖται τῇ
διανοίᾳ, κἂν ἀγνοῶν τύχῃ ταῖς ὄψεσιν.
οὕτω καὶ ἡμῖν τὸ ποιητικὸν δῆλον,
καὶ τὸ κινοῦν καὶ τηροῦν τὰ πεποιημένα,
κἂν μὴ διανοίᾳ περιλαμβάνηται· καὶ
λίαν ἀγνώμων ὁ μὴ μέχρι τούτων προιὼν
ἑκουσίως καὶ ταῖς φυσικαῖς ἑπόμενος
ἀποδείξεσιν. ἀλλ᾿ οὐδὲ τοῦτο εἶναι
θεόν, ὅπερ ἐφαντάσθημεν, ἢ ἀνετυπωσάμεθα,
ἢ λόγος ὑπέγραψεν. εἰ δέ τις ἐν περινοίᾳ
τούτου ποτὲ κἂν ἐπὶ ποσὸν ἐγένετο,
τίς ἡ ἀπόδειξις; τίς οὕτως εἰς ἔσχατον
σοφίας ἀφίκετο; τίς τοσούτου χαρίσματος
ἠξιώθη ποτέ; τίς οὕτω τὸ στόμα τῆς
διανοίας ἤνοιξε καὶ εἵλκυσε πνεῦμα,
ἵνα τῷ τὰ πάντα ἐρευνῶντι καὶ
γινώσκοντι καὶ τὰ βάθη τοῦ θεοῦ
πνεύματι θεὸν καταλάβῃ, καὶ μηκέτι
τοῦ πρόσω δέηται, τὸ ἔσχατον ὀρεκτὸν
ἔχων ἤδη, καὶ εἰς ὃ πᾶσα σπεύδει καὶ
πολιτεία τοῦ ὑψηλοῦ καὶ διάνοια;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">7.
Τί γάρ ποτε ὑπολήψῃ τὸ θεῖον, εἴπερ
ὅλαις ταῖς λογικαῖς πιστεύεις ἐφόδοις;
ἢ πρὸς τί σε ὁ λόγος ἀνάξει βασανιζόμενος,
ὦ φιλοσοφώτατε σὺ καὶ θεολογικώτατε
καὶ καυχώμενε εἰς τὰ ἄμετρα; πότερον
σῶμα; καὶ πῶς τὸ ἄπειρον, καὶ ἀόριστον,
καὶ ἀσχημάτιστον, καὶ ἀναφές, καὶ
ἀόρατον; ἢ καὶ ταῦτα σώματα; τῆς
ἐξουσίας· οὐ γὰρ αὕτη φύσις σωμάτων.
ἢ σῶμα μέν, οὐχὶ ταῦτα δέ; τῆς παχύτητος·
ἵνα μηδὲν πλέον ἡμῶν ἔχῃ τὸ θεῖον.
πῶς γὰρ σεπτόν, εἰ περιγραπτόν; ἢ πῶς
φεύξεται τὸ ἐκ στοιχείων συγκεῖσθαι
καὶ εἰς αὐτὰ πάλιν ἀναλύεσθαι, ἢ καὶ
ὅλως λύεσθαι; σύνθεσις γὰρ ἀρχὴ μάχης·
μάχη δὲ διαστάσεως· ἡ δὲ λύσεως· λύσις
δὲ ἀλλότριον πάντῃ θεοῦ καὶ τῆς
πρώτης φύσεως. οὐκ οὖν διάστασις, ἵνα
μὴ λύσις· οὐδὲ μάχη, ἵνα μὴ διάστασις·
οὐδὲ σύνθεσις, ἵνα μὴ μάχη· διὰ τοῦτο
οὐδὲ σῶμα, ἵνα μὴ σύνθεσις. ἐκ τῶν
τελευταίων ἐπὶ τὰ πρῶτα ὁ λόγος ἀνιὼν
οὕτως ἵσταται.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">8.
Πῶς δὲ καὶ σωθήσεται τὸ διὰ πάντων
διήκειν καὶ πληροῦν τὰ πάντα θεόν,
κατὰ τό· Οὐχὶ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν ἐγὼ πληρῶ; λέγει κύριος, καί·
Πνεῦμα κυρίου πεπλήρωκε τὴν οἰκουμένην,
εἰ τὸ μὲν περιγράφοι, τὸ δὲ περιγράφοιτο;
ἢ γὰρ διὰ κενοῦ χωρήσει τοῦ παντός,
καὶ τὰ πάντα οἰχήσεται ἡμῖν, ἵν᾿
ὑβρισθῇ θεός, καὶ σῶμα γενόμενος, καὶ
οὐκ ἔχων ὅσα πεποίηκεν· ἢ σῶμα ἐν
σώμασιν ἔσται, ὅπερ ἀδύνατον· ἢ
πλακήσεται καὶ ἀντιπαρατεθήσεται,
ὥσπερ ὅσα τῶν ὑγρῶν μίγνυται, καὶ τὸ
μὲν τέμνει, ὑπὸ δὲ τοῦ τμηθήσεται, ὃ
καὶ τῶν Ἐπικουρείων ἀτόμων ἀτοπώτερόν
τε καὶ γραωδέστερον· καὶ οὕτω διαπεσεῖται
ἡμῖν, καὶ σῶμα οὐχ ἕξει, οὐδὲ πῆξίν
τινα, ὁ περὶ τοῦ σώματος λόγος. εἰ δὲ
ἄυλον φήσομεν, εἰ μὲν τὸ πέμπτον, ὥς
τισιν ἔδοξε, καὶ τὴν κύκλῳ φορὰν
φερόμενον, ἔστω μὲν ἄυλόν τι καὶ
πέμπτον σῶμα, εἰ βούλονται δέ, καὶ
ἀσώματον, κατὰ τὴν αὐτόνομον αὐτῶν
τοῦ λόγου φορὰν καὶ ἀνάπλασιν· οὐδὲν
γὰρ νῦν περὶ τούτου διοίσομαι. κατὰ
τί δὲ τῶν κινουμένων ἔσται καὶ
φερομένων, ἵνα μὴ λέγω τὴν ὕβριν, εἰ
τὰ αὐτὰ τοῖς πεποιημένοις ὁ πεποιηκὼς
κινηθήσεται, καὶ τοῖς φερομένοις ὁ
φέρων, εἴ γε καὶ τοῦτο δώσουσι; τί δὲ
τὸ τοῦτο πάλιν κινοῦν; τί δὲ τὸ τὸ
πᾶν κινοῦν; κἀκεῖνο τί; καὶ τί πάλιν
ἐκεῖνο; καὶ τοῦτο εἰς ἄπειρον. πῶς
δὲ οὐκ ἐν τόπῳ πάντως, εἴ γε φερόμενον;
εἰ δὲ ἄλλο τι παρὰ τὸ πέμπτον φήσουσιν,
εἰ μὲν ἀγγελικόν, πόθεν ὅτι ἄγγελοι
σώματα, καὶ τίνα ταῦτα; καὶ πόσον ὑπὲρ
ἄγγελον εἴη θεός, οὗ λειτουργὸς
ἄγγελος; εἰ δὲ ὑπὲρ ταῦτα, πάλιν
εἰσήχθη σωμάτων ἐσμὸς ἀλόγιστος, καὶ
φλυαρίας βυθός, οὐδαμοῦ στῆναι
δυνάμενος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">9.
Οὕτω μὲν οὖν οὐ σῶμα ἡμῖν ὁ θεός.
οὐδὲ γὰρ ἤδη τις τοῦτο τῶν θεοπνεύστων
ἢ εἶπεν ἢ παρεδέξατο, οὐδὲ τῆς ἡμετέρας
αὐλῆς ὁ λόγος. λείπεται δὴ ἀσώματον
ὑπολαμβάνειν. ἀλλ᾿ εἰ ἀσώματον, οὔπω
μὲν οὐδὲ τοῦτο τῆς οὐσίας παραστατικόν
τε καὶ περιεκτικόν, ὥσπερ οὐδὲ τὸ
ἀγέννητον, καὶ τὸ ἄναρχον, καὶ τὸ
ἀναλλοίωτον, καὶ τὸ ἄφθαρτον, καὶ ὅσα
περὶ θεοῦ ἢ περὶ θεὸν εἶναι λέγεται.
τί γὰρ ὄντι αὐτῷ κατὰ τὴν φύσιν καὶ
τὴν ὑπόστασιν ὑπάρχει τὸ μὴ ἀρχὴν
ἔχειν, μηδὲ ἐξίστασθαι, μηδὲ περατοῦσθαι;
ἀλλ᾿ ὅλον τὸ εἶναι περιλαμβάνειν
λείπεται προσφιλοσοφεῖν τε καὶ
προσεξετάζειν τῷ γε νοῦν θεοῦ ἀληθῶς
ἔχοντι καὶ τελεωτέρῳ τὴν θεωρίαν. ὡς
γὰρ οὐκ ἀρκεῖ τὸ σῶμα εἰπεῖν, ἢ τὸ
γεγεννῆσθαι, πρὸς τὸ καὶ τό, περὶ ὃ
ταῦτα, παραστῆσαί τε καὶ δηλῶσαι, ἀλλὰ
δεῖ καὶ τὸ ὑποκείμενον τούτοις εἰπεῖν,
εἰ μέλλοι τελείως καὶ ἀποχρώντως τὸ
νοούμενον παραστήσεσθαι· ἢ γὰρ ἄνθρωπος
ἢ βοῦς ἢ ἵππος τοῦτο τὸ ἐνσώματον
καὶ γεννώμενον καὶ φθειρόμενον· οὕτως
οὐδὲ ἐκεῖ στήσεται μέχρι τοῦ εἰπεῖν
ἃ μή ἐστιν ὁ τὴν τοῦ ὄντος πολυπραγμονῶν
φύσιν, ἀλλὰ δεῖ, πρὸς τῷ εἰπεῖν ἃ μή
ἐστι, καὶ ὅ ἐστιν εἰπεῖν, ὅσῳ καὶ
ῥᾷον ἕν τι περιλαβεῖν, ἢ τὰ πάντα
καθ᾿ ἕκαστον ἀπειπεῖν, ἵνα ἔκ τε τῆς
ἀναιρέσεως ὧν οὔκ ἐστι, καὶ τῆς οὗ
ἐστὶ θέσεως, περιληφθῇ τὸ νοούμενον.
Ὁ δὲ ἃ μὲν οὔκ ἐστι λέγων, σιωπῶν δὲ
ὅ ἐστι, ποιεῖ παραπλήσιον, ὥσπερ ἂν
εἰ τὰ πέντε δὶς ὅσα ἐστὶν ἐρωτώμενος
ὅτι μὲν οὐ δύο λέγοι, οὐδὲ τρεῖς, οὐδὲ
τέςσαρες, οὐδὲ πέντε, οὐδὲ εἴκοσιν,
οὐδὲ τριάκοντα, οὐδέ τινα, ἵνα συνελὼν
εἴπω, τῶν ἐντὸς δεκάδος ἢ δεκαδικῶν
ἀριθμῶν· ὅτι δὲ εἴη δέκα μὴ λέγοι,
μηδὲ ἐρείδοι τὸν νοῦν τοῦ ἐρωτῶντος
εἰς τὸ ζητούμενον. πολλῷ γὰρ ῥᾷον
καὶ συντομώτερον ἐκ τοῦ ὅ ἐστιν ὅσα
οὔκ ἐστι δηλῶσαι, ἢ ἐκ τοῦ ἀνελεῖν
ἃ μή ἐστιν ὅ ἐστιν ἐνδείξασθαι. ἢ
τοῦτο μὲν παντὶ δῆλον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">10.
Ἐπεὶ δέ ἐστιν ἀσώματον ἡμῖν τὸ θεῖον,
μικρόν τι προσεξετάσωμεν· πότερον
οὐδαμοῦ τοῦτο, ἢ ἔστιν ὅπου; εἰ μὲν
γὰρ οὐδαμοῦ, ζητήσαι τις ἂν τῶν ἄγαν
ἐξεταστικῶν, πῶς ἂν καὶ εἴη. εἰ γὰρ
τὸ μὴ ὂν οὐδαμοῦ, τὸ μηδαμοῦ τυχὸν
οὐδὲ ὄν. εἰ δέ ἐστί που, πάντως ἐπείπερ
ἐστὶν ἢ ἐν τῷ παντὶ ἢ ὑπὲρ τὸ πᾶν.
ἀλλ᾿ εἰ μὲν ἐν τῷ παντί, ἤ τινι, ἢ
πανταχοῦ. καὶ εἰ μὲν ἔν τινι, ὑπ᾿
ἐλάττονος περιγραφήσεται τοῦ τινός,
εἰ δὲ πανταχοῦ, ὑπὸ πλείονος καὶ
ἄλλου πολλοῦ, λέγω δὲ τὸ περιεχόμενον
τοῦ περιέχοντος, εἰ τὸ πᾶν ὑπὸ τοῦ
παντὸς μέλλοι περισχεθήσεσθαι, καὶ
μηδένα τόπον εἶναι περιγραφῆς ἐλεύθερον.
ταῦτα μέν, εἰ ἐν τῷ παντί. καὶ ποῦ
πρὶν γενέσθαι τὸ πᾶν; οὐδὲ γὰρ τοῦτο
μικρὸν εἰς ἀπορίαν. εἰ δὲ ὑπὲρ τὸ
πᾶν, ἆρ᾿ οὐδὲν ἦν τὸ διορίζον αὐτὸ
τοῦ παντός; ποῦ δὲ τὸ ὑπὲρ τοῦτο; καὶ
πῶς ἐνοήθη τὸ ὑπεραῖρον καὶ
ὑπεραιρόμενον, οὐκ ὄντος ὅρου τινὸς
τοῦ τέμνοντος ταῦτα καὶ διορίζοντος;
ἢ χρὴ πάντως εἶναι τὸ μέσον, καὶ ᾧ
περατοῦται τὸ πᾶν καὶ τὸ ὑπὲρ τὸ
πᾶν; καὶ τί ἄλλο τοῦτο ἢ τόπος ἐστίν,
ὅνπερ ἐφύγομεν; καὶ οὔπω λέγω τὸ
περιγραπτὸν πάντως εἶναι τὸ θεῖον,
καὶ εἰ διανοίᾳ καταληπτόν· ἑν γὰρ
περιγραφῆς εἶδος καὶ ἡ κατάληψις.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">11.
Τίνος οὖν ἕνεκεν ταῦτα διῆλθον. καὶ
περιεργότερον ἴσως ἢ κατὰ τὰς τῶν
πολλῶν ἀκοάς, καὶ κατὰ τὸν νῦν
κεκρατηκότα τύπον τῶν λόγων, ὃς τὸ
γενναῖον καὶ ἁπλοῦν ἀτιμάσας τὸ
σκολιὸν καὶ γριφοειδὲς ἐπεισήγαγεν·
ὡς ἐκ τῶν καρπῶν τὸ δένδρον γινώσκεσθαι,
λέγω δὲ τὸ ἐνεργοῦν τὰ τοιαῦτα δόγματα
σκότος ἐκ τοῦ ζόφου τῶν λεγομένων; οὐ
γὰρ ἵνα καὶ αὐτὸς παράδοξα λέγειν
δόξω, καὶ περιττὸς φαίνωμαι τὴν σοφίαν,
πλέκων συνδέσμους καὶ διαλύων κρατούμενα·
τοῦτο δὴ τὸ μέγα θαῦμα τοῦ Δανιήλ·
ἀλλ᾿ ἵν᾿ ἐκεῖνο δηλώσαιμι, ὅ μοι
λέγειν ὁ λόγος ἀπ᾿ ἀρχῆς ὥρμησεν.
τοῦτο δὲ ἦν τί; τὸ μὴ ληπτὸν εἶναι
ἀνθρωπίνῃ διανοίᾳ τὸ θεῖον, μηδὲ
ὅλον ὅσον ἐστὶ φαντάζεσθαι· καὶ τοῦτο
οὔτε διὰ φθόνον, μακρὰν γὰρ τῆς θείας
φύσεως φθόνος, τῆς γε ἀπαθοῦς καὶ
μόνης ἀγαθῆς καὶ κυρίας, καὶ μάλιστα
τῶν ἑαυτοῦ κτισμάτων περὶ τὸ τιμιώτατον·
τί γὰρ Λόγῳ πρὸ τῶν λογικῶν; ἐπεὶ
καὶ αὐτὸ τὸ ὑποστῆναι τῆς ἄκρας
ἀγαθότητος· οὔτε εἰς τιμὴν ἑαυτοῦ
καὶ δόξαν τοῦ πλήρους, ἵνα τῷ ἀνεφίκτῳ
τὸ τίμιον ἔχῃ καὶ τὸ σεβάσμιον. τοῦτο
γὰρ πάντως σοφιστικὸν καὶ ἀλλότριον,
μὴ ὅτι θεοῦ, ἀλλ᾿ οὐδὲ ἀνθρώπου
μετρίως ἐπιεικοῦς, καί τι δεξιὸν ἑαυτῷ
συνειδότος, ἐκ τοῦ κωλύειν ἑτέρους τὸ
πρωτεῖον πορίζεσθαι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">12.
Ἀλλ᾿ εἰ μὲν καὶ δι᾿ ἄλλας αἰτίας,
εἰδεῖεν ἂν οἱ ἐγγυτέρω θεοῦ, καὶ τῶν
ἀνεξιχνιάστων αὐτοῦ κριμάτων ἐπόπται
καὶ θεωροί, εἴπερ εἰσί τινες τοσοῦτοι
τὴν ἀρετήν, καὶ ἐν ἴχνεσιν ἀβύσσου
περιπατοῦντες, τὸ δὴ λεγόμενον. ὅσον
δ᾿ οὖν ἡμεῖς κατειλήφαμεν, μικροῖς
μέτροις μετροῦντες τὰ δυσθεώρητα, τάχα
μέν, ἵνα μὴ τῷ ῥᾳδίῳ τῆς κτήσεως
ῥᾴστη γένηται καὶ ἡ τοῦ κτηθέντος
ἀποβολή· φιλεῖ γὰρ τὸ μὲν πόνῳ κτηθὲν
μᾶλλον κρατεῖσθαι, τὸ δὲ ῥᾳδίως
κτηθὲν καὶ ἀποπτύεσθαι τάχιστα, ὡς
πάλιν ληφθῆναι δυνάμενον· καὶ οὕτως
εὐεργεσία καθίσταται τὸ μὴ πρόχειρον
τῆς εὐεργεσίας, τοῖς γε νοῦν ἔχουσι.
τάχα δέ, ὡς μὴ ταὐτὸν ἡμᾶς τῷ πεσόντι
ἑωσφόρῳ πάσχειν, ἐκ τοῦ τὸ φῶς ὅλον
χωρῆσαι κατέναντι κυρίου παντοκράτορος
τραχηλιᾷν, καὶ πίπτειν ἐκ τῆς ἐπάρσεως
πτῶμα πάντων ἐλεεινότατον. τυχὸν δέ,
ἴν᾿ ᾖ τι πλέον ἐκεῖθεν ἆθλον φιλοπονίας
καὶ λαμπροῦ βίου τοῖς ἐνταῦθα
κεκαθαρμένοις καὶ μακροθυμοῦσι πρὸς
τὸ ποθούμενον. διὰ τοῦτο μέσος ἡμῶν
τε καὶ θεοῦ ὁ σωματικὸς οὗτος ἵσταται
γνόφος, ὥσπερ ἡ νεφέλη τὸ πάλαι τῶν
Αἰγυπτίων καὶ τῶν Ἑβραίων. καὶ τοῦτό
ἐστιν ἴσως, ὃ ἔθετο σκότος ἀποκρυφὴν
αὐτοῦ, τὴν ἡμετέραν παχύτητα, δι᾿ ἣν
ὀλίγοι καὶ μικρὸν διακύπτουσιν. τοῦτο
μὲν οὖν φιλοσοφείτωσαν οἷς ἐπιμελὲς,
καὶ ἀνίτωσαν ἐπὶ πλεῖστον τῆς
διασκέψεως. ἡμῖν δ᾿ οὖν ἐκεῖνο
γνώριμον τοῖς δεσμίοις τῆς γῆς, ὅ
φησιν ὁ θεῖος Ἰερεμίας, καὶ τὸ παχὺ
τοῦτο σαρκίον περιβεβλημένοις, ὅτι
ὥσπερ ἀδύνατον ὑπερβῆναι τὴν ἑαυτοῦ
σκιάν, καὶ τῷ λίαν ἐπειγομένῳ, φθάνει
γὰρ ἀεὶ τοσοῦτον, ὅσον καταλαμβάνεται,
ἢ τοῖς ὁρατοῖς πλησιάσαι τὴν ὄψιν
δίχα τοῦ ἐν μέσῳ φωτὸς καὶ ἀέρος, ἢ
τῶν ὑδάτων ἔξω τὴν νηκτὴν φύσιν
διολισθαίνειν, οὕτως ἀμήχανον τοῖς
ἐν σώμασι δίχα τῶν σωματικῶν πάντῃ
γενέσθαι μετὰ τῶν νοουμένων. ἀεὶ γάρ
τι παρεμπεσεῖται τῶν ἡμετέρων, κἂν
ὅτι μάλιστα χωρίσας ἑαυτὸν τῶν ὁρωμένων
ὁ νοῦς, καὶ καθ᾿ ἑαυτὸν γενόμενος,
προσβάλλειν ἐπιχειρῇ τοῖς συγγενέσι
καὶ ἀοράτοις. γνώσῃ δὲ οὕτως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">13.
Οὐ πνεῦμα καὶ πῦρ καὶ φῶς, ἀγάπη τε
καὶ σοφία καὶ δικαιοσύνη, καὶ νοῦς
καὶ λόγος, καὶ τὰ τοιαῦτα, αἱ προσηγορίαι
τῆς πρώτης φύσεως; τί οὖν; ἢ πνεῦμα
νοήσεις δίχα φορᾶς καὶ χύσεως; ἢ πῦρ
ἔξω τῆς ὕλης, καὶ τῆς ἄνω φορᾶς, καὶ
τοῦ ἰδίου χρώματός τε καὶ σχήματος; ἢ
φῶς οὐκ ἀέρι σύγκρατόν τε καὶ ἀφετὸν
τοῦ οἷον γεννῶντός τε καὶ φωτίζοντος;
νοῦν δὲ τίνα; μὴ τὸν ἐν ἄλλῳ, καὶ οὗ
κινήματα τὰ διανοήματα, ἠρεμοῦντα ἢ
προβαλλόμενα; λόγον δὲ τίνα παρὰ τὸν
ἡσυχάζοντα ἐν ἡμῖν, ἢ χεόμενον; ὀκνῶ
γὰρ εἰπεῖν, λυόμενον. εἰ δὲ καὶ σοφίαν,
τίνα παρὰ τὴν ἕξιν, καὶ τὴν ἐν τοῖς
θεωρήμασιν, εἴτε θείοις, εἴτε καὶ
ἀνθρωπίνοις; δικαιοσύνην τε καὶ ἀγάπην,
οὐ διαθέσεις ἐπαινουμένας, καὶ τὴν
μὲν τῆς ἀδικίας, τὴν δὲ τοῦ μίσους
ἀντίπαλον, ἐπιτεινομένας τε καὶ
ἀνιεμένας, προςγινομένας τε καὶ
ἀπογινομένας, καὶ ὅλως ποιούσας ἡμᾶς
καὶ ἀλλοιούσας, ὥσπερ αἱ χρόαι τὰ
σώματα; ἢ δεῖ τούτων ἀποστάντας ἡμᾶς
αὐτὸ καθ᾿ ἑαυτὸ τὸ θεῖον ἐκ τούτων
ἰδεῖν, ὡς οἷόν τε, μερικήν τινα φαντασίαν
ἐκ τῶν εἰκασμάτων συλλεγομένους; τίς
οὖν ἡ μηχανὴ ἐκ τούτων τε καὶ μὴ
ταῦτα; ἢ πῶς ταῦτα πάντα, καὶ τελείως
ἕκαστον, τὸ ἑν τῇ φύσει ἀσύνθετον καὶ
ἀνείκαστον; οὕτω κάμνει ἐκβῆναι τὰ
σωματικὰ ὁ ἡμέτερος νοῦς, καὶ γυμνοῖς
ὁμιλῆσαι τοῖς ἀσωμάτοις, ἕως σκοπεῖ
μετὰ τῆς ἰδίας ἀσθενείας τὰ ὑπὲρ
δύναμιν. ἐπεὶ ἐφίεται μὲν πᾶσα λογικὴ
φύσις θεοῦ καὶ τῆς πρώτης αἰτίας·
καταλαβεῖν δὲ ἀδυνατεῖ, δι᾿ ἃς εἶπον
αἰτίας. κάμνουσα δὲ τῷ πόθῳ, καὶ οἷον
σφαδάζουσα, καὶ τὴν ζημίαν οὐ φέρουσα,
δεύτερον ποιεῖται πλοῦν, ἢ πρὸς τὰ
ὁρώμενα βλέψαι, καὶ τούτων τι ποιῆσαι
θεόν, κακῶς εἰδυῖα, τί γὰρ τῶν ὁρατῶν
τοῦ ὁρῶντος καὶ πόσον ἐστὶν ὑψηλότερόν
τε καὶ θεοειδέστερον, ἵν᾿ ᾖ τὸ μὲν
προςκυνοῦν, τὸ δὲ προσκυνούμενον; ἢ
διὰ τοῦ κάλλους τῶν ὁρωμένων καὶ τῆς
εὐταξίας θεὸν γνωρίσαι, καὶ ὁδηγῷ τῇ
ὄψει τῶν ὑπὲρ τὴν ὄψιν χρήσασθαι,
ἀλλὰ μὴ ζημιωθῆναι θεὸν διὰ τῆς
μεγαλοπρεπείας τῶν ὁρωμένων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">14.
Ἐντεῦθεν οἱ μὲν ἥλιον, οἱ δὲ σελήνην,
οἱ δὲ ἀστέρων πλῆθος, οἱ δὲ οὐρανὸν
αὐτὸν ἅμα τούτοις, οἷς καὶ τὸ πᾶν
ἄγειν δεδώκασι κατὰ τὸ ποιὸν ἢ ποσὸν
τῆς κινήσεως· οἱ δὲ τὰ στοιχεῖα, γῆν,
ὕδωρ, ἀέρα, πῦρ, διὰ τὸ χρειῶδες, ὧν
ἄνευ οὐδὲ συστῆναι δυνατὸν τὸν
ἀνθρώπινον βίον· οἱ δὲ ὅ τι τύχοιεν
ἕκαστος τῶν ὁρατῶν ἐσεβάσθησαν, ὧν
ἑώρων τὰ κάλλιστα θεοὺς προστησάμενοι.
εἰσὶ δὲ οἳ καὶ εἰκόνας καὶ πλάσματα,
πρῶτα μὲν τῶν οἰκείων, οἵ γε
περιπαθέστεροι καὶ σωματικώτεροι, καὶ
τιμῶντες τοὺς ἀπελθόντας τοῖς
ὑπομνήμασιν· ἔπειτα καὶ τῶν ξένων,
οἱ μετ᾿ ἐκείνους καὶ μακρὰν ἀπ᾿
ἐκείνων, ἀγνοίᾳ τῆς πρώτης φύσεως,
καὶ ἀκολουθίᾳ τῆς παραδοθείσης τιμῆς,
ὡς ἐννόμου καὶ ἀναγκαίας, ἐπειδὴ
χρόνῳ τὸ ἔθος βεβαιωθὲν ἐνομίσθη
νόμος. οἶμαι δὲ καὶ δυναστείαν τινὲς
θεραπεύοντες, καὶ ῥώμην ἐπαινέσαντες,
καὶ κάλλος θαυμάσαντες, θεὸν ἐποίησαν
τῷ χρόνῳ τὸν τιμώμενον, προσλαβόμενοί
τινα καὶ μῦθον τῆς ἐξεπάτης ἐπίκουρον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">15.
Οἱ ἐμπαθέστεροι δὲ αὐτῶν καὶ τὰ πάθη
θεοὺς ἐνόμισαν, ἢ θεοῖς ἐτίμησαν,
θυμόν, καὶ μιαιφονίαν, καὶ ἀσέλγειαν,
καὶ μέθην, καὶ οὐκ οἶδ᾿ ὅ τι ἄλλο τῶν
τούτοις παραπλησίων, οὐ καλὴν οὐδὲ
δικαίαν ταύτην ἀπολογίαν εὑράμενοι
τῶν οἰκείων ἁμαρτημάτων. καὶ τοὺς
μὲν ἀφῆκαν κάτω, τοὺς δὲ ὑπὸ γῆν
ἔκρυψαν, τοῦτο συνετῶς μόνον, τοὺς δὲ
ἀνήγαγον εἰς τὸν οὐρανόν. ὢ τῆς
γελοίας κληροδοσίας. εἶτα ἑκάστῳ τῶν
πλασμάτων ὄνομά τι θεῶν ἢ δαιμόνων
ἐπιφημίσαντες, κατὰ τὴν ἐξουσίαν καὶ
αὐτονομίαν τῆς πλάνης, καὶ ἀγάλματα
ἱδρυσάμενοι, ὧν καὶ τὸ πολυτελὲς
δέλεαρ, αἵμασί τε καὶ κνίσσαις, ἔστι
δὲ οἵ γε καὶ πράξεσι λίαν αἰσχραῖς,
μανίαις τε καὶ ἀνθρωποκτονίαις, τιμᾷν
τοῦτο ἐνόμισαν. τοιαύτας γὰρ ἔπρεπεν
εἶναι θεῶν τοιούτων καὶ τὰς τιμάς.
ἤδη δὲ καὶ κνωδάλοις, καὶ τετραπόδοις,
καὶ ἑρπετοῖς, καὶ τούτων τοῖς αἰσχίστοις
τε καὶ γελοιοτάτοις, ἑαυτοὺς καθύβρισαν,
καὶ τούτοις φέροντες τὴν τοῦ θεοῦ
δόξαν προσέθηκαν· ὡς μὴ ῥᾴδιον εἶναι
κρῖναι, ποτέρον δεῖ καταφρονεῖν μᾶλλον
τῶν προσκυνούντων ἢ τῶν προσκυνουμένων.
τάχα δὲ καὶ πολὺ πλέον τῶν λατρευόντων,
ὅτι λογικῆς ὄντες φύσεως, καὶ χάριν
θεοῦ δεξάμενοι, τὸ χεῖρον ὡς ἄμεινον
προεστήσαντο. καὶ τοῦτο τοῦ πονηροῦ
τὸ σόφισμα, τῷ καλῷ καταχρησαμένου
πρὸς τὸ κακόν, οἷα τὰ πολλὰ τῶν ἐκείνου
κακουργημάτων. παραλαβὼν γὰρ αὐτῶν
τὸν πόθον πλανώμενον κατὰ θεοῦ ζήτησιν,
ἵν᾿ εἰς ἑαυτὸν περισπάσῃ τὸ κράτος,
καὶ κλέψῃ τὴν ἔφεσιν, ὥσπερ τυφλὸν
χειραγωγῶν ὁδοῦ τινὸς ἐφιέμενον,
ἄλλους ἀλλαχοῦ κατεκρήμνισε, καὶ
διέσπειρεν εἰς ἕν τι θανάτου καὶ
ἀπωλείας βάραθρον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">16.
Οὗτοι μὲν δὴ ταῦτα· ἡμᾶς δὲ ὁ λόγος
δεξάμενος ἐφιεμένους θεοῦ, καὶ μὴ
ἀνεχομένους τὸ ἀνηγεμόνευτόν τε καὶ
ἀκυβέρνητον, εἶτα τοῖς ὁρωμένοις
προσβάλλων καὶ τοῖς ἀπαρχῆς ἐντυγχάνων,
οὔτε μέχρι τούτων ἔστησεν, οὐ γὰρ ἦν
λόγου δοῦναι τὴν ἡγεμονίαν τοῖς
ὁμοτίμοις κατὰ τὴν αἴσθησιν, καὶ διὰ
τούτων ἄγει πρὸς τὸ ὑπὲρ ταῦτα, καὶ
δι᾿ οὗ τούτοις τὸ εἶναι περίεστιν. τί
γὰρ τὸ τάξαν τὰ οὐράνια καὶ τὰ ἐπίγεια,
ὅσα τε δι᾿ ἀέρος καὶ ὅσα καθ᾿ ὕδατος,
μᾶλλον δὲ τὰ πρὸ τούτων, οὐρανόν, καὶ
γῆν, καὶ ἀέρα, καὶ φύσιν ὕδατος; τίς
ταῦτα ἔμιξε καὶ ἐμέρισεν; τίς ἡ
κοινωνία τούτων πρὸς ἄλληλα, καὶ
συμφυία, καὶ σύμπνοια; ἐπαινῶ γὰρ τὸν
εἰρηκότα, κἂν ἀλλότριος ᾖ. τί τὸ ταῦτα
κεκινηκὸς καὶ ἄγον τὴν ἄληκτον φορὰν
καὶ ἀκώλυτον; ἆρ᾿ οὐχ ὁ τεχνίτης
τούτων, καὶ πᾶσι λόγον ἐνθείς, καθ᾿
ὃν τὸ πᾶν φέρεταί τε καὶ διεξάγεται;
τίς δὲ ὁ τεχνίτης τούτων; ἆρ᾿ οὐχ ὁ
πεποιηκὼς ταῦτα καὶ εἰς τὸ εἶναι
παραγαγών; οὐ γὰρ δὴ τῷ αὐτομάτῳ
δοτέον τοσαύτην δύναμιν. ἔστω γὰρ τὸ
γενέσθαι τοῦ αὐτομάτου. τίνος τὸ τάξαι;
καὶ τοῦτο, εἰ δοκεῖ, δῶμεν. τίνος τὸ
τηρῆσαι καὶ φυλάξαι καθ᾿ οὓς πρῶτον
ὑπέστη λόγους; ἑτέρου τινός, ἢ τοῦ
αὐτομάτου; ἑτέρου δηλαδὴ παρὰ τὸ
αὐτόματον. τοῦτο δὲ τί ποτε ἄλλο πλὴν
θεός; οὕτως ὁ ἐκ θεοῦ λόγος, καὶ πᾶσι
σύμφυτος, καὶ πρῶτος ἐν ἡμῖν νόμος,
καὶ πᾶσι συνημμένος, ἐπὶ θεὸν ἡμᾶς
ἀνήγαγεν ἐκ τῶν ὁρωμένων. καὶ δὴ
λέγωμεν ἀρξάμενοι πάλιν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">17.
Θεόν, ὅ τί ποτε μέν ἐστι τὴν φύσιν καὶ
τὴν οὐσίαν, οὔτε τις εὗρεν ἀνθρώπων
πώποτε, οὔτε μὴ εὕρῃ. ἀλλ᾿ εἰ μὲν
εὑρήσει ποτέ, ζητείσθω τοῦτο καὶ
φιλοσοφείσθω παρὰ τῶν βουλομένων.
εὑρήσει δέ, ὡς ἐμὸς λόγος, ἐπειδὰν
τὸ θεοειδὲς τοῦτο καὶ θεῖον, λέγω δὲ
τὸν ἡμέτερον νοῦν τε καὶ λόγον, τῷ
οἰκείῳ προσμίξῃ, καὶ ἡ εἰκὼν ἀνέλθῃ
πρὸς τὸ ἀρχέτυπον, οὗ νῦν ἔχει τὴν
ἔφεσιν. καὶ τοῦτο εἶναί μοι δοκεῖ τὸ
πάνυ φιλοσοφούμενον, ἐπιγνώσεσθαι ποτε
ἡμᾶς, ὅσον ἐγνώσμεθα. τὸ δὲ νῦν εἶναι
βραχεῖά τις ἀπορροὴ πᾶν τὸ εἰς ἡμᾶς
φθάνον, καὶ οἷον μεγάλου φωτὸς μικρὸν
ἀπαύγασμα. ὥστε καὶ εἴ τις ἔγνω θεόν,
ἢ ἐγνωκέναι μεμαρτύρηται, τοσοῦτον
ἔγνω, ὅσον ἄλλου μὴ τὸ ἴσον ἐλλαμφθέντος
φανῆναι φωτοειδέστερος. καὶ τὸ
ὑπερβάλλον τέλειον ἐνομίσθη, οὐ τῇ
ἀληθείᾳ, τῇ δὲ τοῦ πλησίον δυνάμει
παραμετρούμενον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">18.
Διὰ τοῦτο Ἐνὼς μὲν ἤλπισεν ἐπικαλεῖσθαι
τὸν κύριον. ἐλπὶς τὸ κατορθούμενον
ἦν, καὶ τοῦτο οὐ γνώσεως, ἀλλ᾿
ἐπικλήσεως. Ἐνὼχ δὲ μετετέθη μέν, οὔπω
δὲ δῆλον, εἰ θεοῦ φύσιν περιλαβὼν ἢ
περιληψόμενος. τοῦ δὲ Νῶε καλὸν ἡ
εὐαρέστησις, τοῦ καὶ κόσμον ὅλον ἐξ
ὑδάτων διασώσασθαι πιστευθέντος, ἢ
κόσμου σπέρματα, ξύλῳ μικρῷ φεύγοντι
τὴν ἐπίκλυσιν. Ἀβραὰμ δὲ ἐδικαιώθη
μὲν ἐκ πίστεως, ὁ μέγας πατριάρχης,
καὶ θύει θυσίαν ξένην καὶ τῆς μεγάλης
ἀντίτυπον. θεὸν δὲ οὐχ ὡς θεὸν εἶδεν,
ἀλλ᾿ ὡς ἄνθρωπον ἔθρεψε, καὶ ἐπῃνέθη,
σεβασθεὶς ὅσον κατέλαβεν. Ἰακὼβ δὲ
κλίμακα μὲν ὑψηλὴν ἐφαντάσθη τινά,
καὶ ἀγγέλων ἄνοδον, καὶ στήλην ἀλείφει
μυστικῶς, ἴσως ἵνα τὸν ὑπὲρ ἡμῶν
ἀλειφέντα λίθον παραδηλώσῃ, καὶ Εἶδος
Θεοῦ τόπῳ τινὶ προσηγορίαν δίδωσιν
εἰς τιμὴν τοῦ ὀφθέντος, καὶ ὡς ἀνθρώπῳ
τῷ θεῷ προσπαλαίει, ἥτις ποτέ ἐστιν
ἡ πάλη θεοῦ πρὸς ἄνθρωπον, ἢ τάχα τῆς
ἀνδρωπίνης ἀρετῆς πρὸς θεὸν ἀντεξέτασις,
καὶ σύμβολα τῆς πάλης ἐπὶ τοῦ σώματος
φέρει, τὴν ἧτταν παραδεικνύντα τῆς
γενητῆς φύσεως, καὶ ἆθλον εὐσεβείας
τὴν μεταβολὴν τῆς προσηγορίας λαμβάνει,
μετονομασθεὶς ἀντὶ Ἰακὼβ Ἰσραήλ,
τοῦτο δὴ τὸ μέγα καὶ τίμιον ὄνομα·
ἐκεῖνο δὲ οὔτε αὐτὸς οὔτε τις ὑπὲρ
αὐτὸν μέχρι σήμερον ἐκαυχήσατο τῶν
δώδεκα φυλῶν, ὧν πατὴρ ἦν, ὅτι θεοῦ
φύσιν ἢ ὄψιν ὅλην ἐχώρησεν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">19.
Ἠλίᾳ δὲ οὔτε πνεῦμα βίαιον, οὔτε πῦρ,
οὔτε συσσεισμός, ὡς τῆς ἱστορίας
ἀκούεις, ἀλλ᾿ ἡ αὔρα τις ὀλίγη τὴν
τοῦ θεοῦ παρουσίαν, καὶ ταῦτα οὐ
φύσιν, ἐσκιαγράφησεν· Ἠλίᾳ τίνι; ὃν
καὶ ἅρμα πυρὸς ἀνάγει πρὸς οὐρανόν,
δηλοῦν τοῦ δικαίου τὸ ὑπὲρ ἄνθρωπον.
Μανωὲ δὲ τὸν κριτὴν πρότερον, καὶ
Πέτρον τὸν μαθητὴν ὕστερον, πῶς οὐ
τεθαύμακας; τὸν μὲν οὐδὲ ὄψιν φέροντα
τοῦ φαντασθέντος θεοῦ, καὶ διὰ τοῦτο,
Ἀπολώλαμεν, ὦ γύναι, λέγοντα, θεὸν
ἑωράκαμεν· ὡς οὐ χωρητῆς οὔσης
ἀνθρώποις οὐδὲ φαντασίας θείας, μὴ
ὅτι γε φύσεως· τὸν δὲ καὶ τὸν φαινόμενον
Χριστὸν τῷ πλοίῳ μὴ προσιέμενον, καὶ
διὰ τοῦτο ἀποπεμπόμενον. καίτοιγε
θερμότερος τῶν ἄλλων εἰς ἐπίγνωσιν
Χριστοῦ Πέτρος, καὶ διὰ τοῦτο
μακαριζόμενος, καὶ τὰ μέγιστα
πιστευόμενος. τί δ᾿ ἂν εἴποις περὶ
Ἡσαΐου, καὶ Ἰεζεχιὴλ τοῦ τῶν μεγίστων
ἐπόπτου, καὶ τῶν λοιπῶν προφητῶν; ὧν
ὁ μὲν τὸν Κύριον Σαβαὼθ εἶδε καθήμενον
ἐπὶ θρόνου δόξης, καὶ τοῦτον ὑπὸ τῶν
ἑξαπτερύγων σεραφὶμ κυκλούμενον καὶ
αἰνούμενον καὶ ἀποκρυπτόμενον, ἑαυτόν
τε τῷ ἄνθρακι καθαιρόμενον, καὶ πρὸς
τὴν προφητείαν καταρτιζόμενον· ὁ δὲ
καὶ τὸ ὄχημα τοῦ θεοῦ τὰ χερουβὶμ
διαγράφει, καὶ τὸν ὑπὲρ αὐτῶν θρόνον,
καὶ τὸ ὑπὲρ αὐτοῦ στερέωμα, καὶ τὸν
ἐν τῷ στερεώματι φανταζόμενον, καὶ
φωνὰς δή τινας, καὶ ὁρμάς, καὶ πράξεις,
καὶ ταῦτα εἴτε φαντασία τις ἦν ἡμερινή,
μόνοις θεωρητὴ τοῖς ἁγίοις, εἴτε
νυκτὸς ἀψευδὴς ὄψις, εἴτε τοῦ
ἡγεμονικοῦ τύπωσις συγγινομένη τοῖς
μέλλουσιν ὡς παροῦσιν, εἴτε τι ἄλλο
προφητείας εἶδος ἀπόρρητον, οὐκ ἔχω
λέγειν· ἀλλ᾿ οἶδεν ὁ τῶν προφητῶν
θεός, καὶ οἱ τὰ τοιαῦτα ἐνεργούμενοι.
πλὴν οὔτε οὗτοι περὶ ὧν ὁ λόγος, οὔτε
τις ἄλλος τῶν κατ᾿ αὐτούς, ἔστη ἐν
ὑποστήματι καὶ οὐσίᾳ κυρίου, κατὰ τὸ
γεγραμμένον, οὐδὲ θεοῦ φύσιν ἢ εἶδεν
ἢ ἐξηγόρευσεν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">20.
Παύλῳ δὲ εἰ μὲν ἔκφορα ἦν ἃ παρέσχεν
ὁ τρίτος οὐρανός, καὶ ἡ μέχρις ἐκείνου
πρόοδος ἢ ἀνάβασις ἢ ἀνάληψις, τάχα
ἄν τι περὶ θεοῦ πλέον ἔγνωμεν, εἴπερ
τοῦτο ἦν τὸ τῆς ἁρπαγῆς μυστήριον.
ἐπεὶ δὲ ἄρρητα ἦν, καὶ ἡμῖν σιωπῇ
τιμάσθω. τοσοῦτον δὲ ἀκούσωμεν αὐτοῦ
Παύλου λέγοντος, ὅτι ἐκ μέρους γινώσκομεν,
καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν. ταῦτα καὶ
τὰ τοιαῦτα ὁμολογεῖ ὁ μὴ ἰδιώτης
τὴν γνῶσιν, ὁ δοκιμὴν ἀπειλῶν τοῦ
ἐν αὐτῷ λαλοῦντος Χριστοῦ, ὁ μέγας
τῆς ἀληθείας προαγωνιστὴς καὶ
διδάσκαλος. διὸ καὶ πᾶσαν τὴν κάτω
γνῶσιν οὐδὲν ὑπὲρ τὰ ἔσοπτρα καὶ
τὰ αἰνίγματα τίθεται, ὡς ἐν μικροῖς
τῆς ἀληθείας ἱσταμένην ἰνδάλμασιν.
εἰ δὲ μὴ λίαν δοκῶ τισὶ περιττὸς καὶ
περίεργος τὰ τοιαῦτα ἐξετάζων, οὐδὲ
ἄλλα τινὰ τυχὸν ἢ ταῦτα ἦν, ἃ μὴ
δύναται νῦν βασταχθῆναι, ἅπερ ὁ Λόγος
αὐτὸς ὑπῃνίσσετο, ὥς ποτε βασταχθησόμενα
καὶ τρανωθησόμενα· καὶ ἃ μηδ᾿ ἂν
αὐτὸν δυνηθῆναι χωρῆσαι τὸν κάτω
κόσμον Ἰωάννης ὁ τοῦ Λόγου πρόδρομος,
ἡ μεγάλη τῆς ἀληθείας φωνή, διωρίζετο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">21.
Πᾶσα μὲν οὖν ἀλήθεια καὶ πᾶς λόγος
δυστέκμαρτός τε καὶ δυσθεώρητος· καὶ
οἷον ὀργάνῳ μικρῷ μεγάλα δημιουργοῦμεν,
τῇ ἀνθρωπίνῃ σοφίᾳ τὴν τῶν ὄντων
γνῶσιν θηρεύοντες, καὶ τοῖς νοητοῖς
προσβάλλοντες μετὰ τῶν αἰσθήσεων, ἢ
οὐκ ἄνευ αἰσθήσεων, ὑφ᾿ ὧν περιφερόμεθα
καὶ πλανώμεθα, καὶ οὐκ ἔχομεν γυμνῷ
τῷ νοὶ γυμνοῖς τοῖς πράγμασιν
ἐντυγχάνοντες μᾶλλόν τι προσιέναι τῇ
ἀληθείᾳ, καὶ τὸν νοῦν τυποῦσθαι ταῖς
καταλήψεσιν. Ὁ δὲ περὶ θεοῦ λόγος, ὅσῳ
τελεώτερος, τοσούτῳ δυσεφικτότερος,
καὶ πλείους τὰς ἀντιλήψεις ἔχων καὶ
τὰς λύσεις ἐργωδεστέρας. πᾶν γὰρ τὸ
ἐνιστάμενον, κἂν βραχύτατον ᾖ, τὸν
τοῦ λόγου δρόμον ἐπέσχε καὶ διεκώλυσε,
καὶ τὴν εἰς τὸ πρόσω φορὰν διέκοψεν·
ὥσπερ οἱ τοὺς ἵππους τοῖς ῥυτῆρσιν
ἀθρόως μεθέλκοντες φερομένους, καὶ τῷ
ἀδοκήτῳ τοῦ τιναγμοῦ περιτρέποντες.
οὕτω Σολομὼν μέν, ὁ σοφισάμενος περισσὰ
ὑπὲρ πάντας τοὺς γενομένους ἔμπροσθεν
καὶ καθ᾿ ἑαυτόν, ᾧ τὸ τῆς καρδίας
πλάτος δῶρον θεοῦ, καὶ ἡ ψάμμου
δαψιλεστέρα χύσις τῆς θεωρίας, ὅσῳ
πλέον ἐμβατεύει τοῖς βάθεσι, τοσούτῳ
πλέον ἰλιγγιᾷ, καὶ τέλος τι ποιεῖται
σοφίας εὑρεῖν ὅσον διέφυγεν. Παῦλος
δὲ πειρᾶται μὲν ἐφικέσθαι, οὔπω λέγω
τῆς τοῦ θεοῦ φύσεως, τοῦτο γὰρ ᾔδει
παντελῶς ἀδύνατον ὄν, ἀλλὰ μόνον τῶν
τοῦ θεοῦ κριμάτων· ἐπεὶ δὲ οὐχ
εὑρίσκει διέξοδον οὐδὲ στράσιν τῆς
ἀναβάσεως, οὐδὲ εἴς τι φανερὸν τελευτᾷ
πέρας ἡ πολυπραγμοσύνη τῆς διανοίας,
ἀεί τινος ὑποφαινομένου τοῦ λείποντος·
ὢ τοῦ θαύματος (ἵνα καὶ αὐτὸς πάθω
τὸ ἴσον). ἐκπλήξει περιγράφει τὸν
λόγον, καὶ πλοῦτον Θεοῦ καὶ βάθος τὸ
τοιοῦτο καλεῖ, καὶ ὁμολογεῖ τῶν τοῦ
θεοῦ κριμάτων τὸ ἀκατάληπτον, μονονουχὶ
τὰ αὐτὰ τῷ Δαβὶδ φθεγγόμενος, ποτὲ
μὲν ἄβυσσον πολλὴν ὀνομάζοντι τὰ τοῦ
θεοῦ κρίματα, ἧς οὐκ ἔστι τὴν ἕδραν
ἢ μέτρῳ ἢ αἰσθήσει λαβεῖν, ποτὲ δὲ
τεθαυμαστῶσθαι τὴν γνῶσιν ἐξ ἑαυτοῦ
καὶ τῆς ἑαυτοῦ συστάσεως λέγοντι,
κεκραταιῶσθαί τε πλέον ἢ κατὰ τὴν
ἑαυτοῦ δύναμιν καὶ περίδραξιν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">22.
Ἵνα γὰρ τἄλλα ἐάσας, φησί, πρὸς ἐμαυτὸν
βλέψω, καὶ πᾶσαν τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν
καὶ σύμπηξιν, τίς ἡ μίξις ἡμῶν; τίς ἡ
κίνησις; πῶς τὸ ἀθάνατον τῷ θνητῷ
συνεκράθη; πῶς κάτω ῥέω, καὶ ἄνω
φέρομαι; πῶς ψυχὴ περιγράφεται; πῶς
ζωὴν δίδωσι, καὶ πάθους μεταλαμβάνει;
πῶς ὁ νοῦς καὶ περιγραπτὸς καὶ
ἀόριστος, ἐν ἡμῖν μένων, καὶ πάντα
ἐφοδεύων τάχει φορᾶς καὶ ῥεύσεως; πῶς
μεταλαμβάνεται λόγῳ καὶ μεταδίδοται,
καὶ δι᾿ ἀέρος χωρεῖ, καὶ μετὰ τῶν
πραγμάτων εἰσέρχεται; πῶς αἰσθήσει
κοινωνεῖ, καὶ συστέλλεται ἀπὸ τῶν
αἰσθήσεων; καὶ ἔτι πρὸ τούτων, τίς ἡ
πρώτη πλάσις ἡμῶν καὶ σύστασις ἐν τῷ
τῆς φύσεως ἐργαστηρίῳ; καὶ τίς ἡ
τελευταία μόρφωσις καὶ τελείωσις; τίς
ἡ τῆς τροφῆς ἔφεσις καὶ διάδοσις; καὶ
τίς ἤγαγεν ἐπὶ τὰς πρώτας πηγὰς καὶ
τοῦ ζῆν ἀφορμὰς αὐτομάτως; πῶς σιτίοις
μὲν σῶμα, λόγῳ δὲ ψυχὴ τρέφεται; τίς
ἡ τῆς φύσεως ὁλκὴ καὶ πρὸς ἄλληλα
σχέσις τοῖς γεννῶσι καὶ τοῖς γεννωμένοις,
ἵνα τῷ φίλτρῳ συνέχηται; πῶς ἑστηκότα
τε τὰ εἴδη καὶ τοῖς χαρακτῆρσι
διεστηκότα, ὧν τοσούτων ὄντων αἱ
ἰδιότητες ἀνέφικτοι; πῶς τὸ αὐτὸ
ζῶον θνητὸν καὶ ἀθάνατον, τὸ μὲν τῇ
μεταστάσει, τὸ δὲ τῇ γεννήσει; τὸ μὲν
γὰρ ὑπεξῆλθε, τὸ δὲ ἀντεισῆλθεν,
ὥσπερ ἐν ὁλκῷ ποταμοῦ μὴ ἑστῶτος
καὶ μένοντος. πολλὰ δ᾿ ἂν ἔτι
φιλοσοφήσαις περὶ μελῶν καὶ μερῶν,
καὶ τῆς πρὸς ἄλληλα τούτων εὐαρμοστίας,
πρὸς χρείαν τε ὁμοῦ καὶ κάλλος
συνεστώτων τε καὶ διεστώτων, προεχόντων
τε καὶ προεχομένων, ἑνουμένων τε καὶ
σχιζομένων, περιεχόντων τε καὶ
περιεχομένων, νόμῳ καὶ λόγῳ φύσεως.
πολλὰ περὶ φωνῶν καὶ ἀκοῶν· πῶς αἱ
μὲν φέρονται διὰ τῶν φωνητικῶν ὀργάνων,
αἱ δὲ ὑποδέχονται, διὰ τῆς ἐν μέσῳ
τοῦ ἀέρος πληγῆς καὶ τυπώσεως ἀλλήλαις
ἐπιμιγνύμεναι. πολλὰ περὶ ὄψεως
ἀρρήτως κοινωνούσης τοῖς ὁρατοῖς,
καὶ μόνῳ τῷ βούλεσθαι καὶ ὁμοῦ
κινουμένης, καὶ ταὐτὸν τῷ νοὶ πασχούσης·
μετὰ γὰρ τοῦ ἴσου τάχους ἐκεῖνός τε
μίγνυται τοῖς νοουμένοις καὶ αὕτη
τοῖς ὁρωμένοις. πολλὰ περὶ τῶν ἄλλων
αἰσθήσεων, αἳ παραδοχαί τινές εἰσι
τῶν ἔξωθεν, λόγῳ μὴ θεωρούμεναι. πολλὰ
περὶ τῆς ἐν ὕπνοις ἀναπαύσεως, καὶ
τῆς δι᾿ ὀνειράτων ἀναπλάσεως, μνήμης
τε καὶ ἀναμνήσεως, λογισμοῦ τε καὶ
θυμοῦ καὶ ἐφέσεως, καὶ συντόμως εἰπεῖν,
ὅσοις ὁ μικρὸς οὗτος κόσμος διοικεῖται,
ὁ ἄνθρωπος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">23.
Βούλει σοι καὶ τὰς τῶν ἄλλων ζώων
διαφορὰς πρός τε ἡμᾶς καὶ πρὸς ἄλληλα,
φύσεις τε καὶ γενέσεις καὶ ἀνατροφάς,
καὶ χώρας, καὶ ἤθη, καὶ οἷον πολιτείας
καταριθμήσωμαι; πῶς τὰ μὲν ἀγελαῖα,
τὰ δὲ μοναδικά; τὰ μὲν ποηφάγα, τὰ δὲ
σαρκοβόρα; τὰ μὲν θυμοειδῆ, τὰ δὲ
ἥμερα; τὰ μὲν φιλάνθρωπα καὶ σύντροφα,
τὰ δὲ ἀτίθασσα καὶ ἐλεύθερα; καὶ τὰ
μὲν οἷον ἐγγύτερα λόγου τε καὶ μαθήσεως,
τὰ δὲ παντελῶς ἄλογα καὶ ἀμαθέστατα;
τὰ μὲν πλειόνων αἰσθήσεων, τὰ δὲ
ἐλαττόνων; τὰ μὲν ἀκίνητα, τὰ δὲ
μεταβατικά; τὰ μὲν ταχύτατα, τὰ δὲ
παχύτατα; τὰ μὲν ὑπερβάλλοντα μεγέθει
καὶ κάλλει ἢ τῷ ἑτέρῳ τούτων, τὰ δὲ
βραχύτατα ἢ δυσειδέστατα ἣ καὶ ἀμφότερα;
τὰ μὲν ἄλκιμα, τὰ δὲ ἀσθενῆ; τὰ μὲν
ἀμυντικά, τὰ δὲ ὕποπτα καὶ ἐπίβουλα;
τὰ μὲν φυλακτά, τὰ δὲ ἀφύλακτα; τὰ
μὲν φίλεργα καὶ οἰκονομικά, τὰ δὲ
παντάπασιν ἀργὰ καὶ ἀπρονόητα; καὶ
ἔτι πρὸ τούτων, πῶς τὰ μὲν ἑρπυστικά,
τὰ δὲ ὄρθια; τὰ μὲν φιλόχωρα, τὰ δὲ
ἀμφίβια; τὰ μὲν φιλόκαλα, τὰ δὲ
ἀκαλλώπιστα; συζυγῆ τε καὶ ἀζυγῆ;
σώφρονά τε καὶ ἀκόλαστα; πολύγονά τε
καὶ οὐ πολύγονα; μακρόβιά τε καὶ
ὀλιγόβια; κάμνοι ἂν ἡμῖν ὁ λόγος τοῖς
κατὰ μέρος ἐπεξιών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">24.
Σκέψαι μοι καὶ νηκτὴν φύσιν τῶν ὑδάτων
διολισθαίνουσαν, καὶ οἷον ἱπταμένην
κατὰ τῆς ὑγρᾶς φύσεως, καὶ τοῦ μὲν
ἰδίου σπῶσαν ἀέρος, τῷ ἡμετέρῳ δὲ
κινδυνεύουσαν, ὥσπερ καὶ ἡμεῖς ἐν
τοῖς ὕδασιν· ἤθη τε καὶ πάθη, καὶ
μίξεις καὶ γονάς, καὶ μεγέθη καὶ κάλλη,
φιλοχωρίας τε καὶ πλάνας, συνόδους τε
καὶ ἀποχωρήσεις, καὶ ἰδιότητας μικροῦ
τοῖς ἐπιγείοις παραπλησίας, ἔστι δὲ
ὧν καὶ κοινωνίας καὶ ἰδιότητας
ἀντιθέτους, ἔν τε εἴδεσι καὶ ὀνόμασιν.
σκέψαι μοι καὶ ὀρνέων ἀγέλας, καὶ
ποικιλίας ἔν τε σχήμασι καὶ χρώμασι,
τῶν τε ἄλλων καὶ τῶν ᾠδικῶν· καὶ τίς
τῆς τούτων μελῳδίας ὁ λόγος, καὶ παρὰ
τίνος; τίς ὁ δοὺς τέττιγι τὴν ἐπὶ
στήθους μαγάδα, καὶ τὰ ἐπὶ τῶν κλάδων
ᾄσματά τε καὶ τερετίσματα, ὅταν ἡλίῳ
κινῶνται τὰ μεσημβρινὰ μουσουργοῦντες,
καὶ καταφωνῶσι τὰ ἄλση, καὶ ὁδοιπόρον
ταῖς φωναῖς παραπέμπωσι; τίς ὁ κύκνῳ
συνυφαίνων τὴν ᾠδήν, ὅταν ἐκπετάσῃ
τὸ πτερὸν ταῖς αὔραις, καὶ ποιῇ μέλος
τὸ σύριγμα; ἐῶ γὰρ λέγειν τὰς βιαίους
φωνάς, καὶ ὅσα τέχναι σοφίζονται κατὰ
τῆς ἀληθείας. πόθεν ταῶς, ὁ ἀλαζὼν
ὄρνις καὶ Μηδικός, οὕτω φιλόκαλος καὶ
φιλότιμος, ὥστε (καὶ γὰρ αἰσθάνεται
τοῦ οἰκείου κάλλου)ς, ὅταν ἴδῃ τινὰ
πλησιάζοντα, ἢ ταῖς θηλείαις, ὥς φασι,
καλλωπίζηται, τὸν αὐχένα διάρας, καὶ
τὸ πτερὸν κυκλοτερῶς περιστήσας τὸ
χρυσαυγὲς καὶ κατάστερον, θεατρίζει
τὸ κάλλος τοῖς ἐρασταῖς μετὰ σοβαροῦ
τοῦ βαδίσματος; ἡ μὲν οὖν θεία γραφὴ
καὶ γυναικῶν θαυμάζει σοφίαν τὴν ἐν
ὑφάςμασι, Τίς ἔδωκε, λέγουσα, γυναιξὶν
ὑφάσματος σοφίαν καὶ ποικιλτικὴν
ἐπιστήμην; ζώου λογικοῦ τοῦτο, καὶ
περιττοῦ τὴν σοφίαν, καὶ μέχρι τῶν
οὐρανίων ὁδεύοντος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">25.
Σὺ δέ μοι θαύμασον καὶ ἀλόγων φυσικὴν
σύνεσιν, καὶ τοὺς λόγους παράστησον.
πῶς μὲν ὄρνισι καλιαὶ πέτραι τε καὶ
δένδρα καὶ ὄροφοι, εἰς ἀσφάλειάν τε
ὁμοῦ καὶ κάλλος ἐξησκημέναι, καὶ τοῖς
τρεφομένοις ἐπιτηδείως; πόθεν δὲ
μελίσσαις τε καὶ ἀράχναις τὸ φιλεργὸν
καὶ φιλότεχνον, ἵνα ταῖς μὲν τὰ κηρία
πλέκηται καὶ συνέχηται δι᾿ ἑξαγώνων
συρίγγων καὶ ἀντιστρόφων, καὶ τὸ
ἑδραῖον αὐταῖς διὰ τοῦ μέσου
διατειχίσματος καὶ ἀλλαγῆς ἐπιπλεκομένων
ταῖς εὐθείαις τῶν γωνιῶν πραγματεύηται,
καὶ ταῦτα ἐν ζοφεροῖς οὕτω τοῖς
σίμβλοις καὶ ἀοράτοις τοῖς πλάσμασιν·
αἱ δὲ διὰ λεπτῶν οὕτω καὶ ἀερίων
σχεδὸν τῶν νημάτων πολυειδῶς διατεταμένων
πολυπλόκους τοὺς ἱστοὺς ἐξυφαίνωσι,
καὶ ταῦτα ἐξ ἀφανῶν τῶν ἀρχῶν,
οἴκησίν τε ὁμοῦ τιμίαν, καὶ θήραν τῶν
ἀσθενεστέρων εἰς τροφῆς ἀπόλαυσιν;
ποῖος Εὐκλείδης ἐμιμήσατο ταῦτα,
γραμμαῖς ἐμφιλοσοφῶν ταῖς οὐκ οὔσαις,
καὶ κάμνων ἐν ταῖς ἀποδείξεσι; τίνος
Παλαμήδους τακτικὰ κινήματά τε καὶ
σχήματα γεράνων, ὥς φασι, καὶ ταὐτὰ
παιδεύματα κινουμένων ἐν τάξει, καὶ
μετὰ ποικίλης τῆς πτήσεως; ποῖοι
Φειδίαι καὶ Ζεύξιδες καὶ Πολύγνωτοι,
Παρράσιοί τέ τινες καὶ Ἀγλαοφῶντες,
κάλλη μεθ᾿ ὑπερβολῆς γράφειν καὶ
πλάττειν εἰδότες; τίς Κνώσσιος Δαιδάλου
χορὸς ἐναρμόνιος, νύμφῃ πονηθεὶς εἰς
κάλλους περιουσίαν, ἢ λαβύρινθος
Κρητικὸς δυσδιέξοδος καὶ δυσέλικτος,
ποιητικῶς εἰπεῖν, καὶ πολλάκις ἀπαντῶν
ἑαυτῷ τοῖς τῆς τέχνης σοφίσμασι; καὶ
σιωπῶ μυρμήκων ταμιεῖά τε καὶ ταμίας,
καὶ θησαυρισμὸν τροφῆς τῷ καιρῷ
σύμμετρον, τἄλλα τε ὅσα περὶ ὁδῶν καὶ
περὶ ἡγουμένων καὶ τῆς ἐν τοῖς ἔργοις
εὐταξίας ἔγνωμεν ἱστορούμενα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">26.
Εἰ τούτων ἐφικτὸς ὁ λόγος σοι, καὶ
τὴν περὶ ταῦτα σύνεσιν ἔγνως, σκέψαι
καὶ φυτῶν διαφοράς, μέχρι καὶ τῆς ἐν
φύλλοις φιλοτεχνίας πρὸς τὸ ἥδιστόν
τε ἅμα ταῖς ὄψεσι καὶ τοῖς καρποῖς
χρησιμώτατον. σκέψαι μοι καὶ καρπῶν
ποικιλίαν καὶ ἀφθονίαν, καὶ μάλιστα
τῶν ἀναγκαιοτάτων τὸ κάλλιστον. καὶ
σκέψαι μοι καὶ δυνάμεις ῥιζῶν καὶ
χυμῶν καὶ ἀνθέων καὶ ὀδμῶν, οὐχ
ἡδίστων μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς ὑγίειαν
ἐπιτηδείων, καὶ χρωμάτων χάριτας καὶ
ποιότητας. ἔτι δὲ λίθων πολυτελείας
καὶ διαυγείας· ἐπειδή σοι πάντα
προὔθηκεν, ὥσπερ ἐν πανδαισίᾳ κοινῇ,
ὅσα τε ἀναγκαῖα, καὶ ὅσα πρὸς ἀπόλαυσιν,
ἡ φύσις· ἵν᾿, εἰ μή τι ἄλλο, ἐξ ὧν
εὐεργετῇ, γνωρίσῃς θεόν, καὶ τῷ δεῖσθαι
γένῃ σεαυτοῦ συνετώτερος. ἐντεῦθεν
ἔπελθέ μοι γῆς πλάτη καὶ μήκη, τῆς
κοινῆς πάντων μητρός, καὶ κόλπους
θαλαττίους ἀλλήλοις τε καὶ τῇ γῇ
συνδεομένους, καὶ ἀλσῶν κάλλη, καὶ
ποταμούς, καὶ πηγὰς δαψιλεῖς τε καὶ
ἀενάους, οὐ μόνον ψυχρῶν καὶ ποτίμων
ὑδάτων, καὶ τῶν ὑπὲρ γῆς, ἀλλὰ καὶ
ὅσαι ὑπὸ γῆν ῥέουσαι, καὶ σήραγγάς
τινας ὑποτρέχουσαι, εἶτ᾿ ἐξωθούμεναι
βιαίῳ τῷ πνεύματι καὶ ἀντιτυπούμεναι,
εἶτ᾿ ἐκπυρούμεναι τῷ σφοδρῷ τῆς
πάλης καὶ τῆς ἀντιθέσεως, ὅπη παρείκοι
κατὰ μικρὸν ἀναρρήγνυνται, καὶ τὴν
τῶν θερμῶν λουτρῶν χρείαν ἐντεῦθεν
ἡμῖν χαρίζονται πολλαχοῦ τῆς γῆς,
καὶ μετὰ τῆς ἐναντίας δυνάμεως ἰατρείαν
ἄμισθον καὶ αὐτόματον. εἰπὲ πῶς καὶ
πόθεν ταῦτα. τί τὸ μέγα τοῦτο καὶ
ἄτεχνον ὕφασμα. οὐχ ἧττον ἐπαινετὰ
τῆς πρὸς ἄλληλα σχέσεως, ἢ καθ᾿ ἕκαστον
θεωρούμενα; πῶς γῆ μὲν ἕστηκε παγία
καὶ ἀκλινής; ἐπὶ τίνος ὀχουμένη, καὶ
τίνος ὄντος τοῦ ὑπερείδοντος; καὶ
τίνος ἐκεῖνο πάλιν; οὐδὲ γὰρ ὁ λόγος
ἔχει, ἐφ᾿ ὃ ἐρεισθῇ, πλὴν τοῦ θείου
θελήματος. καὶ πῶς ἡ μὲν εἰς ὀρῶν
κορυφὰς ἀνηγμένη, ἡ δὲ εἰς πεδία
καθεζομένη, καὶ τοῦτο πολυειδῶς καὶ
ποικίλως, καὶ ταῖς κατ᾿ ὀλίγον
ἐναλλαγαῖς μεθισταμένη, πρός τε τὴν
χρείαν ἐστὶν ἀφθονωτέρα, καὶ τῷ
ποικίλῳ χαριεστέρα; καὶ ἡ μὲν εἰς
οἰκήσεις νενεμημένη, ἡ δὲ ἀοίκητος,
ὅσην αἱ ὑπερβολαὶ τῶν ὀρῶν ἀποτέμνονται,
καὶ ἄλλη πρὸς ἄλλο τι πέρας σχιζομένη
καὶ ἀποβαίνουσα, τῆς τοῦ θεοῦ
μεγαλουργίας ἐναργέστατόν ἐστι
γνώρισμα;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">27.
Θαλάττης δέ, εἰ μὲν μὴ τὸ μέγεθος εἶχον
θαυμάζειν, ἐθαύμασα ἂν τὸ ἥμερον, καὶ
πῶς ἵσταται λελυμένη τῶν ἰδίων ὅρων
ἐντός· εἰ δὲ μὴ τὸ ἥμερον, πάντως τὸ
μέγεθος. ἐπεὶ δὲ ἀμφότερα, τὴν ἐν
ἀμφοτέροις δύναμιν ἐπαινέσομαι. τί τὸ
συναγαγόν; τί τὸ δῆσαν; πῶς ἐπαίρεταί
τε καὶ ἵσταται, ὥσπερ αἰδουμένη τὴν
γείτονα γῆν; πῶς καὶ δέχεται ποταμοὺς
πάντας, καὶ ἡ αὐτὴ διαμένει διὰ πλήθους
περιουσίαν, ἢ οὐκ οἶδ᾿ ὅτι χρὴ λέγειν;
πῶς ψάμμος ὅριον αὐτῇ, τηλικούτῳ
στοιχείῳ; ἔχουσί τι λέγειν οἱ φυσικοὶ
καὶ σοφοὶ τὰ μάταια, καὶ κυάθῳ
μετροῦντες ὄντως τὴν θάλασσαν, τὰ
τηλικαῦτα ταῖς ἑαυτῶν ἐπινοίαις; ἢ
συντόμως ἐγὼ παρὰ τῆς γραφῆς τοῦτο
φιλοσοφήσω καὶ τῶν μακρῶν λόγων
πιθανώτερόν τε καὶ ἀληθέστερον;
Πρόσταγμα ἐγύρωσεν ἐπὶ πρόσωπον
ὕδατος. τοῦτο τῆς ὑγρᾶς φύσεως ὁ
δεσμός. πῶς δὲ τὸν χερσαῖον ναυτίλον
ἄγει ξύλῳ μικρῷ καὶ πνεύματι, τοῦτο
οὐ θαυμάζεις ὁρῶν; οὐδ᾿ ἐξίσταταί
σου ἡ διάνοια; ἵνα γῆ καὶ θάλασσα
δεθῶσι ταῖς χρείαις καὶ ταῖς ἐπιμιξίαις,
καὶ εἰς ἑν ἔλθῃ τῷ ἀνθρώπῳ τὰ
τοσοῦτον ἀλλήλων διεστηκότα κατὰ τὴν
φύσιν; τίνες δὲ πηγῶν αἱ πρῶται πηγαί,
ζήτησον, ἄνθρωπε, εἴ τί σοι τούτων
ἐξιχνεῦσαι ἢ εὑρεῖν δυνατόν. καὶ τίς
ὁ ποταμοῖς σχίσας καὶ πεδία καὶ ὄρη,
καὶ δοὺς τὸν δρόμον ἀκώλυτον; καὶ πῶς
ἐκ τῶν ἐναντίων τὸ θαῦμα, μήτε θαλάσσης
ἐπεξιούσης, μήτε ποταμῶν ἱσταμένων;
τίς δὲ ἡ τῶν ὑδάτων τροφή, καὶ τί τὸ
ταύτης διάφορον, τῶν μὲν ἄνωθεν
ἀρδομένων, τῶν δὲ ταῖς ῥίζαις
ποτιζομένων, ἵνα τι καὶ αὐτὸς κατατρυφήσω
τοῦ λόγου, θεοῦ τὴν τρυφὴν ἐξηγούμενος;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">28.
Ἄγε δὴ γῆν ἀφεὶς καὶ τὰ περὶ γῆν,
πρὸς τὸν ἀέρα κουφίσθητι τοῖς τῆς
διανοίας πτεροῖς, ἵνα σοι καθ᾿ ὁδὸν
ὁ λόγος προίῃ· κἀκεῖθεν ἀνάξω σε πρὸς
τὰ οὐράνια, καὶ τὸν οὐρανὸν αὐτόν,
καὶ τὰ ὑπὲρ οὐρανόν. καὶ τοῖς ἑξῆς
ὀκνεῖ μὲν προσβῆναι ὁ λόγος, προσβήσεται
δὲ ὅμως ὁπόσον ἔξεστι. τίς ὁ χέας
ἀέρα, τὸν πολὺν τοῦτον πλοῦτον καὶ
ἄφθονον, οὐκ ἀξίαις, οὐ τύχαις
μετρούμενον, οὐχ ὅροις κρατούμενον,
οὐχ ἡλικίαις μεριζόμενον, ἀλλὰ κατὰ
τὴν τοῦ μάννα διανομὴν αὐταρκείᾳ
περιλαμβανόμενον καὶ ἰσομοιρίᾳ
τιμώμενον· τὸ τῆς πτηνῆς φύσεως ὄχημα,
τὴν ἀνέμων ἕδραν, τὴν ὡρῶν εὐκαιρίαν,
τὴν ζώων ψύχωσιν, μᾶλλον δὲ τῆς ψυχῆς
πρὸς τὸ σῶμα συντήρησιν, ἐν ᾧ σώματα,
καὶ μεθ᾿ οὗ λόγος, ἐν ᾧ φῶς καὶ τὸ
φωτιζόμενον, καὶ ἡ ὄψις ἡ δι᾿ αὐτοῦ
ῥέουσα; σκόπει δέ μοι καὶ τὰ ἑξῆς· οὐ
γὰρ συγχωροῦμαι τῷ ἀέρι δοῦναι τὴν
ἅπασαν· δυναστείαν τῶν τοῦ ἀέρος
εἶναι νομιζομένων. τίνα μὲν ἀνέμων
ταμιεῖα; τίνες δὲ θησαυροὶ χιόνος; τίς
δὲ ὁ τετοκὼς βώλους δρόσου, κατὰ τὸ
γεγραμμένον; ἐκ γαστρὸς δὲ τίνος
ἐκπορεύεται κρύσταλλος; τίς ὁ δεσμεύων
ὕδωρ ἐν νεφέλαις, καὶ τὸ μὲν ἱστὰς
ἐπὶ τῶν νεφελῶνὢ τοῦ θαύματοςλόγῳ
κρατουμένην φύσιν τὴν ῥέουσαν, τὸ δὲ
ἐκχέων ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς,
καὶ σπείρων καιρίως καὶ ὁμοτίμως, καὶ
οὔτε ἀφιεὶς ἅπασαν τὴν ὑγρὰν οὐσίαν
ἐλευθέραν καὶ ἄσχετον, ἀρκεῖ γὰρ ἡ
ἐπὶ Νῶε κάθαρσις, καὶ τῆς ἑαυτοῦ
διαθήκης οὐκ ἐπιλήσμων ὁ ἀψευδέστατος,
οὔτε ἀνέχων παντάπασιν, ἵνα μὴ πάλιν
Ἠλίου τινὸς δεηθῶμεν, τὴν ξηρότητα
λύοντος; Ἐὰν κλείσῃ, φησί, τὸν οὐρανόν,
τίς ἀνοίξει; ἐὰν δὲ ἀνοίξῃ τοὺς
καταράκτας, τίς συνέξει; τίς οἴσει τὴν
ἐπ᾿ ἀμφότερα τοῦ ὑετίζοντος ἀμετρίαν,
ἐὰν μὴ τοῖς ἑαυτοῦ μέτροις καὶ
σταθμοῖς διεξαγάγῃ τὰ σύμπαντα; τί
μοι φιλοσοφήσεις περὶ ἀστραπῶν καὶ
βροντῶν, ὦ βροντῶν ἀπὸ γῆς σὺ καὶ
οὐδὲ μικροῖς σπινθῆρσι τῆς ἀληθείας
λαμπόμενε; τίνας ἀτμοὺς ἀπὸ γῆς
αἰτιάσῃ νέφους δημιουργούς, ἢ ἀέρος
πύκνωσίν τινα, ἢ νεφῶν τῶν μανωτάτων
θλίψιν ἢ σύρρηξιν, ἵνα ἡ μὲν θλίψις
σοι τὴν ἀστραπήν, ἡ δὲ ῥῆξις τὴν
βροντὴν ἀπεργάσηται; ποῖον δὲ πνεῦμα
στενοχωρούμενον, εἶτα οὐκ ἔχον διέξοδον,
ἵνα ἀστράψῃ θλιβόμενον, καὶ βροντήσῃ
ῥηγνύμενον; εἰ τὸν ἀέρα διῆλθες τῷ
λογισμῷ, καὶ ὅσα περὶ ἀέρα, ψαῦσον
ἤδη σὺν ἐμοὶ καὶ οὐρανοῦ καὶ τῶν
οὐρανίων. πίστις δὲ ἀγέτω πλέον ἡμᾶς
ἢ λόγος, εἴπερ ἔμαθες τὸ ἀσθενὲς ἐν
τοῖς ἐγγυτέρω, καὶ λόγον ἔγνως τὸ
γνῶναι τὰ ὑπὲρ λόγον, ἵνα μὴ παντελῶς
ἐπίγειος ᾖς ἢ περίγειος, ἀγνοῶν καὶ
αὐτὸ τοῦτο, τὴν ἄγνοιαν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">29.
Τίς περιήγαγεν οὐρανόν, ἔταξεν ἀστέρας;
μᾶλλον δέ, τί πρὸ τούτων οὐρανὸς καὶ
ἀστέρες ἔχοις ἂν εἰπεῖν, ὁ μετέωρος,
ὁ τὰ ἐν ποσὶν ἀγνοῶν, καὶ οὐδὲ
σεαυτὸν μετρῆσαι δυνάμενος, τὰ δὲ
ὑπὲρ τὴν σὴν φύσιν πολυπραγμονῶν,
καὶ κεχηνὼς εἰς τὰ ἄμετρα; ἔστω γάρ
σε κύκλους καὶ περιόδους καὶ πλησιασμοὺς
καὶ ἀποχωρήσεις καταλαμβάνειν, ἐπιτολὰς
καὶ ἀνατολάς, καὶ μοίρας τινὰς καὶ
λεπτότητας, καὶ ὅσοις σὺ τὴν θαυμασίαν
σου ταύτην ἐπιστήμην ἀποσεμνύνεις·
οὔπω τοῦτο κατάληψις τῶν ὄντων ἐστίν,
ἀλλὰ κινήσεώς τινος ἐπιτήρησις, ἣ
πλείονι γυμνασίᾳ βεβαιωθεῖσα, καὶ εἰς
ἑν ἀγαγοῦσα τὰ τηρηθέντα πλείοσιν,
εἶτα λόγον ἐπινοήσασα, ἐπιστήμη
προσηγορεύθη· ὥσπερ τὰ περὶ σελήνην
παθήματα γνώριμα γέγονε τοῖς πολλοῖς,
τὴν ὄψιν ἀρχὴν λαβόντα τῆς γνώσεως.
σὺ δέ, εἰ λίαν ἐπιστήμων εἶ τούτων,
καὶ δικαίως ζητεῖς θαυμάζεσθαι, εἰπὲ
τίς ἡ τῆς τάξεως αἰτία καὶ τῆς κινήσεως;
πόθεν ἥλιος φρυκτωρεῖ πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ
καὶ πάσαις ὄψεσιν, ὥσπερ χοροῦ τινὸς
κορυφαῖος, πλέον τοὺς ἄλλους ἀστέρας
ἀποκρύπτων φαιδρότητι ἤ τινες ἐκείνων
ἑτέρους; ἀπόδειξις δέ, οἱ μὲν
ἀντιλάμπουσιν, ὁ δὲ ὑπερλάμπει, καὶ
οὐδὲ ὅτι συνανίσχουσιν ἐᾷ γνωρίζεσθαι,
καλὸς ὡς νυμφίος, ταχὺς ὡς γίγας καὶ
μέγας· οὐδὲ γὰρ ἀνέχομαι ἄλλοθεν ἢ
τοῖς ἐμοῖς τοῦτον ἀποσεμνύνειν·
τοσοῦτος τὴν δύναμιν, ὥστε ἀπ᾿ ἄλλων
ἄκρων ἄλλα τῇ θερμότητι καταλαμβάνειν,
καὶ μηδὲν διαφεύγειν αὐτοῦ τὴν
αἴσθησιν, ἀλλὰ πᾶσαν πληροῦσθαι καὶ
ὄψιν φωτὸς καὶ σωματικὴν φύσιν
θερμότητος· θέροντος, ἀλλ᾿ οὐ φλέγοντος,
εὐκρασίας ἡμερότητι καὶ τάξει κινήσεως,
ὡς πᾶσι παρόντος, καὶ πάντα ἐπίσης
περιλαμβάνοντος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">30.
Ἐκεῖνο δέ σοι πηλίκον, εἰ κατενόησας·
Τοῦτο ἐν αἰσθητοῖς ἥλιος, ὅπερ ἐν
νοητοῖς θεός, ἔφη τις τῶν ἀλλοτρίων.
αὐτὸς γὰρ ὄψιν φωτίζων, ὥσπερ ἐκεῖνος
νοῦν· αὐτὸς καὶ τῶν ὁρωμένων ἐστὶ
τὸ κάλλιστον, ὥσπερ ἐκεῖνος τῶν
νοουμένων. ἀλλὰ τί τὸ κινῆσαν αὐτὸν
ἀπ᾿ ἀρχῆς; τί δαὶ τὸ ἀεὶ κινοῦν καὶ
περιάγον ἑστῶτα λόγῳ καὶ μὴ κινούμενον,
ὄντως ἀκάμαντα, καὶ φερέσβιον, καὶ
φυσίζωον, καὶ ὅσα ποιηταῖς ὕμνηται
κατὰ λόγον, καὶ μήτε τῆς ἑαυτοῦ φορᾶς
ποτὲ μήτε τῶν εὐεργεσιῶν ἱστάμενον;
πῶς ἡμέρας δημιουργὸς ὑπὲρ γῆς καὶ
νυκτὸς ὑπὸ γῆν; ἢ οὐκ οἶδ᾿ ὅ τι χρὴ
λέγειν ἡλίῳ προσβλέψαντα. τίς ἡ τούτων
πρόσληψίς τε καὶ ἀνθυφαίρεσις, καὶ ἡ
τῆς ἀνισότητος ἰσότης, ἵν᾿ εἴπω τι
καὶ παράδοξον; πῶς δὲ ὡρῶν ποιητής
τε καὶ μεριστής, εὐτάκτως ἐπιγινομένων
τε καὶ ἀπογινομένων, καὶ ὥσπερ ἐν
χορῷ συμπλεκομένων ἀλλήλαις καὶ
διισταμένων, τὸ μὲν φιλίας νόμῳ, τὸ
δὲ εὐταξίας, καὶ κατὰ μικρὸν κιρναμένων,
καὶ ταῖς ἐγγύτησι κλεπτομένων ταὐτὸν
ἡμέραις τε καὶ νυξίν, ἵνα μὴ τῇ ἀηθείᾳ
λυπήσωσιν; ἀλλ᾿ ἴτω μὲν ἡμῖν ἥλιος·
σὺ δὲ ἔγνως σελήνης φύσιν, καὶ πάθη,
καὶ μέτρα φωτός, καὶ δρόμους, καὶ πῶς
ὁ μὲν ἡμέρας ἔχει τὴν δυναστείαν, ἡ
δὲ νυκτὸς προκαθέζεται, καὶ ἡ μὲν
θηρίοις δίδωσι παρρησίαν, ὁ δὲ ἄνθρωπον
ἐπὶ τὸ ἔργον ἀνίστησιν, ἢ ὑψούμενος
ἢ ταπεινούμενος πρὸς τὸ χρησιμώτατον;
συνῆκας δὲ δεσμὸν Πλειάδος ἢ φραγμὸν
Ὠρίωνος, ὡς ὁ ἀριθμῶν πλήθη ἄστρων
καὶ πᾶσιν αὐτοῖς ὀνόματα καλῶν, καὶ
δόξης ἑκάστου διαφοράν, καὶ τάξιν
κινήσεως, ἵνα σοι πιστεύσω διὰ τούτων
πλέκοντι τὰ ἡμέτερα καὶ κατὰ τοῦ
κτίστου τὴν κτίσιν ὁπλίζοντι;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">31.
Τί λέγεις; ἐνταῦθα στησόμεθα τοῦ λόγου
μέχρι τῆς ὕλης καὶ τῶν ὁρωμένων; ἢ
ἐπειδὴ τοῦ κόσμου παντὸς ἀντίτυπον
τὴν Μωυσέως σκηνὴν οἶδεν ὁ λόγος, τοῦ
ἐξ ὁρατῶν τε καὶ ἀοράτων λέγω
συστήματος, τὸ πρῶτον καταπέτασμα
διασχόντες, καὶ ὑπερβάντες τὴν αἴσθησιν,
εἰς τὰ ἅγια παρακύψωμεν, τὴν νοητὴν
φύσιν καὶ ἐπουράνιον; οὐκ ἔχομεν οὐδὲ
ταύτην ἀσωμάτως ἰδεῖν, εἰ καὶ ἀσώματος,
πῦρ καὶ πνεῦμα προσαγορευομένην ἢ
γινομένην. ποιεῖν γὰρ λέγεται τοὺς
ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα, καὶ τοὺς
λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα· εἰ
μὴ ποιεῖν μέν ἐστι τὸ συντηρεῖν τῷ
λόγῳ, καθ᾿ ὃν ἐγένοντο. πνεῦμα δὲ
ἀκούει καὶ πῦρ· τὸ μὲν ὡς νοητὴ
φύσις, τὸ δὲ ὡς καθάρσιος· ἐπεὶ καὶ
τῆς πρώτης οὐσίας τὰς αὐτὰς οἶδα
κλήσεις. πλὴν ἡμῖν γε ἀσώματος ἔστω,
ἢ ὅτι ἐγγύτατα. ὁρᾷς ὅπως ἰλιγγιῶμεν
περὶ τὸν λόγον, καὶ οὐκ ἔχομεν οἷ
προέλθωμεν, ἢ τοσοῦτον ὅσον εἰδέναι
ἀγγέλους τινὰς καὶ ἀρχαγγέλους,
θρόνους, κυριότητας, ἀρχάς, ἐξουσίας,
λαμπρότητας, ἀναβάσεις, νοερὰς δυνάμεις,
ἢ νόας, καθαρὰς φύσεις καὶ ἀκιβδήλους,
ἀκινήτους πρὸς τὸ χεῖρον ἢ δυσκινήτους,
περὶ τὸ πρῶτον αἴτιον ἀεὶ χορευούσας·
ἢ πῶς ἄν τις αὐτὰς ἀνυμνήσειεν,
ἐκεῖθεν ἐλλαμπομένας τὴν καθαρωτάτην
ἔλλαμψιν, ἢ ἄλλως ἄλλην κατὰ τὴν
ἀναλογίαν τῆς φύσεως καὶ τῆς τάξεως·
τοσοῦτον τῷ καλῷ μορφουμένας καὶ
τυπουμένας, ὥστε ἄλλα γίνεσθαι φῶτα
καὶ ἄλλους φωτίζειν δύνασθαι ταῖς τοῦ
πρώτου φωτὸς ἐπιρροαῖς τε καὶ διαδόσεσι·
λειτουργοὺς θείου θελήματος, δυνατὰς
ἰσχύι φυσικῇ τε καὶ ἐπικτήτῳ, πάντα
ἐπιπορευομένας, πᾶσι πανταχοῦ παρούσας
ἑτοίμως, προθυμίᾳ τε λειτουργίας καὶ
κουφότητι φύσεως· ἄλλας ἄλλο τι τῆς
οἰκουμένης μέρος διειληφυίας, ἢ ἄλλῳ
τινὶ τοῦ παντὸς ἐπιτεταγμένας, ὡς
οἶδεν ὁ ταῦτα τάξας καὶ διορίσας·
πάντα εἰς ἑν ἀγούσας, πρὸς μίαν
σύννευσιν τοῦ τὰ πάντα δημιουργήσαντος·
ὑμνῳδοὺς θείας μεγαλειότητος, θεωροὺς
δόξης ἀϊδίου καὶ ἀϊδίως, οὐχ ἵνα
δοξασθῇ θεός, οὐ γὰρ ἔστιν ὃ προστεθήσεται
τῷ πλήρει, τῷ καὶ τοῖς ἄλλοις χορηγῷ
τῶν καλῶν, ἀλλ᾿ ἵνα μὴ λείπῃ τὸ
εὐεργετεῖσθαι καὶ ταῖς πρώταις μετὰ
θεὸν φύσεσι; ταῦτα εἰ μὲν πρὸς ἀξίαν
ὕμνηται, τῆς τριάδος ἡ χάρις, καὶ τῆς
μιᾶς ἐν τοῖς τρισὶ θεότητος· εἰ δὲ
τῆς ἐπιθυμίας ἐνδεέστερον, ἔχει τὸ
νικᾷν καὶ οὕτως ὁ λόγος. τοῦτο γὰρ
ἠγωνίζετο παραστῆσαι, ὅτι νοῦ κρείττων
καὶ ἡ τῶν δευτέρων φύσις, μὴ ὅτι τῆς
πρώτης καὶ μόνης, ὀκνῶ γὰρ εἰπεῖν,
ὑπὲρ ἅπαντα.</span></span></p>
<hr />
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΛΟΓΟΣ
29.</b></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="font-size: x-large;"><a name="29"></a>
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma;"><b>ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ
ΤΡΙΤΟΣ</b></span></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΠΕΡΙ
ΥΙΟΥ</b></span></span></h2><div><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></div>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">1.
Ἃ μὲν οὖν εἴποι τις ἂν ἐπικόπτων τὴν
περὶ τὸν λόγον αὐτῶν ἑτοιμότητα καὶ
ταχύτητα, καὶ τὸ τοῦ τάχους ἐπισφαλὲς
ἐν πᾶσι μὲν πράγμασι, μάλιστα δὲ ἐν
τοῖς περὶ θεοῦ λόγοις, ταῦτά ἐστιν.
ἐπεὶ δὲ τὸ μὲν ἐπιτιμᾷν οὐ μέγα·
ῥᾷστον γὰρ καὶ τοῦ βουλομένου παντός·
τὸ δὲ ἀντεισάγειν τὴν ἑαυτοῦ γνώμην
ἀνδρὸς εὐσεβοῦς καὶ νοῦν ἔχοντος·
φέρε, τῷ ἁγίῳ θαρρήσαντες πνεύματι,
τῷ παρ᾿ αὐτῶν μὲν ἀτιμαζομένῳ, παρ᾿
ἡμῶν δὲ προσκυνουμένῳ, τὰς ἡμετέρας
περὶ τῆς θεότητος ὑπολήψεις, αἵ τινές
ποτέ εἰσιν, ὥσπερ τινὰ τόκον εὐγενῆ
τε καὶ ὥριμον εἰς φῶς προενέγκωμεν·
οὐδὲ ἄλλοτε μὲν σιωπήσαντες, τοῦτο
γὰρ μόνον ἡμεῖς νεανικοί τε καὶ
μεγαλόφρονες, νῦν δὲ καὶ μᾶλλον
παρρησιαζόμενοι τὴν ἀλήθειαν· ἵνα μὴ
τῇ ὑποστολῇ, καθὼς γέγραπται, τὸ μὴ
εὐδοκεῖσθαι κατακριθῶμεν. διττοῦ δὲ
ὄντος λόγου παντός, τοῦ μὲν τὸ οἰκεῖον
κατασκευάζοντος, τοῦ δὲ τὸ ἀντίπαλον
ἀνατρέποντος, καὶ ἡμεῖς τὸν οἰκεῖον
ἐκθέμενοι πρότερον, οὕτω τὰ τῶν
ἐναντίων ἀνατρέψαι πειρασόμεθα· καὶ
ἀμφότερα ὡς οἷόν τε διὰ βραχέων, ἵν᾿
εὐσύνοπτα γένηται τὰ λεγόμενα, ὥσπερ
ὃν αὐτοὶ λόγον εἰσαγωγικὸν ἐπενόησαν
πρὸς ἐξαπάτην τῶν ἁπλουστέρων ἢ
εὐηθεστέρων, καὶ μὴ τῷ μήκει τοῦ λόγου
διαχεθῇ τὰ νοούμενα, καθάπερ ὕδωρ οὐ
σωλῆνι σφιγγόμενον, ἀλλὰ κατὰ πεδίου
χεόμενον καὶ λυόμενον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">2.
Τρεῖς αἱ ἀνωτάτω δόξαι περὶ θεοῦ,
ἀναρχία, καὶ πολυαρχία, καὶ μοναρχία.
αἱ μὲν οὖν δύο παισὶν Ἑλλήνων
ἐπαίχθησαν, καὶ παιζέσθωσαν. τό τε γὰρ
ἄναρχον ἄτακτον· τό τε πολύαρχον
στασιῶδες, καὶ οὕτως ἄναρχον, καὶ
οὕτως ἄτακτον. εἰς ταὐτὸν γὰρ ἀμφότερα
φέρει, τὴν ἀταξίαν, ἡ δὲ εἰς λύσιν·
ἀταξία γὰρ μελέτη λύσεως. ἡμῖν δὲ
μοναρχία τὸ τιμώμενον· μοναρχία δέ,
οὐχ ἣν ἑν περιγράφει πρόσωπον· ἔστι
γὰρ καὶ τὸ ἑν στασιάζον πρὸς ἑαυτὸ
πολλὰ καθίστασθαι· ἀλλ᾿ ἣν φύσεως
ὁμοτιμία συνίστησι, καὶ γνώμης σύμπνοια,
καὶ ταὐτότης κινήσεως, καὶ πρὸς τὸ
ἑν τῶν ἐξ αὐτοῦ σύννευσις, ὅπερ
ἀμήχανον ἐπὶ τῆς γεννητῆς φύσεως,
ὥστε κἂν ἀριθμῷ διαφέρῃ, τῇ γε οὐσίᾳ
μὴ τέμνεσθαι. διὰ τοῦτο μονὰς ἀπ᾿
ἀρχῆς εἰς δυάδα κινηθεῖσα, μέχρι
τριάδος ἔστη. καὶ τοῦτό ἐστιν ἡμῖν
ὁ πατήρ, καὶ ὁ υἱός, καὶ τὸ ἅγιον
πνεῦμα· ὁ μὲν γεννήτωρ καὶ προβολεύς,
λέγω δὲ ἀπαθῶς, καὶ ἀχρόνως, καὶ
ἀσωμάτως· τῶν δέ, τὸ μὲν γέννημα, τὸ
δὲ πρόβλημα, ἢ οὐκ οἶδ᾿ ὅπως ἄν τις
ταῦτα καλέσειεν, ἀφελὼν πάντῃ τῶν
ὁρωμένων. οὐ γὰρ δὴ ὑπέρχυσιν ἀγαθότητος
εἰπεῖν θαρρήσομεν, ὃ τῶν παρ᾿ Ἕλλησι
φιλοσοφησάντων εἰπεῖν τις ἐτόλμησεν,
οἷον κρατήρ τις ὑπερερρύῃ, σαφῶς
οὑτωσὶ λέγων, ἐν οἷς περὶ πρώτου
αἰτίου καὶ δευτέρου φιλοσοφεῖ· μή
ποτε ἀκούσιον τὴν γέννησιν εἰσαγάγωμεν,
καὶ οἷον περίττωμά τι φυσικὸν καὶ
δυσκάθεκτον, ἥκιστα ταῖς περὶ θεότητος
ὑπονοίαις πρέπον. διὰ τοῦτο ἐπὶ τῶν
ἡμετέρων ὅρων ἱστάμενοι τὸ ἀγέννητον
εἰσάγομεν, καὶ τὸ γεννητόν, καὶ τὸ ἐκ
τοῦ πατρὸς ἐκπορευόμενον, ὥς πού φησιν
αὐτὸς ὁ θεὸς καὶ λόγος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">3.
Πότε οὖν ταῦτα; ὑπὲρ τὸ πότε ταῦτα.
εἰ δὲ δεῖ τι καὶ νεανικῶς εἰπεῖν,
ὅτε ὁ πατήρ. πότε δὲ ὁ πατήρ; οὐκ ἦν
ὅτε οὐκ ἦν. τοῦτο οὖν καὶ ὁ υἱός, καὶ
τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον. πάλιν ἐρώτα με,
καὶ πάλιν ἀποκρινοῦμαί σοι. πότε ὁ
υἱὸς γεγέννηται; ὅτε ὁ πατὴρ οὐ
γεγέννηται. πότε δὲ τὸ πνεῦμα
ἐκπεπόρευται; ὅτε ὁ υἱὸς οὐκ
ἐκπεπόρευται, ἀλλὰ γεγέννηται ἀχρόνως
καὶ ὑπὲρ λόγον· εἰ καὶ μὴ δυνάμεθα
τὸ ὑπὲρ χρόνον παραστῆσαι, θέλοντες
χρονικὴν ἐκφυγεῖν ἔμφασιν· τὸ γὰρ
ὅτε, καὶ πρὸ τοῦδε, καὶ μετὰ ταῦτα,
καὶ ἀπ᾿ ἀρχῆς, οὐκ ἄχρονα, κἂν ὅτι
μάλιστα βιαζώμεθα· πλὴν εἰ τὸ
παρεκτεινόμενον τοῖς ἀιδίοις διάστημα
τὸν αἰῶνα λαμβάνοιμεν, τὸ μὴ κινήσει
τινὶ μηδὲ ἡλίου φορᾷ μεριζόμενον καὶ
μετρούμενον, ὅπερ ὁ χρόνος. πῶς οὖν
οὐ συνάναρχα, εἰ συναΐδια; ὅτι ἐκεῖθεν,
εἰ καὶ μὴ μετ᾿ ἐκεῖνον. τὸ μὲν γὰρ
ἄναρχον, καὶ ἀΐδιον· τὸ ἀΐδιον δέ, οὐ
πάντως ἄναρχον, ἕως ἂν εἰς ἀρχὴν
ἀναφέρηται τὸν πατέρα. οὐκ ἄναρχα οὖν
τῷ αἰτίῳ· δῆλον δὲ τὸ αἴτιον ὡς οὐ
πάντως πρεσβύτερον τῶν ὧν ἐστιν αἴτιον·
οὐδὲ γὰρ τοῦ φωτὸς ἥλιος. καὶ ἄναρχά
πως τῷ χρόνῳ, κἂν σὺ μορμολύττῃ τοὺς
ἁπλουστέρους· οὐ γὰρ ὑπὸ χρόνον τὰ
ἐξ ὧν ὁ χρόνος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">4.
Πῶς οὖν οὐκ ἐμπαθὴς ἡ γέννησις; ὅτι
ἀσώματος. εἰ γὰρ ἡ ἐνσώματος ἐμπαθής,
ἀπαθὴς ἡ ἀσώματος. ἐγὼ δέ σε ἀντερήσομαι·
πῶς θεός, εἰ κτίσμα; οὐ γὰρ θεὸς τὸ
κτιζόμενον· ἵνα μὴ λέγω, ὅτι κἀνταῦθα
πάθος, ἂν σωματικῶς λαμβάνηται, οἷον
χρόνος, ἔφεσις, ἀνατύπωσις, φροντίς,
ἐλπίς, λύπη, κίνδυνος, ἀποτυχία,
διόρθωσις· ἃ πάντα καὶ πλείω τούτων
περὶ τὴν κτίσιν, ὡς πᾶσιν εὔδηλον.
θαυμάζω δέ, ὅτι μὴ καὶ τοῦτο τολμᾷς,
συνδυασμούς τινας ἐννοεῖν, καὶ χρόνους
κυήσεως, καὶ κινδύνους ἀμβλώσεως, ὡς
οὐδὲ γεννᾷν ἐγχωροῦν, εἰ μὴ οὕτω
γεγέννηκεν· ἢ πάλιν πτηνῶν τινὰς καὶ
χερσαίων καὶ ἐνύδρων γεννήσεις
ἀπαριθμούμενος, τούτων τινὶ τῶν
γεννήσεων ὑπάγειν τὴν θείαν καὶ
ἀνεκλάλητον, ἢ καὶ τὸν υἱὸν ἀναιρεῖν
ἐκ τῆς καινῆς ὑποθέσεως. καὶ οὐδ᾿
ἐκεῖνο δύνασαι συνιδεῖν, ὅτι ᾧ διάφορος
ἡ κατὰ σάρκα γέννησις, ποῦ γὰρ ἐν τοῖς
σοῖς ἔγνως θεοτόκον παρθένον; τούτῳ
καὶ ἡ πνευματικὴ γέννησις ἐξαλλάττουσα·
μᾶλλον δέ, ᾧ τὸ εἶναι μὴ ταὐτόν, τούτῳ
καὶ τὸ γεννᾷν διάφορον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">5.
Τίς οὖν ἐστὶ πατὴρ οὐκ ἠργμένος;
ὅστις οὐδὲ τοῦ εἶναι ἤρξατο· ᾧ δὲ
τὸ εἶναι ἤρξατο, τούτῳ καὶ τὸ εἶναι
πατρί. οὔκουν πατὴρ ὕστερον, οὐ γὰρ
ἤρξατο· καὶ πατὴρ κυρίως, ὅτι μὴ καὶ
υἱός· ὥσπερ καὶ υἱὸς κυρίως, ὅτι μὴ
καὶ πατήρ. τὰ γὰρ ἡμέτερα οὐ κυρίως,
ὅτι καὶ ἄμφω· οὐ γὰρ τόδε μᾶλλον ἢ
τόδε· καὶ ἐξ ἀμφοῖν ἡμεῖς, οὐχ ἑνός,
ὥστε μερίζεσθαι, καὶ κατ᾿ ὀλίγον
ἄνθρωποι, καὶ ἴσως οὐδὲ ἄνθρωποι,
καὶ οἷοι μὴ τεθελήμεθα, καὶ ἀφιέντες
καὶ ἀφιέμενοι, ὡς μόνας τὰς σχέσεις
λείπεσθαι ὀρφανὰς τῶν πραγμάτων. ἀλλὰ
τὸ ἐγέννησε, φησίν, αὐτό, καὶ τὸ
γεγέννηται, τί ἄλλο, ἢ ἀρχὴν εἰσάγει
γεννήσεως; τί οὖν ἂν μηδὲ τοῦτο λέγωμεν,
ἀλλ᾿ ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς γεγεννημένος, ἵνα
σου ῥᾳδίως φύγωμεν τὰς περιέργους
ἐνστάσεις καὶ φιλοχρόνους; ἆρα γραφὴν
ἀποίσεις καθ᾿ ἡμῶν, ὡς παραχαραττόντων
τι τῆς γραφῆς καὶ τῆς ἀληθείας; ἢ
πᾶσιν εὔδηλον, ὅτι πολλὰ τῶν χρονικῶς
λεγομένων ἐνηλλαγμένως τοῖς χρόνοις
προφέρεται, καὶ μάλιστα παρὰ τῇ συνηθείᾳ
τῆς γραφῆς, οὐχ ὅσα τοῦ παρεληλυθότος
χρόνου μόνον ἐστίν, ἢ τοῦ παρόντος,
ἀλλὰ καὶ ὅσα τοῦ μέλλοντος; ὡς τό·
Ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη; οὔπω γὰρ
ἐφρυάξαντο· καί, Ἐν ποταμῷ διελεύσονται
ποδί· ὅπερ ἐστί, διαβεβήκασι. καὶ
μακρὸν ἂν εἴη πάσας ἀπαριθμεῖν τὰς
τοιαύτας φωνάς, αἳ τοῖς φιλοπόνοις
τετήρηνται.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">6.
Τοῦτο μὲν δὴ τοιοῦτον. οἷον δὲ αὐτῶν
κἀκεῖνο, ὡς λίαν δύσερι καὶ ἀναίσχυντον·
βουληθείς, φασι, γεγέννηκε τὸν υἱόν, ἢ
μὴ βουλόμενος. εἶτα δεσμοῦσιν, ὡς
οἴονται, ἀμφοτέρωθεν ἅμμασιν, οὐκ
ἰσχυροῖς, ἀλλὰ καὶ λίαν σαθροῖς. εἰ
μὲν γὰρ οὐ θέλων, φασί, τετυράννηται.
καὶ τίς ὁ τυραννήσας; καὶ πῶς ὁ
τυραννηθεὶς θεός; εἰ δὲ θέλων, θελήσεως
υἱὸς ὁ υἱός· πῶς οὖν ἐκ τοῦ πατρός;
καὶ καινήν τινα μητέρα τὴν θέλησιν
ἀντὶ τοῦ πατρὸς ἀναπλάττουσιν. ἑν
μὲν οὖν τοῦτο χαρίεν αὐτῶν, ἂν τοῦτο
λέγωσιν, ὅτι τοῦ πάθους ἀποστάντες
ἐπὶ τὴν βούλησιν καταφεύγουσιν· οὐ
γὰρ πάθος ἡ βούλησις. δεύτερον δὲ
ἴδωμεν τὸ ἰσχυρὸν αὐτῶν, ὅ τι λέγουσιν.
ἄριστον δὲ αὐτοῖς συμπλακῆναι πρότερον
ἐγγυτέρω. σὺ δὲ αὐτὸς ὁ λέγων εὐχερῶς
ὅ τι ἂν θέλῃς, ἐκ θέλοντος ὑπέστης
τοῦ σοῦ πατρός, ἢ μὴ θέλοντος; εἰ μὲν
γὰρ ἐξ οὗ θέλοντος, τετυράννηται. τῆς
βίας· καὶ τίς ὁ τυραννήσας αὐτόν; οὐ
γὰρ δὴ τὴν φύσιν ἐρεῖς· ἐκείνη γὰρ
ἔχει καὶ τὸ σωφρονεῖν. εἰ δὲ θέλοντος,
ἀπόλωλέ σοι δι᾿ ὀλίγας συλλαβὰς ὁ
πατήρ. θελήματος γὰρ υἱός, ἀλλ᾿ οὐ
πατρὸς ἀναπέφηνας. ἀλλ᾿ ἐπὶ τὸν θεὸν
μέτειμι καὶ τὰ κτίσματα, καὶ τὸ σὸν
ἐρώτημα προσάγω τῇ σῇ σοφίᾳ. θέλων
ὑπέστησε ὁ θεὸς τὰ πάντα, ἢ βιασθείς;
εἰ μὲν βιασθείς, κἀνταῦθα ἡ τυραννίς,
καὶ ὁ τυραννήσας. εἰ δὲ βουλόμενος,
ἐστέρηται τοῦ θεοῦ καὶ τὰ κτίσματα,
καὶ σὺ πρὸ τῶν ἄλλων, ὁ τοιούτους
ἀνευρίσκων λογισμοὺς καὶ τοιαῦτα
σοφιζόμενος. θελήσει γὰρ μέσῃ τοῦ
κτίστου διατειχίζεται. ἀλλ᾿ ἕτερον,
οἶμαι, θέλων ἐστὶ καὶ θέλησις, γεννῶν
καὶ γέννησις, λέγων καὶ λόγος, εἰ μὴ
μεθύομεν. τὰ μὲν ὁ κινούμενος, τὰ δὲ
οἷον ἡ κίνησις. οὔκουν θελήσεως τὸ
θεληθέν· οὐδὲ γὰρ ἕπεται πάντως· οὐδὲ
τὸ γεννηθὲν γεννήσεως, οὐδὲ τὸ ἀκουσθὲν
ἐκφωνήσεως, ἀλλὰ τοῦ θέλοντος, καὶ
τοῦ γεννῶντος, καὶ τοῦ λέγοντος. τὰ
τοῦ θεοῦ δὲ καὶ ὑπὲρ πάντα ταῦτα, ᾧ
γέννησίς ἐστιν ἴσως ἡ τοῦ γεννᾷν
θέλησις, ἀλλ᾿ οὐδὲν μέσον, εἴ γε καὶ
τοῦτο δεξόμεθα ὅλως, ἀλλὰ μὴ καὶ
θελήσεως κρείττων ἡ γέννησις.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">7.
Βούλει τι προσπαίξω καὶ τὸν πατέρα;
παρὰ σοῦ γὰρ ἔχω τὰ τοιαῦτα τολμᾷν.
θέλων θεὸς ὁ πατήρ, ἢ μὴ θέλων. καὶ
ὅπως ἀποφεύξῃ τὸ σὸν περιδέξιον, εἰ
μὲν δὴ θέλων, πότε τοῦ θέλειν ἠργμένος;
οὐ γὰρ πρὶν εἶναι· οὐδὲ γὰρ ἦν τι
πρότερον. ἢ τὸ μὲν αὐτοῦ θελῆσαν, τὸ
δὲ θεληθέν; μεριστὸς οὖν. πῶς δὲ οὐ
θελήσεως καὶ οὗτος, κατὰ σέ, πρόβλημα;
εἰ δὲ οὐ θέλων, τί τὸ βιασάμενον εἰς
τὸ εἶναι; καὶ πῶς θεός, εἰ βεβίασται,
καὶ ταῦτα οὐκ ἄλλο τι ἢ αὐτὸ τὸ εἶναι
θεός; πῶς οὖν γεγέννηται; πῶς ἔκτισται,
εἴπερ ἔκτισται κατὰ σέ; καὶ γὰρ καὶ
τοῦτο τῆς αὐτῆς ἀπορίας. τάχα ἂν
εἴποις, βουλήσει καὶ λόγῳ. ἀλλ᾿ οὔπω
λέγεις τὸ πᾶν. πῶς γὰρ ἔργου δύναμιν
ἔσχεν ἡ βούλησις καὶ ὁ λόγος; ἔτι
λείπεται λέγειν. οὐ γὰρ οὕτως ἄνθρωπος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">8.
Πῶς οὖν γεγέννηται; οὐκ ἂν ἦν μεγάλη
ἡ γέννησις, εἰ σοὶ κατελαμβάνετο, ὃς
οὐδὲ τὴν ἰδίαν ἐπίστῃ γέννησιν, ἢ
μικρόν τι ταύτης κατείληφας, καὶ ὅσον
αἰσχύνῃ λέγειν· ἔπειτα οἴει τὸ πᾶν
γινώσκειν; πολλὰ ἂν κάμοις πρότερον,
ἢ εὕροις λόγους συμπήξεως, μορφώσεως,
φανερώσεως, ψυχῆς πρὸς σῶμα δεσμόν,
νοῦ πρὸς ψυχήν, λόγου πρὸς νοῦν,
κίνησιν, αὔξησιν, τροφῆς ἐξομοίωσιν,
αἴσθησιν, μνήμην, ἀνάμνησιν, τἄλλα ἐξ
ὧν συνέστηκας· καὶ τίνα μὲν τοῦ
συναμφοτέρου ψυχῆς καὶ σώματος, τίνα
δὲ τὰ μεμερισμένα, τίνα δὲ ἃ παρ᾿
ἀλλήλων λαμβάνουσιν· ὧν γὰρ ὕστερον
ἡ τελείωσις, τούτων οἱ λόγοι μετὰ τῆς
γεννήσεως. εἰπὲ τίνες· καὶ μηδὲ τότε
φιλοσοφήσῃς θεοῦ γέννησιν· οὐ γὰρ
ἀσφαλές. εἰ μὲν γὰρ τὴν σὴν γινώσκεις,
οὐ πάντως καὶ τὴν τοῦ θεοῦ· εἰ δὲ
μηδὲ τὴν σήν, πῶς τὴν τοῦ θεοῦ; ὅσῳ
γὰρ θεὸς ἀνθρώπου δυστεκμαρτότερος,
τοσούτῳ καὶ τῆς σῆς γεννήσεως ἀληπτοτέρα
ἡ ἄνω γέννησις. εἰ δὲ ὅτι μή σοι
κατείληπται, διὰ τοῦτο οὐδὲ γεγέννηται,
ὥρα σοι πολλὰ διαγράφειν τῶν ὄντων,
ἃ μὴ κατείληφας, καὶ πρό γε ἁπάντων
τὸν θεὸν αὐτόν· οὐδὲ γὰρ ὅ τι ποτέ
ἐστιν εἰπεῖν ἔχεις, καὶ εἰ λίαν
τολμηρὸς εἶ, καὶ τὰ περιττὰ μεγαλόψυχος.
κατάβαλέ σου τὰς ῥεύσεις, καὶ τὰς
διαιρέσεις, καὶ τὰς τομάς, καὶ τὸ ὡς
περὶ σώματος διανοεῖσθαι τῆς ἀσωμάτου
φύσεως· καὶ τάχα ἂν ἄξιόν τι διανοηθείης
θεοῦ γεννήσεως. πῶς γεγέννηται; πάλιν
γὰρ τὸ αὐτὸ φθέγξομαι δυσχεραίνων.
θεοῦ γέννησις σιωπῇ τιμάσθω. μέγα σοι
τὸ μαθεῖν, ὅτι γεγέννηται. τὸ δὲ πῶς,
οὐδὲ ἀγγέλοις ἐννοεῖν, μὴ ὅτι γέ σοι
νοεῖν συγχωρήσομεν. βούλει παραστήσω
τὸ πῶς; ὡς οἶδεν ὁ γεννήσας πατήρ, καὶ
ὁ γεννηθεὶς υἱός. τὸ δὲ ὑπὲρ ταῦτα
νέφει κρύπτεται, τὴν σὴν διαφεῦγον
ἀμβλυωπίαν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">9.
Ὄντα οὖν γεγέννηκεν, ἢ οὐκ ὄντα; τῶν
ληρημάτων· περὶ ἐμὲ καὶ σὲ ταῦτα, οἳ
τὸ μέν τι ἦμεν, ὥσπερ ἐν τῇ ὀσφύι τοῦ
Ἀβραὰμ ὁ Λευί, τὸ δὲ γεγόναμεν· ὥστε
ἐξ ὄντων τρόπον τινὰ τὸ ἡμέτερον, καὶ
οὐκ ὄντων· ἐναντίως περὶ τὴν ἀρχέγονον
ὕλην ὑποστᾶσαν σαφῶς ἐξ οὐκ ὄντων,
κἄν τινες ἀγένητον ἀναπλάττωσιν.
ἐνταῦθα δὲ σύνδρομον τῷ εἶναι τὸ
γεγεννῆσθαι, καὶ ἀπ᾿ ἀρχῆς· ὥστε
ποῦ θήσεις τὸ ἀμφίκρημνον τοῦτο
ἐρώτημα; τί γὰρ τοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς
πρεσβύτερον, ἵν᾿ ἐκεῖ θῶμεν τὸ εἶναί
ποτε τοῦ υἱοῦ, ἢ τὸ μὴ εἶναι; ἀμφοτέρως
γὰρ τὸ ἀπ᾿ ἀρχῆς λυθήσεται. εἰ μή
σοι καὶ ὁ πατήρ, πάλιν ἐρωτώντων ἡμῶν,
ἐξ ὄντων, ἢ ἐξ οὐκ ὄντων, κινδυνεύσειεν
ἢ δὶς εἶναι, ὃ μὲν προών, ὃ δὲ ὤν, ἢ
ταὐτὸν τῷ υἱῷ παθεῖν, ἐξ οὐκ ὄντων
εἶναι, διὰ τὰ σὰ τῶν ἐρωτημάτων
παίγνια, καὶ τὰς ἐκ ψάμμων οἰκοδομάς,
αἳ μηδὲ αὔραις ἵστανται. ἐγὼ μὲν οὖν
οὐδέτερον τούτων δέχομαι, καὶ τὴν
ἐρώτησίν φημι τὸ ἄτοπον ἔχειν, οὐχὶ
τὸ ἄπορον τὴν ἀπάντησιν. εἰ δέ σοι
φαίνεται ἀναγκαῖον εἶναι τὸ ἕτερον
ἀληθεύειν ἐπὶ παντός, κατὰ τὰς σὰς
διαλεκτικὰς ὑπολήψεις, δέξαι μού τι
μικρὸν ἐρώτημα. ὁ χρόνος ἐν χρόνῳ, ἢ
οὐκ ἐν χρόνῳ; εἰ μὲν οὖν ἐν χρόνῳ,
τίνι τούτῳ; καὶ τί παρὰ τοῦτον ὄντι;
καὶ πῶς περιέχοντι; εἰ δὲ οὐκ ἐν
χρόνῳ, τίς ἡ περιττὴ σοφία χρόνον
εἰσάγειν ἄχρονον; τοῦ δέ, Νῦν ἐγὼ
ψεύδομαι, δὸς τὸ ἕτερον, ἢ ἀληθεύεσθαι
μόνον, ἢ ψεύδεσθαι· οὐ γὰρ ἀμφότερα
δώσομεν. ἀλλ᾿ οὐκ ἐνδέχεται. ἢ γὰρ
ψευδόμενος ἀληθεύσει, ἢ ἀληθεύων
ψεύσεται· πᾶσα ἀνάγκη. τί οὖν θαυμαστόν,
ὥσπερ ἐνταῦθα συμβαίνει τὰ ἐναντία,
οὕτως ἐκεῖσε ἀμφότερα ψεύδεσθαι, καὶ
οὕτω σοι τὸ σοφὸν ἠλίθιον ἀναφανήσεται;
ἑν ἔτι μοι λῦσον τῶν αἰνιγμάτων·
σεαυτῷ δὲ γεννωμένῳ παρῆς; πάρει δὲ
νῦν; ἢ οὐδέτερον; εἰ μὲν γὰρ καὶ
παρῆς, καὶ πάρει, ὡς τίς, καὶ τίνι; καὶ
πῶς ὁ εἷς ἄμφω γεγόνατε; εἰ δὲ μηδέτερον
τῶν εἰρημένων, πῶς σεαυτοῦ χωρίζῃ;
καὶ τίς ἡ αἰτία τῆς διαζεύξεως; ἀλλ᾿
ἀπαίδευτον τὸ περὶ τοῦ ἑνός, εἰ ἑαυτῷ
πάρεστιν, ἢ μή, πολυπραγμονεῖν. ταῦτα
γὰρ ἐπ᾿ ἄλλων, οὐχ ἑαυτοῦ λέγεται.
ἀπαιδευτότερον, εὖ ἴσθι, τὸ ἀπ᾿ ἀρχῆς
γεγεννημένον, εἰ ἦν πρὸ τῆς γεννήσεως,
ἢ οὐκ ἦν, διευθύνεσθαι. οὗτος γὰρ περὶ
τῶν χρόνῳ διαιρετῶν ὁ λόγος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">10.
Ἀλλ᾿ οὐ ταὐτόν, φησι, τὸ ἀγέννητον
καὶ τὸ γεννητόν. εἰ δὲ τοῦτο, οὐδὲ ὁ
υἱὸς τῷ πατρὶ ταὐτόν. ὅτι μὲν φανερῶς
ὁ λόγος οὗτος ἐκβάλλει τὸν υἱὸν τῆς
θεότητος, ἢ τὸν πατέρα, τί χρὴ λέγειν;
εἰ γὰρ τὸ ἀγέννητον οὐσία θεοῦ, τὸ
γεννητὸν οὐκ οὐσία· εἰ δὲ τοῦτο, οὐκ
ἐκεῖνο. τίς ἀντερεῖ λόγος; ἑλοῦ τοίνυν
τῶν ἀσεβειῶν ὁποτέραν βούλει, ὦ κεινὲ
θεολόγε, εἴπερ ἀσεβεῖν πάντως ἐσπούδακας.
ἔπειτα πῶς οὐ ταὐτὸν λέγεις τὸ
ἀγέννητον καὶ τὸ γεννητόν; εἰ μὲν τὸ
μὴ ἐκτισμένον καὶ ἐκτισμένον, κἀγὼ
δέχομαι. οὐ γὰρ ταὐτὸν τῇ φύσει τὸ
ἄναρχον καὶ τὸ κτιζόμενον. εἰ δὲ τὸ
γεγεννηκὸς καὶ τὸ γεγεννημένον οὐ
ταυτὸν λέγεις, οὐκ ὀρθῶς λέγεται.
ταὐτὸν γὰρ εἶναι πᾶσα ἀνάγκη. αὕτη
γὰρ φύσις γεννήματος, ταὐτὸν εἶναι
τῷ γεγεννηκότι κατὰ τὴν φύσιν. ἢ οὕτω
πάλιν· πῶς λέγεις τὸ ἀγέννητον καὶ
τὸ γεννητόν; εἰ μὲν γὰρ τὴν ἀγεννησίαν
αὐτὴν καὶ τὴν γέννησιν, οὐ ταὐτόν·
εἰ δὲ οἷς ὑπάρχει ταῦτα, πῶς οὐ
ταὐτόν; ἐπεὶ καὶ τὸ ἄσοφον καὶ τὸ
σοφὸν ἀλλήλοις μὲν οὐ ταὐτά, περὶ
ταὐτὸν δέ, τὸν ἄνθρωπον· καὶ οὐκ
οὐσίας τέμνει, περὶ δὲ τὴν αὐτὴν
οὐσίαν τέμνεται. ἢ καὶ τὸ ἀθάνατον,
καὶ τὸ ἄκακον, καὶ τὸ ἀναλλοίωτον
οὐσία θεοῦ. ἀλλ᾿ εἰ τοῦτο, πολλαὶ
οὐσίαι θεοῦ, καὶ οὐ μία. ἢ σύνθετον
ἐκ τούτων τὸ θεῖον. οὐ γὰρ ἀσυνθέτως
ταῦτα, εἴπερ οὐσίαι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">11.
Ταῦτα μὲν οὔ φασι, κοινὰ γὰρ καὶ
ἄλλων. ὃ δὲ μόνου θεοῦ καὶ ἴδιον,
τοῦτο οὐσία. οὐκ ἂν μὲν συγχωρήσαιεν
εἶναι μόνου θεοῦ τὸ ἀγέννητον οἱ καὶ
τὴν ὕλην καὶ τὴν ἰδέαν συνεισάγοντες
ὡς ἀγέννητα. τὸ γὰρ Μανιχαίων πορρωτέρω
ῥίψωμεν σκότος. πλὴν ἔστω μόνου θεοῦ.
τί δὲ ὁ Ἀδάμ; οὐ μόνος πλάσμα θεοῦ;
καὶ πάνυ, φήσεις. ἆρ᾿ οὖν καὶ μόνος
ἄνθρωπος; οὐδαμῶς. τί δή ποτε; ὅτι μὴ
ἀνθρωπότης ἡ πλάσις· καὶ γὰρ τὸ
γεννηθὲν ἄνθρωπος. οὕτως οὐδὲ τὸ
ἀγέννητον μόνον θεός, εἰ καὶ μόνου
πατρός, ἀλλὰ δέξαι καὶ τὸ γεννητὸν
εἶναι θεόν. ἐκ θεοῦ γάρ, εἰ καὶ λίαν
εἶ φιλαγέννητος. ἔπειτα πῶς οὐσίαν
θεοῦ λέγεις, οὐ τὴν τοῦ ὄντος θέσιν,
ἀλλὰ τὴν τοῦ μὴ ὄντος ἀναίρεσιν; τὸ
γὰρ μὴ ὑπάρχειν αὐτῷ γέννησιν ὁ λόγος
δηλοῖ, οὐχ ὃ τὴν φύσιν ἐστὶ παρίστησιν,
οὐδ᾿ ὃ ὑπάρχει τὸ μὴ ἔχον γέννησιν.
τίς οὖν οὐσία θεοῦ; τῆς σῆς ἀπονοίας
τοῦτο λέγειν, ὃς πολυπραγμονεῖς καὶ
τὴν γέννησιν. ἡμῖν δὲ μέγα, κἂν εἴποτε
καὶ εἰς ὕστερον τοῦτο μάθοιμεν,
λυθέντος ἡμῖν τοῦ ζόφου καὶ τῆς
παχύτητος, ὡς ἡ τοῦ ἀψευδοῦς ὑπόσχεσις.
τοῦτο μὲν οὖν καὶ νοείσθω καὶ ἐλπιζέσθω
τοῖς ἐπὶ τούτῳ καθαιρομένοις. ἡμεῖς
δὲ τοσοῦτον εἰπεῖν θαρρήσωμεν, ὅτι
εἰ καὶ μέγα τῷ πατρὶ τὸ μηδαμόθεν
ὡρμῆσθαι, οὐκ ἔλαττον τῷ υἱῷ τὸ ἐκ
τοιούτου πατρός. τῆς τε γὰρ τοῦ ἀναιτίου
δόξης μετέχοι ἄν, ὅτι ἐκ τοῦ ἀναιτίου,
καὶ πρόσεστι τὸ τῆς γεννήσεως, πρᾶγμα
τοσοῦτον καὶ οὕτω σεβάσμιον τοῖς μὴ
πάντῃ χαμαιπετέσι καὶ ὑλικοῖς τὴν
διάνοιαν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">12.
Ἀλλ᾿ εἰ ταὐτὸν τῷ πατρί, φασιν, ὁ
υἱὸς κατ᾿ οὐσίαν, ἀγέννητος δὲ ὁ
πατήρ, ἔσται τοῦτο καὶ ὁ υἱός. καλῶς,
εἴπερ οὐσία θεοῦ τὸ ἀγέννητον, ἵν᾿
ᾖ τις καινὴ μίξις, γεννητοαγέννητον.
εἰ δὲ περὶ οὐσίαν ἡ διαφορά, τί τοῦτο
ὡς ἰσχυρὸν λέγεις; ἢ καὶ σὺ πατὴρ
τοῦ πατρός, ἵνα μηδενὶ λείπῃ τοῦ σοῦ
πατρός, ἐπειδὴ ταὐτὸν εἶ κατ᾿ οὐσίαν;
ἢ δῆλον ὅτι, τῆς ἰδιότητος ἀκινήτου
μενούσης, ζητήσομεν οὐσίαν θεοῦ, ἥ τις
ποτέ ἐστιν, εἴπερ ζητήσομεν; ὅτι δὲ
οὐ ταὐτὸν ἀγέννητον καὶ θεός, ὧδε ἂν
μάθοις. εἰ ταὐτὸν ἦν, ἔδει πάντως,
ἐπειδὴ τινῶν θεὸς ὁ θεός, τινῶν εἶναι
καὶ τὸ ἀγέννητον· ἢ ἐπεὶ μηδενὸς τὸ
ἀγέννητον, μηδὲ τὸν θεὸν εἶναι τινῶν.
τὰ γὰρ πάντῃ ταὐτὰ καὶ ὁμοίως
ἐκφέρεται. ἀλλὰ μὴν οὐ τινῶν τὸ
ἀγέννητον, τίνων γάρ; καὶ τινῶν θεὸς
ὁ θεός, πάντων γάρ. πῶς οὖν ἂν εἴη
ταὐτὸν θεὸς καὶ ἀγέννητον; καὶ πάλιν,
ἐπειδὴ τὸ ἀγέννητον καὶ τὸ γεννητὸν
ἀντίκειται ἀλλήλοις, ὡς ἕξις καὶ
στέρησις, ἀνάγκη καὶ οὐσίας εἰσαχθῆναι
ἀντικειμένας ἀλλήλαις. ὅπερ οὐ δέδοται·
ἢ ἐπειδὴ πάλιν αἱ ἕξεις τῶν στερήσεων
πρότεραι, καὶ ἀναιρετικαὶ τῶν ἕξεων
αἱ στερήσεις, μὴ μόνον πρεσβυτέραν
εἶναι τῆς τοῦ πατρὸς οὐσίας τὴν τοῦ
υἱοῦ, ἀλλὰ καὶ ἀναιρουμένην ὑπὸ τοῦ
πατρός, ὅσον ἐπὶ ταῖς σαῖς ὑποθέσεσι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">13.
Τίς ἔτι λόγος αὐτοῖς τῶν ἀφύκτων;
τάχα ἂν ἐπ᾿ ἐκεῖνο καταφύγοιεν
τελευταῖον· ὡς εἰ μὲν οὐ πέπαυται
τοῦ γεννᾷν ὁ θεός, ἀτελὴς ἡ γέννησις,
καί ποτε παύσεται· εἰ πέπαυται δέ,
πάντως καὶ ἤρξατο. πάλιν οἱ σωματικοὶ
τὰ σωματικά. ἐγὼ δὲ εἰ μὲν ἀΐδιον
αὐτῷ τὸ γεννᾶσθαι, ἢ μή, οὔπω λέγω,
ἕως ἂν τὸ Πρὸ πάντων βουνῶν γεννᾷ με
ἀκριβῶς ἐπισκέψωμαι. οὐχ ὁρῶ δὲ τίς
ἡ ἀνάγκη τοῦ λόγου. εἰ γὰρ ἦρκται
κατ᾿ αὐτοὺς τὸ παυσόμενον, οὐκ ἦρκται
πάντως τὸ μὴ παυσόμενον. τί τοίνυν
ἀποφανοῦνται περὶ ψυχῆς, ἢ τῆς
ἀγγελικῆς φύσεως; εἰ μὲν ἦρκται, καὶ
παύσεται· εἰ δὲ οὐ παύσεται, δῆλον
ὅτι κατ᾿ αὐτοὺς οὐδὲ ἦρκται. ἀλλὰ
μὴν καὶ ἦρκται, καὶ οὐ παύσεται. οὐκ
ἄρα ἦρκται κατ᾿ αὐτοὺς τὸ παυσόμενον.
ὁ μὲν οὖν ἡμέτερος λόγος· ὥσπερ ἵππου,
καὶ βοός, καὶ ἀνθρώπου, καὶ ἑκάστου
τῶν ὑπὸ τὸ αὐτὸ εἶδος, εἷς λόγος
ἐστί, καὶ ὃ μὲν ἂν μετέχῃ τοῦ λόγου,
τοῦτο καὶ κυρίως λέγεσθαι, ὃ δ᾿ ἂν μὴ
μετέχῃ, τοῦτο ἢ μὴ λέγεσθαι, ἢ μὴ
κυρίως λέγεσθαι. οὕτω δὲ καὶ θεοῦ μίαν
οὐσίαν εἶναι, καὶ φύσιν. καὶ κλῆσιν,
κἂν ἐπινοίαις τισὶ διαιρουμέναις
συνδιαιρῆται καὶ τὰ ὀνόματα· καὶ ὃ
μὲν ἂν κυρίως λέγηται, τοῦτο καὶ εἶναι
θεόν· ὃ δ᾿ ἂν ᾖ κατὰ φύσιν, τοῦτο καὶ
ἀληθῶς ὀνομάζεσθαι· εἴπερ μὴ ἐν
ὀνόμασιν, ἀλλ᾿ ἐν πράγμασίν ἐστιν
ἡμῖν ἡ ἀλήθεια. οἱ δέ, ὥσπερ δεδοικότες
μὴ πάντα κινεῖν κατὰ τῆς ἀληθείας,
θεὸν μὲν εἶναι τὸν υἱὸν ὁμολογοῦσιν,
ὅταν βιασθῶσι τῷ λόγῳ καὶ ταῖς
μαρτυρίαις, ὁμώνυμον δὲ καὶ μόνης
κοινωνοῦντα τῆς κλήσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">14.
Ὅταν δὲ ἀνθυποφέρωμεν αὐτοῖς· τί
οὖν; οὐ κυρίως θεὸς ὁ υἱός, ὥσπερ οὐδὲ
ζῷον τὸ γεγραμμένον; πῶς οὖν θεός, εἰ
μὴ κυρίως θεός; τί γὰρ κωλύει, φασί, καὶ
ὁμώνυμα ταῦτα εἶναι, καὶ κυρίως
ἀμφότερα λέγεσθαι; καὶ προσοίσουσιν
ἡμῖν τὸν κύνα, τὸν χερσαῖον, καὶ τὸν
θαλάττιον, ὁμώνυμά τε ὄντα, καὶ κυρίως
λεγόμενα, ἔστι γάρ τι καὶ τοιοῦτον
εἶδος ἐν τοῖς ὁμωνύμοις, καὶ εἴτε τι
ἄλλο τῇ αὐτῇ προσχρῆται προσηγορίᾳ,
καὶ μετέχει ταύτης ἐπ᾿ ἴσης, τῇ φύσει
διεστηκός. ἀλλ᾿ ἐκεῖ μέν, ὦ βέλτιστε,
δύο φύσεις τιθεὶς ὑπὸ τὴν αὐτὴν
προσηγορίαν, οὐδὲν ἀμείνω τὴν ἑτέραν
τῆς ἑτέρας εἰσάγεις, οὐδὲ τὴν μὲν
πρότερον, τὴν δὲ ὕστερον, οὐδὲ τὴν
μὲν μᾶλλον, τὴν δὲ ἧττον οὖσαν τοῦθ᾿
ὅπερ λέγεται. οὐδὲ γάρ τι συνέζευκται
τὸ ταύτην παρέχον αὐταῖς τὴν ἀνάγκην.
οὐ γὰρ ὁ μὲν μᾶλλον κύων, ὁ δὲ ἧττον
τοῦ ἑτέρου κυνός, οἷον ὁ θαλάττιος
τοῦ χερσαίου, ἢ ὁ χερσαῖος ἔμπαλιν
τοῦ θαλαττίου· διὰ τί γάρ, ἢ κατὰ τίνα
λόγον; ἀλλ᾿ ἐν ὁμοτίμοις πράγμασι καὶ
διαφόροις ἡ κοινωνία τῆς κλήσεως.
ἐνταῦθα δὲ τῷ θεῷ παραζευγνὺς τὸ
σεβάσμιον, καὶ τὸ ὑπὲρ πᾶσαν οὐσίαν
εἶναι καὶ φύσιν. ὃ μόνου θεοῦ καὶ
οἱονεὶ φύσις θεότητος, εἶτα τῷ πατρὶ
μὲν τοῦτο διδούς, τὸν υἱὸν δὲ ἀποστερῶν
καὶ ὑποτιθείς, καὶ τὰ δεύτερα νέμων
αὐτῷ τῆς τιμῆς καὶ τῆς προσκυνήσεως,
κἂν ταῖς συλλαβαῖς χαρίζῃ τὸ ὅμοιον,
τῷ πράγματι τὴν θεότητα περικόπτεις,
καὶ μεταβαίνεις κακούργως ἀπὸ τῆς τὸ
ἴσον ἐχούσης ὁμωνυμίας ἐπὶ τὴν τὰ
μὴ ἴσα συνδέουσαν· ὥστε ὁ γραπτός σοι
καὶ ὁ ζῶν ἄνθρωπος μᾶλλον ἢ οἱ τοῦ
ὑποδείγματος κύνες τῇ θεότητι
πλησιάζουσιν. ἢ δὸς ἀμφοτέροις, ὥσπερ
τὴν κοινωνίαν τῆς κλήσεως, οὕτω δὲ
καὶ τὴν ὁμοτιμίαν τῶν φύσεων, εἰ καὶ
διαφόρους ταύτας εἰσάγεις· καὶ
καταλέλυκάς σου τοὺς κύνας, οὓς ἐξηῦρες
κατὰ τῆς ἀνισότητος. τί γὰρ ὄφελος
τῆς ὁμωνυμίας, εἰ τὸ ἰσότιμον μὴ
ἔχοιεν οἱ παρά σου διαιρούμενοι; οὐ
γὰρ ἵνα ἰσότιμα δείξῃς, ἀλλ᾿ ἵνα
ἀνισότιμα, πρὸς τὴν ὁμωνυμίαν καὶ
τοὺς κύνας κατέφυγες. πῶς ἄν τις
ἐλεγχθείη μᾶλλον καὶ ἑαυτῷ μαχόμενος
καὶ θεότητι;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">15.
Ἐὰν δὲ λεγόντων ἡμῶν, ὅτι τῷ αἰτίῳ
μείζων ὁ πατὴρ τοῦ υἱοῦ, προσλαβόντες
τὴν Τὸ δὲ αἴτιον φύσει πρότασιν, ἔπειτα
τὸ Μεῖζον τῇ φύσει συνάγωσιν· οὐκ
οἶδα πότερον ἑαυτοὺς παραλογίζονται,
ἢ τοὺς πρὸς οὓς ὁ λόγος. οὐ γὰρ ἁπλῶς
ὅσα κατά τινος λέγεται, ταῦτα καὶ κατὰ
τοῦ ὑποκειμένου τούτῳ ῥηθήσεται·
ἀλλὰ δῆλον κατὰ τίνος, καὶ τίνα. ἐπεὶ
τί κωλύει κἀμὲ ταύτην πρότασιν
ποιησάμενον τήν, ὅτι ὁ πατὴρ μείζων
τῇ φύσει, ἔπειτα προσλαβόντα τὸ Φύσει
δὲ οὐ πάντως μείζων οὐδὲ πατήρ, ἐντεῦθεν
συναγαγεῖν τὸ Μεῖζον οὐ πάντως μεῖζον·
ἤ, Ὁ πατὴρ οὐ πάντως πατήρ. εἰ βούλει
δὲ οὕτως· ὁ θεός, οὐσία· ἡ οὐσία δέ,
οὐ πάντως θεός· τὸ ἑξῆς αὐτὸς συνάγαγε·
ὁ θεός, οὐ πάντως θεός. ἀλλ᾿ οἶμαι,
παρὰ τὸ πῇ καὶ ἁπλῶς ὁ παραλογισμὸς
οὗτος, ὡς τοῖς περὶ ταῦτα τεχνολογεῖν
σύνηθες. ἡμῶν γὰρ τὸ μεῖζον τῇ τοῦ
αἰτίου φύσει διδόντων, αὐτοὶ τὸ τῇ
φύσει μεῖζον ἐπάγουσιν· ὥσπερ ἂν εἰ
καὶ λεγόντων ἡμῶν, ὅτι ὁ δεῖνα νεκρὸς
ἄνθρωπος, ἁπλῶς ἐπῆγον αὐτοὶ τὸν
ἄνθρωπον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">16.
Ἐκεῖνο δὲ πῶς παραδράμωμεν, οὐδενὸς
ἧττον τῶν εἰρημένων ὂν ἀξιάγαστον;
Ὁ πατήρ, φησιν, οὐσίας, ἢ ἐνεργείας
ὄνομα; ὡς ἀμφοτέρωθεν ἡμᾶς δήσοντες,
εἰ μὲν οὐσίας φήσομεν, συνθησομένους
ἑτεροούσιον εἶναι τὸν υἱόν, ἐπειδὴ
μία μὲν οὐσία θεοῦ, ταύτην δέ, ὡς οὗτοι,
προκατείληφεν ὁ πατήρ· εἰ δὲ ἐνεργείας,
ποίημα σαφῶς ὁμολογήσοντας, ἀλλ᾿ οὐ
γέννημα. οὗ γὰρ ὁ ἐνεργῶν, ἐκεῖ πάντως
καὶ τὸ ἐνεργούμενον. καὶ πῶς τῷ
πεποιηκότι ταὐτὸν τὸ πεποιημένον,
θαυμάζειν φήσουσι. σφόδρα ἂν ᾐδέσθην
ὑμῶν καὶ αὐτὸς τὴν διαίρεσιν, εἰ τῶν
δύο τὸ ἕτερον δέξασθαι ἦν ἀναγκαῖον,
ἀλλὰ μὴ τὰ δύο διαφυγόντα τρίτον
εἰπεῖν ἀληθέστερον· ὅτι οὔτε οὐσίας
ὄνομα ὁ πατήρ, ὦ σοφώτατοι, οὔτε
ἐνεργείας, σχέσεως δὲ καὶ τοῦ πῶς
ἔχει πρὸς τὸν υἱὸν ὁ πατήρ, ἢ ὁ υἱὸς
πρὸς τὸν πατέρα. ὡς γὰρ παρ᾿ ἡμῖν αἱ
κλήσεις αὗται τὸ γνήσιον καὶ οἰκεῖον
γνωρίζουσιν, οὕτω κἀκεῖ τὴν τοῦ
γεγεννημένου πρὸς τὸ γεγεννηκὸς
ὁμοφυίαν σημαίνουσιν. ἔστω δέ, ὑμῶν
χάριν, καὶ οὐσίας τις ὁ πατήρ· συνεισάξει
τὸν υἱόν, οὐκ ἀλλοτριώσει, κατὰ τὰς
κοινὰς ἐννοίας καὶ τὴν τῶν κλήσεων
τούτων δύναμιν. ἔστω καὶ ἐνεργείας,
εἰ τοῦτο δοκεῖ· οὐδὲ οὕτως ἡμᾶς
αἱρήσετε. αὐτὸ δὲ τοῦτο ἐνηργηκὼς
ἂν εἴη τὸ ὁμοούσιον, εἰ καὶ ἄτοπος
ἄλλως ἢ τῆς περὶ τοῦτο ἐνεργείας
ὑπόληψις. ὁρᾷς ὅπως ὑμῶν, καὶ
κακομαχεῖν ἐθελόντων, τὰς στροφὰς
διαφεύγομεν; ἐπεὶ δέ σου τὸ ἐν τοῖς
λογισμοῖς καὶ ταῖς στροφαῖς ἄμαχον
ἔγνωμεν, ἴδωμέν σου καὶ τὴν ἐκ τῶν
θείων λογίων ἰσχύν, ἂν ἄρα δέξῃ
κἀντεῦθεν πείθειν ἡμᾶς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">17.
Ἡμεῖς μὲν γὰρ ἐκ μεγάλων καὶ ὑψηλῶν
τῶν φωνῶν τοῦ υἱοῦ τὴν θεότητα καὶ
κατειλήφαμεν, καὶ κηρύσσομεν. τίνων
τούτων; τῆς θεός, τῆς λόγος, ὁ ἐν ἀρχῇ,
ὁ μετὰ τῆς ἀρχῆς, ἡ ἀρχή· Ἐν ἀρχῇ
ἦν ὁ λόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν
θεόν, καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος· καί, Μετά
σου ἡ ἀρχή· καί, Ὁ καλῶν αὐτὴν ἀπὸ
γενεῶν ἀρχήν. ἐπειδὴ υἱὸς μονογενής·
Ὁ μονογενὴς υἱός, ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον
τοῦ πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο. ὁδός,
ἀλήθεια, ζωή, φῶς· Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός,
καὶ ἡ ἀλήθεια, καὶ ἡ ζωή· καί, Ἐγώ
εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου. σοφία, δύναμις·
Χριστὸς θεοῦ δύναμις, καὶ θεοῦ σοφία.
ἀπαύγασμα, χαρακτήρ, εἰκών, σφραγίς·
Ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ
τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ· καί, Εἰκὼν τῆς
ἀγαθότητος· καί, Τοῦτον γὰρ ὁ πατὴρ
ἐσφράγισεν ὁ θεός. κύριος, βασιλεύς, ὁ
ὤν, ὁ παντοκράτωρ· Ἔβρεξε κύριος πῦρ
παρὰ κυρίου· καί, Ῥάβδος εὐθύτητος ἡ
ῥάβδος τῆς βασιλείας σου· καί, Ὁ ὤν,
καὶ ὁ ἦν, καὶ ὁ ἐρχόμενος, καὶ ὁ
παντοκράτωρ. σαφῶς περὶ τοῦ υἱοῦ
λεγόμενα, καὶ ὅσα τῆς αὐτῆς τούτοις
ἐστὶ δυνάμεως, ὧν οὐδὲν ἐπίκτητον,
οὐδὲ ὕστερον τῷ υἱῷ προσγενόμενον,
ἢ τῷ πνεύματι, ὥσπερ οὐδὲ αὐτῷ τῷ
πατρί. οὐ γὰρ ἐκ προσθήκης τὸ τέλειον.
οὐ γὰρ ἦν ὅτε ἄλογος ἦν, οὐδὲ ἦν ὅτε
οὐ πατήρ, οὐδὲ ἦν ὅτε οὐκ ἀληθής, ἢ
ἄσοφος, ἢ ἀδύνατος, ἢ ζωῆς ἐνδεής, ἢ
λαμπρότητος, ἢ ἀγαθότητος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">18.
Σὺ δέ μοι καταρίθμει πρὸς ταῦτα τὰ
τῆς ἀγνωμοσύνης ῥήματα, τὸ θεός μου
καὶ θεὸς ὑμῶν, τὸ μείζων, τὸ ἔκτισε,
τὸ ἐποίησε, τὸ ἡγίασεν. εἰ βούλει δέ,
καὶ τὸ δοῦλον, καὶ τὸ ὑπήκοον· τὸ
δέδωκε, τὸ ἔμαθε, τὸ ἐντέταλται, τὸ
ἀπέσταλται, τὸ μὴ δύνασθαι ἀφ᾿ ἑαυτοῦ
τι ποιεῖν, ἢ λέγειν, ἢ κρίνειν, ἢ
δωρεῖσθαι, ἢ βούλεσθαι. ἔτι δὲ καὶ
ταῦτα, τὴν ἄγνοιαν, τὴν ὑποταγήν, τὴν
εὐχήν, τὴν ἐρώτησιν, τὴν προκοπήν, τὴν
τελείωσιν. πρόσθες, εἰ βούλει, καὶ ὅσα
τούτων ταπεινότερα, τὸ ὑπνοῦν, τὸ
πεινῆν, τὸ κοπιᾶν, τὸ δακρύειν, τὸ
ἀγωνιᾶν, τὸ ὑποδύεσθαι. τάχα δ᾿ ἂν
ὀνειδίσαις καὶ τὸν σταυρόν, καὶ τὸν
θάνατον. τὴν γὰρ ἔγερσιν καὶ τὴν
ἀνάληψιν παρήσειν μοι δοκεῖς, ἐπειδή
τι καὶ πρὸς ἡμῶν ἐν τούτοις εὑρίσκεται.
πολλὰ δ᾿ ἂν ἔτι πρὸς τούτοις
σπερμολογήσαις, εἰ βούλοιο συντιθέναι
τὸν ὁμώνυμόν σου θεὸν καὶ παρέγγραπτον,
ἡμῖν δὲ ἀληθινὸν καὶ ὁμότιμον τῷ
πατρί. τούτων γὰρ ἕκαστον οὐ χαλεπὸν
μὲν καὶ κατὰ μέρος ἐπεξιόντα ἐξηγεῖσθαί
σοι πρὸς τὸ εὐσεβέστατον, καὶ
ἀνακαθαίρειν τὸ ἐν τοῖς γράμμασι
πρόσκομμα, εἴ γε προσπταίεις ὄντως,
ἀλλὰ μὴ ἑκὼν κακουργεῖς. ἑνὶ δὲ
κεφαλαίῳ, τὰ μὲν ὑψηλότερα πρόσαγε
τῇ θεότητι καὶ τῇ κρείττονι φύσει
παθῶν καὶ σώματος· τὰ δὲ ταπεινότερα
τῷ συνθέτῳ, καὶ τῷ διὰ σὲ κενωθέντι
καὶ σαρκωθέντι, οὐδὲν δὲ χεῖρον
εἰπεῖν, καὶ ἀνθρωπισθέντι, εἶτα καὶ
ὑψωθέντι, ἵνα σὺ τὸ τῶν δογμάτων σου
σαρκικὸν καὶ χαμαιπετὲς καταλύσας
μάθῃς ὑψηλότερος εἶναι, καὶ συνανιέναι
θεότητι, καὶ μὴ τοῖς ὁρωμένοις
ἐναπομένοις, ἀλλὰ συνεπαίρῃ τοῖς
νοουμένοις, καὶ γινώσκῃς, τίς μὲν
φύσεως λόγος, τίς δὲ λόγος οἰκονομίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">19.
Οὗτος γὰρ ὁ νῦν σοι καταφρονούμενος,
ἦν ὅτε καὶ ὑπὲρ σὲ ἦν· ὁ νῦν ἄνθρωπος
καὶ ἀσύνθετος ἦν. ὃ μὲν ἦν, διέμεινεν·
ὃ δὲ οὐκ ἦν, προσέλαβεν. ἐν ἀρχῇ ἦν
ἀναιτίως· τίς γὰρ αἰτία θεοῦ; ἀλλὰ
καὶ ὕστερον γέγονε δι᾿ αἰτίαν (ἡ δὲ
ἦν τὸ σὲ σωθῆναι τὸν ὑβριστήν, ὃς
διὰ τοῦτο περιφρονεῖς θεότητα, ὅτι
τὴν σὴν παχύτητα κατεδέξατ)ο διὰ μέσου
νοὸς ὁμιλήσας σαρκί, καὶ γενόμενος
ἄνθρωπος, ὁ κάτω θεός· ἐπειδὴ συνανεκράθη
θεῷ, καὶ γέγονεν εἷς, τοῦ κρείττονος
ἐκνικήσαντος, ἵνα γένωμαι τοσοῦτον
θεός, ὅσον ἐκεῖνος ἄνθρωπος. ἐγεννήθη
μέν, ἀλλὰ καὶ ἐγεγέννητο· ἐκ γυναικὸς
μέν, ἀλλὰ καὶ παρθένου. τοῦτο ἀνθρώπινον,
ἐκεῖνο θεῖον. ἀπάτωρ ἐντεῦθεν, ἀλλὰ
καὶ ἀμήτωρ ἐκεῖθεν. ὅλον τοῦτο
θεότητος. ἐκυοφορήθη μέν, ἀλλ᾿ ἐγνώσθη
προφήτῃ καὶ αὐτῷ κυοφορουμένῳ, καὶ
προσκιρτῶντι τοῦ λόγου, δι᾿ ὃν ἐγένετο.
ἐσπαργανώθη μέν, ἀλλ᾿ ἀποσπαργανοῦται
τὰ τῆς ταφῆς ἀνιστάμενος. ἐν φάτνῃ
μὲν ἀνελκίθη, ἀλλ᾿ ὑπ᾿ ἀγγέλων
ἐδοξάσθη, καὶ ὑπ᾿ ἀστέρος ἐμηνύθη,
καὶ ὑπὸ μάγων προσεκυνήθη. πῶς σὺ
προσπταίεις τῷ βλεπομένῳ, μὴ σκοπῶν
τὸ νοούμενον; ἐφυγαδεύθη μὲν εἰς
Αἴγυπτον, ἀλλὰ φυγαδεύει τὰ Αἰγυπτίων.
οὐκ εἶχεν εἶδος οὐδὲ κάλλος παρὰ
Ἰουδαίοις, ἀλλὰ τῷ Δαβὶδ ὡραῖος ἦν
κάλλει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων,
ἀλλ᾿ ἐπὶ τοῦ ὄρους ἀστράπτει, καὶ
ἡλίου φωτοειδέστερος γίνεται, τὸ μέλλον
μυσταγωγῶν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">20.
Ἐβαπτίσθη μὲν ὡς ἄνθρωπος, ἀλλ᾿
ἁμαρτίας ἔλυσεν ὡς θεός· οὐ καθαρσίων
αὐτὸς δεόμενος, ἀλλ᾿ ἵνα ἁγιάσῃ τὰ
ὕδατα. ἐπειράσθη ὡς ἄνθρωπος, ἀλλ᾿
ἐνίκησεν ὡς θεός· ἀλλὰ Θαρρεῖν
διακελεύεται, ὡς κόσμον νενικηκώς.
ἐπείνησεν, ἀλλ᾿ ἔθρεψε χιλιάδας, ἀλλ᾿
ἄρτος ἐστὶ ζωτικὸς καὶ οὐράνιος.
ἐδίψησεν, ἀλλ᾿ ἐβόησεν· Ἐάν τις διψᾷ,
ἐρχέσθω πρός με, καὶ πινέτω· ἀλλὰ καὶ
πηγάζειν ὑπέσχετο τοὺς πιστεύοντας.
ἐκοπίασεν, ἀλλὰ τῶν κοπιώντων καὶ
πεφορτισμένων ἐστὶν ἀνάπαυσις. ἐβαρήθη
μὲν ὕπνῳ, ἀλλ᾿ ἐπὶ πελάγους κουφίζεται,
ἀλλ᾿ ἐπιτιμᾷ πνεύμασιν, ἀλλὰ Πέτρον
κουφίζει βαπτιζόμενον. δίδωσι τέλος,
ἀλλ᾿ ἐξ ἰχθύος, ἀλλὰ βασιλεύει τῶν
ἀπαιτούντων. Σαμαρείτης ἀκούει καὶ
δαιμονῶν, πλὴν σώζει τὸν ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ
καταβαίνοντα καὶ λῃσταῖς περιπεσόντα,
πλὴν ὑπὸ δαιμόνων ἑπιγινώσκεται, καὶ
ἀπελαύνει δαίμονας, καὶ λεγεῶνα
πνευμάτων βυθίζει, καὶ ὡς ἀστραπὴν
ὁρᾷ πίπτοντα τὸν ἀρχηγὸν τῶν δαιμόνων.
λιθάζεται, ἀλλ᾿ οὐχ ἁλίσκεται.
προσεύχεται, ἀλλ᾿ ἐπακούει. δακρύει,
ἀλλὰ παύει δάκρυον. ἐρωτᾷ ποῦ τέθειται
Λάζαρος, ἄνθρωπος γὰρ ἦν· ἀλλ᾿ ἐγείρει
Λάζαρον, θεὸς γὰρ ἦν. πωλεῖται, καὶ
λίαν εὐώνως, τριάκοντα γὰρ ἀργυρίων,
ἀλλ᾿ ἐξαγοράζει κόσμον, καὶ μεγάλης
τιμῆς, τοῦ ἰδίου γὰρ αἵματος. ὡς
πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἄγεται, ἀλλὰ
ποιμαίνει τὸν Ἰσραήλ, νῦν δὲ καὶ πᾶσαν
τὴν οἰκουμένην. ὡς ἀμνὸς ἄφωνος, ἀλλὰ
λόγος ἐστί, φωνῇ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ
καταγγελλόμενος. μεμαλάκισται, καὶ
τετραυμάτισται, ἀλλὰ θεραπεύει πᾶσαν
νόσον, καὶ πᾶσαν μαλακίαν. ἐπὶ τὸ
ξύλον ἀνάγεται, προσπήγνυται, ἀλλὰ τῷ
ξύλῳ τῆς ζωῆς ἀποκαθίστησιν, ἀλλὰ
σώζει καὶ λῃστὴν συσταυρούμενον, ἀλλὰ
σκοτίζει πᾶν τὸ ὁρώμενον. ὄξος
ποτίζεται, χολὴν βρωματίζεται· τίς; ὁ
τὸ ὕδωρ εἰς οἶνον μεταβαλών, ὁ τῆς
πικρᾶς γεύσεως καταλυτής, ὁ γλυκασμὸς
καὶ ὅλος ἐπιθυμία. παραδίδωσι τὴν
ψυχήν, ἀλλ᾿ ἐξουσίαν ἔχει πάλιν λαβεῖν
αὐτήν, ἀλλὰ καταπέτασμα ῥήγνυται, τὰ
γὰρ ἄνω παραδείκνυται, ἀλλὰ πέτραι
σχίζονται, ἀλλὰ νεκροὶ ἐγείρονται.
ἀποθνήσκει, ζωοποιεῖ δέ, καὶ καταλύει
τῷ θανάτῳ τὸν θάνατον. θάπτεται, ἀλλ᾿
ἀνίσταται. εἰς ᾅδου κάτεισιν, ἀλλ᾿
ἀνάγει ψυχάς, ἀλλ᾿ εἰς οὐρανοὺς
ἄνεισιν, ἀλλ᾿ ἥξει κρῖναι ζῶντας καὶ
νεκρούς, καὶ τοὺς τοιούτους βασανίσαι
λόγους. εἰ ταῦτα ἐμποιεῖ σοι τῆς
πλάνης τὴν ἀφορμήν, ἐκεῖνά σου λύει
τὴν πλάνην.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">21.
Ταῦτα τοῖς αἰνιγματισταῖς παρ᾿ ἡμῶν,
οὐχ ἑκόντων μέν· οὐ γὰρ ἡδὺ τοῖς
πιστοῖς ἀδολεσχία καὶ λόγων ἀντίθεσις,
ἀρκεῖ γὰρ καὶ εἷς ἀντικείμενος· πλὴν
ἀναγκαίως διὰ τοὺς ἐμπίπτοντας, ἐπεὶ
καὶ διὰ τὰς νόσους τὰ φάρμακα, ἵν᾿
εἰδῶσι μὴ πάντα ὄντες σοφοὶ μηδὲ
ἀήττητοι τὰ περιττὰ καὶ κενοῦντα τὸ
εὐαγγέλιον. ὅταν γὰρ τὸ τοῦ λόγου
δυνατὸν προβαλλώμεθα, τὸ πιστεύειν
ἀφέντες, καὶ τὸ τοῦ πνεύματος ἀξιόπιστον
ταῖς ζητήσεσι λύσωμεν, εἶτα ἡττηθῇ
τοῦ μεγέθους τῶν πραγμάτων ὁ λόγος,
ἡττηθήσεται δὲ πάντως, ἀπὸ ἀσθενοῦς
ὀργάνου τῆς ἡμετέρας διανοίας ὁρμώμενος,
τί γίνεται; τὸ ἀσθενὲς τοῦ λόγου τοῦ
μυστηρίου φαίνεται· καὶ οὕτω κένωσις
τοῦ σταυροῦ τὸ τοῦ λόγου κομψὸν
ἀναδείκνυται, ὡς καὶ Παύλῳ δοκεῖ. ἡ
γὰρ πίστις τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς λόγου
πλήρωσις. Ὁ δὲ ἀναγγέλλων συνδέσμους,
καὶ λύων κρατούμενα, ὁ καὶ ἡμῖν ἐπὶ
νοῦν ἀγαγὼν διαλῦσαι στραγγαλιὰς
βιαίων δογμάτων, μάλιστα μὲν καὶ τούτους
μεταβαλὼν ποιήσειεν πιστοὺς ἀντὶ
τεχνολόγων, καὶ Χριστιανοὺς ἀνθ᾿ ὧν
νῦν ὀνομάζονται. τοῦτο δὴ καὶ
παρακαλοῦμεν· δεόμεθα ὑπὲρ Χριστοῦ·
καταλλάγητε τῷ θεῷ, καὶ τὸ πνεῦμα μὴ
σβέννυτε· μᾶλλον δέ, καταλλαγείη Χριστὸς
ὑμῖν, καὶ τὸ πνεῦμα ὀψὲ γοῦν
ἀναλάμψειεν. εἰ δὲ λίαν ἔχοιτε
φιλονείκως, ἀλλ᾿ ἡμεῖς γε σώζοιμεν
ἡμῖν αὐτοῖς τὴν τριάδα, καὶ ὑπὸ τῆς
τριάδος σωζοίμεθα, μένοντες εἰλικρινεῖς
καὶ ἀπρόσκοποι, μέχρις ἀναδείξεως
τελεωτέρας τῶν ποθουμένων, ἐν αὐτῷ
Χριστῷ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς
τοὺς αἰῶνας· Ἀμήν.</span></span></p>
<hr />
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΛΟΓΟΣ
30.</b></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="font-size: x-large;"><a name="30"></a>
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma;"><b>ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ
ΤΕΤΑΡΤΟΣ</b></span></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΠΕΡΙ
ΥΙΟΥ</b></span></span></h2><div><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></div>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">1.
Ἐπειδή σοι τὰς μὲν ἐκ τῶν λογισμῶν
στροφὰς καὶ πλοκὰς ἱκανῶς διεσείσαμεν
τῇ δυνάμει τοῦ πνεύματος, τὰς δὲ παρὰ
τῶν θείων γραφῶν ἐνστάσεις τε καὶ
ἀντιθέσεις, αἷς οἱ τοῦ γράμματος
ἱερόσυλοι καὶ τὸν νοῦν τῶν γεγραμμένων
κλέπτοντες τοὺς πολλοὺς σφετερίζονται,
καὶ τὴν ὁδὸν τῆς ἀληθείας ταράσσουσι,
συλλήβδην μὲν ἤδη λελύκαμεν, καὶ οὐκ
ἀμυδρῶς, ὡς ἐμαυτὸν πείθω, τοῖς
εὐγνωμονεστέροις· τὰς μὲν ὑψηλοτέρας
καὶ θεοπρεπεστέρας φωνὰς προσνείμαντες
τῇ θεότητι, τὰς δὲ ταπεινοτέρας καὶ
ἀνθρωπικωτέρας τῷ νέῳ δι᾿ ἡμᾶς Ἀδὰμ
καὶ θεῷ παθητῷ κατὰ τῆς ἁμαρτίας·
τοῖς δὲ καθ᾿ ἕκαστον οὐκ ἐπεξεληλύθαμεν,
ἐπειγομένου τοῦ λόγου· σὺ δὲ καὶ
τούτων ἐπιζητεῖς ἐν βραχεῖ τὰς λύσεις,
τοῦ μὴ παρασύρεσθαι λόγοις πιθανότητος,
ἡμεῖς καὶ ταύτας κεφαλαιώσομεν εἰς
ἀριθμοὺς διελόντες διὰ τὸ εὐμνημόνευτον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">2.
Ἔστι γὰρ ἑν μὲν αὐτοῖς ἐκεῖνο καὶ
λίαν πρόχειρον τό· Κύριος ἔκτισέ με
ἀρχὴν ὁδῶν αὐτοῦ εἰς ἔργα αὐτοῦ.
πρὸς ὃ πῶς ἀπαντησόμεθα; οὐ Σολομῶντος
κατηγορήσομεν; οὐ τὰ πρὶν ἀθετήσομεν
διὰ τὴν τελευταίαν παράπτωσιν; οὐχὶ
τῆς σοφίας αὐτῆς ἐροῦμεν εἶναι τὸν
λόγον, τῆς οἷον ἐπιστήμης καὶ τοῦ
τεχνίτου λόγου, καθ᾿ ὃν τὰ πάντα
συνέστη; πολλὰ γὰρ ἡ γραφὴ προσωποποιεῖν
οἶδε καὶ τῶν ἀψύχων, ὡς τό· Ἡ θάλασσα
εἶπε τάδε καὶ τάδε· καί, Ἡ ἄβυσσος
εἶπεν, οὐκ ἔστιν ἐν ἐμοί· καί, Οἱ
οὐρανοὶ διηγούμενοι δόξαν θεοῦ. καὶ
πάλιν ῥομφαία τι διακελεύεται, καὶ ὄρη
καὶ βουνοὶ λόγους ἐρωτῶνται σκιρτήσεως.
τούτων οὐδέν φαμεν, εἰ καί τισι τῶν
πρὸ ἡμῶν ὡς ἰσχυρὰ τέθειται. ἀλλ᾿
ἔστω τοῦ σωτῆρος αὐτοῦ, τῆς ἀληθινῆς
σοφίας, ὁ λόγος. μικρὸν δὲ συνδιασκεψώμεθα.
τί τῶν ὄντων ἀναίτιον; θεότης. οὐδεὶς
γὰρ αἰτίαν εἰπεῖν ἔχει θεοῦ· ἢ τοῦτο
ἂν εἴη θεοῦ πρεσβύτερον. τίς δὲ τῆς
ἀνθρωπότητος, ἣν δι᾿ ἡμᾶς ὑπέστη
θεός, αἰτία; τὸ σωθῆναι πάντως ἡμᾶς.
τί γὰρ ἕτερον; ἐπειδὴ τοίνυν ἐνταῦθα
καὶ τὸ Ἔκτισε καὶ τὸ Γεννᾷ με σαφῶς
εὑρίσκομεν, ἁπλοῦς ὁ λόγος. ὃ μὲν ἂν
μετὰ τῆς αἰτίας εὑρίσκωμεν, προσθῶμεν
τῇ ἀνθρωπότητι· ὃ δὲ ἁπλοῦν καὶ
ἀναίτιον, τῇ θεότητι λογισώμεθα. ἆρ᾿
οὖν οὐ τὸ μὲν Ἔκτισεν εἴρηται μετὰ
τῆς αἰτίας; Ἔκτισε γάρ μέ, φησιν, ἀρχὴν
ὁδῶν αὐτοῦ εἰς ἔργα αὐτοῦ. ἔργα δὲ
χειρῶν αὐτοῦ ἀλήθεια καὶ κρίσις, ὧν
ἕνεκεν ἐχρίσθη θεότητι. χρίσις γὰρ
αὕτη τῆς ἀνθρωπότητος. τὸ δὲ Γεννᾷ
με χωρὶς αἰτίας· ἢ δεῖξόν τι τούτῳ
προσκείμενον. τίς οὖν ἀντερεῖ λόγος,
κτίσμα μὲν λέγεσθαι τὴν σοφίαν κατὰ
τὴν κάτω γέννησιν, γέννημα δὲ κατὰ τὴν
πρώτην καὶ πλέον ἄληπτον;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">3.
Τούτῳ δὲ ἕπεται καὶ τὸ δοῦλον ἀκούειν
εὖ δουλεύοντα πολλοῖς, καὶ τὸ μέγα
εἶναι αὐτῷ κληθῆναι παῖδα θεοῦ. τῷ
ὄντι γὰρ ἐδούλευσε σαρκί, καὶ γενέσει,
καὶ πάθεσι τοῖς ἡμετέροις, διὰ τὴν
ἡμετέραν ἐλευθερίαν, καὶ πᾶσιν οἷς
σέσωκεν ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας κατεχομένοις.
τί δὲ μεῖζον ἀνθρώπου ταπεινότητι ἢ
θεῷ πλακῆναι, καὶ γενέσθαι θεὸν ἐκ
τῆς μίξεως, καὶ τοσοῦτον ἐπισκεφθῆναι
ἀνατολῇ ἐξ ὕψους, ὥστε καὶ τὸ
γεννώμενον ἅγιον υἱὸν ὑψίστου κληθῆναι,
καὶ χαρισθῆναι αὐτῷ τὸ ὄνομα τὸ ὑπὲρ
πᾶν ὄνομα; τοῦτο δὲ τί ποτε ἄλλο ἐστὶν
ἢ θεός; καὶ τὸ πᾶν γόνυ κάμψαι τῷ
κενωθέντι δι᾿ ἡμᾶς, καὶ τὴν θείαν
εἰκόνα δουλικῇ μορφῇ συγκεράσαντι,
καὶ γνῶναι πάντα οἶκον Ἰσραήλ, ὅτι
καὶ κύριον αὐτὸν καὶ Χριστὸν ὁ θεὸς
ἐποίησεν; γέγονε γὰρ ταῦτα ἐνεργείᾳ
μὲν τοῦ γεννήματος, εὐδοκίᾳ δὲ τοῦ
γεννήτορος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">4.
Δεύτερον δὲ τί τῶν μεγίστων αὐτοῖς
καὶ ἀμάχων; δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν
ἄχρι τοῦδε, καὶ ὑπ᾿ οὐρανοῦ δεχθῆναι
ἄχρι χρόνων ἀποκαταστάσεως, καὶ τὴν
ἐκ δεξιῶν καθέδραν ἔχειν, ἕως τῆς τῶν
ἐχθρῶν ἐπικρατήσεως. τὸ μετὰ τοῦτο
δὲ τί; λῆξαι τῆς βασιλείας, ἢ τῶν
οὐρανῶν ἀποσθῆναι; τίνος παύσοντος;
ἢ δι᾿ ἥν τινα τὴν αἰτίαν; ὡς τολμηρὸς
ἐξηγητὴς σύ, καὶ λίαν ἀβασίλευτος.
καὶ μὴν ἀκούεις τῆς βασιλείας αὐτοῦ
μὴ εἶναι πέρας. ἀλλὰ τοῦτο πάσχεις
παρὰ τὸ μὴ γινώσκειν, ὅτι τὸ ἕως οὐ
πάντως ἀντιδιαιρεῖται τῷ μέλλοντι,
ἀλλὰ τὸ μέχρι τοῦδε μὲν τίθησι, τὸ
μετὰ τοῦτο δὲ οὐκ ἀναίνεται. ἢ πῶς
νοήσεις, ἵνα μὴ τἄλλα λέγω, τό· Ἔσομαι
μεθ᾿ ὑμῶν ἕως τῆς συντελείας τοῦ
αἰῶνος; ἆρ᾿ ὡς μετὰ τοῦτο οὐκ ἔτι
ἐσομένου; καὶ τίς ὁ λόγος; οὐ μόνον
δέ, ἀλλὰ καὶ παρὰ τὸ μὴ διαιρεῖν τὰ
σημαινόμενα. βασιλεύειν γὰρ λέγεται
καθ᾿ ἑν μέν, ὡς παντοκράτωρ, καὶ
θελόντων, καὶ μή, βασιλεύς· καθ᾿ ἕτερον
δέ, ὡς ἐνεργῶν τὴν ὑποταγήν, καὶ ὑπὸ
τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν τιθεὶς ἡμᾶς,
ἑκόντας δεχομένους τὸ βασιλεύεσθαι.
τῆς μὲν οὖν ἐκείνως νοουμένης βασιλείας
οὐκ ἔσται πέρας. τῆς δευτέρας δὲ τί;
τὸ λαβεῖν ἡμᾶς ὑπὸ χεῖρα καὶ
σωζομένους. τί γὰρ δεῖ τὴν ὑποταγὴν
ἐνεργεῖν ὑποτεταγμένων; μεθ᾿ ἣν
ἀνίσταται κρίνων τὴν γῆν, καὶ διαιρῶν
τὸ σωζόμενον καὶ τὸ ἀπολλύμενον· μεθ᾿
ἣν ἵσταται θεὸς ἐν μέσῳ θεῶν, τῶν
σωζομένων, διακρίνων καὶ διαστέλλων,
τίνος ἕκαστος τιμῆς καὶ μονῆς ἄξιος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">5.
Τούτῳ σύναπτε καὶ τὴν ὑποταγήν, ἣν
ὑποτάσσεις τῷ πατρὶ τὸν υἱόν. τί,
λέγεις, ὡς νῦν οὐχ ὑποτεταγμένου;
δεῖται δὲ ὅλως ὑποταγῆναι θεῷ θεὸς
ὤν; ὡς περὶ λῃστοῦ τινός, ἢ ἀντιθέου,
ποιῇ τὸν λόγον. ἀλλ᾿ οὕτω σκόπει· ὅτι
ὥσπερ κατάρα ἤκουσε δι᾿ ἐμὲ ὁ τὴν
ἐμὴν λύων κατάραν· καὶ ἁμαρτία ὁ
αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου· καὶ
Ἀδὰμ ἀντὶ τοῦ παλαιοῦ γίνεται νέος·
οὕτω καὶ τὸ ἐμὸν ἀνυπότακτον ἑαυτοῦ
ποιεῖται, ὡς κεφαλὴ τοῦ παντὸς σώματος.
ἕως μὲν οὖν ἀνυπότακτος ἐγὼ καὶ
στασιώδης, τῇ τε ἀρνήσει τοῦ θεοῦ καὶ
τοῖς πάθεσιν, ἀνυπότακτος τὸ κατ᾿ ἐμὲ
καὶ ὁ Χριστὸς λέγεται. ὅταν δὲ ὑποταγῇ
αὐτῷ τὰ πάντα, ὑποταγήσεται δὲ καὶ
τῇ ἐπιγνώσει καὶ τῇ μεταποιήσει, τότε
καὶ αὐτὸς τὴν ὑποταγὴν πεπλήρωκε,
προσάγων ἐμὲ τὸν σεσωσμένον. τοῦτο
γὰρ ἡ ὑποταγὴ Χριστοῦ, κατά γε τὸν
ἐμὸν λόγον, ἡ τοῦ πατρικοῦ θελήματος
πλήρωσις. ὑποτάσσει δὲ καὶ υἱὸς πατρί,
καὶ υἱῷ πατήρ· ὁ μὲν ἐνεργῶν, ὁ δὲ
εὐδοκῶν, ὃ καὶ πρότερον εἴπομεν. καὶ
οὕτω τὸ ὑποτεταγμένον ὁ ὑποτάξας θεῷ
παρίστησιν, ἑαυτοῦ ποιούμενος τὸ
ἡμέτερον. τοιοῦτον εἶναί μοι φαίνεται
καὶ τό· Ὁ θεός, ὁ θεός μου, πρόσχες μοι,
ἵνα τί ἐγκατέλιπές με; οὐ γὰρ αὐτὸς
ἐγκαταλέλειπται, ἢ ὑπὸ τοῦ πατρός, ἢ
ὑπὸ τῆς ἑαυτοῦ θεότητος, ὃ δοκεῖ
τισίν, ὡς ἂν φοβουμένης τὸ πάθος, καὶ
διὰ τοῦτο συστελλομένης ἀπὸ τοῦ
πάσχοντος. τίς γὰρ ἢ γεννηθῆναι κάτω
τὴν ἀρχήν, ἢ ἐπὶ τὸν σταυρὸν ἀνελθεῖν
ἠνάγκασεν; ἐν ἑαυτῷ δέ, ὅπερ εἶπον,
τυποῖ τὸ ἡμέτερον. ἡμεῖς γὰρ ἦμεν
οἱ ἐγκαταλελειμμένοι καὶ παρεωραμένοι
πρότερον, εἶτα νῦν προσειλημμένοι καὶ
σεσωσμένοι τοῖς τοῦ ἀπαθοῦς πάθεσιν·
ὥσπερ καὶ τὴν ἀφροσύνην ἡμῶν καὶ τὸ
πλημμελὲς οἰκειούμενος τὰ ἑξῆς διὰ
τοῦ ψαλμοῦ φησίν· ἐπειδὴ προδήλως
εἰς Χριστὸν ὁ εἰκοστὸς πρῶτος ψαλμὸς
ἀναφέρεται.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">6.
Τῆς δὲ αὐτῆς ἔχεται θεωρίας καὶ τὸ
μαθεῖν αὐτὸν τὴν ὑπακοὴν ἐξ ὧν
ἔπαθεν, ἥ τε κραυγή, καὶ τὰ δάκρυα, καὶ
τὸ ἱκετεῦσαι, καὶ τὸ εἰσακουσθῆναι,
καὶ τὸ εὐλαβές. ἃ δραματουργεῖται
καὶ πλέκεται θαυμασίως ὑπὲρ ἡμῶν. ὡς
μὲν γὰρ λόγος, οὔτε ὑπήκοος ἦν, οὔτε
ἀνήκοος. τῶν γὰρ ὑπὸ χεῖρα ταῦτα,
καὶ τῶν δευτέρων, τὸ μὲν τῶν
εὐγνωμονεστέρων, τὸ δὲ τῶν ἀξίων
κολάσεως. ὡς δὲ δούλου μορφή, συγκαταβαίνει
τοῖς ὁμοδούλοις καὶ δούλοις, καὶ
μορφοῦται τὸ ἀλλότριον, ὅλον ἐν ἑαυτῷ
ἐμὲ φέρων μετὰ τῶν ἐμῶν, ἵνα ἐν ἑαυτῷ
δαπανήσῃ τὸ χεῖρον, ὡς κηρὸν πῦρ, ἢ
ὡς ἀτμίδα γῆς ἥλιος, κἀγὼ μεταλάβω
τῶν ἐκείνου διὰ τὴν σύγκρασιν. διὰ
τοῦτο ἔργῳ τιμᾷ τὴν ὑπακοήν, καὶ
πειρᾶται ταύτης ἐκ τοῦ παθεῖν. οὐ γὰρ
ἱκανὸν ἡ διάθεσις, ὥσπερ οὐδὲ ἡμῖν,
εἰ μὴ καὶ διὰ τῶν πραγμάτων χωρήσαιμεν.
ἔργον γὰρ ἀπόδειξις διαθέσεως. οὐ
χεῖρον δὲ ἴσως κἀκεῖνο ὑπολαβεῖν,
ὅτι δοκιμάζει τὴν ἡμετέραν ὑπακοήν,
καὶ πάντα μετρεῖ τοῖς ἑαυτοῦ πάθεσι
τέχνῃ φιλανθρωπίας, ὥστε ἔχειν εἰδέναι
τοῖς ἑαυτοῦ τὰ ἡμέτερα, καὶ πόσον
μὲν ἀπαιτούμεθα, πόσον δὲ συγχωρούμεθα,
λογιζομένης μετὰ τοῦ πάσχειν καὶ τῆς
ἀσθενείας. εἰ γὰρ τὸ φῶς ἐδιώχθη διὰ
τὸ πρόβλημα, φαῖνον ἐν τῇ σκοτίᾳ, τῷ
βίῳ τούτῳ, ὑπὸ τῆς ἄλλης σκοτίας, τοῦ
πονηροῦ λέγω καὶ τοῦ πειραστοῦ, τὸ
σκότος πόσον, ὡς ἀσθενέστερον; καὶ τί
θαυμαστόν, εἰ ἐκείνου διαφυγόντος
παντάπασιν ἡμεῖς ποσῶς καὶ καταληφθείημεν;
μεῖζον γὰρ ἐκείνῳ τὸ διωχθῆναι, ἤπερ
ἡμῖν τὸ καταληφθῆναι, παρὰ τοῖς ὀρθῶς
ταῦτα λογιζομένοις. ἔτι δὲ προσθήσω
τοῖς εἰρημένοις ἐκεῖνο, ἐνθυμηθεὶς
τό· Ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς,
δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι,
σαφῶς πρὸς τὴν αὐτὴν φέρον διάνοιαν.
ἔσται δὲ ὁ θεὸς τὰ πάντα ἐν πᾶσιν ἐν
τῷ καιρῷ τῆς ἀποκαταστάσεως· οὐχ ὁ
πατήρ, πάντως εἰς αὐτὸν ἀναλυθέντος
τοῦ υἱοῦ, ὥσπερ εἰς πυρὰν μεγάλην
λαμπάδος πρὸς καιρὸν ἀποσπασθείσης,
εἶτα συναφθείσης, μηδὲ γὰρ Σαβέλλιοι
τῷ ῥητῷ τούτῳ παραφθειρέσθωσαν, ἀλλ᾿
ὅλος θεός, ὅταν μηκέτι πολλὰ ὦμεν,
ὥσπερ νῦν τοῖς κινήμασι καὶ τοῖς
πάθεσιν, οὐδὲν ὅλως θεοῦ, ἢ ὀλίγον,
ἐν ἡμῖν αὐτοῖς φέροντες, ἀλλ᾿ ὅλοι
θεοειδεῖς, ὅλου θεοῦ χωρητικοὶ καὶ
μόνου. τοῦτο γὰρ ἡ τελείωσις, πρὸς ἣν
σπεύδομεν· τεκμηριοῖ δὲ μάλιστα Παῦλος
αὐτός. ὃ γὰρ ἐνταῦθα περὶ θεοῦ φησὶν
ἀορίστως, ἀλλαχοῦ σαφῶς περιορίζει
Χριστῷ. τί λέγων; Ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην,
οὐδὲ Ἰουδαῖος, περιτομὴ καὶ ἀκροβυστία,
βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος·
ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">7.
Τρίτον ἀρίθμει τό· μεῖζον· τέταρτον
τό· θεόν μου καὶ θεὸν ὑμῶν. εἰ μὲν
οὖν μείζων μὲν ἐλέγετο, μὴ ἴσος δέ,
τάχα ἂν ἦν τι τοῦτο αὐτοῖς· εἰ δὲ
ἀμφότερα σαφῶς εὑρίσκομεν, τί φήσουσιν
οἱ γεννάδαι; τί τὸ ἰσχυρὸν αὐτοῖς;
πῶς συμβήσεται τὰ ἀσύμβατα; τὸ γὰρ
αὐτὸ τοῦ αὐτοῦ ὁμοίως μεῖζον καὶ
ἴσον εἶναι τῶν ἀδυνάτων· ἢ δῆλον ὅτι
τὸ μεῖζον μέν ἐστι τῆς αἰτίας, τὸ δὲ
ἴσον τῆς φύσεως; καὶ τοῦτο ὑπὸ πολλῆς
εὐγνωμοσύνης ὁμολογοῦμεν ἡμεῖς. τάχα
δ᾿ ἂν εἴποι τις ἄλλος τῷ ἡμετέρῳ
λόγῳ προσφιλονεικῶν, μὴ ἔλαττον εἶναι
τὸ ἐκ τοιαύτης αἰτίας εἶναι τοῦ
ἀναιτίου. τῆς τε γὰρ τοῦ ἀνάρχου δόξης
μετέχοι ἄν, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνάρχου· καὶ
πρόσεστιν ἡ γέννησις, πρᾶγμα τοσοῦτον,
τοῖς γε νοῦν ἔχουσι, καὶ οὕτω σεβάσμιον.
τὸ γὰρ δὴ λέγειν, ὅτι τοῦ κατὰ τὸν
ἄνθρωπον νοουμένου μείζων, ἀληθὲς
μέν, οὐ μέγα δέ. τί γὰρ τὸ θαυμαστόν,
εἰ μείζων ἀνθρώπου θεός; ταῦτα μὲν
οὖν ἡμῖν εἰρήσθω πρὸς τοὺς τὸ μεῖζον
κομπάζοντας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">8.
Θεὸς δὲ λέγοιτο ἄν, οὐ τοῦ Λόγου, τοῦ
ὁρωμένου δέ· πῶς γὰρ ἂν εἴη τοῦ κυρίως
θεοῦ θεός; ὥσπερ καὶ πατήρ, οὐ τοῦ
ὁρωμένου, τοῦ λόγου δέ. καὶ γὰρ ἦν
διπλοῦς· ὥστε τὸ μὲν κυρίως ἐπ᾿
ἀμφοῖν, τὸ δὲ οὐ κυρίως, ἐναντίως ἢ
ἐφ᾿ ἡμῶν ἔχει. ἡμῶν γὰρ κυρίως μὲν
θεός, οὐ κυρίως δὲ πατήρ. καὶ τοῦτό
ἐστιν ὃ ποιεῖ τοῖς αἱρετικοῖς τὴν
πλάνην, ἡ τῶν ὀνομάτων ἐπίζευξις,
ἐπαλλαττομένων τῶν ὀνομάτων διὰ τὴν
σύγκρασιν. σημεῖον δέ· ἡνίκα αἱ φύσεις
διίστανται, ταῖς ἐπινοίαις συνδιαιρεῖται
καὶ τὰ ὀνόματα. Παύλου λέγοντος ἄκουσον·
Ἵνα ὁ θεὸς τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ
Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῆς δόξης. Χριστοῦ
μὲν θεός, τῆς δὲ δόξης πατήρ. εἰ γὰρ
καὶ τὸ συναμφότερον ἕν, ἀλλ᾿ οὐ τῇ
φύσει, τῇ δὲ συνόδῳ τούτων. τί ἂν
γένοιτο γνωριμώτερον;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">9.
Πέμπτον λεγέσθω τὸ λαμβάνειν αὐτὸν
ζωήν, ἢ κρίσιν, ἢ κληρονομίαν ἐθνῶν,
ἢ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἢ δόξαν, ἢ
μαθητάς, ἢ ὅσα λέγεται. καὶ τοῦτο τῆς
ἀνθρωπότητος. εἰ δὲ καὶ τῷ θεῷ δοίης,
οὐκ ἄτοπον. οὐ γὰρ ὡς ἐπίκτητα δώσεις,
ἀλλ᾿ ὡς ἀπ᾿ ἀρχῆς συνυπάρχοντα, καὶ
λόγῳ φύσεως, ἀλλ᾿ οὐ χάριτος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">10.
Ἕκτον τιθέσθω τὸ μὴ δύνασθαι τὸν υἱὸν
ἀφ᾿ ἑαυτοῦ ποιεῖν μηδέν, ἐὰν μή τι
βλέπῃ τὸν πατέρα ποιοῦντα. τοῦτο δὲ
τοιοῦτόν ἐστιν· οὐ τῶν καθ᾿ ἕνα
τρόπον λεγομένων τὸ δύνασθαι ἢ μὴ
δύνασθαι· πολύσημον δέ. τὸ μὲν γάρ τι
λέγεται κατὰ δυνάμεως ἔλλειψιν, καί
ποτε, καὶ πρός τι, ὡς τὸ μὴ δύνασθαι
τὸ παιδίον ἀθλεῖν, ἢ τὸ σκυλάκιον
βλέπειν, ἢ πρὸς τόνδε διαγωνίζεσθαι.
ἀθλήσει γὰρ ἴσως ποτέ, καὶ ὄψεται,
καὶ διαγωνιεῖται πρὸς τόνδε, κἂν πρὸς
ἕτερον ἀδυνάτως ἔχῃ. τὸ δέ, ὡς ἐπὶ
πλεῖστον, ὡς τό· Οὐ δύναται πόλις
κρυβῆναι ἐπ᾿ ἄνω ὄρους κειμένη. τάχα
γὰρ ἂν καὶ κρυφθείη τις, ἐπιπροσθοῦντος
μείζονος. τὸ δέ, ὡς οὐκ εὔλογον· Οὐ
δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος
νηστεύειν, ἐφ᾿ ὅσον ἔνδημος ὁ νυμφίος·
εἴτε ὁ σωματικῶς ὁρώμενος· οὐ γὰρ
κακοπαθείας, ἀλλ᾿ εὐφροσύνης καιρὸς
ὁ τῆς ἐπιδημίας· εἴτε ὡς ὁ λόγος
νοούμενος. τί γὰρ δεῖ νηστεύειν σωματικῶς
τοὺς λόγῳ καθαιρομένους; τὸ δέ, ὡς
ἀβούλητον, ὡς τὸ μὴ δύνασθαι ἐκεῖ
σημεῖα ποιῆσαι, διὰ τὴν ἀπιστίαν τῶν
δεχομένων. ἐπειδὴ γὰρ τοῦ συναμφοτέρου
χρεία πρὸς τὰς ἰάσεις, καὶ τῆς τῶν
θεραπευομένων πίστεως, καὶ τῆς τοῦ
θεραπευτοῦ δυνάμεως, οὐκ ἐνεδέχετο
τὸ ἕτερον τοῦ συζύγου ἐλλείποντος.
οὐκ οἶδα δέ, εἰ μὴ καὶ τοῦτο τῷ εὐλόγῳ
προσθετέον· οὐ γὰρ εὔλογος ἴασις τοῖς
βλαβησομένοις ἐξ ἀπιστίας. τοῦ δὲ
αὐτοῦ λόγου καὶ τό· Οὐ δύναται ὁ
κόσμος μὴ μισεῖν ὑμᾶς· καί, Πῶς δύνασθε
ἀγαθὰ λαλεῖν, πονηροὶ ὄντες; πῶς γὰρ
ἀδύνατόν τι τούτων, ἢ ὅτι ἀβούλητον;
ἔστι δέ τι καὶ τοιοῦτον ἐν τοῖς
λεγομένοις, ὃ τῇ φύσει μὲν ἀδύνατον,
θεῷ δὲ δυνατὸν βουληθέντι, ὡς τὸ μὴ
δύνασθαι τὸν αὐτὸν γεννηθῆναι δεύτερον·
καὶ ῥαφὶς οὐκ εἰσδεχομένη κάμηλον.
τί γὰρ ἂν καὶ κωλύσειε γενέσθαι ταῦτα
θεοῦ θελήσαντος;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">11.
Τούτων δὲ πάντων ἐκτὸς τὸ παντελῶς
ἀδύνατον καὶ ἀνεπίδεκτον, ὡς ὃ νῦν
ἐξετάζομεν. ὡς γὰρ ἀδύνατον εἶναι
λέγομεν πονηρὸν εἶναι θεόν, ἢ μὴ εἶναι·
τοῦτο γὰρ ἀδυναμίας ἂν εἴη μᾶλλον
θεοῦ, ἤπερ δυνάμεως· ἢ τὸ μὴ ὂν εἶναι,
ἢ τὰ δὶς δύο καὶ τέσσαρα εἶναι καὶ
δέκα· οὕτως ἀδύνατον καὶ ἀνεγχώρητον
ποιεῖν τι τὸν υἱόν, ὧν οὐ ποιεῖ ὁ
πατήρ. πάντα γὰρ ὅσα ἔχει ὁ πατήρ, τοῦ
υἱοῦ ἐστίν· ὡς ἔμπαλιν τὰ τοῦ υἱοῦ
τοῦ πατρός· οὐδὲν οὖν ἴδιον, ὅτι
κοινά. ἐπεὶ καὶ αὐτὸ τὸ εἶναι κοινὸν
καὶ ὁμότιμον, εἰ καὶ τῷ υἱῷ παρὰ τοῦ
πατρός. καθ᾿ ὃ καὶ λέγεται καὶ τό· Ἐγὼ
ζῶ διὰ τὸν πατέρα. οὐχ ὡς ἐκεῖθεν
αὐτῷ τοῦ ζῆν καὶ τοῦ εἶναι συνεχομένου,
ἀλλ᾿ ὡς ἐκεῖθεν ὑπάρχοντος ἀχρόνως
καὶ ἀναιτίως. βλέπει δὲ τὸν πατέρα
ποιοῦντα πῶς, καὶ οὕτω ποιεῖ; ἆρα ὡς
οἱ τὰς μορφὰς γράφοντες καὶ τὰ
γράμματα, διὰ τὸ μὴ εἶναι τῆς ἀληθείας
ἄλλως ἐπιτυχεῖν, εἰ μὴ πρὸς τὸ
ἀρχέτυπον βλέποντας, κἀκεῖθεν
χειραγωγουμένους; καὶ πῶς ἡ σοφία
δεῖται τοῦ διδάξοντος, ἢ οὐ ποιήσει
τι μὴ διδασκομένη; ποιεῖ δὲ πῶς ὁ
πατήρ, ἢ πεποίηκεν; ἆρα ἄλλον προϋπέστησε
κόσμον ἀντὶ τοῦ παρόντος, καὶ ὑποστήσει
τὸν μέλλοντα, καὶ πρὸς ἐκεῖνα βλέπων
ὁ υἱός, τὸν μὲν ὑπέστησε, τὸν δὲ
ὑποστήσει; τέσσαρες οὖν κόσμοι κατὰ
τὸν λόγον τοῦτον, οἱ μὲν πατρός, οἱ
δὲ υἱοῦ ποιήματα. ὢ τῆς ἀλογίας.
καθαίρει δὲ λέπρας, καὶ δαιμόνων καὶ
νόσων ἀπαλλάττει, καὶ ζωοποιεῖ νεκρούς,
καὶ ὑπὲρ θαλάσσης ὁδεύει, καὶ τἄλλα
ποιεῖ ὅσα πεποίηκεν, ἐπὶ τίνος ἢ πότε
τοῦ πατρὸς ταῦτα προενεργήσαντος; ἢ
δῆλον ὅτι τῶν αὐτῶν πραγμάτων τοὺς
τύπους ἐνσημαίνεται μὲν ὁ πατήρ,
ἐπιτελεῖ δὲ ὁ λόγος, οὐ δουλικῶς,
οὐδὲ ἀμαθῶς, ἀλλ᾿ ἐπιστημονικῶς τε
καὶ δεσποτικῶς, καὶ οἰκειότερον
εἰπεῖν, πατρικῶς; οὕτω γὰρ ἐγὼ δέχομαι
τὸ ἅπερ ὑπὸ τοῦ πατρὸς γίνεται, ταῦτα
καὶ τὸν υἱὸν ὁμοίως ποιεῖν· οὐ κατὰ
τὴν τῶν γινομένων ὁμοίωσιν, ἀλλὰ κατὰ
τὴν τῆς ἐξουσίας ὁμοτιμίαν. καὶ τοῦτο
ἂν εἴη τὸ ἕως ἄρτι καὶ τὸν πατέρα
ἐργάζεσθαι, καὶ τὸν υἱόν· οὐ μόνον
δέ, ἀλλὰ καὶ τὴν ὧν πεποιήκασιν
οἰκονομίαν τε καὶ συντήρησιν, ὡς δηλοῖ
τὸ ποιεῖσθαι τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ
πνεύματα· καὶ θεμελιοῦσθαι τὴν γῆν
ἐπὶ τὴν ἀσφάλειαν αὐτῆς· ἅπαξ
ἡδραςμένα τε καὶ γενόμενα· καὶ
στερεοῦσθαι βροντήν, καὶ κτίζεσθαι
πνεῦμα, ὧν ἅπαξ μὲν ὁ λόγος ὑπέστη,
συνεχὴς δὲ καὶ νῦν ἡ ἐνέργεια.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">12.
Ἕβδομον λεγέσθω τὸ καταβεβηκέναι ἐκ
τοῦ οὐρανοῦ τὸν υἱόν, οὐχ ἵνα ποιῇ
τὸ θέλημα τὸ ἑαυτοῦ, ἀλλὰ τὸ τοῦ
πέμψαντος. εἰ μὲν οὖν μὴ παρὰ τοῦ
κατεληλυθότος αὐτοῦ ταῦτα ἐλέγετο,
εἴπομεν ἂν ὡς παρὰ τοῦ ἀνθρώπου
τυποῦσθαι τὸν λόγον, οὐ τοῦ κατὰ τὸν
σωτῆρα νοουμένου, τὸ γὰρ ἐκείνου
θέλειν οὐδὲ ὑπεναντίον θεῷ, θεοθὲν
ὅλον, ἀλλὰ τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς· ὡς τοῦ
ἀνθρωπίνου θελήματος οὐ πάντως ἑπομένου
τῷ θείῳ, ἀλλ᾿ ἀντιπίπτοντος, ὡς τὰ
πολλά, καὶ ἀντιπαλαίοντος. καὶ γὰρ
ἐκεῖνο οὕτως ἐνοήσαμεν τό· Πάτερ, εἰ
δυνατόν, παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ποτήριον
τοῦτο· πλὴν οὐχ ὃ ἐγὼ θέλω, ἀλλὰ τὸ
σὸν ἰσχυέτω θέλημα. οὔτε γάρ, εἰ δυνατὸν
ἢ μή, τοῦτο ἀγνοεῖν ἐκεῖνον εἰκός,
οὔτε τῷ θελήματι ἀντεισφέρειν τὸ
θέλημα. ἐπεὶ δὲ ὡς παρὰ τοῦ προσλαβόντος
ὁ λόγος, τοῦτο γὰρ τὸ κατεληλυθός, οὐ
τοῦ προσλήμματος, οὕτως ἀπαντησόμεθα.
οὐχ ὡς ὄντος ἰδίου τοῦ υἱοῦ θελήματος
παρὰ τὸ τοῦ πατρός, ἀλλ᾿ ὡς οὐκ ὄντος
ὁ λόγος· ἵν᾿ ᾖ τοιοῦτον τὸ συναγόμενον·
Οὐχ ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τὸ ἐμόν, οὐδὲ
γάρ ἐστι τὸ ἐμὸν τοῦ σοῦ κεχωριςμένον,
ἀλλὰ τὸ κοινὸν ἐμοῦ τε καὶ σοῦ, ὧν
ὡς μία θεότης, οὕτω καὶ βούλησις. πολλὰ
γὰρ τῶν οὕτω λεγομένων ἀπὸ κοινοῦ
λέγεται, καὶ οὐ θετικῶς, ἀρνητικῶς
δέ, ὡς τό· Οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ
θεὸς τὸ πνεῦμα· οὔτε γὰρ δίδωσιν,
οὔτε μεμετρημένον, οὐ γὰρ μετρεῖται
παρὰ θεοῦ θεός· καὶ τό· Οὔτε ἡ ἁμαρτία
μου, οὔτε ἡ ἀνομία μου· οὐ γὰρ ὡς
οὔσης ὁ λόγος, ἀλλ᾿ ὡς οὐκ οὔσης·
καὶ πάλιν τό· Οὐ διὰ τὰς δικαιοσύνας
ἡμῶν, ἃς ἐποιήσαμεν· οὐ γὰρ ἐποιήσαμεν.
δῆλον δὲ τοῦτο κἂν τοῖς ἑξῆς· τί
γάρ, φησι, τὸ θέλημα τοῦ πατρός; ἵνα
πᾶς ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν σώζηται,
καὶ τυγχάνῃ τῆς τελευταίας ἀναστάσεως.
ἆρ᾿ οὖν τοῦ πατρὸς μὲν τοῦτο θέλημα,
τοῦ υἱοῦ δὲ οὐδαμῶς; ἢ ἄκων
εὐαγγελίζεται καὶ πιστεύεται; καὶ τίς
ἂν τοῦτο πιστεύσειεν; ἐπεὶ καὶ τὸ
τὸν λόγον τὸν ἀκουόμενον μὴ εἶναι
τοῦ υἱοῦ, τοῦ πατρὸς δέ, τὴν αὐτὴν
ἔχει δύναμιν. πῶς γὰρ ἴδιόν τινος τὸ
κοινόν, ἢ μόνου, τοῦτο συνιδεῖν οὐκ
ἔχω, πολλὰ σκοπῶν· οἶμαι δέ, οὐδὲ
ἄλλος τις. ἂν οὕτω διανοῇς περὶ τοῦ
θέλειν, ὀρθῶς νοήσεις καὶ λίαν εὐσεβῶς,
ὡς ὁ ἐμὸς λόγος, καὶ παντὸς τοῦ
εὐγνώμονος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">13.
Ὄγδοόν ἐστιν αὐτοῖς τό· Ἵνα γινώσκωσι
σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν καὶ ὃν
ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν· καὶ τό·
Οὐδεὶς ἀγαθός, εἰ μὴ εἷς ὁ θεός. τοῦτο
δὲ καὶ πάντῃ ῥᾴστην ἔχειν τὴν λύσιν
μοι φαίνεται. εἰ γὰρ τὸ μόνον ἀληθινὸν
ἐπὶ τοῦ πατρὸς θήσεις, ποῦ θήσεις τὴν
αὐτοαλήθειαν; καὶ γὰρ εἰ Τῷ μόνῳ σοφῷ
θεῷ, ἢ Τῷ μόνῳ ἔχοντι ἀθανασίαν, φῶς
οἰκοῦντι ἀπρόσιτον, ἢ Βασιλεῖ τῶν
αἰώνων ἀφθάρτῳ, ἀοράτῳ, Καὶ μόνῳ
σοφῷ θεῷ νοήσεις οὕτως, οἰχήσεταί σοι
θάνατον κατακριθεὶς ὁ υἱός, ἢ σκότος,
ἢ τὸ μὴ σοφὸς εἶναι, μηδὲ βασιλεύς,
μηδὲ ἀόρατος, μηδὲ ὅλως θεός, ὃ τῶν
εἰρημένων κεφάλαιον. πῶς δαὶ οὐκ
ἀπολεῖ μετὰ τῶν ἄλλων καὶ τὴν
ἀγαθότητα, ἢ μάλιστα μόνου θεοῦ; ἀλλ᾿
οἶμαι τὸ μέν· Ἵνα γινώςκωσι σὲ τὸν
μόνον ἀληθινὸν θεόν, ἐπ᾿ ἀναιρέσει
λέγεσθαι τῶν οὐκ ὄντων μὲν θεῶν,
λεγομένων δέ. οὐ γὰρ ἂν προσέκειτο·
Καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν, εἰ
πρὸς ἐκεῖνον ἀντιδιῄρητο τὸ μόνον
ἀληθινόν, ἀλλὰ μὴ κατὰ κοινοῦ τῆς
θεότητος ἦν ὁ λόγος. τὸ δέ, Οὐδεὶς
ἀγαθός, ἀπάντησιν ἔχει πρὸς τὸν
πειράζοντα νομικόν, ὡς ἀνθρώπῳ τὴν
ἀγαθότητα μαρτυρήσαντα. τὸ γὰρ ἄκρως
ἀγαθόν, φησι, μόνου θεοῦ, κἂν τοῦτο
καὶ ἄνθρωπος ὀνομάζηται, ὡς τό· Ὁ
ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ
θησαυροῦ προβάλλει τὸ ἀγαθόν· καί,
Δώσω τὴν βασιλείαν τῷ ἀγαθῷ ὑπὲρ σέ,
τοῦ θεοῦ πρὸς τὸν Σαοὺλ περὶ τοῦ
Δαβὶδ λέγοντος· καὶ τό· Ἀγάθυνον,
κύριε, τοῖς ἀγαθοῖς· καὶ ὅσα ἄλλα
τοιαῦτα λέγεται περὶ τῶν ἐν ἡμῖν
ἐπαινουμένων, ἐφ᾿ οὓς ἡ ἀπόρροια τοῦ
πρώτου καλοῦ καὶ κατὰ δεύτερον λόγον
ἔφθασεν. εἰ μὲν οὖν πείθομεν τοῦτο,
ἄριστον· εἰ δὲ μή, τί φήσεις πρὸς τοὺς
λέγοντας ἑτέρωθι, τὸν υἱὸν μόνον
εἰρῆσθαι θεὸν κατὰ τὰς σὰς ὑποθέσεις;
ἐν τίσι τοῖς ῥήμασιν; ἐν ἐκείνοις·
Οὗτός σου θεός, οὐ λογισθήσεται ἕτερος
πρὸς αὐτόν· καὶ μετ᾿ ὀλίγα· Μετὰ
τοῦτο ἐπὶ τῆς γῆς ὤφθη, καὶ τοῖς
ἀνθρώποις συνανεστράφη. ὅτι μὲν γὰρ
οὐ περὶ τοῦ πατρὸς ἀλλὰ τοῦ υἱοῦ
τὸ λεγόμενον, ἡ προσθήκη σαφῶς
παρίστησιν. οὗτος γάρ ἐστιν ὁ σωματικῶς
ὁμιλήσας ἡμῖν, καὶ μετὰ τῶν κάτω
γενόμενος. εἰ δὲ νικήσειε κατὰ τοῦ
πατρὸς λέγεσθαι τοῦτο, μὴ τῶν νομιζομένων
θεῶν, ἡττήμεθα τὸν πατέρα, δι᾿ ὧν τοῦ
υἱοῦ κατεσπουδάσαμεν. καὶ τί ἂν τῆς
νίκης ταύτης γένοιτο ἀθλιώτερον ἢ
ζημιωδέστερον;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">14.
Ἔννατον ἐκεῖνο φήσουσι τό· Πάντοτε
ζῶν εἰς τὸ ἐντυγχάνειν ὑπὲρ ἡμῶν.
εὖ γε καὶ λίαν μυστικῶς τε καὶ
φιλανθρώπως. τὸ γὰρ ἐντυγχάνειν οὐχ,
ὡς ἡ τῶν πολλῶν συνήθεια, τὸ ζητεῖν
ἐκδίκησιν ἔχει· τοῦτο γάρ πως καὶ
ταπεινότητος· ἀλλὰ τὸ πρεσβεύειν ὑπὲρ
ἡμῶν τῷ λόγῳ τῆς μεσιτείας· ὡς καὶ
τὸ πνεῦμα ὑπὲρ ἡμῶν ἐντυγχάνειν
λέγεται. Εἷς γὰρ θεός, εἷς καὶ μεσίτης
θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Ἰησοῦς
Χριστός. πρεσβεύει γὰρ ἔτι καὶ νῦν,
ὡς ἄνθρωπος, ὑπὲρ τῆς ἐμῆς σωτηρίας,
ὅτι μετὰ τοῦ σώματός ἐστιν, οὗ
προσέλαβεν, ἕως ἂν ἐμὲ ποιήσῃ θεὸν
τῇ δυνάμει τῆς ἐνανθρωπήσεως, κἂν
μηκέτι κατὰ σάρκα γινώσκηται, τὰ σαρκικὰ
λέγω πάθη καί, χωρὶς τῆς ἁμαρτίας,
ἡμέτερα. οὕτω δὲ καὶ παράκλητον ἔχομεν
Ἰησοῦν Χριστὸν οὐχ ὡς ὑπὲρ ἡμῶν
προκαλινδούμενον τοῦ πατρός, καὶ
προσπίπτοντα δουλικῶς. ἄπαγε τὴν
δούλην ὄντως ὑπόνοιαν, καὶ ἀναξίαν
τοῦ πνεύματος. οὔτε γὰρ τοῦ πατρὸς
τοῦτο ἐπιζητεῖν, οὔτε τοῦ υἱοῦ
πάσχειν, οὐδ᾿ ὡς περὶ θεοῦ διανοεῖσθαι
δίκαιον· ἀλλ᾿ οἷς πέπονθεν, ὡς ἄνθρωπος,
πείθει καρτερεῖν, ὡς λόγος καὶ
παραινέτης. τοῦτο νοεῖταί μοι ἡ
παράκλησις.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">15.
Δέκατον αὐτοῖς ἐστιν ἡ ἄγνοια, καὶ
τὸ μηδένα γινώσκειν τὴν τελευταίαν
ἡμέραν ἢ ὥραν, μηδὲ τὸν υἱὸν αὐτόν,
εἰ μὴ τὸν πατέρα. καίτοι πῶς ἀγνοεῖ
τι τῶν ὄντων ἡ σοφία, ὁ ποιητὴς τῶν
αἰώνων, ὁ συντελεστὴς καὶ μεταποιητής,
τὸ πέρας τῶν γενομένων; ὁ οὕτω τὰ τοῦ
θεοῦ γινώσκων, ὡς τὸ πνεῦμα τοῦ
ἀνθρώπου τὰ ἐν αὐτῷ; τί γὰρ ταύτης
τῆς γνώσεως τελεώτερον; πῶς δαὶ τὰ
μὲν πρὸ τῆς ὥρας ἀκριβῶς ἐπίσταται,
καὶ τὰ οἷον ἐν χρῷ τοῦ τέλους, αὐτὴν
δὲ ἀγνοεῖ τὴν ὥραν; αἰνίγματι γὰρ
τὸ πρᾶγμα ὅμοιον, ὥσπερ ἂν εἴ τις τὰ
μὲν πρὸ τοῦ τείχους ἀκριβῶς ἐπίστασθαι
λέγοι, αὐτὸ δὲ ἀγνοεῖν τὸ τεῖχος· ἢ
τὸ τῆς ἡμέρας τέλος εὖ ἐπιστάμενος,
τὴν ἀρχὴν τῆς νυκτὸς μὴ γινώσκειν·
ἔνθα ἡ τοῦ ἑτέρου γνῶσις ἀναγκαίως
συνεισάγει τὸ ἕτερον. ἢ πᾶσιν εὔδηλον,
ὅτι γινώσκει μέν, ὡς θεός, ἀγνοεῖν δέ
φησιν, ὡς ἄνθρωπος, ἄν τις τὸ φαινόμενον
χωρίσῃ τοῦ νοουμένου; τὸ γὰρ ἀπόλυτον
εἶναι τοῦ υἱοῦ τὴν προσηγορίαν καὶ
ἄσχετον, οὐ προσκειμένου τῷ υἱῷ τοῦ
τίνος, ταύτην ἡμῖν δίδωσι τὴν ὑπόνοιαν,
ὥστε τὴν ἄγνοιαν ὑπολαμβάνειν ἐπὶ
τὸ εὐσεβέστερον, τῷ ἀνθρωπίνῳ, μὴ τῷ
θείῳ, ταύτην λογιζομένους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">16.
Εἰ μὲν οὖν οὗτος αὐτάρκης ὁ λόγος,
ἐνταῦθα στησόμεθα, καὶ μηδὲν πλέον
ἐπιζητείσθω· εἰ δὲ μή, τό γε δεύτερον,
ὥσπερ τῶν ἄλλων ἕκαστον, οὕτω δὲ καὶ
ἡ γνῶσις τῶν μεγίστων ἐπὶ τὴν αἰτίαν
ἀναφερέσθω τιμῇ τοῦ γεννήτορος. δοκεῖ
δέ μοί τις, μηδ᾿ ἂν ἐκείνως ἀναγνούς,
ὡς τῶν καθ᾿ ἡμᾶς φιλολόγων τις, μικρὸν
ἐννοῆσαι, ὅτι οὐδὲ ὁ υἱὸς ἄλλως
οἶδε τὴν ἡμέραν ἢ τὴν ὥραν, ἢ ὡς ὅτι
ὁ πατήρ. τὸ γὰρ συναγόμενον ὁποῖον;
ἐπειδὴ ὁ πατὴρ γινώσκει, διὰ τοῦτο
καὶ ὁ υἱός, ὡς δῆλον, ὅτι μηδενὶ
γνωστὸν τοῦτο μηδὲ ληπτόν, πλὴν τῆς
πρώτης φύσεως. ἐλείπετο περὶ τοῦ
ἐντετάλθαι, καὶ τετηρηκέναι τὰς
ἐντολάς, καὶ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ πάντοτε
πεποιηκέναι, διαλαβεῖν ἡμᾶς· ἔτι δὲ
τελειώσεως, καὶ ὑψώσεως, καὶ τοῦ μαθεῖν
ἐξ ὧν ἔπαθε τὴν ὑπακοήν, ἀρχιερωσύνης
τε καὶ προσφορᾶς, καὶ παραδόσεως, καὶ
δεήσεως τῆς πρὸς τὸν δυνάμενον σώζειν
αὐτὸν ἐκ θανάτου, καὶ ἀγωνίας, καὶ
θρόμβων, καὶ προσευχῆς, καὶ εἴ τι ἄλλο
τοιοῦτον· εἰ μὴ πᾶσι πρόδηλον ἦν, ὅτι
περὶ τὸ πάσχον τὰ τοιαῦτα τῶν ὀνομάτων,
οὐ τὴν ἄτρεπτον φύσιν καὶ τοῦ πάσχειν
ὑψηλοτέραν. ὁ μὲν οὖν περὶ τῶν
ἀντιθέτων λόγος τοσοῦτον, ὅσον ῥίζα
τις εἶναι καὶ ὑπόμνημα τοῖς
ἐξεταστικωτέροις τῆς τελεωτέρας
ἐξεργασίας. ἄξιον δὲ ἴσως, καὶ τοῖς
προειρημένοις ἀκόλουθον, μηδὲ τὰς
προσηγορίας τοῦ υἱοῦ παρελθεῖν
ἀθεωρήτους, πολλάς τε οὔσας, καὶ κατὰ
πολλῶν κειμένας τῶν περὶ αὐτὸν
νοουμένων, ἀλλ᾿ ἑκάστην αὐτῶν ὅ τί
ποτε βούλεται παραστῆσαι, καὶ δεῖξαι
τὸ τῶν ὀνομάτων μυστήριον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">17.
Ἀρκτέον δὲ ἡμῖν ἐντεῦθεν. τὸ θεῖον
ἀκατονόμαστον· καὶ τοῦτο δηλοῦσιν,
οὐχ οἱ λογισμοὶ μόνον, ἀλλὰ καὶ
Ἑβραίων οἱ σοφώτατοι καὶ παλαιότατοι,
ὅσον εἰκάζειν ἔδοσαν. οἱ γὰρ χαρακτῆρσιν
ἰδίοις τὸ θεῖον τιμήσαντες, καὶ οὐδὲ
γράμμασιν ἀνασχόμενοι τοῖς αὐτοῖς
ἄλλο τι γράφεσθαι τῶν μετὰ θεὸν καὶ
θεόν, ὡς δέον ἀκοινώνητον εἶναι καὶ
μέχρι τούτου τὸ θεῖον τοῖς ἡμετέροις,
πότε ἂν δέξαιντο λυομένῃ φωνῇ δηλοῦσθαι
τὴν ἄλυτον φύσιν καὶ ἰδιάζουσαν; οὔτε
γὰρ ἀέρα τις ἔπνευσεν ὅλον πώποτε,
οὔτε οὐσίαν θεοῦ παντελῶς ἢ νοῦς
κεχώρηκεν, ἢ φωνὴ περιέλαβεν. ἀλλ᾿ ἐκ
τῶν περὶ αὐτὸν σκιαγραφοῦντες τὰ
κατ᾿ αὐτόν, ἀμυδράν τινα καὶ ἀσθενῆ
καὶ ἄλλην ἀπ᾿ ἄλλου φαντασίαν
συλλέγομεν. καὶ οὗτος ἄριστος ἡμῖν
θεολόγος, οὐχ ὃς εὗρε τὸ πᾶν, οὐδὲ
γὰρ δέχεται τὸ πᾶν ὁ δεσμός, ἀλλ᾿ ὃς
ἂν ἄλλου φαντασθῇ πλέον, καὶ πλεῖον
ἐν ἑαυτῷ συναγάγῃ τὸ τῆς ἀληθείας
ἴνδαλμα, ἢ ἀποσκίασμα, ἢ ὅ τι καὶ
ὀνομάσομεν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">18.
Ὅσον δ᾿ οὖν ἐκ τῶν ἡμῖν ἐφικτῶν, ὁ
μὲν ὤν, καὶ ὁ θεός, μᾶλλόν πως τῆς
οὐσίας ὀνόματα· καὶ τούτων μᾶλλον ὁ
ὤν· οὐ μόνον ὅτι τῷ Μωυσεῖ χρηματίζων
ἐπὶ τοῦ ὄρους, καὶ τὴν κλῆσιν
ἀπαιτούμενος, ἥ τίς ποτε εἴη, τοῦτο
προσεῖπεν ἑαυτόν, Ὁ ὢν ἀπέσταλκέ με,
τῷ λαῷ κελεύσας εἰπεῖν· ἀλλ᾿ ὅτι
καὶ κυριωτέραν ταύτην εὑρίσκομεν. ἡ
μὲν γὰρ τοῦ θεοῦ, κἂν ἀπὸ τοῦ θέειν,
ἢ αἴθειν, ἠτυμολόγηται τοῖς περὶ
ταῦτα κομψοῖς, διὰ τὸ ἀεικίνητον καὶ
δαπανητικὸν τῶν μοχθηρῶν ἕξεων, καὶ
γὰρ πῦρ καταναλίσκον ἐντεῦθεν λέγεται,
ἀλλ᾿ οὖν τῶν πρός τι λεγομένων ἐστί,
καὶ οὐκ ἄφετος· ὥσπερ καὶ ἡ Κύριος
φωνή, ὄνομα εἶναι θεοῦ καὶ αὐτὴ
λεγομένη· Ἐγὼ γάρ, φησι, κύριος ὁ θεός
σου· τοῦτό μού ἐστιν ὄνομα. καί, Κύριος
ὄνομα αὐτῷ. ἡμεῖς δὲ φύσιν ἐπιζητοῦμεν,
ᾗ τὸ εἶναι καθ᾿ ἑαυτό, καὶ οὐκ ἄλλῳ
συνδεδεμένον· τὸ δὲ ὂν ἴδιον ὄντως
θεοῦ, καὶ ὅλον, μήτε τῷ πρὸ αὐτοῦ,
μήτε τῷ μετ᾿ αὐτόν, οὐ γὰρ ἦν, ἢ ἔσται,
περατούμενον ἢ περικοπτόμενον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">19.
Τῶν δ᾿ ἄλλων προσηγοριῶν αἱ μὲν τῆς
ἐξουσίας εἰσὶ προφανῶς, αἱ δὲ τῆς
οἰκονομίας, καὶ ταύτης διττῆς· τῆς
μὲν ὑπὲρ τὸ σῶμα, τῆς δὲ ἐν σώματι·
οἷον ὁ μὲν παντοκράτωρ, καὶ ὁ βασιλεύς,
ἢ τῆς δόξης, ἢ τῶν αἰώνων, ἢ τῶν
δυνάμεων, ἢ τοῦ ἀγαπητοῦ, ἢ τῶν
βασιλευόντων· καὶ ὁ κύριος, ἢ σαβαώθ,
ὅπερ ἐστὶ στρατιῶν, ἢ τῶν δυνάμεων,
ἢ τῶν κυριευόντων. ταῦτα μὲν σαφῶς
τῆς ἐξουσίας· ὁ δὲ θεός, ἢ τοῦ σώζειν,
ἢ ἐκδικήσεων, ἢ εἰρήνης, ἢ δικαιοσύνης,
ἢ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ, καὶ
παντὸς Ἰσραὴλ τοῦ πνευματικοῦ καὶ
ὁρῶντος θεόν· ταῦτα δὲ τῆς οἰκονομίας.
ἐπειδὴ γὰρ τρισὶ τούτοις διοικούμεθα,
δέει τε τιμωρίας, καὶ σωτηρίας ἐλπίδι,
πρὸς δὲ καὶ δόξης, καὶ ἀσκήσει τῶν
ἀρετῶν, ἐξ ὧν ταῦτα· τὸ μὲν τῶν
ἐκδικήσεων ὄνομα οἰκονομεῖ τὸν φόβον·
τὸ δὲ τῶν σωτηρίων τὴν ἐλπίδα· τὸ δὲ
τῶν ἀρετῶν τὴν ἄσκησιν· ἵν᾿ ὡς τὸν
θεὸν ἐν ἑαυτῷ φέρων ὁ τούτων τι
κατορθῶν μᾶλλον ἐπείγηται πρὸς τὸ
τέλειον, καὶ τὴν ἐξ ἀρετῶν οἰκείωσιν.
ταῦτα μὲν οὖν ἐστι κοινὰ θεότητος τὰ
ὀνόματα. ἴδιον δὲ τοῦ μὲν ἀνάρχου,
πατήρ· τοῦ δὲ ἀνάρχως γεννηθέντος,
υἱός· τοῦ δὲ ἀγεννήτως προελθόντος,
ἢ προιόντος, τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον. ἀλλ᾿
ἐπὶ τὰς τοῦ υἱοῦ κλήσεις ἔλθωμεν,
ὅπερ ὡρμήθη λέγειν ὁ λόγος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">20.
Δοκεῖ γάρ μοι λέγεσθαι υἱὸς μέν, ὅτι
ταὐτόν ἐστι τῷ πατρὶ κατ᾿ οὐσίαν;
καὶ οὐκ ἐκεῖνο μόνον, ἀλλὰ κἀκεῖθεν.
μονογενὴς δέ, οὐχ ὅτι μόνος ἐκ μόνου
καὶ μόνον, ἀλλ᾿ ὅτι καὶ μονοτρόπως,
οὐχ ὡς τὰ σώματα. λόγος δέ, ὅτι οὕτως
ἔχει πρὸς τὸν πατέρα, ὡς πρὸς νοῦν
λόγος· οὐ μόνον διὰ τὸ ἀπαθὲς τῆς
γεννήσεως, ἀλλὰ καὶ τὸ συναφές, καὶ
τὸ ἐξαγγελτικόν. τάχα δ᾿ ἂν εἴποι
τις, ὅτι καὶ ὡς ὅρος πρὸς τὸ ὁριζόμενον,
ἐπειδὴ καὶ τοῦτο λέγεται λόγος. ὁ γὰρ
νενοηκώς, φησι, τὸν υἱόν, τοῦτο γάρ
ἐστι τὸ ἑωρακώς, νενόηκε τὸν πατέρα·
καὶ σύντομος ἀπόδειξις καὶ ῥᾳδία τῆς
τοῦ πατρὸς φύσεως ὁ υἱός. γέννημα γὰρ
ἅπαν τοῦ γεγεννηκότος σιωπῶν λόγος.
εἰ δὲ καὶ διὰ τὸ ἐνυπάρχειν τοῖς
οὖσι λέγοι τις, οὐχ ἁμαρτήσεται τοῦ
λόγου. τί γάρ ἐστιν, ὃ μὴ λόγῳ συνέστηκεν;
σοφία δέ, ὡς ἐπιστήμη θείων τε καὶ
ἀνθρωπίνων πραγμάτων. πῶς γὰρ οἷόν
τε τὸν πεποιηκότα τοὺς λόγους ἀγνοεῖν
ὧν πεποίηκεν; δύναμις δέ, ὡς συντηρητικὸς
τῶν γενομένων, καὶ τὴν τοῦ συνέχεσθαι
ταῦτα χορηγῶν δύναμιν. ἀλήθεια δέ, ὡς
ἕν, οὐ πολλὰ τῇ φύσει· τὸ μὲν γὰρ
ἀληθὲς ἕν, τὸ δὲ ψεῦδος πολυσχιδές·
καὶ ὡς καθαρὰ τοῦ πατρὸς σφραγίς, καὶ
χαρακτὴρ ἀψευδέστατος. εἰκὼν δέ, ὡς
ὁμοούσιον, καὶ ὅτι τοῦτο ἐκεῖθεν,
ἀλλ᾿ οὐκ ἐκ τούτου πατήρ. αὕτη γὰρ
εἰκόνος φύσις, μίμημα εἶναι τοῦ
ἀρχετύπου, καὶ οὗ λέγεται· πλὴν ὅτι
καὶ πλέον ἐνταῦθα. ἐκεῖ μὲν γὰρ
ἀκίνητος κινουμένου· ἐνταῦθα δὲ
ζῶντος καὶ ζῶσα, καὶ πλέον ἔχουσα τὸ
ἀπαράλλακτον, ἢ τοῦ Ἀδὰμ ὁ Σήθ, καὶ
τοῦ γεννῶντος παντὸς τὸ γεννώμενον.
τοιαύτη γὰρ ἡ τῶν ἁπλῶν φύσις, μὴ τῷ
μὲν ἐοικέναι, τῷ δὲ ἀπεοικέναι, ἀλλ᾿
ὅλον ὅλου τύπον εἶναι, καὶ ταὐτὸν
μᾶλλον, ἢ ἀφομοίωμα. φῶς δέ, ὡς λαμπρότης
ψυχῶν καὶ λόγῳ καὶ βίῳ καθαιρομένων.
εἰ γὰρ σκότος ἡ ἄγνοια καὶ ἡ ἁμαρτία,
φῶς ἂν εἴη ἡ γνῶσις, καὶ ὁ βίος ὁ
ἔνθεος. ζωὴ δέ, ὅτι φῶς, καὶ πάσης
λογικῆς φύσεως σύστασις καὶ οὐσίωσις.
ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν, καὶ κινούμεθα, καὶ
ἐσμέν, κατὰ τὴν διπλῆν τοῦ ἐμφυσήματος
δύναμιν, καὶ πνοὴν ἐκεῖθεν ἐμφυσώμενοι
πάντες, καὶ πνεῦμα ἅγιον ὅσοι χωρητικοί,
καὶ τοσοῦτον, καθ᾿ ὅσον ἂν τὸ στόμα
τῆς διανοίας ἀνοίξωμεν. δικαιοσύνη
δέ, ὅτι τοῦ πρὸς ἀξίαν διαιρέτης, καὶ
διαιτῶν δικαίως τοῖς ὑπὸ νόμον καὶ
τοῖς ὑπὸ χάριν, ψυχῇ καὶ σώματι, ὥστε
τὸ μὲν ἄρχειν, τὸ δὲ ἄρχεσθαι, καὶ
τὴν ἡγεμονίαν ἔχειν τὸ κρεῖττον κατὰ
τοῦ χείρονος, ὡς μὴ τὸ χεῖρον
ἐπανίστασθαι τῷ βελτίονι. ἁγιασμὸς
δέ, ὡς καθαρότης, ἵνα χωρῆται τὸ καθαρὸν
καθαρότητι. ἀπολύτρωσις δέ, ὡς ἐλευθερῶν
ἡμᾶς ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας κατεχομένους,
καὶ λύτρον ἑαυτὸν ἀντιδιδοὺς ἡμῶν
τῆς οἰκουμένης καθάρσιον. ἀνάστασις
δέ, ὡς ἐντεῦθεν ἡμᾶς ἀπανιστάς, καὶ
πρὸς τὴν ζωὴν ἐπανάγων νενεκρωμένους
ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">21.
Ταῦτα μὲν οὖν ἔτι κοινὰ τοῦ τε ὑπὲρ
ἡμᾶς καὶ τοῦ δι᾿ ἡμᾶς. ἃ δὲ ἰδίως
ἡμέτερα καὶ τῆς ἐντεῦθεν προσλήψεως·
ἄνθρωπος μέν, οὐχ ἵνα χωρηθῇ μόνον
διὰ σώματος σώμασιν, ἄλλως οὐκ ἂν
χωρηθεὶς διὰ τὸ τῆς φύσεως ἄληπτον·
ἀλλ᾿ ἵνα καὶ ἁγιάσῃ δι᾿ ἑαυτοῦ τὸν
ἄνθρωπον, ὥσπερ ζύμη γενόμενος τῷ
παντὶ φυράματι, καὶ πρὸς ἑαυτὸν ἑνώσας
τὸ κατακριθὲν ὅλον λύσῃ τοῦ κατακρίματος,
πάντα ὑπὲρ πάντων γενόμενος, ὅσα ἡμεῖς,
πλὴν τῆς ἁμαρτίας, σῶμα, ψυχή, νοῦς,
δι᾿ ὅσων ὁ θάνατος· τὸ κοινὸν ἐκ
τούτων, ἄνθρωπος, θεὸς ὁρώμενος, διὰ
τὸ νοούμενον. υἱὸς δὲ ἀνθρώπου, καὶ
διὰ τὸν Ἀδάμ, καὶ διὰ τὴν παρθένον,
ἐξ ὧν ἐγένετο· τοῦ μέν, ὡς προπάτορος,
τῆς δέ, ὡς μητρός, νόμῳ καὶ οὐ νόμῳ
γεννήσεως. Χριστὸς δέ, διὰ τὴν θεότητα·
χρίσις γὰρ αὕτη τῆς ἀνθρωπότητος, οὐκ
ἐνεργείᾳ κατὰ τοὺς ἄλλους χριστοὺς
ἁγιάζουσα, παρουσίᾳ δὲ ὅλου τοῦ
χρίοντος· ἧς ἔργον ἄνθρωπον ἀκοῦσαι
τὸ χρίον, καὶ ποιῆσαι θεὸν τὸ χριόμενον.
ὁδὸς δέ, ὡς δι᾿ ἑαυτοῦ φέρων ἡμᾶς.
θύρα δέ, ὡς εἰσαγωγεύς. ποιμὴν δέ, ὡς
εἰς τόπον χλόης κατασκηνῶν, καὶ ἐκτρέφων
ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως, καὶ ἐντεῦθεν
ὁδηγῶν, καὶ προπολεμῶν κατὰ τῶν
θηρίων· τὸ πλανώμενον ἐπιστρέφων, τὸ
ἀπολωλὸς ἐπανάγων, τὸ συντετριμμένον
καταδεσμῶν, τὸ ἰσχυρὸν φυλάσσων, καὶ
πρὸς τὴν ἐκεῖθεν μάνδραν συνάγων
λόγοις ποιμαντικῆς ἐπιστήμης. πρόβατον
δέ, ὡς σφάγιον· ἀμνὸς δέ, ὡς τέλειον.
ἀρχιερεὺς δέ, ὡς προσαγωγεύς. Μελχισεδὲκ
δέ, ὡς ἀμήτωρ τὸ ὑπὲρ ἡμᾶς, καὶ ἀπάτωρ
τὸ καθ᾿ ἡμᾶς· καὶ ὡς ἀγενεαλόγητος
τὸ ἄνω· Τὴν γὰρ γενεὰν αὐτοῦ, φησί,
τίς διηγήσεται; καὶ ὡς βασιλεὺς Σαλήμ,
εἰρήνη δὲ τοῦτο, καὶ ὡς βασιλεὺς
δικαιοσύνης, καὶ ὡς ἀποδεκατῶν
πατριάρχας κατὰ τῶν πονηρῶν δυνάμεων
ἀριστεύοντας. ἔχεις τὰς τοῦ υἱοῦ
προσηγορίας. βάδιζε δι᾿ αὐτῶν, ὅσαι
τε ὑψηλαί, θεικῶς, καὶ ὅσαι σωματικαί,
συμπαθῶς· μᾶλλον δὲ ὅλον θεικῶς, ἵνα
γένῃ θεὸς κάτωθεν ἀνελθών, διὰ τὸν
κατελθόντα δι᾿ ἡμᾶς ἄνωθεν. ἐπὶ πᾶσι,
καὶ πρὸ πάντων, ἐκεῖνο τήρει, καὶ οὐκ
ἂν σφαλείης ἐν τοῖς ὑψηλοτέροις ἢ
ταπεινοτέροις ὀνόμασιν· Ἰησοῦς
Χριστός, χθὲς καὶ σήμερον σωματικῶς,
ὁ αὐτὸς πνευματικῶς, καὶ εἰς τοὺς
αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.</span></span></p>
<hr />
<h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></h2><h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΛΟΓΟΣ
31.</b></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;"><span style="font-size: x-large;"><a name="31"></a>
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma;"><b>ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ
ΠΕΜΠΤΟΣ</b></span></span></span></h2>
<h2 class="western" style="font-style: normal; margin-bottom: 0.16cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b>ΠΕΡΙ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ</b></span></span></h2><div style="text-align: center;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></div><div><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><b><br /></b></span></span></div>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">1.
Ὁ μὲν δὴ περὶ τοῦ υἱοῦ λόγος τοιοῦτος·
καὶ οὕτω διαπέφευγε τοὺς λιθάζοντας,
διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν. ὁ λόγος γὰρ
οὐ λιθάζεται, λιθοβολεῖ δέ, ὅταν ἐθέλῃ,
καὶ σφενδονᾷ θηρία, λόγους κακῶς τῷ
ὄρει προσβαίνοντας. τί δ᾿ ἂν εἴποις,
φασί, περὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος; πόθεν
ἡμῖν ἐπεισάγεις ξένον θεὸν καὶ
ἄγραφον; τοῦτο ἤδη καὶ οἱ περὶ τὸν
υἱὸν μετριάζοντες. ὅπερ γὰρ ἐπὶ τῶν
ὁδῶν εὑρεῖν ἐστὶ καὶ τῶν ποταμῶν,
σχίζονταί τε ἀπ᾿ ἀλλήλων, καὶ εἰς
ἄλληλα συνάγονται· τοῦτο κἀνταῦθα
συμβαίνει διὰ τὸν πλοῦτον τῆς ἀσεβείας,
καὶ τοὺς τὰ ἄλλα διεστῶτας ἐν ἄλλοις
συμφέρεσθαι, ὥστε μηδὲ γινώσκειν
καθαρῶς δύνασθαι τὸ συμφέρον ἢ τὸ
μαχόμενον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">2.
Ἔχει μὲν οὖν τι καὶ δυσχερὲς ὁ περὶ
τοῦ πνεύματος λόγος, οὐ μόνον ὅτι ἐν
τοῖς περὶ τοῦ υἱοῦ λόγοις ἀποκαμόντες
οἱ ἄνθρωποι θερμότερον τῷ πνεύματι
προσπαλαίουσι· χρὴ γάρ τι πάντως αὐτοὺς
ἀσεβεῖν, ἢ οὐδὲ βιωτός ἐστιν αὐτοῖς
ὁ βίος· ἀλλ᾿ ὅτι καὶ ἡμεῖς τῷ πλήθει
τῶν ζητημάτων ἀποκναισθέντες ταὐτὸν
πάσχομεν τοῖς κακοσίτοις, οἳ ἐπειδὰν
πρός τι τῶν βρωμάτων ἀηδισθῶσι, πρὸς
πάντα λόγον ὁμοίως, ὥσπερ ἐκεῖνοι
πρὸς τροφήν, δυσχεραίνομεν. ὅμως διδότω
τὸ πνεῦμα, καὶ ὁ λόγος δραμεῖται, καὶ
ὁ θεὸς δοξαςθήσεται. τὸ μὲν οὖν
ἐπιμελῶς ἐξετάζειν καὶ διαιρεῖσθαι,
ποσαχῶς ἢ τὸ πνεῦμα ἢ τὸ ἅγιον παρὰ
τῇ θείᾳ γραφῇ νοεῖται καὶ λέγεται,
μετὰ τῶν προσφόρων τῇ θεωρίᾳ μαρτυριῶν,
καὶ ὅ τι παρὰ ταῦτα ἰδιοτρόπως τὸ ἐξ
ἀμφοῖν συνημμένον, λέγω δὲ τὸ πνεῦμα
τὸ ἅγιον, ἑτέροις παρήσομεν, οἳ καὶ
ἑαυτοῖς καὶ ἡμῖν ταῦτα πεφιλοσοφήκασιν,
ἐπεὶ καὶ ἡμεῖς ταῦτα ἐκείνοις. αὐτοὶ
δὲ πρὸς τὰ ἑξῆς τοῦ λόγου τρεψόμεθα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">3.
Οἱ μὲν οὖν, ὡς ξένον τινὰ θεὸν καὶ
παρέγγραπτον εἰσαγόντων ἡμῶν τὸ
πνεῦμα τὸ ἅγιον, δυσχεραίνοντες, καὶ
σφόδρα προπολεμοῦντες τοῦ γράμματος,
ἴστωσαν ἐκεῖ φοβούμενοι φόβον, οὗ μὴ
ἔστι φόβος, καὶ σαφῶς γινωσκέτωσαν
ὅτι ἔνδυμα τῆς ἀσεβείας ἐστὶν αὐτοῖς
ἡ φιλία τοῦ γράμματος, ὡς δειχθήσεται
μικρὸν ὕστερον, ἐπειδὰν τὰς ἐνστάσεις
αὐτῶν εἰς δύναμιν διελέγξωμεν. ἡμεῖς
δὲ τοσοῦτον θαρροῦμεν τῇ θεότητι τοῦ
πνεύματος, ὃ πρεσβεύομεν, ὥστε καὶ τῆς
θεολογίας ἐντεῦθεν ἀρξόμεθα, τὰς
αὐτὰς τῇ τριάδι φωνὰς ἐφαρμόζοντες,
κἄν τισι δοκῇ τολμηρότερον. ἦν τὸ φῶς
τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον
ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον, ὁ πατήρ. ἦν
τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα
ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον, ὁ
υἱός. ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει
πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν
κόσμον, ὁ ἄλλος παράκλητος. ἦν, καὶ
ἦν, καὶ ἦν· ἀλλ᾿ ἑν ἦν. φῶς, καὶ φῶς,
καὶ φῶς ἀλλ᾿ ἑν φῶς, εἷς θεός. τοῦτό
ἐστιν ὃ καὶ Δαβὶδ ἐφαντάσθη πρότερον,
λέγων· Ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς. καὶ
νῦν ἡμεῖς καὶ τεθεάμεθα καὶ κηρύσσομεν,
ἐκ φωτὸς τοῦ πατρὸς φῶς καταλαμβάνοντες
τὸν υἱὸν ἐν φωτὶ τῷ πνεύματι, σύντομον
καὶ ἀπέριττον τῆς τριάδος θεολογίαν.
ὁ ἀθετῶν ἀθετείτω, ὁ ἀνομῶν ἀνομείτω·
ἡμεῖς ὃ νενοήκαμεν, κηρύσσομεν. ἐπ᾿
ὄρος ὑψηλὸν ἀναβησόμεθα καὶ βοήσομεν,
εἰ μὴ κάτωθεν ἀκουοίμεθα. ὑψώσομεν
τὸ πνεῦμα, οὐ φοβηθησόμεθα. εἰ δὲ καὶ
φοβηθησόμεθα, ἡσυχάζοντες, οὐ κηρύσσοντες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">4.
Εἰ ἦν ὅτε οὐκ ἦν ὁ πατήρ, ἦν ὅτε οὐκ
ἦν ὁ υἱός. εἰ ἦν ὅτε οὐκ ἦν ὁ υἱός,
ἦν ὅτε οὐδὲ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον. εἰ
τὸ ἑν ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς, καὶ τὰ τρία. εἰ
τὸ ἑν κάτω βάλλεις, τολμῶ, καὶ λέγω,
μηδὲ τὰ δύο θῇς ἄνω. τίς γὰρ ἀτελοῦς
θεότητος ὄνησις; μᾶλλον δὲ τίς θεότης,
εἰ μὴ τελεία; τελεία δὲ πῶς, ᾗ λείπει
τι πρὸς τελείωσιν; λείπει δέ πως, μὴ
ἐχούσῃ τὸ ἅγιον· ἔχοι δ᾿ ἂν πῶς, μὴ
τοῦτο ἔχουσα; εὖ γὰρ ἄλλη τις παρὰ
τοῦτο ἡ ἁγιότης· καὶ ἥ τις αὕτη
νοεῖται, λεγέτω τις· ἢ εἴπερ ἡ αὐτή,
πῶς οὐκ ἀπ᾿ ἀρχῆς; ὥσπερ ἄμεινον ὂν
τῷ θεῷ εἶναί ποτε ἀτελεῖ, καὶ δίχα
τοῦ πνεύματος. εἰ μὴ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἦν,
μετ᾿ ἐμοῦ τέτακται, καὶ εἰ μικρὸν
πρὸ ἐμοῦ. χρόνῳ γὰρ ἀπὸ θεοῦ τεμνόμεθα.
εἰ τέτακται μετ᾿ ἐμοῦ, πῶς ἐμὲ ποιεῖ
θεόν, ἢ πῶς συνάπτει θεότητι;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">5.
Μᾶλλον δὲ φιλοσοφήσω σοι περὶ αὐτοῦ
μικρὸν ἄνωθεν. περὶ τριάδος γὰρ καὶ
πρότερον διειλήφαμεν. τὸ πνεῦμα τὸ
ἅγιον Σαδδουκαῖοι μὲν οὐδὲ εἶναι τὸ
παράπαν ἐνόμισαν· οὐδὲ γὰρ ἀγγέλους,
οὐδὲ ἀνάστασιν· οὐκ οἶδ᾿ ὅθεν τὰς
τοσαύτας περὶ αὐτοῦ μαρτυρίας ἐν τῇ
παλαιᾷ διαπτύσαντες. Ἑλλήνων δὲ οἱ
θεολογικώτεροι, καὶ μᾶλλον ἡμῖν
προσεγγίσαντες, ἐφαντάσθησαν μέν, ὡς
ἐμοὶ δοκεῖ· περὶ δὲ τὴν κλῆσιν
διηνέχθησαν, νοῦν τοῦ παντός, καὶ τὸν
θύραθεν νοῦν, καὶ τὰ τοιαῦτα
προσαγορεύσαντες. τῶν δὲ καθ᾿ ἡμᾶς
σοφῶν οἱ μὲν ἐνέργειαν τοῦτο ὑπέλαβον,
οἱ δὲ κτίσμα, οἱ δὲ θεόν, οἱ δὲ οὐκ
ἔγνωσαν ὁπότερον τούτων, αἰδοῖ τῆς
γραφῆς, ὥς φασιν, ὡς οὐδέτερον σαφῶς
δηλωσάσης. καὶ διὰ τοῦτο οὔτε σέβουσιν,
οὔτε ἀτιμάζουσι, μέσως πως περὶ αὐτοῦ
διακείμενοι, μᾶλλον δὲ καὶ λίαν ἀθλίως.
καὶ τῶν θεὸν ὑπειληφότων οἱ μὲν ἄχρι
διανοίας εἰσὶν εὐσεβεῖς, οἱ δὲ
τολμῶσιν εὐσεβεῖν καὶ τοῖς χείλεσιν.
ἄλλων δὲ ἤκουσα μετρούντων θεότητα
σοφωτέρων, οἳ τρία μὲν εἶναι καθ᾿ ἡμᾶς
ὁμολογοῦσι τὰ νοούμενα, τοσοῦτον δὲ
ἀλλήλων διέστησαν, ὡς τὸ μὲν καὶ οὐσίᾳ
καὶ δυνάμει ποιεῖν ἀόριστον· τὸ δὲ
δυνάμει μέν, οὐκ οὐσίᾳ δέ· τὸ δὲ
ἀμφοτέροις περιγραπτόν· ἄλλον τρόπον
μιμούμενοι τοὺς δημιουργόν, καὶ
συνεργόν, καὶ λειτουργὸν ὀνομάζοντας,
καὶ τὴν ἐν τοῖς ὀνόμασι τάξιν καὶ
χάριν τῶν πραγμάτων ἀκολουθίαν εἶναι
νομίζοντας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">6.
Ἡμῖν δὲ πρὸς μὲν τοὺς οὐδὲ εἶναι
ὑπειληφότας οὐδεὶς λόγος, ἢ τοὺς
ληροῦντας ἐν Ἕλλησιν. μηδὲ γὰρ
ἁμαρτωλῶν ἐλαίῳ πιανθείημεν εἰς τὸν
λόγον. πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους οὕτω
διαλεξόμεθα. τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἢ τῶν
καθ᾿ ἑαυτὸ ὑφεστηκότων πάντως
ὑποθετέον, ἢ τῶν ἐν ἑτέρῳ θεωρουμένων·
ὧν τὸ μὲν οὐσίαν καλοῦσιν οἱ περὶ
ταῦτα δεινοί, τὸ δὲ συμβεβηκός. εἰ μὲν
οὖν συμβέβηκεν, ἐνέργεια τοῦτο ἂν εἴη
θεοῦ. τί γὰρ ἕτερον, ἢ τίνος; τοῦτο
γάρ πως μᾶλλον καὶ φεύγει σύνθεσιν.
καὶ εἰ ἐνέργεια, ἐνεργηθήσεται δῆλον
ὅτι, οὐκ ἐνεργήσει, καὶ ὁμοῦ τῷ
ἐνεργηθῆναι παύσεται. τοιοῦτον γὰρ
ἡ ἐνέργεια. πῶς οὖν ἐνεργεῖ, καὶ τάδε
λέγει, καὶ ἀφορίζει, καὶ λυπεῖται, καὶ
παροξύνεται, καὶ ὅσα κινουμένου σαφῶς
ἐστίν, οὐ κινήσεως; εἰ δὲ οὐσία τις,
οὐ τῶν περὶ τὴν οὐσίαν, ἤτοι κτίσμα
ὑποληφθήσεται, ἢ θεός. μέσον γάρ τι
τούτων, ἤτοι μηδετέρου μετέχον, ἢ ἐξ
ἀμφοῖν σύνθετον, οὐδ᾿ ἂν οἱ τοὺς
τραγελάφους πλάττοντες ἐννοήσαιεν.
ἀλλ᾿ εἰ μὲν κτίσμα, πῶς εἰς αὐτὸ
πιστεύομεν, ἢ ἐν αὐτῷ τελειούμεθα; οὐ
γὰρ ταὐτόν ἐστι πιστεύειν εἴς τι, καὶ
περὶ αὐτοῦ πιστεύειν. τὸ μὲν γάρ ἐστι
θεότητος, τὸ δὲ παντὸς πράγματος. εἰ
δὲ θεός, ἀλλ᾿ οὐ κτίσμα, οὐδὲ ποίημα,
οὐδὲ σύνδουλον, οὐδ᾿ ὅλως τι τῶν
ταπεινῶν ὀνομάτων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">7.
Ἐνταῦθα σὸς ὁ λόγος· αἱ σφενδόναι
πεμπέσθωσαν, οἱ συλλογισμοὶ πλεκέσθωσαν.
ἢ ἀγέννητον πάντως, ἢ γεννητόν. καὶ
εἰ μὲν ἀγέννητον, δύο τὰ ἄναρχα. εἰ
δὲ γεννητόν, ὑποδιαίρει πάλιν· ἢ ἐκ
τοῦ πατρὸς τοῦτο, ἢ ἐκ τοῦ υἱοῦ. καὶ
εἰ μὲν ἐκ τοῦ πατρός, υἱοὶ δύο καὶ
ἀδελφοί. σὺ δέ μοι πλάττε καὶ διδύμους,
εἰ βούλει, ἢ τὸν μὲν πρεσβύτερον, τὸν
δὲ νεώτερον· ἐπειδὴ λίαν εἶ φιλοσώματος.
εἰ δὲ ἐκ τοῦ υἱοῦ, πέφηνέ, φησι, καὶ
υἱωνὸς ἡμῖν θεός· οὗ τί ἂν γένοιτο
παραδοξότερον; ταῦτα μὲν οὖν οἱ σοφοὶ
τοῦ κακοποιῆσαι, τὰ δὲ ἀγαθὰ γράφειν
οὐ θέλοντες. ἐγὼ δὲ εἰ μὲν ἑώρων
ἀναγκαίαν τὴν διαίρεσιν, ἐδεξάμην ἂν
τὰ πράγματα, οὐ φοβηθεὶς τὰ ὀνόματα.
οὐ γάρ, ἐπειδὴ κατά τινα σχέσιν
ὑψηλοτέραν υἱὸς ὁ υἱός, οὐ δυνηθέντων
ἡμῶν ἄλλως ἢ οὕτως ἐνδείξασθαι τὸ
ἐκ τοῦ θεοῦ καὶ ὁμοούσιον, ἤδη καὶ
πάσας οἰητέον ἀναγκαῖον εἶναι τὰς
κάτω κλήσεις, καὶ τῆς ἡμετέρας
συγγενείας, μεταφέρειν ἐπὶ τὸ θεῖον.
ἢ τάχα ἂν σύ γε καὶ ἄρρενα τὸν θεὸν
ἡμῖν ὑπολάβοις, κατὰ τὸν λόγον τοῦτον,
ὅτι θεὸς ὀνομάζεται, καὶ πατήρ; καὶ
θῆλύ τι τὴν θεότητα, ὅσον ἐπὶ ταῖς
κλήσεσι; καὶ τὸ πνεῦμα οὐδέτερον, ὅτι
μὴ γεννητικόν; εἰ δέ σοι καὶ τοῦτο
παιχθείη, τῇ ἑαυτοῦ θελήσει τὸν θεὸν
συγγενόμενον, κατὰ τοὺς παλαιοὺς
λήρους καὶ μύθους, γεννήσασθαι τὸν
υἱόν, εἰσήχθη τις ἡμῖν καὶ Μαρκίωνος
καὶ Οὐαλεντίνου θεὸς ἀρρενόθηλυς,
τοῦ τοὺς καινοὺς αἰῶνας ἀνατυπώσαντος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">8.
Ἐπεὶ δέ σου τὴν πρώτην διαίρεσιν οὐ
δεχόμεθα, τὴν μηδὲν ἀγεννήτου καὶ
γεννητοῦ μέσον ὑπολαμβάνουσαν, αὐτίκα
οἰχήσονταί σοι μετὰ τῆς σεμνῆς
διαιρέσεως οἱ ἀδελφοὶ καὶ οἱ υἱωνοί,
ὥσπερ τινὸς δεσμοῦ πολυπλόκου τῆς
πρώτης ἀρχῆς διαλυθείσης συνδιαλυθέντες,
καὶ τῆς θεολογίας ὑποχωρήσαντες. ποῦ
γὰρ θήσεις τὸ ἐκπορευτόν, εἰπέ μοι,
μέσον ἀναφανὲν τῆς σῆς διαιρέσεως,
καὶ παρὰ κρείσσονος ἢ κατὰ σὲ θεολόγου,
τοῦ σωτῆρος ἡμῶν, εἰσαγόμενον; εἰ μὴ
τὴν φωνὴν ἐκείνην τῶν σῶν ἐξεῖλες
εὐαγγελίων, διὰ τὴν τρίτην σου διαθήκην,
Τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ παρὰ τοῦ πατρὸς
ἐκπορεύεται· ὃ καθ᾿ ὅσον μὲν ἐκεῖθεν
ἐκπορεύεται, οὐ κτίσμα· καθ᾿ ὅσον δὲ
οὐ γεννητόν, οὐχ υἱός· καθ᾿ ὅσον δὲ
ἀγεννήτου καὶ γεννητοῦ μέσον θεός.
καὶ οὕτω σου τὰς τῶν συλλογισμῶν
ἄρκυς διαφυγὼν, θεὸς ἀναπέφηνε, τῶν
σῶν διαιρέσεων ἰσχυρότερος. τίς οὖν
ἡ ἐκπόρευσις; εἰπὲ σὺ τὴν ἀγεννησίαν
τοῦ πατρός, κἀγὼ τὴν γέννησιν τοῦ
υἱοῦ φυσιολογήσω, καὶ τὴν ἐκπόρευσιν
τοῦ πνεύματος, καὶ παραπληκτίσομεν
ἄμφω εἰς θεοῦ μυστήρια παρακύπτοντες·
καὶ ταῦτα τίνες; οἱ μηδὲ τὰ ἐν ποσὶν
εἰδέναι δυνάμενοι, μηδὲ ψάμμον θαλασσῶν,
καὶ σταγόνας ὑετοῦ, καὶ ἡμέρας αἰῶνος
ἐξαριθμεῖσθαι, μὴ ὅτι γε θεοῦ βάθεσιν
ἐμβατεύειν, καὶ λόγον ὑπέχειν τῆς
οὕτως ἀρρήτου καὶ ὑπὲρ λόγον φύσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">9.
Τί οὖν ἐστί, φησιν, ὃ λείπει τῷ πνεύματι,
πρὸς τὸ εἶναι υἱόν; εἰ γὰρ μὴ λεῖπόν
τι ἦν, υἱὸς ἂν ἦν. οὐ λείπειν φαμέν·
οὐδὲ γὰρ ἐλλειπὴς θεός· τὸ δὲ τῆς
ἐκφάνσεως, ἵν᾿ οὕτως εἴπω, ἢ τῆς πρὸς
ἄλληλα σχέσεως διάφορον, διάφορον αὐτῶν
καὶ τὴν κλῆσιν πεποίηκεν. οὐδὲ γὰρ
τῷ υἱῷ λείπει τι πρὸς τὸ εἶναι πατέρα,
οὐδὲ γὰρ ἔλλειψις ἡ υἱότης, ἀλλ᾿ οὐ
παρὰ τοῦτο πατήρ. ἢ οὕτω γε καὶ τῷ
πατρὶ λείψει τι πρὸς τὸ εἶναι υἱόν·
οὐ γὰρ υἱὸς ὁ πατήρ. ἀλλ᾿ οὐκ ἐλλείψεως
ταῦτά ποθεν, οὐδὲ τῆς κατὰ τὴν οὐσίαν
ὑφέσεως· αὐτὸ δὲ τὸ μὴ γεγενῆσθαι,
καὶ τὸ γεγενῆσθαι, καὶ τὸ ἐκπορεύεσθαι,
τὸν μὲν πατέρα, τὸν δὲ υἱόν, τὸ δὲ
τοῦθ᾿ ὅπερ λέγεται πνεῦμα ἅγιον
προσηγόρευσεν, ἵνα τὸ ἀσύγχυτον σώζηται
τῶν τριῶν ὑποστάσεων ἐν τῇ μιᾷ φύσει
τε καὶ ἀξίᾳ τῆς θεότητος. οὔτε γὰρ ὁ
υἱὸς πατήρ, εἷς γὰρ πατήρ, ἀλλ᾿ ὅπερ
ὁ πατήρ· οὔτε τὸ πνεῦμα υἱὸς ὅτι ἐκ
τοῦ θεοῦ, εἷς γὰρ ὁ μονογενής, ἀλλ᾿
ὅπερ ὁ υἱός· ἑν τὰ τρία τῇ θεότητι,
καὶ τὸ ἑν τρία ταῖς ἰδιότησιν· ἵνα
μήτε τὸ ἑν Σαβέλλιον ᾖ, μήτε τὰ τρία
τῆς πονηρᾶς νῦν διαιρέσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">10.
Τί οὖν; θεὸς τὸ πνεῦμα; πάνυ γε. τί οὖν,
ὁμοούσιον; εἴπερ θεός. δὸς οὖν μοί,
φησιν, ἐκ τοῦ αὐτοῦ τὸ μὲν υἱόν, τὸ
δὲ οὐχ υἱόν, εἶτα ὁμοούσια, καὶ δέχομαι
θεὸν καὶ θεόν. δός μοι καὶ σὺ θεὸν
ἄλλον, καὶ φύσιν θεοῦ, καὶ δώσω σοι
τὴν αὐτὴν τριάδα μετὰ τῶν αὐτῶν
ὀνομάτων τε καὶ πραγμάτων. εἰ δὲ εἷς
ὁ θεός, τε καὶ μία φύσις ἡ ἀνωτάτω,
πόθεν παραστήσω σοι τὴν ὁμοίωσιν; ἢ
ζητεῖς πάλιν ἐκ τῶν κάτω καὶ τῶν περὶ
σέ; λίαν μὲν αἰσχρόν, καὶ οὐκ αἰσχρὸν
μόνον, ἀλλὰ καὶ μάταιον ἐπιεικῶς, ἐκ
τῶν κάτω τῶν ἄνω τὴν εἰκασίαν λαμβάνειν,
καὶ τῶν ἀκινήτων ἐκ τῆς ῥευστῆς
φύσεως, καί, ὅ φησιν Ἡσαΐας, ἐκζητεῖσθαι
τὰ ζῶντα ἐν τοῖς νεκροῖς· ὅμως δὲ
πειράσομαι, σὴν χάριν, κἀντεῦθεν δοῦναί
τινα τῷ λόγῳ βοήθειαν. τὰ μὲν οὖν ἄλλα
παρήσειν μοι δοκῶ, πολλὰ ἂν ἔχων ἐκ
τῆς περὶ ζώων ἱστορίας εἰπεῖν, τὰ
μὲν ἡμῖν γνώριμα, τὰ δὲ τοῖς ὀλίγοις,
ὅσα περὶ τὰς τῶν ζώων γενέσεις ἡ φύσις
ἐφιλοτεχνήσατο. γεννᾶσθαι γὰρ λέγεται,
οὐκ ἐκ τῶν αὐτῶν τὰ αὐτὰ μόνον, οὐδὲ
ἐξ ἑτέρων ἕτερα, ἀλλὰ καὶ ἐξ ἑτέρων
τὰ αὐτά, καὶ ἐκ τῶν αὐτῶν ἕτερα. εἰ
δέ τῳ πιστὸς ὁ λόγος, καὶ ἄλλος ἐστὶ
τρόπος γεννήσεως, αὐτό τι ὑφ᾿ ἑαυτοῦ
δαπανώμενον καὶ τικτόμενον. ἔστι δὲ
ἃ καὶ ἐξίσταταί πως ἑαυτῶν, ἐξ ἄλλων
ζώων εἰς ἄλλα μεθιστάμενά τε καὶ
μεταποιούμενα, φιλοτιμίᾳ φύσεως. ἤδη
δὲ καὶ τοῦ αὐτοῦ, τὸ μὲν οὐ γέννημα,
τὸ δὲ γέννημα, πλὴν ὁμοούσια· ὃ καὶ
τῷ παρόντι πως μᾶλλον προσέοικεν. ἑν
δέ τι τῶν ἡμετέρων εἰπών, ὃ καὶ πᾶσι
γνώριμον, ἐφ᾿ ἕτερον μεταβήσομαι
λόγον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">11.
Ὁ Ἀδὰμ τί ποτε ἦν; πλάσμα θεοῦ. τί δὲ
ἡ Εὖα; τμῆμα τοῦ πλάσματος. τί δὲ ὁ
Σήθ; ἀμφοτέρων γέννημα. ἆρ᾿ οὖν ταὐτόν
σοι φαίνεται πλάσμα, καὶ τμῆμα, καὶ
γέννημα; πῶς οὔ; ὁμοούσια δὲ ταῦτα, ἢ
τί; πῶς δ᾿ οὔ; ὡμολόγηται οὖν καὶ τὰ
διαφόρως ὑποστάντα τῆς αὐτῆς εἶναι
οὐσίας ἐνδέχεσθαι. λέγω δὲ ταῦτα, οὐκ
ἐπὶ τὴν θεότητα φέρων τὴν πλάσιν, ἢ
τὴν τομήν, ἤ τι τῶν ὅσα σώματος, μή μοί
τις ἐπιφυέσθω πάλιν τῶν λογομάχων, ἐπὶ
δὲ τούτων θεωρῶν, ὡς ἐπὶ σκηνῆς, τὰ
νοούμενα. οὐδὲ γὰρ οἷόν τε τῶν
εἰκαζομένων οὐδὲν πρὸς πᾶσαν
ἐξικνεῖσθαι καθαρῶς τὴν ἀλήθειαν.
καὶ τί ταῦτά, φασιν; οὐ γὰρ τοῦ ἑνὸς
τὸ μὲν γέννημα, τὸ δὲ ἄλλο τι. τί οὖν;
ἡ Εὖα καὶ ὁ Σήθ, οὐχὶ τοῦ αὐτοῦ τοῦ
Ἀδάμ; τίνος γὰρ ἄλλου; ἢ καὶ ἀμφότεροι
γεννήματα; οὐδαμῶς. ἀλλὰ τί; τὸ μὲν
τμῆμα, τὸ δὲ γέννημα. καὶ μὴν ἀμφότεροι
ταὐτὸν ἀλλήλοις· ἄνθρωποι γάρ· οὐδεὶς
ἀντερεῖ. παύσῃ οὖν ἀπομαχόμενος πρὸς
τὸ πνεῦμα, ὡς ἢ γέννημα πάντως, ἢ μὴ
ὁμοούσιον, μηδὲ θεόν, καὶ ἐκ τῶν
ἀνθρωπίνων τὸ δυνατὸν λαβὼν τῆς
ἡμετέρας ὑπολήψεως; ἐγὼ μὲν οἶμαί
σοι καλῶς ἔχειν, εἰ μὴ λίαν ἔγνωκας
φιλονεικεῖν, καὶ πρὸς τὰ δῆλα μάχεσθαι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">12.
Ἀλλὰ τίς προσεκύνησε τῷ πνεύματί,
φησιν; τίς ἢ τῶν παλαιῶν, ἢ τῶν νέων;
τίς δὲ προσηύξατο; ποῦ δαὶ τὸ χρῆναι
προσκυνεῖν ἢ προσεύχεσθαι γέγραπται;
καὶ πόθεν τοῦτο λαβὼν ἔχεις; τὴν μὲν
τελεωτέραν αἰτίαν ἀποδώσομεν ὕστερον,
ἡνίκα ἂν περὶ τοῦ ἀγράφου διαλεγώμεθα.
νῦν δὲ τοσοῦτον εἰπεῖν ἐξαρκέσει·
τὸ πνεῦμά ἐστιν, ἐν ᾧ προσκυνοῦμεν,
καὶ δι᾿ οὗ προσευχόμεθα. Πνεῦμα γάρ,
φησιν, ὁ θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας
αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ
προσκυνεῖν. καὶ πάλιν· Τὸ γὰρ τί
προσευξόμεθα, καθ᾿ ὃ δεῖ, οὐκ οἴδαμεν,
ἀλλ᾿ αὐτὸ τὸ πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει
ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις. καί,
Προσεύξομαι τῷ πνεύματι, προσεύξομαι
δὲ καὶ τῷ νοί, τοῦτ᾿ ἐστίν, ἐν νοὶ
καὶ πνεύματι. τὸ οὖν προσκυνεῖν τῷ
πνεύματι, ἢ προσεύχεσθαι, οὐδὲν ἄλλο
εἶναί μοι φαίνεται, ἢ αὐτὸ ἑαυτῷ τὴν
εὐχὴν προσάγειν καὶ τὴν προσκύνησιν.
ὃ τίς οὐκ ἂν ἐπαινέσειε τῶν ἐνθέων,
καὶ τῶν εὖ εἰδότων ὅτι καὶ ἡ τοῦ
ἑνὸς προσκύνησις τῶν τριῶν ἐστὶ
προσκύνησις, διὰ τὸ ἐν τοῖς τρισὶν
ὁμότιμον τῆς ἀξίας καὶ τῆς θεότητος;
καὶ μὴν οὐδὲ ἐκεῖνο φοβηθήσομαι τὸ
πάντα διὰ τοῦ υἱοῦ γεγονέναι λέγεσθαι,
ὡς ἑνὸς τῶν πάντων ὄντος καὶ τοῦ
ἁγίου πνεύματος. πάντα γὰρ ὅσα γέγονεν,
εἴρηται, οὐχ ἁπλῶς ἅπαντα· οὐδὲ γὰρ
ὁ πατήρ, οὐδ᾿ ὅσα μὴ γέγονεν. δεῖξον
οὖν, ὅτι γέγονε, καὶ τότε τῷ υἱῷ δός,
καὶ τοῖς κτίςμασι συναρίθμησον. ἕως
δ᾿ ἂν μὴ τοῦτο δεικνύῃς, οὐδὲν τῷ
περιληπτικῷ βοηθῇ πρὸς ἀσέβειαν. εἰ
μὲν γὰρ γέγονε, διὰ Χριστοῦ πάντως·
οὐδὲ αὐτὸς ἀρνήσομαι. εἰ δὲ οὐ
γέγονε, πῶς ἢ τῶν πάντων ἕν, ἢ διὰ
Χριστοῦ; παῦσαι οὖν καὶ τὸν πατέρα
κακῶς τιμῶν κατὰ τοῦ μονογενοῦς, κακὴ
δὲ τιμὴ κτίσμα διδόντα τὸ τιμιώτερον
ἀποστερεῖν υἱόν, καὶ τὸν υἱὸν κατὰ
τοῦ πνεύματος. οὐ γὰρ ὁμοδούλου
δημιουργός, ἀλλ᾿ ὁμοτίμῳ συνδοξαζόμενος.
μηδὲν μετὰ σεαυτοῦ θῇς τῆς τριάδος,
μὴ τῆς τριάδος ἐκπέσῃς. μηδενὶ
περικόψῃς τὴν μίαν φύσιν καὶ ὁμοίως
σεβάσμιον, ὡς ὅ τι ἂν τῶν τριῶν καθέλῃς,
τὸ πᾶν ἔσῃ καθῃρηκώς, μᾶλλον δὲ τοῦ
παντὸς ἐκπεπτωκώς. βέλτιον μικρὰν τῆς
ἑνώσεως φαντασίαν λαβεῖν, ἢ παντελῆ
τολμῆσαι δυςσέβειαν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">13.
Ἥκει δὲ ἡμῖν ὁ λόγος ἐπ᾿ αὐτὸ τὸ
κεφάλαιον· καὶ στένω μέν, ὅτι πάλαι
τεθνηκὸς ζήτημα, καὶ τῇ πίστει
παραχωρῆσαν, νῦν ἀνακαινίζεται· στῆναι
δὲ ὅμως ἀναγκαῖον πρὸς τοὺς λογολέσχας,
καὶ μὴ ἐρήμην ἁλῶναι, λόγον ἔχοντας,
καὶ συνηγοροῦντας πνεύματι. εἰ θεός,
φασι, καὶ θεός, καὶ θεός, πῶς οὐχὶ
τρεῖς θεοί; ἢ πῶς οὐ πολυαρχία τὸ
δοξαζόμενον; ταῦτα τίνες; οἱ τελεώτεροι
τὴν ἀσέβειαν, ἢ καὶ οἱ τῆς δευτέρας
μερίδος, λέγω δὲ τοὺς περὶ τὸν υἱόν
πως εὐγνώμονας; ὁ μὲν γὰρ κοινός μοι
πρὸς ἀμφοτέρους λόγος, ὁ δὲ πρὸς
τούτους ἴδιος. ὁ μὲν οὖν πρὸς τούτους
τοιοῦτος. τί φατε τοῖς τριθείταις ἡμῖν
οἱ τὸν υἱὸν σέβοντες, εἰ καὶ τοῦ
πνεύματος ἀφεστήκατε; ὑμεῖς δὲ οὐ
διθεῖται; εἰ μὲν γὰρ ἀρνεῖσθε καὶ
τοῦ μονογενοῦς τὴν προσκύνησιν, σαφῶς
τέταχθε μετὰ τῶν ἐναντίων· καὶ τί
φιλανθρωπευόμεθα πρὸς ὑμᾶς ὡς οὐ
πάντῃ νενεκρωμένους; εἰ δὲ σέβεσθε,
καὶ μέχρι τούτου διάκεισθε σωτηρίως,
ὑμᾶς ἐρωτήσομεν· τίς ὁ λόγος τῆς
διθείας ὑμῖν, ἂν τοῦτο ἐγκαλῆσθε; εἰ
ἔστι λόγος συνέσεως, ἀποκρίθητε, δότε
καὶ ἡμῖν ὁδὸν ἀποκρίσεως. οἷς γὰρ
ἂν ὑμεῖς τὴν διθείαν ἀποκρούσησθε
λόγοις, οὗτοι καὶ ἡμῖν κατὰ τῆς
τριθείας ἀρκέσουσι. καὶ οὕτω νικῶμεν,
ὑμῖν τοῖς κατηγόροις συνηγόροις
χρώμενοι· οὗ τί γενναιότερον;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">14.
Ὁ δὲ κοινὸς ἡμῖν πρὸς ἀμφοτέρους
τίς ἀγών τε καὶ λόγος; ἡμῖν εἷς θεός,
ὅτι μία θεότης· καὶ πρὸς ἑν τὰ ἐξ
αὐτοῦ τὴν ἀναφορὰν ἔχει, κἂν τρία
πιστεύηται. οὐ γὰρ τὸ μὲν μᾶλλον, τὸ
δὲ ἧττον θεός· οὐδὲ τὸ μὲν πρότερον,
τὸ δὲ ὕστερον· οὐδὲ βουλήσει τέμνεται,
οὐδὲ δανάμει μερίζεται, οὐδέ τι τῶν
ὅσα τοῖς μεριστοῖς ὑπάρχει, κἀνταῦθα
λαβεῖν ἐστίν· ἀλλὰ ἀμέριστος ἐν
μεμερισμένοις, εἰ δεῖ συντόμως εἰπεῖν,
ἡ θεότης· καὶ οἷον ἐν ἡλίοις τρισὶν
ἐχομένοις ἀλλήλων, μία τοῦ φωτὸς
σύγκρασις. ὅταν μὲν οὖν πρὸς τὴν
θεότητα βλέψωμεν, καὶ τὴν πρώτην αἰτίαν,
καὶ τὴν μοναρχίαν, ἑν ἡμῖν τὸ
φανταζόμενον· ὅταν δὲ πρὸς τὰ ἐν οἷς
ἡ θεότης, καὶ τὰ ἐκ τῆς πρώτης αἰτίας
ἀχρόνως ἐκεῖθεν ὄντα καὶ ὁμοδόξως,
τρία τὰ προσκυνούμενα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">15.
Τί δαί, οὐχὶ καὶ παρ᾿ Ἕλλησι, φαῖεν
ἄν, μία θεότης, ὡς οἱ τὰ τελεώτερα παρ᾿
ἐκείνοις φιλοσοφοῦντες, καὶ παρ᾿ ἡμῖν
ἀνθρωπότης μία, τὸ γένος ἅπαν; ἀλλ᾿
ὅμως θεοὶ πολλοί, καὶ οὐχ εἷς, ὡς δὴ
καὶ ἄνθρωποι; ἀλλ᾿ ἐκεῖ μὲν ἡ κοινότης
τὸ ἑν ἔχει μόνον ἐπινοίᾳ θεωρητόν·
τὰ δὲ καθ᾿ ἕκαστον πλεῖστον ἀλλήλων
καὶ τῷ χρόνῳ καὶ τοῖς πάθεσι καὶ τῇ
δυνάμει μεμερισμένα. ἡμεῖς τε γὰρ οὐ
σύνθετοι μόνον, ἀλλὰ καὶ ἀντίθετοι
καὶ ἀλλήλοις καὶ ἡμῖν αὐτοῖς, οὐδὲ
ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας οἱ αὐτοὶ καθαρῶς
μένοντες, μὴ ὅτι τὸν ἅπαντα βίον, ἀλλὰ
καὶ σώμασι καὶ ψυχαῖς ἀεὶ ῥέοντες
τε καὶ μεταπίπτοντες. οὐκ οἶδα δέ, εἰ
μὴ καὶ ἄγγελοι καὶ πᾶσα φύσις ἡ ἄνω
μετὰ τὴν τριάδα, κἂν ἁπλοῖ τινὲς ὦσι,
καὶ πρὸς τὸ καλὸν παγιώτεροι τῇ πρὸς
τὸ ἄκρον καλὸν ἐγγύτητι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">16.
Οἵ τε παρ᾿ Ἑλλήνων σεβόμενοι θεοί τε
καὶ δαίμονες, ὡς αὐτοὶ λέγουσιν, οὐδὲν
ἡμῶν δέονται κατηγόρων, ἀλλὰ τοῖς
σφῶν αὐτῶν ἁλίσκονται θεολόγοις, ὡς
μὲν ἐμπαθεῖς, ὡς δὲ στασιώδεις, ὅσων
δὲ κακῶν γέμοντες καὶ μεταβολῶν, καὶ
οὐ πρὸς ἀλλήλους μόνον ἀλλὰ καὶ πρὸς
τὰς πρώτας αἰτίας ἀντιθέτως ἔχοντες,
οὓς δὴ καὶ Ὠκεανούς, καὶ Τηθύας, καὶ
Φάνητας, καὶ οὐκ οἶδα οὕς τινας
ὀνομάζουσι· καὶ τελευταῖόν τινα θεὸν
μισότεκνον διὰ φιλαρχίαν, πάντας
καταπίνοντα τοὺς ἄλλους ἐξ ἀπληστίας,
ἵνα γένηται πάντων ἀνδρῶν τε θεῶν τε
πατήρ, δυστυχῶς ἐσθιομένων καὶ
ἐμουμένων. εἰ δὲ ταῦτα μῦθοι καὶ
ὑπόνοιαί τινες, ὡς αὐτοί φασι, τὸ
αἰσχρὸν τοῦ λόγου διαδιδράσκοντες,
τί φήσουσι πρὸς τό, Τριχθὰ δὲ πάντα
δέδασται, καὶ τὸ ἄλλον ἄλλῳ τινὶ τῶν
ὄντων ἐπιστατεῖν, διηρημένους καὶ
ταῖς ὕλαις καὶ τοῖς ἀξιώμασι; τὸ δὲ
ἡμέτερον οὐ τοιοῦτον· οὐδὲ αὕτη
μερὶς τῷ Ἰακώβ, φησιν ὁ ἐμὸς θεολόγος·
ἀλλὰ τὸ ἑν ἕκαστον αὐτῶν ἔχει πρὸς
τὸ συγκείμενον οὐχ ἧττον ἢ πρὸς ἑαυτό,
τῷ ταὐτῷ τῆς οὐσίας καὶ τῆς δυνάμεως.
καὶ οὗτος ὁ τῆς ἑνώσεως λόγος, ὅσον
ἐφ᾿ οἷς ἡμεῖς κατειλήφαμεν. εἰ μὲν
οὖν οὗτος ἰσχυρὸς ὁ λόγος, τῷ θεῷ
χάρις τῆς θεωρίας· εἰ δὲ μή, ζητῶμεν
τὸν ἰσχυρότερον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">17.
Τοὺς δὲ σοὺς λόγους οὐκ οἶδα πότερον
παίζοντος εἶναι φήσομεν, ἢ σπουδάζοντος,
οἷς ἀναιρεῖς ἡμῶν τὴν ἕνωσιν. τίς
γὰρ δὴ καὶ ὁ λόγος; τὰ ὁμοούσια
συναριθμεῖται, φῄς· συναρίθμησιν λέγων
τὴν εἰς ἀριθμὸν ἕνα συναίρεσιν· οὐ
συναριθμεῖται δὲ τὰ μὴ ὁμοούσια·
ὥστε ὑμεῖς μὲν οὐ φεύξεσθε τὸ λέγειν
τρεῖς θεοὺς κατὰ τὸν λόγον τοῦτον·
ἡμῖν δὲ οὐδὲ εἷς κίνδυνος· οὐ γὰρ
ὁμοούσια λέγομεν. σὺ μὲν οὖν ἀπήλλαξας
σεαυτὸν πραγμάτων μιᾷ φωνῇ, καὶ τὴν
κακὴν νίκην νενίκηκας· ὅμοιόν τι
ποιήσας τοῖς διὰ θανάτου φόβον
ἀπαγχομένοις. ἵνα γὰρ μὴ κάμῃς τῇ
μοναρχίᾳ συνιστάμενος, ἠρνήσω θεότητα,
καὶ προδέδωκας τοῖς ἐχθροῖς τὸ
ζητούμενον. ἐγὼ δὲ κἄν τι δέῃ καμεῖν,
οὐ προήσομαι τὸ προσκυνούμενον. ἐνταῦθα
δὲ οὐδὲ ὁρῶ τίς ὁ πόνος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">18.
Συναριθμεῖται, φής, τὰ ὁμοούσια· τὰ
δὲ οὐχ οὕτως ἔχοντα μοναδικὴν ἔχει
τὴν δήλωσιν. πόθεν σοι τοῦτο, καὶ παρὰ
τίνων δογματιστῶν καὶ μυθολόγων; ἢ
ἀγνοεῖς, ὅτι πᾶς ἀριθμὸς τῆς ποσότητος
τῶν ὑποκειμένων ἐστὶ δηλωτικός, οὐ
τῆς φύσεως τῶν πραγμάτων; ἐγὼ δὲ οὕτως
ἀρχαίως ἔχω, μᾶλλον δὲ ἀμαθῶς, ὥστε
τρία μὲν ὀνομάζω τὰ τοσαῦτα τῷ ἀριθμῷ,
κἂν διέστηκε τὴν φύσιν· ἑν δέ, καὶ ἕν,
καὶ ἕν, ἄλλως τὰς τοσαύτας μονάδας,
κἂν τῇ οὐσίᾳ συνάπτωνται, οὐ πρὸς τὰ
πράγματα μᾶλλον ἀφορῶν, ἢ τὸ πόσον
τῶν πραγμάτων, καθ᾿ ὧν ἡ ἀρίθμησις.
ἐπεὶ δὲ λίαν περιέχῃ τοῦ γράμματος,
καίτοι γε πολεμῶν τῷ γράμματι, ἐκεῖθέν
μοι λάβε τὰς ἀποδείξεις. τρία ἐν ταῖς
παροιμίαις ἐστίν, ἃ εὐόδως πορεύεται,
λέων, καὶ τράγος, καὶ ἀλεκτρυών· καὶ
βασιλεὺς δημηγορῶν ἐν ἔθνει τὸ
τέταρτον· ἵνα μὴ λέγω τὰς ἄλλας ἐκεῖ
τετράδας ἀριθμουμένας, τῇ δὲ φύσει
διηρημένας. καὶ δύο τῷ Μωυσεῖ χερουβὶμ
εὑρίσκω μοναδικῶς ἀριθμούμενα. πῶς
οὖν ἢ ἐκεῖνα τρία, κατὰ τὴν σὴν
τεχνολογίαν, τοσοῦτον ἀλλήλων ἀπερρηγμένα
ταῖς φύσεσιν· ἢ ταῦτα μοναδικά, τοσοῦτον
ἀλλήλοις ὁμοφυῆ καὶ συγκείμενα; εἰ
γὰρ λέγοιμι θεὸν καὶ μαμωνᾶν δύο
κυρίους εἰς ἑν ἀριθμουμένους, τοσούτῳ
μακρὰν ὄντας ἀλλήλων, τάχα ἂν καὶ
μᾶλλον γελασθείην τῆς συναριθμήσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">19.
Ἀλλ᾿ ἐμοί, φησιν, ἐκεῖνα συναριθμούμενα
λέγεται, καὶ τῆς αὐτῆς οὐσίας, οἷς
συνεκφωνεῖται καταλλήλως καὶ τὰ
ὀνόματα· οἷον, ἄνθρωποι τρεῖς, καὶ
θεοὶ τρεῖς, οὐχὶ τρία τάδε καὶ τάδε.
τίς γὰρ ἡ ἀντίδοσις; τοῦτο νομοθετοῦντός
ἐστι τοῖς ὀνόμασιν, οὐκ ἀληθεύοντος.
ἐπεὶ κἀμοὶ Πέτρος, καὶ Παῦλος, καὶ
Ἰωάννης, οὐ τρεῖς, οὐδὲ ὁμοούσιοι,
ἕως ἂν μὴ τρεῖς Πέτροι, καὶ τρεῖς
Παῦλοι, καὶ Ἰωάνναι τοσοῦτοι λέγονται.
ὃ γὰρ σὺ τετήρηκας ἐπὶ τῶν γενικωτέρων
ὀνομάτων, τοῦτο καὶ ἡμεῖς ἀπαιτήσομεν
ἐπὶ τῶν εἰδικωτέρων κατὰ τὴν σὴν
ἀνάπλασιν. ἢ ἀδικήσεις, μὴ διδοὺς
ὅπερ εἴληφας; τί δὲ ὁ Ἰωάννης, τρεῖς
εἶναι τοὺς μαρτυροῦντας λέγων ἐν ταῖς
καθολικαῖς, τὸ πνεῦμα, τὸ ὕδωρ, τὸ
αἷμα; ἆρά σοι ληρεῖν φαίνεται, πρῶτον
μὲν ὅτι τὰ μὴ ὁμοούσια συναριθμῆσαι
τετόλμηκεν, ὃ τοῖς ὁμοουσίοις σὺ
δίδως, τίς γὰρ ἂν εἴποι ταῦτα μιᾶς
οὐσίας; δεύτερον δὲ ὅτι μὴ καταλλήλως
ἔχων ἀπήντησεν, ἀλλὰ τὸ τρεῖς ἀρρενικῶς
προθείς, τὰ τρία οὐδετέρως ἐπήνεγκε,
παρὰ τοὺς σοὺς καὶ τῆς σῆς γραμματικῆς
ὅρους καὶ νόμους; καίτοι τί διαφέρει,
ἢ τρεῖς προθέντα ἑν καὶ ἑν καὶ ἑν
ἐπενεγκεῖν, ἢ ἕνα καὶ ἕνα καὶ ἕνα
λέγοντα μὴ τρεῖς ἀλλὰ τρία προσαγορεύειν;
ὅπερ αὐτὸς ἀπαξιοῖς ἐπὶ τῆς θεότητος.
τί δέ σοι ὁ καρκίνος, τό τε ζῶον, τό τε
ὄργανον, ὅ τε ἀστήρ; τί δὲ ὁ κύων, ὅ
τε χερσαῖος, καὶ ὁ ἔνυδρος, καὶ ὁ
οὐράνιος; οὐ τρεῖς λέγεσθαί σοι δοκοῦσι
καρκίνοι καὶ κύνες; πάντως γε. ἆρα οὖν
παρὰ τοῦτο καὶ ὁμοούσιοι; τίς φήσει
τῶν νοῦν ἐχόντων; ὁρᾷς ὅπως σοι
διαπέπτωκεν ὁ περὶ τῆς συναριθμήσεως
λόγος, τοσούτοις ἐληλεγμένος; εἰ γὰρ
μήτε τὰ ὁμοούσια πάντως συναριθμεῖται,
καὶ συναριθμεῖται τὰ μὴ ὁμοούσια, ἥ
τε τῶν ὀνομάτων συνεκφώνησις ἐπ᾿
ἀμφοῖν, τί σοι πλέον ὧν ἐδογμάτισας;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">20.
Σκοπῶ δὲ κἀκεῖνο, καὶ ἴσως οὐκ ἔξω
λόγου. τὸ ἑν καὶ τὸ ἑν οὐκ εἰς δύο
συντίθεται; τὰ δύο δὲ οὐκ εἰς ἑν καὶ
ἑν ἀναλύεται; δῆλον ὅτι. εἰ οὖν
ὁμοούσια μὲν τὰ συντιθέμενα κατὰ τὸν
σὸν λόγον, ἑτεροούσια δὲ τὰ τεμνόμενα,
τί συμβαίνει; τὰ αὐτὰ ὁμοούσιά τε
εἶναι καὶ ἑτεροούσια. γελῶ σου καὶ
τὰς προαριθμήσεις, καὶ τὰς ὑπαριθμήσεις,
αἷς σὺ μέγα φρονεῖς, ὥσπερ ἐν τῇ τάξει
τῶν ὀνομάτων κειμένων τῶν πραγμάτων.
εἰ γὰρ τοῦτο, τί κωλύει κατὰ τὸν αὐτὸν
λόγον, ἐπειδὴ τὰ αὐτὰ καὶ προαριθμεῖται
καὶ ὑπαριθμεῖται παρὰ τῇ θείᾳ γραφῇ
διὰ τὴν ἰσοτιμίαν τῆς φύσεως, αὐτὰ
ἑαυτῶν εἶναι τιμιώτερά τε καὶ ἀτιμότερα;
ὁ δὲ αὐτός μοι καὶ περὶ τῆς Θεὸς
φωνῆς καὶ Κύριος λόγος· ἔτι δὲ τῶν
προθέσεων, τῆς ἐξ οὗ, καὶ δι᾿ οὗ, καὶ
ἐν ᾧ, αἷς σὺ κατατεχνολογεῖς ἡμῖν
τὸ θεῖον, τὴν μὲν τῷ πατρὶ διδούς,
τὴν δὲ τῷ υἱῷ, τὴν δὲ τῷ ἁγίῳ
πνεύματι. τί γὰρ ἂν ἐποίησας, παγίως
ἑκάστου τούτων ἑκάστῳ νενεμημένου
ὁπότε πάντων πᾶσι συντεταγμένων, ὡς
δῆλον τοῖς φιλοπόνοις, τοσαύτην σὺ
διὰ τούτων εἰσάγεις καὶ τῆς ἀξίας
καὶ τῆς φύσεως ἀνισότητα; ἀπόχρη καὶ
ταῦτα τοῖς μὴ λίαν ἀγνώμοσιν. ἐπειδὴ
δέ σε τῶν χαλεπῶν ἐστίν, ἅπαξ ἐπιπηδήσαντα
τῷ πνεύματι, τῆς φορᾶς σχεθῆναι, ἀλλὰ
μή, καθάπερ τῶν συῶν τοὺς θρασυτέρους,
εἰς τέλος φιλονεικεῖν, καὶ πρὸς τὸ
ξίφος ὠθίζεσθαι, μέχρις ἂν πᾶσαν εἴσω
τὴν πληγὴν ὑπολάβῃς, φέρε, σκεψώμεθα
τίς ἔτι σοι λείπεται λόγος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">21.
Πάλιν καὶ πολλάκις ἀνακυκλεῖς ἡμῖν
τὸ ἄγραφον. ὅτι μὲν οὖν οὐ ξένον
τοῦτο, οὐδὲ παρείσακτον, ἀλλὰ καὶ
τοῖς πάλαι καὶ τοῖς νῦν γνωριζόμενον
καὶ παραγυμνούμενον, δέδεικται μὲν
ἤδη πολλοῖς τῶν περὶ τούτου διειληφότων,
ὅσοι μὴ ῥᾳθύμως μηδὲ παρέργως ταῖς
θείαις γραφαῖς ἐντυχόντες, ἀλλὰ
διασχόντες τὸ γράμμα καὶ εἴσω
παρακύψαντες, τὸ ἀπόθετον κάλλος ἰδεῖν
ἠξιώθησαν, καὶ τῷ φωτισμῷ τῆς γνώσεως
κατηυγάσθησαν. δηλώσωμεν δὲ καὶ ἡμεῖς
ἐξ ἐπιδρομῆς, ὅσον ἐνδέχεται, τοῦ μὴ
δοκεῖν εἶναι περιττοί τινες, μηδὲ
φιλοτιμότεροι τοῦ δέοντος, ἐποικοδομοῦντες
ἐπὶ θεμέλιον ἀλλότριον. εἰ δὲ τὸ μὴ
λίαν σαφῶς γεγράφθαι θεὸν μηδὲ πολλάκις
ὀνομαστί, ὥσπερ τὸν πατέρα πρότερον
καὶ τὸν υἱὸν ὕστερον, αἴτιόν σοι
γίνεται βλασφημίας, καὶ τῆς περιττῆς
ταύτης γλωσσαλγίας καὶ ἀσεβείας, ἡμεῖς
σοι λύσομεν ταύτην τὴν βλάβην, μικρὰ
περὶ πραγμάτων καὶ ὀνομάτων καὶ
μάλιστα παρὰ τῇ τῆς γραφῆς συνηθείᾳ
φιλοσοφήσαντες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">22.
Τῶν πραγμάτων τὰ μὲν οὐκ ἔστι, λέγεται
δέ· τὰ δὲ ὄντα οὐ λέγεται· τὰ δὲ οὔτε
ἔστιν, οὔτε λέγεται· τὰ δὲ ἄμφω, καὶ
ἔστι, καὶ λέγεται. τούτων ἀπαιτεῖς με
τὰς ἀποδείξεις; παρασχεῖν ἕτοιμος.
ὑπνοῖ τῇ γραφῇ θεός, καὶ γρηγορεῖ,
καὶ ὀργίζεται, καὶ βαδίζει, καὶ θρόνον
ἔχει τὰ χερουβίμ· καίτοι πότε γέγονεν
ἐμπαθής; πότε δὲ σῶμα θεὸν ἀκήκοας;
τοῦτο οὐκ ὂν ἀνεπλάσθη. ὠνομάσαμεν
γάρ, ὡς ἡμῖν ἐφικτόν, ἐκ τῶν ἡμετέρων
τὰ τοῦ θεοῦ. τὸ μὲν ἠρεμεῖν αὐτὸν
ἀφ᾿ ἡμῶν, καὶ οἷον ἀμελεῖν, δι᾿ ἃς
αὐτὸς οἶδεν αἰτίας, ὑπνοῦν. τὸ γὰρ
ἡμέτερον ὑπνοῦν τοιοῦτον, ἀνενέργητόν
τε καὶ ἄπρακτον. τὸ δὲ ἀθρόως εὖ
ποιεῖν ἐκ μεταβολῆς, γρηγορεῖν. ὕπνου
γὰρ λύσις ἐγρήγορσις, ὥσπερ ἀποστροφῆς
ἐπίσκεψις. τὸ δὲ κολάζειν ὀργίζεσθαι
πεποιήκαμεν· οὕτω γὰρ ἡμῖν ἐξ ὀργῆς
ἡ κόλασις. τὸ δὲ νῦν μὲν τῇδε, νῦν δὲ
τῇδε ἐνεργεῖν, βαδίζειν. ἡ γὰρ ἀπ᾿
ἄλλου πρὸς ἄλλο μετάβασις, βαδισμός.
τὸ δὲ ἀναπαύεσθαι ταῖς ἁγίαις δυνάμεσι,
καὶ οἷον ἐμφιλοχωρεῖν, καθέζεσθαι
καὶ θρονίζεσθαι. καὶ τοῦτο ἡμέτερον.
οὐδενὶ γὰρ οὕτως ὡς τοῖς ἁγίοις τὸ
θεῖον ἐναναπαύεται. τὸ δὲ ὀξυκίνητον,
πτῆσιν· τὴν δὲ ἐπισκοπήν, πρόςωπον·
τὸ διδόναι δὲ καὶ προσίεσθαι, χεῖρα·
καὶ ἄλλη τις ὅλως τῶν τοῦ θεοῦ δυνάμεων
ἢ ἐνεργειῶν ἄλλο τι τῶν σωματικῶν
ἡμῖν ἀνεζωγράφησεν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">23.
Πάλιν σὺ πόθεν τὸ ἀγέννητον λαβὼν
ἔχεις, ἢ τὸ ἄναρχον, τὰς σὰς ἀκροπόλεις,
ἢ καὶ ἡμεῖς τὸ ἀθάνατον; δεῖξον ταῦτα
ὀνομαστί, ἢ ἀθετήσομεν, ἐπειδὴ οὐ
γέγραπται, ἢ διαγράψομεν. καὶ τέθνηκας
ἐκ τῶν σῶν ὑποθέσεων, καθαιρεθέντων
σοι τῶν ὀνομάτων, καὶ τοῦ τείχους τῆς
καταφυγῆς ἐφ᾿ ᾧ ἐπεποίθεις. ἢ δῆλον
ὅτι ἐκ τῶν ταῦτα συναγόντων, κἂν μὴ
ταῦτα λέγηται; τίνων τούτων; Ἐγώ εἰμι
πρῶτος καὶ ἐγὼ μετὰ ταῦτα. καί, Πρὸ
ἐμοῦ οὐκ ἔστιν ἄλλος θεὸς καὶ μετ᾿
ἐμὲ οὐκ ἔσται. ὅλον γὰρ τὸ ἔστιν
ἐμόν· οὔτε ἠργμένον, οὔτε παυσόμενον.
ταῦτα λαβών, τὸ μὲν μὴ εἶναί τι πρὸ
αὐτοῦ, μηδὲ πρεσβυτέραν αἰτίαν ἔχειν,
ἄναρχον προσηγόρευσας, καὶ ἀγέννητον·
τὸ δὲ μὴ στήσεσθαι τοῦ εἶναι, ἀθάνατον
καὶ ἀνώλεθρον. αἱ μὲν δὴ πρῶται
συζυγίαι τοιαῦται, καὶ οὕτως ἔχουσαι.
τίνα δὲ οὔτε ἔστιν, οὔτε λέγεται;
πονηρὸν τὸ θεῖον, ἡ σφαῖρα τετράγωνος,
τὸ παρελθὸν ἐνέστηκεν, οὐ σύνθετον ὁ
ἄνθρωπος. τίνα γὰρ εἰς τοσοῦτον
ἐμπληξίας ποτὲ ἀφικόμενον ἔγνως, ὥστε
τι τοιοῦτον ἢ ἐννοῆσαι τολμῆσαι, ἢ
ἀποφήνασθαι; λείπεται δεῖξαι τίνα καὶ
ἔστι καὶ λέγεται· θεός, ἄνθρωπος,
ἄγγελος, κρίσις· ματαιότης οἱ τοιοῦτοι
συλλογισμοί, καὶ τῆς πίστεως ἀνατροπή,
καὶ τοῦ μυστηρίου κένωσις.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">24.
Τοσαύτης οὖν οὔσης διαφορᾶς ἐν τοῖς
ὀνόμασι καὶ τοῖς πράγμασι, πῶς οὕτω
σὺ λίαν δουλεύεις τῷ γράμματι, καὶ
γίνῃ μετὰ τῆς Ἰουδαϊκῆς σοφίας, καὶ
συλλαβαῖς ἀκολουθεῖς, ἀφεὶς τὰ
πράγματα; εἰ δὲ σοῦ τὰ δὶς πέντε
λέγοντος, ἢ τὰ δὶς ἑπτά, τὰ δέκα
συνῆγον, ἢ τέσσαρες καὶ δέκα ἐκ τῶν
λεγομένων· ἢ ἐκ τοῦ ζῶον λογικόν,
θνητόν, τὸν ἄνθρωπον, ἆρα ἄν σοι ληρεῖν
ἐνομίσθην; καὶ πῶς, τὰ σὰ λέγων; οὐ
γὰρ τοῦ λέγοντος μᾶλλον οἱ λόγοι, ἢ
τοῦ λέγειν συναναγκάζοντος. ὥσπερ οὖν
ἐνταῦθα, οὐκ ἂν τὰ λεγόμενα μᾶλλον
ἐσκόπουν, ἢ τὰ νοούμενα· οὕτως οὐδὲ
εἴ τι ἄλλο τῶν μὴ λεγομένων, ἢ μὴ
σαφῶς, ἐκ τῆς γραφῆς νοούμενον ηὕρισκον,
ἔφυγον ἂν τὴν ἐκφώνησιν, φοβούμενος
σὲ τὸν συκοφάντην τῶν ὀνομάτων. οὕτω
μὲν οὖν στησόμεθα πρὸς τοὺς ἐξ ἡμισείας
εὐγνώμονας. σοὶ γὰρ οὐδὲ τοῦτο ἔξεστι
λέγειν. ὁ γὰρ τὰς τοῦ υἱοῦ προσηγορίας
οὕτως ἐναργεῖς οὔσας καὶ τοσαύτας
ἀρνούμενος, οὐδ᾿ ἂν ταύτας ᾐδέσθης
δῆλον ὅτι, καὶ εἰ πολλῷ σαφεστέρας
καὶ πλείους ἐγίνωσκες. ἤδη δὲ καὶ τὴν
αἰτίαν δηλώσω τῆς πάσης ἐπικρύψεως,
καίπερ σοφοῖς οὖσιν ὑμῖν, βραχύ τι
τὸν λόγον ἀναγαγών.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">25.
Δύο γεγόνασι μεταθέσεις βίων ἐπιφανεῖς
ἐκ τοῦ παντὸς αἰῶνος, αἳ καὶ δύο
διαθῆκαι καλοῦνται, καὶ σεισμοὶ γῆς,
διὰ τὸ τοῦ πράγματος περιβόητον· ἡ
μὲν ἀπὸ τῶν εἰδώλων ἐπὶ τὸν νόμον,
ἡ δὲ ἀπὸ τοῦ νόμου πρὸς τὸ εὐαγγέλιον.
καὶ τρίτον σεισμὸν εὐαγγελιζόμεθα,
τὴν ἐντεῦθεν ἐπὶ τὰ ἐκεῖσε μετάστασιν,
τὰ μηκέτι κινούμενα, μηδὲ σαλευόμενα.
ταὐτὸν δὲ αἱ δύο διαθῆκαι πεπόνθασι.
τί τοῦτο; οὐκ ἀθρόως μετεκινήθησαν,
οὐδὲ ὁμοῦ τῇ πρώτῃ κινήσει τῆς
ἐγχειρήσεως. τίνος ἕνεκα; εἰδέναι γὰρ
ἀναγκαῖον. ἵνα μὴ βιασθῶμεν, ἀλλὰ
πεισθῶμεν. τὸ μὲν γὰρ ἀκούσιον οὐδὲ
μόνιμον· ὥσπερ ἃ βίᾳ κατέχεται τῶν
ῥευμάτων ἢ τῶν φυτῶν· τὸ δὲ ἑκούσιον
μονιμώτερόν τε καὶ ἀσφαλέστερον. καὶ
τὸ μὲν τοῦ βιασαμένου, τὸ δὲ ἡμέτερον·
καὶ τὸ μὲν ἐπιεικείας θεοῦ, τὸ δὲ
τυραννικῆς ἐξουσίας. οὔκουν ᾤετο δεῖν
ἄκοντας εὖ ποιεῖν, ἀλλ᾿ ἑκόντας
εὐεργετεῖν. διὰ τοῦτο παιδαγωγικῶς
τε καὶ ἰατρικῶς τὸ μὲν ὑφαιρεῖ τῶν
πατρίων, τὸ δὲ συγχωρεῖ, μικρόν τι τῶν
πρὸς ἡδονὴν ἐνδιδούς· ὥσπερ οἱ ἰατροὶ
τοῖς ἀρρωστοῦσιν, ἵνα ἡ φαρμακεία
παραδεχθῇ διὰ τῆς τέχνης φαρματτομένη
τοῖς χρηστοτέροις. οὐ γὰρ ῥᾴστη τῶν
ἐν ἔθει καὶ τῷ μακρῷ χρόνῳ τετιμημένων
ἡ μετάθεσις. λέγω δὲ τί; ἡ πρώτη τὰ
εἴδωλα περικόψασα τὰς θυσίας συνεχώρησεν·
ἡ δευτέρα τὰς θυσίας περιελοῦσα τὴν
περιτομὴν οὐκ ἐκώλυσεν· εἶτα ὡς ἅπαξ
ἐδέξαντο τὴν ὑφαίρεσιν, καὶ τὸ
συγχωρηθὲν συνεχώρησαν· οἱ μὲν τὰς
θυσίας, οἱ δὲ τὴν περιτομήν· καὶ
γεγόνασιν, ἀντὶ μὲν ἐθνῶν, Ἰουδαῖοι·
ἀντὶ δὲ τούτων, Χριστιανοί, ταῖς κατὰ
μέρος μεταθέσεσι κλαπέντες ἐπὶ τὸ
εὐαγγέλιον. πειθέτω σὲ τοῦτο Παῦλος,
ἐκ τοῦ περιτέμνειν καὶ ἁγνίζεσθαι
προελθὼν ἐπὶ τὸ λέγειν· Ἐγὼ δέ,
ἀδελφοί, εἰ περιτομὴν κηρύσσω, τί ἔτι
διώκομαι; ἐκεῖνο τῆς οἰκονομίας, τοῦτο
τῆς τελειότητος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">26.
Τούτῳ τὸ τῆς θεολογίας εἰκάζειν ἔχω,
πλὴν ὅσον ἐκ τῶν ἐναντίων. ἐκεῖ μὲν
γὰρ ἐκ τῶν ὑφαιρέσεων ἡ μετάθεσις·
ἐνταῦθα δὲ διὰ τῶν προσθηκῶν ἡ
τελείωσις. ἔχει γὰρ οὕτως. ἐκήρυσσε
φανερῶς ἡ παλαιὰ τὸν πατέρα, τὸν υἱὸν
ἀμυδρότερον. ἐφανέρωσεν ἡ καινὴ τὸν
υἱόν, ὑπέδειξε τοῦ πνεύματος τὴν
θεότητα. ἐμπολιτεύεται νῦν τὸ πνεῦμα,
σαφεστέραν ἡμῖν παρέχον τὴν ἑαυτοῦ
δήλωσιν. οὐ γὰρ ἦν ἀσφαλές, μήπω τῆς
τοῦ πατρὸς θεότητος ὁμολογηθείσης,
τὸν υἱὸν ἐκδήλως κηρύττεσθαι· μηδὲ
τῆς τοῦ υἱοῦ παραδεχθείσης, τὸ πνεῦμα
τὸ ἅγιον, ἵν᾿ εἴπω τι καὶ τολμηρότερον,
ἐπιφορτίζεσθαι· μὴ καθάπερ τροφῇ τῇ
ὑπὲρ δύναμιν βαρηθέντες, καὶ ἡλιακῷ
φωτὶ σαθροτέραν ἔτι προσβαλόντες τὴν
ὄψιν, καὶ εἰς τὸ κατὰ δύναμιν
κινδυνεύσωσι· ταῖς δὲ κατὰ μέρος
προσθήκαις, καί, ὡς εἶπε Δαβίδ, ἀναβάσεσι,
καὶ ἐκ δόξης εἰς δόξαν προόδοις καὶ
προκοπαῖς, τὸ τῆς τριάδος φῶς ἐκλάμψῃ
τοῖς λαμπροτέροις. διὰ ταύτην, οἶμαι,
τὴν αἰτίαν καὶ τοῖς μαθηταῖς κατὰ
μέρος ἐπιδημεῖ, τῇ τῶν δεχομένων
δυνάμει παραμετρούμενον, ἐν ἀρχῇ τοῦ
εὐαγγελίου, μετὰ τὸ πάθος, μετὰ τὴν
ἄνοδον, τὰς δυνάμεις ἐπιτελοῦν,
ἐκφυσώμενον, ἐν γλώσσαις πυρίναις
φαινόμενον. καὶ ὑπὸ Ἰησοῦ κατ᾿ ὀλίγον
ἐκφαίνεται, ὡς ἐπιστήσεις καὶ αὐτὸς
ἐντυγχάνων ἐπιμελέστερον· Ἐρωτήσω,
φησί, τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον
πέμψει ὑμῖν, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας·
ἵνα μὴ ἀντίθεος εἶναι δόξῃ τις, καὶ
ὡς ἀπ᾿ ἄλλης τινὸς ἐξουσίας ποεῖσθαι
τοὺς λόγους. εἶτα, Πέμψει μέν, ἐν δὲ
τῷ ὀνόματί μου. τὸ Ἐρωτήσω παρείς, τὸ
Πέμψει τετήρηκεν. εἶτα, Πέμψω, τὸ οἰκεῖον
ἀξίωμα· εἶτα, Ἥξει, ἡ τοῦ πνεύματος
ἐξουσία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">27.
Ὁρᾷς φωτισμοὺς κατὰ μέρος ἡμῖν
ἐλλάμποντας, καὶ τάξιν θεολογίας, ἣν
καὶ ἡμᾶς τηρεῖν ἄμεινον, μήτε ἀθρόως
ἐκφαίνοντας, μήτε εἰς τέλος κρύπτοντας.
τὸ μὲν γὰρ ἄτεχνον, τὸ δὲ ἄθεον· καὶ
τὸ μὲν τοὺς ἀλλοτρίους πλῆξαι
δυνάμενον, τὸ δὲ ἀλλοτριῶσαι τοὺς
ἡμετέρους. ὃ δὲ ἴσως μὲν ἦλθεν ἤδη
τισὶν ἐπὶ νοῦν καὶ τῶν ἄλλων, ἐγὼ
δὲ τῆς ἐμαυτοῦ διανοίας ὑπολαμβάνω
καρπόν, προσθήσω τοῖς εἰρημένοις. ἦν
τινὰ τῷ, σωτῆρι, καὶ εἰ πολλῶν
ἐνεπίμπλαντο μαθημάτων, ἃ μὴ δύνασθαι
τότε βασταχθῆναι τοῖς μαθηταῖς ἐλέγετο,
δι᾿ ἃς εἶπον ἴσως αἰτίας, καὶ διὰ
τοῦτο παρεκαλύπτετο· καὶ πάλιν πάντα
διδαχθήσεσθαι ἡμᾶς ὑπὸ τοῦ πνεύματος
ἐνδημήσαντος. τούτων ἑν εἶναι νομίζω
καὶ αὐτὴν τοῦ πνεύματος τὴν θεότητα,
τρανουμένην εἰς ὕστερον, ὡς τηνικαῦτα
ὡρίμου καὶ χωρητῆς ἤδη τυγχανούσης
τῆς γνώσεως, μετὰ τὴν τοῦ σωτῆρος
ἀποκατάστασιν, οὐκέτι ἀπιστουμένου
τῷ θαύματι. τί γὰρ ἂν τούτου μεῖζον ἢ
ἐκεῖνος ὑπέσχετο, ἢ τὸ πνεῦμα ἐδίδαξεν;
εἴπερ τι μέγα οἴεσθαι χρή, καὶ θεοῦ
μεγαλοπρεπείας ἄξιον, τὸ ὑπισχνούμενον,
ἢ τὸ διδασκόμενον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">28.
Ἔχω μὲν οὕτω περὶ τούτων, καὶ ἔχοιμι,
καὶ ὅς τις ἐμοὶ φίλος, σέβειν θεὸν
τὸν πατέρα, θεὸν τὸν υἱόν, θεὸν τὸ
πνεῦμα τὸ ἅγιον, τρεῖς ἰδιότητας,
θεότητα μίαν, δόξῃ, καὶ τιμῇ, καὶ οὐσίᾳ,
καὶ βασιλείᾳ μὴ μεριζομένην, ὥς τις
τῶν μικρῷ πρόσθεν θεοφόρων ἐφιλοσόφησεν·
ἢ μὴ ἴδοι ἑωσφόρον ἀνατέλλοντα, ὥς
φησιν ἡ γραφή, μηδὲ δόξαν τῆς ἐκεῖθεν
λαμπρότητος, ὅς τις οὐχ οὕτως ἔχει, ἢ
συμφέρεται τοῖς καιροῖς, ἄλλοτε ἄλλος
γινόμενος, καὶ περὶ τῶν μεγίστων σαθρῶς
βουλευόμενος. εἰ μὲν γὰρ οὐδὲ
προσκυνητόν, πῶς ἐμὲ θεοῖ διὰ τοῦ
βαπτίσματος; εἰ δὲ προσκυνητόν, πῶς
οὐ σεπτόν; εἰ δὲ σεπτόν, πῶς οὐ θεός;
ἑν ἤρτηται τοῦ ἑνός, ἡ χρυσῆ τις ὄντως
σειρὰ καὶ σωτήριος. καὶ παρὰ μὲν τοῦ
πνεύματος ἡμῖν ἡ ἀναγέννησις· παρὰ
δὲ τῆς ἀναγεννήσεως ἡ ἀνάπλασις·
παρὰ δὲ τῆς ἀναπλάσεως ἡ ἐπίγνωσις
τῆς ἀξίας τοῦ ἀναπλάσαντος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">29.
Ταῦτα μὲν οὖν εἴποι τις ἂν τὸ ἄγραφον
ὑποθέμενος· ἤδη δὲ ἥξει σοι καὶ ὁ
τῶν μαρτυριῶν ἐσμός, ἐξ ὧν, ὅτι καὶ
λίαν ἔγγραφος, ἡ τοῦ πνεύματος θεότης
ἐπιδειχθήσεται τοῖς μὴ λίαν σκαιοῖς,
μηδὲ ἀλλοτρίοις τοῦ πνεύματος. σκόπει
δὲ οὕτως· γεννᾶται Χριστός, προτρέχει·
βαπτίζεται, μαρτυρεῖ· πειράζεται,
ἀνάγει· δυνάμεις ἐπιτελεῖ, συμπαρομαρτεῖ·
ἀνέρχεται, διαδέχεται. τί γὰρ οὐ δύναται
τῶν μεγάλων, καὶ ὧν θεός; τί δὲ οὐ
προσαγορεύεται ὧν θεός, πλὴν ἀγεννησίας
καὶ γεννήσεως; ἔδει γὰρ τὰς ἰδιότητας
μεῖναι πατρὶ καὶ υἱῷ, ἵνα μὴ σύγχυσις
ᾖ παρὰ τῇ θεότητι, τῇ καὶ τἄλλα εἰς
τάξιν ἀγούσῃ καὶ εὐκοσμίαν. ἐγὼ μὲν
φρίττω τὸν πλοῦτον ἐννοῶν τῶν κλήσεων,
καὶ καθ᾿ ὅσων ὀνομάτων ἀναισχυντοῦσιν
οἱ τῷ πνεύματι ἀντιπίπτοντες. πνεῦμα
θεοῦ λέγεται, πνεῦμα Χριστοῦ, νοῦς
Χριςτοῦ, πνεῦμα κυρίου, αὐτὸ κύριος·
πνεῦμα υἱοθεσίας, ἀληθείας, ἐλευθερίας·
πνεῦμα σοφίας, συνέσεως, βουλῆς, ἰσχύος,
γνώσεως, εὐσεβείας, φοβοῦ θεοῦ· καὶ
γὰρ ποιητικὸν τούτων ἁπάντων· πάντα
τῇ οὐσίᾳ πληροῦν, πάντα συνέχον·
πληρωτικὸν κόσμου κατὰ τὴν οὐσίαν,
ἀχώρητον κόσμῳ κατὰ τὴν δύναμιν·
ἀγαθόν, εὐθές, ἡγεμονικόν, φύσει οὐ
θέσει· ἁγιάζον, οὐχ ἁγιαζόμενον,
μετροῦν, οὐ μετρούμενον. μετεχόμενον,
οὐ μετέχον, πληροῦν, οὐ πληρούμενον,
συνέχον, οὐ συνεχόμενον· κληρονομούμενον,
δοξαζόμενον, συναριθμούμενον,
ἐπαπειλούμενον· δάκτυλος θεοῦ, πῦρ
ὡς θεός, εἰς ἔμφασιν, οἶμαι, τοῦ
ὁμοουσίου· πνεῦμα τὸ ποιῆσαν, τὸ
ἀνακτίζον διὰ βαπτίσματος, δι᾿
ἀναστάσεως· πνεῦμα τὸ γινῶσκον ἅπαντα,
τὸ διδάσκον, τὸ πνέον ὅπου θέλει καὶ
ὅσον, ὁδηγοῦν, λαλοῦν, ἀποστέλλον,
ἀφορίζον, παροξυνόμενον, πειραζόμενον·
ἀποκαλυπτικόν, φωτιστικόν, ζωτικόν,
μᾶλλον δὲ αὐτοφῶς καὶ ζωή· ναοποιοῦν,
θεοποιοῦν, τελειοῦν, ὥστε καὶ
προλαμβάνειν τὸ βάπτισμα, καὶ ἐπιζητεῖσθαι
μετὰ τὸ βάπτισμα· ἐνεργοῦν ὅσα θεός,
μεριζόμενον ἐν γλώσσαις πυρίναις,
διαιροῦν χαρίσματα, ποιοῦν ἀποστόλους,
προφήτας, εὐαγγελιστάς, ποιμένας, καὶ
διδασκάλους· νοερόν, πολυμερές, σαφές,
τρανόν, ἀκώλυτον, ἀμόλυντον· ὅπερ ἴσον
δύναται τὸ σοφώτατον καὶ πολύτροπον
ταῖς ἐνεργείαις, καὶ σαφηνιστικὸν
πάντων, καὶ τρανωτικόν, καὶ αὐτεξούσιον,
καὶ ἀναλλοίωτον· παντοδύναμον,
παντεπίσκοπον, διὰ πάντων χωροῦν
πνευμάτων νοερῶν, καθαρῶν, λεπτοτάτων,
ἀγγελικῶν, οἶμαι, δυνάμεων, ὥσπερ καὶ
προφητικῶν καὶ ἀποστολικῶν, κατὰ
ταὐτόν, καὶ οὐκ ἐν τοῖς αὐτοῖς τόποις.
ἄλλων δὲ ἀλλαχοῦ νενεμημένων, ᾧ
δηλοῦται τὸ ἀπερίγραπτον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">30.
Οἱ ταῦτα λέγοντες καὶ διδάσκοντες,
καὶ πρός γε ἄλλον παράκλητον, οἷον
ἄλλον θεόν, ὀνομάζοντες, οἱ τὴν εἰς
αὐτὸν βλασφημίαν μόνην εἰδότες
ἀσυγχώρητον, οἱ τὸν Ἀνανίαν καὶ τὴν
Σάπφειραν οὕτω φοβερῶς στηλιτεύσαντες,
ἐπειδὴ ἐψεύσαντο τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον,
ὡς θεὸν ψευσαμένους, οὐκ ἄνθρωπον·
οὗτοι τί σοι δοκοῦσι, πότερον θεὸν τὸ
πνεῦμα κηρύσσειν, ἢ ἄλλο τι; ὡς λίαν
ὄντως παχύς τις εἶ, καὶ πόρρω τοῦ
πνεύματος, εἰ τοῦτο ἀπορεῖς, καὶ δέῃ
τοῦ διδάξοντος. αἱ μὲν οὖν κλήσεις
τοσαῦται καὶ οὕτως ἔμψυχοι. τί γὰρ
δεῖ σοι τὰς ἐπὶ τῶν ῥημάτων μαρτυρίας
παρατίθεσθαι; ὅσα δὲ κἀνταῦθα λέγεται
ταπεινότερον, τὸ δίδοσθαι, τὸ
ἀποστέλλεσθαι, τὸ μερίζεσθαι, τὸ
χάρισμα, τὸ δώρημα, τὸ ἐμφύσημα, ἡ
ἐπαγγελία, ἡ ὑπερέντευξις, εἴτε τι
ἄλλο τοιοῦτον, ἵνα μὴ καθ᾿ ἕκαστον
λέγω, ἐπὶ τὴν πρώτην αἰτίαν ἀνενεκτέον,
ἵνα τὸ ἐξ οὗ δειχθῇ, καὶ μὴ τρεῖς
ἀρχαὶ μεμερισμέναι πολυθέως παραδεχθῶσιν.
ἴσον γὰρ εἰς ἀσέβειαν, καὶ Σαβελλίως
συνάψαι, καὶ Ἀρειανῶς διαστῆσαι, τὸ
μὲν τῷ προσώπῳ, τὸ δὲ ταῖς φύσεσιν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">31.
Ὡς ἔγωγε πολλὰ διασκεψάμενος πρὸς
ἐμαυτὸν τῇ φιλοπραγμοσύνῃ τοῦ νοῦ,
καὶ πανταχόθεν τὸν λόγον εὐθύνας, καὶ
ζητῶν εἰκόνα τινὰ τοῦ τοσούτου
πράγματος, οὐκ ἔσχον ᾧ τινὶ χρὴ τῶν
κάτω τὴν θείαν φύσιν παραβαλεῖν. κἂν
γὰρ μικρά τις ὁμοίωσις εὑρεθῇ, φεύγει
με τὸ πλέον, ἀφὲν κάτω μετὰ τοῦ
ὑποδείγματος. ὀφθαλμόν τινα, καὶ πηγήν,
καὶ ποταμὸν ἐνενόησα, καὶ γὰρ καὶ
ἄλλοι, μὴ τῷ μὲν ὁ πατήρ, τῇ δὲ ὁ
υἱός, τῷ δὲ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἀναλόγως
ἔχῃ. ταῦτα γὰρ οὔτε χρόνῳ διέστηκεν,
οὔτε ἀλλήλων ἀπέρρηκται τῇ συνεχείᾳ·
κἂν δοκεῖ πως τρισὶν ἰδιότησι τέμνεσθαι.
ἀλλ᾿ ἔδεισα, πρῶτον μὲν ῥύσιν τινὰ
θεότητος παραδέξασθαι στάσιν οὐκ
ἔχουσαν· δεύτερον δὲ μὴ τὸ ἑν τῷ
ἀριθμῷ διὰ τῆς εἰκασίας ταύτης
εἰσάγηται. ὀφθαλμὸς γάρ, καὶ πηγή, καὶ
ποταμὸς ἕν ἐστιν ἀριθμῷ, διαφόρως
σχηματιζόνεμα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">32.
Πάλιν ἥλιον ἐνεθυμήθην, καὶ ἀκτῖνα,
καὶ φῶς. ἀλλὰ κἀνταῦθα δέος, πρῶτον
μὲν μὴ σύνθεσίς τις ἐπινοῆται τῆς
ἀσυνθέτου φύσεως, ὥσπερ ἡλίου καὶ τῶν
ἐν ἡλίῳ· δεύτερον δὲ μὴ τὸν πατέρα
μὲν οὐσιώσωμεν, τἄλλα δὲ μὴ ὑποστήσωμεν,
ἀλλὰ δυνάμεις θεοῦ ποιήσωμεν
ἐνυπαρχούσας, οὐχ ὑφεστώσας. οὔτε γὰρ
ἀκτίς, οὔτε φῶς, ἄλλος ἥλιος, ἀλλ᾿
ἡλιακαί τινες ἀπόρροιαι, καὶ ποιότητες
οὐσιώδεις. καὶ ἅμα τὸ εἶναι καὶ τὸ
μὴ εἶναι τῷ θεῷ δῶμεν ἐν τούτοις,
ὅσον ἐκ τοῦ ὑποδείγματος, ὃ καὶ τῶν
εἰρημένων ἀτοπώτερον. ἤκουσα δέ τινος
καὶ τοιοῦτον ὑπογράφοντος λόγον.
μαρμαρυγήν τινα ἡλιακὴν τοίχῳ
προσαστράπτουσαν, καὶ περιτρέμουσαν
ἐξ ὑδάτων κινήσεως, ἣν ἡ ἀκτὶς
ὑπολαβοῦσα διὰ τοῦ ἐν μέσῳ ἀέρος,
εἶτα σχεθεῖσα τῷ ἀντιτύπῳ, παλμὸς
ἐγένετο καὶ παράδοξος. ἄττει γὰρ
πολλαῖς καὶ πυκναῖς ταῖς κινήσεσιν,
οὐχ ἑν οὖσα μᾶλλον ἢ πολλά, οὐδὲ
πολλὰ μᾶλλον ἢ ἕν, τῷ τάχει τῆς συνόδου
καὶ τῆς διαστάσεως, πρὶν ὄψει κρατηθῆναι,
διαδιδράσκουσα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;">33.
Ἀλλ᾿ οὐδὲ τοῦτο θέσθαι δυνατὸν ἐμοί,
δι᾿ ἑν μέν, ὅτι τὴν μὲν τὸ κινῆσαν
καὶ πάνυ δῆλον· θεοῦ δὲ οὐδὲν
πρεσβύτερον, ἵν᾿ ᾖ τι τὸ τοῦτον
κεκινηκός. αὐτὸς μὲν γὰρ πάντων αἰτία,
αἰτίαν δὲ πρεςβυτέραν οὐκ ἔχει.
δεύτερον δέ, ὅτι κἀνταῦθα τῶν αὐτῶν
ὑπόνοια, συνθέσεως, χύσεως, ἀστάτου
καὶ οὐ παγίας φύσεως, ὧν οὐδὲν ἐννοητέον
περὶ θεότητος. καὶ ὅλως οὐδὲν ἔστιν
ὅ μοι τὴν διάνοιαν ἵστησιν ἐπὶ τῶν
ὑποδειγμάτων θεωροῦντι τὸ φανταζόμενον,
πλὴν εἴ τις ἕν τι λαβὼν τῆς εἰκόνος,
ὑπ᾿ εὐγνωμοσύνης τὰ λοιπὰ ῥίψειε.
τέλος οὖν ἔδοξέ μοι κράτιστον εἶναι
τὰς μὲν εἰκόνας χαίρειν ἐᾶσαι καὶ
τὰς σκιάς, ὡς ἀπατηλὰς καὶ τῆς ἀληθείας
πλεῖστον ἀποδεούσας, αὐτὸν δὲ τῆς
εὐσεβεστέρας ἐννοίας ἐχόμενον, ἐπ᾿
ὀλίγων ῥημάτων ἱστάμενον, ὁδηγῷ τῷ
πνεύματι χρώμενον, ἣν ἐντεῦθεν ἔλλαμψιν
ἐδεξάμην, ταύτην εἰς τέλος διαφυλάσσοντα,
ὡς γνησίαν κοινωνὸν καὶ συνόμιλον,
τὸν αἰῶνα τοῦτον διαπορεύεσθαι
διατέμνοντα, καὶ τοὺς ἄλλους πείθειν
εἰς δύναμιν προσκυνεῖν πατέρα, καὶ
υἱόν, καὶ πνεῦμα ἅγιον, τὴν μίαν
θεότητά τε καὶ δύναμιν· ὅτι αὐτῷ πᾶσα
δόξα, τιμή, κράτος, εἰς τοὺς αἰῶνας
τῶν αἰώνων· Ἀμήν</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: times new roman, palatino linotype, athena, tahoma; font-size: x-large;"><br /></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-41567871885304157392020-12-04T10:44:00.005-08:002020-12-04T10:44:43.975-08:00ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ<p><span style="font-size: large;"> </span></p><h3 align="CENTER" class="western" style="font-style: normal; font-weight: normal;">
<span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span style="color: red; font-size: large;">ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ, </span></span></h3><h3 align="CENTER" class="western" style="font-style: normal; font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span style="color: red; font-size: large;">ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ</span></span></h3>
<div dir="LTR" id="post-body-4040433982781786775">
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;"><br /></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"> <span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΠΡΟΟΙΜΙΟ
</span></span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΕΡΓΟ
τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι ἡ μεταβολὴ
τῶν δώρων ποὺ προσφέρουν οἱ πιστοί –
τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου – σὲ Σῶμα
καὶ Αἷμα Χριστοῦ. Καὶ σκοπὸς τῆς
εἶναι ὁ ἁγιασμὸς τῶν πιστῶν, οἱ
ὁποῖοι μὲ τὴ Θεία Μετάληψη ἀποκομίζουν
τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν τους, τὴν
κληρονομία τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν
καὶ κάθε πνευματικὸ ἀγαθό. Σ᾿ αὐτὸ
τὸ ἔργο καὶ τὸ σκοπὸ συμβάλλουν οἱ
προσευχές, οἱ ψαλμῳδίες, τὰ ἁγιογραφικὰ
ἀναγνώσματα καὶ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ
τελοῦνται καὶ λέγονται στὴ διάρκεια
τῆς Λειτουργίας. Μέσα σε αὐτὰ εἶναι
σὰν νὰ βλέπουμε σὲ ἕνα πίνακα
ζωγραφισμένη ὁλόκληρή τή ζωὴ τοῦ
Χριστοῦ, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ὡς τὸ τέλος
της. Γιατὶ ὁ καθαγιασμὸς τῶν Δώρων,
ἡ ἴδια δηλαδὴ ἡ θυσία, διακηρύσσει
τὸν θάνατο, τὴν ἀνάσταση καὶ τὴν
ἀνάληψή Του, καθὼς τὰ δῶρα αὐτὰ
μεταβάλλονται στὸ ἴδιο τὸ σῶμα τοῦ
Κυρίου, δηλαδὴ τὴν ἔλευσή Του στὸν
κόσμο, τὴ δημόσια ἐμφάνισή Του, τὰ
θαύματα καὶ τὴ διδασκαλία Του. Κι
ἐκεῖνα ποὺ ἕπονται τῆς θυσίας,
συμβολίζουν τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος στοὺς Ἀποστόλους, τὴν
ἐπιστροφὴ τῶν ἀνθρώπων στὸν Θεὸ καὶ
τὴν κοινωνία τους μαζί Του. </span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Οἱ πιστοὶ
ποὺ ἐκκλησιάζονται καὶ συμμετέχουν
σὲ ὅλα αὐτὰ μὲ προσηλωμένο τὸ νοῦ,
γίνονται πιὸ σταθεροὶ στὴν πίστη, πιὸ
θερμοὶ στὴν εὐλάβεια καὶ τὴν ἀγάπη
τους πρὸς τὸν Θεό. Μὲ τέτοιες λοιπὸν
διαθέσεις ἀξιώνονται νὰ πλησιάσουν
καὶ τὴ φωτιὰ τῶν μυστηρίων καὶ νὰ
μεταλάβουν μὲ κάθε ἀσφάλεια καὶ
οἰκειότητα. Αὐτὸ εἶναι συνοπτικὰ τὸ
νόημα τῆς Θείας Λειτουργίας. Ἂς τὴν
ἐξετάσουμε τώρα ὅσο μποροῦμε
λεπτομερέστερα, ἀρχίζοντας μὲ ἐκεῖνα
ποὺ τελοῦνται στὴν ἁγία Πρόθεση
[Εἰδικὸς χῶρος ποὺ βρίσκεται ἀριστερὰ
ἀπὸ τὴν ἁγία Τράπεζα, ὅπου τοποθετοῦνται
(προτίθενται-πρόθεση) τὰ Δῶρα ποὺ
προσφέρουν (προσκομίζουν-προσκομιδή)
οἱ πιστοὶ γιὰ τὴ Θεία Εὐχαριστία.
Ἐδῶ γίνεται ἡ ἀναγκαία προετοιμασία
τους ἀπὸ τὸν λειτουργὸ ἱερέα]. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><br /></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Η
ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗ ΤΑ ΤΙΜΙΑ ΔΩΡΑ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Τὸ
ψωμὶ καὶ τὸ κρασὶ ποὺ προσφέρουν οἱ
πιστοὶ γιὰ τὴ Λειτουργία, καὶ τὰ
ὁποία συμβολίζουν τὸ Σῶμα καὶ τὸ
Αἷμα τοῦ Κυρίου, δὲν τοποθετοῦνται
ἀπὸ τὴν ἀρχὴ στὸ Θυσιαστήριο γιὰ
τὴ θυσία, ἀλλὰ πρῶτα τοποθετοῦνται
στὴν ἁγία Πρόθεση καὶ ἀφιερώνονται
στὸν Θεὸ σὰν δῶρα τίμια –αὐτὴ εἶναι
πλέον καὶ ἡ ὀνομασία τους. Προσφέρουμε
στὸν Θεὸ ψωμὶ καὶ κρασί, γιατὶ αὐτὰ
ἀποτελοῦν τροφὴ ἀποκλειστικὰ
ἀνθρώπινη, μὲ τὴν ὁποία συντηρεῖται
καὶ ἐκδηλώνεται ἡ ζωή μας. Γιὰ αὐτὸ
καὶ πιστεύεται πώς, ὅταν προσφέρει
κανεὶς τροφή, εἶναι σὰν νὰ προσφέρει
τὴν ἴδια τή ζωή. Ἐπειδὴ λοιπὸν μὲ τὰ
μυστήρια ὁ Θεός μᾶς χαρίζει τὴν
ἀνθρώπινη ζωή, ἦταν φυσικὸ καὶ τὸ
δικό μας δῶρο νὰ εἶναι κατὰ κάποιο
τρόπο ζωή, γιὰ νὰ μὴν εἶναι ἀταίριαστη
ἡ προσφορά μας μὲ τὴν ἀνταπόδοση τοῦ
Θεοῦ, ἀλλὰ νὰ ἔχει κάτι συγγενικό.
Ἄλλωστε ὁ Κύριος παρήγγειλε νὰ Τοῦ
προσφέρουμε ψωμὶ καὶ κρασί, κι Αὐτὸς
πάλι μᾶς ἀνταποδίδει «ἄρτον οὐράνιον»
καὶ «ποτήριον ζωῆς». Θέλησε νὰ Τοῦ
προσφέρουμε ἐμεῖς ἐφόδια τῆς πρόσκαιρης
ζωῆς, κι Ἐκεῖνος νὰ μᾶς ἀντιπροσφέρει
τὴν αἰώνια ζωή. Γιὰ νὰ φανοῦν ἔτσι
ἡ χάρη Του σὰν ἀμοιβὴ καὶ τὸ ἀμέτρητο
ἔλεός Του σὰν πράξη δικαιοσύνης. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΑΝΑΜΝΗΣΗ
ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΙΚΗΣ ΘΥΣΙΑΣ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ὁ
ἱερέας ἀφοῦ πάρει στὰ χέρια του τὸν
ἄρτο, ἀπὸ τὸν ὁποῖο θὰ κόψει τὸ ἱερὸ
τμῆμα ποὺ θὰ μεταβληθεῖ σὲ Σῶμα
Χριστοῦ, λέει: «Εἰς ἀνάμνησιν τοῦ
Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν
Ἰησοῦ Χριστοῦ». Τὰ λόγια αὐτὰ
ἀναφέρονται σὲ ὅλη τή Λειτουργία καὶ
ἀνταποκρίνονται στὴν παραγγελία ποὺ
ἄφησε ὁ Χριστὸς ὅταν παρέδωσε τὸ
μυστήριό τῆς Θείας Εὐχαριστίας: «Τοῦτο
ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν»
(Λουκ. 22:19). Ἀλλὰ ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ
ἀνάμνηση; Πῶς θὰ θυμηθοῦμε τὸν Κύριο
στὴ Λειτουργία καὶ τί θὰ διηγηθοῦμε
γιὰ Αὐτόν; Μήπως ἐκεῖνα ποὺ Τὸν
ἀπέδειξαν Θεὸ παντοδύναμο; Ὅτι δηλαδὴ
ἀνέστησε νεκρούς, χάρισε τὸ φῶς σὲ
τυφλούς, πρόσταξε τοὺς ἀνέμους νὰ
κοπάσουν, χόρτασε χιλιάδες ἀνθρώπους
μὲ λίγα ψωμιά; Ὄχι, ὁ Χριστὸς δὲν
ζήτησε νὰ θυμόμαστε αὐτά, ἀλλὰ μᾶλλον
ἐκεῖνα ποὺ φανερώνουν ἀδυναμία,
δηλαδὴ τὴ σταύρωση, τὸ πάθος, τὸ
θάνατο. Γιατὶ τὰ πάθη ἦταν πιὸ ἀναγκαῖα
ἀπὸ τὰ θαύματα. Τὰ πάθη τοῦ Χριστοῦ
μᾶς προξενοῦν τὴ σωτηρία καὶ τὴν
ἀνάσταση, ἐνῷ τὰ θαύματά Του ἀποδεικνύουν
μόνο ὅτι Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς
Σωτήρας. Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ ἱερέας πεῖ,
«Εἰς ἀνάμνησιν τοῦ Κυρίου…», προσθέτει
ἐκεῖνα ποὺ δηλώνουν τὴ σταύρωση καὶ
τὸ θάνατο. Τεμαχίζει δηλαδὴ μὲ τὸ
μαχαίρι τὸν ἄρτο, λέγοντας τὴν
προφητεία: «Σὰν πρόβατο ὁδηγήθηκε
στὴν σφαγή. Καὶ σὰν ἀρνὶ ἀμώμητο,
ποὺ παραμένει ἄφωνο μπροστὰ σ᾿ αὐτὸν
ποὺ τὸ κουρεύει, ἔτσι κι Αὐτὸς δὲν
ἀνοίγει τὸ στόμα Του. Καταδικάστηκε
σὲ ταπεινωτικὸ θάνατο καὶ Τοῦ ἀρνήθηκαν
δίκαιη κρίση. Καὶ ποιὸς μπορεῖ νὰ μᾶς
μιλήσει γιὰ τὴν καταγωγή του; Γιατὶ
ἐξαλείφθηκε ἡ ζωή Του ἀπὸ τὸ πρόσωπο
τῆς γῆς» (Ἡσ. 53:7-8). Κι ἀφοῦ ἐναποθέσει
στὸ ἅγιο Δισκάριο τὸ ἱερὸ τμῆμα ποὺ
ἔκοψε (Ἀμνό), προσθέτει τὰ λόγια:
«Θυσιάζεται ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ
παίρνει ἐπάνω Του τὴν ἁμαρτία τῶν
ἀνθρώπων» (πρβλ. Ἰωάν. 1:29). Μετὰ χαράζει
πάνω στὸν Ἀμνὸ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ,
δείχνοντας ἔτσι τὸν τρόπο ποὺ ἔγινε
ἡ θυσία: μὲ τὸ σταυρό. Ὕστερα, μὲ τὸ
μαχαίρι ποὺ ἔχει σχῆμα λόγχης, κεντάει
τὸν Ἀμνὸ στὸ δεξὶ μέρος καὶ λέει:
«Ἕνας ἀπὸ τοὺς στρατιῶτες Του τρύπησε
τὴν πλευρὰ μὲ τὴ λόγχη». Καὶ χύνοντας
μέσα στὸ ἅγιο Ποτήριο κρασὶ καὶ νερό,
συμπληρώνει: «κι ἀμέσως βγῆκε αἷμα
καὶ νερό» (Ἰωάν. 19:34). </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΙΣ
ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ὁ
ἱερέας συνεχίζει τὴν Προσκομιδή.
Ἀφαιρεῖ τώρα μικρὰ κομματάκια (μερίδες)
ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους ἄρτους, καὶ σὰν
δῶρα ἱερὰ τὰ τοποθετεῖ στὸ ἅγιο
Δισκάριο, λέγοντας γιὰ τὸ καθένα: «Εἰς
δόξαν τῆς Παναγίας τοῦ Θεοῦ Μητρός»,
ἢ «Εἰς πρεσβείαν τοῦ τάδε ἢ τοῦ τάδε
Ἁγίου» ἢ «Εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν τῶν
τάδε ζώντων ἢ τῶν τάδε τεθνεώτων». Τί
σημαίνουν αὐτά; Εὐχαριστία στὸν Θεὸ
καὶ ἱκεσία. Γιατὶ μὲ τὰ δῶρα μας εἴτε
ἀνταποδίδουμε στὸν εὐεργέτη τὴν
εὐεργεσία ποὺ μᾶς ἔκανε εἴτε
καλοπιάνουμε κάποιον γιὰ νὰ μᾶς
εὐεργετήσει. Ἔτσι καὶ ἐδῶ ἡ Ἐκκλησία,
μὲ τὰ δῶρα ποὺ προσφέρει στὸν Θεό,
Τὸν εὐχαριστεῖ γιατὶ στὰ πρόσωπα
τῶν Ἁγίων της τῆς δόθηκαν ἡ ἄφεση
τῶν ἁμαρτιῶν καὶ ἡ βασιλεία τῶν
οὐρανῶν. Καὶ Τὸν ἱκετεύει νὰ δοθοῦν
αὐτὰ τὰ ἀγαθὰ καὶ στὰ παιδιά της
ποὺ ἀκόμα ζοῦν καὶ τὸ τέλος τους
εἶναι ἀβέβαιο, καθὼς ἐπίσης καὶ σὲ
ἐκεῖνα ποὺ ἔχουν πεθάνει, ἀλλὰ μὲ
ἐλπίδες ὄχι τόσο καλὲς καὶ σίγουρες.
Γιὰ αὐτὸ λοιπὸν μνημονεύει ὀνομαστικὰ
πρῶτα τους Ἁγίους, ἔπειτα τοὺς ζῶντες
καὶ τέλος τοὺς κεκοιμημένους. Καὶ γιὰ
τοὺς Ἁγίους εὐχαριστεῖ, ἐνῶ γιὰ
τοὺς ἄλλους ἱκετεύει. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΚΑΛΥΨΗ
ΤΩΝ ΤΙΜΙΩΝ ΔΩΡΩΝ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Τὰ
ὅσα εἰπώθηκαν καὶ ἔγιναν πάνω στὸν
Ἀμνό, γιὰ νὰ συμβολίσουν τὸ θάνατο
τοῦ Κυρίου, εἶναι ἁπλὲς περιγραφὲς
καὶ σύμβολα. Ὁ Ἀμνὸς παρέμεινε ἄρτος,
μόνο ποὺ τώρα ἔγινε δῶρο ἀφιερωμένο
στὸν Θεό, καὶ συμβολίζει τὸ σῶμα τοῦ
Χριστοῦ στὴν πρώτη Του ἡλικία. Γιὰ
αὐτὸ ὁ ἱερέας ἀναπαριστᾶ τὰ θαύματα
ποὺ ἔγιναν στὸν νεογέννητο Κύριο στὴ
φάτνη. Βάζει πάνω στὸν ἄρτο τὸν λεγόμενο
Ἀστερίσκο καὶ λέει: «Καὶ νά, τὸ ἀστέρι
ᾖρθε καὶ στάθηκε πάνω ἀπὸ τὸν τόπο,
ὅπου ἦταν τὸ Παιδί» (Ματθ. 2: 9). Ὕστερα
σκεπάζει τὸ Δισκάριο καὶ τὸ Ποτήριο
μὲ πολυτελῆ καλύμματα καὶ θυμιάζει.
Γιατὶ ἀρχικὰ ἦταν συγκαλυμμένη ἡ
δύναμη τοῦ Χριστοῦ, μέχρι τὸν καιρὸ
ποὺ Αὐτὸς ἄρχισε νὰ θαυματουργεῖ,
καὶ ὁ Θεὸς Πατέρας ἔδινε τὴ μαρτυρία
Του ἀπὸ τὸν οὐρανό. Ἀφοῦ λοιπὸν
ὁλοκληρωθεῖ ἡ Προσκομιδή, ὁ λειτουργὸς
ἔρχεται στὸ Θυσιαστήριο, στέκεται
μπροστὰ στὴν ἁγία Τράπεζα καὶ ἀρχίζει
τὴ Λειτουργία. Η ΘΕΙΑ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;">“<span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Εὐλογημένη
ἡ βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ
καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος…». Μ᾿ αὐτὴ
τὴ δοξολογία ἀρχίζει ὁ ἱερέας τὴ
Λειτουργία. Γιατὶ καὶ οἱ εὐγνώμονες
δοῦλοι τὸ ἴδιο κάνουν ὅταν παρουσιάζονται
στὸν κύριό τους. Πρῶτα-πρῶτα δηλαδὴ
τὸν ἐγκωμιάζουν, κι ἔπειτα τὸν
παρακαλοῦν γιὰ τὶς δικές τους ὑποθέσεις.
ΕΙΡΗΝΙΚΑ Καὶ ποιὰ εἶναι ἡ πρώτη αἴτηση
τοῦ ἱερέα; «Ὑπὲρ τῆς ἄνωθεν εἰρήνης
καὶ τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν ἡμῶν».
Λέγοντας εἰρήνη, δὲν ἐννοεῖ μόνο τὴ
μεταξύ μας εἰρήνη, ὅταν δηλαδὴ δὲν
μνησικακοῦμε ἐναντίον κανενός, ἀλλὰ
καὶ τὴν εἰρήνη πρὸς τοὺς ἑαυτούς
μας, ὅταν δηλαδὴ ἡ καρδιά μας δὲν μᾶς
κατηγορεῖ γιὰ τίποτα. Τὴν ἀρετὴ τῆς
εἰρήνης, βέβαια, τὴν ἔχουμε πάντοτε
ἀνάγκη, μὰ ἰδιαίτερα τὴν ὥρα τῆς
προσευχῆς, γιατὶ χωρὶς αὐτὴν κανεὶς
δὲν μπορεῖ νὰ προσευχηθεῖ σωστὰ καὶ
νὰ ἀπολαύσει κάποιο καλὸ ἀπὸ τὴν
προσευχή του. Στὴ συνέχεια παρακαλοῦμε
γιὰ τὴν Ἐκκλησία, γιὰ τὸ κράτος καὶ
τοὺς ἄρχοντες, γιὰ ὅσους βρίσκονται
σὲ κινδύνους, γιὰ ὅλους γενικὰ τοὺς
ἀνθρώπους. Καὶ δὲν προσευχόμαστε μόνο
γιὰ ὅ,τι ἐνδιαφέρει τὴν ψυχή, ἀλλὰ
καὶ γιὰ τὰ ἀναγκαῖα ὑλικὰ ἀγαθὰ
–«ὑπὲρ εὐκρασίας ἀέρων, εὐφορίας
τῶν καρπῶν τῆς γῆς…». Γιατὶ ὁ Θεὸς
εἶναι ὁ αἴτιος καὶ χορηγὸς ὅλων, καὶ
σ᾿ Αὐτὸν μόνο πρέπει νὰ ἔχουμε
στραμμένα τὰ βλέμματά μας. Σὲ ὅλες
τὶς αἰτήσεις οἱ πιστοὶ ἐπαναλαμβάνουν
μία μόνο φράση, τὸ «Κύριε, ἐλέησον».
Τὸ νὰ ζητᾶμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ
ἰσοδυναμεῖ μὲ τὸ νὰ ζητᾶμε τὴ
βασιλεία Του. Γι᾿ αὐτὸ καὶ οἱ πιστοὶ
ἀρκοῦνται σ᾿ αὐτὴ τὴ δέηση, γιατὶ
αὐτὴ τὰ περιλαμβάνει ὅλα. ΑΝΤΙΦΩΝΑ
Ἔπειτα ἀρχίζουν οἱ ψαλμῳδίες ποὺ
περιέχουν θεόπνευστα λόγια ἀπὸ τοὺς
Προφῆτες. Τὰ ἀντίφωνα -ἔτσι λέγονται-
μᾶς ἁγιάζουν καὶ μᾶς προπαρασκευάζουν
γιὰ τὸ μυστήριο. Ταυτόχρονα ὅμως μᾶς
θυμίζουν τὰ πρῶτα χρόνια της παρουσίας
τοῦ Χριστοῦ στὴ γῆ, τότε ποὺ Ἐκεῖνος
δὲν φαινόταν ἀκόμα στὸν πολὺ κόσμο,
καὶ γιὰ αὐτὸ ἦταν ἀπαραίτητα τὰ
προφητικὰ λόγια. Ὅταν ἀργότερα
ἐμφανίστηκε ὁ Ἴδιος, δὲν ὑπῆρχε
πλέον ἀνάγκη τῶν προφητῶν, ἀφοῦ Τὸν
ἔδειχνε παρόντα ὁ Βαπτιστὴς Ἰωάννης.
</span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΜΙΚΡΗ
ΕΙΣΟΔΟΣ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Τὴν
ὥρα ποὺ ψάλλεται τὸ τρίτο ἀντίφωνο,
γίνεται ἡ εἴσοδος τοῦ Εὐαγγελίου μὲ
τὴ συνοδεία λαμπάδων. Τὸ Εὐαγγέλιο
τὸ κρατάει ὁ διάκονος ἤ, ἂν δὲν ὑπάρχει
διάκονος, ὁ ἱερέας. Ἐνῷ λοιπὸν αὐτὸς
πρόκειται νὰ εἰσέλθει στὸ Ἱερό,
στέκεται σὲ μικρὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὴν
Ὡραία Πύλη καὶ παρακαλεῖ τὸν Θεὸ νὰ
τὸν συνοδεύσουν ἅγιοι ἄγγελοι, γιὰ
νὰ γίνουν συμμέτοχοί του στὴν ἱερουργία
καὶ τὴ δοξολογία. Στὴ συνέχεια σηκώνει
ψηλὰ τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ δείχνει στοὺς
πιστοὺς καί, ἀφοῦ εἰσέλθει στὸ
Θυσιαστήριο, τὸ ἀποθέτει στὴν ἁγία
Τράπεζα Ἡ ὕψωση τοῦ Εὐαγγελίου
συμβολίζει τὴν ἀνάδειξη τοῦ Κυρίου
ὅταν ἄρχισε νὰ ἐμφανίζεται στὰ πλήθη.
Γιατὶ μὲ τὸ Εὐαγγέλιο δηλώνεται ὁ
ἴδιος ὁ Χριστός. Τώρα λοιπὸν ποὺ
φανερώνεται ὁ Χριστός, κανεὶς δὲν
προσέχει τὰ λόγια τῶν Προφητῶν, γι᾿
αὐτό, μετὰ τὴ μικρὴ Εἴσοδο, ψάλλουμε
ὅ,τι ἔχει σχέση μὲ τὴν καινούρια ζωὴ
ποὺ ἔφερε ὁ Χριστός. Ὑμνοῦμε τὸν
ἴδιο τὸν Χριστὸ γιὰ ὅσα ἔκανε γιὰ
μᾶς. Ἐγκωμιάζουμε ἐπίσης τὴν Παναγία
ἢ ἄλλους Ἁγίους, ἀνάλογα μὲ τὴν ἑορτὴ
ἢ τὸν Ἅγιο ποὺ τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία κάθε
φορά. ΤΡΙΣΑΓΙΟΣ ΥΜΝΟΣ Ἀνυμνοῦμε τέλος
τὸν ἴδιο τὸν Τριαδικὸ Θεό, ψάλλοντας:
«Ἅγιος ὁ Θεός, ἅγιος ἰσχυρός, ἅγιος
ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς». Τὸ «Ἅγιος,
ἅγιος, ἅγιος…» ἀποτελεῖ τὸν ὕμνο
τῶν ἀγγέλων (Ἡσ. 6:3). Καὶ τὰ «Θεός»,
«ἰσχυρός» καὶ «ἀθάνατος» εἶναι λόγια
τοῦ προφήτη Δαβίδ: «Ἐδίψησεν ἡ ψυχή
μου πρὸς τὸν Θεόν, τὸν ἰσχυρόν, τὸν
ζῶντα» (Ψαλμ. 41:3). Ψάλλουμε τὸν Τρισάγιο
Ὕμνο μετὰ τὴν εἴσοδο τοῦ Εὐαγγελίου,
γιὰ νὰ διακηρύξουμε πὼς μὲ τὴν ἔλευση
τοῦ Χριστοῦ ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι
ἑνώθηκαν καὶ ἀποτελοῦν πλέον μία
Ἐκκλησία. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: large;">ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ἀμέσως
μετὰ ὁ ἱερέας παραγγέλλει σὲ ὅλους
νὰ μὴ στέκονται μὲ ὀκνηρία, ἀλλὰ νὰ
ἔχουν προσηλωμένο τὸ νοῦ τους σὲ
ἐκεῖνα ποὺ θὰ ἀκολουθήσουν. Αὐτὸ
σημαίνει τὸ «Πρόσχωμεν». Καὶ μὲ τὸ
«Σοφία» ὑπενθυμίζει στοὺς πιστοὺς
τὴ σοφία μὲ τὴν ὁποία πρέπει νὰ
συμμετέχουν στὴ Λειτουργία. Αὐτὴ
εἶναι οἱ καλοὶ λογισμοὶ ποὺ ἔχουν
ὅσοι εἶναι πλούσιοι σὲ πίστη καὶ
ξένοι ἀπὸ καθετὶ ἀνθρώπινο. Εἶναι
πράγματι ἀνάγκη νὰ παρακολουθοῦμε
τὴ Λειτουργία μὲ τοὺς πρέποντες
λογισμούς, ἂν βέβαια θέλουμε νὰ μὴν
χάνουμε ἄδικα τὸν καιρό μας. Ἐπειδὴ
ὅμως κάτι τέτοιο δὲν εἶναι εὔκολο,
χρειάζεται καὶ ἡ δική μας προσοχὴ καὶ
ἡ ἐξωτερικὴ ὑπενθύμιση, ὥστε νὰ
ξανασυγκεντρώνουμε τὸ νοῦ μας, ποὺ
συνεχῶς ξεχνιέται καὶ παρασύρεται σὲ
μάταιες φροντίδες. Ἐπίσης καὶ ἡ
ἐκφώνηση «Ὀρθοί» περιέχει παραίνεση.
Θέλει μπροστὰ στὸν Θεὸ νὰ στεκόμαστε
πρόθυμοι, μὲ εὐλάβεια καὶ ζῆλο πολύ.
Καὶ πρῶτο σημάδι αὐτοῦ τοῦ ζήλου
εἶναι ἡ ὄρθια στάση τοῦ σώματός μας.
Ὕστερα ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἐκφωνήσεις,
διαβάζονται τὸ Ἀποστολικὸ καὶ τὸ
Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Αὐτὰ δηλώνουν
τὴ φανέρωση τοῦ Κυρίου, ὅπως γινόταν
σιγὰ-σιγὰ μετὰ τὴν πρώτη Του ἐμφάνιση
στοὺς ἀνθρώπους. Στὴ μικρὴ Εἴσοδο
τὸ Εὐαγγέλιο ἦταν κλειστὸ καὶ
συμβόλιζε τὸ διάστημα τῶν τριάντα
πρώτων ἐτῶν τοῦ Κυρίου, τότε ποὺ ὁ
Ἴδιος ἀκόμα σιωποῦσε. Τώρα ὅμως ποὺ
διαβάζονται τὰ ἀναγνώσματα, ἔχουμε
τὴν πληρέστερη ἀποκάλυψή Του, μὲ ὅσα
ὁ Ἴδιος δίδασκε δημόσια κι μὲ ὅσα
πρόσταζε τοὺς Ἀποστόλους νὰ κηρύσσουν.
</span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΜΕΓΑΛΗ
ΕΙΣΟΔΟΣ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Σὲ
λίγο ὁ λειτουργὸς θὰ προχωρήσει πλέον
στὴ θυσία, καὶ πρέπει τὰ δῶρα ποὺ
πρόκειται νὰ θυσιαστοῦν, νὰ τοποθετηθοῦν
στὴν ἁγία Τράπεζα. Γιὰ αὐτὸ ἔρχεται
τώρα στὴν Πρόθεση, παίρνει τὰ Τίμια
Δῶρα, τὰ κρατάει στὸ ὕψος τοῦ κεφαλιοῦ
του καὶ βγαίνει ἀπὸ τὸ Ἱερό. Προχωρώντας
μὲ πολλὴ κοσμιότητα καὶ μὲ βῆμα ἀργό,
τὰ περιφέρει στὸ ναό, ἀνάμεσα στὸ
πλῆθος, συνοδευόμενος ἀπὸ λαμπάδες
καὶ θυμιάματα. Τελικὰ εἰσέρχεται στὸ
θυσιαστήριο καὶ τὰ ἀποθέτει στὴν
ἁγία Τράπεζα. Στὸ πέρασμα τοῦ ἱερέα
οἱ πιστοὶ ψάλλουν καὶ προσκυνοῦν μὲ
κάθε σεβασμὸ παρακαλώντας νὰ τοὺς
μνημονεύει τὴν ὥρα ποὺ θὰ προσφέρει
στὸν Θεὸ τὰ Τίμια Δῶρα. Γιατὶ ξέρουν
πὼς δὲν ὑπάρχει ἀποτελεσματικότερη
ἱκεσία ἀπὸ τούτη τὴ φρικτὴ θυσία,
ποὺ καθάρισε δωρεὰν ὅλες τὶς ἁμαρτίες
τοῦ κόσμου (Χαρακτηριστικὸ λειτουργικὸ
στοιχεῖο τῆς Μεγάλης Εἰσόδου εἶναι
ὁ Χερουβικὸς Ὕμνος, ποὺ ψάλλεται σὲ
ἀργὸ μέλος ἀπὸ τὸ χορό: «Οἱ τὰ
Χερουβὶμ μυστικῶς εἰκονίζοντες καὶ
τῇ ζωοποιῷ Τριάδι τὸν τρισάγιον ὕμνον
προσάδοντες, πᾶσαν τὴν βιοτικὴν
ἀποθώμεθα μέριμναν, ὡς τὸν βασιλέα
τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι, ταῖς ἀγγελικαῖς
ἀοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν.
Ἀλληλούια». Δηλαδή: «Ἐμεῖς ποὺ μυστικὰ
εἰκονίζουμε τὰ Χερουβεὶμ καὶ ψάλλουμε
στὴ ζωοποιὸ Τριάδα τὸν τρισάγιο ὕμνο,
ἂς ἀφήσουμε κάθε βιοτικὴ μέριμνα, γιὰ
νὰ ὑποδεχθοῦμε τὸν Βασιλιὰ τῶν ὅλων,
ποὺ ἀόρατα συνοδεύεται ἀπὸ τὰ ἀγγελικὰ
τάγματα. Ἀλληλούια»). Ἡ μεγάλη Εἴσοδος
συμβολίζει τὴν πορεία τοῦ Χριστοῦ
πρὸς τὴν Ἱερουσαλήμ, ὅπου ἔπρεπε νὰ
θυσιαστεῖ. Καθισμένος τότε πάνω σὲ
ζῷο, ἔμπαινε στὴν Ἁγία Πόλη, συνοδευόμενος
καὶ ὑμνούμενος ἀπὸ τὰ πλήθη. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΣΥΜΒΟΛΟ
ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ὁ
ἱερέας καλεῖ τώρα τοὺς πιστοὺς νὰ
προσευχηθοῦν «ὑπὲρ τῶν προτεθέντων
τιμίων δώρων»: «Ἂς παρακαλέσουμε τὸν
Θεὸ νὰ ἁγιαστοῦν τὰ τίμια δῶρα ποὺ
εἶναι μπροστά μας, ὥστε νὰ ἐκπληρωθεῖ
ἔτσι ὁ ἀρχικός μας σκοπός». Ὕστερα,
ἀφοῦ προσθέσει καὶ ἄλλες αἰτήσεις,
παρακινεῖ ὅλους νὰ ἔχουν μεταξὺ τοὺς
εἰρήνη («Εἰρήνη πᾶσι») καὶ ἀγάπη
(«Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους…»). Κι ἐπειδὴ
τὴ μεταξύ μας ἀγάπη ἀκολουθεῖ ἡ ἀγάπη
στὸ Θεὸ καὶ ἡ τέλεια καὶ ζωντανή μας
πίστη σ᾿ Αὐτόν, γι᾿ αὐτό, ἀμέσως μετὰ
ὁμολογοῦμε τὸν ἀληθινὸ Θεό: «Πατέρα,
Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον
καὶ ἀχώριστον». «Τὰς θύρας, τὰς θύρας·
ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν», συμπληρώνει ὁ
λειτουργός. Μ᾿ αὐτὸ θέλει νὰ πεῖ:
«Ἀνοῖξτε διάπλατα ὅλες τὶς πόρτες,
δηλαδὴ τὰ στόματα καὶ τὰ αὐτιά σας,
στὴν ἀληθινὴ σοφία, δηλαδὴ σὲ ὅσα
ὑψηλὰ μάθατε καὶ πιστεύετε γιὰ τὸν
Θεό. Αὐτὰ συνεχῶς νὰ λέτε καὶ νὰ
ἀκοῦτε, καὶ μάλιστα μὲ ζῆλο καὶ
προσοχή». Τότε οἱ πιστοὶ ἀπαγγέλλουν
δυνατὰ τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως («Πιστεύω
εἰς ἕναν Θεόν…») </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">AΓΙΑ
AΝΑΦΟΡΑ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">«Στῶμεν
καλώς· στῶμεν μετὰ φόβου. Πρόσχωμεν
τὴν ἁγίαν ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ
προσφέρειν», προτρέπει πάλι ὁ ἱερέας.
Δηλαδή: «Ἂς σταθοῦμε γερὰ σὲ ὅσα
ὁμολογήσαμε μὲ τὸ «Πιστεύω…», χωρὶς
νὰ κλονιζόμαστε ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς.
Ἂς σταθοῦμε μὲ φόβο, γιατὶ εἶναι
μεγάλος ὁ κίνδυνος νὰ πλανηθοῦμε.
Ὅταν ἔτσι σταθεροὶ παραμένουμε στὴν
πίστη, τότε ἂς προσφέρουμε τὰ δῶρα
μας στὸν Θεὸ μὲ εἰρήνη». Στὸ σημεῖο
αὐτὸ οἱ πιστοὶ πρέπει νὰ ἔχουν στὸ
νοῦ τους καὶ τὰ λόγια του Κυρίου: «Ἂν
προσφέρεις τὸ δῶρο σου στὸ θυσιαστήριο
καὶ θυμηθεῖς ὅτι κάποιος κάτι ἔχει
ἐναντίον σου, συμφιλιώσου πρῶτα μαζί
του, καὶ μετὰ ἔλα νὰ προσφέρεις τὸ
δῶρο σου» (Ματθ. 5: 23 -24). Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ
ἱερέας ἀνυψώσει τὶς ψυχὲς καὶ τὰ
φρονήματα τῶν πιστῶν ἀπὸ τὰ ἐπίγεια
πρὸς τὰ οὐράνια, ἀρχίζει τὴν
εὐχαριστήρια προσευχή. Μιμεῖται ἔτσι
τὸν πρῶτο Ἱερέα, τὸν Χριστό, ποὺ
εὐχαρίστησε τὸν Θεὸ Πατέρα προτοῦ
παραδώσει τὸ μυστήριό της Θείας
Εὐχαριστίας. Τὸν δοξολογεῖ τώρα κι
αὐτὸς καὶ Τὸν ὑμνεῖ μαζί μέ τοὺς
ἀγγέλους. Τὸν εὐγνωμονεῖ γιὰ ὅλες
τὶς εὐχαριστίες ποὺ μᾶς ἔκανε ἀπὸ
τὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Τὸν
εὐχαριστεῖ ἰδιαίτερα γιὰ τὴν ἔλευση
τοῦ Μονογενοῦς Του Υἱοῦ στὸν κόσμο
καὶ γιὰ τὴν παράδοση τοῦ μυστηρίου
τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Διηγεῖται
μάλιστα καὶ τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Μυστικὸ
Δεῖπνο, ἐπαναλαμβάνοντας τὰ ἴδια τὰ
λόγια τοῦ Κυρίου: «Λάβετε, φάγετε…
Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες…» (Ματθ. 26:
26–27). Ὁ ἱερέας, ἀφοῦ πεῖ, «Ἔχοντας
λοιπὸν στὸ νοῦ μας αὐτὴ τὴ σωτήρια
ἐντολὴ καὶ ὅλα ὅσα ἔχουν γίνει γιὰ
μᾶς, δηλαδὴ τὴ σταύρωση, τὴν ταφή, τὴν
τριήμερη ἀνάσταση, τὴν ἀνάληψη στοὺς
οὐρανούς, τὴν ἐνθρόνιση στὰ δεξιὰ
τοῦ Πατέρα, τὴ δεύτερη καὶ ἔνδοξη
πάλι παρουσία», καταλήγει μὲ τὴν
ἐκφώνηση: «Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν σοὶ
προσφέροντες κατὰ πάντα καὶ διὰ πάντα,
σὲ ὑμνοῦμεν, σὲ εὐλογοῦμεν, σοὶ
εὐχαριστοῦμεν, Κύριε, καὶ δεόμεθά
σου, ὁ Θεὸς ἡμῶν». Μὲ τοῦτα τὰ λόγια
εἶναι σὰν νὰ λέει στὸν οὐράνιο Πατέρα:
«Σοῦ προσφέρουμε τὴν ἴδια ἐκείνη
προσφορὰ ποὺ ὁ ἴδιος ὁ Μονογενής Σου
Υἱὸς πρόσφερε σ᾿ Ἐσένα, τὸ Θεὸ καὶ
Πατέρα. Καὶ προσφέροντάς την, Σ᾿
εὐχαριστοῦμε, γιατὶ κι Ἐκεῖνος
προσφέροντάς την Σ᾿ εὐχαριστοῦσε.
Τίποτα δικό μας δὲν προσθέτουμε σ᾿
αὐτὴ τὴν προσφορὰ τῶν δώρων. Γιατὶ
δὲν εἶναι δικά μας ἔργα τοῦτα τὰ
δῶρα, ἀλλὰ δικά Σου δημιουργήματα.
Οὔτε καὶ δική μας ἐπινόηση εἶναι
αὐτὸς ὁ τρόπος τῆς λατρείας, ἀλλὰ
Ἐσὺ μᾶς τὸν δίδαξες κι Ἐσὺ μᾶς
παρακίνησες νὰ Σὲ λατρεύουμε μὲ αὐτὸν
τὸν τρόπο. Γι᾿ αὐτό, ὅσα Σοῦ προσφέρουμε,
εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου δικά Σου…». </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Τὴν
ἴδια στιγμὴ ὁ ἱερέας προσπίπτει καὶ
ἱκετεύει θερμὰ τὸν Θεό. Παρακαλεῖ
γιὰ τὰ δῶρα ποὺ ἔχει μπροστά του,
ὥστε νὰ δεχθοῦν τὸ πανάγιο καὶ
παντοδύναμο Πνεῦμα Του καὶ νὰ
μεταβληθοῦν ὁ μὲν ἄρτος στὸ ἴδιο τὸ
ἅγιο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ δὲ οἶνος
στὸ ἴδιο τὸ ἄχραντο Αἷμα Του. Μετὰ
ἀπ᾿ αὐτὲς τὶς εὐχές, ἡ Θεία ἱερουργία
ὁλοκληρώθηκε! Τὰ δῶρα ἁγιάστηκαν! Ἡ
θυσία πραγματοποιήθηκε! Τὸ μεγάλο θῦμα
καὶ σφάγιο, ποὺ θυσιάστηκε γιὰ χάρη
τοῦ κόσμου, βρίσκεται μπροστὰ στὰ
μάτια μας, πάνω στὴν ἁγία Τράπεζα!
Γιατὶ ὁ ἄρτος δὲν εἶναι πλέον τύπος
τοῦ Δεσποτικοῦ σώματος. Εἶναι τὸ ἴδιο
τὸ πανάγιο Σῶμα τοῦ Κυρίου ποὺ δέχτηκε
ὅλες ἐκεῖνες τὶς προσβολές, τὰ
ῥαπίσματα, τὰ φτυσίματα, τὶς πληγές,
τὴ χολή, τὴ σταύρωση. Καὶ ὁ οἶνος
εἶναι τὸ ἴδιο τὸ Αἷμα ποὺ ξεπήδησε
ὅταν σφαζόταν τὸ σῶμα. Αὐτὸ εἶναι
τὸ σῶμα, αὐτὸ εἶναι τὸ αἷμα ποὺ
ἔλαβε σύσταση ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα,
ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὸν Παρθένο Μαρία,
ποὺ θάφτηκε, ἀναστήθηκε τὴν τρίτη
ἡμέρα, ἀνέβηκε στοὺς οὐρανοὺς καὶ
κάθησε στὰ δεξιά του Πατέρα. Καὶ
πιστεύουμε πώς ἔτσι εἶναι, γιατὶ ὁ
ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε: «Τοῦτο ἐστὶ τὸ
σῶμα μου… τοῦτο ἐστὶ τὸ αἷμα μου»
(Μαρκ. 14: 22, 24). Καὶ γιατὶ ὁ Ἴδιος
παρήγγειλε στοὺς Ἀποστόλους καὶ σ᾿
ὅλη τὴν Ἐκκλησία: «Τοῦτο ποιεῖτε εἰς
τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν» (Λουκ. 22: 19). Δὲν
θὰ πρόσταζε νὰ ἐπαναλαμβάνουν αὐτὸ
τὸ μυστήριο, ἂν δὲν εἶχε σκοπὸ νὰ
τοὺς δώσει δύναμη νὰ τὸ ἐπιτελοῦν.
Καὶ ποιὰ εἶναι ἡ δύναμη; Τὸ Ἅγιο
Πνεῦμα. Αὐτὸ εἶναι ποὺ μὲ τὸ χέρι
καὶ τὴ γλῶσσα τῶν ἱερέων τελεσιουργεῖ
τὰ Μυστήρια. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ὁ
λειτουργὸς εἶναι ὑπηρέτης τῆς χάριτος
τοῦ ἁγίου Πνεύματος, χωρὶς νὰ προσφέρει
τίποτε ἀπὸ τὸν ἑαυτό του. Γι᾿ αὐτὸ
καὶ δὲν ἔχει σημασία ἂν τύχει νὰ
εἶναι ὁ ἴδιος γεμάτος ἁμαρτίες. Κάτι
τέτοιο δὲν νοθεύει τὴν προσφορὰ τῶν
δώρων, τὰ ὁποία εἶναι πάντοτε εὐάρεστα
στὸν Θεό. Ὅπως κι ἕνα φάρμακο ποὺ
κατασκευάστηκε ἀπὸ ἄνθρωπο ἄσχετό
μέ τὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη, δὲν χάνει
τὴ θεραπευτική του δράση, ἀρκεῖ μόνο
νὰ κατασκευάστηκε σύμφωνα μὲ τὶς
ὁδηγίες τοῦ γιατροῦ. Ἀφοῦ λοιπὸν
συμπληρωθεῖ ἡ θυσία, ὁ ἱερέας, βλέποντας
μπροστά του τὸ ἐνέχυρο τῆς Θείας
φιλανθρωπίας, τὸν Ἀμνὸ τοῦ Θεοῦ,
εὐχαριστεῖ καὶ ἱκετεύει. Εὐχαριστεῖ
τὸν Θεὸ γιὰ ὅλους τοὺς ἁγίους, γιατὶ
στὸ πρόσωπό τους ἡ Ἐκκλησία βρῆκε
ἐκεῖνο ποὺ ζητάει, τὴ βασιλεία τῶν
οὐρανῶν. Ἰδιαίτερα -«ἐξαιρέτως»-
εὐχαριστεῖ γιὰ τὴν ὑπερευλογημένη
Θεοτόκο καὶ ἀειπάρθενο Μαρία, γιατὶ
αὐτὴ ὑπερβαίνει κάθε ἁγιοσύνη. Καὶ
ἱκετεύει ὁ ἱερέας γιὰ ὅλους τοὺς
πιστούς -τοὺς κεκοιμημένους καὶ τοὺς
ζῶντες- γιατὶ αὐτοὶ δὲν ἔφτασαν στὴν
τελειότητα ἀκόμα κι ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ
προσευχή. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">ΘΕΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Σὲ
λίγο ὁ λειτουργὸς θὰ κοινωνήσει ὁ
ἴδιος καὶ θὰ προσκαλέσει καὶ τοὺς
πιστοὺς στὰ Θεῖα Μυστήρια. Ἐπειδὴ
ὅμως δὲν ἐπιτρέπεται σὲ ὅλους
ἀνεξαίρετα ἡ Θεία Μετάληψη, ὁ ἱερέας,
ὑψώνοντας τὸν ζωοποιὸ Ἄρτο καὶ
δείχνοντάς Τον, ἐκφωνεῖ: «Τὰ ἅγια
τοῖς ἁγίοις». Εἶναι σὰν νὰ λέει: «Νὰ
ὁ Ἄρτος τῆς ζωῆς! Τὸν βλέπετε. Λοιπόν,
τρέξτε νὰ τὸν μεταλάβετε. Ὄχι ὅμως
ὅλοι, ἀλλὰ ὅποιος εἶναι ἅγιος. Γιατὶ
τὰ ἅγια ἐπιτρέπονται μόνο στοὺς
ἁγίους». Ἁγίους ἐδῶ ἐννοεῖ ὄχι μόνο
ἐκείνους ποὺ ἔφτασαν στὴν τελειότητα
τῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ κι ἐκείνους ποὺ
ἀγωνίζονται νὰ φτάσουν σ᾿ αὐτήν, ἔστω
κι ἂν ἀκόμα ὑστεροῦν. Γιὰ αὐτὸ οἱ
χριστιανοί, ἂν δὲν πέφτουν σὲ θανάσιμα
ἁμαρτήματα ποὺ τοὺς ἐμποδίζουν ἀπὸ
τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς νεκρώνουν
πνευματικά, δὲν ἔχουν κανένα ἐμπόδιο
νὰ κοινωνοῦν [Ἄλλωστε ἡ Θεία Λειτουργία
γίνεται γιὰ νὰ κοινωνοῦν οἱ πιστοί.
</span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ὅπως
λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, «τὸ νὰ κοινωνεῖ
κανεὶς καὶ νὰ μεταλαμβάνει κάθε μέρα
τὸ ἅγιο Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ,
εἶναι καλὸ καὶ ὠφέλιμο». Ἡ συχνὴ
Θεία Κοινωνία, ὅμως, προϋποθέτει τὸν
συνεχῆ πνευματικὸ ἀγῶνα καὶ τὴν
κατάλληλη προετοιμασία (νήψη-προσευχή,
μετάνοια-ἐξομολόγηση κ.λπ.)]. Στὴν
ἐκφώνηση τοῦ ἱερέα, «Τὰ ἅγια τοῖς
ἁγίοις», οἱ πιστοὶ ἀποκρίνονται
δυνατά: «Εἷς ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς
Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός». Γιατὶ
κανεὶς δὲν ἔχει τὴν ἁγιότητα ἀπὸ
μόνος του, οὔτε εἶναι καὶ κατόρθωμα
τῆς ἀνθρώπινης ἀρετῆς, ἀλλά, ὅλοι
ἀπὸ τὸν Χριστὸ τὴν ἀντλοῦν. Καὶ
ὅπως, ἂν κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο τοποθετηθοῦν
πολλοὶ καθρέφτες, ὅλοι ἀκτινοβολοῦν,
καὶ νομίζεις ὅτι βλέπεις πολλοὺς
ἥλιους, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα ἕνας
εἶναι ὁ ἥλιος ποὺ ἀστράφτει σὲ ὅλους
τοὺς καθρέφτες, ἔτσι καὶ ὁ μόνος
Ἅγιος, ὁ Χριστός, καθὼς διαχέεται μὲ
τὴ Μετάληψη μέσα στοὺς πιστούς, φαίνεται
σὲ πολλὲς ψυχὲς καὶ παρουσιάζει
πολλοὺς ὡς ἁγίους. Αὐτὸς ὅμως εἶναι
ὁ ἕνας καὶ μοναδικὸς Ἅγιος. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ἀφοῦ
λοιπὸν μ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο συγκαλέσει
ὁ λειτουργὸς τοὺς πιστοὺς στὸ ἱερὸ
Δεῖπνο, μεταλαμβάνει πρῶτα ὁ ἴδιος
καὶ οἱ ἄλλοι κληρικοὶ ποὺ βρίσκονται
στὸ ἅγιο Βῆμα. Προηγουμένως ὅμως
χύνει θερμὸ νερὸ μέσα στὸ ἅγιο Ποτήριο,
πρᾶγμα ποὺ ὑποδηλώνει τὴν κάθοδο τοῦ
Ἁγίου Πνεύματος στὴν Ἐκκλησία. Γιατὶ
αὐτὸ τὸ ζεστὸ νερό, ἐπειδὴ καὶ νερὸ
εἶναι ἀλλὰ καὶ φωτιὰ ἔχει μέσα τοῦ
λόγω τοῦ βρασμοῦ, φανερώνει τὸ Ἅγιο
Πνεῦμα, τὸ ὁποῖο μὲ «ὕδωρ ζῶν» (Ἰωάν.
7: 38) τὸ παρομοίασε ὁ Κύριος, καὶ μὲ τὴ
μορφὴ τῆς φωτιᾶς κατέβηκε στοὺς
Ἀποστόλους τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.
Στὴ συνέχεια ὁ ἱερέας στρέφεται πρὸς
τὸ ἐκκλησίασμα καί, δείχνοντας τὰ
Ἅγια, προσκαλεῖ ὅσους θέλουν νὰ
κοινωνήσουν, νὰ προσέλθουν «μετὰ φόβου
Θεοῦ καὶ πίστεως». Νὰ μὴν καταφρονήσουν
δηλαδὴ τὴν ταπεινὴ ἐμφάνιση ποὺ
ἔχουν τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου,
ἀλλὰ νὰ πλησιάσουν ἔχοντας ἐπίγνωση
τῆς ἀξίας τῶν Μυστηρίων καὶ πιστεύοντας
ὅτι αὐτὰ προξενοῦν τὴν αἰώνια ζωὴ
σ᾿ ἐκείνους ποὺ μεταλαμβάνουν. Τὸ
Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι
ἀληθινὴ τροφὴ καὶ ἀληθινὸ ποτό. Καὶ
ὅταν τὰ μεταλαμβάνει κανείς, δὲν
μετατρέπονται αὐτὰ σὲ ἀνθρώπινο
σῶμα, ὅπως γίνεται μὲ τὶς συνηθισμένες
τροφές, ἀλλὰ τὸ ἀνθρώπινο σῶμα
μεταβάλλεται σὲ ἐκεῖνα. Ὅπως καὶ τὸ
σίδερο, ὅταν ἔρθει σὲ ἐπαφὴ μὲ τὴ
φωτιά, γίνεται κι αὐτὸ φωτιά· δὲν
κάνει τὴ φωτιὰ σίδερο. Τὴ Θεία Κοινωνία
τὴ δεχόμαστε βέβαια μὲ τὸ στόμα, ἀλλὰ
αὐτὴ εἰσέρχεται πρῶτα στὴν ψυχὴ κι
ἐκεῖ πραγματοποιεῖται ἡ ἕνωσή μας
μὲ τὸν Χριστό, ὅπως λέει καὶ ὁ Ἀπόστολος
Παῦλος: «Ἐκεῖνος ποὺ ἑνώνεται μὲ
τὸν Κύριο, γίνεται ἕνα πνεῦμα μὲ
Αὐτόν» (Α´ Κορ. 6: 17). </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Χωρὶς
τὴν ἕνωσή του μὲ τὸν Χριστό, ὁ ἄνθρωπος,
ἀπὸ μόνος του, εἶναι ὁ παλαιὸς
ἄνθρωπος, ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἔχει
τίποτα κοινὸ μὲ τὸν Θεό. Ποιὰ ὅμως
εἶναι ἐκεῖνα ποὺ ζητάει ἀπὸ ἐμᾶς
ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ μᾶς ἁγιάσει μὲ τὰ
Θεία Μυστήρια; Εἶναι ἡ κάθαρση τῆς
ψυχῆς, ἡ πίστη καὶ ἡ ἀγάπη στὸν Θεό,
ὁ διακαὴς πόθος καὶ ἡ λαχτάρα μας γιὰ
τὴ Θεία Κοινωνία. Αὐτὰ ἑλκύουν τὸν
ἁγιασμό, κι ἔτσι πρέπει νὰ κοινωνοῦμε.
Γιατὶ πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ
προσέρχονται στὰ Μυστήρια, καὶ ὄχι
μόνο δὲν ὠφελοῦνται καθόλου, ἀλλὰ
φεύγουν χρεωμένοι μὲ ἀμέτρητες
ἁμαρτίες. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #222222;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: large;">AΠΟΛΥΣΗ</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #222222; font-size: large;"> <span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ἀφοῦ
κοινωνήσουν οἱ πιστοί, εὔχονται νὰ
παραμείνει μέσα τους ὁ ἁγιασμὸς ποὺ
ἔλαβαν, καὶ νὰ μὴν προδώσουν τὴ χάρη
οὔτε νὰ χάσουν τὴ δωρεά. Ὁ ἱερέας
τοὺς καλεῖ τώρα νὰ εὐχαριστήσουν μὲ
ζῆλο τὸν Θεὸ γιὰ τὴ Θεία Μετάληψη.
Γι᾿ αὐτὸ λέει: «Ὀρθοί… ἀξίως
εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ». Ὄχι δηλαδὴ
ξαπλωμένοι οὔτε καθισμένοι, ἀλλὰ
ὑψώνοντας τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα πρὸς
Αὐτόν. Καὶ οἱ πιστοὶ μὲ λόγια της
Γραφῆς δοξολογοῦν τὸν Θεό, ποὺ εἶναι
αἴτιος καὶ χορηγὸς ὅλων τῶν ἀγαθῶν:
«Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπὸ
τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος» (Ψαλμ.
112:ν2). Ἀφοῦ ψάλλουν τρεῖς φορὲς αὐτὸν
τὸν ὕμνο, ὁ ἱερέας βγαίνει ἀπὸ τὸ
Θυσιαστήριο, στέκεται μπροστὰ στὸ
πλῆθος καὶ ἀπευθύνει τὴν τελευταία
εὐχή: «Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς
ἡμῶν…». Ζητάει ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ μᾶς
σώσει μὲ τὸ ἔλεός Του, γιατὶ ἀπὸ τὸν
ἑαυτό μας δὲν ἔχουμε νὰ ἐπιδείξουμε
τίποτε ἄξιο σωτηρίας. Γι᾿ αὐτὸ καὶ
ὡς πρεσβευτὲς μνημονεύει πολλοὺς
ἁγίους καὶ ἰδιαίτερα τὴν παναγία Του
Μητέρα. Τέλος, ὁ λειτουργὸς μοιράζει
τὸ ἀντίδωρο. Αὐτὸ ἔχει ἁγιαστεῖ,
καθὼς προέρχεται ἀπὸ τὸν ἀρχικὸ
ἄρτο, ποὺ προσφέραμε στὸν Θεὸ γιὰ
τὴν τέλεση τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Οἱ
πιστοὶ παίρνουν μὲ εὐλάβεια τὸ
ἀντίδωρο, φιλώντας τὸ δεξὶ χέρι τοῦ
ἱερέα. Γιατὶ αὐτὸ τὸ χέρι, μόλις πρίν,
ἄγγιξε τὸ πανάγιο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ,
δέχτηκε ἀπὸ ἐκεῖνο τὸν ἁγιασμὸ καὶ
τὸν μεταδίδει τώρα σὲ ὅσους τὸ
ἀσπάζονται. Ἐδῶ ἡ Θεία Λειτουργία
φτάνει στὸ τέλος της καὶ τὸ μυστήριο
τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὁλοκληρώνεται.
Γιατὶ καὶ τὰ δῶρα, ποὺ προσφέραμε
στὸν Θεό, ἁγιάστηκαν καὶ τὸν ἱερέα
ἁγίασαν καὶ στὸ ὑπόλοιπο πλήρωμα τῆς
Ἐκκλησίας μετέδωσαν τὸν ἁγιασμό. Γιὰ
ὅλα αὐτά, λοιπόν, στὸν Χριστό, στὸν
ἀληθινὸ Θεό μας, πρέπει κάθε δόξα, τιμὴ
καὶ προσκύνηση, μαζὶ μὲ τὸν ἄναρχο
Πατέρα Του καὶ τὸ πανάγιο Πνεῦμα Του,
τώρα καὶ πάντοτε καὶ στὴν ἀτέλειωτη
αἰωνιότητα. Ἀμήν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 140%; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #222222; font-size: large;"> <span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Η
ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ, Ἱ Μ Παρακλήτου Ὠρωποῦ</span></span></p>
</div>
<p style="margin-bottom: 0cm;"><br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-64120884031678321212020-12-04T10:32:00.008-08:002020-12-05T05:08:53.329-08:00ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑ ΕΙΔΩΛΩΝ<p><span style="font-size: large;"> </span></p><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span style="color: red; font-size: x-large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><i>Άγιος
Αθανάσιος Αλεξανδρείας ο Μέγας </i></span></span></h1><div><span style="color: red; font-size: x-large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><i><br /></i></span></span></div>
<h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: x-large;"><i>Α.</i></span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: x-large;"><i>Λόγος
κατά ειδώλων </i></span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: x-large;"><i>(νεοελληνική απόδοση)</i></span></h1>
<p align="CENTER" style="font-weight: normal;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p align="CENTER" style="font-weight: normal;"><br /></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Η
γνώση της αλήθειας για τον Θεό και τον
κόσμο<br />δεν είναι τόσο ανάγκη να έχει
ως δασκάλους ανθρώπους.<br />Μπορεί από
μόνη της να γίνει γνωστή. Την καθιστούν
γνωστή<br />τα έργα της και κυρίως η
διδασκαλία του Χριστού που την παρουσιάζει
πιο<br />λαμπρή κι από τον ήλιο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επειδή
όμως ποθείς ν’ ακούσεις τα σχετικά μ’
αυτή τη<br />γνώση, έλα, αγαπητέ μου, να σου
πω λίγα, απ’ όσα γνωρίζω, για τη<br />χριστιανική
πίστη. Μπορείς βέβαια να τα μάθεις κι
από την Αγία Γραφή, αλλά<br />κι απ’ άλλους,
αφού αγαπάς τη γνώση. Η Αγία Γραφή,<br />όντας
θεόπνευστη, αρκεί από μόνη της να σου
γνωρίσει την αλήθεια<br />Υπάρχουν ακόμη
γι’ αυτό το σκοπό και πολλά συγγράμματα
των αγίων<br />Πατέρων. Όποιος τα μελετά,
θα μάθει την ορθή ερμηνεία της Γραφής<br />Και
θα πάρει τη γνώση που επιθυμεί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><span style="font-size: large;"><a name="more-937"></a>
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br />Επειδή
όμως δεν έχω στα χέρια μου τα συγγράμματα
των Πατέρων,<br />οφείλω να σου πω και να
σου γράψω όσα έμαθα από εκείνους.<br />Εννοώ
βέβαια για την πίστη στο Σωτήρα Χριστό.
Έτσι, κανείς δεν θα<br />θεωρεί ανάξια λόγου
τη χριστιανική μας διδασκαλία, αλλά και
ούτε θα την<br />πιστεύει για ανόητη.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
οι ειδωλολάτρες, με πρόσχημα το σταυρό
του Χριστού,<br />μας συκοφαντούν χλευάζοντας
και κοροϊδεύοντας την πίστη μας.<br />Κι
είναι εύκολο να γκρεμίσει κανείς τις
ανόητες απόψεις τους<br />για το σταυρό
του Κυρίου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
βλέπουν τη δύναμη του σταυρού που
διαδόθηκε σ’ όλο τον κόσμο;<br />Δεν βλέπουν
πως με τη δύναμή του φανερώνονται σ’
όλους τα έργα του Θεού;<br />Δεν θα κορόϊδευαν
το τόσο μεγάλο σημείο του σταυρού, αν
και οι ίδιοι είχαν<br />στ’ αλήθεια
παραδεχθεί τη θεότητα του Κυρίου. Το
αντίθετο μάλιστα·<br />κι αυτοί μαζί μας
θά πίστευαν το Σωτήρα του κόσμου και θα
παραδέχονταν<br />ότι ο σταυρός δεν αποτελεί
ζημιά αλλά μεγάλη ωφέλεια του κόσμου.<br />Διότι
με τη σταύρωση του Κυρίου έσβησε η δύναμη
της ειδωλολατρείας.<br />Ακόμη, με το σημείο
του σταυρού φυγαδεύεται κάθε ψεύτικη
δύναμη του<br />σατανά. Με το σταυρό, μόνο
το Χριστό προσκυνάμε και χάρη σ’
αυτόν<br />γνωρίζουμε και το Θεό Πατέρα.
Ντροπιάζονται οι αντίθετοι.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
σταυρός καθημερινά φωτίζει και αλλάζει
μυστικά τις καρδιές των εχθρών του.<br />Μετά
απ’ όλ’ αυτά, πώς μπορεί να ισχυρίζεται
κάποιος<br />ότι πρόκειται γι’ ανθρώπινο
τέχνασμα και να μην παραδέχεται ότι
αυτός που<br />ανέβηκε στο σταυρό δεν είναι
άνθρωπος αλλά ο Θεός Λόγος και
Σωτήρας<br />Κύριος;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Μου
φαίνεται ότι οι συκοφάντες του σταυρού
είναι σαν εκείνον που,<br />ενώ θαυμάζει
το φως του ήλιου που φωτίζει όλη την
κτίση,<br />κατηγορεί όμως τον ίδιο τον
ήλιο όταν τον βλέπει σκεπασμένο με
σύννεφα.<br />Και όπως το φως μας οδηγεί
στο ανώτερό του, τον ήλιο, που είναι η
πηγή του<br />φωτός, έτσι και η θεία γνώση
που κατέκλυσε όλο τον κόσμο<br />μας
παραπέμπει υποχρεωτικά στον αίτιο και
δημιουργό αυτού του<br />κατορθώματος, που
δεν είναι άλλος από το Θεό και τον Υιό
Λόγο του.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
μιλήσουμε, όσο μας είναι δυνατό, ελέγχοντας
πρώτα την αμάθεια<br />όσων δεν πιστεύουν.
Έτσι, αφού αποδειχθούν τα ψέμματά τους,
θα λάμψει<br />η αλήθεια από μόνη της. Και
συ, άνθρωπέ μου, που ασπάζεσαι την
αλήθεια<br />θα πάρεις θάρρος· δεν
διαψεύστηκες για την εμπιστοσύνη σου
στο Χριστό.<br />Επειδή αγαπάς το Χριστό,
θέλεις και να συζητείς για Εκείνον.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Γι’
αυτό, πιστεύω ακράδαντα ότι η γνώση για
τον Χριστό και η πίστη σ’ Αυτόν<br />αποτελεί
το πολυτιμότερο αγαθό απ’ όλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Από
την αρχή δεν υπήρχε κακία. Ούτε και τώρα
δεν υπάρχει μεταξύ των<br />αγίων, καθόλου
μάλιστα. Στη συνέχεια, οι άνθρωποι
δημιούργησαν την<br />κακία και τη
χρησιμοποιούν ο ένας εναντίον του άλλου.
Έτσι έφτασαν στο<br />σημείο να πλάθουν
στο νου τους τη φαντασία των ειδώλων.
Φαντάζονται<br />να υπάρχουν αυτά που δεν
υπάρχουν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
ο δημιουργός και βασιλέας του κόσμου
Θεός, που είναι πάνω από κάθε<br />ανθρώπινη
ύπαρξη και νόηση, επειδή είναι αγαθός
και υπέρκαλλος,<br />δημιούργησε τον άνθρωπο
όμοιο με τη δική του εικόνα. Τον<br />δημιούργησε
ο ίδιος ο Υιός του Θεού και Λόγος, ο
Κύριός μας Ιησούς<br />Χριστός. Κατασκεύασε
τον άνθρωπο όμοιο με τον εαυτό Του, να
μπορεί<br />να μελετά και να γνωρίζει όλα
τα δημιουργήματα. Τον προίκισε με
τη<br />δυνατότητα να γνωρίζει την αϊδιότητα
του Θεού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι,
διατηρεί την ομοιότητα με το Θεό και
ποτέ δεν ξεφεύγει από την<br />ορθή αντίληψη
για Εκείνον. Έχοντας ο άνθρωπος τη Χάρη
του Θεού,<br />δεν διακόπτει την κοινωνία
με τους Αγίους. Με τη δύναμη του Θεού<br />ο
άνθρωπος χαίρεται να συνομιλεί με το
Θεό. Ζει την ανώδυνη και<br />ευτυχισμένη
ζωή που δεν γνωρίζει θάνατο. Τίποτε δεν
τον εμποδίζει<br />στη γνώση του Θεού.
Ανάλογα με τη καθαρότητά του βλέπει την
εικόνα<br />του Θεού Πατέρα, δηλαδή τον Υιό
Λόγο, τον οποίο και εικονίζει.<br />Μένει
κατάπληκτος από τη πρόνοια του Θεού για
τον κόσμο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
κατ’ εικόνα Θεού άνθρωπος ξεπερνά κάθε
τι το αισθητό, ακόμη και το<br />ίδιο του
το σώμα, και ενώνεται νοητά με τα ουράνια
θεία ενεργήματα.<br />Όταν ο ανθρώπινος
νους ξεφύγει από τα αισθητά<br />και δεν
επιθυμεί τίποτε απ’ αυτά τα γήϊνα, τότε
υπερβαίνει τον εαυτό του<br />και βρίσκεται
στην αρχική κατάσταση της δημιουργίας
πριν την πτώση.<br />Υπερβαίνει κάθε τι το
ανθρώπινο και αισθητό, μεταρσιώνεται
και<br />βλέπει τον Υιό Λόγο και μαζί και
τον Πατέρα Του<br />Χαίρεται σ’ αυτή τη
θεοπτία και ανανεώνεται μέσα του ο θείος
πόθος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Συμβαίνει
ό,τι έγινε με τον πρώτο άνθρωπο, που στα
εβραϊκά<br />ονομαζόταν Αδάμ. Λέει η Αγία
Γραφή, ότι ο πρώτος άνθρωπος χωρίς<br />ντροπή
και με παρρησία είχε στραμμένο το νου
του προς το Θεό.<br />Απολάμβανε με τους
αγίους (αγγέλους) τη θεωρία των νοητών
που<br />ζούσαν σ’ εκείνο τον τόπο του
παραδείσου, όπως τον έλεγε μεταφορικά<br />ο
Μωϋσής. Διότι, η καθαρότητα της ψυχής
είναι ικανή να καθρεπτίσει<br />το Θεό μέσα
της. Το λέει και ο ίδιος ο Κύριος:
«Ευτυχισμένοι όσοι έχουν<br />καθαρή
καρδιά, διότι αυτοί θα δουν με τα ίδια
τους τα μάτια το Θεό».<br />Έτσι, λοιπόν,
όπως διηγηθήκαμε παραπάνω, ο Δημιουργός
έφτιαξε το<br />ανθρώπινο γένος· κι έτσι
θέλει να μείνει για πάντα. Οι άνθρωποι,
όμως,<br />παραμέλησαν τα υψηλά και
αδιαφόρησαν για την σπουδή τους.<br />Αγάπησαν
περισσότερο ό,τι βρίσκεται κοντά τους·
και πιο κοντά τους<br />είναι το σώμα και
οι αισθήσεις του.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι,
λοιπόν, απομάκρυναν το νου τους από τα
πνευματικά και<br />στράφηκαν προς τα
σωματικά. Η στροφή όμως του νου προς το
σώμα<br />και τα αισθητά οδήγησε σε απατηλή
εκτίμηση του εαυτού τους.<br />Έπεσαν σε
επιθυμία του εαυτού τους γιατί προτίμησαν
τα ανθρώπινα<br />από τα θεία. Απορροφήθηκαν
στ’ ανθρώπινα και δεν θέλουν να<br />ξεφύγουν
από τα γήϊνα. Καταδίκασαν την ψυχή τους
στις σωματικές<br />ηδονές, να είναι πάντα
ταραγμένη και ζυμωμένη με τα πάθη.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Στο
τέλος, λησμόνησαν και την εξουσία με
την οποία τους προίκισε ο<br />Δημιουργός.
Και την αλήθεια για όλα αυτά μπορεί
κανείς να τη<br />διαπιστώσει από τη διήγηση
της Αγίας Γραφής για τους πρωτοπλάστους.<br />Διότι
και ο Αδάμ, έως ότου είχε το νου στραμμένο
προς το Θεό,<br />απέφευγε την ενασχόληση
με τα γήϊνα. Όταν όμως άκουσε τη
συμβουλή<br />του διαβόλου που είχε τη
μορφή φιδιού και αποστάτησε από τη θέα
του Θεού,<br />τότε στράφηκε εγωϊστικά προς
τον εαυτό του. Έτσι οι<br />πρωτόπλαστοι
έπεσαν στις σαρκικές επιθυμίες και
αντιμετώπισαν τη<br />γυμνότητα με πονηρία.
Γι’ αυτήν ένιωσαν ντροπή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
ένιωσαν ντροπή για την έλλειψη ενδυμάτων
αλλά γιατί έχασαν<br />την επαφή τους με
το Θεό και στράφηκε ο νους τους προς τα
πονηρά.<br />Η αποστασία από τη γνώση και
τον πόθο του ενός και<br />μοναδικού Θεού,
οδήγησε τους ανθρώπους σε διάφορες και
επί μέρους<br />σωματικές επιθυμίες. Στη
συνέχεια, όπως συνήθως συμβαίνει,<br />οι
επιμέρους και πολλές επιθυμίες
δημιούργησαν μια καταναγκαστική<br />μεταξύ
τους εξάρτηση, ώστε να φοβούνται να τις
εγκαταλείψουν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Γι’
αυτό το λόγο προκλήθηκαν στη ψυχή τους
φόβοι, δειλία, ηδονές και<br />γήϊνο φρόνημα.
Δεν θέλει να χάσει η ψυχή τις σωματικές
επιθυμίες· και<br />γι’ αυτό φοβάται το
θάνατο και το χωρισμό από το σώμα. Και
το<br />χειρότερο, όταν δεν ικανοποιούνται
οι επιθυμίες της ψυχής, τότε οδηγούν<br />σε
φόνους και αδικίες. Ας εξηγήσουμε τον
τρόπο που τα κάμει αυτά.<br />Η ψυχή, μετά
την αποστασία από τη θεωρία των θείων,
κάνοντας<br />κατάχρηση των επιμέρους
σωματικών επιθυμιών, ευχαριστείται από
την<br />απόλαυση του σώματος. Της άρεσε η
ηδονή. Πλανήθηκε και στη χρήση<br />ονόματος
του καλού. Νόμισε ότι αυτή η ηδονή
αποτελεί το όντως καλό.<br />Συνέβη κάτι
παρόμοιο μ’ εκείνον που σάλεψε στο
μυαλό νομίζει ότι<br />θα φέρει την τάξη
στην κοινωνία, αν χρησιμοποιεί το ξίφος
και τα όπλα<br />ενάντια στους απειθείς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Η
ψυχή ερωτεύθηκε την ηδονή και άρχισε
να την απολαμβάνει<br />ποικιλότροπα.
Επειδή είναι ευκίνητη η ψυχή, ακόμη κι
όταν απομακρυνθεί<br />από το καλό, δεν
χάνει την ευκινησία της. Μόνο που τώρα
δεν κινείται<br />προς την αρετή ούτε προς
τη θέα του Θεού. Σκέφτεται τα ανύπαρκτα.<br />Σαν
αυτεξούσια που είναι, αλλοιώνει την
εξουσία που έχει μέσα της και<br />κάνει
κατάχρηση σε ψεύτικες επιθυμίες. Όπως
μπορεί να στραφεί προς τα<br />καλά, μπορεί
και το αντίθετο. Η αποστροφή των καλών
οδηγεί σίγουρα<br />στη θεωρία των αντιθέτων.
Διότι ποτέ η ψυχή δεν σταματά να
κινείται,<br />επειδή έχει στη φύση της την
κίνηση. Κατανοώντας το αυτεξούσιό
της,<br />διαπιστώνει τη δυνατότητα που
έχει να κινεί τα μέλη του σώματος και<br />προς
τα δύο, και προς υπάρχοντα και προς τα
μη υπάρχοντα. Υπάρχοντα<br />είναι τα καλά
και μη υπάρχοντα είναι τα κακά. Λέω τα
υπάρχοντα καλά,<br />διότι έχουν το πρότυπό
τους στο Θεό που είναι ο υπάρχων. Και
λέω τα<br />μη υπάρχοντα κακά, διότι τα έχει
πλάσει η φαντασία των ανθρώπων·</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">γι’
αυτό είναι ανύπαρκτα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
συμβαίνει το εξής παράδοξο: το σώμα έχει
τα μάτια για να βλέπει<br />τα δημιουργήματα
και από την αρμονία της τάξης του
σύμπαντος ν’<br />αναγνωρίζει το
Δημιουργό·<br />παρόμοια, έχει και αυτιά
για ν’ ακούει τα λόγια του Θεού και τις
εντολές<br />Του· το ίδιο έχει και χέρια,
για τις αναγκαίες εργασίες και για να
τα<br />υψώνει στη διάρκεια της προσευχής
προς το Θεό. Αντίθετα, η ψυχή,<br />επειδή
αποστάτησε από τη θεωρία των καλών και
την κίνηση προς αυτά,<br />βρίσκεται σε
πλάνη και κινείται προς τα κακά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έπειτα,
όπως είπα παραπάνω, βλέποντας η ψυχή
τις δυνατότητές της<br />να κάνει κακή
χρήση, σκέφτηκε ότι μπορεί να κινήσει
τα μέλη του<br />σώματος και προς τα αντίθετα.
Με αποτέλεσμα, το μάτι αντί να βλέπει<br />τα
δημιουργήματα, να κινείται προς τις
επιθυμίες. Πιστεύει ότι κι αυτό<br />μπορεί
να το κάνει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Νομίζει
η ψυχή ότι, εφόσον κινείται, πιστοποιεί
την αξία της και ότι δεν<br />αμαρτάνει
εφόσον κινεί τις δυνάμεις της. Απατάται,
διότι δεν γνωρίζει<br />ότι δημιουργήθηκε
όχι απλά για να κινείται,<br />αλλά να
κινείται σε όσα αρμόζει. Σχετικά μ’
αυτό μαρτυρεί και ο λόγος<br />του Αποστόλου:
«Όλα επιτρέπονται, αλλά δεν συμφέρουν
όλα».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Η
ανταρσία όμως των ανθρώπων δεν κοίταξε
το συμφέρον και πρέπον,<br />αλλά τι μπορεί
να κάνει· έτσι, κινήθηκε προς τα αντίθετα.
Γι’ αυτό,<br />κίνησε τα χέρια προς τα
αντίθετα και άρχισε τους φόνους· οδήγησε
την<br />ακοή σε ανυπακοή· και τα υπόλοιπα
μέλη του σώματος στη μοιχεία αντί<br />για
τη νόμιμη συζυγία. Η γλώσσα κινείται
αντί για ευλογίες σε<br />βλασφημίες, ύβρεις
και επιορκίες. Τα χέρια πάλι κινούνται
στην κλοπή<br />και τη χειροδικία των
αδελφών. Η όσφρηση ξέπεσε σε ποικίλα<br />ερωτικά
αρώματα. Τα πόδια τρέχουν να χύσουν
αίμα. Το στομάχι δεν<br />χορταίνει το
μεθύσι και την πολυφαγία. Συμπερασματικά,
όλα αυτά<br />συνιστούν την κακία και την
αμαρτία της ψυχής.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αιτία
όλων αυτών των κακών δεν είναι άλλη από
την απομάκρυνση από<br />τα καλύτερα.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Συμβαίνει
ό,τι και με τον ηνίοχο, που αδιαφορεί
για τον<br />σκοπό για τον οποίο οδηγεί τα
άλογα στο στάδιο.<br />Διότι οδηγώντας
χωρίς σκοπό, οδηγεί τα άλογα απλά όπου
μπορεί·<br />και μπορεί όπου θέλει. Και
πολλές φορές<br />άλλοτε πέφτει πάνω στους
περαστικούς και άλλοτε στούς
γκρεμούς.<br />Κατευθύνεται όπου τον
παρασύρει η ταχύτητα των αλόγων. Έχει
την<br />ψευδαίσθηση ότι, τρέχοντας έτσι,
δεν αστοχεί στο στόχο του. Διότι<br />προσέχει
μόνο το δρόμο και δεν αντιλαμβάνεται
ότι ξέφυγε από το σκοπό του.<br />Όπως λοιπόν
γίνεται με τον ηνίοχο, έτσι και με την
ψυχή που ξέφυγε από<br />το δρόμο του Θεού
και ικανοποιεί άπρεπα τα μέλη του
σώματος. Ή καλύτερα,<br />μαζί με το σώμα,
η ψυχή εξωθείται κι από τον εαυτό της
ν’ αμαρτάνει<br />και να κυοφορεί μέσα της
το κακό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
αντιλαμβάνεται ότι έχασε το δρόμο της
και βγήκε έξω<br />από τον αληθινό σκοπό
της. Γι’ αυτόν το σκοπό είναι που λέει
ο μακάριος<br />και χριστοφόρος απόστολος
Παύλος: «Επιδιώκω το σκοπό που δεν
είναι<br />άλλος από το βραβείο της ουράνιας
πρόσκλησης του Ιησού Χριστού».<br />Έχοντας
λοιπόν ο απόστολος ως στόχο πάντοτε το
καλό,<br />ποτέ δεν ξέφυγε να κάμει τα κακό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ορισμένοι
λοιπόν ειδωλολάτρες πλανήθηκαν από τον
ορθό δρόμο και δεν<br />γνώρισαν το Χριστό·
θεωρούν ότι το κακό υπάρχει αυθύπαρκτα.<br />Κάνουν
διπλό σφάλμα. Από τη μιά, θεωρούν ότι ο
Θεός ως Δημιουργός<br />δεν έπλασε τα όντα.
Γιατί αν η κακία είναι κι αυτή ον, υπάρχει
δηλαδή<br />από μόνη της,τότε δεν μπορεί ο
Θεός να δημιουργεί τα όντα, ό,τι
υπάρχει.<br />Διότι, από την άλλη, αν θεωρούν
το Θεό δημιουργό των όντων, πρέπει να<br />Τον
δεχθούν ότι είναι και δημιουργός του
κακού. Διότι, γι’ αυτούς, και το<br />κακό
ανήκει στα όντα (έχει ύπαρξη).</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτό
όμως είναι παράλογο και αδύνατο. Διότι
τό κακό δεν προέρχεται<br />κακό, ούτε
υπάρχει μέσα σ’ αυτό, ούτε μέσω αυτού.
Γιατί το καλό δεν θα<br />ήταν καλό αν είχε
μικτή φύση ή ήταν αίτιο του κακού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δυστυχώς,
οι αιρετικοί ξέφυγαν από τη διδασκαλία
της Εκκλησίας και<br />πλανήθηκαν στην
πίστη. Αυτοί πιστεύουν λαθεμένα ότι το
κακό έχει<br />ύπαρξη αληθινή. Κατασκευάζουν
για τους εαυτούς τους, εκτός από
τον<br />αληθινό Θεό Πατέρα του Χριστού,
έναν άλλο θεό. Τον θεωρούν κι
αυτόν<br />αδημιούργητο και δημιουργό του
κακού και κάθε κακίας. Τον ταυτίζουν<br />με
το δημιουργό του κόσμου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εύκολα
κανείς και από την Αγία Γραφή και με την
κοινή λογική<br />ανατρέπει τις πλάνες
τους. Διότι με τη λογική διατύπωσαν
αυτές τις τρελές<br />ιδέες. Ο Κύριός μας
Ιησούς Χριστός στο ευαγγέλιό του
πιστοποιεί<br />τα λόγια του Μωϋσή, «ότι,
ένας είναι ο Θεός και Δημιουργός». Και
αλλού<br />λέει: «Εσένα δοξάζω, Θεέ Πατέρα,
που δημιούργησες τον ουρανό και τη<br />γη».
Αν, λοιπόν, ένας είναι ο Θεός και ο ίδιος
που δημιούρησε τη γη και<br />τον ουρανό,
πώς είναι δυνατό να υπάρχει άλλος θεός
εκτός απ’ αυτόν;<br />Επίσης, σε ποιό τόπο
θα βρίσκεται αυτός ο άλλος δικός τους<br />θεός
αφού παντού, και στον ουρανό και στη γη,
βρίσκεται ο μοναδικός<br />αληθινός Θεός;</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πώς
είναι δυνατόν να υπάρχει άλλος δημιουργός
των<br />όντων, όταν σύμφωνα με τη μαρτυρία
του Σωτήρα, δημιουργός των όντων<br />είναι
ο Θεός που είναι και Πατέρας του Κυρίου
Ιησού Χριστού;<br />Εκτός πια αν υποστηρίξουν
ότι μπορεί ο θεός του κακού να διεκδικεί
και<br />τα έργα του καλού Θεού, για να
υπάρχει μεταξύ τους ισότητα. Αν όμως<br />λένε
κάτι τέτοιο, πρόσεξε σε πόση ασέβεια
πέφτουν! Διότι μεταξύ ίσων<br />δεν υπάρχει
ανώτερο και καλύτερο. Επειδή, ανεξάρτητα
από τη θέληση<br />του ενός, το άλλο υπάρχει.
Με αποτέλεσμα, και η δύναμη και η
αδυναμία<br />και των δύο να είναι εξίσου
ίδια. Είναι ίση η δύναμή τους, διότι, με
το<br />υπάρχουν, νικά το ένα τη θέληση του
άλλου. Και είναι ίδια η αδυναμία<br />και
των δύο, διότι εξελίσσονται τα πράγματα
ανεξάρτητα από<br />τη θέληση του καθένα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
καλός υπάρχει ανεξάρτητα από τη γνώμη
του κακού· το<br />ίδιο και ο κακός υπάρχει
ανεξάρτητα από τη θέληση του καλού.<br />Εξάλλου,
θα μπορούσε να πει κανείς και το εξής
στους ειδωλολάτρες: αν<br />δημιουργήματα
ανήκουν στον κακό θεό, ποιό είναι το
έργο του αγαθού Θεού;<br />Τίποτε άλλο εκτός
από τό ότι<br />έφτιαξε το δημιουργό. Και
ποιό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα
του<br />Θεού, εφόσον δεν έχει έργα από τα
οποία να τον γνωρίσουμε; Διότι τον<br />δημιουργό
τον γνωρίζεις από τα έργα του. Και πως
είναι δυνατόν να<br />υπάρχουν δύο αντίθετοι
θεοί; Τί είναι αυτό που τους ξεχωρίζει
ώστε να<br />υπάρχει ο ένας χωρίς τον άλλον;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Είναι
αδύνατο να υπάρχουν συγχρόνως οι δυο
θεοί, εφόσον ο ένας<br />αναιρεί τον
άλλο·<br />ούτε και ο ένας μπορεί ν’
αναμειχθεί μέ τον άλλο, επειδή η φύση
τους είναι<br />διαφορετική και αταίριαστη.
Αναγκαστικά θα εμφανιστεί μια τρίτη<br />δύναμη
που είναι κι αυτή θεός. Και τί είδους
φύση θα έχει αυτός ο τρίτος<br />θεός; καλή
ή κακή; Αδιευκρίνιστο. Ένα είναι σίγουρο:
δεν μπορεί να έχει<br />τη φύση και των δύο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Συμπερασματικά,
αυτές οι θεωρίες είναι αβάσιμες. Καιρός
είναι να λάμψει<br />η αλήθεια που πηγάζει
από τη θεολογία της Εκκλησίας. Κι αυτή
είναι: το<br />κακό δεν προέρχεται από το
Θεό· ούτε υπάρχει μέσα Του ούτε
το<br />δημιούργησε από την αρχή ούτε
αποτελεί μέρος της φύσης του Θεού.<br />Το
δημιούργησαν οι άνθρωποι: έχασαν την
έννοια του καλού κι έτσι<br />άρχισαν να
φαντάζονται και να δημιουργούν, σύμφωνα
με τις επιθυμίες<br />τους, κι αυτά που δεν
έφτιαξε ο Θεός.<br />Συμβαίνει ό,τι και με
τον ήλιο· ενώ φέγγει και φωτίζει όλη τη
γη με τη<br />λαμπρότητά του, αν εμείς
κλείσουμε τα μάτια, νομίζουμε ότι είμαστε
στο<br />σκοτάδι, ενώ στην πραγματικότητα
δέν υπάρχει· κι έτσι περπατάμε σαν<br />τυφλοί
στο σκοτάδι, πέφτουμε κάτω και βαδίζουμε
στο γκρεμό· νομίζουμε<br />ότι δεν υπάρχει
φως αλλά σκοτάδι. Νομίζουμε ότι βλέπουμε,
ενώ δεν<br />βλέπουμε καθόλου.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι
έκανε και η ψυχή των ανθρώπων. Σφράγισε
τα μάτια με τα οποία<br />μπορεί να βλέπει
το Θεό και επινόησε μέσα της το κακό
μέσα στο οποίο<br />κινείται. Νομίζει ότι
κάνει κάτι, ενώ δεν κάνει τίποτε. Διότι
φαντάζεται<br />πράγματα ανύπαρκτα. Η ψυχή
δέν είναι όπως τη δημιούργησε ο Θεός
αλλά<br />φαίνεται όπως η ιδια κατάντησε
τον εαυτό της. Τη δημιούργησε ο Θεός<br />για
να Τον βλέπει και να τη φωτίζει. Εκείνη
όμως προτίμησε στη θέση του<br />Θεού τα
φθαρτά και το σκοτάδι, όπως λέει και το
Άγιο Πνεύμα στην Αγία<br />Γραφή: «ο Θεός
έπλασε τον άνθρωπο απλό· εκείνος όμως
διανοείται<br />πολλούς ψευδείς λογισμούς».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι
λοιπόν από την αρχή προέκυψε και
διαμορφώθηκε η εφεύρεση και<br />η επινόηση
της κακίας. Πρέπει όμως τώρα να διηγηθούμε,
πώς ξέπεσαν οι<br />άνθρωποι στη μανία της
ειδωλολατρείας· για να γνωρίζεις ότι
η επινόηση<br />των ειδώλων καθόλου δεν
προέρχεται από το καλό αλλά από το κακό.
Κι<br />αυτό που από την κατασκευή του είναι
κακό, με τίποτε δεν μπορεί να<br />θεωρηθεί
καλό, διότι όλο είναι κακό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Παρ’
όλ’ αυτά η ψυχή των ανθρώπων δεν αρκέστηκε
στην επινόηση της<br />κακίας και άρχισε
να οδηγεί τον εαυτό της στα χειρότερα.
Επειδή<br />συνήθισε στις ποικίλες ηδονές
και λησμόνησε τα θεία, ικανοποιούνταν<br />μόνο
στα σωματικά πάθη. Αποβλέποντας μόνο
στα παρόντα και την<br />πρόσκαιρη καλοπέρασή
τους, πίστεψε ότι δεν υπάρχει τίποτε
πέρα απ’<br />αυτά που βλέπουν τά μάτια.
Μόνο οι πρόσκαιρες σωματικές ηδονές
είναι<br />το καλό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αφού
λοιπόν άλλαξε κατεύθυνση και λησμόνησε
ότι είναι πλασμένη κατ’<br />εικόνα του
αγαθού Θεού, έφτασε στο σημείο να μήν
μπορεί να δει με τη<br />δική της δύναμη το
Λόγο του Θεού,<br />σύμφωνα με τον οποίο
πλάστηκε. Βγήκε έξω από το δημιουργικό
σκοπό<br />της και επινοεί και φαντάζεται
τα ανύπαρκτα. Με τη μαυρίλα των<br />σωματικών
επιθυμιών λέρωσε τον εσωτερικό της
καθρέφτη, στον οποίο<br />μπορεί ν’
αντικατοπτριστεί η εικόνα του Θεού
Πατέρα. Έτσι η ψυχή δεν<br />μπορεί να δει
μέσα της αυτά που πρέπει. Αποσπάται σε
κάθε τι άλλο<br />και βλέπει μόνον εκείνα
που γίνονται αντιληπτά με τις αισθήσεις.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
το λόγο αυτό, η ψυχή κορεσμένη από κάθε
σαρκική επιθυμία και<br />ταραγμένη από
τους λογισμούς που οι επιθυμίες προκαλούν,
αναπαριστά<br />φανταστικά τον λησμονημένο
Θεό με αισθητές παραστάσεις. Έτσι<br />ονοματίζει
τα ορατά φαινόμενα με το όνομα του Θεού.
Εξυμνεί μόνον<br />αυτά που η ίδια θέλει
και τα θεωρεί ευχάριστα σ’ αυτήν.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επομένως,
η κακία αποτελεί την αιτία της
ειδωλολατρείας. Πρώτα έμαθαν<br />οι
άνθρωποι να επινοούν σε βάρος τους την
ανύπαρκτη κακία,<br />και στη συνέχεια
έπλασαν για τον εαυτό τους τους ανύπαρκτους
θεούς. Όπως<br />κάποιος βυθίστηκε στο βυθό
και δεν βλέπει πλέον το φως ούτε
όσα<br />υπάρχουν στο φως· τα μάτια του
είναι στραμένα προς τα κάτω και
τον<br />σκεπάζει το νερό. Επειδή βλέπει
μόνο αυτά που είναι στο βυθό, νομίζει
ότι<br />τίποτε εκτός από αυτά δεν υπάρχει·
θεωρεί ότι αυτά που βλέπει είναι τα<br />πιο
σπουδαία απ’ όλα που υπάρχουν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κατά
παρόμοιο τρόπο, από την αρχαία εποχή οι
άνθρωποι παραφρόνησαν<br />και βυθίστηκαν
στις σαρκικές επιθυμίες και φαντασιώσεις·
λησμόνησαν<br />το Θεό και τη λατρεία Του.
Έχοντας σκοτισμένο το νου ή, το
χειρότερο,<br />χωρίς καθόλου λογική,
πίστεψαν σαν θεούς τα αισθητά
φαινόμενα.<br />Λάτρεψαν αντί για το
Δημιουργό τα δημιουργήματα·<br />θεοποίησαν
τ’ ανθρώπινα έργα στη θέση του Κυρίου
και Θεού που τα έπλασε<br />Σύμφωνα με το
προηγούμενο παράδειγμα, εκείνοι που
βυθίζονται στο<br />βυθό, όσο κατεβαίνουν
προς τα κάτω, τόσο περισσότερο ορμούν
σε πιο<br />σκοτεινά και βαθιά νερά. Έτσι
έπαθε και το γένος των ανθρώπων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
έμπλεξαν σε μια απλή μορφή ειδωλολατρείας,
ούτε παρέμειναν στο<br />στο αρχικό της
στάδιο· όσο περισσότερο καιρό έμεναν
στο πρώτο στάδιο,<br />τόσες περισσότερες
δεισιδαιμονίες σκαρφίζονταν. Δεν
χόρταιναν με τα<br />πρώτα αλλά έμπλεκαν
σε άλλες χειρότερες κακίες.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πρόκοβαν
στην αισχρότητα και επέκτειναν την
ασέβεια πέρα από τον<br />εαυτό τους Αυτό
το ομολογεί και η Αγία Γραφή: «Όταν ο
ασεβής<br />προοδεύσει στο κακό, τότε
περιφρονεί (και γίνεται χειρότερος)».<br />Μόλις
ο νους των ανθρώπων απομακρύνθηκε από
το Θεό, άρχισαν οι<br />άνθρωποι να πέφτουν
στους λογισμούς και τις σκέψεις. Πρώτα
έδωσαν<br />θεϊκή τιμή στον ουρανό, τον
ήλιο, τη σελήνη και τα άστρα·<br />τα πίστεψαν
όχι μόνο ως θεούς αλλά τα θεώρησαν και
ως δημιουργούς<br />των άλλων δημιουργημάτων
που έγιναν μετά απ’ αυτά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έπειτα,
οι άνθρωποι έπεσαν σε χειρότερους
λογισμούς· αποκάλεσαν θεούς<br />τον
αιθέρα, τον αέρα κι όσα βρίσκονται σ’
αυτά. Προχωρώντας ακόμη<br />στην κακία,
λάτρεψαν ως θεούς ακόμη και τις συστατικές
ιδιότητες<br />των σωμάτων, δηλαδή τη
θερμότητα, ψυχρότητα και υγρασία.<br />Το
χειρότερο απ’ όλα ήταν όπως συμβαίνει
μ’ αυτούς που πέφτουν<br />ολοκληρωτικά
στη γη και σύρονται στο χώμα σαν τα
σαλιγκάρια. Έτσι<br />και οι πιο ασεβείς
από τους ανθρώπους ξέπεσαν από τη θεωρία
του Θεού<br />και θεοποίησαν ανθρώπους ή
ανθρωπομορφές, άλλους ακόμη ζωντανούς<br />και
άλλους ήδη νεκρούς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ήδη
όμως μηχανεύθηκαν κι άλλα χειρότερα,
και απέδωσαν το θείο και<br />υπερκόσμιο
όνομα του Θεού σε πέτρες, ξύλα, θαλάσσια
ζώα και ερπετά<br />της γης, και σ’ αυτά
ακόμη τα άγρια άλογα ζώα.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Απονέμουν
σ’ αυτά όλες τις τιμές που αρμόζουν στο
Θεό, ενώ παράλληλα<br />αποστρέφονται τον
όντως αληθινό Θεό και Πατέρα του
Χριστού.<br />Και μακάρι το θράσος των
ανοήτων ανθρώπων να έφτανε ώς αυτό
το<br />σημείο και να μην αναμειγνύονταν
σε μεγαλύτερες ασέβειες. Γιατί<br />ορισμένοι
τόσο ξέπεσαν και σκοτίσθηκαν στο νου
ώστε να επινοούν και<br />να θέλουν να
θεοποιούν αυτά που είναι ανύπαρκτα και
ούτε φαίνονται<br />ανάμεσα στα δημιουργήματα.
Ανάμιξαν λογικά πλάσματα με άλογα·<br />έμπλεξαν
πράγματα ανόμοια στη φύση τους και τα
προσκυνούν ως θεούς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τέτοιοι
είναι οι θεοί των Αιγυπτίων που έχουν
κεφάλι σκύλου ή φιδιού ή<br />γαϊδουριού·
ακόμη και ο θεός των Λιβύων Άμμωνας πού
έχει κεφάλι κριού.<br />Άλλοι πάλι διαίρεσαν
τα μέρη του σώματος σε κεφάλι, ώμο, χέρια
και<br />πόδια και το καθένα ξεχωριστά το
ανύψωσαν σε θεό και το προσκύνησαν.<br />Δεν
τους έφτανε φαίνεται να λατρεύουν γενικά
όλο το σώμα!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Άλλοι
πάλι αύξησαν τόσο την ασέβειά τους ώστε
θεοποίησαν ακόμη και<br />την ηδονή και
τις σαρκικές επιθυμίες που προκαλούν
αυτές και την κακία<br />και τις προσκυνούν
Τέτοιοι θεοί είναι ο Έρωτας και η Αφροδίτη
της Πάφου.<br />Άλλοι πάλι απ’ αυτούς, σαν
να φιλοδοξούν τα χειρότερα, τόλμησαν
ν’<br />ανυψώσουν ως θεούς τους άρχοντές
τους ή και τους νεαρούς ερωμένους<br />των
αρχόντων· τό έκαναν ή προς τιμήν των
αρχόντων ή από το φόβο της<br />εξουσίας.
Για παράδειγμα, στην Κρήτη είναι ο
φοβερός Ζεύς, στην<br />Αρκαδία ο Ερμής,
στην Ινδία ο Διόνυσος, στην Αίγυπτο η
Ίσις, ο Όσιρις<br />και ο Ώρος· και τώρα ο
Αντίνοος ο νεαρός ερωμένος του
Ρωμαίου<br />αυτοκράτορα Αδριανού. Αυτόν
τον προσκυνούν διότι φοβούνται αυτόν<br />που
τους διέταξε να το κάνουν, αν και γνωρίζουν
πώς είναι άνθρωπος, και<br />μάλιστα όχι
σεμνός αλλά γεμάτος από ασέλγεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
όταν ο Αδριανός επισκέφτηκε τη χώρα της
Αιγύπτου και πέθανε<br />εκεί ο δούλος του
Αντίνοος, που του ικανοποιούσε τα πάθη,
έδωσε εντολή<br />να τον λατρεύουν ως θεό.
Ο Αδριανός λοιπόν ήταν ερωτευμένος με
το<br />δούλο ακόμη και μετά το θάνατο
αυτού· σε μας όμως έδωσε μια απόδειξη<br />κι
ένα επιχείρημα εναντίον κάθε μορφής
ειδωλολατρεία, ότι δηλαδή την<br />εφεύραν
οι άνθρωποι όχι για κανένα άλλο λόγο
αλλά για τα πάθη τους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτό
το μαρτυρεί από την Παλαιά Διαθήκη και
η σοφία του Θεού, που<br />λέει: «Η επινόηση
των ειδώλων έχει ως αιτία την πορνεία».<br />Και
να μην απορήσεις ούτε να θεωρήσεις
αναξιόπιστο αυτό που λέω·<br />αφού πριν
από λίγο καιρό, ίσως και μέχρι τώρα, η
σύγκλητος των Ρωμαίων<br />αναγορεύει ως
θεούς αυτούς που βασίλεψαν από τα αρχαία
χρόνια·<br />νομοθετεί να προσκυνούν ως
θεούς όλους αυτούς ή όποιους αυτή<br />θέλει
και αποφασίζει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Οι
συγκλητικοί, όσους βέβαια βασιλείς τους
μισούν, τους κηρύσσουν<br />φυσικούς εχθρούς
τους και τους ονομάζουν κοινούς θνητούς·
όσους όμως<br />συμπαθούν, γι’ αυτούς
διατάζουν να λατρεύονται ως τάχα καλοί
άνδρες.<br />Λες και έχουν την εξουσία να
αναγορεύουν θεούς, ενώ οι ίδιοι
είναι<br />άνθρωποι και μάλιστα κοινοί
θνητοί. Θα έπρεπε όμως, εφόσον<br />αναγορεύουν
θεούς, οι ίδιοι να είναι θεοί.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
πρέπει ο τεχνίτης να είναι ανώτερος από
το δημιούργημα και ο<br />δικαστής να
εξουσιάζει αυτόν που κρίνει· το ίδιο,
αυτός που προσφέρει<br />να χαρίζει
οπωσδήποτε αυτό που έχει.Έτσι και ο
βασιλιάς να χαρίζει<br />αυτό που έχει,
καθώς είναι πιο ισχυρός και μεγάλος απ’
αυτούς που<br />παίρνουν. Εφόσον λοιπόν
αυτοί αναγορεύουν ως θεούς αυτούς που
θέλουν,<br />πρέπει πρώτα οι ίδιοι να είναι
θεοί. Το παράδοξο όμως είναι το εξής:
οι<br />ίδιοι που θεοποιούν πεθαίνουν ως
άνθρωποι, κι έτσι αποδεικνύουν ότι<br />η
απόφασή τους είναι άκυρη.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτή
η συνήθεια δεν είναι νέα, ούτε άρχισε
με απόφαση της ρωμαϊκής<br />συγκλήτου,
αλλά από την αρχή τη μελετούσαν με σκοπό
την επινόηση<br />των ειδώλων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
και οι περίφημοι αρχαίοι θεοί των Ελλήνων
όπως ο<br />Δίας, ο Ποσειδών, ο Απόλλων, ο
Ήφαιστος και ο Ερμής και οι γυναικείες<br />θεότητες
Ήρα, Δήμητρα, Αθηνά και Άρτεμις,
ανακηρύχθηκαν θεοί με<br />εντολή του
Θησέα, για τον οποίο μας διηγούνται οι
Έλληνες.<br />Και αυτοί που έδωσαν την
εντολή πέθαναν ως άνθρωποι και τους
θρηνούν.<br />Ενώ, αυτοί για τους οποίους
βγήκε η εντολή, προσκυνούνται ως
θεοί.<br />Αλίμονο στη μεγάλη τους αντινομία
και παραφροσύνη! Ενώ γνωρίζουν<br />αυτόν
που έδωσε την εντολή, προτιμούν να
λατρεύουν αυτούς για τους<br />οποίους
εκδόθηκε. Μακάρι η μανία τους για τα
είδωλα να περιοριζόταν<br />μέχρι τις
ανδρικές θεότητες<br />και να μην αποδιδόταν
το όνομα του Θεού και σε γυναικείες
μορφές.<br />Ακόμη και τις γυναίκες, με τις
οποίες είναι ανασφαλές ν’ αποφασίζει<br />κανείς
από κοινού, κι αυτές τις λατρεύουν και
τις προσκυνούν ως θεότητες.<br />Αυτές
είναι όσες προβλέπουν οι διαταγές του
Θησέα, όπως ήδη αναφέραμε.<br />Στους
Αιγύπτιους είναι η Ίσις, που λέγεται
Κόρη και Νεαρότερη· σέ<br />άλλους ανήκει
η Αφροδίτη. Τα ονόματα των υπολοίπων
θεωρώ απρέπεια<br />και να τα αναφέρω, διότι
προκαλούν ντροπή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πολλοί
πάλι, όχι μόνο τα αρχαία χρόνια αλλά και
τα σημερινά, έχασαν<br />αγαπητά πρόσωπα,
αδέλφια, συγγενείς και γυναίκες· και
πολλές γυναίκες<br />έχασαν τους άνδρεςτους.
Όλους αυτούς, που η ζωή απέδειξε ότι
είναι<br />θνητοί άνθρωποι, αυτούς από το
μεγάλο τους πένθος τούς ζωγράφησαν<br />και
τους έκαναν αγάλματα και τους πρόσφεραν
θυσίες. Αυτούς οι<br />μετέπειτα, λόγω της
τέχνης και της ικανότητας του τεχνίτη
του<br />αναθήματος, τους θεοποίησαν, πράγμα
αφύσικο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όλους
αυτούς οι γονείς τους τους έκλαψαν διότι
ήξεραν ότι δεν είναι θεοί·<br />αν το
γνώριζαν, δεν θα τους θρηνούσαν σαν
χαμένους. Άλλωστε, όχι μόνο<br />δεν τους
θεωρούσαν θεούς, αλλά επειδή πίστευαν
ότι δεν υπάρχουν<br />καθόλου, τους
αναπαράστησαν σε εικόνες ώστε, βλέποντας
την εικόνα<br />τους, να παρηγορούνται για
την ανυπαρξία τους. Σ’ αυτούς όμως
οι<br />ανόητοι προσεύχονται και τους
αποδίδουν τις τιμές του αληθινού
Θεού.<br />Έτσι λοιπόν, στην Αίγυπτο ακόμη
και τώρα γίνεται θρήνος για το θάνατο<br />του
Όσιρι, του Ώρου, του Τυφώνα και των
υπολοίπων.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
οι χάλκινοι λέβητες στη Δωδώνη και οι
κορύβαντες στην Κρήτη<br />αποδεικνύουν
ότι ο Δίας δεν είναι θεός αλλά άνθρωπος·
κατάγεται<br />μάλιστα από ανθρωποφάγο
πατέρα. Και το αξιοθαύμαστο, ο
μεγαλύτερος<br />Έλληνας φιλόσοφος, που
καυχήθηκε ότι φιλοσόφησε πολλά για το
Θεό, ο<br />Πλάτωνας, κατέβηκε κι αυτός στον
Πειραιά με το Σωκράτη, για να<br />προσκυνήσει
την Άρτεμη, έργο ανθρώπινης τέχνης!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όλες
αυτές τίς επινοήσεις της λατρείας των
ειδώλων η Αγία Γραφή τίς<br />σημείωνε από
καιρό, λέγοντας: «Η ειδωλολατρεία έχει
για θεμέλιο την<br />πορνεία. Η επινόησή
της καταστρέφει τη ζωή». Διότι ούτε στην
αρχή της<br />ζωής υπήρχε ούτε στο μέλλον
θα υπάρξει. Την έφερε στον κόσμο
η<br />κενοδοξία των ανθρώπων, και γι’ αυτό
θά έχει σύντομο τέλος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ένας
πατέρας πού πενθεί το νεκρό παιδί του,
φτιάχνει εικόνα του πρόωρα<br />πεθαμένου
παιδιού του· έτσι, τιμά τώρα σαν ζωντανό
το νεκρό παιδί του<br />και τελεί με τους
δούλους του μυστήρια και λατρευτικές
τελετές. Με το<br />πέρασμα του χρόνου το
ασεβές έθιμο γίνεται μόνιμη τελετή.<br />Με
διαταγή των τυράννων λατρεύονταν και
τα αγάλματά τους. Διότι,<br />όσοι υπήκοοί
τους κατοικούσαν μακριά και δεν τους
έβλεπαν<br />αυτοπροσώπως για να τους
τιμήσουν, έφτιαξαν το άγαλμα του
βασιλιά<br />σε εμφανές σημείο, για να
τιμούν δουλικά τον απόντα ως παρόντα.
Και η<br />καλλιτεχνία του δημιουργού
παρότρυνε τά θύματα της άγνοιας
σε<br />υπερβολική λατρεία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
μεν τεχνίτης, επειδή θέλει να αρέσει
στον άρχοντα, προσπαθεί ν’<br />αποδώσει
τέλεια την ομοιότητα της εικόνας. Ο λαός
όμως, παρασύρεται<br />από το καλλιτεχνικό
αποτέλεσμα και θεωρεί τον πριν από λίγο
τιμώμενο<br />άνθρωπο ως σεβάσμιο θεό. Κι
αυτό υπήρξε ολίσθημα στη ζωή. Διότι,
οι<br />άνθρωποι, όντας εξαρτώμενοι σε
συμφορά ή τυραννία, «απέδωσαν<br />το
σεβάσμιο όνομα του Θεού σέ πέτρες και
ξύλα».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αφού,
λοιπόν, αυτή είναι, σύμφωνα με την Αγία
Γραφή, η επινόηση των<br />ειδώλων που
έπλασαν οι άνθρωποι, είναι ώρα να
προχωρήσω για χάρη<br />σου και στην ανατροπή
της. Θα χρησιμοποιήσω αποδείξεις όχι
από ξένες<br />πηγές αλλά από τα δικά τους
φρονήματα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ας
ξεκινήσω πρώτα από τα πιό ελαφρά
επιχειρήματα. Αν εξετάσεις κανείς<br />τίς
πράξεις των θεωρουμένων ως θεών, θα
διαπιστώσει ότι όχι μόνο θεοί<br />δεν
είναι, αλλά φανερώνονται ως οι πιο
αισχροί από τους ανθρώπους.<br />Για
παράδειγμα, τί σημαίνει να διαβάζει
κανείς στους ποιητές τους έρωτες<br />και
τις αισχρότητες του Δία; Τί σημαίνει ν’
ακούει ότι αυτός αρπάζει τον<br />Γανυμήδη
και διαπράτει κρυφές μοιχείες; Τί
σημαίνει να φοβάται, μήπως,<br />παρά τη
θέλησή του, καταστραφούν τα τείχη της
Τροίας; Τί σημαίνει να<br />βλέπει το Δία
να λυπάται για το θάνατο του γιού του
Σαρπηδόνα και να<br />μή μπορεί να τον
βοηθήσει, αν και το θέλει;</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επίσης,
τι σημαίνει να βλέπει κανείς το Δία να
πέφτει θύμα συνομωσίας<br />από άλλους
δήθεν θεούς, όπως η Ήρα και ο Ποσειδώνας,
ενώ τον βοηθεί<br />μια γυναίκα, η Θέτιδα
και ο Αιγαίωνας με τα εκατό χέρια; Ακόμη,
να τον<br />νικούν οι ηδονές, να γίνεται
δούλος γυναικών και για χάρη τους
να<br />ριψοκινδυνεύει μεταμορφούμενος
σε τετράποδο ζώο ή σε πτηνό·<br />Καί πάλι
τί σημαίνει ο Δίας να κρύβεται επειδή
τον κυνηγά ο πατέρας του,<br />ενώ ο ίδιος
έκλεισε στη φυλακή τον πατέρα του Κρόνο
και στη συνέχεια<br />τον ευνούχισε;
Συμπερασματικά, αξίζει αυτόν να τον
θεωρούν θεό, που<br />έκανε τόσα και έχει
κατηγορηθεί για αδικήματα τα οποία το
κοινό<br />ρωμαϊκό δίκαιο δεν επιτρέπει
ούτε σε κοινούς ανθρώπους;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
επειδή είναι πολλά, αναφέρω λίγα απ’
αυτά. Ποιός άνθρωπος δεν θα<br />χλευάσει
και καταδικάσει σε θάνατο τον Δία, όταν
δει τη μοιχεία και τη<br />διακόρευση που
έκανε στη Σεμέλη, τη Λήδα, την Αλκμήνη,
την Άρτεμη,<br />τη Λητώ, τη Μαία, την Ευρώπη,
τη Δανάη και την Αντιόπη; Ή για το<br />θράσος
να έχει την ίδια και αδελφή και γυναίκα,
δεν θα τον χλευάσει και<br />τιμωρήσει με
θάνατο;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
όχι μόνο διέπραξε μοιχεία, αλλά και τα
παιδιά πού απόκτησε απ’<br />αυτήν τα
θεοποίησε και απέδωσε λατρευτικές
τιμές. Ως κάλυμμα της<br />ασέλγειάς του
είχε την επινόηση της θεοποίησης. Τέτοια
θεοποιηθέντα<br />παιδιά του Δία είναι ο
Ηρακλής, οι Διόσκουροι, ο Ερμής, ο Περσέας
και η<br />Σώτειρα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ακόμη,
ποιός, όταν δει στην Τροία την αδιάλλακτη
φαγωμάρα μεταξύ<br />των δήθεν θεών για
χατήρι των Ελλήνων ή των Τρώων, δεν
θα<br />καταδικάσει την αδυναμία τους; Με
τη φιλονικεία τους ερέθισαν και
τους<br />ανθρώπους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επιπλέον,
ποιός θα δει το Διομήδη να πληγώνει τον
Άρη και την<br />Αφροδίτη, ή τον Ηρακλή την
Ήρα και τον υποχθόνιο θεό του Άδη, ή
τον<br />Περσέα να πληγώνει το Διόνυσο και
τον Αρκάδα την Αθηνά, ή τον<br />Ήφαιστο να
τον γκρεμίζουν και να μένει κουτσός,
ποιός λογικός άνθρωπος<br />για όλα αυτά
δεν θα αμφιβάλλει για τη φύση τους και
θ’ αποφύγει να τους<br />ονομάζει θεούς;
Εφόσον υπόκεινται στη φθορά και έχουν
πάθη, δεν είναι<br />τίποτε άλλο παρά
άνθρωποι, και μάλιστα αδύναμοι. Θ’
απορεί κανείς, ποιούς<br />να θαυμάζει
περισσότερο, αυτούς που πλήγωσαν ή
αυτούς που πληγώθηκαν!<br />Ποιός, επίσης,
δεν θα γελάσει και δεν θα κατηγορήσει
για διαφθορά, όταν<br />πληροφορηθεί τη
μοιχεία του Άρη σε βάρος της Αφροδίτης·
ή το δόλο του<br />Ήφαιστου σε βάρος των
δύο παραπάνω· και ακόμη τους υπόλοιπους
θεούς<br />που καλέστηκαν από τον Ήφαιστο
καί πήραν μέρος στη μοιχεία και<br />ασέλγεια
ως θεατές;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ή
ποιός δεν θα γελάσει βλέποντας τον εκτος
εαυτού μεθυσμένο Ηρακλή<br />ν’ ασωτεύει
με την Αμφιάλη;</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
είναι ανάγκη να ελέγξουμε αναλυτικά
τις φιλήδονες πράξεις των θεών,<br />τους
παράλογους έρωτές τους, την κατασκευή
ειδώλων από χρυσό, ασήμι,<br />χαλκό, σίδερο,
πέτρα και ξύλο. Όλ’ αυτά τα πράγματα
από μόνα τους<br />προκαλούν αποστροφή και
από μόνα τους φανερώνουν το βάθος της
πλάνης.<br />Ένα μόνο· λυπάται κανείς
εκείνους οι οποίοι έχουν ξεγελαστεί<br />και
παρασυρθεί απ’ όλα αυτά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
ενώ μισούν θανάσιμα το μοιχό που παρασύρει
τη γυναίκα τους,<br />αντίθετα δεν ντρέπονται
να θεοποιούν αυτούς που διδάσκουν τη
μοιχεία.<br />Και ενώ απορρίπτουν σαρκική
σχέση με την αδελφή τους, όμως
λατρεύουν<br />αυτούς που το έκαναν. Και
ενώ παραδέχονται ως κακό την
παιδεραστία,<br />παρ’ όλα αυτά λατρεύουν
αυτούς που κατηγορούνται ότι την
έκαναν.<br />Γενικά, αυτά που απαγορεύουν
οι νόμοι στους ανθρώπους να τα κάνουν,<br />αυτά
δεν ντρέπονται να τ’ αποδίδουν ως
χαρακτηριστικά των ψευτοθεών<br />τους!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έπειτα,
προσκυνώντας τίς πέτρες και τα ξύλα,
δεν βλέπουν ότι όλα αυτά<br />είτε τα πατούν
με τα πόδια είτε τα καίνε· δυστυχώς,
όμως, μερικά<br />κομμάτια τους τα αναγορεύουν
σε θεότητες. Αυτά που πριν από
λίγο<br />χρησιμοποιούσαν, τώρα με μανία
τα λαξεύουν και τα λατρεύουν.<br />Δεν
βλέπουν ούτε σκέφτονται ότι λατρεύουν
την τέχνη του γλύπτη και<br />όχι θεούς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όσο
καιρό οι πέτρες είναι απελέκητες και
τα υλικά ακατέργαστα, τόσο<br />τα καταπατούν
και τα χρησιμοποιούν ακόμη και στις πιο
εξευτελιστικές<br />εργασίες. Μόλις όμως
ο τεχνίτης επιβάλλει στα υλικά αυτά τη
συμμετρία<br />της επιστήμης του και χαράξει
σ’ αυτά τη μορφή ενός άνδρα ή μιας<br />γυναίκας,
τότε ευγνωμονούν τον τεχνίτη και τα
προσκυνούν ως θεότητες·<br />σαν να μην
έδωσαν χρήματα στον αγαλματοποιό για
να τα αγοράσουν!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πολλές
φορές μάλιστα και ο ίδιος ο τεχνίτης
των γλυπτών, σαν να ξέχασε<br />ότι ο ίδιος
τα έφτιαξε, προσεύχεται στα δικά του
έργα! Αυτά που πριν<br />από λίγο κομμάτιαζε
και σμίλευε, τά ίδια μετά την επεξεργασία
τους τα<br />ονομάζει θεούς. Θα έπρεπε, αν
αυτά τα έργα ήταν άξια θαυμασμού,
να<br />προτιμούν την τέχνη του δημιουργού
και όχι τα ίδια τα δημιουργήματα.<br />Διότι,
δεν στολίζει ούτε θεοποιεί η ύλη την
τέχνη, αλλά η τέχνη την ύλη.<br />Θα ήταν
πιο δίκαιο να προσκυνούν τον τεχνίτη
των αγαλμάτων και όχι<br />τα δημιουργήματά
του. Για δύο λόγους, πρώτα γιατί αυτός
υπήρχε πριν<br />τα γλυπτά-θεούς κι έπειτα
διότι τα έφτιαξε όπως αυτός ήθελε. Τώρα
όμως<br />άφησαν στην άκρη το δίκαιο και
περιφρόνησαν την επιστήμη και την<br />τέχνη·
προσκυνούν πλέον τα δημιουργήματα της
επιστήμης και τέχνης.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
ενώ πεθαίνει ο άνθρωπος κατασκευαστής
των ειδώλων, τα έργα του<br />τα τιμούν ως
αθάνατα. Κι αυτά όμως, αν δεν τα φροντίσουν
καθημερινά,<br />με την πάροδο του χρόνου,
λόγω του υλικού κατασκευής
της,<br />καταστρέφονται. Πώς, λοιπόν, δεν
θα τους λυπόταν κανείς και στο εξής:<br />αυτοί
που βλέπουν προσκυνούν τους τυφλούς,
κι αυτοί που ακούν<br />προσεύχονται στους
κωφούς.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δυστυχώς,
οι άνθρωποι, που έχουν από τη φύση τους
ψυχή και λογική,<br />ονομάζουν θεούς αυτούς
που δεν κινούνται καθόλου και δεν έχουν
ψυχή.<br />Και δεν είναι το πιο παράδοξο,
αυτούς που οι ίδιοι εξουσιάζουν<br />σ’
αυτούς να είναι υπόδουλοι σαν αφεντικά
τους; Και μη θεωρείς ότι αυτά<br />που λέω
σε βάρος τους είναι ψευδή και αβάσιμα·
είναι ολοφάνερη η<br />αξιοπιστία τους·
μπορούν εύκολα να τη διαπιστώσουν όσοι
το επιθυμούν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Γιά
όλα αυτά υπάρχει η καλύτερη μαρτυρία
από την Αγία Γραφή που<br />διδάσκει και
λέει: «Τα αγάλματα των ειδωλολατρικών
λαών είναι από<br />ασήμι και χρυσάφι,
ανθρώπινα κατασκευάσματα. Έχουν μάτια
αλλά δεν<br />βλέπουν· έχουν στόμα, αλλά
δεν μιλούν· έχουν αυτιά αλλά δεν
ακούν·<br />έχουν μύτη αλλά δεν οσφραίνονται.
Έχουν χέρια αλλά δεν μπορούν να<br />ψηλαφίσουν·
πόδια έχουν και δεν περπατούν· δεν
μπορούν ν’ αρθρώσουν<br />φωνή. Όσοι τα
κατασκευάζουν ομοιάζουν σ’ όλα μ’
αυτά». (Ψαλμός 113)<br />Αυτά τα είδωλα τα
καταδικάζουν οι προφήτες με ελεγκτικό
λόγο του<br />γίου Πνεύματος: «Θα ντραπούν
αυτοί που πλάθουν θεούς και
μάταια<br />κατασκευάζουν είδωλα· όλοι οι
ψευτοθεοί, απ’ όποιον κι αν
φτιάχτηκαν,<br />ξεράθηκαν κι εξαφανίστηκαν.
Κι όσοι από τους ανθρώπους είναι
κουφοί<br />πνευματικά και επιμένουν στήν
πλάνη, ας συγκεντρωθούν όλοι μαζί·<br />θα
ντραπούν για την πλάνη τους και τους
ψευτοθεούς τους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">»Να,
πώς έγιναν οι θεοί τους! σιδεράς λεπταίνει
το σίδερο, με το σφυρί<br />το κατεργάζεται,
το τρυπά κατάλληλα με το τρυπάνι και το
στήνει όρθιο.<br />Το δουλεύει με τη δύναμη
των χεριών του· και μάλιστα
νηστικός,<br />αποκαμωμένος και διψασμένος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">»Το
ίδιο και ο ξυλουργός· διαλέγει το ξύλο,
απλώνει το μέτρο του, το<br />κόβει, το κολλά
και το διαρρυθμίζει. Έτσι δίνει σ’ αυτό
μορφή ωραίου<br />άνδρα και το στήνει στο
ναό. Ο ξυλουργός έκοψε ξύλο από το δάσος,
το<br />οποίο όμως ο Κύριος το φύτεψε, η
βροχή το πότισε και το μεγάλωσε· έτσι<br />ώστε
να το χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι να
θερμανθούν με τη φωτιά.<br />Καίγοντάς το,
έψησαν ψωμί πάνω σ’ αυτό, ενώ από ένα
κομμάτι του οι<br />γλύπτες έφτιαξαν είδωλα
θεών και τα προσκύνησαν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι
λοιπόν το μισό ξύλου του ειδώλου το
έκαψαν στη φωτιά· και στο<br />μισό έψησαν
κρέας, έφαγαν και χόρτασαν· ζεστάθηκαν
και είπαν:<br />Ευχάριστο πράγμα η θερμότητα
και η θέα της φωτιάς».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">»Το
υπόλοιπο ξύλο το προσκυνούσε λέγοντας:
βοήθησέ με, επειδή είσαι<br />θεός. Δεν
είχαν σύνεση, διότι σκοτίσθηκαν ώστε
να μη βλέπουν τα μάτια<br />της ψυχής τους
και να καταλαβαίνουν με το νου. Ο ξυλουργός
που σκάλισε<br />το είδωλο δεν σκέφτηκε με
το νου ούτε με την ψυχή ούτε με τη
στοιχειώδη<br />σύνεση ότι το μισό ξύλο το
έκαψε για να θερμανθεί και έψησε σε
αυτό<br />ψωμιά· έψησε και κρέας και έφαγε.
Το υπόλοιπο ξύλο το έκανε βδελυρό<br />είδωλο
και το προσκυνούν.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">»Μάθετε
ότι η καρδιά τους είναι στάχτη και
βρίσκονται στην πλάνη·<br />κανείς δεν
μπορεί να τους σώσει. Δέστε σεις που
φτιάξατε τα είδωλα·<br />δεν θα πείτε ότι
με το δεξί μας χέρι κάναμε ψεύτικα
είδωλα;». (Ησαΐας, 44).<br />Πώς λοιπόν δεν θα
ελεγχθούν ως άθεοι μπροστά σ’ όλους
όσοι θεωρούνται<br />και από την ίδια την
Αγία Γραφή ασεβείς; Ή πώς δεν είναι
κακότυχοι<br />όσοι τόσο φανερά αποδεικνύεται
ότι λατρεύουν τα άψυχα αντί τα<br />αληθινά;
Τί ελπίδα έχουν και ποιός μπορεί να τους
συγχωρήσει, αφού<br />πιστεύουν σε μη λογικά
και ψεύτικα όντα, αντί να προσκυνούν
τον<br />αληθινό Θεό;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Μακάρι
ο τεχνίτης να έφτιαχνε τους θεούς τους
χωρίς μορφή, ώστε να μην<br />είναι ολοφάνερη
η απόδειξη της αδιαντροπιάς τους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
θα ξεγελούσαν τους απλοϊκούς ότι δήθεν
τα είδωλα καταλαβαίνουν,<br />αν βέβαια τα
αισθητήρια όργανά τους (μάτια, μύτες,
αυτιά, χέρια και<br />στόμα) δεν ήταν ανίκανα
να κινηθούν και να χρησιμοποιήσουν
τις<br />αισθήσεις τους για ν’ αντιληφθούν
τα αισθητά αντικείμενα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τώρα
όμως τα είδωλα έχουν αισθητήρια χωρίς
να αισθάνονται, πόδια<br />χωρίς να στέκονται,
και ενώ κάθονται δεν κάθονται. Διότι
δεν έχουν την<br />ενέργεια των αισθητηρίων,
αλλά μένουν ακίνητοι ως θεοί όπως θέλησε
ο<br />κατασκευαστής τους Δεν έχουν κανένα
γνώρισμα του Θεού, εντελώς<br />άψυχοι,
όπως τους έφτιαξε ο τεχνίτης.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Μακάρι
οι κήρυκες και μάντεις αυτών των θεών,
εννοώ τους ποιητές και<br />συγγραφείς, να
τους ονομάτιζαν απλά ως θεούς και τίποτε
άλλο· να μην<br />ανέφεραν καθόλου τις
πράξεις τους, διότι αυτές αποδεικνύουν
ότι δεν<br />είναι θεοί και ότι είναι αισχρή
η ζωή τους. Γιατί, και με μόνο την<br />αναφορά
στο όνομα «θεός», μπορεί να γίνει υποκλοπή
της αλήθειας και να<br />ξεγελαστούν πολλοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τώρα
όμως, οι ποιητές διηγούνται τους έρωτες
και τις αισχότητες του Δία,<br />τις
παιδεραστίες των υπολοίπων, τίς ερωτικές
ζηλοτυπίες των γυναικών,<br />τους φόβους,
τις δειλίες και τις άλλες κακίες. Μ’
όλα αυτά όμως<br />στιγματίζουν τον εαυτό
τους, ότι όχι μόνο για θεούς δεν διηγούνται
αλλ’<br />ούτε για σεμνούς ανθρώπους και
πλάθουν μύθους αισχρούς και κακούς.<br />Ίσως
όμως, για να δικαιολογηθούν οι ασεβείς,
να χρησιμοποιήσουν την<br />ιδιότητα των
ποιητών λέγοντας ότι έχουν το δικαίωμα
να πλάθουν<br />ανύπαρκτα πράγματα και
ψεύτικους μύθους για ευχαρίστηση
των<br />ακροατών. Χάρη σ’ αυτό έπλασαν
και τα σχετικά με τους θεούς. Κι αυτή<br />όμως
η δικαιολογία θα φανεί μετέωρη απ’
όλους τους μύθους που<br />αραδιάζουν για
τους θεούς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
αν όλα όσα λένε οι ποιητές είναι μυθεύματα,
τότε ψεύτικο θα ήταν<br />και το όνομα του
Δία, του Κρόνου, της Ήρας και των υπόλοιπων
θεών.<br />Ίσως βέβαια, όπως λένε αυτοί, και
τα ονόματα να είναι πλαστά και
στην<br />πραγματικότητα δεν υπάρχει
καθόλου Δίας ή Κρόνος ή Άρης. Τους<br />δημιουργούν
οι ποιητές, για να ξεγελούν τους ακροατές
τους.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εφόσον
όμως οι ποιητές πλάθουν αυτούς που δεν
υπάρχουν, πώς θα τους<br />θεωρούμε αληθινούς
θεούς; Ή μήπως θα μας πουν ότι δεν πλάθουν
ψευδή<br />ονόματα, αλλά ψευδείς πράξεις
σε βάρος τους; Κι αυτό όμως δεν
αποτελεί<br />ισχυρό επιχείρημα για να
τους απαλλάξει στην απολογία τους.
Διότι, αν<br />πλάθουν ψεύτικες πράξεις,
ψεύτικα θα είναι και τα ονόματα
των<br />πρωταγωνιστών. Το αντίθετο: αν
λένε αλήθεια στα ονόματα, οπωσδήποτε<br />αληθινές
θα είναι και οι πράξεις.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Άλλωστε
αυτοί που πλάθουν τους μύθους των θεών
γνωρίζουν πολύ καλά<br />και ποιά πρέπει
να είναι τα έργα τους. Ποτέ δεν θα απέδιδαν
ανθρώπινες<br />ιδιότητες στους θεούς·
όπως δεν αποδίδει κανείς την ιδιότητα
της φωτιάς<br />στο νερό· η μία είναι καυτή
και το άλλο ψυχρό. Αν οι πράξεις των
θεών<br />είναι αντάξιές τους, τότε θα ήταν
θεοί και όσοι τις έκαμαν. Αν όμως<br />οι
πράξεις της μοιχείας και οι παρόμοιες
χαρακτηρίζουν κακούς<br />ανθρώπους, τότε
οι δράστες τους είναι άνθρωποι και όχι
θεοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
οι πράξεις πρέπει να συμφωνούν με τη
φύση του δράστη τους· ώστε<br />η ενέργεια
να φανερώση τον δράστη και η πράξη να
γίνει αντιληπτή από<br />την ουσία της.
Όπως ακριβώς συμβαίνει με κάποιον που
μιλάει για το νερό<br />και τη φωτιά·
αναφέροντας τις ενέργειές τους, δεν
λέει ότι το νερό καίει<br />ούτε ότι η φωτιά
ψυχραίνει. Παρόμοια, σχετικά με τον ήλιο
και τη γη, δεν<br />λέει ότι η γη φωτίζει
και ο ήλιος βγάζει βότανα και καρπούς·
αν έλεγε κάτι<br />τέτοιο, θα ξεπερνούσε
κάθε τρέλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι
λοιπόν οι δικοί τους ποιητές και μάλιστα
ο πιο σπουδαίος (εννοεί<br />τον Όμηρο), αν
πίστευαν ότι ο Δίας και οι λοιποί είναι
θεοί, δεν θα τους<br />απέδιδαν τέτοιου
είδους πράξεις. Διότι αυτές αποδείχνουν
ότι δεν είναι<br />θεοί αλλά περισσότερο
άνθρωποι, καί μάλιστα χωρίς αρετή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
όμως κατηγορείς τους ποιητές ότι λόγω
της ιδιότητάς τους λένε ψέματα,<br />γιατί
να μη λένε ψέματα και για τα κατορθώματα
των ηρώων; Να πλάθουν,<br />δηλαδή, δειλία
αντί για ανδρεία και το αντίστροφο;
Έπρεπε όπως είπαν<br />ψέματα για τον Δία
και την Ήρα, έτσι να προσάπτουν ψευδώς
στον<br />Αχιλλέα δειλία, ενώ στο Θερσίτη
(ο πιο δειλός Έλληνας στην εκστρατεία<br />της
Τροίας) δύναμη· να συκοφαντούν τον
Οδυσσέα για επιπολαιότητα<br />και τον
σοφό Νέστορα για παρανοϊκότητα. Να
διηγούνται για τον<br />Διομήδη και τον
Έκτορα γυναικείες (δειλές) πράξεις, ενώ
για την Εκάβη<br />(γυναίκα του Πριάμου που
δείλιασε στην αιχμαλωσία της)
ανδρεία.<br />Εφόσον λένε αυτοί ότι οι
ποιητές πλάθουν ψέμματα, θα έπρεπε για
όλες<br />τις περιπτώσεις να το κάνουν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τώρα
όμως συμβαίνει το εξής στους ποιητές :
ενώ για τους ανθρώπους λένε<br />την αλήθεια,
δεν διστάζουν να λένε ψέματα για τους
δήθεν θεούς. Ίσως,<br />βέβαια, να πει κάποιος
ότι λένε ψέματα για τις αδιάντροπες
πράξεις τους·<br />ενώ, αντίθετα, λένε την
αλήθεια στους επαίνους, όταν υμνούν τον
Δία ότι<br />κυβερνά στον Όλυμπο και τον
ουρανό ως πατέρας και ανώτερος όλων των
θεών.<br />Την αλήθεια αυτού του συλλογισμού
μπορεί να την καταρρίψει ο καθένας,<br />όχι
μόνον εγώ. Με τα πρώτα επιχειρήματα θα
λάμψει σε βάρος τους η<br />αλήθεια. Διότι
οι πράξεις που διηγούνται δείχνουν ότι
πρόκειται για<br />ανθρώπους, ενώ οι έπαινοι
για υπερανθρώπους. Το καθένα απ’ αυτά
δεν<br />συμφωνεί με το άλλο. Διότι δεν
αποτελεί ίδιο των ουράνιων θεών να<br />κάνουν
τέτοιες πράξεις, ούτε όσοι τις κάνουν
μπορεί να ονομάζονται θεοί.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τί
μας μένει να σκεφθούμε από το ότι τα
εγκώμια για τους θεούς είναι<br />ψεύτικα
και χαριστικά, ενώ οι αισχρές τους
πράξεις αληθινές. Την<br />πραγματικότητα
αυτού την επιβεβαιώνει κανείς από πείρα.
Κανείς δεν<br />εγκωμιάζει κάποιον και
ταυτόχρονα κατηγορεί τις πράξεις του.
Αλλά<br />συμβαίνει το εξής: όποιον έχει
αισχρή ζωή προσπαθούν με επαίνους να
τον<br />υψώσουν, για να εξαπατήσουν τους
ανθρώπους που ακούν για την κακή<br />ζωή
του κι έτσι ν’ αποκρύψουν την αισχρότητά
του.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Συμβαίνει,
όπως ένας που θέλει να εγκωμιάσει κάποιον
και δεν βρίσκει<br />τίποτε άξιο επαίνου
ούτε στη συμπεριφορά ούτε στην ψυχή,
καθώς αυτά<br />προκαλούν ντροπή· τον
εξυψώνει τότε με διαφορετικό τρόπο και
του<br />αποδίδει χαρίσματα ανώτερα από
την αξία του. Έτσι κάνουν και οι<br />διάσημοι
ποιητές των ειδωλολατρών· ντρέπονται
για τις αισχρές πράξεις<br />των δήθεν θεών
και τους αποδίδουν υπεράνθρωπο όνομα,
αυτό της θεότητας.<br />Δεν καταλαβαίνουν
ότι η ιδιότητα του υπεράνθρωπης
θεότητας<br />όχι μόνο δεν θα καλύψει τις
ανθρώπινες αδυναμίες των ψευτοθεών,<br />αλλά
μάλλον θα τους ξεσκεπάσει, επειδή οι
ανθρώπινες αδυναμίες δεν<br />ταιριάζουν
σε αντιλήψεις για το Θεό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εγώ
μάλιστα πιστεύω ότι οι ποιητές παρά τη
θέλησή τους αναφέρουν τα<br />πάθη και τις
πράξεις των θεών. Επειδή, όπως λέει η
Αγία Γραφή,<br />προσπάθησαν ν’ αποδώσουν
το όνομα και την τιμή που ανήκει στο Θεό
σ’<br />αυτούς που δεν είναι θεοί αλλά
κοινοί θνητοί· κάτι τέτοιο αποτελεί<br />μεγάλη
ασέβεια. Εξαιτίας αυτής της ασέβειας
τους υποχρέωσε η αλήθεια,<br />χωρίς τη
θέλησή τους, να εκθέσουν τα πάθη των
ψευτοθεών. Κι έτσι<br />οι απόγονοί τους
να διαβάζουν στα βιβλία τους τα πάθη
των θεών και να<br />αποδείχνεται ότι δεν
είναι θεοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιά
λοιπόν δικαιολογία ή απόδειξη για τη
θεότητα αυτών θα είχαν<br />εκείνοι που
είναι γεμάτοι από δεισιδαιμονίες; Απ’
όσα είπαμε παραπάνω,<br />αποδείχτηκε ότι
οι θεοί είναι άνθρωποι, και μάλιστα
γεμάτοι πάθη.<br />Ίσως όμως θα χρησιμοποιήσουν
με καύχηση εκείνο το επιχείρημα, ότι<br />οι
δήθεν θεοί ανακάλυψαν πράγματα χρήσιμα
για τη ζωή των ανθρώπων,<br />και γι’ αυτό
τους λένε θεούς, διότι αποδείχτηκαν
χρήσιμοι στους ανθρώπους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Λένε
ότι ο Δίας ανακάλυψε την τέχνη της
πλαστικής,</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">ο
Ποσειδώνας την κυβερνητική,ο Ήφαιστος
την κατεργασία του χαλκού, η<br />Αθηνά την
υφαντική, ο Απόλλων τη μουσική, η Άρτεμη
το κυνήγι, η Ήρα<br />τον καλλωπισμό, η
Δήμητρα τη γεωργία και άλλοι θεοί άλλες
τέχνες, όπως<br />μας διηγούνται οι ιστορικοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτές
όμως τις τέχνες και τις παρόμοιες
επιστήμες έπρεπε οι άνθρωποι να<br />τις
αποδώσουν όχι μόνο στους (ψευτο)θεούς
αλλά στην ανθρώπινη φύση.<br />Διότι αυτή
εφευρίσκει τις τέχνες. Εξάλλου πολλοί
θεωρούν την τέχνη<br />απομίμηση των
ιδιοτήτων της ανθρώπινης φύσης. Αν
λοιπόν έγιναν<br />επιστήμονες, επειδή
σπούδασαν τις τέχνες, δεν σημαίνει ότι
πρέπει να τους<br />θεωρούμε και θεούς,
αφού είναι άνθρωποι.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
δεν προήλθαν οι τέχνες από τους θεούς,
αλλά στις τέχνες οι ίδιοι οι<br />άνθρωποι
αντίγραψαν την φύση τους. Όντας λοιπόν
άνθρωποι με φυσική<br />την ικανότητα να
μάθουν, όπως και το είπαμε, δεν είναι
παράδοξο που<br />επινόησαν τις τέχνες·
διότι με το νου τους μελέτησαν τη δική
τους φύση<br />και απ’ αυτήν προήλθαν οι
γνώσεις.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αν ισχυρίζονται ότι πρέπει να τους
αναγορεύσουμε θεούς, επειδή<br />ανακάλυψαν
τις τέχνες, τότε είναι καιρός να ονομάσουμε
θεούς και τους<br />εφευρέτες των άλλων
τεχνών, για τον ίδιο λόγο που και οι
πρώτοι ονομάστηκαν.<br />Για παράδειγμα,
είναι κι άλλοι τέτοιοι εφευρέτες. Οι
Φοίνικες ανακάλυψαν<br />το αλφάβητο, ο
Όμηρος την ηρωϊκή ποίηση, ο Ζήνων ο
Ελεάτης τη<br />διαλεκτική,ο Συρακούσιος
Κόραξ τη ρητορική τέχνη· ο Αρισταίος
τη<br />μελισσοκομία, ο Τριπτόλεμος την
καλλιέργεια των σιτηρών· ο
Σπαρτιάτης<br />Λυκούργος και ο Αθηναίος
Σόλων τη νομοθεσία· ο Παλαμήδης
εφεύρεσε<br />το συντακτικό και την
αριθμητική. Και άλλοι πολλοί ανακάλυψαν
πολλά<br />και διάφορα χρήσιμα για το βίο
των ανθρώπων, όπως μας τα διηγούνται<br />οι
ιστορικοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
λοιπόν η εφεύρεση των επιστημών φτιάχνει
τους θεούς και τη λατρεία<br />τους,
υποχρεωτικά πρέπει καί όσοι έγιναν
κατόπιν εφευρέτες, να<br />θεωρούνται κι
αυτοί θεοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
όμως αυτούς δεν τους αξιώνουν ως
θεούς<br />αλλά τους κατατάσσουν στην
κατηγορία των ανθρώπων, τότε κατ’<br />ακολουθία
πρέπει ο Δίας, η Ήρα και οι λοιποί να μήν
καλούνται θεοί· να<br />θεωρείται ότι κι
αυτοί υπήρξαν άνθρωποι. Ακόμη περισσότερο
διότι δεν<br />ήταν σεμνοί, όπως το δείχνουν
και τα αγάλματά τους· αποδεικνύουν
ότι<br />τίποτε άλλο δεν ήταν παρά μόνον
άνθρωποι.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
με τη γλυπτική, ποιά άλλη μορφή δίνουν
στους (ψευτο)θεούς παρά<br />ανδρών ή
γυναικών; Και ακόμη δίνουν μορφές
κατώτερων όντων που δεν<br />έχουν φύση
λογική, όπως κάθε είδους πτηνά, ήμερα
και άγρια τετράποδα,<br />ερπετά, όσα
περιέχει η γη, η θάλασσα και κάθε είδους
νερά.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
οι άνθρωποι έπεσαν στον παραλογισμό
των παθών και των ηδονών·<br />δεν σκέπτονταν
τίποτε άλλο παρά ηδονές και σαρκικές
επιθυμίες. Με το<br />νου λοιπόν στραμμένο
σ’ αυτά τα παράλογα, αναπαράστησαν το
θείο με<br />μη λογικές παραστάσεις σύμφωνα
με τα πάθη τους, και έτσι με τα
γλυπτά<br />παράστησαν πολλούς θεούς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έχουν
λοιπόν ως θεούς παραστάσεις ζώων, ερπετών
και πτηνών, όπως το<br />λέει ο θείος και
αληθινός ερμηνευτής της Αγίας Γραφής:
«Απατήθηκαν με<br />με τις μάταιες σκέψεις
τους και σκοτείνιασε η ανόητη καρδιά
τους.<br />Ενώ ισχυρίζονταν πως είναι σοφοί,
αποδείχθηκαν ανόητοι· προτίμησαν,<br />αντί
τη δόξα του αιώνιου Θεού, είδωλα εικόνας
θνητών ανθρώπων και<br />πτηνών, ζώων και
ερπετών. Γι’ αυτό επίτρεψε ο Θεός να
πέσουν σε<br />ατιμωτικά πάθη».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αφού
λοιπόν, όπως προείπαμε, πρώτα χτυπήθηκε
η ψυχή τους με τις<br />παράλογες ηδονές,
ύστερα ξέπεσαν σε τέτοιου είδους
ειδωλολατρεία. Για<br />την πτώση τους αυτή
στην άρνηση του αληθινού Θεού, επέτρεψε
Εκείνος<br />να κυλίονται στα πάθη και ν’
απεικονίζουν το Θεό Πατέρα του Κυρίου
με<br />παράλογα είδωλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Σχετικά
μ’ αυτά, οι θεωρούμενοι φιλόσοφοι και
επιστήμονες από τους<br />ειδωλολάτρες,
όταν τους κατηγορούν, δεν αρνούνται ότι
οι δήθεν θεοί<br />είναι μορφές ανθρώπων
και κτηνών· κι όταν απολογούνται, λένε
ότι έχουν<br />αυτά τα είδωλα, για να τους
απαντά και παρουσιάζεται ο θεός μέσω
αυτών.<br />Διότι, δεν είναι δυνατό με άλλο
τρόπο να γνωρίσουν τον αόρατο<br />θεό παρά
με τέτοια αγάλματα και λατρευτικές
τελετές.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Οι
πιο φιλόσοφοι και βαθυστόχαστοι βέβαια
απ’ αυτούς ισχυρίζονται ότι<br />παριστάνουν
τους θεούς με τέτοια είδωλα, για να
επικαλούνται μ’ αυτά<br />την εμφάνιση
αγγέλων και θείων δυνάμεων· έτσι με τις
εμφανίσεις<br />τους θα τους διδάξουν τη
γνώση του Θεού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Λένε
ότι τα είδωλα είναι για τους ανθρώπους
σαν τα γράμματα που τα<br />διαβάζουν και
μπορούν να κατανοήσουν το Θεό με τη
βοήθεια αγγελικών<br />εμφανίσεων. Αυτά
βέβαια εκείνοι με τέτοιους μύθους τα
αξιολογούν.<br />Και βέβαια δεν θεολογούν·
ευτυχώς, που δεν το κάνουν. Αν κανείς
όμως<br />εξετάσει με επιμέλεια τα λεγόμενά
τους, θα διαπιστώσει ότι και αυτές
οι<br />απόψεις είναι εξίσου ψευδείς με
τίς προηγούμενες.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
μπορούσε βέβαια να τους πει κάποιος την
αλήθεια που θα τους κρίνει.<br />Πώς μ’
αυτά τα είδωλα διακρίνεται και γνωρίζεται
ο Θεός; Με ποιό από<br />δύο; Με το υλικό
κατασκευής τους ή με τη μορφή που
εικονίζουν; Αν<br />γίνεται με το υλικό, τί
χρειάζεται η μορφή; Και μήπως δεν
εμφανιζόταν<br />ο Θεός με ασχημάτιστη την
ύλη, πριν από τη δημιουργία των
ειδώλων;<br />Μάταια αυτοί περιβάλλουν
τους ναούς με τείχη, κλείνοντας μέσα
τους μια<br />πέτρα ή ένα κομμάτι ξύλου ή
χρυσού, εφόσον όλη η γη είναι γεμάτη
από<br />τέτοιου είδους υλικά.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εάν
πάλι η μορφή που εικονίζεται στα είδωλα
γίνεται αιτία της εμφάνισης<br />του Θεού,
τί χρειάζεται η ύλη του χρυσού και των
άλλων υλικών;<br />Και δεν εμφανίζεται
καλύτερα ο Θεός με τα ίδια τα φυσικά
ζώα, τα οποία<br />εικονίζοντα στα αγάλματα;
Διότι με τον τρόπο αυτό θα σχηματιζόταν<br />καλύτερη
η αντίληψη για το Θεό, αν εμφανιζόταν
καθεαυτός με έμψυχα<br />ζώα, λογικά ή μη,
και όχι με άψυχα και ακίνητα, τα οποία
συνιστούν<br />μεγάλη ασέβεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ενώ
σιχαίνονται και αποστρέφονται τα φυσικά
ζώα, είτε είναι τετράποδα<br />είτε πτηνά
και ερπετά, εξαιτίας της αγριότητας και
ακαθαρσίας τους,<br />παρ’ όλ’ αυτά
αποτυπώνουν τις μορφές τους σε πέτρες,
ξύλα και χρυσό και<br />τα θεοποιούν. Το
σωστό βέβαια θα ήταν να θεοποιούν τα
ίδια τα ζώα και<br />όχι να λατρεύουν τα
είδωλά τους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ίσως,
κανένα από τα δύο, ούτε η μορφή ούτε το
υλικό κατασκευής να<br />είναι αιτία της
παρουσίας του Θεού. Μόνο η επιστημονική
τέχνη καλεί το<br />Θεό να εμφανιστεί,
επειδή αυτή μιμείται τη φύση. Αν όμως
πάλι, εξαιτίας<br />της επιστήμης εμφανίζεται
ο Θεός στα αγάλματα, τότε τί χρειαζόμαστε
την<br />ύλη, αφού έχουμε την επιστήμη;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εάν
τέλος παρουσιάζεται ο Θεός εξαιτίας<br />της
τέχνης, και για το λόγο αυτό προσκυνούνται
τα γλυπτά ως θεοί, τότε<br />θα έπρεπε οι
άνθρωποι που δημιουργούν την τέχνη, να
προσκυνούνται και<br />να λατρεύονται,
αφού και λογική έχουν και την επιστήμη
κατέχουν.<br />Όσον αφορά τη δεύτερη και
σπουδαιότερη δικαιολογία τους, θα
μπορούσε<br />κανείς να πει τα εξής: αν,
ειδωλολάτρες, έχετε κατασκευάσει τα
είδωλα όχι<br />για να εμφανιστεί ο Θεός
αλλά να παρουσιαστούν σ’ αυτά άγγελοι,<br />για
ποιό λόγο αποδίδετε μεγαλύτερη αξία
στα αγάλματα με τα οποία<br />επικαλείστε
τις δυνάμεις, παρά σ’ αυτές τις ίδιες
τις δυνάμεις που επικαλείστε;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όπως
ισχυρίζεστε, φτιάχνετε αγάλματα για να
γνωρίσετε το Θεό· δίδετε<br />το όνομα και
την τιμή του ίδιου του Θεού σ’ αυτά τα
αγάλματα και έτσι<br />καταντάτε σε μεγάλη
ασέβεια. Ενώ ομολογείτε ότι η δύναμη
του Θεού<br />ξεπερνά την αδυναμία των
αγαλμάτων, δεν τολμάτε να επικαλεστείτε
το<br />Θεό διά μέσου αυτών, αλλά επικαλείστε
τις ασθενέστερες δυνάμεις.<br />Και παρ’
όλ’ αυτά, παραβλέπετε και αυτές τις
δυνάμεις καί δώσατε το<br />όνομα του Θεού,
του οποίου φοβείστε την παρουσία, σε
πέτρες και ξύλα.<br />Τα ονομάζετε αυτά
θεούς, αντί για πέτρες και αντικείμενα
της τέχνης των<br />ανθρώπων, και μάλιστα
τα προσκυνείτε.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αν αυτά τα είδωλα, όπως ψευδώς το λέτε,
σας χρησιμεύουν σαν<br />γράμματα, για ν’
ανεβείτε στο Θεό, δεν είναι σωστό να
προτιμάτε τα<br />σύμβολα από το συμβολιζόμενο.
Διότι, αν κανείς γράψει το όνομα
του<br />βασιλιά, δεν κινδυνεύει λιγότερο
αν προτιμήσει το γράμμα από το βασιλιά·<br />θα
τιμωρηθεί με θάνατο, ενώ το γράμμα
τυπώνεται με την επιστήμη της<br />γραφής.</span></span></span></spacer></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι
και σεις, αν έχετε υγιή το νου σας, δεν
θα αποδίδατε το τόσο μεγάλο<br />γνώρισμα
της θεότητος στην ύλη· ούτε θα προτιμούσατε
περισσότερο το<br />γλυπτό από τον γλύπτη
άνθρωπο που το κατασκεύασε. Διότι, αν
τα<br />γράμματα δηλώνουν την παρουσία του
Θεού, εξαιτίας αυτού, επειδή<br />παριστάνουν
το Θεό, αξίζει να θεοποιηθούν. Πολύ
περισσότερο όμως<br />αξίζει να θεοποιηθεί
ο τεχνίτης που τα σμίλευσε και χάραξε,
διότι είναι<br />πιό ισχυρός και πιο κοντά
στο Θεό από εκείνους· καθόσον και
τα<br />αγάλματα τα πελέκησε και τα
μορφοποίησε ο τεχνίτης σύμφωνα με
την<br />καλαισθησία του.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
λοιπόν τα είδωλα είναι άξια θαυμασμού,
πολύ περισσότερο θαυμασμό<br />αξίζει ο
τεχνίτης που τα χάραξε λόγω της τέχνης
και της ιδιοφυίας του.<br />Επομένως, αν
γι’ αυτό δεν αξίζει να θεωρούνται θεοί,
πάλι θα τους<br />ρωτούσε κανείς για την
παραφροσύνη των ειδώλων, ζητώντας να
μάθει<br />απ’ αυτούς για ποιό λόγο δόθηκε
σ’ αυτά μια τέτοια μορφή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
όμως ο Θεός απεικονίζεται μόνον με μορφή
ανθρώπου, τότε γιατί<br />τον παριστάνουν
με μορφή αλόγων ζώων; Αν πάλι η εικόνα
του είναι<br />ζωόμορφη, τότε γιατί τον
παριστάνουν με μορφή λογικών όντων; Και
αν<br />πάλι και τα δύο είνα σωστά και
απεικονίζουν το Θεό και με τους δύο<br />τύπους
μορφής, διότι είναι και ζωόμορφος και
ανθρωπόμορφος, τότε γιατί<br />ξεχωρίζουν
αυτά που συνδέονται και διακρίνουν το
άγαλμα του ζώου<br />απ’ αυτό του ανθρώπου;
Γιατί δεν φτιάχνουν το Θεό και με τις
δύο μορφές<br />όπως είναι τα μυθικά πλάσματα
Σκύλλα και Χάρυβδις, ο Ιπποκένταυρος<br />και
ο σκυλοκέφαλος Άννουβις των Αιγυπτίων;
Θα έπρεπε ή να έχουν έτσι<br />δύο μορφές
ή να έχουν μόνο μία μορφή και να μη
φτιάχνουν άλλη που θα<br />είναι σε αντίθετη
της άλλης.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εάν
πάλι η μορφή των θεών είναι αρσενικού
γένους, γιατί τους αποδίδουν<br />και θηλυκή
μορφή; Αν όμως είναι θηλυκού γένους,
γιατί τους παριστάνουν<br />με αρσενική
μορφή λέγοντας ψέμματα; Κι αν τέλος
έχουν δύο γένη, θα<br />έπρεπε να μη τα
χωρίζουν, αλλά να τα εικονίζουν μαζί·
να είναι σαν τους<br />λεγόμενους
ερμαφρόδιτους. Έτσι, η δεισιδαιμονία
τους θα δίνει αφορμή<br />στους θεατές των
ειδώλων όχι μόνο για ασέβεια και κακολογία
αλλά και<br />για γέλια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Γενικά,
αν θεωρούν το θείο με μορφή σωματική,
ώστε να επινοούν και να<br />φαντάζονται
ότι έχει κοιλιά, χέρια, πόδια, αυχένα,
στήθη και τα υπόλοιπα<br />μέλη του σώματος
για αναπαραγωγή, πρόσεξε σε πόση ασέβεια
και αθεΐα<br />κατέπεσε ο νους τους, ώστε
τέτοια να σκέφτονται για το Θεό!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
ακολουθούν οπωσδήποτε και τα υπόλοιπα
πάθη του σώματος,<br />δηλαδή να τέμνεται,
να διαιρείται και ολοκληρωτικά να
καταστρέφεται.<br />Αυτά όμως και τα παρόμοιά
τους δεν χαρακτηρίζουν το Θεό, αλλά
τα<br />γήϊνα σώματα. Διότι ο Θεός είναι
και ασώματος και άφθαρτος και<br />αθάνατος·
δεν χρειάζεται τίποτε απ’ αυτά σέ καμιά
περίπτωση. Ενώ αυτά<br />είναι φθαρτά και
μορφές σωμάτων και έχουν ανάγκη φροντίδας,
όπως το<br />είπαμε προηγουμένως. Πολλές
φορές βλέπουμε να επισκευάζονται
όσοι<br />πάλιωσαν και όσους εξαφάνισε ο
χρόνος, η βροχή ή κάτι άλλο από τα ζώα<br />της
γης· αυτοί ξαναφτιάχνονται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
μπορούσε κάποιος να τους κατηγορήσει
για την παραφροσύνη τους<br />και στα εξής:
Ονομάζουν θεούς αυτούς που οι ίδιοι
δημιούργησαν. Ζητούν<br />την λύτρωση απ’
αυτούς που οι ίδιοι με τις τέχνες τους
συντήρησαν, για<br />να μην καταστραφούν.
Ζητούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες
τους αυτοί<br />που γνωρίζουν ότι έχουν
ανάγκη τη δική τους φροντίδα (των
ανθρώπων).<br />Δεν ντρέπονται ν’ αποκαλούν
κύριους του ουρανού και της γης αυτούς<br />που
τους κλείνουν σε μικρά σπιτάκια
(ειδωλολατρικοί ναοί).</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
την αθεΐα τους μπορεί κανείς να
πληροφορηθεί όχι μόνο απ’ αυτά,<br />αλλά
και από το ότι δεν συμφωνούν στην τιμή
που αποδίδουν στα είδωλα.<br />Διότι αν
είναι θεοί, όπως λένε και φιλοσοφούν
γι’ αυτούς, ποιόν απ’<br />αυτούς να
προτιμήσει κανείς και ποιούς να θεωρήσει
σπουδαιότερους<br />ώστε ή να είναι σίγουρος
ότι προσκυνεί το Θεό ή, όπως λένε, να
μην<br />αμφιβάλλει ότι στα είδωλα γνωρίζει
το Θεό; Διότι δεν αναγνωρίζουν όλοι<br />τους
ίδιους θεούς. Όσα περισσότερα έθνη
υπάρχουν, τόσοι και θεοί<br />επινοούνται.
Σε πολλές περιπτώσεις οι κάτοικοι μιας
χώρας ή πόλης<br />διαφωνούν μεταξύ τους
για την λατρευτική τιμή προς τα είδωλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Οι
Φοίνικες δεν γνωρίζουν τους θεούς των
Αιγυπτίων, ούτε οι Αιγύπτιοι<br />προσκυνούν
τα ίδια είδωλα με τους Φοίνικες. Οι
Σκύθες δεν δέχονται τους<br />θεούς των
Περσών ούτε οι Πέρσες των Σύρων. Οι
Πελασγοί πάλι<br />κατηγορούν τους θεούς
της Θράκης. Οι Θράκες παρόμοια δεν
γνωρίζουν<br />τους θεούς των Θηβαίων. Οι
Ινδοί στρέφονται εναντίον των Αράβων,<br />οι
Άραβες εναντίον των Αιθιόπων και οι
Αιθίοπες εναντίον όλων αυτών,<br />σχετικά
με την προσκύνηση των ειδώλων. Οι Σύροι
δεν τιμούν τους ίδιους<br />θεούς με τους
Κίλικες. Οι Καππαδόκες έχουν διαφορετικούς
θεούς· οι<br />Βιθυνοί επινόησαν άλλους
και οι Αρμένιοι άλλους για τον εαυτό
τους.<br />Και τί μου χρειάζονται πολλά
παραδείγματα; Οι κάτοικοι της ξηράς
έχουν<br />διαφορετικούς θεούς από τους
νησιώτες, και το αντίστροφο. Γενικά,
κάθε<br />πόλη και χωριό αγνοούν τους θεούς
των γειτόνων και προσκυνούν τους<br />δικούς
τους· διότι τους θεωρούν ανώτερους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
χρειάζεται καθόλου ν’ αναφέρουμε τη
μιαρή λατρεία των Αιγυπτίων·<br />όλοι
βλέπουν ξεκάθαρα ότι οι πόλεις έχουν
μεταξύ τους εχθρική την<br />θρησκεία. Οι
μεταξύ τους γείτονες φροντίζουν να
προσκυνούν εχθρικούς<br />θεούς. Τον
κροκόδειλο, για παράδειγμα, κάποιοι τον
προσκυνούν ως θεό,<br />άλλοι όμως τον
θεωρούν βδέλυγμα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τό
ίδιο και το λιοντάρι, ορισμένοι
το<br />λατρεύουν ως θεό· οι γείτονές τους
όμως, όχι μόνο το λατρεύουν, αλλά,<br />όπου
το συναντήσουν, το σκοτώνουν κιόλας ως
άγριο θηρίο. Παρόμοια<br />και το ψάρι που
άλλοι το θεωρούν θεό, άλλοι όμως το
καταναλώνουν ως<br />τροφή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
όλες αυτές τις διαφορές συμβαίνουν και
οι μεταξύ τους πόλεμοι, οι<br />επαναστάσεις,
οι φόνοι και οι εμπαθείς ηδονές. Και το
πιο παράδοξο,<br />όπως διηγούνται οι
ιστορικοί, οι Πελασγοί πήραν τα ονόματα
των θεών<br />των Αιγυπτίων και, χωρίς να
γνωρίζουν τους θεούς αυτούς, προσκυνούν<br />με
τα ίδια ονόματα άλλους θεούς! Η
ειδωλολατρεία των διαφόρων εθνών<br />διαφέρει
από λαό σε λαό, και δεν έχουν όλοι ακριβώς
την ίδια πίστη και<br />θρησκεία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δικαιολογημένα
έπαθαν κάτι τέτοιο. Διότι λησμόνησαν
τη γνώση του ενός<br />και μοναδικού Θεού·
έτσι έπεσαν σε πολλές δεισιδαιμονίες.
Αρνήθηκαν<br />τον αληθινό Υιό του Θεού
Πατέρα, τον Σωτήρα όλων Ιησού Χριστό,
με<br />αποτέλεσμα ο νους τους να ξεφεύγει
σε πολλά μάταια. Συμβαίνει όπως μ’<br />αυτούς
που κρύβονται από τον ήλιο και γυρνούν
σε σκοτεινά καταγώγια·<br />περιπλανούνται
σε πολλούς δρόμους, δεν βλέπουν τους
διαβάτες που<br />συναντούν και φαντάζονται
τους απόντες ως παρόντες· «ενώ φαίνεται
ότι<br />βλέπουν, στην πραγματικότητα δεν
βλέπουν». Τό ίδιο, και όσοι<br />αρνήθηκαν
τον αληθινό Θεό και σκοτίσθηκε η ψυχή
τους, πλάθουν<br />ανύπαρκτους θεούς, όπως
οι μεθυσμένοι και οι τυφλοί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όλα
αυτά δεν αποτελούν μικρή απόδειξη της
πραγματικής αθεΐας τους.<br />Σε κάθε πόλη
και χώρα έχουν πολλούς και διαφορετικούς
θεούς που ο ένας<br />καταργεί τον άλλον
και όλοι αλληλοκαταργούνται. Επίσης,
εκείνοι που<br />από ορισμένους θεωρούνται
ως θεοί, από τους άλλους προσφέρονται<br />σπονδή
και θυσία σε άλλους δήθεν θεούς. Και το
αντίστροφο: οι θυσίες<br />των άλλων
θεωρούνται θεοί από τους άλλους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
παράδειγμα, οι Αιγύπτιοι σέβονται ως
θεό το βόδι και τον Άπι, που<br />είναι
μοσχάρι· αυτά όμως οι άλλοι τα προσφέρουν
θυσία στο Δία. Κι αν<br />ακόμη δεν θυσιάζουν
τα ίδια ζώα αλλά παρόμοια, πιστεύουν
ότι τα ίδια<br />προσφέρουν. Οι Λίβυοι το
πρόβατο που το ονομάζουν Άμμωνα, το
έχουν<br />θεό· αυτό όμως πολλοί άλλοι το
θυσιάζουν ως σφάγιο. Οι Ινδοί λατρεύουν<br />το
Διόνυσο αποκαλώντας τον συμβολικά
«κρασί». Τό κρασί όμως αυτό οι<br />άλλοι
το χύνουν ως σπονδή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Άλλοι
τιμούν και αναγορεύουν ως θεότητες τα
ποτάμια και τις βρύσες· οι<br />Αιγύπτιοι
ιδιαίτερα τιμούν το νερό. Κι όμως άλλοι,
ακόμη και οι ίδιοι οι<br />Αιγύπτιοι που
λατρεύουν το νερό, καθαρίζουν τις
ακαθαρσίες των άλλων<br />και του εαυτού
τους με το νερό, το οποίο μετά τη χρήση
το χύνουν με αηδία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Σχεδόν
όλα τα είδωλα των Αιγυπτίων προσφέρονται
ως θυσία<br />στους θεούς των άλλων λαών.
Έτσι, οι άλλοι τους κοροϊδεύουν
διότι<br />λατρεύουν ως θεούς αυτούς που
δεν είναι θεοί· αλλά, και αυτοί<br />απεχθάνονται
και προσφέρουν θυσία όσα οι άλλοι
πιστεύουν ως θεούς.<br />Ορισμένοι μάλιστα
έφτασαν σε τόση ασέβεια και παραφροσύνη
ώστε να<br />σφάζουν ακόμη και ανθρώπους,
με τους οποίους έχουν την ίδια φύση
και<br />μορφή, και να τους προσφέρουν θυσία
στους ψευτοθεούς τους. Και δεν<br />βλέπουν
οι κακορίζικοι ότι τα σφαγιαζόμενα
θύματα αποτελούν τα<br />πρότυπα των ειδώλων
των θεών που έφτιαξαν και προσκυνούν·
και σ’<br />αυτά προσφέρουν θυσία τους
ανθρώπους. Σχεδόν θυσιάζουν τα όμοια
στα<br />όμοια ή μάλλον τα ανώτερα στα
κατώτερα· διότι θυσιάζουν τα έμψυχα<br />στα
άψυχα και προσφέρουν τα λογικά στα άλογα
και ακίνητα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Οι
Σκύθες, για παράδειγμα, που λέγονται
Ταύρειοι, θυσιάζουν στη θεά<br />τους που
ονομάζεται Παρθένος τους ναυαγούς και
όσους Έλληνες<br />συλλαμβάνουν. Δείχνουν
πολλή μεγάλη ασέβεια σε συνανθρώπους
τους<br />και φανερώνουν έτσι την ωμότητα
των θεών τους. Διότι, αυτούς που η<br />θεία
Πρόνοια έσωσε από κινδύνους της θάλασσας,
οι ιδιοι τους<br />κατακρεουργούν και
γίνονται εχθροί της θείας Πρόνοιας· με
την<br />απάνθρωπη συμπεριφορά τους
εξαλείφουν την σωτηρία της Πρόνοιας<br />στους
ναυαγούς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Άλλοι
πάλι, όταν επιστρέψουν νικητές από τον
πόλεμο, αμέσως<br />κατατάσσουν σε εκατοντάδες
τους αιχμαλώτους και διαλέγουν ένα
από<br />κάθε εκατοντάδα. Και σφάζουν όλους
αυτούς που διαλέγουν, ένα από<br />κάθε
εκατοντάδα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
κάνουν τόσα απάνθρωπα μόνον οι Σκύθες
που ως άγριοι έχουν<br />έμφυτη μέσα τους
την βαρβαρότητα· αυτή η κακία είναι
χαρακτηριστικό<br />γνώρισμα της
ειδωλολατρείας και της πονηρίας των
δαιμόνων.Διότι και<br />οι Αιγύπτιοι
παλιότερα θυσίαζαν στην Ήρα τέτοια
σφάγια. Επίσης, οι<br />Φοίνικες και οι
Κρήτες εξιλέωναν τον Κρόνο με θυσίες
των παιδιών τους.<br />Και οι αρχαίοι Ρωμαίοι
λάτρευαν με ανθρωποθυσίες τον
ονομαζόμενο<br />Δία τον Λατιάριο. Καί
άλλοι με άλλο τρόπο,<br />πάντως όλοι γενικά
και μόλυναν και μολύνονταν. Μολύνονταν
επειδή οι<br />ίδιοι έκαναν τους φόνους·
και μόλυναν τους ναούς τους επειδή
πρόσφεραν<br />τέτοιου είδους θυσίες.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Απ’
όλα αυτά πολλαπλασιάστηκαν τα κακά
ανάμεσα στους ανθρώπους.<br />Διότι,
βλέποντας ότι οι δαιμονικοί θεοί τους
ευφραίνονταν μ’ αυτά,<br />αμέσως και οι
ίδιοι μιμήθηκαν τους θεούς τους σε
τέτοια παραπτώματα.<br />Θεωρούν σπουδαίο
κατόρθωμα να μιμούνται, όπως νομίζουν,
τις πράξεις<br />των ανωτέρων. Από την
αντίληψη αυτή οι άνθρωποι ξέπεσαν σε
φόνους,<br />παιδοκτονίες και κάθε είδους
ασέλγεια. Έτσι, σχεδόν κάθε πόλη
είναι<br />γεμάτη από κάθε ακολασία, επειδή
προσπαθούν να μιμηθούν τις πράξεις<br />των
θεών τους. Στους ειδωλολάτρες κανείς
δεν θεωρείται συνετός παρά<br />μόνον ο
αποδεδειγμένα ακόλαστος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Την
παλιά εποχή στα ειδωλεία της Φοινίκης
εκδίδονται γυναίκες, για να<br />προσφέρουν
στους εκεί θεούς το μίσθωμα της εκδόσεως
του σώματός τους.<br />Πίστευαν ότι με την
πορνεία θα εξιλεώσουν τη θεά τους και
με τις πράξεις<br />τους θα την εξευμενίσουν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Οι
άνδρες πάλι αρνούνται το φύλο τους και
μη θέλοντας να είναι πλέον<br />άνδρες,
μιμούνται τη γυναικεία φύση. Μ’ αυτό
τον τρόπο ευχαριστούν<br />και τιμούν τη
μητέρα των δήθεν θεών τους! Έτσι, όλοι
μαζί ζουν ακόλαστο<br />βίο και συναγωνίζονται
ποιος θα πετύχει τα χειρότερα. Το είπε
αυτό και ο<br />απόστολος του Χριστού
Παύλος: «Οι γυναίκες των ειδωλολατρών<br />μετάλλαξαν
τη φυσική χρήση του σώματος σε αφύσικη·
το ίδιο και οι<br />άντρες άφησαν τη φυσική
επιθυμία της γυναίκας και κατακάηκαν
στην<br />επιθυμία του ενός προς τον άλλον,
άντρες με άντρες. Έτσι κατεργάζονται<br />την
ακολασία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κάνοντας
όλα αυτά και τα παρόμοιά τους ομολογούν
και αποδεικνύουν<br />ότι οι ψευτοθεοί
τους ζουν τέτοιο βίο. Έτσι διδάχτηκαν
από το Δία την<br />παιδεραστία και τη
μοιχεία, από την Αφροδίτη την πορνεία,
από τη Ρέα<br />την ακολασία, από τον Άρη
τους φόνους και από τους υπόλοιπους
θεούς<br />παρόμοια. Όλα αυτά όμως οι νόμοι
τα τιμωρούν και οι συνετοί άνθρωποι<br />τα
αποστρέφονται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επομένως,
αξίζει να θεωρούμε θεούς αυτούς που τα
κάνουν αυτά;<br />Καλύτερα δεν είναι να
τους θεωρούμε για την ακόλαστη
συμπεριφορά<br />τους χειρότερους κι από
τα ζώα, που στερούνται λογική; Αξίζει
να<br />θεωρούμε ανθρώπους όσους προσκυνούν
αυτούς τους θεούς και να μην<br />τους
λυπόμαστε σαν πιο ανόητους και αναίσθητους
από τα ζώα, που δεν<br />έχουν λογικό; Διότι,
αν υπολόγιζαν το λογικό της ψυχής τους,
δεν θα είχαν<br />καταπέσει όλοι τελείως
και ούτε θα αρνούνταν τον αληθινό Θεό,
τον<br />Πατέρα του Χριστού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αλλ’
αυτοί που είναι μυημένοι σ’ αυτά και
λατρεύουν τα δημιουργήματα,<br />όταν τους
ελέγχουν κατηγορηματικά για τα μιαρά
είδωλα, δεν θα<br />αρνηθούν και αυτοί ότι
είναι εύκολο όλοι να τα κατακρίνουν
αυτά και<br />ελέγξουν. Ακράδαντο και
αναντίρρητο όμως δικαίωμά τους θα
θεωρήσουν<br />ότι είναι να να απονέμουν
λατρεία προς τη δημιουργία και τα μέρη
της.<br />Θα καυχηθούν μάλιστα ότι δεν
λατρεύουν και προσκυνούν απλά πέτρες,<br />ξύλα,
εικόνες ανθρώπων ή αλόγων πτηνών, ερπετών
και ζώων, αλλά<br />λατρεύουν τον ίδιο τον
ήλιο, την σελήνη και όλο τον ουράνιο
κόσμο,<br />ακόμη και ολόκληρη τη γη και
όλα τα νερά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
ισχυριστούν επίσης ότι δεν μπορεί
κάποιος ν’ αποδείξει ότι και αυτά<br />δεν
είναι θεοί· διότι όλοι αντιλαμβάνονται
ότι αυτά δεν είναι ούτε άψυχα<br />ούτε
ζώα, αλλά ξεπερνούν τη φύση των ανθρώπων,
διότι άλλα κατοικούν<br />στη γη και άλλα
στον ουρανό. Αξίζει λοιπόν να εξετάσουμε
και να<br />ερευνήσουμε και γι’ αυτά. Είναι
βέβαιο ότι και γι’ αυτά η λογική
θ’<br />αποδείξει την αλήθεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πριν
εξετάσουμε λοιπόν και προσάγουμε τις
αποδείξεις, αρκεί η ίδια η<br />κτίση να
φωνάξει προς αυτούς και να δείξει τον
πλάστη και δημιουργό<br />της Θεό, τον
Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστό που
κυβερνά και<br />αυτήν και το παν. Αυτόν
βέβαια τον περιφρονούν οι
ψευτοφιλόσοφοι·<br />προσκυνούν και
θεοποιούν την κτίση που Αυτός δημιούργησε·
παρ’ όλο<br />που και αυτή η ίδια προσκυνεί
και ομολογεί πίστη στον Κύριο που<br />εκείνοι
προς τιμήν της αρνούνται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι,
λοιπόν, οι άνθρωποι, που με ανοιχτό στόμα
θεωρούν ότι τα μέρη της<br />κτίσης είναι
θεοί, θα ντροπιαστούν για τα καλά από
την ανάγκη που έχει<br />το ένα από τό άλλο.
Η κτίση γνωρίζει και παραδέχεται ότι
δημιουργός και<br />Κύριος όλων είναι ο
Πατέρας του Λόγου· στις εντολές Αυτού
υπακούει<br />αναντίρρητα, όπως το λέει
και ο νόμος του Θεού: «Οι ουρανοί
διηγούνται<br />το μεγαλείο του Θεού· το
σύμπαν φανερώνει ότι Αυτός με τα χέρια
του<br />το έπλασε».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
όλα αυτά είναι ολοφάνερη η απόδειξη σε
όσους δεν έχουν τα μάτια<br />της ψυχής
τους εντελώς κατεστραμμένα. Διότι αν
καθένας πάρει ένα ένα<br />τα μέρη της
δημιουργίας και τα εξετάσει χωριστά,
π.χ. τον ήλιο μόνο του,<br />τη σελήνη χωριστά,
το ίδιο τη γη και τον αέρα, τη θερμότητα,
ψυχρότητα,<br />ξηρασία και υγρασία· αν τα
απομονώσει από τη μεταξύ τους συνάφεια<br />και
εξετάσει το καθένα χωριστά και ιδιαίτερα·
τότε σίγουρα θα<br />διαπιστώσει ότι το
καθένα σε τίποτε δεν είναι αυτάρκες,
αλλά όλα<br />χρειάζονται το ένα το άλλο·
σύστασή τους αποτελεί η αλληλοβοήθεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
παράδειγμα, ο ήλιος βρίσκεται και
περιφέρεται μέσα στο ουράνιο<br />σύμπαν
και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την
κίνησή του μέσα σ’ αυτό.<br />Η σελήνη πάλι
και τα άλλα άστρα δείχνουν τη βοήθεια
που τους<br />προσφέρει ο ήλιος. Η γη επίσης
δεν μπορεί να δώσει καρπούς χωρίς
τις<br />βροχές· και οι βροχές με τη σειρά
τους δεν πέφτουν στη γη χωρίς τα<br />αναγκαία
σύννεφα. Ούτε όμως και τα σύννεφα χωρίς
τον αέρα δεν μπορεί<br />να σχηματισθούν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
αέρας πάλι όχι από μόνος του αλλά
θερμαίνεται από τον αιθέρα· ο<br />αέρας
φωτίζεται ακόμη από τη λάμψη του ήλιου.
Το ίδιο, οι πηγές και τα<br />ποτάμια δεν
μπορούν να συσταθούν χωρίς τη γη. Η γη
πάλι δεν στέκεται<br />από μόνη της, αλλά
στηρίζεται στη φύση των υδάτων· βρίσκεται
στο<br />μέσον του σύμπαντος και περιέχεται
μέσα σ’ αυτό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τη
θάλασσα πάλι και το μεγάλο ωκεανό που
περιβρέχει απ’ έξω όλη τη γη,<br />τα κινούν
οι άνεμοι και κατευθύνονται όπου τους
οδηγεί η ορμή των<br />ανέμων. Αλλά και οι
άνεμοι όχι μόνοι τους, αλλά, σύμφωνα με
την άποψη<br />των ειδικών επιστημόνων,
συνίστανται μέσα στον αέρα από την
καυστική<br />ενέργεια του αιθέρα που
εκπέμπεται προς τον αέρα· Με τη βοήθεια
του<br />αέρα πάλι πνέουν προς όλες τις
κατευθύνσεις.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Σχετικά
με τα τέσσερα στοιχεία που συνιστούν
τη φύση των σωμάτων,<br />εννοώ τη θερμότητα,
ψυχρότητα, ξηρασία και υγρασία· ποιος
έχει χάσει<br />τόσο πολύ το μυαλό του ώστε
να μην γνωρίζει ότι όλα αυτά<br />υπάρχουν
μόνον όταν είναι ενωμένα μεταξύ τους;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
τα χωρίσουμε και τ’ αφήσουμε<br />μόνα
τους, τότε το ένα εξαφανίζει το άλλο και
επικρατεί εκείνο που<br />πλεονάζει στην
ποσότητα. Για παράδειγμα, η θερμότητα
χάνεται αν είναι<br />περισσότερη η
ψυχρότητα· και το αντίστροφο, η ψυχρότητα
εξαφανίζεται<br />από το πλεόνασμα της
θερμότητας. Η ξηρασία πάλι διαποτίζεται
από την<br />υγρασία και η υγρασία ξηραίνεται
από την ξηρασία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πως
λοιπόν αυτά μπορεί να είναι θεοί, όταν
το ένα έχει ανάγκη το άλλο;<br />Πως ταιριάζει
να ζητήσουμε κάτι απ’ αυτά, όταν κι αυτά
ζητούν για τις<br />ανάγκες τους βοήθεια
από τα άλλα; Διότι, λέγεται για το Θεό
ότι δεν<br />έχει καμιά ανάγκη από κανέναν,
αλλά είναι αυτάρκης και πλήρης· τα<br />έχει
όλα στην ύπαρξή του και Αυτός είναι που
προσφέρει σέ όλους. Πως<br />λοιπόν, τον
ήλιος και τη σελήνη και τα λοιπά
δημιουργήματα που δεν<br />έχουν από τον
εαυτό τους τη ύπαρξη αλλά χρειάζονται
βοήθεια από τους<br />άλλους, θα τους
ανακηρύξουμε ως θεούς;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
συμφωνήσουν βέβαια κι αυτοί ότι, όταν
τα χωρίσουμε και τα πάρουμε<br />το καθένα
χωριστά, τότε χρειάζεται το ένα το άλλο.
Ολοφάνερη είναι η<br />απόδειξη. Θα
ισχυριστούν όμως ότι, αν τα βάλουμε όλα
μαζί και<br />αποτελέσουν ένα μεγάλο σώμα,
τότε όλο αυτό είναι ο Θεός! Η σύσταση<br />του
συνόλου δεν γεννά καμιά εξωτερική
ανάγκη. Λένε οι φιλοσοφούντες<br />ότι το
σύνολο είναι από μόνο του ικανό και
αυτάρκες σε όλα. Κι εδώ όμως<br />θ’
αποδειχθεί το ψέμα. Ο λόγος που θα πω θ’
αποδείξει όχι λιγότερο από<br />τα προηγούμενα
τη μεγάλη ασέβεια και αμορφωσιά τους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
αν τα επί μέρους ενωθούν και αναπληρώσουν
το όλον και το όλον<br />αποτελείται από
τα επιμέρους, τότε το όλον αποτελείται
από τα μέρη του<br />και το καθένα αποτελεί
μέρος του συνόλου. Κάτι τέτοιο όμως
είναι μακριά<br />από την αντίληψη για το
Θεό. Διότι ο Θεός είναι όλο και όχι μέρη·
δεν<br />συνίσταται από διάφορα μέρη αλλά
αυτός είναι η αιτία της ύπαρξης
και<br />δημιουργίας όλων τψν κτισμάτων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πρόσεξε
πόση ασέβεια αποδίδουν στο Θεό λέγοντας
αυτά. Διότι, αν ο<br />Θεός αποτελείται από
μέρη, ο ίδιος θ’ αποδειχθεί ανόμοιος
προς τον εαυτό<br />του και αποτελείται
από ανόμοια μέρη. Αν, για παράδειγμα,
είναι ήλιος<br />δεν μπορεί να είναι σελήνη·
αν είναι σελήνη, δεν μπορεί να είναι γη·
κι αν<br />είναι γη, δεν μπορεί να είναι
θάλασσα. Παίρνοντας έτσι ένα ένα τα
μέρη,<br />θα διαπιστώσει το παράλογο αυτής
της θεωρίας.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Μπορεί
να τους καταδικάσει κανείς βλέποντας
το δικό μας ανθρώπινο<br />σώμα. Όπως το
μάτι δεν είναι αυτί, ούτε το αυτί χέρι,
ούτε η κοιλιά<br />στήθος, ούτε πάλι ο λαιμός
είναι πόδι. Το κάθε μέρος του σώματος
έχει<br />δική του ενέργεια· απ’ αυτά τα
διαφορετικά μέρη συνίσταται το ένα
σώμα·<br />έχει ενωμένα μέρη σύμφωνα με
τις ανάγκες του κάθε μέρους.<br />Διαλύονται
με το πέρασμα του χρόνου, όταν τα διαλύσει
η φύση που τα<br />συνένωσε, σύμφωνα με το
θέλημα του Θεού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι,
κι ας μας συγχωρήσει ο Ύψιστος Θεός για
τα λόγια μας, αν τα μέρη<br />της δημιουργίας
τα ενώσουμε σ’ ένα σύνολο και τα
αναγορεύσουμε θεό,<br />είναι βέβαιο ότι
αυτός δεν θα μοιάζει με τον εαυτό του.
Το αποδείξαμε.<br />Θα διαιρείται πάλι στα
μέρη του· διότι τα μέρη από τη φύση τους
είναι<br />να χωρίζονται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
με άλλο τρόπο μπορούμε ν’ αποδείξουμε
την αθεΐα τους με βάση την<br />αλήθεια. Αν
ο Θεός είναι στην ουσία του ασώματος,
αόρατος και<br />αψηλάφητος, πώς τολμούν
και φαντάζονται το Θεό να έχει σώμα;
Πώς<br />αποδίδουν τη τιμή του Θεού σ’ αυτά
που είναι ορατά και τα ψηλαφούν<br />τα
χέρια;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
πάλι, αν είναι ορθός ο συλλογισμός για
το Θεό ότι είναι<br />παντοδύναμος και
τίποτε δεν τον εξουσιάζει ενώ αυτός
εξουσιάζει και<br />διαφεντεύει τα πάντα,
πώς αυτοί που θεοποιούν την κτίση δεν
βλέπουν<br />ότι δεν εκπληρώνει τον όρο
αυτό της θεότητος;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
όταν ο ήλιος βρίσκεται στο κάτω μέρος
της γῆς, η γη κάνει σκιά και<br />δεν φαίνεται
το φως. Και ο ήλιος με τη λαμπρότητα του
φωτός κρύβει<br />τη σελήνη στη διάρκεια
της ημέρας. Το χαλάζι πολλές φορές
καταστρέφειτους<br />καρπούς της γης· και
η φωτιά σβήνει με την πλημμύρα. Η άνοιξη
διώχνει<br />το χειμώνα και το καλοκαίρι
δεν αφήνει την άνοιξη να ξεπεράσει τα
όριά της.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
το φθινόπωρο με τη σειρά του καθορίζει
τα όρια του καλοκαιριού.<br />Εάν λοιπόν
ήταν οι εποχές θεοί, έπρεπε να μην
περιορίζει η μία την άλλη<br />και την
εξαφανίζει, αλλά πάντα να υπάρχουν μαζί
και να έχουν κοινή<br />ενέργεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έπρεπε
νύχτα και μέρα ο ήλιος, η σελήνη καί όλα
μαζί τα<br />υπόλοιπα άστρα να έχουν το
ίδιο φως· να λάμπουν το ίδιο παντού<br />και
όλα να φωτίζονται απ’ αυτά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έπρεπε
αμετάβλητα να συνυπάρχουν μαζί το
καλοκαίρι, ο χειμώνας, η<br />άνοιξη και το
φθινόπωρο. Έπρεπε η θάλασσα να έχει
αναμιχθεί με τις<br />πηγές και να παρέχει
το ίδιο νερό στους ανθρώπους. Έπρεπε να
υπάρχει<br />ταυτόχρονα νηνεμία και φύσημα
ανέμων. Έπρεπε η φωτιά και το νερό<br />να
προσφέρουν κοινή εξυπηρέτηση στους
ανθρώπους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποτέ
μα ποτέ δεν έπρεπε να βλάπτεται κανείς
απ’ αυτά, αφού κατά τη<br />γνώμη τους είναι
θεοί και δεν προξενούν καμία βλάβη αλλά
όλα τα κάνουν<br />προς ωφέλεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
όμως αυτά δεν γίνονται, επειδή μεταξύ
τους είναι<br />αντίθετα, πώς είναι δυνατόν
να τα ονομάζουμε θεούς και να τα<br />αποδίδουμε
τιμές, εφόσον αντιμάχονται μεταξύ τους
και δεν συνεργάζονται;<br />Αυτά που δεν
συμφωνούν μεταξύ τους, πώς μπορεί
να<br />ειρηνεύσουν τους προσευχομένους
και να γίνουν ρυθμιστές της ομόνοιας;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι,
απέδειξε ο λόγος ότι ούτε ο ήλιος ούτε
η σελήνη ούτε κάποιο άλλο<br />κτίσμα μπορεί
νά είναι αληθινός θεός· πολύ περισσότερο
δεν μπορεί να<br />είναι θεοί τα πέτρινα,
χρυσά ή από άλλα υλικά αγάλματα ούτε
οι<br />μυθολογούμενοι από τους ποιητές
Δίας και Απόλλων. Απ’ αυτά άλλα είναι<br />μέρος
της κτίσεως, άλλα είναι άψυχα και άλλα
είναι μόνον κοινοί θνητοί.<br />Για το λόγο
αυτό, η θεοποίηση και η λατρεία τους δεν
εισάγει ευσέβεια<br />αλλά αθεΐα και κάθε
είδους ασέβεια. Αποτελεί απόδειξη
μεγάλης<br />απομάκρυνσης από τη γνώση του
μόνου και αληθινού Θεού, του Πατέρα<br />του
Κυρίου μας Ιησού Χριστού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όταν,
λοιπόν, αυτά ξεσκεπάζονται,αποδεικνύουν
ότι η ειδωλολατρεία<br />των Ελλήνων είναι
γεμάτη από κάθε αθεΐα και φέρνει την
καταστροφή<br />και όχι το κέρδος στη ζωή
των ανθρώπων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Εμπρός,
λοιπόν, όπως το είπαμε από την αρχή, αφού
αποδείξαμε την<br />πλάνη τους, ας βαδίσουμε
τώρα το δρόμο της αλήθειας· να θεωρήσουμε
τον<br />Υιό και Λόγο του Πατέρα ως κύριο
και δημιουργό του κόσμου. Έτσι θα<br />γνωρίσουμε
και τον Θεό Πατέρα Του και θα πληροφορηθούν
οι<br />ειδωλολάτρες πόσο απομακρύνθηκαν
από την αλήθεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όσα
είπαμε προηγουμένως δεν είναι τίποτε
άλλο παρά ο πλανεμένος<br />δρόμος της
ζωής. Ο αληθινός δρόμος θα έχει σκοπό
να οδηγήσει στον<br />αληθινό Θεό. Για να
την γνωρίσουμε και κατανοήσουμε δεν
χρειάζεται<br />τίποτε άλλο παρά η γνώση
του εαυτού μας. Η οδός προς το Θεό δεν
είναι<br />όπως ο Θεός που βρίσκεται πάνω
απ’ όλα· δεν είναι ούτε μακριά μας
ούτε<br />έξω από τον εαυτό μας. Υπάρχει
μέσα μας· από τον εαυτό μας αρχίζει
ο<br />δρόμος του Θεού, όπως το έλεγε και ο
Μωϋσής: «Η πίστη είναι μέσα στην<br />καρδιά
σου». Το ίδιο και ο Σωτήρας Χριστός το
λέει και βεβαιώνει: «Η<br />βασιλεία του
Θεού υπάρχει μέσα σας».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έχοντας
λοιπόν μέσα μας την πίστη και τη βασιλεία
του Θεού, μπορούμε<br />γρήγορα να γνωρίσουμε
και κατανοήσουμε τον Κύριο του σύμπαντος,
τον<br />Σωτήρα και Υιό Λόγο του Πατέρα.
Και ας μη ζητούν δικαιολογίες οι<br />Έλληνες
ειδωλολάτρες. Και κανείς άλλος να μην
κοροϊδεύει τον εαυτό του,<br />ότι, επειδή
δεν γνωρίζει αυτό το δρόμο της αλήθειας,
γι’ αυτό να<br />προφασίζεται ότι είναι
και άθεος. Διότι όλοι περπατήσαμε αυτό
το δρόμο,<br />έστω κι αν ορισμένοι δεν τον
περπατούν· διότι θέλουν να
παραστρατούν<br />παρασυρμένοι από τις
ηδονές του βίου που θέλγουν προς τα έξω.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αν κάποιος ρωτήσει, ποιός είναι αυτός
ο δρόμος της αλήθειας; Θα<br />απαντήσω, η
ψυχή του καθένα και ο ενυπάρχων νους.
Διότι, μόνο με το<br />νου είναι δυνατόν να
δούμε το Θεό. Εκτός αν οι ασεβείς, όπως
αρνήθηκαν<br />το Θεό, έτσι θ’ αρνηθούν
και την ύπαρξη της ψυχής· κι αυτό αποτελεί
για<br />τους αρνητές μια εύλογη δικαιολογία.
Διότι δεν είναι ίδιο των ανθρώπων<br />που
έχουν νου να αρνούνται το Θεό, που έφτιαξε
και δημιούργησε το νου.<br />Είναι ανάγκη
μάλιστα ν’ αποδείξουμε με λίγα λόγια,
για χάρη των<br />απονήρευτων, ότι κάθε
άνθρωπος έχει ψυχή, και μάλιστα με λογικό
νου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αυτό, επειδή ορισμένοι αιρετικοί το
αρνούνται ακόμη κι αυτό,<br />θεωρώντας
ότι τίποτε περισσότερο δεν είναι ο
άνθρωπος παρά το σώμα<br />του που φαίνεται.
Διότι, αν αποδείξουμε την ύπαρξη της
ψυχής, θα έχουν<br />από τον ίδιο τους τον
εαυτό τους ολοφάνερη απόδειξη ενάντια
στα είδωλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πρώτα
πρώτα δεν είναι ελάχιστη απόδειξη ότι
οι άνθρωποι έχουν λογική<br />ψυχή, το ότι
αυτή διαφέρει από τα άλογα ζώα. Γι’αυτό
το λόγο συνηθίζουν<br />να ονομάζουν εκείνα
ά-λογα, ενώ το ανθρώπινο είδος είναι
λογικό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεύτερον,
δεν είναι καθόλου τυχαία η ακόλουθη
απόδειξη: μόνον ο<br />άνθρωπος σκέφτεται
όσα είναι έξω από τον εαυτό του, θυμάται
τα<br />περασμένα και επιπλέον συλλογίζεται
και με την κριτική επιλέγει την<br />καλύτερη
απόφαση. Αντίθετα, τα άλογα βλέπουν
μόνον τα παρόντα και<br />ορμούν μόνο σέ
όσα βλέπουν μπροστά τους, κι όταν ακόμα
κρύβεται από<br />πίσω τους παγίδα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
άνθρωπος όμως δεν ορμά σ’ αυτά που
βλέπει, αλλά με τη λογική κρίνει<br />τις
παραστάσεις των ματιών. Πολλές φορές
συγκρατούνται οι ορμές από<br />τη λογική.
Όταν σκέφτεται, σκέφτεται ξανά και ξανά.
Καθένας που αγαπά<br />την αλήθεια
αντιλαμβάνεται ότι ο νους είναι τελείως
διαφορετικός από<br />τις αισθήσεις του
σώματος. Γι’ αυτό, λοιπόν, επειδή είναι
διαφορετικός,<br />γίνεται κριτής των
αισθήσεων. Αυτά που εκείνες αντιλαμβάνονται,
αυτός<br />τα κρίνει με τη λογική, τα
σκέφτεται πάλι και υποδεικνύει σ’ αυτές
το<br />καλύτερο τις γίνει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
το μάτι είναι μόνο για να βλέπει, τ’
αυτιά ν’ ακούν και το στόμα να<br />γεύεται·
η μύτη να οσφραίνεται, τα χέρια να
πιάνουν. Αλλά τί πρέπει να<br />να βλέπουν,
τί ν’ ακούν, τί ν’ αγγίζουν, τί να
γεύονται καί τί να οσφραίνονται,<br />αυτό
δεν είναι έργο των αισθήσεων αλλά της
διάκρισης<br />της ψυχής και του νου της.
Βέβαια, το χέρι μπορεί να πιάσει ξίφος
και το<br />στόμα να γευθεί δηλητήριο.
Αγνοούν όμως ότι αυτά βλάπτουν, αν δεν
το<br />διακρίνει ο νους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτό
μοιάζει, για να το δούμε ως παράδειγμα,
με λύρα καλής κατασκευής<br />που την παίζει
ένας δεξιοτέχνης μουσικός· όπως οι
χορδές της λύρας, έχει<br />η καθεμιά τον
ιδιαίτερο φθόγγο της, άλλη βαρύτονο,
άλλη οξύτονο, άλλη<br />μέσο και άλλη κάποιον
άλλον. Χωρίς όμως το δεξιοτέχνη μουσικό
δεν<br />μπορείς να ξεχωρίσεις την αρμονία
των φθόγγων και να διαγνώσεις τη<br />σύνθεση
των ήχων. Διότι τότε μόνο γίνεται
αντιληπτή η αρμονία και η<br />καλή σύνθεση,
όταν ο λυράρης παίξει τις χορδές και
κινήσει την<br />κατάλληλη σε κάθε περίπτωση.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Με
τον ίδιο τρόπο και οι αισθήσεις είναι
αρμονικά δεμένες με το σώμα,<br />όταν
βέβαια τις κατευθύνει ο ηγεμόνας νους.
Τότε μπορεί και διακρίνει η<br />ψυχή και
γνωρίζει τί κάμει. Αυτό αποτελεί το
ιδιαίτερο γνώρισμα των<br />ανθρώπων·
είναι το λογικό της ψυχής τους. Με τη
χρήση του λογικού η<br />ψυχή του ανθρώπου
διαφέρει από τα ά-λογα ζώα και αποδεικνύει
ότι στ’<br />αλήθεια είναι διαφορετική
από το σώμα που φαίνεται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πολλές
φορές, ενώ το σώμα ξαπλώνει στη γη, ο
άνθρωπος φαντάζεται και<br />σκέφτεται τα
επουράνια. Πολλές φορές, επίσης, όταν
το σώμα ηρεμεί,<br />ησυχάζει και κοιμάται,
ο έσω άνθρωπος κινείται και φαντάζεται
αυτά<br />που βρίσκονται έξω από τον εαυτό
του· αποδημεί και περιοδεύει σε<br />άλλους
τόπους· συναντά γνωστούς και πολλές
φορές μ’ αυτούς μαντεύει<br />και προγνωρίζει
τις μελλοντικές του πράξεις. Αυτό τί
άλλο θα μπορούσε<br />να ήταν, παρά λογική
ψυχή με την οποία ο άνθρωπος σκέφτεται
και<br />κατανοεί πράγματα πάνω από τις
δυνάμεις του;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
το εξής αποτελεί τέλεια απόδειξη προς
αυτούς οι οποίοι βρίσκονται<br />στην
ασέβεια και την αναισθησία: πώς, ενώ το
σώμα είναι θνητό στη φύση<br />του, ο άνθρωπος
σκέφτεται τα σχετικά με την αθανασία
και πολλές φορές<br />προτιμά το θάνατο
για χάρη της αρετής; Ή πώς συμβαίνει,
ενώ το σώμα<br />είναι θνητό, να διαλογίζεται
ο άνθρωπος τα αιώνια, ώστε να καταφρονεί<br />τα
πρόσκαιρα και να ποθεί τα αιώνια;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Το
σώμα λοιπόν δεν μπορεί να κάνει τέτοιες
σκέψεις για τον εαυτό του·<br />ούτε μπορεί
να σκεφτεί τα έξω από τον εαυτό του·
διότι είναι θνητό και<br />πρόσκαιρο. Κατ’
ανάγκη κάτι άλλο είναι αυτό που σκέφτεται
αντίθετα και<br />πέρα από τη φύση του
σώματος. Τί άλλο είναι αυτό παρά η λογική
και<br />αθάνατη ψυχή; Διότι αυτή εμπνέει
από μέσα κι όχι απέξω στο σώμα τα<br />καλύτερα,
όπως ο μουσικός τη λύρα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πώς
πάλι, αφού είναι πλασμένα το μάτια να
βλέπουν και η ακοή ν’ ακούει,<br />συμβαίνει
άλλα ν’ αποστρέφονται και άλλα να
προτιμούν; Ποιός είναι<br />αυτός που
εμποδίζει το μάτι να βλέπει; Ποιός
εμποδίζει τ’ αυτιά ν’ ακούν,<br />αφού η
ακουστική είναι φυσική; Ή τη γεύση, που
είναι πλασμένη να<br />γεύεται, ποιός την
εμποδίζει πολλές φορές να το κάνει αυτό;
Το χέρι πάλι<br />που είναι για να ενεργεί,
ποιός το εμποδίζει να ψηλαφά κάτι; Το
ίδιο και<br />την όσφρηση, που έχει σκοπό
να οσφραίνεται, ποιός την εμποδίζει
να<br />αισθάνεται οσμές; Ποιός είναι αυτός
που ενεργεί ενάντια στις φυσικές<br />ροπές
του σώματος; Ή πώς το σώμα αρνείται τη
φύση του και ακούει τις<br />συμβουλές
κάποιου άλλου ο οποίος με το νεύμα του
το κυβερνά;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όλα
αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι
υπάρχει λογική ψυχή που<br />κυβερνά το
σώμα. Διότι, το σώμα δεν πλάστηκε από
μόνο του να<br />κατευθύνει τον εαυτό του
αλλά άλλος να το εξουσιάζει· όπως το
άλογο,<br />δεν ζεύει τον εαυτό του αλλά το
οδηγεί ο ιππέας. Στους ανθρώπους
όμως<br />υπάρχουν οι νόμοι, για να κάνουν
το καλό και ν’ αποφεύγουν το κακό.<br />Αντίθετα,
στα ά-λογα ζώα, επειδή στερούνται τη
λογική και την κρίση,<br />τα κακά μένουν
ακαταλόγιστα και άκριτα. Νομίζω, λοιπόν,
ότι, απ’ όσα<br />είπαμε, αποδείξαμε ότι
οι άνθρωποι έχουν λογική ψυχή.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πρέπει
όμως να μάθουμε επιπλέον από τη διδασκαλία
της Εκκλησίας ότι<br />είναι και αθάνατη
η ψυχή, για να ανατρέψουμε τη διδασκαλία
των<br />ειδωλολατρών.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
το μάθουμε αυτό συγκρίνοντας με τη γνώση
που έχουμε<br />για το σώμα και βρίσκοντας
τη διαφορά που έχει μ’ αυτήν η γνώση
της<br />ψυχής. Διότι, η λογική απέδειξε
ότι η ψυχή διαφέρει από το σώμα<br />και
ότι το σώμα είναι θνητό από τη φύση του.
Επομένως, η ψυχή, εφόσον δεν<br />είναι ίδια
με το σώμα, είναι αθάνατη.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
πάλι, όπως αποδείξαμε, εφόσον η ψυχή
κινεί το σώμα και δεν την<br />οδηγεί κάποιος
άλλος, είναι επόμενο η ψυχή να είναι
αυτοκινούμενη·<br />μάλιστα, μετά το θάνατο
του σώματος, εξακολουθεί η ψυχή να ζει
αφ’<br />εαυτής. Διότι, δεν πεθαίνει η ψυχή·
αλλά, μετά τον αποχωρισμό της από<br />το
σώμα, είναι αυτό που πεθαίνει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
βέβαια και η ψυχή οδηγούνταν από το
σώμα, θα ήταν επόμενο, μετά το<br />θάνατο
του οδηγού (σώματος), να πέθαινε κι αυτή.
Αν όμως η ψυχή οδηγεί<br />και το σώμα, τότε
σίγουρα οδηγεί και τον εαυτό της. Και
εφόσον<br />αυτοκινείται, ζει υποχρεωτικά
και μετά το θάνατο του σώματος. Διότι,<br />η
κίνηση της ψυχής ταυτίζεται με τη ζωή
της· όπως ακριβώς λέμε και για το<br />σώμα:
ζει όταν κινείται και τότε επέρχεται ο
θάνατός του, όταν σταματά<br />την κίνηση.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Την
αεικίνηση της ψυχής τη διαπιστώνει
κανείς και από το διάστημα που<br />βρίσκεται
μέσα στο σώμα. Διότι, όταν είναι μέσα
στο σώμα και συνδέεται<br />μ’ αυτό, δεν
συστέλλεται ούτε μετριέται από το
μέγεθος του σώματος·<br />αντίθετα, πολλές
φορές, ακόμη κι όταν το σώμα βρίσκεται
ασθενικό<br />στο κρεβάτι, έτοιμο να
παραδοθεί στο θάνατο, παρ’ όλ’ αυτά
αυτή, με τη<br />δική της δύναμη, είναι
ξάγρυπνη και ξεπερνά τη φύση του
σώματος.<br />Ενώ μένει η ψυχή στό σώμα,
μοιάζει ν’ αποδημεί· σκέφτεται και
θεωρεί<br />αυτά που ξεπερνούν τα γήϊνα.
Πολλές φορές συναντά τους ασώματους<br />αγίους
και αγγέλους· τους βλέπει με την
καθαρότητα του νου της.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πώς,
λοιπόν, και πολύ περισσότερο δεν θα
συμβεί όταν θα χωριστεί από<br />το σώμα,
σύμφωνα με τη βούληση του Θεού! Δεν θα
έχει τότε πιο ξεκάθαρη<br />τη γνώση της
αθανασίας της; Αφού, όταν ήταν προσκολημμένη
στό σώμα,<br />ζούσε πιο πολύ τη ζωή έξω από
το σώμα· πολύ περισσότερο, μετά το<br />θάνατο
του σώματος, θα ζήσει αυτή τη ζωή. Δεν
θα πάψει να τη ζει, επειδή<br />έτσι την
έπλασε ο Θεός με τον Υιό και Λόγο του
Κύριό μας Ιησού Χριστό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επειδή
λοιπόν είναι αθάνατη η ψυχή, σκέφτεται
και φρονεί αθάνατα και<br />αιώνια. Όπως
συμβαίνει με το σώμα που είναι θνητό,
και οι αισθήσεις του<br />να βλέπουν τα
θνητά, αντίστοιχα και η ψυχή, επειδή
θεωρεί και σκέφτεται<br />τα αθάνατα, είναι
κι αυτή αθάνατη και αιώνια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
η έννοια και θεωρία της αθανασίας ποτέ
δεν εγκαταλείπουν αλλά<br />μένουν μέσα
στην ψυχή· γίνονται σ’ αυτήν μόνιμο
αποτύπωμα ώστε να<br />εξασφαλίζεται η
αθανασία. Γι’ αυτό και η ψυχή έχει την
έφεση να θεωρεί<br />το Θεό. Η ίδια γίνεται
για τον εαυτό της οδηγός· παίρνει τη
γνώση και τη<br />κατανόηση του Θεού όχι
από τον έξω κόσμο αλλά από τον εαυτό
της.<br />Λέμε λοιπόν, όπως το είπαμε και
προηγουμένως, ότι όπως αρνήθηκαν το<br />Θεό
και λατρεύουν τα άψυχα, έτσι και πίστεψαν
ότι δεν έχουν λογική<br />ψυχή. Απ’ αυτό
κατηγορούνται ως παράφρονες και
καταριθμούνται<br />μεταξύ των α-λόγων.
Είναι αξιολύπητοι και χρειάζονται
καθοδήγηση,<br />διότι ως άψυχοι λατρεύουν
τα άψυχα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
βέβαια ισχυρίζονται ότι έχουν ψυχή και
είναι περήφανοι για τη λογική,<br />—και
σωστά κάνουν κάτι τέτοιο— γιατί ενεργούν
παράλογα, λες και δεν<br />έχουν ψυχή; Γιατί
δεν σκέφτονται αυτά που πρέπει, αλλά
θεωρούν τον<br />εαυτό τους ανώτερο από το
Θεό; Διότι, ενώ έχουν αθάνατη ψυχή την
οποία<br />δεν βλέπουν, τολμούν και εικονίζουν
το Θεό με ορατά και θνητά είδωλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ή,
γιατί, όπως απομακρύνθηκαν από το Θεό,
δεν επιστρέφουν και πάλι<br />κοντά Του;
Έχουν ασφαλώς τη δυνατότητα· όπως
επαναστάτησαν με το<br />νου από το Θεό και
έκαμαν θεούς τα ανύπαρκτα, έτσι μπορούν
και πάλι<br />με το νου της ψυχής ν’ ανεβούν
και επιστρέψουν στο Θεό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Είναι
δυνατή η επιστροφή στο Θεό, εφόσον
αποβάλουν την ακαθαρσία<br />κάθε επιθυμίας
που περιβλήθηκαν· εάν ξεπλυθούν τόσο
πολύ, μέχρις ότου<br />διώξουν κάθε ξένη
αμαρτία που κόλλησε στην ψυχή· μόνον
αν εμφανίσουν<br />την ψυχή καθαρή όπως
πλάστηκε. Έτσι θα μπορούν να θεωρήσουν
μέσα<br />της τον Υιό και Λόγο του Πατέρα,
εικόνα του οποίου είναι εξαρχής. Διότι<br />ο
άνθρωπος δημιουργήθηκε εικόνα και
ομοίωμα του Θεού, όπως το λέει η<br />Αγία
Γραφή εκ μέρους του Θεού: «Ας δημιουργήσουμε
τον άνθρωπο<br />εικόνα και ομοίωμα δικό
μας».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Γι’
αυτό, κι όταν η ψυχή αποβάλει από πάνω
της κάθε ακαθαρσία της<br />αμαρτίας που
φορτώθηκε και διατηρεί καθαρό το κατ’
εικόνα, τότε<br />δίκαια, επειδή αυτό
αστράφτει, βλέπει σαν σε καθρέφτη τον
Υιό και Λόγο<br />του Θεού Πατέρα. Μέσα σ’
αυτό σκέφτεται τον Πατέρα, του οποίου<br />εικόνα
αποτελεί ο Υιός και Σωτήρας Χριστός.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Μπορεί
πάλι να μην είναι ικανοποιητική η
διδασκαλία από την ίδια την<br />ψυχή, διότι
εξωτερικές επιδράσεις θολώνουν το νου
και δεν βλέπει το<br />καλύτερο. Τότε μπορεί
να οδηγηθούμε στη γνώση του Θεού απ’
όσα<br />βλέπουμε γύρω μας· διότι η τάξη
και αρμονία της δημιουργίας δείχνει
και<br />διαλαλεί, σαν να πρόκειται για
γράμματα, τον κύριο και πλάστη της.<br />Ο
Θεός λοιπόν είναι αγαθός και φιλάνθρωπος·
φροντίζει για τα πλάσματά<br />Του. Επειδή
όμως είναι αόρατος και μη καταληπτός
στην ουσία του, διότι<br />υπάρχει πέρα από
κάθε κτιστή ουσία, γι’ αυτό και συνέβη
οι άνθρωποι<br />ν’ αποτύχουν στην προσπάθεια
να Τον γνωρίσουν· για δύο λόγους,
διότι<br />αυτοί δημιουργήθηκαν, ενώ Εκείνος
είναι αδημιούργητος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επειδή
λοιπόν στην ουσία του ο Θεός είναι
αόρατος, διακόσμησε με το<br />Λόγο του τα
δημιουργήματα με τέτοιο τρόπο ώστε να
μπορούν οι<br />άνθρωποι να τον γνωρίσουν
από τα έργα του. Διότι συνήθως ο
τεχνίτης,<br />και χωρίς να είναι γνωστός,
φαίνεται από τα έργα του. Κάτι
τέτοιο<br />λέγεται, για παράδειγμα, για
το γλύπτη Φειδία· τ’ αγάλματά του
εξαιτίας<br />της συμμετρίας και των
αρμονικών αναλογιών, τον καθιστούν<br />αναγνωρίσιμο
κι όταν δεν είναι ορατά παρών.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κατά
παρόμοιο τρόπο, γνωρίζουμε και πλάστη
και δημιουργό Θεό από<br />την αρμονία του
κόσμου, ενώ μας είναι αόρατος με τα μάτια
του σώματος.<br />Διότι ο Θεός δεν κάνει
κακή χρήση της αόρατης φύσης του. Δεν
αποτελεί<br />πρόφαση η αορασία Του.
Αντίθετα, δεν άφησε εντελώς άγνωστο
τον<br />εαυτό του στους ανθρώπους. Όπως
προείπα, έτσι στόλισε τον κόσμο, ώστε<br />κι
αν ο Ίδιος είναι αόρατος στη φύση του,
να γίνεται γνωστός από τα<br />δημιουργήματά
του.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αυτό δεν το λέω εγώ αλλά το λένε άλλοι
θεολόγοι άνδρες, μεταξύ των<br />οποίων
είναι και ο απόστολος Παύλος, που γράφει
στην επιστολή του<br />στους Ρωμαίους: «Η
ύπαρξη του αόρατου Θεού πιστοποιείται
από τα<br />δημιουργήματά Του». Επίσης,
γράφει στους Λυκαονείς: «Και μεις,
ως<br />άνθρωποι, που σας κάνουμε τους
δασκάλους, είμαστε αδύναμοι σαν εσας·<br />σας
ευαγγελιζόμαστε όμως να επιστρέψετε
από τα είδωλα στην πίστη του<br />αληθινού
Θεού που έφτιαξε τον ουρανό, τη ξηρά και
τη θάλασσα και όλα<br />τα κατοικίδιά τους.
Αυτός στις περασμένες γενιές άφησε όλα
τα έθνη να<br />λατρεύουν όποιο θεό θέλουν.
Και παρ’ όλ’ αυτά, φανέρωνε τον εαυτό
Του<br />κάνοντας καλά έργα ως απόδειξη·
μας έδινε βροχές από τον ουρανό
και<br />περιόδους καρποφορίας· γέμιζε
τις καρδιές μας από κάθε τροφή και χαρά».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
ποιός είναι αυτός που βλέπει το ουράνιο
σύμπαν και την τροχιά<br />του ήλιου και
της σελήνης, αλλά και τις θέσεις και
περιφορές των άλλων<br />άστρων να είναι
αντίθετες μεταξύ τους και διαφορετικές·
και να διατηρούν<br />όλα μαζί, παρά τις
διαφορές τους, την τάξη· ποιός λοιπόν
δεν θ’ αναλογιστεί<br />ότι όχι μόνα τους
αλλά άλλος είναι ο πλάστης που τα
ρυθμίζει;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιός
πάλι που βλέπει τον ήλιο ν’ ανατέλλει
καθημερινά· που βλέπειτη<br />σελήνη να
φέγγει τη νύχτα, ν’ αδειάζει και να
γεμίζει απαράλλακτα σε ίσο<br />αριθμό
ημερών κάθε φορά· που βλέπει τα άστρα,
άλλα να διατρέχουν τον<br />ουράνιο θόλο
και ν’ αλλάζουν ποικίλες τροχιές και
άλλα να κινούνται<br />στην ίδια τροχιά·
ποιός βλέποντας όλα αυτά, δεν θα βγάλει
το<br />συμπέρασμα ότι υπάρχει ο δημιουργός
τους που τα κυβερνά;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όποιος
βλέπει τα αντίθετα στη φύση να είναι
ενωμένα και να συμφωνούν<br />αρμονικά,
όπως είναι αναμιγμένα η φωτιά με τον
πάγο, η ξηρασία με την<br />υγρασία· όποιος
τα βλέπει να μην αντιδρά το ένα στο άλλο,
αλλά ν’<br />αποτελούν ένα σώμα· αυτός που
τα βλέπει, δεν θα σκεφτεί ότι αυτός
που<br />τα ένωσε αρμονικά μεταξύ τους θα
υπάρχει έξω απ’ αυτά;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτός
που βλέπει το χειμώνα να παραχωρεί τη
θέση του στην άνοιξη, την<br />άνοιξη στο
καλοκαίρι κι αυτό στο φθινόπωρο και ότι
μεταξύ τους αυτά<br />είναι αντίθετα στην
ουσία· διότι το ένα ψυχραίνει,<br />το άλλο
καίει, το άλλο καρποφορεί και το άλλο
καταστρέφει· όμως όλα<br />προσφέρονται
στους ανθρώπους για ίση και ασφαλή
χρήση. Ποιός, λοιπόν,<br />όταν τα δει όλα
αυτά, δεν θα σκεφτεί ότι υπάρχει κάποιος
ανώτερος απ’<br />αυτά, τον οποίο δεν
βλέπουμε, αλλά τα κάνει όλα ίσα μεταξύ
τους και<br />όλα τα κυβερνά;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιός
είναι που βλέπει τον αέρα να βαστάζει
τα σύννεφα, τα σύννεφα πάλι<br />να κρατούν
το βάρος των βροχών, και δεν θα θα οδηγήσει
τη σκέψη του σ’<br />αυτόν που τα έδεσε και
έδωσε την εντολή να σχηματιστούν; Ή
ποιός δεν<br />βλέπει το νερό να βαστάζει
το υπερβολικό βάρος της γης· η γη να
μένει<br />ακίνητη πάνω στο νερό που από
τη φύση του κινείται· απ’ όλα αυτά δεν
θα<br />σκεφτεί ότι υπάρχει κάποιος, ο Θεός
που τα πρόσταξε και τα δημιούργησε;<br />Ποιός,
αφού δει την εποχιακή καρποφορία της
γης, τις ουρανόσταλτες<br />βροχές, τα
ρεύματα των ποταμών, τις πηγές που
αναβλύζουν, τις γεννήσεις<br />ζώων από
ανόμοια, και όλα αυτά να γίνονται όχι
πάντοτε αλλά σε<br />ορισμένες περιόδους·
και αφού διακρίνει ότι η τάξη είναι ίση
κι όμοια σε<br />πράγματα ανόμοια και
αντίθετα, δεν θ’ αναλογιστεί ότι υπάρχει
μια<br />δύναμη που όλα αυτά τα διέπει και
τα διακοσμεί όπως αυτή θέλει, και<br />μένει
σταθερή;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι
αυτά μόνα τους ουδέποτε θα μπορούσαν
να συσταθούν και<br />εμφανιστούν, επειδή
έχουν αντίθετη μεταξύ τους φύση. Το
νερό, για<br />παράδειγμα, είναι βαρύ και
χύνεται προς τα κάτω, ενώ τα σύννεφα
είναι<br />ελαφρά κι έτσι ανεβαίνουν προς
τα πάνω. Κι όμως, παρατηρούμε το πιο<br />βαρύ,
το νερό, να το βαστούν τα σύννεφα! Η γη
με τη σειρά της είναι πολύ<br />βαριά, ενώ
το νερό ειναι ελαφρύτερό της. Κι όμως
τα ελαφρύτερα (νερά)<br />σηκώνουν το πιο
βαρύ (γη)! Και δεν πέφτει κάτω η γη
αλλά<br />μένει ακίνητη!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επίσης,
το ανδρικό φύλο διαφέρει από το θηλυκό·
και όμως<br />συνευρίσκονται και γεννιέται
απ’ αυτά τα δύο όμοιος απόγονός τους.
Και<br />για να συνοψίσω: το ψυχρό είναι
αντίθετο στο θερμό· και η υγρασία<br />καταπολεμά
την ξηρασία. Κι όμως! Όταν βρεθούν μαζί
δεν αντιδρά το ένα<br />ενάντια στο άλλο,
αλλ’ αποτελούν με ομόνοια ένα σώμα και
συντελούν<br />στη δημιουργία όλων των
άλλων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτά
λοιπόν που είναι αντιμαχόμενα και
αντίθετα στη φύση τους δεν θα<br />συνενώνονταν,
αν δεν υπήρχε ο ανώτερος Κύριος που τα
ένωσε. Σ’ Αυτόν<br />υπακούν όλα τα στοιχεία,
όπως ακούει ο δούλος το αφεντικό του.
Δεν<br />πολεμά το ένα το άλλο, αφού το
καθένα έχει τον ιδιαίτερο σκοπό
της<br />ύπαρξής του. Αναγνωρίζουν τον
Κύριο που τα συνένωσε. Ομονοούν
και<br />συμφιλιώνονται, με τη θέληση του
δημιουργού τους, αν και στη φύση τους<br />είναι
εχθρικά το ένα προς το άλλο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
αν δεν υπήρχε η εντολή κάποιου ανωτέρου
για ν’ αναμιχθούν, πώς<br />θα συνενώνονταν
το βαρύ με το ελαφρό, το ξηρό με το υγρό,
το κυκλικό<br />με το ευθύγραμμο, η φωτιά
με το ψύχος, η θάλασσα με τη γη, ο ήλιος
με τη<br />σελήνη, τ’ άστρα με τον ουρανό
κι ο αέρας με τα σύννεφα; Δεν θα
γινόταν,<br />αφού η ουσία του ενός είναι
αντίθετη με την ουσία του άλλου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Θα
συνέβαινε μεγάλη αναταραχή μεταξύ τους:
το ένα θα έκαιγε, το άλλο<br />θα ψύχραινε·
το βαρύ θα τραβούσε προς τα κάτω ενώ το
ελαφρύ προς τα<br />πάνω· ο ήλιος θα φώτιζε
και ο αέρας θα σκοτείνιαζε. Τα άστρα
θα<br />στρέφονταν το ένα ενάντια στο άλλο,
διότι άλλα βρίσκονται ψηλότερα<br />και
άλλα χαμηλότερα. Η νύχτα δεν θα παραχωρούσε
τη θέση της στην<br />ημέρα αλλά θα την
πολεμούσε επανασταντώντας εναντίον
της.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αν συνέβαιναν αυτά, δεν θα βλέπαμε πλέον
αρμονία αλλά δυσαρμονία·<br />όχι τάξη
αλλά αταξία· όχι σύνθεση αλλά διάλυση
όλου του κόσμου· όχι<br />συμμετρία αλλά
αμετρία. Διότι, με τη διαμάχη και τη
σύγκρουση του ενός<br />με το άλλο ή όλα θα
καταστρέφονταν ή θα υπερίσχυε το πιο
δυνατό. Κι<br />αυτό όμως θα έδειχνε την
ακαταστασία του σύμπαντος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
εφόσον θα έμενε μόνο ένα στοιχείο χωρίς
να έχει ανάγκη κανενός<br />άλλου, θα έκαμε
το σύμπαν χαοτικό. Όπως ακριβώς, ένα
μόνο πόδι ή ένα<br />μόνο χέρι δεν μπορεί
να διατηρήσει στη ζωή όλο το σώμα. Πόσο
ωραίο θα<br />ήταν, αν έλαμπε μόνο ο ήλιος
ή κινούνταν μόνο η σελήνη ή ήταν μόνο<br />νύχτα
ή συνεχώς ημέρα; Ποιά αρμονία πάλι θα
υπήρχε, αν δεν είχε άστρα<br />ο ουρανός ή
τα άστρα δεν είχαν ουρανό; Και ποιό το
όφελος, αν είχαμε<br />μόνο θάλασσα ή αν η
γη υπήρχε χωρίς τα νερά και τα υπόλοιπα
στοιχεία<br />της δημιουργίας;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πώς
θα μπορούσε να επιζήσει ο άνθρωπος ή
κάποιο ζώο στη γη, εφόσον<br />τα στοιχεία
της κτίσης συγκρούονταν μεταξύ τους;
Εφόσον ένα θα ήταν<br />αυτό που θα νικούσε
τα άλλα και δεν θα μπορούσε να συστήσει
και τα<br />άλλα πλάσματα; Διότι κανένα
πλάσμα δεν μπορεί να συσταθεί μόνο
από<br />ένα στοιχείο, το ψυχρό, το υγρό ή
το ξηρό. Όλα θα ήταν σε χαώδη και<br />άτακτη
κατάσταση. Ακόμη κι αυτό το στοιχείο
που θα υπερίσχυε των<br />άλλων δεν θα
μπορούσε να υπάρξει χωρίς τη βοήθεια
των υπολοίπων.<br />Διότι η σύσταση όλων
έτσι είναι τώρα(αλληλοεξαρτώμενη).</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Επειδή
λοιπόν στο σύμπαν υπάρχει τάξη και όχι
αταξία, συμμετρία και όχι<br />αμετρία,
κοσμιότητα και όχι ακοσμία, και μάλιστα
αρμονική σύνδεση<br />όλων των μερών του,
πρέπει υποχρεωτικά να σκεφτούμε τον
Δημιουργό<br />που συγκέντρωσε και σύνδεσε
όλα τα στοιχεία ώστε να δουλεύουν
αρμονικά.<br />Ακόμη κι αν δεν τον βλέπουμε
με τα μάτια, μπορούμε όμως από<br />την τάξη
και αρμονία των αντίθετων στοιχείων να
εννοήσουμε το<br />δημιουργό και προνοητή
όλων αυτών.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
συμβαίνει το ίδιο που θα βλέπαμε σε μια
πόλη: να κατοικείται<br />αρμονικά από
πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους,
μικρούς και<br />μεγάλους, πλούσιους και
φτωχούς, γέρους και νεότερους, άνδρες
και<br />γυναίκες· ενώ διαφέρουν αυτοί
μεταξύ τους, ομονοούν όμως. Δεν<br />στρέφονται
οι πλούσιοι ενάντια στους φτωχούς ούτε
οι μεγάλοι ενάντια<br />στους μικρούς ή οι
νέοι ενάντια στους γέροντες·<br />όλοι
εξίσου είναι ειρηνικοί ο ένας προς τον
άλλον.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Βλέποντας
αυτά θα σκεφτόμασταν ότι η παρουσία
ενός άρχοντα, ακόμη<br />κι αν δεν τον
βλέπουμε, εγγυάται την ομόνοια.<br />Διότι
η αταξία αποτελεί γνώρισμα της αταξίας·
και η τάξη αποδεικνύει<br />ότι υπάρχει
αρχηγός. Βλέπουμε, για παράδειγμα, την
αρμονία των μελών<br />του σώματος: δεν
αντιμάχεται το μάτι το αυτί, ούτε το
χέρι επαναστατεί<br />ενάντια στο πόδι·
το καθένα εκπληρώνει την αποστολή του
χωρίς<br />αντιρρήσεις. Απ’ αυτό καταλαβαίνουμε
ότι υπάρχει στο σώμα ψυχή, αν<br />και δεν
την βλέπουμε, που όλα αυτά τα κυβερνά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι,
από την τάξη και αρμονία μπορούμε να
οδηγηθούμε στον κυβερνήτη<br />του κόσμου
Θεό· μάλιστα, στον ένα Θεό και όχι
πολλούς. Η τάξη του<br />κόσμου και η αρμονική
συμβίωση όλων με ομόνοια αποδεικνύει
ότι δεν<br />είναι πολλοί αλλά ένας ο
άρχοντας και κύριος του κόσμου, ο Λόγος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
αν ήταν πολλοί οι άρχοντες της δημιουργίας,
δεν θα υπήρχε αυτή η<br />τάξη στο σύμπαν.
Εξαιτίας των πολλών αρχηγών, όλα θα ήταν
σε αταξία·<br />ο καθένας θα τα τραβούσε
όλα προς τη δική του θέληση και θα
βρισκόταν<br />σε διαμάχη με τον άλλον.
Διότι, όπως κατηγορούμε την πολυθεΐα
για αθεΐα,<br />έτσι κατ’ ανάγκη και η
πολυαρχία είναι αναρχία. Αν ο καθένας
ανέτρεπε<br />την εξουσία του άλλου, δεν
θα υπήρχε κανένας άρχοντας· θα υπήρχε
σε<br />όλα αναρχία. Και όπου δεν υπάρχει
άρχοντας, εκεί είναι βέβαιο ότι<br />βασιλεύει
η αναρχία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
το αντίθετο· η τάξη και η ομόνοια των
πολλών και διαφορετικών<br />φανερώνει
ότι ένας είναι ο άρχοντας. Ακούει κάποιος,
για παράδειγμα,<br />από μακριά τον ήχο της
λύρας που αποτελείται από πολλές χορδές
και<br />θαυμάζει την αρμονική συμφωνία
τους. Διότι, τον αρμονικό ήχο δεν
τον<br />προκαλεί μόνον ο βαρύς ή μόνον ο
οξύς ή μόνον ο μέσος τόνος, αλλά όλοι<br />οι
τόνοι, όταν τους χτυπούν κατάλληλα. Απ’
αυτά να καταλάβεις ότι δεν<br />παίζει από
μόνη της η λύρα ούτε πάλι με πολλούς
λυράρηδες. Ένας είναι ο<br />μουσικός, ακόμη
κι αν δεν τον βλέπουμε, που εναρμονίζει
με την τέχνη του<br />τον ήχο κάθε χορδής,
για να πετύχει αρμονική συμφωνία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έτσι
και στο σύμπαν υπάρχει παναρμόνια τάξη.
Δεν αντιμάχονται τα<br />ουράνια με τα
επίγεια, ούτε και το αντίστροφο. Όλα
συνιστούν μια<br />συνολική τάξη. Επομένως,
συνεπάγεται λογικά ότι δεν είναι πολλοί
αλλά<br />ένας ο κυβερνήτης και δημιουργός
του σύμπαντος. Με το δικό του φως<br />όλα
παίρνουν το φως και κινούνται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ούτε
πρέπει να πιστεύουμε ότι είναι πολλοί
οι δημιουργοί και κυβερνήτες<br />του
κόσμου· συμβαδίζει με την ευσέβεια και
αλήθεια να πιστεύουμε ότι<br />ένας είναι
ο δημιουργός του. Αυτό το τεκμηριώνει
φανερά ο ίδιος ο κόσμος.<br />Απόδειξη
σίγουρη ότι ένας είναι ο δημιουργός του
σύμπαντος αποτελεί<br />το εξής: ένας είναι
ο δημιουργημένος κόσμος, όχι πολλοί. Θα
έπρεπε,<br />αν υπήρχαν πολλοί θεοί, να
υπάρχον πολλοί και διαφορετικοί
κόσμοι.<br />Διότι δεν φτιάχνουν οι πολλοί
θεοί ένα κόσμο ούτε ο ένας κόσμος
γίνεται<br />από πολλούς θεούς. Αλλιώς, θα
προκύψουν τα ακόλουθα άτοπα.<br />Πρώτα,
αν πολλοί θεοί έφτιαξαν τον κόσμο, αυτό
αποτελεί αδυναμία<br />των κατασκευαστών·
διότι το έργο έγινε από πολλούς. Κι αυτό
φανερώνει<br />όχι τυχαία ότι ο κάθε θεός
έχει ατελή δημιουργική ικανότητα.<br />Αν
αρκούσε ένας, δεν θα χρειαζόταν πολλοί,
ν’ αναπληρώσει ο καθένας<br />την έλλειψη
του άλλου. Το να λέει μάλιστα κανείς ότι
στο Θεό υπάρχει<br />έλλειψη, όχι μόνο είναι
ασέβεια αλλά και ξεπερνά τα θεμιτά
όρια.<br />Ακόμη κι ένα τεχνίτη, αν έφτιαχνε
ένα έργο όχι μόνος αλλά με πολλούς, δεν
θα<br />τον λέγαμε τέλειο αλλά μέτριο.
Πιθανόν, όμως, ο κάθε θεός να
μπορούσε<br />κατασκευάσει όλο το σύμπαν,
αλλά το έφτιαξαν όλοι μαζί για τη<br />συμμετοχή·
κάτι τέτοιο είναι βέβαια γελοίο, να
εργάζεται ο καθένας για<br />φήμη και να
μη θεωρηθεί ανίκανος. Το να θεωρήσουμε
πάλι ότι ο κάθε<br />θεός είναι κενόδοξος
αυτό είναι από τα πλέον παράδοξα!</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έπειτα,
αν ο κάθε θεός ήταν ικανός να δημιουργήσει
όλο το σύμπαν, τί<br />χρειάζονται οι πολλοί,
αφού ο ένας αρκεί για όλο; Άλλωστε, κάτι
τέτοιο<br />είναι και ασεβές και παράδοξο·
εφόσον το δημιούργημα είναι ένα και
οι<br />δημιουργοί πολλοί και διάφοροι,
είναι λογικό και φυσικό το ένα και<br />τέλειο
να είναι ανώτερο από τα πολλά.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Να
γνωρίζουμε και το εξής: αν ο κόσμος είχε
δημιουργηθεί από πολλούς<br />θεούς, θα
είχε διάφορες και ανόμοιες κινήσεις.
Κάθε διαφορετική κίνηση<br />θα προσέβλεπε
στον κάθε δημιουργό. Και στη διαφορετικότητα,
όπως το<br />είπαμε και παραπάνω, θα υπήρχε
πάλι ακαταστασία και αταξία του<br />σύμπαντος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
ούτε ένα πλοίο που το κυβερνούν πολλοί
θά πλεύσει σωστά, αν δεν<br />κρατά το
πηδάλιο ένας μόνο καπετάνιος· ούτε μία
λύρα που την παίζουν<br />πολλοί μπορεί να
βγάλει καλό ήχο, αν δεν την παίζει ένας
που είναι γνώστης.<br />Έτσι, λοιπόν, αφού
μία είναι η δημιουργία και ένας ο
κόσμος<br />και μία η τάξη του, ένας πρέπει
να θεωρήσουμε ότι είναι ο βασιλιάς
και<br />δημιουργός του, ο Κύριος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Για
το λόγο αυτό, και ο ίδιος ο δημιουργός
έπλασε ένα κόσμο, για να μην<br />νομίζουν
ότι με τους πολλούς κόσμους υπάρχουν
και πολλοί θεοί.<br />Να πιστεύουν ότι ένας
είναι ο κόσμος κι ένας ο δημιουργός
του.<br />Μάλιστα συμβαίνει, όχι επειδή
είναι ένας ο δημιουργός, να είναι κι
ένας<br />ο κόσμος· διότι, θα μπορούσε ο
Θεός να φτιάξει κι άλλους κόσμους.
Αλλά,<br />επειδή πλάστηκε μόνον ένας
κόσμος, είναι επόμενο και ο δημιουργός
του<br />να θεωρείται ένας.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιός
είναι αυτός ο δημιουργός; Αυτό πρέπει
οπωσδήποτε να<br />φανερώσουμε καί πούμε,
για να μην πλανηθεί κανείς από άγνοια
και<br />πιστέψει σ’ άλλο θεό· κι έτσι θα
πέσει στην αθεΐα των προηγουμένων.<br />Νομίζω
ότι κανένας δεν αμφιβάλλει γι’ αυτό.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αποδείξαμε
ήδη ότι δεν είναι θεοί αυτοί που θεωρούν
οι ποιητές·<br />ότι βρίσκονται σε πλάνη
όσοι θεοποιούν την κτίση· και ότι γενικά
η<br />ειδωλολατρεία των εθνικών είναι
αθεΐα και ασέβεια. Τώρα, λοιπόν,
αφού<br />κατέπεσαν όλες αυτές οι πλάνες,
είναι βέβαιο ότι εμείς διαθέτουμε
την<br />αληθινή θρησκεία· Αυτόν που
προσκυνούμε και κηρύσσουμε, αυτός
είναι<br />ο μόνος αληθινός Θεός· είναι ο
Κύριος όλου του σύμπαντος και<br />δημιουργός
κάθε πλάσματος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιός
άλλος λοιπόν είναι αυτός παρά ο πανάγιος
και υπερβατικός, πέρα<br />από κάθε
δημιουργημένη φύση, ο Πατέρας δηλαδή
του Χριστού; Αυτός,<br />σαν άριστος
κυβερνήτης, με τη σοφία του και τον Υιό
και Λόγο του Κύριό<br />μας Ιησού Χριστό,
όλα τα εξουσιάζει και προνοεί<br />για τη
σωτηρία τους· ενεργεί όπως Αυτός θεωρεί
ότι είναι καλά.<br />Και είναι όλα καλά,
όπως δημιουργήθηκαν και δημιουργούνται,
επειδή<br />Εκείνος αυτό θέλει. Αυτό κανείς
δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Διότι,
αν<br />η κτίση κινούνταν όχι με λογική
βούληση κι όλα ήταν τυχαία,<br />καλά θα
έκανε κάποιος ν’ αμφισβητούσε αυτά που
λέμε. Αφού όμως όλα έχουν<br />συσταθεί και
διακοσμηθεί με λογική, σοφία και γνώση,
υποχρεωτικά αυτός<br />που στέκεται από
πάνω τους και τα προνοεί δεν είναι άλλος
παρά ο Υιός<br />και Λόγος του Θεού.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Λόγο
ονομάζω όχι αυτόν που είναι συνυφασμένος
και σύμφυτος με κάθε<br />δημιούργημα, τον
οποίο συνήθως ορισμένοι ονομάζουν
σπερματικό· αυτός<br />είναι άψυχος, χωρίς
λογική και νόηση· ενεργεί με τη δύναμη
της τέχνης που<br />έρχεται απέξω και με
τη σοφία εκείνου που τον εξουσιάζει.
Ούτε είναι σαν<br />το λόγο που έχουν οι
λογικοί άνθρωποι και αποτελείται από
συλλαβές και<br />μεταδίδεται με τον αέρα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ονομάζω
Λόγο τον ζωντανό και ενεργή Θεό, τον
αίτιο της υπάρξεώς του,<br />το Λόγο του
αγαθού Θεού· Αυτός διαφέρει από κάθε
δημιούργημα και<br />κτιστό· είναι ο μόνος
όμοιος Λόγος του αγαθού Πατέρα του·
Αυτός<br />στόλισε το σύμπαν και το φωτίζει
με την πρόνοιά του. Επειδή είναι του<br />καλού
Πατέρα ο καλός Λόγος, αυτός διαρρύθμισε
την τάξη όλων·<br />προσάρμοσε τα αντίθετα
μεταξύ τους κι έτσι προέκυψε μία όμορφη
αρμονία.<br />Αυτός είναι η δύναμη και η
σοφία του Θεού· περιστρέφει τον
ουρανό,<br />κρέμασε τη γη και, ενώ δεν
στηρίζεται πουθενά, με το νεύμα του
τη<br />στερέωσε. Απ’ Αυτόν παίρνει φως ο
ήλιος και φωτίζει την οικουμένη,<br />ενώ
δίνει λιγοστό φως και στη σελήνη. Αυτός
κρεμά το νερό στα σύννεφα<br />και οι βροχές
κατακλύζουν τη γη· η θάλασσα περιορίζεται
ενώ η γη<br />φυτρώνει κάθε είδους φυτά και
βλαστάνει χόρτο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αν
κάποιος άπιστος, μετά απ’ όσα είπαμε,
ζητεί να μάθει αν υπάρχει ο<br />Υιός και
Λόγος του Θεού, αυτός δεν είναι καλά που
αμφιβάλλει! Έχει τις<br />αποδείξεις απ’
όσα βλέπει· όλα δημιουργήθηκαν από το
Λόγο και τη<br />Σοφία του Θεού. Δεν θα
στεκόταν κανένα δημιούργημα, αν δεν το
έκανε<br />ο Λόγος, ο Υιός και Λόγος του
Θεού, όπως είπαμε.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Είναι
Λόγος, όπως είπα, χωρίς να έχει σχέση
και ομοιότητα με τον<br />ανθρώπινο λόγο
που συνίσταται από συλλαβές· αλλά είναι
καθ’ όλα όμοια<br />εικόνα του Θεού Πατέρα.
Διότι οι άνθρωποι, επειδή αποτελούνται
από<br />διάφορα μέρη και προήλθαν από το
μηδέν, έχουν σύνθετο λόγο που διαλύεται.<br />Ο
Θεός όμως είναι ο πάντοτε υπάρχων και
δεν είναι σύνθετος·<br />γι’ αυτό και ο
Λόγος του υφίσταται πάντα και δεν είναι
σύνθετος.<br />Ο Λόγος είναι ο ένας και
μονογενής Υιός Θεός του Θεού Πατέρα·
προήλθε<br />από τον Πατέρα σαν από αγαθή
πηγή· προνοεί και συγκρατεί τα πάντα.<br />Η
αιτία πάλι για την οποία ο Λόγος του
Θεού ήλθε στα δημιουργήματα,<br />είναι
όντως αξιοθαύμαστη· μας πληροφορεί ότι
μόνο έτσι, όπως συνέβη,<br />έπρεπε να γίνει
και όχι αλλιώς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
η φύση των δημιουργημάτων, επειδή προήλθε
από την ανυπαρξία,<br />είναι επιρρεπής,
αδύναμη και θνητή, όπως το πιστοποιεί
η εξέτασή της.<br />Ο Θεός όμως των
δημιουργημάτων είναι αγαθός και πάνω
από καλός στη<br />φύση του· γι’ αυτό και
αγαπά τους ανθρώπους, επειδή στον αγαθό
δεν<br />υπάρχει φθόνος για τίποτε. Δεν
φθονεί την ύπαρξη των άλλων, αλλά
θέλει<br />όλοι να υπάρχουν, για να μπορεί
να τους ευεργετεί.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ο
Θεός, λοιπόν, βλέπει ότι κάθε δημιούργημα
μόνο με τις δικές του λογικές<br />δυνάμεις
είναι θνητό και διαλύεται· και για να
μην πάθει πάλι το ίδιο και<br />χαθεί στην
ανυπαρξία το σύμπαν, που το έπλασε με
τον αιώνιο Λόγο του<br />και το έδωσε ουσία,
δεν άφησε πλέον τα δημιουργήματά του
να<br />παρασύρονται και ταλαιπωρούνται
από τη θνητή φύση τους· έτσι ώστε<br />να
μην κινδυνεύουν να έλθουν πάλι στην
ανυπαρξία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αλλά
ο Θεός, ως αγαθός που είναι, με το Λόγο
του, που είναι κι αυτός Θεός,<br />κυβερνά
και φροντίζει όλο τον κόσμο· με την
εξουσία, την πρόνοια και τη<br />φροντίδα
του Λόγου φωτίζει τη κτίση να μένει
σταθερή στη ζωή· διότι<br />μετέχει στον
αίτιο της ύπαρξης, το Λόγο του Πατέρα,
που τη βοηθεί να<br />παραμένει κι αυτή
στην ύπαρξη. Έτσι δεν παθαίνει εκείνο
που θα πάθαινε,<br />αν δεν την συγκρατούσε
ο Λόγος, δηλαδή να οδηγηθεί στην
ανυπαρξία·<br />διότι, «Αυτός είναι εικόνα
του αόρατου Θεού, ο πρώτος άνθρωπος απ’
όλη<br />τη δημιουργία για τη Βασιλεία του
Θεού· Αυτός και χάρη σ’ αυτόν<br />δημιουργήθηκαν
και συντηρούνται όλα, ορατά και αόρατα·
Αυτός<br />αποτελεί τον αρχηγό της Εκκλησίας»,
όπως μας το λένε στις Άγιες Γραφές<br />οι
Πατέρες που διδάσκουν την αλήθεια.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτός,
λοιπόν, ο παντοδύναμος και τέλειος σε
όλα Λόγος του Πατέρα<br />στάθηκε πάνω απ’
όλα και τα σκέπασε παντού με τη δύναμή
του·<br />έδωσε φως σε όλα, τα ορατά και
αόρατα. Έτσι, όλα τα δίνει σύσταση και<br />τα
συγκρατεί· από κανένα δεν στερεί την
ευργετική του δύναμη.<br />Όλα και με όλα,
το καθένα χωριστά και όλα μαζί, τα
ζωοποιεί και τα<br />προστατεύει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Τα
πρωταρχικά συστατικά κάθε κτιστού
δημιουργήματος, όπως είναι η<br />θερμότητα,
ψυχρότητα, υγρασία και ξηρασία, τα ενώνει
ο Λόγος σ’ ένα,<br />ώστε να μην αντιμάχεται
το ένα το άλλο, αλλά ν’ αποτελούν μια
αρμονική<br />συνύπαρξη. Χάρη σ’ Αυτόν και
εξαιτίας ττης δύναμής του δεν πολεμεί
το<br />θερμό το ψυχρό ούτε το υγρό το ξηρό·
αλλά,<br />αυτά τα αντίθετα μεταξύ τους,
σαν φίλοι και αδελφοί, συνυπάρχουν
και<br />δίνουν ζωή στα ορατά· αποτελούν
τη συστατική αρχή κάθε σώματος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Με
την υπακοή στο Θεό Λόγο τα επίγεια
αποκτούν ζωή και τα ουράνια<br />συντηρούνται.
Χάρη σ’ Αυτόν, όλη η θάλασσα και ο
απέραντος ωκεανός<br />κινούνται σε
περιορισμένα όρια. Το ίδιο και όλη η γη
βλαστάνει χόρτο<br />και φυτρώνει κάθε
είδους δέντρα, όπως είπα παραπάνω. Για
να μην<br />χρονοτριβώ απαριθμώντας ένα
ένα πράγματα γνωστά, δεν υπάρχει
κανένα<br />ζωντανό ή δημιούργημα που να
μην πήρε την ύπαρξη απ’ Αυτόν και χάρη<br />σ’
Αυτόν. Το λέει και ο άγιος (Ιωάννης ο)
θεολόγος: «Στην αρχή υπήρχε ο<br />Λόγος,
που ήταν πάντα κοντά στο Θεό, γιατί ο
ίδιος ο Λόγος είναι Θεός.<br />Όλα Αυτός τα
έκανε· τίποτε δεν υπάρχει που να μην το
έκανε Αυτός».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όπως,
για παράδειγμα, αν ένας μουσικός παίξει
λύρα, εναρμονίζοντας με<br />την τέχνη του
τους βαρείς με τους οξείς, και τους
μέσους με άλλους τόνους,<br />θ’ αποδώσει
μια αρμονική μελωδία. Έτσι και ο σοφός
Θεός, κρατώντας το<br />σύμπαν ως λύρα,
συνένωσε τα ουράνια με τα επίγεια, καιτα
ουράνια με<br />όσα βρίσκονται στον αέρα·
συνάθροισε με το νεύμα και το θέλημά
του τα<br />σύνολα με τα επιμέρους· και όλα
αποτελούν έναν ωραίο κόσμο και ένα<br />αρμονικό
σύνολο. Αυτός βέβαια παραμένει ακίνητος
κοντά στον Πατέρα<br />του· όλα όμως τα
θέτει σε κίνηση με την καθοδήγησή του,
όπως το καθένα<br />αρέσει στον Πατέρα του.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
το αξιοθαύμαστο της θεότητάς του είναι
το εξής: με ένα και το ίδιο<br />νεύμα του
κινεί όλα μαζί συγχρόνως, και όχι κατά
διαστήματα· ρυθμίζει<br />ανάλογα με τη
φύση του καθένα, τα ευθύγραμμα και τα
κυκλικά στην<br />κίνησή τους, τα πάνω, τα
μεσαία, τα κάτω, τα υγρά, τα ψυχρά, τα
θερμά,<br />τα ορατά και τα αόρατα. Διότι
με το ίδιο νεύμα κινούνται ταυτόχρονα<br />τα
ευθύγραμμα ως ευθύγραμμα και τα κυκλικά
ως κυκλικά· το μέσον ως<br />μέσον· το θερμό
θερμαίνεται, το ξηρόν ξηραίνεται. Σ’
όλα γενικά, ανάλογα<br />τη φύση τους, Αυτός
δίνει ζωή και τα συντηρεί. Έτσι
πραγματοποιεί μια<br />θαυμαστή και πράγματι
θεία αρμονία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
για να συλλάβουμε από ένα παράδειγμα
πόσο μεγάλο γεγονός είναι<br />αυτό, ας το
παρομοιάσουμε με μια μεγάλη χορωδία. Η
χορωδία<br />αποτελείται από διαφορετικά
πρόσωπα: άνδρες, γυναίκες, παιδιά,
νέοι<br />και γέροντες· όταν δώσει το
σύνθημα ο μαέστρος, το κάθε μέλος
τραγουδά<br />ανάλογα με τη φύση και τη
δύναμή του· ο άνδρας σαν άνδρας, το
παιδί<br />σαν παιδί, ο γέρος σαν γέρος και
ο νέος σαν νέος· όλοι συνιστούν
ένα<br />αρμονικό σύνολο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Το
ίδιο και η ψυχή μας, θέτει σε κίνηση
ταυτόχρονα τις αισθήσεις, τη κάθε<br />μια
ανάλογα με την ιδιαίτερη ενέργειά της·
ώστε, όταν παρουσιάζεται ένα<br />αντικείμενο,
όλες να ενεργούν από κοινού· το μάτι να
βλέπει, η ακοή ν’<br />ακούει, το χέρι να
ψηλαφεί, η όσφρηση να μυρίζει και η γεύση
να γεύεται.<br />Πολλές φορές κινεί και τα
άλλα μέλη του σώματος· π.χ. κινεί τα
πόδια να<br />περπατούν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ας
καταστήσω σαφές το λεγόμενο και με τρίτο
παράδειγμα. Μοιάζει με<br />πολύ μεγάλη
πόλη που την έκτισε και την κυβερνά
αυτοπροσώπως ο<br />άρχοντας και κυβερνήτης
της. Όταν εκείνος είναι παρών και δίνει
εντολές<br />και στρέφει τα μάτια του προς
όλους τους υπηκόους, όλοι δείχνουν<br />υπακοή·
άλλοι τρέχουν προς τη γεωργία και άλλοι
για να εξασφαλίσουν<br />νερό στα υδραγωγεία·
άλλος πηγαίνει να προμηθευτεί τροφές·<br />άλλος
πηγαίνει στη βουλή και άλλος στη γενική
συνέλευση του δήμου·<br />ο δικαστής
προσέρχεται να δικάσει και ο άρχοντας
να νομοθετήσει·<br />ο τεχνίτης χωρίς
καθυστέρηση ξεκινά την εργασία· ο ναύτης
τρέχει στη<br />θάλασσα, ο ξυλουργός στό
ξυλουργείο του, ο ιατρός για να
θεραπεύσει<br />τους ασθενείς και ο οικοδόμος
στην οικοδομή· άλλος πάλι πηγαίνει
στο<br />χωράφι, ενώ άλλος επιστρέφει απ’
αυτό. Άλλοι ασχολούνται με την πόλη,<br />άλλοι
βγαίνουν έξω απ’ αυτήν και άλλοι πάλι
επιστρέφουν πίσω σ’ αυτήν.<br />Όλα αυτά
γίνονται και επιτελούνται με την
προσωπική παρουσία του<br />άρχοντα και
σύμφωνα με τις διαταγές του.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Κι
αν είναι φτωχά τα προαναφερθέντα
παραδείγματα, παρ’ όλ’ αυτά, με<br />ανοιχτό
μυαλό, πρέπει να αναλογιστούμε ότι έτσι
ακριβώςσυμβαίνει στον<br />κόσμο όλο. Με
μια γρήγορη ματιά του Θεού όλα ρυθμίζονται·
το κάθε<br />δημιούργημα εκτελεί το δικό
του σκοπό, και όλα μαζί συνιστούν
μια<br />παγκόσμια τάξη.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Με
το νεύμα και τη δύναμη του Λόγου του
Θεού Πατέρα, που επιστατεί<br />και κυβερνά
τα πάντα, ο ουρανός περιστρέφεται,<br />τα
άστρα κινούνται, ο ήλιος φωτίζει, η
σελήνη διαγράφει την τροχιά της,<br />ο
αέρας φωτίζεται, ο αιθέρας θερμαίνεται
και οι άνεμοι πνέουν·<br />τα βουνά στέκουν
υψωμένα προς τα πάνω, η θάλασσα βγάζει
κύματα,<br />και τα ζώα της βρίσκουν τροφή·
η γη, μένοντας ακίνητη, βγάζει καρπούς·<br />ο
άνθρωπος γεννιέται, ζει και στο τέλος
πεθαίνει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Γενικά,
όλα τα δημιουργήματα παίρνουν απ’ Αυτόν
ψυχή και κίνηση· η<br />φωτιά καίει,το νερό
δροσίζει, οι πηγές αναβλύζουν, οι
ποταμοί<br />πλημμυρίζουν, οι περίοδοι και
οι εποχές περνούν, οι βροχές πέφτουν,
τα<br />σύννεφα γεμίζουν, το χαλάζι πέφτει,
το χιόνι και οι κρύσταλλοι παγώνουν·<br />τα
πτηνά πετούν, τα ερπετά σέρνονται, τα
υδρόβια κολυμπούν, η θάλασσα<br />διαπλέεται,
η γη σπείρεται και καρποφορεί στον καιρό
της, τα φυτά<br />αυξάνουν· άλλα είναι
τρυφερά κι άλλα για θερισμό· άλλα γερνούν
και<br />μαραζώνουν· άλλα καταστρέφονται
και άλλα γίνονται και φαίνονται.<br />Όλα
αυτά, κι ακόμη περισσότερα, τα οποία
αδυνατούμε λόγω της<br />πληθώρας τους να
τ’ αναφέρουμε, ο θαυμαστός και θαυματουργός
Λόγος<br />του Θεού τα φωτίζει και ζωοποιεί,
τα κινεί με το νεύμα του και
φροντίζει·<br />δημιουργεί ένα κόσμο, χωρίς
ν’ αφήνει έξω από τον εαυτό του και
τις<br />αόρατες δυνάμεις. Ακόμη κι αυτές,
επειδή Αυτός τις δημιούργησε,
τις<br />συμπεριλαμβάνει στο σύνολο· τις
συγκρατεί και ζωοποιεί πάλι με τη<br />δική
του βούληση και φροντίδα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
κανένα δημιούργημα δεν μπορεί ν’
αποτελέσει στοιχείο για απιστία.<br />Όπως
δεν χρειάζονται πολλές αποδείξεις για
το ότι το σώμα με τη δική<br />Του πρόνοια
μεγαλώνει και η λογική ψυχή κινείται
και μπορεί να<br />σκέφτεται και να ζει·
διότι αυτά τα βλέπουμε μπροστά μας να
γίνονται.<br />Έτσι, παρόμοια, ο Λόγος του
Θεού μ’ ένα απλό νεύμα του κινεί
και<br />συγκρατεί με τη δύναμή του τον
ορατό και αόρατο κόσμο· μοιράζει σε<br />κάθε
δημιούργημα την ιδιαίτερη ενέργεια.
Έτσι, οι αόρατες θείες δυνάμεις<br />κινούνται
προς το Θεό, ενώ τα ορατά για να τα
βλέπουμε.<br />Και αυτός ο Λόγος, ο άρχοντας,
ο κυβερνήτης και δημιουργός όλων
των<br />κτισμάτων, εργάζεται όλα αυτά για
τη δόξα και γνώση του Θεού Πατέρα<br />Του.
Με μια φράση, με τα έργα του μας διδάσκει
και λέει το εξής:<br />«Ο Δημιουργός φαίνεται
αναλογικά από το μέγεθος και την
ομορφιά<br />των κτισμάτων».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Διότι,
όπως όταν γυρίσουμε τα μάτια στον ουρανό
και δούμε το στολισμό<br />του και το φως
των άστρων, αμέσως θυμούμαστε το Λόγο
που τα έφτιαξε<br />και ρυθμίζει· κατά
παρόμοιο τρόπο, όταν σκεφτόμαστε το
Λόγο του Θεού,<br />υποχρεωτικά αναλογιζόμαστε
και τον Θεό Πατέρα του· γιατί απ’
Αυτόν<br />προέρχεται και δίκαια ονομάζεται
διερμηνέας και αγγελιαφόρος του<br />Πατέρα
του.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτό
μπορούμε να το συμπεράνουμε κι από τα
δικά μας. Όταν ακούμε<br />έναν ανθρώπινο
λόγο, αναλογιζόμαστε την πηγή που τον
βγάζει, δηλαδή<br />το νου· παρατηρώντας
τον ανθρώπινο λόγο, βλέπουμε να γίνεται
γνωστός<br />ο νους με τη σκέψη. Το ίδιο,
όταν βλέπουμε τη δύναμη του Λόγου,
με<br />πολύ περισσότερη φαντασία και
ασύγκριτη υπεροχή αναλογιζόμαστε
και<br />τον πανάγαθο Πατέρα του, όπως το
είπε ο ίδιος ο Σωτήρας: «Όποιος<br />βλέπει
εμένα, βλέπει τον ίδιο τον Πατέρα μου».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτά
και η θεόπνευστη Αγία Γραφή τα διδάσκει
πιο φανερά και με<br />μεγαλύτερη δύναμη.
Από τη Γραφή πήραμε κι εμείς θάρρος και
σου<br />γράφουμε αυτά. Και συ όμως, μελετώντας
την, θα μπορέσεις να πιστέψεις<br />την
αλήθεια όσων λέμε. Διότι, ένας λόγος που
βεβαιώνεται από<br />αδιάψευστες πηγές,
αποκτά ακλόνητο κύρος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Από
την αρχή ο Υιός και Λόγος του Θεού
προστάτευσε τον Ιουδαϊκό λαό<br />από την
ειδωλολατρεία, δίνοντας την εντολή:
«Δεν θα κατασκευάσεις για<br />τον εαυτό
σου είδωλο ούτε κάποιο ομοίωμα επουράνιου
ή επίγειου<br />κτίσματος». Το λόγο απόρριψης
των ειδώλων τον αναφέρει αλλού,<br />με τα
εξής λόγια: «Τα είδωλα των εθνών είναι
ανθρώπινα έργα από ασήμι και<br />χρυσάφι·
έχουν στόμα, αλλά δε θα μιλούν· έχουν
μάτια, αλλά δε θα<br />βλέπουν· έχουν αυτιά,
αλλά δε θ’ ακούν· έχουν μύτες, αλλά δε
θα οσφραίνονται·<br />έχουν χέρια και δε
θα ψηλαφούν· έχουν πόδια και δε θα
περπατούν».<br />Δεν απέκρυψε τη διδασκαλία
για τα κτίσματα. Αλλά, επειδή γνωρίζει
την<br />ομορφιά τους, για να μην παρασυρθούν
ορισμένοι απ’ αυτήν, και δεν τα δουν<br />ως
δημιουργήματα του Θεού και τα θεοποιήσουν,
προστατεύει εκ<br />των προτέρων τους
ανθρώπους με τα εξής λόγια: «Να μην δεις
τον ήλιο,<br />τη σελήνη κι όλο τον ουράνιο
κόσμο και οδηγηθείς στην πλάνη· να
μην<br />λατρεύσεις ως θεούς αυτά που χάρισε
ο αληθινός Κύριος και Θεός σ’ όλα<br />τα
έθνη που βρίσκονται κάτω απ’τον ουρανό».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
χάρισε αυτά τα άστρα στους ανθρώπους ο
Θεός, όχι για να τα θεοποιούν,<br />αλλά να
βλέπουν οι λαοί τη λειτουργία τους και
να οδηγούνται<br />στο Δημιουργό των πάντων,
όπως το είπαμε. Ο Ιουδαϊκός λαός την
αρχαία<br />εποχή γνώριζε τη διδασκαλία
αυτή καλύτερα από κάθε λαό· τη
διδασκόταν<br />όχι μόνο από τα κτίσματα,
αλλά και από την Αγία Γραφή. Γενικά, η
Αγία<br />Γραφή αποσπά τους ανθρώπους από
τη πλάνη των ειδώλων και την<br />ασεβή
μυθοπλασία και τους λέει: «(Λέει ο Θεός:)
δεν θα λατρεύεις άλλους<br />θεούς εκτός
από μένα».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεν
τους εμποδίζει να τους έχουν θεούς, σαν
να υπάρχουν κι άλλοι, αλλά<br />να μην
αρνηθεί κάποιος τον αληθινό Θεό και
αρχίζει να θεοποιεί τους<br />ανύπαρκτους
θεούς· τέτοιοι είναι εκείνου που
περιγράφουν οι ποιητές και<br />συγγραφείς
που αποδείξαμε ότι δεν είναι θεοί. Και
η φράση που<br />αναφέρεται στο μέλλον και
λέει «δεν θα έχεις άλλους θεούς» δείχνει
ότι<br />αυτοί δεν είναι θεοί· διότι, αυτό
που λέει να (μη) γίνει στο μέλλον,
δεν<br />ισχύει ούτε τότε που λέγονται αυτά
(στο παρόν).</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Μήπως
λοιπόν, αφού απέδειξε την αθεΐα των
εθνικών και ειδωλολατρών,<br />σιωπά η Αγία
Γραφή και άφησε απλά στην τύχη τους τους
ανθρώπους να<br />περιφέρονται χωρίς να
έχουν τη γνώση του Θεού; Όχι βέβαια,
αλλά<br />προλαβαίνει και τη σκέψη για κάτι
τέτοιο, λέγοντας: «Άκουσε, Ισραήλ,
ο<br />Κύριος και Θεός σου είναι ένας». Και
πάλι λέει: « Θ’ αγαπήσεις τον Κύριο<br />και
Θεό σου με όλη την καρδιά και μ’ όλη τη
δύναμή σου»· και ακόμη:<br />«Θα προσκυνάς
τον Κύριο και Θεό σου, και αυτόν μόνο θα
λατρεύεις και<br />σ’ Αυτόν θα είσαι
προσκολημμένος».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτά
που λέμε τώρα αρκούν για ν’ αποδείξουν
αξιόπιστο το λόγο ότι<br />η φροντίδα του
Λόγου με κάθε τρόπο για όλα διακηρύσσεται
απ’ όλη την<br />Αγία Γραφή· το λένε και
οι θεόπνευστοι προφήτες: «Εσύ ο Θεός
έβαλες το<br />θεμέλιο της γης και μένει
στέρεη· με την εντολή σου υπάρχει η
ημέρα». Και<br />αλλού λέει: «Δοξολογείστε
το Θεό με όργανα, διότι στερέωσε τον
ουρανό<br />στα σύννεφα· καλύπτει τη γη με
βροχές και φυτρώνει στα βουνά χορτάρι<br />και
χλόη, για να εξυπηρετεί τους ανθρώπους
και να δίνει τροφή στα ζώα».<br />Ποιός τα
δίνει όλα αυτά παρά ο Δημιουργός τους;
Αυτός που τα<br />δημιούργησε Αυτός ασφαλώς
προνοεί και γι’ αυτά όλα. Και ποιός
άλλος<br />είναι αυτός παρά ο Λόγος του
Θεού, για τον οποίο και σ’ άλλο ψαλμό
λέει:<br />«Με το λόγο του Κυρίου στερεώθηκαν
οι ουρανοί και με το φύσημα<br />της πνοής
Του αποκτούν τη δύναμή τους»;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όλα
έγιναν απ’ Αυτόν και γι’ Αυτόν ομιλούν·
με τα λόγια αυτά πείθει και<br />μας η Αγία
Γραφή λέγοντας: «Αυτός είπε και έγιναν·
Αυτός έδωσε εντολή<br />και δημιουργήθηκαν».
Το βεβαιώνει και το εξηγεί επίσης ο
μεγάλος<br />Μωϋσής στη διήγηση της
δημιουργίας του κόσμου όπου λέει: «Και
είπε ο<br />Θεός· ας φτιάξουμε τον άνθρωπο
ν’ αποτελεί δική μας (της Αγίας
Τριάδος)<br />εικόνα και να μας μοιάζει».
Στη αρχή της δημιουργίας του ουρανού,
της<br />γης και όλου του σύμπαντος είπε ο
Πατέρας στον Υιό: «Να δημιουργηθεί<br />ο
ουρανός, να συναχθούν τα νερά και να
φανεί η ξηρά· να βγάλει η γη<br />κάθε είδος
χόρτου και ζώου».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Απ’
όλα αυτά θα μπορούσε κάποιος να κατηγορήσει
τους Ιουδαίους ότι<br />δεν ερμηνεύουν
σωστά τις Γραφές. Θα τους ρωτούσε κάποιος:
σε ποιόν<br />μιλούσε ο Θεός και έδινε
προσταγές; Αν απευθυνόταν στα κτίσματα
που<br />γίνονταν, ήταν περιττός ο λόγος·
διότι δεν υπήρχαν ακόμη, επρόκειτο
να<br />γίνουν· και κανείς δεν μιλάει σε
κάτι ανύπαρκτο ούτε δίνει διαταγές
για<br />να γίνει σ’ αυτό που ακόμη δεν
έχει γίνει. Αν ο Θεός έδινε εντολές σ’
αυτά<br />που επρόκειτο να γίνουν, έπρεπε
να λέει: Δημιουργήσου ουρανέ, γίνε
γη,<br />βγες χορτάρι και φτιάξου άνθρωπε.
Τώρα όμως δεν κάνει κάτι τέτοιο,
αλλά<br />προστάζει λέγοντας: «Ας
δημιουργήσουμε τον άνθρωπο κι ας βγει
η χλόη».<br />Απ’ όλ’ αυτά προκύπτει ότι
ο Θεός συνομιλεί γι’ αυτά με κάποιον
κοντινό<br />του. Κατ’ ανάγκη υπήρχε κάποιος
συνεργάτης του με τον οποίο<br />συνομιλούσε
και τα δημιουργούσε όλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιός
άλλος είναι αυτός παρά ο Λόγος του Θεού;
Με ποιόν άλλο από το<br />Λόγο του συνομιλεί
ο Θεός; Ποιός άλλος συνυπήρχε με το Θεό
όταν<br />έφτιαχνε κάθε κτίσμα παρά η Σοφία
του (ο Λόγος), που λέει: «Όταν έκανε<br />τον
ουρανό και τη γη ήμουν παρών κι εγώ»; Με
το όνομα ουρανός και γη<br />περιλαμβάνει
όλα τα δημιουργήματα του ουρανού και
της γης.<br />Συνυπάρχοντας ως Σοφία και
βλέποντας ως Λόγος τον Πατέρα,<br />δημιουργούσε
το σύμπαν, το στερέωνε και το φρόντιζε.
Με το να είναι η<br />δύναμη του Πατέρα,
δίνει την ισχύ της ύπαρξης στα όντα·
και το λέει ο<br />Σωτήρας: «Όλα όσα βλέπω
να κάνει ο Πατέρας, κάνω κι εγώ τα ίδια».</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Και
οι άγιοι μαθητές του διδάσκουν ότι απ’
αυτόν και γι’ αυτόν έγινα όλα·<br />ότι ο
Υιός γεννήθηκε πανάγαθος από πανάγαθο
Πατέρα και αποτελεί<br />αληθινό γιο του·
είναι η δύναμη, η σοφία και ο Λόγος του
Πατέρα. Αυτά<br />όλα ο Υιός δεν τα έχει από
μετοχή ούτε προστέθηκαν απέξω,
όπως<br />συμβαίνει μ’ αυτούς που συμμετέχουν
σ’ Αυτόν και παίρνουν σοφία απ’<br />Αυτόν
και γίνονται δυνατοί και λογικοί. Αλλά,
Αυτός είναι η ίδια η<br />σοφία, ο ίδιος ο
λόγος και η ίδια η δύναμη του Πατέρα·
είναι το ίδιο το<br />φως, η αυτοαλήθεια, η
ίδια η δικαιοσύνη και η αρετή. Γενικά,
είναι ο<br />χαρακτήρας, το απαύγασμα, η
εικόνα του Πατέρα. Και για να
συνοψίσω,<br />αποτελεί τον τέλειο καρπό
του Πατέρα, ο μοναδικός Υιός του,
η<br />απαράλλακτη εικόνα του Πατέρα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ποιός,
λοιπόν, θα μπορούσε να μετρήσει τον
Πατέρα, για να βρει και τις<br />δυνάμεις
του Λόγου του; Διότι, όπως είναι Λόγος
και σοφία του Πατέρα,<br />έτσι συγκαταβατικά
προς τα δημιουργήματα, γίνεται, για να
γνωρίσουμε<br />και οδηγηθούμε προς τον
Πατέρα, αυτοαγιασμός, αυτοζωή,
θύρα,<br />ποιμένας και οδός· γίνεται
βασιλιάς, κυβερνήτης, σωτήρας και
χορηγός<br />ζωής, φως και φροντίδα για
όλους.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Έχοντας
λοιπόν ο Θεός Πατέρας από τον εαυτό του
τέτοιο αγαθό και<br />δημιουργό Υιό, δεν
τον απέκρυψε από τα δημιουργήματα. Αλλά,
κάθε<br />μέρα τον φανερώνει σε όλουε, διότι
μ’ αυτόν δίνει ζωή και ύπαρξη σε όλους.<br />Μ’
αυτόν και μέσω αυτού αποκαλύπτει τον
εαυτό του ο Πατέρας,<br />όπως το λέει και
ο Σωτήρας Χριστός: «Εγώ είμαι με τον
Πατέρα και ο<br />Πατέρας με μένα». Ώστε
υποχρεωτικά ο Υιός Λόγος είναι με τον
Πατέρα<br />που τον γέννησε (αΐδια) και ο
γεννημένος Υιός ζει αιώνια με τον Πατέρα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Ενώ
αυτά έτσι έχουν και τίποτε δεν υπάρχει
έξω απ’ Αυτόν, αλλά και ο<br />ουρανός και
η γη και όλα τα όσα κατοικούν σ’ αυτούς
εξαρτώνται απ’<br />Αυτόν· δυστυχώς,
άνθρωποι παράφρονες αρνήθηκαν τη γνώση
και τη<br />λατρεία του Θεού και λάτρεψαν
τα ανύπαρκτα αντί τον όντως υπάρχοντα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αντί
του αληθινού Θεού θεοποίησαν ψεύτικα
όντα· «λάτρεψαν τα κτίσματα<br />και όχι
το δημιουργό τους»· έφτασαν σε ανόητη
κατάσταση και ασέβεια.<br />Διότι αυτό
μοιάζει με το να θαυμάζει κανείς τα
καλλιτεχνήμτα και όχι τον<br />καλλιτέχνη
τους· να εκπλήσσεται από τα κτίσματα
μιας πόλης, αλλά να<br />περιφρονεί το
δημιουργό τους. Ή, όπως όταν κάποιος
επαινεί ένα μουσικό<br />όργανο αλλ’
απορρίπτει αυτόν που τα έφτιαξε και
συνάρμοσε. Ανόητοι<br />και τυφλωμένοι!
Διότι, πώς θα γνώριζαν ένα κτίσμα ή πλοίο
ή λύρα, αν<br />δεν το έφτιαχνε ο ναυπηγός
ή δεν το οικοδομούσε ο αρχιτέκτονας ή
δεν<br />συνέθετε ο μουσικός;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Όπως,
λοιπόν, αυτός που σκέφτεται αυτά είναι
ανόητος και ξεπερνά κάθε<br />παρανοϊκότητα,
έτσι μου φαίνεται ότι δεν είναι καλά
στο μυαλό όσοι<br />αρνούνται το Θεό Πατέρα
και δεν λατρεύουν τον Υιό και Λόγο του,
τον<br />Σωτήρα όλων Κύριό μας Ιησού Χριστό,
με τον οποίο ο Θεός Πατέρας<br />διαρρυθμίζει,
συγκρατεί καί προνοεί για όλα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Σ’
αυτόν να έχεις πίστη και ευσέβεια,
φιλόχριστε αναγνώστη. Να χαίρεσαι<br />και
να ελπίζεις ότι καρπός της πίστης και
λατρείας του Θεού είναι η<br />αθανασία
και η βασιλεία των ουρανών. Αρκεί η ψυχή
να είναι στολισμένη<br />με την τήρηση των
δικών του εντολών. Και όπως το βραβείο
γι’ αυτούς που<br />ζουν σύμφωνα με τις
εντολές του είναι η αιώνια ζωή, έτσι και
όσους<br />βαδίζουν τον αντίθετο και όχι
τον ενάρετο δρόμο, τους περιμένει
μεγάλη<br />ντροπή και ασυγχώρητος κίνδυνος
καταδίκης την ημέρα της κρίσεως·<br />διότι,
παρόλο που γνώρισαν τον αληθινό τρόπο
ζωής, έπραξαν αντίθετα<br />των όσων γνώρισαν</span></span></span></p><p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></p><p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br />
</p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="color: #333333;"><span face="Tahoma, sans-serif"> </span></span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><br /></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-size: medium;">Β.</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: medium;"><b><span face="Tahoma, sans-serif">ΛΟ</span><span style="font-family: arial;">ΓΟΣ
ΠΕΡΙ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ</span></b></span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="color: red; font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="color: red; font-family: arial; font-size: medium;">Νεοελληνικὴ
απόδοση</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Είναι
αρκετά αυτά τα λίγα από τα πολλά που
αναπτύξαμε, πρίν από τον τωρινό</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">μας
λόγο, για την πλάνη και τη δεισιδαιμονία
των εθνικών στην ειδωλολατρία·</div><div style="text-align: center;">είπαμε
με ποιό τρόπο από την αρχή έγινε η
επινόηση των ειδώλων· από την</div><div style="text-align: center;">κακία
τους οι άνθρωποι έφτιαξαν αυτή τη
θρησκεία.</div><div style="text-align: center;">Με τη χάρη βέβαια του Θεού,
μας δόθηκε η ευκαιρία να πούμε λίγα και
για τη</div><div style="text-align: center;">θεότητα του Λόγου του Πατέρα,
αλλά και τη δύναμη και πρόνοιά του για
όλα.</div><div style="text-align: center;">Ο πανάγαθος Πατέρας με το Λόγο
του φροντίζει το σύμπαν· όλα κινούνται
και</div><div style="text-align: center;">παίρνουν ζωή απ' αυτόν. </div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></div><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><a name="more"><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;">Στη
συνέχεια, λοιπόν, αγαπητέ μου, γνήσιε
φίλε του Χριστού, θα σου διηγηθώ</span></div></a><span style="color: #333333;"><div style="text-align: center;">για
την αληθινή πίστη και την ενανθρώπηση
του Λόγου· επιπλέον, θα σου πω</div><div style="text-align: center;">με
λεπτομέρειες για τη ζωή του Λόγου πάνω
στη γη (θεία επιφάνεια).</div><div style="text-align: center;">Οι Ιουδαίοι
βέβαια την συκοφαντούν, ενώ οι ειδωλολάτρες
την εμπαίζουν·</div><div style="text-align: center;">εμείς όμως την προσκυνάμε.
Συμβαίνει το εξής: φαινομενικά οι
χλευαστές</div><div style="text-align: center;">εξευτελίζουν το Λόγο· εσύ
όμως (και κάθε ευσεβής) αποκτάς περισσότερη
και</div><div style="text-align: center;">μεγαλύτερη ευλάβεια στο πρόσωπό
Του. Διότι, όσο οι άπιστοι Τον χλευάζουν,
τόσο μεγαλύτερη απόδειξη της θεότητάςΤου
παρέχει. Και όσα οι άνθρωποι δεν
αντιλαμβάνονται,επειδή τα θεωρούν
αδιανόητα, Αυτός αποδείχνει ότι αυτά
είναι κατορθωτά. Όσα ακόμη οι άνθρωποιτα
χλευάζουν ως απρεπή, Αυτός αυτά τα
καθιστά ευπρεπή με την καλωσύνητου. Όσα
οι άνθρωποι με τις εξυπνάδες τους τα
κοροϊδεύουν ως ανθρώπινα,Αυτός αυτά με
τη δύναμή του τα παρουσιάζει θεϊκά. Από
τη μια, διαλύει την</div><div style="text-align: center;">φαντασμαγορία των
ειδώλων με την ανθρώπινη ταπείνωση του
εαυτού του</div><div style="text-align: center;">πάνω στο σταυρό· κι από την
άλλη, μεταστρέφει μυστικά αυτούς που
χλεύαζαν</div><div style="text-align: center;">και απιστούσαν· τους κάνει
να προσκυνούν τη θεότητα και τη δύναμή
του.</div></span></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Για
τη διήγηση αυτή (της ενανθρωπήσεως του
Λόγου), πρέπει να θυμάσαι ταπροηγούμενα
(σχετικά με την ειδωλολατρία).Έτσι, θα
μπορέσεις να κατανοήσεις την αιτία της
πρόσληψης του ανθρωπίνουσώματος από
τόν τόσο μεγάλο και σπουδαίο Λόγο του
Θεού Πατέρα· ακόμη, ναμη νομίσεις ότι
ήταν κάτι το φυσιολογικό η ενσάρκωση
του Σωτήρα. Διότι,αυτός που είναι ασώματος
και Υιός Λόγος του Πατέρα, εξαιτίας της
αγάπης και καλωσύνης του Πατέρα του σε
μας, για τη σωτηρία μας, δέχεται να
περιβληθεί ανθρώπινο σώμα και να
φανερωθεί.Πριν όμως διηγηθούμε την
ιστορία της ενανθρωπήσεως, πρέπει πρώτα
να πούμεγια τη δημιουργία του σύμπαντος
και για το Δημιουργό Θεό του. Έτσι, θα
μπορεί κάποιος δικαιολογημένα ν’
αποδώσει στο Λόγο και την αναδημιουργία</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">του
κόσμου, του οποίου είναι και ο αρχικός
δημιουργός. Τίποτε το αντιφατικό</div><div style="text-align: center;">δεν
υπάρχει: μ’ Αυτόν που ο Θεός Πατέρας
έφτιαξε τον κόσμο, μ’ Αυτόν</div><div style="text-align: center;">καταστρώνει
τώρα και το σχέδιο της σωτηρίας του (του
κόσμου).</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Πριν
όμως διηγηθούμε την ιστορία της
ενανθρωπήσεως, πρέπει πρώτα να πούμε</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">για
τη δημιουργία του σύμπαντος και για το
Δημιουργό Θεό του. Έτσι, θα μπορεί</div><div style="text-align: center;">κάποιος
δικαιολογημένα ν’ αποδώσει στο Λόγο
και την αναδημιουργία</div><div style="text-align: center;">του κόσμου, του
οποίου είναι και ο αρχικός δημιουργός.
Τίποτε το αντιφατικό</div><div style="text-align: center;">δεν υπάρχει: μ’
Αυτόν που ο Θεός Πατέρας έφτιαξε τον
κόσμο, μ’ Αυτόν</div><div style="text-align: center;">καταστρώνει τώρα και
το σχέδιο της σωτηρίας του (του κόσμου).</div><div style="text-align: center;">Τη
δημιουργία του κόσμου και του σύμπαντος
πολλοί την σκέφτηκαν με</div><div style="text-align: center;">διαφορετικό
τρόπο· όπως ήθελε ο καθένας, έτσι και
την επινόησε.</div><div style="text-align: center;">Άλλοι, όπως οι Επικούρειοι,
λένε ότι όλα έγιναν από μόνα τους, στην
τύχη.</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Αυτοί
υποστηρίζουν με μυθοπλασίες ότι δεν
υπάρχει καμία πρόνοια στον κόσμο·υποστηρίζουν
τα αντίθετα στα ολοφάνερα.Αν λοιπόν,
σύμφωνα με τη θεωρία τους, όλα έγιναν
χωρίς φροντίδα, από μόνατους, θα έπρεπε
όλα να είναι απλά και όμοια, όχι διαφορετικά
μεταξύ τους. Θαέπρεπε στο σύμπαν όλα ν’
αποτελούν ένα σώμα, ήλιο ή σελήνη· και
οιάνθρωποι να είναι όλοι ένα, ή χέρι ή
μάτι ή πόδι. Στην πραγματικότητα όμως</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">δεν
είναι έτσι. Βλέπουμε το ένα άστρο να
είναι ήλιος· το άλλο, σελήνη· το άλλο,</div><div style="text-align: center;">γη.
Το ίδιο και στο ανθρώπινο σώμα: άλλο
μέρος είναι πόδι, άλλο χέρι, άλλο</div><div style="text-align: center;">κεφάλι.
Αυτή η διάκριση δείχνει ότι τα πράγματα
δεν προήλθαν από μόνα τους</div><div style="text-align: center;">τυχαία,
αλλά προηγείται η αιτία που τα δημιούργησε.
Κι από την τάξη αυτή</div><div style="text-align: center;">εύκολα οδηγούμαστε
στο Θεό, ο οποίος δημιούργησε και
τακτοποίησε τα πάντα.</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Άλλοι
πάλι, μεταξύ τους και ο σπουδαίος Έλληνας
φιλόσοφος Πλάτων, λένε</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">ότι ο Θεός τα
δημιούργησε όλα από προϋπάρχουσα και
αιώνια ύλη. Διότι</div><div style="text-align: center;">(λένε), δεν θα μπορούσε
να κατασκευάσει κάτι ο Θεός, αν δεν
προϋπήρχε η ύλη</div><div style="text-align: center;">(το υλικό κατασκευής).
Όπως ο ξυλουργός πρέπει να έχει ξύλα,
για να</div><div style="text-align: center;">μπορέσει να τα επεξεργαστεί.Δεν
καταλαβαίνουν ότι, λέγοντας κάτι τέτοιο,
αποδίδουν αδυναμία στο Θεό. Διότι, αν
δεν είναι Αυτός αίτιος υπάρξεως της
ύλης και υποχρεωτικά όλα τα κατασκευάζει
από προϋπάρχουσα ύλη, τότε είναι αδύναμος·
διότι δεν μπορεί</div><div style="text-align: center;">χωρίς ύλη να κάμει
κάποιο κτίσμα. Όπως ακριβώς ο ξυλουργός,
αδυνατεί να</div><div style="text-align: center;">κάνει κάποιο χρήσιμο
αντικείμενο χωρίς ξύλα. Να το πούμε
υποθετικά: αν δεν υπήρχε ύλη, τίποτε δεν
θα δημιουργούσε οΘεός. Και πώς θα τον
ονομάζαμε τεχνίτη και δημιουργό, εφόσον
άλλος –εννοώ η ύλη– θα του έδινε το
δικαίωμα κατασκευής; Αν ήταν έτσι τα
πράγματα, ο Θεόςθα ήταν γι’ αυτούς όχι
δημιουργός από την ανυπαρξία στην
ύπαρξη, αλλά μόνον τεχνίτης· διότι θα
επεξεργαζόταν προϋπάρχουσα ύλη, χωρίς
να είναι αυτός ο δημιουργός της. Δεν θα
θεωρούνταν δημιουργός, επειδή δεν
φτιάχνει το υλικό (ύλη) από το οποίο να
προέρχονται τα δημιουργήματα. Οι
αιρετικοί πάλι επινοούν άλλο δημιουργό
των κτισμάτων και όχι τον Πατέρα του
Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αποδείχνονται
πωρωμένοι σε όσα λένε.Διότι ο Κύριος
είπε στους Ιουδαίους: «Δεν γνωρίζετε
ότι από την αρχή, που ο Θεός έπλασε τους
ανθρώπους, τους ξεχώρισε σε άνδρα και
γυναίκα; Και έδωσε την εντολή· λόγω της
φυσικής έλξης προς τη γυναίκα, θ’ αφήσει
ο άνδρας τους</div><div style="text-align: center;">γονείς του και θα συζευχθεί
τη γυναίκα του· έτσι οι δύο θα γίνουν
ένα σώμα».</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Και
αλλού, δείχνοντας τον δημιουργό, λέει:
«Αυτούς που ο Θεός ένωσε με γάμο,</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">να
μην τους χωρίζει ο άνθρωπος». Πώς, μετά
απ' αυτά, θεωρούν ότι η</div><div style="text-align: center;">δημιουργία δεν
έχει καμία σχέση με τον Πατέρα; Αφού ο
ευαγγελιστής Ιωάννης,</div><div style="text-align: center;">που τα διηγείται
όλα με ακρίβεια, μας λέει: «όλα αυτός τα
έκαμε· και τίποτε δεν</div><div style="text-align: center;">υπάρχει που να
μην το έκαμε»· πώς, λοιπόν, είναι δυνατόν
να είναι άλλος ο</div><div style="text-align: center;">δημιουργός και όχι ο
Πατέρας του Χριστού; Αυτούς τους μύθους
λοιπόν λένε αυτοί. Η θεία όμως διδασκαλία
και η πίστη στο Χριστό αποδείχνει ότι
αποτελούν αθεΐα τα φληναφήματα όλων
αυτών. Τα κτίσματα δεν προήλθαν από μόνα
τους, επειδή δεν έγιναν χωρίς πρόνοια·</div><div style="text-align: center;">ούτε
έγιναν από προϋπάρχουσα ύλη, επειδή ο
Θεός δεν είναι ανίκανος να κάνει</div><div style="text-align: center;">κάτι
τέτοιο.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Γνωρίζει
καλά (η θεία διδασκαλία) ότι όλα
δημιουργήθηκαν από το</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">μηδέν· τα έφερε
ο Θεός από την ανυπαρξία στην ύπαρξη με
το Λόγο του. Τό</div><div style="text-align: center;">λέει ο Μωϋσής: «Στην
αρχή, δημιούργησε ο Θεός τον ουρανό και
τη γη». Μας</div><div style="text-align: center;">το διηγείται και το πολύ
ωφέλιμο βιβλίο του Ποιμένα: «Πάνω απ’
όλα πίστεψε</div><div style="text-align: center;">ότι ο Θεός είναι ένας·
είναι Αυτός που όλα τα δημιούργησε και
τα έβαλε σε</div><div style="text-align: center;">τάξη· Αυτός που τα έφερε
στην ύπαρξη από το μηδέν». Αυτό το
επισημαίνει και</div><div style="text-align: center;">ο Παύλος λέγοντας:
«Με την πίστη κατανοούμε ότι οι αιώνες
δημιουργήθηκαν</div><div style="text-align: center;">με το λόγο του Θεού,
ώστε όσα βλέπουμε να μην έχουν γίνει
απ’ αυτά που</div><div style="text-align: center;">φαίνονται».</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Ο
Θεός λοιπόν είναι αγαθός ή καλύτερα η
πηγή της αγαθωσύνης· στον αγαθό</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">μάλιστα
δεν δημιουργείται φθόνος για τίποτε.
Γι’ αυτό το λόγο, χωρίς να φθονεί</div><div style="text-align: center;">την
ύπαρξη κανενός, δημιούργησε τα πάντα
από το μηδέν (ανυπαρξία) με το</div><div style="text-align: center;">δικό του
Λόγο, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό.
Περισσότερο απ’ όλα τα δημιουργήματα
ο Θεός ελέησε το ανθρώπινο γένος· επειδή
είδε ότι δεν μπορεί να μένει για πάντα
σύμφωνα με τις ικανότητες που πλάστηκε,
χάρισε στους ανθρώπους περισσότερα
χαρίσματα. Τους έπλασε όχι με απλό τρόπο,
όπως τα άλογα ζώα, αλλά ν’ αποτελούν
δική Του εικόνα·</div><div style="text-align: center;">τους μετέδωσε τη
δύναμη του δικού του Λόγου. Έτσι, να
έχουν πάνω τους σαν σκιές εκτυπώματα
του Λόγου και να γίνουν λογικοί· να
μπορούν να φτάσουν στην ευτυχία, ζώντας
την αληθινό και όντως παραδεισένια ζωή
των Αγίων. Επειδή πάλι ο Θεός γνώριζε
ότι η θέληση των ανθρώπων έχει τη
δυνατότητα να κλίνει και προς τα δύο,
πρόλαβε και εξασφάλισε με νόμο και τόπο
τη χάρη που τους έδωσε. Τους έβαλε δηλαδή
στον παράδεισο και τους έδωσε νόμο να
τηρούν. Ώστε, αν φυλάξουν τη χάρη και
παραμείνουν καλοί, θ’ απολαμβάνουν
στον παράδεισο αμέριμνη ζωή χωρίς λύπες
και πόνους· και επιπλέον θα έχουν και
την υπόσχεση ότι θα γευτούν την ουράνια
αφθαρσία. Εάν όμως παραβούν το νόμο και
γίνουν κακοί με την απομάκρυνση από το
Θεό, να γνωρίζουν ότι</div><div style="text-align: center;">θα υποστούν τη
φυσική φθορά του θανάτου· δεν θα ζουν
πλέον στον</div><div style="text-align: center;">παράδεισο· θα πεθαίνουν
έξω απ’ αυτόν και θα παραμένουν στο
θάνατο και</div><div style="text-align: center;">τη φθορά. Αυτό το επισήμανε
εκ των προτέρων και η Αγία Γραφή (στους
πρωτοπλάστους), αναφέροντας τα λόγια
του Θεού: «Έχετε άδεια να τρώτε από τους
καρπούς κάθε δέντρου στον παράδεισο·
δεν θα φάτε μόνον από το δέντρο της
γνώσεως</div><div style="text-align: center;">του καλού και του κακού· την
ημέρα που θα φάτε απ’ αυτό, θα πεθάνετε».
Η</div><div style="text-align: center;">φράση "θα πεθάνετε" δεν δηλώνει
μόνο το θάνατο αλλά και την αιώνια</div><div style="text-align: center;">παραμονή
στη φθορά του θανάτου.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Ίσως
ν’ απορείς γιατί τέλος πάντων ενώ έχω
την πρόθεση να μιλήσω για την</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">ενανθρώπηση
του Λόγου, εγώ τώρα διηγούμαι για την
πλάση των ανθρώπων.</div><div style="text-align: center;">Αλλά κι αυτό δεν
είναι ανεξάρτητο από το σκοπό της
πραγματείας μου.</div><div style="text-align: center;">Διότι είναι ανάγκη,
εφόσον μιλούμε για την εμφάνιση του
Σωτήρα στη γη, να</div><div style="text-align: center;">πούμε και για δημιουργία
των ανθρώπων· έτσι ώστε να γνωρίζεις
ότι η δική μας</div><div style="text-align: center;">αιτία έγινε η αφορμή
για να κατέβει στη γη· η δική μας παράβαση
προκάλεσε</div><div style="text-align: center;">τη φιλευσπλαχνία του Λόγου
για μας, ώστε να έλθει κοντά μας ο Κύριος
και</div><div style="text-align: center;">να παρουσιαστεί στους ανθρώπους.
Για δική μας υπόθεση Εκείνος σαρκώθηκε·
και για τη δική μας σωτηρία, από υπερβολική
αγάπη για μας, καταδέχτηκε να ντυθεί
και εμφανιστεί με ανθρώπινο σώμα. Έτσι,
λοιπόν, έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο και
θέλησε να μείνει στην</div><div style="text-align: center;">κατάσταση της
αφθαρσίας. Οι άνθρωποι όμως αδιαφόρησαν
και απομακρύνθηκαν από το Θεό. Σκέφτηκαν
και επινόησαν για τον εαυτό τους την
κακία. Και όπως είπαμε προηγουμένως,
καταδικάστηκαν στην ποινή του θανάτου,
με την οποία τους είχε προειδοποιήσει
ο Θεός· στο εξής δεν ζούσαν στην κατάσταση
για την οποία είχαν πλαστεί. Οι λογισμοί
τους έφερναν τη φθορά και ο θάνατος
κυρίευε.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Μάλιστα,
η παράβαση της εντολής τους επανέφερε
στη φυσική τους κατάσταση ώστε, όπως
ήταν πριν υπάρξουν, έτσι και τώρα με την
πάροδο του χρόνου να υφίστανται τη φθορά
που οδηγεί στηνανυπαρξία (και πάλι).
Διότι, αν η φύση τους ήταν τέτοια ώστε
να μην υπάρχουν κάποτε, και τους κάλεσε
στην ύπαρξη η ενέργεια και αγάπη του
Λόγου, ήταν επόμενο ότι, όταν οι άνθρωποι
αρνήθηκαν το Θεό, να καταντήσουν στην
κατάσταση των μη όντων (ανυπαρξία)·
διότι τα κακά είναι μη όντα (ανύπαρκτα),
ενώ όντα (υπαρκτά)</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">είναι τα καλά, εφόσον
προέρχονται από τον όντα (υπάρχοντα)
Θεό. Έτσι,</div><div style="text-align: center;">έχασαν τη δυνατότητα να
υπάρχουν αιώνια.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Αυτό
σημαίνει ότι, όταν διαλύονται, μένουν
στο θάνατο και τη φθορά. Από τη φύση του
λοιπόν ο άνθρωπος είναι θνητός, επειδή
προήλθε από την ανυπαρξία. Θα μπορούσε
βέβαια, λόγω της ομοιότητάς του με τον
όντα Θεό, αν έμενε πιστός στη σχέση μαζί
του, να καταργούσε αυτή τη φθορά της
φύσεώς του και να γινόταν άφθαρτος. Το
λέει και η Σοφία (Σολομώντα): «Η τήρηση
των εντολών φέρνει την αφθαρσία». Όντας
λοιπόν άφθαρτοςο άνθρωπος, θα ζούσε
όπως ο Θεός· κι αυτό το λέει η Αγία Γραφή:
«Εγώ είπα ότι μπορείτε να γίνετε όλοι
θεοί και παιδιά του ύψιστου Θεού· αλλά
σεις πεθαίνετε ως φθαρτοί</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">άνθρωποι
και πέφτετε όπως πέφτουν από την εξουσία
οι άρχοντες».</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Ο
Θεός δεν μας έπλασε μόνο από το μηδέν
αλλά μας δώρησε με τη χάρη του</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Λόγου
του και τη δυνατότητα να ζούμε σύμφωνα
με το θέλημά του. Οι άνθρωποι όμως
αρνήθηκαν τα αιώνια· με συμβουλή του
διαβόλου επέστρεψαν στη φθορά της φύσεως
και έγιναν οι ίδιοι αίτιοι της καταστροφής
τους εισάγοντας στη ζωή τους το θάνατο.
Ενώ είχαν, όπως είπα παραπάνω, φθαρτή
φύση, μπορούσαν, αν έμεναν σταθεροί στην
καλωσύνη, να ξεπεράσουν τη θνητότητα
της φύσης μετέχοντας στη χάρη του
Λόγου.</div><div style="text-align: center;">Επειδή συνυπήρχε μέσα τους ο
Λόγος, δεν θα τους επηρέαζε η φυσική
φθορά καθώς το λέει και η Σοφία (Σολομώντα):
«Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο για να μένει
άφθαρτος και ν’ αποτελεί εικόνα της
δικής Του αΐδιας φύσεως. Από φθόνο όμως
του διαβόλου εισήλθε στον κόσμο ο
θάνατος». Μετά το γεγονός αυτό, οι
άνθρωποι πέθαιναν και η φθορά βασίλευε
στη ζωή τους και ξεπερνούσε τη φυσική
κατάσταση του ανθρώπινου γένους. Διότι
η</div><div style="text-align: center;">φθορά είχε λάβει την απειλή του Θεού
εναντίον των ανθρώπων σε περίπτωση</div><div style="text-align: center;">παράβασης
της εντολής. Επιπλέον, και στη διάπραξη
των αμαρτημάτων τους οι άνθρωποι δεν
είχαν κάποιο όριο· επεκτείνονταν σιγά
σιγά και έφτασαν τέλος στην ασυδοσία.</div><div style="text-align: center;">Στην
αρχή, ανακάλυψαν την κακία και προκάλεσαν
σε βάρος του εαυτού τους</div><div style="text-align: center;">το θάνατο και
τη φθορά. Στη συνέχεια, παρεκτράπησαν
σε αδικίες και</div><div style="text-align: center;">ξεπέρασαν κάθε είδος
παρανομίας.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Δεν
σταμάτησαν σ’ ένα κακό, αλλά συνεχώς
επινοούσαν νεότερα κακά· έτσι, έφτασαν
στο σημείο να γίνουν αχόρταγοι στις
αμαρτίες. Παντού γινόταν μοιχείες και
κλοπές· όλη η γη ήταν γεμάτη από φόνους
και αρπαγές. Κανένας νόμος δεν μπορούσε
ν’ αντιμετωπίσει τη φθορά και αδικία.
Όλα τα κακά, καθένα χωριστά και όλα μαζί,
τα έκαναν όλοι.</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Πολεμούσαν πόλεις
εναντίον πόλεων· επαναστατούσαν έθνη
εναντίον άλλων εθνών. Όλη η οικουμένη
είχε διαιρεθεί από επαναστάσεις και
μάχες· καθένας συναγωνίζονταν τον άλλον
σε παρανομίες. Δεν τους ήταν άγνωστες
ούτε οι παρά φύσιν καταστάσεις, όπως το
είπε</div><div style="text-align: center;">και ο μάρτυρας του Χριστού
Απόστολος (Παύλος): «Οι γυναίκες άλλαξαν
τη φυσική χρήση του σώματός τους σε παρά
φύσιν· το ίδιο και οι άνδρες: άφησαν τη
φυσική σχέση με τις γυναίκες και στράφηκαν
με πάθος να επιθυμούν τους ομοφύλους
τους· άνδρες με άνδρες διαπράττουν
διαστροφικές ασχήμιες. Πληρώνονται
όμως στον ίδιο τους τον εαυτό το αντίτιμο
της διαστροφικής ζωής τους».</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Επειδή
λοιπόν κυριάρχησε ο θάνατος και η φθορά
παρέμενε στη ζωή των ανθρώπων, το
ανθρώπινο γένος χανόταν· ο λογικός και
κατ’ εικόνα Θεού πλασμένος άνθρωπος
καταστραφόταν. Έτσι, το έργο του Θεού
που γινόταν οδηγούνταν στην απώλεια.
Διότι και ο θάνατος, όπως προείπα, είχε
ισχύ νόμου σε βάρος μας. Και δεν μπορούσε
κανείς να ξεφύγει το νόμο που τον είχε
θεσπίσει ο Θεός εξαιτίας της παραβάσεως
(των πρωτοπλάστων). Θα ήταν μάλιστα
ανακόλουθο και ανάξιο στο Θεό να συμβεί
κάτι τέτοιο.</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Θα ήταν πρώτα ανακόλουθο·
διότι, ενώ το είπε ο Θεός, στη συνέχεια
αποδείχνεται ψεύτης· δηλαδή, ενώ
νομοθέτησε ότι θα πεθάνει ο άνθρωπος
αν παραβεί την εντολή του, στη συνέχεια,
μετά την παράβαση, να μην πεθαίνει·
έτσι, καταπατείται ο λόγος του Θεού.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Δεν
θα ήταν αληθινός Θεός, αν έλεγεότι θα
πεθαίνουμε, και δεν πεθαίναμε. Έπειτα,
θα ήταν και ανάξιο του Θεού· διότι, τα
λογικά όντα που μία φορά τα δημιούργησε
ο Λόγος και μετείχαν σ’ Αυτόν, να χάνονται
και να επιστρέφουν πάλι μέσω της φθοράς
στην ανυπαρξία. Δεν θα ήταν άξιο στην
αγαθότητα του Θεού, να πεθαίνουν τα
πλάσματά του,</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">εξαιτίας της δόλιας
απάτης του διαβόλου σε βάρος των ανθρώπων.
Εξάλλου, θά ήταν ό,τι πιο ανάξιο να
καταστρέφεται η δημιουργική τέχνη του
Θεού στους ανθρώπους ή εξαιτίας της
αμέλειάς τους ή εξαιτίας της απάτης των
δαιμόνων. Αφού λοιπόν φθείρονταν τα
λογικά πλάσματα καί χάνονταν τέτοια
δημιουργήματα, τί έπρεπε να κάνει ο
πανάγαθος Θεός; Να επιτρέψει να τους
νικά η φθορά και ο θάνατος να τους
κυριεύει; Αλλά τότε, ποιά ήταν η ανάγκη
να δημιουργηθούν από την αρχή; Έπρεπε
καθόλου να μη δημιουργηθούν παρά</div><div style="text-align: center;">να
δημιουργηθούν κι έπειτα να παραμεληθούν
και χαθούν.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Διότι
είναι μεγαλύτερη η αδυναμία του Θεού
και η έλλειψη αγαθωσύνης, αν</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">δημιουργεί
πρώτα ένα έργο και το αφήνει μετά από
αμέλεια να καταστραφεί,</div><div style="text-align: center;">παρά αν εξαρχής
δεν τον δημιουργούσε. Αν δεν το
δημιουργούσε, δεν θα του</div><div style="text-align: center;">καταλόγιζε
κανείς αδυναμία· αφού όμως το δημιούργησε
και το έφερε στην ύπαρξη, είναι υπερβολικά
παράλογο να καταστρέφεται, και μάλιστα
μπροστά στα μάτια του. Έπρεπε λοιπόν να
μην αφήσει τους ανθρώπους να βαδίζουν
στην απώλεια, επειδή κάτι τέτοιο είναι
απρεπές και ανάξιο στην αγαθωσύνη του
Θεού.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Αλλά,
όπως έπρεπε αυτό να γίνει, έτσι κι από
την άλλη πλευρά στέκεται</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">αντίθετη η
δικαιοσύνη του Θεού, για ν’ αποδειχθεί
αξιόπιστη η νομοθεσία του</div><div style="text-align: center;">σχετικά με
την ποινή του θανάτου· θα ήταν σκάνδαλο,
εξαιτίας της δικής μας</div><div style="text-align: center;">ωφέλειας και
αφθαρσίας να φανεί ψεύτης ο Πατέρας, ο
Θεός της αλήθειας.</div><div style="text-align: center;">Τί λοιπόν έπρεπε
να γίνει σχετικά μ’ αυτό; Τί να κάνει ο
Θεός; Να ζητήσει από</div><div style="text-align: center;">τους ανθρώπους
μετάνοια για το σφάλμα τους; Γιατί κάτι
τέτοιο θα έλεγε κανείς</div><div style="text-align: center;">ότι είναι
αντάξιο του Θεού· διότι, όπως η παράβαση
οδήγησε τους ανθρώπους</div><div style="text-align: center;">στη φθορά, έτσι
και η μετάνοια θα τους οδηγούσε πάλι
στην αφθαρσία.</div><div style="text-align: center;">Η μετάνοια όμως δεν θα
δικαιολογούσε την αξιοπιστία του Θεού.
Θα φαινόταν</div><div style="text-align: center;">και πάλι ψεύτης, επειδή
δεν θα καταδικάζονταν σε θάνατο οι
άνθρωποι.</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Άλλωστε
η μετάνοια δεν επαναφέρει τη φύση στην
πρότερη κατάστασή της,</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">αλλά μόνον
σταματά τις αμαρτίες. Εάν λοιπόν ήταν
μόνον αμάρτημα και όχι και επιπλέον
φθορά της φύσεως,αρκούσε η μετάνοια.
Εφόσον όμως, μετά την πρώτη παράβαση,
αμέσως οι άνθρωποι υποδουλώθηκαν στη
φθορά της φύσεως και τους αφαιρέθηκε
το</div><div style="text-align: center;">χάρισμα του κατ’ εικόνα, τότε τί
άλλο έπρεπε να γίνει; Ή, ποιός άλλος θα
μπορούσε να τους επαναφέρει σ’ αυτό τό
χάρισμα παρά ο Θεός Λόγος που έπλασε
εξαρχής τα πάντα από το μηδέν; Αυτός
ήταν ο μόνος ικανός και το φθαρτό να το
οδηγήσει πάλι στην αφθαρσία και ν’
αποκαταστήσει την αξιοπιστία του Πατέρα.
Διότι είναι ο Λόγος του</div><div style="text-align: center;">Πατέρα και
όλους τους ξεπερνά· επομένως, μόνον
Αυτός μπορεί να τα ξαναδημιουργήσει
όλα, να θυσιαστεί καί να μεσιτεύσει στον
Πατέρα γιά όλους.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Γι’
αυτό το λόγο, λοιπόν, ο ασώματος, άφθαρτος
και άϋλος Λόγος του Θεού έρχεται στη γη
μας, χωρίς βέβαια και πριν να είναι
μακριά από μας. Διότι δεν είναι απών από
κανένα σημείο του κόσμου. Συνυπάρχοντας
ο Λόγος με τον Πατέρα Του, γεμίζει εξ
ολοκλήρου όλα τα σύμπαντα· και ταυτόχρονα,
έρχεται να εμφανιστεί και σε μας από
συγκατάβαση, εξαιτίας της αγάπης του
για τους ανθρώπους. Είδε ο Λόγος ότι
καταστρεφόταν το λογικό γένος των
ανθρώπων και κυριαρχεί πάνω τους με τη
φθορά ο θάνατος. Είδε ότι η απειλή για
την παράβαση ενίσχυε τη φθοράς πάνω
μας. Είδε ότι ήταν αδύνατο να καταργηθεί
(η φθορά και ο θάνατος), προτού ξεπληρωθεί
η ποινή του νόμου. Είδε ακόμη και
το</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">ασυμβίβαστο προς τη δημιουργικότητα,ότι,
δηλαδή, ενώ Αυτός δημιουργούσε, τα
πλάσματα καταστρέφονταν.Είδε όμως και
την υπερβολική κακία των ανθρώπων, ότι
σιγά σιγά την αύξησαν σε βάρος τους σε
αβάσταχτο βαθμό.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Είδε
τέλος ότι όλοι οι άνθρωποι ευθύνονται
για το γεγονός του θανάτου. (Βλέποντας
όλα αυτά), σπλαγχνίστηκε το ανθρώπινο
γένος και λυπήθηκε για την αδυναμία
μας· καταδέχθηκε τη δική μας φθορά χωρίς
να υποφέρει την κυριαρχία του θανάτου·
προσλαμβάνει ανθρώπινο σώμα για τον
εαυτό Του και μάλιστα όχι διαφορετικό
από το δικό μας, για να μην πάει χαμένο
το δημιουργικό έργο του Πατέρα που
έπλασε τους ανθρώπους.</span></span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Δεν
θέλησε να προσλάβει απλά ανθρώπινο
σώμα, ούτε μόνο να εμφανιστεί. Θα μπορούσε,
αν ήθελε απλή εμφάνιση, να κάνει τη θεία
εμφάνισή του με πολύ καλύτερο σώμα.
Προσλαμβάνει όμως το δικό μας σώμα, και
αυτό όχι με φυσικό τρόπο, αλλά από το
σώμα της αμόλυντης και ακηλίδωτης
παρθένου κόρης, που δεν γνώρισε σύζυγο·
διότι ήταν καθαρή και απείραχτη από τη
σχέση με άνδρα. Επειδή αυτός είναι
παντοδύναμος δημιουργός των πάντων,
μέσαστο σώμα της παρθένου φτιάχνει ως
ναό το δικό του σώμα· κάνει δικό του
όργανο το σώμα της παρθένου, το οποίο
το γνωρίζει καλά και κατοικεί σ’ αυτό.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Κι
έτσι, αφού πήρε σώμα όμοιο με τα δικά
μας και επειδή όλοι ευθύνονται</div><div style="text-align: center;">για τη
φθορά του θανάτου, παρέδωσε το σώμα του
να θανατωθεί για χάρη</div><div style="text-align: center;">όλων. Το πρόσφερε
στον Πατέρα του· και αυτό το έκανε από
αγάπη για τους</div><div style="text-align: center;">ανθρώπους ώστε, σαν να
πέθαναν όλοι μαζί του, να καταργηθεί η
ποινή της</div><div style="text-align: center;">φθοράς τους. Επειδή
ικανοποιήθηκε η εξουσία του θανάτου
στο σώμα του</div><div style="text-align: center;">Κυρίου, δεν έχει πλέον
εξουσία ο θάνατος στους όμοιους ανθρώπους·
(πέτυχε</div><div style="text-align: center;">με τη θυσία του) τους ανθρώπους
που έπεσαν στη φθορά να τους επαναφέρει</div><div style="text-align: center;">στην
αφθαρσία και να τους δώσει ζωή νικώντας
το θάνατο. Οικειοποιήθηκε</div><div style="text-align: center;">το ανθρώπινο
σώμα και με τη χάρη της αναστάσεως
κατάφερε να εξαφανίσει</div><div style="text-align: center;">από τους
ανθρώπους το θάνατο, όπως η φωτιά
κατατρώει την καλαμιά.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Γνώριζε
λοιπόν ο Λόγος ότι με κανένα άλλο τρόπο
δεν θα καταλύονταν η</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">φθορά των ανθρώπων
παρά μόνον αν ο ίδιος πέθαινε· αλλά, δεν
ήταν δυνατό</div><div style="text-align: center;">να πεθάνει ο Λόγος, ο Υιός
του Πατέρα, διότι ήταν αθάνατος. Εξαιτίας
αυτού,</div><div style="text-align: center;">προσλαμβάνει για τον εαυτό του
θνητό σώμα ώστε, αφού αυτό γίνει μέτοχο
του</div><div style="text-align: center;">Λόγου που εξουσιάζει τα πάντα, να
γίνει ικανό να πεθάνει για χάρη όλων·
και</div><div style="text-align: center;">χάρη στο Λόγο που το κατοικεί, να
παραμείνει άφθαρτο. Έτσι, η φθορά
που</div><div style="text-align: center;">βασανίζει όλους, θα σταματήσει
εξαιτίας της αναστάσεως (του σώματος).
Γι’</div><div style="text-align: center;">αυτό, ο Λόγος το σώμα που σαρκώθηκε,
το πρόσφερε σε θάνατο σαν ιερό</div><div style="text-align: center;">σφάγιο,
ελεύθερο από κάθε κηλίδα. Κι έτσι, με τη
δική του κατάλληλη</div><div style="text-align: center;">προσφορά, εξάλειψε
το θάνατο απ’ όλους τους ομοίους του
(ανθρώπους).</div><div style="text-align: center;">Επειδή ο Λόγος του Θεού
είναι πάνω απ’ όλους, δικαιολογημένα
πρόσφερε</div><div style="text-align: center;">το δικό του σώμα ως ναό και
όργανο, αντίλυτρο για τη σωτηρία
όλων·</div><div style="text-align: center;">ξεπλήρωσε το χρέος προς το
θάνατο.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Και
επειδή ο άφθαρτος Υιός του Θεού συνυπάρχει
με όλους τους ανθρώπους χάρη στο όμοιο
σώμα, τους προίκισε με την αφθαρσία
υποσχόμενος την ανάσταση όλων. Ακόμη
και η ίδια η φθορά του θανάτου δεν απειλεί
πλέον τους ανθρώπους, επειδή ενοίκησε
μέσα τους ο Λόγος με ένα και ίδιο σώμα.
Όπως ακριβώς ένας μεγάλος βασιλιάς
εισέρχεται σε μια μεγάλη πόλη και βρίσκει
κατάλυμμα σ’ ένα από τα σπίτια της·
τότε, όλη αυτή η πόλη αξιώνεται μεγάλης
τιμής. Κανένας εχθρός πλέον ή ληστής
δεν κάνει επιδρομή εναντίον</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">της να
την καταστρέψει· απολαμβάνει κάθε
φροντίδα, διότι σε μια κατοικία</div><div style="text-align: center;">της
έμεινε ο βασιλιάς. Έτσι παρόμοια συνέβη
με το βασιλέα όλου του</div><div style="text-align: center;">κόσμου (το Θεό).
Διότι, όταν ο Υιός ήλθε στο δικό μας
κόσμο και ενοίκησε σ’ ένα σώμα όμοιο
με τα δικά μας, στο εξής έπαψε κάθε
επιβουλή των εχθρών εναντίον των</div><div style="text-align: center;">ανθρώπων
και εξαφανίστηκε η φθορά του θανάτου,
που είχε ισχύ εναντίον τους</div><div style="text-align: center;">από τον
παλιό καιρό.</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Διότι,
θα πήγαινε σίγουρα χαμένο το ανθρώπινο
γένος, αν δεν ερχόταν ο Κύριος και Σωτήρας
Ιησούς, ο Υιός του Θεού, με σκοπό να
πεθάνει. Αυτό το μεγάλο έργο άρμοζε
πράγματι και στην αγαθωσύνη του Θεού.
Διότι, αν, για παράδειγμα, ένας βασιλιάς
κατασκευάσει μια οικία ή πόλη, αυτήν
δεν την εγκαταλείπει όταν, εξαιτίας της
αμέλειας των κατοίκων της, την πολιορκούν
ληστές· τη διεκδικεί και τη σώζει σαν
δικό του έργο, χωρίς να κοιτάζει την
αδιαφορία των κατοίκων αλλά μόνο το
δικό του καθήκον.</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Πολύ περισσότερο, ο
Θεός Λόγος του πανάγαθου Πατέρα δεν
εγκατέλειψε το</div><div style="text-align: center;">δημιούργημά του, το
γένος των ανθρώπων, όταν αυτό βάδιζε
προς τη φθορά.</div><div style="text-align: center;">Αλλά, με την προσφορά
του δικού του σώματος, εξαφάνισε τον
επερχόμενο</div><div style="text-align: center;">θάνατο· διόρθωσε με τη
διδασκαλία του την αμέλεια των ανθρώπων
και κατάφερε με τη δύναμή του να επιτελέσει
όλα τα ανθρώπινα. Αυτά μπορεί κανείς να
τα διαπιστώσει και από τη μελέτη των
γραπτών κειμένων των θεολόγων μαθητών
του Σωτήρα Χριστού, όπου λένε:</div></span><p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">«Γιατί
η αγάπη του Χριστού μας συγκλονίζει,
επειδή διαπιστώσαμε ότι, εάν</div><div style="text-align: center;">ένας
πέθανε για όλους, άρα όλοι πέθαναν·
πέθανε για χάρη όλων μας, ώστε</div><div style="text-align: center;">να μη
ζούμε πλέον για τον εαυτό μας, αλλά για
κείνον που πέθανε και αναστήθηκε για
χάρη μας», εννοώ τον Κύριό μας Ιησού
Χριστό. Και αλλού λένε: «Βλέπουμε τον
Ιησού, που ήταν ελαττωμένος λίγο πιο
κάτω από τους αγγέλους, για να γευθεί
θάνατο για κάθε άνθρωπο με τη χάρη του
Θεού, εξαιτίας αυτού του παθήματος του
θανάτου να είναι στεφανωμένος με δόξα
και τιμή». Έπειτα, δηλώνει και την αιτία
για την οποία όχι άλλος αλλά αυτός ο
Θεός Λόγος έπρεπε να γίνει άνθρωπος:
«Γιατί έπρεπε αυτός, για τον οποίο τα
πάντα και μέσω του οποίου τα πάντα
υπάρχουν, να τελειοποιήσει με τα πάθη
τον</div><div style="text-align: center;">αρχηγό της σωτηρίας τους, ώστε να
οδηγήσει πολλά παιδιά του στη δόξα».
Λέγοντας αυτό ο απόστολος δηλώνει ότι
δεν μπορούσε άλλος ν’ αποσπάσει τους
ανθρώπους από τη φθορά, παρά μόνον ο
Θεός Λόγος ο οποίος και από την αρχή
τους δημιούργησε.</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Και
το ότι έλαβε για τον εαυτό του σώμα ο
Λόγος, για να το θυσιάσει για τα σώματα
των ομοίων του, και αυτό το διδάσκουν
λέγοντας: «Επειδή τα παιδιά έχουν σάρκα
και αίμα, και αυτός παραπλήσια μετείχε
από τα ίδια, ώστε με το θάνατό του να
καταργήσει αυτόν που είχε την εξουσία
να επιφέρει το θάνατο, δηλαδή το διάβολο·
και ν’ απαλλάξει αυτούς που, από το φόβο
του θανάτου, ήταν υποδουλωμένοι σ’ όλη
τη διάρκεια της ζωής τους».</span></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: arial; font-size: medium;"><div style="text-align: center;">Διότι, με
τη θυσία του σώματός του κατάργησε τον
εναντίον μας νόμο· αφού μας έδωσε την
ελπίδα της αναστάσεως, εγκαινίασε για
μας αρχή νέας ζωής.</div><div style="text-align: center;">Επειδή εξαιτίας
ανθρώπων ο θάνατος επικράτησε στους
ανθρώπους, γι’ αυτό πάλι με την ενανθρώπηση
του Θεού Λόγου καταργήθηκε ο θάνατος
και ήλθε η ανάσταση της ζωής, όπως το
λέει ο θεοφόρος απόστολος: «Γιατί, όπως
με τον άνθρωπο ήλθε ο θάνατος, και πάλι
με άνθρωπο ήρθε η ανάσταση των νεκρών·
όπως ακριβώς έχοντας σχέση με τον Αδάμ
όλοι πεθαίνουν, έτσι και με το Χριστό
όλοι θα λάβουν τη ζωή», και τα εξής.</div></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></div>
<p></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">Τώρα
πλέον δεν πεθαίνουμε ως κατάδικοι, αλλά,
με την ελπίδα ότι θ’ αναστηθούμε,
περιμένουμε την κοινή ανάσταση όλων·
αυτήν ο Θεός την έκανε και μας τη χάρισε
και «θα τη φανερώσει στον καιρό που
όρισε». Αυτή είναι λοιπόν η πρώτη αιτία
της ενανθρωπήσεως. Όμως, και από τα
επόμενα μπορεί κάποιος να εννοήσει ότι
δικαιολογημένα έγινε η ευλογημένη
φανέρωσή του σε μας.</span></span></p><p style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm; text-align: center;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-family: arial; font-size: medium;">
</span></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;"><br />
</span></p><p style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: #444444; font-family: arial; font-size: medium;"><span style="background-color: white;">( συνεχίζεται ).</span></span></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></span></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></span></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-family: arial; font-size: medium;"><br /></span></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;"><br />
</p><center>
<table bgcolor="#ff0000" border="1" cellpadding="2" cellspacing="3" style="width: 100%px;">
<colgroup><col width="120*"></col>
<col width="136*"></col>
</colgroup><tbody><tr>
<td bgcolor="#ffffff" colspan="2" valign="TOP" width="100%">
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.16cm; padding: 0cm;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Εισαγωγή
- Περίληψη</b></span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο λόγος
αυτός, όπως και ο «Κατά Ειδώλων»,
γράφτηκε περί τα έτη 317-319 μ.Χ. Σ’ αυτόν
εξετάζεται το μεγάλο γεγονός της
σαρκώσεως του άσαρκου Λόγου του Θεού,
δηλαδή του Υιού του Θεού, του δευτέρου
προσώπου της Αγίας Τριάδος.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο
πρώτο μέρος του λόγου αναλύεται ο
διπλός σκοπός της ενανθρωπήσεως του
Λόγου: α) η επιστροφή της ανθρωπότητας
στην κατάσταση της αθανασίας που
απωλέσθηκε λόγω του προπατορικού
αμαρτήματος· και β) η απόδοση στους
ανθρώπους της ικανότητας να γνωρίσουν
τον αληθινό Θεό.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο
δεύτερο μέρος του λόγου περιγράφει
τα μέσα με τα οποία επιτυγχάνεται ο
διπλός σκοπός της ενανθρωπήσεως:
είναι τα θαυμαστά έργα του Χριστού,
ο θάνατος και η ανάστασή του.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Στο
τρίτο μέρος του λόγου ανασκευάζονται
οι αντιρρήσεις των Ιουδαίων και των
Ελλήνων (ειδωλολατρών) για την
ενανθρώπηση του Λόγου. Οι αντιρρήσεις
των Ιουδαίων ανασκευάζονται από την
προφητική τους παράδοση. Οι αντιρρήσεις
των ειδωλολατρών ανασκευάζονται με
λογικά επιχειρήματα. Ο Μέγας Αθανάσιος
τονίζει ότι το ανθρώπινο γένος δεν
είναι απρεπές για να υπηρετήσει την
αποκάλυψη του Θεού. Ποιό καλύτερο
σκεύος από τον άνθρωπο υπήρχε για την
αποκάλυψη του Λόγου;</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Τέλος,
στον επίλογο ο συγγραφέας τονίζει
ότι για την ολοκλήρωση της διδασκαλίας
για την ενανθρώπηση του Σωτήρα
χρειάζονται δυό πράγματα: μελέτη της
Αγίας Γραφής και βίος αγνός.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Η
ενανθρώπηση του Λόγου παίζει τον
σπουδαιότερο ρόλο για την δημιουργία,
την κτίση και τον άνθρωπο. Οδηγεί στη
θέωση, όπως με έμφαση θεολογεί ο Μέγας
Αθανάσιος: «ο Λόγος ενανθρώπησε, για
να θεοποιηθούμε εμείς». Αφορά το νόημα
και τον στόχο της υπάρξεως και της
ζωής μας.</span></span></p><p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><br /></span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="font-size: medium;"> </span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>ΛΟΓΟΣ
ΠΕΡΙ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ</b></span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Νεοελληνική
απόδοση</b></span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">1.
Αυτάρκως εν τοις προ τούτων εκ πολλών
ολίγα διαλαβόντες, περί<br />της των
εθνών περί τα είδωλα πλάνης και της
τούτων δεισιδαιμονίας,<br />Πως εξ αρχής
τούτων γέγονεν η εύρεσις, ότι εκ κακίας
οι άνθρωποι<br />εαυτοίς την προς τα
είδωλα θρησκείαν επενόησαν·<br />αλλά
γαρ χάριτι Θεού σημάναντες ολίγα και
περί της θειότητος του<br />Λόγου του
Πατρός και της εις πάντα προνοίας και
δυνάμεως αυτού·<br />και ότι ο αγαθός
Πατήρ τούτω τα πάντα διακοσμεί και
τα πάντα<br />υπ αυτού κινείται και εν
αυτώ ζωοποιείται·<br />φέρε κατά
ακολουθίαν, μακάριε και αληθώς
φιλόχριστε, τη περί της<br />ευσεβείας
πίστει, και τα περί της ενανθρωπήσεως
του Λόγου<br />διηγησώμεθα, και περί της
θείας αυτού προς ημάς επιφανείας<br />δηλώσωμεν·
ην Ιουδαίοι μεν διαβάλλουσιν, Έλληνες
δε χλευάζουσιν,<br />ημείς δε προσκυνούμεν·
ίν έτι μάλλον εκ της δοκούσης ευτελείας
του<br />Λόγου μείζονα και πλείονα την
εις αυτόν ευσέβειαν έχης.<br />Όσω γαρ
παρά τοις απίστοις χλευάζεται, τοσούτω
μείζονα την περί<br />της θεότητος αυτού
μαρτυρίαν παρέχει· ότι τε α μη
καταλαμβάνουσιν<br />άνθρωποι ως αδύνατα,
ταύτα αυτός επιδείκνυται δυνατά· και
α ως<br />απρεπή χλευάζουσιν άνθρωποι,
ταύτα αυτός τη εαυτού αγαθότητι<br />ευπρεπή
κατασκευάζει· και α σοφιζόμενοι οι
άνθρωποι ως ανθρώπινα<br />γελώσι, ταύτα
αυτός τη εαυτού δυνάμει θεία
επιδείκνυται, την μεν των<br />ειδώλων
φαντασίαν τη νομιζομένη εαυτού
ευτελεία δια του σταυρού<br />καταστρέφων,
τους δε χλευάζοντας και απιστούντας
μεταπείθων<br />αφανώς ώστε την θειότητα
αυτού και δύναμιν επιγινώσκειν.<br />Εις
δε την περί τούτων διήγησιν, χρεία
της των προειρημένων μνήμης·<br />ίνα
και την αιτίαν της εν σώματι φανερώσεως
του τοσούτου και<br />τηλικούτου πατρικού
Λόγου γνώναι δυνηθής, και μη νομίσης
ότι<br />φύσεως ακολουθία σώμα πεφόρεκεν
ο Σωτήρ· αλλ ότι ασώματος ων<br />τη
φύσει, και Λόγος υπάρχων, όμως κατά
φιλανθρωπίαν και<br />αγαθότητα του
εαυτού Πατρός, δια την ημών σωτηρίαν,
εν<br />ανθρωπίνω σώματι ημίν
πεφανέρωται.<br />Πρέπει δε ποιουμένους
ημάς την περί τούτου διήγησιν, πρότερον
περί<br />της των όλων κτίσεως και του
ταύτης Δημιουργού Θεού ειπείν,
ίνα<br />ούτως και την ταύτης ανακαίνισιν
υπό του κατά την αρχήν αυτήν<br />δημιουργήσαντος
Λόγου γεγενήσθαι αξίως αν τις
θεωρήσειεν· ουδέν<br />γαρ εναντίον
φανήσεται, ει δι ου ταύτην εδημιούργησεν
ο Πατήρ, εν<br />αυτώ και την ταύτης
σωτηρίαν ειργάσατο.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι
αρκετά αυτά τα λίγα από τα πολλά που
αναπτύξαμε, πριν από τον τωρινό<br />μας
λόγο,για την πλάνη και τη δεισιδαιμονία
των εθνικών στην ειδωλολατρία·<br />είπαμε
με ποιό τρόπο από την αρχή έγινε η
επινόηση των ειδώλων· από την<br />κακία
τους οι άνθρωποι έφτιαξαν αυτή τη
θρησκεία.<br />Με τη χάρη βέβαια του Θεού,
μας δόθηκε η ευκαιρία να πούμε λίγα
και για τη<br />θεότητα του Λόγου του
Πατέρα, αλλά και τη δύναμη και πρόνοιά
του για όλα.<br />Ο πανάγαθος Πατέρας με
το Λόγο του φροντίζει το σύμπαν· όλα
κινούνται και<br />παίρνουν ζωή απ'
αυτόν.<br />Στη συνέχεια, λοιπόν, αγαπητέ
μου, γνήσιε φίλε του Χριστού, θα σου
διηγηθώ<br />για την αληθινή πίστη και
την ενανθρώπηση του Λόγου· επιπλέον,
θα σου πω<br />με λεπτομέρειες για τη ζωή
του Λόγου πάνω στη γη (θεία επιφάνεια).<br />Οι
Ιουδαίοι βέβαια την συκοφαντούν, ενώ
οι ειδωλολάτρες την εμπαίζουν·<br />εμείς
όμως την προσκυνάμε. Συμβαίνει το
εξής: φαινομενικά οι χλευαστές<br />εξευτελίζουν
το Λόγο· εσύ όμως (και κάθε ευσεβής)
αποκτάς περισσότερη και<br />μεγαλύτερη
ευλάβεια στο πρόσωπό Του.<br />Διότι, όσο
οι άπιστοι Τον χλευάζουν, τόσο
μεγαλύτερη απόδειξη της θεότητάς<br />Του
παρέχει. Και όσα οι άνθρωποι δεν
αντιλαμβάνονται, επειδή τα
θεωρούν<br />αδιανόητα, Αυτός αποδείχνει
ότι αυτά είναι κατορθωτά. Όσα ακόμη
οι άνθρωποι<br />τα χλευάζουν ως απρεπή,
Αυτός αυτά τα καθιστά ευπρεπή με την
καλωσύνη<br />του. Όσα οι άνθρωποι με τις
εξυπνάδες τους τα κοροϊδεύουν ως
ανθρώπινα,<br />Αυτός αυτά με τη δύναμή
του τα παρουσιάζει θεϊκά. Από τη μια,
διαλύει την<br />φαντασμαγορία των
ειδώλων με την ανθρώπινη ταπείνωση
του εαυτού του<br />πάνω στο σταυρό· κι
από την άλλη, μεταστρέφει μυστικά
αυτούς που χλεύαζαν<br />και απιστούσαν·
τους κάνει να προσκυνούν τη θεότητα
και τη δύναμή του.<br />Για τη διήγηση
αυτή (της ενανθρωπήσεως του Λόγου),
πρέπει να θυμάσαι τα<br />προηγούμενα
(σχετικά με την ειδωλολατρία).<br />Έτσι,
θα μπορέσεις να κατανοήσεις την αιτία
της πρόσληψης του ανθρωπίνου<br />σώματος
από τον τόσο μεγάλο και σπουδαίο Λόγο
του Θεού Πατέρα· ακόμη, να<br />μη νομίσεις
ότι ήταν κάτι το φυσιολογικό η ενσάρκωση
του Σωτήρα. Διότι,<br />αυτός που είναι
ασώματος και Υιος Λόγος του Πατέρα,
εξαιτίας της αγάπης και<br />καλωσύνης
του Πατέρα του σε μας, για τη σωτηρία
μας, δέχεται να<br />περιβληθεί ανθρώπινο
σώμα και να φανερωθεί.<br />Πριν όμως
διηγηθούμε την ιστορία της ενανθρωπήσεως,
πρέπει πρώτα να πούμε<br />για τη δημιουργία
του σύμπαντος και για το Δημιουργό
Θεό του. Έτσι, θα μπορεί<br />κάποιος
δικαιολογημένα ν’ αποδώσει στο Λόγο
και την αναδημιουργία<br />του κόσμου,
του οποίου είναι και ο αρχικός
δημιουργός. Τίποτε το αντιφατικό<br />δεν
υπάρχει: μ’ Αυτόν που ο Θεός Πατέρας
έφτιαξε τον κόσμο, μ’ Αυτόν<br />καταστρώνει
τώρα και το σχέδιο της σωτηρίας του
(του κόσμου).</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">2.
Τήν δημιουργίαν του κόσμου και την
των πάντων κτίσιν πολλοί<br />διαφόρως
εξειλήφασι, και ως έκαστος ηθέλησεν,
ούτως και ωρίσατο.<br />Οι μεν γαρ
αυτομάτως, και ως έτυχε, τα πάντα
γεγενήσθαι λέγουσιν,<br />ως οι Επικούρειοι,
οί και την των όλων πρόνοιαν καθ εαυτών
ουκ<br />είναι μυθολογούντες, άντικρυς
παρά τα εναργή και φαινόμενα λέγοντες.<br />Ει
γαρ αυτομάτως τα πάντα χωρίς προνοίας
κατ αυτούς γέγονεν,<br />έδει τα πάντα
απλώς γεγενήσθαι και όμοια είναι και
μη διάφορα. Ως<br />γαρ επί σώματος ενός
έδει τα πάντα είναι ήλιον ή σελήνην,
και επί των<br />ανθρώπων έδει το όλον
είναι χείρα, ή οφθαλμόν, ή πόδα. Νυν
δε ουκ<br />έστι μεν ούτως· ορώμεν δε το
μεν, ήλιον· το δε, σελήνην· το δε, γην·
και<br />πάλιν επί των ανθρωπίνων σωμάτων,
το μεν, πόδα· το δε, χείρα· το<br />δε,
κεφαλήν. Η δε τοιαύτη διάταξις ουκ
αυτομάτως αυτά γεγενήσθαι<br />γνωρίζει,
αλλ αιτίαν τούτων προηγείσθαι
δείκνυσιν· αφ ης και τον<br />διαταξάμενον
και πάντα ποιήσαντα Θεόν έστι
νοείν.<br />Άλλοι δε, εν οίς εστι και ο
μέγας παρ Έλλησι Πλάτων, εκ<br />προϋποκειμένης
και αγενήτου ύλης πεποιηκέναι τον
Θεόν τα όλα<br />διηγούνται· μη αν γαρ
δύνασθαί τι ποιήσαι τον Θεόν ει μη
προϋπέκειτο<br />η ύλη· ώσπερ και τω
τέκτονι προϋποκείσθαι δεί το ξύλον,
ίνα και<br />εργάσασθαι δυνηθή.<br />Ουκ
ίσασι δε τούτο λέγοντες ότι ασθένειαν
περιτιθέασι τω Θεώ· ει γαρ<br />ουκ έστι
της ύλης αυτός αίτιος, αλλ όλως εξ
υποκειμένης ύλης ποιεί<br />τα όντα,
ασθενής ευρίσκεται, μη δυνάμενος άνευ
της ύλης εργάσασθαί<br />τι των γενομένων·
ώσπερ αμέλει και του τέκτονος ασθένειά
εστι το μη<br />δύνασθαι χωρίς των ξύλων
εργάσασθαί τι των αναγκαίων.<br />Και
καθ υπόθεσιν γαρ, ει μη ην η ύλη, ουκ
αν ειργάσατό τι ο Θεός. Και<br />Πως έτι
ποιητής και δημιουργός αν λεχθείη εξ
ετέρου το ποιείν εσχηκώς,<br />λέγω δη
εκ της ύλης; Έσται δε, ει ούτως έχει,
κατ αυτούς ο Θεός<br />τεχνίτης μόνον
και ου κτίστης εις το είναι, ει γε την
υποκειμένην ύλην<br />εργάζεται, της δε
ύλης ουκ έστιν αυτός αίτιος. Καθόλου
γαρ ουδέ<br />κτίστης αν λεχθείη, ει γε
μη κτίζει την ύλην, εξ ης και τα
κτισθέντα<br />γέγονεν.<br />Οι δε από των
αιρέσεων άλλον εαυτοίς αναπλάττονται
δημιουργόν<br />των πάντων παρά τον
Πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού
Χριστού,<br />τυφλώττοντες μέγα και περί
α φθέγγονται.<br />Του γαρ Κυρίου λέγοντος
προς τους Ιουδαίους· "Ουκ ανέγνωτε
ότι<br />απ αρχής ο κτίσας άρσεν και θήλυ
εποίησεν αυτούς; και είπεν· ένεκεν<br />τούτου
καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα και
την μητέρα αυτού και<br />προσκολληθήσεται
τη γυναικί αυτού· και έσονται οι δύο
εις σάρκα<br />μίαν"· είτα σημαίνων
τον κτίσαντά φησιν· «Ό ουν ο Θεός
συνέζευξεν,<br />άνθρωπος μη χωριζέτω»,
Πως ούτοι ξένην του Πατρός την
κτίσιν<br />εισάγουσιν; ει δε κατά τον
Ιωάννην πάντα περιλαβόντα και
λέγοντα<br />"πάντα δι αυτού εγένετο,
και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν",
Πως αν<br />άλλος είη ο δημιουργός, παρά
τον Πατέρα του Χριστού;</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πριν
όμως διηγηθούμε την ιστορία της
ενανθρωπήσεως, πρέπει πρώτα να
πούμε<br />για τη δημιουργία του σύμπαντος
και για το Δημιουργό Θεό του. Έτσι, θα
μπορεί<br />κάποιος δικαιολογημένα ν’
αποδώσει στο Λόγο και την αναδημιουργία<br />του
κόσμου, του οποίου είναι και ο αρχικός
δημιουργός. Τίποτε το αντιφατικό<br />δεν
υπάρχει: μ’ Αυτόν που ο Θεός Πατέρας
έφτιαξε τον κόσμο, μ’ Αυτόν<br />καταστρώνει
τώρα και το σχέδιο της σωτηρίας του
(του κόσμου).<br />Τη δημιουργία του κόσμου
και του σύμπαντος πολλοί την σκέφτηκαν
με<br />διαφορετικό τρόπο· όπως ήθελε ο
καθένας, έτσι και την επινόησε.<br />Άλλοι,
όπως οι Επικούρειοι, λένε ότι όλα
έγιναν από μόνα τους, στην τύχη.<br />Αυτοί
υποστηρίζουν με μυθοπλασίες ότι δεν
υπάρχει καμία πρόνοια στον
κόσμο·<br />υποστηρίζουν τα αντίθετα
στα ολοφάνερα.<br />Αν λοιπόν, σύμφωνα
με τη θεωρία τους, όλα έγιναν χωρίς
φροντίδα, από μόνα<br />τους, θα έπρεπε
όλα να είναι απλά και όμοια, όχι
διαφορετικά μεταξύ τους. Θα<br />έπρεπε
στο σύμπαν όλα ν’ αποτελούν ένα σώμα,
ήλιο ή σελήνη· και οι<br />άνθρωποι να
είναι όλοι ένα, ή χέρι ή μάτι ή πόδι.
Στην πραγματικότητα όμως<br />δεν είναι
έτσι. Βλέπουμε το ένα άστρο να είναι
ήλιος· το άλλο, σελήνη· το άλλο,<br />γη.
Το ίδιο και στο ανθρώπινο σώμα: άλλο
μέρος είναι πόδι, άλλο χέρι, άλλο<br />κεφάλι.
Αυτή η διάκριση δείχνει ότι τα πράγματα
δεν προήλθαν από μόνα τους<br />τυχαία,
αλλά προηγείται η αιτία που τα
δημιούργησε. Κι από την τάξη αυτή<br />εύκολα
οδηγούμαστε στο Θεό, ο οποίος δημιούργησε
και τακτοποίησε τα πάντα.<br />Άλλοι
πάλι, μεταξύ τους και ο σπουδαίος
Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων, λένε<br />ότι
ο Θεός τα δημιούργησε όλα από
προϋπάρχουσα και αιώνια ύλη.
Διότι<br />(λένε), δεν θα μπορούσε να
κατασκευάσει κάτι ο Θεός, αν δεν
προϋπήρχε η ύλη<br />(το υλικό κατασκευής).
Όπως ο ξυλουργός πρέπει να έχει ξύλα,
για να<br />μπορέσει να τα επεξεργαστεί.<br />Δεν
καταλαβαίνουν ότι, λέγοντας κάτι
τέτοιο, αποδίδουν αδυναμία στο
Θεό.<br />Διότι, αν δεν είναι Αυτός αίτιος
υπάρξεως της ύλης και υποχρεωτικά
όλα τα<br />κατασκευάζει από προϋπάρχουσα
ύλη, τότε είναι αδύναμος· διότι δεν
μπορεί<br />χωρίς ύλη να κάμει κάποιο
κτίσμα. Όπως ακριβώς ο ξυλουργός,
αδυνατεί να<br />κάνει κάποιο χρήσιμο
αντικείμενο χωρίς ξύλα.<br />Να το πούμε
υποθετικά: αν δεν υπήρχε ύλη, τίποτε
δεν θα δημιουργούσε ο<br />Θεός. Και Πως
θα τον ονομάζαμε τεχνίτη και δημιουργό,
εφόσον άλλος –εννοώ<br />η ύλη– θα του
έδινε το δικαίωμα κατασκευής; Αν ήταν
έτσι τα πράγματα, ο Θεός<br />θα ήταν γι’
αυτούς όχι δημιουργός από την ανυπαρξία
στην ύπαρξη, αλλά<br />μόνον τεχνίτης·
διότι θα επεξεργαζόταν<br />προϋπάρχουσα
ύλη, χωρίς να είναι αυτός ο δημιουργός
της. Δεν θα θεωρούνταν<br />δημιουργός,
επειδή δεν φτιάχνει το υλικό (ύλη) από
το οποίο να προέρχονται<br />τα
δημιουργήματα. Οι αιρετικοί πάλι
επινοούν άλλο δημιουργό των κτισμάτων<br />και
όχι τον Πατέρα του Κυρίου μας Ιησού
Χριστού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">3.
Ταύτα μεν ούτοι μυθολογούσιν. Η δε
ένθεος διδασκαλία και η<br />κατά Χριστόν
πίστις την μεν τούτων ματαιολογίαν
ως αθεότητα<br />διαβάλλει. Ούτε γαρ
αυτομάτως, δια το μη απρονόητα είναι,
ούτε εκ<br />προϋποκειμένης ύλης, δια το
μη ασθενή είναι τον Θεόν· αλλ εξ
ουκ<br />όντων και μηδαμή μηδαμώς υπάρχοντα
τα όλα εις το είναι<br />πεποιηκέναι τον
Θεόν δια του Λόγου οίδεν, ή φησί δια
μεν Μωϋσέως·<br />"Εν αρχή εποίησεν ο
Θεός τον ουρανόν και την γην"· δια
δε της<br />ωφελιμωτάτης βίβλου του
Ποιμένος· "Πρώτον πάντων πίστευσον,<br />ότι
εις εστίν ο Θεός, ο τα πάντα κτίσας
και καταρτίσας, και ποιήσας<br />εκ του
μη όντος εις το είναι". Όπερ και ο
Παύλος σημαίνων φησί·<br />"Πίστει
νοούμεν κατηρτίσθαι τους αιώνας
ρήματι Θεού, εις το μη εκ<br />φαινομένων
τα βλεπόμενα γεγονέναι."<br />Ο Θεός
γαρ αγαθός εστι, μάλλον δε πηγή της
αγαθότητος υπάρχει·<br />αγαθώ δε περί
ουδενός αν γένοιτο φθόνος· όθεν ουδενί
του είναι<br />φθονήσας, εξ ουκ όντων τα
πάντα πεποίηκε δια του ιδίου Λόγου
του<br />Κυρίου ημών Ιησού Χριστού·<br />εν
οίς προ πάντων των επί γης το ανθρώπων
γένος ελεήσας, και<br />θεωρήσας ως ουχ
ικανόν είη κατά τον της ιδίας γενέσεως
λόγον<br />διαμένειν αεί, πλέον τι
χαριζόμενος αυτοίς, ουχ απλώς, ώσπερ
πάντα<br />τα επί γης άλογα ζώα, έκτισε
τους ανθρώπους, αλλά κατά την
εαυτού<br />εικόνα εποίησεν αυτούς,
μεταδούς αυτοίς και της του ιδίου
Λόγου<br />δυνάμεως, ίνα ώσπερ σκιάς
τινας έχοντες του Λόγου και
γενόμενοι<br />λογικοί διαμένειν εν
μακαριότητι δυνηθώσι, ζώντες τον
αληθινόν και<br />όντως των αγίων εν
παραδείσω βίον.<br />Ειδώς δε πάλιν την
ανθρώπων εις αμφότερα νεύειν
δυναμένην<br />προαίρεσιν, προλαβών
ησφαλίσατο νόμω και τόπω την
δοθείσαν<br />αυτοίς χάριν. Εις τον εαυτού
γαρ παράδεισον αυτούς εισαγαγών,<br />έδωκεν
αυτοίς νόμον· ίνα ει μεν φυλάξαιεν
την χάριν και μένοιεν καλοί,<br />έχωσι
την εν παραδείσω άλυπον και ανώδυνον
και αμέριμνον ζωήν,<br />προς τω και της
εν ουρανοίς αφθαρσίας αυτούς την
επαγγελίαν έχειν·<br />ει δε παραβαίεν
και στραφέντες γένοιντο φαύλοι,
γινώσκοιεν εαυτούς<br />την εν θανάτω
κατά φύσιν φθοράν υπομένειν, και
μηκέτι μεν εν<br />παραδείσω ζήν, έξω δε
τούτου λοιπόν αποθνήσκοντας μένειν
εν τω<br />θανάτω και εν τη φθορά.<br />Τούτο
δε και η θεία γραφή προσημαίνει λέγουσα
εκ προσώπου του<br />Θεού· "Από παντός
ξύλου του εν τω παραδείσω βρώσει
φαγή·<br />από δε του ξύλου του γινώσκειν
καλόν και πονηρόν ου φάγεσθε απ<br />αυτού·
ή δ αν ημέρα φάγησθε, θανάτω αποθανείσθε."
Το δε θανάτω<br />αποθανείσθε", τι αν
άλλο είη ή το μη μόνον αποθνήσκειν,
αλλά και εν<br />τη του θανάτου φθορά
διαμένειν;</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αποδείχνονται
πωρωμένοι σε όσα λένε.<br />Διότι ο Κύριος
είπε στους Ιουδαίους: «Δεν γνωρίζετε
ότι από την αρχή, που ο<br />Θεός έπλασε
τους ανθρώπους, τους ξεχώρισε σε άνδρα
και γυναίκα; Και έδωσε<br />την εντολή·
λόγω της φυσικής έλξης προς τη γυναίκα,
θ’ αφήσει ο άνδρας τους<br />γονείς του
και θα συζευχθεί τη γυναίκα του· έτσι
οι δύο θα γίνουν ένα σώμα».<br />Και αλλού,
δείχνοντας τον δημιουργό, λέει: «Αυτούς
που ο Θεός ένωσε με γάμο,<br />να μην τους
χωρίζει ο άνθρωπος». Πως, μετά απ'
αυτά, θεωρούν ότι η<br />δημιουργία δεν
έχει καμία σχέση με τον Πατέρα; Αφού
ο ευαγγελιστής Ιωάννης,<br />που τα
διηγείται όλα με ακρίβεια, μας λέει:
«όλα αυτός τα έκαμε· και τίποτε
δεν<br />υπάρχει που να μην το έκαμε»·
Πως, λοιπόν, είναι δυνατόν να είναι
άλλος ο<br />δημιουργός και όχι ο Πατέρας
του Χριστού;<br />Αυτούς τους μύθους
λοιπόν λένε αυτοί. Η θεία όμως διδασκαλία
και η πίστη<br />στο Χριστό αποδείχνει
ότι αποτελούν αθεΐα τα φληναφήματα
όλων αυτών.<br />Τα κτίσματα δεν προήλθαν
από μόνα τους, επειδή δεν έγιναν χωρίς
πρόνοια·<br />ούτε έγιναν από προϋπάρχουσα
ύλη, επειδή ο Θεός δεν είναι ανίκανος
να κάνει<br />κάτι τέτοιο. Γνωρίζει καλά
(η θεία διδασκαλία) ότι όλα δημιουργήθηκαν
από το<br />μηδέν· τα έφερε ο Θεός από
την ανυπαρξία στην ύπαρξη με το Λόγο
του. Το<br />λέει ο Μωϋσής: «Στην αρχή,
δημιούργησε ο Θεός τον ουρανό και τη
γη». Μας<br />το διηγείται και το πολύ
ωφέλιμο βιβλίο του Ποιμένα: «Πάνω απ’
όλα πίστεψε<br />ότι ο Θεός είναι ένας·
είναι Αυτός που όλα τα δημιούργησε
και τα έβαλε σε<br />τάξη· Αυτός που τα
έφερε στην ύπαρξη από το μηδέν». Αυτό
το επισημαίνει και<br />ο Παύλος λέγοντας:
«Με την πίστη κατανοούμε ότι οι αιώνες
δημιουργήθηκαν<br />με το λόγο του Θεού,
ώστε όσα βλέπουμε να μην έχουν γίνει
απ’ αυτά που<br />φαίνονται».<br />Ο Θεός
λοιπόν είναι αγαθός ή καλύτερα η πηγή
της αγαθωσύνης· στον αγαθό<br />μάλιστα
δεν δημιουργείται φθόνος για τίποτε.
Γι’ αυτό το λόγο, χωρίς να φθονεί<br />την
ύπαρξη κανενός, δημιούργησε τα πάντα
από το μηδέν (ανυπαρξία) με το<br />δικό
του Λόγο, τον Κύριό μας Ιησού
Χριστό.<br />Περισσότερο απ’ όλα τα
δημιουργήματα ο Θεός ελέησε το
ανθρώπινο γένος·<br />επειδή είδε ότι
δεν μπορεί να μένει για πάντα σύμφωνα
με τις ικανότητες που<br />πλάστηκε,
χάρισε στους ανθρώπους περισσότερα
χαρίσματα. Τους έπλασε όχι<br />με απλό
τρόπο, όπως τα άλογα ζώα, αλλά ν’
αποτελούν δική Του εικόνα·<br />τους
μετέδωσε τη δύναμη του δικού του
Λόγου.<br />Έτσι, να έχουν πάνω τους σαν
σκιές εκτυπώματα του Λόγου και να
γίνουν<br />λογικοί· να μπορούν να φτάσουν
στην ευτυχία, ζώντας την αληθινό και
όντως<br />παραδεισένια ζωή των
Αγίων.<br />Επειδή πάλι ο Θεός γνώριζε
ότι η θέληση των ανθρώπων έχει τη
δυνατότητα να<br />κλίνει και προς τα
δύο, πρόλαβε και εξασφάλισε με νόμο
και τόπο τη χάρη που<br />τους έδωσε. Τους
έβαλε δηλαδή στον παράδεισο και τους
έδωσε νόμο να τηρούν.<br />Ώστε, αν φυλάξουν
τη χάρη και παραμείνουν καλοί, θ’
απολαμβάνουν<br />στον παράδεισο αμέριμνη
ζωή χωρίς λύπες και πόνους· και
επιπλέον θα έχουν<br />και την υπόσχεση
ότι θα γευτούν την ουράνια αφθαρσία.
Εάν όμως παραβούν<br />το νόμο και γίνουν
κακοί με την απομάκρυνση από το Θεό,
να γνωρίζουν ότι<br />θα υποστούν τη
φυσική φθορά του θανάτου· δεν θα ζουν
πλέον στον<br />παράδεισο· θα πεθαίνουν
έξω απ’ αυτόν και θα παραμένουν στο
θάνατο και<br />τη φθορά.<br />Αυτό το
επισήμανε εκ των προτέρων και η Αγία
Γραφή (στους πρωτοπλάστους),<br />αναφέροντας
τα λόγια του Θεού: «Έχετε άδεια να
τρώτε από τους καρπούς<br />κάθε δέντρου
στον παράδεισο· δεν θα φάτε μόνον από
το δέντρο της γνώσεως<br />του καλού και
του κακού· την ημέρα που θα φάτε απ’
αυτό, θα πεθάνετε». Η<br />φράση "θα
πεθάνετε" δεν δηλώνει μόνο το θάνατο
αλλά και την αιώνια<br />παραμονή στη
φθορά του θανάτου.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.08cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">4. Ίσως
θαυμάζεις τι δήποτε περί της
ενανθρωπήσεως του Λόγου<br />προθέμενοι
λέγειν, νυν περί της αρχής των ανθρώπων
διηγούμεθα.<br />Αλλά και τούτο ουκ
αλλότριόν εστι του σκοπού της
διηγήσεως.<br />Ανάγκη γαρ ημάς λέγοντας
περί της εις ημάς επιφανείας του
Σωτήρος,<br />λέγειν και περί της των
ανθρώπων αρχής, ίνα γινώσκης ότι η
ημών<br />αιτία εκείνω γέγονε πρόφασις
της καθόδου, και η ημών παράβασις
του<br />Λόγου την φιλανθρωπίαν εξεκαλέσατο,
ώστε και εις ημάς φθάσαι και<br />φανήναι
τον Κύριον εν ανθρώποις. Της γαρ
εκείνου ενσωματώσεως<br />ημείς γεγόναμεν
υπόθεσις, και δια την ημών
σωτηρίαν<br />εφιλανθρωπεύσατο και εν
ανθρωπίνω γενέσθαι και φανήναι
σώματι.<br />Ούτως μεν ουν ο Θεός τον
άνθρωπον πεποίηκε, και μένειν ηθέλησεν
εν<br />αφθαρσία· άνθρωποι δε κατολιγωρήσαντες
και αποστραφέντες την<br />προς τον Θεόν
κατανόησιν, λογισάμενοι δε και
επινοήσαντες εαυτοίς<br />την κακίαν,
ώσπερ εν τοις πρώτοις ελέχθη, έσχον
την προαπειληθείσαν<br />του θανάτου
κατάκρισιν, και λοιπόν ουκ έτι ως
γεγόνασι διέμενον· αλλ<br />ως ελογίζοντο
διεφθείροντο· και ο θάνατος αυτών
εκράτει βασιλεύων.<br />Η γαρ παράβασις
της εντολής εις το κατά φύσιν αυτούς
επέστρεφεν,<br />ίνα, ώσπερ ουκ όντες
γεγόνασιν, ούτως και την εις το μη
είναι φθοράν<br />υπομείνωσι τω χρόνω
εικότως.<br />Ει γαρ φύσιν έχοντες το μη
είναί ποτε, τη του Λόγου παρουσία
και<br />φιλανθρωπία εις το είναι
εκλήθησαν, ακόλουθον ην κενωθέντας
τους<br />ανθρώπους της περί Θεού εννοίας
και εις τα ουκ όντα αποστραφέντας,<br />ουκ
όντα γαρ εστι τα κακά, όντα δε τα καλά,
επειδήπερ από του όντος<br />Θεού γεγόνασι,
κενωθήναι και του είναι αεί. Τούτο δε
εστι το<br />διαλυθέντας μένειν εν τω
θανάτω και τη φθορά.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έστι
μεν γαρ κατά φύσιν άνθρωπος θνητός,
άτε δη εξ ουκ όντων<br />γεγονώς. Δια δε
την προς τον όντα ομοιότητα, ην ει
εφύλαττε δια της<br />προς αυτόν
κατανοήσεως, ήμβλυνεν αν την κατά
φύσιν φθοράν, και<br />έμεινεν άφθαρτος·
καθάπερ η σοφία φησίν· "Προσοχή
νόμων, βεβαίωσις<br />αφθαρσίας"·
άφθαρτος δε ων, έζη λοιπόν ως Θεός, ως
που και η θεία<br />γραφή τούτο σημαίνει
λέγουσα· "Εγώ είπα θεοί εστε, και
υιοί υψίστου<br />πάντες· υμείς δε ως
άνθρωποι αποθνήσκετε, και ως εις των
αρχόντων<br />πίπτετε."</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; margin-bottom: 0.5cm; padding: 0cm;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ίσως ν’
απορείς γιατί τέλος πάντων ενώ έχω
την πρόθεση να μιλήσω για την<br />ενανθρώπηση
του Λόγου, εγώ τώρα διηγούμαι για την
πλάση των ανθρώπων.<br />Αλλά κι αυτό δεν
είναι ανεξάρτητο από το σκοπό της
πραγματείας μου.<br />Διότι είναι ανάγκη,
εφόσον μιλούμε για την εμφάνιση του
Σωτήρα στη γη, να<br />πούμε και για
δημιουργία των ανθρώπων· έτσι ώστε
να γνωρίζεις ότι η δική μας<br />αιτία
έγινε η αφορμή για να κατέβει στη γη·
η δική μας παράβαση προκάλεσε<br />τη
φιλευσπλαχνία του Λόγου για μας, ώστε
να έλθει κοντά μας ο Κύριος και<br />να
παρουσιαστεί στους ανθρώπους. Για
δική μας υπόθεση Εκείνος σαρκώθηκε·<br />και
για τη δική μας σωτηρία, από υπερβολική
αγάπη για μας,<br />καταδέχτηκε να ντυθεί
και εμφανιστεί με ανθρώπινο σώμα.<br />Έτσι,
λοιπόν, έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο και
θέλησε να μείνει στην<br />κατάσταση της
αφθαρσίας. Οι άνθρωποι όμως αδιαφόρησαν
και<br />απομακρύνθηκαν από το Θεό.
Σκέφτηκαν και επινόησαν για τον εαυτό
τους<br />την κακία. Και όπως είπαμε
προηγουμένως, καταδικάστηκαν στην
ποινή του<br />θανάτου, με την οποία τους
είχε προειδοποιήσει ο Θεός· στο εξής
δεν ζούσαν<br />στην κατάσταση για την
οποία είχαν πλαστεί. Οι λογισμοί τους
έφερναν τη<br />φθορά και ο θάνατος
κυρίευε. Μάλιστα, η παράβαση της
εντολής τους<br />επανέφερε στη φυσική
τους κατάσταση ώστε, όπως ήταν πριν
υπάρξουν, έτσι<br />και τώρα με την πάροδο
του χρόνου να υφίστανται τη φθορά που
οδηγεί στην<br />ανυπαρξία (και πάλι).<br />Διότι,
αν η φύση τους ήταν τέτοια ώστε να μην
υπάρχουν κάποτε, και τους<br />κάλεσε
στην ύπαρξη η ενέργεια και αγάπη του
Λόγου, ήταν επόμενο ότι, όταν<br />οι
άνθρωποι αρνήθηκαν το Θεό, να καταντήσουν
στην κατάσταση των μη όντων<br />(ανυπαρξία)·<br />διότι
τα κακά είναι μη όντα (ανύπαρκτα), ενώ
όντα (υπαρκτά)<br />είναι τα καλά, εφόσον
προέρχονται από τον όντα (υπάρχοντα)
Θεό. Έτσι,<br />έχασαν τη δυνατότητα να
υπάρχουν αιώνια. Αυτό σημαίνει
ότι,<br />όταν διαλύονται, μένουν στο
θάνατο και τη φθορά.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Από
τη φύση του λοιπόν ο άνθρωπος είναι
θνητός, επειδή προήλθε από την<br />ανυπαρξία.
Θα μπορούσε βέβαια, λόγω της ομοιότητάς
του με τον όντα Θεό,<br />αν έμενε πιστός
στη σχέση μαζί του, να καταργούσε αυτή
τη φθορά της φύσεώς<br />του και να γινόταν
άφθαρτος. Το λέει και η Σοφία (Σολομώντα):
«Η τήρηση<br />των εντολών φέρνει την
αφθαρσία». Όντας λοιπόν άφθαρτοςο
άνθρωπος, θα<br />ζούσε όπως ο Θεός· κι
αυτό το λέει η Αγία Γραφή: «Εγώ είπα
ότι μπορείτε να<br />γίνετε όλοι θεοί
και παιδιά του ύψιστου Θεού· αλλά
σεις πεθαίνετε ως φθαρτοί<br />άνθρωποι
και πέφτετε όπως πέφτουν από την
εξουσία οι άρχοντες».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">5.
Ο μεν γαρ Θεός ου μόνον εξ ουκ όντων
ημάς πεποίηκεν, αλλά και<br />το κατά
Θεόν ζήν ημίν εχαρίσατο τη του Λόγου
χάριτι. Οι δε<br />άνθρωποι, αποστραφέντες
τα αιώνια, και συμβουλία του διαβόλου
εις<br />τα της φθοράς επιστραφέντες,
εαυτοίς αίτιοι της εν τω θανάτω<br />φθοράς
γεγόνασιν, όντες μεν ως προείπον κατά
φύσιν φθαρτοί, χάριτι<br />δε της του
Λόγου μετουσίας του κατά φύσιν
εκφυγόντες, ει<br />μεμενήκεισαν καλοί.<br />Δια
γαρ τον συνόντα τούτοις Λόγον, και η
κατά φύσιν φθορά τούτων<br />ουκ ήγγιζε,
καθώς και η σοφία φησίν· "Ο Θεός
έκτισε τον άνθρωπον<br />επί αφθαρσία,
και εικόνα της ιδίας αϊδιότητος·
φθόνω δε διαβόλου<br />θάνατος εισήλθεν
εις τον κόσμον"·<br />τούτου δε γενομένου
οι μεν άνθρωποι απέθνησκον, η δε φθορά
λοιπόν<br />κατ αυτών ήκμαζε, και πλείον
του κατά φύσιν ισχύουσα καθ όλου<br />του
γένους, όσω και την απειλήν του θείου
δια την παράβασιν της<br />εντολής κατ
αυτών προειλήφει.<br />Και γαρ και εν
τοις πλημμελήμασιν οι άνθρωποι ουκ
άχρις όρων<br />ωρισμένων ειστήκεισαν,
αλλά κατ ολίγον επεκτεινόμενοι λοιπόν
και εις<br />άμετρον εληλύθασιν, εξ αρχής
μεν ευρεταί της κακίας γενόμενοι,
και<br />καθ εαυτών τον θάνατον
προκαλεσάμενοι και την φθοράν· ύστερον
δε<br />εις αδικίαν εκτραπέντες και
παρανομίαν πάσαν υπερβαλόντες, και
μη<br />ενί κακώ ιστάμενοι, αλλά πάντα
καινά καινοίς επινοούντες, ακόρεστοι<br />περί
το αμαρτάνειν γεγόνασι.<br />Μοιχείαι
μεν γαρ ήσαν και κλοπαί πανταχού,
φόνων δε και αρπαγών<br />πλήρης ην η
σύμπασα γη. Και νόμου μεν ουκ ην φροντίς
περί φθοράς<br />και αδικίας· πάντα δε
τα κακά καθ ένα και κοινή παρά
πάσιν<br />επράττετο. Πόλεις μεν κατά
πόλεων επολέμουν, και έθνη κατά
εθνών<br />ηγείρετο· διήρητο δε πάσα η
οικουμένη στάσεσι και μάχαις,
εκάστου<br />φιλονεικούντος εν τω
παρανομείν.<br />Ουκ ην δε τούτων μακράν
ουδέ τα παρά φύσιν, αλλ ως είπεν ο
του<br />Χριστού μάρτυς Απόστολος· "Αι
τε γαρ θήλειαι αυτών μετήλλαξαν<br />την
φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν·
ομοίως δε και οι άρρενες,<br />αφέντες
την φυσικήν χρήσιν της θηλείας,
εξεκαύθησαν εν τη ορέξει<br />αυτών εις
αλλήλους, άρρενες εν άρσεσι την
ασχημοσύνην<br />κατεργαζόμενοι, και
την αντιμισθίαν ην έδει της πλάνης
αυτών εν<br />εαυτοίς απολαμβάνοντες".</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο
Θεός δεν μας έπλασε μόνο από το μηδέν
αλλά μας δώρησε με τη χάρη του<br />Λόγου
του και τη δυνατότητα να ζούμε σύμφωνα
με το θέλημά του. Οι<br />άνθρωποι όμως
αρνήθηκαν τα αιώνια· με συμβουλή του
διαβόλου επέστρεψαν<br />στη φθορά της
φύσεως και έγιναν οι ίδιοι αίτιοι της
καταστροφής τους<br />εισάγοντας στη
ζωή τους το θάνατο. Ενώ είχαν, όπως
είπα παραπάνω, φθαρτή<br />φύση, μπορούσαν,
αν έμεναν σταθεροί στην καλωσύνη, να
ξεπεράσουν τη<br />θνητότητα της φύσης
μετέχοντας στη χάρη του Λόγου.<br />Επειδή
συνυπήρχε μέσα τους ο Λόγος, δεν θα
τους επηρέαζε η φυσική φθορά<br />καθώς
το λέει και η Σοφία (Σολομώντα): «Ο
Θεός έπλασε τον άνθρωπο για να<br />μένει
άφθαρτος και ν’ αποτελεί εικόνα της
δικής Του αΐδιας φύσεως. Από<br />φθόνο
όμως του διαβόλου εισήλθε στον κόσμο
ο θάνατος».<br />Μετά το γεγονός αυτό, οι
άνθρωποι πέθαιναν και η φθορά βασίλευε
στη ζωή<br />τους και ξεπερνούσε τη φυσική
κατάσταση του ανθρώπινου γένους.
Διότι η<br />φθορά είχε λάβει την απειλή
του Θεού εναντίον των ανθρώπων σε
περίπτωση<br />παράβασης της
εντολής.<br />Επιπλέον, και στη διάπραξη
των αμαρτημάτων τους οι άνθρωποι δεν
είχαν<br />κάποιο όριο· επεκτείνονταν
σιγά σιγά και έφτασαν τέλος στην
ασυδοσία.<br />Στην αρχή, ανακάλυψαν την
κακία και προκάλεσαν σε βάρος του
εαυτού τους<br />το θάνατο και τη φθορά.
Στη συνέχεια, παρεκτράπησαν σε αδικίες
και<br />ξεπέρασαν κάθε είδος παρανομίας.
Δεν σταμάτησαν σ’ ένα κακό, αλλά<br />συνεχώς
επινοούσαν νεότερα κακά· έτσι, έφτασαν
στο σημείο να γίνουν<br />αχόρταγοι στις
αμαρτίες.<br />Παντού γινόταν μοιχείες
και κλοπές· όλη η γη ήταν γεμάτη από
φόνους και<br />αρπαγές. Κανένας νόμος
δεν μπορούσε ν’ αντιμετωπίσει τη
φθορά και αδικία.<br />Όλα τα κακά, καθένα
χωριστά και όλα μαζί, τα έκαναν
όλοι.<br />Πολεμούσαν πόλεις εναντίον
πόλεων· επαναστατούσαν έθνη εναντίον
άλλων<br />εθνών. Όλη η οικουμένη είχε
διαιρεθεί από επαναστάσεις και μάχες·
καθένας<br />συναγωνίζονταν τον άλλον
σε παρανομίες.<br />Δεν τους ήταν άγνωστες
ούτε οι παρά φύσιν καταστάσεις, όπως
το είπε<br />και ο μάρτυρας του Χριστού
Απόστολος (Παύλος): «Οι γυναίκες
άλλαξαν τη<br />φυσική χρήση του σώματός
τους σε παρά φύσιν· το ίδιο και οι
άνδρες: άφησαν<br />τη φυσική σχέση με
τις γυναίκες και στράφηκαν με πάθος
να επιθυμούν τους<br />ομοφύλους τους·
άνδρες με άνδρες διαπράττουν
διαστροφικές ασχήμιες.<br />Πληρώνονται
όμως στον ίδιο τους τον εαυτό το
αντίτιμο της διαστροφικής<br />ζωής
τους».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">6.
Δια δη ταύτα πλείον του θανάτου
κρατήσαντος, και της φθοράς<br />παραμενούσης
κατά των ανθρώπων, το μεν των ανθρώπων
γένος<br />εφθείρετο, ο δε λογικός και
κατ εικόνα γενόμενος άνθρωπος
ηφανίζετο·<br />και το υπό του Θεού
γενόμενον έργον παραπώλλυτο. Και γαρ
και ο<br />θάνατος, ως προείπον, νόμω
λοιπόν ίσχυε καθ ημών· και ουχ οίόν
τε<br />ην τον νόμον εκφυγείν, δια το υπό
Θεού τεθείσθαι τούτον της<br />παραβάσεως
χάριν· και ην άτοπον ομού και απρεπές
το γινόμενον<br />αληθώς.<br />Άτοπον μεν
γαρ ην ειπόντα τον Θεόν ψεύσασθαι,
ώστε<br />νομοθετήσαντος αυτού θανάτω
αποθνήσκειν τον άνθρωπον, ει<br />παραβαίη
την εντολήν, μετά την παράβασιν μη
αποθνήσκειν, αλλά<br />λύεσθαι τον τούτου
λόγον. Ουκ αληθής γαρ ην ο Θεός, ει
ειπόντος<br />αυτού αποθνήσκειν ημάς,
μη απέθνησκεν ο άνθρωπος. Απρεπές δε
ην<br />πάλιν τα άπαξ γενόμενα λογικά
και του Λόγου αυτού μετασχόντα<br />παραπόλλυσθαι,
και πάλιν εις το μη είναι δια της
φθοράς επιστρέφειν.<br />Ουκ άξιον γαρ
ην της αγαθότητος του Θεού τα υπ αυτού
γενόμενα<br />διαφθείρεσθαι, δια την
παρά του διαβόλου γενομένην τοις
ανθρώποις<br />απάτην. Άλλως τε και των
απρεπεστάτων ην την του Θεού τέχνην<br />εν
τοις ανθρώποις αφανίζεσθαι ή δια την
αυτών αμέλειαν, ή δια την<br />των δαιμόνων
απάτην.<br />Φθειρομένων τοίνυν των
λογικών και παραπολλυμένων των<br />τοιούτων
έργων, τι τον Θεόν έδει ποιείν αγαθόν
όντα; αφείναι την<br />φθοράν κατ αυτών
ισχύειν, και τον θάνατον αυτών κρατείν;
και τις η<br />χρεία του και εξ αρχής αυτά
γενέσθαι; έδει γαρ μη γενέσθαι,<br />ή
γενόμενα παραμεληθήναι και
απολέσθαι.<br />Ασθένεια γαρ μάλλον και
ουκ αγαθότης εκ της αμελείας
γινώσκεται<br />του Θεού, ει ποιήσας
παρορά φθαρήναι το εαυτού έργον, ήπερ
ει μη<br />πεποιήκει κατά την αρχήν τον
άνθρωπον. Μη ποιήσαντος μεν γαρ ουκ<br />ην
ο λογιζόμενος την ασθένειαν, ποιήσαντος
δε και εις το είναι<br />κτίσαντος,
ατοπώτατον ην απόλλυσθαι τα έργα, και
μάλιστα επ όψει<br />του πεποιηκότος.
Ουκούν έδει τους ανθρώπους μη αφιέναι
φέρεσθαι<br />τη φθορά, δια το απρεπές
και ανάξιον είναι τούτο της του
Θεού<br />αγαθότητος.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επειδή
λοιπόν κυριάρχησε ο θάνατος και η
φθορά παρέμενε στη ζωή των<br />ανθρώπων,
το ανθρώπινο γένος χανόταν· ο λογικός
και κατ’ εικόνα Θεού<br />πλασμένος
άνθρωπος καταστραφόταν.<br />Έτσι, το
έργο του Θεού που γινόταν οδηγούνταν
στην απώλεια. Διότι και ο<br />θάνατος,
όπως προείπα, είχε ισχύ νόμου σε βάρος
μας. Και δεν μπορούσε<br />κανείς να
ξεφύγει το νόμο που τον είχε θεσπίσει
ο Θεός εξαιτίας της<br />παραβάσεως (των
πρωτοπλάστων). Θα ήταν μάλιστα
ανακόλουθο και ανάξιο<br />στο Θεό να
συμβεί κάτι τέτοιο.<br />Θα ήταν πρώτα
ανακόλουθο· διότι, ενώ το είπε ο Θεός,
στη συνέχεια<br />αποδείχνεται ψεύτης·
δηλαδή, ενώ νομοθέτησε ότι θα πεθάνει
ο άνθρωπος αν<br />παραβεί την εντολή
του, στη συνέχεια, μετά την παράβαση,
να μην πεθαίνει·<br />έτσι, καταπατείται
ο λόγος του Θεού. Δεν θα ήταν αληθινός
Θεός, αν έλεγε<br />ότι θα πεθαίνουμε,
και δεν πεθαίναμε. Έπειτα, θα ήταν και
ανάξιο του Θεού·<br />διότι, τα λογικά
όντα που μία φορά τα δημιούργησε ο
Λόγος και μετείχαν σ’<br />Αυτόν, να
χάνονται και να επιστρέφουν πάλι μέσω
της φθοράς στην ανυπαρξία.<br />Δεν θα
ήταν άξιο στην αγαθότητα του Θεού, να
πεθαίνουν τα πλάσματά του,<br />εξαιτίας
της δόλιας απάτης του διαβόλου σε
βάρος των ανθρώπων.<br />Εξάλλου, θα ήταν
ό,τι πιο ανάξιο να καταστρέφεται η
δημιουργική τέχνη<br />του Θεού στους
ανθρώπους ή εξαιτίας της αμέλειάς
τους ή εξαιτίας της απάτης<br />των
δαιμόνων.<br />Αφού λοιπόν φθείρονταν
τα λογικά πλάσματα και χάνονταν
τέτοια<br />δημιουργήματα, τι έπρεπε να
κάνει ο πανάγαθος Θεός; Να επιτρέψει
να τους<br />νικά η φθορά και ο θάνατος
να τους κυριεύει; Αλλά τότε, ποιά ήταν
η ανάγκη<br />να δημιουργηθούν από την
αρχή; Έπρεπε καθόλου να μη δημιουργηθούν
παρά<br />να δημιουργηθούν κι έπειτα να
παραμεληθούν και χαθούν.<br />Διότι είναι
μεγαλύτερη η αδυναμία του Θεού και η
έλλειψη αγαθωσύνης, αν<br />δημιουργεί
πρώτα ένα έργο και το αφήνει μετά από
αμέλεια να καταστραφεί,<br />παρά αν
εξαρχής δεν τον δημιουργούσε. Αν δεν
το δημιουργούσε, δεν θα του<br />καταλόγιζε
κανείς αδυναμία· αφού όμως το
δημιούργησε και το έφερε στην<br />ύπαρξη,
είναι υπερβολικά παράλογο να
καταστρέφεται, και μάλιστα μπροστά<br />στα
μάτια του. Έπρεπε λοιπόν να μην αφήσει
τους ανθρώπους να βαδίζουν στην<br />απώλεια,
επειδή κάτι τέτοιο είναι απρεπές και
ανάξιο στην αγαθωσύνη του Θεού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">7.
Αλλ ώσπερ έδει τούτο γενέσθαι, ούτως
και εκ των εναντίων πάλιν<br />αντίκειται
το προς τον Θεόν εύλογον, ώστε αληθή
φανήναι τον Θεόν<br />εν τη περί του
θανάτου νομοθεσία· άτοπον γαρ ην δια
την ημών<br />ωφέλειαν και διαμονήν
ψεύστην φανήναι τον της αληθείας
πατέρα Θεόν.<br />Τι ουν έδει και περί
τούτου γενέσθαι ή ποιήσαι τον Θεόν;
μετάνοιαν επί<br />τη παραβάσει τους
ανθρώπους απαιτήσαι; τούτο γαρ αν τις
άξιον<br />φήσειε Θεού, λέγων ότι ώσπερ
εκ της παραβάσεως εις φθοράν<br />γεγόνασιν,
ούτως εκ της μετανοίας γένοιντο πάλιν
αν εις αφθαρσίαν.<br />Αλλ η μετάνοια
ούτε το εύλογον το προς τον Θεόν
εφύλαττεν· έμενε<br />γαρ πάλιν ουκ
αληθής, μη κρατουμένων εν τω θανάτω
των<br />ανθρώπων· ούτε δε η μετάνοια
από των κατά φύσιν ανακαλείται,<br />αλλά
μόνον παύει των αμαρτημάτων.<br />Ει μεν
ουν μόνον ην πλημμέλημα και μη φθοράς
επακολούθησις, καλώς<br />αν ην η μετάνοια.
Ει δε άπαξ προλαβούσης της παραβάσεως,
εις την<br />κατά φύσιν φθοράν εκρατούντο
οι άνθρωποι, και την του κατ εικόνα<br />χάριν
αφαιρεθέντες ήσαν, τι άλλο έδει
γενέσθαι; ή τίνος ην χρεία προς<br />την
τοιαύτην χάριν και ανάκλησιν, ή του
και κατά την αρχήν εκ του μη<br />όντος
πεποιηκότος τα όλα του Θεού Λόγου;<br />Αυτού
γαρ ην πάλιν και το φθαρτόν εις
αφθαρσίαν ενεγκείν, και το<br />υπέρ
πάντων εύλογον αποσώσαι προς τον
Πατέρα. Λόγος γαρ ων<br />του Πατρός και
υπέρ πάντας ων, ακολούθως και ανακτίσαι
τα όλα<br />μόνος ην δυνατός και υπέρ
πάντων παθείν και πρεσβεύσαι περί<br />πάντων
ικανός προς τον Πατέρα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αλλά,
όπως έπρεπε αυτό να γίνει, έτσι κι από
την άλλη πλευρά στέκεται<br />αντίθετη
η δικαιοσύνη του Θεού, για ν’ αποδειχθεί
αξιόπιστη η νομοθεσία του<br />σχετικά
με την ποινή του θανάτου· θα ήταν
σκάνδαλο, εξαιτίας της δικής μας<br />ωφέλειας
και αφθαρσίας να φανεί ψεύτης ο
Πατέρας, ο Θεός της αλήθειας.<br />Τι
λοιπόν έπρεπε να γίνει σχετικά μ’
αυτό; Τι να κάνει ο Θεός; Να ζητήσει
από<br />τους ανθρώπους μετάνοια για το
σφάλμα τους; Γιατί κάτι τέτοιο θα
έλεγε κανείς<br />ότι είναι αντάξιο του
Θεού· διότι, όπως η παράβαση οδήγησε
τους ανθρώπους<br />στη φθορά, έτσι και
η μετάνοια θα τους οδηγούσε πάλι στην
αφθαρσία.<br />Η μετάνοια όμως δεν θα
δικαιολογούσε την αξιοπιστία του
Θεού. Θα φαινόταν<br />και πάλι ψεύτης,
επειδή δεν θα καταδικάζονταν σε θάνατο
οι άνθρωποι.<br />Άλλωστε η μετάνοια δεν
επαναφέρει τη φύση στην πρότερη
κατάστασή της,<br />αλλά μόνον σταματά
τις αμαρτίες.<br />Εάν λοιπόν ήταν μόνον
αμάρτημα και όχι και επιπλέον φθορά
της φύσεως,<br />αρκούσε η μετάνοια.
Εφόσον όμως, μετά την πρώτη παράβαση,
αμέσως οι<br />άνθρωποι υποδουλώθηκαν
στη φθορά της φύσεως και τους αφαιρέθηκε
το<br />χάρισμα του κατ’ εικόνα, τότε τι
άλλο έπρεπε να γίνει; Ή, ποιός άλλος
θα<br />μπορούσε να τους επαναφέρει σ’
αυτό το χάρισμα παρά ο Θεός Λόγος
που<br />έπλασε εξαρχής τα πάντα από το
μηδέν;<br />Αυτός ήταν ο μόνος ικανός και
το φθαρτό να το οδηγήσει πάλι στην
αφθαρσία<br />και ν’ αποκαταστήσει την
αξιοπιστία του Πατέρα. Διότι είναι ο
Λόγος του<br />Πατέρα και όλους τους
ξεπερνά· επομένως, μόνον Αυτός μπορεί
να τα<br />ξαναδημιουργήσει όλα, να
θυσιαστεί και να μεσιτεύσει στον
Πατέρα<br />για όλους.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">8.
Τούτου δη ένεκεν ο ασώματος και
άφθαρτος και άϋλος του Θεού<br />Λόγος
παραγίνεται εις την ημετέραν χώραν,
ούτι γε μακράν ων<br />πρότερον. Ουδέν
γαρ αυτού κενόν υπολέλειπται της
κτίσεως μέρος·<br />πάντα δε δια πάντων
πεπλήρωκεν αυτός συνών τω εαυτού
Πατρί.<br />Αλλά παραγίνεται συγκαταβαίνων
τη εις ημάς αυτού φιλανθρωπία<br />και
επιφανεία.<br />Και ιδών το λογικόν
απολλύμενον γένος, και τον θάνατον
κατ αυτών<br />βασιλεύοντα τη φθορά·
ορών δε και την απειλήν της
παραβάσεως<br />διακρατούσαν την καθ
ημών φθοράν· και ότι άτοπον ην προ
του<br />πληρωθήναι τον νόμον λυθήναι·
ορών δε και το απρεπές εν τω<br />συμβεβηκότι,
ότι ων αυτός ην δημιουργός, ταύτα
παρηφανίζετο·<br />ορών δε και την των
ανθρώπων υπερβάλλουσαν κακίαν, ότι
κατ<br />ολίγον και αφόρητον αυτήν ηύξησαν
καθ εαυτών· ορών δε και το<br />υπεύθυνον
πάντων ανθρώπων προς τον θάνατον,
ελεήσας το γένος<br />ημών, και την
ασθένειαν ημών οικτειρήσας, και τη
φθορά ημών<br />συγκαταβάς, και την του
θανάτου κράτησιν ουκ ενέγκας, ίνα μη
το<br />γενόμενον απόληται και εις αργόν
του Πατρός το εις ανθρώπους<br />έργον
αυτού γένηται, λαμβάνει εαυτώ σώμα,
και τούτο ουκ<br />αλλότριον του
ημετέρου.<br />Ου γαρ απλώς ηθέλησεν εν
σώματι γενέσθαι, ουδέ μόνον ήθελε<br />φανήναι·
εδύνατο γαρ, ει μόνον ήθελε φανήναι,
και δι ετέρου<br />κρείττονος την
θεοφάνειαν αυτού ποιήσασθαι· αλλά
λαμβάνει το<br />ημέτερον, και τούτο ουχ
απλώς, αλλ εξ αχράντου και αμιάντου<br />ανδρός
απείρου παρθένου, καθαρόν και όντως
αμιγές της ανδρών<br />συνουσίας. Αυτός
γαρ δυνατός ων και δημιουργός των
όλων, εν τη<br />παρθένω κατασκευάζει
εαυτώ ναόν το σώμα, και ιδιοποιείται
τούτο<br />ώσπερ όργανον, εν αυτώ
γνωριζόμενος και ενοικών.<br />Και ούτως
από των ημετέρων το όμοιον λαβών, δια
το πάντας<br />υπευθύνους είναι τη του
θανάτου φθορά, αντί πάντων αυτό
θανάτω<br />παραδιδούς, προσήγε τω Πατρί,
και τούτο φιλανθρώπως ποιών, ίνα<br />ως
μεν πάντων αποθανόντων εν αυτώ λυθή
ο κατά της φθοράς των<br />ανθρώπων νόμος
άτε δη πληρωθείσης της εξουσίας εν
τω κυριακώ<br />σώματι, και μηκέτι χώραν
έχοντος κατά των ομοίων ανθρώπων·
ως<br />δε εις φθοράν αναστρέψαντας τους
ανθρώπους πάλιν εις την<br />αφθαρσίαν
επιστρέψη, και ζωοποιήση τούτους από
του θανάτου, τη<br />του σώματος ιδιοποιήσει,
και τη της αναστάσεως χάριτι, τον
θάνατον<br />απ αυτών ως καλάμην από
πυρός εξαφανίζων.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γι’
αυτό το λόγο, λοιπόν, ο ασώματος,
άφθαρτος και άϋλος Λόγος του Θεού<br />έρχεται
στη γη μας, χωρίς βέβαια και πριν να
είναι μακριά από μας.<br />Διότι δεν είναι
απών από κανένα σημείο του κόσμου.
Συνυπάρχοντας ο Λόγος<br />με τον<br />Πατέρα
Του, γεμίζει εξ ολοκλήρου όλα τα
σύμπαντα· και ταυτόχρονα,<br />έρχεται
να εμφανιστεί και σε μας από συγκατάβαση,
εξαιτίας της αγάπης του<br />για τους
ανθρώπους.<br />Είδε ο Λόγος ότι
καταστρεφόταν το λογικό γένος των
ανθρώπων και κυριαρχεί<br />πάνω τους
με τη φθορά ο θάνατος. Είδε ότι η απειλή
για την παράβαση ενίσχυε<br />τη φθοράς
πάνω μας. Είδε ότι ήταν αδύνατο να
καταργηθεί (η φθορά και ο<br />θάνατος),
προτού ξεπληρωθεί η ποινή του νόμου.
Είδε ακόμη και το<br />ασυμβίβαστο προς
τη δημιουργικότητα,ότι, δηλαδή, ενώ
Αυτός δημιουργούσε,<br />τα πλάσματα
καταστρέφονταν.Είδε όμως και την
υπερβολική κακία των<br />ανθρώπων, ότι
σιγά σιγά την αύξησαν σε βάρος τους
σε αβάσταχτο βαθμό. Είδε<br />τέλος ότι
όλοι οι άνθρωποι ευθύνονται για το
γεγονός του θανάτου. (Βλέποντας<br />όλα
αυτά), σπλαγχνίστηκε το ανθρώπινο
γένος και λυπήθηκε για την αδυναμία<br />μας·
καταδέχθηκε τη δική μας φθορά χωρίς
να υποφέρει την κυριαρχία του<br />θανάτου·
προσλαμβάνει ανθρώπινο σώμα για τον
εαυτό Του και μάλιστα όχι<br />διαφορετικό
από το δικό μας, για να μην πάει χαμένο
το δημιουργικό έργο του<br />Πατέρα που
έπλασε τους ανθρώπους.<br />Δεν θέλησε
να προσλάβει απλά ανθρώπινο σώμα,
ούτε μόνο να εμφανιστεί.<br />Θα μπορούσε,
αν ήθελε απλή εμφάνιση, να κάνει τη
θεία εμφάνισή του<br />με πολύ καλύτερο
σώμα. Προσλαμβάνει όμως το δικό μας
σώμα, και αυτό όχι<br />με φυσικό τρόπο,
αλλά από το σώμα της αμόλυντης και
ακηλίδωτης παρθένου<br />κόρης, που δεν
γνώρισε σύζυγο· διότι ήταν καθαρή
και απείραχτη από τη σχέση<br />με άνδρα.
Επειδή αυτός είναι παντοδύναμος
δημιουργός των πάντων, μέσα<br />στο σώμα
της παρθένου φτιάχνει ως ναό το δικό
του σώμα· κάνει δικό του<br />όργανο το
σώμα της παρθένου, το οποίο το γνωρίζει
καλά και κατοικεί σ’ αυτό.<br />Κι έτσι,
αφού πήρε σώμα όμοιο με τα δικά μας
και επειδή όλοι ευθύνονται<br />για τη
φθορά του θανάτου, παρέδωσε το σώμα
του να θανατωθεί για χάρη<br />όλων. Το
πρόσφερε στον Πατέρα του· και αυτό
το έκανε από αγάπη για τους<br />ανθρώπους
ώστε, σαν να πέθαναν όλοι μαζί του, να
καταργηθεί η ποινή της<br />φθοράς τους.
Επειδή ικανοποιήθηκε η εξουσία του
θανάτου στο σώμα του<br />Κυρίου, δεν
έχει πλέον εξουσία ο θάνατος στους
όμοιους ανθρώπους· (πέτυχε<br />με τη
θυσία του) τους ανθρώπους που έπεσαν
στη φθορά να τους επαναφέρει<br />στην
αφθαρσία και να τους δώσει ζωή νικώντας
το θάνατο. Οικειοποιήθηκε<br />το ανθρώπινο
σώμα και με τη χάρη της αναστάσεως
κατάφερε να εξαφανίσει<br />από τους
ανθρώπους το θάνατο, όπως η φωτιά
κατατρώει την καλαμιά.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">9.
Συνιδών γαρ ο Λόγος ότι άλλως ουκ αν
λυθείη των ανθρώπων η<br />φθορά ει μη
δια του πάντως αποθανείν, ουχ οίόν τε
δε ην τον Λόγον<br />αποθανείν αθάνατον
όντα και του Πατρός Υιόν, τούτου ένεκεν
το<br />δυνάμενον αποθανείν εαυτώ λαμβάνει
σώμα, ίνα τούτο του επί<br />πάντων Λόγου
μεταλαβόν αντί πάντων ικανόν γένηται
τω θανάτω,<br />και δια τον ενοικήσαντα
Λόγον άφθαρτον διαμείνη, και λοιπόν
από<br />πάντων η φθορά παύσηται τη της
αναστάσεως χάριτι. Όθεν ως<br />ιερείον
και θύμα παντός ελεύθερον σπίλου, ό
αυτός εαυτώ έλαβε σώμα<br />προσάγων εις
θάνατον, από πάντων ευθύς των ομοίων
ηφάνιζε τον<br />θάνατον τη προσφορά του
καταλλήλου.<br />Υπέρ πάντας γαρ ων ο
Λόγος του Θεού εικότως τον εαυτού
ναόν και<br />το σωματικόν όργανον
προσάγων αντίψυχον υπέρ πάντων
επλήρου<br />το οφειλόμενον εν τω θανάτω·
και ως συνών δε δια του ομοίου τοις<br />πάσιν
ο άφθαρτος του Θεού Υιος εικότως τους
πάντας ενέδυσεν<br />αφθαρσίαν εν τη
περί της αναστάσεως επαγγελία. Και
αυτή γαρ η εν<br />τω θανάτω φθορά κατά
των ανθρώπων ουκέτι χώραν έχει δια
τον<br />ενοικήσαντα Λόγον εν τούτοις
δια του ενός σώματος.<br />Και ώσπερ
μεγάλου βασιλέως εισελθόντος εις
τινα πόλιν μεγάλην<br />και οικήσαντος
εις μίαν των εν αυτή οικιών, πάντως η
τοιαύτη πόλις<br />τιμής πολλής καταξιούται,
και ουκέτι τις εχθρός αυτήν ούτε
ληστής<br />επιβαίνων καταστρέφει, πάσης
δε μάλλον επιμελείας αξιούται δια
τον<br />εις μίαν αυτής οικίαν οικήσαντα
βασιλέα· ούτως και επί του πάντων<br />βασιλέως
γέγονεν.<br />Ελθόντος γαρ αυτού επί την
ημετέραν χώραν, και οικήσαντος εις
εν<br />των ομοίων σώμα, λοιπόν πάσα η
κατά των ανθρώπων παρά των<br />εχθρών
επιβουλή πέπαυται, και η του θανάτου
ηφάνισται φθορά η<br />πάλαι κατ αυτών
ισχύουσα. Παραπωλώλει γαρ αν το
των<br />ανθρώπων γένος, ει μη ο πάντων
Δεσπότης και Σωτήρ του Θεού<br />Υιος
παρεγεγόνει προς το του θανάτου τέλος.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Γνώριζε
λοιπόν ο Λόγος ότι με κανένα άλλο
τρόπο δεν θα καταλύονταν η<br />φθορά
των ανθρώπων παρά μόνον αν ο ίδιος
πέθαινε· αλλά, δεν ήταν δυνατό<br />να
πεθάνει ο Λόγος, ο Υιος του Πατέρα,
διότι ήταν αθάνατος. Εξαιτίας
αυτού,<br />προσλαμβάνει για τον εαυτό
του θνητό σώμα ώστε, αφού αυτό γίνει
μέτοχο του<br />Λόγου που εξουσιάζει τα
πάντα, να γίνει ικανό να πεθάνει για
χάρη όλων· και<br />χάρη στο Λόγο που το
κατοικεί, να παραμείνει άφθαρτο. Έτσι,
η φθορά που<br />βασανίζει όλους, θα
σταματήσει εξαιτίας της αναστάσεως
(του σώματος). Γι’<br />αυτό, ο Λόγος το
σώμα που σαρκώθηκε, το πρόσφερε σε
θάνατο σαν ιερό<br />σφάγιο, ελεύθερο
από κάθε κηλίδα. Κι έτσι, με τη δική
του κατάλληλη<br />προσφορά, εξάλειψε
το θάνατο απ’ όλους τους ομοίους του
(ανθρώπους).<br />Επειδή ο Λόγος του Θεού
είναι πάνω απ’ όλους, δικαιολογημένα
πρόσφερε<br />το δικό του σώμα ως ναό και
όργανο, αντίλυτρο για τη σωτηρία
όλων·<br />ξεπλήρωσε το χρέος προς το
θάνατο. Και επειδή ο άφθαρτος Υιος
του Θεού<br />συνυπάρχει με όλους τους
ανθρώπους χάρη στο όμοιο σώμα, τους
προίκισε<br />με την αφθαρσία υποσχόμενος
την ανάσταση όλων. Ακόμη και η ίδια η
φθορά<br />του θανάτου δεν απειλεί πλέον
τους ανθρώπους, επειδή ενοίκησε μέσα
τους<br />ο Λόγος με ένα και ίδιο σώμα.<br />Όπως
ακριβώς ένας μεγάλος βασιλιάς
εισέρχεται σε μια μεγάλη πόλη
και<br />βρίσκει κατάλυμμα σ’ ένα από
τα σπίτια της· τότε, όλη αυτή η πόλη
αξιώνεται<br />μεγάλης τιμής. Κανένας
εχθρός πλέον ή ληστής δεν κάνει
επιδρομή εναντίον<br />της να την
καταστρέψει· απολαμβάνει κάθε
φροντίδα, διότι σε μια κατοικία<br />της
έμεινε ο βασιλιάς. Έτσι παρόμοια
συνέβη με το βασιλέα όλου του<br />κόσμου
(το Θεό).<br />Διότι, όταν ο Υιος ήλθε στο
δικό μας κόσμο και ενοίκησε σ’ ένα
σώμα όμοιο<br />με τα δικά μας, στο εξής
έπαψε κάθε επιβουλή των εχθρών εναντίον
των<br />ανθρώπων και εξαφανίστηκε η
φθορά του θανάτου, που είχε ισχύ
εναντίον τους<br />από τον παλιό καιρό.
Διότι, θα πήγαινε σίγουρα χαμένο το
ανθρώπινο γένος,<br />αν δεν ερχόταν ο
Κύριος και Σωτήρας Ιησούς, ο Υιος του
Θεού, με σκοπό να πεθάνει.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">10.
Πρέπον δε και μάλιστα τη αγαθότητι
του Θεού αληθώς το μέγα<br />τούτο έργον.
Ει γαρ βασιλεύς κατασκευάσας οικίαν
ή πόλιν, και<br />ταύτην εξ αμελείας των
ενοικούντων πολεμουμένην υπό ληστών
το<br />σύνολον ου παρορά, αλλ ως ίδιον
έργον εκδικεί και περισώζει, ουκ
εις<br />την των ενοικούντων αμέλειαν
αφορών, αλλ εις το εαυτού πρέπον·<br />πολλώ
πλέον ο του παναγάθου Θεός Λόγος
Πατρός εις φθοράν<br />κατερχόμενον το
δι αυτού γενόμενον των ανθρώπων γένος
ου<br />παρείδεν· αλλά τον μεν συμβεβηκότα
θάνατον απήλειψε δια της<br />προσφοράς
του ιδίου σώματος, την δε αμέλειαν
αυτών διωρθώσατο<br />τη εαυτού διδασκαλία,
πάντα τα των ανθρώπων δια της
εαυτού<br />δυνάμεως κατορθώσας.<br />Ταύτα
δε και παρά των αυτού του Σωτήρος
θεολόγων ανδρών<br />πιστούσθαί τις
δύναται εντυγχάνων τοις εκείνων
γράμμασιν, ή φασιν·<br />"Η γαρ αγάπη
του Χριστού συνέχει ημάς κρίναντας
τούτο, ότι ει εις<br />υπέρ πάντων απέθανεν,
άρα οι πάντες απέθανον· και υπέρ
πάντων<br />απέθανεν, ίνα ημείς μηκέτι
εαυτοίς ζώμεν, αλλά τω υπέρ ημών<br />αποθανόντι
και αναστάντι" εκ νεκρών, τω Κυρίω
ημών Ιησού Χριστώ·<br />και πάλιν· "Τόν
δε βραχύ τι παρ αγγέλους ηλαττωμένον
βλέπομεν<br />Ιησούν, δια το πάθημα του
θανάτου δόξη και τιμή εστεφανωμένον,<br />όπως
χάριτι Θεού υπέρ παντός γεύσηται
θανάτου".<br />Είτα και την αιτίαν του
μη άλλον δείν ή αυτόν τον Θεόν
Λόγον<br />ενανθρωπήσαι σημαίνει λέγων·
"Έπρεπε γαρ αυτώ δι ον τα πάντα,<br />και
δι ου τα πάντα, πολλούς υιούς εις δόξαν
αγαγόντα τον αρχηγόν<br />της σωτηρίας
αυτών δια παθημάτων τελειώσαι."
Τούτο δε σημαίνει<br />λέγων, ως ουκ άλλου
ην από της γενομένης φθοράς τους
ανθρώπους<br />ανενεγκείν, ή του Θεού
Λόγου του και κατά την αρχήν
πεποιηκότος<br />αυτούς.<br />Ότι δε δια την
περί των ομοίων σωμάτων θυσίαν σώμα
και αυτός ο<br />Λόγος έλαβεν εαυτώ, και
τούτο σημαίνουσι λέγοντες· "Επεί
ουν τα<br />παιδία κεκοινώνηκεν αίματος
και σαρκός, και αυτός παραπλησίως<br />μετέσχε
των αυτών, ίνα δια του θανάτου καταργήση
τον το κράτος<br />έχοντα του θανάτου,
τουτέστι τον διάβολον, και απαλλάξη
τούτους,<br />όσοι φόβω θανάτου δια παντός
του ζήν ένοχοι ήσαν δουλείας."<br />Τη
γαρ του ιδίου σώματος θυσία και τέλος
επέθηκε τω καθ ημάς νόμω,<br />και αρχήν
ζωής ημίν εκαίνισεν, ελπίδα της
αναστάσεως δεδωκώς·<br />επειδή γαρ εξ
ανθρώπων εις ανθρώπους ο θάνατος
εκράτησε, δια<br />τούτο πάλιν δια της
ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου η του
θανάτου<br />κατάλυσις γέγονε και η της
ζωής ανάστασις, λέγοντος του<br />χριστοφόρου
ανδρός· "Επειδή γαρ δι ανθρώπου
θάνατος, και δι<br />ανθρώπου ανάστασις
νεκρών. Ώσπερ γαρ εν τω Αδάμ
πάντες<br />αποθνήσκουσιν, ούτως και εν
τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται",<br />και
τα τούτοις ακόλουθα.<br />Ουκέτι γαρ νυν
ως κατακρινόμενοι αποθνήσκομεν, αλλ
ως εγειρόμενοι<br />περιμένομεν την
κοινήν πάντων ανάστασιν, "ην καιροίς
ιδίοις δείξει"<br />ο και ταύτην
εργασάμενος και χαρισάμενος Θεός.
Αιτία μεν δη πρώτη<br />της ενανθρωπήσεως
του Σωτήρος αύτη. Γνοίη δ αν τις αυτού
την<br />αγαθήν εις ημάς παρουσίαν ευλόγως
γεγενήσθαι και εκ τούτων.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτό
το μεγάλο έργο άρμοζε πράγματι και
στην αγαθωσύνη του Θεού.<br />Διότι, αν,
για παράδειγμα, ένας βασιλιάς
κατασκευάσει μια οικία ή πόλη,<br />αυτήν
δεν την εγκαταλείπει όταν, εξαιτίας
της αμέλειας των κατοίκων της,
την<br />πολιορκούν ληστές· τη διεκδικεί
και τη σώζει σαν δικό του έργο, χωρίς
να<br />κοιτάζει την αδιαφορία των
κατοίκων αλλά μόνο το δικό του
καθήκον.<br />Πολύ περισσότερο, ο Θεός
Λόγος του πανάγαθου Πατέρα δεν
εγκατέλειψε το<br />δημιούργημά του, το
γένος των ανθρώπων, όταν αυτό βάδιζε
προς τη φθορά.<br />Αλλά, με την προσφορά
του δικού του σώματος, εξαφάνισε τον
επερχόμενο<br />θάνατο· διόρθωσε με τη
διδασκαλία του την αμέλεια των
ανθρώπων<br />και κατάφερε με τη δύναμή
του να επιτελέσει όλα τα ανθρώπινα.<br />Αυτά
μπορεί κανείς να τα διαπιστώσει και
από τη μελέτη των γραπτών<br />κειμένων
των θεολόγων μαθητών του Σωτήρα
Χριστού, όπου λένε:<br />«Γιατί η αγάπη
του Χριστού μας συγκλονίζει, επειδή
διαπιστώσαμε ότι, εάν<br />ένας πέθανε
για όλους, άρα όλοι πέθαναν· πέθανε
για χάρη όλων μας, ώστε<br />να μη ζούμε
πλέον για τον εαυτό μας, αλλά για
κείνον που πέθανε και<br />αναστήθηκε
για χάρη μας», εννοώ τον Κύριό μας
Ιησού Χριστό. Και αλλού<br />λένε: «Βλέπουμε
τον Ιησού, που ήταν ελαττωμένος λίγο
πιο κάτω από τους<br />αγγέλους, για να
γευθεί θάνατο για κάθε άνθρωπο με τη
χάρη του Θεού, εξαιτίας<br />αυτού του
παθήματος του θανάτου να είναι
στεφανωμένος με δόξα και τιμή».<br />Έπειτα,
δηλώνει και την αιτία για την οποία
όχι άλλος αλλά αυτός ο Θεός<br />Λόγος
έπρεπε να γίνει άνθρωπος: «Γιατί
έπρεπε αυτός, για τον οποίο τα πάντα<br />και
μέσω του οποίου τα πάντα υπάρχουν, να
τελειοποιήσει με τα πάθη τον<br />αρχηγό
της σωτηρίας τους, ώστε να οδηγήσει
πολλά παιδιά του στη δόξα».<br />Λέγοντας
αυτό ο απόστολος δηλώνει ότι δεν
μπορούσε άλλος ν’ αποσπάσει<br />τους
ανθρώπους από τη φθορά, παρά μόνον ο
Θεός Λόγος ο οποίος και από την<br />αρχή
τους δημιούργησε.<br />Και το ότι έλαβε
για τον εαυτό του σώμα ο Λόγος, για να
το θυσιάσει για τα<br />σώματα των ομοίων
του, και αυτό το διδάσκουν λέγοντας:
«Επειδή τα παιδιά<br />έχουν σάρκα και
αίμα, και αυτός παραπλήσια μετείχε
από τα ίδια,<br />ώστε με το θάνατό του
να καταργήσει αυτόν που είχε την
εξουσία να επιφέρει<br />το θάνατο, δηλαδή
το διάβολο· και ν’ απαλλάξει αυτούς
που, από το φόβο του<br />θανάτου, ήταν
υποδουλωμένοι σ’ όλη τη διάρκεια της
ζωής τους».<br />Διότι, με τη θυσία του
σώματός του κατάργησε τον εναντίον
μας νόμο· αφού<br />μας έδωσε την ελπίδα
της αναστάσεως, εγκαινίασε για μας
αρχή νέας ζωής.<br />Επειδή εξαιτίας
ανθρώπων ο θάνατος επικράτησε στους
ανθρώπους, γι’ αυτό<br />πάλι με την
ενανθρώπηση του Θεού Λόγου καταργήθηκε
ο θάνατος και ήλθε<br />η ανάσταση της
ζωής, όπως το λέει ο θεοφόρος
απόστολος:<br />«Γιατί, όπως με τον άνθρωπο
ήλθε ο θάνατος, και πάλι με άνθρωπο
ήρθε η<br />ανάσταση των νεκρών· όπως
ακριβώς έχοντας σχέση με τον Αδάμ
όλοι<br />πεθαίνουν, έτσι και με το Χριστό
όλοι θα λάβουν τη ζωή», και τα εξής.<br />Τώρα
πλέον δεν πεθαίνουμε ως κατάδικοι,
αλλά, με την ελπίδα ότι θ’<br />αναστηθούμε,
περιμένουμε την κοινή ανάσταση όλων·
αυτήν ο Θεός την<br />έκανε και μας τη
χάρισε και «θα τη φανερώσει στον καιρό
που όρισε».<br />Αυτή είναι λοιπόν η πρώτη
αιτία της ενανθρωπήσεως. Όμως, και
από τα επόμενα<br />μπορεί κάποιος να
εννοήσει ότι δικαιολογημένα έγινε η
ευλογημένη φανέρωσή<br />του σε μας.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">11.
Ο Θεός, ο πάντων έχων το κράτος, ότε
το των ανθρώπων γένος<br />δια του ιδίου
Λόγου εποίει, κατιδών πάλιν την
ασθένειαν της φύσεως<br />αυτών, ως ουχ
ικανή είη εξ εαυτής γνώναι τον
δημιουργόν, ουδ όλως<br />έννοιαν λαβείν
Θεού, τω τον μεν είναι αγέννητον, τα
δε εξ ουκ όντων<br />γεγενήσθαι, και τον
μεν ασώματον είναι, τους δε ανθρώπους
κάτω που<br />σώματι πεπλάσθαι, και όλως
πολλήν είναι την των γενητών
έλλειψιν<br />προς την του πεποιηκότος
κατάληψιν και γνώσιν·<br />ελεήσας πάλιν
το γένος το ανθρώπινον, άτε δη αγαθός
ων, ουκ αφήκεν<br />αυτούς ερήμους της
εαυτού γνώσεως, ίνα μη ανόνητον έχωσι
και το<br />είναι. Ποία γαρ όνησις τοις
πεποιημένοις μη γινώσκουσι τον
εαυτών<br />ποιητήν; Ή Πως αν είεν λογικοί
μη γινώσκοντες τον του Πατρός<br />Λόγον,
εν ω και γεγόνασιν; Ουδέν γαρ ουδέ
αλόγων διαφέρειν<br />έμελλον, ει πλέον
ουδέν των περιγείων επεγίνωσκον. Τι
δε και ο Θεός<br />εποίει τούτους, αφ ων
ουκ ηθέλησε γινώσκεσθαι;<br />Όθεν, ίνα
μη τούτο γένηται, αγαθός ων της ιδίας
εικόνος αυτοίς του<br />Κυρίου ημών Ιησού
Χριστού μεταδίδωσι, και ποιεί τούτους
κατά την<br />εαυτού εικόνα και καθ
ομοίωσιν· ίνα δια της τοιαύτης χάριτος
την<br />εικόνα νοούντες, λέγω δη τον του
Πατρός Λόγον, δυνηθώσιν έννοιαν<br />δι
αυτού του Πατρός λαβείν, και γινώσκοντες
τον ποιητήν ζώσι τον<br />ευδαίμονα και
μακάριον όντως βίον.<br />Αλλ άνθρωποι
πάλιν παράφρονες, κατολιγωρήσαντες
και ούτως της<br />δοθείσης αυτοίς
χάριτος, τοσούτον απεστράφησαν τον
Θεόν, και<br />τοσούτον εθόλωσαν εαυτών
την ψυχήν ως μη μόνον επιλαθέσθαι
της<br />περί Θεού εννοίας, αλλά και έτερα
ανθ ετέρων εαυτοίς αναπλάσασθαι.<br />Είδωλά
τε γαρ αντί της αληθείας εαυτοίς
ανετυπώσαντο, και τα ουκ<br />όντα του
όντος Θεού προετίμησαν, τη κτίσει
παρά τον κτίσαντα<br />λατρεύοντες, και
το γε χείριστον, ότι και εις ξύλα και
εις λίθους και εις<br />πάσαν ύλην και
ανθρώπους την του Θεού τιμήν μετετίθουν,
και<br />πλείονα τούτων ποιούντες, ώσπερ
εν τοις έμπροσθεν είρηται.<br />Τοσούτον
δε ησέβουν, ότι και δαίμονας εθρήσκευον
λοιπόν και θεούς<br />ανηγόρευον, τας
επιθυμίας αυτών αποπληρούντες. Θυσίας
τε γαρ<br />ζώων αλόγων, και ανθρώπων
σφαγάς, ώσπερ είρηται πρότερον, εις<br />το
εκείνων καθήκον επετέλουν, πλείον
εαυτούς τοις εκείνων<br />οιστρήμασι
καταδεσμεύοντες.<br />Δια τούτο γούν και
μαγείαι παρ αυτοίς εδιδάσκοντο, και
μαντεία<br />κατά τόπον τους ανθρώπους
επλάνα, και πάντες τα γενέσεως και
του<br />είναι εαυτών τα αίτια τοις
άστροις και τοις κατ ουρανόν
πάσιν<br />ανετίθουν, μηδέν πλέον των
φαινομένων λογιζόμενοι.<br />Και όλως
πάντα ην ασεβείας και παρανομίας
μεστά, και μόνος ο Θεός<br />ουδέ ο τούτου
Λόγος επεγινώσκετο, καίτοι ουκ αφανή
εαυτόν τοις<br />ανθρώποις επικρύψας,
ουδέ απλήν την περί εαυτού γνώσιν
αυτοίς<br />δεδωκώς, αλλά και ποικίλως
και δια πολλών αυτήν αυτοίς εφαπλώσας.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο
Παντοκράτωρ Θεός, όταν δημιουργούσε
το ανθρώπινο γένος με το Λόγο
του,<br />διέκρινε την αδυναμία της φύσεως
των ανθρώπων: δεν θα μπορούσε η<br />ανθρώπινη
φύση από μόνη της να γνωρίσει το
δημιουργό της· ούτε πάλι να<br />συλλάβει
την έννοια του Θεού. Διότι, Αυτός είναι
άκτιστος, ενώ αυτοί<br />δημιουργήθηκαν
από το μηδέν· Αυτός είναι ασώματος,
ενώ οι άνθρωποι<br />πλάστηκαν με σώμα
κάτω στη γη· και γενικά, πολλές είναι
οι ελλείψεις των<br />δημιουργημάτων,
για να κατανοήσουν και γνωρίσουν το
Δημιουργό τους.<br />Και πάλι όμως ο Θεός,
επειδή είναι πανάγαθος, ελέησε τους
ανθρώπους· δεν<br />τους στέρησε τη
δυνατότητα να Τον γνωρίσουν, ώστε να
έχει νόημα και η<br />ύπαρξή τους. Διότι,
ποιά είναι η ωφέλεια των δημιουργημάτων,
αν δεν<br />γνωρίζουν τον πλάστη τους;
Ή, Πως θα ήταν λογικά όντα, αν δεν
γνώριζαν το<br />Λόγο του Πατέρα, ο οποίος
τα δημιούργησε; Δεν θα διέφεραν καθόλου
από τα<br />άλογα όντα, εφόσον δεν
αντιλαμβάνονταν τίποτε περισσότερο
από τα επίγεια.<br />Και γιατί να τους
έπλασε ο Θεός, αν δεν ήθελε να Τον
γνωρίζουν;<br />Γι’ αυτό το λόγο, για να
μη συμβεί κάτι τέτοιο, όντας ο Θεός
καλός μετάδωσε<br />σ’ αυτούς από την
ίδια την εικόνα του Κυρίου μας Ιησού
Χριστού· τους έκαμε<br />σύμφωνα με τη
δική του εικόνα και την ομοίωσή του.
Έτσι, με το χάρισμα αυτό,<br />βλέποντας
την εικόνα –εννοώ το Λόγο του Πατέρα–
να μπορούν να έχουν μέσω<br />αυτού και
την έννοια του Πατέρα. Γνωρίζοντας
λοιπόν τον πλάστη τους, να<br />ζουν
αληθινά ευτυχισμένη και ευλογημένη
ζωή.<br />Οι άνθρωποι όμως πάλι ξέφυγαν
και παραμέλησαν το χάρισμα που μ’
αυτό τον<br />τρόπο τους δόθηκε· τόσο
πολύ απομακρύνθηκαν από το Θεό και
τόσο μαύρισαν<br />με κακίες την ψυχή
τους, ώστε όχι μόνο λησμόνησαν την
έννοια του Θεού<br />αλλά άλλα αντί άλλων
επινόησαν για τον εαυτό τους.<br />Διότι,
έφτιαξαν είδωλα για τον εαυτό τους
στη θέση του αληθινού Θεού·<br />προτίμησαν
τα ανύπαρκτα από τον πραγματικό Θεό·
λάτρεψαν την κτίση<br />και όχι τον
κτίστη· και το χειρότερο, την τιμή
που αρμόζει στο Θεό την<br />απόδωσαν σε
ξύλα, πέτρες, σε κάθε υλικό και σε
ανθρώπους. Κι ακόμη<br />περισσότερα απ’
αυτά έκαναν, όπως τα διηγηθήκαμε
προηγουμένως.<br />Τόσο πολύ ασέβησαν
ώστε στο εξής και δαιμόνια λάτρευαν
και τα<br />αναγόρευαν θεούς· έτσι
ικανοποιούσαν τις κακές επιθυμίες
τους. Θυσίαζαν<br />ζώα, έκαναν και
ανθρωποθυσίες για τη λατρεία εκείνων
των θεών, όπως τα<br />προείπαμε· έτσι,
υποδουλώνονταν ακόμη περισσότερο
στην<br />ακόλαστη μανία εκείνων.<br />Γι’
αυτό, λοιπόν, δίδασκαν αυτοί ακόμη
και μαγικές τελετές· τα κατά
τόπους<br />μαντεία πλάνευαν τους
ανθρώπους. Όλοι απέδιδαν την αιτία
της γεννήσεώς<br />τους και τα χαρακτηριστικά
της προσωπικότητάς τους στα άστρα
και στα<br />ουράνια σώματα· δεν σκέφτονταν
τίποτε περισσότερο απ’ όσα
έβλεπαν.<br />Γενικά, όλα ήταν γεμάτα από
ασέβειες και παρανομίες· μόνον ο Θεός
και ο<br />Λόγος του δεν αναγνωριζόταν,
παρόλο που δεν άφησε τον εαυτό του
αφανή<br />στους ανθρώπους και δεν έδωσε
μια αμυδρή γνώση του εαυτού του σ’
αυτούς·<br />αλλά, με πολλούς και ποικίλους
τρόπους τους φανέρωσε τη μαρτυρία
του<br />εαυτού του.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">12.
Αυτάρκης μεν γαρ ην η κατ εικόνα χάρις
γνωρίζειν τον Θεόν<br />Λόγον, και δι
αυτού τον Πατέρα· ειδώς δε ο Θεός την
ασθένειαν των<br />ανθρώπων, προενοήσατο
και της αμελείας τούτων, ίν εάν
αμελήσαιεν<br />δι εαυτών τον Θεόν
επιγνώναι, έχωσι δια των της κτίσεως
έργων τον<br />δημιουργόν μη αγνοείν.<br />Επειδή
δε η ανθρώπων αμέλεια επί τα χείρονα
κατ ολίγον<br />επικαταβαίνει· προενοήσατο
πάλιν ο Θεός και της τοιαύτης
αυτών<br />ασθενείας, νόμον και προφήτας
τους αυτοίς γνωρίμους αποστείλας,<br />ίνα
εάν και εις τον ουρανόν οκνήσωσιν
αναβλέψαι και γνώναι τον<br />ποιητήν,
έχωσιν εκ των εγγύς την διδασκαλίαν.
Άνθρωποι γαρ παρά<br />ανθρώπων εγγυτέρω
δύνανται μαθείν περί των κρειττόνων.<br />Εξόν
ουν ην αναβλέψαντας αυτούς εις το
μέγεθος του ουρανού, και<br />κατανοήσαντας
την της κτίσεως αρμονίαν, γνώναι τον
ταύτης<br />ηγεμόνα τον του Πατρός Λόγον,
τον τη εαυτού εις πάντα προνοία<br />γνωρίζοντα
πάσι τον Πατέρα, και δια τούτο τα όλα
κινούντα, ίνα δι<br />αυτού πάντες
γινώσκωσι τον Θεόν.<br />Ή ει τούτο αυτοίς
ην οκνηρόν, καν τοις αγίοις δυνατόν
ην αυτούς<br /> συντυγχάνειν, και δι
αυτών μαθείν τον των πάντων
δημιουργόν<br />Θεόν, τον του Χριστού
Πατέρα· και ότι των ειδώλων η
θρησκεία<br />αθεότης εστί και πάσης
ασεβείας μεστή.<br />Εξόν δε ην αυτούς
και τον νόμον εγνωκότας, παύσασθαι
πάσης<br />παρανομίας και τον κατ αρετήν
ζήσαι βίον. Ουδέ γαρ δια Ιουδαίους<br />μόνους
ο νόμος ην ουδέ δι αυτούς μόνους οι
προφήται επέμποντο,<br />αλλά προς
Ιουδαίους μεν επέμποντο, και παρά
Ιουδαίων εδιώκοντο·<br />πάσης δε της
οικουμένης ήσαν διδασκάλιον ιερόν
της περί Θεού<br />γνώσεως, και της κατά
ψυχήν πολιτείας.<br />Τοσαύτης ουν ούσης
της του Θεού αγαθότητος και
φιλανθρωπίας,<br />όμως οι άνθρωποι,
νικώμενοι ταις παραυτίκα ηδοναίς και
ταις παρά<br />δαιμόνων φαντασίαις και
απάταις, ουκ ανένευσαν προς την
αλήθειαν·<br />αλλ εαυτούς πλείοσι κακοίς
και αμαρτήμασιν ενεφόρησαν, ως
μηκέτι<br />δοκείν αυτούς λογικούς, αλλά
αλόγους εκ των τρόπων νομίζεσθαι.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Το
χάρισμα του κατ’ εικόνα θα ήταν μόνο
του αρκετό να γνωρίζει ο άνθρωπος<br />το
Θεό Λόγο, και μέσω αυτού τον Πατέρα.
Επειδή όμως ο Θεός γνώριζε την<br />αδυναμία
των ανθρώπων, προνόησε για την αμέλειά
τους· ώστε, αν αμελούσαν<br />να γνωρίσουν
με τον εαυτό τους το Θεό, να μπορούν
με τα δημιουργήματα να<br />μη ξεχνούν
το Δημιουργό τους.<br />Η αμέλεια όμως
των ανθρώπων προχωρούσε σιγά σιγά
στα χειρότερα.<br />Έτσι πάλι φρόντισε
ο Θεός να καλύψει κι αυτή τους την
αδυναμία·<br />έδωσε το Νόμο και έστειλε
τους προφήτες που ήταν γνώριμοι σ’
αυτούς, ώστε,<br />ακόμη κι αν βαρεθούν
να κοιτάξουν τον ουρανό και να γνωρίσουν
το<br />δημιουργό, να έχουν κοντά τους
τη διδασκαλία του. Διότι οι άνθρωποι
μπορεί<br />από ανθρώπους να μάθουν
καλύτερα για τα σπουδαιότερα
πράγματα.<br />Ήταν δυνατό σ’ αυτούς να
προσέξουν το μέγεθος του ουρανού και
να<br />εννοήσουν την αρμονία του
σύμπαντος, για να γνωρίσουν τον
κυβερνήτη του,<br />το Λόγο του Πατέρα.
Αυτός, με την πρόνοιά του για όλα,
γνωρίζει σε όλους<br />τον Πατέρα του·
Αυτός τα κινεί τα πάντα, ώστε απ’
αυτόν<br />όλοι να γνωρίζουν το Θεό.<br />Ή,
κι αν αυτό τους ήταν βαρετό (η θεώρηση
της κτίσεως), μπορούσαν να<br />συναναστρέφονται
με τους Αγίους· κι απ’ αυτούς να
γνωρίσουν το Θεό<br />δημιουργό των
πάντων, τον Πατέρα του Χριστού· να
μάθουν ακόμη ότι η<br />ειδωλολατρία
είναι αθεΐα και η πιο μεγάλη
ασέβεια.<br />Μπορούσαν ακόμη να μάθουν
το Νόμο, να σταματήσουν κάθε κακία<br />και
να ζήσουν ενάρετη ζωή. Ο Νόμος βέβαια
δεν αφορούσε μόνο τους<br />Ιουδαίους·
ούτε έστελνε τους προφήτες μόνο γι’
αυτούς·<br />το αντίθετο: έρχονταν στους
Ιουδαίους και οι Ιουδαίοι τους
καταδίωκαν.<br />Αποτελούσαν βέβαια (οι
Ιουδαίοι ως "εκλεκτός λαός") ιερό
σχολείο όλης της<br />οικουμένης, για να
γνωρίσουν και οι άλλοι το Θεό και να
ζήσουν ενάρετα.<br />Τόσο μεγάλη, λοιπόν,
ήταν η αγαθωσύνη και η φιλανθρωπία
του Θεού!<br />Οι άνθρωποι όμως, νικημένοι
από τις πρόσκαιρες ηδονές και τις
δαιμονικές<br />φαντασιώσεις και
πλεκτάνες, δεν παραδέχτηκαν την
αλήθεια.<br />Γέμισαν την ψυχή τους με
χίλιες δυο κακίες και αμαρτίες, ώστε
από τη<br />συμπεριφορά τους να μη
θεωρούνται πλέον λογικοί αλλά ανόητοι.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">13.
Ούτω τοίνυν αλογωθέντων των ανθρώπων,
και ούτως της<br />δαιμονικής πλάνης
επισκιαζούσης τα πανταχού και
κρυπτούσης την<br />περί του αληθινού
Θεού γνώσιν, τι τον Θεόν έδει ποιείν;
σιωπήσαι το<br />τηλικούτον, και αφείναι
τους ανθρώπους υπό δαιμόνων
πλανάσθαι,<br />και μη γινώσκειν αυτούς
τον Θεόν;<br />Και τις η χρεία του και εξ
αρχής κατ εικόνα Θεού γενέσθαι
τον<br />άνθρωπον; έδει γαρ αυτόν απλώς
ως άλογον γενέσθαι, ή γενόμενον<br />λογικόν
την των αλόγων ζωήν μη βιούν. Τις δε
όλως ην χρεία εννοίας<br />αυτόν λαβείν
περί Θεού εξ αρχής; Ει γαρ ουδέ νυν
άξιός εστι λαβείν,<br />έδει μηδέ κατά
την αρχήν αυτώ δοθήναι.<br />Τι δε και
όφελος τω πεποιηκότι Θεώ, ή ποία δόξα
αυτώ αν είη, ει οι υπ<br />αυτού γενόμενοι
άνθρωποι ου προσκυνούσιν αυτώ, αλλ
ετέρους είναι<br />τους πεποιηκότας
αυτούς νομίζουσιν; Ευρίσκεται γαρ ο
Θεός ετέροις<br />και ουχ εαυτώ τούτους
δημιουργήσας.<br />Είτα βασιλεύς μεν
άνθρωπος ων τας υπ αυτού κτισθείσας
χώρας<br />ουκ αφίησιν εκδότους ετέροις
δουλεύειν, ουδέ προς άλλους
καταφεύγειν·<br />αλλά γράμμασιν αυτούς
υπομιμνήσκει, πολλάκις δε και δια
φίλων<br />αυτοίς επιστέλλει, ει δε και
χρεία γένηται, αυτός παραγίνεται,
τη<br />παρουσία λοιπόν αυτούς δυσωπών·
μόνον ίνα μη ετέροις δουλεύσωσι,<br />και
αργόν αυτού το έργον γένηται.<br />Ου
πολλώ πλέον ο Θεός των εαυτού κτισμάτων
φείσεται προς το μη<br />πλανηθήναι απ
αυτού, και τοις ουκ ούσι δουλεύειν;
Μάλιστα ότι η<br />τοιαύτη πλάνη απωλείας
αυτοίς αιτία και αφανισμού γίνεται,
ουκ έδει<br />δε τα άπαξ κοινωνήσαντα
της του Θεού Εικόνος απολέσθαι.<br />Τι
ουν έδει ποιείν τον Θεόν; Ή τι έδει
γενέσθαι, αλλ ή το κατ εικόνα<br />πάλιν
ανανεώσαι, ίνα δι αυτού πάλιν αυτόν
γνώναι δυνηθώσιν οι<br />άνθρωποι; Τούτο
δε Πως αν εγεγόνει, ει μη αυτής της
του Θεού<br />εικόνος παραγενομένης του
Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού; Δι<br />ανθρώπων
μεν γαρ ουκ ην δυνατόν, επεί και αυτοί
κατ εικόνα<br />γεγόνασιν· αλλ ουδέ δι
αγγέλων· ουδέ γαρ ουδέ αυτοί εισιν
εικόνες.<br />Όθεν ο του Θεού Λόγος δι
εαυτού παρεγένετο, ίνα ως Εικών ων
του<br />Πατρός τον κατ εικόνα άνθρωπον
ανακτίσαι δυνηθή.<br />Άλλως δε πάλιν
ουκ αν εγεγόνει, ει μη ο θάνατος ην
και η φθορά<br />εξαφανισθείσα. Όθεν
εικότως έλαβε σώμα θνητόν, ίνα και ο
θάνατος<br />εν αυτώ λοιπόν εξαφανισθήναι
δυνηθή, και οι κατ εικόνα
πάλιν<br />ανακαινισθώσιν άνθρωποι.
Ουκούν ετέρου προς ταύτην την χρείαν<br />ουκ
ην, ει μη της Εικόνος του Πατρός.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Έτσι,
λοιπόν, οι άνθρωποι έχασαν το λογικό
τους· η πλάνη των δαιμόνων<br />επισκίαζε
τα πάντα και έκρυβε τη γνώση του
αληθινού Θεού.<br />Τι έπρεπε ο Θεός να
κάνει; Να σιωπά για μια τόσο μεγάλη
πλάνη,<br />ν’ αφήνει τους ανθρώπους να
πλανώνται από τους δαίμονες<br />και ν’
αγνοούν τον αληθινό Θεό;<br />Και τότε
ποιός ήταν ο λόγος εξαρχής να
δημιουργηθεί ο άνθρωπος κατ’ εικόνα<br />του
Θεού; Έπρεπε αυτός ή να δημιουργηθεί
χωρίς λογική ή, αν πλαστεί λογικός,<br />να
μη ζει τη ζωή των αλόγων ζώων. Ποιά
ανάγκη υπήρχε αυτός εξαρχής να<br />προικιστεί
με την έννοια του Θεού; Εφόσον ούτε
τώρα αξίζει να την έχει,<br />δεν έπρεπε
να του είχε δοθεί από την αρχή.<br />Ποιό
πάλι θα ήταν το όφελος του δημιουργού
Θεού ή ποιά δόξα θα είχε, αν δεν<br />τον
προσκυνούσαν οι άνθρωποι ως δικά του
δημιουργήματα; Αν πιστεύουν ότι<br />άλλοι
είναι οι δημιουργοί τους; Διότι,
φαίνεται ότι τους δημιούργησε ο
Θεός<br />για άλλους και όχι για τον εαυτό
του.<br />Εξάλλου, όταν ένας άνθρωπος
είναι βασιλιάς, δεν επιτρέπει σε δικές
του χώρες<br />να δουλεύουν για λογαρισαμό
άλλων ούτε να βρίσκουν προστασία σε
άλλους.<br />Τους υπενθυμίζει τις
υποχρεώσεις τους με έγγραφα και πολλές
φορές με<br />επιστολές μέσω φίλων· αν
μάλιστα παραστεί ανάγκη, ο ίδιος τους
επισκέπτεται,<br />για να τους φοβήσει
με την παρουσία του. Όλα τα κάνει,
αρκεί να μην<br />υπηρετούν άλλους και
μείνει ανεκτέλεστο το δικό του
έργο.<br />Δεν θα λυπηθεί πολύ περισσότερο
ο Θεός τα πλάσματά του, για να
μην<br />πλανηθούν και προσκολληθούν
στα ανύπαρκτα; Καθώς μάλιστα αυτή η
πλάνη<br />γίνεται αιτία απώλειας και
καταστροφής τους; Δεν πρέπει, λοιπόν,
να χαθούν<br />τα πλάσματα εκείνα που
έστω μια φορά έγιναν μέτοχα στην
εικόνα του Θεού.<br />Τι έπρεπε λοιπόν
να κάνει ο Θεός; Τι άλλο παρά ν’
ανανεώσει το κατ’ εικόνα,<br />ώστε μέσω
αυτού να μπορέσουν να τον γνωρίσουν
και πάλι οι<br />άνθρωποι; Και Πως θα
γινόταν αυτό, εκτός αν ερχόταν σε μας
η εικόνα του<br />Θεού, δηλαδή ο Σωτήρας
μας Ιησούς Χριστός; (Να γίνει αυτό) με
ανθρώπους<br />δεν ήταν δυνατό, επειδή
και οι ίδιοι οι άνθρωποι πλάστηκαν
κατ’ εικόνα·<br />ούτε με αγγέλους, διότι
αυτοί δεν είναι εικόνες. Γι’ αυτό ο
Λόγος του Θεού<br />ενανθρώπησε, για να
ξαναδημιουργήσει τον κατ’ εικόνα
Θεού άνθρωπο,<br />επειδή μόνον ο Λόγος
αποτελεί εικόνα του Πατέρα.<br />Και δεν
θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αν
δεν εξαφανιζόταν ο θάνατος<br />και η
φθορά.<br />Γι’ αυτό εύλογα προσέλαβε
θνητό σώμα, ώστε στο πρόσωπό του<br />να
εξαφανιστεί στο εξής ο θάνατος και
ν’ ανακαινιστούν οι κατ’ εικόνα
Θεού<br />πλασμένοι άνθρωποι. Γι’ αυτήν
την ανάγκη, λοιπόν, κανείς άλλος δεν
ήταν<br />ικανός, παρά μόνον η Εικόνα του
Πατέρα.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">14.
Ως γαρ της γραφείσης εν ξύλω μορφής
παραφανισθείσης εκ των<br />έξωθεν ρύπων,
πάλιν χρεία τούτον παραγενέσθαι, ου
και έστιν η<br />μορφή, ίνα ανακαινισθήναι
η εικών δυνηθή εν τη αυτή ύλη δια γαρ
την<br />εκείνου γραφήν και αυτή η ύλη
εν ή και γέγραπται ουκ εκβάλλεται,<br />αλλ
εν αυτή ανατυπούται.<br />Κατά τούτο και
ο πανάγιος του Πατρός Υιος, Εικών ων
του Πατρός,<br />παρεγένετο επί τους
ημετέρους τόπους, ίνα τον κατ
αυτόν<br />πεποιημένον άνθρωπον ανακαινίση,
και ως απολόμενον εύρη δια της<br />των
αμαρτιών αφέσεως, ή φησι και αυτός εν
τοις Ευαγγελίοις·<br />"Ήλθον το
απολόμενον ευρείν και σώσαι." Όθεν
και προς τους<br />Ιουδαίους έλεγεν·
"Εάν μη τις αναγεννηθή", ου την
εκ γυναικών<br />γέννησιν σημαίνων ώσπερ
υπενόουν εκείνοι, αλλά την
αναγεννωμένην<br />και ανακτιζομένην
ψυχήν εν τω κατ εικόνα δηλών.<br />Επειδή
δε και ειδωλομανία και αθεότης κατείχε
την οικουμένην και η<br />περί Θεού γνώσις
εκέκρυπτο, τίνος ην διδάξαι την
οικουμένην περί<br />Πατρός; ανθρώπου
φαίη τις αν; αλλ ουκ ην ανθρώπων ενόν
την<br />υφήλιον πάσαν υπελθείν, ούτε τη
φύσει τοσούτον ισχυόντων δραμείν,<br />ούτε
αξιοπίστων περί τούτου δυναμένων
γενέσθαι, ούτε προς την των<br />δαιμόνων
απάτην και φαντασίαν ικανών δι εαυτών
αντιστήναι.<br />Πάντων γαρ κατά ψυχήν
πληγέντων και ταραχθέντων παρά
της<br />δαιμονικής απάτης και της των
ειδώλων ματαιότητος, Πως οίόν τε
ην<br />ανθρώπου ψυχήν και ανθρώπων νουν
μεταπείσαι, όπουγε ουδέ οράν<br />αυτούς
δύνανται; ό δε μη ορά τις, Πως δύναται
μεταπαιδεύσαι;<br />Αλλ ίσως αν τις είποι
την κτίσιν αρκείσθαι· αλλ ει η κτίσις
ήρκει, ουκ<br />αν εγεγόνει τα τηλικαύτα
κακά. Ην γαρ και η κτίσις, και ουδέν
ήττον<br />οι άνθρωποι εν τη αυτή περί
Θεού πλάνη εκυλίοντο.<br />Τίνος ουν ην
πάλιν χρεία, ή του Θεού Λόγου του και
ψυχήν και νουν<br />ορώντος, του και τα
όλα εν τη κτίσει κινούντος, και δι
αυτών<br />γνωρίζοντος τον Πατέρα; του
γαρ δια της ιδίας προνοίας και<br />διακοσμήσεως
των όλων διδάσκοντος περί του Πατρός,
αυτού ην και<br />την αυτήν διδασκαλίαν
ανανεώσαι.<br />Πως ουν αν εγεγόνει τούτο;
Ίσως αν τις είποι ότι εξόν ην δια
των<br />αυτών, ώστε πάλιν δια των της
κτίσεως έργων τα περί αυτού δείξαι.<br />Αλλ
ουκ ην ασφαλές έτι τούτο. Ουχί γε·
παρείδον γαρ τούτο<br />πρότερον οι
άνθρωποι, και ουκέτι μεν άνω, κάτω δε
τους οφθαλμούς<br />εσχήκασιν.<br />Όθεν
εικότως ανθρώπους θέλων ωφελήσαι, ως
άνθρωπος επιδημεί,<br />λαμβάνων εαυτώ
σώμα όμοιον εκείνοις, και εκ των κάτω
λέγω δη δια<br />των του σώματος έργων
ίνα οι μη θελήσαντες αυτόν γνώναι εκ
της εις<br />τα όλα προνοίας και ηγεμονίας
αυτού, καν εκ των δι αυτού του<br />σώματος
έργων γνώσωνται τον εν τω σώματι του
Θεού Λόγον, και<br />δι αυτού τον Πατέρα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Συμβαίνει
όπως με τη ζωγραφιά σ’ ένα ξύλο: όταν
χαθεί από τις εξωτερικές<br />βρωμιές,
είναι ανάγκη να ζωγραφιστεί πάλι
εκείνος του οποίου τη μορφή<br />απεικόνιζε·
έτσι θα ξαναγίνει η εικόνα στο ίδιο
υλικό. Διότι, εξαιτίας της<br />μορφής
που ήταν ζωγραφισμένη, ακόμη και το
υλικό πάνω στο οποίο<br />ζωγραφίστηκε
δεν πετιέται, αλλά ξαναζωγραφίζεται.<br />Για
τον ίδιο λόγο και ο πανάγιος Υιος του
Πατέρα, όντας εικόνα του Πατέρα,<br />ήλθε
στη γη μας, για να ανακαινίσει τον
άνθρωπο που πλάστηκε κατ’ εικόνα<br />δική
Του· ήλθε να βρει με την άφεση των
αμαρτιών το χαμένο άνθρωπο,<br />όπως ο
Ίδιος το λέει στο ιερό Ευαγγέλιο:<br />«Ήλθα
να βρω και να σώσω το απολωλός». Το
ίδιο έλεγε και στους Ιουδαίους:<br />«Εάν
κάποιος δεν γεννηθεί ξανά...»: δεν
εννοούσε τη γέννηση από μητέρα,<br />όπως
νόμιζαν εκείνοι· εννοούσε την
αναγεννημένη και ανακαινισμένη
ψυχή,<br />με την έννοια του κατ’
εικόνα.<br />Επειδή κυριαρχούσε στην
οικουμένη η ειδωλολατρία και η αθεΐα
και είχε<br />ξεχαστεί η γνώση του Θεού,
ποιός ήταν ικανός να διδάξει στον
κόσμο για τον<br />Πατέρα; Μήπως, θάλεγε
κανείς, ο άνθρωπος; Αλλά ήταν αδύνατο
για τους<br />ανθρώπους να διασχίσουν
όλη την οικουμένη ούτε είχαν τόση
φυσική αντοχή<br />να τρέξουν και ούτε
τους πίστευαν ότι είχαν δυνάμεις για
κάτι τέτοιο· δεν<br />μπορούσαν ακόμη
μόνοι τους ν’ αντισταθούν στην απάτη
και πλεκτάνη των<br />δαιμόνων.<br />Διότι
όλοι οι άνθρωποι είχαν πληγωθεί και
αναστατωθεί ψυχικά από τις<br />δαιμονικές
απάτες και τη ματαιότητα των ειδώλων.
Πως λοιπόν θα έπειθαν<br />την ψυχή και
το νου των συνανθρώπων τους για θέματα
που ούτε οι ίδιοι<br />μπορούν να δούν;
Αυτό που δεν βλέπει κανείς, Πως θα το
διδάξει και σ’ άλλους;<br />Ίσως, θάλεγε
κανείς, ότι αρκεί η (θέα της) κτίσεως
(για θεογνωσία)· αν όμως<br />ήταν αρκετή
η κτίση, δεν θα είχαν συμβεί τόσο
μεγάλα κακά. Διότι, ενώ υπήρχε<br />η
κτίση, οι άνθρωποι έπεφταν εξίσου
στην ίδια πλάνη για την έννοια του
Θεού.<br />Ποιόν χρειαζόμασταν, λοιπόν,
παρά το Λόγο του Θεού που βλέπει τη
ψυχή και<br />το νου μας, που κινεί όλη
την κτίση και μέσω αυτών μας καθιστά
γνωστό τον<br />Πατέρα; Διότι, Αυτός που
με τη δική του πρόνοια και φροντίδα
για τα πάντα<br />μας διδάσκει για τον
Πατέρα, Αυτός μόνο μπορούσε να ανανεώσει
και την ίδια<br />τη διδασκαλία.<br />Και
Πως θα γινόταν αυτό; Ίσως, θάλεγε
κάποιος, ότι μπορούσε να γίνει με
τον<br />ίδιο τρόπο· να φανερώσει πάλι
τον εαυτό του με τα δημιουργήματα του
κόσμου.<br />Δεν θα ήταν όμως σίγουρο
κάτι τέτοιο· οπωσδήποτε όχι. Διότι
προηγουμένως<br />το περιφρόνησαν οι
άνθρωποι και έστρεψαν πλέον τα μάτια
τους όχι προς τα<br />πάνω αλλά προς τα
κάτω.<br />Για το λόγο αυτό εύλογα θέλοντας
να ωφελήσει τους ανθρώπους, ήλθε
σαν<br />άνθρωπος και παίρνει σώμα για
τον εαυτό του όμοιο με το σώμα
εκείνων.<br />Εννοώ σώμα ανθρώπινο, ώστε
αυτοί που δεν θέλησαν να τον γνωρίσουν
από την<br />πρόνοια και φροντίδα του
για όλα, να μπορέσουν να γνωρίσουν
από τις πράξεις<br />του σώματος αυτόν
τον σαρκωθέντα σε ανθρώπινο σώμα Λόγο
του Θεού· και<br />μέσω αυτού να γνωρίσουν
τον Πατέρα.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">15.
Ως γαρ αγαθός διδάσκαλος κηδόμενος
των εαυτού μαθητών, τους<br />μη δυναμένους
εκ των μειζόνων ωφεληθήναι, πάντως
δια των<br />ευτελεστέρων συγκαταβαίνων
αυτούς παιδεύει· ούτως και ο του
Θεού<br />Λόγος, καθώς και ο Παύλός φησιν·
"Επειδή γαρ εν τη σοφία του Θεού<br />ουκ
έγνω ο κόσμος δια της σοφίας τον Θεόν,
ευδόκησεν ο Θεός δια της<br />μωρίας του
κηρύγματος σώσαι τους πιστεύοντας".<br />Επειδή
γαρ οι άνθρωποι αποστραφέντες την
προς τον Θεόν θεωρίαν<br />και ως εν βυθώ
βυθισθέντες κάτω τους οφθαλμούς
έχοντες, εν γενέσει<br />και τοις αισθητοίς
τον Θεόν ανεζήτουν, ανθρώπους θνητούς
και<br />δαίμονας εαυτοίς θεούς
ανατυπούμενοι· τούτου ένεκα ο
φιλάνθρωπος<br />και κοινός πάντων Σωτήρ,
ο του Θεού Λόγος, λαμβάνει εαυτώ
σώμα,<br />και ως άνθρωπος εν ανθρώποις
αναστρέφεται, και τας αισθήσεις<br />πάντων
ανθρώπων προσλαμβάνει, ίνα οι εν
σωματικοίς νοούντες<br />είναι τον Θεόν,
αφ ων ο Κύριος εργάζεται δια των του
σώματος<br />έργων, απ αυτών νοήσωσι την
αλήθειαν, και δι αυτού τον
Πατέρα<br />λογίσωνται.<br />Άνθρωποι δε
όντες και ανθρώπινα πάντα νοούντες,
οίς εάν επέβαλον<br />τας εαυτών αισθήσεις,
εν τούτοις προσλαμβανομένους εαυτούς
εώρων,<br />και πανταχόθεν διδασκομένους
την αλήθειαν. Είτε γαρ εις την
κτίσιν<br />επτόηντο, αλλ εώρων αυτήν
ομολογούσαν τον Χριστόν Κύριον·
είτε<br />εις ανθρώπους ην αυτών η διάνοια
προληφθείσα, ώστε τούτους θεούς<br />νομίζειν,
αλλ εκ των έργων του Σωτήρος, συγκρινόντων
τε εκείνων,<br />εφαίνετο εν ανθρώποις
μόνος ο Σωτήρ Θεού Υιος, ουκ όντων
παρ<br />εκείνοις τοιούτων οποία παρά
του Θεού Λόγου γέγονεν.<br />Ει δε και
εις δαίμονας ήσαν προληφθέντες, αλλ
ορώντες αυτούς<br />διωκομένους υπό του
Κυρίου, εγίνωσκον μόνον είναι τούτον
τον του<br />Θεού Λόγον, και ουκ είναι
θεούς τους δαίμονας.<br />Ει δε και εις
νεκρούς ήδη τούτων ην ο νους κατασχεθείς,
ώστε<br />θρησκεύειν ήρωας, και τους παρά
ποιηταίς λεγομένους θεούς· αλλ<br />ορώντες
την του Σωτήρος ανάστασιν, ωμολόγουν
εκείνους είναι<br />ψευδείς, και μόνον
τον Κύριον αληθινόν, τον του Πατρός
Λόγον, τον<br />και του θανάτου
κυριεύοντα.<br />Δια τούτο και γεγέννηται,
και άνθρωπος εφάνη, και απέθανε,
και<br />ανέστη, αμβλύνας και επισκιάσας
τα των πώποτε γενομένων<br />ανθρώπων
δια των ιδίων έργων, ίνα όπου δ αν ώσι
προληφθέντες οι<br />άνθρωποι, εκείθεν
αυτούς αναγάγη, και διδάξη τον αληθινόν
εαυτού<br />Πατέρα, καθάπερ και αυτός
φησιν· «Ήλθον σώσαι και ευρείν
το<br />απολωλός.»</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όπως
λοιπόν ο καλός δάσκαλος που φροντίζει
για εκείνους τους μαθητές του<br />που
δεν μπορούν να καταλάβουν τα πολύ
δύσκολα, τους εκπαιδεύει με<br />συγκατάβαση
στα πιο εύκολα· έτσι έκανε και ο Λόγος
του Θεού, όπως το<br />λέει ο απόστολος
Παύλος: «Επειδή ο κόσμος δεν μπόρεσε
με τη σοφία του<br />να εννοήσει τη σοφία
του Θεού, θέλησε ο πανάγαθος Θεός με
το απλούστερο<br />κήρυγμα να σώσαι
αυτούς που πιστεύουν σ’ αυτόν».<br />Διότι,
αφού οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από
τη θεωρία του Θεού και, σαν να<br />πάτωσαν
στο βυθό, είχαν στραφεί στα επίγεια,
αναζητούσαν το Θεό στην<br />κτίση και
τα υλικά· έπλασαν για θεούς θνητούς
ανθρώπους και δαίμονες.<br />Εξαιτίας
όλων αυτών, ο φιλάνθρωπος Σωτήρας
όλων των ανθρώπων,<br />ο Λόγος του Θεού,
παίρνει για τον εαυτό του ανθρώπινο
σώμα και<br />συναναστρέφεται ως άνθρωπος
με τους συνανθρώπους του. Προσλαμβάνει<br />τις
αισθήσεις όλων των ανθρώπων, ώστε
εκείνοι που εννοούν σωματικά το<br />Θεό,
να μπορούν με τα σωματικά έργα που
επιτελεί ο Κύριος,<br />μ’ αυτά να
εννοήσουν την αλήθεια· και απ’ Αυτόν
να οδηγηθούν στην έννοια<br />του
Πατέρα.<br />Όντας άνθρωποι και επειδή
τα έβλεπαν όλα ανθρώπινα, ό,τι έπεφτε
στις<br />αισθήσεις τους, σ’ αυτό έβλεπαν
να προσαρμόζεται ο εαυτός τους·<br />έτσι,
από παντού διδάσκονταν τηην αλήθεια.
Είτε λάτρευαν την κτίση με φόβο,<br />την
έβλεπαν όμως να ομολογεί τον Ιησού
Χριστό· είτε ο νους τους ήταν<br />προσκολημμένος
σε ανθρώπους ώστε να τους θεωρεί ως
θεούς, παρ’ όλ’ αυτά,<br />συγκρίνοντας
τα έργα του Σωτήρα με τα έργα εκείνων
(των ανθρώπων),<br />αποδείχνονταν Υιος
του Θεού από τους ανθρώπους μόνον ο
Σωτήρας· διότι οι<br />άνθρωποι δεν
έκαναν τόσο σπουδαία έργα όσα ο Λόγος
του Θεού.<br />Αν πάλι ήταν προσκολημμένοι
στους δαίμονες, βλέποντας να τους<br />διώχνει
ο Κύριος, εννοούσαν ότι μόνον Αυτός
είναι ο Λόγος του Θεού και ότι<br />οι
δαίμονες δεν είναι θεοί.<br />Αν ακόμη ο
νους τους ήταν δοσμένος στη λατρεία
των νεκρών, ώστε να<br />τιμούν τους ήρωες
και τους θεούς που αναφέρουν οι
ποιητές· παρ’ όλ’ αυτά,<br />βλέποντας
την ανάσταση του Σωτήρα, παραδέχονταν
ότι εκείνοι ήταν<br />ψεύτικοι θεοί·
μόνον ο Κύριος, ο Λόγος του Πατέρα,
είναι αληθινός Θεός και<br />εξουσιάζει
το θάνατο.<br />Για το λόγο αυτό γεννήθηκε,
έζησε ως άνθρωπος, πέθανε και
αναστήθηκε.<br />Με τα δικά του έργα
εξάλειψε και εξαφάνισε τις πράξεις
που έκαναν οι<br />προηγούμενοι άνθρωποι·
έτσι, όπου είχαν πέσει οι άνθρωποι,
μπόρεσε από κει<br />να τους σηκώσει και
να τους διδάξει τον αληθινό Θεό, τον
Πατέρα του,<br />όπως και ο ίδιος το είπε:
«Ήλθα να ζητήσω και να σώσω τον
χαμένο<br />(άνθρωπο)».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">16.
Άπαξ γαρ εις αισθητά πεσούσης της
διανοίας των ανθρώπων,<br />υπέβαλεν
εαυτόν δια σώματος φανήναι ο Λόγος,
ίνα μετενέγκη εις<br />εαυτόν ως άνθρωπον
τους ανθρώπους, και τας αισθήσεις
αυτών εις<br />εαυτόν αποκλίνη, και λοιπόν
εκείνους ως άνθρωπον αυτόν ορώντας,<br />δι
ων εργάζεται έργων, πείση μη είναι
εαυτόν άνθρωπον μόνον, αλλά<br />και Θεόν
και Θεού αληθινού Λόγον και Σοφίαν.<br />Τούτο
δε και ο Παύλος βουλόμενος σημάναί
φησιν· "Εν αγάπη<br />ερριζωμένοι και
τεθεμελιωμένοι, ίνα εξισχύσητε
καταλαβέσθαι συν<br />πάσι τοις αγίοις
τι το πλάτος και μήκος και ύψος και
βάθος, γνώναί τε<br />την υπερβάλλουσαν
της γνώσεως αγάπην του Χριστού·
ίνα<br />πληρωθήτε εις παν το πλήρωμα
του Θεού."<br />Πανταχού γαρ του Λόγου
εαυτόν απλώσαντος, και άνω και κάτω<br />και
εις το βάθος και εις το πλάτος· άνω
μεν εις την κτίσιν, κάτω δε εις<br />την
ενανθρώπησιν, εις βάθος δε εις τον
άδην, εις πλάτος δε εις τον<br />κόσμον·
τα πάντα της περί Θεού γνώσεως
πεπλήρωται. Δια δε<br />τούτο, ουδέ παρ
αυτά παραγενόμενος την θυσίαν την
υπέρ πάντων<br />επετέλει, παραδιδούς
το σώμα τω θανάτω, και ανιστών αυτό,
αφανή<br />εαυτόν δια τούτου ποιών. Αλλά
και εμφανή εαυτόν δια τούτου<br />καθίστη
διαμένων εν αυτώ και τοιαύτα τελών
έργα και σημεία διδούς,<br />α μηκέτι
άνθρωπον αλλά Θεόν Λόγον αυτόν
εγνώριζον.<br />Αμφότερα γαρ εφιλανθρωπεύετο
ο Σωτήρ δια της ενανθρωπήσεως,<br />ότι
και τον θάνατον εξ ημών ηφάνιζε, και
ανεκαίνιζεν ημάς· και ότι<br />αφανής
ων και αόρατος, δια των έργων ενέφαινε,
και εγνώριζεν<br />εαυτόν είναι τον Λόγον
του Πατρός, τον του παντός ηγεμόνα
και<br />βασιλέα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αφού
ο νους των ανθρώπων ξέπεσε στα αισθητά,
ο Λόγος ταπείνωσε τον<br />εαυτό του να
ενανθρωπήσει, για να σηκώσει στους
ώμους του τους ανθρώπους<br />όντας ο
ίδιος άνθρωπος· να προσελκύσει προς
τον εαυτό του την προσοχή<br />των
αισθήσεών τους, για να τον βλέπουν
στο εξής ως άνθρωπο·<br />να πείσει με
τα έργα που εργάζεται ότι δεν είναι
μόνον άνθρωπος αλλά και<br />Θεός, Λόγος
και Σοφία του αληθινού Θεού.<br />Αυτό
θέλοντας να το υπογραμμίσει και ο
Παύλος λέει: «Είστε μέσα στην<br />αγάπη
ριζωμένοι και θεμελιωμένοι, για να
μπορέσετε να καταλάβετε μαζί με<br />όλους
τους Αγίους ποιό είναι το πλάτος, το
μήκος, το ύψος και το βάθος της·<br />να
γνωρίσετε την αγάπη του Χριστού που
ξεπερνά τη γνώση, για να<br />γεμίσετε
με όλο το πλήρωμα του Θεού».<br />Ο Λόγος
παντού πρόσφερε τον εαυτό του· και
πάνω και κάτω, και στο βάθος<br />και το
πλάτος. Πάνω είναι με τη δημιουργία,
κάτω είναι με την ενανθρώπηση,<br />στο
βάθος είναι στον άδη και στο πλάτος
είναι σ’ όλο τον κόσμο·<br />διότι όλα
είναι γεμάτα από τη γνώση του Θεού.
Γι’ αυτό το λόγο,<br />δεν έσπευσε, μόλις
ενανθρώπησε, να θυσιαστεί αμέσως για
χάρη όλων μας· να<br />παραδώσει το σώμα
του στο θάνατο και να το αναστήσει·
διότι έτσι<br />θα έμενε στην αφάνεια.
Το αντίθετο· φανέρωσε πλήρως τον
εαυτό του,<br />μένοντας στο ανθρώπινο
σώμα και κάνοντας τέτοια θαυμαστά
έργα και σημεία,<br />ώστε να τον
αναγνωρίζουν πλέον όχι ως άνθρωπο
αλλ’ ως Θεό Λόγο.<br />Με την ενανθρώπησή
του ο Σωτήρας έκανε από αγάπη για τον
άνθρωπο και<br />τα δύο: πρώτα, εξαφάνισε
το θάνατό μας και μας ανακαίνισε· και
δεύτερον,<br />ενώ ήταν αφανής και αόρατος,
φανέρωσε τον εαυτό του με τα έργα
του·<br />μας γνωστοποίησε ότι είναι ο
Λόγος του Πατέρα, ο Παντοκράτορας
και<br />Βασιλιάς όλων.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">17.
Ου γαρ δη περικεκλεισμένος ην εν τω
σώματι· ουδέ εν σώματι μεν<br />ην,
αλλαχόσε δε ουκ ην. Ουδέ εκείνο μεν
εκίνει, τα όλα δε της τούτου<br />ενεργείας
και προνοίας κεκένωτο· αλλά το
παραδοξότατον, Λόγος<br />ων, ου συνείχετο
μεν υπό τινος· συνείχε δε τα πάντα
μάλλον αυτός·<br />και ώσπερ εν πάση τη
κτίσει ων, εκτός μεν εστι του παντός
κατ ουσίαν,<br />εν πάσι δε εστι ταις
εαυτού δυνάμεσι, τα πάντα διακοσμών,
και εις<br />πάντα εν πάσι την εαυτού
πρόνοιαν εφαπλών, και έκαστον και
πάντα<br />ομού ζωοποιών, περιέχων τα
όλα και μη περιεχόμενος, αλλ εν μόνω<br />τω
εαυτού Πατρί όλος ων κατά πάντα·<br />Ούτως
και εν τω ανθρωπίνω σώματι ων, και
αυτός αυτό ζωοποιών,<br />εικότως εζωοποίει
και τα όλα και εν τοις πάσιν εγίνετο,
και έξω των<br />όλων ην. Και από του
σώματος δε δια των έργων γνωριζόμενος,
ουκ<br />αφανής ην και από της των όλων
ενεργείας.<br />Ψυχής μεν ουν έργον εστί
θεωρείν μεν και τα έξω του ιδίου
σώματος<br />τοις λογισμοίς, ου μην και
έξωθεν του ιδίου σώματος ενεργείν, ή
τα<br />τούτου μακράν τη παρουσία κινείν.
Ουδέποτε γούν άνθρωπος<br />διανοούμενος
τα μακράν ήδη και ταύτα κινεί και
μεταφέρει· ουδέ ει επί<br />της ιδίας
οικίας καθέζοιτό τις και λογίζοιτο
τα εν ουρανώ, ήδη και τον<br />ήλιον κινεί,
και τον ουρανόν περιστρέφει. Αλλ ορά
μεν αυτά κινούμενα<br />και γεγονότα, ου
μην ώστε εργάζεσθαι αυτά δυνατός
τυγχάνει.<br />Ου δη τοιούτος ην ο του
Θεού Λόγος εν τω ανθρώπω· ου
γαρ<br />συνεδέδετο τω σώματι, αλλά μάλλον
αυτός εκράτει τούτο, ώστε και<br />εν
τούτω ην και εν τοις πάσιν ετύγχανε,
και έξω των όντων ην, και εν<br />μόνω τω
Πατρί ανεπαύετο.<br />Και το θαυμαστόν
τούτο ην, ότι και ως άνθρωπος επολιτεύετο,
και ως<br />Λόγος τα πάντα εζωογόνει, και
ως Υιος τω Πατρί συνήν. Όθεν ουδέ<br />της
Παρθένου τικτούσης έπασχεν αυτός,
ουδέ εν σώματι ων εμολύνετο,<br />αλλά
μάλλον και το σώμα ηγίαζεν. Ουδέ γαρ
εν τοις πάσιν ων, των<br />πάντων
μεταλαμβάνει, αλλά πάντα μάλλον υπ
αυτού ζωογονείται<br />και τρέφεται.<br />Ει
γαρ και ήλιος ο υπ αυτού γενόμενος
και υφ ημών ορώμενος,<br />περιπολών εν
ουρανώ, ου ρυπαίνεται των επί γης
σωμάτων<br />απτόμενος, ουδέ υπό σκότους
αφανίζεται, αλλά μάλλον αυτός και<br />ταύτα
φωτίζει και καθαρίζει, πολλώ πλέον ο
πανάγιος του Θεού<br />Λόγος, ο και του
ηλίου ποιητής και κύριος, εν σώματι
γνωριζόμενος<br />ουκ ερυπαίνετο, αλλά
μάλλον άφθαρτος ων, και το σώμα
θνητόν<br />τυγχάνον εζωοποίει και
εκαθάριζεν, "ος αμαρτίαν γαρ, φησίν,
ουκ<br />εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν
τω στόματι αυτού".<br />18. Όταν τοίνυν
εσθίοντα και πίνοντα και τικτόμενον
αυτόν λέγωσιν<br />οι περί τούτου θεολόγοι,
γίνωσκε ότι το μεν σώμα, ως σώμα,
ετίκτετο<br />και καταλλήλοις ετρέφετο
τροφαίς, αυτός δε ο συνών τω σώματι
Θεός<br />Λόγος τα πάντα διακοσμών, και
δι ων ειργάζετο εν τω σώματι ουκ<br />άνθρωπον
εαυτόν, αλλά Θεόν Λόγον εγνώριζεν.
Λέγεται δε περί<br />αυτού ταύτα, επειδή
και το σώμα εσθίον και τικτόμενον και
πάσχον,<br />ουχ ετέρου τινός, αλλά του
Κυρίου ην· και ότι ανθρώπου
γενομένου,<br />έπρεπε και ταύτα ως περί
ανθρώπου λέγεσθαι, ίνα αληθεία και
μη<br />φαντασία σώμα έχων φαίνηται.<br />Αλλ
ώσπερ εκ τούτων εγινώσκετο σωματικώς
παρών, ούτως εκ των<br />έργων ων εποίει
δια του σώματος, Υιόν Θεού εαυτόν
εγνώριζεν. Όθεν<br />και προς τους απίστους
Ιουδαίους εβόα λέγων· "Ει ου ποιώ
τα έργα<br />του Πατρός μου, μη πιστεύητέ
μοι· ει δε ποιώ, καν εμοί μη πιστεύητε,<br />τοις
έργοις μου πιστεύσατε· ίνα γνώτε και
γινώσκητε, ότι εν εμοί ο<br />Πατήρ καγώ
εν τω Πατρί."<br />Ως γαρ αόρατος ων,
από των της κτίσεως έργων γινώσκεται,
ούτως<br />άνθρωπος γενόμενος, και εν
σώματι μη ορώμενος, εκ των έργων
αν<br />γνωσθείη ότι ουκ άνθρωπος αλλά
Θεού Δύναμις και Λόγος εστίν ο<br />ταύτα
εργαζόμενος.<br />Το γαρ επιτάσσειν αυτόν
τοις δαίμοσι, κακείνους απελαύνεσθαι,
ουκ<br />ανθρώπινον αλλά θείόν εστι το
έργον. Ή τις ιδών αυτόν τας νόσους<br />ιώμενον,
εν αις υπόκειται το των ανθρώπων
γένος, έτι άνθρωπον και<br />ου Θεόν
ηγείτο; Λεπρούς γαρ εκαθάριζε, χωλούς
περιπατείν εποίει,<br />κωφών την ακοήν
ήνοιγε, τυφλούς αναβλέπειν εποίει,
και πάσας<br />απλώς νόσους και πάσαν
μαλακίαν απήλαυνεν από των ανθρώπων,<br />αφ
ων ην αυτού και τον τυχόντα την θεότητα
θεωρείν.<br />Τις γαρ ιδών αυτόν αποδιδόντα
το λείπον, οίς η γένεσις ενέλειψε,
και<br />του εκ γενετής τυφλού τους
οφθαλμούς ανοίγοντα, ουκ αν ενενόησε<br />την
ανθρώπων υποκειμένην αυτώ γένεσιν,
και ταύτης είναι τούτον<br />Δημιουργόν
και Ποιητήν; Ο γαρ το μη ό εκ γενέσεως
έσχεν ο<br />άνθρωπος αποδιδούς, δήλος
αν είη πάντως ότι Κύριος ούτός εστι
και<br />της γενέσεως των ανθρώπων.<br />Δια
τούτο και εν αρχή κατερχόμενος προς
ημάς, εκ παρθένου πλάττει<br />εαυτώ το
σώμα, ίνα μη μικρόν της θεότητος αυτού
γνώρισμα πάσι<br />παράσχη, ότι ο τούτο
πλάσας αυτός εστι και των άλλων
Ποιητής. Τις<br />γαρ ιδών χωρίς ανδρός
εκ παρθένου μόνης προερχόμενον σώμα,
ουκ<br />ενθυμείται τον εν τούτω φαινόμενον
είναι και των άλλων σωμάτων<br />Ποιητήν
και Κύριον;<br />Τις δε ιδών και την υδάτων
αλλασσομένην ουσίαν, και εις
οίνον<br />μεταβάλλουσαν, ουκ εννοεί τον
τούτο ποιήσαντα Κύριον είναι και<br />Κτίστην
της των όλων υδάτων ουσίας; δια τούτο
γαρ ως Δεσπότης<br />επέβαινε και τη
θαλάσση, και περιεπάτει ως επί γης,
γνώρισμα της επί<br />πάντα δεσποτείας
αυτού τοις ορώσι παρέχων. Τρέφων δε
και εξ<br />ολίγων τοσούτον πλήθος, και
εξ απόρων ευπορών αυτός, ώστε από<br />πέντε
άρτων πεντακισχιλίους κορεσθήναι,
και άλλο τοσούτο<br />καταλείψαι, ουδέν
έτερον ή αυτόν είναι και τον της όλων
προνοίας<br />Κύριον εγνώριζε.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Δεν
ήταν βέβαια κλεισμένος μέσα στο σώμα·
ούτε πάλι ήταν μόνο μέσα στο<br />σώμα
και δεν ήταν σε άλλα μέρη· ούτε κινούσε
μόνο το σώμα, ενώ τα<br />υπόλοιπα
στερούνταν την ενέργεια και πρόνοιά
του. Το πιο παράδοξο, όντας<br />Λόγος,
δεν συγκρατούνταν από κάτι, αλλά όλα
αυτός τα συγκρατούσε.<br />Και όπως, ενώ
βρίσκεται σ’ όλη την κτίση, ουσιαστικά
βρίσκεται έξω από κάθε<br />τι: σε όλα
σκορπίζει την ενέργειά του διακοσμώντας
τα και σ’ όλα απλώνει<br />τη δική του
πρόνοια· ζωοποιεί το καθένα και όλα
μαζί·<br />τα περιέχει όλα και σε κανένα
δεν περιέχεται· μόνο μέσα στον Πατέρα
του<br />βρίσκεται όλος και σε όλα.<br />Έτσι
λοιπόν, και είναι μέσα στο ανθρώπινο
σώμα και αυτός είναι που το δίνει<br />ζωή·
κατά συνέπεια δίνει ζωή σε όλα. Ήταν
μέσα σ’ όλα αλλά και έξω απ’ όλα.<br />Και
ενώ γινόταν γνωστός από τα έργα του
σώματος, γίνόταν γνωστός και από<br />την
ενέργειά του σε όλη τη δημιουργία.<br />Έργο
της ψυχής είναι να βλέπει με τους
λογισμούς του νου όσα είναι έξω από<br />το
σώμα· να μην ενεργεί όμως έξω από το
δικό της σώμα ούτε και με την<br />παρουσία
του σώματος να κινεί όσα είναι μακριά
απ’ αυτό. Ουδέποτε ο<br />άνθρωπος με τη
σκέψη του μπορεί να κινήσει και να
μετεκινήσει όσα είναι<br />μακριά του.
Δεν είναι δυνατόν να κάθεται κάποιος
στο σπίτι του και να<br />σκέφτεται τα
ουράνια σώματα και να κινεί τον ήλιο
ή να περιστρέφει τον<br />ουρανό. Τα
βλέπει να κινούνται και να υπάρχουν,
αλλά δεν είναι ικανός αυτός<br />να τα
κάνει να υπάρχουν και να κινούνται.<br />Δεν
ήταν τέτοιος βέβαια ο Λόγος του Θεού
ως άνθρωπος. Δεν ήταν δεμένος<br />με το
σώμα, αλλά μάλλον αυτός το συγκρατούσε·
ώστε και μέσα σ’ αυτό ήταν,<br />και σ’
όλα υπήρχε· και έξω από τα όντα ήταν
και μόνο στον Πατέρα αναπαυόταν.<br />Και
το πιο σπουδαίο ήταν το εξής: και ως
άνθρωπος ζούσε και ως Λόγος έδινε<br />ζωή
σ’ όλα αλλά και ως Υιος συνυπήρχε με
τον Πατέρα. Γι’ αυτό, δεν υπέφερε<br />στη
γέννησή του από την Παρθένο· ούτε,
όντας μέσα στο σώμα, μολυνόταν,<br />αλλά
το εξαγίαζε κι από πάνω. Διότι, αν και
είναι μέσα σ’ όλα, δεν παίρνει<br />απ’
όλα, αλλά, καλύτερα, όλα απ’ αυτόν
λαμβάνουν τη ζωή και την τροφή.<br />Όπως
ο ήλιος, που είναι δημιούργημά του
και τον βλέπουμε όλοι μας,<br />περιπολώντας
στον ουρανό, δεν μολύνεται όταν έρχεται
σε επαφή με τα επίγεια<br />σώματα· ούτε
το σκοτάδι τον εξαφανίζει αλλά μάλλον
αυτός τα σώματα αυτά<br />και τα φωτίζει
και τα καθαρίζει. Πολύ περισσότερο,
ο πανάγαθος Λόγος του<br />Θεού, ο
δημιουργός και κύριος του ήλιου, δεν
μολύνονταν μέσα στο σώμα ·<br />αλλά,
όντας άφθαρτος, έδινε ζωή και στο
θνητό σώμα που περιβλήθηκε και<br />το
καθάριζε· διότι λέει η Γραφή, «αυτός
δεν έκαμε καμία αμαρτία,<br />ούτε βρέθηκε
ποτέ στο στόμα του δόλος».<br />Όταν
λοιπόν οι θεολόγοι λένε γι’ Αυτόν
ότι τρώει, πίνει και γεννιέται,
γνώριζε<br />ότι το σώμα, βέβαια, σαν σώμα
γεννιόταν και τρεφόταν με τις
κατάλληλες<br />τροφές· αυτός όμως ο
Θεός Λόγος συνυπάρχει στο σώμα και
διακοσμεί<br />τα πάντα· και με όσα έκαμε
με το σώμα του αποδείκνυε ότι δεν ήταν
απλός<br />άνθρωπος αλλά Θεός Λόγος. Και
αυτοί οι χαρακτηρισμοί λέγονται γι’
αυτόν,<br />επειδή το σώμα που τρώει,
γεννιέται και υποφέρει, δεν ανήκει
σε κάποιον<br />άλλον αλλά ήταν του
Κυρίου. Αφού όμως έγινε άνθρωπος,
έπρεπε αυτοί οι<br />χαρακτηρισμοί να
του αποδίδονται όπως σε άνθρωπο, για
να τεκμηριώνεται ότι<br />έχει αληθινό
και όχι φανταστικό σώμα.<br />Και όπως
με αυτούς τους χαρακτηρισμούς γινόταν
αντιληπτή η σωματική του<br />παρουσία,
παρόμοια με τα έργα του σώματος που
έκανε, φανέρωνε τον εαυτό<br />του ως Υιό
του Θεού. Γι’ αυτό και έλεγε στους
άπιστους Ιουδαίους: «Εάν δεν<br />κάνω
τα έργα του Πατέρα μου, μη με πιστεύετε·
αν όμως τα κάνω, ακόμη κι αν<br />δεν
πιστεύετε σε μένα, πιστέψτε στα έργα
μου· έτσι, θα μάθετε ότι ο Πατέρας<br />είναι
με μένα κι εγώ με τον Πατέρα».<br />Όπως,
όντας αόρατος, τον γνώριζαν από τα
δημιουργήματα, έτσι και με το που<br />έγινε
άνθρωπος, ενώ δεν φαίνεται στο σώμα,
από τα έργα μπορεί να γνωριστεί<br />ότι
δεν είναι άνθρωπος αλλά η Δύναμη και
ο Λόγος του Θεού, που τα κάνει<br />όλα
αυτά.<br />Η εντολή που έδινε στους
δαίμονες και εκείνοι έφευγαν μακριά,
αποδεικνύει<br />ότι αυτό δεν είναι
ανθρώπινο αλλά θεϊκό έργο. Ή, ποιός
τον έβλεπε να<br />θεραπεύει τις ασθένειες
των ανθρώπων, και πίστευε ακόμη ότι
δεν είναι Θεός;<br />Διότι καθάριζε
λεπρούς, έκανε κουτσούς να περπατούν,
άνοιγε τ’ αυτιά των<br />κουφών, σε
τυφλούς<br />χάριζε την όραση· και γενικά
όλες τις ασθένειες και κάθε<br />είδους
αδυναμία των ανθρώπων τη θεράπευε·
απ’ όλ’ αυτά τα θαυμαστά που<br />έκανε,
και ο τυχόντας μπορούσε να αντιληφθεί
τη θεϊκότητά του.<br />Ποιος πάλι, βλέποντάς
τον να αναπληρώνει σε ορισμένους τις
ελλείψεις που<br />είχαν από τη γέννησή
τους και ν’ ανοίγει τα ματια του εκ
γενετής τυφλού, δεν<br />θα αντιλαμβανόταν
ότι η δημιουργία των ανθρώπων είναι
στην εξουσία του και<br />ότι αυτός είναι
ο δημιουργός και πλάστης; Διότι αυτός
που προσφέρει στον<br />άνθρωπο ό,τι δεν
είχε από τη γέννησή του, σίγουρα
φαίνεται ότι αυτός είναι<br />και ο Αίτιος
της δημιουργίας των ανθρώπων.<br />Γι’
αυτό, και από την αρχή, όταν ήλθε σε
μας, πλάθει για τον εαυτό του σώμα<br />από
την Παρθένο· έτσι παρέχει σε όλους
σπουδαίο γνώρισμα της θεότητάς
του:<br />ότι αυτός που έκαμε αυτό το σώμα
είναι και ο Δημιουργός των
υπολοίπων<br />σωμάτων. Διότι, ποιός αν
έβλεπε να δημιουργείται σώμα μόνον
από παρθένο,<br />και όχι από άνδρα, δεν
θα σκέφτεται ότι αυτός που παρουσιάζεται
σ’ αυτό δεν<br />είναι ο πλάστης και
κύριος και των άλλων σωμάτων;<br />Ποιος
πάλι, όταν βλέπει ν’ αλλάζει η ουσία
του νερού και να μεταβάλλεται σε<br />κρασί,
δεν θα πιστέψει ότι αυτός που το κάνει
είναι ο Κύριος και Δημιουργός<br />της
σύστασης όλων των υδάτων; Για το λόγο
αυτό, περπατούσε σαν κυρίαρχος<br />πάνω
στη θάλασσα, λες και βάδιζε στη γη·
παρείχε έτσι σε όλους, όσοι τον<br />έβλεπαν,
απόδειξη της εξουσίας του πάνω σε
όλα. Τρέφοντας πάλι με λίγα<br />ψωμιά
τόσο πολύ πλήθος και καλύπτοντας
αυτός κάθε έλλειψη, ώστε πέντε<br />χιλιάδες
άνθρωποι να χορτάσουν από πέντε ψωμιά
και να περισσέψουν κιόλας,<br />αντιλαμβανόταν
ο καθένας ότι αυτός είναι ο Κύριος
που προνοεί για όλα.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">19.
Ταύτα δε πάντα ποιείν τω Σωτήρι καλώς
έχειν εδόκει, ίν επειδή<br />την εν τοις
πάσιν αυτού πρόνοιαν ηγνόησαν οι
άνθρωποι και ου<br />κατενόησαν την δια
της κτίσεως αυτού θεότητα, καν εκ των
δια του<br />σώματος έργων αυτού αναβλέψωσι,
και έννοιαν λάβωσι δι αυτού της<br />εις
τον Πατέρα γνώσεως, εκ των κατά μέρος
την εις τα όλα αυτού<br />πρόνοιαν, ως
προείπον, αναλογιζόμενοι.<br />Τις γαρ
ιδών αυτού την κατά δαιμόνων εξουσίαν,
ή τις ιδών τους<br />δαίμονας ομολογούντας
είναι τούτων αυτόν Κύριον, έτι την
διάνοιαν<br />αμφίβολον έξει, ει ούτός
εστιν ο του Θεού Υιος και η Σοφία και
η<br />Δύναμις;<br />Ουδέ γαρ την κτίσιν
αυτήν σιωπήσαι πεποίηκεν, αλλά το
γε<br />θαυμαστόν, και εν τω θανάτω, μάλλον
δε εν αυτώ τω κατά του<br />θανάτου
τροπαίω, λέγω δη τω σταυρώ, πάσα η
κτίσις ωμολόγει τον<br />εν τω σώματι
γνωριζόμενον και πάσχοντα ουχ απλώς
είναι<br />άνθρωπον, αλλά Θεού Υιόν και
Σωτήρα πάντων. Ό τε γαρ ήλιος<br />απεστράφη,
και η γη εσείετο, και τα όρη ερρήγνυτο,
πάντες<br />κατέπτησσον. Ταύτα δε τον
μεν εν τω σταυρώ Χριστόν Θεόν<br />εδείκνυον,
την δε κτίσιν πάσαν τούτου δούλην
είναι, και μαρτυρούσαν<br />τω φόβω την
του δεσπότου παρουσίαν. Ούτω μεν ουν
ο Θεός Λόγος<br />δια των έργων εαυτόν
ενεφάνιζε τοις ανθρώποις.<br />Ακόλουθον
δ αν είη και το τέλος της εν σώματι
διαγωγής και<br />περιπολήσεως αυτού
διηγήσασθαι, και ειπείν και οποίος
γέγονεν ο<br />του σώματος θάνατος·
μάλιστα ότι το κεφάλαιον της πίστεως
ημών<br />εστί τούτο, και πάντες απλώς
άνθρωποι περί τούτου θρυλλούσιν·
ίνα<br />γνώς ότι και εκ τούτου μάλλον
ουδέν ήττον γινώσκεται Θεός ο<br />Χριστός
και του Θεού Υιος.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και
ο Σωτήρας έκρινε καλό να τα κάνει όλα
αυτά, ώστε οι άνθρωποι, επειδή<br />περιφρόνησαν
την πρόνοιά του για όλα και δεν πίστεψαν
στη θεότητά του<br />μέσω της κτίσεως,
να μετανοήσουν και να δουν έστω τα
έργα που έκαμε το<br />σώμα του· και έτσι,
να οδηγηθούν μέσω αυτού στη γνώση του
Πατέρα,<br />αναλογιζόμενοι, όπως είπα
παραπάνω, τη φροντίδα του από τα
επιμέρους<br />για όλα γενικά.<br />Διότι,
ποιός βλέποντας την εξουσία που είχε
πάνω στους δαίμονες ή τα<br />δαιμόνια
να ομολογούν τη θεϊκή εξουσία που
είχε σ’ αυτά, ακόμη θα<br />αμφιβάλλει
αν αυτός είναι ο Υιος του Θεού, η Σοφία
και η Δύναμή του;<br />Διότι και την ίδια
την κτίση δεν την έπλασε να σιωπά·
αλλά, και το πιο<br />θαυμαστό, ακόμη και
στο θάνατό του, ή καλύτερα στην νίκη
που έστησε<br />ενάντια στο θάνατο –εννοώ
το σταυρό του– όλη η κτίση ομολογούσε
και<br />αναγνώριζε ότι αυτός που έπασχε
στο σώμα δεν ήταν απλός άνθρωπος,<br />αλλά
ο Υιος του Θεού και Σωτήρας όλων.
Διότι, όταν ο ήλιος σκοτείνιαζε,<br />η
γη σείονταν και τα βουνά κόβονταν στα
δύο, όλοι τρόμαζαν.<br />Όλα αυτά αποδείκνυαν
ότι ο εσταυρωμένος ήταν ο Χριστός και
Θεός και ότι<br />όλη η κτίση είναι δούλη
του· διότι φανέρωνε με το φόβο της
την<br />παρουσία του κυρίου της. Έτσι
λοιπόν με τα έργα του ο Θεός
Λόγος<br />παρουσίαζε τον εαυτό του στους
ανθρώπους.<br />Στη συνέχεια, θα πρέπει
να διηγηθούμε και το τέλος της σωματικής
του<br />παρουσίας και συναναστροφής·
να πούμε τι είδους ήταν ο σωματικός
του<br />θάνατος. Ιδιαίτερα μάλιστα,
διότι ο θανατός του αποτελεί το
σπουδαιότερο<br />κεφάλαιο της πίστεώς
μας· όλοι γενικά οι άνθρωποι γι’
αυτόν μιλούν. Έτσι θα<br />γνωρίσεις ότι
και από το θάνατό του δεν αποδεικνύεται
ο Χριστός λιγότερο<br />Θεός και Υιος
του Θεού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">20.
Τήν μεν ουν αιτίαν της σωματικής
επιφανείας αυτού, ως οίόν τε ην,<br />εκ
μέρους, και ως ημείς ηδυνήθημεν νοήσαι,
προείπομεν, ότι ουκ άλλου<br />ην το
φθαρτόν εις αφθαρσίαν μεταβαλείν, ει
μη αυτού του Σωτήρος,<br />του και την
αρχήν εξ ουκ όντων πεποιηκότος τα
όλα· και ουκ άλλου<br />ην το κατ εικόνα
πάλιν ανακτίσαι τοις ανθρώποις, ει
μη της Εικόνος<br />του Πατρός· και ουκ
άλλου ην το θνητόν αθάνατον αναστήσαι,
ει μη<br />της Αυτοζωής ούσης του Κυρίου
ημών Ιησού Χριστού· και ουκ άλλου<br />ην
περί Πατρός διδάξαι, και την ειδώλων
καθαιρήσαι θρησκείαν, ει μη<br />του τα
πάντα διακοσμούντος Λόγου, και μόνου
του Πατρός όντος<br />Υιού μονογενούς
αληθινού.<br />Επειδή δε και το οφειλόμενον
παρά πάντων έδει λοιπόν αποδοθήναι·<br />ωφείλετο
γαρ πάντως, ως προείπον, αποθανείν,
δι ό μάλιστα και<br />επεδήμησε· τούτου
ένεκεν μετά τας περί θεότητος αυτού
εκ των έργων<br />αποδείξεις, ήδη λοιπόν
και υπέρ πάντων την θυσίαν ανέφερεν,
αντί<br />πάντων τον εαυτού ναόν εις
θάνατον παραδιδούς, ίνα τους μεν<br />πάντας
ανυπευθύνους και ελευθέρους της
αρχαίας παραβάσεως<br />ποιήση· δείξη
δε εαυτόν και θανάτου κρείττονα,
απαρχήν της των<br />όλων αναστάσεως το
ίδιον σώμα άφθαρτον επιδεικνύμενος.<br />Και
μη τοι θαυμάσης ει πολλάκις τα αυτά
περί των αυτών λέγομεν.<br />Επειδή γαρ
περί της ευδοκίας του Θεού λαλούμεν,
δια τούτο τον<br />αυτόν νουν δια πλειόνων
ερμηνεύομεν, μη άρα τι παραλιμπάνειν<br />δόξωμεν,
και έγκλημα γένηται ως ενδεώς ειρηκόσι·
και γαρ βέλτιον<br />ταυτολογίας μέμψιν
υποστήναι, ή παραλείψαί τι των
οφειλόντων<br />γραφήναι.<br />Το μεν ουν
σώμα, ως και αυτό κοινήν έχον τοις
πάσι την ουσίαν σώμα<br />γαρ ην ανθρώπινον,
ει και καινοτέρω θαύματι συνέστη εκ
παρθένου<br />μόνης, όμως θνητόν ον κατά
ακολουθίαν των ομοίων και απέθνησκε·<br />τη
δε του Λόγου εις αυτό επιβάσει, ουκέτι
κατά την ιδίαν φύσιν<br />εφθείρετο, αλλά
δια τον ενοικήσαντα του Θεού Λόγον,
εκτός εγίνετο<br />φθοράς.<br />Και συνέβαινεν
αμφότερα εν ταυτώ γενέσθαι παραδόξως·
ότι τε ο<br />πάντων θάνατος εν τω κυριακώ
σώματι επληρούτο, και ο θάνατος και<br />η
φθορά δια τον συνόντα Λόγον εξηφανίζετο.
Θανάτου γαρ ην χρεία,<br />και θάνατον
υπέρ πάντων έδει γενέσθαι, ίνα το παρά
πάντων<br />οφειλόμενον γένηται.<br />Όθεν,
ως προείπον, ο Λόγος, επεί ουχ οίόν τε
ην αυτόν αποθανείν<br />αθάνατος γαρ ην,
έλαβεν εαυτώ σώμα το δυνάμενον
αποθανείν, ίνα<br />ως ίδιον αντί πάντων
αυτό προσενέγκη, και ως αυτός υπέρ
πάντων<br />πάσχων, δια την προς αυτό
επίβασιν, "καταργήση τον το
κράτος<br />έχοντα του θανάτου, τουτέστιν
τον διάβολον· και απαλλάξη τούτους,<br />όσοι
φόβω θανάτου δια παντός του ζήν ένοχοι
ήσαν δουλείας".</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είπαμε
ήδη παραπάνω μερικά, όσο ήταν δυνατόν
και μπορούσαμε να<br />καταλάβουμε, για
την αιτία της ενανθρώπησης του<br />Κυρίου·
ότι δεν ήταν<br />δυνατόν άλλος εκτός
από τον Σωτήρα, να μεταβάλλει το φθαρτό
σε άφθαρτο·<br />διότι αυτός εξαρχής τα
έπλασε όλα από το μηδέν. Και δεν ήταν
ικανός άλλος<br />ν’ ανακαινίσει το κατ’
εικόνα στους ανθρώπους, παρά μόνον
Αυτός που ήταν<br />η Εικόνα του Πατέρα·
ούτε άλλος μπορούσε να κάνει το θνητό
αθάνατο παρά<br />μόνον ο Κύριός μας
Ιησούς Χριστός, που είναι η πηγή της
ζωής· και κανένας<br />άλλος δεν μπορούσε
να διδάξει για τον Πατέρα και να
καταργήσει τη θρησκεία<br />των ειδώλων
παρά μόνον ο Λόγος που προνοεί για
όλα και είναι ο αληθινά<br />μονογενής
Υιος του Πατέρα.<br />Έπρεπε βέβαια και
να ξεπληρωθεί το χρέος που όφειλαν
όλοι. Χρωστούσαν<br />όλοι, όπως προείπα,
να πεθάνουν· περισσότερο για το λόγο
αυτό ήλθε στη γη·<br />και εξαιτίας αυτού,
μετά τις αποδείξεις που παρείχε με
τα έργα για τη<br />θεότητά του, πρόσφερε
τον εαυτό του θυσία για όλους· παρέδωσε
τον ναό του<br />σώματός του σε θάνατο
για χάρη όλων ώστε να τους αφαιρέσει
την ευθύνη<br />και να τους ελευθερώσει
από την παλιά παράβαση.<br />Ν’ αποδείξει,
επίσης, ότι ο εαυτός του νικά το θάνατο
και το άφθαρτο σώμα του<br />θ’ αποτελέσει
την αρχή της αναστάσεως όλων.<br />Και
μην απορήσεις γιατί πολλές φορές λέμε
τα ίδια για τα ίδια πράγματα.<br />Επειδή
μιλάμε για το σχέδιο της σωτηρίας του
Θεού, γι’ αυτό εξηγούμε με<br />περισσότερα
λόγια την ίδια ιδέα· να μη φανεί ότι
κάτι παραλείπουμε και μας<br />κατηγορήσουν
ότι δεν μιλήσαμε διεξοδικά. Είναι
προτιμότερο να μας πουν<br />ότι λέμε τα
ίδια, παρά να παραλείψουμε κάτι απ’
αυτά που οφείλουμε να<br />γράψουμε.<br />Το
σώμα του Κυρίου λοιπόν, επειδή είχε
την ίδια φύση με τα άλλα, ήταν<br />ανθρώπινο
σώμα· βέβαια, δημιουργήθηκε με το
παρόδοξο θαύμα της<br />γέννησης από
παρθένο· ήταν όμως θνητό και πέθαινε
όπως και τα όμοιά του.<br />Αλλά, με την
ενοίκηση του Λόγου σ’ αυτό, δεν
καταστρεφόταν σύμφωνα με τη<br />φύση
του· χάρη στο Λόγο του Θεού που το
ενοικούσε, έμενε άφθαρτο.<br />Συνέβαινε
το παράδοξο, να γίνονται ταυτόχρονα
και τα δύο: από τη μια η κοινή<br />μοίρα
του θανάτου εκπληρωνόταν και στο σώμα
του Κυρίου, κι από την άλλη<br />εξαφανιζόταν
η φθορά και ο θάνατος από το σώμα λόγω
της παρουσίας του<br />Λόγου. Ήταν
αναγκαίος ο θάνατος και έπρεπε να
συμβεί για το καλό όλων,<br />για να σβήσει
το κοινό χρέος τους.<br />Έτσι λοιπόν,
όπως προείπα, επειδή ο Λόγος ήταν
αθάνατος και δεν ήταν<br />δυνατό να
πεθάνει, προσέλαβε σώμα ικανό να
πεθάνει· έτσι ώστε να προσφέρει<br />το
δικό του σώμα αντί όλων και υποφέροντας,
ως οικείος του σώματος,<br />αυτός για
όλους «να καταργήσει αυτόν που είχε
την εξουσία να επιβάλλει το<br />θάνατο,
δηλαδή το διάβολο· έτσι, ν’ απαλλάξει
όλους όσοι από το φόβο του<br />θανάτου
ήταν αιχμάλωτοι σ’ όλη τους τη ζωή».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">21.
Αμέλει, του κοινού πάντων Σωτήρος
αποθανόντος υπέρ ημών,<br />ουκέτι νυν
ώσπερ πάλαι κατά την του νόμου απειλήν
θανάτω<br />αποθνήσκομεν οι εν Χριστώ
πιστοί· πέπαυται γαρ η τοιαύτη
καταδίκη·<br />αλλά της φθοράς παυομένης
και αφανιζομένης εν τη της
αναστάσεως<br />χάριτι, λοιπόν κατά το
του σώματος θνητόν διαλυόμεθα μόνον
τω<br />χρόνω ον εκάστω ο Θεός ώρισεν,
ίνα "κρείττονος αναστάσεως"
τυχείν<br />δυνηθώμεν.<br />Δίκην γαρ των
εν τη γη καταβαλλομένων σπερμάτων,
ουκ<br />απολλύμεθα διαλυόμενοι, αλλ ως
σπειρόμενοι αναστησόμεθα,<br />καταργηθέντος
του θανάτου κατά την του Σωτήρος
χάριν. Δια<br />τούτο γούν και ο μακάριος
Παύλος εγγυητής της αναστάσεως
πάσι<br />γενόμενός φησι· "Δεί το
φθαρτόν τούτο ενδύσασθαι αφθαρσίαν,
και το<br />θνητόν τούτο ενδύσασθαι
αθανασίαν· όταν δε το θνητόν
τούτο<br />ενδύσηται αθανασίαν, τότε
γενήσεται ο λόγος ο γεγραμμένος·<br />κατεπόθη
ο θάνατος εις νίκος. Πού σου, θάνατε,
το κέντρον;"<br />Δια τι ουν, αν τις
είποι, είπερ αναγκαίον ην αντί πάντων
αυτόν<br />παραδούναι το σώμα θανάτω,
ουχ ως άνθρωπος ιδίως απέθετο<br />τούτο,
αλλά και μέχρι του σταυρωθήναι
παρήλθεν; Εντίμως γαρ<br />μάλλον αυτόν
έπρεπεν αποθέσθαι το σώμα, ήπερ μεθ
ύβρεως τον<br />τοιούτον θάνατον
υπομείναι.<br />Θέα δη πάλιν ει μη η
τοιαύτη αντίθεσίς εστιν ανθρωπίνη·
το δε υπό του<br />Σωτήρος γενόμενον,
θείον αληθώς και άξιον της αυτού
θεότητος δια<br />πολλά· πρώτον μεν, ότι
ο συμβαίνων τοις ανθρώποις θάνατος
κατά<br />ασθένειαν της αυτών φύσεως
αυτοίς παραγίνεται· ου δυνάμενοι
γαρ<br />επί πολύ διαμένειν, τω χρόνω
διαλύονται. Δια τούτο γαρ και
νόσοι<br />τούτοις συμβαίνουσι, και
εξασθενήσαντες αποθνήσκουσιν. Ο δε
Κύριος<br />ουκ ασθενής, αλλά Θεού Δύναμις,
και Θεού Λόγος εστί, και Αυτοζωή.<br />Ει
μεν ουν ην ιδία που, και κατά την
συνήθειαν των ανθρώπων<br />αποθέμενος
το σώμα εν κλίνη, ενομίσθη αν και αυτός
κατά την της<br />φύσεως ασθένειαν τούτο
παθών, και μηδέν έχων πλέον των
άλλων<br />ανθρώπων. Επειδή δε και Ζωή
ην, και Θεού Λόγος, και έδει τον
υπέρ<br />πάντων γενέσθαι θάνατον, δια
τούτο ως μεν Ζωή και Δύναμις ων<br />συνίσχυεν
εν αυτώ το σώμα·<br />ως δε οφείλοντος
γενέσθαι του θανάτου, ουχ εαυτώ, αλλά
παρ<br />ετέρων ελάμβανε την πρόφασιν
του τελειώσαι την θυσίαν· επεί
μηδέ<br />νοσείν έδει τον Κύριον, τον των
άλλων τας νόσους θεραπεύοντα· αλλ<br />ουδέ
εξασθενήσαι έδει πάλιν το σώμα, εν ω
και τας των άλλων<br />ασθενείας
ισχυροποιεί.<br />Δια τι ουν και τον
θάνατον ώσπερ και το νοσείν ουκ
εκώλυσεν; Ότι<br />δια τούτον έσχε το
σώμα, και απρεπές ην κωλύσαι, ίνα μη
και η<br />ανάστασις εμποδισθή· προηγήσασθαι
μέντοι του θανάτου νόσον<br />απρεπές
πάλιν ην, ίνα μη ασθένεια του εν τω
σώματι νομισθή. Ουκ<br />επείνασεν ουν;
Ναί επείνασε δια το ίδιον του σώματος,
αλλ ου λιμώ<br />διεφθάρη, δια τον φορούντα
αυτό Κύριον. Δια τούτο ει και απέθανε<br />δια
το υπέρ πάντων λύτρον, αλλ ουκ είδε
διαφθοράν. Ολόκληρον<br />γαρ ανέστη·
επεί μηδέ άλλου τινός, αλλ αυτής της
Ζωής ην το σώμα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αφού,
λοιπόν, ο κοινός Σωτήρας όλων πέθανε
για μας, τώρα πλέον οι πιστοί<br />στο
Χριστό δεν πεθαίνουμε όπως παλιά
σύμφωνα με την απειλή του νόμου·<br />δεν
ισχύει πια αυτού του είδους η καταδίκη.
Επειδή με τη χάρη της<br />αναστάσεως
σταματά και εξαφανίζεται η φθορά της
φύσεώς μας, στο εξής<br />διαλυόμαστε
μόνο στο θνητό στοιχείο του σώματος
μας· κι αυτό για λίγο καιρό,<br />όσο
όρισε για τον καθέναν ο Θεός, ώστε να
μπορέσουμε να πετύχουμε<br />"καλύτερη
ανάσταση".<br />Διότι, όπως οι σπόροι
που ρίχνουμε στο γη, έτσι κι εμείς δεν
χανόμαστε όταν<br />διαλυόμαστε στο
χώμα, αλλά θ’ αναστηθούμε (καρπίσουμε)
σαν το σπόρο·<br />διότι, χάρη στο Σωτήρα,
καταργήθηκε ο θάνατος. Γι’ αυτό,
λοιπόν, και ο<br />τρισμακάριος απόστολος
Παύλος εγγυάται σε όλους την ανάσταση
και λέει:<br />«Πρέπει το φθαρτό σώμα να
ντυθεί την αφθαρσία και η θνητότητα
να<br />επενδυθεί την αθανασία· κι όταν
το θνητό ντυθεί το αθάνατο σώμα,<br />τότε
θα εκπληρωθεί ο λόγος της Αγίας
Γραφής:<br />η ανάσταση κατάπιε το θάνατο.
Πού χάθηκε, θάνατε, η δύναμή σου;».<br />Γιατί,
λοιπόν, θα ρωτούσε κάποιος, εφόσον
ήταν αναγκαίο Αυτός να<br />θανατωθεί
για χάρη όλων, δεν πέθανε με φυσικό
θάνατο, αλλά έφτασε μέχρι<br />το σταυρικό
θάνατο; Διότι φαίνεται πιο σωστό Αυτός
να είχε έναν αξιοπρεπή<br />θάνατο παρά
να υποφέρει έναν τέτοιο ατιμωτικό
(σταυρικό) θάνατο.<br />Πρόσεξε πάλι μήπως
αυτή η ένσταση εκφράζει ανθρώπινη
άποψη· ενώ αυτό<br />που έκαμε ο Σωτήρας,
ήταν για πολλούς λόγους θείο επίτευγμα
και αντάξιο<br />στη θεότητά του. Πρώτα
βέβαια, διότι ο συνηθισμένος θάνατος
έρχεται στους<br />ανθρώπους λόγω φυσικής
αδυναμίας· δεν μπορούν να μείνουν
για πολύ στη<br />ζωή και φθείρονται με
το χρόνο. Γι’ αυτό το λόγο τους βρίσκουν
αρρώστιες,<br />εξασθενούν και πεθαίνουν.
Ο Κύριος όμως δεν είναι αδύναμος, αλλά
η<br />Δύναμη του Θεού· είναι ο Λόγος του
Θεού, η Αυτοζωή.<br />Εάν, λοιπόν, πέθαινε
ιδιωτικά και συνηθισμένα όπως οι
άνθρωποι σ’ ένα<br />κρεβάτι, θα θεωρούνταν
ότι κι αυτός πέθανε έτσι από φυσική
ασθένεια·<br />δεν θα διέφερε σε τίποτε
από τους υπόλοιπους ανθρώπους.<br />Επειδή
όμως ήταν η Ζωή και ο Λόγος του Θεού
και έπρεπε να υποστεί το<br />θάνατο για
χάρη όλων, γι’ αυτό, όντας η Ζωή και
η Δύναμη, έδινε δύναμη<br />στο σώμα που
είχε περιβληθεί.<br />Και επειδή έπρεπε
να γευτεί το θάνατο, έπαιρνε την αφορμή
να ολοκληρώσει<br />τη θυσία με θάνατο
όχι από τον εαυτό του αλλά από τους
άλλους. Διότι δεν<br />άρμοζε στον Κύριο,
που θεράπευε τις αρρώστιες των άλλων,
να ασθενεί· ούτε<br />έπρεπε να εξασθενήσει
το σώμα του, με το οποίο δυνάμωνε τις
αδυναμίες των<br />άλλων.<br />Γιατί, λοιπόν,
δεν εμπόδισε το θάνατο αλλά ούτε και
την ασθένεια; Διότι γι’<br />αυτό το
σκοπό είχε το σώμα· δεν έπρεπε να
εμποδίσει το θάνατο, για να μην<br />φέρει
εμπόδιο και στην ανάσταση. Να προηγηθεί
πάλι από το θάνατο ασθένεια,<br />κι αυτό
δεν ήταν ορθό, για να μη νομίσουν ότι
ο θάνατος ήταν αποτέλεσμα<br />ασθένειας.
Δεν πείνασε λοιπόν; Βέβαια πείνασε,
λόγω του σώματος· αλλά δεν<br />πέθανε
από πείνα, διότι έφερε το Θεό στο σώμα.
Γι’ αυτό το λόγο, αν και<br />πέθανε για
τη λύτρωση όλων, δεν γνώρισε φθορά το
σώμα του. Ολόκληρο<br />αναστήθηκε· διότι
δεν επρόκειτο για το σώμα κάποιου
άλλου, παρά για το<br />σώμα που έφερε η
ίδια η Ζωή.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">22.
Αλλ έδει, φήσειεν αν τις, κρυβήναι την
επιβουλήν των Ιουδαίων,<br />ίνα καθόλου
το εαυτού σώμα αθάνατον φυλάξη. Ακουέτω
δη ο<br />τοιούτος, ότι και τούτο απρεπές
ην τω Κυρίω· ως γαρ ουκ έπρεπε τω<br />του
Θεού Λόγω, ζωή όντι, τω σώματι εαυτού
θάνατον παρ εαυτού<br />διδόναι· ούτως
ουχ ήρμοζεν ουδέ τον παρ ετέρων
διδόμενον φεύγειν·<br />αλλά και μάλλον
διώκειν αυτόν εις αναίρεσιν, όθεν
εικότως ούτε εαυτώ<br />απέθετο το σώμα,
ούτε πάλιν επιβουλεύοντας τους
Ιουδαίους έφυγε.<br />Το δε τοιούτον ουκ
ασθένειαν εδείκνυε του Λόγου, αλλά
μάλλον και<br />Σωτήρα και Ζωήν αυτόν
εγνώριζεν, ότι και τον θάνατον εις
αναίρεσιν<br />περιέμενε, και τον διδόμενον
θάνατον υπέρ της πάντων σωτηρίας<br />έσπευδε
τελειώσαι.<br />Και άλλως δε, ου τον εαυτού
θάνατον αλλά τον των ανθρώπων
ήλθε<br />τελειώσαι ο Σωτήρ· όθεν ουκ
ιδίω θανάτω, ουκ είχε γαρ Ζωή
ων,<br />απετίθετο το σώμα, αλλά τον παρά
των ανθρώπων εδέχετο, ίνα και<br />τούτον
εν τω εαυτού σώματι προσελθόντα τέλεον
εξαφανίση.<br />Έπειτα και εκ τούτων αν
τις ευλόγως ίδοι το τοιούτον
τέλος<br />εσχηκέναι το κυριακόν σώμα.
Έμελε τω Κυρίω μάλιστα περί ης
έμελλε<br />ποιείν αναστάσεως του σώματος·
τούτο γαρ ην κατά του θανάτου<br />τρόπαιον
ταύτην επιδείξασθαι πάσι, και πάντας
πιστώσασθαι την<br />παρ αυτού γενομένην
της φθοράς απάλειψιν, και λοιπόν την
των<br />σωμάτων αφθαρσίαν, ης πάσιν
ώσπερ ενέχυρον και γνώρισμα της
επί<br />πάντας εσομένης αναστάσεως
τετήρηκεν άφθαρτον το εαυτού σώμα.<br />Ει
μεν ουν ην πάλιν νοσήσαν το σώμα, και
επ όψει πάντων διαλυθείς<br />απ αυτού
ο Λόγος, απρεπές μεν ην τον των άλλων
τας νόσους<br />θεραπεύοντα παροράν το
ίδιον όργανον εν νόσοις τηκόμενον.
Πως<br />γαρ αν επιστεύθη τας άλλων
απελάσας ασθενείας, ασθενούντος
εν<br />αυτώ του ιδίου ναού; Ή γαρ ως ου
δυνάμενος απελάσαι νόσον<br />εγελάσθη,
ή δυνάμενος, και μη ποιών, αφιλάνθρωπος
και προς τους<br />άλλους ενομίζετο.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αλλά
θα έπρεπε, θα έλεγε κανείς, να φυλαχτεί
από την επιβουλή των Ιουδαίων,<br />για
να διατηρήσει τελείως αθάνατο το σώμα
του. Ν’ ακούσει κι αυτός που λέει<br />κάτι
τέτοιο: και αυτό δεν αρμόζει στον
Κύριο· όπως ακριβώς δεν έπρεπε στο<br />Λόγο
του Θεού, που είναι η αυτοζωή, να
προκαλέσει μόνος του το θάνατό
του·<br />έτσι δεν έπρεπε ούτε ν’ αποφεύγει
το θάνατο που του ετοίμασαν άλλοι·
αλλά<br />καλύτερα να επιδιώκει να τον
καταργήσει. Έτσι, δικαιολογημένα,
ούτε μόνος<br />του πέθανε φυσιολογικά,
ούτε πάλι κρύφτηκε από την επιβουλή
των Ιουδαίων.<br />Κάτι τέτοιο δεν φανέρωνε
αδυναμία του Λόγου· μάλλον τον
αποδείκνυε ότι<br />είναι ο Σωτήρας και
ο χορηγός της ζωής· διότι, ανέμενε το
θάνατο για να τον<br />καταργήσει και
έσπευδε να γευτεί το θάνατο που του
πρόσφεραν για τη<br />σωτηρία όλων.<br />Εξάλλου,
ο Σωτήρας δεν ήλθε με σκοπό να γευτεί
το δικό του θάνατο, αλλά να<br />καταργήσει
το θάνατο των ανθρώπων. Έτσι δεν
πέθαινε ο ίδιος, διότι ήταν η<br />Ζωή
(που δεν γνωρίζει θάνατο)· αλλά δεχόταν
το θάνατο που του έδωσαν οι<br />άνθρωποι,
για να τον εξαφανίσει κι αυτόν τελείως
στο δικό του σώμα.<br />Έπειτα, μπορεί
εύλογα κανείς να διαπιστώσει ότι το
σώμα του Κυρίου<br />εκπλήρωσε την
αποστολή του και από τα εξής: ενδιαφερόταν
πολύ ο Κύριος<br />για την ανάσταση του
σώματος που επρόκειτο να κάνει· διότι,
αυτό ήταν το<br />τρόπαιο-τεκμήριο ενάντια
στο θάνατο: να δείξει σ’ όλους την
ανάσταση· να<br />διαπιστώσουν όλοι την
εξάλειψη της φθοράς που αυτός έφερε
και την<br />αφθαρσία των σωμάτων στο
εξής. Και διατήρησε άφθαρτο το σώμα
του για ν’<br />αποτελεί για όλους
απόδειξη και χαρακτηριστικό της
μέλλουσας αναστάσεως<br />όλων.<br />Εάν
πάλι είχε ασθενήσει το σώμα του και
είχε διαλυθεί ο Λόγος μπροστά στα<br />μάτια
όλων, θα ήταν ανάρμοστο, ενώ θεραπεύει
τις ασθένειες άλλων, να<br />παραμελεί
το δικό του σώμα και να το διαλύουν
οι ασθένειες. Πως θα<br />πίστευαν ότι
θεραπεύει τις ασθένειες των άλλων,
εφόσον ασθενεί το δικό του<br />σώμα;
Διότι, ή θα εξευτελιζόταν ως ανίκανος
να θεραπεύσει την ασθένειά του,<br />ή,
ενώ μπορούσε και δεν το έκανε, θα
αποδειχνόταν και απέναντι στους
άλλους<br />ότι δεν έχει αγάπη.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">23.
Ει δε και χωρίς τινος νόσου και χωρίς
τινος αλγηδόνος, ιδία που<br />και καθ
εαυτόν εν γωνία, ή εν ερήμω τόπω, ή κατ
οικίαν, ή όπου<br />δήποτε το σώμα κρύψας
ην, και μετά ταύτα πάλιν εξαίφνης
φανείς,<br />έλεγεν εαυτόν εκ νεκρών
εγηγέρθαι· μύθους μεν αν έδοξε λέγειν
παρά<br />πάσιν, ηπιστήθη δε πολλώ πλέον
και περί της αναστάσεως λέγων,<br />ουκ
όντος όλως του μαρτυρούντος περί του
θανάτου αυτού. Της δε<br />αναστάσεως
προηγείσθαι δεί θάνατον, επεί ουκ αν
είη ανάστασις μη<br />προηγουμένου
θανάτου· όθεν ει κρύφα που εγεγόνει
του σώματος ο<br />θάνατος, ου φαινομένου
του θανάτου, ουδέ επί μαρτύρων
γενομένου,<br />αφανής ην και αμάρτυρος
και η τούτου ανάστασις·<br />Ή δια τι την
μεν ανάστασιν εκήρυττεν αναστάς, τον
δε θάνατον<br />αφανώς εποίει γενέσθαι;
Ή δια τι τους μεν δαίμονας επ όψει
πάντων<br />απήλαυνε, τον τε εκ γενετής
τυφλόν αναβλέπειν εποίει, και το ύδωρ
εις<br />οίνον μετέβαλεν, ίνα δι αυτών
πιστευθή Λόγος Θεού· το δε θνητόν
ουκ<br />επ όψει πάντων άφθαρτον εδείκνυεν,
ίνα πιστευθή αυτός ων η Ζωή;<br />Πως δε
και οι τούτου μαθηταί παρρησίαν είχον
περί του της<br />αναστάσεως λόγου, ουκ
έχοντες ειπείν ότι πρώτον απέθανεν;
Ή Πως<br />αν επιστεύθησαν λέγοντες
γεγονέναι πρώτον θάνατον, είτα
την<br />ανάστασιν, ει μη παρ οίς
επαρρησιάζοντο, είχον τούτους
μάρτυρας<br />του θανάτου; Ει γαρ και
ούτως επ όψει πάντων γενομένων του
τε<br />θανάτου και της αναστάσεως ουκ
ηθέλησαν οι τότε Φαρισαίοι<br />πιστεύειν,
αλλά και τους εωρακότας την ανάστασιν
ηνάγκασαν<br />αρνήσασθαι ταύτην· πάντως
ει κεκρυμμένως εγεγόνει ταύτα, πόσας<br />αν
προφάσεις επενόουν απιστίας;<br />Πως
δε άρα το του θανάτου τέλος εδείκνυτο,
και η κατά τούτου νίκη,<br />ει μη επ όψει
πάντων προσκαλεσάμενος αυτόν ήλεγξε
νεκρόν,<br />κενωθέντα λοιπόν τη του
σώματος αφθαρσία;</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εάν
πάλι, χωρίς καμία ασθένεια και κανένα
πόνο, τελείως μόνος κάπου σε μια<br />γωνία
ή σ’ έναν έρημο τόπο, ή σε σπίτι ή
οπουδήποτε αλλού έκρυβε<br />το σώμα του
και μετά το εμφάνιζε ξαφνικά και έλεγε
ότι αναστήθηκε<br />από τους νεκρούς·
όλοι θα νόμιζαν ότι λέει παραμύθια.
Και πολύ περισσότερο,<br />δεν θα τον
πίστευαν αν μιλούσε για την ανάστασή
του· διότι δεν θα υπήρχε<br />κανένας
αυθεντικός μάρτυρας του θανάτου του.
Καθώς πρέπει να προηγείται<br />ο θάνατος
από την ανάσταση· επειδή, δεν μπορεί
να υπάρξει ανάσταση, αν δεν<br />προηγείται
ο θάνατος. Έτσι, λοιπόν, αν πέθανε στα
κρυφά, χωρίς να έγινε<br />γνωστός ο
θάνατός του και χωρίς να υπάρχουν
μάρτυρες, τότε είναι επόμενο<br />και η
ανάστασή του να είναι άγνωστη και
χωρίς μάρτυρες.<br />Ή, για ποιό λόγο
διακήρυττε την ανάστασή του, ενώ από
την άλλη έκρυβε<br />το θάνατό του; Ή, για
ποιό λόγο έδιωχνε τους δαίμονες
μπροστά στα μάτια<br />όλων και έκανε
τον εκ γενετής τυφλό να βλέπει, και
το νερό το έκανε κρασί,<br />ώστε μέσω
αυτών να πιστέψουν ότι είναι ο Λόγος
του Θεού; Γιατί και το θνητό<br />σώμα
του δεν το έδειχνε άφθαρτο μπροστά
σε όλους, ώστε να πιστέψουν ότι<br />αυτός
είναι η όντως Ζωή;<br />Και Πως οι μαθητές
του θα είχαν το θάρρος να κηρύξουν
για την ανάστασή<br />του, αν δεν έλεγαν
πρώτα ότι πέθανε; Ή Πως θα τους πίστευαν,
όταν θα έλεγαν<br />ότι πρώτα πέθανε και
έπειτα αναστήθηκε, εάν αυτοί στους
οποίους έκαναν<br />κήρυγμα με θάρρος,
δεν ήταν και μάρτυρες του θανάτου
(του Χριστού);<br />Διότι, εάν και ο θάνατος
και η ανάστασή του έγινε φανερά μπροστά
σ’ όλους,<br />κι όμως οι Φαρισαίοι δεν
θέλησαν να πιστέψουν και μάλιστα
εξανάγκασαν<br />και τους αυτόπτες
μάρτυρες της αναστάσεως να την
αρνηθούν· τότε, στην<br />περίπτωση που
όλα αυτά γίνονταν στα κρυφά, πόσες
προφάσεις για απιστία<br />δεν θα
πρόβαλαν;<br />Και Πως άραγε θα εκπλήρωνε
το χρέος του θανάτου και τη νίκη σε
βάρος του,<br />εάν μπροστά σ’ όλους δεν
προσκαλούσε το θάνατο και δεν τον
απόδειχνε νεκρό<br />και καταργημένο,
εξαιτίας της αφθαρσίας που είχε το
σώμα του;</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">24.
Τα δε και παρ ετέρων αν λεχθέντα, ταύτα
προβαλείν ημάς<br />αναγκαίον ταις
απολογίαις. Τάχα γαρ αν τις είποι και
τούτο· Ει επ<br />όψει πάντων και εμμάρτυρον
έδει γενέσθαι τον τούτου θάνατον,
ίνα<br />και ο της αναστάσεως πιστευθή
λόγος, έδει καν αυτόν εαυτώ
ένδοξον<br />επινοήσαι θάνατον, ίνα μόνον
την ατιμίαν του σταυρού φύγη.<br />Αλλ
ει και τούτο ποιήσας ην, υπόνοιαν καθ
εαυτού παρείχεν, ως ου<br />κατά παντός
θανάτου δυνάμενος, αλλά μόνου του
περί αυτού<br />επινοηθέντος· και ουδέν
ήττον πάλιν ην η πρόφασις της περί
της<br />αναστάσεως απιστίας. Όθεν ου
παρ αυτού, αλλ εξ επιβουλής,<br />εγίνετο
τω σώματι ο θάνατος, ίνα ον αυτοί
προσαγάγωσι τω<br />Σωτήρι θάνατον τούτον
αυτός εξαφανίση.<br />Και ώσπερ γενναίος
παλαιστής, μέγας ων τη συνέσει και τη
ανδρία,<br />ουκ αυτός εαυτώ τους αντιπάλους
εκλέγεται, ίνα μη υπόνοιαν της<br />προς
τινας δειλίας παράσχη· αλλά τη των
θεωρούντων δίδωσιν<br />εξουσία, και
μάλιστα καν εχθροί τυγχάνωσιν, ίνα
προς ον εάν<br />συμβάλλωσιν αυτοί, τούτον
αυτός καταρράξας, κρείττων των<br />πάντων
πιστευθή·<br />ούτως και η των πάντων
Ζωή ο Κύριος και Σωτήρ ημών ο Χριστός<br />ουχ
εαυτώ θάνατον επενόει τω σώματι, ίνα
μη ως έτερον δειλιών φανή·<br />αλλά τον
παρ ετέρων, και μάλιστα τον παρά των
εχθρών ον ενόμιζον<br />είναι δεινόν
εκείνοι και άτιμον και φευκτόν, τούτον
αυτός εν σταυρώ<br />δεχόμενος ηνείχετο·
ίνα και τούτου καταλυθέντος, αυτός
μεν ων η Ζωή<br />πιστευθή, του δε θανάτου
το κράτος τέλεον καταργηθή.<br />Γέγονε
γούν τι θαυμαστόν και παράδοξον· ον
γαρ ενόμιζον άτιμον<br />επιφέρειν
θάνατον, ούτος ην τρόπαιον κατ αυτού
του θανάτου· διο<br />ουδέ τον Ιωάννου
θάνατον υπέμεινε, διαιρουμένης της
κεφαλής, ουδέ<br />ως Ησαΐας επρίσθη, ίνα
και τω θανάτω αδιαίρετον και ολόκληρον
το<br />σώμα φυλάξη, και μη πρόφασις τοις
βουλομένοις διαιρείν την<br />Εκκλησίαν
γένηται.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όσα
και άλλοι θα μπορούσαν να πουν, αυτά
είναι ανάγκη να μην τα κρύψουμε,<br />για
ν’ απολογηθούμε στις κατηγορίες.
Ίσως κανείς θα έλεγε και το εξής: Εάν<br />ο
θάνατός του έπρεπε να γίνει μπροστά
στα μάτια όλων και ενώπιον μαρτύρων,<br />για
να γίνει πιστευτό το κήρυγμα της
αναστάσεως, έπρεπε τουλάχιστον
να<br />επινοήσει για τον εαυτό του ένδοξο
θάνατο και ν’ αποφύγει τον
ατιμωτικό<br />σταυρικό θάνατο.<br />Αλλά,
εάν έκανε κάτι τέτοιο, θα παρείχε την
υποψία σε βάρος του, ότι δεν<br />είχε
δυνατότητα να νικήσει κάθε είδους
θάνατο, αλλά μόνον εκείνον που αυτός<br />θα
επινοούσε· αυτό θα έδινε μεγαλύτερη
αφορμή για ν’ απιστούν στην<br />ανάστασή
του. Έτσι, λοιπόν, ο θάνατός του προήλθε
όχι από τον εαυτό του,<br />αλλά τον
επέβαλε η κακία των ανθρώπων· μ’
αυτόν τον τρόπο, το θάνατο στον<br />οποίο
αυτοί οδήγησαν τον Σωτήρα, εκείνος
τον νίκησε και κατάργησε.<br />Συνέβη
όπως μ’ ένα γενναίο παλαιστή, που
είναι πολύ συνετός και ανδρείος:<br />δεν
επιλέγει αυτός τους αντιπάλους του,
για να μη δώσει υποψία σε ορισμένους<br />ότι
είναι δειλός· αλλά αφήνει την επιλογή
στη γνώμη των θεατών.<br />Και μάλιστα,
αν τύχει και είναι εχθρικοί σ’ αυτόν,
τους επιτρέπει να επιλέξουν,<br />για να
πειστούν ότι είναι ο πιο δυνατός, αφού
θα συντρίψει όποιον αυτοί του<br />προτείνουν
να συγκρουστεί.<br />Έτσι έκανε και ο
Κύριός μας Χριστός Σωτήρας, η Ζωή όλων
μας: δεν διάλεξε<br />το σωματικό θάνατο
που του άρεσε, για να μη φανεί ότι
δειλιάζει. Δέχτηκε να<br />να υποστεί
πάνω στο σταυρό το θάνατο που του
επέβαλαν οι άλλοι· και μάλιστα<br />εκείνον
που οι εχθροί του θεωρούσαν φοβερό,
ατιμωτικό και αποκρουστικό.<br />Έτσι
ώστε, και εκείνον τον νίκησε και ο
ίδιος έγινε πιστευτός ότι είναι
η<br />Αυτοζωή· διότι κατάργησε τελειωτικά
την εξουσία του θανάτου.<br />Συνέβη
λοιπόν κάτι αξιοθαύμαστο και παράδοξο·
ο θάνατος που του επέβαλαν<br />και τον
θεωρούσαν ατιμωτικό, αυτός να γίνει
το τρόπαιο της νίκης ενάντια στον<br />ίδιο
το θάνατο. Γι’ αυτό, ούτε υπέστη το
θάνατο του Ιωάννη με αποκεφαλισμό<br />ούτε
πριονίστηκε σαν τον Ησαΐα· κι αυτό,
για να διατηρήσει και στο θάνατο<br />ακέραιο
και ολόκληρο το σώμα του· να μη δοθεί
αφορμή στους κακόβουλους<br />να διαιρούν
την Εκκλησία.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">25.
Και ταύτα μεν προς τους έξωθεν εαυτοίς
λογισμούς επισωρεύοντας·<br />αν δε και
των εξ ημών τις μη ως φιλόνεικος, αλλ
ως φιλομαθής, ζητή<br />δια τι μη ετέρως
αλλά σταυρόν υπέμεινεν, ακουέτω και
ούτος ότι ουκ<br />άλλως ή ούτως ημίν
συνέφερε· και τούτο δι ημάς καλώς
υπέμεινεν ο<br />Κύριος.<br />Ει γαρ την καθ
ημών γενομένην κατάραν ήλθεν αυτός
βαστάσαι, Πως<br />αν άλλως εγένετο κατάρα
ει μη τον επί κατάρα γενόμενον
θάνατον<br />εδέξατο; έστι δε ούτος, ο
σταυρός. Ούτω γαρ και γέγραπται·<br />"Επικατάρατος,
ο κρεμάμενος επί ξύλου".<br />Έπειτα,
ει ο θάνατος του Κυρίου λύτρον εστί
πάντων, και τω θανάτω<br />τούτου το
μεσότοιχον του φραγμού λύεται, και
γίνεται των εθνών η<br />κλήσις, Πως αν
ημάς προσεκαλέσατο, ει μη εσταύρωτο;
εν μόνω γαρ<br />τω σταυρώ εκτεταμέναις
χερσί τις αποθνήσκει. Διο και τούτο
έπρεπεν<br />υπομείναι τον Κύριον, και
τας χείρας εκτείναι, ίνα τη μεν τον
παλαιόν<br />λαόν, τη δε τους από των
εθνών ελκύση, και αμφοτέρους εν
εαυτώ<br />συνάψη.<br />Τούτο γαρ και αυτός
είρηκε, σημαίνων ποίω θανάτω
έμελλε<br />λυτρούσθαι τους πάντας·
"Όταν υψωθώ, πάντας ελκύσω
προς<br />εμαυτόν."<br />Και πάλιν ει ο
εχθρός του γένους ημών διάβολος,
εκπεσών από του<br />ουρανού, περί τον
αέρα τον ώδε κάτω πλανάται, κακεί των
συν αυτώ<br />δαιμόνων ως ομοίων εν τη
απειθεία εξουσιάζων, φαντασίας μεν
δι<br />αυτών ενεργεί τοις απατωμένοις,
επιχειρεί δε τοις ανερχομένοις<br />εμποδίζειν·
και περί τούτου φησίν ο Απόστολος·
"Κατά τον άρχοντα<br />της εξουσίας
του αέρος, του νυν ενεργούντος εν τοις
υιοίς της<br />απειθείας", ήλθε δε ο
Κύριος ίνα τον μεν διάβολον καταβάλη,
τον δε<br />αέρα καθαρίση, και οδοποιήση
ημίν την εις ουρανούς άνοδον, ως
είπεν<br />ο Απόστολος, "δια του
καταπετάσματος, τούτ έστιν της
σαρκός<br />αυτού", τούτο δε έδει
γενέσθαι δια του θανάτου· ποίω δ αν
άλλω<br />θανάτω εγεγόνει ταύτα, ή τω εν
αέρι γενομένω, φημί δη τω σταυρώ;<br />Μόνος
γαρ εν τω αέρι τις αποθνήσκει, ο σταυρώ
τελειούμενος. Διο και<br />εικότως τούτον
υπέμεινεν ο Κύριος.<br />Ούτω γαρ υψωθείς,
τον μεν αέρα εκαθάριζεν από τε της
διαβολικής<br />και πάσης των δαιμόνων
επιβουλής λέγων· "Εθεώρουν τον
Σατανάν<br />ως αστραπήν πεσόντα", την
εις ουρανούς άνοδον οδοποιών
ενεκαίνιζε<br />λέγων πάλιν· "Άρατε
πύλας οι άρχοντες υμών και επάρθητε
πύλαι<br />αιώνιοι." Ου γαρ αυτός ο
Λόγος ην ο χρήζων ανοίξεως των
πυλών,<br />πάντων Κύριος ων, ουδέ
κεκλεισμένον ην τι των ποιημάτων
τω<br />ποιητή, αλλ ημείς ήμεν οι χρήζοντες,
ους ανέφερεν αυτός δια του ιδίου<br />σώματος
αυτού. Ως γαρ υπέρ πάντων αυτό προσήνεγκε
τω θανάτω,<br />ούτως δι αυτού πάλιν
ωδοποίησε την εις ουρανούς άνοδον.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτά
λοιπόν αρκούν για τους μη χριστιανούς,
που συνεχώς βρίσκουν αρνητικά<br />επιχειρήματα.
Αν όμως κάποιος δικός μας, όχι από
αμφισβήτηση αλλά από<br />φιλομάθεια,
ζητεί να μάθει για ποιό λόγο υπέστη
σταυρικό θάνατο και όχι<br />κάποιον
άλλο, ας πληροφορηθεί κι αυτός ότι
δεν συνέφερε σε μας κάτι τέτοιο·<br />καλώς
σταυρώθηκε για χάρη μας ο Κύριος.<br />Διότι,
αφού ήλθε να φορτωθεί ο ίδιος την
κατάρα που μας επιβλήθηκε, Πως<br />αλλιώς
θα γινόταν κατάρα παρά μόνον αν δεχόταν
καταραμένο θάνατο; Και<br />αυτό είναι
ο σταυρικός θάνατος. Διότι, έτσι λέει
η Αγία Γραφή: «Καταραμένος<br />να είναι
όποιος κρεμιέται στο ξύλο».<br />Έπειτα,
εφόσον ο θάνατος του Κυρίου αποτελεί
τη λύτρωση όλων, και με το<br />θάνατό
του καταργείται η μεσοτοιχία που
χώριζε (Θεό και ανθρώπους) και<br />προσκαλούνται
οι ειδωλολάτρες, Πως θα μας καλούσε,
αν δεν σταυρωνόταν;<br />Διότι μόνο πάνω
στο σταυρό πεθαίνει κάποιος έχοντας
απλωμένα τα χέρια. Γι’<br />αυτό έπρεπε
να υπομείνει ο Κύριος το σταυρικό
θάνατο και ν’ απλώσει τα<br />χέρια του,
ώστε με το ένα να τραβήξει τον παλαιό
λαό (Ιουδαίους) και με το<br />άλλο τους
ειδωλολάτρες· να τους ενώσει και τους
δύο με τον εαυτό του.<br />Και αυτό ο ίδιος
το είπε, δηλώνοντας με τι είδους θάνατο
επρόκειτο να τους<br />λυτρώσει όλους:
«Όταν θα με σηκώσουν ψηλά (στο σταυρό),
όλους θα τους<br />τραβήξω κοντά μου».<br />Και
πάλι όμως ο εχθρός μας διάβολος,
πέφτοντας από τον ουρανό, τριγυρνά<br />εδώ
κάτω στον αέρα· εξουσιάζει τους δικούς
του δαίμονες που είναι το ίδιο<br />μ’
αυτόν ανυπάκουοι (στο Θεό). Με αυτούς
δημιουργεί στους πλανεμένους<br />φαντασιώσεις
και προσπαθεί να εμποδίζει όσους
επιχειρούν ν’ ανέβουν προς<br />το Θεό.
Γι’ αυτό λέει ο Απόστολος: «Σύμφωνα
με τον άρχοντα που εξουσιάζει<br />τον
αέρα και ενεργεί ενάντια στα παιδιά
που επαναστάτησαν στον Θεό-Πατέρα<br />τους».
Ήλθε, λοιπόν, ο Κύριος να νικήσει το
διάβολο, να καθαρίσει τον αέρα<br />και
να ανοίξει το δρόμο για την άνοδο στον
ουρανό, όπως το είπε ο Απόστολος:<br />«(το
πέτυχε) με το καταπέτασμα, δηλαδή τη
σάρκα του»· κι αυτό έπρεπε να<br />συμβεί
με το θάνατό του. Ποιος άλλος θάνατος
θα τα έκαμε αυτά παρά μόνον<br />αυτός
που συμβαίνει στον αέρα, εννοώ το
σταυρικό θάνατο; Διότι στον αέρα<br />πεθαίνει
μόνον εκείνος που θυσιάζεται στο
σταυρό. Δικαιολογημένα λοιπόν<br />τον
υπέμεινε ο Κύριος.<br />Έτσι, λοιπόν,
υψώθηκε στο σταυρό ο Κύριος και
καθάρισε τον αέρα από τις<br />κακόβουλες
παγίδες του διαβόλου και των
δαιμόνων<br />λέγοντας: «Είδα το<br />Σατανά
να πέφτει σαν αστραπή». Ετοίμασε και
ανακαίνισε το δρόμο της<br />ανόδου στον
ουρανό, όπως το λέει πάλι: «Οι άρχοντές
σας ν’ ανοίξουν τις<br />πόρτες· ανοίξτε
πύλες της αιωνιότητας». Διότι ο Λόγος
δεν είχε ανάγκη να του<br />ανοίξουν τις
πόρτες, αφού είναι ο Κύριος όλων· ούτε
ήταν αποκλεισμένος ο<br />δημιουργός
από κάποιο δημιούργημά του. Εμείς
ήμασταν που είχαμε ανάγκη·<br />κι εμάς
ανέβασε με το σώμα του στον ουρανό.
Διότι, όπως το πρόσφερε με το<br />θάνατό
του για χάρη όλων, έτσι πάλι μ’ αυτό
ετοίμασε το δρόμο της ανόδου<br />στον
ουρανό.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">26.
Πρέπων ουν άρα και αρμόζων ο εν τω
σταυρώ γέγονε θάνατος<br />υπέρ ημών·
και η αιτία τούτου εύλογος εφάνη κατά
πάντα, και<br />δικαίους έχει τους
λογισμούς, ότι μη άλλως, αλλά δια του
σταυρού<br />έδει γενέσθαι την σωτηρίαν
των πάντων.<br />Και γαρ ουδ ούτως αφανή
εαυτόν ουδέ εν τω σταυρώ αφήκεν·<br />αλλά
κατά περιττόν την μεν κτίσιν εποίει
μαρτυρείν την του εαυτής<br />Δημιουργού
παρουσίαν, τον δε εαυτού ναόν το σώμα
ουκ επί πολύ<br />μένειν ανασχόμενος,
αλλά μόνον δείξας νεκρόν τη του θανάτου
προς<br />αυτό συμπλοκή, τριταίον ευθέως
ανέστησε, τρόπαια και νίκας κατά<br />του
θανάτου φέρων την εν τω σώματι γενομένην
αφθαρσίαν και<br />απάθειαν.<br />Ηδύνατο
μεν γαρ και παρ αυτά του θανάτου το
σώμα διεγείραι και<br />πάλιν δείξαι
ζων· αλλά και τούτο καλώς προϊδών ο
Σωτήρ ου<br />πεποίηκεν. Είπε γαρ αν τις
μηδόλως αυτό τεθνηκέναι, ή μηδέ
τέλεον<br />αυτού τον θάνατον εψαυκέναι,
ει παρ αυτά την ανάστασιν ην<br />επιδείξας.
Τάχα δε και εν ίσω του διαστήματος
όντος του τε θανάτου<br />και της
αναστάσεως, άδηλον εγίνετο το περί
της αφθαρσίας κλέος.<br />Όθεν, ίνα δειχθή
νεκρόν το σώμα, και μίαν υπέμεινε
μέσην ο Λόγος, και<br />τριταίον τούτο
πάσιν έδειξεν άφθαρτον.Ένεκα μεν ουν
του δειχθήναι<br />τον θάνατον εν τω
σώματι, τριταίον ανέστησε τούτο.<br />Ίνα
δε μη επί πολύ διαμείναν και φθαρέν
τέλεον ύστερον αναστήσας<br />απιστηθή
ως ουκ αυτό αλλ έτερον σώμα φέρων·
έμελλε γαρ αν τις και<br />δια τον χρόνον
απιστείν τω φαινομένω, και επιλανθάνεσθαι
των<br />γενομένων· δια τούτο ου πλείω
των τριών ημερών ηνέσχετο, ουδέ
επί<br />πολύ τους ακούσαντας αυτού περί
της αναστάσεως παρείλκυσεν·<br />αλλ
έτι των ακοών αυτών έναυλον εχόντων
τον λόγον, και έτι των<br />οφθαλμών αυτών
εκδεχομένων, και της διανοίας αυτών
ηρτημένης,<br />και ζώντων επί γης έτι
και επί τόπων όντων των θανατωσάντων,<br />και
μαρτύρων του θανάτου του κυριακού
σώματος, αυτός ο του Θεού<br />Υιος εν
τριταίω διαστήματι το γενόμενον
νεκρόν σώμα έδειξεν<br />αθάνατον και
άφθαρτον· και ανεδείχθη πάσιν, ότι
ουκ ασθενεία φύσεως<br />του ενοικούντος
Λόγου τέθνηκε το σώμα, αλλ επί τω τον
θάνατον<br />εξαφανισθήναι εν αυτώ τη
δυνάμει του Σωτήρος.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επομένως,
ο θάνατος ήταν σταυρικός, διότι έτσι
ταίριαζε και συνέφερε σε<br />μας· η
αιτιολογία του είναι εύλογη και
δικαιολογημένη σε όλα·<br />διότι δεν
έπρεπε να γίνει διαφορετικά, αλλά
μόνο με το σταυρό να συντελεστεί<br />η
σωτηρία όλων.<br />Διότι έτσι φανέρωσε
τον εαυτό του πάνω στο σταυρό.<br />Και
έκανε την κτίση να δίνει πολύ εντονότερα
τη μαρτυρία της παρουσίας του<br />Δημιουργού
της. Δεν άφησε το ναό του σώματός του
να μείνει για πολύ στον<br />τάφο αλλά,
αφού το έδειξε να πεθαίνει στη συμπλοκή
του με το θάνατο,<br />ευθύς αμέσως το
ανέστησε την τρίτη ημέρα· και έφερε
ως τρόπαιο και<br />απόδειξη νίκης ενάντια
στο θάνατο την αφθαρσία και απάθεια
του σώματός<br />του.<br />Μπορούσε βέβαια
αμέσως ν’ αναστήσει το σώμα του από
το θάνατο και να<br />το δείξει ζωντανό·
αλλά κι αυτό καλά το προείδε ο Σωτήρας
και δεν το έκανε.<br />Διότι αν είχε
αναστηθεί αμέσως, θα έλεγαν ότι το
σώμα του καθόλου<br />δεν είχε πεθάνει<br />ή
ότι δεν το άγγιξε σε τίποτε ο θάνατος.<br />Και
ίσως, αν συνέβαιναν στον ίδιο χρόνο
και ο θάνατος και η ανάστασή του,<br />δεν
θα φανερωνόταν η δόξα της αφθαρσίας.<br />Γι’
αυτό, για να δειχθεί το σώμα νεκρό, ο
Λόγος υπέμεινε και μία ενδιάμεση<br />ημέρα,
και την τρίτη ημέρα το φανέρωσε σε
όλους άφθαρτο. Για να δειχθεί<br />λοιπόν
ότι το σώμα πέθανε, το ανάστησε μετά
τρεις ημέρες.<br />Για να μην μείνει όμως
πολλές ημέρες στον τάφο το σώμα και
φθαρεί<br />ανεπανόρθωτα· και όταν
αναστηθεί, θα δημιουργούσε αμφιβολίες
ότι είναι<br />αυτό και όχι άλλο –διότι
σίγουρα κάποιος λόγω του πολύ χρόνου
θα απιστούσε<br />και θα λησμονούσε τα
γεγονότα–· γι’ αυτό δεν άφησε η
ανάσταση να ξεπεράσει<br />τις τρεις
ημέρες· ούτε άργησε να εμφανιστεί σ’
αυτούς που είχαν ακούσει να<br />μιλάει
για την ανάσταση.<br />Αλλά, ενώ ακόμη οι
ακροατές του είχαν τα λόγια του στ’
αυτιά του· ενώ τον<br />"έβλεπαν"
ακόμη μπροστά τους και η σκέψη τους
ήταν προσκολλημένη σ’<br />αυτόν·ενώ
ήταν ακόμη στη γη και στον τόπο του
θανάτου του και είχαν<br />μπροστά τους
τη μαρτυρία του θανάτου του σώματος
του Κυρίου· ενώ λοιπόν<br />ζούσαν όλα
αυτά, ο Υιος του Θεού μέσα σε τρεις
ημέρες παρουσίασε το νεκρό<br />σώμα του
αναστημένο, αθάνατο και άφθαρτο.
Αποδείχτηκε έτσι σε όλους ότι<br />δεν
πέθανε το σώμα του Λόγου από αδυναμία
της ανθρώπινης φύσεώς του,<br />αλλά με
τη δύναμη του Κυρίου να καταργήσει
το θάνατο πάνω στο σώμα.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">27.
Του μεν γαρ καταλελύσθαι τον θάνατον,
και νίκην κατ αυτού<br />γεγενήσθαι τον
σταυρόν, και μηκέτι λοιπόν ισχύειν,
αλλ είναι νεκρόν<br />αυτόν αληθώς,
γνώρισμα ουκ ολίγον και πίστις εναργής,
το παρά<br />πάντων των του Χριστού
μαθητών αυτόν καταφρονείσθαι,
και<br />πάντας επιβαίνειν κατ αυτού,
και μηκέτι φοβείσθαι τούτον, αλλά
τω<br />σημείω του σταυρού και τη εις
Χριστόν πίστει καταπατείν αυτόν
ως<br />νεκρόν.<br />Πάλαι μεν γαρ πριν την
θείαν επιδημίαν γενέσθαι του
Σωτήρος,<br />πάντες τους αποθνήσκοντας
ως φθειρομένους εθρήνουν· άρτι δε
του<br />Σωτήρος αναστήσαντος το σώμα,
ουκέτι μεν ο θάνατός εστι φοβερός,<br />πάντες
δε οι τω Χριστώ πιστεύοντες ως ουδέν
αυτόν όντα πατούσι,<br />και μάλλον
αποθνήσκειν αιρούνται ή αρνήσασθαι
την εις Χριστόν<br />πίστιν. Ίσασι γαρ
όντως ότι αποθνήσκοντες ουκ
απόλλυνται,<br />αλλά ζώσι, και άφθαρτοι
δια της αναστάσεως γίνονται.<br />Εκείνος
δε ο πάλαι τω θανάτω πονηρώς εναλλόμενος
διάβολος,<br />λυθεισών αυτού των ωδίνων,
έμεινε μόνος αληθώς νεκρός· και
τούτου<br />τεκμήριον, ότι πριν πιστεύσουσιν
οι άνθρωποι τω Χριστώ, φοβερόν<br />τον
θάνατον ορώσι και δειλιώσιν αυτόν.
Επειδάν δε εις την εκείνου<br />πίστιν
και διδασκαλίαν μετέλθωσι, τοσούτον
καταφρονούσι του<br />θανάτου, ως και
προθύμως επ αυτόν ορμάν και μάρτυρας
γίνεσθαι<br />της κατ αυτού παρά του
Σωτήρος γενομένης αναστάσεως.<br />Και
γαρ έτι νήπιοι όντες την ηλικίαν
σπεύδουσι αποθνήσκειν, και<br />μελετώσι
κατ αυτού ταις ασκήσεσιν ου μόνον
άνδρες, αλλά και<br />γυναίκες. Ούτως
ασθενής γέγονεν, ως και γυναίκας τας
απατηθείσας<br />το πριν παρ αυτού, νυν
παίζειν αυτόν ως νεκρόν και παρειμένον.<br />Ως
γαρ τυράννου καταπολεμηθέντος υπό
γνησίου βασιλέως και<br />δεθέντος τους
πόδας και τας χείρας, πάντες λοιπόν
οι διαβαίνοντες<br />καταπαίζουσιν αυτού
τύπτοντες και διασύροντες, ουκ έτι
φοβούμενοι<br />την μανίαν αυτού και την
αγριότητα, δια τον νικήσαντα
βασιλέα·<br />ούτω και του θανάτου
νικηθέντος και στηλιτευθέντος υπό
του<br />Σωτήρος εν τω σταυρώ, και δεδεμένου
τας χείρας και τους πόδας,<br />πάντες
οι εν Χριστώ διαβαίνοντες αυτόν
καταπατούσι,<br />και μαρτυρούντες τω
Χριστώ χλευάζουσι τον θάνατον,<br />επικερτομούντες
αυτώ και τα άνωθεν κατ αυτού
γεγραμμένα<br />λέγοντες· "Πού σου,
θάνατε, το νίκος; που σου, άδη, το
κέντρον;"</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μεγάλο
γνώρισμα και δυνατή απόδειξη ότι ο
σταυρός κατάλυσε<br />και νίκησε το
θάνατο και δεν έχει πλέον καμία<br />δύναμη
αλλά είναι νεκρωμένος, αποτελεί το
εξής:<br />όλοι οι μαθητές του Χριστού
περιφρονούν το θάνατο·<br />όλοι βαδίζουν
εναντίον του και δεν τον φοβούνται
καθόλου· το αντίθετο,<br />με το σημείο
του σταυρού και την πίστη του Χριστού
τον παραθεωρούν<br />σαν νεκρό.<br />Διότι,
τον παλιό καιρό, πριν τη θεία έλευση
του Σωτήρα στη γη,<br />όλοι έκλαιγαν
τους πεθαμένους σαν χαμένους για
πάντα. Τώρα όμως, με την<br />ανάσταση
του σώματος του Χριστού, δεν προκαλεί
πλέον φόβο ο θάνατος·<br />όσοι πιστεύουν
στο Χριστό, περιφρονούν το θάνατο σαν
ένα τίποτε·<br />προτιμούν μάλιστα να
πεθάνουν παρά ν’ αρνηθούν την πίστη
στον Κύριο.<br />Διότι γνωρίζουν με
βεβαιότητα ότι πεθαίνοντας δεν
χάνονται,<br />αλλά ζουν και διατηρούνται
άφθαρτοι χάρη στην ανάσταση (του
Χριστού).<br />Εκείνος πάλι ο διάβολος,
που παλαιότερα επιτίθενταν πονηρά
στους ανθρώπους<br />με όπλο το θάνατο,
τώρα που διαλύθηκαν τα σπλάγχνα του,
στ’ αλήθεια<br />νεκρώθηκε. Απόδειξη
αυτού είναι ότι οι άνθρωποι, πριν
πιστέψουν στο Χριστό,<br />θεωρούν το
θάνατο φοβερό και δειλιάζουν. Όταν
όμως πιστέψουν σ’ Εκείνον<br />και γίνουν
μαθητές του, τόσο πολύ περιφρονούν
το θάνατο<br />ώστε πρόθυμα τρέχουν να
τον γευθούν και να γίνουν μάρτυρες<br />της
νίκης της αναστάσεως που ο Σωτήρας
έφερε πάνω σ’ αυτόν.<br />Διότι, ακόμη
και μικρά νήπια στην ηλικία, σπεύδουν
να πεθάνουν·<br />κατέρχονται στον αγώνα
εναντίον του θανάτου όχι μόνον άνδρες
αλλά και<br />γυναίκες. Τόσο πολύ εξασθένησε
ο θάνατος ώστε ακόμη και οι γυναίκες,
που<br />προηγουμένως τον φοβόταν, τώρα
να τον κοροϊδεύουν ως νεκρό και
παράλυτο.<br />Συνέβη όπως μ’ έναν τύραννο
που τον πολέμησε και νίκησε ένας
αληθινός<br />βασιλιάς· τον έδεσε
χειροπόδαρα και όλοι οι περαστικοί
στο εξής τον<br />εμπαίζουν χτυπώντας
και διασύροντάς τον. Δεν φοβούνται
πλέον την τρέλα<br />και την αγριότητά
του, χάρη στο βασιλιά νικητή.<br />Έτσι
παρόμοια και ο Σωτήρας πάνω στο σταυρό
νίκησε και ρεζίλεψε<br />το θάνατο· του
έδεσε τα χέρια και τα πόδια·<br />γι’
αυτό, όλοι οι χριστιανοί περνούν και
τον διασύρουν·<br />οι μάρτυρες του
Χριστού κοροϊδεύουν και περιπαίζουν
το θάνατο·<br />Απευθύνουν<br />σ’ αυτόν
τα λόγια που εξαρχής γράφει η Αγία
Γραφή: «Πού χάθηκε,<br />θάνατε,η δύναμή
σου; Πού βρίσκεται, άδη, το δηλητηριώδες
κεντρί σου;».<br />Είναι, λοιπόν, αυτό
μικρή απόδειξη της αδυναμίας του
θανάτου;</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">28.
Άρ ουν τούτο μικρός έλεγχός εστι της
του θανάτου ασθενείας;<br />ή μικρά εστιν
απόδειξις της κατ αυτού γενομένης
νίκης παρά του<br />Σωτήρος, όταν οι εν
Χριστώ παίδες και νέαι κόραι παρορώσι
τον<br />ενταύθα βίον και αποθανείν
μελετώσιν;<br />Έστι μεν γαρ κατά φύσιν
ο άνθρωπος δειλιών τον θάνατον και
την<br />του σώματος διάλυσιν· το δε
παραδοξότατον τούτό εστιν, ότι την<br />του
σταυρού πίστιν ενδυσάμενος καταφρονεί
και των κατά φύσιν, και<br />τον θάνατον
ου δειλιά δια τον Χριστόν.<br />Και ώσπερ
του πυρός έχοντος κατά φύσιν το καίειν,
ει λέγοι τις είναί τι<br />το μη δειλιών
αυτού την καύσιν, αλλά και μάλλον
ασθενές αυτό<br />δεικνύον, οίον δη
λέγεται το παρά Ινδοίς αμίαντον· είτα
ο τω<br />λεγομένω μη πιστεύων ει πείραν
θελήσειε λαβείν του λεγομένου,<br />πάντως
το άκαυστον ενδυσάμενος και προσβαλών
πυρί, πιστούται<br />λοιπόν την κατά του
πυρός ασθένειαν·<br />ή ως ει τις τον
τύραννον δεδεμένον ιδείν θελήσειε,
πάντως εις την του<br />νικήσαντος χώραν
και αρχήν παρελθών, ορά τον άλλοις
φοβερόν<br />ασθενή γενόμενον·<br />ούτως
ει τις εστιν άπιστος, και ακμήν μετά
τοσαύτα, και μετά τους<br />τοσούτους εν
Χριστώ γενομένους μάρτυρας, μετά την
καθ ημέραν<br />γινομένην κατά του θανάτου
χλεύην παρά των εν Χριστώ<br />διαπρεπόντων·
όμως ει έτι την διάνοιαν αμφίβολον
έχει περί του<br />κατηργήσθαι τον θάνατον
και τέλος εσχηκέναι, καλώς μεν
ποιεί<br />θαυμάζων περί του τηλικούτου·
πλήν μη σκληρός εις απιστίαν,
μηδέ<br />αναιδής προς τα ούτως εναργή
γινέσθω.<br />Αλλ ώσπερ ο το αμίαντον
λαβών γινώσκει το άψαυστον του
πυρός<br />προς αυτό, και ο τον τύραννον
δεδεμένον θέλων οράν, εις την
του<br />νικήσαντος αρχήν παρέρχεται·
ούτως και ο απιστών περί της του<br />θανάτου
νίκης λαμβανέτω την πίστιν του Χριστού,
και εις την τούτου<br />διδασκαλίαν
παρερχέσθω· και όψεται του θανάτου
την ασθένειαν, και<br />την κατ αυτού
νίκην· πολλοί γαρ πρότερον απιστούντες
και<br />χλευάζοντες, ύστερον πιστεύσαντες,
ούτως κατεφρόνησαν του<br />θανάτου, ως
και μάρτυρας αυτούς γενέσθαι του
Χριστού.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ή
αποτελεί ελάχιστο τεκμήριο της νίκης
που έκανε ο Σωτήρας εναντίον του<br />το
γεγονός ότι χριστιανοί νέοι και νέες
περιφρονούν την επίγεια ζωή<br />και
αποφασίζουν να πεθάνουν
(μαρτυρήσουν);<br />Βέβαια, ο άνθρωπος
από φυσικού του δειλιάζει μπροστά
στο θάνατο και τη<br />διάλυση του σώματος·
το πιο όμως αξιοθαύμαστο είναι το
εξής: αυτός που<br />εγκολπώνεται την
πίστη στο σταυρό (του Κυρίου), περιφρονεί
τα παρόντα και<br />για χάρη του Χριστού
δεν δειλιάζει μπροστά στο θάνατο.<br />Συμβαίνει
όπως στη φύση της φωτιάς που έχει την
ιδιότητα να καίει· θα έλεγε<br />κανείς
ότι υπάρχει κάτι που όχι μόνο δεν
φοβάται το κάψιμό της, αλλά το<br />αποδεικνύει
και αδύναμο· τέτοιος είναι ο αμίαντος
που έρχεται από την Ινδία.<br />Αν, βέβαια,
κάποιος δεν πιστεύει σ’ αυτό που λέμε
και θέλει να δοκιμάσει, δεν<br />έχει
παρά να φορέσει αυτό που δεν καίει
και να έλθει σε επαφή με τη φωτιά·<br />τότε
θα διαπιστώσει την αδυναμία της.<br />Ή,
για παράδειγμα, αν κάποιος θέλει να
δει δεμένο τύραννο, οπωσδήποτε<br />πηγαίνει
στη χώρα και το βασίλειο του νικητή
και εκεί βλέπει αδύναμο αυτόν<br />που
προκαλούσε φόβο στους άλλους.<br />Έτσι,
αν κάποιος είναι άπιστος, ακόμη και
μετά τόσα πολλά· ύστερα από<br />τόσους
πολλούς μάρτυρες του Χριστού και μετά
την καθημερινή χλευαστική<br />στάση
απέναντι στο θάνατο που δείχνουν οι
σπουδαίοι χριστιανοί (μάρτυρες)·<br />αν,
παρ’ όλ’ αυτά, ακόμη αμφιβάλλει για
την κατάργηση και το τέλος<br />της
εξουσίας του θανάτου, ασφαλώς καλά
κάνει και απορεί για ένα τόσο<br />μεγάλο
γεγονός. Αλλά, ας μη φανεί αμετανόητα
άπιστος και αδιάντροπος<br />μπροστά σε
τόσο ξεκάθαρα γεγονότα.<br />Όπως εκείνος
που δοκιμάζει τον αμίαντο και
διαπιστώνει την αντοχή του στη<br />δύναμη
της φωτιάς πάνω του· όπως, επίσης,
εκείνος που θέλει να δει<br />φυλακισμένο
τον τύραννο και πάει στη χώρα του
νικητή· έτσι ακριβώς και<br />αυτός που
δυσπιστεί στην ήττα του θανάτου, ας
πιστέψει στο Χριστό και ας<br />διδαχθεί<br />τη
διδασκαλία του. Τότε θα δει την αδυναμία
του θανάτου και τη νίκη<br />που του
κατάφερε (ο Χριστός). Διότι πολλοί,
ενώ πρώτα απιστούσαν και<br />χλεύαζαν,
ύστερα πίστεψαν· και τόσο περιφρόνησαν
το θάνατο<br />ώστε αναδείχθηκαν και
μάρτυρες του Χριστού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">29.
Ει δε τω σημείω του σταυρού και τη
πίστει τη εις Χριστόν<br />καταπατείται
ο θάνατος, δήλον αν είη παρά αληθεία
δικαζούση, μη<br />άλλον είναι αλλ ή αυτόν
τον Χριστόν, τον κατά του θανάτου<br />τρόπαια
και νίκας επιδειξάμενον, κακείνον
εξασθενήσαι ποιήσαντα.<br />Και ει
πρότερον μεν ίσχυεν ο θάνατος, και
δια τούτο φοβερός ην, άρτι<br />δε μετά
την επιδημίαν του Σωτήρος και τον του
σώματος αυτού<br />θάνατον και την
ανάστασιν καταφρονείται, φανερόν αν
είη παρ<br />αυτού του επί τον σταυρόν
αναβάντος Χριστού κατηργήσθαι
και<br />νενικήσθαι τον θάνατον.<br />Ως γαρ
εάν μετά νύκτα γένηται ήλιος, και πας
ο περίγειος τόπος<br />καταλάμπηται υπ
αυτού, πάντως ουκ έστιν αμφίβολον,
ότι ο το φως<br />εφαπλώσας ήλιος πανταχού,
αυτός εστιν ο και το σκότος απελάσας<br />και
τα πάντα φωτίσας· ούτως του θανάτου
καταφρονηθέντος και<br />καταπατηθέντος
αφ ου γέγονεν η του Σωτήρος εν σώματι
σωτήριος<br />επιφάνεια και το τέλος του
σταυρού, πρόδηλον αν είη, ότι αυτός<br />εστιν
ο Σωτήρ ο και εν σώματι φανείς, ο τον
θάνατον καταργήσας,<br />και κατ αυτού
τρόπαια καθ ημέραν εν τοις εαυτού
μαθηταίς<br />επιδεικνύμενος.<br />Όταν γαρ
ίδη τις ανθρώπους ασθενείς όντας τη
φύσει, προπηδώντας<br />εις τον θάνατον,
και μη καταπτήσσοντας αυτού την
φθοράν, μηδέ τας<br />εν άδου καθόδους
δειλιώντας, αλλά προθύμω ψυχή
προκαλουμένους<br />αυτόν, και μη
πτήσσοντας βασάνους, αλλά μάλλον της
ενταύθα ζωής<br />προκρίνοντας δια τον
Χριστόν την εις τον θάνατον ορμήν· ή
και εάν<br />θεωρός τις γένηται ανδρών
και θηλειών και παίδων νέων ορμώντων<br />και
επιπηδώντων εις τον θάνατον δια την
εις Χριστόν ευσέβειαν, τις<br />ούτως
εστίν ευήθης ή τις ούτως εστίν άπιστος,
τις δε ούτως την<br />διάνοιαν πεπήρωται,
ως μη νοείν και λογίζεσθαι, ότι ο
Χριστός, εις ον<br />μαρτυρούσιν οι
άνθρωποι, αυτός την κατά του θανάτου
νίκην εκάστω<br />παρέχει και δίδωσιν,
εξασθενείν αυτόν ποιών εν εκάστω των
αυτού<br />την πίστιν εχόντων και το
σημείον του σταυρού φορούντων.<br />Και
γαρ ο τον όφιν βλέπων καταπατούμενον,
ειδώς αυτού μάλιστα<br />την προτέραν
αγριότητα, ουκ αμφιβάλλει λοιπόν ότι
νεκρός εστι και<br />τέλεον εξησθένησεν,
εκτός ει μη την διάνοιαν απεστράφη,
και ουδέ τας<br />του σώματος αισθήσεις
υγιαινούσας έχει. Τις γαρ και
λέοντα<br />παιζόμενον υπό παιδίων ορών,
αγνοεί τούτον ή νεκρόν γενόμενον
ή<br />πάσαν απολέσαντα την εαυτού
δύναμιν;<br />Ώσπερ ουν ταύτα αληθή είναι
τοις οφθαλμοίς έξεστιν οράν,
ούτως<br />παιζομένου και καταφρονουμένου
του θανάτου υπό των εις Χριστόν<br />πιστευόντων,
μηκέτι μηδείς αμφιβαλλέτω, μηδέ
γινέσθω τις άπιστος,<br />ότι υπό Χριστού
κατήργηται ο θάνατος, και η τούτου
φθορά<br />διαλέλυται και πέπαυται.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εάν,
λοιπόν, με το σημείο του σταυρού και
την πίστη στο Χριστό<br />καταργείται ο
θάνατος, είναι φανερό –μάρτυρας η
αλήθεια– ότι<br />δεν είναι άλλος ο
τροπαιούχος και νικητής του θανάτου
παρά ο ίδιος<br />ο Χριστός, ο οποίος και
τον εξαφάνισε.<br />Κι αν προηγουμένως
είχε δύναμη ο θάνατος και προκαλούσε
το φόβο, τώρα<br />όμως, μετά την ενανθρώπηση
του Σωτήρα, το θάνατο και την ανάσταση<br />του
σώματός του, αυτός περιφρονείται·
είναι φανερό ότι ο Χριστός που<br />ανέβηκε
στο σταυρό κατάργησε και νίκησε το
θάνατο.<br />Όπως ακριβώς γίνεται με τον
ήλιο που έρχεται μετά τη νύχτα και
φωτίζει<br />όλη την επιφάνεια της γης·
δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι είναι
ο ήλιος<br />που άπλωσε το φως του παντού,
διάλυσε το σκοτάδι και φώτισε τα
πάντα.<br />Έτσι, μετά τη σωματική σωτήρια
επιφάνεια του Λυτρωτή και το σταυρικό
του<br />θάνατο, περιφρονήθηκε και
καταργήθηκε ο θάνατος· και μετά απ’
αυτά<br />είναι ξεκάθαρο ότι αυτός είναι
ο Σωτήρας·<br />αυτός που εμφανίστηκε
με σώμα, εξαφάνισε το θάνατο<br />και
καθημερινά με τους μαθητές του στήνει
τρόπαια νίκης<br />σε βάρος του (του
θανάτου).<br />Διότι, όταν δει κάποιος
τους αδύναμους στη φύση τους ανθρώπους
να τρέχουν<br />προς το θάνατο και να μην
τρέμουν τη φθορά που προκαλεί· όταν
τους δει να<br />μη δειλιάζουν στην έξοδο
για την άλλη ζωή αλλά πρόθυμα να
προκαλούν το<br />θάνατο· όταν τους δει
να μην υπολογίζουν τα βασανιστήρια
αλλά να θεωρούν<br />για χάρη του Χριστού
προτιμότερο το θάνατο από την επίγεια
ζωή· ή όταν<br />κάποιος βλέπει άνδρες,
γυναίκες και νέα παιδιά να ορμούν και
να πηδούν<br />μέσα στο θάνατο από αγάπη
και ευλάβεια για το Χριστό· ποιός
είναι τόσο<br />ανόητος ή τόσο άπιστος
ή τόσο λιγόμυαλος<br />ώστε να μη
καταλαβαίνει και να εννοεί ότι ο
Χριστός, για τον οποίο<br />θυσιάζονται
οι άνθρωποι, αυτός δίνει στον καθένα
την νίκη σε βάρος του<br />θανάτου; Ποιος
δεν εννοεί ότι Αυτός κάνει το θάνατο
να εξασθενεί μπροστά<br />σε κάθε πιστό
και καθένα που φέρει το σημείο του
σταυρού;<br />Διότι, αυτός που γνώριζε
πριν την αγριότητα του φιδιού και το
βλέπει τώρα<br />να λιώνει από τα χτυπήματα,
δεν αμφιβάλλει καθόλου ότι είναι
νεκρό και<br />τελείως εξουδετερωμένο·
εκτός πια αν σάλεψε ο νους του και δεν
έχει υγιείς<br />τις αισθήσεις του σώματός
του. Το ίδιο, ποιός είναι που βλέπει
τα παιδιά να<br />παίζουν μ’ ένα λιοντάρι
και δεν καταλαβαίνει ότι ή είναι νεκρό
ή έχασε<br />όλη του τη δύναμη;<br />Όπως,
λοιπόν, είναι δυνατόν να δούμε με τα
μάτια ότι αυτά είναι αληθινά,<br />έτσι
κι όταν οι πιστοί χριστιανοί εμπαίζουν
και περιφρονούν το θάνατο,<br />κανείς
πλέον να μην αμφιβάλλει καθόλου ή να
μην πιστεύει<br />ότι ο Χριστός κατάργησε
το θάνατο και σταμάτησε την επίδραση
της<br />φθοράς του.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">30.
Του μεν ουν κατηργήσθαι τον θάνατον,
και τρόπαιον είναι κατ<br />αυτού τον
Κυριακόν σταυρόν, ου μικρός έλεγχος
τα προειρημένα.<br />Της δε γενομένης
λοιπόν αθανάτου αναστάσεως του σώματος
παρά<br />του κοινού πάντων Σωτήρος και
Ζωής όντως Χριστού, εναργεστέρα<br />των
λόγων η δια των φαινομένων απόδειξίς
εστι τοις τον οφθαλμόν<br />της διανοίας
έχουσιν υγιαίνοντα.<br />Ει γαρ κατήργηται
ο θάνατος, ως ο λόγος έδειξε, και δια
τον Κύριον<br />πάντες αυτόν καταπατούσι,
πολλώ πλέον αυτός αυτόν πρώτος<br />κατεπάτησε
τω ιδίω σώματι και κατήργησεν αυτόν.
Του δε θανάτου<br />νεκρωθέντος υπ αυτού,
τι έδει γενέσθαι ή το σώμα αναστήναι,
και<br />τούτο δειχθήναι κατ αυτού
τρόπαιον; Ή Πως γαρ αν εφάνη<br />καταργηθείς
ο θάνατος, ει μη το σώμα το κυριακόν
ην αναστάν;<br />ει δε τω μη αυτάρκης η
απόδειξις αύτη περί της αναστάσεως
αυτού,<br />καν εκ των εν όψει γενομένων
πιστούσθω το λεγόμενον. Ει γαρ δη<br />νεκρός
τις γενόμενος ουδέν ενεργείν δύναται,
αλλά μέχρι του μνήματός<br />εστιν αυτώ
η χάρις, και πέπαυται λοιπόν, μόνων
δε των ζώντων εισίν<br />αι πράξεις και
αι προς τους ανθρώπους ενέργειαι,
οράτω δη ο<br />βουλόμενος και γενέσθω
δικαστής εκ των ορωμένων την
αλήθειαν<br />ομολογών.<br />Τοσαύτα γαρ
του Σωτήρος ενεργούντος εν ανθρώποις,
και καθ<br />ημέραν πανταχόθεν από τε
των την Ελλάδα και την βάρβαρον<br />οικούντων
τοσούτον πλήθος αοράτως πείθοντος
εις την εαυτού<br />πίστιν παρελθείν,
και πάντας υπακούειν τη αυτού
διδασκαλία· άρ έτι<br />τις την διάνοιαν
αμφίβολον έξει ει γέγονεν ανάστασις
υπό του<br />Σωτήρος, και ζη ο Χριστός,
μάλλον δε αυτός εστιν η Ζωή;<br />Άρα δε
νεκρού εστι τας μεν διανοίας των
ανθρώπων κατανύττειν,<br />ώστε τους
πατρικούς αρνείσθαι νόμους, την δε
Χριστού διδασκαλίαν<br />προσκυνείν; ή
Πως, είπερ ουκ έστιν ενεργών, νεκρού
γαρ ίδιόν εστι<br />τούτο, αυτός τους
ενεργούντας και ζώντας της ενεργείας
παύει, ώστε<br />τον μεν μοιχόν μηκέτι
μοιχεύειν, τον δε ανδροφόνον μηκέτι
φονεύειν,<br />τον δε αδικούντα μηκέτι
πλεονεκτείν, και τον ασεβή λοιπόν
ευσεβείν;<br />Πως δε ει μη ανέστη, αλλά
νεκρός εστι, τους λεγομένους υπό
των<br />απίστων ζήν ψευδοθέους και
θρησκευομένους δαίμονας αυτός<br />απελαύνει
και διώκει και καταβάλλει;<br />Ένθα γαρ
ονομάζεται Χριστός και η τούτου
πίστις, εκείθεν πάσα μεν<br />ειδωλολατρία
καθαιρείται, πάσα δε δαιμόνων απάτη
ελέγχεται, πας<br />δε δαίμων ουδέ το
όνομα υποφέρει· αλλά και μόνον ακούσας
φυγάς<br />οίχεται. Τούτο δε ου νεκρού
το έργον, αλλά ζώντος και μάλιστα
Θεού.<br />Άλλως τε και γελοίον αν είη,
τους μεν διωκομένους υπ αυτού<br />δαίμονας
και τα καταργούμενα είδωλα λέγειν
ζώντας είναι, τον δε<br />απελαύνοντα
και τη εαυτού δυνάμει μηδέ φανήναι
ποιούντα τούτους,<br />αλλά και ομολογούμενον
υπό πάντων είναι Θεού Υιόν, τούτον
λέγειν<br />είναι νεκρόν.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όσα
είπαμε προηγουμένως αποτελούν μεγάλη
απόδειξη ότι ο θάνατος<br />καταργήθηκε
και ο σταυρός του Κυρίου είναι το
τρόπαιο της νίκης σε βάρος<br />του. Σε
όσους έχουν υγιή τα μάτια του νου
τους, η πιο φανερή απόδειξη για<br />την
συντελεσθείσα ανάσταση του σώματος
του από τον ίδιο τον Σωτήρα όλων<br />και
χορηγό της ζωής Χριστό, είναι τα ίδια
τα γεγονότα και όχι τα λόγια.<br />Διότι,
αν καταργήθηκε ο θάνατος, όπως το
είπαμε, και με τη δύναμη του<br />Κυρίου
όλοι τον περιφρονούν, πολύ περισσότερο
πρώτος που καταπάτησε και<br />κατάργησε
το θάνατο με το ίδιο του το σώμα είναι
Αυτός ο ίδιος. Και αφού<br />Αυτός νέκρωσε
το θάνατο, τι έπρεπε να κάνει μετά
παρά ν’ αναστήσει το σώμα<br />του και
να το δείχνει ως τρόπαιο εναντίον του
(του θανάτου); Ή, Πως θα<br />φαινόταν ότι
έχει καταργηθεί ο θάνατος, εάν δεν
είχε αναστηθεί το σώμα του<br />Κυρίου;<br />Αν
όμως δεν είναι αρκετή για κάποιον
αυτή η απόδειξη για την ανάσταση
του<br />Κυρίου, ας πιστέψει απ’ αυτά
που γίνονται μπροστά στα μάτια μας.
Διότι, αν<br />κάποιος γίνει νεκρός, δεν
μπορεί να κάνει τίποτε· μέχρι το μνήμα
φτάνει η<br />ικανότητά του· πέραν αυτού
παύει. Οι πράξεις και οι ενέργειες
προς τους<br />ανθρώπους είναι ιδιότητες
μόνο των ζωντανών. Αυτός που θέλει,
λοιπόν, ας<br />προσέξει και ας κρίνει
απ’ όσα βλέπει, για να ομολογήσει την
αλήθεια.<br />Όταν, λοιπόν, ο Σωτήρας
κάνει στους ανθρώπους τόσα μεγάλα
θαύματα<br />και καθημερινά πείθει
μυστικά να έλθουν στη δική του
πίστη<br />τόσους πολλούς από παντού,
από την Ελλάδα και τις βαρβαρικές
χώρες·<br />και τους κάνει όλους να
υπακούν στη διδασκαλία του.
Επομένως,<br />ακόμη θ’ αμφιβάλλει κανείς
εάν όντως αναστήθηκε ο Σωτήρας<br />και
ζει ο Χριστός, ή καλύτερα ότι Αυτός
είναι η Ζωή;<br />Μήπως αποτελεί
χαρακτηριστικό του νεκρού να επηρεάζει
το νου των<br />ανθρώπων, για ν’ αρνούνται
τη θρησκεία των πατέρων τους και ν’
ασπάζονται<br />τη διδασκαλία του Χριστού;
Ή, αν δεν ενεργεί, εφόσον είναι νεκρός,
Πως<br />αυτός σταματά τις ενέργειες
εκείνων που ζουν και ενεργούν; Πως
ενεργεί<br />ώστε ο μοιχός να σταματά να
μοιχεύει, ο φονιάς να μη φονεύει
πλέον,<br />ο άδικος να μην είναι πλεονέκτης
και ο ασεβής να γίνεται ευσεβής;<br />Εάν
δεν αναστήθηκε αλλά εξακολουθεί να
είναι νεκρός, Πως γίνεται να
διώχνει<br />μακριά και να εξαφανίζει
τους ψεύτικους θεούς και τους
λατρευόμενους<br />δαίμονες, που οι
άπιστοι λένε ότι ζουν;<br />Διότι, όπου
προφέρεται το όνομα "Χριστός"
και κηρύσσεται η πίστη του, από<br />κει
απομακρύνεται κάθε μορφής ειδωλολατρία·
φανερώνεται κάθε δαιμονική<br />απάτη.
Ο διάβολος ούτε το όνομά του δεν
αντέχει· και μόνο να τ’ ακούσει<br />φεύγει
μακριά. Αυτά, λοιπόν, δεν είναι έργα
ενός νεκρού, αλλά ενός ζωντανού,<br />και
μάλιστα έργα του Θεού.<br />Εξάλλου, θ’
αποτελούσε γελοιότητα, οι δαίμονες
που φυγαδεύονται και τα<br />είδωλα που
καταργούνται, να λέμε ότι ζούν· και
αντίθετα, να λέμε ότι είναι<br />νεκρός
αυτός που τα διώχνει και με τη δύναμή
του δεν τ’ αφήνει να<br />παρουσιάζονται·
να λέμε ότι είναι νεκρός αυτός που
όλοι ομολογούν ότι είναι<br />ο Υιος του
Θεού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">31.
Μέγαν δε και καθ εαυτών τον έλεγχον
οι απιστούντες τη<br />αναστάσει
προβάλλονται, ει τον Χριστόν τον
λεγόμενον παρ αυτών<br />νεκρόν οι πάντες
δαίμονες και οι προσκυνούμενοι παρ
αυτών θεοί ου<br />διώκουσιν· αλλά μάλλον
ο Χριστός τους πάντας ελέγχει νεκρούς.
Ει<br />γαρ αληθές τον νεκρόν μηδέν
ενεργείν, εργάζεται δε τοσαύτα
καθ<br />ημέραν ο Σωτήρ, έλκων εις
ευσέβειαν, πείθων εις αρετήν,
διδάσκων<br />περί αθανασίας, εις πόθον
των ουρανίων ανάγων, αποκαλύπτων
την<br />περί Πατρός γνώσιν, την κατά του
θανάτου δύναμιν εμπνέων, εκάστω<br />δεικνύων
εαυτόν, και την ειδώλων αθεότητα
καθαιρών·<br />τούτων δε ουδέν δύνανται
οι παρά τοις απίστοις θεοί και
δαίμονες,<br />αλλά μάλλον τη Χριστού
παρουσία νεκροί γίνονται, αργήν
έχοντες<br />και κενήν την φαντασίαν·
τω δε σημείω του σταυρού πάσα μεν
μαγεία<br />παύεται, πάσα δε φαρμακεία
καταργείται, και πάντα μεν τα
είδωλα<br />ερημούται και καταλιμπάνεται,
πάσα δε άλογος ηδονή παύεται, και<br />πας
τις από γης εις ουρανόν αναβλέπει·
τίνα αν τις είποι νεκρόν; τον<br />τοσαύτα
εργαζόμενον Χριστόν; αλλ ουκ ίδιον
νεκρού το εργάζεσθαι·<br />ή τον μηδ όλως
ενεργούντα, αλλ ως άψυχον κείμενον,
όπερ ίδιον των<br />δαιμόνων και ειδώλων
ως νεκρών υπάρχει;<br />Ο μεν γαρ του Θεού
Υιος ζων και ενεργής ων καθ ημέραν
εργάζεται,<br />και ενεργεί την πάντων
σωτηρίαν. Ο δε θάνατος ελέγχεται
καθ<br />ημέραν αυτός εξασθενήσας, και
τα είδωλα και οι δαίμονες μάλλον<br />νεκροί
τυγχάνοντες, ως εκ τούτου μηδένα
διστάζειν έτι περί της του<br />σώματος
αναστάσεως αυτού.<br />Έοικε δε ο περί
της αναστάσεως του κυριακού σώματος
απιστών<br />αγνοείν δύναμιν Θεού Λόγου
και Σοφίας. Ει γαρ όλως έλαβεν
εαυτώ<br />σώμα, και τούτο ιδιοποιήσατο
κατά την εύλογον ακολουθίαν, ως ο<br />λόγος
έδειξε, τι έδει τον Κύριον ποιείν περί
τούτου; ή ποίον έδει τέλος<br />γενέσθαι
του σώματος, άπαξ επιβάντος αυτώ του
Λόγου;<br />Μη αποθανείν μεν γαρ ουκ
ηδύνατο, άτε δη θνητόν ον, και υπέρ<br />πάντων
προσφερόμενον εις τον θάνατον· ου
χάριν και ο Σωτήρ αυτό<br />κατεσκεύασεν
εαυτώ. Μείναι δε νεκρόν ουχ οίόν τε
ην, δια το Ζωής<br />αυτό ναόν γεγενήσθαι.
Όθεν απέθανε μεν ως θνητόν· ανέζησε
δε δια<br />την εν αυτώ ζωήν, και της
αναστάσεως εστί γνώρισμα τα έργα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όσοι
απιστούν στην ανάσταση αντιμετωπίζουν
έντονο έλεγχο· διότι<br />όλοι οι δαίμονες
και οι θεοί τους οποίους προσκυνούν
δεν μπορούν να<br />καταδιώξουν τον
Χριστό, τον οποίο οι ίδιοι θεωρούν
νεκρό. Το αντίθετο<br />μάλιστα· ο Χριστός
περισσότερο φανερώνει ότι όλοι αυτοί
είναι νεκροί. Διότι,<br />εάν είναι αλήθεια
ότι ο νεκρός δεν μπορεί να κάνει
τίποτε, και από την άλλη<br />ο Σωτήρας
κάνει τόσα κάθε μέρα, όπως: ελκύει σε
ευσέβεια, πείθει για αρετή,<br />διδάσκει
την αθανασία, σπρώχνει σε πόθο των
θείων, αποκαλύπτει τη γνώση<br />για τον
Πατέρα, εμπνέει δύναμη ενάντια στο
θάνατο, δείχνει στον καθένα<br />τον
εαυτό του και γκρεμίζει την αθεΐα των
ειδώλων.<br />Απ’ αυτά, κανένα δεν μπορούν
να κάνουν οι θεοί και οι δαίμονες των
απίστων·<br />αλλά μάλλον νεκρώνονται
με την παρουσία του Χριστού, διότι η
εμφάνισή<br />τους είναι χωρίς περιεχόμενο.
Με το σημείο του σταυρού λύνεται κάθε
μορφής<br />μαγεία· όποια μαγική πράξη
καταργείται και όλα τα είδωλα μένουν
έρημα και<br />εγκαταλειμένα· σταματά
κάθε παράλογη ηδονή και ο καθένας
στρέφει το<br />βλέμα από τη γη στον
ουρανό. Ποιόν, λοιπόν, θα ονομάσει
κάποιος νεκρό;<br />Μήπως το Χριστό, που
κάνει τόσα έργα; Αλλά δεν είναι ίδιο
του νεκρού να<br />εργάζεται. Ή θα πει
νεκρό αυτόν που δεν κάνει τίποτε αλλά
στέκεται σαν<br />άψυχος, κάτι χαρακτηρίζει
τους δαίμονες και τα είδωλα ως νεκρά
όντα;<br />Διότι, ο Υιος του Θεού είναι
ζωντανός και καθημερινά ενεργεί και
εργάζεται·<br />κατεργάζεται τη σωτηρία
όλων. Ο θάνατος πάλι καθημερινά
αποδείχνεται ότι<br />εξασθενεί· το ίδιο
και τα είδωλα και οι δαίμονες δείχνονται
ότι είναι νεκροί.<br />Σαν συμπέρασμα
λοιπόν όλων αυτών, κανένας δεν
αμφιβάλλει πλέον για την<br />ανάσταση
του σώματός του.<br />Αυτός που δεν
πιστεύει στην ανάσταση του σώματος
του Κυρίου φαίνεται ότι<br />αγνοεί τη
δύναμη του Λόγου και της Σοφίας του
Θεού. Διότι, εφόσον έλαβε<br />σώμα και
σαν φυσική συνέπεια το έκανε δικό
του, όπως το αποδείξαμε με το<br />λόγο
μας, τι έπρεπε να το κάνει ο Κύριος;
Ή, ποιό έπρεπε να είναι το τέλος<br />του
σώματος, στο οποίο ενοικούσε ο ίδιος
ο Λόγος;<br />Δεν ήταν δυνατό να μην
πεθάνει, επειδή ήταν θνητό και
προσφερόταν για χάρη<br />όλων στο θάνατο·
για το γεγονός αυτό ο Σωτήρας προσέλαβε
το σώμα για<br />τον εαυτό του. Να παραμείνει
πάλι νεκρό δεν ήταν δυνατό, γιατί είχε
γίνει<br />κατοικητήριο της όντως Ζωής.
Γι’ αυτό πέθανε σαν θνητό που ήταν·
ξανάζησε<br />όμως γιατί είχε μέσα του
τη ζωή· αυτά τα κατορθώματα αποδεικνύουν
την<br />ανάσταση.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">32.
Ει δ ότι μη οράται, απιστείται και
εγηγέρθαι, ώρα και το κατά<br />φύσιν
αρνείσθαι τους απιστούντας. Θεού γαρ
ίδιον μη οράσθαι μεν,<br />εκ δε των έργων
γινώσκεσθαι, καθάπερ και επάνω
λέλεκται.<br />Ει μεν ουν τα έργα μη εστι,
καλώς τω μη φαινομένω απιστούσιν· ει
δε<br />τα έργα βοά και δείκνυσιν εναργώς,
δια τι εκόντες αρνούνται την
της<br />αναστάσεως ούτως φανερώς ζωήν;
Ει γαρ και την διάνοιαν<br />επηρώθησαν,
αλλά καν ταις έξωθεν αισθήσεσιν οράν
εστί την<br />αναντίρρητον του Χριστού
δύναμιν και θεότητα.<br />Επεί και τυφλός
εάν μη βλέπη τον ήλιον, αλλά καν της
υπ αυτού<br />γενομένης θέρμης
αντιλαμβανόμενος, οίδεν ότι ήλιος
υπέρ γης εστίν.<br />Ούτως και οι
αντιλέγοντες ει και μήπω πιστεύουσιν,
ακμήν<br />τυφλώττοντες περί την αλήθειαν,
αλλά καν ετέρων πιστευόντων<br />γινώσκοντες
την δύναμιν, μη αρνείσθωσαν την του
Χριστού θεότητα<br />και την υπ αυτού
γενομένην ανάστασιν.<br />Δήλον γαρ ότι
ει νεκρός εστιν ο Χριστός, ουκ αν τους
δαίμονας εδίωκε,<br />και τα είδωλα
εσκύλευε· νεκρώ γαρ ουκ αν υπήκουσαν
οι δαίμονες.<br />Ει δε διώκονται φανερώς
τη τούτου ονομασία, δήλον αν είη μη
είναι<br />τούτον νεκρόν, μάλιστα ότι
δαίμονες, και τα μη βλεπόμενα
τοις<br />ανθρώποις ορώντες, ηδύναντο
γινώσκειν ει νεκρός εστιν ο Χριστός,<br />και
μηδόλως υπακούειν αυτώ.<br />Νυν δε ό μη
πιστεύουσιν ασεβείς ορώσιν οι δαίμονες,
ότι Θεός εστι, και<br />δια τούτο φεύγουσι
και προσπίπτουσιν αυτώ, λέγοντες α
και ότε ην εν<br />σώματι εφθέγξαντο·
"Οίδαμέν σε τις ει· ο άγιος του
Θεού"· και· "Έα,<br />τι σοι και ημίν,
Υιε του Θεού; δέομαί σου, μη με
βασανίσης."<br />Δαιμόνων τοίνυν
ομολογούντων και των έργων
οσημέραι<br />μαρτυρούντων, φανερόν αν
είη, και μηδείς αναιδευέσθω προς
την<br />αλήθειαν, ότι τε ανέστησε το
εαυτού σώμα ο Σωτήρ, και ότι Θεού<br />Υιος
εστιν αληθινός, εξ αυτού οία δη εκ
Πατρός ίδιος Λόγος και Σοφία<br />και
Δύναμις υπάρχων, ος χρόνοις ύστερον
επί σωτηρία των πάντων<br />έλαβε σώμα,
και την μεν οικουμένην περί Πατρός
εδίδαξε, τον δε<br />θάνατον κατήργησε,
πάσι δε την αφθαρσίαν εχαρίσατο δια
της<br />επαγγελίας της αναστάσεως,
απαρχήν ταύτης το ίδιον εγείρας
σώμα,<br />και τρόπαιον αυτό κατά του
θανάτου και της τούτου φθοράς<br />επιδειξάμενος
τω σημείω του σταυρού.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εάν
όμως δεν πιστεύουν ότι αναστήθηκε,
γιατί δεν τον βλέπουν, είναι ώρα
οι<br />άπιστοι ν’αρνηθούν και τα φυσικά
πράγματα. Διότι χαρακτηριστική
ιδιότητα<br />του Θεού είναι να μην τον
βλέπουν αλλά να τον γνωρίζουν από τα
έργα του,<br />όπως παραπάνω το είπαμε.<br />Εάν
λοιπόν δεν υπάρχουν έργα, καλά κάνουν
και δεν πιστεύουν σ’ αυτόν που<br />δεν
φαίνεται· εάν όμως τα έργα "κράζουν"
και δείχνουν ολοφάνερα, γιατί<br />αρνούνται
θεληματικά την τόσο φανερή ζωή της
αναστάσεως; Ακόμη κι αν<br />έχει υποστεί
βλάβη ο νους τους, μπορούν με τις
εξωτερικές τους αισθήσεις να<br />βλέπουν
την αναντίρρητη δύναμη και θεότητα
του Χριστού.<br />Επειδή κι ένας τυφλός
που δεν βλέπει τον ήλιο, αντιλαμβάνεται
όμως τη<br />θερμότητα που εκπέμπει, και
πιστεύει ότι υπάρχει ο ήλιος πάνω από
τη γη.<br />Έτσι, και όσοι έχουν αντιρρήσεις
–ακόμη κι αν δεν πιστεύουν και
παραμένουν<br />τυφλοί μπροστά στην
αλήθεια– αναγνωρίζοντας τη δύναμη<br />όσων
πιστεύουν,ας μην αρνούνται τη θεότητα
του Χριστού<br />και την ανάστασή
του.<br />Διότι είναι ολοφάνερο: εάν ο
Χριστός είναι νεκρός, δεν θα έδιωχνε
τους<br />δαίμονες ούτε θα λαφυραγωγούσε
τα είδωλα· διότι οι δαίμονες δεν θα
άκουγαν<br />ένα νεκρό. Εφόσον όμως
φεύγουν μακριά από την επίκληση του
ονόματός του,<br />είναι βέβαιο ότι αυτός
δεν είναι νεκρός· μάλιστα οι δαίμονες
βλέπουν κι αυτά<br />που δεν βλέπουν οι
άνθρωποι και μπορούν να γνωρίζουν αν
είναι νεκρός ο<br />Χριστός, ώστε καθόλου
να μην τον υπακούν.<br />Τώρα, όμως, αυτό
που δεν πιστεύουν οι ασεβείς, οι
δαίμονες το βλέπουν, ότι<br />δηλαδή
υπάρχει Θεός· γι’ αυτό φεύγουν μακριά
του και τον ικετεύουν λέγοντας<br />όσα
του έλεγαν και στην επίγεια ζωή του:
«Γνωρίζουμε ποιός είσαι· ο εκλεκτός<br />του
Θεού»· και αλλού: «Εμπρός, τι θέλεις
με μένα, Υιε του Θεού; Σε παρακαλώ,<br />μη
με βασανίσεις».<br />Ενώ λοιπόν οι δαίμονες
ομολογούν και τα έργα καθημερινά
μαρτυρούν,<br />είναι φανερό –και κανείς
ας μην είναι αναιδής απέναντι στην
αλήθεια–,<br />ότι ο Σωτήρας ανάστησε
το σώμα του· ότι είναι, επίσης, αληθινός
Υιος<br />του Θεού· ότι προέρχεται από
τον Πατέρα και είναι ο δικός του
Λόγος,<br />Σοφία και Δύναμη. Αυτός στα
κατοπινά χρόνια, για τη σωτηρία
όλων,<br />προσέλαβε ανθρώπινο σώμα και
δίδαξε σ’ όλο τον κόσμο για τον Πατέρα
του·<br />κατάργησε το θάνατο και χάρισε
σε όλους την αφθαρσία με την υπόσχεση<br />της
αναστάσεως. Έκανε την αρχή της
αναστάσεως με την έγερση του δικού
του<br />σώματος. Και ανέδειξε το σώμα
του με τα σημάδια του σταυρού
(σταύρωση)<br />τρόπαιο νίκης ενάντια
στο θάνατο και τη φθορά.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">33.
Τούτων δε ούτως εχόντων και φανεράς
ούσης της αποδείξεως<br />περί της
αναστάσεως του σώματος και της κατά
του θανάτου<br />γενομένης υπό του Σωτήρος
νίκης, φέρε, και την απιστίαν των<br />Ιουδαίων
και την των Ελλήνων χλεύην διελέγξωμεν.<br />Επί
τούτοις γαρ ίσως Ιουδαίοι μεν
απιστούσιν, Έλληνες δε γελώσι,<br />το
απρεπές του σταυρού και της ενανθρωπήσεως
του Θεού Λόγου<br />διασύροντες· αλλά
κατ αμφοτέρων ο λόγος ουκ οκνήσει
χωρήσαι,<br />μάλιστα κατ αυτών τας
αποδείξεις εναργείς έχων.<br />Ιουδαίοι
μεν απιστούντες έχουσιν αφ ων
αναγινώσκουσι και αυτοί<br />γραφών τον
έλεγχον· άνω και κάτω, και πάσης απλώς
θεοπνεύστου<br />βίβλου περί τούτων
βοώσης, ως και αυτά τα ρήματα
πρόδηλα.<br />Προφήται μεν γαρ άνωθεν
περί του κατά την παρθένον θαύματος<br />και
της εξ αυτής γενομένης γεννήσεως
προεμήνυον, λέγοντες· "Ιδού
η<br />παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται
υιόν, και καλέσουσι το όνομα<br />αυτού
Εμμανουήλ, ό εστι μεθερμηνευόμενον,
μεθ ημών ο Θεός."<br />Μωσής δε ο τω
όντι μέγας, και παρ αυτοίς πιστευόμενος
αληθής, περί<br />της ενανθρωπήσεως του
Σωτήρος αντί μεγάλου το ρητόν
δοκιμάσας<br />και αληθές επιγνούς έθηκε
λέγων· "Ανατελεί άστρον εξ Ιακώβ,
και<br />άνθρωπος εξ Ισραήλ, και θραύσει
τους αρχηγούς Μωάβ." Και πάλιν·<br />"Ως
καλοί σου οι οίκοι, Ιακώβ, αι σκηναί
σου, Ισραήλ, ωσεί νάπαι<br />σκιάζουσαι,
και ωσεί παράδεισοι επί ποταμών, και
ωσεί σκηναί ας<br />έπηξεν ο Κύριος, ωσεί
κέδροι παρ ύδατα. Εξελεύσεται άνθρωπος
εκ<br />του σπέρματος αυτού, και κυριεύσει
εθνών πολλών." Και πάλιν<br />Ησαΐας·
"Πρίν ή γνώναι το παιδίον καλείν
πατέρα ή μητέρα, λήψεται<br />δύναμιν
Δαμασκού και τα σκύλα Σαμαρείας έναντι
βασιλέως<br />Ασσυρίων."<br />Ότι μεν ουν
άνθρωπος φανήσεται, δια τούτων
προκαταγγέλλεται.<br />Ότι δε Κύριος
πάντων εστίν ο ερχόμενος, πάλιν
προμηνύουσι<br />λέγοντες· "Ιδού
Κύριος κάθηται επί νεφέλης κούφης,
και ήξει εις<br />Αίγυπτον, και σεισθήσεται
τα χειροποίητα Αιγύπτου." Και
γαρ<br />κακείθεν αυτόν ο Πατήρ ανακαλεί
λέγων· "Εξ Αιγύπτου εκάλεσα<br />τον
υιόν μου."</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εφόσον,
λοιπόν, αυτά έχουν έτσι και είναι
ολοφάνερη η απόδειξη για την<br />σωματική
ανάσταση του Σωτήρα και τη νίκη που
έκανε σε βάρος<br />του θανάτου, εμπρός,
ας εξετάσουμε ελεγκτικά την απιστία
των<br />Ιουδαίων και τους χλευασμούς
των ειδωλολατρών.<br />Διότι, σχετικά μ’
αυτά, οι Ιουδαίοι δείχνουν απιστία
ενώ οι ειδωλολάτρες<br />κοροϊδεύουν·
εμπαίζουν το ατιμωτικό γεγονός της
σταυρώσεως και της<br />ενανθρωπήσεως
του Λόγου του Θεού. Ο λόγος μας όμως
δεν θα διστάσει να<br />ελέγξει και τις
δύο απόψεις, καθώς έχει σε βάρος τους
ξεκάθαρες αποδείξεις.<br />Η απιστία των
Ιουδαίων καταδικάζεται από την Αγία
Γραφή, την οποία και<br />αυτοί μελετούν.
Διότι παντού και όλη γενικά η θεόπνευστη
Βίβλος γι’ αυτά<br />τα γεγονότα
βροντοφωνάζει· τα λόγια της είναι
ξεκάθαρα.<br />Οι Προφήτες πρώτα, από την
παλαιά εποχή, προανήγγειλαν για το
θαύμα της<br />παρθενίας και της γεννήσεως
(της Θεοτόκου), λέγοντας: «Να, η
παρθένος<br />θα συλλάβει και θα γενήσει
υιό, και θα του δώσουν το όνομα<br />Εμμανουήλ,
που σημαίνει, ο Θεός είναι μαζί μας».<br />Ο
Μωϋσής πάλι, ο όντως πολύ μεγάλος και
αξιόπιστος για τους Ιουδαίους,<br />θεώρησε
ότι είναι σπουδαίο αυτό που ειπώθηκε
για την ενανθρώπηση του<br />Σωτήρα και
το συμπεριέλαβε στο βιβλίο του,
λέγοντας: «Θ’ ανατείλει άστρο<br />από
τη γενιά του Ιακώβ και άνθρωπος από
τον Ισραήλ, ο οποίος θα συντρίψει<br />τους
αρχηγούς των Μωαβιτών». Και πάλι λέει
:«Πόσο ωραίες είναι οι κατοικίες<br />σου,
Ιακώβ, οι σκηνές σου, Ισραήλ! Είναι
απλωμένες σαν κοιλάδες και σαν<br />παράδεισοι
σε όχθες ποταμού· σαν σκηνές που
έστησε ο Κύριος, σαν κέδροι<br />κοντά
στα νερά. Από τη γενιά του θα προέλθει
άνθρωπος που θα κυριαρχήσει<br />σε πολλά
έθνη». Και πάλι λέει ο Ησαΐας: «Προτού
το παιδί μάθει να λέει<br />πατέρα ή
μητέρα, θ’ αποκτήσει την εξουσία στη
Δαμασκό και τα λάφυρα της<br />Σαμάρειας
μπροστά στο βασιλιά των Ασσυρίων».<br />Απ’
αυτά, λοιπόν, προαναγγέλλεται ότι θα
γίνει άνθρωπος. Και πάλι<br />προμηνύουν
ότι αυτός που έρχεται είναι ο Κύριος
όλων· λένε:<br />«Να, ο Κύριος είναι πάνω
σ’ ένα γρήγορο σύννεφο και θα έλθει
στην<br />Αίγυπτο, όπου με σεισμό θα
γκρεμιστούν τα χειροποίητα είδωλά
της». Και<br />από κει πάλι ο Πατέρας τον
καλεί πίσω, λέγοντας: «Από την Αίγυπτο
κάλεσα<br />πίσω τον υιό μου».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">34.
Ου σεσιώπηται δε ουδέ ο τούτου θάνατος·
αλλά και λίαν<br />τηλαυγώς εν ταις θείαις
σημαίνεται γραφαίς. Και γαρ και την
αιτίαν<br />του θανάτου, ότι μη δι εαυτόν,
αλλ υπέρ της πάντων αθανασίας
και<br />σωτηρίας υπομένει, και την
Ιουδαίων επιβουλήν, και τας εις
αυτόν<br />γινομένας παρ αυτών ύβρεις,
ουκ εφοβήθησαν ειπείν, προς το
μηδένα<br />αυτών των γινομένων ανήκοον
είναι και πλανηθήναι.<br />Φασί τοίνυν·
"Άνθρωπος εν πληγή ων, και ειδώς
φέρειν μαλακίαν,<br />ότι απέστραπται
το πρόσωπον αυτού· ητιμάσθη και ουκ
ελογίσθη.<br />Αυτός τας αμαρτίας ημών
φέρει, και περί ημών οδυνάται· και
ημείς<br />ελογισάμεθα αυτόν είναι εν
πόνω, και εν πληγή, και εν κακώσει.
Αυτός<br />δε ετραυματίσθη δια τας
αμαρτίας ημών, και μεμαλάκισται δια
τας<br />ανομίας ημών· παιδεία ειρήνης
ημών επ αυτόν, τω μώλωπι αυτού<br />ημείς
ιάθημεν."<br />Θαύμαζε την του Λόγου
φιλανθρωπίαν, ότι δι ημάς ατιμάζεται,
ίνα<br />ημείς έντιμοι γενώμεθα. "Πάντες
γαρ, φησίν, ως πρόβατα επλανήθημεν·<br />άνθρωπος
τη οδώ αυτού επλανήθη· και Κύριος
παρέδωκεν αυτόν ταις<br />αμαρτίαις
ημών· και αυτός δια το κεκακώσθαι ουκ
ανοίγει το στόμα.<br />Ως πρόβατον επί
σφαγήν ήχθη, και ως αμνός εναντίον
του κείροντος<br />αυτόν άφωνος, ούτως
ουκ ανοίγει το στόμα αυτού· εν τη
ταπεινώσει<br />αυτού η κρίσις αυτού
ήρθη."<br />Είτα, ίνα μη τις αυτόν κοινόν
άνθρωπον εκ του πάθους υπολάβοι,<br />προλαμβάνει
τας υπονοίας των ανθρώπων, και την
υπέρ αυτού<br />δύναμιν, και το προς ημάς
ανόμοιον της φύσεως διηγείται η
γραφή<br />λέγουσα· "Τήν δε γενεάν
αυτού τις διηγήσεται; Ότι αίρεται από
της<br />γης η ζωή αυτού. Από των ανομιών
του λαού ήχθη εις θάνατον.<br />Και δώσω
τους πονηρούς αντί της ταφής αυτού,
και τους πλουσίους<br />αντί του θανάτου
αυτού· ότι ανομίαν ουκ εποίησεν, ουδέ
ευρέθη<br />δόλος εν τω στόματι αυτού.
Και Κύριος βούλεται καθαρίσαι αυτόν<br />από
της πληγής".</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Επίσης,
δεν αποσιωπάται ο θάνατός του·
αντίθετα, τον περιγράφει<br />η Αγία
Γραφή πολύ καθαρά. Δεν φοβήθηκε να
πει ούτε την αιτία του θανάτου<br />του,
ότι δηλαδή δεν υπομένει φυσιολογικό
θάνατο, αλλά πεθαίνει για την<br />αθανασία
και σωτηρία όλων των ανθρώπων· δεν
κρύβει επίσης (η Αγία Γραφή)<br />την
επιβουλή των Ιουδαίων και τις ύβρεις
που εκτόξευσαν εναντίον του. Έτσι,<br />κανείς
δεν μπορεί να πει ότι δεν τα άκουσε
και να οδηγηθεί στην πλάνη.<br />Λέει,
λοιπόν, σχετικά η Αγία Γραφή: «Άνθρωπος
πονεμένος, δόκιμος<br />ασθένειας<br />και
περιφρονημένος· καταφρονήθηκε και
θεωρήθηκε ένα τίποτα. Παρ’ όλ’<br />αυτά,
αυτός βάσταξε τις αμαρτίες μας και
επιφορτίστηκε τις θλίψεις<br />μας·<br />ενώ
εμείς τον θεωρήσαμε τραυματισμένο
από το Θεό, πληγωμένο και<br />μωλωπισμένο.
Αυτός όμως για τις παραβάσεις μας
τραυματίστηκε και<br />ταλαιπωρήθηκε
για τις ανομίες μας· η τιμωρία, που
έφερε την ειρήνη μας με το<br />Θεό, έγινε
πάνω του· θεραπευθήκαμε με τις δικές
του πληγές».<br />Θαύμαζε τη φιλανθρωπία
του Θεού· για μας ατιμάζεται, για ν’
αποδειχθούμε<br />εμείς έντιμοι. Διότι,
λέει: «Όλοι οι άνθρωποι πλανηθήκαμε
σαν τα πρόβατα και<br />ξεφύγαμε από το
δρόμο μας· ο Θεός όμως παρέδωσε αυτόν
(τον Υιό του) για<br />τις αμαρτίες μας.
Και αυτός από τα βασανιστήρια δεν
άνοιγε το στόμα του.<br />Οδηγήθηκε στη
σφαγή σαν πρόβατο, και σαν αρνί άφωνο
μπροστά σ’ εκείνον<br />που το κουρεύει·
έτσι κι αυτός δεν άνοιξε το στόμα του·
με την ταπείνωσή του<br />αρπάχτηκε από
τη γενιά του».<br />Έπειτα, για να μην τον
θεωρήσει κανείς κοινό θνητό, λόγω του
πάθους του,<br />προλαβαίνει η Αγία Γραφή
τις υποψίες των ανθρώπων και μας
διηγείται<br />τη δύναμή του και την
ανομοιότητα της φύσεώς του με
μας:<br />«Ποιος θα διηγηθεί τη γενιά
του; Η ζωή του αποκόπηκε από τη
γη.<br />Εξαιτίας των ανομιών του λαού
οδηγήθηκε στο θάνατο.<br />Ο τάφος του
δόθηκε μαζί με τους κακούργους και ο
θάνατός του ορίστηκε<br />με τους
πλούσιους. Διότι δεν διέπραξε ανομία,
ούτε το στόμα του εκστόμισε<br />δόλο. Ο
Θεός θέλησε να τον καθαρίσει με το
πάθος και τις πληγές του».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">35.
Αλλ ίσως περί μεν της του θανάτου
προφητείας ακούσας, ζητείς<br />και τα
περί του σταυρού σημαινόμενα μαθείν.
Ουδέ γαρ ουδέ τούτο<br />σεσιώπηται·
δεδήλωται δε και λίαν τηλαυγώς από
των αγίων.<br />Μωϋσής γαρ πρώτος μεγάλη
τη φωνή προαπαγγέλλει λέγων·<br />"Όψεσθε
την ζωήν υμών κρεμαμένην απέναντι
των οφθαλμών υμών,<br />και ου μη
πιστεύσητε."<br />Και οι μετ αυτόν δε
προφήται πάλιν περί τούτου
μαρτυρούσι<br />λέγοντες· "Εγώ δε ως
αρνίον άκακον αγόμενον του θύεσθαι,
ουκ<br />έγνων· επ εμέ ελογίσαντο πονηρόν
λέγοντες· δεύτε, και εμβάλωμεν<br />ξύλον
εις τον άρτον αυτού, και εκτρίψωμεν
αυτόν από γης ζώντων."<br />Και πάλιν·
"Ώρυξαν χείράς μου και πόδας μου·
εξηρίθμησαν πάντα<br />τα οστά μου,
διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου εαυτοίς,
και επί τον<br />ιματισμόν μου έβαλον
κλήρον."<br />Θάνατος δε μετέωρος, και
εν ξύλω γινόμενος, ουκ άλλος αν είη,
ει μη ο<br />σταυρός· και εν ουδενί πάλιν
θανάτω διορύσσονται χείρες και πόδες,
ει<br />μη εν μόνω τω σταυρώ.<br />Επειδή δε
τη του Σωτήρος επιδημία και πάντα τα
έθνη πανταχόθεν<br />επιγινώσκειν τον
Θεόν ήρξαντο, ουδέ τούτο
απαρασήμαντον<br />κατέλειψαν· αλλ έστι
και περί τούτων μνήμη εν τοις αγίοις
γράμμασιν.<br />"Έσται γαρ, φησίν, η
ρίζα του Ιεσσαί, και ο ανιστάμενος
άρχειν εθνών,<br />επ αυτώ έθνη ελπιούσι."
Ταύτα μεν ολίγα προς απόδειξιν
των<br />γενομένων.<br />Πάσα δε γραφή
πεπλήρωται διελέγχουσα την Ιουδαίων
απιστίαν.<br />Τις γαρ πώποτε των εν ταις
θείαις γραφαίς ιστορηθέντων δικαίων,<br />και
αγίων προφητών, και πατριαρχών, εκ
παρθένου μόνης έσχε την<br />του σώματος
γένεσιν; ή τις γυνή χωρίς ανδρός
αυτάρκης γέγονε προς<br />σύστασιν
ανθρώπων; ουκ Άβελ μεν εξ Αδάμ γέγονεν,
Ενώχ δε εκ του<br />Ιάρεδ, Νώε εκ Λαμέχ,
και Αβραάμ μεν εκ Θάρρα, Ισαάκ δε εξ
Αβραάμ,<br />και Ιακώβ εξ Ισαάκ; ουχί
Ιούδας εξ Ιακώβ, και Μωϋσής και Ααρών<br />εξ
Αμεράμ; ου Σαμουήλ του Ελκανά γέγονεν,
ου Δαβίδ του Ιεσσαί,<br />ου Σολομών του
Δαβίδ, ουκ Εζεκίας του Άχαζ, ουκ Ιωσίας
του<br />Αμώς, ουχ Ησαΐας του Αμώς, ουχ
Ιερεμίας του Χελκίου, ουκ<br />Ιεζεκιήλ
του Βουζί; ουχ έκαστος έσχε τον πατέρα
της γενέσεως<br />αρχηγόν; τις ουν ο εκ
παρθένου μόνης γεγονώς; ότι και λίαν
εμέλησε<br />τω προφήτη περί της τούτου
σημασίας.<br />Τίνος δε της γενέσεως
προέδραμεν αστήρ εν ουρανοίς, και
τον<br />γεννηθέντα εσήμανε τη οικουμένη;
Μωϋσής μεν γαρ γεννώμενος<br />εκρύπτετο
υπό των γονέων· Δαβίδ δε ουδέ τοις εκ
γειτόνων ηκούσθη,<br />όπουγε ουδέ ο
μέγας Σαμουήλ αυτόν εγίνωσκεν, αλλ
επυνθάνετο,<br />ει έστιν έτι υιος τω
Ιεσσαί· Αβραάμ δε λοιπόν γεγονώς
μέγας εγνώσθη<br />τοις εγγύς. Της δε του
Χριστού γενέσεως μάρτυς ουκ άνθρωπος,
αλλ<br />αστήρ φαινόμενος ην εν ουρανώ,
όθεν και κατέβαινεν.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ίσως
όμως, αφού άκουσες για τις προφητείες
σχετικά με το θάνατό του, να<br />να ζητείς
να μάθεις και όσα λέγονται για το
σταυρό. Διότι, ούτε κι αυτό το<br />γεγονός
μένει στη σιωπή. Το έχουν δηλώσει οι
προφήτες, και μάλιστα πολύ<br />καθαρά.<br />Πρώτος
ο Μωϋσής το προαναγγέλλει με δυνατή
φωνή λέγοντας:<br />«Θα δείτε αυτόν που
είναι η ζωή σας να είναι κρεμασμένος
μπροστά στα μάτια<br />σας, και δεν θα το
πιστέψετε».<br />Και οι μετέπειτα προφήτες
πάλι γι’ αυτόν (το σταυρό) δίνουν
μαρτυρία,<br />λέγοντας: «Εγώ ήμουν σαν
άκακο αρνί που το οδηγούν στη σφαγή
και δεν το<br />γνώριζα·σκέφτηκαν σε
βάρος μου άσχημα και είπαν: εμπρός,
ας καταστρέψουμε<br />το δέντρο μαζί με
τον καρπό του, και ας τον εξαφανίσουμε
από τους ζωντανούς».<br />Και αλλού λέει:
«Τρύπησαν τα χέρια και τα πόδια μου·
μπορούν να μετρήσουν<br />όλα τα κόκαλά
μου· μοίρασαν μεταξύ τους τα ρούχα
μου και στο πανωφόρι<br />μου έριξαν
κλήρο».<br />Και δεν υπάρχει άλλος θάνατος
στον αέρα και πάνω σε ξύλο παρά μόνον
ο<br />σταυρικός. Και σε κανέναν άλλο
θάνατο επίσης δεν τρυπιούνται χέρια
και<br />πόδια παρά μόνον στο σταυρικό.<br />Και
το ότι με την ενανθρώπηση του Χριστού
άρχισαν όλα τα έθνη από παντού<br />να
γνωρίζουν τον αληθινό Θεό, κι αυτό οι
προφήτες δεν το άφησαν χωρίς να
το<br />πουν· το μνημονεύει η Αγία Γραφή·
λέει συγκεκριμμένα: «Αυτός θα είναι
η<br />ρίζα του Ιεσσαί και η σημαία που
θα εξουσιάζει τα έθνη· σ’ αυτόν
θα<br />προστρέξουν όλα τα έθνη». Αυτά
τα λίγα αρκούν, για ν’ αποδείξουν
τα<br />γεγονότα.<br />Κάθε προφητεία της
Αγίας Γραφής έχει εκπληρωθεί και
ελέγχει την απιστία<br />των Ιουδαίων.
Διότι, ποιός ποτέ από τους δικαίους,
προφήτες και πατριάρχες,<br />που διηγείται
η Αγία Γραφή, γεννήθηκε σωματικά μόνον
από μία παρθένο;<br />Ή, ποιά γυναίκα,
χωρίς άνδρα, κατάφερε μόνη της να
φέρει στη ζωή (γεννήσει)<br />ανθρώπους;
Δεν γεννήθηκε ο Άβελ από τον Αδάμ, ο
Ενώχ από τον Ιάρεδ,<br />ο Νώε από τον
Λάμεχ, ο Αβραάμ από τον Θάρρα, ο Ισαάκ
από τον Αβραάμ και<br />ο Ιακώβ από τον
Ισαάκ; Δεν γεννήθηκε ο Ιούδας από τον
Ιακώβ, ο Μωϋσής και<br />ο Ααρών από τον
Αμεράμ; Δεν είναι ο Σαμουήλ του Ελκανά,
ο Δαβίδ του<br />Ιεσσαί, ο Σολομών του
Δαβίδ, ο Εζεκίας του Άχαζ, ο Ιωσίας
του Αμώς,<br />ο Ησαΐας του Αμώς, ο Ιερεμίας
του Χελκία, ο Ιεζεκιήλ του Βουζί;<br />Δεν
έχει ο καθένας αίτιο της γεννήσεώς
του τον πατέρα του;<br />Ποιος, λοιπόν,
γεννήθηκε μόνον από παρθένο κόρη;
Διότι πολύ ενδιαφέρθηκε<br />ο προφήτης
να τονίσει τη σημασία αυτού του
γεγονότος.<br />Σε τίνος γέννηση πάλι
φάνηκε προηγουμένως να τρέχει στον
ουρανό αστέρι,<br />και ν’ αναγγέλλει
σ’ όλη την οικουμένη αυτόν που
γεννήθηκε; Τον Μωϋσή π.χ.,<br />όταν
γεννιόταν, οι γονείς του τον έκρυβαν.
Τον Δαβίδ δεν τον άκουσαν ούτε
οι<br />γείτονες, ούτε ακόμη ο μεγάλος
προφήτης Σαμουήλ· ρωτούσε μάλιστα
να μάθει,<br />αν έχει άλλο παιδί ο Ιεσσαί.
Ο Αβραάμ πάλι, μόνον όταν μεγάλωσε,
έγινε<br />γνωστός στους γείτονές του.
Για τη γέννηση όμως του Χριστού δεν
έχουμε για<br />μάρτυρα άνθρωπο, αλλά
αστέρι που έλαμψε στον ουρανό· από
κει που εκείνος<br />κατέβηκε στη γη.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">36.
Τις δε πώποτε των γενομένων βασιλέων
"πριν ισχύσαι καλείν<br />πατέρα ή
μητέρα" εβασίλευσε και τρόπαια
κατά των εχθρών είληφεν;<br />ου Δαβίδ
τριακονταετής εβασίλευσε, και Σαλομών
νέος γεγονώς<br />εβασίλευσεν; Ουκ Ιωάς
ετών επτά γενόμενος επί την
βασιλείαν<br />παρήλθε, και ο έτι κατωτέρω
Ιωσίας περί έτη γεγονώς επτά της<br />αρχής
αντελάβετο; Αλλά και όμως ούτοι ταύτην
άγοντες την ηλικίαν,<br />ίσχυον καλείν
πατέρα ή μητέρα.<br />Τις ουν άρα εστίν
ο σχεδόν πριν γενέσεως βασιλεύων, και
σκυλεύων<br />τους εχθρούς; Τις δε τοιούτος
γέγονε βασιλεύς εν τω Ισραήλ, και
εν<br />τω Ιούδα, λεγέτωσαν οι Ιουδαίοι
διερευνήσαντες, εφ ον τα έθνη<br />πάντα
την ελπίδα τέθεινται και ειρήνην
έσχε;<br />Και ου μάλλον ηναντιούντο
πανταχόθεν αυτοίς; Έως γαρ συνειστήκει<br />η
Ιερουσαλήμ, πόλεμος ην άσπονδος
αυτοίς, και εμάχοντο πάντες<br />προς
τον Ισραήλ, Ασσύριοι μεν θλίβοντες,
Αιγύπτιοι δε διώκοντες,<br />Βαβυλώνιοι
δε επιβαίνοντες· και το γε θαυμαστόν,
ότι και Σύρους τους<br />εκ γειτόνων
αντιπολεμούντας είχον αυτοίς.<br />Ή
ουχί Δαβίδ τους εν Μωάβ επολέμει, και
τους Σύρους εξέκοπτεν,<br />Ιωσίας τους
πλησίον εφυλάττετο, και Εζεκίας
εδειλία την αλαζονείαν<br />του Σεναχηρείμ,
και Μωϋσεί ο Αμαλήκ εστρατεύετο, και
οι Αμορραίοι<br />ηναντιούντο Ιησού τω
του Ναυή, οι την Ιεριχώ
κατοικούντες<br />αντιπαρετάσσοντο; Και
όλως άσπονδα ην τοις έθνεσι προς
τον<br />Ισραήλ τα της φιλίας; Τις ουν
εστίν εις ον τα έθνη την ελπίδα
τίθεται,<br />άξιον ιδείν· είναι γαρ δεί,
επεί και τον προφήτην αδύνατον
ψεύσασθαι.<br />Τίνος δε των αγίων προφητών
ή των άνωθεν πατριαρχών ο θάνατος<br />εν
σταυρώ γέγονεν υπέρ της πάντων
σωτηρίας; Ή τις ετραυματίσθη<br />και
ανηρέθη υπέρ της πάντων υγείας; Τις
δε των δικαίων ή των<br />βασιλέων κατήλθεν
εις Αίγυπτον, και τη τούτου καθόδω τα
των<br />Αιγυπτίων είδωλα πέπαυται;
Αβραάμ μεν γαρ κατήλθε, και πάλιν
η<br />ειδωλολατρία κατά πάντων. Μωϋσής
εκεί γεγέννηται, και ουδέν<br />ήττον ην
εκεί η των πεπλανημένων θρησκεία.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ποιος
πάλι απ’ όσους έγιναν βασιλείς, προτού
«μπορέσει να πει το όνομα του<br />πατέρα
ή της μητέρας του», βασίλεψε και πέτυχε
νίκες εναντίον των εχθρών;<br />Ο Δαβίδ
δεν βασίλεψε όταν έγινε τριάντα
χρονών; Και ο Σολομών νέος δεν<br />έγινε
βασιλιάς; Και ο Ιωάς δεν ανέβηκε στο
βασιλικό θρόνο σε ηλικία επτά<br />ετών;
Και ο μετέπειτα Ιωσίας δεν ανέλαβε
τη βασιλεία σε ηλικία επτά ετών;<br />Κι
αυτοί όμως, παρόλο που βρίσκονταν σε
τόσο μικρή ηλικία, μπορούσαν να<br />προφέρουν
το όνομα του πατέρα ή της μητέρας
τους.<br />Ποιος, λοιπόν, είναι άραγε
αυτός που προτού γεννηθεί είναι
βασιλιάς και<br />εξολοθρεύει τους
εχθρούς; Ας μας πουν οι Ιουδαίοι
ιστορικοί: ποιός βασιλιάς<br />στο
βασίλειο του Ισραήλ και του Ιούδα
υπήρξε τέτοιος, στον οποίο να
ελπίζουν<br />όλα τα έθνη και έκαμε την
ειρήνη;<br />Και από παντού δεν επιτίθενταν
εναντίον τους; Από τότε που κτίσθηκε<br />η
Ιερουσαλήμ είχαν αδιάκοπο πόλεμο και
πολεμούσαν όλοι εναντίον του<br />Ισραήλ:
οι Ασσύριοι τους πίεζαν, οι Αιγύπτιοι
τους καταδίωκαν και οι<br />Βαβυλώνιοι
τους κατακτούσαν· και το πιο παράξενο,
ακόμη και οι γείτονές<br />τους, οι Σύριοι,
πολεμούσαν εναντίον τους.<br />Ή μήπως
δεν πολεμούσε ο Δαβίδ τους Μωαβίτες
και δεν εξολόθρευε τους<br />Σύριους; Ο
Ιωσίας δεν πρόσεχε από τους γείτονές
του και ο Εζεκίας δεν<br />φοβόταν τη
φιλοδοξία του Σεναχηρείμ; Οι Αμαληκίτες
δεν πολεμούσαν τον<br />Μωϋσή και οι
Αμορραίοι, όπως και οι κάτοικοι της
Ιεριχώ, δεν<br />αντιπαρατάσσονταν στον
Ιησού του Ναυή; Και γενικά δεν ήταν
τελείως<br />εχθρικά τα έθνη προς τον
Ισραήλ; Αξίζει, λοιπόν, να δούμε ποιός
είναι αυτός<br />στον οποίο ελπίζουν τα
έθνη· διότι πρέπει να υπάρχει, αφού
ο προφήτης είναι<br />αδύνατον να λέει
ψέμματα.<br />Ποιος από τους άγιους
προφήτες η τους αρχαίους πατριάρχες
πέθανε πάνω στο<br />σταυρό, για να σωθούν
όλοι οι άνθρωποι; Ή ποιός πληγώθηκε
και σκοτώθηκε,<br />για να έχουν όλοι την
υγεία τους; Ποιος από τους δίκαιους
ή τους βασιλείς<br />κατέβηκε στην
Αίγυπτο, και με την κάθοδό του συνέβηκε
να γκρεμιστούν τα<br />είδωλα των
Αιγυπτίων; Κατέβηκε ο Αβραάμ στην
Αίγυπτο, αλλά πάλι η<br />ειδωλολατρία
ήταν κυρίαρχη. Ο Μωϋσής εκεί γεννήθηκε,
αλλά καθόλου δεν<br />μειώθηκε η θρησκεία
της πλάνης.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">37.
Τις δε των εν τη γραφή μαρτυρουμένων
διωρύχθη τας χείρας και<br />τους πόδας,
ή όλως επί ξύλου κεκρέμασται, και
σταυρώ τετελείωται<br />υπέρ της πάντων
σωτηρίας; Αβραάμ μεν γαρ επί κλίνης
εκλείπων<br />απέθανεν· Ισαάκ δε και
Ιακώβ και αυτοί εξάραντες τους πόδας
επί<br />κλίνης απέθανον. Μωϋσής και
Ααρών εν τω όρει, Δαβίδ εν τω
οίκω<br />τετελεύτηκεν, ουδεμίαν επιβουλήν
υπό των λαών παθών. Ει δε και<br />εζητήθη
υπό του Σαούλ, αλλά αβλαβής εσώζετο.
Ησαΐας επρίσθη μεν,<br />αλλ ουκ επί ξύλου
κεκρέμασται· Ιερεμίας υβρίσθη, αλλ
ου κατακριθείς<br />απέθανεν· Ιεζεκιήλ
έπασχεν, αλλ ουχ υπέρ του λαού, αλλά
τα εσόμενα<br />κατά του λαού σημαίνων.<br />Έπειτα
ούτοι, και πάσχοντες, άνθρωποι ήσαν,
οποίοι και πάντες<br />κατά την της φύσεως
ομοιότητα· ο δε σημαινόμενος εκ των
γραφών<br />υπέρ πάντων πάσχειν, ουκ
απλώς άνθρωπος, αλλά ζωή πάντων<br />λέγεται,
καν όμοιος κατά την φύσιν τοις
ανθρώποις. "Όψεσθε γαρ,<br />φησί, την
ζωήν υμών κρεμαμένην απέναντι των
οφθαλμών υμών", και·<br />"Τήν γενεάν
αυτού τις διηγήσεται;"<br />Πάντων μεν
γαρ των αγίων την γενεάν τις δύναται
μαθών άνωθεν<br />διηγήσασθαι τις και
πόθεν έκαστος γέγονε· του δε τυγχάνοντος
ζωής<br />αδιήγητον την γενεάν οι θείοι
σημαίνουσι λόγοι. Τις ουν εστι, περί
ου<br />ταύτα λέγουσιν αι θείαι γραφαί;
ή τις τηλικούτος, ως και τους<br />προφήτας
περί αυτού τοσαύτα προκαταγγέλλειν;<br />Αλλά
γαρ ουδείς άλλος εν ταις γραφαίς
ευρίσκεται, πλήν του κοινού<br />πάντων
Σωτήρος του Θεού Λόγου του Κυρίου
ημών Ιησού Χριστού.<br />Ούτος γαρ εστιν
ο εκ παρθένου προελθών και άνθρωπος
επί γης<br />φανείς και αδιήγητον έχων
την κατά σάρκα γενεάν. Ου γαρ εστιν
ος<br />δύναται τον κατά σάρκα πατέρα
τούτου λέγειν, ουκ όντος του<br />σώματος
αυτού εξ ανδρός αλλ εκ παρθένου
μόνης.<br />Ώσπερ ουν του Δαβίδ και Μωϋσέως
και πάντων των πατριαρχών<br />τους
πατέρας τις γενεαλογείν δύναται,
ούτως ουδείς δύναται την<br />κατά σάρκα
γενεάν του Σωτήρος εξ ανδρός διηγήσασθαι.
Ούτός εστιν<br />ο και τον αστέρα σημαίνειν
την του σώματος γένεσιν ποιήσας.
Έδει<br />γαρ απ ουρανού κατερχόμενον
τον Λόγον, εξ ουρανού και την<br />σημασίαν
έχειν· και έδει τον της κτίσεως βασιλέα
προερχόμενον,<br />εμφανώς υπό πάσης της
οικουμένης γινώσκεσθαι.<br />Αμέλει εν
Ιουδαία εγεννάτο, και οι από Περσίδος
ήρχοντο<br />προσκυνήσαι αυτώ. Ούτός
εστιν ο και πριν της σωματικής
επιφανείας<br />λαβών την κατά των
αντικειμένων δαιμόνων νίκην, και κατά
της<br />ειδωλολατρίας τρόπαια.<br />Πάντες
γούν πανταχόθεν οι από των εθνών,
εξομνύμενοι την πάτριον<br />συνήθειαν
και την ειδώλων αθεότητα, προς τον
Χριστόν λοιπόν την<br />ελπίδα τίθενται,
και αυτώ καταγράφουσιν εαυτούς, ως
και τοις<br />οφθαλμοίς έξεστιν ιδείν
το τοιούτον. Ουδέ γαρ άλλοτε η
των<br />Αιγυπτίων αθεότης πέπαυται, ει
μη ότε ο Κύριος του παντός, ως επί<br />νεφέλης
εποχούμενος, τω σώματι κατήλθεν εκεί,
και την των ειδώλων<br />κατήργησε πλάνην,
πάντας δε εις εαυτόν και δι εαυτού
προς τον<br />Πατέρα μετήνεγκεν.<br />Ούτός
εστιν ο σταυρωθείς επί μάρτυρι τω
ηλίω και τη κτίσει και τοις<br />αυτώ τον
θάνατον προσαγαγούσι· και τω τούτου
θανάτω η σωτηρία<br />πάσι γέγονε, και η
κτίσις πάσα λελύτρωται. Ούτός εστιν
η πάντων<br />ζωή, και ο ως πρόβατον υπέρ
της πάντων σωτηρίας αντίψυχον το<br />εαυτού
σώμα εις θάνατον παραδούς, καν Ιουδαίοι
μη πιστεύωσιν.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Απ’
όσους μας διηγείται η Αγία Γραφή,
ποιού του τρύπησαν τα χέρια και
τα<br />πόδια; Ή γενικά ποιόν κρέμασαν
στο ξύλο και πέθανε πάνω στο σταυρό
για<br />τη σωτηρία όλων; Διότι ο Αβραάμ
στο τέλος της ζωής του πέθανε στο
κρεβάτι·<br />ο Ισαάκ και ο Ιακώβ κι αυτοί
άπλωσαν τα πόδια τους στο κρεβάτι και
πέθαναν.<br />Ο Μωϋσής και ο Ααρών πέθαναν
στο όρος, ο Δαβίδ στο σπίτι του, χωρίς
να<br />υποστεί καμιά επιβουλή από το
λαό. Αν και τον καταδίωξε ο Σαούλ,<br />σώθηκε
όμως χωρίς να πάθει τίποτε. Ο Ησαΐας
πάλι πριονίστηκε, αλλά δεν<br />κρεμάστηκε
στο ξύλο. Τον Ιερεμία τον έβρισαν,
αλλά δεν πέθανε<br />καταδικασμένος. Ο
Ιεζεκιήλ υπέφερε πάθη, όχι όμως για
χάρη του λαού, αλλά<br />για να επισημάνει
ποιά δεινά θα συμβούν στο μέλλον στο
λαό.<br />Έπειτα αυτοί, αν και έπασχαν,
ήταν άνθρωποι, όμοιοι στη φύση με
όλους.<br />Αυτός όμως, για τον οποίο
προφητεύουν οι Γραφές ότι θα θυσιαστεί
για χάρη<br />όλων, δεν ήταν απλός άνθρωπος,
αλλά η ζωή όλων, αν και στη φύση
είναι<br />όμοιος με τους ανθρώπους.
Διότι λέει η Γραφή: «Θα δείτε αυτόν
που είναι η<br />ζωή σας να είναι κρεμασμένος
μπροστά στα μάτια σας»· και αλλού
λέει:<br />«Ποιος θα διηγηθεί για τη γενιά
του;».<br />Διότι, την καταγωγή όλων των
αγίων, αφού την πληροφορηθεί κάποιος,
μπορεί<br />να την πει, ποιός είναι ο
καθένας και από που κατάγεται· αυτός
όμως που είναι<br />η ζωή,η καταγωγή του
είναι ανεκδιήγητη, όπως λέει η Αγία
Γραφή. Ποιος είναι,<br />λοιπόν, αυτός
για τον οποίο λέει αυτά η Αγία Γραφή;
Ή ποιός είναι τόσο<br />σπουδαίος, ώστε
και οι προφήτες να προαναγγέλλουν
τόσα πολλά γι’ αυτόν;<br />Διότι, κανένας
άλλος δεν βρίσκεται τόσο μεγάλος μέσα
στην Αγία Γραφή,<br />εκτός από τον κοινό
Σωτήρα όλων, τον Κύριό μας Ιησού
Χριστό, το Λόγο του<br />Θεού. Διότι αυτός
είναι που γεννήθηκε από παρθένο κόρη
και ενανθρώπησε<br />και έχει άγνωστη
την ανθρώπινη ρίζα της γενιάς του.
Δεν υπάρχει κανείς που<br />να μπορεί να
ονομάσει τον σαρκικό πατέρα του, διότι
το σώμα του δεν<br />προήλθε από άνδρα
αλλά μόνον από παρθένο κόρη.<br />Όπως
λοιπόν μπορεί ν’ αναζητήσει κάποιος
το γενεαλογικό δέντρο του Δαβίδ,<br />του
Μωϋσή και όλων των πατριαρχών, έτσι
δεν μπορεί ν’ απαριθμήσει την<br />ανθρώπινη
ρίζα του Σωτήρα από την πλευρά του
πατέρα. Αυτός είναι που<br />δημιούργησε
το αστέρι, για να δηλώσει τη σωματική
του γέννηση. Διότι<br />έπρεπε, αφού από
τον ουρανό κατέβηκε ο Λόγος, και από
τον ουρανό να δοθεί<br />το μήνυμα της
γεννήσεώς του. Και έπρεπε, εφόσον ο
ερχόμενος ήταν ο<br />βασιλιάς της
κτίσεως, να τον γνωρίζει ξεκάθαρα όλη
η οικουμένη.<br />Αν και γεννήθηκε στην
Ιουδαία, έρχονταν να τον προσκυνήσουν<br />οι
Πέρσες. Αυτός είναι που και πριν από
την ενανθρώπησή του<br />πήρε τη νίκη
ενάντια στους αντίπαλους δαίμονες
και τα τρόπαια ενάντια<br />στην
ειδωλολατρία.<br />Όλοι, λοιπόν, οι
ειδωλολάτρες απ’ όλα τα έθνη απαρνήθηκαν
τις<br />πατροπαράδοτες συνήθειές τους
και την αθεΐα των ειδώλων·
εναποθέτουν<br />λοιπόν την ελπίδα τους
στο Χριστό και γίνονται στρατιώτες
του, πράγμα που<br />είναι δυνατόν να το
δούμε με τα μάτια μας. Διότι ποτέ
άλλοτε δεν είχε παύσει<br />η αθεΐα των
Αιγυπτίων, παρά μόνον όταν ο Παντοκράτωρ
Κύριος κατέβηκε<br />εκεί σωματικά, σαν
να ήταν πάνω σε σύννεφο· κατάργησε
εκεί την πλάνη<br />των ειδώλων και όλους
τους τράβηξε κοντά του και τους οδήγησε
στη<br />συνέχεια προς τον Πατέρα
του.<br />Αυτός είναι εκείνος που σταυρώθηκε
με μάρτυρα τον ήλιο και την κτίση
και<br />αυτούς που τον θανάτωσαν. Και
με το θάνατό του συντελέστηκε η
σωτηρία<br />όλων και λυτρώθηκε όλη η
κτίση. Αυτός είναι η ζωή όλων, και
εκείνος που<br />παράδωσε σαν πρόβατο
το σώμα του σε θάνατο για τη σωτηρία
όλων,<br />αν και οι Ιουδαίοι δεν τον
πιστεύουν.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">38.
Ει γαρ μη αυτάρκη νομίζουσι ταύτα,
καν εξ ετέρων πειθέσθωσαν<br />αφ ων
αυτοί πάλιν έχουσι λογίων. Περί τίνος
γαρ λέγουσιν οι<br />προφήται· "Εμφανής
εγενόμην τοις εμέ μη ζητούσιν, ευρέθην
τοις εμέ<br />μη επερωτώσιν· είπα ιδού
ειμι τω έθνει οί ουκ εκάλεσάν μου το
όνομα·<br />εξεπέτασα τας χείράς μου
προς λαόν απειθούντα και αντιλέγοντα;"<br />Τις
ουν εστιν ο εμφανής γενόμενος; Είποι
τις προς Ιουδαίους· ει μεν<br />γαρ ο
προφήτης εστί, λεγέτωσαν πότε εκρύπτετο,
ίνα και ύστερον<br />φανή· Ποίος δε ούτός
εστιν ο προφήτης ο και εμφανής εξ
αφανών<br />γενόμενος, και τας χείρας
εκπετάσας επί σταυρού; Τών μεν
ουν<br />δικαίων ουδείς, μόνος δε ο του
Θεού Λόγος, ο ασώματος ων την φύσιν<br />και
δι ημάς σώματι φανείς και υπέρ ημών
παθών.<br />Ή ει μηδέ τούτο αύταρκες
αυτοίς, καν εξ ετέρων δυσωπείσθωσαν,<br />ούτως
εναργή τον έλεγχον ορώντες· φησί γαρ
η γραφή· "Ισχύσατε<br />χείρες ανειμέναι
και γόνατα παραλελυμένα· παρακαλέσατε
οι<br />ολιγόψυχοι τη διανοία· ισχύσατε,
μη φοβείσθε· ιδού ο Θεός ημών<br />κρίσιν
ανταποδίδωσιν, αυτός ήξει και σώσει
ημάς· τότε ανοιχθήσονται<br />οφθαλμοί
τυφλών, και ώτα κωφών ακούσονται·
τότε αλείται ως<br />έλαφος ο χωλός, και
τρανή έσται γλώσσα μογγιλάλων."<br />Τι
τοίνυν και περί τούτου δύνανται
λέγειν, ή Πως όλως και προς<br />τούτο
τολμώσιν αντιβλέπειν; Η μεν γαρ
προφητεία Θεόν επιδημείν<br />σημαίνει,
τα δε σημεία και τον χρόνον της
παρουσίας γνωρίζει· το τε<br />γαρ τυφλούς
αναβλέπειν, και χωλούς περιπατείν,
και κωφούς ακούειν,<br />και τρανούσθαι
μογγιλάλων την γλώσσαν, επί τη γενομένη
θεία<br />παρουσία λέγουσι. Πότε τοίνυν
γέγονε τοιαύτα σημεία εν τω Ισραήλ<br />ή
που τοιούτόν τι γέγονεν εν τη Ιουδαία,
λεγέτωσαν.<br />Λεπρός εκαθαρίσθη Ναιμάν,
αλλ ου κωφός ήκουσεν, ουδέ
χωλός<br />περιεπάτησε. Νεκρόν ήγειρεν
Ηλίας και Ελισσαίος, αλλ ουκ εκ
γενετής<br />ανέβλεψε τυφλός. Μέγα μεν
γαρ και το εγείραι νεκρόν αληθώς, αλλ
ου<br />τοιούτον, οποίον το παρά του
Σωτήρος θαύμα. Πλήν ει το περί του<br />λεπρού
και του νεκρού της χήρας ου σεσιώπηκεν
η γραφή, πάντως ει<br />εγεγόνει και χωλόν
περιπατείν και τυφλόν αναβλέπειν,
ουκ αν παρήκε<br />του δηλώσαι και ταύτα
ο λόγος. Επειδή δε σεσιώπηται εν
ταις<br />γραφαίς, δήλόν εστι μη γεγενήσθαι
ταύτα πρότερον.<br />Πότε ουν γέγονε
ταύτα, ει μη ότε αυτός ο του Θεού Λόγος
εν σώματι<br />παραγέγονε; Πότε δε
παραγέγονεν, ει μη ότε χωλοί
περιεπάτησαν,<br />και μογγιλάλοι
ετρανώθησαν, και κωφοί ήκουσαν, και
τυφλοί εκ<br />γενετής ανέβλεψαν; Δια
τούτο γαρ και οι τότε θεωρούντες
Ιουδαίοι<br />έλεγον, ως ουκ άλλοτε ταύτα
γενόμενα ακούσαντες· "Εκ του
αιώνος<br />ουκ ηκούσθη, ότι ανέωξέ τις
οφθαλμούς τυφλού γεγεννημένου· ει
μη ην<br />ούτος παρά Θεού, ουκ ηδύνατο
ποιείν ουδέν."</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εάν
βέβαια δεν τα θεωρούν αυτά αρκετά για
να τους πείσουν, ας πεισθούν<br />τουλάχιστον
από άλλες προφητείες που αυτοί πάλι
έχουν. Διότι, για ποιόν λένε<br />οι
προφήτες: «Φανερώθηκα σ’ αυτούς που
δεν με αναζητούσαν· βρέθηκα απ’<br />αυτούς
που δεν ρωτούσαν για μένα· είπα, να
εγώ είμαι σε έθνος που δεν<br />αποκαλεί
το όνομά μου· άπλωσα τα χέρια μου σ’
έναν απειθή λαό που αντιδρά»;<br />Θα
μπορούσε να ρωτήσει κάποιος τους
Ιουδαίους: ποιός είναι λοιπόν αυτός<br />που
εμφανίστηκε; Εάν είναι προφήτης, ας
μας πουν πότε κρυβόταν, για να<br />εμφανιστεί
έπειτα. Και ποιός είναι αυτός ο προφήτης
που κρυβόταν κι<br />εμφανίστηκε έπειτα,
και άπλωσε τα χέρια του πάνω στο
σταυρό; Δεν είναι<br />κανείς από τους
δίκαιους· είναι μόνον ο Λόγος του
Θεού, που είναι ασώματος<br />στη φύση
του, αλλά για χάρη μας πήρε σώμα και
έπαθε για τη σωτηρία μας.<br />Εάν και
αυτό δεν τους ικανοποιεί, τουλάχιστον
ας ντραπούν από τα υπόλοιπα,<br />διότι
θα δουν σ’ αυτά φανερή την απόδειξη.
Διότι λέει η Αγία Γραφή: «Πάρτε<br />δύναμη
τα αποκαμωμένα χέρια και τα παράλυτα
πόδια· να πείτε σ’ όσους<br />φοβούνται:
να είστε δυνατοί, μη φοβόσαστε· διότι,
να, ο Θεός μας θα ρθει να<br />εκδικηθεί,
αυτός θα έρθει και θα μας σώσει. Τότε
τα μάτια των τυφλών θ’<br />ανοιχτούν
και τ’ αυτιά των κουφών θ’ ακούσουν·
τότε θα πηδάει σαν ελάφι<br />ο κουτσός
και η γλώσσα των μουγγών θα λέει
πολλά».<br />Τι λοιπόν μπορούν να πουν
και γι’ αυτή την προφητεία, ή Πως
τολμούν να τη<br />βλέπουν μπροστά τους;
Διότι η προφητεία δηλώνει ότι ο Θεός
θα ενανθρωπίσει<br />και κάνει γνωστά
τα σημάδια και το χρόνο της παρουσίας
του. Το ότι οι τυφλοί<br />βλέπουν, οι
κουτσοί περπατούν, οι κουφοί ακούν
και η γλώσσα των μουγγών<br />λέει πολλά,
όλα αυτά (τα θαυμαστά σημεία) τα λέει
για το γεγονός της<br />σαρκώσεως του
Θεού. Ας πουν, πότε συνέβησαν τέτοια
μεγάλα σημεία στο<br />(βασίλειο του)
Ισραήλ ή σε κάποιο μέρος (του βασιλείου)
της Ιουδαίας;<br />Καθαρίστηκε βέβαια
από τη λέπρα ο Ναιμάν, αλλά κανείς
κουφός δεν άκουσε<br />ούτε κουτσός
περπάτησε. Ανάστησαν νεκρό ο Ηλίας
και ο Ελισσαίος, αλλά δεν<br />είδε το
φως τυφλός από γεννησιμιού του. Είναι
σπουδαίο πράγματι ν’<br />αναστηθεί
νεκρός, αλλ’ όχι τόσο σπουδαίο σαν
τα θαύματα του Σωτήρα.<br />Μάλιστα,εφόσον
η Γραφή δεν αποσιώπησε το θαύμα του
λεπρού και του<br />νεκρού παιδιού της
χήρας, σίγουρα δεν θα παρέλειπε να
πει κι αν συνέβαινε<br />κουτσός
να<br />περπατήσει και τυφλός να δει.
Επειδή όμως δεν τα αναφέρει η Αγία<br />Γραφή,
είναι φανερό ότι δεν είχαν συμβεί
αυτά προηγουμένως.<br />Πότε λοιπόν
συνέβησαν αυτά, παρά μόνον όταν
ενανθρώπισε ο Λόγος του<br />Θεού; Και
πότε ήρθε, παρά όταν οι κουτσοί
περπάτησαν, οι μουγγοί<br />μίλησαν, οι
κουφοί άκουσαν και οι τυφλοί από τη
γέννα τους είδαν το φως;<br />Γι’ αυτό
το λόγο και οι Ιουδαίοι που τα έβλεπαν
αυτά τότε έλεγαν, ότι δεν<br />έχουν
ακούσει να γίνονται τέτοια θαυμαστά
γεγονότα παλαιότερα: «Ποτέ δεν<br />ακούστηκε
ότι άνοιξε κάποιος τα μάτια εκ γενετής
τυφλού· εάν αυτός που το<br />έκανε δεν
ήταν από το Θεό, δεν θα μπορούσε να
κάνει τίποτε».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">39.
Αλλ ίσως και αυτοί μη δυνάμενοι προς
τα φανερά διαμάχεσθαι,<br />ουκ αρνήσονται
μεν τα γεγραμμένα, προσδοκάν δε ταύτα
και μηδέπω<br />παραγεγενήσθαι τον Θεόν
Λόγον διαβεβαιώσονται. Τούτο γαρ
άνω<br />και κάτω θρυλλούντες, ουκ
ερυθριώσιν αναιδευόμενοι προς
τα<br />φαινόμενα.<br />Αλλά περί τούτου και
προ πάντων μάλλον ελεγχθήσονται, ου
παρ<br />ημών, αλλά παρά του σοφωτάτου
Δανιήλ σημαίνοντος και τον<br />παρόντα
καιρόν, και την θείαν του Σωτήρος
επιδημίαν, λέγοντος·<br />"Εβδομήκοντα
εβδομάδες συνετμήθησαν επί τον λαόν
σου, και επί την<br />πόλιν την αγίαν, του
συντελεσθήναι αμαρτίαν, και του
σφραγισθήναι<br />αμαρτίας, και απαλείψαι
τας αδικίας, και του εξιλάσασθαι τας
αδικίας,<br />και του αγαγείν δικαιοσύνην
αιώνιον, και του σφραγίσαι όρασιν
και<br />προφήτην, και του χρίσαι άγιον
αγίων· και γνώση και συνήσεις από<br />εξόδου
λόγου του αποκριθήναι, και του
οικοδομήσαι Ιερουσαλήμ, έως<br />Χριστού
ηγουμένου."<br />Ίσως επί τοις άλλοις
καν προφάσεις ευρίσκειν δύνανται,
και εις<br />μέλλοντα χρόνον αναβάλλεσθαι
τα γεγραμμένα. Τι δε προς ταύτα<br />λέγειν
ή όλως αντωπήσαι δύνανται; όπουγε και
ο Χριστός σημαίνεται,<br />και ο χριόμενος
ουκ άνθρωπος απλώς αλλ Άγιος αγίων
είναι<br />καταγγέλλεται, και έως της
παρουσίας αυτού Ιερουσαλήμ
συνίσταται,<br />και λοιπόν παύεται
προφήτης και όρασις εν τω Ισραήλ.<br />Εχρίσθη
πάλαι Δαβίδ, και Σολομών, και Εζεκίας,
αλλά και πάλιν<br />Ιερουσαλήμ και ο
τόπος συνειστήκει, και προφήται
προεφήτευον, Γάδ,<br />και Ασάφ, και Νάθαν,
και μετ αυτούς Ησαΐας, και Ωσήε, και
Αμώς,<br />και άλλοι. Έπειτα και αυτοί οι
χρισθέντες άνθρωποι άγιοι εκλήθησαν,<br />και
ουχ άγιοι αγίων.<br />Αλλ εάν την αιχμαλωσίαν
προβάλλωνται, και δι αυτήν μη
είναι<br />λέγωσι την Ιερουσαλήμ, τι και
περί των προφητών αν είποιεν; και<br />γαρ
πάλαι καταβαίνοντος του λαού εις
Βαβυλώνα, ήσαν εκεί Δανιήλ<br />και
Ιερεμίας· προεφήτευον δε Ιεζεκιήλ
και Αγγαίος και Ζαχαρίας.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ίσως
όμως κι αυτοί, επειδή δεν μπορούν
φανερά ν’ αντιμάχονται, δεν θ’<br />αρνηθούν
όσα λέει η Αγία Γραφή· θα υποστηρίξουν
όμως ότι αυτά ακόμη τα<br />περιμένουν
να γίνουν, και θα βεβαιώσουν ότι δεν
ήλθε ακόμη ο Λόγος του<br />Θεού. Αυτά τα
διαδίδουν δεξιά κι αριστερά και δεν
ντρέπονται που<br />αμφισβητούν τα
γεγονότα.<br />Γι’ αυτό όμως θα δεχθούν
πάνω απ’ όλα σφοδρό έλεγχο, όχι από
μας, αλλά<br />από τον σοφότατο προφήτη
Δανιήλ, ο οποίος καθορίζει και τον
ακριβή<br />χρόνο της θείας ενανθρωπήσεως
του Σωτήρα· λέει συγκεκριμμένα:<br />«Εβδομήντα
εβδομάδες ορίστηκαν για το λαό σου
και για την αγία πόλη σου,<br />ώστε να
συντελεστεί η παράβαση και να τελειώσουν
όλες οι αμαρτίες·<br />ν’ απαλειφτούν
οι αδικίες και να γίνει εξιλέωση για
την ανομία·<br />να εισαχθεί αιώνια
δικαιοσύνη, να σφραγιστεί η όραση και
η προφητεία και<br />να χριστεί ο Άγιος
των αγίων. Γνώρισε λοιπόν και εννόησε
ότι από την έκδοση<br />του διατάγματος,
για ν’ ανοικοδομηθεί πάλι η Ιερουσαλήμ,
έως που θα έρθει<br />ο Χριστός
Ηγήτορας…».<br />Ίσως για τα άλλα να
μπορούν να βρουν προφάσεις και ν’
αναβάλλουν για<br />μελλοντικό χρόνο
την εκπλήρωση των προφητειών. Γι’
αυτά όμως τι μπορεί να<br />πουν ή Πως να
τ’ αντιμετωπίσουν; Εδώ ολοφάνερα
προφητεύεται ο Χριστός,<br />και ο
χριόμενος δεν ομολογείται απλός
άνθρωπος αλλά Άγιος των αγίων·<br />η
Ιερουσαλήμ υπάρχει έως την παρουσία
του, και στο εξής σταματούν να<br />υπάρχουν
προφήτες και (μελλοντικά) οράματα
στον Ισραήλ.<br />Χρίστηκε παλαιότερα ο
Δαβίδ, ο Σολομών, ο Εζεκίας, αλλά και
πάλι η<br />Ιερουσαλήμ και ο τόπος της
εξακολουθούσαν να υπάρχουν· οι
προφήτες<br />συνέχιζαν να προφητεύουν,
όπως ο Γάδ, ο Ασάφ, ο Νάθαν, μετέπειτα
ο Ησαΐας,<br />ο Ωσηέ, ο Αμώς και άλλοι.
Έπειτα κι αυτοί που χρίστηκαν
ονομάστηκαν άγιοι<br />άνθρωποι, όχι
όμως άγιοι των αγίων.<br />Αλλά, εάν
προβάλλουν ως επιχείρημα την αιχμαλωσία
και ισχυρίζονται ότι<br />εξαιτίας της
δεν θα υπάρχει η Ιερουσαλήμ, τι μπορούν
να πουν και για τους<br />προφήτες (ότι
δεν θα υπάρχουν); Διότι και παλαιότερα,
όταν ο λαός εξοριζόταν<br />στη Βαβυλώνα,
παρ’ όλ’ αυτά ήταν μαζί εκεί ο Δανιήλ
και ο Ιερεμίας· και<br />προφήτευαν
επίσης ο Ιεζεκιήλ, ο Αγγαίος και ο
Ζαχαρίας.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">40.
Ουκούν μυθολογούσιν Ιουδαίοι, και
παρόντα τον νυν καιρόν<br />υπερτίθενται.
Πότε γαρ επαύσατο προφήτης ή όρασις
από του<br />Ισραήλ, ει μη νυν ότε ο Άγιος
των αγίων Χριστός παρεγένετο;<br />σημείον
γαρ και μέγα γνώρισμα της του Θεού
Λόγου παρουσίας, το<br />μηκέτι μήτε την
Ιερουσαλήμ εστάναι, μήτε προφήτην
εγερθήναι, μήτε<br />όρασιν αποκαλύπτεσθαι
τούτοις, και μάλα εικότως.<br />Ελθόντος
γαρ του σημαινομένου, τις έτι χρεία
των σημαινόντων ην;<br />Και παρούσης
της Αληθείας, τις έτι χρεία της σκιάς
ην; Δια τούτο γαρ<br />και προεφήτευον
έως αν έλθη η Αυτοδικαιοσύνη και ο
λυτρούμενος τας<br />πάντων αμαρτίας.
Δια τούτο και Ιερουσαλήμ επί
τοσούτον<br />συνειστήκει, ίν εκεί
προμελετώσι της αληθείας τους
τύπους.<br />Παρόντος τοίνυν του Αγίου
των αγίων, εικότως εσφραγίσθη και<br />όρασις
και προφητεία, και η της Ιερουσαλήμ
βασιλεία πέπαυται. Επί<br />τοσούτον γαρ
εχρίοντο παρ αυτοίς βασιλείς, έως αν
εχρίσθη ο Άγιος<br />των αγίων· και Μωϋσής
δε έως αυτού την Ιουδαίων ίστασθαι<br />βασιλείαν
προφητεύει λέγων· "Ουκ εκλείψει
άρχων εξ Ιούδα, και<br />ηγούμενος εκ των
μηρών αυτού, έως αν έλθη τα αποκείμενα
αυτώ,<br />και αυτός προσδοκία εθνών."<br />Όθεν
και αυτός ο Σωτήρ εβόα λέγων· "Ο
νόμος και οι προφήται έως<br />Ιωάννου
προεφήτευσαν." Ει μεν ουν εστί παρά
Ιουδαίοις νυν<br />βασιλεύς ή προφήτης
ή όρασις, καλώς αρνούνται τον
ελθόντα<br />Χριστόν. Ει δε μήτε βασιλεύς
μήτε όρασις, αλλ εσφράγισται λοιπόν
και<br />πάσα προφητεία, και η πόλις και
ο ναός εάλω, τι τοσούτον ασεβούσι<br />και
παραβαίνουσιν, ως τα μεν γενόμενα
οράν, τον δε ταύτα<br />πεποιηκότα Χριστόν
αρνείσθαι;<br />τι δε και τους από των
εθνών θεωρούντες καταλιμπάνοντας
τα<br />είδωλα, και επί τον Θεόν Ισραήλ
δια του Χριστού έχοντας την
ελπίδα,<br />αρνούνται τον εκ της ρίζης
Ιεσσαί κατά σάρκα γενόμενον Χριστόν
και<br />βασιλεύοντα λοιπόν; ει μεν γαρ
άλλον εθρήσκευον τα έθνη θεόν, αλλά<br />μη
τον Θεόν Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ
και Μωϋσέως ωμολόγουν,<br />καλώς αν
πάλιν προεφασίζοντο μη εληλυθέναι
τον Θεόν.<br />Ει δε τον Μωϋσή δεδωκότα
τον νόμον και τω Αβραάμ<br />επαγγειλάμενον
Θεόν, και ου τον λόγον ητίμασαν
Ιουδαίοι, τούτον<br />τα έθνη σέβουσι,
δια τι μη γινώσκουσι, μάλλον δε δια
τι εκόντες<br />παρορώσιν, ότι ο
προφητευόμενος υπό των γραφών Κύριος
επέλαμψε<br />τη οικουμένη και επεφάνη
σωματικώς αυτή, καθώς είπεν η
γραφή·<br />"Κύριος ο Θεός επέφανεν
ημίν", και πάλιν· "Εξαπέστειλε
τον Λόγον<br />αυτού και ιάσατο αυτούς",
και πάλιν· "Ου πρέσβυς, ουκ άγγελος,
αλλ<br />αυτός ο Κύριος έσωσεν αυτούς."<br />Όμοιον
δε πάσχουσιν, ως ει τις παραπεπληγώς
την διάνοιαν, την μεν<br />γην φωτιζομένην
υπό του ηλίου βλέποι, τον δε ταύτην
φωτίζοντα<br />ήλιον αρνείται. Τι γαρ
και πλείον ελθών ο προσδοκώμενος παρ
αυτοίς<br />έχει ποιήσαι; Καλέσαι τα
έθνη; Αλλ έφθασαν κληθήναι. Αλλά
παύσαι<br />προφήτην, και βασιλέα, και
όρασιν; Γέγονεν ήδη και τούτο.
Τήν<br />ειδώλων αθεότητα διελέγξαι;
Διηλέγχθη ήδη και κατεγνώσθη. Αλλά<br />τον
θάνατον καταργήσαι; Κατήργηται ήδη.<br />Τι
τοίνυν ου γέγονεν, ό δεί τον Χριστόν
ποιήσαι; ή τι περιλείπεται, ό<br />μη
πεπλήρωται, ίνα νυν χαίρωσιν Ιουδαίοι
και απιστώσιν; Ει γαρ δη,<br />ώσπερ ουν
και ορώμεν, ούτε βασιλεύς, ούτε
προφήτης, ούτε<br />Ιερουσαλήμ, ούτε
θυσία, ούτε όρασίς εστι παρ αυτοίς·
αλλά και πάσα<br />πεπλήρωται η γη της
γνώσεως του Θεού, και οι από των
εθνών<br />καταλιμπάνοντες την αθεότητα,
λοιπόν προς τον Θεόν Αβραάμ<br />καταφεύγουσι
δια του Λόγου, του Κυρίου ημών Ιησού
Χριστού·<br />δήλον αν είη και τοις λίαν
αναισχυντούσιν εληλυθέναι τον
Χριστόν,<br />και αυτόν πάντας απλώς τω
εαυτού φωτί καταλάμψαντα, και<br />διδάξαντα
περί του εαυτού Πατρός την αληθή και
θείαν διδασκαλίαν.<br />Ιουδαίους μεν
ουν αν τις εκ τούτων και των πλειόνων
παρά των<br />θείων γραφών εικότως
ελέγξειεν.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Οι
Ιουδαίοι, λοιπόν, λένε παραμύθια και
ενώ (οι προφητείες) εκπληρώθηκαν<br />στον
παρόντα χρόνο, αυτοί τις τοποθετούν
στο μέλλον. Διότι, πότε έπαψαν
οι<br />προφητείες και τα οράματα στον
Ισραήλ παρά μόνον όταν ήλθε ο Χριστός,
ο<br />Άγιος των αγίων; Μεγάλη απόδειξη
και γνώρισμα της παρουσίας του
Λόγου<br />του Θεού είναι ότι η Ιερουσαλήμ
δεν θα υπάρχει πλέον ούτε προφήτης
θ’<br />αναδειχθεί ούτε οράματα θ’
αποκαλύπτονται, και αυτά είναι πολύ
φυσιολογικά.<br />Διότι, αφού ήλθε αυτός,
για τον οποίο λέγονταν οι προφητείες,
τι χρειάζονται<br />πλέον αυτές; Όταν
είναι παρούσα η Αλήθεια, τι χρειάζεται
η σκιά της. Γι’ αυτό<br />και δίκαια
προφήτευαν έως ότου έλθει η ίδια η
Δικαιοσύνη και ο Λυτρωτής<br />των
αμαρτιών όλων. Και η Ιερουσαλήμ υπήρχε
για τόσο καιρό, για να<br />προσχεδιάζονται
εκεί οι προτυπώσεις της αλήθειας.<br />Όταν
λοιπόν ήρθε ο Άγιος των αγίων, εύλογα
σταμάτησαν και τα οράματα και<br />οι
προφητείες· και καταργήθηκε η βασιλεία
της Ιερουσαλήμ. Μέχρι τότε<br />χρίονταν
σ’ αυτούς βασιλείς, έως ότου χρίστηκε
ο Άγιος των αγίων.<br />Και ο Μωϋσής
προφητεύει ότι θα υφίσταται η βασιλεία
των Ιουδαίων μέχρι<br />αυτόν (το Χριστό),
λέγοντας: «Δεν θα λείψει άρχοντας από
τη φυλή του Ιούδα<br />και Ηγήτορας από
τη γενιά του, έως ότου έλθει ο
αναμενόμενος· αυτός θα<br />είναι η
προσδοκία των εθνών».<br />Γι’ αυτό και
ο ίδιος ο Σωτήρας έλεγε ξεκάθαρα: «Ο
νόμος και οι προφήτες<br />είχαν ισχύ
έως τον Ιωάννη (Πρόδρομο)». Εάν, λοιπόν,
υπάρχει τώρα στους<br />Ιουδαίους
βασιλιάς, προφήτης ή όραμα, καλά κάνουν
και αρνούνται το Χριστό<br />που ήλθε.
Εάν όμως δεν έχουν ούτε βασιλιά ούτε
οράματα, αλλά έχει<br />σταματήσει κάθε
προφητεία και έχει κυριευθεί η πόλη
και ο ναός (του<br />Σολομώντα), γιατί
τόσο ασεβούν και γίνονται παραβάτες;
Ενώ βλέπουν<br />καθαρά τα γεγονότα, τον
Χριστό όμως που τα κάνει τον
αρνούνται.<br />Και ενώ βλέπουν τους
ειδωλολάτρες να εγκαταλείπουν τα
είδωλα και να<br />ελπίζουν μέσω του
Χριστού στο Θεό του Ισραήλ, γιατί
αρνούνται τον<br />Χριστό που σαρκώθηκε
από τη γενιά του Ιεσσαί και είναι στο
εξής ο βασιλιάς<br />τους; Διότι, εάν οι
ειδωλολάτρες λάτρευαν άλλο θεό και
δεν πίστευαν το Θεό<br />του Αβραάμ, του
Ισαάκ, του Ιακώβ και του Μωϋσή, καλά
θα έκαναν πάλι και<br />θα προφασίζονταν
ότι δεν σαρκώθηκε ο αληθινός Θεός.<br />Εάν
όμως οι ειδωλολάτρες προσκυνούν το
Θεό που έδωσε το νόμο στον<br />Μωϋσή και
τις υποσχέσεις στον Αβραάμ, και του
οποίου το λόγο οι Ιουδαίοι<br />τον
περιφρόνησαν, γιατί δεν γνωρίζουν ή,
καλύτερα, γιατί με τη θέλησή
τους<br />παραβλέπουν ότι ο Κύριος, τον
οποίο προφήτευσαν οι Γραφές, έλαμψε
στον<br />κόσμο και φανερώθηκε με σώμα
σ’ αυτόν, όπως το είπε η Αγία Γραφή:<br />«Ο
Θεός Κύριος φανερώθηκε σε μας»· και
αλλού λέει: «Έστειλε στη γη το<br />Λόγο
του και τους θεράπευσε»· και αλλού
πάλι λέει: «Όχι πρεσβευτής
ούτε<br />αγγελιαφόρος αλλά ο ίδιος ο
Κύριος τους έσωσε»;<br />Παθαίνουν κάτι
παρόμοιο με έναν που είναι διανοητικά
ανάπηρος: ενώ βλέπει<br />τη γη να φωτίζεται
από τον ήλιο, αρνείται όμως τον ήλιο
που τη φωτίζει.<br />Διότι, τι περισσότερο
μπορεί να κάνει αυτός τον οποίο εκείνοι
προσδοκούν να<br />έλθει; Να προσκαλέσει
τα έθνη; Αλλά πρόφθασαν να κληθούν.
Να σταματήσει<br />τις προφητείες, τη
βασιλεία, τα οράματα; Κι αυτό ήδη έχει
γίνει. Μήπως να<br />ελέγξει την αθεΐα
των ειδώλων; Ελέγχθηκε ήδη και έχει
καταδικαστεί. Αλλά<br />μήπως να καταργήσει
το θάνατο; Ήδη έχει καταργηθεί.<br />Τι,
λοιπόν, δεν έχει γίνει και πρέπει να
το κάνει ο Χριστός; Τι λείπει, για
να<br />συμπληρωθεί; ώστε, να μη χαιρεκακούν
οι Ιουδαίοι και απιστούν; Διότι
εάν,<br />πράγμα που και το βλέπουμε, δεν
υπάρχει σ’ αυτούς ούτε βασιλιάς
ούτε<br />προφήτης ούτε Ιερουσαλήμ ούτε
θυσίες ούτε οράματα· αλλά, έχει γεμίσει
όλη<br />η γη τη γνώση του Θεού· και οι
ειδωλολάτρες αφήνουν την αθεΐα
των<br />ειδώλων και καταφεύγουν προς
το Θεό του Αβραάμ, με την πίστη στο
Λόγο,<br />δηλαδή τον Κύριό μας Ιησού
Χριστό. Μετά απ’ όλ’ αυτά, είναι
ολοφάνερο,<br />ακόμη και στους πιο
ξεδιάντροπους, ότι έχει έλθει στη γη
ο Χριστός·<br />έχει φωτίσει με το φως
του όλους γενικά και δίδαξε την αληθινή
θεία<br />διδασκαλία για τον Πατέρα
του.<br />Μ’ αυτά, λοιπόν, και με άλλα
περισσότερα επιχειρήματα, που περιέχει
η Αγία<br />Γραφή, εύλογα μπορεί κάποιος
να ελέγξει τους Ιουδαίους.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">41.
Έλληνας δε και πάνυ τις θαυμάσειε
γελώντας μεν τα αχλεύαστα,<br />πεπηρωμένους
δε επί τη εαυτών αισχύνη, ην εν λίθοις
και ξύλοις<br />αναθέντες ουχ ορώσι.<br />Πλήν
ουκ απορούντος εν αποδείξεσι του παρ
ημίν λόγου, φέρε και<br />τούτους εκ των
ευλόγων δυσωπήσωμεν, μάλιστα αφ ων
και αυτοί<br />ημείς ορώμεν. Τι γαρ άτοπον,
ή τι χλεύης παρ ημίν άξιον; Ή πάντως<br />ότι
τον Λόγον εν σώματι πεφανερώσθαι
λέγομεν; Αλλά τούτο και<br />αυτοί
συνομολογήσουσι μη ατόπως γεγενήσθαι,
εάνπερ της αληθείας<br />γένωνται φίλοι.
Ει μεν ουν όλως αρνούνται Λόγον είναι
Θεού,<br />περιττώς ποιούσι, περί ου μη
ίσασι χλευάζοντες.<br />Ει δε ομολογούσιν
είναι Λόγον Θεού, και τούτον Ηγεμόνα
του<br />παντός, και εν αυτώ τον Πατέρα
δεδημιουργηκέναι την κτίσιν, και
τη<br />τούτου προνοία τα όλα φωτίζεσθαι
και ζωογονείσθαι και είναι, και
επί<br />πάντων αυτόν βασιλεύειν, ως εκ
των έργων της προνοίας<br />γινώσκεσθαι
αυτόν και δι αυτού τον Πατέρα· σκόπει,
παρακαλώ,<br />ει μη την χλεύην καθ εαυτών
κινούντες αγνοούσι.<br />Τόν κόσμον σώμα
μέγα φασίν είναι οι των Ελλήνων
φιλόσοφοι, και<br />αληθεύουσι λέγοντες.
Ορώμεν γαρ αυτόν και τα τούτου μέρη
ταις<br />αισθήσεσιν υποπίπτοντα. Ει
τοίνυν εν τω κόσμω σώματι όντι ο
του<br />Θεού Λόγος εστί, και εν όλοις
και τοις κατά μέρος αυτού πάσιν<br />επιβέβηκε,
τι θαυμαστόν ή τι άτοπον ει και εν
ανθρώπω φαμέν αυτόν<br />επιβεβηκέναι;<br />Ει
γαρ άτοπον όλως εν σώματι αυτόν
γενέσθαι, άτοπον αν είη και εν<br />τω
παντί τούτον επιβεβηκέναι, και τα
πάντα τη προνοία εαυτού<br />φωτίζειν
και κινείν· σώμα γαρ εστι και το
όλον.<br />Ει δε τω κόσμω τούτον επιβαίνειν
και εν όλω αυτόν γνωρίζεσθαι<br />πρέπει,
πρέποι αν και εν ανθρωπίνω σώματι
αυτόν επιφαίνεσθαι, και<br />υπ αυτού
τούτο φωτίζεσθαι και ενεργείν. Μέρος
γαρ του παντός και<br />το ανθρώπων εστί
γένος. Και ει το μέρος απρεπές εστιν
όργανον<br />αυτού γίνεσθαι προς την της
θεότητος γνώσιν, ατοπώτατον αν είη<br />και
δι όλου του κόσμου γνωρίζεσθαι τον
τοιούτον.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Είναι
ν’ απορεί κανείς με τους ειδωλολάτρες
διότι από τη μια κοροϊδεύουν<br />αυτά
που δεν πρέπει, κι από την άλλη
τυφλώνονται από τα πάθη τους
και<br />λατρεύουν πέτρες και ξύλα.<br />Όμως,
επειδή δεν είναι φτωχός ο λόγος μας
σε αποδείξεις, ας επιχειρήσουμε<br />να
πείσουμε κι αυτούς από τα ευνόητα,
και μάλιστα απ’ αυτά τα οποία<br />βλέπουμε
οι ίδιοι. Διότι, τι το άτοπο άξιο
χλευασμού υπάρχει σε μας, εκτός του<br />ότι
λέμε ότι ο Λόγος φανερώθηκε με σώμα;
Αλλά θα συμφωνήσουν και οι<br />ίδιοι
ότι το γεγονός αυτό (της σαρκώσεως)
δεν είναι παράλογο, εφόσον βέβαια<br />αγαπούν
την αλήθεια. Διότι, εάν αρνούνται
τελείως ότι υπάρχει ο Λόγος του<br />Θεού,
είναι περιττό να χλευάζουν αυτό που
δεν παραδέχονται.<br />Εάν όμως παραδέχονται
ότι υπάρχει ο Λόγος του Θεού και
εξουσιάζει τα<br />πάντα· ότι με Αυτόν
ο Πατέρας δημιούργησε τον κόσμο· ότι
με τη δική του<br />πρόνοια έχουν το
φωτισμό, τη ζωή και την ύπαρξη όλα τα
κτίσματα· και ότι<br />Αυτός όλα τα
κυβερνά, ώστε να γίνεται γνωστός ο
ίδιος από τα έργα της<br />πρόνοιάς του,
και μέσω αυτού ο Πατέρας· εξέτασε
μετά απ’ όλα αυτά, σε<br />παρακαλώ, μήπως
δεν γνωρίζουν ότι επισύρουν τον
χλευασμό σε βάρος τους.<br />Οι φιλόσοφοι
των Ελλήνων λένε ότι ο κόσμος είναι
ένα μεγάλο σώμα· κι αυτό<br />είναι
αλήθεια. Διότι βλέπουμε ότι ο κόσμος
και τα μέρη του γίνονται αντιληπτά<br />από
τις αισθήσεις μας. Εάν λοιπόν ο Λόγος
του Θεού βρίσκεται στον κόσμο,<br />που
είναι ένα σώμα, και βρίσκεται και σ’
όλα τα σώματα και στα τμήματά τους,<br />γιατί
να είναι παράδοξο και αδύνατο αυτό
που λέμε εμείς ότι ο Λόγος μπήκε<br />και
μέσα σε άνθρωπο;<br />Εάν, λοιπόν, είναι
γενικά άτοπο να μπει ο Λόγος σε σώμα,<br />θα
ήταν άτοπο να<br />βρίσκεται και μέσα
στο σύμπαν, να φωτίζει και να κινεί
τα πάντα με την<br />πρόνοιά του. Διότι
και το σύμπαν αποτελεί ένα σώμα.<br />Εάν
όμως πρέπει ο Λόγος να βρίσκεται μέσα
στον κόσμο και ν’ αναγνωρίζεται<br />στο
σύμπαν, θα έπρεπε αυτός να εμφανιστεί
και στο ανθρώπινο σώμα, για να<br />το
φωτίζει και να του δίνει ενέργεια.
Διότι και το ανθρώπινο γένος
αποτελεί<br />μέρος του σύμπαντος. Και
αν δεν αρμόζει το μέρος να γίνει όργανο
του Λόγου,<br />για να γίνει γνωστή η
θεότητά του, θα ήταν ακόμη πιο άτοπο
και ανάρμοστο<br />να γνωρίζουμε το Θεό
απ’ όλο τον κόσμο.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">42.
Ώσπερ γαρ όλου του σώματος υπό του
ανθρώπου ενεργουμένου<br />και φωτιζομένου,
ει τις λέγοι άτοπον είναι και εν τω
δακτύλω του<br />ποδός την δύναμιν είναι
του ανθρώπου, ανόητος αν νομισθείη,
ότι<br />διδούς εν τω όλω αυτόν διϊκνείσθαι
και ενεργείν, κωλύει και εν τω
μέρει<br />αυτόν είναι· ούτως ο διδούς
και πιστεύων τον του Θεού Θεόν Λόγον<br />εν
τω παντί είναι, και το παν υπ αυτού
φωτίζεσθαι και κινείσθαι, ουκ<br />άτοπον
αν ηγήσηται και σώμα εν ανθρώπινον
υπ αυτού κινείσθαι και<br />φωτίζεσθαι.<br />Ει
δε ότι γενητόν εστι, και εξ ουκ όντων
γέγονε το ανθρώπινον γένος,<br />δια
τούτο ουκ ευπρεπή νομίζουσιν ημάς
λέγειν την εν ανθρώπω του<br />Σωτήρος
επιφάνειαν, ώρα και της κτίσεως αυτούς
αυτόν εκβάλλειν·<br />και γαρ και αύτη
εκ του μη όντος εις το είναι δια του
Λόγου γέγονεν.<br />Ει δε και γενητής
ούσης της κτίσεως, ουκ άτοπον εν αυτή
τον Λόγον<br />είναι, ουκ άρα ουδέ εν
ανθρώπω αυτόν είναι άτοπον. Οποία γαρ
αν<br />περί του όλου νοήσειαν, τοιαύτα
ανάγκη και περί του μέρους
αυτούς<br />ενθυμείσθαι. Μέρος γαρ, ως
προείπον, του όλου και ο άνθρωπός
εστιν.<br />Ουκούν όλως ουκ απρεπές το
εν ανθρώπω είναι τον Λόγον, και<br />πάντα
υπ αυτού και εν αυτώ φωτίζεσθαι και
κινείσθαι και ζήν,<br />καθώς και οι παρ
αυτοίς συγγραφείς φασιν, ότι "εν
αυτώ ζώμεν,<br />και κινούμεθα, και
εσμέν".<br />Τι λοιπόν χλεύης άξιον
λέγομεν, ει εν ω έστιν ο Λόγος, τούτω
προς<br />φανέρωσιν ως οργάνω κέχρηται
ο Λόγος; Ει μεν γαρ ουκ ην εν αυτώ,<br />ουδέ
χρήσασθαι αν ηδυνήθη τούτω. Ει δε
προαποδεδώκαμεν εν τω<br />παντί και εν
τοις κατά μέρος είναι τούτον, τι
άπιστον ει εν οίς εστίν, εν<br />τούτοις
εαυτόν και επιφαίνει;<br />Ώσπερ γαρ ταις
εαυτού δυνάμεσιν όλος εν εκάστω και
πάσιν<br />επιβαίνων, και πάντα διακοσμών
αφθόνως, ει ήθελε, δια ηλίου ή<br />σελήνης
ή ουρανού ή γης ή υδάτων ή πυρός ουκ
αν τις ατόπως αυτόν,<br />φωνή χρήσασθαι
και γνωρίσαι εαυτόν και τον αυτού
Πατέρα, έφησε<br />πεποιηκέναι· άπαξ
πάντα αυτού συνέχοντος και μετά πάντων
και εν<br />αυτώ τω μέρει τυγχάνοντος
και αοράτως εαυτόν δεικνύντος·
ούτως<br />ουκ άτοπον αν είη διακοσμούντα
αυτόν τα πάντα και τα όλα<br />ζωοποιούντα,
και θελήσαντα δι ανθρώπων γνωρίσαι,
ει οργάνω<br />κέχρηται ανθρώπου σώματι
προς φανέρωσιν αληθείας και<br />γνώσιν
του Πατρός. Μέρος γαρ του όλου και η
ανθρωπότης τυγχάνει.<br />Και ώσπερ ο
νους, δι όλου του ανθρώπου ων, από
μέρους του<br />σώματος, της γλώττης
λέγω, σημαίνεται, και ου δήπου
τις<br />ελαττούσθαι την ουσίαν του νού
δια τούτο λέγει· ούτως ο Λόγος,<br />δια
πάντων ων, ει ανθρωπίνω κέχρηται
οργάνω, ουκ απρεπές αν<br />φαίνοιτο
τούτο. Ει γαρ, ως προείπον, απρεπές
οργάνω χρήσασθαι<br />σώματι, απρεπές
και εν τω όλω αυτόν είναι.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Συμβαίνει
όπως με το ανθρώπινο σώμα, που φωτίζεται
και τίθεται σε ενέργεια<br />από τον
άνθρωπο. Θα θεωρηθεί, λοιπόν ανόητος
κάποιος που λέει ότι είναι<br />αδύνατο
η δύναμη του ανθρώπου να βρίσκεται
και στο δάχτυλο του ποδιού του·<br />διότι,
ενώ παραδέχτηκε ότι αυτός εισέρχεται
κει ενεργεί στο σύνολο, τον<br />εμποδίζει
όμως να είναι και στο μέρος. Έτσι κι
αυτός που παραδέχεται και<br />πιστεύει
ότι ο Θεός Λόγος του Πατέρα βρίσκεται
στο σύμπαν και το φωτίζει<br />και το
κινεί, δεν θα θεωρήσει αδύνατο να
φωτίζει και να κινεί και ένα<br />ανθρώπινο
σώμα.<br />Εάν όμως, επειδή το ανθρώπινο
γένος είναι γεννητό και δημιουργήθηκε
από το<br />μηδέν, γι’ αυτό το λόγο θεωρούν
ότι είναι αναξιοπρεπές να λέμε για
την<br />ενανθρώπηση του Σωτήρα, τότε
είναι η ώρα να διώξουν το Λόγο και έξω
από<br />τη δημιουργία· διότι και η κτίση
ήρθε στην ύπαρξη από το μηδέν, με
δημιουργό<br />το Λόγο.<br />Εάν όμως, ενώ
είναι δημιουργημένη η κτίση, δεν είναι
απαγορευμένο να<br />βρίσκεται σ’ αυτήν
ο Λόγος, είναι επόμενο να επιτρέπεται
να είναι και μέσα<br />στον άνθρωπο.
Διότι, όσα στοχάζονται για το όλο, τα
ίδια πρέπει να σκέφτονται<br />και το
μέρος. Και όπως προείπα, μέρος του
όλου είναι και ο άνθρωπος.<br />Λοιπόν,
δεν είναι καθόλου αναξιοπρεπές να
βρίσκεται ο Λόγος μέσα στον<br />άνθρωπο·
να φωτίζει, να κινεί και να ζωοποιεί
ως αίτιός τους τα πάντα,<br />όπως το λένε
και οι δικοί τους (ειδωλολάτρες)
συγγραφείς, ότι «μέσα σ’ αυτόν<br />ζούμε
και κινούμαστε και υπάρχουμε».<br />Ποιό
είναι, λοιπόν, το άξιο κοροϊδίας που
λέμε, εάν ο Λόγος, όπου βρίσκεται,<br />αυτό
να το χρησιμοποιεί και ως όργανο
φανέρωσής του; Διότι, αν δεν ήταν<br />μέσα
σ’ αυτό, ούτε να το χρησιμοποιήσει
θα μπορούσε. Εφόσον όμως<br />προηγουμένως
παραδεχθήκαμε ότι Αυτός υπάρχει στο
σύμπαν και τα μέρη του,<br />ποιό είναι
το αναξιόπιστο, εάν παρουσιάζεται με
αυτά στα οποία υπάρχει;<br />Διότι αυτός,
με όλη τη δύναμη που έχει, βρίσκεται
όλος και στο καθένα και σε<br />όλα· όλα
τα διακοσμεί πλουσιοπάροχα· εάν ήθελε
να μιλήσει και να<br />γνωρίσει τον εαυτό
του και τον Πατέρα του είτε με τον
ήλιο ή τη σελήνη ή<br />τον ουρανό ή τη
γη ή τα νερά ή τη φωτιά, κανείς δεν θα
του έλεγε ότι κακώς το<br />έκαμε.<br />Διότι
αυτός όλα τα συγκρατεί και βρίσκεται
και με όλα και με το μέρος<br />του καθένα,
και αόρατα φανερώνει τον εαυτό του.
Έτσι Αυτός που διακοσμεί<br />και ζωοποιεί
τα πάντα και θέλησε μέσω των ανθρώπων
να γίνει γνωστός,<br />δεν θα ήταν άτοπο,
αν χρησιμοποιούσε σαν όργανο ανθρώπινο
σώμα,<br />ώστε να φανερώσει την αλήθεια
και να καταστήσει γνωστό τον Πατέρα
του.<br />Διότι η ανθρωπότητα είναι μέρος
του όλου.<br />Και όπως ο νους, ενώ υπάρχει
σ’ όλο τον άνθρωπο, γίνεται γνωστός
μόνο από<br />ένα μέρος του σώματος, εννοώ
τη γλώσσα· και κανείς βέβαια δεν λέει
ότι<br />εξαιτίας αυτού μειώνεται η ουσία
του νου. Έτσι και ο Λόγος, εφόσον
είναι<br />μέσα σ’ όλα, δεν φαίνεται
καθόλου αναξιοπρεπές, αν
χρησιμοποίησε<br />ανθρώπινο όργανο.
Διότι εάν, όπως είπα παραπάνω, είναι
απρεπές να<br />χρησιμοποιήσει ως όργανο
το σώμα, είναι το ίδιο απρεπές να
υπάρχει και<br />στο σύμπαν.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">43.
Διατί ουν, εάν λέγωσιν, ουχί δι άλλων
μερών καλλιόνων της<br />κτίσεως εφάνη,
και καλλίονι οργάνω οίον ηλίω ή σελήνη
ή άστροις ή<br />πυρί ή αιθέρι ου κέχρηται,
αλλά ανθρώπω μόνω, γινωσκέτωσαν
ότι<br />ουκ επιδείξασθαι ήλθεν ο Κύριος,
αλλά θεραπεύσαι και διδάξαι
τους<br />πάσχοντας.<br />Επιδεικνυμένου
μεν γαρ ην μόνον επιφανήναι και
καταπλήξαι τους<br />ορώντας· θεραπεύοντος
δε και διδάσκοντός εστι, μη απλώς
επιδημήσαι,<br />αλλ επ ωφελεία των
δεομένων γενέσθαι, και ως οι χρήζοντες
φέρουσιν<br />επιφανήναι, ίνα μη τω
υπερβάλλοντι την χρείαν των
πασχόντων<br />αυτούς τους δεομένους
ταράξη, και ανωφελής τούτοις η επιφάνεια
του<br />θείου γένηται.<br />Ουδέν τοίνυν
των εν τη κτίσει πεπλανημένον ην εις
τας περί Θεού<br />εννοίας, ει μη μόνος
ο άνθρωπος. Αμέλει, ουχ ήλιος, ου
σελήνη, ουκ<br />ουρανός, ου τα άστρα, ουχ
ύδωρ, ουκ αιθήρ παρήλλαξαν την
τάξιν,<br />αλλ ειδότες τον εαυτών
δημιουργόν και βασιλέα Λόγον μένουσιν
ως<br />γεγόνασιν· άνθρωποι δε μόνοι
αποστραφέντες το καλόν, λοιπόν τα<br />ουκ
όντα αντί της αληθείας επλάσαντο, και
την εις Θεόν τιμήν και την<br />περί αυτού
γνώσιν δαίμοσι και ανθρώποις εν λίθοις
ανατεθείκασιν.<br />Όθεν εικότως, επειδή
παριδείν το τηλικούτον ουκ άξιον ην
της του<br />Θεού αγαθότητος, αλλά και
εν τω όλω αυτόν διέποντα και<br />ηγεμονεύοντα
ουκ ηδυνήθησαν αυτόν γνώναι οι
άνθρωποι, μέρος του<br />όλου λαμβάνει
εαυτώ όργανον το ανθρώπινον σώμα, και
επιβαίνει<br />τούτω, ίν επειδή εν τω όλω
αυτόν ουκ ηδυνήθησαν γνώναι, καν εν
τω<br />μέρει μη αγνοήσωσιν αυτόν· και
επειδή αναβλέψαι ουκ ηδυνήθησαν
εις<br />την αόρατον αυτού δύναμιν, καν
εκ των ομοίων λογίσασθαι και<br />θεωρήσαι
δυνηθώσιν αυτόν.<br />Άνθρωποι γαρ όντες,
δια του καταλλήλου σώματος και των
δι<br />αυτού θείων έργων, ταχύτερον και
εγγύτερον τον τούτου Πατέρα<br />γινώσκειν
δυνήσονται, συγκρίνοντες ως ουκ
ανθρώπινα, αλλά Θεού<br />έργα εστί, τα
υπ αυτού γινόμενα.<br />Και εάν άτοπον
ην κατ αυτούς δια των του σώματος
έργων τον<br />Λόγον γνωρίζεσθαι, πάλιν
άτοπον αν είη εκ των έργων του
παντός<br />γινώσκεσθαι τούτον. Ώσπερ
γαρ εν τη κτίσει ων, ουδέν τι της
κτίσεως<br />μεταλαμβάνει, αλλά μάλλον
τα πάντα της αυτού δυνάμεως<br />μεταλαμβάνει,
ούτως και τω σώματι οργάνω χρώμενος,
ουδενός των<br />του σώματος μετείχεν,
αλλά μάλλον αυτός ηγίαζε και το
σώμα.<br />Ει γαρ δη και ο παρά τοις Έλλησι
θαυμαζόμενος Πλάτων φησίν ότι<br />ορών
τον κόσμον ο γεννήσας αυτόν χειμαζόμενον
και κινδυνεύοντα εις<br />τον της
ανομοιότητος δύνειν τόπον, καθίσας
επί τους οίακας της<br />Ψυχής βοηθεί,
και πάντα τα πταίσματα διορθούται·
τι άπιστον<br />λέγεται παρ ημίν, ει
πλανωμένης της ανθρωπότητος εκάθισεν
ο<br />Λόγος επί ταύτην, και άνθρωπος
επεφάνη, ίνα χειμαζομένην αυτήν<br />περισώση
δια της κυβερνήσεως αυτού και
αγαθότητος;</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Εάν
πάλι λένε, γιατί δεν φανερώθηκε (ο
Λόγος) μέσω άλλων δημιουργημάτων<br />της
κτίσεως που είναι πιο ωραία, και μέσω
ωραιότερου οργάνου όπως είναι ο<br />ήλιος,
η σελήνη, τα άστρα, η φωτιά, ο αιθέρας
και όχι μόνο μέσω του<br />ανθρώπου,ας
μάθουν ότι ο Κύριος δεν ήλθε για
επίδειξη, αλλά για να<br />θεραπεύσει
και διδάξει τους ασθενείς.<br />Διότι
αυτός που επιδεικνύεται φαντάζει
απλά και εντυπωσιάζει τους θεατές·<br />ενώ,
χαρακτηριστικό του ιατρού και δασκάλου
είναι, όχι απλά να παρουσιαστεί,<br />αλλά
και να ωφελήσει αυτούς που τον
χρειάζονται· να εμφανιστεί σύμφωνα
με<br />τις δυνάμεις αυτών που τον έχουν
ανάγκη, ώστε να μην τους ταράξει με
μέσα<br />υπερβολικά που ξεπερνούν τις
ανάγκες των ασθενών· και αποβεί έτσι
η<br />ενανθρώπηση του Θεού ανώφελη γι’
αυτούς.<br />Διότι κανένα κτίσμα δεν είχε
πλανεμένη αντίληψη για το Θεό, παρά
μόνον<br />ο άνθρωπος. Αναμφίβολα, ούτε
ο ήλιος ούτε η σελήνη ούτε ο ουρανός
ούτε<br />τα άστρα ούτε τα νερά ούτε ο
αιθέρας διάστρεψαν την τάξη της
δημιουργίας.<br />Αλλά, αναγνωρίζουν το
Δημιουργό τους και Λόγο που τους
κυβερνά και μένουν<br />όπως δημιουργήθηκαν.
Μόνον οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από
το καλό και<br />έβαλαν στη θέση της
αλήθειας αυτά που δεν υπάρχουν·
απέδωσαν την τιμή και<br />τη γνώση που
ανήκει στο Θεό σε δαίμονες και πέτρινα
αγάλματα ανθρώπων.<br />Γι’ αυτό, επειδή
δεν ήταν αντάξιο της καλωσύνης του
Θεού να παραβλέψει<br />αυτό το τόσο
μεγάλο γεγονός (της διαστροφής των
ανθρώπων) και επειδή δεν<br />μπόρεσαν
οι άνθρωποι να γνωρίσουν Αυτόν που
ρυθμίζει και κυβερνά τα<br />σύμπαντα,
λαμβάνει ως όργανο ένα μέρος του όλου,
το ανθρώπινο σώμα·<br />σαρκώνεται στο
σώμα, ώστε, αφού δεν μπόρεσαν να τον
αναγνωρίσουν στο<br />σύνολο, τουλάχιστον
να μην τον αγνοήσουν στο μέρος·<br />και
επειδή δεν<br />μπόρεσαν να δουν την
αόρατη δύναμή του, να μπορέσουν
τουλάχιστον από το<br />όμοιο να σκεφτούν
και δουν αυτόν.<br />Διότι, επειδή είναι
άνθρωποι, με το κατάλληλο σώμα και με
τα θεία έργα του,<br />πιο γρήγορα και
από κοντά θα μπορέσουν να γνωρίσουν
τον Πατέρα του·<br />θα συγκρίνουν και
θα διαπιστώσουν ότι αυτά που κάνει
αυτός είναι έργα του<br />Θεού και όχι
ανθρώπινα.<br />Κι αν ήταν άτοπο γι’
αυτούς να γνωρίσουν το Λόγο με τα έργα
του σώματός<br />του, πάλι άτοπο θα ήταν
να γίνει γνωστός από τα έργα του
σύμπαντος.<br />Διότι, όπως με το να είναι
μέσα στην κτίση, δεν παίρνει τίποτε
από την κτίση,<br />αλλά, αντίθετα, όλα
δέχονται τη δική του δύναμη,<br />έτσι,
χρησιμοποιώντας και το σώμα σαν
όργανο, δεν παίρνει τίποτε από το<br />σώμα,
αλλά μάλλον αυτός αγιάζει και το
σώμα.<br />Διότι, εάν ακόμη και ο Πλάτων,
που όλοι οι Έλληνες τον θαυμάζουν,
λέει ότι<br />αυτός που δημιούργησε τον
κόσμο βλέποντάς τον να ταλαιπωρείται
και να<br />κινδυνεύει να χαθεί στην
αφάνεια, κάθισε στο πηδάλιο της ψυχής
και τη βοηθεί<br />και διορθώνει όλα τα
σφάλματά της. Ποιό είναι, λοιπόν, το
παράδοξο που λέμε<br />εμείς, εάν ο Λόγος
ήλθε στην πλανεμένη ανθρωπότητα
και<br />έγινε άνθρωπος, για να την σώσει
από τα δεινοπαθήματα<br />με την εξουσία
και την καλωσύνη του;</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">44.
Αλλ ίσως συγκαταθήσονται μεν τούτοις
αισχυνόμενοι, θελήσουσι<br />δε λέγειν,
ότι έδει τον Θεόν, παιδεύσαι και σώσαι
θέλοντα τους<br />ανθρώπους, νεύματι
μόνον ποιήσαι, και μη σώματος άψασθαι
τον<br />τούτου Λόγον, ώσπερ ουν και πάλαι
πεποίηκεν, ότε εκ του μη όντος<br />αυτά
συνίστη.<br />Πρός δε ταύτην αυτών την
αντίθεσιν εικότως αν λεχθείη ταύτα,
ότι<br />πάλαι μεν ουδενός ουδαμή
υπάρχοντος, νεύματος γέγονε χρεία
και<br />βουλήσεως μόνης εις την του
παντός δημιουργίαν. Ότε δε γέγονεν
ο<br />άνθρωπος, και χρεία απήτησεν ου
τα μη όντα αλλά τα γενόμενα<br />θεραπεύσαι,
ακόλουθον ην εν τοις ήδη γενομένοις
τον Ιατρόν και<br />Σωτήρα παραγενέσθαι,
ίνα και τα όντα θεραπεύση. Γέγονε
δε<br />άνθρωπος δια τούτο, και ανθρωπείω
οργάνω κέχρηται τω σώματι.<br />Επεί ει
μη τούτον έδει γενέσθαι τον τρόπον,
Πως έδει τον Λόγον,<br />οργάνω θέλοντα
χρήσασθαι παραγενέσθαι; Ή πόθεν έδει
τούτο<br />λαβείν αυτόν, ει μη εκ των ήδη
γενομένων και χρηζόντων της
αυτού<br />θειότητος δια του ομοίου; ουδέ
γαρ τα ουκ όντα έχρηζε σωτηρίας,<br />ίνα
και προστάξει μόνον αρκεσθή, αλλ ο
ήδη γενόμενος άνθρωπος<br />εφθείρετο
και παραπώλλυτο. Όθεν εικότως ανθρωπίνω
κέχρηται<br />καλώς οργάνω, και εις πάντα
εαυτόν ήπλωσεν ο Λόγος.<br />Έπειτα και
τούτο ιστέον, ότι η γενομένη φθορά
ουκ έξωθεν ην του<br />σώματος, αλλ αυτώ
προσεγεγόνει, και ανάγκη ην αντί της
φθοράς<br />ζωήν αυτώ προσπλακήναι, ίνα
ώσπερ εν τω σώματι γέγονεν ο<br />θάνατος,
ούτως εν αυτώ γένηται και η ζωή.<br />Ει
μεν ουν έξωθεν ην ο θάνατος του σώματος,
έξωθεν έδει και την<br />ζωήν αυτού
γεγονέναι. Ει δε εν τω σώματι συνεπλάκη
ο θάνατος,<br />και ως συνών αυτώ κατεκράτει
τούτου, ανάγκη και την ζωήν<br />συμπλακήναι
τω σώματι, ίνα αντενδυθέν το σώμα την
ζωήν,<br />αποβάλη την φθοράν. Άλλως τε
ει και εγεγόνει έξω του σώματος
ο<br />Λόγος, και μη εν αυτώ, ο μεν θάνατος
ηττάτο υπ αυτού φυσικώτατα,<br />άτε δη
μη ισχύοντος του θανάτου κατά της
ζωής, ουδέν ήττον δε<br />έμενεν εν τω
σώματι η προσγενομένη φθορά.<br />Δια
τούτο εικότως ενεδύσατο σώμα ο Σωτήρ,
ίνα συμπλακέντος του<br />σώματος τη
ζωή, μηκέτι ως θνητόν απομείνη εν τω
θανάτω· αλλ ως<br />ενδυσάμενον την
αθανασίαν, λοιπόν αναστάν αθάνατον
διαμείνη.<br />Άπαξ γαρ ενδυσάμενον
φθοράν ουκ αν ανέστη, ει μη ενεδύσατο
την<br />ζωήν· και πάλιν θάνατος καθ
εαυτόν ουκ αν φανείη, ει μη εν τω<br />σώματι·
δια τούτο ενεδύσατο σώμα, ίνα τον
θάνατον εν τω σώματι<br />ευρών απαλείψη.
Πως γαρ αν όλως ο Κύριος εδείχθη ζωή,
ει μη το<br />θνητόν εζωοποίησε;<br />Και
ώσπερ της καλάμης υπό πυρός φύσει
φθειρομένης, ει κωλύει τις το<br />πυρ
από της καλάμης, ου καίεται μεν η
καλάμη, μένει δε όλως πάλιν<br />καλάμη
η καλάμη υποπτεύουσα την του πυρός
απειλήν· φύσει γαρ<br />εστιν αναλωτικόν
αυτής το πυρ· ει δε τις ενδιδύσκοι
την καλάμην<br />αμιάντω πολλώ, ό δη
λέγεται αντιπαθές είναι του πυρός,
ουκ έτι το<br />πυρ φοβείται η καλάμη,
έχουσα την ασφάλειαν εκ του ενδύματος
του<br />ακαύστου·<br />τον αυτόν δη τρόπον
και επί του σώματος και επί του θανάτου
αν τις<br />είποι· ότι ει προστάξει μόνον
κωλυθείς ην ο θάνατος υπ αυτού,
ουδέν<br />ήττον πάλιν ην θνητόν και
φθαρτόν κατά τον των σωμάτων λόγον.<br />Αλλ
ίνα μη τούτο γένηται, ενεδύσατο τον
ασώματον του Θεού<br />Λόγον· και ούτως
ουκ έτι τον θάνατον ουδέ την φθοράν
φοβείται, έχον<br />ένδυμα την ζωήν, και
εν αυτώ αφανιζομένης της φθοράς.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αλλ’
ίσως συμφωνήσουν από ντροπή με αυτά·
θελήσουν όμως να πουν ότι,<br />εάν ο Θεός
ήθελε να παιδαγωγήσει και να σώσει
τους ανθρώπους,<br />έπρεπε μόνο μ’ ένα
νεύμα να το κάνει, όπως το έκανε και
παλαιά,<br />όταν δημιούργησε τα πάντα
από το μηδέν· και να μην αγγίξει
καθόλου<br />ανθρώπινο σώμα ο Λόγος.<br />Γι’
αυτή τους την αντίθετη θέση εύλογα
μπορεί να πούμε τα εξής: την παλαιά<br />εποχή,
επειδή δεν υπήρχε τίποτε, χρειαζόταν
μόνο ένα νεύμα και μόνο μια<br />απόφαση,
για να δημιουργηθούν όλα. Όταν όμως
δημιουργήθηκε ο άνθρωπος,<br />και
χρειάστηκε (ο Λόγος) να θεραπεύσει
όχι τα ανύπαρκτα αλλά τα<br />δημιουργημένα,
ήταν επόμενο να έλθει στα δημιουργήματα
ο Ιατρός και<br />Σωτήρας, για να τα
θεραπεύσει. Γι’ αυτό και έγινε άνθρωπος
και<br />χρησιμοποίησε το σώμα ως ανθρώπινο
όργανο.<br />Διότι, αν δεν ερχόταν μ’
αυτόν τον τρόπο ο Λόγος, Πως έπρεπε
να έλθει αφού<br />ήθελε να χρησιμοποιήσει
ένα όργανο; Ή από που έπρεπε αυτός να
το λάβει,<br />αν όχι από αυτά που είχε
ήδη δημιουργήσει και είχαν ανάγκη τη
θεότητά του,<br />καθώς ήταν όμοιά του;
Διότι, δεν είχαν ανάγκη σωτηρίας τα
ανύπαρκτα,<br />για ν’ αρκεστεί μόνο σε
προσταγή, αλλά ο ήδη δημιουργημένος
άνθρωπος που<br />καταστραφόταν και
χανόταν. Γι’ αυτό δικαιολογημένα ο
Λόγος χρησιμοποίησε<br />ως όργανο το
ανθρώπινο σώμα και άπλωσε τον εαυτό
του σε όλα.<br />Έπειτα πρέπει να γνωρίσουμε
και το εξής, ότι η φθορά που επήλθε
στο σώμα<br />δεν ήταν έξω απ’ αυτό, αλλά
επιβλήθηκε σ’ αυτό· και ήταν ανάγκη,
αντί για τη<br />φθορά, να ενωθεί η ζωή
μ’ αυτό, ώστε, όπως συνέβη στο σώμα ο
θάνατος,<br />έτσι να δοθεί σ’ αυτό και
η ζωή.<br />Εάν λοιπόν ο θάνατος ήταν έξω
από το σώμα, απέξω έπρεπε να δοθεί και
η<br />ζωή. Εάν όμως ο θάνατος μπλέχτηκε
με το σώμα και υπάρχοντας μέσα του<br />είχε
γίνει κατακτητής του, χρειαζόταν και
η ζωή να μπλεχτεί με το σώμα,<br />ώστε
να ντυθεί το σώμα τη ζωή και ν’
αποβάλλει τη φθορά.<br />Άλλωστε, εάν ο
Λόγος έμενε έξω από το σώμα και όχι
μέσα του,<br />ο θάνατος από τη μια θα
νικιόταν απ’ αυτόν φυσιολογικά,<br />επειδή
δεν μπορεί να νικήσει ο θάνατος τη
ζωή, αλλά από την άλλη θα έμενε<br />οπωσδήποτε
στο σώμα η φθορά που δημιουργήθηκε.<br />Γι’
αυτό, δικαιολογημένα ο Σωτήρας
προσέλαβε σώμα, για να συμπλεχτεί
το<br />σώμα με τη ζωή και να μην
εγκαταλειφθεί πλέον σαν θνητό στην
τύχη του<br />θανάτου· αλλά, αφού ντυθεί
την αθανασία, ν’ αναστηθεί και να
παραμείνει<br />αθάνατο. Διότι, αφού
ντύθηκε τη φθορά, δεν θ’ ανασταινόταν,
εάν δεν<br />ντυνόταν και τη ζωή. Και πάλι
ο θάνατος δεν θα φαινόταν μόνος του
παρά στο<br />το σώμα. Γι’ αυτό (ο Λόγος)
πήρε το σώμα, για να συναντήσει το
θάνατο στο<br />σώμα και να τον εξαφανίσει.
Γενικά, Πως θ’ απόδειχνε ο Κύριος ότι
είναι η<br />ζωή, εάν δεν έδινε ζωή στους
θνητούς;<br />Και συμβαίνει ό,τι με το
καλάμι που φυσιολογικά καταστρέφεται
με τη φωτιά·<br />εάν κάποιος το προφυλάξει
από τη φωτιά, δεν καίγεται βέβαια το
καλάμι, αλλά<br />πάλι παραμένει το καλάμι
που απειλείται συνεχώς από τη φωτιά·
διότι από τη<br />φύση του καίγεται στη
φωτιά. Εάν όμως κάποιος επενδύσει το
καλάμι με<br />μπόλικο αμίαντο, ο οποίος
λέγεται ότι αντέχει στη φωτιά, τότε
πλέον το καλάμι<br />καθόλου δεν φοβάται
τη φωτιά, διότι είναι εξασφαλισμένο
από το άκαυστο<br />περιτίλυγμα.<br />Το
ίδιο ακριβώς μπορεί να πει κάποιος
ότι ισχύει και με τη σχέση του σώματος<br />με
το θάνατο. Εάν, δηλαδή, εμποδιζόταν ο
θάνατος να πλησιάσει το σώμα μόνο<br />με
διαταγή (του Λόγου), το σώμα θα παρέμενε
εξίσου θνητό και φθαρτό,<br />σύμφωνα με
τη φύση του. Για να μη συμβεί όμως κάτι
τέτοιο, ντύθηκε το σώμα<br />τον ασώματο
Λόγο του Θεού. Κι έτσι, δεν φοβάται
πλέον ούτε το θάνατο ούτε<br />τη φθορά,
διότι έχει ντυθεί τη ζωή, η οποία
εξαφανίζει τη φθορά στο σώμα.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">45.
Ουκούν ακολούθως ο του Θεού Λόγος
σώμα ανέλαβε, και<br />ανθρωπίνω οργάνω
κέχρηται, ίνα και ζωοποιήση το σώμα,
και ίν,<br />ώσπερ εν τη κτίσει δια των
έργων γνωρίζεται, ούτως και εν
ανθρώπω<br />εργάσηται, και δείξη εαυτόν
πανταχού, μηδέν έρημον της εαυτού<br />θειότητος
και γνώσεως καταλιμπάνων.<br />Πάλιν γαρ
το αυτό φημι, τοις πρότερον επαναλαβών,
ότι τούτο<br />πεποίηκεν ο Σωτήρ, ίνα
ώσπερ τα πάντα πανταχόθεν πληροί
παρών,<br />ούτως και τα πάντα της περί
αυτού γνώσεως πληρώση, ή φησι και
η<br />θεία γραφή· "Επληρώθη η σύμπασα
του γνώναι τον Κύριον."<br />Είτε γαρ
τις αναβλέπειν εις τον ουρανόν
βούλεται, ορά την τούτου<br />διακόσμησιν·
είτε ου δύναται μεν εις τον ουρανόν,
εις ανθρώπους δε<br />μόνον ανακύπτει,
ορά δια των έργων την ασύγκριτον αυτού
προς<br />ανθρώπους δύναμιν, και γινώσκει
τούτον εν ανθρώποις μόνον Θεόν<br />Λόγον.
Είτε εν δαίμοσί τις απεστράφη, και
περί τούτου επτόηται, ορά<br />τούτον
ελαύνοντα τούτους, και κρίνει τούτον
αυτών είναι δεσπότην·<br />είτε εις την
υδάτων βεβύθισται φύσιν, και νομίζει
ταύτα Θεόν είναι,<br />ώσπερ Αιγύπτιοι
σέβουσι το ύδωρ, ορά ταύτην μεταβαλλομένην
υπ<br />αυτού, και γινώσκει τούτων είναι
κτίστην τον Κύριον.<br />Ει δε και εις
άδην τις κατέβη, και προς τους εκεί
κατελθόντας ήρωας<br />επτόηται ως θεούς,
αλλ ορά την τούτου γενομένην ανάστασιν,
και<br />την κατά του θανάτου νίκην, και
λογίζεται και εν εκείνοις μόνον
είναι<br />τον Χριστόν αληθινόν Κύριον
και Θεόν.<br />Πάντων γαρ των της κτίσεως
μερών ήψατο ο Κύριος, και τα πάντα<br />πάσης
απάτης ηλευθέρωσε και ήλεγξεν, ως
Παύλός φησιν·<br />"Απεκδυσάμενος τας
αρχάς και τας εξουσίας εθριάμβευσεν
εν τω<br />σταυρώ", ίνα μηκέτι τις
απατηθήναι δυνηθή, αλλά πανταχού
τον<br />αληθινόν του Θεού Λόγον εύρη.<br />Ούτω
γαρ λοιπόν πανταχόθεν συγκλειόμενος
ο άνθρωπος και<br />πανταχού, τούτ έστιν
εν ουρανώ, εν άδη, εν ανθρώπω, επί
γης<br />ηπλωμένην την του Λόγου θειότητα
βλέπων, ουκ έτι μεν απατάται<br />περί
Θεού, μόνον δε τούτον προσκυνεί, και
δι αυτού καλώς τον<br />Πατέρα γινώσκει.
Τούτοις μεν ουν και Έλληνες
εικότως<br />δυσωπηθήσονται παρ ημών εκ
των ευλόγων· ει δε μη αυτάρκεις
είναι<br />τους λόγους ηγούνται προς
αισχύνην αυτών, καν εκ των επ όψεσι<br />πάντων
φαινομένων πιστούσθωσαν τα λεγόμενα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ο
Λόγος του Θεού, λοιπόν, έλαβε κατ’
ανάγκη σώμα και χρησιμοποίησε<br />ανθρώπινο
όργανο, για να δώσει ζωή στο σώμα
(στους ανθρώπους)· και επίσης,<br />όπως
γίνεται γνωστός στην κτίση με τα έργα
του, έτσι και στην ανθρωπότητα<br />να
εργαστεί και να φανερώσει τον εαυτό
του παντού, χωρίς ν’ αφήσει κανέναν<br />που
να μη γνωρίσει τη θεότητά του.<br />Επαναλαμβάνω
και πάλι το ίδιο που είπα παραπάνω,
ότι ο Σωτήρας έκαμε<br />το εξής: όπως τα
πάντα γεμίζει με την παρουσία του
παντού, κατά παρόμοιο<br />τρόπο να
γεμίσει τα πάντα με την αποκάλυψη της
γνώσεώς του, όπως το λέει<br />και η Αγία
Γραφή: «Γέμισε όλη η γη από τη γνώση
του Κυρίου».<br />Έτσι, εάν κάποιος θέλει
να βλέπει τον ουρανό, αντικρίζει την
πρόνοια του<br />Θεού· εάν δεν μπορεί να
δει τον ουρανό, ρίχνει το βλέμμα του
στους<br />ανθρώπους και βλέπει έμπρακτα
την ασύγκριτη δύναμη του Θεού προς
αυτούς·<br />αναγνωρίζει έτσι ότι στους
ανθρώπους Αυτός είναι ο μόνος Θεός
Λόγος.<br />Είτε ακόμη κανείς στράφηκε
προς τους δαίμονες και φοβήθηκε,
βλέπει ότι<br />Αυτός τους διώχνει· τον
αναγνωρίζει λοιπόν ως μόνο που μπορεί
να τους εξουσιάζει.<br />Είτε ακόμη
βυθιστεί κανείς στα ύδατα και θεωρεί
ότι αυτά είναι<br />Θεός, όπως οι Αιγύπτιοι
λατρεύουν τα νερά, διαπιστώνει ότι
Αυτός μεταβάλλει<br />τη φύση των νερών
κι έτσι αναγνωρίζει ότι ο Κύριος είναι
ο Δημιουργός τους.<br />Είτε ακόμη κατέβει
στον άδη, στους ήρωες που είναι εκεί
και τους λατρεύει<br />ως θεούς, βλέπει
όμως την ανάστασή του (του Χριστού)
και την νίκη του πάνω<br />στο θάνατο,
και σκέφτεται ότι και μόνο μ’ αυτά ο
Χριστός είναι ο μόνος<br />αληθινός
Κύριος και Θεός.<br />Διότι, ο Κύριος
αγκάλιασε όλα τα μέρη της κτίσεως·
τα ελευθέρωσε όλα<br />από κάθε παρανομία
και νίκησε, όπως το λέει ο απόστολος
Παύλος:<br />«Απογύμνωσε τις αρχές και
εξουσίες και θριάμβευσε πάνω στο
σταυρό».<br />Έτσι, κανείς πλέον δεν
μπορεί να ξεγελαστεί, αλλά παντού
μπορεί να βρει<br />τον αληθινό Λόγο του
Θεού.<br />Έτσι, λοιπόν, από παντού
περικυκλώνεται ο άνθρωπος· σε κάθε
τόπο,<br />στον ουρανό δηλαδή, στον άδη,
στους ανθρώπους, στη γη βλέπει
ν’<br />απλώνεται η θεότητα του Λόγου·
δεν απατάται πλέον για το Θεό,<br />μόνον
Αυτόν (το Χριστό) προσκυνεί και μέσω
αυτού γνωρίζει καλά και<br />τον Πατέρα
του. Μ’ αυτά, λοιπόν τα επιχειρήματα
είναι εύλογο να φέρουμε<br />σε δύσκολη
θέση τους ειδωλολάτρες. Εάν δεν
θεωρούνται αρκετά τα λόγια μας<br />για
να τους ντροπιάσουν, τουλάχιστον να
πειστούν στα λόγια μας απ’ αυτά<br />που
ολοφάνερα τα βλέπουν με τα μάτια τους.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">46.
Πότε την των ειδώλων θρησκείαν ήρξαντο
καταλιμπάνειν οι<br />άνθρωποι, ει μη αφ
ου γέγονεν ο αληθινός του Θεού Θεός
Λόγος εν<br />ανθρώποις; πότε δε τα παρ
Έλλησι και πανταχού μαντεία πέπαυται<br />και
κεκένωται, ει μη ότε μέχρι γης
πεφανέρωκεν εαυτόν ο Σωτήρ;<br />Πότε δε
καταγινώσκεσθαι ήρξαντο οι παρά
ποιηταίς λεγόμενοι θεοί<br />και ήρωες,
ως μόνον όντες άνθρωποι θνητοί, ει μη
αφ ου ο Κύριος το<br />κατά του θανάτου
τρόπαιον ειργάσατο, και όπερ έλαβε
σώμα<br />τετήρηκεν άφθαρτον, αναστήσας
αυτό εκ των νεκρών;<br />Πότε δε η δαιμόνων
απάτη και μανία κατεφρονήθη, ει μη
ότε η του<br />Θεού Δύναμις ο Λόγος, ο
πάντων και τούτων Δεσπότης, δια την<br />των
ανθρώπων ασθένειαν συγκαταβάς, επί
γης εφάνη; Πότε δε της<br />μαγείας η
τέχνη και τα διδασκαλεία ήρξαντο
καταπατείσθαι, ει μη ότε<br />τα θεοφάνια
του Λόγου γέγονεν εν ανθρώποις; Και
όλως, πότε των<br />Ελλήνων η σοφία
μεμώραται, ει μη ότε η αληθής του Θεού
Σοφία επί<br />γης εαυτήν εφανέρωσε;<br />Πάλαι
μεν γαρ πάσα η οικουμένη και πας τόπος
τη θρησκεία των<br />ειδώλων επλανάτο,
και ουδέν άλλο ή τα είδωλα θεούς
ενόμιζον οι<br />άνθρωποι. Νυν δε κατά
πάσαν την οικουμένην, την μεν των
ειδώλων<br />δεισιδαιμονίαν καταλιμπάνουσιν
οι άνθρωποι, επί δε τον Χριστόν<br />καταφεύγουσι,
και Θεόν αυτόν προσκυνούντες, δι αυτού
και ον ουκ<br />ήδεισαν Πατέρα γινώσκουσι.<br />Και
το γε θαυμαστόν, διαφόρων όντων και
μυρίων σεβασμάτων, και<br />εκάστου τόπου
το ίδιον έχοντος είδωλον, και μη
ισχύοντος του παρ<br />αυτοίς λεγομένου
θεού τον πλησίον υπερβήναι τόπον,
ώστε και τους<br />εκ γειτόνων πείσαι
σέβειν αυτόν, αλλά μόλις και εν τοις
ιδίοις<br />θρησκευομένου ουδείς γαρ
άλλος τον του γείτονος εσέβετο θεόν,
αλλ<br />έκαστος το ίδιον εφύλαττεν
είδωλον, νομίζων των πάντων αυτό<br />κύριον
είναι, μόνος ο Χριστός παρά πάσιν εις
και πανταχού ο αυτός<br />προσκυνείται·
και ό μη δεδύνηται των ειδώλων η
ασθένεια ποιήσαι,<br />ώστε καν τους
πλησίον οικούντας πείσαι, τούτο ο
Χριστός πεποίηκεν,<br />ου μόνον τους
πλησίον αλλά και πάσαν απλώς την
οικουμένην πείσας<br />ένα και τον αυτόν
Κύριον σέβειν, και δι αυτού Θεόν τον
αυτού<br />Πατέρα.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Πότε
οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαταλείπουν
τη θρησκεία των ειδώλων,<br />παρά από
τότε που ενανθρώπισε ο αληθινός Λόγος
του Θεού;<br />Πότε τα μαντεία των
ειδωλολατρών που είναι διασκορπισμένα
παντού<br />άδειασαν και σταμάτησαν,
παρά μόνον όταν φανερώθηκε στη γη ο
Σωτήρας;<br />Πότε άρχισαν να καταδικάζονται
σαν κοινοί θνητοί οι θεωρούμενοι από
τους<br />ποιητές θεοί και ήρωες, παρά
μόνον αφότου ο Κύριος έφερε αυτό το
τρόπαιο<br />της νίκης ενάντια στο θάνατο;
Και το σώμα που προσέλαβε, αφού το
ανάστησε<br />από τους νεκρούς, το
διατήρησε άφθαρτο!<br />Πότε περιφρονήθηκε
η απάτη και η μανία των δαιμόνων, παρά
αφότου ο<br />Λόγος ως η Δύναμη του Θεού
και ο άρχοντας όλων και αυτών ακόμη
(των<br />δαιμόνων), από συγκατάβαση για
την αδυναμία των ανθρώπων, φανερώθηκε<br />στη
γη; Πότε η τέχνη και τα σχολεία της
μαγείας έκλεισαν, παρά μόνον<br />όταν
ο Θεός Λόγος φανερώθηκε ως άνθρωπος;
Και γενικά, πότε ξεμώρανε<br />η σοφία
των ειδωλολατρών, παρά όταν η αληθινή
Σοφία του Θεού<br />παρουσιάστηκε στη
γη;<br />Διότι παλαιότερα όλη η γη και
κάθε τόπος είχε παρασυρθεί στη
θρησκεία<br />των ειδώλων· οι άνθρωποι
τίποτε άλλο δεν πίστευαν ως θεό παρά
μόνον<br />τα είδωλα. Τώρα όμως σε όλη
την οικουμένη, οι άνθρωποι εγκαταλείπουν<br />τη
δεισιδαιμονία των ειδώλων και
καταφεύγουν στο Χριστό τον
οποίο<br />προσκυνούν ως Θεό· και μέσω
του Χριστού γνωρίζουν και τον Πατέρα
του,<br />τον οποίο αγνοούσαν.<br />Και το
πιο θαυμαστό! Υπήρχαν μυριάδες και
διαφορετικά σεβάσματα και<br />κάθε
τόπος είχε το δικό του είδωλο. Δεν
μπορούσε όμως ο λατρευόμενος θεός<br />κάθε
τόπου να ξεπεράσει τα τοπικά του όρια,
ώστε και να πείσει και τους<br />γειτονικούς
λαούς να τον λατρεύουν· μόλις και με
δυσκολία λατρευόταν στον<br />δικό του
τόπο. Κανένας δεν προσκυνούσε τους
γειτονικούς θεούς, αλλά<br />σεβόταν
μόνο το δικό του είδωλο, θεωρώντας
ότι αυτό είναι πάνω από τους<br />άλλους
θεούς. Μόνον ο Χριστός λατρεύεται ως
ένας και μοναδικός απ’ όλους<br />και
παντού. Αυτό που δεν μπόρεσε να πετύχει
η αδυναμία των ειδώλων, να<br />πείσει
δηλαδή τους γείτονες να τα λατρεύουν,
αυτό το πέτυχε ο Χριστός·<br />έπεισε
όχι μόνον τους γείτονες αλλά και όλη
γενικά την οικουμένη να λατρεύει<br />τον
ένα και μοναδικό Κύριο και Θεό και
μέσω αυτού να λατρεύει και το Θεό<br />Πατέρα
του.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">47.
Και πάλαι μεν τα πανταχού της απάτης
των μαντείων<br />επεπλήρωτο, και τα εν
Δελφοίς και Δωδώνη και Βοιωτία και
Λυκία<br />και Λιβύη και Αιγύπτω και
Καβίροις μαντεύματα και η Πυθία<br />εθαυμάζοντο
τη φαντασία παρά των ανθρώπων· νυν
δε αφ ου<br />Χριστός καταγγέλλεται
πανταχού, πέπαυται και τούτων η
μανία,<br />και ουκ έστιν έτι λοιπόν εν
αυτοίς ο μαντευόμενος.<br />Και πάλαι
μεν δαίμονες εφαντασιοκόπουν τους
ανθρώπους,<br />προκαταλαμβάνοντες πηγάς
ή ποταμούς ή ξύλα ή λίθους, και
ούτως<br />ταις μαγγανείαις εξέπληττον
τους άφρονας. Νυν δε της θείας<br />επιφανείας
του Λόγου γεγενημένης πέπαυται τούτων
η φαντασία.<br />Τω γαρ σημείω του σταυρού
και μόνον ο άνθρωπος χρώμενος,<br />απελαύνει
τούτων τας απάτας.<br />Και πάλαι μεν
τους παρά ποιηταίς λεγομένους θεούς,
Δία και Κρόνον<br />και Απόλλωνα και
ήρωας, ενόμιζον οι άνθρωποι θεούς,
και τούτους<br />επλανώντο σέβοντες·
άρτι δε του Σωτήρος εν ανθρώποις
φανέντος,<br />εκείνοι μεν εγνώσθησαν
όντες άνθρωποι θνητοί, μόνος δε ο
Χριστός εν<br />ανθρώποις εγνωρίσθη Θεός
αληθινού Θεού Θεός Λόγος.<br />Τι δε περί
της θαυμαζομένης παρ αυτοίς μαγείας
αν τις είποι; Ότι<br />πριν μεν επιδημήσαι
τον Λόγον, ίσχυε και ενήργει παρ
Αιγυπτίοις<br />και Χαλδαίοις και Ινδοίς
αύτη και εξέπληττε τους ορώντας· τη
δε<br />παρουσία της αληθείας και τη
επιφανεία του Λόγου διηλέγχθη και<br />αύτη,
και κατηργήθη παντελώς.<br />Περί δε της
Ελληνικής σοφίας και της των φιλοσόφων
μεγαλοφωνίας,<br />νομίζω μηδένα του παρ
ημών δείσθαι λόγου, επ όψει πάντων
όντος<br />του θαύματος, ότι τοσαύτα
γραψάντων των παρ Έλλησι σοφών<br />και
μη δυνηθέντων πείσαι καν ολίγους εκ
των πλησίον τόπων περί<br />αθανασίας
και του κατ αρετήν βίου, μόνος ο Χριστός
δι ευτελών<br />ρημάτων, και δι ανθρώπων
ου κατά την γλώτταν σοφών, κατά<br />πάσαν
την οικουμένην παμπληθείς εκκλησίας
έπεισεν ανθρώπων<br />καταφρονείν μεν
θανάτου, φρονείν δε αθάνατα, και τα
μεν πρόσκαιρα<br />παροράν, εις δε τα
αιώνια αποβλέπειν, και μηδέν μεν
ηγείσθαι την επί<br />γης δόξαν, μόνης
δε της αθανασίας αντιποιείσθαι.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Παλαιότερα
όλοι οι τόποι ήταν γεμάτοι από την
απάτη των μαντείων·<br />οι άνθρωποι
θαύμαζαν με τη φαντασία τους τους
χρησμούς των Δελφών,<br />της Δωδώνης,
Βοιωτίας, Λυκίας, Λιβύης και Αιγύπτου,
των Καβείρων<br />και την Πυθία. Τώρα
όμως, αφότου κηρύσσεται ο Χριστός
παντού,<br />έχει σταματήσει η μανία των
χρησμών στα μαντεία<br />και δεν υπάρχει
πλέον σ’ αυτά μάντης.<br />Και παλαιά,
επίσης, οι δαίμονες αναστάτωναν με
φαντασίες τους ανθρώπους·<br />έστηναν
παγίδα σε πηγές, σε ποτάμια, σε ξύλα
ή πέτρες και με μαγικές<br />τελετές
τρόμαζαν τους ανόητους! Τώρα όμως,
μετά τη θεία εμφάνιση<br />του Λόγου στη
γη, σταμάτησαν οι μαγικές φαντασιώσεις.<br />Ο
άνθρωπος, κάνοντας χρήση και μόνο το
σημείο του σταυρού, διώχνει<br />μακριά
τις απάτες των δαιμόνων.<br />Παλαιότερα,
ακόμη, οι άνθρωποι θεωρούσαν ως θεούς
αυτούς που οι ποιητές<br />αποκαλούσαν
θεούς· εννοώ το Δία, τον Κρόνο, τον
Απόλλωνα και τους ήρωες·<br />και οι
άνθρωποι βρίσκονταν σε πλάνη και τους
λάτρευαν. Τώρα όμως που<br />ενανθρώπησε
ο Σωτήρας, έγινε αντιληπτό ότι εκείνοι
ήταν κοινοί θνητοί, ενώ<br />μόνον ο
Χριστός αναγνωρίστηκε από τους
ανθρώπους Θεός, ο Υιος και Λόγος<br />του
αληθινού Θεού (Πατέρα).<br />Και τι να πει
κανείς για τη μαγεία την οποία αυτοί
θαυμάζουν; Να πει ότι,<br />πριν ενανθρωπίσει
ο Λόγος, είχε δύναμη και δράση στους
Αιγυπτίους,<br />τους Χαλδαίους και τους
Ινδούς· προκαλούσε την έκπληξη στους
θεατές. Με<br />τον ερχομό όμως της
Αλήθειας και τη φανέρωση του Λόγου
αυτή ανατράπηκε<br />και καταργήθηκε
τελείως.<br />Όσον αφορά τώρα στην ελληνική
φιλοσοφία και τη μεγαλοστομία
των<br />φιλοσόφων,νομίζω ότι κανείς δεν
χρειάζεται τα επιχειρήματά μου· διότι
όλοι<br />βλέπουν μπροστά τους το θαύμα:
ενώ οι Έλληνες σοφοί έγραψαν τόσα
πολλά,<br />δεν μπόρεσαν όμως να πείσουν
παρά ελάχιστους συμπατριώτες τους
σχετικά<br />με την αθανασία και την
ενάρετη ζωή. Αντίθετα, μόνος ο Χριστός,
με απλά<br />λόγια και με αγράμματους
ανθρώπους, όχι σοφούς και ρήτορες,
έπεισε<br />σ’ ολόκληρη την οικουμένη
μεγάλες ομάδες ανθρώπων να περιφρονούν<br />το
θάνατο, να επιδιώκουν την αθανασία,
να παραβλέπουν την πρόσκαιρη ζωή<br />και
ν’ αποβλέπουν στην αιωνιότητα· να
θεωρούν μηδαμινό γεγονός την
επίγεια<br />δόξα και να επιδιώκουν μόνο
την αθανασία.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">48.
Ταύτα δε τα λεγόμενα παρ ημών ουκ άχρι
λόγων εστίν, αλλά και<br />εξ αυτής της
πείρας έχει την της αληθείας
μαρτυρίαν.<br />Παρίτω γαρ ο βουλόμενος
και θεωρείτω της μεν αρετής το
γνώρισμα<br />εν ταις Χριστού παρθένοις
και εν τοις σωφροσύνην αγνεύουσι<br />νεωτέροις,
της δε αθανασίας την πίστιν εν τω
τοσούτω των<br />μαρτύρων αυτού χορώ.<br />Ηκέτω
δε και ο πείραν των προλεχθέντων
βουλόμενος λαβείν, και<br />επ αυτής της
φαντασίας των δαιμόνων, και της των
μαντείων<br />απάτης, και των της μαγείας
θαυμάτων, χρησάσθω τω σημειώ
του<br />γελωμένου παρ αυτοίς σταυρού,
τον Χριστόν ονομάσας μόνον, και<br />όψεται
Πως δι αυτού δαίμονες μεν φεύγουσι,
μαντεία δε παύεται,<br />μαγεία δε πάσα
και φαρμακεία κατήργηται.<br />Τις ουν
άρα και πηλίκος εστίν ούτος ο Χριστός,
ο τη εαυτού ονομασία<br />και παρουσία
τα πάντα πανταχόθεν επισκιάσας και
καταργήσας,<br />και μόνος κατά πάντων
ισχύων, και πάσαν την οικουμένην
της<br />εαυτού διδασκαλίας πληρώσας;
Λεγέτωσαν οι πάνυ γελώντες<br />και ουκ
ερυθριώντες Έλληνες.<br />Ει μεν γαρ
άνθρωπός εστι, και Πως εις άνθρωπος
την πάντων των<br />παρ αυτοίς θεών
δύναμιν υπερήρε, και ουδέν εκείνους
όντας τη εαυτού<br />δυνάμει διήλεγξεν;
Ει δε μάγον αυτόν λέγουσι, Πως οίόν
τέ εστιν υπό<br />μάγου καταργείσθαι
πάσαν την μαγείαν, και μη μάλλον
συνίστασθαι;<br />Ει μεν γαρ ανθρώπους
μάγους ενίκα, ή καθ ενός ίσχυε μόνου,
καλώς αν<br />ενομίσθη παρ αυτοίς κρείττονι
τέχνη την των άλλων υπερβάλλων.<br />Ει
δε κατά πάσης απλώς μαγείας και αυτού
του ονόματος αυτής<br />ήρατο την νίκην
ο τούτου σταυρός, δήλον αν είη μη είναι
μάγον τον<br />Σωτήρα, ον και οι παρά των
άλλων μάγων επικαλούμενοι δαίμονες<br />ως
δεσπότην φεύγουσι.<br />Τις ουν άρα εστί
λεγέτωσαν οι μόνον εν τω χλευάζειν
έχοντες την<br />σπουδήν Έλληνες. Ίσως
αν φήσαιεν δαίμονα και αυτόν
γεγενήσθαι,<br />και ούτως ισχύειν. Τούτο
δε και πάνυ λέγοντες οφλήσουσι
χλεύην,<br />πάλιν ταις προτέραις
αποδείξεσι δυσωπείσθαι δυνάμενοι.
Πως γαρ<br />οίόν τέ εστι δαίμονα είναι
τον τους δαίμονας απελαύνοντα;<br />Ει
μεν γαρ απλώς δαίμονας ήλαυνε, καλώς
αν ενομίσθη τω άρχοντι<br />των δαιμονίων
ισχύειν αυτόν κατά των ελαττόνων,
οποία και<br />Ιουδαίοι θέλοντες αυτόν
υβρίζειν έλεγον αυτώ. Ει δε πάσα
των<br />δαιμόνων μανία εξίσταται τη
τούτου ονομασία και διώκεται, φανερόν<br />αν
είη και εν τούτω πλανάσθαι αυτούς,
και μη είναι ως νομίζουσι<br />δαιμονικήν
τινα δύναμιν τον Κύριον ημών και
Σωτήρα Χριστόν.<br />Ουκούν ει μήτε
άνθρωπος απλώς μήτε μάγος μήτε δαίμων
τις εστιν<br />ο Σωτήρ, αλλά και την παρά
ποιηταίς υπόνοιαν και δαιμόνων<br />φαντασίαν
και Ελλήνων σοφίαν τη εαυτού θειότητι
κατήργησε και<br />επεσκίασε, φανερόν
αν είη και παρά πάσιν ομολογηθήσεται
ότι ούτος<br />αληθώς Θεού Υιος εστι,
Λόγος και Σοφία και Δύναμις του
Πατρός<br />υπάρχων. Δια τούτο γαρ ουδέ
ανθρώπινά εστιν αυτού τα έργα, αλλ<br />υπέρ
άνθρωπον, και Θεού τω όντι γινώσκεται
ταύτα, και απ αυτών<br />των φαινομένων
και από της προς ανθρώπους συγκρίσεως.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτά
τα οποία λέμε, δεν είναι μόνο λόγια,
αλλά μαρτυρούνται ως αληθινά<br />και
από την ίδια την εμπειρία.<br />Όποιος,
λοιπόν, θέλει, ας πλησιάσει για να δει
το γνώρισμα της αρετής<br />στις παρθένες
του Χριστού και στους νέους που μένουν
αγνοί και σώφρονες·<br />να δει επίσης
την πίστη στην αθανασία που έχει τόσο
μεγάλο<br />πλήθος μαρτύρων του.<br />Ας
έλθει, λοιπόν, κι αυτός που θέλει να
μάθει εμπειρικά όσα είπαμε<br />προηγουμένως
για τα φανταστικά κατασκευάσματα των
δαιμόνων, για την<br />απάτη των μαντείων
και για τα ψευτοθαύματα της μαγείας·
ας κάνει μόνο το<br />σημείο του σταυρού,
το οποίο το περιγελούν, και να προφέρει
μόνο το όνομα<br />του Χριστού· τότε θα
δει Πως φεύγουν με τ’ όνομά του οι
δαίμονες, Πως<br />κλείνουν τα μαντεία
και Πως καταργείται κάθε μαγεία και
μαγγανεία.<br />Ποιος είναι, λοιπόν, και
πόσο μεγάλος είναι αυτός ο Χριστός,
ο οποίος με το<br />όνομα και την παρουσία
του επισκίασε τα πάντα παντού και τα
κατάργησε;<br />Πως μόνος τους νικά όλους
και γέμισε με τη διδασκαλία του όλη
την<br />οικουμένη; Ας μας απαντήσουν οι
ειδωλολάτρες που κοροϊδεύουν πολύ<br />και
δεν κοκκινίζουν από ντροπή.<br />Διότι,
εάν είναι άνθρωπος, τότε Πως ένας
άνθρωπος νίκησε τη δύναμη όλων<br />των
θεών τους και με τη δική του δύναμη
απόδειξε ότι εκείνοι δεν είναι
τίποτε;<br />Εάν πάλι τον θεωρούν μάγο,
Πως είναι δυνατόν ένας μάγος να
καταργεί<br />κάθε είδος μαγείας, αντί
να την υποστηρίζει; Διότι, αν νικούσε
όλους τους<br />μάγους ή μόνον έναν απ’
αυτούς, θα πίστευαν αυτοί ότι διαθέτει
καλύτερη<br />μαγική τέχνη, κι έτσι νικά
την τέχνη των υπολοίπων (μάγων).<br />Εφόσον
όμως ο σταυρός του νίκησε όλη γενικά
τη μαγεία και το όνομά της<br />ακόμη,
είναι φανερό ότι δεν είναι μάγος ο
Σωτήρας· διότι, τον αποφεύγουν<br />ως
κυρίαρχο ακόμη και οι δαίμονες, τους
οποίους επικαλούνται οι άλλοι
μάγοι.<br />Ποιος επιτέλους είναι; Ας μας
πουν οι ειδωλολάτρες, που το μόνο που
κάνουν<br />είναι να κοροϊδεύουν. Ίσως
θα πουν ότι ήταν κι αυτός δαίμονας,
γι’ αυτό<br />και είναι ισχυρός. Λέγοντας
όμως κάτι τέτοιο, θα χλευαστούν πάρα
πολύ,<br />καθώς θ’ αποστομωθούν με τις
προηγούμενες αποδείξεις. Διότι,
Πως<br />είναι δυνατόν ο δαίμονας να
διώχνει τους δαίμονες;<br />Εάν βέβαια
απλά έδιωχνε τους δαίμονες, καλώς θα
θεωρούσαν ότι από τον<br />άρχοντα των
δαιμόνων έχει τη δύναμη πάνω στους
ασθενέστερους· αυτό<br />λένε και οι
Εβραίοι σε βάρος του, θέλοντας να τον
προσβάλλουν. Εφόσον<br />όμως η μανία
των δαιμόνων ταράζεται και εκδιώκεται
με τ’ όνομά του,<br />είναι φανερό ότι
και σ’ αυτό το σημείο βρίσκονται σε
πλάνη· δεν είναι, όπως<br />νομίζουν,
κάποια σατανική δύναμη ο Κύριος και
Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός.<br />Ο Σωτήρας
όμως δεν είναι ούτε ούτε απλός άνθρωπος
ούτε μάγος ούτε κάποιος<br />δαίμονας·
κατάργησε μάλιστα και επισκίασε με
τη θεότητά του τις αντιλήψεις<br />των
ποιητών, τα φαντάσματα των δαιμόνων
και τη σοφία των Ελλήνων.<br />Είναι
φανερό και όλοι θα το ομολογήσουν ότι
αυτός είναι αληθινά ο Υιος<br />του Θεού,
ο Λόγος, η Σοφία και η Δύναμη του
Πατέρα. Γι’ αυτό το λόγο,<br />δεν είναι
πλέον ανθρώπινα τα έργα του, αλλά
ξεπερνούν τα ανθρώπινα·<br />τα έργα
αυτά, από την εμφάνισή τους αλλά και
από τη σύγκρισή τους με τα<br />ανθρώπινα,
αναγνωρίζονται πράγματι ότι είναι
έργα του Θεού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">49.
Τις γαρ των πώποτε γενομένων ανθρώπων
εκ παρθένου μόνης<br />εαυτώ συνεστήσατο
σώμα; ή τις πώποτε ανθρώπων τοιαύτας
νόσους<br />εθεράπευσεν, οίας ο κοινός
πάντων Κύριος; Τις δε το τη γενέσει<br />ελλείπον
αποδέδωκε, και εκ γενετής τυφλόν
εποίησε βλέπειν;<br />Ασκληπιός εθεοποιήθη
παρ αυτοίς, ότι την ιατρικήν ήσκησε,
και<br />βοτάνας προς τα πάσχοντα των
σωμάτων επενόει, ουκ αυτός ταύτας<br />πλάττων
από γης, αλλά τη εκ φύσεως επιστήμη
ταύτας εφευρίσκων.<br />Τι δε προς το υπό
του Σωτήρος γενόμενον, ότι ου
τραύμα<br />εθεράπευσεν, αλλά γένεσιν
έπλασε και αποκατέστησε το πλάσμα;<br />Ηρακλής
ως θεός προσκυνείται παρ Έλλησιν, ότι
προς ίσους<br />ανθρώπους αντεμαχέσατο,
και θηρία δόλοις ανείλε. Τι προς τα
υπό<br />του Λόγου γενόμενα, ότι νόσους
και δαίμονας και τον θάνατον
αυτόν<br />απήλαυνε των ανθρώπων; Διόνυσος
θρησκεύεται παρ αυτοίς, ότι<br />μέθης
γέγονε διδάσκαλος τοις ανθρώποις. Ο
δε Σωτήρ τω όντι και<br />Κύριος του
παντός, σωφροσύνην διδάξας, χλευάζεται
παρ εκείνων.<br />Αλλ έστω ταύτα. Τι και
προς τα έτερα θαύματα της θεότητος<br />αυτού;
Τίνος αποθνήσκοντος ανθρώπου, ο μεν
ήλιος εσκοτίσθη, η δε<br />γη εσείετο;
Ιδού μέχρι νυν αποθνήσκουσι και
απέθανον έτι άνωθεν<br />άνθρωποι· πότε
τι τοιούτον επ αυτοίς γέγονε θαύμα;<br />Ή,
ίνα τας δια του σώματος αυτού πράξεις
παραλίπω, και τας μετά<br />την ανάστασιν
του σώματος αυτού μνημονεύσω, τίνος
πώποτε των<br />γενομένων ανθρώπων η
διδασκαλία, από περάτων έως περάτων
γης<br />μία και η αυτή δι όλων ίσχυσεν,
ώστε δια πάσης γης το σέβας
αυτού<br />διαπτήναι;<br />Ή δια τι, είπερ
άνθρωπός εστιν ο Χριστός και ου Θεός
Λόγος κατ<br />αυτούς, ου κωλύεται υπό
των παρ αυτοίς θεών εις την αυτήν
χώραν,<br />ένθα εισί, το τούτου σέβας
διαβήναι, αλλά μάλλον αυτός ο
Λόγος<br />επιδημών τη διδασκαλία εαυτού
την εκείνων θρησκείαν παύει, και
την<br />φαντασίαν αυτών καταισχύνει;</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ποιος
από τους ανθρώπους που μέχρι τώρα
γεννήθηκαν, απόκτησε σώμα μόνον<br />από
γυναίκα που δεν γνώρισε άνδρα; Ή, ποιός
άνθρωπος θεράπευσε τέτοιες<br />ασθένειες,
σαν αυτές που γιάτρεψε ο Κύριός μας;
Ποιος συμπλήρωσε σε<br />άνθρωπο αυτό
που του έλειπε από τη γέννα του και
έκανε τον εκ γενετής τυφλό<br />να
βλέπει;<br />Αυτοί (οι ειδωλολάτρες)
θεοποίησαν τον Ασκληπιό, διότι εξάσκησε
την<br />ιατρική και βρήκε βότανα για τα
άρρωστα σώματα· δεν τα έφτιαχνε
βέβαια<br />αυτός από τη γη, αλλά τα
έβρισκε με την φυσική επιστήμη.<br />Πως
να συγκριθεί αυτό με το έργο του
Σωτήρα, ο οποίος δεν θεράπευσε
απλό<br />τραύμα, αλλά ανάπλασε και
αποκατάστησε το ίδιο το ανθρώπινο
πλάσμα;<br />Οι Έλληνες προσκυνούν τον
Ηρακλή ως θεό, διότι πολέμησε
ισάξιους<br />αντίπαλους και σκότωσε με
δόλο θηρία. Πως να συγκριθούν αυτά με
όσα<br />έκανε ο Λόγος, ο οποίος απάλλαξε
τους ανθρώπους από τις αρρώστιες,
τους<br />δαίμονες και τον ίδιο το θάνατο;
Λατρεύουν επίσης, αυτοί το Διόνυσο,
διότι<br />δίδαξε στους ανθρώπους να
μεθούν. Ενώ χλευάζουν τον όντως Σωτήρα
και<br />Κύριο του σύμπαντος, που δίδαξε
τη σωφροσύνη.<br />Αλλά, αρκούν αυτά. Τι
λένε και για τα άλλα θαύματα της
θεότητάς του;<br />Ποιού ανθρώπου ο
θάνατος σκοτείνιασε τον ήλιο και
ταρακούνησε με σεισμό<br />τη γη; Να,
μέχρι σήμερα πεθαίνουν οι άνθρωποι,
όπως πέθαιναν και<br />παλαιότερα· πότε
συνέβη ένα παρόμοιο θαύμα σ’ αυτούς;<br />Ή,
για ν’ αφήσω στην άκρη τις πράξεις
του επίγειου βίου του και ν’
αναφέρω<br />αυτές που έγιναν μετά τη
σωματική ανάστασή του: ποιού ανθρώπου,
απ’ όσους<br />γεννήθηκαν μέχρι σήμερα,
η μία και μοναδική διδασκαλία του
ξεπέρασε όλες<br />τις άλλες διδαχές στα
πέρατα της γης, ώστε να διαδοθεί η
λατρεία του σ’ όλη<br />τη γη;<br />Ή γιατί,
εάν είναι, όπως λένε, άνθρωπος και όχι
Θεός Λόγος ο Χριστός,<br />δεν εμποδίζουν
οι θεοί τους την λατρεία του να εισέλθει
στη δική τους χώρα,<br />που υπάρχουν
αυτοί; Γιατί γίνεται το αντίθετο, ο
ίδιος ο Λόγος<br />να έρχεται<br />στη χώρα
τους με τη διδασκαλία του, να καταργεί
τη θρησκεία τους και να<br />ντροπιάζει
τις φαντασιώσεις τους;</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">50.
Πολλοί προ τούτου γεγόνασι βασιλείς
και τύραννοι γης, πολλοί<br />παρά
Χαλδαίοις ιστορούνται και παρ
Αιγυπτίοις και Ινδοίς γενόμενοι<br />σοφοί
και μάγοι· τις τούτων ποτέ, ου λέγω
μετά θάνατον, αλλά και<br />έτι ζων ηδυνήθη
τοσούτον ισχύσαι, ώστε την σύμπασαν
αυτόν γην<br />πληρώσαι της αυτού
διδασκαλίας, και τοσούτον πλήθος
παιδεύσαι<br />από της των ειδώλων
δεισιδαιμονίας, όσους ο ημέτερος
Σωτήρ εις<br />εαυτόν από των ειδώλων
μετήνεγκεν;<br />Ελλήνων οι φιλόσοφοι
μετά πιθανότητος και τέχνης λόγων
πολλά<br />συνέγραψαν· τι ουν τοσούτον
όσον ο του Χριστού σταυρός<br />επεδείξαντο;
Άχρι γαρ τελευτής αυτών τα παρ αυτών
σοφίσματα<br />το πιθανόν έσχεν· αλλά
και ό έδοξαν ζώντες ισχύειν εν αλλήλοις
έσχον<br />την άμιλλαν, και κατ αλλήλων
μελετώντες εφιλονείκουν.<br />Ο δε του
Θεού Λόγος, το παραδοξότατον, πτωχοτέραις
ταις λέξεσι<br />διδάξας, τους πάνυ
σοφιστάς επεσκίασε, και τας μεν
εκείνων<br />διδασκαλίας κατήργησε,
πάντας έλκων προς εαυτόν, τας δε
εαυτού<br />εκκλησίας πεπλήρωκε· και το
γε θαυμαστόν, ότι ως άνθρωπος εις
τον<br />θάνατον καταβάς, την των σοφών
μεγαλοφωνίαν περί ειδώλων<br />κατήργησε.<br />Τίνος
γαρ ποτε θάνατος απήλασε δαίμονας; ή
τίνος ποτέ θάνατον<br />εφοβήθησαν
δαίμονες ως τον Χριστού; Ένθα γαρ
ονομάζεται το<br />όνομα του Σωτήρος,
εκείθεν πας δαίμων απελαύνεται. Τις
δε ούτως<br />τα ψυχικά πάθη περιείλε
των ανθρώπων, ώστε τους μεν
πόρνους<br />σωφρονείν, τους δε ανδροφόνους
μηκέτι ξίφος κρατείν, τους δε
δειλία<br />προκατεχομένους ανδρίζεσθαι;<br />Και
όλως, τις τους παρά βαρβάροις και τους
κατά τόπον των εθνών<br />ανθρώπους
έπεισεν αποθέσθαι μεν την μανίαν,
ειρηναία δε φρονείν,<br />ει μη η του
Χριστού πίστις, και το του σταυρού
σημείον; Τις δε άλλος<br />περί αθανασίας
ούτως επιστώσατο τους ανθρώπους, ως
ο του<br />Χριστού σταυρός, και η του
σώματος ανάστασις αυτού;<br />Καίπερ γαρ
πάντα ψευσάμενοι Έλληνες, όμως ουκ
ηδυνήθησαν<br />ανάστασιν των εαυτών
ειδώλων πλάσασθαι, ουκ ενθυμούμενοι
το<br />σύνολον, ει όλως δυνατόν μετά
θάνατον είναι πάλιν το σώμα· εφ ω<br />και
μάλιστα αν τις αυτούς αποδέξηται, ότι
τοιαύτα λογισάμενοι την<br />μεν ασθένειαν
της εαυτών ειδωλολατρίας ήλεγξαν, το
δε δυνατόν<br />τω Χριστώ παρεχώρησαν,
ίνα και εκ τούτου γνωσθή παρά πάσι<br />του
Θεού Υιος.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Υπήρξαν
πριν απ’ αυτόν (τον Χριστό) πολλοί
βασιλιάδες και τύραννοι στη γη·<br />αναφέρουν
οι ιστορικοί ότι υπήρξαν πολλοί σοφοί
και μάγοι στους Χαλδαίους,<br />τους
Αιγύπτιους και τους Ινδούς. Ποιος απ’
αυτούς ποτέ, δεν εννοώ μετά το<br />θάνατό
του αλλά ενώ ζούσε ακόμη, μπόρεσε να
δείξει τόσο μεγάλη δύναμη,<br />ώστε η
διδασκαλία του να εξαπλωθεί σ’ όλη
τη γη; Ποιος μπόρεσε να<br />διαφωτίσει
τόσο πολλούς για τη δεισιδαιμονία
των ειδώλων, όσους ο Σωτήρας<br />μετάφερε
από τα είδωλα στην πίστη προς τον
εαυτό του;<br />Οι φιλόσοφοι των Ελλήνων
έγραψαν πολλά με πιθανολογίες και
ρητορική<br />τέχνη. Τι όμως παρουσίασαν
τόσο μεγάλο όσο ο σταυρός του
Κυρίου;<br />Διότι, μέχρι το θάνατό τους,
οι σοφιστείες τους βασιζόταν στις
πιθανότητες·<br />αλλά και όταν ήταν
ζωντανοί, όσα πίστευαν ότι έχουν
μεγάλη ισχύ, ήταν<br />αντικείμενα
ανταγωνισμού και φιλονικούσαν μεταξύ
τους για τη θεωρία τους.<br />Και το πιο
παράδοξο είναι ότι ο Λόγος του Θεού,
ενώ δίδαξε με πιο φτωχές<br />λέξεις,
επισκίασε τους μεγάλους σοφιστές·
κατάργησε τις διδασκαλίες τους,<br />όλους
τους τράβηξε προς τον εαυτό του και
γέμισε τις εκκλησίες του.<br />Και το
ακόμη πιο θαυμαστό είναι ότι με την
κάθοδό του σαν άνθρωπος<br />στον άδη
κατάργησε τα μεγάλα λόγια των σοφών
για τα είδωλα.<br />Τίνος, στ’ αλήθεια,
ο θάνατος έδιωξε τους δαίμονες; Ή
τίνος ποτέ το θάνατο<br />φοβήθηκαν οι
δαίμονες, όπως έγινε με του Χριστού;
Διότι, όπου προφέρεται<br />το όνομα του
Σωτήρα, από κει φεύγει μακριά κάθε
δαίμονας. Και ποιός ήταν<br />εκείνος
που καθάρισε τα ψυχικά πάθη των
ανθρώπων, ώστε οι πόρνοι να<br />σωφρονούν,
οι φονιάδες να μην κρατούν πλέον το
φονικό ξίφος και οι πρώην<br />δειλοί να
γίνονται ανδρείοι;<br />Και γενικά, ποιός
έπεισε βαρβάρους και τα τοπικά έθνη
να εγκαταλείψουν<br />τη μανία τους και
να ειρηνεύουν; Δεν είναι τίποτε άλλο
παρά<br />η πίστη στο Χριστό και το σημείο
του σταυρού. Και ποιός άλλος<br />έπεισε
τόσο πολύ τους ανθρώπους για την
αθανασία όσο ο σταυρός<br />του Χριστού
και η σωματική ανάστασή του;<br />Διότι,
οι ειδωλολάτρες αν και χρησιμοποίησαν
κάθε είδους ψέμα, όμως δεν<br />μπόρεσαν
να ξαναδώσουν ζωή στα είδωλα· δεν
μπόρεσαν καθόλου να<br />συλλάβουν την
ιδέα ότι είναι δυνατόν ν’ αναστηθεί
πάλι το σώμα μετά το<br />θάνατο. Πολύ
περισσότερο μάλιστα μπορεί κάποιος
ν’ αποδείξει ότι μ’ αυτές<br />τις ιδέες
τους φανέρωσαν την αδυναμία της
ειδωλολατρίας· και έδωσαν αυτή<br />τη
δυνατότητα (της αναστάσεως) μόνο στο
Χριστό, για ν’ αναγνωρίσουν όλοι<br />απ’
αυτή ότι είναι ο Υιος του Θεού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">51.
Τις ουν ανθρώπων μετά θάνατον ή όλως
ζων περί παρθενίας<br />εδίδαξε, και ουκ
ενόμισεν αδύνατον είναι την αρετήν
ταύτην εν<br />ανθρώποις; Αλλ ο ημέτερος
Σωτήρ και των πάντων Βασιλεύς<br />Χριστός
τοσούτον ίσχυσεν εν τη περί ταύτης
διδασκαλία, ως και<br />παιδία μήπω της
νομίμης ηλικίας επιβάντα την υπέρ
τον νόμον<br />επαγγέλλεσθαι παρθενίαν.<br />Τις
πώποτε ανθρώπων ηδυνήθη διαβήναι
τοσούτον, και εις Σκύθας<br />και Αιθίοπας,
ή Πέρσας, ή Αρμενίους, ή Γότθους, ή
τους επέκεινα του<br />Ωκεανού λεγομένους,
ή τους υπέρ την Υρκανίαν όντας, ή όλως
τους<br />Αιγυπτίους και Χαλδαίους
παρελθείν, τους φρονούντας μεν
μαγικά,<br />δεισιδαίμονας δε υπέρ την
φύσιν και αγρίους τοις τρόποις, και
όλως<br />κηρύξαι περί αρετής και
σωφροσύνης και της κατά ειδώλων
θρησκείας,<br />ως ο πάντων Κύριος, η του
Θεού Δύναμις, ο Κύριος ημών
Ιησούς<br />Χριστός;<br />Ος ου μόνον εκήρυξε
δια των εαυτού μαθητών, αλλά γαρ και
έπεισεν<br />αυτούς κατά διάνοιαν, την
μεν των τρόπων αγριότητα μεταθέσθαι,<br />μηκέτι
δε τους πατρίους σέβειν θεούς, αλλ
αυτόν επιγινώσκειν, και δι<br />αυτού
τον Πατέρα θρησκεύειν.<br />Πάλαι μεν
γαρ ειδωλολατρούντες, Έλληνες και
βάρβαροι κατ<br />αλλήλων επολέμουν, και
ωμοί προς τους συγγενείς ετύγχανον.<br />Ουκ
ην γαρ τινα το σύνολον ούτε την γην
ούτε την θάλασσαν<br />διαβήναι χωρίς
του την χείρα ξίφεσιν οπλίσαι, ένεκα
της προς<br />αλλήλους ακαταλλάκτου
μάχης.<br />Και γαρ και η πάσα του ζήν
αυτοίς διαγωγή δι όπλων εγίνετο,
και<br />ξίφος ην αυτοίς αντί βακτηρίας,
και παντός βοηθήματος έρεισμα·<br />καίτοι,
ως προείπον, ειδώλοις ελάτρευον, και
δαίμοσιν έσπενδον<br />θυσίας, και όμως
ουδέν εκ της ειδώλων δεισιδαιμονίας
ηδυνήθησαν οι<br />τοιαύτα φρονούντες
μεταπαιδευθήναι.<br />Ότε δε εις την
Χριστού διδασκαλίαν μεταβεβήκασι,
τότε δη<br />παραδόξως ως τω όντι κατά
διάνοιαν κατανυγέντες, την μεν<br />ωμότητα
των φόνων απέθεντο, και ουκ έτι πολέμια
φρονούσι,<br />πάντα δε αυτοίς ειρηναία,
και τα προς φιλίαν καταθύμια λοιπόν
εστι.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ποιος,
λοιπόν, από τους ανθρώπους μετά το
θάνατό του ή έστω ζώντας δίδαξε<br />για
την παρθενία και δεν θεώρησε ότι είναι
αδύνατο οι άνθρωποι να<br />κατορθώσουν
αυτή την αρετή; Αλλά, ο δικός μας
Σωτήρας και βασιλιάς των<br />όλων, ο
Χριστός, τόσο πολύ τα κατάφερε σ’
αυτή τη διδασκαλία, ώστε και<br />ανήλικα
παιδιά να ασκούνται στην παρθενία,
που υπερβαίνει το νόμο<br />(και τη
φύση).<br />Ποιος πάλι από τους ανθρώπους
μπόρεσε να περιοδεύσει και να πάει
σε τόσο<br />μακρινά μέρη, στους Σκύθες,
τους Αιθίοπες, τους Πέρσες,τους
Αρμένιους, τους<br />Γότθους, σ’ αυτούς
που είναι πέρα από τον Ωκεανό (εννοεί
τους Βρεττανούς),<br />ή σ’ αυτούς που
είναι πέρα από την Υρκανία (εννοεί τη
νότια της Κασπίας<br />χώρα), ή γενικά
στους Αιγύπτιους και Χαλδαίους; Να
πάει να κηρύξει την<br />αρετή, τη σωφροσύνη
και ενάντια στην ειδωλολατρία σ’
αυτούς που πίστευαν<br />στα μάγια και
ήταν υπερβολικά δεισιδαίμονες και
άγριοι στους τρόπους; Να<br />να κηρύξει
όπως ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, η
Δύναμη του Θεού και Κύριος<br />του
σύμπαντος;<br />Ο Κύριος, όχι μόνο κήρυξε
σ’ αυτούς με τους μαθητές του, αλλά
τους έπεισε<br />κιόλας να μεταβάλλουν
την αγριότητα της συμπεριφοράς
τους,<br />να μην<br />λατρεύουν πλέον τους
πατροπαράδοτους θεούς, αλλά αυτόν ν’
αναγνωρίζουν<br />και μέσω αυτού να
προσκυνούν τον Θεό Πατέρα.<br />Διότι,
όταν παλαιότερα οι Έλληνες και οι
βάρβαροι ήταν ειδωλολάτρες,<br />πολεμούσαν
αναμεταξύ τους και ήταν σκληροί
απέναντι στους συγγενείς τους.<br />Εξαιτίας
της αδιάλλακτης διαμάχης μεταξύ τους,
κανείς απολύτως<br />δεν μπορούσε να
διαβεί ούτε γη ούτε θάλασσα<br />χωρίς
να είναι οπλισμένος<br />με ξίφος στο
χέρι.<br />Διότι όλη τους η ζωή κυλούσε
με πολέμους και κρατούσαν πάντα στο
χέρι,<br />για να τους στηρίζει και βοηθεί,
ξίφος αντί για ραβδί.<br />Παρόλο που οι
ειδωλολάτρες, όπως προείπα, προσκυνούσαν
τα είδωλα και<br />έκαναν θυσίες στους
δαίμονες, όμως σε τίποτε δεν μπόρεσαν
να μορφωθούν<br />από τη δεισιδαιμονία
των ειδώλων.<br />Όταν όμως προσήλθαν
στη διδασκαλία του Χριστού, τότε,
πράγματι<br />παράδοξα, κατανύχθηκαν
στην καρδιά τους και απέβαλαν
την<br />ωμότητα των φόνων· έπαψαν πλέον
να σκέφτονται εχθρικά·<br />όλα σ’ αυτούς
είναι ειρηνικά και επιθυμούν στο εξής
μόνο τη φιλία (αγάπη).</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">52.
Τις ουν ο ταύτα ποιήσας, ή τις ο τους
μισούντας αλλήλους εις<br />ειρήνην
συνάψας, ει μη ο αγαπητός του Πατρός
Υιος, ο κοινός<br />πάντων Σωτήρ Ιησούς
Χριστός, ος τη εαυτού αγάπη πάντα
υπέρ<br />της ημών σωτηρίας υπέστη; Και
γαρ και άνωθεν ην προφητευόμενον<br />περί
της παρ αυτού πρυτανευομένης ειρήνης,
λεγούσης της γραφής·<br />"Συγκόψουσι
τας μαχαίρας αυτών εις άροτρα, και
τας ζιβύνας αυτών<br />εις δρέπανα, και
ου λήψεται έθνος επ έθνος μάχαιραν,
και ου μη<br />μάθωσιν έτι πολεμείν."<br />Και
ουκ άπιστόν γε τοιούτον, όπου και νυν
οι το άγριον των τρόπων<br />έμφυτον
έχοντες βάρβαροι, έτι μεν θύοντες παρ
αυτοίς τοις ειδώλοις,<br />μαίνονται κατ
αλλήλων, και χωρίς ξίφους ουδεμίαν
ώραν ανέχονται<br />μένειν.<br />Ότε δε της
Χριστού διδασκαλίας ακούουσιν, ευθέως
αντί μεν πολέμων<br />εις γεωργίαν
τρέπονται, αντί δε του ξίφεσι τας
χείρας οπλίζειν, εις<br />ευχάς εκτείνουσι·
και όλως, αντί του πολεμείν προς
εαυτούς, λοιπόν<br />κατά διαβόλου και
κατά δαιμόνων οπλίζονται, σωφροσύνη
και ψυχής<br />αρετή τούτους
καταπολεμούντες.<br />Τούτο δε της μεν
θειότητος του Σωτήρός εστι γνώρισμα·
ότι ό μη<br />δεδύνηνται εν ειδώλοις
μαθείν οι άνθρωποι, τούτο παρ
αυτού<br />μεμαθήκασι· της δε δαιμόνων
και της ειδώλων ασθενείας και
ουθενείας<br />έλεγχος ουκ ολίγος εστίν
ούτος. Ειδότες γαρ εαυτών οι δαίμονες
την<br />ασθένειαν, δια τούτο συνέβαλον
πάλαι τους ανθρώπους καθ εαυτών<br />πολεμείν,
ίνα μη παυσάμενοι της κατ αλλήλων
έριδος, εις την κατά<br />δαιμόνων μάχην
επιστρέψωσιν.<br />Αμέλει, μη πολεμούντες
προς εαυτούς, οι Χριστώ μαθητευόμενοι<br />κατά
δαιμόνων τοις τρόποις και ταις κατ
αρετήν πράξεσιν<br />αντιπαρατάσσονται,
και τούτους μεν διώκουσι, τον δε
τούτων<br />αρχηγόν διάβολον καταπαίζουσιν,
ώστε εν νεότητι μεν σωφρονείν,
εν<br />πειρασμοίς δε υπομένειν, εν πόνοις
δε καρτερείν, και υβριζομένους
μεν<br />ανέχεσθαι, αποστερουμένους δε
καταφρονείν, και το γε θαυμαστόν,<br />ότι
και θανάτου καταφρονούσι, και γίνονται
μάρτυρες Χριστού.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Ποιος
λοιπόν είναι αυτός που τα έκανε αυτά,
και ένωσε ειρηνικά αυτούς που<br />μισούσε
ο ένας τον άλλον παρά ο αγαπητός Υιος
του Θεού Πατέρα, ο Ιησούς<br />Χριστός,
ο κοινός Σωτήρας όλων; Αυτός που από
την αγάπη του υπέστη τα<br />πάντα για
τη σωτηρία μας. Διότι από την παλαιά
εποχή υπήρχε η προφητεία<br />για την
ειρήνη που ο Χριστός θα φέρει· λέει
η Αγία Γραφή: «Θα ακονίσουν τα<br />μαχαίρια
τους σε άροτρα και τις λόγχες τους σε
δρεπάνια· δεν θα πολεμήσει<br />πλέον
έθνος εναντίον έθνους, ούτε θα μάθουν
πλέον τον πόλεμο».<br />Και ασφαλώς δεν
είναι απίστευτο αυτό, αφού και τώρα
οι βάρβαροι που έχουν<br />έμφυτη την
αγριότητα των τρόπων, θυσιάζουν ακόμη
στα είδωλα,<br />συμπεριφέρονται ως
παράφρονες μεταξύ τους και δεν
αποχωρίζονται ούτε για<br />μια ώρα το
ξίφος τους.<br />Όταν όμως ακούσουν τη
διδασκαλία του Χριστού, αμέσως αντί
για πόλεμο<br />στρέφονται στη γεωργία·
αντί να οπλίζουν τα χέρια τους με
ξίφη, τα σηκώνουν<br />για προσευχή. Και
γενικά, αντί να πολεμούν μεταξύ τους,
εξοπλίζονται<br />ενάντια στο διάβολο
και τους δαίμονες και τους πολεμούν
με τη σωφροσύνη<br />και την αρετή της
ψυχής τους.<br />Και αυτό από τη μια είναι
γνώρισμα της θεότητας του Σωτήρα·
διότι, αυτό που<br />δεν μπόρεσαν να
μάθουν οι άνθρωποι από τα είδωλα, αυτό
το έμαθαν απ’ Αυτόν.<br />Από την άλλη,
είναι μεγάλη απόδειξη της αδυναμίας
και μηδαμινότητας των<br />δαιμόνων και
των ειδώλων. Επειδή γνωρίζουν οι
δαίμονες την αδυναμία τους,<br />παρακίνησαν
στην αρχαιότητα τους ανθρώπους να
μάχονται ο ένας τον άλλον,<br />για να
μην σταματήσουν την μεταξύ τους
φιλονικία και στραφούν στον<br />πόλεμο
ενάντια στους δαίμονες.<br />Αναμφίβολα,
όταν οι μαθητές του Χριστού δεν
πολεμούν μεταξύ τους,<br />αντιπαρατάσσονται
ενάντια στους δαίμονες με τρόπους
και ενάρετες πράξεις.<br />Και αυτούς
τους διώχνουν μακριά, ενώ τον αρχηγό
τους διάβολο τον<br />περιπαίζουν, ώστε
οι νέοι να είναι σώφρονες, να υπομένουν
τους πειρασμούς,<br />να δείχνουν καρτερία
στους πόνους, ν’ ανέχονται τις ύβρεις
και να<br />περιφρονούν ό,τι στερούνται.
Και το πιο αξιοθαύμαστο είναι<br />ότι
και το θάνατο καταφρονούν και γίνονται
μάρτυρες τους Χριστού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">53.
Και ίνα εν ό και πάνυ θαυμαστόν εστι
γνώρισμα της θειότητος του<br />Σωτήρος
είπω· τις πώποτε άνθρωπος απλώς ή
μάγος, ή τύραννος,<br />ή βασιλεύς, εφ
εαυτού τοσούτον ηδυνήθη βαλείν, και
καθ όλης της<br />ειδωλολατρίας και πάσης
δαιμονικής στρατίας και πάσης μαγείας
και<br />πάσης σοφίας Ελλήνων, τοσούτον
ισχυόντων και έτι ακμαζόντων
και<br />εκπληττόντων πάντας, αντιμάχεσθαι
και μια ροπή κατά πάντων<br />αντιστήναι,
ως ο ημέτερος Κύριος, ο του Θεού αληθής
Λόγος, ος<br />αοράτως εκάστου την πλάνην
ελέγχων, μόνος παρά πάντων τους<br />πάντας
ανθρώπους σκυλεύει, ώστε τους μεν τα
είδωλα<br />προσκυνούντας λοιπόν αυτά
καταπατείν, τους δε μαγείαις<br />θαυμασθέντας
τας βίβλους κατακαίειν, τους δε σοφούς
την των<br />Ευαγγελίων προκρίνειν πάντων
ερμηνείαν.<br />Ους μεν γαρ πρότερον
προσεκύνουν, τούτους καταλιμπάνουσιν·<br />ον
δε εχλεύαζον εσταυρωμένον· τούτον
προσκυνούσι Χριστόν, Θεόν<br />αυτόν
ομολογούντες· Και οι μεν παρ αυτοίς
λεγόμενοι θεοί τω σημείω<br />του σταυρού
διώκονται· ο δε σταυρωθείς Σωτήρ εν
πάση τη<br />οικουμένη Θεός αναγορεύεται
και Θεού Υιος. Και οι μεν παρ
Έλλησι<br />προσκυνούμενοι θεοί ως
αισχροί διαβάλλονται παρ αυτών· οι
δε την<br />Χριστού λαμβάνοντες διδασκαλίαν,
σωφρονέστερον εκείνων έχουσι<br />τον
βίον.<br />Ταύτα ουν, και τα τοιαύτα, ει
μεν ανθρώπινά εστι, δεικνύτω τις
ο<br />βουλόμενος και τα των προτέρων
τοιαύτα, και πειθέτω. Ει δε μη<br />ανθρώπων
αλλά Θεού έργα ταύτα φαίνεται και
εισι, δια τι τοσούτον<br />ασεβούσιν οι
άπιστοι, μη επιγινώσκοντες τον ταύτα
εργασάμενον<br />Δεσπότην;<br />Όμοιον γαρ
πάσχουσιν, ως ει τις εκ των έργων της
κτίσεως μη<br />γινώσκοι τον τούτων
δημιουργόν Θεόν. Ει γαρ εκ της εις τα
όλα<br />αυτού δυνάμεως εγίνωσκον αυτού
την θεότητα, έγνωσαν αν ότι και<br />τα
δια του σώματος έργα του Χριστού ουκ
ανθρώπινα, αλλά του<br />πάντων Σωτήρός
εστι του Θεού Λόγου. Γινώσκοντες δε
ούτως,<br />καθάπερ είπεν ο Παύλος, "ουκ
αν τον Κύριον της δόξης εσταύρωσαν".</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Και
για να πω ένα, το οποίο είναι το πιο
θαυμαστό γνώρισμα της θεότητας
του<br />Σωτήρα· μέχρι σήμερα ποιός απλός
άνθρωπος ή μάγος ή τύραννος ή
βασιλιάς<br />μπόρεσε μόνος του να
επιτεθεί εναντίον όλης της ειδωλολατρίας
και<br />εναντίον κάθε δαιμονικής
στρατιάς, κάθε μαγείας και εναντίον
όλης της<br />σοφίας των Ελλήνων; Ποιος
μπόρεσε να πολεμήσει και ν’ αντισταθεί
με μιας<br />εναντίον όλων των Ελλήνων,
που είχαν τόση δύναμη και ακόμη
προοδεύουν<br />και όλους τους εκπλήσσουν;
Ποιος μπόρεσε να κάνει όπως ο Κύριός
μας, ο<br />αληθινός Λόγος του Θεού, ο
οποίος ελέγχει αόρατα την πλάνη του
καθένα και<br />μόνος απ’ όλους κατανικά
όλους τους ανθρώπους; Ώστε αυτοί που
προσκυνούν<br />τα είδωλα στο εξής να τα
καταπατούν, όσοι θαυμάζουν τις μαγείες
να καίνε<br />βιβλία τους, ενώ οι σοφοί
να προτιμούν πάνω απ’ όλα την
ερμηνεία<br />των Ευαγγελίων;<br />Αυτούς
που προηγούμενα προσκυνούσαν, αυτούς
τους εγκαταλείπουν·<br />Ενώ, Αυτόν που
χλεύαζαν πάνω στο σταυρό, αυτόν τον
Χριστό τον προσκυνούν<br />και ομολογούν
Θεό. Οι θεωρούμενοι θεοί τους
φυγαδεύονται με το σημείο<br />του
σταυρού· ενώ ο σταυρωμένος Σωτήρας
ανακηρύσσεται σ’ όλη την<br />οικουμένη
Θεός και Υιος του Θεού. Οι θεοί, τους
οποίους προσκυνούσαν οι<br />ειδωλολάτρες
κατηγορούνται για αισχρότητες·
αντίθετα, όσοι μαθητεύουν στη<br />διδασκαλία
του Χριστού, έχουν πιο σώφρονα ζωή
από εκείνους.<br />Αν, λοιπόν, αυτά και
τα παρόμοια είναι ανθρώπινα κατορθώματα
, ας μας<br />υποδείξει όποιος θέλει
τέτοια ίδια και από προηγούμενες
περιπτώσεις για να<br />μας πείσει.
Ειδάλλως, εάν αυτά και φαίνονται και
είναι έργα Θεού και όχι<br />ανθρώπων,
γιατί δείχνουν τόσο μεγάλη ασέβεια
οι άπιστοι και δεν<br />παραδέχονται τον
Δεσπότη που τα έκανε;<br />Παθαίνουν κάτι
παρόμοιο μ’ εκείνον που δεν αναγνωρίζει
από τα έργα της<br />κτίσεως το Δημιουργό
Θεό. Διότι, αν από τη δύναμή του που
φαίνεται στο<br />σύμπαν, αναγνώριζαν
τη θεότητά του, θ’ αντιλαμβάνονταν
ότι και τα<br />σωματικά κατορθώματα του
Χριστού δεν είναι ανθρώπινα, αλλά
ενέργειες<br />του Σωτήρα όλων και Λόγου
του Θεού. Και εάν είχαν αυτή την
αντίληψη τότε,<br />«δεν θα σταύρωναν
τον Κύριο της δόξης», όπως το είπε ο
απόστολος Παύλος.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">54.
Ώσπερ ουν ει τις αόρατον όντα τη φύσει
τον Θεόν και μηδόλως<br />ορώμενον ει
θέλοι οράν, εκ των έργων αυτόν
καταλαμβάνει και<br />γινώσκει, ούτως ο
μη ορών τη διανοία τον Χριστόν, καν
εκ των έργων<br />του σώματος καταμανθανέτω
τούτον, και δοκιμαζέτω ει ανθρώπινά<br />εστιν
ή Θεού.<br />Και εάν μεν ανθρώπινα ή,
χλευαζέτω· ει δε μη ανθρώπινά εστιν
αλλά<br />Θεού γινώσκεται, μη γελάτω τα
αχλεύαστα, αλλά μάλλον<br />θαυμαζέτω,
ότι δια τοιούτου πράγματος ευτελούς
τα θεία ημίν<br />πεφανέρωται, και δια
του θανάτου η αθανασία εις πάντας
έφθασε, και<br />δια της ενανθρωπήσεως
του Λόγου η των πάντων εγνώσθη
πρόνοια,<br />και ο ταύτης χορηγός και
Δημιουργός αυτός ο του Θεού Λόγος.<br />Αυτός
γαρ ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν·
και αυτός<br />εφανέρωσεν εαυτόν δια
σώματος, ίνα ημείς του αοράτου
Πατρός<br />έννοιαν λάβωμεν· και αυτός
υπέμεινε την παρ ανθρώπων ύβριν,
ίνα<br />ημείς αφθαρσίαν κληρονομήσωμεν.
Εβλάπτετο μεν γαρ αυτός ουδέν,<br />απαθής
και άφθαρτος και Αυτολόγος ων και
Θεός· τους δε πάσχοντας<br />ανθρώπους,
δι ους και ταύτα υπέμεινεν, εν τη
εαυτού απαθεία ετήρει<br />και διέσωζε.<br />Και
όλως τα κατορθώματα του Σωτήρος τα
δια της ενανθρωπήσεως<br />αυτού γενόμενα,
τοιαύτα και τοσαύτά εστιν, α ει
διηγήσασθαί τις<br />εθελήσειεν, έοικε
τοις αφορώσιν εις το πέλαγος της
θαλάσσης και<br />θέλουσιν αριθμείν τα
κύματα ταύτης. Ως γαρ ου δύναται
τοις<br />οφθαλμοίς περιλαβείν τα όλα
κύματα, των επερχομένων παριόντων<br />την
αίσθησιν του πειράζοντος, ούτως και
τω βουλομένω πάντα τα εν<br />σώματι του
Χριστού κατορθώματα περιλαβείν
αδύνατον τα όλα καν<br />τω λογισμώ
δέξασθαι, πλειόνων όντων των παριόντων
αυτού την<br />ενθύμησιν, ων αυτός νομίζει
περιειληφέναι.<br />Κάλλιον ουν μη προς
τα όλα αφορώντα λέγειν, ων ουδέ μέρος
εξειπείν<br />τις δύναται, αλλ έτι ενός
μνημονεύσαι, και σοί καταλιπείν τα
όλα<br />θαυμάζειν. Πάντα γαρ επίσης έχει
το θαύμα, και όποι δ αν τις<br />αποβλέψη,
εκείθεν του Λόγου την θειότητα βλέπων
υπερεκπλήττεται.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Όπως,
λοιπόν, εάν κάποιος θέλει να δει το
Θεό που είναι από τη φύση του<br />αόρατος
και καθόλου ορατός, τον αναγνωρίζει
και τον αντιλαμβάνεται από τα<br />έργα
του, έτσι αυτός που δεν βλέπει με τον
νου το Θεό, τουλάχιστον ας τον<br />γνωρίσει
από τα έργα του σώματος· και να
δοκιμάσει αν είναι έργα ανθρώπινα<br />ή
θεϊκά.<br />Εάν βέβαια είναι έργα ανθρώπινα,
ας τα χλευάσει· αν δεν είναι
ανθρώπινα<br />αλλά του Θεού, να μη
χλευάζει τα αχλεύαστα. Αλλά, μάλλον
να τα θαυμάζει,<br />διότι μας φανερώθηκε
ο Θεός με τόσο ευτελές μέσον·<br />με το
θάνατό του έφτασε σε όλους η αθανασία·
με την ενανθρώπηση του<br />Λόγου έγινε
γνωστή η πρόνοιά του για όλα· έγινε
γνωστός ο χορηγός της και<br />Δημιουργός,
ο ίδιος ο Λόγος του Θεού.<br />Διότι, αυτός
ενανθρώπησε για να θεοποιηθούμε
εμείς. Φανέρωσε ο ίδιος<br />τον εαυτό
του με ανθρώπινο σώμα, για ν’ αποκτήσουμε
εμείς ορθή αντίληψη<br />για τον αόρατο
Πατέρα του. Υπέμεινε την ατίμωση από
τους ανθρώπους, για<br />να κληρονομήσουμε
την αφθαρσία. Αυτός βέβαια δεν έπαθε
καμιά ζημιά,<br />επειδή είναι απαθής,
άφθαρτος, ο ίδιος ο Λόγος και Θεός.<br />Τους
ανθρώπους<br />όμως που ήταν σε αδυναμία,
με όσα υπόφερε, λόγω της απάθειάς του
τους<br />διαφύλαξε και έσωσε.<br />Και
γενικά, τα κατορθώματα του Σωτήρα που
έκαμε με την ενανθρώπησή του,<br />τέτοια
και τόσα πολλά είναι· αν θελήσει
κάποιος να τα εξιστορήσει,<br />θα μοιάζει
μ’ αυτούς που κοιτούν το πέλαγος της
θάλασσας και προσπαθούν<br />ν’ αριθμήσουν
τα κύματά της. Όπως δεν μπορούν τα
μάτια να μετρήσουν<br />όλα τα κύματα,
διότι τα επερχόμενα ξεπερνούν την
αίσθηση του παρατηρητή,<br />έτσι κι
αυτός που θέλει ν’ απαριθμήσει όλα
τα σωματικά κατορθώματα του<br />Χριστού
είναι αδύνατο να το κάνει, ακόμη να
τα δεχθεί και με τη σκέψη·<br />διότι,
αυτά που υπερβαίνουν τη σκέψη του
είναι περισσότερα απ’ αυτά που<br />αυτός
νομίζει ότι έχει συμπεριλάβει στο
νου του.<br />Είναι, λοιπόν, προτιμότερο
να σιωπά κανείς όταν τα βλέπει όλα·
διότι δεν<br />μπορεί ούτε για ένα μέρος
τους να μιλήσει· καλύτερα ν’ αναφέρει
μόνο ένα<br />και ν’ αφήσει σε σένα να
θαυμάζεις το σύνολο. Διότι όλα εξίσου
περιέχουν το<br />θαύμα, και όπου κανείς
στρέψει το βλέμμα, βλέπει από κει τη
θεότητα του<br />Λόγου και εκπλήσσεται.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">55.
Τούτο ουν μετά τα προειρημένα καταμαθείν
σε άξιόν εστιν και ως<br />αρχήν των μη
λεχθέντων θέσθαι, και θαυμάσαι λίαν
ότι του Σωτήρος<br />επιδημήσαντος ουκ
έτι μεν ηύξησεν η ειδωλολατρία, και
η ούσα δε<br />ελαττούται, και κατ ολίγον
παύεται· και ουκ έτι μεν η Ελλήνων
σοφία<br />προκόπτει, και η ούσα δε λοιπόν
αφανίζεται· και δαίμονες μεν ουκ
έτι<br />φαντασίαις και μαντείαις και
μαγείαις απατώσι, μόνον δε τολμώντες<br />και
επιχειρούντες καταισχύνονται τω
σημείω του σταυρού.<br />Και συλλήβδην
ειπείν, θεώρει Πως η μεν του Σωτήρος
διδασκαλία<br />πανταχού αύξει· πάσα δε
ειδωλολατρία και πάντα τα εναντιούμενα<br />τη
Χριστού πίστει καθ ημέραν ελαττούται
και εξασθενεί και πίπτει.<br />Ούτω δε
θεωρών προσκύνει μεν τον επί πάντων
Σωτήρα και<br />δυνατόν Θεόν Λόγον·
καταγίνωσκε δε των ελαττουμένων
και<br />αφανιζομένων υπ αυτού.<br />Ως γαρ
ηλίου παρόντος ουκ έτι το σκότος
ισχύει, αλλά και ει που εστι<br />περιλειπόμενον
απελαύνεται· ούτως ελθούσης της θείας
επιφανείας του<br />Θεού Λόγου, ουκ έτι
μεν ισχύει το των ειδώλων σκότος,
πάντα δε τα<br />πανταχού της οικουμένης
μέρη τη τούτου διδασκαλία καταλάμπεται.<br />Και
ώσπερ βασιλεύοντός τινος και μη
φαινομένου εν τινι χώρα, αλλ<br />ένδον
όντος εν τω εαυτού οίκω, πολλάκις
τινές άτακτοι καταχρώμενοι<br />τη τούτου
αναχωρήσει εαυτούς αναγορεύουσι, και
έκαστος<br />κατασχηματισάμενος τους
ακεραίους φαντασιοκοπεί ως βασιλεύς,<br />και
ούτως πλανώνται οι άνθρωποι τω ονόματι,
ακούοντες μεν είναι<br />βασιλέα, ουχ
ορώντες δε αυτόν, δια το μάλιστα μηδέ
δύνασθαι αυτούς<br />έσω του οίκου
χωρήσαι, επειδάν δε ο αληθώς βασιλεύς
προέλθη και<br />φανή, τότε οι μεν απατώντες
άτακτοι ελέγχονται τη τούτου<br />παρουσία,
οι δε άνθρωποι ορώντες τον αληθώς
βασιλέα,<br />καταλιμπάνουσι τους πάλαι
πλανώντας αυτούς·<br />ούτως και πάλαι
μεν ηπάτων οι δαίμονές τε και άνθρωποι,
Θεού τιμήν<br />εαυτοίς περιτιθέντες·
ότε δε επεφάνη ο του Θεού Λόγος εν
σώματι, και<br />εγνώρισεν ημίν τον εαυτού
Πατέρα, τότε δη η μεν των δαιμόνων<br />απάτη
αφανίζεται και παύεται· οι δε άνθρωποι,
αφορώντες εις τον<br />αληθινόν του
Πατρός Θεόν Λόγον, καταλιμπάνουσι τα
είδωλα, και<br />λοιπόν επιγινώσκουσι
τον αληθινόν Θεόν.<br />Τούτο δε γνώρισμα
του είναι τον Χριστόν Θεόν Λόγον και
Θεού<br />Δύναμίν εστι· των γαρ ανθρωπίνων
παυομένων, και μένοντος του<br />ρήματος
του Χριστού, δήλόν εστι παρά πάσι, τα
μεν παυόμενα είναι<br />πρόσκαιρα, τον
δε μένοντα είναι Θεόν και Θεού Υιόν
αληθινόν<br />μονογενή Λόγον.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Μετά
απ’ όσα είπαμε, αξίζει να μάθεις και
το εξής και να το θέσεις ως αρχή<br />αυτών
που δεν λέχτηκαν: να θαυμάσεις πολύ
ότι, αφότου ήλθε στη γη ο<br />Σωτήρας,
καθόλου δεν αυξήθηκε η ειδωλολατρία·
κι αυτή που υπάρχει<br />ελαττώνεται και
σιγά σιγά σταματά. Η σοφία των Ελλήνων
δεν προοδεύει<br />πλέον και αυτή που
υπάρχει στο εξής εξαφανίζεται. Οι
δαίμονες πάλι δεν<br />εξαπατούν με τις
φαντασίες, τα μαντέματα και τις μαγείες
τους· μόλις<br />τολμήσουν να επιχειρήσουν
κάτι, κατατροπώνονται με το σημείο
του σταυρού.<br />Και για να συνοψίσουμε,
πρόσεξε Πως η διδασκαλία του Σωτήρα
παντού<br />αυξάνει· κάθε ειδωλολατρία
και όλα όσα εναντιώνονται στην πίστη
του<br />Χριστού καθημερινά ελαττώνονται,
εξασθενούν και πέφτουν.<br />Έτσι θεωρώντας
τα πράγματα, προσκύνησε τον Σωτήρα
όλων και παντοδύναμο<br />Θεό Λόγο.
Περιφρόνησε όλα εκείνα τα οποία Αυτός
ελαττώνει και εξαφανίζει.<br />Διότι,
όπως όταν ανατέλλει ο ήλιος, δεν έχει
καμιά ισχύ το σκοτάδι, αλλά και<br />αν
κάπου παραμένει, διώχνεται από κει·
έτσι, αφότου ήλθε η ενανθρώπηση
του<br />Λόγου του Θεού, δεν ισχύει πλέον
το σκοτάδι της ειδωλολατρίας και όλα
τα<br />μέρη της οικουμένης φωτίζονται
από τη διδασκαλία του.<br />Και όπως σε
μια χώρα όπου υπάρχει βασιλιάς αλλά
δεν εμφανίζεται και<br />παραμένει μέσα
στο ανάκτορό του, συμβαίνει ορισμένοι
επαναστάτες να<br />εκμεταλλεύονται την
απουσία του και ν’ αναγορεύουν βασιλιά
τον εαυτό τους·<br />και ο καθένας ντύνεται
βασιλιάς και με την εμφάνισή του σαν
βασιλιάς<br />πείθει τους απλοϊκούς. Και
έτσι πλανώνται οι άνθρωποι με το
όνομα· διότι<br />ακούν ότι υπάρχει
βασιλιάς αλλά δεν τον βλέπουν, διότι
δεν μπορούν να<br />εισέλθουν μέσα στο
παλάτι. Όταν όμως βγεί έξω και εμφανιστεί
ο πραγματικός<br />βασιλιάς, τότε από τη
μια οι απατεώνες επαναστάτες
ξεσκεπάζονται με την<br />παρουσία του,
κι από την άλλη οι υπήκοοι του βασιλιά
εγκαταλείπουν<br />εκείνους που προηγούμενα
τους απατούσαν.<br />Έτσι και παλαιότερα
οι δαίμονες και οι άνθρωποι εξαπατούσαν,
αποδίδοντας<br />στον εαυτό τους θεϊκές
τιμές. Όταν όμως φανερώθηκε σωματικά
ο Λόγος του<br />Θεού και μας γνώρισε τον
Πατέρα του, τότε εξαφανίζεται και
σταματά η απάτη<br />των δαιμόνων· και
οι άνθρωποι, αποβλέποντας στον αληθινό
Υιό και Λόγο<br />του Θεού Πατέρα,
εγκαταλείπουν τα είδωλα και στο εξής
αναγνωρίζουν<br />τον αληθινό Θεό.<br />Αυτό
αποτελεί το χαρακτηριστικό γνώρισμα
ότι ο Χριστός είναι ο Θεός Λόγος<br />και
η Δύναμη του Θεού· διότι, όταν τα
ανθρώπινα σταματούν και διατηρείται<br />ο
λόγος του Χριστού, γίνεται φανερό σ’
όλους ότι αυτά που σταμάτησαν
είναι<br />προσωρινά, ενώ αυτός που μένει
αιώνια είναι Θεός, ο αληθινός και
μονογενής<br />Υιος Λόγος του Θεού.</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">56.
Ταύτα μεν σοι παρ ημών δι ολίγων, όσον
προς στοιχείωσιν και<br />χαρακτήρα της
κατά Χριστόν πίστεως και της θείας
αυτού προς ημάς<br />επιφανείας,
ανατεθείσθω, ω φιλόχριστε άνθρωπε,
συ δε την πρόφασιν<br />εκ τούτων λαβών,
ει εντυγχάνοις τοις των γραφών
γράμμασι,<br />γνησίως αυτοίς εφιστάνων
τον νουν, γνώση παρ αυτών τελειότερον<br />μεν
και τρανότερον των λεχθέντων την
ακρίβειαν.<br />Εκείναι μεν γαρ δια
θεολόγων ανδρών παρά Θεού ελαλήθησαν
και<br />εγράφησαν. Ημείς δε παρά των
αυταίς εντυγχανόντων θεολόγων<br />διδασκάλων,
οί και μάρτυρες της Χριστού θεότητος
γεγόνασι,<br />μαθόντες μεταδίδομεν και
τη ση φιλομαθεία.<br />Γνώση δε και την
δευτέραν αυτού πάλιν προς ημάς ένδοξον
και θείαν<br />αληθώς επιφάνειαν, ότε
ουκ έτι μετ ευτελείας, αλλ εν τη ιδία
δόξη· ότε<br />ουκ έτι μετά ταπεινότητος,
αλλ εν τη ιδία μεγαλειότητι· ότε ουκ
έτι<br />παθείν, αλλά λοιπόν του ιδίου
σταυρού τον καρπόν αποδούναι
πάσιν<br />έρχεται, φημί δη την ανάστασιν
και την αφθαρσίαν· και ουκ έτι
μεν<br />κρίνεται, κρινεί δε τους πάντας,
προς α έκαστος έπραξε δια του<br />σώματος,
είτε αγαθά, είτε φαύλα· ένθα τοις μεν
αγαθοίς απόκειται<br />βασιλεία ουρανών,
τοις δε τα φαύλα πράξασι, πυρ αιώνιον
και σκότος<br />εξώτερον.<br />Ούτω γαρ και
αυτός ο Κύριός φησι· "Λέγω υμίν, απ
άρτι όψεσθε τον<br />Υιόν του ανθρώπου
καθήμενον εκ δεξιών της δυνάμεως, και
ερχόμενον<br />επί των νεφελών του
ουρανού, εν τη δόξη του Πατρός."<br />Διο
δη και σωτήριός εστι λόγος ευτρεπίζων
ημάς εις εκείνην την<br />ημέραν και
λέγων· "Γίνεσθε έτοιμοι και
γρηγορείτε, ότι ή ουκ οίδατε<br />ώρα
έρχεται." Κατά γαρ τον μακάριον
Παύλον, "τους πάντας ημάς<br />παραστήναι
δεί έμπροσθεν του βήματος του Χριστού,
ίνα κομίσηται<br />έκαστος, προς α δια
του σώματος έπραξεν, είτε αγαθόν, είτε
φαύλον".</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αυτά
τα λίγα είχα να σου πω, φιλόχριστε
άνθρωπε, όσα χρειάζονται για να<br />μυηθείς
στοιχειωδώς και να γνωρίσεις την
πίστη στο Χριστό και τη θεία του<br />φανέρωση
στη γη. Συ να λάβεις απ’ αυτά την
αφορμή,<br />για να εντρυφήσεις στα
κείμενα της Αγίας Γραφής,<br />προσέχοντας
σ’ αυτά με ειλικρίνεια· έτσι, θα
κατανοήσεις απ’ αυτά πιο τέλεια<br />και
πιο καθαρά την ακρίβεια όσων
είπαμε.<br />Διότι, φωτισμένοι από το Θεό
άνδρες υπαγόρευσαν και έγραψαν τις
άγιες<br />Γραφές. Και εμείς τις μάθαμε
από τους θεόπνευστους δασκάλους
των<br />Γραφών, οι οποίοι αποτελούν και
τους μάρτυρες της θεότητος του
Χριστού·<br />και τις μεταδίδουμε σε
σένα που θέλεις να τις μάθεις.<br />Θα
μάθεις ακόμη και τη δεύτερη, ένδοξη
και θεία πράγματι παρουσία του που<br />θα
γίνει πάλι σε μας· τότε δεν θα έλθει
απλοϊκά αλλά με όλη του τη δόξα· δεν<br />θα
έλθει με την ταπείνωση αλλά με τη
μεγαλειότητά του· τότε έρχεται όχι<br />για
να σταυρωθεί και πάλι, αλλά ν’ αποδώσει
την καρποφορία του σταυρού<br />του σε
όλους· εννοώ την ανάσταση και αφθαρσία.
Τότε δεν κριθεί εκείνος,<br />αλλά αυτός
θα κρίνει όλους σύμφωνα με τα έργα
τους τα σωματικά, ανάλογα<br />αν είναι
καλά ή κακά. Και στους καλούς θ’
αποδώσει τη βασιλεία των<br />ουρανών,
ενώ σ’ όσους εργάστηκαν τα κακά, θα
τους στείλει στο αιώνιο πυρ<br />και το
βαθύ σκοτάδι.<br />Διότι, έτσι το βεβαιώνει
ο ίδιος ο Κύριος: «Σας λέω, ότι στο
εξής θα βλέπετε<br />τον Υιό του ανθρώπου
να κάθεται στα δεξιά της δυνάμεως
(του Πατέρα) και να<br />έρχεται πάνω στα
σύννεφα με τη δόξα του Πατέρα του».<br />Γι’
αυτό και πάλι ο λόγος του Σωτήρα μας
προετοιμάζει για εκείνη την
ημέρα<br />λέγοντας: «Να είστε έτοιμοι
και να βρίσκεστε σε ετοιμότητα, διότι
δεν<br />γνωρίζετε την ώρα που έρχεται».
Και ο μακάριος απόστολος Παύλος
λέει:<br />«πρέπει όλοι μας να παρουσιαστούμε
μπροστά στο θρόνο του Χριστού, για
ν’<br />απολάβει ο καθένας ανάλογα με
τις σωματικές του πράξεις, καλές ή
κακές».</span></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td bgcolor="#ffffff" width="47%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">57.
Αλλά προς την εκ των γραφών έρευναν
και γνώσιν αληθή, χρεία<br />βίου καλού
και ψυχής καθαράς και της κατά Χριστόν
αρετής, ίνα δι<br />αυτής οδεύσας ο νους
τυχείν ων ορέγεται και καταλαβείν
δυνηθή,<br />καθ όσον εφικτόν εστι τη
ανθρώπων φύσει περί του Θεού
Λόγου<br />μανθάνειν.<br />Άνευ γαρ καθαράς
διανοίας και της προς τους αγίους του
βίου<br />μιμήσεως, ουκ αν τις καταλαβείν
δυνηθείη τους των αγίων λόγους.<br />Ώσπερ
γαρ ει τις εθελήσειεν ιδείν το του
ηλίου φως, πάντως τον<br />οφθαλμόν
αποσμήχει και λαμπρύνει, σχεδόν όμοιον
τω ποθουμένω<br />εαυτόν διακαθαίρων,
ίνα ούτως φως γενόμενος ο οφθαλμός
το του<br />ηλίου φως ίδη, ή ως ει τις
θελήσειεν ιδείν πόλιν ή χώραν, πάντως
επί<br />τον τόπον αφικνείται της θέας
ένεκεν·<br />ούτως ο θέλων των θεολόγων
την διάνοιαν καταλαβείν, προαπονίψαι<br />και
προαποπλύναι τω βίω την ψυχήν οφείλει,
και προς αυτούς τους<br />αγίους αφικέσθαι
τη ομοιότητι των πράξεων αυτών, ίνα
συν αυτοίς<br />τη αγωγή της συζήσεως
γενόμενος, τα και αυτοίς αποκαλυφθέντα<br />παρά
Θεού κατανοήση, και λοιπόν ως εκείνοις
συναφθείς εκφύγη μεν<br />τον των αμαρτωλών
κίνδυνον και το τούτων πυρ εν τη ημέρα
της<br />κρίσεως, απολάβη δε τα τοις
αγίοις αποκείμενα εν τη των
ουρανών<br />βασιλεία, "α οφθαλμός ουκ
είδεν, ουδέ ους ήκουσεν, ουδέ επί
καρδίαν<br />ανθρώπων ανέβη, όσα ητοίμασται
τοις" κατ αρετήν βιούσι, και<br />"αγαπώσι
τον Θεόν" και Πατέρα, εν Χριστώ
Ιησού Κυρίω ημών,<br />δι ου και μεθ ου
αυτώ τω Πατρί συν αυτώ τω Υιώ εν
αγίω<br />Πνεύματι, τιμή και κράτος και
δόξα εις τους αιώνας των αιώνων.<br />Αμήν.</span></span></p>
</td>
<td bgcolor="#ffffff" width="53%">
<p align="CENTER" style="border: none; padding: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;">Αλλά
για την έρευνα των Γραφών και την
αληθινή γνώση τους χρειάζεται<br />έντιμος
βίος, καθαρή ψυχή και χριστιανική
αρετή· ώστε ο νους να βαδίζει<br />το
δρόμο της, για να πετύχει αυτά που
επιθυμεί και να τα καταλάβει, όσο<br />είναι
δυνατόν η φύση των ανθρώπων να μάθει
για το Λόγο του Θεού.<br />Διότι, χωρίς
καθαρή καρδιά και τη μίμηση του βίου
των Αγίων,<br />δεν μπορεί κανείς να
εννοήσει τους λόγους των Αγίων.<br />Διότι,
όπως κάποιος θελήσει να δει το φως
του ήλιου, οπωσδήποτε καθαρίζει<br />και
λαμπικάρει τα μάτια του· τα καθαρίζει
σχεδόν σαν το φως που ποθεί για<br />τον
εαυτό του, ώστε να γίνουν τα μάτια του
φως και να αντικρίσουν το φως<br />του
ήλιου. Ή, όπως όταν κάποιος θελήσει
να δει μια πόλη ή χώρα, οπωσδήποτε<br />επισκέπτεται
τον τόπο τους για να τις δει.<br />Έτσι,
αυτός που θέλει να εννοήσει τη σκέψη
των θεολόγων, πρέπει πρώτα να<br />καθαρίσει
και να πλύνει την ψυχή του με το βίο
του· και να ομοιάσει στους<br />Αγίους
με τη μίμηση των πράξεών τους· ώστε,
με τη συναναστροφή με τους<br />Αγίους,
να κατανοήσει αυτά που ο Θεός αποκάλυψε
σ’ εκείνους·<br />και στο εξής,<br />επειδή
θα έχει συνδεθεί με τους Αγίους, να
ξεφεύγει από τους κινδύνους των<br />αμαρτωλών
και το πυρ της κολάσεως που τους
αναμένει την ημέρα της<br />κρίσεως. Και
ν’ απολαύσει τα αγαθά που προορίζονται
για τους Αγίους στη<br />Βασιλεία των
Ουρανών, «τα οποία δεν έχουν δει τα
μάτια, ούτε άκουσαν τ’<br />αυτιά, ούτε
τα σκέφτηκε ποτέ ο άνθρωπος· είναι
όλα όσα έχουν ετοιμαστεί για<br />τους
ενάρετους κι αυτούς που αγαπούν το
Θεό» Πατέρα μαζί με Κύριό μας<br />Ιησού
Χριστό· σ’ αυτόν και μέσω αυτού
αρμόζει τιμή, δύναμη και δόξα
στον<br />Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο
Πνεύμα στους παντοτινούς αιώνες.<br />Αμήν.</span></span></p>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</center><p style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm; text-align: center;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-family: arial; font-size: medium;">
</span></span></span></p><p align="CENTER"><br /><br /><br />
</p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: medium;"><br /></span></span></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-9688084047207629532020-12-04T09:05:00.004-08:002020-12-04T11:02:22.125-08:00ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ<p><span style="font-size: large;"> </span></p><h2 class="western" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;">
<span style="color: red; font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif; font-size: large;">Γρηγορίου
Νύσσης "Περί κατασκευῆς του ἀνθρώπου"</span></h2>
<p style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;">
<strong><span style="color: red; font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif; font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Παρουσίαση
και σχόλια στο έργο του Γρηγορίου Νύσσης</span></span></span></strong></p>
<p style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;">
<strong><span style="color: red; font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif; font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">"Περί
κατασκευῆς του ἀνθρώπου"</span></span></span></strong></p><p style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;"><strong><span style="color: red; font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif; font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></span></span></strong></p>
<p style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; text-align: center; widows: 2;">
<em><span style="color: red; font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif; font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">υπό
Δημητρίου Βογιατζή, Διδάκτορος Θεολογίας</span></span></span></em></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a; font-size: large;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> ΕΙΣΑΓΩΓΗ</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Το
έργο το</span></span></span></span></span><strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">υ </span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ἐν
ἁγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου επισκόπου
Νύσσης γράφτηκε λίγο πριν το Πάσχα του
379 μ.Χ. και στάλθηκε στο νεώτερο αδελφό
του Πέτρο, ως δώρο, υστέρα από το αίτημα
του να συμπλήρωση ο Γρηγόριος τις "Εἰς
την Ἑξαήμερον" ομιλίες του Μ. Βασιλείου.
Ό Μ. Βασίλειος είχε υποσχεθεί να αναφερθεί
στην πλάση του ανθρώπου, αλλά ο θάνατος
εμπόδισε τη συγγραφή του έργου αυτού.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Το
έργο είναι μια προσπάθεια για τη διατύπωση
χριστιανικής ανθρωπολογίας βασισμένης
στις ιατρικές ψυχολογικές κοσμολογικές
και φιλοσοφικές γνώσεις της εποχής, σε
μια εντυπωσιακή σύνθεση. Είναι χωρισμένο
σε 30 κεφάλαια, πιθανότατα ομιλίες, που
εκφωνήθηκαν σε ακροατήριο και αργότερα
συνενώθηκαν σε ένα σύνολο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Θα
παρουσιάσουμε το περιεχόμενό τους σε
τρεις θεματικές ενότητες:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Α)
Η κατασκευή και η φυσιολογία του κόσμου
και του άνθρωπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Β)
Περί του νοός και της ψυχής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Γ)
Περί Παραδείσου και Αναστάσεως.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Θα
κλείσουμε την παρουσίαση του έργου με
γενικά σχόλια και συμπεράσματα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΜΕΡΟΣ
Α’</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΚΕΦ.
1. Η κατασκευή του κόσμου και του άνθρωπου.</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ο
λόγος περί του ανθρώπου πρέπει αναγκαίως
να περιλάβει, κατά τον Αγ.Γρηγορίο, όλα
τα σχετικά με αυτόν, δηλαδή τα πριν τη
δημιουργία του, τα τωρινά και τα μέλλοντα
να συμβούν. Έτσι η πραγματεία αρχίζει
από τη δημιουργία του κόσμου και τελειώνει
στη Βασιλεία του Θεού. Μόνο έτσι μπορεί
να γίνει κατανοητή από χριστιανική
άποψη η ανθρώπινη ύπαρξη ως φυσική και
ιστορική οντότητα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Στην
περιγραφή της δημιουργίας του κόσμου,
όπως και σε όλο το έργο, Άγ. Γρηγόριος,
χρησιμοποιεί τα επιστημονικά δεδομένα
της εποχής του. Η γη βρίσκεται στο κέντρο
τού σύμπαντος σύμφωνα με το πτολεμαϊκό
σύστημα: «Σύνδεσμός δέ τις καί βεβαιότης
τῶν γεγενημένων ἡ θεία τέχνη καί δύναμις
τῇ φύσει τών ὄντων ἐναπετέθη, διπλαῖς
ἐνεργείαις ἡνιοχοῦσα τά πάντα»[1]. Οι
ενέργειες που η θεία τέχνη ενέβαλε στην
φύση είναι η κίνηση και η στάση που
εναλλάσσονται συνεχώς, έτσι ώστε κάθε
σταθερό να είναι συγχρόνως και δυνάμει
τρεπτό και αντίστροφα. Αυτό γίνεται για
να μη νομισθεί ότι κάτι είναι μονίμως
άτρεπτο, άρα Θεός. Τέλος και κορύφωση
της δημιουργίας είναι ό άνθρωπος. Σκοπός
της δημιουργίας του άνθρωπου και μάλιστα
τελευταίου από τα κτίσματα είναι «τῶν
ἐν τῷ κόσμῳ θαυμάτων, τῶν μέν θεατήν
ἐσόμενον, τῶν δέ κύριον, ὡς διά μέν τῆς
ἀπολαύσεως την σύνεσιν τοῦ χορηγοῦντος
ἔχειν, διά δέ τοῦ κάλλους τε καί μεγέθους
τῶν δρωμένων την ἄρρητόν τε καί ὑπέρ
λόγον τοῦ πεποικότος τήν δύναμιν
ἀνιχνεύειν»[2]. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Είναι,
λοιπόν, πλασμένος ο άνθρωπος με διπλή
θεία και ανθρώπινη καταβολή, ώστε με το
θείο στοιχείο να απολαμβάνει τα θεία
και με το γήινο τα γήινα αγαθά. Στο
1<span>ο </span>κεφ. της
Γενέσεως η δημιουργία του ανθρώπου
περιγράφεται με τη φράση: «Καί εἶπεν ὁ
Θεός. Ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ’εἰκόνα
ἡμετέραν καί καθ’ ὁμοίωσιν». Ερμηνεύοντας
τη φράση αυτή παρουσιάζει ο Αγ. Γρηγόριος
την ιδιόμορφη θεωρία του για τον τρόπο
της δημιουργίας, ξεκαθαρίζοντας από
την αρχή ότι ανιχνεύει τα ζητήματα «καθ'
ὅσον χωρεῖ στοχασμοῖς τισι καί
ὑπονοίαις» και όχι αποφαντικώς[3]. Ο
άνθρωπος δεν είναι μικρόκοσμος, δηλαδή
μικρογραφία του υλικού κόσμου, γιατί
το μεγαλείο του δεν βρίσκεται στην
ομοιότητα προς τον κτιστό κόσμο «ἀλλ’ἐν
τῷ κατ’εἰκόνα γενέσθαι τῆς τοῦ
κτίσαντος φύσεως»[4]. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Ο
Θεός είναι κατ' ουσία διάφορος τού
κόσμου. Πώς λοιπόν να δεχθούμε ότι ο
σαρκικός άνθρωπος είναι εικόνα του
μακαρίου Θεού; Το πρόβλημα αυτό ξεπερνά
ο Γρηγόριος με την παραδοχή διπλής
δημιουργίας. Η πρώτη δημιουργία
επισημαίνεται με τη φράση «ἐποίησεν ὁ
Θεός τόν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα καί
ὁμοίωσιν», η δεύτερη το «ἄρσεν καί θῆλυ
ἐποίησεν αὐτούς». Ο Θεός, ο οποίος
βρίσκεται επέκεινα κάθε αγαθού πού
είναι κτιστό, δημιούργησε τον άνθρωπο
από αγαθότητα και του δώρισε το πλήρωμα
της αρετής, της σοφίας και του καλού.
Είναι εικόνα του Θεού, αλλά δεν έχει
σχέση με την ουσία του Θεού. Αντίθετα,
η ριζική διαφορά του άκτιστου και
άτρεπτου Θεού και του κτιστού άνθρωπου
μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το
αυτεξούσιο και η ελεύθερη βούληση του
άνθρωπου μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν
και προς το κακό. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ο
Θεός, λοιπόν, με την προγνωστική του
δύναμη προέβλεψε την κλίση του αυτεξουσίου
ανθρώπου προς την αμαρτία και γι' αυτό
«ἐπιτεχνᾶται τῇ εἰκόνι τήν περί το
ἄρρεν καί θῆλυ διαφοράν, ἥτις οὐκέτι
πρός τό θεῖον ἀρχέτυπον βλέπει ἀλλἀ
τῇ ἀλογωτέρᾳ προσῳκείωται φύσει»[5].
Η δεύτερη, δηλαδή, δημιουργία συνίσταται
στη διαφοροποίηση των φύλων και του
τρόπου αναπαραγωγής. Ο άνθρωπος της
πρώτης δημιουργίας είναι ο καθολικός
άνθρωπος. Στην έννοια αυτή περιλαμβάνεται
το σύνολο της ανθρωπότητας σε ένα σώμα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Η
αντίληψη αυτή για τον καθολικό άνθρωπο
είναι συνεπής με τη διδασκαλία του
Αγ.Γρηγορίου για τη δημιουργία του
κόσμου που εκθέτει στο έργο του
«Ἀπολογητικός περί τῆς Ἑξαημέρου».
Λέγει εκεί ότι ο Θεός στην αρχή της
κοσμογονίας δημιούργησε διά μιας «ἐν
κεφαλαίῳ» όλα τα όντα: «Οὐκοῡν τοῦτο
νοεῖν ἡ ἀρχή τῆς δημιουργίας ὑποτίθεται,
ὅτι διά πάντων τῶν ὄντων τάς ἀφορμάς
καί τάς αἰτίας συλλήβδην ὁ θεός ἐν
ἀκαρεῖ κατεβάλλετο κάι ἐν τῇ πρώτῃ
τοῦ θελήματος ὁρμῇ ἡ ἑκάστου τῶν
ὄντων οὐσία συνέδραμε»[6]. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Συγκρότησε,
δηλαδή, ακαριαία ο Θεός την ουσία κάθε
όντος και καθόρισε τους λόγους, δηλαδή
τις δομές και τις σχέσεις των όντων και
του σύμπαντος. Έτσι, η εξελικτική
δημιουργία τού σύμπαντος των φυτών, των
ζώων, του άνθρωπου κ.λπ. δεν είναι παρά
η μετάσταση κάθε όντος από την "δυνάμει"
στην "ενεργεία" κατάσταση, στον
συγκεκριμένο χρόνο πού καθόρισε εξαρχής
η αναγκαία φυσική τάξη. Ο κόσμος, δηλαδή,
εξελίσσεται από μόνος του σταδιακά, όχι
όμως μέ «ἄτακτον και τυχαίαν φοράν»,
αλλά σύμφωνα με την τάξη πού έθεσε ο
Θεός «καθ’ εἱρμόν και σοφίαν»[7].</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Κατά
τον ίδιο τρόπο, στην πρώτη δημιουργία
του άνθρωπου, η εικών τού Θεού περιλαμβάνει
όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις έως τη
συντέλεια των αιώνων, δημιουργημένες
δυνάμει και αναμένουσες την ενεργεία
ύπαρξη. Η χρησιμοποίηση της αριστοτελικής
φιλοσοφίας εδώ από το Γρηγόριο γίνεται
για να τονιστεί η υπερβατικότητα του
Θεού αλλά και των ακτίστων ενεργειών
του, οι οποίες δεν μπορούν να γνωσθούν
και να νοηθούν, αλλά αλλοιώνουν και
δημιουργούν το κτιστό παραμένουσες
άγνωστες. «∆ιὰ τοῦτο εἷς ἄνθρωπος
κατωνοµάσθη τὸ πᾶν, ὅτι τῇ δυνάµει
τοῦ Θεοῦ οὔτε τι παρῴχηκεν, οὔτε
µέλλει, ἀλλὰ καὶ τὸ προσδοκώµενον
ἐπίσης τῷ παρόντι τῇ περιεκτικῇ τοῦ
παντὸς ἐνεργείᾳ περικρατεῖται»[8].
Στη θεία διάσταση, δηλαδή, δεν υπάρχει
παρόν και μέλλον ως χρόνος ανθρώπινος,
αλλά και το αναμενόμενο συνυπάρχει με
το παρόν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Η
παραδοχή, λοιπόν, ότι κατά την πρώτη
δημιουργία δεν υπήρχε η διάκριση των
φύλων στους ανθρώπους οδηγεί στο
συμπέρασμα ότι αυτή είναι αποτέλεσμα
της παραβάσεως. Θέτει όμως η παραδοχή
αυτή το πρόβλημα του πολλαπλασιασμού
του ανθρωπίνου γένους στον Παράδεισο.
Για τη λύση του προβλήματος ο Γρηγόριος
θυμίζει την ευαγγελική διδασκαλία ότι
ο βίος του Παραδείσου είναι ίδιος μ’
αυτόν της Βασιλείας του Θεού. Στην
Ανάσταση ούτε νυμφεύονται, ούτε
παντρεύονται αλλά είναι όπως οι άγγελοι
στον ουρανό (Μρκ, 12: 25). Οι άγγελοι όμως
πολλαπλασιάζονται με άρρητο και
πνευματικό τρόπο και κατά συνέπεια ο
ίδιος τρόπος πολλαπλασιασμού θα ίσχυε
και για τους ανθρώπους. Ο άνθρωπος χωρίς
γάμο θα ζούσε όπως οι άγγελοι χωρίς
γάμο, γιατί πριν την παράβαση ήταν όμοιος
μ’ αυτούς. Η τροπή του ανθρώπου προς
την ύλη μετά την παράβαση, έφερε την δια
του σαρκικού γάμου διαδοχή και διαιώνιση
του γένους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΚΕΦ.
2. Η φυσιολογία τού άνθρωπου</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Στα
κεφάλαια 7-9 εξετάζεται η σωματική
κατασκευή τού ανθρώπου. Στην παρουσίαση
αυτή ο Γρηγόριος χρησιμοποιεί πολλά
στοιχεία από τον Αριστοτέλη, τον Αναξαγόρα
και άλλους φυσιολόγους και φιλοσόφους.
Ο άνθρωπος κατασκευάστηκε αδύνατος
σωματικά και χωρίς αμυντικά όπλα όπως
τα ζώα, δηλαδή δύναμη, ταχύτητα, κέρατα,
φτερά, κεντρί κλπ. Η στέρηση όμως όλων
αυτών είναι η αιτία της κυριαρχίας του
ανθρώπου γιατί τον ανάγκασε να αναπτύξει
τις διανοητικές του ικανότητες και να
ανακαλύψει τρόπους να ξεπεράσει την
αδυναμία του. Έτσι εξημέρωσε τα ζώα και
τα έθεσε στην υπηρεσία του, επινόησε το
σίδηρο και κατοχύρωσε την κυριαρχία
του με την εφευρετικότητα του. Η ταχύτητα
του ίππου, το μαλλί του προβάτου, τα
αχθοφόρα ζώα, ο σκύλος, ακόμα και τα
πτηνά τίθενται στην υπηρεσία του
ανθρώπου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ένα
δεύτερο χαρακτηριστικό του είναι η
όρθια στάση και η ύπαρξη των χεριών.
Ακολουθώντας τον Αναξαγόρα ο Αγ.Γρηγόριος
συνδέει τα δύο αυτά χαρακτηριστικά με
την ομιλία και τη νόηση. Πράγματι, αν ο
άνθρωπος δεν είχε χέρια, το πρόσωπο του
θα ήταν φτιαγμένο έτσι ώστε να μπορεί
συλλέγει την τροφή, δηλαδή προμήκες με
χοντρά χείλη, μεγάλα δόντια και σαρκώδη
σκληρή γλώσσα. Αυτό το πρόσωπο δεν θα
ήταν κατάλληλο για την εκφορά του λόγου,
αλλά μόνο για μυκηθμούς και υλακές.
«Νυνὶ δὲ τῆς χειρὸς ἐντεθείσης τῷ
σώµατι, εὔσχολόν ἐστι τὸ στόµα τῇ
ὑπηρεσίᾳ τοῦ λόγου. Οὐκοῦν ἴδιον τῆς
λογικῆς φύσεως αἱ χεῖρες ἀναπεφήνασιν,
οὕτω τοῦ πλάστου διὰ τούτων ἐπινοήσαντος
τῷ λόγῳ τὴν εὐκολίαν»[9].</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΜΕΡΟΣ
Β΄</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΠΕΡΙ
ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΝΟΟΣ</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ο
Άγιος Γρηγόριος αναπτύσσει σε διάφορα
κεφάλαια τη θεωρία του για την ψυχή και
το νου. Ο νους, βέβαια, είναι το κύριο
μέρος της ψυχής, αλλά και το ιδιαίτερο
γνώρισμα τού άνθρωπου. Θα ασχοληθούμε
πρώτα γενικότερα με την ψυχή και στη
συνέχεια ειδικότερα με το νου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΚΕΦ.
1. Η ψυχή</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Στη
διαίρεση της ψυχής, όπως και σε πολλά
άλλα σημεία της διδασκαλίας του γι'
αυτήν, ο Γρηγόριος ακολουθεί τον
Αριστοτέλη και διακρίνει σ’ αυτή τρία
μέρη, το θρεπτικό, το αισθητικό και το
λογικό. Η θρεπτική δύναμη παρατηρείται
στα φυτά. Η θρεπτική μαζί με την αισθητική,
δηλαδή τη λειτουργία των πέντε αισθήσεων,
υπάρχει στα ζώα και η ολοκληρωμένη ζωή
υπάρχει στην ανθρώπινη φύση, η οποία
φαίνεται «τρεφοµένη τε καὶ αἰσθανοµένη,
καὶ λόγου µετέχουσα, καὶ νῷ
διοικουµένη»[10]. Η εμφάνιση τον τριών
αυτών ειδών ζωής έγινε σταδιακά με
πρόοδο από το ατελέστερο στο τελειότερο.
Γι' αυτό «τελευταῖος µετὰ τὰ βλαστήµατα
καὶ τὰ βοτὰ κατεσκευάσθη ὁ ἄνθρωπος,
ὁδῷ τινι πρὸς τὸ τέλειον ἀκολούθως
προϊούσης τῆς φύσεως»[11]. Διδάσκοντας
και εδώ την εξελικτική πορεία της
δημιουργίας, όπως την περιγράψαμε σε
προηγούμενο κεφάλαιο, γράφει: «Οὐκοῦν
εἰκότως, καθάπερ διὰ βαθµῶν ἡ φύσις,
τῶν τῆς ζωῆς λέγω ἰδιωµάτων, ἀπὸ τῶν
µικροτέρων ἐπὶ τὸ τέλειον ποιεῖται
τὴν ἄνοδον»[12].</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ένα
από τα πιο βασικά προβλήματα της
διδασκαλίας περί ψυχής, είναι</span></span></span></span></span><strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> το
θέμα της προΰπαρξής της και της σχέσης
της με το σώμα</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.
Πριν διατυπώσει τη δική του άποψη ό Άγ.
Γρηγόριος αναιρεί δύο άλλες απόψεις
σχετικές με το θέμα. Η πρώτη θεωρία, η
πλατωνική καί ωριγενική, δίδασκε ότι
οι ψυχές προϋπάρχουν και ξεπέφτουν στην
ένωση με το σώμα, όπου χάνουν τη σχέση
τους με το καλό. Η αντίληψη αυτή οδηγεί
στην ιδέα για τη μετενσάρκωση, γιατί η
ψυχή είναι υποχρεωμένη να αλλάζει σώματα
μέχρις ότου φθάσει στο κατώτερο είδος
ζωής και ξαναρχίσει την αντίστροφη
πορεία για επάνοδό της στον ουρανό. Αυτή
η πορεία πάσχει λογικά γιατί «ἐκ θάµνου
ἐπὶ τὸν ἄνθρωπον τὴν ψυχὴν ἐπανάγουσιν.
Οὐκοῦν προτιµοτέραν τὴν ἐν θάµνῳ
ζωὴν τῆς ἀσωµάτου διαγωγῆς ἐκ τούτων
ἀποδεικνύουσιν»[13]. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
δεύτερη θεωρία διδάσκει ότι η ψυχή κατά
την τάξη της μωσαϊκής διηγήσεως
δημιουργήθηκε μετά το σώμα. Και αυτή η
θεωρία θεωρείται άτοπη, γιατί αν η πήλινη
φύση δημιουργήθηκε πρώτη μπορεί να
θεωρηθεί ανώτερη από τη νοερή.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
διδασκαλία του Αγ. Γρηγορίου για το θέμα
είναι ότι </span></span></span></span></span><strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ψυχές
και σώματα δημιουργούνται συγχρόνως</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> τόσο
κατά την πρώτη όσο και κατά τη δεύτερη
δημιουργία. «Ἐν δὲ τῇ καθ' ἕκαστον
δημιουργίᾳ μὴ προτιθέναι τοῦ ἑτέρου
τὸ ἕτερον, μήτε πρὸ τοῦ σώματος τὴν
ψυχὴν, μήτε τὸ ἔμπαλιν ὡς ἂν μὴ
στασιάζοι πρὸς ἑαυτὸν ὁ ἄνθρωπος τῇ
κατὰ τὸν χρόνον διαφορᾷ μεριζόμενος»[14].</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> <span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Όπως,
λοιπόν, ο σπόρος του σταχυού περιέχει
όλα τα χαρακτηριστικά του είδους, π.χ.
το χόρτο, το καλάμι, τη ρίζα, τον καρπό
κ.λπ., «κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον καὶ τὴν
ἀνθρωπίνην σπορὰν ὑπειλήφαμεν ἔχειν
ἐν τῇ πρώτῃ τῆς συστάσεως ἀφορμῇ
συνεσπαρμένην τὴν τῆς φύσεως δύναμιν.
Ἐξαπλοῦσθαι δὲ καὶ φανεροῦσθαι διά
τινος φυσικῆς ἀκολουθίας πρὸς τὸ
τέλειον προϊοῦσαν, οὐ προσλαμβάνουσάν
τι τῶν ἔξωθεν εἰς ἀφορμὴν τελειώσεως·
ἀλλ' ἑαυτὴν εἰς τὸ τέλειον δι' ἀκολουθίας
προάγουσαν. Ὡς μήτε ψυχὴν πρὸ τοῦ
σώματος, μήτε χωρίς ψυχῆς τὸ σῶμα
ἀληθὲς εἶναι λέγειν, ἀλλὰ μίαν
ἀμφοτέρων ἀρχὴν, κατὰ μὲν τὸν
ὑψηλότερον λόγον, ἐν τῷ πρώτῳ τοῦ
Θεοῦ βουλήματι καταβληθεῖσαν, κατὰ
δὲ τὸν ἕτερον, ἐν ταῖς τῆς γενέσεως
ἀφορμαῖς συνισταμένην»[15]. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Δηλαδή
και το ανθρώπινο σπέρμα έχει μέσα του
τυπωμένη την εξελικτική του πορεία η
οποία θα οδηγήσει με τρόπο φυσικό, χωρίς
εξωτερική παρέμβαση στην τελείωση,
σωματική και ψυχική. Υπάρχει, λοιπόν,
τοποθετημένη από το Θεό στο ανθρώπινο
σπέρμα η ψυχοσωματική μορφή του ανθρώπου,
που μορφοποιείται με φυσική εξέλιξη.
Σημαντική είναι επίσης η παρατήρηση
ότι οι ενέργειες και οι εκδηλώσεις της
ψυχής εμφανίζονται και συναυξάνονται
συγχρόνως με τα σωματικά χαρακτηριστικά:
«ἀναλόγως δὲ τῆς τοῦ σώματος κατασκευῆς
τε καὶ τελειώσεως, καὶ τὰς τῆς ψυχῆς
ἐνεργείας τῷ ὑποκειμένῳ συναύξεσθαι»[16].
Οι δυνάμεις της ψυχής υπάρχουν στο σώμα
από τη στιγμή της συλλήψεως και
αναπτύσσονται σταδιακά ως την ωρίμανση
του άνθρωπου με την σειρά της δημιουργίας,
δηλαδή πρώτα η θρεπτική, μετά η αισθητική
και τέλος η λογική.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΚΕΦ.
2. Ο Νους</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Όπως
είδαμε στο κεφάλαιο για την φυσιολογία
τού άνθρωπου η ύπαρξη του νου συνδέεται
με την κατασκευή τού στόματος και την
ομιλία, πού γίνεται δυνατή χάρις στην
ύπαρξη των χεριών. Η λειτουργία του νου
ξεκινά με την πρόσληψη των ερεθισμάτων
των αισθητηρίων οργάνων. Τα ερεθίσματα
αυτά προσλαμβάνονται από το νου και
μετά από επεξεργασία καταχωρούνται
στους κατάλληλους τόπους της γνώσεως.
Μία δηλαδή είναι η αντιληπτική δύναμη
ενιαία και απλή. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ο
νους δεν ταυτίζεται με τις αισθήσεις,
αλλά βρίσκεται σ' όλες τις ενέργειες
των αισθήσεων. Εδώ ο Αγ. Γρηγόριος
παρομοιάζει το νου, ως εικόνα του Θεού
με τον ίδιο το Θεό. Όπως δηλαδή ο Θεός
είναι απλούς και ακατάληπτος κατά την
ουσία του, έτσι και ο νους είναι απλούς
και ακατάληπτος, οι ενέργειες του όμως
είναι πολλαπλές. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Απορρίπτει
επίσης κάθε θεωρία που εντοπίζει τη
νοητική ενέργεια σε συγκεκριμένο όργανο
τού σώματος όπως η πλατωνική στον
εγκέφαλο, η αριστοτελική στην καρδιά ή
η κοινή αρχαία παράδοση στο ήπαρ. Οι
διάφορες ασθένειες ή πληγές ειδικά στον
εγκέφαλο επηρεάζουν την λειτουργία του
νου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτός
είναι εγκαταστημένος σε κάποιο
συγκεκριμένο όργανο. Απόδειξη γι' αυτό
είναι το ότι οι διάφορες συναισθηματικές
και διανοητικές καταστάσεις έχουν
επίδραση σε όλον τον οργανισμό, π.χ. όταν
κάποιος στενοχωρείται αυξάνει η έκκριση
χολής και γίνεται κίτρινος. Επομένως,
«τὸν δὲ νοῦν ὁμοτίμως ἑκάστῳ τῶν
μορίων, κατὰ τὸν ἄφραστον τῆς ἀνακράσεως
λόγον ἐφάπτεσθαι νομιστέον»[17]. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μοιάζει
λοιπόν ο νους με κάποιο μουσικό, ο οποίος
για να δείξει την τέχνη του χρειάζεται
ένα καλό και εύηχο όργανο. Αν το όργανο
είναι φθαρμένο η άχρηστο η τέχνη του
μένει άπρακτη. Έτσι, αν κάποιο όργανο
ασθενεί η δύναμη του νου δεν ενεργοποιείται.
Η σωματική φύση όταν σχετίζεται με το
νου γίνεται κάτοπτρο του κατόπτρου της
θείας φύσεως. Αν όμως διασπασθεί η σχέση
ύλης και νου, τότε η ύλη περιπίπτει στην
αμορφία, καταστρέφεται το κάλλος της
και γεννάται το κακό «διά τῆς ὑπεξαιρέσεως
τοῦ καλοῦ»[18]. </span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Όσο</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
λοιπόν,</span></span></span></span></span><strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> η
υλική φύση συνέχεται από το νου βρίσκεται
στην φυσική της κατάσταση και είναι
εικών της εικόνος του Θεού</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.
Για τη σύνδεση του νου με τις σωματικές
λειτουργίες ο Αγ. Γρηγόριος προσάγει
μερικά επιπρόσθετα επιχειρήματα
αναλύοντας την λειτουργία του ύπνου,
του ονείρου και του χασμουρητού. Ο ύπνος
προκαλείται από την ανάγκη, που είναι
κοινή στη φύση, της εναλλαγής των
καταστάσεων. Κένωση-πληρότητα, ένταση
και χαλάρωση εναλλάσσονται για τη
συντήρηση του σώματος, ως ανάγκες της
φύσεως. Ο ύπνος προκαλείται από τις
αναθυμιάσεις των ατμών των τροφών που
ανέρχονται στον εγκέφαλο. Αν ο άνθρωπος
δεν κοιμηθεί οι ατμοί αυτοί πού ζητούν
διέξοδο προκαλούν το χασμουρητό. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Κατά
τον ύπνο αδρανεί η νοητική και αισθητική
δύναμη και ενεργεί το κατώτερο μέρος
της ψυχής. Τα όνειρα, συνεπώς, είναι
ενεργήματα του θρεπτικού μέρους,
φαντάσματα της νοητικής ενέργειας.
Υπάρχει, δηλαδή, στο θρεπτικό μέρος της
ψυχής κάποιο απήχημα τού μνημονικού,
το οποίο εντυπώνει σ' αυτό διάφορα είδωλα
των γεγονότων πού συμβαίνουν όταν είναι
κάποιος σε εγρήγορση. Όταν ο άνθρωπος
κοιμάται τα είδωλα αυτά εμφανίζονται
στο όνειρο. Η μνήμη, συνεπώς, δεν ανήκει
εξολοκλήρου στη νόηση, αλλά υπάρχει και
στο μέρος της ψυχής που εμφανίζεται να
ενεργεί κατά το όνειρο αυτόνομα. Δεν
απουσιάζουν, όμως, τελείως οι άλλες δύο
ενέργειες της ψυχής, αλλά παραμένει η
δύναμη τους πολύ μειωμένη: «καὶ κρατοῦντος
τοῦ ἀλογωτέρου, παύεται μὲν ἡ τῶν
ἑτέρων ἐνέργεια, οὐ μὴν παντελῶς
ἀποσβέννυται»[19]. Πολλές φορές, τα είδωλα
της καθημερινότητας στα όνειρα
εκλαμβάνονται ως προγνώσεις του
μέλλοντος. Όμως, η εξήγηση αυτών των
ονείρων είναι καθόλα λογική. Οι λίγες
Θεοφάνειες, π.χ. του Δανιήλ ή του Ιωσήφ
του Μνήστορος, δεν έχουν σχέση με τη
δύναμη των ονείρων, αλλά είναι ενεργήματα
θείας δυνάμεως.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Συνοψίζοντας
ό Άγ. Γρηγόριος, χωρίζει τα όνειρα σε
τρείς κατηγορίες:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">α)</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Στα
όνειρα πού εμφανίζονται είδωλα των
καθημερινών εμπειριών που τυπώθηκαν
στο μνημονικό της ψυχής.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">β)</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Σε
όνειρα που αποτυπώνουν διαθέσεις και
καταστάσεις του σώματος σήμερα θα λέγαμε
ενέργειες ενστίκτων και ορμών. «Οὕτω
γὰρ ὁ διψώδης ἐν πηγαῖς εἶναι δοκεῖ,
καὶ ἐν εὐωχίαις ὁ τροφῆς προσδεόμενος,
καὶ ὁ νέος, σφριγώσης αὐτῷ τῆς ἡλικίας,
καταλλήλῳ τῷ πάθει φαντασιοῦται»
(δηλ. εκδηλώνεται στο όνειρο η libido)[20].
Επίσης όταν κάποιος ασθενεί βλέπει
ανάλογα με την ασθένεια όνειρα.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">γ)</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> 'Υπάρχουν
όνειρα πού προσαρμόζονται στην ηθική
κατάσταση του ανθρώπου. Άλλα όνειρα
βλέπει ο σώφρων και άλλα ο ακόλαστος, ο
γενναιόδωρος ή ο φιλάργυρος. Εκφράζει
λοιπόν η αλογώτερη διάθεση της ψυχής
ανάλογες με το ήθος επιθυμίες.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Είδαμε
λοιπόν ότι ο νους βρίσκεται εξίσου σ'
όλα τα μέρη του οργανισμού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ο
τρόπος σύνδεσης νου και σώματος είναι
αδύνατον να γνωρισθεί. Το μόνο που
γνωρίζουμε είναι ότι ο νους αναπτύσσεται
μαζί με το σώμα και ότι πιθανή βλάβη του
σώματος επηρεάζει το νου. Η ψυχή, λοιπόν,
είναι μία και ενιαία κατά τη φύση της
που ενεργοποιείται διά των αισθήσεων
και ενώνεται με την υλική φύση δι' αυτών.
Η σύνδεση του νου με την άλογη φύση έφερε
στον άνθρωπο τα πάθη της φύσεως αυτής.
Έτσι, η ομοίωση του άνθρωπου προς το Θεό
δεν βρίσκεται ούτε στο θρεπτικό, ούτε
στο συναισθηματικό μέρος της ψυχής, που
κυριαρχούνται από πάθη και ηδονές. Το
ένστικτο της αυτοσυντήρησης π.χ. είναι
αίτιο πολλών παθών. Γιατί με το θυμό
συντηρούνται τα θηρία, με τη φιληδονία
τα πολύγονα, με τη δειλία τα αδύνατα, με
τη λαιμαργία τα πολύσαρκα κ.λπ. Ο άνθρωπος,
λοιπόν, έχει διπλή τη φύση «τῷ μὲν
θεοειδεῖ τῆς διανοίας πρὸς τὸ θεῖον
κάλλος μεμορφωμένος, ταῖς δὲ κατὰ
πάθος ἐγγινομέναις ὁρμαῖς πρὸς τὸ
κτηνῶδες φέρων τὴν οἰκειότητα»[21].</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Έτσι
ο ανθρώπινος λόγος πολλές φορές
υποδουλώνεται στα πάθη και παραλαμβάνοντας
τις αρχές των παθών από το άλογο μέρος
της ψυχής, τις αυξάνει και τις
πολλαπλασιάζει. Αν π.χ. ο θυμός είναι
συγγενής με την ορμή των ζώων, η μήνις,
ο φθόνος, η υποκρισία είναι η ανάπτυξη
της ορμής από το λογικό. Χωρίς τη συνέργεια
του νου, τα πάθη ατονούν και ξεθυμαίνουν
εύκολα. Αντίθετα η κυριαρχία τού νου
στα πάθη τα μεταβάλλει σε αρετές, π.χ.
το θυμό σε ανδρεία, τη δειλία σε ασφάλεια,
το φόβο σε ευπείθεια, το μίσος σε αποστροφή
της κακίας και την ερωτική ορμή σε αγάπη
προς το καλό. Συνήθως όμως ο νους
υποδουλώνεται στα πάθη και αυτά
επιθέτονται «οἷον προσωπεῖον εἰδεχθὲς
τῷ κατὰ τὴν εἰκόνα κάλλει» και συνεπώς
η θεία εικόνα φαίνεται εναργέστερα
στους «ὑψηλούς τήν ἀρετήν καί καθαρεύοντας
ἐκ μολυσμάτων»[22]. Σ' αυτούς διαφυλάσσεται
καθαρή η μορφή της εικόνας και εφαρμόζεται
ο λόγος ότι ο άνθρωπος ομοιάζει στο Θεό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΜΕΡΟΣ
Γ΄</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΠΕΡΙ
ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Στο
τελευταίο μέρος του έργου του, ο Άγ.
Γρηγόριος ομιλεί για τον παράδεισο και
την Ανάσταση. Κάθε λόγος για τη δημιουργία
είναι ελλιπής χωρίς αναφορά στο τέλος
του κόσμου. Γιατί στο Χριστιανισμό η
δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου
είναι άρρηκτα δεμένη με την εσχατολογική
προοπτική της Βασιλείας του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΚΕΦ.
1. Περί Παραδείσου</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Τα
αγαθά του Παραδείσου κατά τον Ἀγ.
Γρηγόριο ήταν πνευματικά, όπως και η
τροφή. Το μεν δένδρο του καλού, το «ολικό
δένδρο», το «πᾶν ξύλο», λέει χαρακτηριστικά,
είναι το όντως αγαθό. Στο ξύλο της γνώσεως
καλού και κακού υπάρχει ανάμεικτη η
γνώση των δύο στοιχείων. Η φύση λοιπόν
του κακού είναι πάντοτε σύμμικτη.
Εμφανίζεται, δηλαδή, με την όψη του καλού
και ελκύει με την ηδονή στον όλεθρο.
Αντίθετα, «τὸ ὄντως ἀγαθὸν ἁπλοῦν
καὶ μονοειδές ἐστι τῇ φύσει, πάσης
διπλόης καὶ τῆς πρὸς τὸ ἐναντίον
συζυγίας ἀλλότριον»[23]. Γι' αυτό και ο
όφις παρουσίασε το δένδρο «ὡς καλόν
εἰς βρῶσιν και ἀρεστόν τοῦ κατανοῆσαι»
(Γεν, 3:6). Έτσι λοιπόν εισήλθε στους
ανθρώπους ο θάνατος σαν δηλητήριο
ανακατεμένο με μέλι και αυτοί ομοιώθησαν
«τῇ ματαιότητι» και σκοτίσθηκε η εικόνα
του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΚΕΦ.
2. Περί Αναστάσεως</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Αναφερόμενος
στα επόμενα κεφάλαια στο θέμα της
Αναστάσεως ξεκινά με την απόδειξη της
αναγκαιότητας της με φιλοσοφικά και
λογικά επιχειρήματα. Εφόσον η θεία φύσις
είναι άτρεπτη και αμετάβλητη και το
κακό, τρεπτό και περιορισμένο, δεν μπορεί
παρά να είναι προσωρινό. Το διάστημα
της κακίας στην πορεία του κόσμου έχει
ένα τέλος και τότε θα επικρατήσει για
πάντα το αγαθό. Εδώ έχουμε τη θεολογική
βάση της θεωρίας για την αποκατάσταση
που αναπτύσσει σε άλλα έργα του ο
Γρηγόριος. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Το
τέλος των αιώνων θα έρθει όταν τελειώσει
ο προκαθορισμένος στην πρώτη ανθρώπινη
δημιουργία αριθμός ψυχών. Τότε θα γίνει
η αναστοιχείωσις των πάντων και η
μεταβολή του ανθρωπίνου από φθαρτό σε
απαθές. Η αφθαρτισμένη σάρκα του ανθρώπου
θα μπορεί να κινείται στον αέρα και θα
αρπαγεί «ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν
Κυρίου εἰς ἀέρα» (Α’Θεσσ, 4:16). Δεν πρέπει
οι Χριστιανοί να ασχολούνται με το αν
καθυστερεί ή με το πότε θα έλθει η
Ανάσταση, αλλά πρέπει όλοι να
προετοιμαζόμαστε με την αγαθή πολιτεία
μας για να αποκτήσουμε τη μέλλουσα χάρη.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μία
από τις προϋποθέσεις της πίστεως στην
Ανάσταση είναι η αντίληψη ότι ο κόσμος
έχει αρχή και τέλος. Αν δεχθούμε την
αιωνιότητα της ύλης τότε αυτόματα
αποκλείουμε την Ανάσταση. Το επιχείρημα
αυτών που δέχονται την αϊδιότητα της
ύλης είναι, ότι αφού ο Θεός είναι απλούς
και άυλος, ενώ η ύλη πεπερασμένη, με τις
ιδιότητες της έκτασης, του όγκου, του
σχήματος, του χρώματος κλπ., δεν μπορεί
να προέρχεται</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">από
το Θεό. Ή πρέπει, λοιπόν, να δεχθούμε ότι
ο Θεός περιέχει το υλικό στοιχείο, άρα
είναι σύνθετος και ποσοτικός, ή ότι η
ύλη είναι έξω από το Θεό και συνυπάρχει
με αυτόν αιωνίως, όπως δέχεται ο
Μανιχαϊσμός. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Η
χριστιανική αντίληψη είναι ότι ο Θεός
δημιούργησε τα πάντα ελεύθερα, με το
θείο του θέλημα. Η ύλη δεν είναι στοιχείο
της ουσίας τού Θεού, αλλά κτίσμα της
ακτίστου ενεργείας του. Η ίδια η ύλη δεν
είναι κάτι ξένο από τη λογική, γιατί
αποτελείται από ποιότητες, που αν τις
αφαιρέσουμε δεν υπάρχει. Οι ποιότητες
αυτές ονομάζονται "λόγοι" και
τέτοιοι είναι το βάρος, το χρώμα, η
έκταση, η ποσότητα. Χωρίς αυτούς τούς
λόγους τα όντα διαλύονται. Έτσι η
δημιουργία της ύλης συντελείται με τη
δημιουργία των λόγων από το Θεό και τη
γένεση κατόπιν από αυτούς της υλικής
φύσεως. Εδώ, ο Γρηγόριος, χρησιμοποιεί
τη νεοπλατωνική μέθοδο για να ερμηνεύσει
τη γένεση της υλικής φύσεως.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Για
τη διδασκαλία περί Αναστάσεως όμως
μπορούμε να βρούμε αδιάψευστες αποδείξεις
και στην Αγία Γραφή. Ό Χριστός, με μια
σειρά θαυμάτων, μας οδηγεί σταδιακά
στην αποκάλυψη τού μυστηρίου της
Αναστάσεως. Άρχισε τη θαυματοποιία του
από τα κατώτερα και σιγά-σιγά μας εισήγαγε
στα μεγαλύτερα για να κάνει, όπως η
μητέρα στο νήπιο, την τροφή πιο εύπεπτη.
Προηγούνται στη σειρά των θαυμάτων οι
ιάσεις, όπως της πεθεράς του Σίμωνος
και της κόρης του αξιωματούχου, προχωρεί
σε αναστάσεις ανθρώπων που μόλις είχαν
πεθάνει, όπως η κόρη του Ιαείρου και ο
υιός της χήρας της Ναΐν. Με την ανάσταση
του Λαζάρου, έχουμε ανάσταση άνθρωπου
που παρέμεινε στον τάφο, και τέλος
ολοκλήρωσε το έργο του με τη δική του
ανάσταση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Παρόλα
αυτά «εἰσί τινες, οἳ διὰ τὴν τῶν
ἀνθρωπίνων λογισμῶν ἀτονίαν, πρὸς τὰ
ἡμέτερα μέτρα τὴν θείαν δύναμιν
κρίνοντες, τὸ ἡμῖν ἀχώρητον οὐδὲ Θεῷ
δυνατὸν εἶναι κατασκευάζουσι»[24]. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ισχυρίζονται
λοιπόν μερικοί ότι η ανάσταση είναι
αδύνατη, γιατί δεν είναι δυνατό να
αναστηθεί κάποιο σώμα καμένο η φαγωμένο
από ζώο; Η απάντηση στο επιχείρημα αυτό
είναι ότι το σώμα, όταν χωριστεί από την
ψυχή διαλύεται στα συστατικά του, αλλά
αυτά δεν παύουν να βρίσκονται στον
κόσμο. Η σχέση της ψυχής με τα στοιχεία
του σώματος δεν καταργείται, αλλά
αντίθετα διατηρείται και αυτά κατά την
ανάσταση έλκονται και επανασυντίθενται
με την ψυχή με άρρητο τρόπο. Άλλωστε
κάποιο σωματικό γνώρισμα παραμένει
στις ψυχές και στον Άδη, όπως φαίνεται
στην παραβολή τού πλουσίου και του
Λαζάρου. Η αναστοιχείωση αυτή του σώματος
γίνεται σύμφωνα με τον ιδανικό τύπο του
κάθε άνθρωπου, όπως ταιριάζει στην ζωή
της αφθαρσίας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Στο
τελευταίο κεφάλαιο τού έργου του, ο Άγ.
Γρηγόριος παρουσιάζει μια ανατομική
και φυσιολογική περιγραφή του ανθρώπινου
σώματος και των λειτουργιών του σύμφωνα
με τις επιστημονικές αντιλήψεις της
εποχής του.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΓΕΝΙΚΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Κλείνοντας
την παρουσίαση του έργου τού "Αγίου
Γρηγορίου, θα τολμήσουμε να διατυπώσουμε
ορισμένα σχόλια και συμπεράσματα για
το περιεχόμενο του:</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">1.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Κύριο
γνώρισμα της προσωπικότητας του Αγ.
Γρηγορίου, εκτός από τη βαθειά θεολογική
και θεοτική του εμπειρία, είναι η
φιλοσοφική και επιστημονική του
κατάρτιση, που φαίνεται από τη χρησιμοποίηση
με άνεση ιατρικών κοσμολογικών και
ψυχολογικών γνώσεων της εποχής του.
Πιθανότατα δε είχε σπουδάσει και
εξασκούσε την ιατρική. Με την ίδια άνεση
κινείται και στο χώρο των ποικίλων
φιλοσοφικών σχολών και αντιλήψεων, τις
οποίες χρησιμοποιεί επιλεκτικά,
περισσότερο τον Αριστοτέλη αλλά και
τον Αναξαγόρα, τον Πλάτωνα και τους
Νεοπλατωνικούς. Όταν λοιπόν θεολογεί
για τον άνθρωπο και τον κόσμο, δεν
αερολογεί ούτε πολυλογεί ανούσια, αλλά
πλησιάζει την πραγματικότητα, όπως έχει
ερμηνευτεί από την επιστήμη της εποχής
του για να τη συνδέσει με τις αλήθειες
της θείας Αποκαλύψεως. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Όπως
σημειώνει χαρακτηριστικά στο τελευταίο
κεφάλαιο του έργου, η Εκκλησία πρέπει
η ίδια να είναι διδάσκαλος της ανατομίας
και της φυσιολογίας και να μη προσφεύγει
στη θύραθεν σοφία. Ο Άγ. Γρηγόριος δεν
ζητά να προσαρμόσει την επιστήμη στην
Άγ. Γραφη, όπως πολλοί σύγχρονοι θεολόγοι,
αλλά αντίθετα σέβεται απόλυτα τα
επιστημονικά πορίσματα και, όπου
χρειάζεται, αναιρεί παρωχημένες
κοσμολογικές απόψεις ή ανθρωπομορφικές
εκφράσεις με τη λεγόμενη αναγωγική και
τροπολογική μέθοδο αναδεικνύοντας τις
αιώνιες θεολογικές αλήθειες. Για
παράδειγμα δεν μένει προσηλωμένος στην
μωσαϊκή σειρά της δημιουργίας σώματος
και ψυχής και αφαιρεί από τη δημιουργία
τού κόσμου κάθε ανθρωπομορφισμό λέγοντας
ότι αυτή έγινε στιγμιαία και εξελίσσεται
δυναμικά κατά την προκαθορισμένη τάξη.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">2.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Ιδιαίτερη
σημασία έχει η ιδιόμορφη αντίληψη του
Άγ.Γρηγορίου για τη δημιουργία του
άνθρωπου. Ο άνθρωπος του Παραδείσου
βρίσκεται εκτός του γνωστού ιστορικού
χρόνου, σε κατάσταση παρόμοια με αυτή
της βασιλείας του Θεού. Το σώμα του,
δηλαδή, είναι απαθές και άφθαρτο, δεν
έχει τη γενετησία λειτουργία και
πολλαπλασιάζεται με τον τρόπο των
αγγέλων. Η πτώση, λοιπόν, συνοδεύεται
από μια δεύτερη δημιουργική επέμβαση
τού Θεού. Στην πρώτη δημιουργία έχουμε
την τέλεια εικόνα του Θεού. Στη δεύτερη
προστίθεται ένας άλλος τρόπος γέννησης
και διαιώνισης του άνθρωπου, που ταιριάζει
με την κατάσταση της πτώσης και με τη
σχέση του ανθρώπου προς την υλική και
άλογη φύση. Η έξοδος, δηλαδή, από τον
Παράδεισο σημαίνει την αρχή της ιστορικής
ύπαρξης του ανθρώπου, όπως τον γνωρίζουμε
σήμερα. «Τους πατέρες», παρατηρεί ο
Κων/νος Παπαπέτρου, «δεν ενδιαφέρει για
την ερμηνεία της βιβλικής διηγήσεως,
το γεωγραφικό "πού" η το χρονολογικό
"πότε" αλλά η πραγματικότητα
άνθρωπος. Η πίστη της εκκλησίας δεν
εξαντλείται σε μια "</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">fídeshistorica</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">"
αλλά τελειούται σε μια "</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">fidesexistentialis</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">"»[25].</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Ο
κόσμος της πτώσεως χαρακτηρίζεται από
την παρουσία της ερωτικής ορμής που
ζητά ικανοποίηση. Oκόσμος του Παραδείσου
και της Βασιλείας του Θεού από την
ανιδιοτελή αγάπη «ἥτις οὐ ζητεῖ τά
ἑαυτῆς». Στο χώρο της Βασιλείας,
σημειώνει ο Χρήστος Γιανναράς, η φύση
δεν γίνεται πια υπόσταση (συγκεκριμένη
ζωντανή ύπαρξη) χάρις στις δικές της
λειτουργίες και ενέργειες, αλλά χάρις
στην κλήση της αγάπης του Θεού.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">3.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Ο
Θεός, τονίζει ο Άγ.Γρηγόριος, σε πολλά
σημεία του έργου του, είναι άγνωστος
κατ' ουσίαν και απρόσιτος. Γίνεται όμως
γνωστός από τα αποτελέσματα των ακτίστων
ενεργειών του. Όλη η δημιουργία είναι
αποτέλεσμα της θείας ενεργείας και
βουλήσεως. Όπως παρατηρεί ο π. Ιωάννης
Ρωμανίδης: «Ο Θεός μερίζεται αμερίστως
έν μεριστοίς και πολλαπλασιάζεται
απολλαπλασιάστως στις άκτιστες δυνάμεις
και ενέργειες του και υπάρχει όχι κατ'
ουσίαν, αλλά κατά βούλησιν ολόκληρος
σε κάθε μονοειδή και κατά πάντα απλή
ενέργεια»[26]. Έτσι ο Θεός δεν γνωρίζει
τα όντα, γράφει ό Άγιος Μάξιμος ό
Ομολογητής, με το νου ή την αίσθηση, όπως
θα έλεγαν οι φιλόσοφοι. «Οὐ γάρ εἶναι
δυνατόν τον ὑπέρ τά ὄντα κατά τά ὄντα
τῶν ὄντων ἀντιλαμβάνεσθαι, ἀλλ’ ὡς
ἴδια θελήματα γινώσκειν αὐτόν τά ὄντα
φαμέν»[27].</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Όλες
οι μορφές της ύπαρξης, νόηση, ύλη κ.λπ.
είναι κτιστές και τρεπτές.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span>Αίτιο
της δημιουργίας είναι η αγαθότης του
Θεού: «Ἔννοιαν, οὐ τῆς οὐσίας ἀλλά
τῆς σοφίας, τοῦ σοφῶς πεποιηκότως
ἀνατυπούμεθα τῆς ἀγαθότητος, οὐ τῆς
οὐσίας ἐν περινοία γενόμενοι». Ὁ γάρ
τῇ φύσει ἀόρατος, ὁρατός ταῖς ἐνεργείαις
γίνεται ἔν τισι τοῖς περί αὐτῶν
καθορώμενος»[28]. Η φυσική τάξη, λοιπόν,
η αρμονία του σύμπαντος, οι λειτουργίες
της ψυχής και του σώματος δεν είναι
αιώνιες αυτόνομες πραγματικότητες,
αλλά αποτελέσματα της θείας ενέργειας.
Η αντίληψη αυτή είναι αντίθετη με την
πλατωνική-ωριγενική, καθώς και με τη
νεοπλατωνική και σχολαστική αντίληψη
περί απορροής ή δημιουργίας των όντων
βάσει ιδεατών αρχετύπων πού βρίσκονται
στη θεία ουσία και αποτελούν αναπόσπαστο
μέρος της. </span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">Οι
λόγοι των όντων, για τον Άγ. Γρηγόριο,
είναι κτιστοί και καταβάλλονται με την
αρχή της δημιουργίας. Είναι οι ποιοτικές
αρχές των όντων που συναρθρώνουν την
υλική πραγματικότητα σε μορφη. Σαφώς,
δηλαδή, απορρίπτεται η ωριγενική
διδασκαλία για προΰπαρξη των ψυχών και
των πνευματικών όντων στο Θεό. Δύο σχεδόν
αιώνες αργότερα ό Διονύσιος Αρεοπαγίτης
και μετά ο Μάξιμος ο Ομολογητής μίλησαν,
ολοκληρώνοντας τη διδασκαλία αυτή, για
τους άκτιστους λόγους των όντων, πού
προϋπάρχουν κοντά στο Θεό και ενεργοποιούν
τούς φυσικούς λόγους κατευθύνοντας τα
όντα. Λέγει ο Άγ. Διονύσιος: «Παραδείγματα
δέ φαμέν εἶναι τους ἐν Θεῷ τῶν ὄντων
οὐσιοποιούς και ἑνιαίως προϋφεστῶτας
λόγους, οὕς ἡ Θεολογία προορισμούς
καλεῖ καί θεῖα ἀγαθά θελήματα τῶν
ὄντων ἀφοριστικά καί ποιητικά, καθ’οὕς
ὁ ὑπερούσιος, τά ὄντα πάντα καί προώρισεν
και παρήγαγεν»[29].</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">4.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Ό
νους είναι το κύριο συστατικό της
ανθρώπινης ύπαρξης και η εικόνα του
Θεού. Η φυσιολογία του νοός του Αγ.
Γρηγορίου είναι και αυτή φαινομενικά
ιδιόμορφη. Δύο αντιλήψεις υπάρχουν για
τη σχέση νου-σώματος. Η πρώτη που τοποθετεί
το νου στον εγκέφαλο, κατά την πλατωνική
θεώρηση, υπάρχει στον Μ. Αθανάσιο, ενώ
η δεύτερη τον τοποθετεί, όπως ό Αριστοτέλης,
στην καρδιά και τη συναντούμε στο Μακάριο
και άλλους πατέρες. Ο Γρηγόριος δεν
θεωρεί ότι η ενέργεια του νου πηγάζει
από συγκεκριμένο όργανο, αλλά είναι
απλή και μονοειδής, όπως η ουσία του
Θεού και παρευρίσκεται σε κάθε σωματική
ενέργεια. Ο νους διακρίνεται από το
συναισθηματικό και επιθυμητικό μέρος
της ψυχής, ενεργοποιείται όμως όταν
συνδεθεί με τα αισθήματα και τα αισθητήρια
όργανα. «Οὔτε οὖν αἴσθησις χωρὶς
ὑλικῆς οὐσίας, οὔτε τῆς νοερᾶς
δυνάμεως χωρὶς, αἰσθήσεως ἐνέργεια
γίνεται»[30]. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ο
καθαγιασμός και η κάθαρση του νου
βρίσκεται φυσικά, όπως και σε όλη την
πατερική παράδοση, στο κέντρο της
διδασκαλίας του Αγ. Γρηγορίου. Η σωτηρία
συνίσταται στην καταπολέμηση των παθών
και την εγκαθίδρυση του κεκαθαρμένου
νοός ως ηγεμόνος της ψυχής. Ο νους καθαρός
από τα πάθη, κινείται απλανώς και ενεργεί
τις αρετές. «Ἡ δέ τοῦ Θεοῦ θεωρία, οὔτε
κατά τό φαινόμενον, οὔτε κατά το
ἀκουόμενον ἐνεργεῖται, χρή τόν μέλλοντα
προσβαίνειν τῇ τῶν ὑψηλῶν κατανοήσει
πάσης αἰσθητικῆς τε καί ἀλόγου κινήσεως
προκαθάραι τόν τρόπον»[31].</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">5.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Τέλος,
η δημιουργία του ανθρώπου βρίσκει το
νόημα της στην εσχατολογική της προοπτική.
Η βεβαιότης της Αναστάσεως που θα
αναίρεση κάθε συνέπεια της πτώσεως και
θα επαναφέρει τον άνθρωπο στην πρότερα
«παραδείσια» κατάσταση είναι η ουσία
της διδασκαλίας του Χριστού. Η αναστοιχείωση
των πάντων θα σημάνει την αποκατάσταση
του άνθρωπου στη θέση της εικόνος τού
θεού και την ανάδειξη του σε μέτοχο της
Βασιλείας Του. </span></span></span></span></span>
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<br />
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Για
το Χριστιανισμό, η δημιουργία είναι
θετική και κάθε μέρος της βρίσκει την
πηγή και το σκοπό της ύπαρξης του στο
Θεό. Αυτή την αλήθεια διδάσκει με τα
υπέροχα ελληνικά του ο Επίσκοπος της
Νύσσης στο Μέγα Κατηχητικό του λόγο:
«Προμηθείᾳ δέ κρείττονι πρός τήν
αἰσθητήν φύσιν, γίνεταί τις τοῦ νοητοῦ
συνανάκρασις, ὥς ἄν μηδέν ἀπόβλητον
εἴη τῆς κτίσεως, μηδέ τῆς θείας κοινωνίας
ἀπόκληρον. Τούτου χάριν, ἐκ νοητοῦ τε
καί αἰσθητοῦ, τό κατά τόν ἄνθρωπον
μῖγμα παρά τῆς θείας ἀναδείκνυται
φύσεως καθώς διδάσκει τῆς κοσμογενείας
ὁ λόγος. «Λαβών γάρ», φησίν, «ὁ Θεός
χοῦν ἀπό τῆς γῆς τον ἄνθρωπον ἔπλασε
καί διά τῆς ἰδίας ἐμπνεύσεως τῷ
πλάσματι την ζωήν ἐνεφύσησεν, ὡς ἄν
συνεπαρθείῃ τῷ θείῳ το γήινον καί μία
τις κατά τό ὁμότιμον διά πάσης τῆς
κτίσεως ἡ χάρις διήκοι, τῆς κάτω φύσεως
προς την ὑπερκόσμιον συγκιρναμένης»[32].</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ</span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Αρχιεπ.
Θυατείρων Αθηναγόρου (Κοκκινάκη),
Γενική </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">εισαγωγή
εις το έργο του Γρηγορίου Νύσσης</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
ΕΠΕ Γρηγ. Νύσσης έργα, τ. 1, 1979.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Χρήστου
Π., </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εισαγωγή </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">στο
ΕΠΕ Γρηγ. Νύσσης έργα, τ. 5, 1987.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μαξίμου
Όμολογητού, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Φιλοσοφικά
και θεολογικά ερωτήματα</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Εισαγωγή – Σχόλια, π. Δημητρίου Στανιλοάε,
Αθήνα 1978.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Παπαπέτρου
Κων., </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Προσβάσεις</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Αθήνα 1979.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Γιανναρά
Χρ., </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Αλφαβητάρι
της πίστης</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Δόμος, 1983.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ρωμανίδου
Ι., </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Το
προπατορικόν αμάρτημα</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Δόμος 1989.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Δογματική
καί Συμβολική θεολογία της 'Ορθοδόξου
Καθολικής Εκκλησίας, </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Θεσσαλονίκη
1973.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εισαγωγή </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">στην
έκδοση του έργου του Γρ. Παλαμά </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ὑπέρ
τῶν ἱερὼς ἡσυχαζόντων</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Θεσσαλονίκη 1984.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Παπαδόπουλου
Στ., </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Γρηγόριος
Νύσσης</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Κατερίνη 1987.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Διονυσίου
Αρεοπαγίτου, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
θείων ονομάτων </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">(μτφ.
Ιγν. Σακαλής), Αθήνα 1978.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<hr align="CENTER" width="250" />
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[1] Γρηγορίου
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
στο </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Γρηγ.
Νύσσης Έργα</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
ΕΠΕ τ.5, Θεσσαλονίκη 1987, 24.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[2] ό.π,
32.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[3] ό.π.,
114.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[4] ό.π.,
114.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[5] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
122.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[6] Γρηγ.
Νύσσης. </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ἀπολογητικός
περί τῆς Ἑξαημέρου</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
στο Γρηγ.Νύσσης</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Έργα</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
ΕΠΕ τ.5, Θεσσαλονίκη 1987, 264.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[7] ό.π.,
266.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[8] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
126.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[9] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
60.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[10] ό.π.,
54.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[11] ό.π.,
56.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[12] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
58.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[13] ό.π.,
204.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[14] ό.π.,
208.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[15] ό.π.,
208-09.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[16] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
212.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[17] ό.π.,
80.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[18] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
84.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[19] ό.π.,
96</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></span></span></span></em></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[20] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
100.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[21] ό.π.,
136.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[22] ό.π.,
138</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></span></span></span></em></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[23] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
148.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[24] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
188.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[25] Κων.
Παπαπέτρου, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Προσβάσεις</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Αθήνα 1979, 89.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[26] Ι.
Ρωμανίδου, Εισαγωγή στην έκδοση του
έργου του Γρ.Παλαμά,</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Ὑπέρ
τῶν ἱερὼς ἡσυχαζόντων, </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Θεσσαλονίκη
1984, 132</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">.</span></span></span></span></span></em></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[27] Μαξίμου
Ομολογητού, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Φιλοσοφικά
και θεολογικά ερωτήματα</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Εισαγωγή- Σχόλια, π. Δημητρίου Στανιλοάε,
Αθήνα 1978, 180.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;">[28] Γρηγ.Νύσσης,
Λόγοι εἰς Μακαρισμούς, PG44, 1268D-1269A.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[29] Διονυσίου
Αρεοπαγίτου, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
θείων ὀνομάτων </span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">(μτφ.
Ιγν.Σακαλής), Αθήνα 1978, 102.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[30] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περί
κατασκευῆς</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
106.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[31] Γρηγ.
Νύσσης, </span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εἰς
τόν βίον τοῦ Μωυσέως</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">, PG44,
373BD.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">[32] Γρηγ.
Νύσση</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ς,
Μέγας Κατηχητικός Λόγος,</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> στο
Γρηγ.Νύσσης,</span></span></span></span></span><em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> Έργα</span></span></span></span></span></em><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
ΕΠΕ τ. 1, Θεσσαλονίκη 1979, 412.</span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #3a3a3a;"> </span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; line-height: 0.45cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;">Πηγή</span></u></span></span></span></span></strong><strong><span style="color: #3a3a3a;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">:</span></span></span></span></span></strong><a href="http://agogi59.blogspot.gr/2013/01/blog-post_16.html"><span style="color: #3a3a3a;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">http://agogi59.blogspot.gr/2013/01/blog-post_16.html</span></span></span></span></span></span></a></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-70672371021071847122020-12-04T08:43:00.004-08:002020-12-05T08:27:32.341-08:00ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ<p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-size: x-large;">ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ</span></p><h3 class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; text-align: center;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="color: red; font-size: x-large;">" φυσικά,
θεολογικά, </span></span></h3><h3 class="western" style="font-weight: normal; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; text-align: center;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="color: red; font-size: x-large;">ηθικά και πρακτικά κεφάλαια "</span></span></h3>
<p style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">1.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ότι ο κόσμος έχει αρχή, και η φύση το
διδάσκει, και η ιστορία το πιστοποιεί,
και οι εφευρέσεις των τεχνών και οι
νομοθεσίες και οι πολιτικές εξουσίες
το αποδεικνύουν καθαρά. Γνωρίζομε τους
εφευρέτες σχεδόν όλων των τεχνών, τους
νομοθέτες των νόμων και όσους είχαν την
εξουσία στις διάφορες χώρες· ακόμη
γνωρίζομε εκείνους που έγραψαν για
ο,τιδήποτε από την αρχή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><br />Κανένα από αυτούς
δε βλέπομε να υπερβαίνει τη γένεση του
κόσμου και του χρόνου, την οποία εξιστόρησε
ο Μωυσής. Κι ο ίδιος ο Μωυσής που έγραψε
την αρχή της γενέσεως του κόσμου, με
τόσα έργα και λόγια θαυμαστά, μάς έδωσε
αναμφισβήτητες πιστοποιήσεις της
αλήθειας των λεγομένων του, ώστε να
πείσει όλους σχεδόν τους ανθρώπους και
να τους κάνει να περιγελούν εκείνους
που σοφίστηκαν τα αντίθετα. Γιατί και
αυτή η φύση του κόσμου τούτου, έχοντας
πάντοτε ανάγκη από πρόσφατη αρχή για
το κάθε τι και μην μπορώντας να υπάρξει
καθόλου χωρίς αυτή, φανερώνει από τα
ίδια τα πράγματα την πρώτη της αρχή, η
οποία δεν είχε άλλη αρχή.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /><br /><br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">2.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ότι ο κόσμος δεν έχει μόνο αρχή, αλλά θα
έχει και τέλος, η ίδια η φύση του κόσμου
το παρουσιάζει ως ενδεχόμενο, καθώς
είναι σαν να πεθαίνει διαρκώς τμηματικά.
Βέβαιη όμως και αναμφισβήτητη πίστη
γι' αυτό μάς παρέχει η προφητεία των
θείων ανθρώπων και κυρίως του Χριστού,
του Θεού των όλων. Κι αυτούς είναι ανάγκη
να τους πιστεύουν ως αληθινούς όχι μόνο
οι ευσεβείς, αλλά και οι ασεβείς, αφού
τους βλέπουν να βγαίνουν αληθινοί και
σ' ολα τα άλλα που προείπαν. Μπορούμε δε
να μάθομε από αυτούς ότι ο κόσμος όλος
αυτός δε θα πέσει στην απόλυτη ανυπαρξία,
αλλά θα μεταβληθεί όπως και τα σώματά
μας, καθώς θα διαλυθεί και θα μεταστοιχειωθεί
προς το θεϊκότερο με τη δύναμη του Αγίου
Πνεύματος, ώστε να είναι ανάλογος μ'
εμάς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<ol>
<li><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ο ουρανός, λένε οι
Έλληνες σοφοί, περιστρέφεται από τη
φύση της κοσμικής ψυχής, και τούτο το
διδάσκει και το δίκαιο και η λογική.
Ποιο δίκαιο; Ποιά λογική; Γιατί αν δεν
περιστρέφεται ο ουρανός από τη δική
του φύση, αλλά από τη φύση της κοσμικής
ψυχής που λένε, και η κοσμική ψυχή
περιλαμβάνει όλο τον κόσμο, πώς δεν
περιστρέφεται και η γη και το νερό και
ο αέρας.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br />Παρόλο
που, σύμφωνα με αυτούς, η κοσμική ψυχή
είναι αεικίνητη, η γη είναι σταθερή από
τη δική της φύση, όπως και το νερό, που
κατέλαβε το κάτω μέρος. Έτσι και ο
ουρανός, κινείται πάντοτε κυκλικά από
τη δική του φύση, κατέχοντας το επάνω
μέρος. Τι είδους είναι η κοσμική ψυχή,
σύμφωνα με τη φύση της οποίας κινείται
ο ουρανός; Είναι άραγε λογική; Τότε θα
ήταν και αυτεξούσια, και δε θα κινούσε
με τις ίδιες κινήσεις πάντοτε το σώμα
του ουρανού.<br /><br />Γιατί τα αυτεξούσια
πότε κινούνται έτσι και πότε αλλιώς.
Και ποιο ίχνος λογικής βλέπομε στην
κατώτατη αυτή σφαίρα, δηλαδή τη γη, ή
στα πολύ κοντινά της, δηλαδή το νερό,
τον αέρα ή και την ίδια τη φωτιά; Γιατί
είναι και αυτών η κοσμική ψυχή. Και πώς
πάλι άλλα είναι έμψυχα και άλλα άψυχα;
</span>
</span></p>
</li></ol>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και δεν είναι όποια
έτυχε, αλλά όλα τα πετρώματα, όλα τα
μέταλλα, όλο το χώμα, το νερό, ο αέρας, η
φωτιά. Γιατί αυτοί λένε ότι κι η φωτιά
κινείται από τη δική της φύση, όχι από
την κοσμική ψυχή. Αφού λοιπόν αυτή η
ψυχή είναι κοινή, πώς μόνο ο ουρανός
κινείται από τη φύση αυτής κι όχι από
τη δική του; Να υποθέσομε ότι δεν είναι
λογική η ψυχή που σύμφωνα μ' αυτούς κινεί
το ουράνιο σώμα; Πώς είναι δυνατόν; Αφού
είναι, σύμφωνα μ' αυτούς, η πηγή των ψυχών
μας. Αν όμως δεν είναι λογική, θα είναι
αισθητική ή φυσική.<br /><br />Αλλά καμιά τέτοια
ψυχή δε βλέπομε να κινεί κάποιο σώμα
χωρίς όργανα. Οργανικό όμως μέλος δε
βλέπομε κανένα, ούτε της γης, ούτε του
ουρανού, ούτε κανενός άλλου από τα
στοιχεία τους, αφού κάθε όργανο γίνεται
με σύνθεση διαφορετικών φύσεων, ενώ
κάθε στοιχείο έχει απλή φύση, και μάλιστα
ο ουρανός. Η ψυχή λοιπόν είναι εντελέχεια*
σώματος οργανικού, το οποίο έχει ζωή
δυνάμει. Ο ουρανός όμως, μη έχοντας
κανένας μέλος ή μέρος οργανικό, δεν
μπορεί ούτε να ζεί.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><br />Πώς λοιπόν μπορεί
να έχει ψυχή, εκείνο που δεν μπορεί να
έχει ζωή; Έπεσαν έξω επομένως στους
μάταιους συλλογισμούς τους και από την
άσοφη καρδιά τους επινόησαν μιά ψυχή
που μήτε υπάρχει, μήτε υπήρξε, μήτε
μέλλει να υπάρξει. Και αυτήν την ψυχή
την ανακήρυξαν δημιουργό και κυβερνήτη
και προνοητή όλου του αισθητού κόσμου,
και ρίζα και πηγή των ψυχών μας, ή μάλλον
όλων των ψυζών.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br />Kι η ίδια, είπαν,
οφείλει τη γένεσή της σε νου· ο κάποιος
αυτός νους όμως λένε ότι είναι διαφορετικός
στην ουσία από τον κορυφαίο Νου, τον
οποίο αυτοί τον λένε Θεό. Αυτά είναι που
δογματίζουν οι κορυφαίοι τους στη σοφία
και τη θεολογία. Δεν είναι καθόλου
καλύτερο το σέβας τους από εκείνων που
θεοποιούν θηρία και πέτρες· ή μάλλον
είναι πολύ χειρότερο. Γιατί τα θηρία, ο
χρυσός, η πέτρα κι ο χαλκός είναι κάτι,
κι ας είναι τα τελευταία μεταξύ των
κτισμάτων. Κοσμική όμως ψυχή που κινεί
τα άστρα, ούτε υπάρχει, ούτε είναι κάτι,
αφού δεν είναι απολύτως τίποτα, εκτός
από μυθοπλασία νοσηρής διάνοιας.<br /><br /></span><br />
</span></p>
<ol start="2">
<li><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Επειδή, λένε, είναι
ανάγκη να κινείται το σώμα του ουρανού,
και παραπέρα δεν υπάρχει τόπος για να
προχωρήσει, ξαναγυρίζει προς τον εαυτο
του κι έτσι η κίνησή του είναι περιστροφή.
Πολύ καλά. Αν λοιπόν είχε τόπο, θα πήγαινε
προς τα επάνω, όπως και η φωτιά, και
ακόμη περισσότερο από τη φωτιά, γιατί
είναι ελαφρότερο από αυτήν. Αυτή όμως
η κίνηση δεν οφείλεται στη φύση κάποιας
ψυχής, αλλά στη φύση της ελαφρότητας.
Αν λοιπόν η κίνηση του ουρανού είναι
περιστροφή, κι αυτό προέρχεται από τη
φύση τη δική του και όχι της ψυχής, άρα
το ουράνιο σώμα περιστρέφεται όχι από
τη φύση της ψυχής, αλλά από τη δική του
φύση. Αρα λοιπόν, ούτε ψυχή έχει, ούτε
υπάρχει κάποια ουράνια ή παγκόσμια
ψυχή. Η μόνη λογική ψυχή είναι η ανθρώπινη,
που δεν είναι ουράνια, αλλά υπερουράνια,
και τούτο όχι τοπικό, αλλά από τη φύση
της, επειδή είναι νοερή ουσία.</span></p>
</li></ol>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">5.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Το ουράνιο σώμα δεν έχει τη δυνατότητα
ούτε να προχωρεί, ούτε να επεκτείνεται
προς τα επάνω. Όχι επειδή δεν υπάρχει
τόπος παραπέρα. Γιατί η έπειτ' απ' αυτό
σφαίρα του αιθέρα που περιλαμβάνεται
απ' αυτό, δεν προχωρεί προς τα επάνω, όχι
γιατί δεν υπάρχει τόπος για να προχωρήσει
—είναι απλωμένο γύρω απ' αυτή το πλάτος
του ουρανού. Αλλά δεν επεκτείνεται πιο
πάνω από αυτό, γιατί αυτό είναι λεπτότερο
απ' αυτήν. Γι' αυτό και είναι πιο πάνω
κατά φυσικό λόγο. Όχι λοιπόν γιατί δεν
έχει τόπο πιο πάνω του, γι' αυτό δεν
προχωρεί προς τα επάνω ο ουρανός, αλλά
γιατί κανένα σώμα δεν είναι λεπτότερο
και ελαφρότερο απ’ αυτόν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">6.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Κανένα σώμα δεν είναι ψηλότερα από το
ουράνιο σώμα. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι
ο τόπος επάνω από τον ουρανό δε δέχεται
άλλο σώμα, αλλά ότι κάθε σώμα το
συμπεριλαμβάνει ο ουρανός, και κανένα
σώμα δεν υπάρχει παραπέρα. Αν όμως
μπορούσε να περάσει εκεί, τότε, όπως
πιστεύομε οι ευσεβείς, δε θα ήταν
απαράδεκτο σ' εκείνον τον πάνω από τον
ουρανό τόπο. Γιατί ο Θεός που γεμίζει
τα πάντα και που επεκτείνεται και προς
τα επέκεινα του ουρανού επ' άπειρον,
υπήρχε και προ του κόσμου και γέμιζε,
όπως και τώρα, όλο τον τόπο του κόσμου.
Και αυτό δεν εμπόδισε καθόλου να υπάρξει
σώμα μέσα σ' αυτόν τον τόπο. Επομένως
ούτε εκτός του ουρανού θα υπάρξει κανένα
εμπόδιο ώστε να μην υπάρχει τόπος, όπως
εκείνος που περιέχει τον κόσμο ή εκείνος
που έγινε μέσα στον κόσμο, για να υπάρχει
σώμα μέσα σ' αυτόν.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">7.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Πώς λοιπόν, αφού δεν υπάρχει κανένα
εμπόδιο, δεν κατευθύνεται προς τα επάνω
η κίνηση του ουρανίου σώματος, αλλά
ξαναγυρίζει στον εαυτό του και κινείται
κυκλικά; Επειδή έχει την ιδιότητα να
έρχεται στην επιφάνεια όλων των άλλων,
ως το πιο λεπτό απ' όλα, είναι ψηλότερα
από κάθε σώμα και πάρα πολύ ευκίνητο.
Κάτι το άκρως συμπιεσμένο είναι και
βαρύτατο και καταλαμβάνει την κατώτατη
θέση, ενώ το ελαφρότατο είναι και ανώτατο
και συγχρόνως πάρα πολύ ευκίνητο. Αφού
λοιπόν το ουράνιο σώμα κινείται εκ
φύσεως πάνω από την επιφάνεια των άλλων,
κι αυτό που έχει τέτοια ιδιότητα δεν
μπορεί από τη φύση του να χωριστεί από
εκείνα, πάνω από την επιφάνεια των οποίων
βρίσκεται· κι αφού αυτά είναι σφαιρικά,
κατ' ανάγκη τρέχει γύρω από αυτά
ακατάπαυστα. Και τούτο όχι από τη φύση
κάποιας ψυχής, αλλά από τη δική του
σωματική φύση, αφού και μετακινείται
από τόπο σε τόπο διαδοχικά. Αυτή η κίνηση
χαρακτηρίζει κατεξοχήν το ουράνιο σώμα,
όπως και η αντίθετη κατάσταση της στάσεως
είναι ιδίωμα των σωμάτων με αντίθετες
ιδιότητες.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">8.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
θα μπορούσε να δει κανείς και στους
κοντινούς μας ανέμους, ότι κατά την
κίνησή τους γύρω από τα μέρη, πάνω από
την επιφάνεια των οποίων βρίσκονται,
δεν χωρίζονται από αυτά, ούτε και
προχωρούν καθόλου προς τα πιο πάνω. Και
τούτο όχι γιατί δεν υπάρχει τόπος, αλλά
γιατί εκείνα που βρίσκονται πιο πάνω
από αυτούς είναι ελαφρότερα. Μένουν
στην επιφάνεια εκείνων, πάνω από τα
οποία βρίσκονται, γιατί είναι κατά τη
φύση τους ελαφρότεροι από αυτά. Και
κινούνται γύρω από αυτά όχι λόγω ψυχικής
φύσεως, αλλά λόγω της φύσεως της δικής
τους. Και αυτή νομίζω τη μέτρια ομοιότητα
θέλοντας να δείξει ο σε όλα σοφός Σολομών,
με το ίδιο όνομα των ανέμων ονόμασε το
ουράνιο σώμα γράφοντας: «Ο άνεμος
διαγράφει κύκλους στην πορεία του, και
ξαναγυρίζει συμπληρώνοντας τους κύκλους
του»(Εκκλ.. 1, 6). Απέχει δε από τα ανώτερα
η φύση των ανέμων και από την ταχύτατη
κίνηση εκείνων, όσο υστερεί και από την
ελαφρότητά τους.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">9.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Δύο ζώνες της γης είναι αντίστοιχα
εύκρατες και κατοικήσιμες, κατά τους
σοφούς των Ελλήνων. Η κάθε μία χωρίζεται
σε άλλες δύο και έτσι γίνονται τέσσερις.
Γι' αυτό και υποστηρίζουν ότι υπάρχουν
πάνω στη γη τέσσερα γένη ανθρώπων, τα
οποία δεν μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ
τους. Γιατί, σύμφωνα με τους σοφούς
αυτούς, υπάρχουν άνθρωποι που κατοικούν
την αντεύκρατη σ' εμάς ζώνη από τα πλάγια,
οι οποίοι χωρίζονται από εμάς με τη
διακεκαυμένη ζώνη της γης. Απέναντι από
αυτούς κατοικούν, κατά τη γνώμη τους,
εκείνοι που ζουν κάτω από αυτή τη ζώνη.
Κατά παρόμοιο τρόπο υπάρχουν και εκείνοι
που κατοικούν κάτω από εμάς. Τους πρώτους
τους ονομάζουν «αντικείμενους» προς
εμάς, ενώ τους άλλους «αντίποδες» και
«αντεστραμμένους». Κι όλα αυτά γιατί
δε γνωρίζουν ότι εκτός από το ένα δέκατο
της γήινης σφαίρας, όλο σχεδόν το υπόλοιπο
καλύπτεται από τα νερά της αβύσσου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">10.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Θα μπορούσε κανείς να γνωρίζει ότι εκτός
από τη γνωστή οικουμένη, κανένα άλλο
μέρος της γης δεν είναι κατοικήσιμο,
γιατί καλύπτεται από τα νερά της αβύσσου.
Αρκεί να σκεφτεί ότι υπάρχει ισομοιρία
στα τέσσερα στοιχεία (γη, νερό, αέρας,
φωτιά), από τα οποία αποτελείται ο κόσμος,
και ότι η σφαίρα καθενός από αυτά έχει
μέγεθος διαφορετικό από των άλλων,
ανάλογα με την αραιότητά του. Σ' αυτό
συμφωνεί κι ο Αριστοτέλης που λέει ότι
υπάρχουν πέντε στοιχεία (προσθέτει τον
αιθέρα), τοποθετημένα σφαιρικά σε πέντε
χώρους. Και πάντοτε ο μικρότερος
περιέχεται στό μεγαλύτερο· η γη στο
νερό, το νερό στον αέρα, ο αέρας στη
φωτιά, η φωτιά στόν αιθέρα. Και αυτός
είναι ο κόσμος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">11.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ο αιθέρας λοιπόν ολοφάνερα έχει όγκο
πολλαπλάσιο από τη φωτιά (η οποία τον
θερμαίνει, γι' αυτό ονομάζεται και
«υπέκκαυμα»). Η φωτιά έχει πολλαπλάσιο
όγκο από την αερώδη σφαίρα, όπως κι ο
αέρας από το νερό, και το νερό από τη γη,
η οποία είναι πάρα πολύ συμπιεσμένη κι
έχει τον πιο μικρό όγκο από τα τέσσερα
στοιχεία τα κάτω από τον ουρανό. Επειδή
λοιπόν είναι πολλαπλάσιο το μέγεθος
της υδάτινης σφαίρας από το μέγεθος της
γης, αν οι δύο αυτές σφαίρες, της γης
δηλαδή και του νερού, είχαν το ίδιο
κέντρο, το νερό θα πλημμύριζε όλη τη γη
και δε θα άφηνε κανένα μέρος της να
χρησιμοποιούν τα χερσαία ζώα, καθώς θα
κάλυπτε τελείως το έδαφος και θα άφηνε
όλη την επιφάνεια της γης σε μεγάλο
βάθος. Αφού όμως το νερό δεν περιλαμβάνει
όλη την επιφάνεια της γης —η ξηρά, για
παράδειγμα τής γύρω από μας οικουμένης
είναι ακάλυπτη—, κατ' ανάγκην η σφαίρα
του νερού έχει διαφορετικό κέντρο.
Πρέπει λοιπόν να αναζητήσομε πόσο απέχει
και που είναι αυτό το κέντρο· είναι
χαμηλότερα ως προς εμάς ή ψηλότερα; Το
δεύτερο είναι αδύνατο, γιατί ένα μέρος
της επιφάνειας του νερού το βλέπομε
κάτω από εμάς. Άρα το κέντρο της σφαίρας
του νερού είναι χαμηλότερα ως προς εμάς
και κάτω από το κέντρο της γης. Μένει να
εξετάσομε, πόσο απέχει αυτό το κέντρο
από το κέντρο της γης.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: 0.34cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">12.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
θα μπορούσε ίσως να καταλάβει κανείς,
πόσο εκεί που νομίζομε κάτω από μας
απέχει από το κέντρο της γης το κέντρο
της σφαίρας του νερού, αν σκεφτεί έτσι:
Στην επιφάνεια της γήινης σφαίρας, η
οποία είναι το κατοικούμενο από μας
μέρος, εφάπτεται σχεδόν η επιφάνεια του
νερού που βλέπομε και που είναι κάτω
από μας, όπως κάτω μας είναι και το έδαφος
της γης που πατούμε. Το κατοικήσιμο από
μας μέρος της γης είναι το ένα δέκατο
περίπου της περιμέτρου της. Γιατί πέντε
ζώνες έχει η γη, και κατοικείται το μισό
της μίας από αυτές (συνολικά δηλαδή το
ένα δέκατο της γης). Αν λοιπόν θελήσει
κανείς να φέρει μια σφαίρα που να περιέχει
τη σφαίρα της γης και να εφάπτεται στο
ένα δέκατο αυτό της επιφάνειάς της, θα
βρει ότι αυτή η σφαίρα θα έχει διπλάσια
σχεδόν διάμετρο και οκταπλάσιο όγκο
από την εσωτερική και το κέντρο της θα
βρίσκεται στο νομιζόμενο από εμάς
κατώτατο άκρο της γης· αυτό φανερώνεται
από το διάγραμμα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">13.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ας παραστήσομε τη σφαίρα της γης με
κύκλο, μέσα στον οποίο σημειώνομε α, β,
γ, δ, και τη σφαίρα του νερού με άλλο
κύκλο που περιέχει τον πρώτο και εφάπτεται
στο άνω δέκατο της επιφάνειάς του· έξω
από το δεύτερο κύκλο σημειώνομε ε, ζ, η,
θ. Θα βρεθεί τότε το προς το μέρος μας
κάτω άκρο του εσωτερικού κύκλου, δηλαδή
το β, κέντρο του εξωτερικού. Ο οποίος,
ενώ έχει διπλάσια διάμετρο, αποδεικνύεται
με γεωμετρικές αποδείξεις ότι δίνει
οκταπλάσια σφαίρα, γιατί όταν διπλασιαστεί
η διάμετρος μιας σφαίρας, οκταπλασιάζεται
ο όγκος της. Συμβαίνει βέβαια το ένα
όγδοο της υγρής αυτής σφαίρας να έχει
αναμιχθεί και να εμπεριέχεται στη γη.
Γι' αυτό και πολλές πηγές αναβρύζουν
από αυτήν, και άφθονα ποτάμια ρεύματα
αναδίδονται και τρέχουν αέναα, και
κόλποι πολλών θαλασσών χύνονται σ'
αυτήν, και σχηματίζονται πλήθος λίμνες.
Και δεν υπάρχει σχεδόν μέρος της γης,
όπου να σκάψει κανείς και να μη βρει
νερό να ρέει από κάτω.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">14.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Εκτός από τη δική μας οικουμένη, καμιά
άλλη δεν υπάρχει, όπως διδάσκει και το
διάγραμμα και η λογική. Όπως δηλαδή, αν
ήταν ένα το κέντρο της γης και του νερού,
θα ήταν όλη η γη ολωσδιόλου ακατοίκητη,
έτσι και πολύ περισσότερο, αν το νερό
έχει ως κέντρο το κατώτατο ως προς εμάς
άκρο της γης, εκτός από τη γνωστή οικουμένη
που βρίσκεται στο επάνω μέρος της
υδάτινης σφαίρας, όλα τα άλλα μέρη της
γης είναι αδύνατο να κατοικούνται,
επειδή καλύπτονται από πολύ νερό. Αφού
όμως, όπως προαποδείχθηκε, μόνο πάνω
στην κατοικούμενη γη υπάρχει ενσώματη
λογική ψυχή, η οποία είναι μία, αυτή που
έχομε εμείς, έπεται ότι μόνο πάνω στην
κατοικούμενη γη κατοικούν και τα χερσαία
άλογα ζώα.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">15.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η όραση διαμορφώνεται από τα πολυειδή
χρώματα και σχήματα· η όσφρηση από τους
ατμούς· η γεύση από τους χυμούς· η ακοή
από τους ήχους· η αφή από την τραχύτητα
ή την λειότητα των επιφανειών. Οι
πληροφορίες που δίνουν οι αισθήσεις,
προέρχονται βέβαια από τα σώματα, αλλά
δεν είναι σώματα, αν και είναι σωματικές.
Γιατί δεν προέρχονται έτσι απλώς από
τα σώματα, αλλά από τα είδη (τις φυσικές
ιδιότητες) των σωμάτων. Αλλά φυσικά δεν
ταυτίζονται με τα σωματικά "είδη"·
Είναι μόνο αποτυπώματά τους, που σαν
εικόνες χωρίζονται αχώριστα από αυτά.
Και αυτό είναι φανερό από την όραση και
μάλιστα από τα ορώμενα σε καθρέφτη.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">16.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Αυτά λοιπόν τα εκμαγεία των αισθήσεων
είναι που οικειοποιείται από τις
αισθήσεις το φανταστικό μέρος της ψυχής·
όχι τις ίδιες τις αισθήσεις, αλλά τις
εικόνες που όπως είπαμε υπάρχουν σ'
αυτές, και τις χωρίζει τελείως από τα
σώματα και τα "είδη" των σωμάτων.
Τις αποθηκεύει δε σαν θησαυρούς και
προβάλλει ανάλογα προς χρήση του πότε
τη μία και πότε την άλλη, ακόμη κι όταν
απουσιάζουν τα αντίστοιχα σώματα. Έτσι
το φανταστικό της ψυχής τις κάνει όλες
ορατές στόν εαυτό του, ακόμη και τις
εικόνες της ακοής, της γεύσεως, της
οσφρήσεως και της αφής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">17.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η φαντασία της ψυχής στό λογικό ον είναι
στο σύνορο μεταξύ νου και αισθήσεως.
Αυτές λοιπόν τις εικόνες που παραλαμβάνει
η φαντασία από τις αισθήσεις, ως χωρισμένες
πια από τα σώματα και ήδη ασώματες, τις
βλέπει και τις στριφογυρίζει ο νους και
παράγει διαφόρων ειδών λογισμούς, καθώς
διαλογίζεται και αναλογίζεται και
συλλογίζεται με πολλούς τρόπους, με
εμπάθεια ή με απάθεια ή με μια μέση
κατάσταση, με πλάνη ή χωρίς πλάνη. Και
απ' αυτό γεννιούνται οι περισσότερες
αρετές και κακίες, ορθές απόψεις και
κακοδοξίες. Και λέω οι περισσότερες, κι
όχι όλες οι αλήθειες και οι πλάνες, οι
αρετές και οι κακίες, έχουν την αρχή
τους στους λογισμούς από τη φαντασία,
επειδή δε συμβαίνει να γίνεται κάθε
λογισμός του νου από αυτές τις εικόνες
και γι' αυτές, αλλά είναι δυνατό να βρει
κανείς και ορισμένα που δεν μπορούν να
υποπέσουν στις αισθήσεις και που ο νους
το κάνει λογισμούς.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">18.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Άξιο μεγάλου θαυμασμού και προσοχής
είναι, πώς από τα πρόσκαιρα και αισθητά
προξενείται μέσα στην ψυχή μόνιμο κάλλος
ή ασχήμια, πλούτος ή φτώχεια, δόξα ή
αδοξία, και γενικά ή νοητό φως που παρέχει
ζωή αιώνια, ή νοητό σκότος που κολάζει
την ψυχή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">19.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ο νους, χρησιμοποιώντας σαν όχημα τη
φαντασία και μέσω αυτής επικοινωνώντας
με τις αισθήσεις, αποκτά μια σύμμικτη
γνώση. Για παράδειγμα, έστω ότι βλέπει
κάποιος με την αισθητή όραση τον ήλιο
να δύει, και τη σελήνη να ακολουθεί τον
ήλιο με το στραμμένο μέρος της σ' αυτόν,
και τις κατοπινές ημέρες να απομακρύνεται
σιγά-σιγά και να φωτίζεται περισσότερο,
μέχρις ότου φτάσει απέναντί του, και
πάλι λίγο-λίγο να πλησιάζει από το άλλο
μέρος και το φως της να ελαττώνεται
ολοένα και να το αποθέτει εκεί από όπου
άρχισε να φωτίζεται. Αφού σημειώσει
όλες αυτές τις εικόνες με το νου, επειδή
έχει τις προηγούμενες εικόνες στη
φαντασία του, και την καθημερινά παρούσα
στην αίσθηση, αποκτά από την αίσθηση,
τη φαντασία και τη νόηση, τη γνώση, ότι
η σελήνη παίρνει το φως της από τον ήλιο
αλλά η τροχιά της είναι κοντινότερη στη
γη και πολύ χαμηλότερη από του ηλίου.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">20.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Παρόμοια με τη σελήνη μπορούμε να πούμε
και για τον ήλιο. Τις εκλείψεις του και
τους συνδέσμους που γίνονται κατ' αυτές,
τις μετακινήσεις και τις αποστάσεις
μεταξύ τους των άλλων πλανητών και τους
ποικίλους σχηματισμούς που δημιουργούν,
και γενικά όσα γνωρίζομε για τα ουράνια
φαινόμενα, ακόμη και τις αιτίες της
φύσεως, τις μεθόδους και όλες τις τέχνες
και γενικά κάθε γνώση που συνάγεται από
επιμέρους κατανοήσεις, όλα τα συγκεντρώσαμε
με την αίσθηση και τη φαντασία μέσω του
νου. Και καμιά απ' αυτές τις γνώσεις δεν
μπορεί να ονομαστεί πνευματική, αλλά
μάλλον φυσική, αφού δεν μπορεί να δεχθεί
τα του πνεύματος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">21.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Από που μάθαμε κάτι βέβαιο και αληθινό
για το Θεό ή για όλον τον κόσμο ή για μας
τους ίδιους; Όχι από τη διδασκαλία του
Πνεύματος; Αυτή μας δίδαξε ότι μόνο ο
Θεός είναι ο αληθινά Ων και πάντοτε Ων
και αμετάβλητα Ων και ότι δεν έλαβε το
είναι από την ανυπαρξία, ούτε πηγαίνει
προς την ανυπαρξία. Και ότι είναι
τρισυπόστατος και παντοδύναμος. Αυτός
σε έξι ημέρες έφερε τα όντα από το μηδέν
στην ύπαρξη με το λόγο, ή μάλλον τα
δημιούργησε αμέσως, όπως λέει ο Μωυσής:
«Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τον ουρανό
και τη γη»(Γεν. 1,1). Όχι βέβαια με κενό,
ούτε χωρίς τα ενδιάμεσα όλα. Η γη ήταν
ανάμικτη με το νερό, και το καθένα από
τα δύο κυοφορούσε τόσο τον αέρα, όσο και
τα αντίστοιχα διάφορα ζώα και φυτά. Ο
ουρανός πάλι κυοφορούσε τα διάφορα φώτα
και πυρά, πάνω στα οποία έχει την ύπαρξή
του το σύμπαν. Έτσι λοιπόν ο Θεός
δημιούργησε στην αρχή τον ουρανό και
τη γή, σαν ύλη που δέχεται τα πάντα κι
έχει τη δυνατότητα να παράγει τα πάντα,
ανατρέποντας ορθά από τότε εκείνους
που κακώς νομίζουν ότι η ύλη προϋπήρχε
από μόνη της.<br /><br /></span><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">22.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Μετά την αρχική αυτή δημιουργία, ο Θεός
που δημιούργησε τα πάντα από την
ανυπαρξία, φιλοκαλώντας κατά κάποιο
τρόπο και κοσμώντας παραπέρα τον κόσμο,
απένειμε μέσα σε έξι μέρες στο καθένα
το αρμόδιο σύνολο των γνωρισμάτων που
συμπλήρωναν τον διάκοσμό του, ξεχωρίζοντας
το καθένα με μόνο το πρόσταγμά του, σαν
να έβγαζε από θησαυροφυλάκια κατ' είδος
ό,τι είχε τοποθετήσει σ' αυτά, διαθέτοντας
και συνθέτοντας αρμονικά, εξαίρετα και
κατάλληλα στο καθένα το ένα προς το
άλλο, το καθένα προς όλα και όλα προς το
καθένα. Και την ακίνητη γη την έβαλε σαν
κέντρο στον μέγιστο κύκλο του ουρανού,
συνδέοντας πάνσοφα με τα ενδιάμεσα τον
αεικίνητο ουρανό, για να μένει πάντοτε
ο ίδιος κόσμος και σταθερός και κινούμενος.
Αφού δηλαδή τα αεικίνητα και πάρα πολύ
ταχυκίνητα σώματα τοποθετήθηκαν
γύρω-γύρω, αναγκαστικά το ακίνητο, η γη,
κατέλαβε το μέσο, για να είναι η ακινησία
του αντίρροπη της κινήσεως, ώστε να μη
μετακινείται σαν κύλινδρος ή παγκόσμια
σφαίρα.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">23.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Αφού λοιπόν ο Αριστοτέχνης έδωσε τέτοια
θέση στα δύο πέρατα του παντός —τον
ουρανό δηλαδή και τη γη—, όλον αυτόν
τον κόσμο εύκοσμα, για να πω έτσι, και
στερέωσε και εκίνησε. Στο καθένα πάλι
από τα ενδιάμεσα απένειμε το πρέπον.
Και άλλα τα τοποθέτησε επάνω και διέταξε
να περιφέρονται μετέωρα στα ουράνια
και να συμπεριστρέφονται με το ανώτατο
όριο του παντός πάρα πολύ συνετά και
κόσμια χωρίς παύση —εδώ υπάγονται όσα
είναι ελαφρά και ενεργά και επιτήδεια
να μεταβάλλουν σε χρήσιμα τα κάτω από
αυτά. Αυτά είναι υψωμένα πάνω από το
μέσο με τόσο πολύ μεγάλη σύνεση, ώστε
και το υπερβολικό ψύχος που υπάρχει
εκεί να το σπάζουν επαρκώς, αλλά και τη
δική τους υπερβολική θερμότητα να την
κρατούν στη θέση της, κι ακόμη να
συγκρατούν κάπως και την υπερβολική
κίνηση των υψηλοτάτων άκρων με δική
τους αντίστροφη κίνηση, έτσι που κι
εκείνα να κρατούν στη θέση τους με τη
δική τους αντίστροφη περιστροφή, και
σ' εμάς να παρέχουν τις πολύ ωφέλιμες
ετήσιες διαφορές των εποχών, τα μέτρα
των διαστημάτων του χρόνου και —όταν
εμβαθύνομε σ' αυτά — τη γνώση του Θεού
που τα δημιούργησε και τα κατέταξε και
τα στόλισε.Αυτά λοιπόν που μετεωροπορούν
στα ύψη, τα άφησε να περιφέρονται έτσι
με πολλές κινήσεις για δύο λόγους· για
χάρη του παγκόσμιου κάλλους και για
πολύμορφη ωφέλεια. Τα άλλα πάλι τα
τοποθέτησε κάτω και γύρω στό μέσον, όσα
δηλαδή έχουν βάρος και μεταβλητή φύση,
γίνονται και ξαναγίνονται, χωρίζονται
και ενώνονται και τείνουν να μεταβληθούν
σε εύχρηστα· τα έβαλε κι αυτά σε ευκοσμία
ανάλογα με τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση,
για να μπορεί να λέγεται το παν αληθινά
"κόσμος", δηλαδή στολισμός.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">24.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Έτσι λοιπόν έγινε το πρώτο ον στην κτίση,
και μετά το πρώτο άλλο, και ύστερα απ'
αυτό πάλι άλλο και ούτω καθεξής, και
ύστερα από όλα ο άνθρωπος. Ο οποίος
αξιώθηκε να έχει από το Θεό τόση τιμή
και πρόνοια, ώστε ο αισθητός αυτός κόσμος
να γίνει πριν από αυτόν γι' αυτόν, η
βασιλεία των ουρανών να ετοιμαστεί
ευθύς από την αρχή του κόσμου(Ματθ. 25,
34) πριν από αυτόν γι' αυτόν, να προηγηθεί
διαβούλευση του Θεού περί αυτού κι
έπειτα να πλαστεί με το χέρι του Θεού
κατ' εικόνα Του(Γεν. 1, 26), έτσι που να μη
λάβει το παν, όπως τα άλλα ζώα, από την
ύλη και τον αισθητό κόσμο, αλλά μόνο το
σώμα. Την ψυχή όμως την έλαβε από τα
υπερκόσμια, ή μάλλον από τον ίδιο το
Θεό, με απόρρητο φύσημα(Γεν. 2, 7), ώστε να
γίνει κάτι μεγάλο και θαυμαστό και πιό
πάνω απ' όλα, να επιτηρεί και να επιβλέπει
το παν και να επιστατεί σε όλα και άρα
να γνωρίζει το Θεό, να τον δέχεται και
να είναι αποτέλεσμα που να δείχνει
περισσότερο από κάθε άλλο δημιούργημα
την ύψιστη μεγαλοσύνη του Τεχνίτη. Κι
όχι μόνο είναι δεκτικός του Θεού και
της χάρης Του με αγώνα, αλλά είναι δυνατό
και να ενωθεί με Αυτόν σε μία υπόσταση.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">25.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Αυτά και άλλα όμοια που είναι η αληθινή
σοφία και η σωτηριώδης γνώση και προξενούν
την άνω μακαριότητα, ποιός Ευκλείδης,
ποιος Μαρίνος, ποιος Πτολεμαίος μπόρεσε
να τα κατανοήσει, ή ποιος Εμπεδοκλής
και Σωκράτης και Αριστοτέλης και Πλάτων,
με τις λογικές τους μεθόδους ή τις
μαθηματικές αποδείξεις τους; Ή μάλλον,
ποιά αίσθηση τα έχει αντιληφθεί; Ποιος
νους τα συνέλαβε; Κι αν σ' εκείνους που
εκ φύσεως φιλοσοφούσαν και στους ομοίους
τους φάνηκε χαμαίζηλη η πνευματική
σοφία, αποδεικνύεται κι από αυτό η
υπεροχή της. Σχεδόν όσο νιώθουν τα άλογα
ζώα τη σοφία εκείνων κι όλες τις γνώσεις
τους, ή, αν θέλεις, όπως τα μικρά παιδιά,
που θεωρούν σπουδαιότερα τα γλυκίσματα
που κρατούν από το βασιλικό στέμμα, έτσι
στέκονται κι αυτοί απέναντι στην αληθινή
και υψηλότατη σοφία και διδασκαλία του
Πνεύματος.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">26.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Όχι μόνο το να γνωρίζει κανείς —κατά
το δυνατόν— το Θεό, είναι ασυγκρίτως
καλύτερο της φιλοσοφίας των Ελλήνων,
αλλά και μόνο το να γνωρίζει ποιά θέση
έχει ο άνθρωπος κοντά στο Θεό, ξεπερνά
όλη τη σοφία τους. Γιατί μόνον ο άνθρωπος
απ' όλα αυτά τα επίγεια και τα ουράνια
δημιουργήθηκε κατ' εικόνα του Πλάστη
του, για να βλέπει προς Εκείνον και να
τον αγαπά και μόνον Εκείνου να είναι
μύστης και προσκυνητής, και να διατηρεί
το κάλλος αυτό με την προς Αυτόν πίστη
και κλίση και διάθεση. Όλα τ' άλλα, όσα
έχει η γη και αυτός ο ουρανός, ο άνθρωπος
να τα θεωρεί κατώτερα από τον εαυτό του
και ολότελα στερημένα νου. Αυτό οι
Έλληνες σοφοί δεν μπόρεσαν καθόλου να
αντιληφθούν και ατίμασαν την ανθρώπινη
φύση, ασέβησαν στο Θεό και σεβάστηκαν
και λάτρεψαν την κτίση αντί τον Κτίστη(Ρωμ.
1, 25). Απέδωσαν δηλαδή νου στα αισθητά,
μα αναίσθητα άστρα, και στο καθένα,
ανάλογα με το μέγεθός του, του έδωσαν
ανάλογη δύναμη και αξίωμα. Ήταν θλιβερό
το σέβας τους γι' αυτά, που αφού τα
ονόμασαν θεούς, μεγαλύτερους και
μικρότερους, παραχώρησαν σ' αυτά την
εξουσία του παντός. Αυτοί λοιπόν, από
τα αισθητά και τη γύρω απ' αυτά φιλοσοφία,
δεν προξένησαν στις ψυχές τους ντροπή
και ατιμία και έσχατη πενία και πράγματι
νοητό και τιμωρητικό σκοτάδι ?</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">27.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η γνώση ότι γίναμε κατ' εικόνα του
Δημιουργού, δεν επιτρέπει να θεοποιούμε
ούτε τον νοητό κόσμο. Γιατί αυτό το "κατ'
εικόνα" δεν αναφέρεται στο σώμα, αλλά
στη φύση του νου, από τον οποίο τίποτε
δεν είναι καλύτερο κατά τη φύση. Γιατί
αν υπήρχε κάτι καλύτερο, το "κατ'
εικόνα" θα υπήρχε σ' εκείνο. Αφού
λοιπόν το καλύτερο μέσα μας είναι ο
νους, και τούτο, αν και είναι κατ' εικόνα
θεϊκή, κτίσθηκε όμως από το Θεό, δεν
είναι εύκολο να καταλάβομε, ή μάλλον
δεν είναι από αυτό ολοφάνερο, ότι ο
Ποιητής του νοερού μας μέρους είναι ο
Ποιητής και κάθε νοερού; Κάθε νοερή
λοιπόν φύση, όλοι δηλαδή οι Άγγελοι,
είναι δούλοι μαζί μ' εμάς και κατ' εικόνα
του Δημιουργού. Αν και είναι ανώτεροι
από μας, γιατί δεν έχουν σώμα και
πλησιάζουν περισσότερο την εντελώς
ασώματη και άκτιστη φύση. Ή μάλλον, όσοι
απ' αυτούς φύλαξαν την τάξη τους και
αποδέχονται το σκοπό για τον οποίο
έγιναν, αν και ομόδουλοί μας, είναι
σεβαστοί σ' εμάς και πολύ ανώτεροί μας
κατά την τάξη. Εκείνοι όμως που δε φύλαξαν
την τάξη τους, αλλά επαναστάτησαν και
αθέτησαν το σκοπό για τον οποίο έγιναν,
πήγαν όσο γινόταν πιο μακριά από εκείνους
που πλησιάζουν το Θεό και ξέπεσαν από
την τιμή που είχαν. Και καθώς προσπαθούν
να συμπαρασύρουν κι εμάς στην έκπτωση,
δεν είναι μόνον αχρείοι και άτιμοι, αλλά
και αντίθετοι, και στο ανθρώπινο γένος
ολέθριοι και εχθρικώτατοι.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">28.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Αλλά οι φυσιολόγοι και οι αστρολόγοι
αυτοί που καυχιούνται ότι γνωρίζουν τα
πάντα, αφού δεν μπόρεσαν με τη φιλοσοφία
ν' αντιληφθούν τίποτε απ' όσα προείπαμε,
ονόμασαν επιπλέον τον άρχοντα του
σκότους και τις κάτω απ' αυτόν δυνάμεις
της αποστασίας, όχι μόνον ανωτέρους
τους, αλλά και θεούς. Τους τίμησαν με
ναούς, πρόσφεραν σ' αυτούς θυσίες και
υποτάχθηκαν στις ολεθριότατες προσταγές
τους. Κι εκείνοι εύλογα τους εξαπάτησαν
για πολύ με ανίερες ιεροτελεστίες και
καθαρμούς που μόλυναν και πρόσθεταν
την επικατάρατη οίηση, και με προφήτες
και προφήτισσες που παραπλανούσαν τους
ανθρώπους όσο γίνεται μακρύτερα από
την πραγματική αλήθεια.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">29.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Το να γνωρίζει κανείς το Θεό, ή να γνωρίζει
τον άνθρωπο και την αξία του (πράγματα
που τώρα και οι απλοϊκοί Χριστιανοί
γνωρίζουν) είναι γνώση υψηλότερη από
τη φυσιολογία, την αστρολογία και όλη
τη γύρω απ' αυτές φιλοσοφία. Επιπλέον
όμως, το να γνωρίζει ο ανθρώπινος νους
την ασθένειά του και αυτήν να ζητά να
θεραπεύσει, αυτό είναι πολύ ανώτερο
ασυγκρίτως από το να γνωρίζει και να
ερευνά τα μεγέθη των άστρων και τους
λόγους των φύσεων, τις γενέσεις των
επιγείων και τις περιόδους των ουρανίων
σωμάτων, τις μεταβολές και τις ανατολές
των αστέρων, τις ακινησίες και τις
οπισθοδρομήσεις τους, τις μεταξύ τους
αποστάσεις και συνελεύσεις, και γενικά
τις ποικίλες σχέσεις που προέρχονται
από την εκεί πολυκινησία. Γιατί ο νους
που γνώρισε την ασθένειά του, βρήκε από
που μπορεί να μπει για να βρεί τη σωτηρία,
να πλησιάσει το φως της γνώσεως και να
λάβει σοφία αληθινή, η οποία δεν καταλύεται
μαζί με τον αιώνα τούτον.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">30.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Κάθε λογική και νοερή φύση, είτε Άγγελος
είτε άνθρωπος, έχει ζωή, με την οποία
διαμένει ως ύπαρξη αθάνατη και δεν
επιδέχεται φθορά. Η δική μας νοερή και
λογική φύση δεν έχει τη ζωή μόνο ως
ουσία, αλλά και ως ενέργεια, αφού ζωοποιεί
το σώμα με το οποίο είναι ενωμένη. Γι'
αυτό και λέγεται ζωή του σώματος. Η ζωή
που αναφέρεται σε κάτι άλλο, είναι
ενέργεια της ζωής· γιατί ουδέποτε
λέγεται ουσία καθεαυτή, αν αναφέρεται
σε κάτι άλλο. Η νοερή όμως φύση των
Αγγέλων δεν έχει σαν τέτοια ενέργεια
τη ζωή, γιατί δεν έλαβε από το Θεό δεμένο
μαζί της σώμα από τη γη, για να λάβει και
ζωοποιό για τούτο δύναμη. Είναι λοιπόν
και αυτή δεκτική των αντιθέτων, δηλαδή
της κακίας και της αγαθότητας. Και αυτό
δηλώνουν οι πονηροί άγγελοι που ξέπεσαν
από έπαρση. Επομένως είναι κάπως σύνθετοι
και οι Άγγελοι, από την ιδιαίτερη ουσία
τους και από μία από τις δύο αντίθετες
ποιότητες, δηλαδή την αρετή και την
κακία. Απ' αυτό αποδεικνύεται ότι ούτε
αυτοί έχουν ως ουσία τους την αγαθότητα.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">31.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η ψυχή καθενός από τα άλογα ζώα είναι η
ζωή του σώματος που εμψυχώνει. Και δεν
έχουν αυτά τη ζωή ως ουσία, αλλά ως
ενέργεια, επειδή αυτή υπάρχει σε σχέση
με κάτι άλλο και όχι καθ' εαυτήν. Γιατί
βλέπομε ότι αυτή (η ψυχή-ζωή) δεν έχει
τίποτε άλλο, εκτός απ' όσα ενεργεί μέσω
του σώματος. Γι' αυτό και όταν διαλύεται
το σώμα, αναγκαστικά διαλύεται κι αυτή,
επειδή είναι το ίδιο θνητή με αυτό, και
ό,τι είναι αυτή, είναι και λέγεται σε
σχέση με το θνητό σώμα. Γι' αυτό κι’ όταν
το σώμα πεθάνει, πεθαίνει κι αυτή μαζί
του.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">32.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η ψυχή καθενός ανθρώπου είναι και ζωή
του σώματος που εμψυχώνει και έχει τη
ζωοποιό ενέργεια σε σχέση προς κάτι
άλλο, προς το οποίο εκδηλώνεται, δηλαδή
προς το σώμα που ζωοποιείται από αυτήν.
Έχει τη ζωή όχι μόνο ως ενέργεια, αλλά
και ως ουσία, επειδή ζει και καθ' εαυτήν.
Γιατί τη βλέπομε να έχει λογική και
νοερή ζωή, η οποία είναι φανερά διαφορετική
από τη ζωή του σώματος και όσων ενεργούνται
δια του σώματος. Γι' αυτό και όταν
διαλύεται το σώμα, δε διαλύεται μαζί κι
αυτή. Κι όχι μόνο δε διαλύεται μαζί με
το σώμα, αλλά και παραμένει αθάνατη,
επειδή η ζωή που αυτή έχει καθ' εαυτήν,
δεν εκδηλώνεται ως προς κάτι άλλο, αλλά
αποτελεί την ουσία της.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">33.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η λογική και νοερή ψυχή, έχει ως ουσία
τη ζωή, αλλά δεκτική των αντιθέτων,
δηλαδή της κακίας και της αγαθότητας.
Αποδεικνύεται λοιπόν ότι δεν έχει ως
ουσία την αγαθότητα, καθώς ούτε και την
κακία, αλλά ως κάποιες ποιότητες που
ανάλογα με τη διάθεσή της βρίσκεται στη
μία ή την άλλη. Και βρίσκεται όχι τοπικά,
αλλά όταν η νοερή ψυχή, που έχει πάρει
το αυτεξούσιο από τον Κτίστη, κλίνει σε
μία από τις δύο και θελήσει να ζήσει
σύμφωνα με αυτήν. Γι' αυτό και είναι
κάπως σύνθετη η λογική και νοερή ψυχή,
από την ενέργειά της που αναφέραμε πιο
πάνω. Αυτή βέβαια η ενέργεια, επειδή
εκδηλώνεται ως προς κάτι άλλο (το σώμα),
δεν μπορεί να δημιουργεί σύνθεση. Η
σύνθεση δημιουργείται από την ουσία
της ψυχής κι από μία οποιαδήποτε από
τις προαναφερθείσες αντίθετες ποιότητες,
δηλαδή την αρετή και την κακία.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">34.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ο υπέρτατος Νους, το άκρο αγαθό, η πάνω
από τη ζωή και τη θεότητα φύση, επειδή
είναι ολότελα και οπωσδήποτε ανεπίδεκτος
των αντιθέτων, είναι φανερό ότι έχει
την αγαθότητα όχι ως ιδιότητα, αλλά ως
ουσία. Γι' αυτό και ό,τι αγαθό βάλει
κανείς στο νου του, υπάρχει σ' Εκείνον
ή μάλλον, Εκείνος είναι το αγαθό και
είναι πάνω απ' αυτό. Και ό,τι σκεφτεί
κανείς για Εκείνον, είναι αγαθό, ή μάλλον
είναι αγαθότητα και υπεράγαθη αγαθότητα.
Σ' Αυτόν υπάρχει και η ζωή, ή μάλλον Αυτός
είναι η ζωή. Γιατί η ζωή είναι αγαθό, και
η ζωή σ' Αυτόν είναι αγαθότητα. Και η
σοφία υπάρχει σ' Αυτόν, ή μάλλον Αυτός
είναι η σοφία· γιατί η σοφία είναι αγαθό,
κι η σοφία σ' Αυτόν είναι αγαθότητα.
Επίσης, η αιωνιότητα και η μακαριότητα
και γενικά οποιοδήποτε αγαθό σκεφτεί
κανείς. Και δεν υπάρχει εκεί διαφορά
ζωής και σοφίας και αγαθότητας και των
ομοίων. Γιατί η Αγαθότητα εκείνη τα
συμπεριλαμβάνει όλα κατά τρόπο
συγκεντρωτικό, ενιαίο και απλούστατο,
και τη νοούμε και την ονομάζομε από όλα
τα αγαθά. Ό,τι αγαθό νοήσει κανείς και
πει περί Αυτής, είναι και ένα και αληθινό·
Εκείνη όμως δεν είναι μόνο αυτό που
αληθινά νοείται από αυτούς που νοούν
με θεόσοφο νου και θεολογούν με
πνευματοκίνητη γλώσσα, αλλά ως αχώρητη
στο λόγο και στο νου μας είναι πάνω απ'
αυτά και δεν απομακρύνεται από την
ενιαία και υπέρλογα απλή κατάστασή Της.
Είναι δηλαδή μία Αγαθότητα πανάγαθη
και υπεράγαθη, και μ' αυτό μόνο και
νοείται και ονομάζεται. Τούτο βέβαια,
ότι ο Ποιητής και Κύριος της κτίσεως
είναι πανάγαθη και υπεράγαθη Αγαθότητα
κι έχει ως ουσία Του την αγαθότητα,
δείχνεται από μόνες τις ενέργειές Του
προς την κτίση. Γι' αυτό και είναι ολότελα
και οπωσδήποτε ανεπίδεκτος της
εναντιότητας προς την αγαθότητα, δηλαδή
της κακίας. Γιατί ούτε και είναι εναντίον
καμιάς υπάρξεως.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">35.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η πανάγαθη αυτή και υπεράγαθη Αγαθότητα
είναι και πηγή αγαθότητας. Γιατί και
τούτο είναι αγαθό, και μάλιστα το ακρότατο
αγαθό, και δεν ήταν δυνατό να λείπει από
την παντέλεια Αγαθότητα. Επειδή τώρα η
παντέλεια και υπερτέλεια αυτή Αγαθότητα
είναι Νους, τίποτε άλλο δεν μπορεί να
πηγάζει από Αυτή σαν από πηγή, παρά
λόγος. Λόγος βέβαια όχι σαν το δικό μας
προφορικό λόγο· γιατί τούτος δεν είναι
του νου, αλλά του σώματος που κινείται
από νου. Ούτε πάλι σαν το δικό μας
ενδιάθετο λόγο· γιατί και τούτος γίνεται
μέσα μας έχοντας σαν τύπους τους φθόγγους.
Ούτε τέλος σαν το δικό μας λόγο της
διάνοιας, κι ας είναι αυτός χωρίς
φθόγγους, πραγματοποιούμενος με κινήσεις
τελείως ασώματες· γιατί και ο λόγος
αυτός της διάνοιας είναι μετά από μας,
και έχει ανάγκη από διαλείμματα και
μεγάλα χρονικά διαστήματα και προχωρεί
διεξοδικά, πηγαίνοντας από την ατελή
αρχή προς το τελικό συμπέρασμα. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αλλά ο Λόγος που πηγάζει
από τη θεία Αγαθότητα είναι αντίστοιχος
με τον έμφυτο σε μας λόγο που εναπόκειται
στο νου μας αφότου ο Δημιουργός μάς
έκανε κατ' εικόνα Του· ο λόγος αυτός
είναι η γνώση που συνυπάρχει πάντοτε
με το νου. Η Γνώση-Λόγος λοιπόν, η οποία
συνυπάρχει πάντοτε με τον υπέρτατο νου
της παντέλειας και υπερτέλειας Αγαθότητας
που δεν έχει τίποτε το ατελές, είναι
απαράλλακτα όσα είναι κι Εκείνη, εκτός
από το ότι προέρχεται από Εκείνη. Γι'
αυτό και ο υπέρτατος Λόγος είναι και
λέγεται από μας Υιός, για να γνωρίσομε
με βεβαιότητα ότι είναι τέλειος με
τέλεια δική Του υπόσταση, γιατί έχει
την ύπαρξη από τον Πατέρα και δεν υστερεί
καθόλου από τον Πατέρα κατά την ουσία,
αλλά είναι απαράλλακτος μ' Εκείνον, αν
και όχι κατά την υπόσταση· αυτή διακρίνεται
από το ότι ο Λόγος προήλθε με θεοπρεπή
γέννηση από τον Πατέρα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">36.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Επειδή η Αγαθότητα που σαν από πηγή
προήλθε με γέννηση από την Αγαθότητα-Νου,
είναι Λόγος, και λόγο χωρίς πνεύμα
(πνοή), κανένας που έχει νου δεν μπορεί
να εννοήσει, γι' αυτό ο εκ Θεού Θεός Λόγος
έχει το Άγιο Πνεύμα, το οποίο προέρχεται
και αυτό από τον Πατέρα. Το Πνεύμα αυτό
δεν είναι όπως εκείνο που συνυπάρχει
με τον προφορικό μας λόγο. Ούτε πάλι
είναι όπως εκείνο που συνυπάρχει, αν
και ασωμάτως, με τον ενδιάθετο και τον
κατά διάνοια λόγο μας· γιατί και τούτο
είναι μια ορμή του νου που συνεκτείνεται
χρονικά με το λόγο μας κι έχει ανάγκη
από τα ίδια διαστήματα κι από το ατελές
προχωρεί στο ολοκληρωμένο. Ενώ Εκείνο,
το Πνεύμα του υπέρτατου Λόγου, είναι
κατά κάποιο τρόπο ένας έρωτας ανέκφραστος
του Πατέρα προς το Λόγο που γεννήθηκε
με τρόπο απόρρητο. Το ίδιο Πνεύμα -Έρωτα
έχει και ο αγαπημένος Λόγος και Υιός
προς τον Πατέρα. Το έχει όμως ως
συμπροερχόμενο με Αυτόν από τον Πατέρα
και αναπαυόμενο σ' Αυτόν λόγω της κοινής
Τους φύσεως. Από τον Λόγο, που σαρκώθηκε
και μας συναναστράφηκε, μάθαμε το όνομα
της διαφορετικής προελεύσεως του
Πνεύματος από τον Πατέρα, και ότι Αυτό
δεν είναι μόνο του Πατέρα, αλλά και του
Υιού. Μας είπε δηλαδή: «Το Πνεύμα της
αλήθειας, το οποίο εκπορεύεται από τον
Πατέρα»(Ιω. 15, 26). Από αυτό μαθαίνομε ότι
δεν είναι μόνο ο Λόγος, αλλά και το Πνεύμα
που προέρχεται από τον Πατέρα, όχι όμως
με γέννηση, αλλά με εκπόρευση. Επίσης,
ότι είναι και του Υιού που το έχει από
τον Πατέρα, αφού είναι Πνεύμα αλήθειας
και σοφίας και λόγου. Γιατί η αλήθεια
και η σοφία είναι Λόγος κατάλληλος για
τον Γεννήτορα. Αυτός ο Λόγος συγχαίρει
με τον Πατέρα που χαίρεται γι' Αυτόν,
σύμφωνα μ' εκείνο που Αυτός είπε με τον
Σολομώντα: «Εγώ ήμουν που χαιρόμουν
μαζί Του»(Παροιμ. 8, 30. Δεν είπε χαιρόμουν,
αλλά χαιρόμουν μαζί Του. Αυτή η προαιώνια
χαρά του Πατέρα και του Υιού είναι το
Άγιο Πνεύμα, επειδή είναι και των δύο
κατά τη χρήση (γι' αυτό και στέλνεται
και από τους δύο σ' όσους είναι άξιοι),
αλλά μόνο του Πατέρα κατά την ύπαρξη
(γι' αυτό και μόνο από Αυτόν εκπορεύεται
ως ύπαρξη).<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">37.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Έρωτα, που είναι εικόνα αυτού του
υπέρτατου Έρωτα, έχει κι ο νους μας, ο
οποίος δημιουργήθηκε κατ' εικόνα Θεού,
προς τη γνώση που προέρχεται από αυτόν
και που υπάρχει χωρίς διακοπή μέσα σ'
αυτόν. Ο έρωτας αυτός είναι από το νου
και μέσα στο νου, πηγάζοντας από αυτόν
μαζί με τον εσώτατο λόγο. Εναργέστατη
απόδειξη του πράγματος, ακόμη και για
εκείνους που δεν μπορούν να βλέπουν τα
βάθη του εσωτερικού τους, είναι η ακόρεστη
έφεση των ανθρώπων για τη γνώση. Σ'
εκείνον όμως τον αρχέτυπο νου, σ' εκείνη
την παντέλεια και υπερτέλεια Αγαθότητα
στην οποία τίποτε το ατελές δεν υπάρχει,
ο θείος Έρωτας (το Πνεύμα) είναι απαράλλακτα
όλα όσα κι εκείνη η Αγαθότητα, εκτός από
το ότι αυτός προέρχεται από εκείνη. Γι'
αυτό κι ο Έρωτας αυτός είναι και λέγεται
από μας Πνεύμα Άγιο και άλλος Παράκλητος(Ιω.
14, 16), ως συνακόλουθος του Λόγου, για να
γνωρίσομε από αυτό ότι είναι τέλειος,
με τέλεια δική Του υπόσταση, και δεν
υστερεί διόλου κατά την ουσία από τον
Πατέρα, αλλ' είναι απαράλλακτα ο ίδιος
και με τον Υιό και τον Πατέρα, αν και όχι
κατά την υπόσταση· αυτή διακρίνεται
από το ότι (ο Έρωτας-Πνεύμα) προέρχεται
από τον Θεό Πατέρα με θεοπρεπή εκπόρευση.
Κι έτσι να μελετούμε ένα Θεό, αληθινό
και τέλειο, σε τρεις υποστάσεις αληθινές
και τέλειες. Όχι τριπλό, άπαγε, αλλά
απλό, γιατί δεν είναι κάποια τριπλή
αγαθότητα, ούτε τριάδα από αγαθότητες·
είναι Τριάδα αγία και σεβάσμια και
προσκυνητή η υπέρτατη Αγαθότητα, η οποία
ρέει αρρεύστως από τον εαυτό Της στον
εαυτό Της κι έχει εγκαθιδρυθεί προαιώνια
πάνω στον εαυτό Της θεοπρεπώς. Είναι
απεριόριστη και ορίζεται μόνο από τον
εαυτό Της· είναι το όριο όλων, εκτείνεται
πέρα απ' όλα και κανένα από τα όντα δεν
αφήνει έξω της.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">38.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Επίσης, και η νοερή και λογική φύση των
Αγγέλων έχει νου και λόγο από το νου και
έρωτα του νου προς τον λόγο, που και
αυτός πηγάζει από το νου και συνυπάρχει
πάντοτε με το λόγο και το νου, και θα
μπορούσε να ονομαστεί και πνεύμα, αφού
από τη φύση του συνακολουθεί το λόγο.
Αλλά το πνεύμα αυτό δεν είναι ζωοποιό,
γιατί δεν έλαβε από το Θεό ενωμένο μαζί
του γήινο σώμα, για να λάβει και ζωοποιό
και συνεκτική δύναμη γι' αυτό. Ενώ η
νοερή και λογική φύση της ψυχής, επειδή
δημιουργήθηκε μαζί με γήινο σώμα, έλαβε
ζωοποιό το πνεύμα από το Θεό, και μ' αυτό
συνέχει και ζωοποιεί το ενωμένο μαζί
της σώμα. Απ' αυτό γίνεται φανερό σ'
εκείνους που μπορούν να εννοούν, ότι το
πνεύμα του ανθρώπου που ζωοποιεί το
σώμα του είναι νοερός έρωτας. Κι έχει
την ύπαρξή του από το νου και ανήκει στο
λόγο· είναι μέσα στο νου και στο λόγο
κι έχει μέσα του και το λόγο και το νου.
Και η ψυχή έχει εκ φύσεως τέτοια αγαπητική
συνάφεια με το σώμα, μέσω του πνεύματος,
ώστε δε θέλει ποτέ να το εγκαταλείψει,
μήτε το εγκαταλείπει, αν δεν ασκηθεί
βία από κάποια βαρειά αρρ’ωστια ή από
εξωτερικό τραυματισμό.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">39.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Η νοερή και λογική φύση της ψυχής, επειδή
μόνο αυτή έχει νου και λόγο και πνεύμα
ζωοποιό, αυτή μόνο και έχει δημιουργηθεί
κατ' εικόνα του Θεού, περισσότερο και
από τους ασώματους Αγγέλους. Το προνόμιο
αυτό το έχει αμετάβλητο και αν ακόμη
δεν εννοήσει την αξία της, και αν δε
φρονεί και δε ζει αντάξια του Θεού που
τη δημιούργησε κατ' εικόνα Του. Γι' αυτό
και μετά την παράβαση των Πρωτοπλάστων
στον Παράδεισο, οπότε υποστήκαμε, πριν
από το θάνατο του σώματος, το θάνατο της
ψυχής που είναι ο χωρισμός της ψυχής
από το Θεό, και χάσαμε το "καθ' ομοίωσιν",
δεν χάσαμε και το "κατ' εικόνα".
Όταν λοιπόν η ψυχή αποστρέφεται τη σχέση
προς τα χειρότερα (τα αισθητά), και
προσκολλάται με αγάπη στο Θεό και
υποτάσσεται σ' Αυτόν με τους τρόπους
και τα έργα της αρετής, φωτίζεται από
Αυτόν και ομορφαίνει, καθώς βελτιώνεται
και υπακούει στις εντολές και τις
παραινέσεις Του, από τις οποίες και
λαμβάνει την αιώνια αληθινή ζωή. Με
αυτήν, αθανατίζει και το ενωμένο μαζί
της σώμα που θα επιτύχει στον ορισμένο
καιρό την υποσχεμένη ανάσταση και θα
γίνει μέτοχο της αιώνιας δόξας.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">Όταν όμως δεν αποφεύγει
την προς τα χειρότερα σχέση και την
πτώση της σ' αυτά, απ' όπου προξενεί στην
εικόνα του Θεού αισχύνη και ατιμία,
αποξενώνεται και εξορίζεται από το Θεό,
ο οποίος είναι η όντως μακάρια και
αληθινή ζωή. Έτσι, επειδή πρώτη αυτή
εγκατέλειψε το Θεό, εγκαταλείπεται
δίκαια από Αυτόν. <br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">40.
</span><span face="Tahoma, sans-serif">Η μετά την υπέρτατη
Τριάδα τριαδική φύση, δηλαδή η ανθρώπινη
ψυχή, επειδή έχει δημιουργηθεί από
Εκείνη κατ' εικόνα Της περισσότερο απ'
ό,τι οι άλλες φύσεις, κι είναι νοερή,
λογική και πνευματική, οφείλει να κρατά
την τάξη της και ν' ακολουθεί μόνο το
Θεό, μόνο κάτω από το ζυγό Του να μπαίνει
και μόνο σ' Αυτόν να υποτάσσεται και να
υπακούει. Ακόμη, σ' Αυτόν μόνο να αποβλέπει
και να στολίζει τον εαυτό της με την
ακατάπαυστη μνήμη και θεωρία Του και
με τη σφοδρότατη και διάπυρη προς Αυτόν
αγάπη. Με αυτά επισύρει με θαυμαστό
τρόπο στον εαυτό της, ή μάλλον επέσυρε
κάποτε, τη μυστική και απόρρητη εκείνη
αίγλη της φύσεώς της· και τότε έχει
αληθινά το "κατ' εικόνα Θεού και
ομοίωσιν" και γίνεται χαριτωμένη,
σοφή και θεία. Γιατί διδάσκεται από την
αίγλη αυτή, ή με φανερή παρουσία της, ή
με αφανή προσέγγισή της, να αγαπά,
περισσότερο τώρα, το Θεό παραπάνω από
τον εαυτό της και τον πλησίον όπως τον
εαυτό της, και από αυτό και τη δική της
αξία και τάξη να γνωρίζει και να διατηρεί,
και τον εαυτό της ν' αγαπά αληθινά.
Αντίθετα, όποιος αγαπά την αδικία, μισεί
την ψυχή του(Ψαλμ. 10, 5), και ξεσχίζοντας
και αχρηστεύοντας το "κατ' εικόνα
Θεού" που έχει, παθαίνει κάτι παραπλήσιο
μ' εκείνους που από παραφροσύνη χωρίς
να το αισθάνονται καταξεσχίζουν ελεεινά
τις σάρκες τους. Γιατί κι αυτός, χωρίς
να το αισθάνεται, καταστρέφει και
καταξεσχίζει αθλιότατα την έμφυτη
καλλονή του, κατασυντρίβοντας ανόητα
τον εσωτερικό τριαδικό και υπερκόσμιο
στολισμό της ψυχής του, τον οποίο
δημιουργεί η αγάπη. Υπάρχει πιο άδικο
και πιο ολέθριο, να μη θυμάται κανείς
και να μη θέλει να βλέπει συνεχώς και
να αγαπά Εκείνον που τον δημιούργησε
και τον στόλισε κατ' εικόνα Του, και γι'
αυτό του δίνει τη δύναμη της γνώσεως
και της αγάπης, και σ' εκείνους που τη
χρησιμοποιούν καλά επιδαψιλεύει επιπλέον
και τις ανέκφραστες δωρεές Του και
τηναιώνια ζωή ?</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">41.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ένας από τους χειρότερους εχθρούς της
ψυχής μας και εξαιρετικά χειρότερος
από τους άλλους είναι ο νοητός και
αρχέκακος όφις, που έγινε τώρα αγγελιοφόρος
της κακίας του προς τους ανθρώπους με
την πονηρή συμβουλή του. Είναι τόσο
κατώτερος και χειρότερος όλων, όσο
επιθύμησε υπερήφανα να εξομοιωθεί στην
εξουσία με τον Δημιουργό του, από τον
οποίο όμως τόσο εγκαταλείφθηκε δίκαια,
όσο αυτός πρώτος τον είχε εγκαταλείψει.
Και τόσο πολύ ο διάβολος εγκατέλειψε
το Θεό, ώστε να γίνει αντίθετος και
εχθρός Του και κηρυγμένος αντίπαλος. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αν λοιπόν Εκείνος
είναι η Αγαθότητα και ο Ζωοποιός όσων
ζούνε, αυτός είναι η καθαυτό κακία και
ο νεκροποιός. Αφού λοιπόν Εκείνος έχει
ως ουσία την Αγαθότητα και είναι φύση
τελείως ανεπίδεκτη της κακίας, ώστε
ούτε να τον πλησιάζουν δεν πρέπει όσοι
έχουν μια οποιαδήποτε κακία, πόσο μάλλον
απωθεί μακριά Του τον δημιουργό και
αρχηγό της κακίας και αίτιο αυτής και
στους άλλους; Ο πονηρός τώρα, επειδή η
ουσία του είναι η ζωή κι όχι η κακία, γι'
αυτό και μένει αθάνατος σ' αυτήν. Η ουσία
του βέβαια ήταν δεκτική κακίας κι ο
ίδιος είχε τιμηθεί με αυτεξουσιότητα,
για να υποτάσσεται θεληματικά και να
προσκολλάται στην αέναη πηγή της
Αγαθότητας κι έτσι να γίνει μέτοχος της
αληθινής ζωής. Επειδή όμως με τη θέλησή
του δόθηκε στην κακία, στερείται την
αληθινή ζωή, διωγμένος δίκαια από αυτήν,
από την οποία αυτός πρώτος έφυγε. Και
έγινε πνεύμα νεκρό, όχι κατά την ουσία
(γιατί δεν υπάρχει ουσία νεκρότητας),
αλλά γιατί απέβαλε την αληθινή ζωή.
Αυτός λοιπόν, καθώς δεν αισθάνεται κόρο
από την ορμή προς την κακία και προσθέτει
κακία πάνω στην κακία αθλιότατα, κάνει
τον εαυτό του νεκροποιό πνεύμα και
σπεύδει να οδηγεί και τον άνθρωπο σε
συμμετοχή της νεκρώσεώς του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">42.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ο διάβολος, ο μεσίτης και πρόξενος της
νεκρώσεως, χρησιμοποίησε παλιά, στον
Παράδεισο του Θεού(Γεν.3, 1), το φίδι που
είναι σκολιό (κινείται ελικοειδώς),
επειδή κι ο ίδιος είναι σκολιός στους
τρόπους και αφάνταστα δόλιος. Όχι πώς
έγινε αυτός φίδι —κάτι τέτοιο μόνο κατά
φαντασία μπορεί να κάνει, δίστασε όμως
τότε να το δοκιμάσει από φόβο να μη γίνει
αντιληπτός. Αλλά, μη έχοντας εμπιστοσύνη
στη φανερή συνάντηση, προτίμησε τη
δόλια, μέσω του φιδιού, με την οποία
πίστευε ότι θα μείνει άγνωστος. Ήθελε,
εμφανιζόμενος σαν φίλος, να εισηγηθεί
ό,τι εχθρικότερο, και με την παράδοξη
προσλαλιά —παράδοξη, γιατί το αισθητό
φίδι δεν ήταν λογικό, ούτε μιλούσε ως
τότε—, να αιφνιδιάσει την Εύα που θα
τον άκουγε, και να την πάρει ολότελα με
το μέρος του και να την κάνει υποχείριά
του με τα τεχνάσματά του. Κι έτσι να τη
μάθει αμέσως να υποτάσσεται στα χειρότερα
και να γίνει δούλη σ' εκείνα, στα οποία
της έλαχε επάξια να βασιλεύει, γιατί
μόνη αυτή απ' όλα τα όντα που έχουν
αίσθηση έχει τιμηθεί με λόγο κι έχει
πλαστεί από το χέρι του Θεού κατ' εικόνα
Του. Παραχώρησε όμως και ο Θεός, για να
δει ο άνθρωπος τη συμβουλή που του έδωσε
το χειρότερο —πόσο χειρότερο δεν είναι
το φίδι από τον άνθρωπο;— και να εννοήσει
καθαρά ότι δεν είναι καθόλου ωφέλιμη.
Να θεωρήσει τότε τελείως ανάξιά του την
υποταγή στο φανερά χειρότερο και να
φυλάξει την πίστη του στον Κτίστη,
τηρώντας την εντολή Του. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">Κι έτσι να γίνει εύκολα
νικητής εκείνου που ξέπεσε από την
πραγματική ζωή, να λάβει δίκαια τη
μακάρια αθανασία και να ζήσει αιώνια
έχοντας μέσα του το Θεό.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">43.
</span><span face="Tahoma, sans-serif">Τίποτε δεν είναι
καλύτερο από τον άνθρωπο ώστε να σκεφτεί
και να σχηματίσει γνώμη και με αυτή να
γνωρίσει και να πάρει ό,τι τον συμφέρει.
Αρκεί μόνο να κρατά την τάξη του και να
γνωρίζει τον εαυτό του και τον μόνο
καλύτερό του, το Θεό. Και να τηρεί όσα
μάθει από Εκείνον, ενώ δταν σκέφτεται
όσα δεν έμαθε από Εκείνον, να τον παίρνει
σύμβουλο. Γιατί κι οι Άγγελοι, αν και
ανώτεροι στην αξία από μάς, εντούτοις
υπηρετούν στις σχετικές μ' εμάς βουλές
του Θεού, αποστελλόμενοι για χάρη εκείνων
που μέλλουν να κληρονομήσουν τη
σωτηρία(Εβρ. 1, 14) —όχι όλοι βέβαια οι
Άγγελοι, αλλά όσοι είναι αγαθοί και
φύλαξαν την τάξη τους. Έχουν κι εκείνοι
από το Θεό νου, λόγο και πνεύμα, ενωμένα
εκ φύσεως αυτά τα τρία, και οφείλουν
όπως εμείς να υπακούουν στο Δημιουργό
νου και Λόγο και Πνεύμα. Πλεονεκτούν
έναντι ημών σε πολλά, υπολείπονται όμως,
όπως είπαμε και θα ξαναπούμε, στο ότι
δεν είναι κατ' εικόνα του Δημιουργού.
Γιατί εμείς έχομε γίνει κατ' εικόνα
Θεού, περισσότερο από εκείνους.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">44.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Οι Άγγελοι έχουν αναλάβει να υπηρετούν
με δύναμη το Δημιουργό και έλαβαν ως
κλήρο τους μόνο το να άρχονται· δεν
τάχθηκαν να άρχουν πάνω στους κατωτέρους
τους, εκτός αν σταλούν προς τούτο από
τον Εξουσιαστή των πάντων. Ο σατανάς
όμως επιθύμησε να άρχει υπερήφανα παρά
την γνώμη του Δημιουργού, κι αφού άφησε
την τάξη του μαζί με τους συναποστάτες
αγγέλους, εγκαταλείφθηκε δικαίως από
την αληθινή Πηγή της ζωής και του φωτός
και ντύθηκε το θάνατο και το αιώνιο
σκοτάδι. Ο άνθρωπος όμως τάχθηκε όχι
μόνο να άρχεται, αλλά και να άρχει πάνω
σε όλα τα επίγεια(Γέν. 1, 28). Γι' αυτό ο
αρχέκακος σατανάς τον φθόνησε και
μεταχειρίστηκε κάθε μηχανή για να τον
καθαιρέσει από την αρχή. Επειδή όμως
δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει βία
γιατί εμποδιζόταν από τον Εξουσιαστή
των πάντων, ο οποίος δημιούργησε τη
λογική φύση ελεύθερη και αυτεξούσια,
υπέβαλε στον άνθρωπο με δόλο την συμβουλή
που θα τον καθαιρούσε από την αρχή. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">Και εξαπάτησε, ή μάλλον
έπεισε τους ανθρώπους να περιφρονήσουν,
να μην υπολογίσουν καθόλου και να
αθετήσουν την εντολή του Θεού, ή μάλλον
και να αντιταχθούν και να κάνουν τα
αντίθετα. Και τότε, αφού γίνουν συμμέτοχοι
της ανταρσίας του, να γίνουν συμμέτοχοι
και του αιώνιου σκότους και της
νεκρώσεως.<br /><br /></span><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">45.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Κάποτε νεκρώνεται και η λογική ψυχή, κι
ας έχει τη ζωή ως ουσία της· τούτο μας
το δίδαξε ο μέγας Παύλος γράφοντας: «Η
χήρα που ζει στη σπατάλη, έχει πεθάνει,
κι ας είναι ζωντανή»(Α΄ Τιμ. 5, 6). Δεν
είναι ανάρμοστο να υποθέσομε ότι τούτο
το είπε και γι' αυτό που μιλάμε τώρα,
δηλαδή για τη λογική ψυχή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η ψυχή δηλαδή που
έχασε τον πνευματικό Νυμφίο της, αν δεν
έχει συστολή και πένθος και δε βαδίζει
το στενό και γεμάτο θλίψεις δρόμο της
μετάνοιας, αλλά είναι σε μιά διάχυση
και σε μιά παράδοση και σπατάλη του
εαυτού της στις ηδονές, αυτή η ψυχή ενώ
ζεί (γιατί κατά την ουσία της είναι
αθάνατη), έχει ωστόσο πεθάνει. Γιατί
είναι δεκτική του χειρότερου θανάτου,
όπως είναι και της καλύτερης ζωής. Αλλά
κι αν ο Παύλος "χήρα" εννοεί αυτή
που έχασε το σωματικό νυμφίο και ζει
σπάταλα και σαρκικά, οπωσδήποτε εννοεί
ότι έχει πεθάνει κατά την ψυχή. Ο ίδιος
λέει αλλού: «Ενώ ήμαστε νεκροί εξαιτίας
των παραπτωμάτων μας, ο Θεός μάς έδωσε
ζωή μαζί με το Χριστό»(Εφ. 2, 5). Επίσης
στο θάνατο της ψυχής αναφέρεται και το
ρητό: «Είναι αμαρτία που οδηγεί στο
θάνατο»(Α΄ Ιω. 5, 16). Αλλά και ο Κύριος που
διέταξε κάποιον να αφήσει τους νεκρούς
να θάβουν τους νεκρούς(Ματθ. 8, 22),
οπωσδήποτε φανέρωσε ότι οι ενταφιαστές
εκείνοι ήταν νεκροί κατά την ψυχή, επειδή
ζούσαν σαρκικά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">46.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Οι προπάτορες του ανθρώπινου γένους,
επειδή απομάκρυναν θεληματικά από τον
εαυτό τους τη μνήμη και τη θεωρία του
Θεού και αψήφησαν την εντολή Του και
συμφώνησαν με το νεκρό πνεύμα του σατανά
και έφαγαν από το απαγορευμένο δένδρο
αντίθετα με τη θέληση του Δημιουργού,
γυμνώθηκαν από τα φωτεινά και ζωηφόρα
ενδύματα της ουράνιας λάμψεως κι έγιναν
—αλοίμονο— σαν τον σατανά και αυτοί
νεκροί κατά το πνεύμα. Επειδή όμως ο
σατανάς δεν είναι μόνο νεκρό πνεύμα,
αλλά νεκρώνει κι εκείνους που τον
πλησιάζουν, κι επειδή αυτοί που έγιναν
μέτοχοι της νεκρώσεώς του, είχαν και
σώμα, μέσω του οποίου ολοκληρώθηκε σε
έργο η θανατηφόρα συμβουλή, μετέδωσαν
—αλοίμονο— και στα σώματά τους τα νεκρά
και νεκροποιά εκείνα πνεύματα της
νεκρώσεως. Και θα διαλυόταν αμέσως το
ανθρώπινο σώμα και θα γύριζε στη γη από
την οποία και είχε πλαστεί, αν δεν το
συγκρατούσε η θεία πρόνοια και δύναμη,
ώστε να περιμένει την απόφαση Εκείνου
που ενεργεί τα πάντα με μόνο το λόγο
Του, χωρίς την οποία τίποτε απ' όσα
γίνονται, δεν μπορεί να γίνει. Κι αυτή
η απόφαση παίρνεται πάντοτε με δικαιοσύνη.
Γιατί, όπως λέει ο ιερός Ψαλμωδός, ο
Κύριος είναι δίκαιος κι αγαπά τη
δικαιοσύνη(Ψαλμ. 10, 7).<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">47.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ο Θεός, κατά τη Γραφή, δε δημιούργησε το
θάνατο(Σ. Σολ. 1, 13). Αλλά ακόμη εμπόδισε
και να δημιουργηθεί τούτος, όσο χρειαζόταν
και όσο επιτρεπόταν από τη δικαιοσύνη
Του να εμποδίζει εκείνους που ο Ίδιος
έκανε αυτεξούσιους. Τους είπε δηλαδή
από πριν το θέλημά Του που οδηγούσε στην
αθανασία, και για να τους προφυλάξει
όσο το δυνατόν περισσότερο, έκανε εντολή
Του την ζωοποιό συμβουλή. Και προείπε
φανερά και απείλησε ότι η αθέτηση της
ζωοποιού εντολής Του θα ήταν θάνατος,
ώστε, ή από πόθο του Θεού ή από τη γνώση
Του ή από φόβο, να αποφύγουν το θάνατο.
Γιατί ο Θεός επιζητεί, γνωρίζει και
μπορεί να κάνει αυτό που συμφέρει σε
κάθε κτίσμα. Αν μόνο το γνώριζε, αλλά
δεν το επιζητούσε, τότε θα εμπόδιζε και
δε θ' άφηνε να γίνει εκείνο που γνώριζε
καλά. Αν το αγαπούσε μόνον, αλλά δεν το
ήξερε ή δεν μπορούσε να το κάνει, τότε,
παρόλο που θα το ήθελε, το ποθούμενο και
γνωριζόμενο θα έμενε απραγματοποίητο.
Αφού λοιπόν πάρα πολύ επιζητεί και
γνωρίζει και μπορεί το συμφέρον μας,
ό,τι μάς έρχεται από Εκείνον, έστω και
χωρίς να το θέλομε, οπωσδήποτε για το
συμφέρον μας έρχεται· σ' όποιο όμως
δοθούμε εκούσια, ως αυτεξούσιοι, υπάρχει
μεγάλος φόβος μήπως είναι ασύμφορο.
Όταν δε, με πρόνοια του Θεού, έχει
απαγορευτεί ένα μόνο απ' όλα, όπως στην
περίπτωση του Παραδείσου(Γέν. 2, 16-17),
είτε στο Ευαγγέλιο από τον Κύριο, είτε
στους Ισραηλίτες από τους Προφήτες,
είτε στο νόμο της χάρης από τους Αποστόλους
του Κυρίου και τους διαδόχους τους, τότε
είναι φανερά ανωφελέστατο και όλεθριότατο
να το ποθεί κανείς από μόνος του και να
σπεύδει προς αυτό. Κι αν κανένας άλλος
μάς το προτείνει αυτό και μάς οδηγεί να
σπεύδομε προς αυτό, είτε παρακινώντας
μας με λόγια, είτε παρασύροντας με φιλικό
σχήμα, αυτός είναι φανερά αντίπαλος της
ζωής μας και εχθρός.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">48.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Έπρεπε λοιπόν, ή από πόθο Εκείνου που
ποθεί να ζούμε (προς τί δηλαδή μάς έπλασε
να ζούμε, αν δεν το ήθελε αυτό εξαιρετικά;),
ή γνωρίζοντας ότι Εκείνος γνωρίζει
καλύτερα από μάς το συμφέρον μας (πώς
δεν το γνωρίζει ασυγκρίτως καλύτερα
από μάς, Εκείνος που μας έδωσε τη γνώση
και είναι Κύριος των γνώσεων(Α΄ Βασ. 2,
3);) ή από φόβο της παντοδύναμης εξουσίας
Του, έπρεπε για όλα αυτά να μην απατηθούμε,
να μην παρασυρθούμε και να μην πεισθούμε
τότε και παραβούμε την εντολή και τη
συμβουλή Εκείνου, όπως ούτε τώρα τις
σωτήριες εντολές και συμβουλές που μας
δίνει ύστερα από εκείνη. Όπως τώρα
εκείνοι που δεν προτιμούν να
αντιπαρατάσσονται γενναία κατά της
αμαρτίας, περιφρονούν τις θείες εντολές
και βαδίζουν τον αντίθετο δρόμο, δηλαδή
αυτόν που οδηγεί στον εσωτερικό και
αιώνιο θάνατο, αν δε θεραπεύσουν με τη
μετάνοια την ψυχή τους· έτσι και στο
ζεύγος εκείνο των προπατόρων, επειδή
δεν αντιστάθηκαν στα λόγια του σατανά,
που τους έπειθαν να απειθήσουν στο Θεό
και παρέβλεψαν την εντολή, πραγματοποιήθηκε
αμέσως η προεξαγγελμένη απόφαση Εκείνου
που κρίνει με δικαιοσύνη. Σύμφωνα με
αυτήν, μόλις έφαγαν από το δένδρο,
πέθαναν. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">Και τότε κατάλαβαν
στην πράξη τι σήμαινε η λησμονημένη από
αυτούς εντολή της αλήθειας και της
αγάπης και της σοφίας και της δυνάμεως,
και κρύβονταν από ντροπή, αφού
γυμνώθηκαν(Γέν. 3, 7-8) από τη δόξα εκείνη
που ζωοποιεί κατά θεϊκό τρόπο και τα
αθάνατα πνεύματα, χωρίς την οποία η ζωή
των πνευμάτων είναι και πιστεύεται πολύ
χειρότερη από πολλούς θανάτους.<br /><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">49.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Ότι δεν ήταν ακόμη ωφέλιμο να φάνε οι
πρωτόπλαστοι από εκείνο το δένδρο, το
φανερώνει κι ο Θεολόγος Γρηγόριος που
λέει: «Το φυτό εκείνο ήταν θεωρία, κατά
τη δική μου άποψη, την οποία μόνον οι
τελειότεροι μπορούν να επιχειρήσουν.
Δεν είναι όμως καλή για όσους είναι
ακόμη ατελείς και την επιθυμούν λαίμαργα,
όπως ούτε η τέλεια τροφή ωφελεί όσους
είναι ακόμη νήπια και χρειάζονται γάλα».
Αλλά κι αν δεν θέλει κανείς να συσχετίσει
μεταφορικά το δένδρο εκείνο και τον
καρπό του με τη θεωρία, πιστεύω ότι δεν
είναι πολύ δύσκολο να εννοήσει ότι δεν
ήταν ωφέλιμο στους πρωτόπλαστους, επειδή
εκείνοι ήταν ακόμη ατελείς. Νομίζω
δηλαδή ότι με την αίσθησή τους το είδαν
και έφαγαν απ' αυτό, και ότι εκείνο ήταν
το πιο ευχάριστο απ' όσα δένδρα υπήρχαν
στόν Παράδεισο. Η πολύ ευχάριστη όμως
τροφή των αισθήσεων δεν είναι από τα
όντως κι από κάθε άποψη καλά, ούτε από
τα πάντοτε καλά, ούτε από τα καλά για
όλους, αλλά είναι καλή για όσους μπορούν
να τη χρησιμοποιούν έτσι που να μην τους
νικά, όταν πρέπει και όσο χρειάζεται
και προς δόξαν του Δημιουργού. Για
εκείνους όμως που δεν κάνουν τέτοια
χρήση της, δεν είναι καλή. Γι' αυτό νομίζω
ότι ονομάστηκε το δένδρο εκείνο, "δένδρο
που δίνει τη γνώση του καλού και του
κακού"(Γέν. 2, 17). Γιατί μόνο οι τέλειοι
στην έξη της θείας θεωρίας και της αρετής
μπορούν να έρχονται σ' επαφή με τα πολύ
ευχάριστα των αισθήσεων, χωρίς ν'
απομακρύνουν το νου τους από τη θεωρία
του Θεού και από τους ύμνους και τις
προσευχές προς Αυτόν, αλλά να μετατρέπουν
τα ωραία του κόσμου σε υλικό και αφορμή
της ανατάσεως προς το Θεό και να συγκρατούν
τελείως την ηδονή της αισθήσεως με τη
νοερή κίνηση προς τα ανώτερα. Και αν η
ηδονή της αισθήσεως είναι ασυνήθιστη
και μεγάλη και πολύ δυνατή, τότε ακόμη
περισσότερο, για το ασυνήθιστο ακριβώς,
να μην κενώνουν το λογιστικό μέρος της
ψυχής τους προς εκείνο που ενώ είναι
κακό, νομίζεται καλό από όποιον κυριεύτηκε
τελείως απ’ αυτό και νικήθηκε.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span><span face="Tahoma, sans-serif">50.</span><span face="Tahoma, sans-serif">
Στους προπάτορες επομένως, οι οποίοι
έπρεπε, ζώντας στον ιερό εκείνο χώρο
του Παραδείσου, να μη λησμονούν ποτέ το
Θεό, ήταν ωφέλιμο να γυμναστούν ακόμη
περισσότερο και κατά κάποιο τρόπο σαν
παιδιά να εξασκηθούν στα γενικώς και
όντως καλά και να τελειοποιηθούν στην
έξη της θεωρίας, και όχι, ενώ ήταν ακόμη
ατελείς, να προχωρήσουν στη δοκιμή
πραγμάτων που είναι σε μία μέση κατάσταση
—ούτε καλά, ούτε κακά— και που ανάλογα
με την ισχύ αυτών που τα χρησιμοποιούν,
μεταβαίνουν εύκολα προς το καλό ή το
κακό. Και μάλιστα πραγμάτων που από τη
φύση τους προσελκύουν και κυριαρχούν
στις αισθήσεις και απορροφούν τελείως
το νου και δίνουν ευχέρεια στις πονηρές
πράξεις και παρουσιάζουν ως αξιόπιστο
τον αρχηγό και δημιουργό των παθών
αυτών, που η αρχή τους —υστέρα από το
διάβολο— είναι η εμπαθής κατανάλωση
των πολύ απολαυστικών φαγητών. Γιατί
αν, κατά την ιερή ιστορία, και μόνον η
θέα του δένδρου έκανε ευκολοπαράδεκτο
το φίδι και αξιόπιστο συμβουλάτορα,
πόσο μάλλον η άφθονη από αυτό τροφή; Άρα
δεν είναι σαφές ότι δεν ήταν ακόμη
ωφέλιμο να δοκιμάσουν από αυτό με την
αίσθηση οι προπάτορες; Άρα δεν έπρεπε,
αφού έφαγαν όταν δεν έπρεπε, να εξοριστούν
από τον Παράδεισο του Θεού(Γέν. 3, 23-24),
για να μην κάνουν βουλευτήριο και
εργαστήριο της κακίας τον θεϊκό εκείνο
χώρο; Και άρα δεν έπρεπε να υποστούν
αμέσως και το θάνατο του σώματος οι
παραβάτες; Ο Κύριος όμως έδειξε μακροθυμία</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #ff3333;"><span style="font-family: Arial;"><b><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Άγιος
Γρηγόριος Παλαμάς, </span></b></span></span>
</span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff3333;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Πατέρας
της Θ΄ Οικουμενικής Συνόδου</span></b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff3333; font-size: large;"> </span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #ff3333;"><span style="font-family: Arial;"><b>Εορτάζεται
τη Β΄ Κυριακή τών Νηστειών </b></span></span>
</span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff3333;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b>τής
Μεγάλης Τεσσαρακοστής</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><br /></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: large;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Σεβαστοί
πατέρες, αγαπητοί αδελφοί! Η μνήμη του
Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά συμπίπτει
με την 14η Νοεμβρίου. Η Σύνοδος όμως του
1368, η οποία διακήρυξε εις τον κόσμο την
αγιότητα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά,
λόγω των θαυμάτων τα οποία εποίει και
όχι λόγω της παιδείας του, ούτε λόγω των
συγγραμμάτων του, που είναι το υψηλότερο
στην εποχή του επίτευγμα, αλλά και στην
κορυφή συγχρόνως της αγιοπατερικής
θεολογικής παραδόσεως, μετέφερε τη
μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
εις την Β΄ Κυριακή των Νηστειών. Είναι
μία πράξις συμβολική και αποφασιστική,
διότι η σημερινή ημέρα τιμάται από τους
Ορθοδόξους όλου του κόσμου ως επέκταση
και προέκταση της Κυριακής της Ορθοδοξίας. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Είναι συνέχεια της νίκης της Εκκλησίας
ως σώματος Χριστού και εν Χριστώ κοινωνίας
εναντίον της πλάνης. Δεν είναι νίκη
προσώπων εναντίον άλλων προσώπων, δεν
είναι νίκη παρατάξεων εναντίον άλλης
παρατάξεως η άλλων παρατάξεων, αλλά
είναι η νίκη της Πίστεως. Ο θρίαμβος της
Πίστεως ως τρόπου σκέψεως, ως τρόπου
ζωής και εμπειρίας αγιοπνευματικής,
που μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο εις
την θέωση. Είναι νίκη δηλαδή της σωτηρίας,
την οποία εισήγαγε στην ιστορία ο Κύριος
ημών Ιησούς Χριστός, άσαρκος εις την
Παλαιά Διαθήκη και ένσαρκος εις την
Καινή Διαθήκη.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Για
να κατανοήσουμε τη σημασία του Αγίου
Γρηγορίου του Παλαμά, τον οποίο εις τον
τίτλο της αποψινής ομιλίας ονομάζουμε
Πατέρα της 9ης Οικουμενικής Συνόδου, θα
ήθελα να οριοθετήσουμε τα συστατικά
του τίτλου αυτού.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background: #ffffff;"><span style="font-size: large;"> </span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Προσωπικότητα του Αγίου</span></b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στην
Κωνσταντινούπολη το 1296 και σπούδασε
φιλοσοφία, κυρίως αριστοτελική, σε
τέτοιο βαθμό, ώστε όταν έδινε δεκαεξαετής
τις εξετάσεις του εις το Πανεπιστήμιο
της Κωνσταντινουπόλεως, ο μεγάλος λόγιος
ο Θεόδωρος Μετοχίτης ενθουσιασμένος
να του πει: «Παιδί μου, ούτε ο ίδιος ο
Αριστοτέλης θα μπορούσε να εκφραστεί
κατά καλύτερο τρόπο».</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Θεολογία
ο Άγιος Γρηγόριος εσπούδασε εις την
Θεολογική Σχολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Δεν ήταν κάποιο ίδρυμα κρατικό, διότι
η Θεολογική Σχολή είναι το μοναστήρι,
είναι το (κοινοβιακό) μοναστήρι. Μέσα
στο μοναστήρι ο Άγιος Γρηγόριος έγινε
Θεολόγος. Μέσα από την άσκηση και την
πνευματική ζωή. Εις το Παπίκιον Όρος,
μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης, στο Άγιον
Όρος και στην Βέροια, με τη αυστηροτάτη
άσκησή του. Πέντε ημέρες της εβδομάδος
ήταν απομονωμένος εις την αναχωρητική
άσκηση, την βαρειά άσκησή του, και δύο
ημέρες κατέβαινε για να συζητήσει με
το μοναστικό σώμα τα προβλήματα, να
μετάσχει δηλαδή στην κοινωνική εν Αγίω
Πνεύματι ζωή των συμμοναστών του.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Άγιος Γρηγόριος αναδείχθηκε σε μέγα
Θεολόγο της Εκκλησίας, διότι είχε τις
κατάλληλες προϋποθέσεις. Ήταν ο Θεολόγος
της ασκήσεως, της μετανοίας, και όχι ο
Θεολόγος των πτυχίων και των πανεπιστημιακών
τίτλων. Επιτρέψτε μου να το πω. Με αξίωσε
ο Θεός, το λέγω γιατί τώρα βρίσκομαι στο
τελευταίο στάδιο της ζωής μου, δεν ξέρω
πόσο ο Θεός θα μ’ αφήσει στον κόσμο,
αγγίζω τα εβδομήντα. Λέγω συνήθως, όσα
πτυχία και να έχουμε δεν μας καταξιώνουν
ως Θεολόγους. Με τη Χάρη του Θεού έχω
πέντε πανεπιστημιακά διπλώματα, τρία
πτυχία και δύο «Ντοκτορά», διδακτορικούς
τίτλους, διδακτορικό Θεολογίας και
Φιλοσοφίας - Ιστορίας, αυτά σε ξένο
Πανεπιστήμιο.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"> Γιατί τα είπα αυτά; Για
να επαναλάβω αυτό που αρέσκομαι να λέγω
συνήθως, ότι όλα αυτά, οι τίτλοι και τα
πτυχία είναι μηδέν και κάτω του μηδενός,
μηδέν και κάτω του μηδενός, ένα τίποτα.
Εκείνο, το οποίο χρειάζομαι και μάλιστα
ως Κληρικός, είναι μια αχτίδα της Χάριτος
του Θεού. Λίγη Χάρη Θεού χρειάζομαι, για
να ανταποκριθώ εις τις απαιτήσεις του
διακονήματος και λειτουργήματός μου,
και σ’ αυτό πιστεύω ότι θα συμφωνούν
όλοι οι σεβαστοί συνάδελφοι εν Χριστώ,
που είναι στο Άγιον Βήμα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: center;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Έγινε,
λοιπόν, μ’ αυτήν την Θεολογία συνεχιστής
των Αγίων Πατέρων, ως Θεολόγος κατεξοχήν
της παραδόσεως. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο Άγιος Γρηγόριος ο
Παλαμάς εντάχθηκε σε μια σκυταλοδρομία
του Αγίου Πνεύματος, η οποία <u>αρχίζει με
τους Αποστόλους, τους Αποστολικούς
Πατέρες, με πρώτον τον Άγιο Ιγνάτιο
Αντιοχείας, συνεχίζεται με τον Άγιο
Ειρηναίο, με τον Άγιο Κυπριανό, φθάνει
στο Μέγα Αθανάσιο, τους Καππαδόκες
Πατέρες, τους Κυρίλλους, των Ιεροσολύμων
και της Αλεξανδρείας, και συνεχίζεται
αυτή η σκυταλοδρομία με τον Μάξιμο τον
Ομολογητή, τον Μέγα Φώτιο τον 9ο αιώνα,
για να κορυφωθεί τον 14ο αιώνα στον Άγιο
Γρηγόριο τον Παλαμά και εν συνεχεία
στους αγίους Κολλυβάδες Πατέρες, τους
ησυχαστές του 18ου αιώνα.</u></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Από
την άλλη πλευρά, Φώτιος, Γρηγόριος
Παλαμάς και Μάρκος Ευγενικός είναι στην
ευθεία γραμμή της παραδόσεως, η οποία
προέβαλε τους αγίους Πατέρες, την σκέψη
τους και την βιοτή τους απέναντι στην
αλλοτριωμένη και διεστραμμένη Δυτική
Χριστιανοσύνη. Παρ’ όλα αυτά, ο άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς -ο Θεός το επέτρεψε,
για να τον δυναμώσει περισσότερο- έγινε
και ομολογητής της πίστεως. Κατηγορήθηκε
ως καινοτόμος και μάλιστα ως αιρετικός.
Αυτή ήτανε η κρίση του 14ου αιώνος.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Μετά
την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο (691/2)
έχουμε τέτοια παραδείγματα μέσα στη
ζωή της Εκκλησίας, από τα τέλη του 7ου
αιώνος και εξής. Οι Άγιοι να θεωρούνται
ως καινοτόμοι, οι Άγιοι να θεωρούνται
ως αιρετικοί, διότι δεν συμφωνούσαν με
μια πολιτική Θεολογία, η οποία είχε
διαδοθεί, με Ιεράρχες και Θεολόγους, οι
οποίοι προσπαθούσαν να τα έχουν καλά
με την εξουσία, για να καρπούνται οφέλη
γήινα και προσωρινά. Το 1343 εφυλακίσθη
ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στη φυλακή
των ανακτόρων και το 1344 καταδικάσθηκε
σε ακοινωνησία! Σύνοδοι είχαν καταδικάσει
παλαιότερα τον Ιερό Χρυσόστομο, (σκεφτείτε
τον ιερό Χρυσόστομο!) δύο φορές σε εξορία,
ώστε να πεθάνει στην εξορία. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ανάλογες
Σύνοδοι κατεδίκασαν τον Άγιο Γρηγόριο
τον Παλαμά, γιατί δεν ήταν πρόθυμος να
υπηρετήσει τα συμφέροντα των ισχυρών
του εκκλησιαστικού χώρου και της
πολιτείας. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο,
αγαπητοί αδελφοί, Σύνοδοι που θεωρούνται
Ορθόδοξοι, να αθωώνουν τους ενόχους και
να καταδικάζουν τους Αγίους. Αυτό το
φαινόμενο, που σημαίνει διαστροφή της
Παραδόσεως εκ μέρους των, που αποκαλύπτει
την εκκοσμίκευση του εκκλησιαστικού
χώρου, θα συνεχίζεται όσο υπάρχει η
αμαρτία, και φοβερά αποστασία, μέσα στο
ράσο. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Έτσι, λοιπόν, -θα μου επιτρέψετε
παρενθετικά- να προσθέσω κάτι: Συνήθως
λέγουν κάποιοι, και δεν είναι άστοχο το
ερώτημα, γιατί δεν συμμετέχουν και οι
λαϊκοί, μέλη και αυτοί του Σώματος του
Χριστού, εις τας Συνόδους της Εκκλησίας.
Οι Άγιοι Πατέρες τα έχουν διατάξει κατά
τέτοιο τρόπο, ώστε δεν χρειάζεται ούτε
εμείς οι πρεσβύτεροι, ούτε οι λαϊκοί να
συμμετέχουμε στις Συνόδους. Διότι τότε
θα αρχίσει το ερώτημα: γιατί αυτός και
όχι εγώ!</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Επίσκοπος μετέχει στη Σύνοδο, μεταφέροντας
σ’ αυτήν αυτούσια τη γνώμη του ποιμνίου
του. Όταν, λοιπόν, κάθε Επίσκοπος μέσα
στη Σύνοδο εκφράζει την γνώμη της τοπικής
του εκκλησίας, τότε συμμετέχει σ’ αυτήν,
έμμεσα, και το πλήρωμά της. Φτάσαμε όμως
σε καταστάσεις, αγαπητοί αδελφοί, που
άλλη είναι η γνώμη του λαού, άλλη είναι
η γνώμη των πρεσβυτέρων, του κλήρου του
ευρυτέρου, άλλη είναι η γνώμη των
Επισκόπων και τελικά άλλα αποφασίζουν
οι Σύνοδοι. Αυτή είναι η κακοτυχία, η
οποία μας δέρνει. Και θα μου επιτραπεί
ταπεινά να υποβάλω γονυπετής, την
παράκλησή μου στην Ιερά Σύνοδο. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ας
πνεύσει και σ’ αυτήν ένας αέρας Πατερικός.
Ας γίνει και στη Σύνοδό μας μία αναγέννηση,
Πατερική όμως και Αποστολική και
Προφητική. Κι ας ακούει τη φωνή του
ποιμνίου -η Σύνοδος-, διότι θα έλθει
εποχή, όπου οι αταξίες που συμβαίνουν
στο πεζοδρόμιο καθημερινά, θα εισέλθουν
και μέσα στην Εκκλησία. Μόλις ολοκληρωθεί
ο σχεδιαζόμενος χωρισμός Εκκλησίας-Πολιτείας,
με την πλέον αρνητική έννοια του όρου,
τότε θα καταντήσουμε χειρότερα από τους
Παλαιοημερολογίτες. Και αν δεν θελήσουμε
με πρώτους τους Επισκόπους μας, τους
οποίους σέβομαι απόλυτα, εάν δεν θελήσουμε
να σωφρονισθούμε και να μην προκαλούμε
τον λαό του Θεού, θα φθάσουμε σε φοβερές
καταστάσεις στο χώρο τον εκκλησιαστικό. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Δεν είμαι προφήτης, αλλά ο Θεός μου
επέτρεψε να ασχολούμαι με την επιστήμη
της Ιστορίας. Ο ιστορικός εργάζεται
πάνω σε νομοτέλειες. Όχι λοιπόν με την
διαίσθηση Προφήτου, διότι είμαι ακάθαρτος
και ασήμαντος, αλλά με την διαίσθηση
που μου δίνει ο χώρος της Ιστορίας,
προβλέπω ότι εκεί θα καταλήξουμε. Κλείνω
την παρένθεση.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Άγιος Γρηγόριος απελευθερώθηκε το 1343
και από το 1347 μέχρι το 1359, μέχρι την
κοίμησή του, διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος
Θεσ/κης. Το 1368, όπως είπα, η Σύνοδος του
Πατριαρχείου για πρώτη φορά στην ιστορία
επεμβαίνει για να διακηρύξει, όχι να
αγιοποιήσει, -αυτά είναι φράγκικα, δεν
έχουμε αγιοποίηση- αλλά επεμβαίνει η
Σύνοδος να διακηρύξει την αγιότητά του,
την υπάρχουσα και αποδεικνυομένη, όχι
από τα βιβλία του, αλλά από τα θαύματά
του.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: large;"> </span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Ο
Θεσμός των Οικουμενικών Συνόδων</span></b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Μιλήσαμε
όμως στον τίτλο για 9η Οικουμενική
Σύνοδο. Ποια είναι η 9η Οικουμενική
Σύνοδος, με την οποία θα συνδέσουμε την
παρουσία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά;
Είναι γνωστό από την Ιστορία, ότι έχουμε
επίσημα επτά Οικουμενικές Συνόδους. Η
Οικουμενική Σύνοδος είναι το ανώτερο
κριτήριο της εκκλησιαστικότητος. Για
μας τους ορθοδόξους υψίστη μορφή
εκκλησιαστικού πολιτεύματος είναι η
Οικουμενική Σύνοδος. Κορυφή μας δεν
είναι ένας άνθρωπος, ένας Πάπας -εδώ
είναι ουσιαστική η διαφορά μας με τον
παπισμό. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Οι Προτεστάντες τα κατήργησαν
όλα, και είναι πιο έντιμοι από τους
παπικούς. Είναι πιο έντιμοι, γιατί δε
θέλησαν να κρατήσουν τίποτε από την
παράδοση της Εκκλησίας και να το
διαστρεβλώνουν. Ο Παπισμός όμως
υποκατέστησε την Οικουμενική Σύνοδο
με τον Πάπα και την έκανε όργανο του
παπισμού την Οικουμενική Σύνοδο,
θεραπαινίδα των παπικών σχεδίων.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Στην
Ορθοδοξία υπάρχει και θα υπάρχει μέχρι
τέλους της ιστορίας, ως ύψιστος θεσμός
εις την ζωήν της, η Οικουμενική Σύνοδος.
Η Οικουμενική Σύνοδος –οικουμενική
σημαίνει Σύνοδος όλου του κράτους. Κατά
τον όρο του Ξενοφώντος και στο Ελληνικό
Βυζάντιο, στην Ελληνική, δηλαδή, Ρωμανία,
η λέξη Οικουμένη, σημαίνει κατ’ ουσίαν
το κράτος, οικουμενικός διδάσκαλος,
οικουμενικοί πατέρες κ.ο.κ.-. Η Οικουμενική
Σύνοδος, λοιπόν, είναι η Σύνοδος όλου
του κράτους και αντιμετωπίζει τα μεγάλα
προβλήματα της πίστεως και τάξεως της
Εκκλησίας. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Οι Οικουμενικές Σύνοδοι
προϋποθέτουν κρίσεις εις το σώμα της
Εκκλησίας, που σημαίνει ότι απειλείται
η σωτηρία. Και τότε έρχεται ως στόμα της
Εκκλησίας η Οικουμενική Σύνοδος, για
να διακηρύξει, σε κάθε περίπτωση, την
σώζουσα Αλήθεια, σύμφωνα με τους Πατέρες,
τους Αποστόλους, τους Προφήτες και τις
Μητέρες όλων των αιώνων. Έχουμε επί
παραδείγματι την 1η και την 2α Οικ. Σύνοδο,
325 και 381, οι οποίες ασχολήθηκαν με το
πρόβλημα, τη μάστιγα καλύτερα, του
Αρειανισμού και το Τριαδολογικό πρόβλημα. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Έχουμε, λοιπόν, το 381 την ομολογία της
πίστεως που είναι το «Πιστεύω», το οποίο
απαγγέλλουμε στην Θ. Λειτουργία και σε
πολλές άλλες ακολουθίες. Το «Πιστεύω»
είναι η ομολογία της πίστεως που σώζει,
που οδηγεί στη θέωση, με βάση τις αιρέσεις
που προέκυψαν από τον Αρειανισμό. Δεν
είναι ολόκληρη η πίστις της Εκκλησίας.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Την
περασμένη Κυριακή -πιστεύω ότι κι εδώ,
όπως και σε όλη την Ορθοδοξία- ανεγνώσθη
ένα μέρος του Συνοδικού της Ορθοδοξίας.
Το Συνοδικόν είναι η συνέχεια του
Συμβόλου της πίστεως. Άρχισε να συντάσσεται
στην Σύνοδο του 843, που έγινε η αναστήλωση
των αγίων Εικόνων, και ολοκληρώθηκε τον
14ον αι., στην εποχή του Αγ. Γρηγορίου του
Παλαμά, περιλαμβάνοντας και όλες τις
μεταγενέστερες, μετά το 843, αιρέσεις. Το
Συνοδικόν της Ορθοδοξίας είναι προέκταση,
επέκταση του Συμβόλου της Πίστεως. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
μακαρίτης ο Κοραής, ο οποίος θέλησε να
διαμορφώσει όλον τον ελληνικό βίο,
έλεγε: «Δέχομαι το Σύμβολο της Πίστεως,
άρα είμαι Ορθόδοξος»! Αλλά και οι
Προτεστάντες και οι παπικοί, έστω με
την μικρή αλλαγή, που έχει μεγάλη σημασία
βέβαια, του Filioque, το ίδιο Σύμβολο δέχονται. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Εκείνο που χαρακτηρίζει την Ορθοδοξία
είναι η συνέχεια του Συμβόλου της
Πίστεως, και σ’ αυτήν ανήκει το κείμενο
του Συνοδικού της Ορθοδοξίας.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Από
την 3η μέχρι την 7η Οικ. Σύνοδο, μέχρι το
787, έχουμε αντιμετώπιση από τους Αγίους
μας του Χριστολογικού προβλήματος.
Είναι οι σχέσεις των δύο φύσεων, ανθρωπίνης
και θείας εις Χριστόν, των δύο ενεργειών,
θείας και ανθρωπίνης και των δύο θελήσεων,
με κορύφωση εις το πρόβλημα του εικονισμού
του Θείου Λόγου. Αν είναι δυνατόν ο Θεός
Λόγος, που εσαρκώθη «δι’ ημάς τους
ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν»,
αν είναι δυνατόν να εικονισθεί. Έχουμε
μία σύγκρουση μεταξύ του ελληνικού
πνεύματος που δέχεται τον εικονισμό,
και του ασιατικού πνεύματος, με όλα τα
παρακλάδια του που αρνείται αυτόν τον
εικονισμό, ήδη στην Παλαιά Διαθήκη.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Και
η απόφαση, η διακήρυξη καλύτερα των
Αγίων Πατέρων (7η Οικ. Σύνοδος και Σύνοδος
του 843) είναι ότι, αφού ο Θεός Λόγος
προσέλαβε τον άνθρωπο ολόκληρο, ψυχή
και σώμα, και έχουμε εν Χριστώ τέλειον
άνθρωπον και τέλειον Θεόν, εικονίζεται
ο Θείος Λόγος, κατά την ανθρώπινη φύση
Του. Και έτσι μπορούμε να έχουμε τον
Ιησούν Χριστόν σε εικόνες και να
προσκυνούμε δια της ανθρωπίνης φύσεως,
την θεότητα του Ιησού Χριστού. Αυτό
είναι τεράστιο επίτευγμα της Εκκλησίας,
αλλά και του ελληνικού πνεύματος, το
οποίο προσέφερε και αυτό την παράδοσή
του, για να εκφρασθεί, να ενισχυθεί και
να κηρυχθεί σε όλο τον κόσμο η Ορθοδοξία.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Εάν
είχαμε τον Ιησούν Χριστόν σήμερα, (βέβαια
Εκείνος επέλεξε το πότε θα ήρχετο μέσα
στην Ιστορία ως Θεάνθρωπος), εάν ο Ιησούς
Χριστός κυκλοφορούσε ανάμεσά μας σήμερα,
θα μπορούσαμε με μία κινηματογραφική
μηχανή ή με μία φωτογραφική μηχανή να
αποτυπώσουμε την μορφή του, όπως θα
φαινόταν ο ίδιος ανάμεσά μας. Αυτό είναι
τεράστια νίκη, επαναλαμβάνω, της
Ορθοδοξίας και η λύσις του Χριστολογικού
προβλήματος.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Υπάρχει
όμως και η 8η Οικ. Σύνοδος. Είναι η Σύνοδος
του 879, επί Μ. Φωτίου. Ο γνωστός δογματολόγος
και δάσκαλός μας, ο Ιωάννης Καρμίρης,
στην Θεολογική Σχολή Αθηνών, έλεγε ότι
η Σύνοδος του 879 επί Μ. Φωτίου, είναι η
τελευταία προ του Σχίσματος Γενική
Σύνοδος της Αρχαίας Εκκλησίας, με όλα
τα γνωρίσματα Οικ. Συνόδου. Η Σύνοδος
αυτή καταδικάζει την δυτική αλλοτρίωση
εις την διατύπωση του Filioque, της εκπορεύσεως
δηλαδή του Αγίου Πνεύματος, όχι μόνο
από τον Πατέρα, όπως ο Χριστός μας το
λέει στο 15,26 του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου
-«ό παρά του Πατρός εκπορεύεται»- αλλά
και «εκ του Υιού».</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Θα
μου επιτρέψετε, μιλώντας για θεολογικά
θέματα να πω ότι είναι υπόθεση όχι
επαγγελματιών της Θεολογίας, αλλά είναι
υπόθεση όλου του Σώματος, όπως η πίστις
μας τον 19ο αι. ήταν υπόθεση και του
αγραμμάτου –σχολικά- Μακρυγιάννη.
Χριστιανός Ορθόδοξος, ο οποίος δεν ζητεί
να ενημερωθεί και να κατανοήσει τα
προβλήματα της πίστεως, δεν είναι
Ορθόδοξος. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><span style="color: red;">Γι’ αυτό διάφοροι χώροι που
παρουσιάζονται ως Ορθόδοξοι από τον
19ο αι. μέχρι σήμερα, ασχολούνται με
ηθικολογικά, με ηθικιστικά προβλήματα
και νομίζουν ότι η ενασχόληση με τα
δογματικά, -λόγω των σφαλμάτων του
Μακράκη- θα οδηγήσει σε παρεκτροπές.
Όχι αδελφοί μου, με ταπείνωση, με φόβο
Θεού και με την στήριξη των Γερόντων,
των πνευματικών μας, πρέπει να επιδιώκουμε
να κατανοήσουμε τα θεολογικά προβλήματα
και τη σημασία τους. </span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Γιατί τα λέω αυτά;</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Κάποτε
ένας καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της
Θεσσαλονίκης, το 1981 σε ένα συνέδριο
(αιωνία του η μνήμη) μου λέει: «Μα είναι
δυνατόν να ερίζουμε, να φιλονικούμε με
τους Δυτικούς χριστιανούς για μία
λεξούλα; (για το Filioque). Και τότε ο
παπα-Γιώργης –ο Θεός φώτισε– του είπα
ένα επιχείρημα που το κηρύσσω μέχρι
σήμερα. Λέω, πως υπάρχει μία φρασούλα
που λέγεται βλασφημία. Βλασφημούμε τον
Θεόν, τον Χριστόν μας, την Παναγία και
πολλά άλλα πρόσωπα της εκκλησιαστικής
μας πίστεως. Ο αιρετικός, έστω και με
μία φράση, εκτοξεύει συνεχώς βλασφημία
κατά του Θεού. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν,
έστω και σε ατελείς Θ. Λειτουργίες να
μετέχουμε με τους αιρετικούς, όταν αυτό
που λέγουν, αυτό που διδάσκουν, ο παπισμός,
το πρωτείον, το αλάθητον, είναι εκτόξευση
«κατά ριπάς» βλασφημιών εναντίον του
Θεού; Εμείς με τους λόγους των Αγίων
μας, χωρίς να ισχυρίζομαι ότι εμείς
είμαστε καλύτεροι ως άνθρωποι, αλλά με
τους λόγους των Αγίων μας υμνούμε
θεαρέστως τον Θεόν. Εκείνοι με τα λόγια
των Παπών και των ψευδοσυνόδων τους
βλασφημούν συνεχώς τον Θεό. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Πώς είναι
δυνατόν, λοιπόν, να υπάρξει κοινωνία;
Καταλαβαίνετε τη σημασία και μιας μικρής
λέξεως ακόμη. Αν το σκεφθείτε έτσι, ότι
κάθε αιρετική παρέκκλιση είναι βλασφημία
κατά του Θεού, θα καταλάβετε, γιατί οι
Άγιοι Πατέρες τρέμουν κυριολεκτικά,
όταν ακούνε τα λόγια των αιρετικών.
Εμείς έχουμε φθάσει, μιλώ για τον εαυτό
μου, σε τέτοια αναισθησία, ώστε ακούμε
συνεχώς να βλασφημείται ο Θεός και δε
μας ενδιαφέρει καθόλου. Είναι θάνατος
πνευματικός, νάρκωση πνευματική!</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Η
8η Οικ. Σύνοδος είναι η σύνοδος του 879, η
οποία καταδικάζει το Filioque, την προσθήκη
της φράσεως αυτής εις το Σύμβολον και
κυρίως εκείνους που εισήγαγαν στο
Σύμβολον αυτή την προσθήκη, δηλαδή τον
φραγκικό κόσμο και την ηγεσία του.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background: #ffffff;"><span style="font-size: large;"> </span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Διασταση Ανατολής και Δύσεως</span></b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Υπάρχει
όμως και η 9η Οικ. Σύνοδος. Είναι οι
Σύνοδοι της περιόδου της εκρήξεως του
προβλήματος που αφορούσε στον ησυχασμό.
Δεν είναι «ησυχαστικές έριδες», οι
Φράγκοι μας μάθανε να τις λέμε ησυχαστικές
έριδες. Είναι η έκρηξη της αντιστάσεως
των ησυχαστών, των Ορθοδόξων δηλαδή,
απέναντι στις παπικές και σχολαστικές
προκλήσεις.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Είναι
οι Σύνοδοι του 1341, του 1347, του 1351, με
κατακλείδα την Σύνοδο που ανέφερα πριν,
του 1368. Η αφορμή εδόθηκε από τα προβλήματα,
τα οποία δημιούργησε η σύγκρουση των
δύο παραδόσεων, της Ανατολής και της
Δύσεως. Επίσης σχολαστικοί του Βυζαντίου,
της Ρωμανίας, λατινίζοντες, ρίχνουν
λάδι στη φωτιά. Εκείνα όμως τα πρόσωπα,
τα οποία ηγούνται, στην διασπορά πλανών
εις την Ορθοδοξο Ανατολή είναι, όπως
ξέρετε, ο Βαρλαάμ ο Καλαβρός και ο
Γρηγόριος Ακίνδυνος ή Πολυκίνδυνος,
όπως τον έλεγαν, ο μαθητής του.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Βαρλαάμ και ο Ακίνδυνος αλλά και οι
άλλοι οπαδοί τους, μετέφεραν την δυτική
αλλοτρίωση στην Ανατολή. Ήδη στη Δύση
είχε διαμορφωθεί ένας άλλος Χριστιανισμός,
είχε αλλάξει η ουσία του Χριστιανισμού
με την εκκοσμίκευση του Χριστιανισμού
στη Δύση, η οποία εκκοσμίκευση σαρκώνεται
και κορυφώνεται στην δημιουργία του
παπικού κράτους.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Arial;"><span style="background: #ffffff;">Εμείς
σήμερα, με ποιόν Πάπα μιλούμε; Με τον
Πάπα επίσκοπο, έστω και super επίσκοπο,
όπως θέλει να ονομάζεται, -γενικός
επίσκοπος υπεράνω όλων των επισκόπων-
ή με τον Πάπα βασιλέα και αυτοκράτορα
και αρχηγό κράτους; Διερωτώμαι αυτοί
που διεξάγουν τέτοιους διαλόγους, πότε
θα το συνειδητοποιήσουν; Δύο τινά
συμβαίνουν. Ή δεν μπορούν να τα καταλάβουν
τα προβλήματα –κάτι που δεν θέλω να
πιστέψω, γιατί διαθέτουν λογικό καλύτερο
από το δικό μου,</span></span><span style="background: #ffffff;">– </span><span style="font-family: Arial;"><span style="background: #ffffff;">η
αδιαφορούν και τα θεωρούν όλα αυτά άνευ
σημασίας, ασχολούμενοι με κοινωνικά,
με πολιτικά και διπλωματικά θέματα.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Η
Δύση και όλος ο Χριστιανισμός είχε
αλλοτριωθεί σε σημείο που να λέγει ο
Ντοστογιέφσκυ, δύο φορές, εις τους
αδελφούς Καραμάζωφ και εις τον Ηλίθιον:
Με τον άθεο, -ήταν η εποχή της άθεης
ιντελιγκέντσιας εις την Ρωσία- με τους
αθέους μπορώ να μιλήσω, διότι ξέρω που
κινείται η σκέψη τους και ο λόγος τους,
τι πιστεύουν και τι δεν πιστεύουν. Με
τον παπισμό δεν μπορώ να μιλήσω, διότι
ο παπισμός μου δίνει αλλοτριωμένη πίστη,
«μου δίνει Χριστό που δεν υπάρχει, μου
δίνει τον Αντίχριστο». Αυτό το λέγει ο
Φιοντόρ, ο Θεόδωρος, δηλαδή, Ντοστογιέφσκι.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Έτσι
λοιπόν η Δύσις εισάγει ό,τι εισάγει,
χτυπώντας την καρδιά της Ορθοδοξίας
που είναι ο ησυχασμός. Ο ησυχασμός ως
άσκηση, ως πρακτική πνευματικότητος,
συνοδεύει τον άνθρωπο από την αρχή της
Δημιουργίας. Η επιστροφή των Πρωτοπλάστων
γίνεται μέσω της πνευματικής ζωής, όπως
και η πτώσις τους ήταν καρπός της αρνήσεως
της πνευματικής, της αγιοπνευματικής,
καλύτερα, ζωής. Ο ησυχασμός με την κάθαρση
της καρδιάς, τον φωτισμό της καρδιάς
από την Χάρη του Θεού, την άκτιστη, και
με την θέωση, ανατρέπει την πλάνη, την
αμαρτία μας, ανατρέπει την τραγικότητά
μας. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Η θεολογική ταυτότητα του Αγίου
Γρηγορίου του Παλαμά, είναι ο ησυχασμός.
Συνεχίζει και επανεκφράζει την
πατερικότητα, αλλά κυρίως ο Άγιος
Γρηγόριος αντελήφθη την αλλοτρίωση της
Δύσεως. Μία Δύση που οι σχολαστικοί οι
δικοί μας την ήθελαν και τότε ως συνομιλητή
και συνοδοιπόρο.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background: #ffffff;"><span style="color: red; font-size: large;"> </span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Θεολογία της Θεώσεως</span></b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, σ’ αυτό το
σημείο, συνεχίζει τον Μ. Φώτιο. Ο πρώτος
που αντελήφθη την αλλοτρίωση του Δυτικού
Χριστιανισμού, -ότι είναι κάτι άλλο,
αλλά όχι Χριστιανισμός των Αγίων Πατέρων-
ήταν ο Άγιος Φώτιος, με το περίφημο έργο
του «Περί της μυσταγωγίας του Αγίου
Πνεύματος», που είναι πηγή μέχρι σήμερα
εις την διδασκαλία και στα συγγράμματα
όλων των θεολόγων μας περί Αγίου
Πνεύματος. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς,
ανοίγει περισσότερο τον δρόμο. Είχε δε
τις προκλήσεις του Καλαβρού Βαρλαάμ,
ώστε να συλλάβει την πλήρη αλλοτρίωση
της Δυτικής Θεολογίας. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ποια είναι η
ουσία της διδασκαλίας του Αγίου Γρηγορίου,
που είναι η συνέχεια της πατερικότητος;
Ανακεφαλαιώνει τους Αγίους Πατέρες
όλων των εποχών ο Άγιος Γρηγόριος ο
Παλαμάς και επαναδιατυπώνει και
επανεκφράζει την πίστη με τα μέσα, που
του έδιδε η εποχή του. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Την ίδια Ορθοδοξία
εκφράζει και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς,
με τη δική του γλώσσα, με τον δικό του
τρόπο, μένοντας όμως πιστός στην θεολογική
ομολογία των πατέρων του 4ου, του 5ου
κ.ο.κ αιώνος. Δέχεται πρώτον την διάκριση
ουσίας και ενέργειας εις τον Θεόν, την
ονομάζει «διάκρισιν θεοπρεπή και
απόρρητο», που είναι η προϋπόθεση της
θεώσεως.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Εάν
αρνηθούμε, όπως ο σχολαστικισμός, η
θεολογία του παπισμού δηλαδή, την
διάκριση ουσίας και ενέργειας, μένει
μετέωρον το θέμα της θεώσεως. Πώς
θεούμεθα; Ο σκοπός, ο απόλυτος σκοπός
και προορισμός κάθε ανθρώπου, όχι μόνο
των χριστιανών, είναι η θέωση. Κάθε
άνθρωπος να φτάσει στη θέωση. «Ο Θεός
πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις
επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α΄ Τιμ. 2,
4).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"> Η «επίγνωση της αληθείας» είναι η
θέωση. Να ενωθούμε με την άκτιστη Χάρη
τού Θεού. Με την ουσία του Θεού δεν
υπάρχει δυνατότητα ενώσεως. Υπερβαίνει
πάσα κατάληψη η ουσία του Θεού. Ενούμεθα
με την άκτιστη Χάρη και ενέργεια του
Θεού, οπότε, αν δεν υπάρχει αυτή η
ενέργεια, αλλά η ενέργεια είναι κτιστή,
- η μεγαλύτερη βλασφημία μετά το Filioque
είναι η παραδοχή κτιστής χάριτος, κτιστής
ενέργειας εις τον Θεόν-, δεν είναι δυνατή
η σωτηρία.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Κτιστή
ενέργεια σημαίνει, έχει αρχή και τέλος.
Πώς θα σε σώσει κάτι που έχει αρχή και
τέλος; Η ενέργεια της Αγίας Τριάδος,
ούτε αρχή έχει, ούτε τέλος. Είναι άναρχη
και ατελεύτητη, όπως η ουσία του Θεού.
Αφού, λοιπόν, την ουσία δεν μπορούμε να
την δεχτούμε -την ουσία του Θεού-, δεχόμεθα
την ενέργειά Του. Χάρις, ενέργεια,
Βασιλεία, δύναμις, η Βασιλεία των ουρανών,
όλα αυτά σημαίνουν την άκτιστη ενέργεια
που εκπορεύεται από την Αγία Τριάδα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Σε
κάποιο έργο που προέρχεται από τον
ησυχαστικό κύκλο, επιτρέψτε μου αυτή
τη στιγμή να ομολογήσω την αδυναμία μου
να πω αν είναι του Αγίου Γρηγορίου του
Παλαμά, ή όχι (αλλά δεν έχει καμιά σημασία,
ίσως ανήκει στον Άγιο Γρηγόριο τον
Παλαμά), αποσαφηνίζεται πώς βλέπει τον
Θεό η Δύση, ο παπισμός. Βλέπει τον Θεό
ως έναν δίσκο ηλιακό, που βρίσκεται στον
ουρανό, αλλά οι ακτίνες του δεν φτάνουν
στην γη. Τότε ή υπάρχει ο ήλιος ή δεν
υπάρχει είναι το ίδιο πράγμα. Δεν μας
ζεσταίνει, δεν μας ζωογονεί, αφού οι
ακτίνες του δεν φτάνουν εις τον κόσμον. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο Θεός της Ορθοδοξίας, των Αγίων Πατέρων,
είναι ένας ήλιος που στέλνει τις ακτίνες
του και ζωογονεί τη γη, και όλη την κτίση,
αγιοπνευματικά. Οπότε από τα διάφορα
υπόγεια, από την αμαρτία μας, από την
πτώση μας, σπεύδουμε να ανεβούμε στην
επιφάνεια του εδάφους, για να δεχθούμε
τις ζωογόνες ακτίνες, όχι του φυσικού
ηλίου, αλλά του υπερφυσικού Ηλίου, του
Ηλίου της Δικαιοσύνης.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Γι’
αυτό έφτασε η Δύση από τον Deismus, στον
«θάνατο του Θεού». Deismus τι σημαίνει;
Θεός, Δημιουργός, αλλά όχι κυβερνήτης
του κόσμου. Deus creator, sed non gubernator. Αυτό
σημαίνει ότι ο Θεός είτε υπάρχει, είτε
δεν υπάρχει, δεν έχει καμία σημασία. Γι’
αυτό ασχολείται η Δύση με κοινωνικά, με
ηθικά προβλήματα. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Όχι ότι δεν τα
συμμεριζόμεθα κι εμείς, αλλά δεν είναι
η κύρια προτεραιότητα της πίστεώς μας.
Αυτοί ασχολούνται με τα αποτελέσματα,
χωρίς να αναζητούν τις ρίζες, την ουσία.
Η Δύση, λοιπόν, έφτασε από τον Deismus, εις
τον θάνατον του Θεού. Στην δεκαετία του
1950 στην Αμερική και μετά στην Ευρώπη ο
θεολογικός κόσμος μιλεί για τον «θάνατο
του Θεού» και για την θεολογία «μετά
τον θάνατο του Θεού». </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Τι σημαίνει θάνατος
του Θεού; Δεν σημαίνει ότι ο Θεός καθ’
εαυτόν πεθαίνει. Δεν τους απασχολεί,
γιατί ή υπάρχει ή δεν υπάρχει ο Θεός δεν
λέει τίποτε γι’ αυτούς. Θάνατος του
Θεού σημαίνει ότι ο Θεός δεν έχει καμιά
σχέση με τη ζωή μας. Ο Θεός δεν μπορεί
να μας σώσει. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, όχι
μόνο βλασφημία, πόση ανοησία κρύβει
αυτή η πορεία. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red; font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο Άγιος Γρηγόριος ο
Παλαμάς, μιλώντας για τη διάκριση ουσίας
και ενεργείας, όπως ο Μ. Βασίλειος και
οι λοιποί Άγιοι Πατέρες, σώζει την Πίστη
και την δυναμική της συγχρόνως εις την
θέωση του ανθρώπου. Μιλεί, επίσης, για
την ουσία του Θαβωρίου Φωτός. Στην
συζήτηση με τους σχολαστικούς και τον
Βαρλαάμ ετέθη το θέμα του Θαβωρίου
Φωτός. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Τι φως είναι; κτιστό ή άκτιστο; Ο
Άγιος Γρηγόριος μας λέγει ότι και στο
Σινά και στο Θαβώρ και στην Πεντηκοστή
έχουμε την άκτιστη ενέργεια του Θεού
ως άκτιστο φως. Η αίρεση είναι που
προκαλεί όλα αυτά τα προβλήματα. Ο
Βαρλαάμ ο Καλαβρός εχαρακτηρίζετο
σοφός. Είχε σπουδάσει στην Ρώμη μαθηματικά,
φιλοσοφία. Ήταν ουμανιστής. ανθρωπιστής. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Για να καταλάβετε αυτό το θέμα, παραπέμπω
σε μια πρόσφατη μελέτη του αγαπητού
αδελφού και συναγωνιστού, του πατρός
Θεοδώρου Ζήση, Καθηγητού στην Θεσσαλονίκη
(είναι και αυτός τώρα ομότιμος όπως και
ο ομιλών αυτή τη στιγμή) εις τον Ορθόδοξον
Τύπον. Σε τρεις συνέχειες αναλύει το αν
ο Μέγας Φώτιος ήταν ανθρωπιστής, όπως
διάφοροι φιλοσοφούντες θέλουν να τον
παρουσιάσουν. Δεν θα επιμείνω περισσότερο
γιατί θέλω να ολοκληρώσω αυτές τις
σκέψεις.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ήρθε,
λοιπόν, ο Βαρλαάμ ο Καλαβρός από τη
Μεγάλη Ελλάδα, την Καλαβρία. Ήρθε και
έγινε καθηγητής εις την Κων/πολη. Δέχτηκε
μεγάλες τιμές. Μάλιστα εξεπροσώπησε
την Ορθοδοξία σε μια Σύνοδο στις αρχές
του 14ου αι. εις την Avinion της Γαλλίας, όπου
οι πάπες μέσα στις συγκρούσεις τους
ήταν εξόριστοι. Ο Παλαμάς διέγνωσε
αμέσως τον αιρετικό τρόπο σκέψεως του
Βαρλαάμ. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Κάποιος μοναχός, για να καταλάβετε
τι σημαίνει Άγιος και Πατέρας της
Εκκλησίας, κάποιος μοναχός έδωσε στον
Άγιο Γρηγόριο ένα κείμενο περί Αγίου
Πνεύματος, κατά του filioque, το οποίο είχε
γράψει ο Βαρλαάμ. Και όλοι πίστευαν ότι
είναι η κορυφή της Ορθοδόξου πίστεως
και παραδόσεως. Μόλις διάβασε λίγες
γραμμές ο Άγιος Γρηγόριος λέει «είναι
αιρετικό το κείμενο». Έκανε τον αντιπαπικό
ο Βαρλαάμ, αλλά η μέθοδος την οποία
ακολουθούσε προέδιδε την εξάρτησή του
από την πτώση του παπισμού, από την
σχολαστική φιλοσοφία. Διότι η σκέψη του
στηρίζονταν σε συλλογισμούς ανθρωπίνους
και όχι στην αποκάλυψη του Θεού δια του
Ιησού Χριστού στην Παλαιά και Καινή
Διαθήκη και στους Πατέρες της Εκκλησίας.
Η φιλοσοφία, λοιπόν, για τον Βαρλαάμ
είχε λυτρωτική σημασία, λυτρωτικό
χαρακτήρα, και ζητούσε ούτε λίγο ούτε
πολύ την εκφιλοσόφηση της πίστεως. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Έπρεπε δηλαδή, έλεγε ο Βαρλαάμ, να γίνει
κανείς φιλόσοφος, για να μπορέσει να
σωθεί. Ένας «ελιτισμός» στον χώρο της
πίστεως, στον χώρο της σωτηριολογίας.
Ο Άγιος Γρηγόριος απαντούσε ότι ο Θεός
πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι, είτε
ξέρουμε γράμματα, είτε δεν ξέρουμε.
Έχουμε μια άλλη παιδεία μέσα στην καρδιά
μας, την παιδεία και την νουθεσίαν του
Θεού. Και δεν στηριζόμαστε στα ανθρώπινα
γράμματα. Τώρα κατανοείτε γιατί κατεδίκασα
όλα τα πτυχία που με την χάρη του Θεού
μπόρεσα να αποκτήσω. Μηδέν και κάτω του
μηδενός εις την σωτηρία.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"> Η Χάρις του
Θεού και το άνοιγμα της καρδιάς σ’ αυτή
τη Χάρη είναι η δυνατότητα της σωτηρίας
μας και όχι τα γράμματα. Όχι η επίδειξη
γνώσεων. Όλα αυτά μπορούν να ωφελήσουν
σε πρακτικά θέματα, να κηρύξεις καλύτερα,
να χρησιμοποιήσεις μια υψηλότερη γλώσσα,
αλλά τις περισσότερες φορές, τα προσόντα
αυτά τα κοσμικά γίνονται η αφορμή της
πτώσεώς μας. Διότι «φυσιούται» ο άνθρωπος.
Αποκτά ο άνθρωπος έπαρση, στηριζόμενος
εις τις γήινες γνώσεις του.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στη συνέχεια
γίνεται υπερασπιστής του μοναχισμού,
του μοναχισμού της πατερικής παραδόσεως,
τον οποίον πολεμούσε ο Βαρλαάμ. Ξέρετε
η Δύση είχε χάσει τον αυθεντικό μοναχισμό,
όπως είχε χάσει και την αληθινή θεολόγηση.
Η αληθινή θεολόγηση περνάει μέσα από
την ασκητική πραγματικότητα και πράξη,
δηλαδή η Θεολογία είναι καρπός ασκήσεως,
ανοίγματος του ανθρώπου στην Χάρη του
Θεού. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Η Θεολογία δεν είναι υπόθεση
διανοητική. Όταν σπούδαζα στη Δύση,
έμαθα την φράση «lavoro da tavolino», εργασία
του τραπεζιού, του γραφείου. Δεν είναι
αυτή η Θεολογία. Η Θεολογία γεννιέται
μέσα στην καρδιά του ανθρώπου, με τον
φωτισμό του ανθρώπου από την Χάρη του
Θεού. Διαφορετικά συντάσσουμε ωραία
κείμενα, τα οποία όμως δεν μπορούν να
μας οδηγήσουν στην Θεολογία, διότι δεν
είναι καρπός αγιοπνευματικής εμπειρίας.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ο
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στη συνέχεια
είναι ο Θεολόγος της Θείας Χάριτος. Η
Χάρις του Θεού, λέγει, είναι άκτιστη,
δεν είναι δημιουργημένη χάρις, κτιστή
χάρις, gratia creata. Οι θεούμενοι είναι οι
αυθεντίες και όχι τα κείμενα. Αυτό το
είχε υποστηρίξει πρώτον ένας μικρασιάτης
Θεολόγος, Πατέρας της Εκκλησίας στο
κέντρον της Ευρώπης, στο Λούγδουνον,
την Λυών, ο Άγιος Ειρηναίος, τον 2ο αι.
Ότι αυθεντίες στην Εκκλησία δεν είναι
τα κείμενα, αλλά είναι ο θεούμενος, ο
άγιος. Αυτός είναι αυθεντία. Ο προφήτης,
ο Απόστολος, ο Πατέρας και η Μητέρα όλων
των αιώνων. </span></span><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;">Αυτός που φτάνει στην θέωση. </span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;"><span style="color: red;">Οι θεολόγοι της Εκκλησίας, λοιπόν, είναι
οι θεόπτες, είναι οι προφήτες που
ονομάζονται στην Παλαιά Διαθήκη «Ροέ»
από το εβραϊκό ρήμα «ραά» (αυτό δεν είναι
επίδειξη, είναι γνωστότατο). Το ρήμα
«ραά» σημαίνει βλέπω. Προφήτες είναι
οι βλέποντες. Τι βλέπουν; Την Χάρη του
Θεού, την άκτιστη. (Έχει ένα σπουδαίο
βιβλίο ο σεβαστός και αγαπητός
συναγωνιστής, ο π. Ιερόθος Βλάχος,
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου:
«Οι βλέποντες»). </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;">Έτσι, λοιπόν, οι Θεολόγοι
είναι οι θεόπτες. Οι Θεολόγοι είναι
αυτοί που βλέπουν το άκτιστο φως, αυτοί
που φθάνουν εις την θεοπτίαν. Και κάτι
άλλο. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, σε
αντίθεση με τον Βαρλαάμ, ο οποίος ζητούσε
την εκφιλοσόφηση της πίστεως και τόνιζε
ιδιαίτερα τις φιλοσοφικές γνώσεις του
ανθρώπου ως παράγοντα σωτηριολογίας,
ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ιεραρχεί
την σοφία-παιδεία. Έχουμε, διδάσκει, την
θύραθεν, την κοσμική σοφία-παιδεία που
παίρνουμε στα σχολεία, και την εσωτερική
σοφία-παιδεία που παίρνουμε μέσα από
τον πνευματικό αγώνα. </span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;">Οπότε, λοιπόν,
αυτό περνάει στο Συνοδικόν της Ορθοδοξίας
εξ αφορμής του Ιωάννου του Ιταλού και
άλλων νοθευτών της πίστεως. Είναι το
περίφημο εκείνο: «τοις τα ελληνικά
διεξιούσι μαθήματα, ου προς παίδευσιν
μόνον, αλλά και ταις ματαίαις αυτών
γνώμαις επομένοις και ως αληθέσι
πιστεύουσι, ανάθεμα»! Το ανάθεμα δεν
είναι, όπως νομίζουν πολλοί, κατάρα. Το
ανάθεμα σημαίνει χωρισμός. Οι
αναθεματιζόμενοι δεν ανήκουν στο Σώμα
του Χριστού και ορθά πρέπει να εκφωνείται
«πάσι τοις αιρετικοίς ανάθεμα». Τα
γράμματα, δηλαδή, δεν μας σώζουν. Το
πρόβλημα είναι να μελετάς φυσική,
αστροφυσική, και να νομίζεις ότι αυτό
μπορεί να σε σώσει. Άλλο η εκπαίδευση
του ανθρώπου, (αυτά καθορίζονται από
τον Γρηγόριον τον Θεολόγον τον 4ο αιώνα)
και άλλο το θέμα της σωτηρίας, της
αιωνιότητός μας. </span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;"><span style="color: red;"><u>Ο Άγιος Γρηγόριος ο
Παλαμάς διακρίνει δύο σοφίες, δύο
γνώσεις. Όπως και όλοι όσοι ακολουθούν
την παράδοση από τον Απόστολο Παύλο και
τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο μέχρι τον
Ευγένιο Βούλγαρη. </u></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;"><br /></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;">Δέχεται ότι η Αποκάλυψις
είναι υπέρ κατάληψιν. Δέχεται ότι η
Αποκάλυψις του Θεού είναι ο Αληθινός
Λόγος του Θεού. Θα σάς πω δε κάτι που
κάποιους θα τους ξενίσει. Εμείς λέμε
συνήθως η Βίβλος, η Αγία Γραφή περιέχει
το Λόγο του Θεού. Δεν είναι η Βίβλος ο
Λόγος του Θεού, αλλά είναι καταγραφή
της Αποκαλύψεως του Θεού στην καρδιά
των Αγίων, των Προφητών και των Αποστόλων.
Ο Θεός δεν επικοινωνεί με γλώσσα
ανθρώπινη.</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;"> Ο Θεός δεν επικοινωνεί με
κείμενα. Ο Θεός επικοινωνεί, εισερχόμενος
δια του Ακτίστου Φωτός Του μέσα στην
καρδιά του ανθρώπου, ο οποίος φθάνει να
γίνει δεκτικός της Χάριτος του Θεού.
Επομένως η Βίβλος δεν είναι ο Λόγος του
Θεού καθεαυτόν, είναι «λόγος περί του
Λόγου του Θεού». Προηγείται η Αποκάλυψη
της καταγραφής της, του γράμματος, της
Βίβλου. Πιστεύω να έγινα κατανοητός. </span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: x-large; text-align: left;">Εκεί μας οδηγεί ο Άγιος Γρηγόριος ο
Παλαμάς. Εμείς μιλούμε συνεχώς για την
Γραφή ως τον Λόγον του Θεού. Είναι «λόγος
για τον Λόγο του Θεού». Ο Λόγος του Θεού
είναι η φανέρωση της Χάριτος του Θεού
μέσα στην καρδιά των Προφητών, των
Αποστόλων και όλων των Αγίων.</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="background: #ffffff;"><span style="font-size: large;"> </span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Η
Μέλλουσα Πανορθόδοξος Σύνοδος</span></b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Αγαπητοί
αδελφοί, οι Σύνοδοι του 14ου αιώνος
διατυπώνουν την θεολογία περί της Θείας
Χάριτος. Η Ορθόδοξη Παράδοση δέχεται
αυτές τις Συνόδους ως 9η Οικουμενική
και πανορθόδοξα γίνεται αυτό αποδεκτό
από γνωστούς Θεολόγους. Διότι και η
Σύνοδος αυτή, όπως και η 8η το 879,
διαφοροποιούν ριζικά την ορθόδοξη
Εκκλησία, στην πατερική συνέχειά της,
από τον χριστιανισμό της Δύσεως. Ο Άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς, λοιπόν, με την
θεολογία του, καρπό της παρουσίας του
Αγίου Πνεύματος μέσα στην φωτισμένη
από το Άγιο Πνεύμα καρδιά του, είναι ο
Πατέρας της 9ης Οικουμενικής Συνόδου.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Ένα
επίκαιρο ερώτημα είναι: Η μέλλουσα να
συνέλθει πανορθόδοξος Σύνοδος τι θα
κάνει; Ετοιμάζεται αυτή η Σύνοδος, για
να μας οδηγήσει, όπως διαβάζουμε και
όπως βλέπουμε, στην αποδοχή του παπισμού
και του Προτεσταντισμού ως αυθεντικών
χριστιανισμών. Αυτό είναι το τραγικό.
Εύχομαι να μη γίνει ποτέ. Αλλά εκεί
οδηγούνται τα πράγματα. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;"><b>Εάν, λοιπόν,
συνέλθει η Πανορθόδοξος Σύνοδος, που
θα έχει τον χαρακτήρα για μας Οικουμενικής
Συνόδου, εάν συνέλθει και δεν δεχθεί
μεταξύ των Οικουμενικών Συνόδων την 8η
και την 9η, θα είναι ψευδοσύνοδος. Όπως
η Σύνοδος Φεράρας-Φλωρεντίας.</b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Και
τότε επεβλήθη από κάποιους δεσποτάδες
Ανατολικούς και Δυτικούς, επεβλήθη η
Σύνοδος Φεράρας-Φλωρεντίας, αλλά ήταν
αρκετή η αντίσταση εν Αγίω Πνεύματι
κάποιων κορυφών της παραδόσεώς μας,
όπως ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ώστε
τελικά να χαρακτηριστεί ψευδοσύνοδος.
Αιρετική Σύνοδος, αποτυχημένη Σύνοδος,
η Σύνοδος Φεράρας-Φλωρεντίας.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Η
μέλλουσα να συνέλθει, λοιπόν, Πανορθόδοξος
Σύνοδος θα κριθεί σ’ αυτό το σημείο.
Εάν παρακάμψει αυτές τις δύο Συνόδους
που τοποθετούν την Ορθοδοξία απέναντι
στον Δυτικό χριστιανισμό. Εκεί είναι
το κρίσιμο ερώτημα. Αυτοί θέλουν να
παρουσιάσουν την ενότητα, ότι ο Δυτικός
Χριστιανισμός είναι παράλληλη μορφή
της Ορθοδοξίας των Αγίων Πατέρων. Εκεί
κάποιοι εργάζονται, προς τα εκεί κάποιοι
θέλουν να οδηγήσουν. Ο Θεός όμως είναι
πάνω από όλους μας.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><b><span style="background: #ffffff;">Ένα
ψευδοεπιχείρημα, λοιπόν, που κυκλοφορείται
στο χώρο της δικής μας Θεολογίας, της
Ακαδημαϊκής Θεολογίας, είναι ότι ουδεμία
Οικουμενική Σύνοδος κατεδίκασε τον
Δυτικό Χριστιανισμό. Και όμως έχουμε
δύο Οικουμενικές Συνόδους, του 879 και
εκείνης του 14ου αιώνος, που διαφοροποιούν
την Ορθοδοξία από τον Δυτικό Χριστιανισμό.</span></b></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Είναι
τραγικό! Δεν επιχαίρω, ούτε θριαμβολογώ.
Η επιθυμία όλων μας πρέπει να είναι να
συναντηθούμε στην ενότητα των Προφητών,
των Αποστόλων και των Πατέρων όλων των
αιώνων. Διαφορετικά κάθε ένωση θα είναι
ψευδένωσις και όχι μόνον αυτό, αλλά θα
καταστρέφει και θα διαστρέφει κάθε
προσπάθεια, ειλικρινή προσπάθεια, που
θέλει να οδηγηθεί στο θέμα της σωτηρίας.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ελέγχει την
σημερινή κατάσταση της Ορθοδοξίας.
Υπάρχει σύγχυση. Σχετικοποίηση της
πίστεως, πολιτικοί συμβιβασμοί. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Οι
διάλογοι οι εκκλησιαστικοί είναι
απομίμηση των πολιτικών συζητήσεων.
Έτσι, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς -γι’
αυτό δεν γίνεται ευχάριστα δεκτός-
εμπνέει διάθεση ομολογίας και μαρτυρίου
ακόμη, αν ο Θεός το επιτρέψει, στην εποχή
μας. Βοηθεί, επίσης, στη συνέχεια της
Ορθοδοξίας, της Ορθοδόξου Παραδόσεως.
Η επανέκφραση της Πίστεως με τα μέσα
κάθε εποχής δεν έχει τίποτε το κοινό με
την αναζητούμενη από δικούς μας θεολόγους
Οικουμενιστές «επανερμηνεία» της
πίστεως. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Δεν είναι θέμα επανερμηνείας,
πώς θα κατανοήσουμε λ.χ. το παπικό
πρωτείο. Συγγνώμη για την φράση, και ο
σκύλος χορτάτος και η πίτα αφάγωτη! Μα
είναι αυτά σοβαρά πράγματα, όταν παίζουμε
«εν ου παικτοίς»; Όταν παίζουμε με τη
σωτηρία; Όταν παίζουμε με την αιωνιότητα;
Διαγράφουμε όλους τους Αγίους εν ονόματι
των Αγίων. Διότι το πνεύμα, το οποίον
κυριαρχεί, είναι να εκθειάζουμε τους
Αγίους. </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Κι όπως, μακαρίτης τώρα,
Αρχιεπίσκοπος έλεγε: Δεχόμεθα τον Μάρκο
τον Ευγενικό και τον τιμάμε. Εκείνος
έτσι έπρεπε να μιλήσει στην εποχή του,
εμείς μιλούμε με τον δικό μας τρόπο στην
δική μας εποχή. Κάτι παρόμοιο ελέχθη. Ο
Χριστός όμως είναι πάντα ο αυτός
«παρατεινόμενος εις τους αιώνες». Και
η πίστη που σώζει είναι μία συνταγή, ένα
φάρμακο που δεν αλλοιώνεται, δεν δέχεται
αλλαγές. Είναι μία και ενιαία η πίστις.
Η αποδοχή του Λόγου του Θεού από την
εμπειρία των Αγίων, για να γίνει και
δική μας εμπειρία.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;">
</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;"><span style="background: #ffffff;">Η
κατανόηση, λοιπόν, των Αγίων, όπως ο
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, θέτει το
πρόβλημα της αποδοχής της γλώσσας των
Αγίων. Η γλώσσα των Αγίων είναι η έκφραση
της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Με αυτή τη
σκέψη καταλήγω κι εύχομαι ο Άγιος
Γρηγόριος ο Παλαμάς να συνοδεύει τη ζωή
μας. Καλόν το υπόλοιπον Στάδιον της
Μεγάλης Τεσσαρακοστής και Καλή Ανάσταση!</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;"><span style="font-size: large;"><span face="Tahoma, sans-serif">.</span></span></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-55696852291034517872020-12-04T08:20:00.006-08:002020-12-04T11:41:12.332-08:00ΟΜΙΛΙΕΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩ. ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ<p><span style="font-size: large;"> </span></p><h3 class="western" style="font-weight: normal; text-align: center;"><span style="font-family: Georgia, Utopia, Palatino Linotype, Palatino, serif;"><span style="color: red; font-size: large;">ΑΓΙΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ</span></span></h3><h2 class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-size: large;"> (απάνθισμα ομιλιών )</span></h2><div><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></div><div><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></div><div><br /></div><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Utopia, Palatino Linotype, Palatino, serif; font-size: medium;">1.ΜΑΘΕΤΕ
ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΕΝΑΡΕΤΟΙ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"> “<span>Θέλεις
νά γίνεις ἐνάρετος; Κάνε μόνο τήν ἀρχή.
Ἀλήθεια, πές μου, στήν περίπτωση ὅλων
τῶν τεχνῶν, ὅταν θέλουμε ν’ ἀσχοληθοῦμε
μ’ αὐτές, ἀρκούμαστε μόνο στή θέληση,
ἤ καί ἐπιδιδόμαστε μέ δραστηριότητα
στά ἔργα; ... δέν ἀρκεῖ μόνο τό νά θέλης,
ἀλλά πρέπει νά προστεθῆ καί τό ἔργο,
ἐνῶ ἐδῶ θέλοντας ν’ ἀνεβῆς στόν
οὐρανόν, λές «θέλω», μόνο; Πῶς τότε,
λέγει, ἔλεγες, ὅτι ἀρκεῖ τό νά θέλη
κανείς; Ἡ θέλησις πρέπει νά συνοδεύεται
ἀπό τά ἔργα, πρέπει καί νά ἐπιχειρῆται
τό πρᾶγμα, πρέπει καί νά κοπιάση κανείς.
Ἔχουμε βέβαια συνεργό καί συμβοηθό τό
Θεό, μόνο νά τό ἐπιχειρήσουμε, μόνο νά
καταπιαστοῦμε μ’ αὐτό τό ἔργο, μόνο
νά ἐνδιαφερθοῦμε, μόνο νά τό βάλουμε
στό μυαλό μας, καί ὅλα τά ἄλλα ἀκολουθοῦν.
Ἐάν ὅμως κοιμώμαστε καί περιμένουμε
ροχαλίζοντας νά μποῦμε στόν οὐρανό,
τότε θά μπορέσουμε νά κατακτήσουμε τήν
κληρονομία τῶν οὐρανῶν;”</span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn1" name="_ftnref1"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[1]</span></span></span></span></a></span></p><p align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><b><br /></b><br /><span style="color: #cc0000;">
</span><span style="color: #cc0000;"><b>2. </b></span><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b>ΜΑΘΕΤΕ
ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΕΛΕΗΜΟΝΕΣ</b></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;">“<span>Παρ’
ὅλο πού ἡ παρθενία, ἡ νηστεία καί τό
νά κοιμᾶται κανείς στό χῶμα ἔχουν πιό
δύσκολο κόπο ἀπό τήν <b>ἐλεημοσύνη</b>,
ὅμως τίποτε δέν εἶναι τόσο δυνατό στό
νά σβήνει τή φωτιά τῶν ἁμαρτημάτων,
ὅσο αὐτή. Αὐτή εἶναι ἀνώτερη ἀπ’
ὅλα, στήνει τούς ἐραστές της κοντά στόν
ἴδιο τό βασιλιᾶ. Καί πολύ σωστά. Γιατί
ἡ παρθενία, ἡ νηστεία καί τό νά κοιμᾶται
κανείς στό χῶμα σταματάει μόνο γύρω
ἀπ’ αὐτόν πού τήν ἀσκεῖ καί δέν σώνει
κανέναν ἄλλο, ἡ ἐλεημοσύνη ὅμως
ἁπλώνεται σέ ὅλους καί ἀγκαλιάζει τά
μέλη τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλωστε τά κατορθώματα
ἐκεῖνα πού ἁπλώνονται σέ πολλούς εἶναι
πολύ μεγαλύτερα ἀπ’ αὐτά πού σταματοῦν
γύρω ἀπό ἕναν.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><span><b>Ἡ
ἐλεημοσύνη εἶναι ἡ μητέρα τῆς ἀγάπης,
τῆς ἀγάπης πού χαρακτηρίζει τό
χριστιανισμό, πού εἶναι μεγαλύτερη ἀπ’
ὅλα τά θαύματα, μέ τά ὁποῖα φαίνονται
οἱ μαθηταί τοῦ Χριστοῦ</b></span><span>.
Αὐτή εἶναι φάρμακο γιά τά δικά μας
ἁμαρτήματα, σαπούνι γιά τήν ἀκαθαρσία
τῆς ψυχῆς μας, σκάλα στηριγμένη στόν
οὐρανό, αὐτή συνδέει τό σῶμα τοῦ
Χριστοῦ. Θέλετε νά μάθετε πόσο μεγάλο
ἀγαθό εἶναι αὐτή; Στήν ἐποχή τῶν
ἀποστόλων ὅλοι πουλοῦσαν τά ὑπάρχοντά
τους καί ἔφερναν σ’ αὐτούς τά χρήματα,
τά ὁποῖα καί μοιράζονταν... “Ὅλοι εἶχαν
μιά καρδιά καί μιά ψυχή”</span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn1" name="_ftnref1"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[1]</span></span></span></span></a><span> καί
ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἦταν ἐπάνω σέ ὅλους
αὐτούς καί ζοῦσαν μέ πολύ ὄφελος.”</span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn2" name="_ftnref2"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[2]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;">“<span>Γιατί
βέβαια αὐτό κυρίως σημαίνει νά περιφρονεῖς
τά χρήματα, αὐτό σημαίνει νά θρέψεις
ἀληθινά τό Χριστό, ὅταν δέν τό κάνεις
αὐτό μέ ἀλαζονεία καί ἐγωϊσμό, ὅταν
δίνεις σάν νά εὐεργετεῖς τόν ἑαυτό
σου περισσότερο παρά ἐκεῖνον πού τά
παίρνει. Γιατί ἄν θεωρεῖς ὅτι δίνεις
μᾶλλον παρά παίρνεις, μή δίνεις.</span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_edn1" name="_ednref1"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[i]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;"><span style="font-size: medium;"><span>Γι’
αὐτό θαυμάζουμε καί τόν Ἀβραάμ, ὄχι
μόνον γιατί θυσίασε μοσχάρι οὔτε γιατί
ζύμωσε ἀλεύρι, ἀλλά γιατί μέ πολλή
εὐχαρίστηση καί ταπεινοφροσύνη
ὑποδεχόταν τούς ξένους, τρέχοντας κοντά
του, ἐξυπηρετώντας τους, ἀποκαλώντας
τους κυρίους, νομίζοντας πώς βρῆκε
θησαυρό ἀπείρων ἀγαθῶν, ἄν κάποτε
ἔβλεπε νά πλησιάζει ξένος. Ἔτσι λοιπόν
γίνεται διπλή ἡ ἐλεημοσύνη, ὅταν καί
δίνουμε καί δίνοντας τά προσφέρουμε μέ
προθυμία. Γιατί λέγει “Ἱλαρόν γάρ δότην
ἀγαπᾶ ὁ Θεός”</span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn3" name="_ftnref3"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[3]</span></span></span></span></a><span>.
Γιατί καί ἄν ἀκόμη ἄπειρα τάλαντα
προσφέρεις μέ ἀλαζονείς καί ἐγωϊσμό
καί ματαιοδοξία, ἔχασες τά πάντα, ὅπως
ἀκριβῶς ἐκεῖνος ὁ Φαρισαῖος πού
πρόσφερε τό ἕνα δέκατο ἀπό τά ὑπάρχοντά
του, ἐπειδή ὑπερηφανευόταν καί φούσκωνε
ἀπό ὑπερηφάνεια γι’ αὐτό, ἀφοῦ τά
ἔχασε ὅλα, ἔτσι κατέβηκε ἀπό τό ναό.”</span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn4" name="_ftnref4"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[4]</span></span></span></span></a></span></p><h2 align="JUSTIFY" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></h2><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">3.
ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΕΙΤΕ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">καί
ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καί
ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν”.
Τρία ἀγαθά διακηρύττει μέ τά λόγια
αὐτά. Τούς ἄριστους στήν ἀρετή τούς
διδάσκει μετριοφροσύνη καί τούς
συμβουλεύει νά μήν ὑπερηφανεύονται
γιά τά κατορθώματά τους ἀλλά νά φοβοῦνται
καί νά τρέμουν καί νά μνημονεύουν τά
προηγούμενα ἁμαρτήματά τους ὅπως ὁ
θεσπέσιος Παῦλος, λέγοντας ὕστερα ἀπό
τά ἄπειρα κατορθώματά του “ὁ Ἰησοῦς
Χριστός ἦρθε στόν κόσμο γιά νά σώσει
τούς ἁμαρτωλούς καί πρῶτος ἀνάμεσά
τους εἶμαι ἐγώ” (Α΄ Τιμ. α΄ 15). Τούς
ἄριστους λοιπόν στήν ἀρετή τούς ἀσφάλισε
μέ τήν ταπεινοφροσύνη, λέγοντας τά λόγια
αὐτά. </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἐκείνους
ὅμως πού ἔσφαλαν ὕστερα ἀπό τή χάρη
τοῦ ἁγίου βαπτίσματος δέν τούς ἀφήνει
νά ἀπελπίζονται γιά τή σωτηρία τους,
ἀλλά τούς διδάσκει νά ζητοῦν ἀπό τό
γιατρό τῶν ψυχῶν τά φάρμακα τῆς
συγχώρησης. Μαζί ὅμως μ’ αὐτά ὁ λόγος
προϋποθέτει καί διδασκαλία φιλανθρωπίας.
Γιατί μᾶς θέλει νά εἴμαστε ἥμεροι
στούς ἐνόχους, ἀμνησίκακοι σ’ αὐτούς
πού σφάλουν σέ μᾶς καί μέ τή συγγνώμη
μας σ’ αὐτούς νά χαρίζουμε στόν ἑαυτό
μας συγγνώμη, καί ἐμεῖς οἱ ἴδιοι πρῶτα
νά προσφέρουμε τά μέτρα τῆς φιλανθρωπίας.
Γιατί τόσο ζητοῦμε νά λάβουμε, ὅσο
παρέχουμε στούς συνανθρώπους μας καί
ἀξιώνουμε νά ἐπιτύχουμε τόση συγγνώμη,
ὅση χαρίζουμε στούς ὀφειλέτες μας.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn1" name="_ftnref1"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[1]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἐσύ
ὅμως ἐνῶ στέκεσαι καί μεριμνᾶς γιά
τά ἁμαρτήματά σου, δέ φρίττεις πού
θυμᾶσαι τά ξένα; καί πῶς παρακαλεῖς
τό Θεό; γιατί αὐτά πού ζητᾶς ἀπό τό Θεό
ἐναντίον ἐκείνου, μέ αὐτά ἑτοιμάζεις
γιά σένα φοβερότερα, μή ἀφήνοντας τό
Θεό νά συγχωρήσει τά δικά σου ἁμαρτήματα.
Πῶς λοιπόν, λέγει, ἐάν θέλεις νά γίνω
αὐστηρός ἐξεταστής τῶν πλημμελημάτων
πού ἔγιναν σέ βάρος σου, ζητᾶς νά
συγχωρήσω αὐτά πού ἔκαμες ἐσύ σέ μένα;
Ἄς μάθουμε κάποτε νά εἴμαστε χριστιανοί;
Ἄν δέ γνωρίζουμε νά προσευχόμαστε,
πράγμα πού εἶναι εὔκολο καί πολύ ἁπλό,
τί θά γνωρίσουμε ἀπό τά ἄλλα; Ἄς μάθουμε
νά προσευχόμαστε σάν χριστιανοί, ἐκεῖνες
οἱ προσευχές εἶναι τῶν εἰδωλολατρῶν,
ἐκεῖνες οἱ δεήσεις εἶναι τῶν Ἰουδαίων,
ἐνῶ τοῦ χριστιανοῦ εἶναι ἀντίθετες,
μέ αὐτές ζητοῦμε ἄφεση καί ἀμνηστία
τῶν σφαλμάτων πού ἔγιναν σέ μᾶς. “Ὅταν
μᾶς βρίζουν, εὐλογοῦμε, ὅταν μᾶς
καταδιώκουν, δείχνουμε ἀνοχή, ὅταν μᾶς
βλασφημοῦν, παρακαλοῦμε”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn2" name="_ftnref2"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[2]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
</span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἄκου
τόν Στέφανο πού λέγει “Κύριε, μή
λογαριάσεις σέ αὐτούς αὐτό τό ἁμάρτημα”.
Ὄχι μόνο δέν καταριόταν, ἀλλά καί
προσευχόταν γιά αὐτούς, ἐνῶ ἐσύ ὄχι
μόνο δέν προσευχήθηκες ὑπέρ αὐτῶν,
ἀλλά καί τούς καταράστηκες. Ὅσο θαυμάσιος
λοιπόν ἦταν ἐκεῖνος, τόσο πιό κακός
εἶσαι ἐσύ... Θέλεις νά πλήξεις τόν ἐχθρό
σου; Προσευχήσου γιά αὐτόν, ὄχι ὅμως
μέ τέτοια διάθεση, ὄχι σάν νά πλήττεις,
αὐτό βέβαια γίνεται, ἐσύ ὅμως μήν τό
κάνεις μέ αὐτό τό σκοπό. Ἄν καί βέβαια
ἐκεῖνος ὁ μακάριος ὅλα τά πάθαινε
ἄδικα, κι ὅμως προσευχόταν γι’ αὐτούς,
ἐνῶ ἐμεῖς πολλά καί δίκαια τά παθαίνουμε
ἀπό τούς ἐχθρούς. Ἄν λοιπόν αὐτός πού
ἔπαθε ἄδικα δέν τόλμησε νά μήν προσευχηθεῖ
ὑπέρ αὐτῶν, ἐμεῖς πού πάσχουμε δίκαια,
κι ὄχι μόνο δέν προσευχόμαστε, ἀλλά
καί καταριόμαστε, ποιάς τιμωρίας δέν
εἴμαστε ἄξιοι; </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Νομίζεις
βέβαια ὅτι δίνεις σέ ἐκεῖνον τό χτύπημα,
ἡ ἀλήθεια ὅμως εἶναι ὅτι τραβᾶς τό
ξίφος ἐναντίον σου, μή ἀφήνοντας τό
δικαστή νά γίνει πρᾶος γιά τά ἁμαρτήματά
σου μέ τά ὁποῖα τόν ἐξοργίζεις μέ τήν
προσευχή σου ἐναντίον τῶν ἄλλων. Γιατί
λέγει “μέ ὅποιο μέτρο μετρᾶτε, μέ τό
ἴδιο θά μετρηθεῖτε καί σεῖς, καί μέ
ὅποιο κριτήριο κρίνετε, θά κριθῆτε”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn3" name="_ftnref3"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[3]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Ἄς γίνουμε λοιπόν </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>συγχωρητικοί</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>,
γιά νά ἔχουμε τέτοιον καί τό Θεό.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn4" name="_ftnref4"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[4]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Αὐτός
πού εὐλογεῖ τόν ἐχθρό, εὐλογεῖ τόν
ἑαυτό του, καί αὐτός πού καταριέται,
καταριέται τόν ἑαυτό του, καί αὐτός
πού προσεύχεται γιά τόν ἐχθρό, προσεύχεται
γιά τόν ἑαυτό του, ὄχι γιά ἐκεῖνον.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn5" name="_ftnref5"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[5]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">4.
ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΤΑΠΕΙΝΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΑΣ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Γιατί
δέν ὑπάρχει τίποτε, πραγματικά τίποτε,
πού νά μπορεῖ νά μᾶς συγκρατεῖ καί νά
μᾶς διαφυλάσσει τόσο, ὅσο ἡ ταπεινοφροσύνη
καί τό νά εἴμαστε μετριόφρονες καί
συνεσταλμένοι καί νά μή σχηματίζουμε
ποτέ καμμιά μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό
μας. Αὐτό τό πρᾶγμα γνωρίζοντας καλά
καί ὁ Χριστός καί ἀρχίζοντας τήν
πνευματική ἐκείνη διδασκαλία, ἄρχισε
πρῶτα τήν παραίνεση ἀπό τήν ταπεινοφροσύνη,
καί ὅταν ἄνοιξε τό στόμα του, αὐτόν
τόν νόμο παρουσίασε πρῶτα, λέγοντας
αὐτό “μακάριοι οἱ φτωχοί τῷ πνεύματι”
(Ματθ. Ε΄ 3).</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Ὅπως
λοιπόν ὅταν πρόκειται κάποιος νά χτίσει
ἕνα μεγάλο καί ἐπιβλητικό σπίτι, βάζει
καί ἀνάλογο θεμέλιο, ὥστε νά μπορέσει
νά βαστάξει τό προστιθέμενο ἀργότερα
βάρος, ἔτσι ἀκριβῶς καί ὁ Χριστός,
σηκώνοντας στίς ψυχές τους τή μεγάλη
ἐκείνη οἰκοδομή τῆς πίστης, βάζει
πρῶτα, σάν κάποιο θεμέλιο καί ἀρχή
σταθερή καί βάση μόνιμη καί ἀκίνητη,
τήν παραίνεση τῆς ταπεινοφροσύνης,
ἐπειδή γνώριζε πώς ὅταν αὐτή ριζώσει
στίς ψυχές τῶν ἀκροατῶν, ὅλα τά ἄλλα
μέρη τῆς ἀρετῆς μποροῦν νά χτίζονται
μέ ἀσφάλεια. Ὅπως λοιπόν ὅταν αὐτή
ἀπουσιάζει καί ἄν ἀκόμη κατορθώσει
κάποιος ὅλη τήν ὑπόλοιπη ἀρετή, κοπίασε
ἄσκοπα καί μάταια καί ἄχρηστα, σάν
ἐκεῖνον πού ἔχτισε τό σπίτι του ἐπάνω
στή ἄμμο, ὁ ὁποῖος βέβαια ὑπέμεινε
τόν κόπο, ἀλλά δέ χάρηκε τό κέρδος, γιατί
δέν ἔβαλε σταθερό θεμέλιο, ἔτσι καί
αὐτός πού χωρίς ταπεινοφροσύνη ἐπιδιώκει
ὁποιοδήποτε ἀγαθό, τά ἔχασε καί τά
κατέστρεψε ὅλα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Καί
λέγοντας ταπεινοφροσύνη δέν ἐννοῶ τήν
ταπεινοφροσύνη πού βρίσκεται στά λόγια,
οὔτε ἐκείνη πού βρίσκεται πάνω στή
γλώσσα, ἀλλά τήν ταπεινοφροσύνη πού
βρίσκεται μέσα σττό νοῦ, πού προέρχεται
ἀπό τήν ψυχή, πού βρίσκεται μέσα στή
συνείδηση, πού μόνο ὁ Θεός μπορεῖ νά
τή βλέπει. Φθάνει αὐτή ἡ ἀρετή, καί
ὅταν παρουσιάζεται μόνη της πολλές
φορές, νά ἐξιλεώσει τό Θεό. Καί αὐτό τό
φανέρωσε ὁ τελώνης. Γιατί αὐτόν παρ’
ὅλο πού δέν εἶχε κανένα ἀγαθό καί δέν
μποροῦσε νά παρουσιασθεῖ ἀπό τά
κατορθώματά του, λέγοντας μόνο “ἐλέησόν
με τόν ἁμαρτωλό”, κατέβηκε ἀπό τό ναό
δικαιωμένος, παρά ὁ φαρισαῖος, μολονότι
βέβαια τά λόγια ἐκεῖνα δέν ἦταν ἀπόδειξη
ταπεινοφροσύνης ἀλλά μόνο εὐγνωμοσύνης.
Γιατί ταπεινοφροσύνη εἶναι ὅταν
κάποιος, ἄν καί ἀναγνωρίζει στόν ἑαυτό
του μεγάλη ἀξία, δέ φαντάζεται γιά τόν
ἑαυτό του τίποτε μεγάλο, ἐνῶ εὐγνωμοσύνη
εἶναι ὅταν κάποιος, ἐνῶ εἶναι ἁμαρτωλός,
τό ὁμολογεῖ αὐτό. </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Ἄν
ὅμως ἐκεῖνος πού δέν ἀναγνώριζε στόν
ἑαυτό του κανένα ἀγαθό ἀπέσπασε τόση
εὔνοια ἀπό τό Θεό ἐπειδή ὁμολόγησε
αὐτό ἀκριβῶς πού ἦταν, πόση παρρησία
θ’ ἀπολαύσουν αὐτοί πού μποροῦν νά
ποῦν τά πολλά τους κατορθώματα ἀλλά
ὅλα τά ξεχνοῦν καί συγκαταλέγουν τόν
ἑαυτό τους ἀνάμεσα στούς τελευταίους;
Ἔτσι ἀκριβῶς ἔκαμε καί ὁ Παῦλος.
Γιατί, ἄν καί ἦταν πρῶτος ἀπ’ ὅλους
τούς δικαίους, ἔλεγε ὅτι αὐτός ἦταν
πρῶτος ἀπό τούς ἁμαρτωλούς (Α΄ Τιμ. α΄
15) καί ὄχι μόνο τό ἔλεγε ἀλλά τό εἶχε
πιστέψει. Ἐπειδή ἀπό τό δάσκαλό του
διδάχθηκε πώς ὅταν τά κάνουμε ὅλα,
πρέπει νά ὀνομάζουμε τούς ἑαυτούς μας
ἄχρηστους δούλους (Λουκ. Ιζ΄ 10).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">...
Γιατί ἄν συμπεριφερόμαστε ἔστι, μᾶς
ἀρκεῖ αὐτό γιά προσφορά καί θυσία,
ὅπως καί ὁ Δαυΐδ ἔλεγε “θυσία τῷ θεῷ
πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν
συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ
θεός οὐκ ἐξουδενώσει”. Δέν εἶπε ἁπλῶς
ταπεινωμένη, ἀλλά καί συντριμμένη,
γιατί τό συντριμμένο εἶναι καί
θρυμματισμένο, οὔτε βέβαια, ἄν θέλει,
μπορεῖ νά ὑπερηφανευθεῖ. Ἔτσι καί
ἐμεῖς ἄς μή ταπεινώνουμε μόνο τήν ψυχή
μας, ἀλλά καί ἄς τή συντρίψουμε καί ἄς
τή θρυμματίσουμε καί συντρίβεται ὅταν
θυμᾶται συνέχεια τά δικά της ἁμαρτήματα.
Ἄν τήν ταπεινώσουμε ἔτσι, δέν θά
μπορέσει, ἔστω καί νά τό θέλει νά
ὑπερηφανευθεῖ, γιατί ἡ συνείδηση σάν
κάποιο χαλινάρι τή σταματάει ὅταν
σηκώνεται καί τή συγκρατεῖ καί τήν
πείθει νά εἶναι μετρημένη σέ ὅλα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἔτσι
θά μπορέσουμε νά βροῦμε καί χάρη ἐνώπιον
τοῦ Θεοῦ. “ὅσω γάρ μέγας εἶ”, λέγει
ἡ Γραφή, “τοσούτῳ ταπείνου σεαυτόν,
καί ἐναντίον Κυρίου εὑρήσεις χάριν”
(Σοφ. Σειρ. 3, 18). Ἐκεῖνος ὅμως πού βρῆκε
χάρη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, δέ θά αἰσθανθεῖ
καμμιά δυσκολία, ἀλλά καί ἐδῶ θά
μπορέσει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά ξεπεράσει
εὔκολα ὅλα ἐκεῖνα τά δεινά καί νά
ξεφύγει τίς τιμωρίες πού ὑπάρχουν στή
ζωή γιά τούς ἁμαρτωλούς, γιατί ἡ χάρη
πηγαίνει παντοῦ πρίν ἀπ’ αὐτόν καί
τοῦ ἐξευμενίζει τά πάντα”.</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn6" name="_ftnref6"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[6]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ὅλοι
ὅμως ἄς ταπεινώσουμε τίς ψυχές μας μέ
τήν ἐλεημοσύνη, μέ τό νά συγχωροῦμε
τίς ἁμαρτίες τῶν συνανθρώπων μας, μέ
τό νά μή μνησικακοῦμε καί μέ τό νά μήν
ἐκδικούμαστε. Ἄν ἐνθυμούμαστε συνέχεια
τά σφάλματά μας, δέ θά μπορέσει κανένα
ἀπό τά ἔξω πράγματα νά μᾶς ὁδηγήσει
σέ ἀλαζονεία, οὔτε τά πλούτη, οὔτε ἡ
δύναμη, οὔτε ἡ ἐξουσία, οὔτε ἡ τιμή,
ἀλλά, καί ἄν ἀκόμη καθίσουμε στό
βασιλικό ὄχημα, θά στενάξουμε πικρά.
Γιατί καί ὁ μακάριος Δαβίδ ἦταν βασιλιάς
καί ἔλεγε “θά λούζω κάθε νύχτα τό
κρεββάτι μου”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn7" name="_ftnref7"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[7]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>,
καί δέ ζημιώθηκε καθόλου ἀπό τή βασιλική
πορφύρα καί τό στέμμα καί δέν ἀλαζονεύθηκε,
καί ἐπειδή εἶχε συντετριμμένη τήν
καρδιά του θρηνοῦσε”.</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn8" name="_ftnref8"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[8]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Τί
λοιπόν εἶναι τά ἀνθρώπινα πράγματα;
Στάχτη καί σκόνη, καί σάν χνούδι μπροστά
στόν ἄνεμο, καπνός καί σκιά, φύλλο
περιφερόμενο ἐδῶ καί ἐκεῖ καί ἄνθος,
ὄνειρο καί μῦθος καί παραμύθι, ἄνεμος
καί ἀέρας ἁπλῶς σιγανός πού φεύγει
καί χάνεται, φτερό πού δέ στέκεται,
φύσημα ἀέρα πού τρέχει καί ὁτιδήποτε
ἄλλο ὑπάρχει πιό μηδαμινό ἀπό αὐτά.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn9" name="_ftnref9"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[9]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Καί
ἄν ἀκόμη ἀνεβοῦμε στήν ἴδια κορυφή
τῆς ἀρετῆς, ἄς θεωροῦμε τούς ἑαυτούς
μας τελευταίους ἀπ’ ὅλους, ἀφοῦ μάθαμε
ὅτι καί ἀπό τούς ἴδιους τούς οὐρανούς
ἡ ἀλαζονεία μπορεῖ νά καταρρίψει
ἐκεῖνον πού δέν προσέχει, καί ὅτι ἀπό
τήν ἴδια τήν ἄβυσσο τῶν ἁμαρτημάτων
ἡ ταπεινοφροσύνη μπορεῖ νά ἀνεβάσει
ὑψηλά ἐκεῖνον πού ξέρει νά </span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><b>συμπεριφέρεται
μέ μετριοφροσύνη</b></span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">.
</span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γιατί
αὐτή ἔστησε τόν τελώνη μπροστά ἀπό τό
φαρισαῖο, ἐνῶ ἐκείνη, δηλαδή ἡ ἀλαζονεία
καί ἡ ὑπερηφάνεια, νίκησε καί ἀσώματη
δύναμη, τό διάβολο, ἐνῶ ἡ ταπεινοφροσύνη
καί ἡ ἐπίγνωση τῶν ἁμαρτημάτων του
εἰσήγαγε τόν ληστή στόν παράδεισο πρίν
ἀπό τούς ἀποστόλους. Ἄν ὅμως αὐτοί
πού ὁμολογοῦν τά δικά τους ἁμαρτήματα
χαρίζουν στόν ἑαυτό τους τόση μεγάλη
παρρησία, ἐκεῖνοι πού ἀναγνωρίζουν
στόν ἑαυτό τους πολλά ἀγαθά καί
ταπεινώνουν τήν ψυχή τους, πόσα στεφάνια
δέ θά ἐπιτύχουν; Γιατί ὅταν ἡ ἁμαρρτία
εἶναι ἑνωμένη μέ τήν ταπεινοφροσύνη,
τρέχει μέ τόση εὐκολία ὥστε νά ξεπερνάει
καί νά προλαβαίνει τή δικαιοσύνη πού
συνυπάρχει μέ τήν ἀλαζονεία. </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Ἄν
λοιπόν τή συνδέσεις μέ τή δικαιοσύνη
ποῦ δέ θά φθάσει; Πόσους οὐρανούς δέ
θά περάσει; Ὁπωσδήποτε θά σταθεῖ κοντά
στό θρόνο τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσα στούς
ἀγγέλους μέ πολλή παρρησία. Ἄν πάλι ἡ
ἀλαζονεία πού συνδέθηκε μέ τή δικαιοσύνη
μπόρεσε μέ τήν ὑπερβολή καί τή βαρύτητα
τῆς δικῆς της κακίας νά ταπεινώσει τήν
παρρησία ἐκείνης, ἄν εἶναι ἑνωμένη
μέ τήν ἁμαρτία, σέ πόση γέεννα δέ θά
μπορέσει νά γκρεμίσει αὐτόν πού τήν
ἔχει;</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Αὐτά
τά λέγω ὄχι γιά νά ἀδιαφοροῦμε γιά τή
δικαιοσύνη, ἀλλά γιά νά ἀποφύγουμε τήν
ἀλαζονεία, ὄχι γιά νά ἁμαρτάνουμε,
ἀλλά γιά νά εἴμαστε μετριόφρονες. Γιατί
ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι θεμέλιο τῆς
δικῆς μας ἀρετῆς. Καί ἄν ἀκόμη
οἰκοδομήσεις ἐπάνω ἄπειρα, εἴτε
ἐλεημοσύνη εἴτε προσευχές, εἴτε
νηστεία, εἴτε κάθε ἀρετή, ἄν δέν τεθεῖ
αὐτή πρῶτα, ὅλα θά οἰκοδομηθοῦν ἄσκοπα
καί μάταια, καί θά πέσουν εὔκολα κάτω,
ὅπως ἡ οἰκοδομή ἐκείνη πού κτίσθηκε
πάνω στήν αμμο. Γιατί δέν ὑπάρχει τίποτε
πού νά μπορεῖ νά σταθεῖ χωρίς αὐτήν.
Ἀλλά, εἴτε τή σωφροσύνη πεῖς, εἴτε τήν
παρθενία, εἴτε τήν περιφρόνηση τῶν
χρημάτων, εἴτε ὁτιδήποτε ἄλλο, ὅλα
εἶναι ἀκάθαρτα καί μολυσμένα καί
βδελυρά ὅταν ἀπουσιάζει ἡ ταπεινοφροσύνη.
Παντοῦ λοιπόν ἄς τήν ἔχουμε μαζί μας,
στά λόγια, στίς πράξεις, στίς σκέψεις,
καί μαζί της ἄς τά κτίζουμε αὐτά.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn10" name="_ftnref10"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[10]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Εἶσαι
ταπεινός καί μάλιστα ταπεινότερος ἀπό
ὅλους τούς ἀνθρώπους; Νά μήν ὑπερηφανεύεσαι
γι’ αὐτό οὔτε νά κατηγορεῖς τούς
ἄλλους, γιά νά μή χάσεις τό καύχημά σου.
Γι’ αὐτό δείχνεις </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>ταπεινοφροσύνη,</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span> γιά
νά ἀπαλλαγεῖς ἀπό τήν ἀλαζονεία. Ἄν
λοιπόν μ’ αὐτήν πέσεις σέ ἀλαζονεία,
καλύτερα νά μή δείχνεις ταπεινοφροσύνη,
γιατί ἄκου τόν Παῦλο πού λέγει “μέσω
τοῦ καλοῦ μέ ὁδηγεῖ στό θάνατο, γιά
νά γίνει ἡ ἁμαρτία ὑπερβολικά ἁμαρτωλή
χρησιμοποιώντας τήν ἐντολή”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn11" name="_ftnref11"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[11]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
</span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ὅταν
σοῦ ἔρθει ἡ σκέψη νά θαυμάσεις τόν
ἑαυτό σου γιά τήν ταπεινοφροσύνη σου,
σκέψου τόν Κύριό σου ποῦ κατέβηκε, καί
δέ θά θαυμάσεις πιά τόν ἑαυτό σου οὔτε
θά τόν ἐπαινέσεις, ἀλλά καί θά τό
περιγελάσεις, γιατί δέν ἔκανε τίποτε.
Ὁπωσδήποτε νά θεωρεῖς τόν ἑαυτό σου
ὀφειλέτη. Ὅ,τι καί ἄν κάνεις, θυμήσου
ἐκείνη τή παραβολή “ποιός ἀπό σᾶς”,
λέγει, “πού ἔχει ἕνα δοῦλο, θά τοῦ
πεῖ, ὅταν ἐπιστρέψει στό σπίτι, «κάθισε
να φᾶς»; Δέ θά τοῦ πεῖ αὐτό, σᾶς λέγω,
ἀλλά «σήκω καί ὑπηρέτησέ με»”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn12" name="_ftnref12"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[12]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn13" name="_ftnref13"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[13]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">5.
ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΚΑΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γιατί
τίποτε δέν ὑπάρχει πιό κόσμιο ἀπό
τήν </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>καλή
συμπεριφορά</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>,
τίποτε πιό εὐχάριστο καί πιό γλυκό ἀπό
τήν καλωσύνη, τήν πραότητα καί τήν
ὑπακοή. Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος εἶναι
ὠφέλιμος. Καί αὐτοί πού εἶναι τέτοιοι
οὔτε τή δουλεία ντρέπονται, οὔτε τόν
φτωχό ἀποφεύγουν, οὔτε τόν ἄρρωστο
καί στενοχωρημένο, γιατί ὅλα τά ἐξουσιάζει
ἡ ἀρετή καί ὅλα τά νικάει... Αὐτά λοιπόν
ἄς ἀσκοῦμε καί οἱ δοῦλοι καί οἱ
ἐλεύθεροι, καί οἱ γυναῖκες καί οἱ
ἄνδρες. Ἔτσι θά γίνουμε ἀγαπητοί καί
στούς ἀνθρώπους καί στό Θεό, καί στούς
ἀνθρώπους ὄχι μόνο στούς καλούς ἀλλά
καί στούς κακούς, καί πρό πάντων σ’
ἀυτούς, γιατί αὐτοί τιμοῦν καί σέβονται
πιό πολύ. Γιατί ὅπως οἱ ἀρχόμενοι
τρέμουν τούς ἐπιεικεῖς, ἔτσι καί τούς
ἐναρέτους οἱ ἀκόλαστοι, γιατί γνωρίζουν
τί ἔχουν χάσει”.</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn14" name="_ftnref14"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[14]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Σέ
κακολόγησε κάποιος; Ἐσύ ἀγάπησέ τον.
Καί πῶς εἶναι δυνατον; Εἶναι δυνατό,
καί πάρα πολύ δυνατό, ἐάν θέλεις. Ἐάν
τόν ἀγαπήσεις ὅταν λέγει καλά λόγια
γιά σένα, δέν ὑπάρχει πιά χάρη σέ σένα,
γιατί αὐτό τό ἔκαμες ὄχι γιά τόν Κύριο,
ἀλλά γιά τήν καλή σου φήμη. Σέ ἔβλαψε
κάποιος; Εὐεργέτησέ τον, ἄν ὠφελήσεις
κάποιον πού σέ ὠφέλησε, δέν ἔχεις κάμει
τίποτε σπουδαῖο. Ἀδικήθηκες καί
ζημιώθηκεες σέ πολύ μεγάλο βαθμό,
φρόντισε τά ἀντίθετα νά ἀνταποδώσεις.
Ναί, σᾶς παρακαλῶ, ἔτσι νά διευθετοῦμε
τά ὅσα ἔχουν σχέση μέ μᾶς. Ἄς παύσουμε
νά ἀδικοῦμε καί νά μισοῦμε τούς ἐχθρούς.
Αὐτός προτρέπει νά ἀγαποῦμε τούς
ἔχθρούς, ἐμεῖς ὅμως καταδιώκουμε καί
αὐτόν πού τούς ἀγαπάει. Μή γένοιτο,
λέγει. Τά λόγια αὐτά ὅλοι τά λέμε, μέ
τά ἔργα ὅμως δέν τό κάμνουμε ὅλοι.
Τόσος εἶναι ὁ σκοτισμός τῆς ἁμαρτίας,
ὥστε μ’ αὐτά πού δέν μποροῦμε νά
ὑποφέρουμε μέ λόγια, αὐτά τά ὑποφέρουμε
στήν πράξη”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn15" name="_ftnref15"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[15]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Τήν
εὐγένεια συνήθως δέν τήν κάνει ἡ λάμψη
τοῦ πλούτου οὔτε ἡ ἀφθονία τῶν
χρημάτων, ἀλλά ἡ εὐγένεια τῶν τρόπων,
ἐνῶ ἀντίθετα ἐκεῖνοι πού στεροῦνται
αὐτήν καί ὑπερηφανεύονται ἀπό τή δόξα
τῶν γονέων τους, στολίζονται μόνο μέ
τό ἁπλό ὄνομα τῆς εὐγένειας καί ὄχι
μέ τήν οὐσία τοῦ πράγματος, ἤ καλύτερα
τό ἴδιο αὐτό τό ὄνομα ἀποκαλύπτεται
πολλές φορές χωρίς σημασία ἄν κανείς
ἀνατρέξει στούς παλαιότερους προγόνους
αὐτῶν τῶν εὐγενῶν... Ὁ Παῦλος ζητοῦσε
τήν εὐγένεια τῆς ψυχῆς καί δίδασκε
τούς ἄλλους αὐτήν νά θαυμάζουν. Δέν
εἶναι λοιπόν μικρό αὐτό πού τώρα
κερδίζουμε ἀπό δῶ, δηλαδή τό νά μήν
ντρεπόμαστε γιά κανένα ἀπό τούς
ἀσήμαντους, τό νά ἐπιζητοῦμε τήν ἀρετή
τῆς ψυχῆς, τό νά θεωροῦμε περιττά καί
ἀνώφελα ὅλα τά πράγματα πού μᾶς
περιβάλλουν.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn16" name="_ftnref16"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[16]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Νά
εἶσαι φίλος μέ ὅλους, νά εἶσαι ἐπιεικής,
νά ἀγαπιέσαι ἀπό ὅλους, νά μή φιλονικεῖς
μέ κανένα ἄδικα καί μάταια, τίμα τόν
πατέρα σου, τίμα τή μητέρα σου, ἀπολάμβανε
ἀγαθή φήμη, γίνε ὄχι ἄνθρωπος, ἀλλά
ἄγγελος, μή πεῖς τίποτε τό ἀδιάντροπο,
τίποτε τό ψεύτικο, ἀλλά οὔτε καί νά τό
σκεφθεῖς, βοήθα ἐκείνους πού ἔχουν
ἀνάγκη, νά μήν ἔχεις ἁρπαγμένα πράγματα,
νά μήν εἶσαι ὑβριστής, οὔτε θρασύς καί
κανένας δέν ἀκούει... Μέχρι πότε θά
σπρώχνουμε τούς ἑαυτούς μας στούς
γκρεμούς; Μέχρι πότε θά βαδίζουμε στά
ἀγκάθια; Μέχρι πότε θά πληγώνουμε τούς
ἑαυτούς μας μέ καρφιά καί θά ὁμολογοῦμε
καί χάρη;</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἄς
ἀφυπνισθοῦμε κάποτε, ἄς μετατρέψουμε
τούς ἑαυτούς μας, ἄς τούς συγκροτήσουμε,
ἄς ἀγαπήσουμε τό Θεό ὅπως πρέπει, γιά
νά ἀξιωθοῦμε τά ἀγαθά πού ὑποσχέθηκε
σέ ἐκείνους πού τόν ἀγαποῦν, μέ τή χάρη
καί φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ
Χριστοῦ”.</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn17" name="_ftnref17"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[17]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Οἰκοδομεῖτε
ὁ ἕνας τόν ἄλλον” (Α΄ Θεσ. ε΄ 11). Οὔτε
βεβαίως θέλει ὁ Θεός νά βοηθεῖ ὁ
χριστιανός μόνον τόν ἑαυτό του, ἀλλά
νά οἰκοδομεῖ καί ἄλλους ὄχι μόνο μέ
τή διδασκαλία, ἀλλά καί μέ τή συμπεριφορά
του, διότι τίποτε δέν φέρει τόσον πρός
τό δρόμο τῆς ἀληθείας, ὅσον ἡ συνέπεια
τῆς συμπεριφορᾶς, οὔτε βεβαίως προσέχουν
τόσον εἰς τά λόγια μας, ὅσον εἰς τά
ἔργα μας... Καί ὁ Χριστός ἐμακάρισε
αὐτούς λέγων “εἶναι μακάριος ἐκεῖνος
πού θά ἐκτελέσει τάς ἐντολάς καί θά
διδάξει” (Ματθ. ε΄ 19). Πρόσεξε ότι πρῶτα
ἔθεσε τήν πράξιν και μετά τήν διδασκαλίαν.
Διότι ὅταν προηγεῖται ἡ πρᾶξις, καί
ἄν ἀκόμη δέν ἀκολουθεῖ ἡ διδασκαλία,
εἶναι ἀρκετόν νά διδάξουν τά ἔργα
λαμπρότερα ἀπό τήν φωνήν ἐκείνους πού
μᾶς παρακολουθοῦν. Αὐτό λοιπόν ἄς
ἐπιζητοῦμεν, παντοῦ νά διδάσκωμεν
πρῶτα μέ τά ἔργα μας καί ὕστερα μέ τά
λόγια, διά νά μήν ἀκούσωμεν καί ἡμεῖς
ἀπό τόν Παῦλον, “Σύ πού διδάσκεις
ἄλλον, τόν ἑαυτό σου δέν διδάσκεις;”
(Ρωμ. β΄ 21). </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Καί
ὅταν θέλωμεν νά συμβουλεύσωμεν κάποιον,
διά νά ἐπιτύχει κάτι ἀναγκαῖον,
προηγουμένως ἄς προσπαθοῦμεν νά
ἐπιτύχωμεν ἡμεῖς αὐτό, ὥστε νά
διδάσκωμεν μέ μεγαλυτέραν παρρησίαν
καί κάθε μας μέριμνα ἄς ἀποβλέπει εἰς
τήν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς καί ἀφοῦ
ἠμπορέσωμεν νά χαλιναγωγήσωμεν τάς
σαρκικάς ὁρμάς, νά ἐπιδείξωμεν τήν
ἀληθινή νηστεία, ἐννοῶ βεβαίως τήν
ἀποχή ἀπό τά κακά, διότι αὐτό εἶναι
νηστεία. Διότι καί ἡ ἀποχή ἀπό τά φαγητά
διά τοῦτο ἔχει ὁρισθεῖ, διά νά
χαλιναγωγήσει τήν δύναμη τῆς σάρκας
καί νά καταστήσει εὐπειθῆ τόν ἵππον
τῶν ἐπιθυμιῶν μας. Ἐκεῖνος πού νηστεύει
πρέπει περισσότερο ἀπό ὅλους νά
χαλιναγωγεῖ τόν θυμόν, νά διδάσκει τήν
ἐπιείκειαν καί τήν πραότητα, νά ἔχει
συντετριμμένη τήν καρδίαν, νά ἀπομακρύνει
τάς σκέψεις τῶν νοητῶν ἐπιθυμιῶν,
ἔχων ὑπ’ ὄψιν του τόν ἄγρυπνον ἐκεῖνον
ὀφθαλμόν καί τό ἀδέκαστον δικαστήριον,
πρέπει νά γίνεται ἀνώτερος ἀπό τά
χρήματα, νά ἐπιδεικνύει μέ μεγάλη
γενναιοδωρία τήν ἐλεημοσύνη καί νά
ἐκδιώκει ἀπό τήν ψυχή του κάθε κακία
πρός τόν πλησίον.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn18" name="_ftnref18"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[18]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">6.
ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΠΙΣΤΗ ΑΛΗΘΙΝΗ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Καί
ὅπως τό πλοῖο πού κλυδωνίζεται ἀπό τό
φύσημα τῶν ἀνέμων καί καταποντίζεται
ἀπό τά ἀγριεμένα κύματα ἡ ἄγκυρα πού
ρίχνεται τό κρατάει ἀπό παντοῦ καί τό
σταθεροποιεῖ στή μέση τοῦ πελάγους,
ἔτσι ἀκριβῶς καί τό δικό μας νοῦ, ὅταν
τόν κλυδωνίζουν οἱ λογισμοί πού
ἐπιτίθενται ἀπ’ ἔξω, ἔρχεται ἡ πίστη
καί μέ μεγαλύτερη ἀσφάλεια ἀπό τήν
ἄγκυρα τόν σώζει ἀπό τό ναυάγιο καί
σάν σέ γαλήνιο λιμάνι ὁδηγεῖ τό σκάφος
μέ τή βεβαιότητα πού παρέχει στή
συνείδηση. Καί αὐτό πάλι φανερώνοντας
ὁ Παῦλος ἔλεγε “διά τοῦτο ἔδωκεν
ἀποστόλους ὁ θεός πρός καταρτισμόν
τῶν ἁγίων, μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες
εἰς τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τῆς
ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ, ἵνα
μηκέτι ὦμεν νήπιοι κλυδωνιζόμενοι καί
περιφερόμενοι παντί ἀνέμῳ”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn19" name="_ftnref19"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[19]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Βλέπεις
τό κατόρθωμα τῆς πίστης, πού σάν κάποια
ἄγκυρα ἀσφαλής ἔτσι διώχνει τήν
τρικυμία, πράγμα πού ὁ ἴδιος πάλι λέγει
γράφοντας στούς Ἑβραίους καί λέγοντας
αὐτά ἀκριβῶς γιά τήν πίστη “αὐτή τήν
ἔχουμε σάν ἄγκυρα ἀσφαλή καί σταθερή
καί μᾶς ὁδηγεῖ στά ἐνδότερα τοῦ
καταπετάσματος”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn20" name="_ftnref20"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[20]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>...
Γιατί ὅπως τό καταπέτασμα χώριζε τά
ἅγια τῶν ἁγίων ἀπό τήν ἔξω σκηνή, ἔτσι
ἀκριβῶς καί ὁ οὐρανός, σάν καταπέτασμα
παρεμβαλλόμενος ἀνάμεσα στήν κτίση,
χωρίζει τά ἅγια τῶν ἁγίων ἀπό τήν ἔξω
σκηνή, δηλαδή ἀπό τόν ὁρατό κόσμο,
δηλαδή τά οὐράνια καί τά πάνω ἀπ’ ἀυτά,
ὅπου εἰσῆλθε γιά χάρη μας πρίν ἀπό
μᾶς ὁ Χριστός.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Αὐτό
πού λέγει σημαίνει τό ἑξῆς, ἐκεῖ,
λέγει, ὑψώνει τήν ψυχή μας ἡ πίστη, μήν
ἀφήνοντας σέ κανένα ἀπό τά παρόντα
δεινά νά τή ρίξει κάτω καί ἀνακουφίζοντας
τούς πόνους μέ τήν ἐλπίδα τῶν μελλοντικῶν
ἀγαθῶν. Γιατί ἐκεῖνος πού ἀποβλέπει
πρός τά μελλοντικά, πού περιμένει τήν
ἐλπίδα ἀπό τούς οὐρανούς καί κατευθύνει
ἐκεῖ τά μάτια τοῦ νοῦ του οὔτε
αἰσθάνεται τόν πόνο τῶν δεινῶν τῆς
παρούσης ζωῆς, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ
Παῦλος δέν αἰσθανόταν καί δίδασκε τήν
αἰτίαν τῆς φιλοσοφίας αὐτῆς λέγοντας
“γιατί ἡ προσωρινή ἐλαφριά θλίψη
προετοιμάζει γιά μᾶς ὑπερβολικά μεγάλο
πλοῦτο αἰώνιας δόξης”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn21" name="_ftnref21"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[21]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Πῶς καί μέ ποιό τρόπο; “Ἐπειδή” μέ τά
μάτια τῆς ψυχῆς “δέν προσέχουμε αὐτά
πού φαίνονται ἀλλά ἐκεῖνα πού δέ
φαίνονται”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn22" name="_ftnref22"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[22]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Γιατί, ὅπως τά μάτια τοῦ σώματος δέ
βλέπουν τίποτε πνευματικό, ἔτσι τά
μάτια τῆς πίστης δέ βλέπουν τίποτε τό
ὑλικό.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γιατί
ἡ λέξη </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>πίστη</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span> ἔχει
διπλῆ σημασία. Πίστη δηλαδή λέγεται
καί ἐκείνη σύμφωνα μέ τήν ὁποία οἱ
ἀπόστολοι ἔκαναν τότε τά θαύματα, γιά
τήν ὁποία ὁ Χριστός ἔλεγε “ἄν ἔχετε
πίστη ἔστω καί σάν κόκκο συναπίου, θά
πεῖτε σ’ αὐτό τό βουνό, πήγαινε ἀπό
ἐδῶ ἐκεῖ, καί θά μεταβεῖ”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn23" name="_ftnref23"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[23]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span> ...
Λέγεται λοιπόν πίστη ἐκείνη πού κάνει
τά σημεῖα καί τά θαύματα, πίστη ὅμως
λέγεται καί ἐκείνη πού μᾶς προετοιμάζει
στό νά γνωρίσουμε τό Θεό, σύμφωνα μέ τήν
ὁποία ὁ καθένας μας εἶναι πιστός, ὅπως
ὅταν λέγει γράφοντας στούς Ρωμαίους
“εὐχαριστῶ τῷ θεῷ μου διά Ἰησοῦ
Χριστοῦ, ὅτι ἡ πίστις ὑμῶν ἐν ὅλῳ
τῷ κόσμῳ καταγγέλλεται”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn24" name="_ftnref24"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[24]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Καί στούς Θεσσαλονικεῖς πάλι γράφει
“ἀφ’ ἡμῶν ἐξήχηται (διαδόθηκε) ὁ
λόγος τοῦ Θεοῦ, οὐ μόνον ἐν τῇ Μακεδονίᾳ,
ἀλλά καί ἐν τῇ Ἀχαΐα, καί ἐν παντί
τόπῳ ἡ πίστις ὑμῶν ἡ πρός τόν θεόν
ἐξελήλυθε (ἔγινε γνωστή)”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn25" name="_ftnref25"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[25]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ποιά
πίστη ὑπαινίσσεται ἐδῶ; Εἶναι ὁλοφάνερο
πώς ὑπαινίσσεται τήν πίστη τῆς γνώσης.
Καί τό φανερώνουν αὐτό τά ἑπόμενα.
“πιστεύουμε”, λέγει, “γι’ αὐτό καί
κυρύσσουμε”. Τί πιστεύουμε; “Ὅτι
ἐκεῖνος πού ἀνέστησε τόν Ἰησοῦ θά
ἀναστήσει καί ἐμᾶς μέ τή δύναμή
του”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn26" name="_ftnref26"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[26]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Ἀλλά γιατί τήν ὀνομάζει </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>πνεῦμα
πίστης</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span> καί
τήν κατατάσσει στήν τάξη τῶν χαρισμάτων;
Γιατί, ἄν ἡ πίστη εἶναι χάρισμα καί
κατόρθωμα τῆς δωρεᾶς τοῦ Πνεύματος
μόνο καί ὄχι δικό μας, οὔτε οἱ ἄπιστοι
θά τιμωρηθοῦν οὔτε οἱ πιστοί θά
ἐπαινεθοῦν.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἄν
λοιπόν καί ἡ πίστη εἶναι τέτοιο πρᾶγμα
καί ἐμεῖς δέν προσφέραμε τίποτε ἀλλά
τά πάντα ἀνήκουν στή χάρη τοῦ Πνεύματος
καί αὐτή τήν ἔσπειρε μέσα στίς ψυχές
μας καί δέ θά λάβουμε κανένα μισθό γι’
αὐτά, πῶς λοιπόν ἔλεγε, “ὅποιος
πιστεύει μέ τήν καρδιά του ὁδηγεῖται
στή δικαίωση, καί ὅποιος ὁμολογεῖ μέ
τό στόμα ὁδηγεῖται στή σωτηρία”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn27" name="_ftnref27"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[27]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>;
Γιατί </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>ἡ
πίστη εἶναι κατόρθωμα καί τῆς ἀρετῆς
τοῦ πιστοῦ</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Πῶς ὅμως ἀλλοῦ ὑπαινίσσεται πάλι τό
ἴδιο λέγοντας “ὅποιος ὅμως δέν ἔχει
ἔργα ἀλλά πιστεύει στό Θεό πού σώζει
τόν ἀσεβῆ, λογαριάζεται ἡ πίστη του
γιά δικαίωση”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn28" name="_ftnref28"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[28]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>,
ἄν τά πάντα ἀνήκουν στή χάρη τοῦ
Πνεύματος; Καί πῶς ἀκόμη τόν πατριάρχη
Ἀβραάμ τόν στόλισε γι’ αὐτή μέ ἄπειρα
ἐγκωμιαστικά στεφάνια, γιατί παραβλέποντας
ὅλα τά παρόντα πίσεψε, παρ’ ὅλο πού
δέν εἶχε λόγο νά ἐλπίζει;</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Γιά
ποιό λόγο τήν ὀνομάζει </span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><b>πνεῦμα
πίστης</b></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">;
Γιατί θέλει νά δείξει ὅτι ἐξαρτᾶται
ἀπό μᾶς τό νά πιστέψουμε στήν ἀρχή καί
τό νά ὑπακούσουμε ὅταν κληθοῦμε, καί
ὅτι μετά τή θεμελίωση τῆς πίστης
χρειαζόμαστε τή βοήθεια τοῦ Πνεύματος,
ὥστε νά μένει αὐτή διαρκῶς σταθερή
καί ἀμετάβλητη. Γιατί οὔτε ὁ Θεός οὔτε
ἡ χάρη τοῦ Πνεύματος ἔρχεται πρίν ἀπό
τή </span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><b>δική
μας προαίρεση</b></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">,
ἀλλά προσκαλεῖ καί περιμένει ὥστε ἀπό
μόνοι μας καί μέ τή θέλησή μας νά
προσέλθουμε· ἔπειτα, ὅταν προσέλθουμε,
τότε μᾶς παρέχει ὅλη τή δική του
συμμαχία. Ἐπειδή λοιπόν καί ὁ διάβολος
μετά τήν προσέλευσή μας στήν πίστη
ἐμφανίζεται ἀμέσως θέλοντας νά ξεριζώσει
τήν καλή αὐτή ρίζα και ἐπειγόμενος νά
σπείρει τά ζιζάνια καί νά καταστρέψει
τά γνήσια καί καθαρά σπέρματα, τότε
χρειαζόμαστε τή βοήθεια τοῦ Πνεύματος,
γιά νά προστατεύει ἀπό παντοῦ τό νέο
φυτό τῆς πίστης μέ κάθε μέριμνα καί
φροντίδα σάν ἕνας φιλόπονος γεωργός
ἐγκατεστημένος στήν ψυχή μας. </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γι’
αὐτό γράφοντας στούς Θεσσαλονικεῖς
ἔλεγε “μή σβήνετε τό Πνεῦμα”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn29" name="_ftnref29"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[29]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>,
δηλώνοντας πώς ὅταν ἔρθει ἡ χάρη τοῦ
Πνεύματος, θά εἴμαστε ἀκαταμάχητοι
πιά γιά τόν κακό δαίμονα καί ὅλες του
τίς πονηρίες. Γιατί ἄν “κανείς δέν
μπορεῖ νά πεῖ ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ
Κύριος παρά μόνο μέ τή βοήθεια τοῦ
Πνεύματος”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn30" name="_ftnref30"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[30]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>,
πολύ περισσότερο δέ θά μπορέσει νά
κρατήσει τήν πίστη του σταθερή καί
ἀκλόνητη παρά μόνο μέ τή βοήθεια τοῦ
Ἁγίου Πνεύματος.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Πῶς
ὅμως θά μπορέσουμε νά ἀποσπάσουμε τή
βοήθεια τοῦ Πνεύματος καί νά τό πείσουμε
νά μείνει κοντά μας; </span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span><b>Μέ
ἔργα ἀγαθά καί ἄριστο τρόπο ζωῆς</b></span></span></span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Γιατί ὅπως τό φῶς τοῦ λυχναρίου
διατηρεῖται μέ λάδι καί ὅταν ξοδευθεῖ
αὐτό σβήνει καί τό φῶς μαζί του καί
τελειώνει, ἔτσι ἀκριβῶς καί ἡ χάρη
τοῦ Πνεύματος, ὅταν ἔχουμε νά
παρουσιάσουμε ἔργα ἀγαθά καί ἡ ψυχή
μας εἶναι γεμάτη ἀπό πολλή ἐλεημοσύνη,
μένει ἡ φλόγα σάν νά διατηρεῖται ἀπό
λάδι, ὅταν ὅμως αὐτή δέν ὑπάρχει,
φεύγει καί ἀναχωρεῖ, πρᾶγμα πού ἔγινε
καί στίς πέντες παρθένες... Γιατί τό
παράπτωμά τους προῆλθε μόνο ἀπό
ἀδιαφορία... Εἶναι καλό πρᾶγμα ἡ
παρθενία καί ὑπερφυσικό τό κατόρθωμα.
Ἀλλά τό καλό καί μεγάλο καί ὑπερφυσικό
αὐτό πρᾶγμα ἄν δέν εἶναι ἑνωμένο μέ
τή φιλανθρωπία, δέν θά μπορέσει νά φθάσει
οὔτε στά πρόθυρα τοῦ νυμφώνα”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn31" name="_ftnref31"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[31]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">7.
ΝΑ ΜΗ ΜΝΗΣΙΚΑΚΕΙΤΕ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ἄς
μή δεχόμαστε ποτέ νά μνησικακοῦμε σ’
ἐκείνους πού μᾶς λύπησαν ἤ κάπως
διαφορετικά μᾶς ἀδίκησαν, οὔτε νά
συμπεριφερόμαστε ἐχθρικά πρός αὐτούς,
ἀλλά κατανοώντας πόσης εὐεργεσίας
πρόξενο γίνεται αὐτό ἐκ μέρους τοῦ
Κυρίου καί πρίν ἀπ’ ὅλα ὅτι ἡ συμφιλίωση
πρός αὐτούς πού μᾶς λύπησαν γίνεται
ἐξαγορά τῶν δικῶν μας ἁμαρτιῶν, ἄς
σπεύδουμε καί ἄς βιαζόμαστε νά τό
ἐφαρμόζουμε, καί σκεπτόμενοι τό κέρδος
ἀπ’ αὐτό, ἄς ἐπιδείξουμε πρός αὐτούς
πού μᾶς ἀδίκησαν τόση μεγάλη φροντίδα,
σάν πρός ἀληθινούς εὐεργέτες. Γιατί,
ἄν εἴμαστε νηφάλιοι, δέ θά μπορέσουν
νά μᾶς ὠφελήσουν τόσο πολύ ἐκεῖνοι
πού μᾶς φέρονται εὐγενικά καί προσπαθοῦν
μέ κάθε τρόπο νά δείχνουν τή φροντίδα
τους γιά μᾶς, ὅσο ἡ φροντίδα γι’ αὐτούς
μᾶς καθιστᾶ ἄξιους τῆς ἀγάπης τοῦ
Θεοῦ καί ἐλαφρύνει συγχρόνως καί τό
φορτίο τῶν ἁμαρτημάτων μας.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Σκέψου
λοιπόν, σέ παρακαλῶ, ἀγαπητέ, πόσο εἶναι
τό μέγεθος τῆς ἀρετῆς αὐτῆς ἀπό τά
βραβεῖα πού ὑποσχέθηκε ὁ Θεός τῶν
ὅλων σ’ ἐκείνους πού τήν κατορθώνουν.
Γιατί, ἀφοῦ εἶπε “ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς
σας, εὐλογεῖτε ἐκείνους πού σᾶς
καταδιώκουν, προσεύχεστε γιά ἐκείνους
πού σᾶς κακομεταχειρίζονται” (Ματθ.
ε΄ 44), ἐπειδή ἦταν μεγάλες αὐτές οἱ
ἐντολές καί ἔφταναν καί στήν πιό ὑψηγλή
ἀκόμη κορυφή, λέγει “γιά νά γίνετε
ὅμοιοι μέ τόν οὐράνιο Πατέρα σας, πού
ἀνατέλλει τόν ἥλιο του σέ κακούς καί
ἀγαθούς καί βρέχει σέ δικαίους καί
ἀδίκους” (Ματθ. ε΄ 45)”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn32" name="_ftnref32"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[32]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἄν
ὁ καθένας μας ἔχει ἐχθρική διάθεση
πρός κάποιον, ὅσο ἀκόμη εἶναι καιρός
νά φροντίσει πάρα πολύ νά τόν συμφιλιώσει
μαζί του. Καί ἄς μή μοῦ πεῖ κανείς «τόν
παρακάλεσα μία καί δύο φορές καί δέν
δέχθηκε». Ἄν μέ εἰλικρινή διάθεση τό
κάμνουμε αὐτό, ἄς μή σταματήσουμε μέχρι
πού μέ τή μεγάλη μας ἐπιμονή τόν νικήσουμε
καί τόν συμφιλιώσουμε μέ τόν ἑαυτό μας.
Μήπως χαρίζουμε σ’ ἐκεῖνον τίποτε; ἡ
εὐεργεσία μεταβαίνει σ’ ἐμᾶς, ἀποσποῦμε
τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ καί πολλή παρρησία
πρός τόν Κύριον λαμβάνουμε ἀπ’ αὐτό.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn33" name="_ftnref33"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[33]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">8.
ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΝΙΚΑΤΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ</span></span></h2><p align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ἀρχή
τῆς ἁμαρτίας εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια, ἡ
πρώτη προσβολή καί παρακίνηση πρός τό
κακό, καί ὁπωσδήποτε εἶναι ἡ ρίζα καί
τό ὑπόβαθρο τοῦ κακοῦ. Γιατί ἡ ἀρχή
δηλώνει ἤ τήν πρώτη κίνηση πρός τό κακό
ἤ τή σύσταση. Ὅπως θά μποροῦσε νά πεῖ
κανείς, ἀρχή τῆς σωφροσύνης εἶναι ἡ
ἀποχή ἀπό ἄτοπη θέα, δηλαδή ἡ πρώτη
ὁρμή, ἄν ὅμως ποῦμε ὅτι ἀρχή τῆς
σωφροσύνης εἶναι ἡ νηστεία, δηλαδή τό
θεμέλιο καί ἡ συγκρότηση, ἔτσι καί ἡ
ἀρχή τῆς ἁμαρτίας εἶναι ἡ ἀλαζονεία,
γιατί ἀπό αὐτήν ἀρχίζει κάθε ἁμαρτία
κι ἀπ’ αὐτήν συγκροτεῖται.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Τό
ὅτι λοιπόν ὅσες καλές πράξεις κι ἄν
κάνουμε, δέν τίς ἀφήνει ἡ κακία νά
παραμείνουν καί νά μή διασαλευθοῦν,
γίνεται φανερό ἀπό τό ἐξῆς· πρόσεχε
πόσες καλές πράξεις ἔκαμε ὁ Φαρισαῖος,
ἀλλά τίποτε δέν τόν ὠφέλησε, γιατί δέν
ἔκοψε τή ρίζα τῆς ἀλαζονείας κι αὐτή
κατέστρεψε τά πάντα. Ἀπό τήν ἀλαζονεία
γεννιέται ἡ ὑπεροψία τῶν φτωχῶν, ἡ
ἐπιθυμία γιά τά χρήματα, ἡ ἀγάπη γιά
ἐξουσία, ὁ πόθος γιά δόξα. Αὐτοῦ τοῦ
εἴδους ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕτοιμος νά
ἀποκρούσει κάθε ἐνόχληση. Γιατί ὁ
ἀλαζόνας δέν ἀνέχεται νά τόν προσβάλλουν
οὔτε οἱ ἰσχυρότεροι οὔτε οἱ ἀσθενέστεροι.
Κι αὐτός πού δέν ἀνέχεται νά τόν
προσβάλλουν οὔτε τά δεινοπαθήματα
ἀνέχεται.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;"> <span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Πρόσεξε
πῶς ἀρχή τῆς ἁμαρτίας εἶναι ἡ
ἀλαζονεία. Πῶς ἀρχή τῆς ὑπερηφάνειας
εἶναι τό νά μή γνωρίζεις τόν Κύριο; Καί
πολύ σωστά γιατί αὐτός πού γνωρίζει τό
Θεό, ἔτσι ὅπως πρέπει νά τόν γνωρίζει
αὐτός πού γνωρίζει ὅτι ὁ Υἱός τοῦ
Θεοῦ ἔφθασε σέ τέτοιο σημεῖο
ταπεινοφροσύνης, δέν ὑπερηφανεύεται.
Αὐτός πού δέν γνωρίζει αὐτά, ὑπερηφανεύεται.
Καί ἡ ὑπερηφάνεια σέ ὁδηγεῖ στήν
ἀλαζονεία.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Πές
μου ὅλοι αὐτοί πού πολεμοῦν τήν Ἐκκλησία
ἀπό ποῦ ἰσχυρίζονται ὅτι γνωρίζουν
τό Θεό; Ὄχι ἀπό ἀλαζονεία; Νά σέ ποιό
γκρεμό τούς ἔσπρωξε τό ὅτι δέν γνωρίζουν
τόν Κύριο. Ἄν λοιπόν ὁ Κύριος ἀγαπᾶ
τό συντετριμμένο πνεῦμα, ἀντίθετα
ἐναντιώνεται στούς ὑπερηφάνους καί
δίνει χάρη στούς ταπεινούς. Κανένα κακό
λοιπόν δέν εἶναι ἴσο μέ τήν ὑπερηφάνεια.
Κάμνει τόν ἄνθρωπο δαίμονα, ἀλαζόνα,
βλάσφημο, ἐπίορκο, καί νά ἐπιθυμεῖ
φόνους καί θανάτους. Ὁ ὑπερήφανος
πάντοτε ζεῖ μέ λύπες, πάντοτε ἀγανακτεῖ,
πάντοτε ἀδημονεῖ. Δέν ὑπάρχει τίποτε
πού νά μπορέσει νά ἱκανοποιήσει τό
πάθος του. Κι ἄν ἀκόμα ἔβλεπε τό βασιλιά
νά σκύβει καί νά τόν προσκυνᾶ, δέν θά
χόρταινε, ἀλλά περισσότερο θά ἄναβε. </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Ὅπως
οἱ φιλάργυροι, ἔτσι κι οἱ ἀλαζόνες
ὅση τιμή κι ἄν ἀπολαύσουν ἐπιθυμοῦν
ἀκόμη περισσότερη. Μεγαλώνει σέ αὐτούς
τό πάθος (πραγματικά εἶναι πάθος), καί
τό πάθος δέ γνωρίζει ὅρια, ἀλλά τότε
μόνο σταματᾶ, ὅταν σκοτώσει αὐτόν πού
τό ἔχει. Δέ βλέπεις τούς μεθυσμένους
πού πάντα διψοῦν γιά ποτό; Γιατί εἶναι
πάθος. Δέν εἶναι φυσική ἐπιθυμία, ἀλλά
μιά ἀρρώστια διεστραμμένη. Δέ βλέπεις
ἐκείνους πού τούς ὀνομάζουν “βουλιμιῶντες”,
γιατί πάντα πεινοῦν; Εἶναι πάθος, ὅπως
λένε οἱ γιατροί, γιατί ξέφυγε ἀπό τά
φυσικά ὅρια. Ἔτσι κι οἱ πολυπράγμονες
καί περίεργοι, ὅσα κι ἄν πληροφορηθοῦν
δέν σταματοῦν, γιατί εἶναι πάθος καί
ὅρια δέν ἔχει.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">...Πῶς
εἶναι δυνατόν νά σβήσουν τήν ἀλαζονεία;
Ἄν γνωρίσεις τό Θεό. Γιατί, ἄν τό πάθος
ἐμφανίζεται ἐξ αἰτίας τῆς ἄγνοιας
πού ἔχουμε γιά τό Θεό, ἄν γνωρίσουμε
αὐτόν, κάθε ἀλαζονεία ἀπομακρύνεται.
Σκέψου καλά τή γέεννα, σκέψου τούς πολύ
καλύτερους ἀπό σένα, σκέψου πόσα ὀφείλεις
στό Θεό νά πληρώσεις. Ἄν αὐτά τά
καταλάβεις, γρήγορα ταπείνωσες τό
φρόνημα, γρήγορα τό ἔκαμψες. Ἀλλά δέν
μπορεῖς νά τά κάμεις αὐτά; Εἶσαι πιό
ἀδύναμος; Σκέψου τόν παρόντα βίο, τήν
ἴδια τήν ἀνθρώπινη φύση, πώς ὁ ἄνθρωπος
δέν εἶναι τίποτα. Ὅταν δεῖς κάποιον
νά μεταφέρεται νεκρός στήν ἀγορά καί
νά ἀκολουθοῦν παιδιά ὀρφανά, χήρα
γυναίκα νά ὀδύρεται, τούς φίλους
καταλυπημένους, σκέψου τή μηδαμινότητα
τῶν παρόντων πραγμάτων καί ὅτι δέν
διαφέρουν σέ τίποτε ἀπό τή σκιά καί τά
ὄνειρα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">...
ἀναλογίσου τή φύση μας, ἀπό ποῦ πλάσθηκε
καί ποῦ τελειώνει. Σκέψου ὅταν κοιμᾶσαι
τί ἀξία ἔχεις, δέν μπορεῖ καί τό μικρό
θηρίο νά σέ σκοτώσει; Πολλούς συχνά κι
ἕνα μικρό ζωΰφιο πού ἔπεσε ἀπό τό
ταβάνι τούς ἔβγαλε τό μάτι ἤ ἔγινε
αἰτία κάποιου ἄλλου κινδύνου. Τί δηλαδή;
Δέν εἶσαι ἀπό ὅλα τά θηρία ὁ πιό
ἀδύναμος; Ἀλλά τί λές; Ὅτι ὑπερέχεις
ὡς πρός τό λογικό; Μά νά, δέν ἔχεις
λογικό, γι’ αὐτό ἡ ὑπερηφάνεια εἶναι
ἀπόδειξη τοῦ παραλογισμοῦ σου. Γιατί
πές μου, γιά ποιό πρᾶγμα καμαρώνεις;
Γιά τή σωματική σου εὐεξία; Ἀλλά ἡ νίκη
ἀνήκει στά ἄλογα ζῶα. Αὐτό τό ἔχουν
καί οἱ ληστές καί οἱ φονιάδες καί οἱ
τυμβωρύχοι. Μήπως γιά σύνεση; Ἀλλά δέν
εἶναι γνώρισμα τῆς σύνεσης ἡ
μεγαλοφρόνηση. Μέ αὐτό λοιπόν πρῶτα
στερεῖς τόν ἑαυτό σου ἀπό τό νά γίνεις
συνετός.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἄς
καταστείλουμε τά φρονήματά μας, ἄς
γίνουμε μετριόφρονες, ταπεινοί καί
ἐπιεικεῖς. Γιατί αὐτούς πρό πάντων
τούς μακάρισε ὁ Χριστός, λέγοντας
“μακάριοι οἱ ταπεινόφρονες στό πνεῦμα”
καί πάλι φώναζε λέγοντας “μάθετε ἀπό
μένα ὅτι εἶμαι πρᾶος καί ταπεινός στήν
καρδιά”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn34" name="_ftnref34"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[34]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.
Γι’ αὐτό ἔπλυνε τά πόδια τῶν μαθητῶν,
δίδοντας σέ μᾶς παράδειγμα
ταπεινοφροσύνης.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn35" name="_ftnref35"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[35]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γιατί
τέτοια εἶναι ἡ φύση τῆς ὑπερηφάνειας,
σπάει τό δεσμό τῆς ἀγάπης, ἀποκόπτει
τόν πλησίον καί κάνει τόν ὑπερήφανο νά
ζεῖ ἀπομονωμένος. Καί ὅπως ἕνας τοῖχος
ὅταν φουσκώσει γκρεμίζει τήν οἰκοδομή,
ἔτσι ἀκριβῶς καί ἡ ψυχή ὅταν φουσκώσει
ἀπό ὑπερηφάνεια δέν ἀνέχεται τή
συναναστροφή μέ ἄλλον, πρᾶγμα πού ἔπαθε
καί ἡ Κόρινθος τότε. Καί μεταξύ τους
συγκρούστηκαν καί κομμάτιασαν τήν
ἐκκλησία καί ὅρισαν στόν ἑαυτό τους
πάρα πολλούς ἄλλους δασκάλους καί ἀφοῦ
χωρίσθηκαν σέ φατρίες καί ὁμάδες
κατέστρεψαν τό κύρος τῆς ἐκκλησίας.
(Α΄ Κορ. α΄ 10-13). Γιατί τό κύρος τῆς
ἐκκλησίας τό διατηροῦν οἱ πιστοί ὅταν
εἶναι ἑνωμένοι μεταξύ τους σάν ἕνα
σῶμα”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn36" name="_ftnref36"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[36]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">9.
ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΝΑΤΟΙ ΣΤΟΥΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥΣ
ΤΗΣ ΖΩΗΣ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ἄς
μήν ἀνησυχοῦμε λοιπόν, ἄς μήν ἀδημονοῦμε
ὅταν μᾶς ἔρχονται πειρασμοί. Γιατί,
ἄν ὁ χρυσοχόος γνωρίζει πόσο χρόνο
πρέπει ν’ ἀφήσει τό χρυσάφι στό καμίνι
καί πότε νά τό βγάλει καί δέν τό ἀφήνει
νά μένει στή φωτιά μέχρι νά καταστραφεῖ
καί νά κατακαεῖ, πολύ περισσότερο τό
ξέρει αὐτό ὁ Θεός καί, ὅταν δεῖ ὅτι
γίναμε πιό καθαροί, μᾶς ἐλευθερώνει
ἀπό τούς πειρασμούς, ὥστε νά μήν
ἀνατραποῦμε καί πέσουμε ἀπό τό πλῆθος
τῶν κακῶν. Ἄς μή δυσανασχετοῦμε λοιπόν,
ἄς μή γινόμαστε μικρόψυχοι ὅταν μᾶς
ἔρθει κάτι ἀπό τά ἀπροσδόκητα, ἀλλά
ἄς ἀφήνουμε αὐτόν πού τά ξέρει καλά
αὐτά νά δοκιμάζει στή φωτιά τήν ψυχή
μας, ὅσο καιρό θέλει. Γιατί τό κάνει
αὐτό γιά τό συμφέρον καί τό κέρδος
ἐκείνων πού δοκιμάζονται.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Γι’
αὐτό καί κάποιος σοφός συμβουλεύει
λέγοντας “παιδί μου, ἄν ἔρχεσαι νά
ὑπηρετήσεις τό Θεό, ἑτοίμασε τήν ψυχή
σου γιά πειρασμό, κάνε δίκαιη τήν καρδιά
σου, δεῖξε ὑπομονή καί μήν ὑποχωρήσεις
σέ περίοδο δυσκολιῶν” (Σοφ. Σειρ. β΄
1-2). Ἄφησε σ’ αὐτόν, λέγει τά πάντα,
γιατί γνωρίζει καλά πότε πρέπει νά μᾶς
βγάλει ἀπό τό καμίνι τῶν συμφορῶν.
Πρέπει λοιπόν σέ ὅλες τίς περιπτώσεις
νά τά ἀφήνουμε σ’ αὐτόν καί πάντοτε
νά τόν εὐχαριστοῦμε καί ὅλα νά τά
ὑποφέρουμε μέ εὐγνωμοσύνη, εἴτε μᾶς
εὐεργετεῖ, εἴτε μᾶς τιμωρεῖ, ἐπειδή
καί αὐτό εἶναι ἕνα εἶδος εὐεργεσίας.
Γι’ αὐτό καί ὁ γιατρός ὄχι μόνο ὅταν
λούζει καί δίνει τροφή καί βγάζει τόν
ἄρρωστο στούς κήπους, ἀλλά καί ὅταν
τόν καυτηριάζει καί τόν χειρουργεῖ,
εἶναι τό ἴδιο γιατρός. Καί ὁ πατέρας
ἐπίσης, ὄχι μόνο ὅταν φροντίζει τόν
υἱόν του, ἀλλά καί ὅταν τόν χτυπάει,
τό ἴδιο εἶναι πατέρας, καί μάλιστα ὄχι
λιγότερο ἀπ’ ὅ,τι εἶναι ὅταν τόν
ἐπαινεῖ.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γνωρίζοντας
λοιπόν ὅτι ὁ Θεός εἶναι περισσότερο
φιλόστοργος ἀπ’ ὅλους τούς γιατρούς,
μήν ἐξετάζεις μέ περιέργεια, οὔτε νά
ζητᾶς ἀπ’ αὐτόν λόγο γιά θεραπεία,
ἀλλ’ εἴτε θέλει νά μᾶς ἀνακουφίσει
εἴτε νά μᾶς τιμωρήσει, ἄς τοῦ παραδίδουμε
τόν ἑαυτό μας τό ἴδιο καί στά δύο. Γιατί
καί μέ τά δύο μᾶς ἐπαναφέρει στήν ὑγεία
καί στό νά γίνουμε δικοί του, καί γνωρίζει
αὐτά πού ὁ καθένας μας ἔχει ἀνάγκη
καί τί συμφέρει στόν καθένα καί πῶς καί
μέ ποιό τρόπο πρέπει νά σωθοῦμε, καί
μᾶς ὁδηγεῖ σ’ αὐτόν τό δρόμο. Ἄς
ἀκολουθοῦμε λοιπόν ἐκεῖνο πού αὐτός
προστάζει καί ἄς μήν ἐξετάζουμε τίποτε
μέ λεπτομέρεια, εἴτε μᾶς προστάζει νά
βαδίζουμε σέ ἄνετο καί εὔκολο δρόμο
εἴτε σέ δύσκολο καί σκληρό, ὅπως ἀκριβῶς
λοιπόν ἔκαμε καί στόν παράλητο αὐτόν.
Ἕνα λοιπόν εἶδος εὐεργεσίας ἦταν
αὐτό, τό ὅτι καθαρίζει δηλαδή τήν ψυχή
του τόσο πολύ καιρό, ἀφοῦ τήν παρέδωσε
σάν σέ κάποιο χωνευτήρι στή φωτιά τῶν
πειρασμῶν. Καί δεύτερο εἶδος, ὄχι
μικρότερο ἀπό τό πρῶτο, τό ὅτι εἶναι
παρών σ’ αὐτούς τούς πειρασμούς,
παρέχοντάς του πολλή παρηγοριά. Αὐτός
ἦταν πού τόν στήριζε καί τόν συγκρατοῦσε
καί τόν βοηθοῦσε καί δέν τόν ἄφηνε νά
πέσει.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn37" name="_ftnref37"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[37]</span></span></span></span></a></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;">“</span><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γι’
αὐτό καί ὁ Παῦλος λέγει “πιστός δέ
θεός, ὅς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι
ὑπέρ ὅ δύνασθε, ἀλλά ποιήσει σύν τῷ
πειρασμῷ καί τήν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι
ὑμᾶς ὑπενεγκεῖν” (Α΄ Κορ. ι΄ 13). Ὄχι
μόνο, λέγει, δέν ἀφήνει νά ἔρθει ἐπάνω
μας δοκιμασία ἀνώτερη ἀπό τίς δυνάμεις
μας, ἀλλά καί σ’ αὐτή τή σύμφωνη μέ τίς
δυνάμεις μας δοκιμασία εἶναι παρών,
ὑποστηρίζοντας καί ἐνισχύοντάς μας,
ὅταν πρῶτα ἐμεῖς προσφέρουμε τά δικά
μας, δηλαδή προθυμία, ἐλπίδα σ’ αὐτόν,
εὐχαριστία, καρτερία, ὑπομονή. Γιατί
ὄχι μόνο στούς κινδύνους πού εἶναι
ἀνώτεροι ἀπό τίς δυνάμεις μας, ἀλλά
καί σ’ αὐτούς πού εἶναι σύμφωνοι μέ
τίς δυνάμεις μας χρειαζόμαστε τή βοήθεια
τοῦ Θεοῦ, ἄν θέλουμε νά σταθοῦμε
γενναῖα. Ἀλλοῦ πάλι λέγει “ὅπως
συμμετέχουμε μέ τό παραπάνω στά παθήματα
τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι καί ἡ ἐνίσχυση τοῦ
Χριστοῦ γίνεται σέ μᾶς μέ τό παραπάνω
γιά νά μποροῦμε καί μεῖς μέ τόν ἴδιο
τρόπο, πού μᾶς ἐνισχύει ὁ Θεός, νά
ἐνθαρρύνουμε ὅσους περνοῦν κάθε εἶδος
θλίψης” (Β΄ Κορ. α΄ 5. 4). Ὥστε ἐκεῖνος
πού τόν ἐνίσχυσε καί αὐτόν εἶναι ὁ
ἴδιος πού ἐπέτρεψε τόν πειρασμό νά
ἔρθει ἐναντίον του”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn38" name="_ftnref38"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[38]</span></span></span></span></a><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%;">
<span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><h2 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: medium;">10.
ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΣΑΣ</span></span></h2><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333; font-size: medium;">“<span><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;">Ὁ
δάσκαλος ὅμως δέ διδάσκει μόνο μέ λόγια,
ἀλλά καί μέ ἔργα, γιατί αὐτή εἶναι ἡ
ἄριστη διδασκαλία τοῦ δασκάλου. Γιατί
καί ὁ κυβερνήτης, ὅταν βάζει δίπλα του
τό μαθητή, τοῦ δείχνει βέβαια πώς νά
κρατάει τό τιμόνι, ἀλλά προσθέτει καί
λόγια στήν πράξη, καί δέ λέγει μόνο, οὔτε
ἐργάζεται μόνο. Τό ἴδιο καί ὁ οἰκοδόμος,
ἀφοῦ τοποθετήσει δίπλα του ἐκεῖνον
πού θέλει νά μάθει πῶς χτίζεται ὁ
τοῖχος, τοῦ δείχνει βέβαια μέ τήν πράξη,
τοῦ δείχνει ὅμως καί μέ λόγια. Τό ἴδιο
κάνει καί ὁ ὑφαντής καί κεντητής καί
χρυσοχόος καί χαλκουργός, καί κάθε τέχνη
ἔχει τό δάσκαλό της καί μέ λόγια καί μέ
ἔργα. Ἐπειδή λοιπόν καί ὁ Χριστός ἦρθε
νά μᾶς διδάξει κάθε ἀρετή, γι’ αὐτό
καί λέγει νά κάνουμε καί τά κάμνει ὁ
ἴδιος. Γιατί λέγει “ὅποιος ἔκαμε καί
δίδαξε, αὐτός θά ὀνομασθεῖ μεγάλος
στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν” (Ματθ. Ε΄
19).</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Πρόσεχε
ὅμως, πρόσταξε νά εἴμαστε ταπεινόφρονες
καί πρᾶοι καί τά δίδαξε αὐτά μέ τά
λόγια, Βλέπε πῶς τά διδάσκει αὐτά καί
μέ τίς πράξεις. Γιατί λέγοντας, “μακάριοι
εἶναι οἱ ταπεινόφρονες, μακάριοι οἱ
πρᾶοι” (Ματθ. ε΄ 3-5), δείχνει πῶς πρέπει
νά κατορθώνουμε αὐτά. Πῶς λοιπόν δίδαξε;
Πῆρε μιά ποδιά καί ζώσθηκε μ’ αὐτή,
καί ἔπλυνε τά πόδια τῶν μαθητῶν του
(Ἰωάν. ιγ΄ 4-5). Τί εἶναι ἴσο μέ τήν
ταπεινοφροσύνη αὐτή; Γιατί δέν τή
διδάσκει πιά μόνο μέ τά λόγια, ἀλλά καί
μέ τά ἔργα. Ἐπίσης τήν πραότητα καί τήν
ἀνεξικακία τά διδάσκει μέ τά ἔργα. Πῶς;
Δέχθηκε ράπισμα ἀπό τό δοῦλο τοῦ
ἀρχιερέα καί λέγει “ἄν εἶπα κάτι κακό,
πές ποιό ἦταν αὐτό, ἄν ὅμως μίλησα
συνετά, γιατί μέ δέρνεις;” (Ἰωάν. ιη΄
23). Πρόσταξε νά προσευχόμαστε γιά τούς
ἐχθρούς μας. Καί αὐτό πάλι τό διδάσκει
μέ τά ἔργα, γιατί ὅταν ἀνέβηκε πάνω
στό σταυρό λέγει “Πατέρα, συγχώρησέ
τους, γιατί δέν ξέρουν τί κάνουν” (Λουκ.
κγ΄ 34). Ὅπως λοιπόν ἔδωσε ἐντολή νά
προσευχόμαστε, ἔτσι καί ὁ ἴδιος
προσεύχεται, γιά νά διδάξει ἐσένα νά
προσεύχεσαι, γιατί καί ὁ ἴδιος δέν
παύει νά συγχωρεῖ.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: medium;">Ἐπίσης
διέταξε νά εὐεργετοῦμε ὅσους μᾶς
μισοῦν καί νά ὠφελοῦμε ὅσους μᾶς
βλάπτουν... Ἔλεγε πάλι στούς μαθητές
του “μή πάρετε στό ζωνάρι σας χρυσό ἤ
ἀσημένιο ἤ χάλκινο νόμισμα” (Ματθ. ι΄
9), μέ σκοπό νά τούς προετοιμάσει στήν
ἀκτημοσύνη. Κατά τόν ἴδιο τρόπο τούς
ἐδίδαξε πάλι καί νά προσεύχονται... Ἀλλ’
ὄχι μόνο νά προσεύχονται, ἀλλά ἔπρεπε
νά μάθουν καί πῶς πρέπει νά προσεύχονται.
Γι’ αὐτό λοιπόν τούς παρέδωσε καί
προσευχή πού ἔχει ὡς ἐξῆς· “Πάτερ
ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς...” (Ματθ.
Στ΄ 9-13).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Ἐπειδή
λοιπόν διέταξε νά προσεύχονται “μή
εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν”, αὐτό
ἀκριβῶς τό ἴδιο τούς διδάσκει μέ τήν
πράξη, λέγοντας “Πάτερ, εἰ δυνατόν,
παρελθέτῳ ἀπ’ ἐμοῦ τό ποτήριον τοῦτο”,
διδάσκοντας ὅλους τούς πιστούς νά μήν
ὁρμοῦν στούς κινδύνους, οὔτε νά χάνουν
τό θάρρος τους, ἀλλά νά τούς ὑπομένουν
ὅταν ἐπέρχονται καί νά δείχνουν κάθε
ἀνδρεία, ὅμως νά μήν τρέχουν ἀπό πρίν,
οὔτε νά ὁρμοῦν πρῶτοι στά δεινά. Γιατί;
Γιά νά τούς διδάξει τήν ταπεινοφροσύνη
καί νά τούς ἀπαλλάξει ἀπό τίς κατηγορίες
τῆς ματαιοδοξίας. </span></span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><br />
</span></p><p><span style="font-size: medium;">
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-size: medium;"><span style="color: #333333;"><span style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif;"><span>Γι’
αὐτό ἀκριβῶς καί ἐδῶ ὅταν ἔλεγε αὐτά
“ἀπομακρύνθηκε”, λέγει, “καί
προσευχήθηκε” καί ὕστερα ἀπό τήν
προσευχή λέγει στούς μαθητές τά ἐξῆς:
“δέν μπορέσατε οὔτε μία ὥρα νά μείνετε
ξάγρυπνοι μαζί μου; Μένετε ξάγρυπνοι
καί προσεύχεστε, γιά νά μήν πέσετε σέ
πειρασμό” (Ματθ. κστ΄ 40, 41). Βλέπεις ὅτι
δέν προσεύχεται μόνο ἀλλά καί συμβουλεύει;
“Τό πνεῦμα εἶναι πρόθυμο”, λέγει,
“ἀλλά ἡ σάρκα ἀδύναμη”. Καί αὐτό τό
ἔλεγε γιά νά διώξει τήν ὑπερηφάνεια
ἀπό τήν ψυχή τους, νά τούς ἀπαλλάξει
ἀπό τήν ἀλαζονεία, νά τούς κάνει
προσεκτικούς, καί νά τούς καταστήσει
μετριόφρονες.”</span></span></span><a href="file:///G:/PC/ΟΛΑ%20ΤΑ%20ΑΡΧΕΙΑ/ΔΙΑΦΟΡΑ/Φάκελος/SYMPERIFORA.doc#_ftn39" name="_ftnref39"><span style="color: #993322;"><span style="text-decoration-line: none;"><span style="font-family: MgOldTimes UC Pol;"><span>[39]</span></span></span></span></a></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><h3 class="western" style="font-weight: normal;"><br /></h3><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><h2 class="western" style="font-style: normal; text-align: center;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="color: red; font-size: x-large; font-weight: normal;">Τί
αγαθόν ποιήσω ίνα έχω ζωήν αιώνιον; </span></span></h2><h2 class="western" style="font-style: normal; text-align: center;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="color: red; font-size: x-large; font-weight: normal;">του
Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου.</span></span></h2><div><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="color: red; font-size: x-large; font-weight: normal;"><br /></span></span></div><div><span style="font-family: Palatino Linotype, Book Antiqua, Palatino, serif;"><span style="color: red; font-size: x-large; font-weight: normal;"><br /></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="color: black; font-size: large; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img align="BOTTOM" alt="Jesus kai plousios neos" border="0" height="316" hspace="10" name="γραφικά1" src="https://faneromenihol.gr/images/stories/Kyriakodromio/Erminies/Jesus_kai_plousios_neos.jpg" vspace="10" width="457" /></span></div><p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;"><br /></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">«Καὶ
ἰδοὺ εἷς προσελθὼν εἶπεν αὐτῷ·διδάσκαλε
ἀγαθέ, τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα ἔχω ζωὴν
αἰώνιον;» (Και ιδού Τον πλησίασε κάποιος
και Του είπε· διδάσκαλε αγαθέ, τι καλό
να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια
ζωή;) Ορισμένοι κατηγορούν τον νέο
αυτόν ως ύπουλο και πονηρό και ο οποίος
πλησίασε τον Ιησού με σκοπό να Τον
πειράξει.·Εγώ όμως, δε θα μπορούσα να
μην πω ότι ήταν φιλάργυρος και δούλος
των χρημάτων, επειδή και ο Χριστός τον
ήλεγξε ως άνθρωπο αυτού του είδους,
ύπουλο όμως δε θα μπορούσα να τον ονομάσω
με κανένα τρόπο, και διότι δεν είναι
ασφαλές το να επιχειρεί κανείς να κρίνει
τα άγνωστα πράγματα και ιδίως όταν
πρόκειται για κατηγορίες, και για το
ότι ο ευαγγελιστής Μάρκος έχει αναιρέσει
αυτήν την υποψία· καθ΄όσον λέγει ότι
«έτρεξε προς Αυτόν και αφού γονάτισε
εμπρός Του, Τον παρακαλούσε» και ότι «ο
Ιησούς τον κοίταξε με πολλή αγάπη και
ενδιαφέρον και τον συμπάθησε» (Μαρκ.
10, 21). </span></span></p><p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Αλλ΄ όμως είναι μεγάλη και τυραννική
η δύναμη των χρημάτων και αυτό γίνεται
φανερό και από την περίπτωση αυτή· διότι
και αν ακόμη είμαστε ως προς τα άλλα
ενάρετοι, αυτή τα καταστρέφει όλα τα
άλλα.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;">Για
ποιο λόγο λοιπόν ο Χριστός έδωσε τέτοιου
είδους απάντηση, λέγοντας «κανείς δεν
είναι αγαθός»; Επειδή Τον πλησίασε σαν
να ήταν κάποιος απλός άνθρωπος και ένας
από τους πολλούς και δάσκαλος των
Ιουδαίων· για τούτο λοιπόν και ως
άνθρωπος συζητεί μαζί του. Καθ΄ όσον σε
πολλές περιπτώσεις δίνει απάντηση στις
σκέψεις εκείνων που Τον πλησιάζουν,
όπως όταν λέγει· «ίσως μου πείτε: εμείς
δεν πιστεύουμε σε αυτά που λες για τον
εαυτό σου, διότι στηρίζονται στη δική
σου εγωιστική μαρτυρία» και «εάν εγώ ο
ίδιος από μόνος μου έδινα μαρτυρία για
τον εαυτό μου, η μαρτυρία μου θα μπορούσε
να μην είναι αξιόπιστη» (Ιω. 5, 31). </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Όταν
λοιπόν λέγει, «κανείς δεν είναι αγαθός»,
δεν το λέγει αυτό με σκοπό να αποκλείσει
τον εαυτό του από το να είναι αγαθός, μη
σκεφθείς κάτι τέτοιο· διότι δεν είπε,
«για ποιον λόγο με ονομάζεις αγαθό; Δεν
είμαι αγαθός» αλλ΄ ότι «κανείς δεν είναι
αγαθός»· δηλαδή κανείς από τους ανθρώπους.
Αλλά και αυτό ακόμη όταν το λέγει, δεν
το λέγει για να αποκλείσει τους ανθρώπους
από την αγαθότητα, αλλά το λέγει εν
συγκρίσει προς την αγαθότητα του Θεού.
Για τον λόγο αυτό και πρόσθεσε· «παρά
μόνο ένας, ο Θεός». Και δεν είπε «παρά
μόνον ο Πατήρ μου» για να μάθεις ότι δεν
φανέρωσε τον εαυτό του εις τον νεανίσκο.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Κατά
τον ίδιο τρόπο και προηγουμένως αποκαλούσε
τους ανθρώπους πονηρούς, λέγοντας· «Εάν
όμως εσείς, ενώ είστε πονηροί, γνωρίζετε
να δίδετε καλά πράγματα στα τέκνα σας».
Καθόσον και εις την περίπτωση εκείνη
τους ονόμασε «πονηρούς», θεωρώντας όχι
όλη την ανθρώπινη φύση πονηρά (διότι το
«σεις» δεν σημαίνει όλοι εσείς οι
άνθρωποι), αλλά τους ονόμασε έτσι
συγκρίνοντας την αγαθότητα των ανθρώπων
προς την αγαθότητα του Θεού· διά τούτο
και πρόσθεσε· «πόσο μάλλον ο Πατήρ σας
θα δώσει αγαθά σ΄ αυτούς που Του ζητούν;»</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Αλλά
θα πει κάποιος· ποια ανάγκη υπήρχε ή
ποια ωφέλεια, ώστε να δώσει αυτήν την
απάντηση; Ανεβάζει τον πλούσιο αυτό νέο
πνευματικά ολίγον κατ΄ ολίγον και τον
διδάσκει ν΄ απαλλαγεί εξ ολοκλήρου από
την κολακεία, αποσπώντας τον από τα
επίγεια πράγματα και προσηλώνοντάς τον
στον Θεόν, και τον πείθει να ζητεί τα
ουράνια αγαθά και να γνωρίσει αυτόν που
πράγματι είναι αγαθόν και ρίζα και πηγή
όλων των αγαθών, και εις αυτόν ν΄ αποδίδει
τις τιμές. Διότι και όταν λέγει «μην
αποκαλέσετε κανένα ως “διδάσκαλο”
επάνω στη γη», το λέγει εν συγκρίσει
προς τον εαυτό Του και για να γνωρίσουν
οι άνθρωποι ποία είναι η πρώτη αρχή όλων
γενικώς των όντων.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;">Ούτε
βέβαια ήταν μικρή η προθυμία που έδειξε
ο νεανίσκος τότε, καθόσον κατελήφθη από
τέτοιον έρωτα για τα πνευματικά αγαθά,
την στιγμήν που άλλοι μεν επείραζαν τον
Κύριο, άλλοι Τον επλησίασαν μόνο για να
θεραπεύσει τις ασθένειές τους ή τις
ασθένειες των συγγενών τους ή των ξένων,
αυτός όμως και Τον επλησίασε με κάθε
ειλικρίνεια και συζητούσε με πραγματικό
ενδιαφέρον για την αιώνιο ζωή. Διότι
ήταν μεν η ψυχή του εύφορη και πλουσία,
αλλ΄ όμως το πλήθος των ακανθών κατέπνιγε
τον σπόρο. Πρόσεχε λοιπόν πως ήταν την
στιγμή εκείνη προετοιμασμένος για την
υπακοή των προσταγμάτων. Διότι λέγει·
«Τι να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια
ζωή;» .Έτσι ήταν προετοιμασμένος προς
εφαρμογή των όσων θα του έλεγε. Εάν όμως
Τον επλησίασε με σκοπό να τον πειράξει,
θα μας το έλεγε οπωσδήποτε ο ευαγγελιστής
και αυτό, πράγμα που το κάνει και εις
τις άλλες περιπτώσεις, όπως δηλαδή εις
την περίπτωση του νομικού. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Εάν
όμως και αυτός το αποσιώπησε, ο Χριστός
δε θα ήταν δυνατόν να Τον αφήσει
απαρατήρητο, αλλά θα Τον ήλεγχε κατά
τρόπο φανερό ή και θα έκανε κάποιον
υπαινιγμό, ώστε να μη σχηματισθεί η
εντύπωση ότι επλανήθη και διέφυγε την
προσοχή του και ζημιωθεί έτσι περισσότερο.
Εάν επίσης Τον είχε πλησιάσει με σκοπό
να Τον πειράξει, δε θα έφευγε λυπημένος
για όσα άκουσε. Διότι αυτό κανείς ποτέ
από τους Φαρισαίους δεν το έπαθε, αλλ΄
εξαγριώνονταν όταν τους έκλεινε τα
στόματα. Όμως δε συνέβη αυτό στον νέο,
αλλά φεύγει καταλυπημένος, πράγμα που
αποτελεί όχι μικράν απόδειξη, ότι δεν
Τον πλησίασε με πονηρά διάθεση, αλλά με
εξασθενημένη, και επιθυμεί μεν την
αιώνιον ζωήν, αλλ΄όμως είναι κατακυριευμένος
από άλλο φοβερότατο πάθος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Όταν
λοιπόν ο Χριστός του είπε «Εάν θέλεις
να εισέλθεις στην αιώνια και μακαρία
ζωή, φύλαξε τις εντολές», ο νέος ρωτάει
«ποιες εντολές;» όχι με σκοπό να Τον
πειράξει, μη γένοιτο, αλλά επειδή νόμιζε
ότι άλλες είναι εκείνες οι εντολές,
εκτός από τις εντολές του νόμου, που θα
του χάριζαν την αιώνια ζωή, πράγμα που
χαρακτηρίζει τον άνθρωπο που είναι
κυριευμένος από σφοδρή επιθυμία. Έπειτα,
επειδή ο Ιησούς του είπε να φυλάττει
τις εντολές του νόμου, απαντά· «όλ΄ αυτά
τα φύλαξα από την νεανική μου ηλικία».
Και δεν σταμάτησε μέχρι εδώ, αλλά πάλι
ερωτά· «σε τι ακόμη υστερώ;», πράγμα που
αποδείκνυε και αυτό την μεγάλη επιθυμία
του. Αλλά και δεν ήταν μικρό πράγμα το
ότι νόμιζε ότι υστερεί σε κάτι, και το
ότι θεωρούσε ανεπαρκείς τις εντολές
του Νόμου για να επιτύχει αυτά που
επιθυμούσε. Τι κάνει λοιπόν ο Χριστός;
Επειδή επρόκειτο να δώσει κάποια μεγάλη
εντολή, προσθέτει τα έπαθλα και λέγει·
«εάν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε,
πώλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα
στους φτωχούς και θα έχεις θησαυρό στους
ουρανούς· και τότε έλα και ακολούθησέ
με».</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Είδες
πόσα βραβεία και πόσους στεφάνους ορίζει
γι΄ αυτόν τον αγώνα; Εάν όμως τον επείραζε,
δε θα του έλεγε αυτά. Τώρα όμως και το
λέγει, και για να τον προσελκύσει, του
φανερώνει ότι είναι πολύ μεγάλος ο
μισθός, και αφήνει το παν στην διάθεσή
του, επικαλύπτοντας με όλα όσα λέγει
την εντύπωση ότι είναι βαριά η παραίνεση.
Για το λόγο αυτόν και πριν πει το αγώνισμα
και τον κόπο, του φανερώνει το βραβείο,
λέγοντας· «εάν θέλεις να είσαι τέλειος»,
και τότε του λέγει, «πώλησε τα υπάρχοντά
σου και μοίρασέ τα στους πτωχούς» και
αμέσως πάλι αναφέρει τα βραβεία· «και
θα έχεις θησαυρό στους ουρανούς˙ και
τότε έλα και ακολούθησέ με». Καθόσον το
να ακολουθεί Αυτόν, ήταν πολύ μεγάλη
ανταμοιβή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;">«Και
θα έχεις θησαυρό στους ουρανούς». Επειδή
δηλαδή ο λόγος ήταν για τα χρήματα και
τον συμβούλευε να απαλλαχθεί από όλα,
για να δείξει ότι δεν του αφαιρεί αυτά
που έχει, αλλά ότι του προσθέτει και
άλλα σε αυτά που έχει, του έδωσε περισσότερα
από αυτά που του είπε να δώσει· και όχι
μόνο περισσότερα, αλλά και τόσο
σπουδαιότερα, όσον είναι ο ουρανός από
τη γη και ακόμη περισσότερο. Θησαυρό δε
ονόμασε τη μεγαλοδωρία της ανταμοιβής,
με σκοπό να δείξει την μονιμότητα και
την ασφάλειά της, όπως δηλαδή ήταν
δυνατόν να οδηγήσει τον νέο στη γνώση,
χρησιμοποιώντας ανθρώπινα παραδείγματα.
Επομένως, δεν αρκεί να περιφρονεί κανείς
τα χρήματα, αλλά πρέπει να δώσει τροφή
στους πτωχούς και πριν από όλα, να
ακολουθεί τον Χριστό, δηλαδή να πράττει
όλα τα προστάγματά του και να είναι
έτοιμος για σφαγή χάριν αυτού και για
καθημερινό θάνατο. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Διότι,
«εάν κάποιος θέλει να με ακολουθήσει,
να απαρνηθεί τον εαυτόν του, να λάβει
τον σταυρό του και ας με ακολουθεί»
(Λουκά 9, 23). Ώστε είναι πολύ πιο ανωτέρα
η εντολή αυτή το να θυσιάζει κανείς την
ζωή του από το να περιφρονήσει τα χρήματα,
και δεν είναι μικρή η συμβολή της
απαλλαγής από τα χρήματα στην εφαρμογή
της εντολής αυτής.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;">«Αφού
όμως άκουσε ο νεανίσκος αυτά, έφυγε
λυπημένος». Και στη συνέχεια για να
δείξει ο ευαγγελιστής, ότι δεν ήταν αυτό
που έπαθε κάτι το φυσικό, λέγει: «διότι
είχε πολλά χρήματα». Δεν είναι δηλαδή
κυριευμένοι από το ίδιο πάθος αυτοί που
έχουν ολίγα και αυτοί που έχουν πάρα
πολύ μεγάλη περιουσία· διότι τότε
γίνεται πιο τυραννικός ο πόθος τους για
τα χρήματα. Συμβαίνει δηλαδή αυτό που
δε θα παύσω να το λέγω, ότι η προσθήκη
των εκάστοτε αποκτωμένων χρημάτων
ανάπτει κατά πολύ περισσότερο την φλόγα
και κάνει πιο πτωχούς αυτούς που τα
αποκτούν, καθόσον εμβάλλει σ’ αυτούς
μεγαλύτερη επιθυμία γι’ αυτά και τους
κάνει να αισθάνονται πολύ περισσότερο
την πτώχεια τους. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Και
πρόσεχε λοιπόν και στην περίπτωση αυτή
ποια δύναμη παρουσίασε το πάθος αυτό.
Διότι εκείνον που ήλθε προς τον Κύριο
με χαρά και προθυμία, επειδή ο Χριστός
τον προέτρεψε να απαρνηθεί τα χρήματα,
τόσο πολύ τον εξουθένωσε και κατέβαλε
τις δυνάμεις του, ώστε δεν τον άφησε
ούτε καν να απαντήσει σε όσα του είπε,
αλλ΄ έφυγε σιωπηλός, σκυθρωπός και
καταλυπημένος.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Τι
λέγει λοιπόν ο Χριστός; «Πόσον δύσκολα
θα εισέλθουν οι πλούσιοι στη Βασιλεία
των ουρανών», κατηγορώντας όχι τα
χρήματα, αλλά αυτούς που είναι δούλοι
σ΄ αυτά. Εάν δε θα εισέλθει δύσκολα ο
πλούσιος στη βασιλεία των ουρανών, πολύ
πιο δύσκολα θα εισέλθει ο πλεονέκτης.
Διότι εάν αποτελεί εμπόδιο για την
Βασιλεία των Ουρανών το να μη δίδει
κανείς, σκέψου πόση φωτιά επισωρρεύει
το να παίρνει και τα πράγματα των άλλων.
Αλλά με ποιο σκοπό έλεγε στους μαθητές
Του ότι δύσκολα θα εισέλθει ο πλούσιος
στη βασιλεία των ουρανών, εφόσον ήσαν
πτωχοί και δεν είχαν τίποτε; Με σκοπό
να τους διδάξει να μην ντρέπονται την
πτωχεία και απολογούμενος κατά κάποιο
τρόπο προς αυτούς για το ότι δε θα τους
επέτρεπε να έχουν τίποτε.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;">Αφού
λοιπόν τους είπε ότι είναι δύσκολο, εν
συνεχεία τονίζει ότι είναι και αδύνατο,
και όχι απλώς αδύνατο, αλλ΄ αδύνατον σε
υπερβολικό βαθμό, πράγμα που το φανέρωσε
με το παράδειγμα της καμήλου και της
βελόνης. Διότι λέγει· «ευκολότερο είναι
να περάσει μία κάμηλος από την τρύπα
της βελόνης, παρά να εισέλθει ο πλούσιος
στην βασιλεία των ουρανών». Αποδεικνύεται
λοιπόν εξ αυτού ότι δε θα είναι τυχαία
η αμοιβή εκείνων που είναι πλούσιοι και
μπορούν να ζουν με ευσέβεια. Για τον
λόγο αυτό και είπε ότι αυτό είναι έργο
του Θεού, το να δείξει δηλαδή, ότι
χρειάζεται πολλή χάρη από μέρους του
Θεού εκείνος που πρόκειται να το
κατορθώσει αυτό. </span></span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">Επειδή
λοιπόν ταράχθηκαν οι μαθητές του, είπε·
«Στους ανθρώπους μεν αυτό είναι αδύνατο,
στον Θεό όμως τα πάντα είναι δυνατά».
Δεν είπε φυσικά αυτά τα προηγούμενα
λόγια για να απελπιστούμε και να
παραιτηθούμε με τη σκέψη ότι είναι
αδύνατα, αλλά το είπε με σκοπό, ώστε,
αφού κατανοήσουμε το μέγεθος του
κατορθώματος να σπεύσουμε με ευκολία
στον αγώνα και επικαλούμενοι και τη
βοήθεια του Θεού στους καλούς αυτούς
αγώνες μας, να επιτύχουμε την αιώνιο
ζωή.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">[…]Επομένως
για να μη στενοχωριόμαστε για περιττά
πράγματα, αφού αποβάλουμε την σφοδρή
επιθυμία για τα χρήματα, που συνεχώς
μας λυπεί και ουδέποτε ανέχεται να
σταματήσει, ας στραφούμε προς μια άλλη,
που μας κάνει μακαρίους και είναι πολύ
εύκολη, και ας επιθυμήσουμε τους θησαυρούς
των ουρανών. Διότι προς την κατεύθυνση
αυτήν δεν υπάρχει ούτε κόπος τόσο
μεγάλος, το δε κέρδος είναι απερίγραπτο,
και δεν είναι δυνατόν να αποτύχει εκείνος
που κατά κάποιον τρόπον επαγρυπνεί,
φροντίζει και περιφρονεί τα παρόντα·
ενώ αντιθέτως αυτός που είναι δούλος
των υλικών πραγμάτων και έχει δώσει εξ
ολοκλήρου τον εαυτόν του εις αυτά άπαξ
και διά παντός, οπωσδήποτε αυτός θ’
αναγκαστεί κάποτε να τα αποχωριστεί.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana; font-size: large;">[…]Αναλογιζόμενοι
όλα αυτά, ας βγάλουμε από μέσα μας την
πονηρή επιθυμία της διαρκούς απόκτησης
χρημάτων, καθώς εκτός από το ότι μας
στερεί την αιώνια ζωή, και στην τωρινή
μας γεμίζει με συνεχή άγχη και στενοχώριες
και προβλήματα· και ερχόμενος κάποτε
ο θάνατος απρόσμενα μας παίρνει γυμνούς
από όλα αυτά που με τόσο κόπο συσσωρεύσαμε
όσο ζούσαμε και με τόσο άγχος προσπαθήσαμε
να περιφρουρήσουμε για να μη μας τα
αρπάξουν, και φεύγουμε χωρίς να σύρουμε
πίσω μας τίποτε από όλα αυτά, παρά μόνον
τα τραύματα και τις πληγές τα οποία πήρε
από όλα αυτά η ψυχή και φεύγει. Και
ελεύθεροι από κάθε περιττή βιοτική
μέριμνα, τα αιώνια αγαθά να επιτύχουμε
με την χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου
ημών Ιησού Χριστού, μετά του οποίου στον
Πατέρα μαζί με το Άγιο Πνεύμα ανήκει
δόξα, δύναμις και τιμή, τώρα κα πάντοτε
και εις τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.24cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><strong><span style="color: black;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;"><span style="font-style: normal;"><b>Πηγή:
</b></span></span></span></strong><a href="https://www.in-agiosdimitrios.com/articles/paterika-keimena/agios-ioannis-o-chrysostomos/799-ti-agathon-poiiso-ina-echo-zoin-aionion.html"><span style="color: #2b2480;"><span style="text-decoration: none;"><span style="font-family: Palatino Linotype, Arial, Verdana;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Ι.Ν.
Αγ. Δημητρίου Ν. Ελβετίας Βύρωνος</span></span></span></span></span></a></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;"><br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-54865921179797661642020-12-04T05:56:00.005-08:002020-12-04T08:27:04.928-08:00ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΙΗ' ΦΩΤΙΖΟΜΕΝΩΝ<p><span style="font-size: large;"> </span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΙΗ´<br /></span><br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ἁγίου</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ΚΥΡΙΛΛΟΥ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ἱεροσολύμων</span></span></p>
<p align="CENTER" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="color: red; font-size: large;"><br />ΠΕΡΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Γιά</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τούς</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Φωτιζόμενους</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">,
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">πού</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἔγινε</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στά</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">῾Ιεροσόλυμα</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἀναφέρεται</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στό</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἄρθρο</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τοῦ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Συμβόλου</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τῆς</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Πίστεως</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">·
«</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Σέ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Μία</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">,
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">῾Αγία</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">,
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Καθολική</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">᾿Εκκλησία</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στήν</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἀνάσταση</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τοῦ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">σώματος</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στήν</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">αἰώνια</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ζωή</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">».</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">῾Η</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἀνάγνωση</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">εἶναι</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἀπό</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τόν</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">προφήτη</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">᾿Ιεζεκιήλ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">,
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στό</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">χωρίο</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">πού</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">λέει</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">·
«</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">φανερώθηκε</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">σέ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μένα</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τό</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">χέρι</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τοῦ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κυρίου</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μέ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">πῆρε</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μέ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τό</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Πνεῦμα</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τοῦ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κυρίου</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μέ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἔβαλε</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">στή</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μέση</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">τῆς</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">πεδιάδας</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">αὐτή</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἦταν</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">γεμάτη</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">μέ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἀνθρώπινα</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ὀστᾶ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">»
( </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">᾿Ιεζ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">.
37,1) </span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">καί</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ὅσα</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">σχετικά</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">
</span></span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ἀκολουθοῦν</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;"><span lang="en-US">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Α´ . Ρίζα κάθε
καλοῦ ἔργου εἶναι ἡ ἐλπίδα τῆς
ἀνάστασης, γιατί ἡ προσδοκία τῆς
ἀπολαβῆς δυναμώνει τήν ψυχή1, γιά νά
ἐργάζεται τό ἀγαθό. ῾Ο κάθε ἐργάτης
εἶναι ἕτοιμος νά ὑπομείνει κόπους καί
μόχθους, ἄν προβλέπει ὅτι θά πάρει
μισθό γιά τούς κόπους του. Οἱ ἐργάτες
ὅμως πού κοπιάζουν χωρίς ἀμοιβή, πρίν
ἀκόμα ἀποκάμουν σωματικά, λυγίζουν
ψυχικά. ῾Ο στρατιώτης πού ἐλπίζει ὅτι
θά ἀπολαύσει τιμές καί ἐπαίνους, εἶναι
ἕτοιμος νά ριχτεῖ στίς μάχες. Κανένας
ὅμως στρατευμένος κάτω ἀπό ἕνα βασιλιά
—ὁ ὁποῖος δέν εἶναι σίγουρος γιά τή
νίκη καί δέν μπορεῖ νά προβλέψει τό
τέλος τοῦ πολέμου— δέν εἶναι ἕτοιμος
νά θυσιάσει τή ζωή του, ἄν αὐτός ὁ
βασιλιάς δέν ἐπιβραβεύει μέ πλούσιες
ἀμοιβές τούς ἀγῶνες του. ῎Ετσι γίνεται
καί μέ κάθε ψυχή. ῞Οταν αὐτή πιστεύει
στήν ἀνάσταση, εἶναι φυσικό νά προσέχει
τόν ἑαυτό της. ῎Αν ὅμως δέν πιστεύει
στήν ἀνάσταση, παραδίνεται στή φθορά
καί τήν καταστροφή. ῞Οποιος πιστεύει
ὅτι τό σῶμα του θά ἀναστηθεῖ, φροντίζει
νά τό διατηρεῖ καθάριο καί ἀμόλυντο
καί σάν στολή τῆς ψυχῆς του, δέν τό
μολύνει μέ πορνεῖες. ᾿Εκεῖνος ὅμως
πού δέν πιστεύει στήν ἀνάσταση,
παραδίνεται στίς πορνεῖες καί τό φθείρει
μέ διάφορες καταχρήσεις, λές καί ἀνήκει
σέ κάποιον ἄλλον.</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Εἶναι λοιπόν
πολύ σπουδαῖο παράγγελμα καί τρισμέγιστη
διδασκαλία τῆς ῾Αγίας Καθολικῆς
᾿Εκκλησίας, ἡ πίστη στήν ἀνάσταση τῶν
νεκρῶν. Μάλιστα, εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο
καί ἀσύγκριτα ἀναγκαῖο καί, μολονότι
πολλοί ἔχουν ἀντιρρήσεις πάνω σ᾿ αὐτό,
ἡ ἀλήθεια τό ἐπιβεβαιώνει. ᾿Αντιλέγουν
σ᾿ αὐτό οἱ εἰδωλολάτρες ῞Ελληνες.
Δέν τό πιστεύουν οἱ Σαμαρεῖτες. Τό
περιγελοῦν οἱ αἱρετικοί. Πολλῶν εἰδῶν
ἀντιρρήσεις ἀκούγονται, ἀλλά μιά καί
μοναδική εἶναι ἡ ἀλήθεια.</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Β´ . Σαμαρεῖτες
λοιπόν καί ῞Ελληνες εἰδωλολάτρες, μᾶς
παρουσιάζουν κάποια ἐπιχειρήματα σάν
αὐτά. Τό νεκρό ἄνθρωπο τόν ρίχνουν στό
χῶμα καί ἐκεῖ σαπίζει καί τόν τρῶνε
τά σκουλήκια, πού καί αὐτά μετά ψοφοῦν.
Σέ τέτοια σαπίλα καί διάλυση καταλήγει
τό σῶμα. Πῶς λοιπόν θ᾿ ἀναστηθεῖ;
Ψάρια καταβρόχθισαν ὅσους ναυάγησαν
στίς θάλασσες. Κι αὐτά τά ψάρια μετά τά
ἔφαγαν ἄλλα μεγαλύτερα. ῞Οσοι πάλι
πάλεψαν μέ θηρία τούς ἔφαγαν ἀρκοῦδες
καί λιοντάρια, μέχρι καί τό μικρότερο
κοκκαλάκι τους. Γύπες καί κοράκια ἔφαγαν
τίς σάρκες τῶν ἄταφων νεκρῶν καί μετά
αὐτά πέταξαν σέ διάφορες κατευθύνσεις
καί ταξίδεψαν σ᾿ ὅλο τόν κόσμο. Ποῦ
λοιπόν θά βρεθοῦν ὅλα τά κομμάτια καί
πῶς θά συγκροτηθεῖ πάλι τό σῶμα;
᾿Ενδέχεται ἀπό τά ὄρνια πού ἔφαγαν
αὐτά τά σώματα, ἄλλο νά ψοφήσει στήν
᾿Ινδία, ἄλλο στήν Περσία καί ἄλλο στή
Γοτθία. ῎Αλλα μπορεῖ νά τά κάψει ἡ
φωτιά καί ὁ ἄνεμος καί ἡ βροχή νά
σκορπίσει ἀκόμα καί τή στάχτη τοῦ
σώματός τους. ᾿Από ποῦ καί πῶς θά
συναρμολογηθοῦν τά στοιχεῖα καί θά
ἀνασυγκροτηθοῦν αὐτά τά σώματα πού
ἔφαγαν ἐκεῖνα τά ὄρνια;</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Γ´ . Γιά σένα,
πού σάν ἄνθρωπος εἶσαι τόσο μικρός καί
ἀδύναμος, ἀπέχει πολύ ἡ χώρα τῶν Γότθων
ἀπό τίς ᾿Ινδίες καί ἡ ῾Ισπανία ἀπό
τήν Περσία. Γιά τόν Θεό ὅμως πού κρατάει
στή χούφτα Του ὁλόκληρη τή γῆ, ὅλα
εἶναι κοντινά. Δέν πρέπει λοιπόν νά
ἀποδίδεις στόν Θεό ἀδυναμίες ὅμοιες
μέ τίς δικές σου. Δῶσε καλύτερα τήν
προσοχή σου στή δύναμη ᾿Εκείνου. ῎Επειτα,
ὁ ἥλιος, πού εἶναι ἕνα ἐλάχιστο ἔργο
τοῦ Θεοῦ, μέ τίς ἀκτῖνες του θερμαίνει
ὁλόκληρο τόν κόσμο. Καί ἀκόμα ὁ ἀέρας,
πού κι αὐτόν τόν ἔφτιαξε ὁ Θεός,
περιβάλλει ὅ,τι βρίσκεται σ᾿ αὐτόν
τόν κόσμο. Καί ὁ Θεός, ὁ Δημιουργός καί
τοῦ ἥλιου καί τοῦ ἀέρα, ἄραγε στέκει
μακριά ἀπό τόν κόσμο;</span></p>
<p align="JUSTIFY" lang="en-US" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Φαντάσου πώς
ἔχουν ἀναμιχθεῖ διάφοροι σπόροι —διότι
ἀφοῦ φαίνεσαι ἀσθενικός στήν πίστη
ἀναγκάζομαι νά σοῦ φέρω παραδείγματα
πού ἀναφέρονται σέ μικροπράγματα— καί
ὅτι αὐτοί οἱ διάφοροι σπόροι περιέχονται
μέσα στή μία παλάμη σου. Εἶναι δύσκολο
σέ σένα τόν ἄνθρωπο ἤ πολύ εὔκολο, νά
ἐντοπίσεις καί νά ξεχωρίσεις κάθε σπόρο
ἀπ᾿ αὐτούς πού βρίσκονται στή χούφτα
σου, σύμφωνα μέ τήν ἰδιαιτερότητά του
καί τό εἶδος του, ὥστε νά τούς βάλεις
μαζί ὅμοιους μέ ὅμοιους, νά τούς
ταξινομήσεις κατά γένος καί εἶδος; ῎</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Επειτα, ἐσύ
μπορεῖς νά διακρίνεις ὅ,τι βρίσκεται
μέσα στή χούφτα σου, ὁ Θεός δέν μπορεῖ
νά διακρίνει καί νά ἀποκαταστήσει ὅσα
βρίσκονται στήν δική Του παλάμη; Βάλε
καλά στό νοῦ σου αὐτό πού σοῦ λέω, ἐάν
βέβαια ἡ δυσκολία σου νά τό πιστέψεις
δέν προέρχεται ἀπό λογική ἀδυναμία,
ἀλλά ἀπό κακή γνώμη γιά τόν Θεό καί ἀπό
ἀνευλαβή προδιάθεση ἐναντίον Του.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Δ´ . Κάνε μου
τή χάρη νά προσέξεις στό θέμα τῆς
δικαιοσύνης καί μάλιστα σκέψου καλά τί
συμβαίνει σέ σένα τόν ἴδιο σχετικά μ᾿
αὐτό τό ζήτημα. ῎Ας ὑποθέσουμε ὅτι
ἔχεις ὑπηρέτες. Κι ἄλλοι ἀπ᾿ αὐτούς
εἶναι καλοί, ἄλλοι ὅμως κακοί. Εἶναι
ἑπόμενο νά τιμᾶς τούς καλούς καί νά
τιμωρεῖς τούς κακούς. Καί στήν περίπτωση
πού εἶσαι δικαστής ἐπαινεῖς τούς
ἀγαθούς καί τιμωρεῖς τούς παράνομους.
᾿Εσύ λοιπόν πού εἶσαι ἄνθρωπος θνητός
κρατᾶς τή δικαιοσύνη καί ὁ Θεός, πού
εἶναι αἰώνιος καί Μόνος Βασιλιάς
ὁλόκληρου τοῦ κόσμου, δέν θά κρίνει
δίκαια καί δέν θά ἀνταποδώσει, κατά τά
ἔργα τοῦ καθενός, μέ δικαιοσύνη; ῎Αν
αὐτό ὅμως τό ἀρνηθεῖς, θά πέσεις σέ
ἀσέβεια. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Γι᾿ αὐτό,
πρόσεξε πολύ σ᾿ αὐτά πού σοῦ λέω. Πολλοί
φονιάδες πέθαναν ἀπό φυσικό θάνατο στό
κρεβάτι τους, χωρίς νά τιμωρηθοῦν γιά
τά ἐγκλήματά τους. Ποῦ λοιπόν βρίσκεται
ἐδῶ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ; Πολλές
φορές μάλιστα, κάποιος πού φόνευσε
πενήντα ἀνθρώπους, ἀποκεφαλίζεται μιά
φορά. Ποῦ λοιπόν θά λάβει τήν τιμωρία,
γιά τούς ἄλλους σαράντα ἐννέα φόνους;
῎Αν λοιπόν πεῖς δέν ὑπάρχει στήν ἄλλη
ζωή κρίση καί ἀνταπόδοση, κατηγορεῖς
γιά ἄδικο τόν Θεό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μή σοῦ κάνει
ὅμως ἐντύπωση τό ὅτι ἡ κρίση ἀφήνεται
γιά τήν ἄλλη ζωή. Καθένας πού ἀγωνίζεται,
μετά τό τέλος τῶν ἀγώνων ἤ στεφανώνεται
ἤ καταντροπιάζεται. Σέ καμιά περίπτωση
ὁ ἀγωνοθέτης δέν στεφανώνει τούς
ἀγωνιστές, ἐνόσω ἀκόμα διαρκοῦν οἱ
ἀγῶνες. ᾿Αλλά περιμένει νά τερματίσουν
τόν ἀγώνα ὅλοι οἱ ἀγωνιστές καί μετά
τούς ξεχωρίζει καί δίνει στούς νικητές
τά βραβεῖα καί τούς στεφάνους. ῎Ετσι
καί ὁ Θεός. ᾿Ενῶ ἀκόμα διαρκεῖ ὁ
ἀγώνας αὐτῆς ἐδῶ τῆς ζωῆς, βοηθάει
λίγο τούς δίκαιους, ἀλλά ὅ,τι τούς
ἀξίζει σάν μισθός καί βραβεῖο γιά τούς
ἀγῶνες τους, τούς τό ἀποδίδει μετά,
στή μέλλουσα ζωή, τέλειο καί ὁλοκληρωμένο.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ε´ . ῎Αν
λοιπόν, σύμφωνα μ᾿ αὐτά πού ἐσύ λές,
δέν ὑπάρχει ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, γιατί
καταδικάζεις αὐτούς πού ἀνοίγουν καί
κλέβουν τούς τάφους; ῎Αν τό σῶμα χάθηκε
μιά γιά πάντα καί δέν ὑπάρχει ἐλπίδα
ἀνάστασης, γιατί τιμωρεῖται ὁ κλέφτης
τῶν τάφων;Βλέπεις λοιπόν ὅτι παρόλο
πού μέ τά χείλη ἀρνεῖσαι τήν ἀνάσταση,
ἡ καρδιά σου ὅμως πιστεύει ἀκράδαντα
σ᾿ αὐτήν;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Lucida Sans Unicode, sans-serif;">Ϛ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">´
. Θά μπορούσαμε ἐξάλλου νά σκεφθοῦμε
καί κάπως ἔτσι: ῞Οταν ἕνα δέντρο κόβεται
—ἀκόμα καί σύγκορμα— βγάζει νέους
βλαστούς, φύλλα καί ἄνθη. Καί ὁ ἄνθρωπος
τοῦ ὁποίου ἡ ζωή ἀνακόπτεται μέ τό
θάνατο δέν μπορεῖ νά ξαναζήσει; Κι
ἀκόμα, τά σπαρτά ὅταν θερίζονται μένουν
στ᾿ ἁλώνι. Καί ὁ ἄνθρωπος πού θερίστηκε
ἀπ᾿ αὐτή τή ζωή, δέν θά μείνει στ᾿
ἁλώνι; Οἱ ἀμπελόβεργες καί ἄλλων ἀκόμα
δέντρων τά κλαδιά, ὅταν κοποῦν ἐντελῶς
ἀπό τόν κορμό τοῦ δέντρου καί μεταφυτευθοῦν
παίρνουν ζωή, μεγαλώνουν καί κάνουν
καρπούς. Καί ὁ ἄνθρωπος, γιά τόν ὁποῖο
ὅλα αὐτά δημιουργήθηκαν, ἄν θαφτεῖ
στή γῆ, δέν θά ἀναστηθεῖ; ᾿Από πλευρᾶς
κόπου καί δουλειᾶς, τί εἶναι δυσχερέστερο;
Νά φτιάξει κανείς ἕναν ἀνδριάντα
ἐξαρχῆς ἤ νά ξαναχύσει καί νά ἀναπλάσει
στό ἴδιο σχῆμα κάποιον πού ἔπεσε; ῾Ο
Θεός πού μᾶς δημιούργησε ἀπό τό μηδέν,
δέν μπορεῖ ἄραγε νά ἀναπλάσει αὐτούς
πού κάποτε ὑπῆρξαν στή ζωή καί ἔπεσαν
στή φθορά τοῦ θανάτου;</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">᾿Επειδή ὅμως
εἶσαι εἰδωλολάτρης, δέν πιστεύεις σ᾿
ὅ,τι εἶναι γραμμένο γιά τήν ἀνάσταση.
Κύτταξε τά πράγματα καί μελετώντας τή
φύση τους ἐννόησε τά λόγια μου, ἀπ᾿
ὅσα μέχρι σήμερα παρατηρεῖς. Σπέρνεται
γιά παράδειγμα σιτάρι ἤ ὁποιοδήποτε
ἄλλο σπορικό. Καί μετά τή σπορά σαπίζει,
σάν νά πεθαίνει, καί δέν μπορεῖ πλέον
νά χρησιμεύσει ὡς τροφή. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">᾿Εκεῖνος
ὅμως ὁ σάπιος σπόρος φυτρώνει
καταπράσινος. Καί ἐνῶ ὅταν σπάρθηκε
ἦταν μικρός, τώρα πού φύτρωσε εἶναι
βλαστάρι ὁλόδροσο. Τό σιτάρι δημιουργήθηκε
γιά μᾶς. Γιατί, γιά τή δική μας χρήση
δημιούργησε ὁ Θεός καί τό σιτάρι καί
κάθε παρόμοιο καρπό καί δέν τά ἔκανε
μόνο καί μόνο γιά νά ὑπάρχουν χάρη τοῦ
ἑαυτοῦ τους. ῎</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αν λοιπόν,
ὅσα δημιουργήθηκαν γιά μᾶς, μετά τό
σάπισμά τους παίρνουν πάλι ζωή, ἐμεῖς,
γιά τούς ὁποίους ἐκεῖνα δημιουργήθηκαν,
ἄν πεθάνουμε, δέν θά ἀναστηθοῦμε;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ζ´ . ῞Οπως
βλέπεις, εἶναι χειμωνιάτικος ὁ καιρός.
Τώρα τά δέντρα στέκονται σάν νεκρά. Ποῦ
εἶναι τώρα τά φύλλα τῆς συκιᾶς; Ποῦ
εἶναι τά ἀμπελοστάφυλλα; ᾿Αλλά αὐτά
τό χειμώνα εἶναι νεκρά, τήν ἄνοιξη
ἔχουν βλαστάρια κι ὅταν ἔρθει ὁ
κατάλληλος καιρός, τότε ξαναζωοποιοῦνται,
σάν νά σηκώνονται νεκροί ἀπό τούς
τάφους. ᾿Επειδή λοιπόν ὁ Θεός γνωρίζει
τήν ἀπιστία σου, κάθε χρόνο ἀναπαρασταίνει
μ᾿ αὐτά τά ὁρατά πράγματα, τήν ἀνάσταση.
῞Ωστε βλέποντας ἐσύ αὐτά πού συμβαίνουν
στά ἄψυχα πράγματα, νά πιστέψεις ὅτι
τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τά ἔμψυχα καί
λογικά δημιουργήματά Του. Κι ἀκόμα, οἱ
μύγες καί οἱ μέλισσες πέφτουν πολλές
φορές στό νερό καί πνίγονται καί μετά
ἀπό λίγο ξαναζωντανεύουν. ῾</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Υπάρχουν καί
μερικά εἴδη μικρῶν ζώων, τρωκτικῶν,
πού λέγονται Μυοξοί καί πέφτουν σέ
χειμερία νάρκη ὅλο τό χειμώνα καί μόλις
ἔρθει τό καλοκαίρι ξανακινοῦνται καί
ξαναζοῦν —βλέπεις ἀναγκάζομαι νά σοῦ
φέρνω παραδείγματα ἀνάλογα μέ τά δικά
σου μέτρα, γιά νά σέ βοηθήσω νά σκεφθεῖς.
᾿Εκεῖνος πού δίνει τή ζωή στά ἄλογα
καί σχεδόν νεκρά ζῶα, Αὐτός δέν ἔχει
τή δύναμη νά χαρίσει τή ζωή, κάνοντας
ὑπέρβαση στούς νόμους τῆς φύσεως, γιά
χάρη μας, ἀφοῦ γιά μᾶς τά δημιούργησε
ὅλα αὐτά;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Η´ . ᾿Αλλά
οἱ ῞Ελληνες καί οἱ ἑλληνίζοντες στή
νοοτροπία, ζητοῦν νά τούς φέρουμε
παραδείγματα μέ τά ὁποῖα ἡ ἀνάσταση
νά γίνεται ἀναμφισβήτητα φανερή. Καί
ἰσχυρίζονται ὅτι αὐτά πού μέχρι τώρα
ἀνέφερα, καί ἄν ἀκόμα φαίνεται ὅτι
ἀναζωογονοῦνται, δέν ἔχουν ὅμως
παντελῶς σαπίσει καί ζητοῦν νά δοῦν
ἕνα ζωντανό πλάσμα πού σάπισε ἐντελῶς
κι ἔπειτα ἀναστήθηκε. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Γνώριζε ὁ
Θεός τήν ἀπιστία τῶν ἀνθρώπων καί γι᾿
αὐτό ἔπλασε ἕνα πουλί πού ὀνομάζεται
Φοίνικας. Αὐτό, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος
Κλήμης καί ὅπως καί ἄλλοι πολλοί
ἱστορικοί μᾶς μαρτυροῦν, στό εἶδος
του δέν ἔχει ἄτομα θηλυκοῦ καί ἀρσενικοῦ
γένους καί κατά συνέπεια δέν μπορεῖ νά
πολλαπλασιασθεῖ ὅπως ὅλα τά ἄλλα
πτηνά. Βρίσκεται στή χώρα τῶν Αἰγυπτίων
καί κάθε πεντακόσια χρόνια ἔρχεται νά
φανερώσει τήν ἀνάσταση ἀπό τήν πλήρη
φθορά. Καί μάλιστα αὐτό δέν τό κάνει
στήν ἔρημο, ἀλλά ἔρχεται σέ χώρα ἐμφανή,
μέσα στήν πόλη, ὥστε νά μή χάσουν οἱ
ἄνθρωποι τή δυνατότητα νά παρακολουθήσουν
τό μυστήριο τῆς ἀνάστασής του, ἀλλά
νά γίνει γι᾿ αὐτούς χειροπιαστό ἐκεῖνο
πού ἀμφισβητοῦν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αὐτό λοιπόν
τό πουλί φτιάχνει μονάχο του μιά φωλιά
πού εἶναι καί ὁ τάφος του, χρησιμοποιώντας
σάν δομικά ὑλικά, τό λιβάνι, τή σμύρνα
κι ἄλλα ἀρώματα. Καί ὅταν συμπληρώσει
τά χρόνια του, μπαίνει μέσα στόν τάφο
καί πεθαίνει ἀληθινά καί σαπίζει. Στή
συνέχεια, μέσα ἀπό τίς σαπισμένες σάρκες
τοῦ νεκροῦ πουλιοῦ γεννιέται ἕνα
σκουλήκι καί αὐτό μεγαλώνοντας
ἐξελίσσεται σέ πουλί. Μή σοῦ φανεῖ
αὐτό ἀπίστευτο, διότι, ὅπως βλέπεις,
ἔτσι ἀπό σκουλήκια καί τά μικρά
μελισσάκια ἔγιναν ἔντομα. Καί ἀπό τά
αὐγά τῶν πουλιῶν, τά ὁποῖα δέν περιέχουν
παρά μόνο ρευστή οὐσία, βλέπεις νά
βγαίνουν τά φτερά, τά ὀστᾶ καί τά νεῦρα
τῶν πουλιῶν. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Μετά, ἀφοῦ
βγάλει φτερά ὁ Φοίνικας πού ἀναφέραμε
παραπάνω καί γίνει τέλειο πουλί, ὅπως
τό προηγούμενο, πετάει ψηλά στόν αἰθέρα
ὁλόιδιος μ᾿ ἐκεῖνον πού εἶχε πεθάνει,
δείχνοντας ἔτσι στούς ἀνθρώπους, πολύ
ξεκάθαρα, τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Εἶναι
ἀξιοθαύμαστο πουλί ὁ Φοίνικας. ᾿Αλλά
εἶναι πουλί, χωρίς λογικό καί οὐδέποτε
ὕμνησε τόν Θεό. Πετάει στούς αἰθέρες,
ἀλλά δέν γνωρίζει τόν Μονογενή Υἱό τοῦ
Θεοῦ. Γνωρίζοντας λοιπόν τό παράδειγμα
αὐτό, μπορεῖς νά ἰσχυρισθεῖς ὅτι ὁ
Θεός ἔχει δωρήσει τήν ἀνάσταση σ᾿ ἕνα
ἄλογο ζῶο πού δέν ἔχει τήν δυνατότητα
νά γνωρίζει τό δημιουργό του, καί δέν
δίνει σέ μᾶς τήν ἀνάσταση, πού καί τόν
Θεό δοξολογοῦμε καί τίς ἐντολές Του
ἐφαρμόζουμε;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Θ´ . ᾿Αλλά
ἐπειδή ὁ Φοίνικας εἶναι μακριά μας
καί ἀκόμα εἶναι σπάνιο τοῦτο τό
ἀποδεικτικό σημάδι τῆς ἀνάστασης καί
μερικοί δέν πείστηκαν, πάρε, σέ παρακαλῶ
καί μιά ἄλλη ἀπόδειξη ἀπ᾿ ὅσα συμβαίνουν
καθημερινά. Ποῦ ἤμαστε πρίν ἀπό ἑκατό
ἤ διακόσια χρόνια ὅλοι ἐμεῖς, ἐγώ πού
σᾶς μιλάω κι ἐσεῖς πού μέ ἀκοῦτε;
῎Αραγε δέν γνωρίζουμε πῶς ἤρθαμε σ᾿
αὐτήν ἐδῶ τή ζωή; Δέν γνωρίζεις ὅτι
γεννιόμαστε ἀπό ἀσθενικά, ἄμορφα καί
ἁπλά πράγματα; Κι ἀπό αὐτό τό ἁπλό καί
ἀσθενικό πράγμα παίρνει μορφή καί ζωή
ὁ ἄνθρωπος. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Καί τό ἀσθενικό
ντύνεται σάρκα καί δυναμώνουνε τά νεῦρα
του. Καί παίρνουν λαμπρότητα τά μάτια
του, ἡ μύτη του ἀποκτάει τήν αἴσθηση
τῆς ὄσφρησης, τ᾿ αὐτιά του τήν ἀκοή,
ἡ γλώσσα του τή λαλιά καί ἡ καρδιά του
παλμό. Τά χέρια του γίνονται ἱκανά γιά
ἐργασία, τά πόδια του δυνατά γιά νά
περπατοῦν καί κάθε μέλος τοῦ σώματος
ἀναπτύσσεται, ὥστε νά ἐπιτελεῖ τή
λειτουργικότητά του. Κι ἐκεῖνο τό πρίν
ἀσθενικό πράγμα γίνεται τώρα ναυπηγός,
οἰκοδόμος, ἀρχιτέκτονας καί πάσης
εἰδικότητας ἐργάτης. Γίνεται στρατιώτης,
ἄρχοντας, νομοθέτης καί βασιλιάς. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">῾Ο Θεός πού
μᾶς δημιούργησε ἀπό τόσο ἁπλά καί
εὐτελή στοιχεῖα, δέν εἶναι ἄραγε
ἱκανός καί νά μᾶς ἀναστήσει ἀπό τήν
κατάσταση τῶν νεκρῶν; ᾿Εκεῖνος πού
κάνει σῶμα ἀνθρώπινο αὐτό τό ἐξαρχῆς
ἁπλό καί εὐτελές πράγμα, δέν μπορεῖ
καί νά ἀναστήσει τό νεκρό σῶμα; ᾿Εκεῖνος
πού ἀπό τήν ἀνυπαρξία ἔπλασε τήν
ὕπαρξη, δέν μπορεῖ καί πεθαμένη νά τήν
ἀναστήσει;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ι´ . Πάρε, σέ
παρακαλῶ, καί μιά ἄλλη ὁλοφάνερη
ἀπόδειξη τῆς ἀναστάσεως πού παρατηρεῖται
κάθε μήνα στ᾿ ἀστέρια τοῦ οὐρανοῦ.
Τό σῶμα δηλαδή τῆς σελήνης χάνεται
ἐντελῶς, ὥστε νά μή φαίνεται καί τό
ἐλάχιστο μέρος του. Καί πάλι ἀρχίζει
σιγά-σιγά νά ἐμφανίζεται στό στερέωμα
καί φτάνει νά ἐπανέλθει ἐντελῶς στήν
προηγούμενη μορφή καί κατάστασή του.
Γιά νά γίνει δέ τό πράγμα καλύτερα
ἀντιληπτό, κατά χρονικά διαστήματα,
χάνεται ἡ σελήνη καί τή βλέπουμε νά
γίνεται σάν αἷμα. Κι ἔπειτα ξαπαπαίρνει
τή φωτεινή μορφή της. Αὐτό τό δημιούργησε
ὁ Θεός, ὥστε κι ἐσύ ὁ ἄνθρωπος πού
ἔχεις αἷμα, νά μή δείξεις ἀπιστία γιά
τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. ᾿Αλλά,
βλέποντας αὐτό πού συμβαίνει στή σελήνη,
νά πιστέψεις ὅτι αὐτό θά γίνει καί μέ
σένα. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Αὐτά τά
ἐπιχειρήματα νά χρησιμοποιεῖς, ὅταν
βρίσκεσαι ἀντιμέτωπος μέ τούς
εἰδωλολάτρες. Σ᾿ ἐκείνους πού δέν
παραδέχονται τίς Γραφές, νά ἀντιμάχεσαι
μέ ὅπλα πού δέν εἶναι παρμένα ἀπ᾿
αὐτές, ἀλλά εἶναι φτιαγμένα ἀπό
συλλογισμούς καί ἀποδείξεις. Γιατί
βέβαια, αὐτοί δέν ξέρουν οὔτε ποιός
εἶναι ὁ Μωυσῆς, οὔτε ποιός εἶναι ὁ
῾Ησαΐας, οὔτε ποιά εἶναι τά Εὐαγγέλια,
οὔτε ποιός εἶναι ὁ ἀπόστολος Παῦλος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ΙΑ´ . ῎Ας
πᾶμε τώρα στούς Σαμαρεῖτες, οἱ ὁποῖοι
ἐνῶ δέχονται τό Νόμο, ὅμως δέν δέχονται
καθόλου τούς Προφῆτες καί φυσικά δέν
τούς λέει τίποτα αὐτό τό ἀνάγνωσμα ἀπό
τό βιβλίο τοῦ προφήτη ᾿Ιεζεκιήλ. Γιατί,
ὅπως εἴπαμε, δέν παραδέχονται τούς
Προφῆτες. Πῶς λοιπόν θά πείσουμε τούς
Σαμαρεῖτες; ῎Ας ἔλθουμε σέ ὅσα γράφονται
μέσα στό Νόμο. Λέει λοιπόν, ὁ Θεός στό
Μωυσῆ· «᾿Εγώ εἶμαι ὁ Θεός τοῦ ᾿Αβραάμ
καί τοῦ ᾿Ισαάκ καί τοῦ ᾿Ιακώβ» (πρβλ.
῎Εξ. 3, 6). ῾Οπωσδήποτε εἶναι Θεός αὐτῶν
πού ζοῦν καί ὑπάρχουν. Γιατί ἄν ὁ
᾿Αβραάμ, ὁ ᾿Ισαάκ καί ὁ ᾿Ιακώβ μέ τό
θάνατό τους ἔγιναν ἀνύπαρκτοι, τότε ὁ
Θεός εἶναι Θεός ἐκείνων πού δέν ὑπάρχουν.
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πότε ἀκούστηκε
ἕνας βασιλιάς νά πεῖ ὅτι ἐγώ εἶμαι
βασιλιάς καί εἶμαι ἀρχιστράτηγος ἑνός
στρατεύματος ἀνύπαρκτου; Πότε ἀκούστηκε
νά κάνει κανείς ἐπίδειξη ἀνύπαρκτου
πλούτου; Πρέπει λοιπόν νά ὑπάρχει ἀκόμα
ὁ ᾿Αβραάμ, ὁ ᾿Ισαάκ καί ὁ ᾿Ιακώβ, γιά
νά εἶναι ὁ Θεός, Θεός ζώντων. Γιατί δέν
εἶπε ‘ἤμουνα Θεός τους’, ἀλλά εἶπε
«εἶμαι Θεός τους» (πρβλ. ῎Εξ. 3, 6). Καί
ὅτι ὑπάρχει μέλλουσα Κρίση, τό ἀποδεικνύει
αὐτό πού εἶπε ὁ ᾿Αβραάμ πρός τόν Κύριο·
«᾿Εκεῖνος πού κρίνει ὅλη τή γῆ, δέν
θά κάνει Κρίση;» (Γέν. 18, 25).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΙΒ´ . ᾿Αλλά
καί σ᾿ αὐτό πάλι ἔχουν ἀντιρρήσεις
οἱ ἀνόητοι Σαμαρεῖτες καί λένε ὅτι
ἐνδέχεται νά παραμένουν στήν ὕπαρξη
οἱ ψυχές τοῦ ᾿Αβραάμ, τοῦ ᾿Ισαάκ καί
τοῦ ᾿Ιακώβ. Τά σώματά τους ὅμως δέν
εἶναι δυνατόν νά ἀναστηθοῦν.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τό ραβδί τοῦ
Μωυσῆ τοῦ δίκαιου μπόρεσε κι ἔγινε
δράκοντας (πρβλ. ῎Εξ. 4, 3) καί τά σώματα
τῶν δίκαιων δέν μποροῦν νά ἀναστηθοῦν
καί νά ζήσουν; ῎Εγινε ἐκεῖνο πού ἦταν
«παρά φύσιν» καί δέν μπορεῖ νά
ἀποκατασταθεῖ αὐτό πού εἶναι «κατά
φύσιν»; Καί τό ραβδί τοῦ ᾿Ααρών, πού
ἦταν κλαδί κομμένο καί ξερό, χωρίς
σταγόνα νερό πέταξε βλαστάρια (πρβλ.
᾿Αριθμ. 17, 23). Καί αὐτό ἔγινε χωρίς νά
τό δεῖ ὁ ἥλιος, βλάστησε ἀκριβῶς ὅπως
βλασταίνουν τά διάφορα φυτά καί δέντρα
στούς ἀγρούς. Καί ἐνῶ βρισκόταν
κατάξερο, μέσα σέ μιά νύχτα ἀναπτύχθηκε
καί καρποφόρησε τόσο, ὅσο τά συνήθη
φυτά πού ποτίζονται συνέχεια στή διάρκεια
πολλῶν ἐτῶν. Τό ραβδί τοῦ ᾿Ααρών, σάν
νά ἦταν νεκρωμένο ἀναστήθηκε, καί δέν
θά ἀναστηθεῖ ὁ ἴδιος ὁ ᾿Ααρών; ῾Ο
Θεός πού θαυματούργησε, ἀνασταίνοντας
τό ξύλο, γιά νά διατηρήσει τήν ἀρχιεροσύνη
τοῦ ᾿Ααρών, δέν θά χαρίσει τήν ἀνάσταση
στόν ἴδιο τόν ᾿Ααρών; ῾</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Η γυναίκα
τοῦ Λώτ μεταβλήθηκε σέ ἁλάτι κι ἄλλαξε
ἡ φύση της (πρβλ. Γέν. 19, 26). ῾Η σάρκα
ἄλλαξε καί ἔγινε ἁλάτι καί δέν μπορεῖ
ἡ σάρκα ν᾿ ἀναστηθεῖ καί νά ξαναγίνει
σάρκα, νά πάρει τήν πρώτη φύση της; ῾Η
γυναίκα τοῦ Λώτ, ἔγινε ἁλάτινη στήλη
καί δέν μπορεῖ ν᾿ ἀναστηθεῖ ἡ γυναίκα
τοῦ ᾿Αβραάμ; Μέ ποιά δύναμη μεταβλήθηκε
τό χέρι τοῦ Μωυσῆ, πού γιά μιά ὥρα ἔγινε
σάν χιόνι καί πάλι ἀποκαταστάθηκε στήν
πρώτη του μορφή; (Πρβλ. ῎Εξ. 4, 6-7).
῾Οπωσδήποτε μέ τοῦ Θεοῦ τό πρόσταγμα.
Τότε λοιπόν τό πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ εἶχε
αὐτή τή δύναμη καί τώρα δέν τήν ἔχει;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ΙΓ´ . Καί ρωτῶ
ἐσᾶς τούς Σαμαρεῖτες, πού σκέπτεσθε
σάν νά εἶσθε οἱ πιό ἀνόητοι ἀπό ὅλους
τούς ἀνόητους ἀνθρώπους τῆς οἰκουμένης·
Ποιός πρῶτος καί μέ ποιό τρόπο δημιούργησε
τόν ἄνθρωπο ἀπό τό μηδέν; ᾿Ελᾶτε στή
Γένεση, στό πρῶτο βιβλίο τῆς ῾Αγίας
Γραφῆς, πού καί ἐσεῖς παραδεχόσαστε·
«Καί ἔπλασε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο,
παίρνοντας χῶμα ἀπό τή γῆ» (Γέν. 2, 7).
Τό χῶμα γίνεται σάρκα καί ἡ σάρκα δέν
μπορεῖ νά ξαναγίνει σάρκα; </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Σᾶς ρωτῶ
πάλι: ᾿Από ποῦ προῆλθαν οἱ οὐρανοί,
ἡ γῆ καί ἡ θάλασσα; ᾿Από ποῦ δημιουργήθηκαν
ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη καί τ᾿ ἀστέρια; Πῶς
γεννήθηκαν ἀπό τά νερά τά πουλιά καί
τά ψάρια; Καί πῶς ὅλα τά ζῶα πλάστηκαν
ἀπό τή γῆ; Τόσες μυριάδες πλάσματα
ἦρθαν ἀπό τήν ἀνυπαρξία στήν ὕπαρξη.
Κι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, πού εἴμαστε
πλασμένοι «κατ᾿ εἰκόνα» Θεοῦ, δέν θά
ἀναστηθοῦμε; </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πραγματικά,
εἶναι γεμάτη ἀπιστία αὐτή ἡ σκέψη καί
πολύ ἀξιοκατάκριτοι εἶναι ὅσοι δείχνουν
ἀπιστία. ῾Ο ᾿Αβραάμ λέει πρός τόν
Κύριο: «᾿Εσύ πού κρίνεις ὅλη τή γῆ»
(Γέν. 18, 25) καί δέν Τόν πιστεύουν ὅσοι
μελετοῦν τό Νόμο. Καί ἐνῶ εἶναι γραμμένο
ὅτι «ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ἀπό τό
χῶμα τῆς γῆς» (πρβλ. Γέν. 3, 19), αὐτοί
πού διαβάζουν τό Νόμο θεωροῦν τόν Θεό
ἀνίσχυρο νά ἀναστήσει τούς νεκρούς.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΙΔ´ . Αὐτά
λοιπόν τά ἐπιχειρήματα εἶναι γιά ὅσους
δέν πιστεύουν στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.
Γιά μᾶς ὅμως πού πιστεύουμε, εἶναι
σκόπιμο νά γνωρίζουμε ὅσα ἀναφέρουν
οἱ Προφῆτες. ᾿Επειδή ὅμως καί μερικοί
πού μελετοῦν τούς Προφῆτες δέν πιστεύουν
σ᾿ ὅσα ἐκεῖ βρίσκουν γραμμένα καί
παίρνουν σάν ἐπιχείρημα καί μᾶς λένε
ἐκεῖνο τό «δέν θά ἀναστηθοῦν οἱ
ἀσεβεῖς στή μέλλουσα Κρίση» (Ψαλμ. 1,
5) καί τό «ἄν κατεβεῖ ὁ ἄνθρωπος στόν
῞Αδη, δέν πρόκειται πιά νά ξανανεβεῖ»
(᾿Ιώβ 7, 9) καί ἀκόμα τό «δέν θά Σέ ὑμνήσουν
οἱ νεκροί, Κύριε» (Ψαλμ. 113, 25) —γιατί
χρησιμοποιοῦν λανθασμένα, ὅσα εἶναι
γραμμένα σωστά— εἶναι καλό τώρα νά
τούς ἀπαντήσουμε, μέ λίγα λόγια, ὅσο
ἐπιτρέπουν οἱ δυνάμεις μας καί οἱ
συνθῆκες τῆς σημερινῆς Κατήχησης.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">῞</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Οταν λέει ὁ
Ψαλμωδός ὅτι οἱ ἀσεβεῖς δέν θά
ἀναστηθοῦν γιά νά κριθοῦν, ἐννοεῖ,
ὄχι πώς καθόλου δέν θά κριθοῦν, ἀλλά
ὅτι θά κατακριθοῦν. Γιατί δέν χρειάζεται
νά τούς πολυεξετάσει ὁ Θεός γιά τίς
πράξεις τους. ᾿Αντίθετα, μόλις οἱ
ἀσεβεῖς ἀναστηθοῦν, ταυτόχρονα καί
θά καταδικαστοῦν. Αὐτό πού λέει ὁ
Ψαλμωδός ὅτι «δέν θά Σέ ὑμνήσουν Κύριε,
οἱ νεκροί», σημαίνει ὅτι μόνο σ᾿ αὐτή
τή ζωή ὑπάρχει ἡ δυνατότητα γιά μετάνοια
καί ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, κατά τή διάρκεια
τῆς ὁποίας, ὅσοι χαίρονται καί
ἀπολαμβάνουν αὐτά τά ἀγαθά, μποροῦν
νά ὑμνοῦν τόν Θεό. Γιατί δέν θά μποροῦν
νά ὑμνοῦν τόν Θεό, μετά τό θάνατό τους,
σάν εὐεργετημένοι, ὅσοι πέθαναν μέσα
στίς ἁμαρτίες τους, ἀλλά αὐτοί θά
θρηνοῦν καί θά ὀδύρονται. Γιατί ὁ αἶνος
βγαίνει αὐθόρμητα ἀπό τίς ψυχές αὐτῶν
πού ζοῦν μέ αἰσθήματα καί βιώματα
εὐχαριστίας, ἐνῶ ὁ ὀδυρμός πηγάζει
ἀπό τίς ψυχές ἐκείνων πού τιμωροῦνται.
Τότε λοιπόν οἱ δίκαιοι θά ὑμνοῦν, ἐνῶ
ὅσοι θά πεθάνουν ἀμετανόητοι γιά τίς
ἁμαρτίες τους, δέν θά ἔχουν πλέον
εὐκαιρίες γιά μετάνοια καί ἐξομολόγηση.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΙΕ´ . ῞Οσο
γι᾿αὐτό τό «ἄν κατεβεῖ ἕνας ἄνθρωπος
στόν ῞Αδη, δέν θά ξανανεβεῖ» (᾿Ιώβ 7,
9), κοίταξε τά παρακάτω. Εἶναι γραμμένο
στόν ἑπόμενο ἀκριβῶς στίχο πώς, «ὅποιος
κατεβεῖ στόν ῞Αδη, δέν μπορεῖ πιά ν᾿
ἀνεβεῖ καί νά γυρίσει στό σπίτι του».
᾿Αφοῦ θά γίνει ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου
καί ὅλα τά σπίτια θά καταστραφοῦν, πῶς
θά ξαναγυρίσει στό σπίτι του κανείς,
ἀφοῦ ὅλη ἡ γῆ θά μεταβληθεῖ, θά
δημιουργηθεῖ ἐκ νέου; ῎</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Επρεπε ὅσοι
τά λένε αὐτά ν᾿ ἀκούσουν τόν ᾿Ιώβ πού
λέει: «῾Υπάρχει ἐλπίδα γιά τό δέντρο.
῎Αν αὐτό κοπεῖ θά ξανανθίσει καί τά
βλαστάρια του ποτέ δέν θά τοῦ λείψουν.
Κι ἄν ἡ ρίζα του γεράσει μέσα στή γῆ ἤ
ἄν μέσα σέ πετρῶδες κι ἄγονο ἔδαφος
μαραθοῦν τά βλαστάρια του, πάλι καί
μόνο μέ τήν ὑγρασία θά ξανανθίσει καί
θά φέρει καρπό στό θερισμό, σάν νά ἦταν
νεοφυτεμένο. Κι ὁ ἄνθρωπος ἅμα πεθάνει,
θά χαθεῖ; ῎Αν πέσει καί ταφεῖ ὁ θνητός
ἄνθρωπος, ἄραγε δέν θά ξαναζήσει;»
(᾿Ιώβ 14, 7-10). ῎Οχι λοιπόν σάν παράκληση
ἤ σάν ἐπιτίμηση, ἀλλά ἔτσι ἐρωτηματικά
πρέπει νά διαβάζεται τό «δέν θά ξαναζήσει».
᾿Αφοῦ λοιπόν, λέει ὁ ᾿Ιώβ, τό δέντρο
πέφτει καί πάλι ἀνασταίνεται, ὁ ἄνθρωπος,
γιά τόν ὁποῖο τό δέντρο δημιουργήθηκε,
δέν θ᾿ ἀναστηθεῖ;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καί γιά νά
μή νομίσεις ὅτι προσπαθῶ νά βρῶ νόημα,
ὅπως τό θέλω, ἐκεῖ πού τό κείμενο δέν
μοῦ τό δίνει, διάβασε καί τή συνέχεια.
Γιατί μετά, ἀφοῦ διατύπωσε ὑπό τύπον
ἐρωτήσεως τό, «ὅταν πέσει ὁ ἄνθρωπος
δέν θά ξαναναστηθεῖ», λέει· «Γιατί κι
ἄν πεθάνει ὁ ἄνθρωπος, ὅμως θά ζήσει»
(᾿Ιώβ 14, 14). Καί ἀμέσως συνεχίζει· «Θά
μείνω θαμμένος στή γῆ μέχρι νά ξανάρθω
στή ζωή». Καί στόν ἴδιο στίχο πάλι λέει·
«Αὐτός πού πρόκειται νά ἀναστήσει τό
σῶμα μου, πού βρίσκεται στή γῆ καί
ἐξαντλητικά γεύεται ὅλα αὐτά» (πρβλ.
᾿Ιώβ 19, 25-26).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Καί ὁ προφήτης
῾Ησαΐας, λέει· «Θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ
νεκροί καί θά σηκωθοῦν ὅσοι βρίσκονται
μέσα στούς τάφους» (῾Ησ. 26, 19). Καί ὁ
προφήτης ᾿Ιεζεκιήλ, τήν προφητεία τοῦ
ὁποίου ἐδῶ μόλις τώρα διαβάσαμε, λέει
ξεκάθαρα· «᾿Εγώ θά ἀνοίξω τά μνήματά
σας καί θά σᾶς βγάλω ἀπό τούς τάφους
σας». (᾿Ιεζ. 37, 12). Καί ὁ προφήτης Δανιήλ
λεει· «Πολλοί, ἀπ᾿ ἐκείνους πού
κοιμοῦνται στό χῶμα τῆς γῆς θά
ἀναστηθοῦν, ἄλλοι γιά νά ζήσουν τήν
αἰώνια ζωή καί ἄλλοι γιά νά καταδικαστοῦν
σέ αἰώνια ντροπή καί ὄνειδος» (πρβλ.
Δαν. 12, 2).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Ι</span><span style="font-family: Lucida Sans Unicode, sans-serif;">Ϛ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">´
. Πολλά κείμενα τῆς ἁγίας Γραφῆς
μαρτυροῦν γιά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.
Γιατί ὑπάρχουν καί πολλά ἄλλα ρητά
σχετικά μ᾿ αὐτό τό θέμα. Σάν ὑπόμνηση
καί μόνο σᾶς ἀναφέρω ἐπιγραμματικά
τήν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου, πού ἦταν
τέσσερις ἡμέρες νεκρός στό μνῆμα, καί
λόγω τῆς ἐλλείψεως τοῦ χρόνου, σᾶς
θυμίζω μόνο τήν ἀνάσταση τοῦ γιοῦ τῆς
χήρας, στή Ναΐν. Σάν ὑπενθύμιση μόνο
ἀναφέρω καί τή θυγατέρα τοῦ ἀρχισυνάγωγου
καί ἀκόμα ἐκεῖνο πού ἀναφέρεται στό
ἱερό Εὐαγγέλιο, ὅτι δηλαδή σχίστηκαν
οἱ πέτρες καί πολλά σώματα τῶν ἁγίων,
πού εἶχαν κοιμηθεῖ ἀναστήθηκαν, ἀφοῦ
ἀνοίχτηκαν μέ τό σεισμό τά μνήματά τους
(πρβλ. Ματθ. 27, 51-52). Πάνω ἀπ᾿ ὅλα ὅμως,
ἄς μήν ξεχνᾶμε, ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Δέν ἀνέφερα
τόν προφήτη ᾿Ηλία καί τό γιό τῆς χήρας
πού ὁ Προφήτης ἀνέστησε καί τόν προφήτη
᾿Ελισσαῖο, ὁ ὁποῖος δυό φορές ἀνέστησε
νεκρό καί ὅταν ζοῦσε καί μετά τό θάνατό
του. ῞Οταν ζοῦσε ἀνέστησε τό νεκρό μέ
τή δύναμη τῆς ἅγιας ψυχῆς του. Γιά νά
μήν τιμηθοῦν ὅμως μόνο οἱ ψυχές τῶν
δίκαιων καί γιά νά γίνει πιστευτό ὅτι
καί τά σώματα τῶν δίκαιων ἔχουν δύναμη,
ὁ νεκρός πού ἔριξαν στόν τάφο τοῦ
᾿Ελισσαίου, ὅταν ἀκούμπησε τό νεκρό
σῶμα τοῦ Προφήτη, ἀναστήθηκε (πρβλ. Δ´
Βασ. 13, 21). </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Τό νεκρό σῶμα
τοῦ Προφήτη ἔκανε ἔργο ζωντανῆς ψυχῆς.
Καί τό πεθαμένο σῶμα, πού ἦταν θαμμένο
στό χῶμα, χάρισε στό νεκρό τή ζωή. Κι
ἐνῶ αὐτό χάρισε τή ζωή, ἔμεινε τό ἴδιο
νεκρό. Γιατί; Γιά νά μή θεωρηθεῖ, μετά
τήν ἀνάσταση, ὅτι ἡ ψυχή μόνο τοῦ
᾿Ελισσαίου ἔκανε αὐτό τό θαῦμα. ᾿Αλλά
νά ἀποδειχτεῖ πώς καί ὅταν δέν εἶναι
παρούσα ἡ ψυχή, ὑπάρχει μιά δύναμη μέσα
στά σώματα τῶν ῾Αγίων, λόγω τῆς
παραμονῆς, ἐπί τόσα χρόνια μέσα σ᾿
αὐτά, τῆς δίκαιης ψυχῆς, τήν ὁποία τό
σῶμα ὑπηρετοῦσε. Καί ἄς μήν παραμένουμε
στήν ἀπιστία ἤ στή δυσπιστία, διατηρούμενοι
σέ πνευματικό νηπιασμό, σάν νά μήν ἔχει
γίνει αὐτό τό θαῦμα. Γιατί, ἄν τά σάβανα
καί τά σεντόνια πού ἀγγίζουν ἐξωτερικά
τά σώματα, ὅταν τ᾿ ἀκουμποῦσαν οἱ
ἄρρωστοι, γίνονταν καλά, τό ἴδιο τό
σῶμα τοῦ Προφήτη δέν θά μποροῦσε νά
χαρίσει τήν ἀνάσταση στό νεκρό;</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΙΖ´ . Θά
μπορούσαμε πολλά νά ποῦμε πάνω σ᾿ αὐτό
τό θέμα, ἐξηγώντας μέ λεπτομέρειες ὅλα
τά παράδοξα πού ἔχουν συμβεῖ. ᾿Επειδή
ὅμως ἔχετε ἤδη κουραστεῖ καί ἀπό τά
προηγούμενα καί ἀπό τήν αὐστηρή νηστεία
τῆς Παρασκευῆς καί ἀπό τήν ἀγρυπνία,
σᾶς τά ἀνέφερα αὐτά μέ συντομία σάν
νά ἔριχνα σπόρους ἐδῶ κι ἐκεῖ. ῞Ωστε
ἐσεῖς σάν τήν εὔφορη καί γόνιμη γῆ νά
δεχτεῖτε τό σπόρο, νά βλαστήσετε στάχυα
καί νά φέρετε πολλούς καρπούς. ῎</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ας θυμηθοῦμε
ἀκόμα ὅτι καί οἱ ᾿Απόστολοι ἀναστήσανε
νεκρούς. ῾Ο ἀπόστολος Πέτρος ἀνέστησε
τήν Ταβιθά στήν ᾿Ιόππη. ῾Ο ἀπόστολος
Παῦλος ἀνέστησε τόν Εὔτυχο στήν Τρωάδα
καί ὅλοι οἱ ᾿Απόστολοι ἀνέστησαν
νεκρούς, παρόλο πού τά θαύματά τους δέν
εἶναι γραμμένα στήν ἁγία Γραφή καί δέν
τά γνωρίζουμε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Θυμηθεῖτε
ἐπίσης ὅλα ὅσα ἀναφέρονται στήν πρώτη
πρός Κορινθίους ἐπιστολή, πού ἔχει
γράψει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, σ᾿ ἐκείνους
πού ρωτοῦσαν καί ἔλεγαν: «Πῶς θ᾿
ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί; Μέ ποιό σῶμα θά
ξαναζήσουν;» (Α´ Κορ. 15, 35). Καί τό: «῎Αν
οἱ νεκροί δέν θ᾿ ἀναστηθοῦν, οὔτε ὁ
Χριστός ἔχει ἀναστηθεῖ» (Α´ Κορ. 15,
16). Θυμηθεῖτε ὅτι ὀνόμασε ἄφρονες
ἐκείνους πού δέν πιστεύουν σ᾿ ὅλη τή
διδασκαλία τῆς ἁγίας Γραφῆς, πού
ἀναφέρεται στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.
᾿</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ακόμα θυμηθεῖτε
ὅτι ὁ ἴδιος ἔγραψε πρός τούς
Θεσσαλονικεῖς: «Δέν θέλουμε, ἀδελφοί,
νά ἀγνοεῖτε, τή χριστιανική διδασκαλία
σχετικά μέ τούς κεκοιμημένους, γιά νά
μήν αἰσθανόσαστε λύπη, ὅπως ὅλοι οἱ
ἄπιστοι καί οἱ εἰδωλολάτρες, οἱ ὁποῖοι
δέν ἔχουν ἐλπίδα» (Α ´ Θεσ. 4, 13) κ.τ.λ.
Κυρίως δέ αὐτό πού λέει: Καί ὅσοι πέθαναν
πιστοί καί ἑνωμένοι μέ τόν Χριστό θά
πρωτοαναστηθοῦν. (Α´ Θεσ. 4, 16).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΙΗ´ . ᾿Ιδιαίτερα
ὅμως πρέπει νά κρατήσετε ἔντονα στήν
ψυχή σας αὐτό τό ὁποῖο ἐπίμονα τονίζει
ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ὁποῖος δείχνοντας
τό δικό του σῶμα, λέει: «Διότι πρέπει
αὐτό τό φθαρτό σῶμα νά ἐνδυθεῖ τήν
ἀφθαρσία καί τό θνητό αὐτό κορμί νά
ἐνδυθεῖ τήν ἀθανασία» (Α´ Κορ. 15, 53).
Αὐτό βέβαια τό σῶμα μας θά ἀναστηθεῖ,
χωρίς ὅμως τήν ἀσθενικότητα πού ἔχει
τώρα. ᾿Αλλά τό ἴδιο αὐτό θά ἀναστηθεῖ
καί ἀφοῦ θά ἐνδυθεῖ τήν ἀφθαρσία, θά
μεταμορφωθεῖ, ὅπως ἀκριβῶς γίνεται
καί μέ τό σίδερο πού μπαίνει στή φωτιά
καί γίνεται κι αὐτό φωτιά. ῎Η γιά νά τό
ποῦμε καλύτερα, τό σῶμα θά ἀναστηθεῖ
καί θά γίνει ἄφθαρτο μέ τόν τρόπο πού
γνωρίζει μονάχα ὁ Κύριος, πού ἀνασταίνει
τό νεκρό σῶμα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αὐτό λοιπόν
τό σῶμα θά ἀναστηθεῖ. Δέν θά μείνει
ὅμως ἔτσι πού εἶναι τώρα. ᾿Αλλά θά
εἶναι πιά κατάλληλο γιά τήν αἰωνιότητα.
Δέν θά ἔχει πιά ἀνάγκη ἀπό ὑλικές
τροφές γιά νά ζήσει, οὔτε σκάλες γιά ν᾿
ἀνεβαίνει. Γιατί θά γίνει πνευματικό
(πρβλ. Α´ Κορ. 15, 44), κάτι θαυμαστό, πού
ὅμοιο τώρα δέν ἔχουμε, γιά νά τό
παραβάλλουμε12. Τότε, λέει ἡ ἁγία Γραφή,
οἱ δίκαιοι θά λάμψουν ὅπως ὁ ἥλιος
(πρβλ. Ματθ. 13, 43) καί ὅπως ἡ σελήνη καί
ὅπως ὁ λαμπρός οὐρανός. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κι ἐπειδή ὁ
Θεός προγνώριζε τήν ἀπιστία τῶν ἀνθρώπων
δημιούργησε ἐκεῖνα τά πολύ μικρά
σκουληκάκια πού τό καλοκαίρι ἀκτινοβολοῦν
μέ λάμψη, ἡ ὁποία βγαίνει ἀπό τό ἴδιο
τους τό σῶμα. ῞Ωστε ἀπό αὐτά πού τώρα
βλέπουμε μέ τά σωματικά μάτια, νά
συμπεράνουμε καί αὐτό πού προσδοκᾶμε,
δηλαδή ὅτι τά σώματά μας θά γίνουν
φωτεινά. Γιατί ὁ Θεός, πού μᾶς χάρισε
αὐτή τήν ἐπίγεια ἐμπειρία, μπορεῖ νά
μᾶς χαρίσει στή μέλλουσα ζωή καί τήν
ὁλοκλήρωσή της. ᾿Εκεῖνος πού ἔκανε
νά λάμπει τό σκουλήκι πολύ περισσότερο
θά κάνει νά λάμψει ὁ δίκαιος ἄνθρωπος.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">ΙΘ´ . Θ᾿
ἀναστηθοῦμε λοιπόν καί θά ἔχουμε ὅλοι
αἰώνια σώματα. ᾿Αλλά δέν θά εἶναι ἴδια
ὅλων τά σώματα. ῎Αν κάποιος εἶναι
δίκαιος, θά λάβει ἐπουράνιο σῶμα, γιά
νά μπορεῖ ἐπάξια νά συναναστρέφεται
μέ τούς ᾿Αγγέλους. Κι ἄν κάποιος εἶναι
ἁμαρτωλός, θά λάβει σῶμα πού αἰώνια
θά τιμωρεῖται γιά τίς ἁμαρτίες του,
ὥστε, μολονότι θά καίγεται σ᾿ αἰώνια
φωτιά, νά μή μπορέσει ποτέ ν᾿ ἀφανιστεῖ.
</span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Πολύ δίκαια
ὁ Θεός παραχωρεῖ αὐτά καί γιά τίς δυό
μερίδες, τῶν δίκαιων καί τῶν ἄδικων.
Γιατί τίποτα δέν κάναμε, χωρίς νά
συμμετέχει τό σῶμα μας. Βλασφημοῦμε
μέ τό στόμα, προσευχόμαστε μέ τό στόμα,
πορνεύουμε μέ τό σῶμα, ζοῦμε ἁγνή ζωή
μέ τό σῶμα. ῾Αρπάζουμε μέ τά χέρια,
δίνουμε ἐλεημοσύνες μέ τά χέρια καί
ὅλα τά ὑπόλοιπα. ᾿Επειδή λοιπόν σέ
ὅλα, ὅσα κάναμε, μᾶς ὑπηρέτησε τό σῶμα,
παίρνει καί αὐτό μέρος στίς ἀπολαβές
τῆς μέλλουσας ζωῆς.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κ’. ῎Ας
λυπηθοῦμε, λοιπόν, ἀδελφοί μου, τά
σώματά μας κι ἄς μήν τά κακομεταχειριστοῦμε,
σάν νά ἦταν ξένα. Νά μήν ποῦμε αὐτό πού
λένε οἱ αἱρετικοί ὅτι εἶναι ξένο τό
ἔνδυμα τῆς ψυχῆς μας, τό σῶμα μας, ἀλλά
ἄς τό σπλαχνιστοῦμε ὡς κάτι δικό μας.
Γιατί πρέπει νά δώσουμε λόγο στόν Κύριο,
γιά ὅλα ὅσα πράξαμε μέ τό σῶμα (πρβλ.
Β´ Κορ. 5, 10). Μήν πεῖς ποτέ «κανείς δέν
μέ βλέπει» (πρβλ. Σοφ. Σειρ. 23, 18. ῾Ησ. 29,
15), μή νομίσεις ὅτι δέν ὑπάρχει μάρτυρας
τῶν πράξεών σου. Μπορεῖ πολλές φορές,
πράγματι, νά μή σέ βλέπει ἄνθρωπος.
῞Ομως ὁ Πλάστης, ὁ ἀόρατος καί αἰώνιος
μάρτυρας, παραμένει πάντα στόν οὐρανό
ἀξιόπιστος (Ψαλμ. 88, 38) καί βλέπει ὅλα
ὅσα συμβαίνουν. ᾿Αλλά μένουν καί τά
ἀποτυπώματα τῆς ἁμαρτίας στό σῶμα. </span>
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Γιατί, ὅπως
ἀκριβῶς μιά βαθιά πληγή στό σῶμα, κι
ἄν ἀκόμα θεραπεύτηκε, ἀφήνει οὐλή,
ἔτσι καί ἡ ἁμαρτία πληγώνει τήν ψυχή
καί τό σῶμα καί ἀφήνει σ᾿ ὅλο τό σῶμα
πλέον σημάδια καί οὐλές, οἱ ὁποῖες
ἀφαιροῦνται μόνο ἀπό τά σώματα ἐκείνων,
πού δέχτηκαν τό ἅγιο Βάπτισμα. ῞Ολα τά
περασμένα τραύματα τῆς ψυχῆς καί τοῦ
σώματος, τά θεραπεύει ὁ Θεός μέ τό
Βάπτισμα. ῎</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Ας προσέξουμε
ὅμως ὅλοι μας νά διαφυλάξουμε τόν ἑαυτό
μας, ἀπό ἐκεῖνα πού μπορεῖ νά συμβοῦν
στό μέλλον, ὥστε νά διατηρήσουμε καθαρό
τό χιτώνα τοῦ σώματος καί νά μή χάσουμε
τήν οὐράνια σωτηρία, ἐξαιτίας μιᾶς
πορνείας ἤ ἡδυπάθειας ἤ κάποιας ἄλλης
ἁμαρτωλῆς πράξης. ᾿Αλλά νά κληρονομήσουμε
τήν αἰώνια Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τῆς
ὁποίας εἴθε μέ τή Χάρη Του νά σᾶς
ἀξιώσει ὅλους σας ὁ Θεός.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
</p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΑ´ . Αὐτά εἶχα
νά πῶ σάν ἀπόδειξη τῆς ἀναστάσεως τῶν
νεκρῶν. ῾Η ἐκφώνηση δέ τοῦ Συμβόλου
τῆς Πίστεως, πού τώρα θά σᾶς κάνω, νά
γίνει καί ἀπό σᾶς μέ ἰδιαίτερη προσοχή
γιά κάθε λέξη καί νά τή μάθετε ἀπό
στήθους.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΒ´ . Στή συνέχεια
τό Σύμβολο τῆς Πίστεως πού ἐκφωνήσαμε
περιέχει τό ἄρθρο: Πιστεύω σ᾿ ἕνα
Βάπτισμα μετάνοιας πού συγχωρεῖ τίς
ἁμαρτίες καί σέ Μία, ῾Αγία, Καθολική
᾿Εκκλησία καί στήν ἀνάσταση τοῦ σώματος
καί στήν αἰώνια ζωή. Γιά τό Βάπτισμα
καί τή μετάνοια ἔχουμε μιλήσει στίς
πρῶτες Κατηχήσεις καί τά σχετικά μέ
τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, πού εἰπώθηκαν
λίγο πρίν, ἀναφέρονταν στήν ἀνάσταση
τοῦ σώματος. ᾿Απομένει τώρα νά μιλήσουμε
καί γιά τό ὑπόλοιπο τμῆμα αὐτοῦ τοῦ
ἄρθρου πού ἀναφέρεται στή «Μία, ῾Αγία,
Καθολική ᾿Εκκλησία». Πάνω σ᾿ αὐτό τό
ἄρθρο θά μπορούσαμε νά ποῦμε πολλά,
ἀλλά θά τά ἐκθέσουμε συνοπτικά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΓ´ . ῾Η ᾿Εκκλησία
λοιπόν, ὀνομάζεται «Καθολική», ἐπειδή
προορίζεται νά περιλάβει στούς κόλπους
της κάθε ἄνθρωπο ἀπό ὅλη τήν οἰκουμένη,
πού ἁπλώνεται ἀπό τή μιά ὡς τήν ἄλλη
ἄκρη τῆς γῆς. Καί ἀκόμα ἐπειδή διδάσκει
τήν ὅλη χριστιανική ἀλήθεια, χωρίς νά
παραλείπει τό παραμικρό ἀπό τίς
δογματικές ἀλήθειες πού πρέπει νά
γνωρίζει ὁ κάθε χριστιανός, σχετικά μέ
ὅσα εἶναι ὁρατά καί ἀόρατα, ἐπουράνια
καί ἐπίγεια. ᾿Ακόμα τήν ὀνομάζουμε
«Καθολική»14, γιατί φέρνει στήν εὐσεβή
ζωή ὅλο τό γένος τῶν ἀνθρώπων, ἄρχοντες
καί ὑπήκοους, γραμματισμένους καί
ἀγράμματους. Καί ἐπιπλέον γιατί
γιατρεύει καί θεραπεύει κάθε εἶδος
ἁμαρτίας πού ἔχει διαπραχθεῖ μέ τήν
ψυχή ἤ μέ τό σῶμα. Τέλος, τήν ὀνομάζουμε
«Καθολική», γιατί περικλείει μέσα της
ὅλες τίς ἀρετές πού ἐκφράζονται μέ τά
ἔργα, μέ τά λόγια καί γενικά μέ κάθε
εἴδους χαρίσματα πνευματικά.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΔ´ . «᾿Εκκλησία»
ὀνομάζεται γιατί, ὅπως δηλώνει καί ἡ
λέξη, συγκαλεῖ σέ μία σύναξη ὅλους τούς
ἀνθρώπους, καθώς ὁ Κύριος λέει στό
βιβλίο τοῦ Λευιτικοῦ: ῞Ολους τούς
᾿Ισραηλίτες πού ἔχουν ὑποχρέωση καί
δικαίωμα γιά τά κοινά «ἐκκλησίασον»,
δηλαδή συγκέντρωσέ τους μπροστά στίς
θύρες τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου (Λευιτ.
8, 3). Πρέπει νά σημειωθεῖ ὅτι τό
«ἐκκλησίασον» ἀναφέρεται πρώτη φορά
σ᾿ αὐτό τό σημεῖο τῆς ἁγίας Γραφῆς,
ὅταν ὁ Κύριος καθιστοῦσε τόν ᾿Ααρών
ἀρχιερέα. Στό βιβλίο ἐπίσης τοῦ
Δευτερονομίου λέει ὁ Θεός στό Μωυσῆ:
«᾿Εκκλησίασον», δηλαδή συγκέντρωσε
«ἐνώπιόν μου τό λαό καί ἄς ἀκούσουν
τούς λόγους μου, γιά νά μάθουν νά μέ
σέβονται καί νά μέ φοβοῦνται» (Δευτ. 4,
10). ῾Η λέξη «᾿Εκκλησία» ἀναφέρεται
πάλι, ὅταν γίνεται λόγος γιά τίς πλάκες
τοῦ Νόμου: «Πάνω σ᾿ αὐτές ἦταν γραμμένο
καθετί πού εἶπε σ᾿ ἐσᾶς ὁ Κύριος, πάνω
στό ὄρος Σινᾶ, μέσα ἀπό τό θεϊκό πῦρ,
κατά τήν ἡμέρα τῆς ἐκκλησίας» (Δευτ.
9, 10). Σάν νά ἤθελε μέ αὐτό τό «κατά τήν
ἡμέρα τῆς ἐκκλησίας» νά πεῖ πιό καθαρά
«κατά τήν ἡμέρα πού ὁ Θεός σᾶς κάλεσε
καί σᾶς σύναξε». ῾Ο Ψαλμωδός ἐπίσης
λέει· «Θά προσευχηθῶ ἀπό τό βάθος τῆς
καρδιᾶς μου, Κύριε, μέσα σέ μεγάλη
ἐκκλησία, ἀνάμεσα σέ πολύ πυκνό πλῆθος
λαοῦ, θά Σέ ὑμνήσω» (Ψαλμ. 34, 18).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΕ´ . Πρωτύτερα
λοιπόν ἔψαλε ὁ Ψαλμωδός: «Μέσα στήν
ἐκκλησία νά δοξολογεῖτε τόν Θεό, τόν
Κύριο, ὅλοι σεῖς οἱ ἀπόγονοι τοῦ
᾿Ισραήλ» (Ψαλμ. 67, 27). ᾿Αφοῦ ὅμως οἱ
᾿Ιουδαῖοι ἔχασαν τή Χάρη τοῦ Θεοῦ,
ἐξαιτίας τῆς κακόβουλης στάσης τους
ἐνάντια στόν Σωτήρα Χριστό, ὁ Σωτήρας
ἵδρυσε δεύτερη ᾿Εκκλησία, τή χριστιανική,
ἡ ὁποία συγκροτεῖται ἀπό ἀνθρώπους
πού ἀνήκουν σέ διάφορα ἄλλα ἔθνη, ἐκτός
τοῦ ᾿Ισραήλ15. Γι᾿ αὐτήν τήν ᾿Εκκλησία
εἶπε ὁ Κύριος στόν ἀπόστολο Πέτρο·
«Πάνω σ᾿ αὐτήν τήν Πέτρα θά οἰκοδομήσω
τήν ᾿Εκκλησία μου καί δέν θά τήν
κατανικήσουν οἱ δυνάμεις τοῦ ῞Αδη»
(Ματθ. 16, 18).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Προφητεύοντας
γι᾿ αὐτές τίς δύο ᾿Εκκλησίες ἔλεγε
ξεκάθαρα ὁ προφήτης Δαβίδ· γιά μέν τήν
πρώτη ᾿Ιουδαϊκή ἐκκλησία: «Μίσησα τήν
ἐκκλησία τῶν δόλιων καί πονηρῶν
ἀνθρώπων» (Ψαλμ. 25, 5). Γιά δέ τή δεύτερη,
πού θά δημιουργεῖτο ἀπό τόν Χριστό:
«Κύριε, ἀγάπησα μ᾿ ὅλη μου τήν ψυχή
τήν εὐπρέπεια τοῦ οἴκου Σου» (Ψαλμ.
25, 8). Καί ἀμέσως, στή συνέχεια: «Μέσα
στήν ἐκκλησία θά εὐλογήσω Κύριε τό
῎Ονομά Σου» (Ψαλμ. 25, 12). ᾿Αφοῦ λοιπόν
ἡ μιά, ἡ ᾿Ιουδαϊκή ἐκκλησία στερήθηκε
τή θεία Χάρη, οἱ ᾿Εκκλησίες τοῦ Χριστοῦ
πληθύνθηκαν καί γέμισαν ὅλη τήν
οἰκουμένη. Γι᾿ αὐτές τίς ᾿Εκκλησίες
εἶναι γραμμένο στούς Ψαλμούς: «Ψάλατε
στόν Κύριο καινούριο ὕμνο. ῾Η δοξολογία
τοῦ ᾿Ονόματός Του ἄς ἀντηχήσει στήν
ἐκκλησία τῶν ἀφοσιωμένων δούλων Του»
(Ψαλμ. 149, 1). Σχετικά μέ αὐτά τά λόγια τοῦ
Ψαλμοῦ εἶναι κι ἐκεῖνα πού εἶπε πρός
τούς ᾿Ιουδαίους ὁ προφήτης Μαλαχίας:
«Δέν εὐαρεστοῦμαι πλέον σέ σᾶς, λέει
ὁ Κύριος ὁ Παντο–κράτορας» (Μαλ. 1, 10).
Καί ἀμέσως συνεχίζει: «Διότι ἀπ᾿ τά
χαράματα μέχρι τή δύση τό ῎Ονομά μου
δοξάζεται ἀπό τά ἔθνη» (Μαλ. 1, 11). Γι᾿
αὐτήν τήν ῾Αγία, Καθολική ᾿Εκκλησία
γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν Τιμόθεο:
«Γιά νά γνωρίσεις πῶς πρέπει νά
συμπεριφέρεται κανείς στόν οἶκο τοῦ
Θεοῦ, πού εἶναι ἡ ᾿Εκκλησία τοῦ
ἀληθινοῦ Θεοῦ, ὁ στύλος καί τό θεμέλιο
τῆς ἀλήθειας» (Α´ Τιμ. 3, 15)16.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Κ</span><span style="font-family: Lucida Sans Unicode, sans-serif;">Ϛ</span><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">´
. ῾Η λέξη ὅμως ἐκκλησία ἔχει πολλές
χρήσεις, ὅπως π.χ. ἔχει χρησιμοποιηθεῖ
στό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν ᾿Αποστόλων,
ὅπου ὁ συγγραφέας λέγοντας ἐκκλησία
ἀναφέρεται στόν ὄχλο τῶν ᾿Εφεσίων,
πού ἦταν συγκεντρωμένος στό θέατρο:
«᾿Αφοῦ εἶπε αὐτά, ἀπέλυσε τήν ἐκκλησία»
(Πράξ. 19, 41). Κατά κυριολεξία βέβαια θά
μποροῦσε κανείς πραγματικά νά ὀνομάσει
«ἐκκλησία πονηρευομένων» τίς συνάξεις
τῶν αἱρετικῶν, ἐννοῶ τίς συγκεντρώσεις
τῶν ὀπαδῶν τοῦ Μαρκίωνα, τοῦ Μάνη,
καί ὅλων τῶν ἄλλων. Γι᾿ αὐτό καί τό
Σύμβολο τῆς Πίστεως, γιά νά εἶσαι
σίγουρος ὅτι μιά ἀνθρώπινη συγκέντρωση
εἶναι ἐκκλησία17, σοῦ παρέδωσε κι αὐτό
πού ἀναφέρει τό ἴδιο ἄρθρο στή συνέχεια,
δηλαδή τό «εἰς Μίαν ῾Αγίαν, Καθολικήν
᾿Εκκλησίαν», ὥστε νά ἀποφεύγεις τίς
μιαρές συγκεντρώσεις τῶν αἱρετικῶν
καί νά παραμένεις ἰσόβια μέλος τῆς
῾Αγίας, Καθολικῆς ᾿Εκκλησίας, στούς
κόλπους τῆς ὁποίας ἀναγεννήθηκες.</span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Κι ἄν καμιά
φορά βρεθεῖς σέ ξένη πόλη, ὅποια καί
ἄν εἶναι, νά μή ρωτᾶς ἁπλῶς ποῦ εἶναι
ὁ Ναός -γιατί καί οἱ ἄλλοι ἀσεβεῖς
αἱρετικοί τολμοῦν νά ἀποκαλοῦν τίς
σπηλιές τους Ναούς- οὔτε νά ρωτᾶς ἁπλῶς
ποῦ εἶναι ἡ ᾿Εκκλησία, ἀλλά νά ζητᾶς
νά μάθεις «ποῦ βρίσκεται ἡ Καθολική
᾿Εκκλησία»18. Γιατί αὐτό εἶναι τό
ἰδιαίτερο ὄνομα πού χαρακτηρίζει αὐτήν
τήν ῾Αγία Μητέρα ὅλων μας, ἡ ῾Οποία
εἶναι Νύμφη τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ, τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ
Θεοῦ. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος λέει στήν
πρός ᾿Εφεσίους ἐπιστολή του· «Καθώς
καί ὁ Χριστός ἀγάπησε τήν ᾿Εκκλησία
καί παρέδωσε τόν ῾Εαυτό Του γιά χάρη
της» (᾿Εφεσ. 5, 25) καί ὅλα τά παρακάτω.
῾Η ᾿Εκκλησία εἶναι τύπος καί ὁμοίωμα
τῆς ἄνω ῾Ιερουσαλήμ, «ἡ ὁποία εἶναι
ἐλεύθερη καί μητέρα ὅλων μας» (πρβλ.
Γαλ. 4, 26). Εἶναι ᾿Εκείνη πού «προηγουμένως
ἦταν στείρα, τώρα ὅμως εἶναι πολύτεκνη»
(πρβλ. Γαλ. 4, 27).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΖ´ . ῾Η πρώτη
ἐκκλησία τῶν ᾿Ιουδαίων ἔχασε τή Χάρη.
Στή δεύτερη ὅμως ᾿Εκκλησία, τήν Καθολική,
ὅπως ἐξηγήσαμε τόν ὅρο αὐτό στή
σημερινή Κατήχηση, καθώς μᾶς λέει ὁ
ἀπόστολος Παῦλος, ὁ Θεός «ἄλλους μέν
τούς τοποθέτησε στήν ᾿Εκκλησία πρῶτον
᾿Αποστόλους, δεύτερον Προφῆτες, τρίτον
Διδασκάλους. ῎Επειτα ἄλλους τούς ἔθεσε
νά κάνουν κάθε εἴδους θαύματα, ἄλλους
νά ἔχουν χαρίσματα θεραπειῶν, χαρίσματα
προστασίας τῶν ὀρφανῶν, τῶν χηρῶν,
τῶν πτωχῶν, τῶν παντός εἴδους ἀσθενῶν·
χαρίσματα κυβερνήσεως καί διοικήσεως
στήν ᾿Εκκλησία· χαρίσματα διαφόρων
γλωσσῶν» (Α´ Κορ. 12, 28). ᾿Ακόμα ὁ Θεός
χάρισε στήν ᾿Εκκλησία Του κάθε ἀρετή·
σοφία καί σύνεση, σωφροσύνη καί δικαιοσύνη,
ἐλεημοσύνη καί φιλανθρωπία, ὑπομονή
καί ἀδάμαστη καρτερικότητα στούς
διωγμούς. Αὐτή λοιπόν ἡ ᾿Εκκλησία «μέ
τά ὅπλα τῆς δικαιοσύνης τά ἐπιθετικά
καί τά ἀμυντικά, δοκιμάζοντας δόξα καί
ἀτίμωση» (Β´ Κορ. 6, 7-8), παλιότερα στούς
καιρούς τῶν διωγμῶν καί τῶν θλίψεων,
στεφάνωσε μέ τά πολυάνθιστα στεφάνια
ὑπομονῆς τούς ἁγίους Μάρτυρες καί
τώρα, στούς καιρούς τῆς εἰρήνης, μέ τή
Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀπολαμβάνει τήν τιμή,
πού τῆς πρέπει, ἀπό βασιλεῖς καί
ἄρχοντες καί ἀπό ἀνθρώπους κάθε
καταγωγῆς καί προελεύσεως. Οἱ βασιλεῖς
ἐξουσιάζουν τό λαό μιᾶς μονάχα περιοχῆς
πού διοικοῦν19. Καί μονάχα ἡ ῾Αγία,
Καθολική ᾿Εκκλησία ἔχει ἀπεριόριστη
δύναμη καί ἐξουσία σ᾿ ὁλόκληρη τήν
οἰκουμένη. Γιατί, σύμφωνα μέ αὐτό πού
γράφει ὁ Ψαλμωδός «ὁ Θεός ἔθεσε στά
σύνορά σου εἰρήνη» (πρβλ. Ψαλμ. 147, 3). Γι᾿
αὐτήν τήν ᾿Εκκλησία, ἄν ἤθελα νά τά
πῶ ὅλα, θά χρειαζόμουν πολύ περισσότερες
ὧρες, γιά νά τά διηγηθῶ20.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΗ´ . Στούς
κόλπους αὐτῆς τῆς ῾Αγίας, Καθολικῆς
᾿Εκκλησίας, ἔχοντας τή σωστή διδασκαλία
καί τή σωστή ζωή, θά κληρονομήσουμε τή
Βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί τήν αἰώνια
ζωή, γιά τήν ὁποία κάνουμε τά πάντα,
ὥστε νά τήν ἀπολαύσουμε, χαρισμένη σέ
μᾶς ἀπό τόν Κύριο καί χορηγό αὐτῆς.
Γιατί ὁ σκοπός μας δέν ἀποβλέπει σέ
μικρά πράγματα, ἀλλά ἡ φροντίδα κι ὁ
ἀγώνας μας γίνεται γιά τήν ἀπόλαυση
τῆς αἰώνιας ζωῆς. Γι᾿ αὐτό ἀκριβῶς
καί στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, μετά ἀπό
τό σημεῖο ἐκεῖνο πού ἀναφέρεται στήν
ἀνάσταση τῶν σωμάτων, γιά τήν ὁποία
ἔχουμε ἤδη μιλήσει, διδασκόμαστε νά
πιστεύουμε καί στήν αἰώνια ζωή, γιά τήν
ὁποία ἀγωνιζόμαστε ἐμεῖς οἱ χριστιανοί.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΚΘ´ . ῾Η
πραγματική καί ἀληθινή ζωή εἶναι ὁ
Πατέρας, ὁ ῾Οποῖος διά τοῦ Υἱοῦ καί
«ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι», σάν ἀπό μιά αἰώνια
καί ἀστείρευτη πηγή, ἀδιάκοπα, ἀναβρύει
καί παρέχει ὅλες τίς ἐπουράνιες δωρεές
στόν κόσμο τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς
αἰωνιότητας. Καί ἀπό τή φιλανθρωπία
τοῦ Θεοῦ ἔχει δοθεῖ καί σ᾿ ἐμᾶς τούς
ἀνθρώπους ἡ ἀψευδής ὑπόσχεση γιά τήν
ἀπόλαυση τῶν ἐπουρανίων αὐτῶν δωρεῶν
τῆς αἰώνιας ζωῆς. Δέν εἶναι δυνατόν
νά μήν πιστέψουμε σ᾿ αὐτό. Πρέπει νά
πιστεύουμε, ὄχι γιατί ἐμπιστευόμαστε
στίς ἀσθενικές δυνάμεις μας, ἀλλά γιατί
ἐλπίζουμε στή δύναμη ᾿Εκείνου. «Γιατί
ὅλα εἶναι δυνατά στόν Θεό» (πρβλ. Ματθ.
19, 26). Καί γιά τό ὅτι αὐτό εἶναι δυνατόν
καί ὅτι προσδοκοῦμε καί περιμένουμε
νά ζήσουμε αἰώνια, λέει ὁ προφήτης
Δανιήλ: «Καί πολλοί δίκαιοι θά εἶναι
σάν τ᾿ ἀστέρια στούς αἰῶνες καί πέρα
τῶν αἰώνων» (Δαν. 12, 3). Καί ὁ ἀπόστολος
Παῦλος λέει· «Καί ἔτσι πάντοτε θά
εἴμαστε μαζί μέ τόν Κύριο» (Α´ Θεσ. 4,
17). Αὐτό τό «θά εἴμαστε πάντοτε μαζί μέ
τόν Κύριο», ὑπονοεῖ τήν αἰώνια ζωή.
Ξεκάθαρα ἐπίσης μᾶς λέει καί ὁ Σωτήρας
μας στά Εὐαγγέλια: «Καί θά πᾶνε αὐτοί
στήν αἰώνια κόλαση καί οἱ δίκαιοι στήν
αἰώνια ζωή» (Ματθ. 25, 46).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Λ´ . ῾Υπάρχουν
πολλές ἀποδείξεις γιά τήν αἰώνια ζωή.
Σέ ὅσους δέ ἀπό μᾶς ἐπιθυμοῦν ν᾿
ἀποκτήσουν αὐτή τήν αἰώνια ζωή, τά
βιβλία τῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης
μᾶς ὑποδεικνύουν τούς τρόπους, μέ τούς
ὁποίους μποροῦμε νά τήν ἀποκτήσουμε21.
Γι᾿ αὐτούς τούς τρόπους -ἐπειδή δέν
θέλω νά δώσω ἔκταση στήν ὁμιλία μου-
θά παραθέσουμε λίγες μονάχα μαρτυρίες,
ἀφήνοντας τίς ἄλλες νά τίς μελετήσουν
μέ λεπτομέρειες ὅσοι διαθέτουν τήν
ἀνάλογη προθυμία. ῎Αλλοτε μᾶς λέει ἡ
ἁγία Γραφή ὅτι θά ἀποκτήσουμε τήν
αἰώνια ζωή, «διά τῆς πίστεως». ᾿Επειδή
εἶναι γραμμένο: «᾿Εκεῖνος πού πιστεύει
στόν Υἱό θά ἔχει αἰώνια ζωή» (᾿Ιωάν.
3, 36) κ.τ.λ. Καί ἀλλοῦ λέει ὁ ἴδιος
Εὐαγγελιστής: «᾿Αληθινά σᾶς λέω, ὅτι
αὐτός πού ἀκούει τό λόγο μου καί πιστεύει
σ᾿ ᾿Εκεῖνον πού μέ ἔχει ἀποστείλει,
θά ἔχει αἰώνια ζωή» (᾿Ιωάν. 5, 24) καί τά
ὑπόλοιπα. ᾿Αλλοῦ πάλι μᾶς λέει ἡ ἁγία
Γραφή ὅτι θά ἀποκτήσουμε τήν αἰώνια
ζωή διά τοῦ κηρύγματος τοῦ Εὐαγγελίου.
Γιατί λέει τό ἱερό Εὐαγγέλιο: «Κι
ἐκεῖνος πού θερίζει παίρνει μισθό καί
συγκεντρώνει καρπό στήν αἰώνια ζωή»
(᾿Ιωάν. 4, 36). Κι ἄλλοτε πάλι ἡ ἁγία Γραφή
μᾶς ὑποδεικνύει τό δρόμο τοῦ μαρτυρίου
καί τῆς «ἐν Χριστῷ» ὁμολογίας, καί
μᾶς λέει: «᾿Εκεῖνος πού μισεῖ σ᾿ αὐτόν
ἐδῶ τόν κόσμο τή ζωή του, θά τή διαφυλάξει
στήν αἰώνια ζωή» (᾿Ιωάν. 12, 25). Κι ἀλλοῦ
πάλι, πάνω στό θέμα τοῦ ὅτι πρέπει νά
προτιμᾶμε περισσότερο ἀπό τά χρήματα
καί τούς συγγενεῖς τόν Χριστό, λέει:
«῞Οποιος ἄφησε ἀδελφούς ἤ ἀδελφές»
(Ματθ. 19, 29) κ.τ.λ., «θά κληρονομήσει τήν
αἰώνια ζωή». ῎Αλλο τρόπο πού μᾶς
προτείνει ἡ ἁγία Γραφή, γιά νά ἀποκτήσουμε
τήν αἰώνια ζωή, εἶναι ἡ τήρηση τῶν
ἐντολῶν. Δηλαδή, «νά μή μοιχεύσεις, νά
μήν κλέψεις» καί τά ὑπόλοιπα (πρβλ.
Ματθ. 19, 18). Γιατί ἔτσι ἀπάντησε ὁ Χριστός
σ᾿ ἐκεῖνον πού Τόν πλησίασε καί τοῦ
εἶπε: «Διδάσκαλέ μου καλέ, τί νά κάνω
γιά νά κληρονομήσω τήν αἰώνια ζωή;»
(πρβλ. Ματθ. 19, 16). ᾿Ακόμα ἡ ἁγία Γραφή
μᾶς ὑποδεικνύει τήν ἐγκατάλειψη τῶν
ἁμαρτωλῶν πράξεων καί τή συνέχιση τῆς
ζωῆς μας κάτω ἀπό τή διακονία καί τήν
τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Γιατί ὁ
ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέει: «Τώρα πιά,
πού ἔχετε ἐλευθερωθεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία
καί ἔχετε ὑποδουλωθεῖ στήν ἀγάπη καί
στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, θά συνάξετε ὡς
καρπό τῶν κόπων σας τόν ἁγιασμό καί
κατάληξή σας θά εἶναι ἡ αἰώνια ζωή»
(Ρωμ. 6, 22).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΛΑ´ . ῾Υπάρχουν
ὅπως εἶπα, πολλοί τρόποι γιά ν᾿ ἀποκτήσει
κανείς τήν αἰώνια ζωή, ἀπό τούς ὁποίους
παράλειψα νά σᾶς ἀναφέρω τούς
περισσότερους, ἀκριβῶς ἐπειδή εἶναι
τόσοι πολλοί. Διότι ὁ Κύριος, ὄντας
φιλάνθρωπος, ἄνοιξε ὄχι μιά, οὔτε δυό,
ἀλλά πάρα πολλές πόρτες22, γιά νά μπορέσουν
ὅλοι νά μποῦν ἀνεμπόδιστα -τουλάχιστον
ἀπό τήν πλευρά τοῦ Θεοῦ- καί νά τήν
ἀπολαύσουν. ῞Ολα αὐτά, τά σχετικά μέ
τήν αἰώνια ζωή, σᾶς τά ἐκθέσαμε μέ
συνοπτικό λόγο, ἀλλά μέ σαφήνεια καί
πληρότητα, σύμφωνα μέ τή σπουδαιότητα
τοῦ θέματος, γιατί αὐτή ἡ διδασκαλία
γιά τήν αἰώνια ζωή εἶναι καί τό τελευταῖο
ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως καί ὁ
τελικός στόχος τῆς πίστεως πού περιέχεται
σέ ὁλόκληρο τό Σύμβολο τῆς Πίστεως.
Αὐτήν, εἴθε ὅλοι μας, καί ἐμεῖς πού
σᾶς διδάσκουμε καί ἐσεῖς πού μᾶς
ἀκοῦτε, ν᾿ ἀξιωθοῦμε μέ τή Χάρη τοῦ
Θεοῦ, νά ἀπολαύσουμε.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΛΒ´ . Καί τώρα,
ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μιά καί εἶχα τήν
εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά σᾶς διδάξω αὐτές
τίς Κατηχήσεις, σᾶς παρακαλῶ νά
ἑτοιμάζετε τήν ψυχή σας νά δεχτεῖ ὅλα
αὐτά τά ἐπουράνια χαρίσματα. Καί γιά
μέν τήν ἁγία καί ἀποστολική πίστη πού
σᾶς παραδώσαμε, γιά νά γίνει κτῆμα σας
καί γιά νά εἴσαστε σέ θέση νά τήν
ὁμολογεῖτε μέ τή Χάρη τοῦ Κυρίου,
κάναμε ὅσες διδασκαλίες μπορούσαμε,
ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς
πού πέρασαν. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι
ἔπρεπε νά ποῦμε μόνο ὅσα εἴπαμε. Εἶναι
πολλά αὐτά πού παραλείψαμε καί τά ὁποῖα
ἴσως πιό καλοί διδάσκαλοι θά τά
κατανοοῦσαν καί θά τά ἀπέδιδαν
ἐπιτυχέστερα23. Τώρα ὅμως πού πλησιάζει
ἡ ἁγία ἡμέρα τοῦ Πάσχα καί ἡ ἀγάπη
σας θά λάβει τό θεῖο φωτισμό, ἑνωμένοι
μέ τόν Χριστό μέσω τοῦ λουτροῦ τῆς
παλιγγενεσίας, δηλαδή τοῦ ἁγίου
Βαπτίσματος, θά διδαχτεῖτε πάλι, ἄν
θέλει ὁ Θεός, ὅσα πρέπει νά γνωρίζετε
ὡς χριστιανοί. Δηλαδή θά διδαχτεῖτε,
μέ πόση τάξη καί εὐσέβεια θά πρέπει,
ὅταν σᾶς καλέσει ὁ λειτουργός, νά
πλησιάσετε καί νά μπεῖτε στό Βαπτιστήριο,
ποιά εἶναι ἡ σκοπιμότητα καί ἡ θεολογική
σημασία κάθε τελετουργικῆς πράξεως
καί κινήσεως πού θά λάβει χώρα, κατά τή
διάρκεια τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος.
Κι ἀκόμα μέ πόση εὐλάβεια θά πρέπει νά
προσερχόσαστε, μετά τό Βάπτισμα, στό
ἅγιο θυσιαστήριο τοῦ Θεοῦ, γιά νά
ἀπολαύσετε τῶν ἐπουρανίων καί
πνευματικῶν Μυστηρίων, πού βρίσκονται
ἐκεῖ. ῎Ετσι ὥστε ἡ ψυχή σας, μέ τή
διδασκαλία, νά διαφωτιστεῖ ἀπό πρίν,
πάνω στό μέγεθος τοῦ καθενός ἀπό τά
χαρίσματα πού θά σᾶς δοθοῦν ὡς δωρεά
ἀπό τόν Θεό.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΛΓ´ . Μετά ἀπό
τήν ἁγία καί σωτήρια ἡμέρα τοῦ Πάσχα
ἀμέσως, ἀπό τή Δευτέρα τῆς Διακαινησίμου,
κάθε ἡμέρα καί γιά ὅλη τήν ἑβδομάδα,
ἀφοῦ μετά τή Θεία Λειτουργία ἔρθετε
στόν ἅγιο αὐτό τόπο τῆς ᾿Αναστάσεως,
ἄν θέλει ὁ Θεός, θά ἀκούσετε ἄλλες
Κατηχήσεις. Σ᾿ αὐτές τίς Κατηχήσεις
θά διδαχτεῖτε πάλι, ὥστε νά πληροφορηθεῖτε
γιά ποιό λόγο καί μέ ποιό σκοπό ἔχει
γίνει κάθε τελετουργική μυστηριακή
κίνηση καί νά πάρετε τίς σχετικές
μαρτυρίες-ἀποδείξεις ἀπό τήν Παλαιά
καί Καινή Διαθήκη. Καί πρῶτα-πρῶτα θά
σᾶς μιλήσουμε γιά ὅσα γίνονται ἀμέσως
πρίν ἀπό τό Βάπτισμα. Κατόπιν θά μάθετε
πῶς ὁ Κύριος σᾶς χάρισε τήν πλήρη
κάθαρση ἀπό τίς ἁμαρτίες σας, μέ τό
λουτρό τοῦ ὕδατος καί μέ τή ρηματική
ἐπίκληση τῆς Χάρης τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος
(πρβλ. ᾿Εφεσ. 5, 26). ᾿Ακόμα, πῶς μέ τήν
ἱερολογία τῶν Μυστηρίων τοῦ Βαπτίσματος
καί τοῦ Χρίσματος πήρατε τό ὄνομα τοῦ
Χριστοῦ καί πῶς σᾶς δόθηκε ἡ σφραγίδα
τῆς κοινωνίας τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος.
Θά διδαχτεῖτε ἀκόμα καί γιά τά ῎Αχραντα
Μυστήρια τά ὁποῖα λειτουργοῦνται στό
θυσιαστήριο τῆς Καινῆς Διαθήκης ἀπό
τόν ᾿Ιησοῦ Χριστό, πού πρῶτος καί Μόνος
τά λειτούργησε σ᾿ αὐτήν ἐδῶ τήν Πόλη24.
Θά διδαχτεῖτε δηλαδή πῶς ἀκριβῶς μᾶς
τά ἔχουν παραδώσει οἱ ἅγιες Γραφές,
ποιά εἶναι ἡ δύναμή τους καί πῶς καί
πότε πρέπει νά προσέρχεται κανείς σ᾿
αὐτά. Τέλος, θά διδαχτεῖτε πῶς πρέπει,
στήν παρούσα ζωή, μέ λόγια καί ἔργα ἄξια
τῆς Χάρης πού δεχτήκατε, νά συναναστρεφόσαστε,
ὥστε νά ἀξιωθεῖτε νά ἀπολαύσετε καί
τήν αἰώνια ζωή. Αὐτά λοιπόν, ἄν θέλει
ὁ Θεός, θά σᾶς λεχθοῦν ἀργότερα.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΛΔ´ . Λοιπόν,
ἀδελφοί μου, νά χαιρόσαστε πάντοτε, μέ
τή χαρά τοῦ Κυρίου. Θά σᾶς τό ξαναπῶ:
Νά χαιρόσαστε (πρβλ. Φιλιπ. 3, 1 καί 4, 4).
Γιατί ἔφτασε ἡ ὥρα τῆς ἀπολύτρωσής
σας (πρβλ. Λουκ. 21, 28) καί ὁ ἐπουράνιος
στρατός τῶν ᾿Αγγέλων ἀναμένει τή
σωτηρία σας. ᾿Ακούγεται ἤδη ἡ φωνή πού
κράζει δυνατά στήν ἔρημο: «῾Ετοιμάστε
τήν ὁδό τοῦ Κυρίου» (῾Ησ. 40, 3. Ματθ. 3,
3). ῾Ο προφήτης ῾Ησαΐας κραυγάζει: «῞Οσοι
διψᾶτε πορευτεῖτε πρός τό νερό» (῾Ησ.
55, 1). Κι ἀλλοῦ πάλι· «᾿Ακοῦστε με καί
θά ἀπολαύσετε τά ἀγαθά καί θά εὐφρανθεῖ
μέσα στά ἀγαθά ἡ ψυχή σας» (῾Ησ. 55, 2).
Σέ λίγο θά ἀκούσετε τήν ὡραία ἀνάγνωση
ἀπό τό ἐδάφιο πού θά λέει: «Φωτίσου νέα
῾Ιερουσαλήμ, γιατί ἔφτασε κοντά σου
τό φῶς» (πρβλ. ῾Ησ. 60, 1). Γι᾿ αὐτή τή νέα
῾Ιερουσαλήμ ὁ προφήτης ῾Ησαΐας εἶχε
πεῖ: «Μετά ἀπό αὐτά θά ὀνομαστεῖς
πόλη δικαιοσύνης, μητρόπολη πιστή Σιών»
(῾Ησ. 1, 26), ἐπειδή ὁ νόμος προῆλθε ἀπό
τή Σιών καί ὁ λόγος τοῦ Κυρίου ἀπό τήν
῾Ιερουσαλήμ, ὁ ὁποῖος ἀπό ἐδῶ ξεχύθηκε
σέ ὅλη τήν οἰκουμένη.</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">Σ᾿ αὐτήν
ἀπευθύνθηκε ὁ προφήτης ῾Ησαΐας καί
γιά σᾶς τῆς εἶπε: «Σήκωσε ὁλόγυρα τά
μάτια σου καί κύτταξε τά παιδιά σου πού
εἶναι συναγμένα» (῾Ησ. 49, 18). Κι αὐτή
ἀποκρίθηκε καί εἶπε: «Ποιοί ξέρουν νά
πετοῦν ψηλά, πάνω ἀπό μένα, σάν τά
σύννεφα καί σάν τά περιστέρια μέ τά
μικρά τους;» (῾Ησ. 60, 8). Σύννεφα σᾶς
ὀνόμασε γιά τήν πνευματική σας ζωή καί
περιστέρια γιά τήν ἀκεραιότητά σας.
Καί ἀλλοῦ πάλι λέει: «Ποιός ξέρει ἀπ᾿
αὐτά; ῎Η ποιός ἔχει δεῖ παρόμοια; Μήπως
καί δοκίμασε, γιά μιά μονάχα ἡμέρα, ἡ
γῆ ὠδίνες τοκετοῦ ἤ μήπως γεννήθηκε
κάποιο ἔθνος μονομιᾶς; Διότι δοκίμασε
ὠδίνες τοκετοῦ καί γέννησε ἡ Σιών τά
παιδιά της» (῾Ησ. 66, 8). Καί θά γεμίσουν
ὅλα ἀνεκλάλητη χαρά, γιατί ὁ Κύριος
εἶπε: «Νά, θά κάνω ἐγώ ν᾿ ἀγαλλιάσει
ἡ ῾Ιερουσαλήμ καί νά εὐφρανθεῖ ὁ λαός
μου» (῾Ησ. 65, 18).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: large;">ΛΕ´ . ῎Ας δώσει
ὁ Θεός νά εἰπωθεῖ καί γιά σᾶς τώρα:
«Γεμίστε εὐφροσύνη οὐρανοί κι ἄς
ἀγαλλιάσει ὅλη ἡ γῆ» (῾Ησ. 49, 13) καί
στή συνέχεια: «῾Ο Θεός ἐλέησε τό λαό
Του καί παρηγόρησε τούς ταπεινούς τοῦ
λαοῦ Του» (῾Ησ. 49, 13). Αὐτά ὅλα θά σᾶς
χαριστοῦν ἀπό τή φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ
πού σᾶς ὑπόσχεται: «᾿Εγώ θά ἐξαφανίσω
σάν σύννεφο τίς ἀνομίες σου καί σάν
ὀμίχλη τίς ἁμαρτίες σου» (πρβλ. ῾Ησ.
44, 22). Κι ἐσεῖς, ἀφοῦ θά ἀξιωθεῖτε νά
πάρετε τό ὄνομα τῶν πιστῶν —γιά τούς
ὁποίους εἶναι γραμμένο στήν ἁγία
Γραφή· σ᾿ αὐτούς πού θά δουλεύσουν σέ
μένα θά τούς χαριστεῖ καινούριο ὄνομα,
τό ὁποῖο θά εὐλογηθεῖ πάνω στή γῆ
(πρβλ. ῾Ησ. 65, 15-16)— θά πεῖτε μέ εὐφροσύνη:
«῎Ας εἶναι εὐλογητός ὁ Θεός καί Πατέρας
τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ᾿Εκεῖνος
πού μᾶς χάρισε διά τοῦ Χριστοῦ κάθε
πνευματική καί ἐπουράνια εὐλογία»
(᾿Εφεσ. 1, 3). «᾿Από τόν ῾Οποῖο δεχτήκαμε
τήν ἀπελευθέρωσή μας, μέ τό Αἷμα τοῦ
Χριστοῦ καί τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν,
μέ τήν πλούσια Χάρη Του, πού σκόρπισε
σέ μᾶς περίσσια» (᾿Εφεσ. 1, 7-8) κ.τ.λ. Καί
ἀλλοῦ πάλι λέει: «῾Ο Θεός ὅμως, ἐπειδή
εἶναι πολυέλεος καί πολυεύσπλαχνος,
μᾶς ἀγάπησε μέ ἀπέραντη ἀγάπη. Κι ἐνῶ
ἤμαστε πνευματικά νεκροί, ἐξαιτίας
τῶν παραπτωμάτων μας, μᾶς ξανάδωσε τή
ζωή μαζί μέ τόν Χριστό» (᾿Εφεσ. 2, 4-5)
κ.τ.λ. Καί πάλι, ψάλτε παρόμοιο ὕμνο στόν
Θεό, λέγοντας: «῞Οταν ὁ Θεός, ὁ Σωτήρας
μας, φανέρωσε τήν καλοσύνη καί τήν ἀγάπη
Του στούς ἀνθρώπους, μᾶς ἔσωσε, ὄχι
γιά τά καλά ἔργα πού τυχόν κάναμε ἐμεῖς,
ἀλλά γιατί μᾶς σπλαχνίστηκε. Μᾶς ἔσωσε
μέ τό Βάπτισμα τῆς ἀναγέννησης καί τῆς
ἀνανέωσης πού χαρίζει τό ῞Αγιο Πνεῦμα,
τό ῾Οποῖο σκόρπισε πλούσια πάνω μας
διά τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτήρα
μας γιά νά δικαιωθοῦμε μέ τή δική Του
Χάρη καί νά κληρονομήσουμε τήν αἰώνια
ζωή πού προσδοκοῦμε» (Τίτ. 3, 4-7).</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.49cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm; margin-top: 0.49cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: Tahoma, sans-serif;">Αὐτός λοιπόν,
«ὁ Θεός καί Πατέρας τοῦ Κυρίου μας
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ Πατέρας τῆς δόξας,
ἄς σᾶς χαρίσει πνεῦμα σοφίας, πού θά
σᾶς ἀποκαλύψει πῶς νά Τόν γνωρίσετε
ἀκόμα καλύτερα. Κι ἄς φωτίζει τά
πνευματικά μάτια τῆς ψυχῆς σας» (πρβλ.
᾿Εφεσ. 1, 16-17). Καί ἄς σᾶς διαφυλάξει σ᾿
ὅλη σας τή ζωή, χαρίζοντάς σας τή δύναμη
καί τό φωτισμό γιά κάθε λόγο, ἔργο καί
λογισμό ἀγαθό. Σ᾿ Αὐτόν ἀνήκει, τιμή
καί δόξα, διά τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ, μαζί μέ τό ῞Αγιο Πνεῦμα, τώρα
καί πάντοτε καί στούς ἀτέλειωτους
αἰῶνες τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν.<br /></span><br /><br />
</span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; margin-left: -0.3cm; margin-right: -0.3cm;">
<br />
</p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-4826101981407001952020-12-04T04:58:00.003-08:002020-12-05T05:20:17.577-08:00ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ /ΚΕΦΑΛΑΙΑ<p><span style="font-size: large;"> </span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: x-large;"><i>Άγιος
Μάξιμος ο Ομολογητής – </i></span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><i><br /></i></span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><i>Σύντομη ερμηνεία
στην προσευχή «Πάτερ ημών» σταλμένη
προς κάποιον φιλόχριστο. (Φιλοκαλία των
Ιερών Νηπτικών, Τόμος Β΄).</i></span></h1><p align="CENTER" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0cm; padding: 0cm;"><br /></p><p align="CENTER" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0cm; padding: 0cm;">
<strong><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><span style="font-weight: normal;">Σύντομη
ερμηνεία στην προσευχή «Πάτερ ημών»
σταλμένη προς κάποιον φιλόχριστο</span></span></strong></p><p align="CENTER" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Δεχόμενος
τα πολύτιμα γράμματά του, δέχτηκα κοντά
μου τον ίδιο τον θεοφρούρητο κύριό μου·
ο οποίος είναι πάντοτε παρών πνευματικά
και καθόλου δεν μπορεί να λείπει, αλλά
εξαιτίας του πλούτου της αρετής του δεν
αποφεύγει να επικοινωνήσει με τους
δούλους του, μιμούμενος το Θεό, σύμφωνα
με τη δυνατότητα που έχει δώσει ο Θεός
στην ανθρώπινη φύση. Γι’ αυτό, αφού
θαύμασα τη μεγάλη του συγκατάβαση,
ανέμιξα το φόβο μου πρός αυτόν μαζί με
πόθο, και σχημάτισα από τα δύο —το φόβο
και τον πόθο— μία αγάπη, που αποτελείται
από συστολή και εύνοια. Κι αυτό, για να
μη γίνει μήτε μίσος ο φόβος, με το να
γυμνωθεί από τον πόθο, μήτε καταφρόνηση
ο πόθος, με το να μην είναι ενωμένος με
το φρόνιμο φόβο· αλλά ν’ αποδειχθεί η
αγάπη ένας εσωτερικός νόμος γεμάτος
στοργή που αγκαλιάζει όλους τους
ανθρώπους, υποτάσσοντας το μίσος με την
εύνοια, και απομακρύνοντας την καταφρόνηση
με τη συστολή.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Αυτόν
ακριβώς, εννοώ το φόβο, επειδή κατάλαβε
ο μακάριος Δαβίδ ότι συγκρατεί περισσότερο
απ’ όλα τη θεία αγάπη, λέει: «ο φόβος
του Κυρίου είναι αγνός και μένει
αιώνια»(Ψαλμ. 18, 10). Ήξερε δηλαδή ότι
αυτός είναι διαφορετικός από εκείνον
που προκαλείται από το δέος της τιμωρίας
των αμαρτημάτων. Γιατί τούτος εκδιώκεται
και αφανίζεται ολότελα από την παρουσία
της αγάπης, όπως δείχνει ο μέγας
ευαγγελιστής Ιωάννης, λέγοντας κάπου
στους λόγους του: «η αγάπη διώχνει το
φόβο»(Α΄Ιω. 4, 18)· ενώ ο προηγούμενος
φόβος είναι φυσικό χαρακτηριστικό του
νόμου της αληθινής στοργής, και με τη
συστολή εξασφαλίζει στους αιώνες για
τους αγίους το θέσπισμα και την εκδήλωση
της αγάπης ολότελα αδιάφθορα προς το
Θεό και μεταξύ τους.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;"><span style="font-size: large;"><a name="more-1359"></a>
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Συγκερνώντας
λοιπόν, όπως είπα, το φόβο μου πρός τον
κύριό μου με τον πόθο, φύλαξα μέχρι
σήμερα αυτόν το νόμο της αγάπης. Έτσι
εμποδιζόμουν να γράψω από τη συστολή,
για να μη βρει τόπο η καταφρόνηση· η
εύνοια πάλι μ’ έσπρωχνε στο να γράφω,
για να μη θεωρηθεί μίσος η τέλεια αποφυγή
να γράψω. Γράφω λοιπόν, επειδή διατάζομαι
να το κάνω, όχι όσα σκέφτομαι εγώ, αλλά
όσα θέλει ο Θεός και παρέχει με τη χάρη
Του ώστε να προκύψει ωφέλεια. Γιατί το
θέλημα του Κυρίου, όπως λέει ο Δαβίδ,
παραμένει στους αιώνες, και οι λογισμοί
της καρδιάς Του σε γενεά και γενεά(Ψαλμ.
32, 11). Θέλημα του Θεού και Πατέρα ίσως
είπε την απόρρητη κένωση του μονογενούς
Υιού για τη θέωση της φύσεώς μας, μέσα
στην οποία περιορίζει το πέρας όλων των
αιώνων. Και λογισμούς της καρδιάς Του
ίσως είπε τους λόγους της πρόνοιας και
της κρίσεως, σύμφωνα με τους οποίους
διευθύνει σοφά και την παρούσα ζωή μας
και τη μέλλουσα, σαν κάποιες ξεχωριστές
γενεές, προσδίδοντας κατάλληλα στην
κάθε μία τον τρόπο ενέργειας που της
αρμόζει.</span></span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Εφόσον
τώρα έγο του θείου θελήματος είναι η
θέωση της φύσεώς μας, και σκοπός των
θείων λογισμών είναι η οδήγηση στο τέλος
του του σκοπού της ζωής μας, άρα συμφέρει
να γνωρίσομε τη δύναμη της Προσευχής
του Κυρίου και να την κάνομε πράξη, και
έπειτα να την εκθέσομε γραπτώς όπως
πρέπει. Κι αφού μάλιστα ο κύριός μου
αυτήν την προσευχή θυμήθηκε γράφοντας
σ’ εμένα το δούλο του παρακινημένος
από το Θεό, αυτήν θα κάνω κι εγώ αναγκαστικά
θέμα των λόγων μου, και παρακαλώ τον
Κύριο που μας δίδαξε αυτή την προσευχή,
να ανοίξει το νου μου για να κατανοήσω
τα μυστήρια που αυτή περιέχει, και να
μου δώσει τον κατάλληλο λόγο για να τα
εκφράσω με σαφήνεια. Γιατί η προσευχή
αυτή με τρόπο συνοπτικό περιέχει κρυμμένο
μυστικά όλο το σκοπό όσων αναφέρθηκαν,
ή, για να κυριολεκτήσω, τον κηρύττει
καθαρά σ’ εκείνους που έχουν δεκτικό
νου. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Η
προσευχή αυτή περιέχει αίτηση όλων όσα
προξένησε με την κένωσή Του κατά τη
σάρκωση ο Λόγος του Θεού και διδάσκει
να επιδιώκομε εκείνα τα αγαθά, τα οποία
μόνον ο Θεός και Πατέρας, μέσω της φυσικής
μεσιτείας του Υιού, χορηγεί αληθινά με
το Άγιο Πνεύμα. Επειδή μεσίτης Θεού και
ανθρώπων —κατά τον θείο Απόστολο—
είναι ο Κύριος Ιησούς(Α’ Τιμ. 2, 5), καθώς
με τη σάρκωσή Του φανερώνει στους
ανθρώπους τον Πατέρα που αγνοούσαν, και
στον Πατέρα φέρνει μέσω του Πνεύματος
τους ανθρώπους συμφιλιωμένους με
Αυτόν(Εφ. 2, 18), για χάρη της σωτηρίας των
οποίων έγινε άνθρωπος χωρίς να υποστεί
μεταβολή. Και έγινε διδάσκαλος και
αυτουργός πολλών νέων μυστηρίων, τόσων
ώστε δεν μπορεί ποτέ ο λόγος να τα
συλλάβει στο πλήθος και το μέγεθός τους.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Από
αυτά, φαίνεται πως δώρισε με εξαιρετική
μεγαλοδωρία στους ανθρώπους εφτά,
γενικότερα από τα άλλα, κι αυτών τη
δύναμη, καθώς είπα, περιέχει μυστικά ο
σκοπός της προσευχής. Αυτά είναι:
θεολογία, υιοθεσία με τη χάρη, ισοτιμία
προς τους αγγέλους, μετοχή στην αιώνια
ζωή, αποκατάσταση της φύσεως που στρέφεται
απαθώς στον εαυτό της, κατάλυση του
νόμου της αμαρτίας και κατάργηση της
τυραννίας του πονηρού που κυριάρχησε
πάνω μας με απάτη. Ας εξετάσομε λοιπόν
την αλήθεια των λεγομένων.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Θεολογία
διδάσκει ο Λόγος του Θεού με τη σάρκωσή
Του, καθώς φανερώνει στον εαυτό Του τον
Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Γιατί όλος ο
Πατέρας και όλο το Άγιο Πνεύμα ήταν κατά
την ουσία σε όλο τελείως τον Υιό και
κατά τη σάρκωσή Του, χωρίς Αυτοί να
σαρκωθούν, αλλά ο μεν Πατέρας ευδοκούσε,
το δε Πνεύμα συνεργούσε με τον Υιό που
δεχόταν ο ίδιος τη σάρκωση, αφού βέβαια
ο Λόγος εξακολούθησε να έχει Νου και
Ζωή, μη χωρώντας σε απολύτως τίποτε άλλο
κατά την ουσία Του, παρά μόνο στον Πατέρα
και το Πνεύμα, και πραγματοποιώντας την
υποστατική Του ένωση με τη σάρκα από
αγάπη προς τον άνθρωπο.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Υιοθεσία
παρέχει, χαρίζοντας την υπέρ φύση ουράνια
γέννηση και συνθέωση με τη χάρη του
Πνεύματος. Αυτό που φυλάγει κατά Θεόν
και διατηρεί την υιοθεσία, είναι η
προαίρεση εκείνων που έλαβαν αυτή τη
γέννηση, η προαίρεση που δέχεται με
ειλικρινή διάθεση τη χάρη που δόθηκε
και που ομορφαίνει πιο πολύ με την
επιμελή εργασία των εντολών το κάλλος
που δόθηκε κατά χάρη. Αυτή με την αποβολή
των παθών οικειοποιείται τόσο πολύ τη
θεότητα, όσο ο Λόγος του Θεού με την
εκούσια κένωσή Του από την υψηλή δόξα
Του κατ’ οικονομίαν έγινε αληθινά
άνθρωπος.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Έκανε
τους ανθρώπους ισότιμους με τους
αγγέλους, όχι μόνον επειδή με το αίμα
του σταυρού Του ειρηνοποίησε τα επίγεια
και τα επουράνια(Κολ. 1, 20) και καταργώντας
τις εχθρικές δυνάμεις που βρίσκονται
στην περιοχή μεταξύ ουρανού και γης,
έδειξε πώς υπάρχει μία σύναξη των
επιγείων και των ουρανίων δυνάμεων για
τη [διανομή] των θείων δώρων, καθώς η
ανθρώπινη φύση γεμάτη αγαλλίαση με μία
κοινή θέληση συμψάλλει με τις ουράνιες
δυνάμεις τη δόξα του Θεού· αλλά κι
επειδή, μετά την εκπλήρωση τής για χάρη
μας οικονομίας, καθώς αναλήφθηκε στους
ουρανούς μαζί με το σώμα που είχε
προσλάβει, ένωσε μέσω του εαυτού Του τη
γη με τον ουρανό και σύναψε τα αισθητά
με τα νοητά και έδειξε μια την κτιστή
φύση, που παρά τις ακρότητες των μερών
της, είναι ενωμένη με τον εαυτό της με
την αρετή και την επίγνωση της πρώτης
Αιτίας. Έδειχνε νομίζω, με όσα κατά
μυστικό τρόπο επιτελούσε, ότι ο λόγος
είναι η ένωση των διαιρεμένων, ενώ η
αλογία διαίρεση των ενωμένων. Ας μάθομε
επομένως, να επιδιώκομε τη λογοποίηση
με την πρακτική αρετή, για να μην ενωθούμε
μόνο με τους αγγέλους μέσω της αρετής,
αλλά και με το Θεό μέσω της γνώσεως, κατά
την απομάκρυνσή μας από τα όντα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Μεταδίδει
θεία ζωή κάνοντας τον εαυτό Του τροφή
μας, όπως γνωρίζει Αυτός και όσοι έλαβαν
απ’ Αυτόν αυτή τη νοερή αίσθηση, ώστε
με τη γεύση αυτής της τροφής να μάθουν
αληθινά με επίγνωση, ότι ο Κύριος είναι
αγαθός(Ψαλμ. 33, 9) και μεταδίδει θεία
ποιότητα προς θέωση σ’ όσους τον τρώνε,
αφού ολοφάνερα και είναι και ονομάζεται
άρτος ζωής και δυνάμεως(Ιω. 6, 33 και 35).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αποκαθιστά
τη φύση στον εαυτό της, όχι μόνο γιατί
όταν έγινε άνθρωπος κράτησε τη διάθεσή
του απαθή και ειρηνική απέναντι στην
ανθρώπινη φύση, χωρίς ούτε απέναντι των
σταυρωτών Του να σαλευθεί στο ελάχιστο,
αλλά αντίθετα μάλλον, προτίμησε το
θάνατο για χάρη τους αντί τη ζωή,πράγμα
που δείχνει ότι το πάθος ήταν εκούσιο,
γιατί επικυρώνεται από τη φιλάνθρωπη
διάθεση του πάσχοντος. Αλλά και γιατί
κατάργησε την έχθρα καρφώνοντας πάνω
στο σταυρό το χειρόγραφο της αμαρτίας(Κολ.
2, 14), για το οποίο η φύση είχε αδιάλλακτο
πόλεμο εναντίον του εαυτού της, και αφού
κάλεσε κι εκείνους που ήταν μακριά και
εκείνους που ήταν κοντά, δηλαδή τους
Ιουδαίους που είχαν το Νόμο και τους
εθνικούς, γκρέμισε το μεσότοιχο που
τους χώριζε, δηλαδή αποσαφήνισε τις
εντολές του Νόμου με τη διδασκαλία Του,
και έκτισε από τους δύο ένα καινούργιο
άνθρωπο, φέρνοντας ειρήνη και συμφιλιώνοντάς
μας μέσω του εαυτού Του με τον Πατέρα(Εφ.
2, 14-17) και μεταξύ μας, ώστε να μην έχομε
πλέον προαίρεση που να αντιστέκεται
στη λογική μας φύση, άλλ’ όπως στη φύση,
έτσι και στην προαίρεση να είμαστε
αμετάβλητοι.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Καθαρίζει
τη φύση από το νόμο της αμαρτίας, γιατί
δεν επέτρεψε να προηγηθεί ηδονή στη
γέννησή Του, που έγινε για χάρη μας.
Γιατί η σύλληψή Του έγινε παραδόξως
χωρίς σπορά, και η γέννηση υπέρ φύση
χωρίς φθορά της παρθενίας. Στερέωσε
δηλαδή ο γεννηθείς Θεός στη μητέρα Του,
αντίθετα από τη φύση, τα δεσμά της
παρθενίας με τη γέννησή Του, και ελευθέρωσε
όλη τη φύση από την εξουσία του νόμου
που κυριαρχούσε πάνω της· αυτό βέβαια
ισχύει για όσους θέλουν να μιμούνται
με τη νέκρωση των γήινων μελών τους τον
εκούσιο θάνατό Του. Γιατί το μυστήριο
της σωτηρίας είναι για κείνους που το
θέλουν, και δεν επιβάλλεται τυραννικά.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Καταργεί
την τυραννία του πονηρού που κυριάρχησε
πάνω μας με απάτη, προβάλλοντας τη σάρκα
που είχε νικηθεί στον Αδάμ σαν όπλο
εναντίον του και νικώντας τον. Έτσι
έκανέ τη σάρκα, που πριν είχε συλληφθεί
και θανατωθεί, να συλλάβει αυτόν που
την είχε συλλάβει και ν’ αφανίσει με
το φυσικό θάνατό της τη ζωή του· σ’
αυτόν μεν έγινε δηλητήριο, για να εμέσει
όλους όσους κατάπιε έχοντας επικρατήσει
με τη δύναμη του θανάτου που διέθετε(Ησ.
25, 8. Εβρ. 2, 14), στο δε γένος των ανθρώπων
έγινε ζωή, που ωθεί σαν προζύμι προς
ανάσταση ζωής όλη την ανθρώπινη φύση,
για χάρη της οποίας κυρίως ο Λόγος, όντας
Θεός(Ιω. 1, 1), έγινε άνθρωπος —πράγμα και
άκουσμα όντως παράδοξο— και καταδέχθηκε
θεληματικά το θάνατο της σάρκας Του.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Όλων
αυτών, όπως είπα, περιέχει αίτηση η
Κυριακή Προσευχή. Γιατί αναφέρει τον
Πατέρα και το όνομά Του και τη βασιλεία
Του. Και πάλι παρουσιάζει τον προσευχόμενο
ότι είναι κατά χάρη γιος αυτού του
Πατέρα. Ζητεί ν’ αποκτήσουν ένα θέλημα
όσοι είναι στον ουρανό και στη γη.
Προστάζει να ζητούμε τον επιούσιο άρτο.
Νομοθετεί στους ανθρώπους τη συμφιλίωση
και, με την παροχή και αίτηση συγχωρήσεως
μεταξύ τους, συνδέει την ανθρώπινη φύση
με τον εαυτό της, ώστε να μην χωρίζεται
με τη διαφορά της γνώμης. Επίσης διδάσκει
να προσευχόμαστε να μην μπούμε σε
πειρασμό, επειδή αυτός είναι ο νόμος
της αμαρτίας. Και μας συμβουλεύει να
λυτρωθούμε από τον πονηρό. Έπρεπε Αυτός,
ο δημιουργός και δωρητής των αγαθών, να
είναι και δάσκαλος σε μαθητές που
πιστεύουν σ’ Αυτόν και μιμούνται την
κατά σάρκα ζωή Του, δίνοντάς τους ως
υποθήκες ζωής τα λόγια αυτής της
προσευχής, με τα οποία φανέρωνε σ’
αυτούς τους απόκρυφους θησαυρούς της
γνώσεως και της σοφίας που υπάρχουν
κατ’ είδος σ’ Αυτόν(Κολ. 2, 3), διεγείροντας
προς την απόλαυσή τους την επιθυμία των
προσευχομένων. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Γι’
αυτό, νομίζω, ονόμασε προσευχή αυτή τη
διδασκαλία ο Λόγος, επειδή περιέχει
αίτηση των δώρων που δίνονται κατά χάρη
από το Θεό στους ανθρώπους. Οι θεόπνευστοι
Πατέρες μας όρισαν την προσευχή, ότι
είναι αίτηση εκείνων, τα οποία ο Θεός
εκ φύσεως δωρίζει στους ανθρώπους όπως
ταιριάζει στη θεότητά Του. Όπως και ευχή
είπαν το τάξιμο αυτών που προσφέρουν
στο Θεό οι άνθρωποι που τον λατρεύουν
με γνησιότητα. Το λέει σε πολλά σημεία
και η Γραφή: «Αν κάνετε ευχή (τάξιμο), να
την εκπληρώσετε στον Κύριο και Θεό
μας»(Ψαλμ. 75, 12), και: «Όσα σου υποσχέθηκα
με ευχή, Κύριε, θα σου τα αποδώσω»(Ιωνά
2, 10). Και πάλι, περί προσευχής λέει: «Και
προσευχήθηκε η Άννα στον Κύριο, λέγοντας·
Κύριε Κύριε, Θεέ Σαββαώθ, εισάκουσε τη
δούλη Σου και χάρισέ μου παιδί…»(Α΄Βασ.
1, 11), και: «Προσευχήθηκε στον Κύριο ο
Εζεκίας, ο βασιλιάς Ιούδα, και ο προφήτης
Ησαΐας, ο γιος του Αμώς»(Β΄Παρ. 32, 20), και:
«Όταν εσείς προσεύχεστε, να λέτε· Πάτερ
ημών ο εν τοις ουρανοίς…»(Ματθ. 6, 9-10),
που είπε ο Κύριος στους μαθητές Του. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ώστε
μπορούμε να πούμε ότι η ευχή είναι
υπόσχεση τηρήσεως των εντολών, που
βεβαιώνεται από την προαίρεση αυτού
που έκανε την ευχή, ενώ προσευχή είναι
η αίτηση εκείνου που τήρησε τις εντολές,
να μεταβληθεί σύμφωνα με τις εντολές
που τήρησε. Ή μάλλον, η ευχή είναι αγώνας
αρετής, τον οποίο πολύ ευάρεστα δέχεται
ο Θεός όταν του προσφέρεται, ενώ η
προσευχή είναι έπαθλο της αρετής, το
οποίο ο Θεός ανταποδίδει με πολλή χαρά.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αφού
λοιπόν αποδείχτηκε με τα παραπάνω ότι
η προσευχή είναι αίτηση των αγαθών που
δωρήθηκαν από τον σαρκωθέντα Λόγο, ας
βάλομε Αυτόν δάσκαλο του λόγου της
προσευχής, κι ας αρχίσομε με θάρρος να
εξετάσομε προσεκτικά με τη θεωρία, όσο
είναι δυνατόν, το νόημα κάθε ρητού της
προσευχής, όσο συνηθίζει να χορηγεί
προς το συμφέρον μας ο Λόγος και μ’ όση
δύναμη δίνει προς κατανόηση στη διάνοια
εκείνου που γράφει αυτά.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">«Πάτερ
ημών ο εν τοις ουρανοίς· αγιασθήτω το
όνομά σου· ελθέτω η βασιλεία σου».
Πρεπόντως ο Κύριος διδάσκει αμέσως ν’
αρχίσουν οι [προσευχόμενοι] από τη
θεολογία· επίσης εισάγει στο μυστήριο
του τρόπου που υπάρχει η Αιτία που
δημιούργησε τα όντα, Αυτός που είναι
κατά την ουσία αίτιος των όντων. Γιατί
τα λόγια της προσευχής περιέχουν φανέρωση
του Πατέρα, και του ονόματος του Πατέρα,
και της βασιλείας του Πατέρα, για να
μάθομε ευθύς εξ αρχής να σεβόμαστε την
εν Μονάδι Τριάδα και να την επικαλούμαστε
και να την προσκυνούμε. Επειδή όνομα
του Θεού και Πατέρα, με ουσιώδη υπόσταση,
είναι ο Μονογενής Υιός. Και βασιλεία
του Θεού και Πατέρα, με ουσιώδη υπόσταση,
είναι το Άγιο Πνεύμα. Γιατί εκείνο που
λέει εδώ ο Ματθαίος βασιλεία, αλλού
άλλος Ευαγγελιστής το ονομάζει Πνεύμα
Άγιο, λέγοντας: «Ας έρθει το Πνεύμα το
Άγιο και ας μας καθαρίσει». Γιατί ο
Πατέρας δεν απόκτησε εκ των υστέρων το
όνομα, ούτε ως αξίωμα που έλαβε εκ των
υστέρων νοούμε τη βασιλεία· δεν έχει
αρχή στο είναι Του, για να αρχίσει να
είναι και Πατέρας και Βασιλεύς, αλλά
καθώς πάντοτε υπάρχει, είναι και πάντοτε
Πατέρας και Βασιλεύς, χωρίς να λάβει
ποτέ αρχή να είναι Πατέρας και Βασιλεύς.
Αν τώρα, με το να υπάρχει πάντοτε, είναι
πάντοτε και Πατέρας και Βασιλεύς, άρα
πάντοτε και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα
συνυπάρχουν κατά την ουσία ως υποστάσεις
με τον Πατέρα. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Από
Αυτόν παίρνουν την ύπαρξη και είναι
μέσα σ’ Αυτόν φυσικώς πάνω από αιτία
και λόγο, όχι όμως ύστερα από Αυτόν, ούτε
και έγιναν αργότερα από κάποια αιτία.
Γιατί η σχέση μεταξύ των τριών Προσώπων
υποδηλώνει τη συνύπαρξή Τους και δεν
επιτρέπει αυτά, των οποίων είναι και
λέγεται σχέση, να θεωρούνται μεταγενέστερα
το ένα από το άλλο.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Αφού
λοιπόν αρχίσαμε αυτή την προσευχή,
βιαζόμαστε να τιμήσομε την ομοούσια
και υπερούσια Τριάδα ως δημιουργική
αιτία της υπάρξεώς μας. Επίσης διδασκόμαστε
να ομολογούμε τη χάρη της υιοθεσίας, με
το να αξιωνόμαστε να ονομάζομε Πατέρα
κατά χάρη τον εκ φύσεως Δημιουργό. Έτσι,
από σεβασμό προς την ονομασία Εκείνου
που μας γέννησε κατά χάρη, θα φροντίζομε
να αποτυπώνομε στη ζωή μας τα χαρακτηριστικά
του Πατέρα μας αγιάζοντας το όνομά Του
πάνω στη γη, μιμούμενοι Αυτόν, αποδεικνύοντας
ότι είμαστε παιδιά Του με τα έργα μας,
και δοξάζοντας τον αυτουργό αυτής της
υιοθεσίας, τον φυσικό Υιό του Πατέρα,
με τα νοήματα και τις πράξεις μας. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αγιάζομε
το όνομα του κατά χάρη επουρανίου Πατέρα,
όταν νεκρώνομε την επιθυμία προς την
ύλη και καθαριζόμαστε από τα καταστρεπτικά
πάθη, αν βέβαια αγιασμός είναι η τέλεια
ακινησία και νέκρωση της επιθυμίας που
ενεργεί με την αίσθηση. Όταν φτάσομε σ’
αυτή, καταπραΰνομε και τις άπρεπες
κραυγές του θυμού, αφού δεν έχομε πλέον
την επιθυμία να τον ερεθίζει και να τον
πείθει να υπερασπίζεται τις ηδονές που
αυτή θέλει, επειδή η επιθυμία νεκρώθηκε
πια με την κατά λόγον αγιότητα. Γιατί ο
θυμός είναι φυσικός συνήγορος της
επιθυμίας, και τότε παύει να μανιάζει,
όταν τη δει νεκρή.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Εύλογα
λοιπόν, με την αποβολή του θυμού και της
επιθυμίας, επακολουθεί κατά την προσευχή
το κράτος της βασιλείας του Θεού σ’
εκείνους που, αφού αποβάλουν αυτά τα
δύο πάθη, αξιώνονται να πουν: «Ελθέτω η
βασιλεία σου», δηλαδή το Άγιο Πνεύμα,
όταν πια με την πραότητα έγιναν ναοί
του Θεού δια του Πνεύματος. Γιατί λέει:
«σε ποιον θα αναπαυθώ, αν όχι σ’ εκείνον
που είναι πράος και ταπεινός και τρέμει
τα λόγια μου;»(Ησ. 66, 2) Από αυτό λοιπόν
φαίνεται ότι στους ταπεινούς και πράους
ανήκει η βασιλεία του Θεού και Πατέρα.
</span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Γιατί
λέει: «Μακάριοι είναι οι πράοι, γιατί
αυτοί θα κληρονομήσουν τη γή»(Ματθ. 5,
5). Ο Θεός δεν υποσχέθηκε να δώσει
κληρονομία σ’ όσους τον αγαπούν, αυτή
τη γη, η οποία κατέχει εκ φύσεως τη μέση
θέση του σύμπαντος, αν βέβαια λέει
αλήθεια εκείνος που είπε: «Στην ανάσταση
ούτε οι άνδρες έρχονται σε γάμο, ούτε
οι γυναίκες παντρεύονται, αλλά είναι
όλοι σαν άγγελοι του Θεού στον ουρανό»(Ματθ.
22, 30), και: «Ελάτε σεις οι ευλογημένοι
από τον Πατέρα μου να κληρονομήσετε τη
βασιλεία που έχει ετοιμαστεί για σας
αφότου θεμελιωνόταν ο κόσμος»(Ματθ. 25,
34), και σε άλλο σημείο είπε στον δούλο
που εργάστηκε πιστά: «Έλα να συμμετάσχεις
στη χαρά του Κυρίου σου»(Ματθ. 25, 21). Και
ο θειος Απόστολος στη συνέχεια έλεγε:
«Θ’ ακουστεί σάλπισμα και θ’ αναστηθούν
πρώτα άφθαρτοι όσοι πέθαναν πιστοί στο
Χριστό· έπειτα εμείς που θα έχουμε
απομείνει ζωντανοί, θ’ αρπαγούμε μαζί
μ’ αυτούς από σύννεφα για να προϋπαντήσομε
τον Κύριο στον αέρα. Κι έτσι για πάντα
θα είμαστε μαζί με τον Κύριο».(Α΄Θεσ. 4,
16-17)</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Όταν
λοιπόν όλα αυτά είναι έτσι υποσχεμένα
σ’ όσους αγαπούν τον Κύριο, ποιος θα
περιορίσει το νου του στο γράμμα μόνο
της Γραφής και θα πει ότι ο ουρανός και
η βασιλεία που έχει ετοιμαστεί από
καταβολής κόσμου, και η χαρά του Κυρίου
η κρυμμένη μυστικά, και η αιώνια και
αχώριστη διαμονή και εγκατάσταση των
αξίων κοντά στον Κύριο, πώς είναι
ταυτόσημα με τη γη, και μάλιστα όταν
κατευθύνεται από το λόγο και θέλει να
είναι υπηρέτης του λόγου; Αλλά νομίζω
ότι λέγοντας τώρα γη, εννοεί τη μόνιμη
και εντελώς αμετακίνητη από το καλό έξη
και δύναμη της ατρεψίας των πράων, η
οποία βρίσκεται πάντοτε μαζί με τον
Κύριο, έχει ανεξάντλητη χαρά, έχει
οικειοποιηθεί την ανέκαθεν ετοιμασμένη
βασιλεία και αξιώθηκε την επουράνια
θέση και τιμή. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και
σαν γη που έχει καταλάβει θέση στη μέση
του παντός, εννοεί το λόγο της αρετής,
κατά τον οποίο ο πράος ευρισκόμενος
ανάμεσα σε επαίνους και κατηγορίες,
μένει απαθής, και μήτε από τους επαίνους
φουσκώνει, μήτε από τις ύβρεις γίνεται
κατηφής. Γιατί απ’ όσα το λογικό είναι
κατά φύση ελεύθερο, έχοντας απομακρύνει
την επιθυμία του από αυτά, δεν αισθάνεται
τις ενοχλήσεις και τις προσβολές τους,
επειδή έχει απαλλάξει τον εαυτό του από
την ταραχή γύρω απ’ αυτά και έχει
μεταφέρει όλη τη δύναμη της ψυχής του
στη θεία και αμέριμνη ελευθερία. Αυτήν
ο Κύριος θέλοντας να δώσει στους μαθητές
Του, είπε: «Σηκώστε πάνω σας τον ζυγό
μου και μάθετε από μένα οτι είμαι πράος
και ταπεινός στην καρδιά· και θα βρουν
ανάπαυση οι ψυχές σας»(Ματθ. 11, 29). Ανάπαυση
εννοεί το κράτος της θείας βασιλείας,
γιατί παρέχει στους αξίους εξουσία
απαλλαγμένη από κάθε δουλεία.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Αν
λοιπόν στους ταπεινούς και πράους
δίνεται το ακατάλυτο κράτος της αθάνατης
βασιλείας, ποιος δε θα ερωτευθεί και δε
θα ποθήσει τα θεία αγαθά; Ποιος δε θα
επιθυμήσει απόλυτα την ταπείνωση και
την πραότητα, για να γίνει είκόνα της
θείας βασιλείας, όσο είναι δυνατόν σε
άνθρωπο, εμφανίζοντας κατά χάρη
απαράλλακτη την πνευματική ομοίωση με
τον κατά φύση και κατ’ ουσίαν αληθινά
μεγάλο βασιλιά Χριστό; Στην κατάσταση
αυτή, όπως λέει ο θείος Απόστολος, δεν
υπάρχει άντρας και γυναίκα(Γαλ. 3, 28),
δηλαδή θυμός και επιθυμία· ο πρώτος
απομακρύνει βίαια το λογικό και βγάζει
έξω από το νόμο της φύσεως τη διάνοια,
ενώ η δεύτερη θεωρεί ως πιο αξιαγάπητα
τα δημιουργήματα από τη μία και μοναδική
επιθυμητή και απαθή Αιτία και φύση, και
επομένως προτιμά τη σάρκα παρά το πνεύμα
και βρίσκει την απόλαυση των ορατών πιο
ευχάριστη από τη δόξα και λαμπρότητα
των νοητών, εμποδίζοντας με την απαλότητα
της ηδονής των αισθήσεων το νου να εννοεί
τα συγγενή του και θεία νοητά. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Υπάρχει
όμως μονότατος ο λόγος, τελείως γυμνωμένος
και από αυτή την απαθή, αλλά φυσική
ωστόσο στοργή και διάθεση προς το σώμα,
λόγω του πλούτου της αρετής, καθώς το
πνεύμα νικά τελείως την φύση και την
πείθει να αφήσει την ηθική φιλοσοφία,
όταν πρέπει ο νους να ενωθεί με τον
ύπερούσιο Λόγο με απλή και αδιαίρετη
θεωρία, παρόλο που η ηθική φιλοσοφία εκ
φύσεως βοηθεί το νου να [χωρίσει] και να
προσπεράσει εύκολα όσα υπάγονται στη
ροή του χρόνου. Γιατί όταν αυτά ξεπεραστούν,
δεν είναι εύλογο να βαρύνεται από τους
τρόπους της ηθικής, σαν να φορεί μηλωτή,
εκείνος που αποδείχτηκε ακράτητος από
τα αισθητά. Και αυτό το φανερώνει ο μέγας
Ηλίας(Δ΄Βασ. 2, 11-14), υποδηλώνοντας μ’
εκείνα που έκανε συμβολικά αυτό το
μυστήριο. Κατά την αρπαγή του δηλαδή
στον ουρανό, έδωσε στον Ελισσαίο τη
μηλωτή, που σημαίνει τη νέκρωση της
σάρκας, όπου θεμελιώνεται η μεγαλοπρέπεια
της ηθικής κοσμιότητας, για να έχει έτσι
ο μαθητής σύμμαχο το Πνεύμα εναντίον
κάθε εχθρικής δυνάμεως και να πλήξει
την άστατη και ρευστή φύση, της οποίας
τύπος ήταν ο Ιορδάνης, ώστε να μην
εμποδιστεί, βυθιζόμενος στη θολερότητα
και ολισθηρότητα της προσκολλήσεως στά
υλικά, να περάσει στην αγία γη. Ο ίδιος
δε ο Ηλίας προχώρησε προς το Θεό ελεύθερος,
χωρίς να τον κρατά απολύτως κανένα από
τα όντα, με αμέριστη την επιθυμία και
καθαρή τη γνώμη του, φτάνοντας κοντά
στον απλό κατά τη φύση Του Θεό με τη
βοήθεια των γενικών αρετών, που είναι
αλληλοεξαρτώμενες και ζευγμένες μαζί
σαν πύρινα άλογα στο ζυγό της γνώσεως.
</span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Γιατί
γνώριζε ότι ο μαθητής του Χριστού πρέπει
να χωριστεί από τις διαθέσεις που δεν
είναι όπως οι γενικές αρετές
αλληλοεξαρτώμενες και δεν μπορούν να
μπουν στον ίδιο ζυγό. Η ανομοιότητά τους
μαρτυρεί την αλλοτρίωση, αφού το πάθος
της επιθυμίας προκαλεί διάχυση του
αίματος που είναι γύρω στην καρδιά, και
το πάθος του θυμού προκαλεί βρασμό του
αίματος. Όποιος έφτασε να ζει και να
κινείται και να υπάρχει εν Χριστώ,
απομάκρυνε από πάνω του όσα είναι
ασυνταίριαστα και αλλόκοτα, μη φέροντας
μέσα του, σαν να ήταν «άντρας και γυναίκα»,
όπως είπα, τις αντίθετες διαθέσεις των
παθών αυτών, για να μην υποδουλωθεί σ’
αυτά το λογικό με το να αλλοιώνεται από
τις άστατες μεταβολές τους.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Γιατί
στο λογικό έχει κατά φύση ενωθεί η
ιερότητα της θείας εικόνας που πείθει
την ψυχή να μεταπλασθεί κατά την προαίρεση
και να ομοιωθεί με το Θεό και να γίνει
πάμφωτο κατοικητήριο της μεγάλης
Βασιλείας που συνυπάρχει ουσιωδώς ως
υπόσταση με το Θεό και Πατέρα των όλων,
δηλαδή του Αγίου Πνεύματος και να δεχτεί
—αν επιτρέπεται να πούμε— ολόκληρη
κατά το δυνατόν την εξουσία της γνώσεως
της θείας φύσεως. Στην κατάσταση αυτή,
αφανίζονται φυσικώς όσα είναι χειρότερα
και συγκροτούνται τα καλύτερα, καθώς η
ψυχή, κατά τη χάρη της κλήσεώς της,
φυλάγει όπως ο Θεός απαραβίαστη μέσα
της την ύπαρξη των καλών που της έχουν
δωρηθεί. Στην ψυχή αυτή πάντοτε γεννιέται
με τη θέλησή Του ο Χριστός μυστικά, και
σαρκώνεται διά μέσου των σωζόμενων,
κάνοντας μητέρα παρθένο την ψυχή που
τον γεννά· η οποία δεν έχει, για να πω
με συντομία, τα γνωρίσματα της φύσεως
που υπόκειται σε φθορά και γένεση, σαν
«άνδρα και γυναίκα».</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ας
μην παραξενεύεται κανείς άκούοντας να
αναφέρω τη φθορά πριν από τη γένεση·
γιατί αν παρατηρήσει απαθώς και με τον
ορθό λόγο τη φύση όσων γίνονται και
αφανίζονται, θα διαπιστώσει καθαρά ότι
η γένεση αρχίζει από τη φθορά και
καταλήγει στη φθορά. Τα πάθη που
χαρακτηρίζουν αυτή τη φύση, όπως είπα,
δεν τα έχει ο Χριστός, δηλαδή ο βίος και
ο λόγος του Χριστού κι αυτού που ομοιώθηκε
με το Χριστό, αν βέβαια αληθεύει εκείνος
που λέει: «Στον Ιησού Χριστό δεν υπάρχει
άντρας και γυναίκα», δηλαδή τα σημάδια
και τα πάθη της φύσεως που υπόκειται σε
γένεση και φθορά, παρά μονάχα θεοειδής
λόγος διαποτισμένος από τη θεία γνώση,
και μοναδική κίνηση της γνώμης που
εκλέγει μόνο την αρετή.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Επίσης
δεν υπάρχει ούτε «Έλληνας και Ιουδαίος»(Γαλ.
3, 28), με τους οποίους δηλώνονται οι
διαφορετικοί, η πιο σωστά, οι αντίθετοι
λόγοι περί Θεού. Γιατί ο πρώτος εισηγείται
εκτεταμένη πολυαρχία και χωρίζει την
μία αρχή σε αντιτιθέμενες ενέργειες
και δυνάμεις, πλάθοντας μιά πολυθεϊκή
λατρεία, αντιφατική λόγω του πλήθους
των προσκυνουμένων θεών και γελοία λόγω
των διαφόρων τρόπων προσκυνήσεως· ενώ
ο δεύτερος εισάγει βέβαια μία αρχή, αλλά
περιορισμένη και ατελή και σχεδόν
ανυπόστατη, αφού δεν έχει λόγο και ζωή,
και έτσι πέφτει κι αυτός στο ίδιο κακό
με τον προηγούμενο, δηλαδή στην αθεΐα.
Γιατί περιορίζει σε ένα πρόσωπο την μία
Άρχή, που η ύπαρξή της στερείται λόγου
και πνεύματος, ή τα έχει μόνο ως ιδιότητες.
Και δεν αντιλαμβάνεται τούτο· ποιος
Θεός είναι άμοιρος απ’ αυτά; Ή πώς είναι
Θεός, όταν τα έχει κατά μέθεξη ως
γνωρίσματα, όπως συμβαίνει και με τα
λογικά δημιουργήματα; Από αυτούς τους
δύο λόγους, όπως είπα, κανένας δεν υπάρχει
στο Χριστό· υπάρχει μόνο ο λόγος της
αληθινής θεοσέβειας και ο σταθερός
θεσμός της μυστικής θεολογίας, ο οποίος
και τη διαστολή της θεότητας που εισάγει
ο πρώτος αποδιώχνει, και τη συστολή της
θεότητας του δευτέρου δεν παραδέχεται.
Έτσι το θείον δε θα θεωρείται αντιφατικό,
λόγω του φυσικού πλήθους —που είναι
δοξασία ελληνική—, ούτε παθητό λόγο
της ενικής υποστάσεως —που είναι άποψη
ιουδαϊκή—, καθώς θα νομίζεται στερημένο
από λόγο και πνεύμα, ή ότι τα έχει αυτά
μόνο ως ιδιότητες, χωρίς να είναι Νους
και Λόγος και Πνεύμα. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Και
διδάσκει εμάς που με την κλήση της χάρης
έχομε υιοθετηθεί λόγω της πίστεως για
να λάβομε επίγνωση της αλήθειας, να
γνωρίζομε μιά φύση και μία δύναμη της
θεότητας. Δηλαδή ένα Θεό σε τρεις
υποστάσεις, του Πατρός, του Υιού και του
Αγίου Πνεύματος, ως Νου που είναι μόνος
αναίτιος και υπάρχει ουσιωδώς, γεννήτορα
του μόνου άναρχου Λόγου που υπάρχει
ουσιωδώς και πηγή της μόνης αιώνιας
ζωής που υπάρχει ουσιωδώς, δηλαδή του
Αγίου Πνεύματος· Τριάδα σε Μονάδα και
Μονάδα σε Τριάδα. Η θεότητα δεν είναι
σαν κάτι μέσα σε άλλο· γιατί η Τριάδα
δεν είναι για τη Μονάδα σαν γνώρισμα σε
ουσία, ή αντίστροφα, η Μονάδα για την
Τριάδα, επειδή η θεότητα είναι χωρίς
ιδιότητες. Ούτε είναι κάτι και κάτι
άλλο· γιατί η Μονάδα δε διαφέρει από
την Τριάδα από ετερότητα φύσεως, αφού
είναι μία και απλή φύση. Ούτε είναι κάτι
και κάτι παραπλήσιο· γιατί η Τριάδα δε
διακρίνεται από τη Μονάδα λόγω μειωμένης
δυνάμεως, ή η Μονάδα από την Τριάδα, μήτε
παραλλάζει η Μονάδα από την Τριάδα, ως
κοινό και γενικό γνώρισμα που θεωρητικά
μόνο διακρίνεται από τα επιμέρους, αφού
είναι ουσία απολύτως αυθύπαρκτη και
δύναμη όντως αυτοδύναμη. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ούτε
πάλι η θεότητα είναι κάτι που προήλθε
από κάτι άλλο· γιατί η Τριάδα δεν προήλθε
από αύξηση της Μονάδας, αφού είναι
αγέννητη και αυτοφανέρωτη. Αλλά είναι
η ίδια αληθινά και Μονάδα και Τριάδα,
και λεγόμενη και νοούμενη· Μονάδα κατά
τον λόγο της ουσίας, Τριάδα κατά τον
τρόπο της υπάρξεως. Η ίδια είναι όλη
Μονάδα που δε μερίζεται από τις υποστάσεις,
και η ίδια είναι όλη Τριάδα που δε
συγχέεται στη Μονάδα, έτσι ώστε να μην
εισάγε- ται ούτε η πολυθεΐα με το μερισμό,
ούτε η αθεΐα με τη σύγχυση. Στην αποφυγή
αυτών έγκειται το μεγαλείο του κατά
Χριστόν λόγου.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Λόγο
Χριστού εννοώ το καινούργιο κήρυγμα
της αλήθειας, στο οποίο δεν υπάρχει
«άντρας και γυναίκα», δηλαδή τα σημεία
και τα πάθη της φύσεως που υπόκειται σε
φθορά και γένεση· ούτε «Έλληνας και
Ιουδαίος», δηλαδή οι αντίθετοι λόγοι
σχετικά με τη θεότητα· ούτε «περιτομή
και ακροβυστία»(Κολ. 3, 11), δηλαδή οι
ανάλογες μ’ αυτούς λατρείες. Από αυτές
η πρώτη, μένοντας στά σύμβολα του Νόμου,
θεωρεί κακή την ορατή κτίση και διαβάλλει
τον Κτίστη ως δημιουργό κακών ενώ η
άλλη, μένοντας στά πάθη, θεοποιεί την
κτίση και εξεγείρει το πλάσμα εναντίον
του Δημιουργού. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Έτσι
και οι δύο καταλήγουν στο ίδιο κακό,
στην ύβρη του θείου. Επίσης δεν υπάρχει
ούτε «βάρβαρος και Σκύθης», δηλαδή η
διάσταση κατά τη γνώμη της κοινής φύσεως
των ανθρώπων που τους οδηγεί σε συγκρούσεις
μεταξύ τους, από την οποία μπήκε παρά
φύση στη ζωή των ανθρώπων ο φθοροποιός
νόμος της αλληλοκτονίας. Ούτε υπάρχει
«δούλος ή ελεύθερος», δηλαδή δεν υπάρχει
διαίρεση της κοινής φύσεως αντίθετα με
τη γνώμη της, η οποία είναι αιτία να
ατιμάζει ο ένας τον άλλο, παρ’ όλο που
είναι ομότιμοι κατά φύση, παίρνοντας
ως επίκουρο νόμο τη διάθεση εκείνων που
εξουσιάζουν τυραννικά και προσβάλλουν
τη θεία είκόνα του ανθρώπου. Αλλά τα
πάντα και στα πάντα είναι ο Χριστός(Κολ.
3, 11), ο οποίος μέσω του Πνεύματος, με
τρόπο που υπερβαίνει τη φύση και το
νόμο, μορφώνει μέσα στον άνθρωπο την
άναρχη βασιλεία.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Τη
βασιλεία αυτή εκ φύσεως χαρακτηρίζει,
όπως αποδείχτηκε, η πραότητα και η
ταπείνωση της καρδιάς. Αυτά τα δύο όταν
συνυπάρχουν, φανερώνουν τέλειο τον
άνθρωπο που κτίζεται κατά Χριστόν. Γιατί
κάθε ταπεινός είναι οπωσδήποτε και
πράος· και κάθε πράος είναι οπωσδήποτε
και ταπεινός. Είναι ταπεινός γιατί
γνωρίζει ότι έχει λάβει την ύπαρξή του
δανεική, και πράος γιατί έχει αντιληφθεί
την ορθή χρήση των φυσικών δυνάμεων που
του δόθηκαν έτσι τις θέτει στην υπηρεσία
του λόγου προς γένεση της αρετής, ενώ
απομακρύνει τελείως την ενέργειά τους
από την αίσθηση. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και
γι’ αυτό είναι κατά το νου πάντοτε
αεικίνητος προς το Θεό, ενώ κατά την
αίσθηση δεν λαμβάνει καθόλου πείρα απ’
ο,τιδήποτε είναι λυπηρό για το σώμα,
ούτε εντυπώνει στην ψυχή του ίχνος
λύπης, ώστε ν’ αλλοιωθεί η χαροποιός
διάθεσή της. Γιατί δε θεωρεί ότι το
οδυνηρό στην αίσθηση είναι στέρηση της
ηδονής, αφού μία μόνο ηδονή ξέρει, τη
συμβίωση της ψυχής με το λόγο, η στέρηση
της οποίας είναι κόλαση ατελείωτη και
περιλαμβάνει φυσικώς όλους τους αιώνες.
Και γι’ αυτό, αφήνοντας και το σώμα και
όλα τα του σώματος, προχωρεί με δύναμη
προς τη θεία συμβίωση, και μία θεωρεί
ζημία, έστω κι αν κυριαρχεί σ’ όλη τη
γη: την αποτυχία της κατά χάρη θεώσεως
που ελπίζομε.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ας
αγνίσομε λοιπόν τον εαυτό μας από κάθε
σαρκικό και πνευματικό μολυσμό(Β΄Κορ.
7, 1), για να αγιάσομε το θείο όνομα αφού
σβήσομε τη φωτιά της επιθυμίας που
διεγείρεται άπρεπα από τα πάθη, και με
το λογικό ας [δέσομε γερά] το θυμό που
μανιάζει άτακτα για χάρη των ηδονών.
Έτσι θα υποδεχτούμε τη βασιλεία του
Θεού και Πατέρα, η οποία έρχεται με την
πραότητα, και θα συνδέσομε τον επόμενο
λόγο της προσευχής στά προηγούμενα,
λέγοντας:</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">«Γενηθήτω
το θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επί της
γης». Εκείνος που λατρεύει μυστικά το
Θεό με μόνη τη λογική δύναμη, χωρισμένη
από την επιθυμία και το θυμό, αυτός
εκπλήρωσε στη γη —όπως οι άγγελοι στον
ουρανό— το θείο θέλημα και έγινε σε όλα
μέτοχος της λατρείας και του τρόπου
ζωής των αγγέλων, όπως λέει κάπου ο μέγας
Απόστολος: «Εμείς όμως είμαστε πολίτες
του ουρανού»(Φιλιπ. 3, 20). Στον ουρανό δεν
υπάρχει επιθυμία που να παραλύει με την
ηδονή τις νοερές δυνάμεις, ούτε θυμός
που να λυσσάει γαυγίζοντας μ’ ευχαρίστηση
κατά του πλησίον αλλά υπάρχει τελείως
μόνος ο λόγος, που κατευθύνει φυσικώς
προς τον πρώτο Λόγο τους λογικούς, και
στον οποίο μόνο χαίρεται ο Θεός, και τον
οποίο μόνο ζητεί από εμάς τους δούλους
Του. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αυτό
φανερώνει ο Θεός, λέγοντας προς τον μέγα
Δαβίδ: «Τι υπάρχει για μένα στον ουρανό,
και από σένα τι θέλω άλλο πάνω στη
γή;»(Ψαλμ. 72, 25) Τίποτε βέβαια δεν υπάρχει
στον ουρανό που να προσφέρεται από τους
αγίους αγγέλους στο Θεό, πλην της λογικής
λατρείας· την οποία επιζητεί κι από μας
ο Θεός και γι’ αυτό μας δίδαξε να λέμε
όταν προσευχόμαστε: «Γενηθήτω το θέλημά
σου, ως εν ουρανώ και επί της γης».</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Ας
κινηθεί λοιπόν το λογικό μας προς
αναζήτηση του Θεού, και η επιθυμητική
μας δύναμη προς τον πόθο Του, κι ας
αγωνίζεται το θυμικό μας για να τον
κρατήσει. Ή καλύτερα, ο νους ας τεντώνεται
όλος προς το Θεό, παίρνοντας κατά κάποιο
τρόπο τον τόνο και το νεύρο του από το
θυμικό και φλογιζόμενος με τον πόθο της
ακρότατης επιθυμίας. Γιατί όταν μιμούμαστε
έτσι τους επουράνιους αγγέλους, θα
βρεθούμε να λατρεύομε παντοτινά το Θεό,
παρουσιάζοντας πάνω στη γή την ίδια
πολιτεία με τους αγγέλους, καθώς ο νους
μας —όμοια με το δικό τους— δε θα
κινείται καθόλου προς κανένα δημιούργημα.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Όταν
πολιτευόμαστε έτσι σύμφωνα με την
προσευχή, θα δεχτούμε σαν άρτο επιούσιο
και ζωοποιό για διατροφή των ψυχών μας
και διατήρηση της ευεξίας των αγαθών
που μας δωρήθηκαν, τον Λόγο που είπε:
«Εγώ είμαι ο άρτος που κατέβηκε από τον
ουρανό και δίνει ζωή στον κόσμο»(Ιω. 6,
33)ζ. Αυτός γίνεται τα πάντα για μας που
τρεφόμαστε από Αυτόν μέσω της σοφίας
και της αρετής, ανάλογα με τη δεκτικότητα
καθενός, και σωματώνεται με ποικίλους
τρόπους διά μέσου καθενός από τους
σωζομένους, με τρόπο που ο ίδιος γνωρίζει.
Αυτά όλα θα τα δεχτούμε, ενώ ακόμη είμαστε
στον παρόντα κόσμο, σύμφωνα με την έννοια
του ρητού της προσευχής που λέει: «τον
άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν
σήμερον».</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Με
το «σήμερον» νομίζω ότι εννοεί την
παρούσα ζωή, όπως θα μπορούσε κανείς να
εννοήσει σαφέστερα το σημείο αυτό της
προσευχής και να πει: «τον άρτο μας, που
από την αρχή ετοίμασες για την αθανασία
της φύσεως, δώσε μας σήμερα, που βρισκόμαστε
στην παρούσα ζωή της θνητότητας, για να
νικήσει τον θάνατο της αμαρτίας η τροφή
του άρτου της ζωής και της επιγνώσεως»,
στην οποία δεν επέτρεψε στον άνθρωπο
να συμμετάσχει η παράβαση της θεϊκής
εντολής(Γεν. 3, 22-24). Γιατί αν είχε χορτάσει
με αυτή τη θεϊκή τροφή, δεν θα κυριευόταν
από το θάνατο της αμαρτίας. (Εκείνος
όμως που παρακαλεί να λάβει αυτόν τον
άρτο τον επιούσιο, δεν δέχεται οπωσδήποτε
όλο τον άρτο όπως είναι, αλλά ανάλογα
με τη δεκτικότητά του. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Γιατί
ο Άρτος της ζωής, ως φιλάνθρωπος, δίνει
σ’ όλους όσους ζητούν, όχι όμως σ’ όλους
το ίδιο, αλλά σ’ εκείνους που έχουν
κάνει μεγάλα έργα, περισσότερο, ενώ
στους κατώτερους απ’ αυτούς, λιγότερο.
Στον καθένα λοιπόν όσο μπορεί να δεχτεί
η κατάσταση του νου του.) Σ’ αυτή την
ερμηνεία του χωρίου αυτού με οδήγησε ο
ίδιος ο Σωτήρας, ο οποίος διατάζει ρητώς
τους μαθητές Του να μη φροντίζουν διόλου
για αισθητή τροφή, λέγοντας: «μη μεριμνάτε
για τη ζωή σας, τι θα φάτε και τι θα
πιείτε, ούτε για το σώμα σας, τι θα
ντυθείτε. Όλα αυτά τα επιζητούν τα έθνη
του κόσμου. Να ζητάτε πρώτα απ’ όλα τη
βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη
Του, κι όλα αυτά θα ακολουθήσουν»(Ματθ.
6, 25. 31-32).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Πώς
λοιπόν διδάσκει να προσευχόμαστε για
όσα μας έδωσε πριν εντολή να μη ζητάμε;
Γιατί είναι φανερό ότι δε θα πρόσταζε
να αιτούμε με προσευχή όσα συμβούλεψε
να μη ζητάμε με την εντολή, αφού με την
προσευχή μας πρέπει να αιτούμε μόνο
ό,τι αρμόζει να ζητάμε σύμφωνα με κάποια
εντολή. Επομένως δεν είναι θεμιτό να
αιτούμε με προσευχή εκείνο που δε μας
επιτρέπεται να ζητάμε από την εντολή.
Αφού ο Σωτήρας έδωσε εντολή να ζητάμε
μόνο τη βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη
Του, εύλογα παρακινεί εκείνους που
επιθυμούν τα θεία δώρα, να τη ζητούν και
με την προσευχή. Έτσι, επικυρώνοντας τη
χάρη όσων εκ φύσεως αρμόζει να ζητούνται
με την προσευχή, ενώνει την προαίρεση
εκείνων που ζητούν με το θέλημα Αυτού
που παρέχει τη χάρη, και την κάνει ένα
μ’ αυτό. Αν τώρα και τον καθημερινό
άρτο, με τον οποίο συγκρατείται φυσικώς
η παρούσα ζωή, έχομε εντολή να ζητάμε
με την προσευχή, ας μην ξεπεράσομε τα
όρια της προσευχής φροντίζοντας με
πλεονεξία για πολλά χρόνια, και ξεχάσομε
ότι είμαστε θνητοί και ότι η ζωή μας
φεύγει σαν σκιά.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444; font-size: large;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial;"> <span face="Tahoma, sans-serif">Αλλά
ας ζητήσομε χωρίς μέριμνα με την προσευχή
τον καθημερινό άρτο και ας άποδείξομε
ότι, φιλοσοφώντας κατά Χριστόν, κάνομε
το βίο μας μελέτη θανάτου και προφθάνομε
τη φύση με τη γνώμη μας, αποχωρίζοντας
την ψυχή από τη μέριμνα των σωματικών
πριν ακόμη έρθει ο θάνατος. Έτσι η ψυχή
δε θα προσηλωθεί στα φθαρτά, μεταφέροντας
προς την υλη τη χρήση της κατά φύση
επιθυμίας, και δε θα μάθει την πλεονεξία,
η οποία στερεί από τον πλούτο των θείων
αγαθών.</span></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Ας
αποφύγομε λοιπόν με όλη μας τη δύναμη
την αγάπη της ύλης, και ας πλύνομε τη
σχέση με αυτή σαν σκόνη από τα νοερά
μάτια· και ας αρκεσθούμε μόνο σ’ εκείνα
που συντηρούν την παρούσα ζωή και όχι
σ’ εκείνα που την ευχαριστούν. Και γι’
αυτά ας παρακαλέσομε το Θεό όπως
διδαχτήκαμε, για να μπορέσομε να φυλάξομε
αδούλωτη την ψυχή μας, ώστε να μην
αιχμαλωτιστεί από κανένα από όσα είναι
αγαπητά για χάρη του σώματος, και να
δείξομε ότι τρώμε για να ζούμε και όχι
ότι ζούμε για να τρώμε. Γιατί το ένα
είναι γνώρισμα λογικής, ενώ το άλλο
άλογης φύσεως. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Ας
φυλάγομε με ακρίβεια την προσευχή και
ας φαινόμαστε πάνω στα πράγματα ότι το
μόνο που επιδιώκομε μ’ όλη μας τη δύναμη
είναι η πνευματική ζωή, και για ν’
αποκτήσομε αυτήν χρησιμοποιούμε την
παρούσα ζωή· που για χάρη της πνευματικής
τη χρησιμοποιούμε τόσο, όσο να τη
στηρίζομε με άρτο μονάχα και να φυλάγομε
αδιάφθορη τη φυσική ευεξία της, όσο
εξαρτάται από μας· όχι για να ζούμε
απλώς, αλλά για να ζούμε κοντά στο
Θεό(Γαλ. 2, 19). </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και
να κάνομε το σώμα άγγελο της ψυχής,
λογικοποιημένο με τις αρετές, τη δε ψυχή
να κάνομε κήρυκα του Θεού, στερεωμένη
μόνιμα στο αγαθό. Τον άρτο τον φυσικό
να τον ζητούμε για μιά μόνο ημέρα, χωρίς
να τολμούμε να επεκτείνομε τη δέηση για
δεύτερη ημέρα, από σεβασμό προς Αυτόν
που μας έδωσε την προσευχή. Τέτοια
διάθεση λοιπόν αν μπορέσομε να έχομε
πραγματικά, σύμφωνα με την έννοια της
προσευχής, θα μπορέσομε να προχωρήσομε
και παρακάτω, λέγοντας: «και άφες ημίν
τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν
τοις οφειλέταις ημών»(Ματθ. 6, 12).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Σύμφωνα
με την πρώτη ερμηνεία του προηγουμένου
ρητού της προσευχής, είπαμε ότι το
«σήμερον» είναι σύμβολο αυτού του αιώνα.
Όποιος σ’ αυτόν τον αιώνα ζητεί με την
προσευχή τον άφθαρτο άρτο της σοφίας,
από τον οποίο μας χώρισε από την αρχή
σαν τείχος η παράβαση των πρωτοπλάστων,
μία ηδονή γνωρίζει, την απόκτηση των
θείων, τα οποία δίνει κατά φύση ο Θεός
και τα φυλάγει η προαίρεση, κατά τη
θέληση αυτού που τα έλαβε· και μία οδύνη
γνωρίζει, την αποτυχία των θείων, την
οποία υποβάλλει ο διάβολος και την
πραγματώνει κάθε άνθρωπος, που από
ατονία της προαιρέσεώς του παραιτείται
από τα θεία και δε φυλάγει με τη διάθεση
της γνώμης του το πολύτιμο δώρο. Εκείνος
λοιπόν που η προαίρεσή του δεν κλίνει
καθόλου προς κανένα από τα ορατά και
που γι’ αυτό δεν επηρεάζεται απ’ όσα
λυπηρά του συμβαίνουν σωματικώς, αυτός
αληθινά συγχωρεί όσους του φταίνε. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Γιατί
κανείς δεν μπορεί καθόλου να του πάρει
το καλό που επιδιώκει και επιθυμεί,
αφού, όπως πιστεύομε, αυτό είναι από τη
φύση του ακυρίευτο. Και κάνει τον εαυτό
του παράδειγμα αρετής στο Θεό —αν
επιτρέπεται να το πούμε αυτό—, γιατί
καλεί τον αμίμητο Θεό να τον μιμηθεί,
λέγοντας: «Χάρισε μας τα χρέη των αμαρτιών
μας, όπως κι εμείς τα χαρίζομε στους
δικούς μας οφειλέτες»· και παρακαλεί
το Θεό να γίνει απέναντί του τέτοιος,
όπως έγινε και αυτός απέναντι στον
πλησίον. Γιατί αφού θέλει να τον συγχωρήσει
ο Θεός, όπως και αυτός συγχώρεσε τις
αμαρτίες εκείνων που του έφταιξαν, είναι
φανερό ότι, όπως ο Θεός συγχωρεί απαθώς
όσους συγχωρεί, έτσι κι αυτός μένοντας
απαθής σ’ ό,τι λυπηρό του συμβαίνει,
συγχωρεί όσους του έφταιξαν χωρίς να
επιτρέπει ν’ αποτυπώνεται στο νου του
η θύμηση κάποιου από τα λυπηρά που του
έκαναν. Αλλιώς ελέγχεται ότι χωρίζει
τη φύση συνειδητά, όταν ενώ είναι
άνθρωπος, βρίσκεται σε διάσταση με
κάποιο άνθρωπο.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><br /><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Έτσι,
όταν ενωθεί η γνώμη με το λόγο της φύσεως,
γίνεται φυσικώς η συμφιλίωση του Θεού
με την ανθρώπινη φύση· γιατί διαφορετικά
δεν είναι δυνατόν, όταν η φύση βρίσκεται
κατά τη γνώμη σε διάσταση προς τον εαυτό
της, να δεχτεί τη θεία και ανέκφραστη
συγκατάβαση. Κι ίσως γι’ αυτό ο Θεός
θέλει να συμφιλιωνόμαστε εμείς
προηγουμένως μεταξύ μας, όχι για να
μάθει από εμάς να συμφιλιώνεται με όσους
αμαρτάνουν και να παραγράφει την εξόφληση
εκ μέρους μας των πολλών και φοβερών
εγκλημάτων μας, αλλά για να μας καθαρίσει
από τα πάθη και να δείξει ότι συμβαδίζει
με τη χάρη η διάθεση εκείνων που
συγχωρούνται από Αυτόν. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Είναι
ολοφάνερο ότι όταν η γνώμη ενωθεί με το
λόγο της φύσεως, θα πάψει να στασιάζει
προς το Θεό η προαίρεση εκείνων που το
κατόρθωσαν αυτό. Επειδή είναι φυσικό
να μην παρατηρείται τίποτε το παράλογο
στο λόγο της φύσεως —ο οποίος είναι
νόμος και φυσικός και θείος— όταν η
γνώμη κινείται σύμφωνα μ’ αυτόν. Kι αν
δεν υπάρχει τίποτε το παράλογο στο λόγο
της φύσεως, είναι εύλογο, η γνώμη που
κινείται σύμφωνα με το λόγο της φύσεως,
να έχει σε όλα σύμφωνη με το Θεό την
ενέργειά της, την έμπρακτη δηλαδή διάθεση
που έχει λάβει την ποιότητα της χάρης
του φύσει καλού, για τη γένεση της αρετής.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Έτσι
λοιπόν, αυτή τη διάθεση έχει εκείνος
που προσεύχεται ζητώντας τον άρτο της
γνώσεως, κοντά στον οποίο και εκείνος
που ζητεί με την προσευχή τον άρτο της
ημέρας εξαιτίας της ανάγκης της φύσεως,
κατά τον ίδιο τρόπο θα διατεθεί,
συγχωρώντας τα πταίσματα σ’ εκείνους
που του έφταιξαν, γιατί γνωρίζει ότι
είναι θνητός· και περιμένοντας κάθε
μέρα την άγνωστη ώρα του φυσικού τέλους,
προλαβαίνει με τη γνώμη τη φύση και
γίνεται αυτοπροαίρετα νεκρός για τον
κόσμο, σύμφωνα με το ρητό που λέει: «Για
Σένα θανατωνόμαστε όλη την ήμερα· μας
θεωρούν σαν πρόβατα προορισμένα για
σφαγή»(Ψαλμ. 43, 23. Ρωμ. 8, 36). </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και
γι’ αυτό κάνει ειρήνη μ’ όλους, για να
μην μεταφέρει μαζί του κανένα γνώρισμα
της μοχθηρίας αυτού του κόσμου όταν
πάει στην αιώνια ζωή, και πάρει από τον
Κριτή των όλων ίση ανταπόδοση για όσα
εδώ έκανε. Είναι λοιπόν αναγκαία και
στους δύο για το συμφέρον τους η καθαρή
διάθεση έναντι εκείνων που τους λύπησαν,
για κάθε λόγο και προπάντων για το
περιεχόμενο των υπολοίπων λόγων της
προσευχής, οι οποίοι είναι: «και μη
εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά
ρύσαι ημάς από του πονηρού»(Ματθ. 6, 13).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Αυτά
τα λόγια σημαίνουν ότι εκείνος που δε
συγχώρησε τελείως εκείνους που του
έφταιξαν και δεν παρουσίασε την καρδιά
του στο Θεό καθαρή από λύπη και λαμπερή
από το φώς της συμφιλιώσεως με τον
πλησίον, δε θα επιτύχει να λάβει τα καλά
που ζήτησε με την προσευχή του, και θα
παραδοθεί με δίκαιη κρίση στον πειρασμό
και στον πονηρό, για να μάθει να
καθαρίζεται, όταν αμαρτάνει, με το να
αφαιρεί τις μομφές που έχει εναντίον
των άλλων. Πειρασμό εδώ εννοεί το νόμο
της αμαρτίας, τον οποίο δεν είχε ο πρώτος
άνθρωπος όταν δημιουργήθηκε. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Πονηρό
εννοεί τον διάβολο που εισήγαγε το νόμο
της αμαρτίας στην ανθρώπινη φύση, και
έπεισε με απάτη τον άνθρωπο να μεταφέρει
την επιθυμία του από το επιτρεπόμενο
στο απαγορευμένο και να τραπεί στην
παράβαση της θείας εντολής, αποτέλεσμα
της οποίας ήταν η αποβολή της κατά χάρη
αφθαρσίας που του είχε δοθεί. Η αλλιώς,
πειρασμό λέει τη θεληματική κλίση της
ψυχής προς τα πάθη της σάρκας, και πονηρό
τον τρόπο που μεταχειρίζεται ο άνθρωπος
για να εκπληρώσει την εμπαθή του κλίση.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Από
κανένα απ’ αυτούς (τον πειρασμό και τον
πονηρό) δεν απαλλάσσει ο δίκαιος Κριτής
όποιον δε συγχώρεσε εκείνους που του
έφταιξαν, ακόμη και αν του το ζητά με τα
λόγια στην προσευχή του. Αλλά παραχωρεί
να μολύνεται ο άνθρωπος αυτός από το
νόμο της αμαρτίας, και εγκαταλείπει τον
σκληρό και απότομο κατά τη γνώμη να
κυριεύεται από τον πονηρό, επειδή
προτίμησε τα πάθη της ατιμίας(Ρωμ. 1,
26), τα οποία σπέρνει ο διάβολος, από τη
φύση, της οποίας δημιουργός είναι ο
Θεός. Και ακόμη, δεν εμποδίζει όποιον
κάνει θεληματική συγκατάθεση στα σαρκικά
πάθη, ούτε τον λυτρώνει από τον τρόπο
της εκπληρώσεως στην πράξη της διαθέσεώς
του, γιατί νόμισε τη φύση κατώτερη από
τα ανυπόστατα πάθη και από το ζήλο του
γι’ αυτά αγνόησε το λόγο της φύσεως. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Σύμφωνα
μ’ αυτόν έπρεπε να κινηθεί και να μάθει
ποιος είναι ο νόμος της φύσεως και ποια
είναι η τυραννία των παθών που επιβάλλεται
με τη συγκατάθεση της γνώμης και όχι εκ
φύσεως. Και έτσι με τις φυσικές του
ενέργειες να φυλάξει το νόμο της φύσεως,
να διώξει όμως μακριά την τυραννία των
παθών, και με το λογικό να διαφυλάξει
τη φύση, όπως είναι αφ’ εαυτής καθαρή
και άμεμπτη, χωρίς μίσος και χωρίς
διάσταση από τους άλλους ανθρώπους·
και να κάνει πάλι τη γνώμη του να
συμβαδίζει με τη φύση, χωρίς να έχει
μαζί της τίποτε απολύτως απ’ όσα δεν
επιτρέπει ο λόγος της φύσεως. Και γι’
αυτό ν’ απομακρύνει κάθε μίσος και κάθε
διάσταση προς το συνάνθρωπο, ώστε καθώς
θα λέει αυτή την προσευχή, να εισακούεται,
και να δέχεται διπλή χάρη από το Θεό,
τόσο δηλαδή τη συγχώρηση των προηγουμένων
αμαρτημάτων, όσο και την προφύλαξη και
τη λύτρωση από τα μελλοντικά. Και για
ενα πράγμα, την πρόθυμη δηλαδή συγχώρηση
των άλλων, να δέχεται δύο ανταμοιβές:
να μην παραχωρείται να πέσει σε πειρασμό,
και να μην αφήνεται να υποδουλωθεί στον
πονηρό.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Κι
εμείς λοιπόν —για να επαναλάβω συνοπτικά
το νόημα όσων είπα— αν θέλομε να
λυτρωθούμε από τον πονηρό και να μην
μπούμε σε πειρασμό, ας πιστέψομε στο
Θεό και ας συγχωρήσομε όσους μας έφταιξαν.
«Γιατί αν δεν συγχωρήσετε, λέει, στους
ανθρώπους τα παραπτώματά τους, ούτε τα
δικά σας θα συγχωρήσει ο Πατέρας σας ο
ουράνιος»(Ματθ. 6, 15). Έτσι όχι μόνο θα
πάρομε την άφεση των αμαρτιών μας, αλλά
και το νόμο της αμαρτίας θα νικήσομε,
και δε θα εγκαταλειφθούμε ώστε να τον
δοκιμάσομε, και θα πατήσομε τον γεννήτορα
αυτού του νόμου, το πονηρό φίδι, από το
οποίο παρακαλούμε να σωθούμε. Στρατηγός
θα είναι ο Χριστός που νίκησε τον
κόσμο(Ιω. 16, 33), ο Οποίος μας οπλίζει με
τους νόμους των εντολών Του και με την
αποβολή των παθών συνδέει νόμιμα την
ανθρώπινη φύση με τον εαυτό της μέσω
της αγάπης· και κινεί ακόρεστα την όρεξή
μας προς τον εαυτό Του που είναι άρτος
ζωής, σοφίας, γνώσεως και δικαιοσύνης.
Και με την εκπλήρωση του πατρικού
θελήματος μας κάνει μετόχους της λατρείας
των αγγέλων, που θα δείχνομε με τον τρόπο
της ζωής μας, κατά πιστή μίμηση των
αγγέλων, την επουράνια ευαρέστηση. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Κι
από εκεί πάλι μας ανεβάζει στην ακρότατη
κορυφή των θείων, στον Πατέρα των φώτων,
και μας κάνει κοινωνούς της θείας
φύσεως(Β΄Πετρ. 1, 4) με την κατά χάρη μέθεξη
του Πνεύματος. Στην κατάσταση αυτή θα
είμαστε τέκνα Θεού, έχοντας μέσα μας
όλοι χωρίς περιορισμό, με άκρα καθαρότητα,
όλο τον κατά φύση Υιό του Πατέρα και
χορηγό αυτής της χάρης, από τον οποίο
και μέσω του Οποίου και μέσα στον οποίο
έχομε και θα έχομε την ύπαρξη, την κίνηση
και τη ζωή(Πραξ. 17, 28).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Σ’
αυτό το μυστήριο της θεώσεως ας αποβλέπει
ο σκοπός της προσευχής μας, για να μάθομε
τι είμαστε και τι μας έκανε η κατά σάρκα
κένωση του Μονογενούς, και από ποιο
βάθος, εμάς που βρεθήκαμε στο κατώτερο
επίπεδο όπου μας κατέβασε το βάρος της
αμαρτίας, σε ποιό ύψος μας ανέβασε με
τη δύναμη του σπλαχνικού Του χεριού·
και ας αγαπήσομε περισσότερο Εκείνον
που με τόση σοφία ετοίμασε τη σωτηρία
μας. Ας δείξομε ότι με τα έργα μας
εκπληρώνεται η προσευχή μας και ας
φανούμε ότι κηρύττομε το Θεό αληθινό
Πατέρα μας κατά χάρη. Να μη φανούμε από
τα πράγματα ότι έχομε πατέρα του βίου
μας τον πονηρό, που πάντοτε προσπαθεί
να εξουσιάζει τυραννικά με τα πάθη της
ατιμίας, και ότι, χωρίς να το καταλάβομε,
ανταλλάζομε τη ζωή με τον θάνατο. Γιατί
και οι δύο εκ φύσεως μεταδίδουν τα δικά
τους ιδιώματα ο καθένας σ’ εκείνους
που πηγαίνουν με το μέρος τους· ο ένας
χορηγεί αιώνια ζωή σ’ όσους τον αγαπούν,
ο άλλος προκαλεί το θάνατο σ’ όσους τον
πλησιάζουν, με τους εκούσιους πειρασμούς
που υποβάλλει.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif">Κατά
τη Γραφή, ο πειρασμός εκδηλώνεται με
δύο τρόπους. Ο ένας είναι ηδονικός, ο
άλλος οδυνηρός. Και ο πρώτος γίνεται με
την προαίρεσή μας, ενώ ο άλλος χωρίς
αυτήν. Ο πρώτος γεννά την αμαρτία, και
έχομε διαταχθεί από τον Κύριο να
παρακαλούμε να μην μπούμε σ’ αυτόν,
λέγοντας: «μην αφήσεις να μπούμε σε
πειρασμό»(Ματθ. 6, 13), και: «να είσαστε
άγρυπνοι και να προσεύχεστε να μην
μπείτε σε πειρασμό»(Ματθ. 26, 41). Ο άλλος
πειρασμός είναι για τιμωρία της αμαρτίας,
και με ακούσιες επιφορές τιμωρεί τη
διάθεση που αγαπά την αμαρτία. </span></span>
</span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Αυτόν
αν τον υπομείνει κανείς, και μάλιστα αν
δεν είναι τρυπημένος με τα καρφιά της
αμαρτίας, θα ακούσει τον μέγα απόστολο
Ιάκωβο που διακηρύττει: «Όταν πέσετε,
αδελφοί μου, σε ποικίλους πειρασμούς,
να το θεωρείτε ως μεγάλη χαρά. Γιατί η
δοκιμασία της πίστεώς σας καλλιεργεί
την υπομονή, και η υπομονή τη σταθερότητα.
η σταθερότητα όμως πρέπει να κρατήσει
ως το τέλος»(Ιακ. 1, 2-4).</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Και
των δύο ειδών τους πειρασμούς τους
εκμεταλλεύεται με κακουργία ο πονηρός,
δηλαδή και τον εκούσιο και τον ακούσιο.
Τον πρώτο τον σπέρνει ερεθίζοντας την
ψυχή με τις ηδονές του σώματος και
μηχανεύεται να απομακρύνει την επιθυμία
της από τη θεία αγάπη. Για τον άλλο, ζητεί
την παραχώρηση από το Θεό με σοφίσματα,
θέλοντας να φθείρει με την οδύνη την
ανθρώπινη φύση, για ν’ αναγκάσει την
ψυχή, που θα καταβληθεί από ατονία λόγω
των πόνων, να κινήσει τους λογισμούς
της σε διαβολή του Δημιουργού. Εμείς
όμως, γνωρίζοντας τα διανοήματα του
πονηρού(Β΄Κορ. 2, 11), ας πετάξομε το ζυγό
του εκουσίου πειρασμού, για να μην
απομακρύνομε την επιθυμία μας από τη
θεία αγάπη, και τον ακούσιο που έρχεται
με παραχώρηση Θεού, ας τον υπομένομε με
γενναιότητα, για να φανούμε ότι προτιμήσαμε
όχι τη φύση, αλλά τον Κτίστη της φύσεως.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;">Είθε
όλοι εμείς που επικαλούμαστε το όνομα
του Κυρίου μας Ιησού Χριστού(Πραξ. 2,
21), να λυτρωθούμε από τις τωρινές ηδονικές
προσβολές του πονηρού, και να ελευθερωθούμε
από τις μελλοντικές θλίψεις, με τη μέθεξη
στη συγκεκριμένης μορφής υπόσταση των
μελλόντων αγαθών που μας φανερώθηκε
στο πρόσωπο του ίδιου του Χριστού, του
Κυρίου μας, του μόνου που δοξάζεται μαζί
με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα απ’
όλη την κτίση. Αμήν.</span></span></p><p align="JUSTIFY" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πηγή
: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ.
Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της
Παναγίας, 1986, β΄τόμος, σελ. 252-269.</span></span></span></spacer></p><p><span style="font-size: large;">
</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;"><br />
</p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><i>Άγιος
Μάξιμος ο Ομολογητής – 200 κεφάλαια προς
τον Θαλάσσιο, περί Θεολογίας και της
Ενσάρκου Οικονομίας του Υιού του Θεού, </i></span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><i>Πρώτη εκατοντάδα. </i></span></h1><h1 align="CENTER" class="western" style="font-weight: normal;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><i>(Φιλοκαλία των Ιερών
Νηπτικών, Τόμος Β΄).</i></span></h1><div><span face="Tahoma, sans-serif" style="color: red; font-size: large;"><i><br /></i></span></div>
<p align="CENTER" style="font-weight: normal;"><span style="font-size: large;"><span style="color: red;"><br /></span><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">---------------------------------------------------------<br /><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">* </span></span></span></span></span><a href="https://greekdownloads.wordpress.com/category/φιλοκαλία-των-ιερών-νηπτικών/τόμος-β΄-νεοελληνική-γλώσσα/" target="_blank"><span style="color: #b91313;"><span style="text-decoration: none;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">Φιλοκαλία
των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Β΄</span></span></span></span></span></span></a><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"> (σελ.
103-122).</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: maroon;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">Άγιος
Μάξιμος ο Ομολογητής</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: maroon;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">200
κεφάλαια προς τον Θαλάσσιο, περί Θεολογίας
και της Ενσάρκου Οικονομίας του Υιού
του Θεού</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: maroon;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">Πρώτη
εκατοντάδα</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="CENTER" style="background: transparent; border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><br />
</span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>1.</b></span> <span style="color: black;">Ο
Θεός είναι ένας, δεν έχει αρχή, είναι
ακατάληπτος και έχει όλη τη δύναμη της
υπάρξεώς Του γενική. Αποκλείει εντελώς
κάθε έννοια για το πότε και πως είναι,
γιατί είναι σε όλους απλησίαστος και
σε κανένα από τα όντα δεν είναι γνωστός
μέσω κάποιας φυσικής ενδείξεως.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>2.</b></span> Ο
Θεός δεν είναι τέτοιας φύσεως, ώστε να
είναι δυνατόν να τον γνωρίζομε εμείς
οι άνθρωποι. Δεν είναι ούτε αρχή, ούτε
μεσότητα, ούτε τέλος, ούτε γενικά κάτι
άλλο σχετικό, από αυτά που μπορούμε να
παρατηρήσομε στη φύση. Γιατί ο Θεός
είναι απροσδιόριστος, αμετάβλητος και
άπειρος, επειδή είναι απείρως πέρα από
κάθε ουσία και δύναμη και ενέργεια.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>3.</b></span> Κάθε
ουσία, επειδή περικλείει μέσα της τον
όρο της υπάρξεώς της, είναι εκ φύσεως
αρχή της κατά δύναμη κινήσεως που
παρατηρείται σ’ αυτή. Κάθε φυσική κίνηση
προς κάποια ενέργεια, επειδή νοείται
μετά την ουσία της, πριν όμως από την
ενέργειά της, είναι μεσότητα, επειδή
από την φύση της είναι ανάμεσα σ’ αυτές
τις δύο. Και κάθε ενέργεια που καθορίζεται
φυσικώς από το λόγο της υπάρξεώς της,
είναι τέλος της κινήσεως της ουσίας,
κινήσεως που έρχεται στο νου πριν από
αυτή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><span style="font-size: large;"><a name="more-1268"></a>
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>4.</b></span> Ο
Θεός δεν είναι ουσία, όπως τη λέμε με
γενικό ή μερικό νόημα, ώστε να είναι και
αρχή. Ούτε δύναμη με γενικό ή μερικό
νόημα, ώστε να είναι και μεσότητα. Ούτε
ενέργεια με γενικό ή μερικό νόημα, ώστε
να είναι τέλος της κατά δύναμη κινήσεως
της ουσίας, η οποία κίνηση νοείται πριν
από την ενέργεια. Αλλά είναι Οντότητα
ουσιοποιητική και μαζί υπερούσια. και
θεμέλιο που προκαλεί δύναμη και είναι
πέρα από κάθε δύναμη. και είναι ικανότητα
ατελεύτητη, που προξενεί κάθε ενέργεια.
Με λίγα λόγια, ο Θεός είναι οντότητα που
δημιουργεί κάθε ουσία και δύναμη και
ενέργεια, κάθε αρχή και μεσότητα και
τέλος.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><strong><span style="color: red;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">5.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: red;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;"> </span></span></span></span></span><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">Η
αρχή, η μεσότητα και το τέλος είναι
γνωρίσματα εκείνων που διαιρούνται ως
προς τον χρόνο, και, θα ήταν αληθινό αν
έλεγε κάποιος, κι εκείνων όλων που
θεωρούμε μέσα στην αιωνιότητα. Γιατί ο
χρόνος, επειδή έχει κίνηση που τη
μετρούμε, προσδιορίζεται αριθμητικά.
Η αιωνιότητα, επειδή έχει μαζί με την
ύπαρξη συνεπινοούμενη και την κατηγορία
του χρόνου, δέχεται μια διάσταση, επειδή
έλαβε αρχή του είναι. Αν τώρα ο χρόνος
και η αιωνιότητα δεν είναι χωρίς αρχή,
πολύ περισσότερο δεν είναι άναρχα όσα
περιέχονται σ’ αυτά.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="font-size: large;"><strong><span style="color: red;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">6.</span></span></span></span></span></strong><span style="color: red;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;"> </span></span></span></span></span><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">Ένας
και μόνος εκ φύσεως πάντοτε ουσιαστικά
και απόλυτα είναι ο Θεός, περικλείοντας
στον εαυτό Του με κάθε τρόπο την απόλυτη
ύπαρξη. Κι αφού είναι έτσι, καθόλου
τίποτε πουθενά απ’ όσα λέμε ότι υπάρχουν,
δεν έχει την απόλυτη ύπαρξη. Επομένως,
απολύτως τίποτε το διαφορετικό κατά
την ουσία από τον Θεό δεν νοείται ότι
συνυπήρχε αιώνια μ’ Αυτόν, ούτε ο κόσμο,
ούτε ο χρόνος, ούτε κανένα από τα όντα
που ζουν μέσα σ’ αυτά. Γιατί δεν συμπίπτουν
ποτέ η απόλυτη ύπαρξη και η μη απόλυτη.</span></span></span></span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>7.</b></span> Η
αρχή, η μεσότητα και το τέλος στο κάθε
τι δεν είναι ποτέ ανεξάρτητα από την
κατηγορία της σχέσεως. Ο Θεός όμως,
επειδή ολότελα είναι άπειρες φορές
απείρως ανώτερος από κάθε σχέση, είναι
λογικό να μην είναι ούτε αρχή, ούτε
μεσότητα, ούτε τέλος, αλλά ούτε γενικώς
τίποτε άλλο από εκείνα στα οποία μπορεί
να θεωρηθεί η κατηγορία της σχέσεως.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>8.</b></span> Όλα
τα όντα λέγονται νοούμενα, επειδή έχουν
φανερές αρχές, μέσω των οποίων αποκτούμε
τη γνώση τους. Ο Θεός όμως δεν ονομάζεται
νοούμενος, αλλά τα νοούμενα μας οδηγούν
μόνο στο να πιστεύομε ότι υπάρχει. Γι’
αυτό κανένα από τα νοούμενα δεν συγκρίνεται
σε τίποτα με Αυτόν.</span></span></span></p>
<p style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>9.</b></span> Οι
γνώσεις των όντων για την φανέρωσή τους,
έχουν φυσικώς συναρτημένους τους
αντίστοιχους λόγους, και μέσω αυτών
γίνονται φυσικώς περιγραπτές. Ο Θεός,
όμως δια μέσου των λόγων που υπάρχουν
στα όντα, πιστεύεται μόνο. και δίνει
στους ευσεβείς, πιο ισχυρή από κάθε
απόδειξη, την ομολογία και την πίστη
ότι υπάρχει απόλυτα. Γιατί πίστη είναι
η αληθινή γνώση που οι αρχές της δεν
επιδέχονται απόδειξη και κάνει χειροπιαστά
πράγματα που υπερβαίνουν την πίστη και
την λογική(Εβρ. 11, 1).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>10.</b></span> Ο
Θεός είναι αρχή και μεσότητα και τέλος
των όντων, ενεργώντας όμως και όχι
πάσχοντας. Το ίδιο συμβαίνει όμως και
με όλα τα άλλα με τα οποία Τον ονομάζομε.
Είναι αρχή, γιατί είναι Δημιουργός.
μεσότητα, γιατί είναι προνοητής. και
τέλος, ως καθορισμός. Γιατί λέει ο
Απόστολος: «Τα πάντα προέρχονται από
Αυτόν, έγιναν μέσω Αυτού και σ’ Αυτόν
αποβλέπουν»(Ρωμ. 11, 36).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>11.</b></span> Δεν
υπάρχει ψυχή λογική, που να έχει κατά
την ουσία μεγαλύτερη αξία από άλλη ψυχή
λογική. Γιατί κάθε ψυχή που δημιουργεί
κατ’ εικόνα Του ο Θεός από αγαθότητα,
τη φέρνει στην ύπαρξη για να κινείται
από μόνη της. Και καθεμιά, ανάλογα με τη
πρόθεσή της, ή διαλέγει την τιμή, ή
επισύρει την ατιμία θεληματικά με τα
έργα της.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>12.</b></span> Ο
Θεός είναι ο Ηλιος της δικαιοσύνης(Μαλ.
4, 2), όπως λέει η Γραφή, που ρίχνει επάνω
σ’ όλους χωρίς διάκριση της ακτίνες
της αγαθότητας. και η ψυχή κατά την
προαίρεσή της, γίνεται ή κερί αν αγαπά
τον Θεό, ή πηλός αν αγαπά την ύλη. Ο πηλός
εκ φύσεως ξεραίνεται από τον ήλιο, ενώ
το κερί φυσικώς μαλακώνει. Έτσι και κάθε
ψυχή φιλόυλη και φιλόκοσμη που τη
νουθετεί ο Θεός και αυτή αντιστέκεται
με τη θέλησή της, σκληραίνει σαν τον
πηλό και σπρώχνει τον εαυτό της στην
απώλεια όπως ο Φαραώ(Εξ. 7, 13. 14, 28). Ενώ
κάθε ψυχή που αγαπά το Θεό, μαλακώνει
σαν το κερί, και καθώς τυπώνεται και
σφραγίζεται με τα θεία, γίνεται
κατοικητήριο του Θεού με τη χάρη του
Πνεύματος(Εφ. 2, 22).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>13.</b></span> Εκείνος
που καταφώτισε το νου του με τα θεία
νοήματα και συνήθισε το λόγο του να
δοξολογεί ακατάπαυστα τον Δημιουργό
με θείους ύμνους και εξάγνισε με τις
αμόλυντες θεωρίες τις αισθήσεις του,
αυτός στο καλό που έχει εκ φύσεως κατ’
εικόνα Θεού, πρόσθεσε και το «καθ’
ομοίωσιν» προαιρετικό αγαθό.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>14.</b></span> Φυλάει
κανένας την ψυχή του ακηλίδωτη για χάρη
του Θεού, αν αναγκάσει τη διάνοιά του
να διανοείται μόνο για το Θεό και τις
αρετές Του, κι αν κάνει το λογικό του
ορθό ερμηνευτή και εξηγητή των αρετών
του Θεού, και αν διδάξει τις αισθήσεις
του να φαντάζονται ευσεβώς τον ορατό
κόσμο και όλα όσα βρίσκονται σ’ αυτόν,
μεταδίδοντας στην ψυχή την μεγαλειότητα
των λόγων που βρίσκονται στα όντα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>15.</b></span> Ο
Θεός, ο οποίος μας ελευθέρωσε από την
πικρή δουλεία των δαιμόνων που μας
τυρρανούσαν, μας χάρισε φιλάνθρωπο ζυγό
της θεοσέβειας, την ταπεινοφροσύνη. Με
αυτήν δαμάζεται κάθε διαβολική δύναμη,
και σ’ εκείνους που την διάλεξαν,
δημιουργείται κάθε αγαθό και φυλάγεται
απρόσβλητο από ραδιουργίες.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>16.</b></span> Εκείνος
που πιστεύει, φοβάται. κι όποιος φοβάται,
ταπεινώνεται. κι όποιος ταπεινώνεται,
γίνεται πράος γιατί αποκτά συνήθεια να
κρατεί ανενέργητες της παρά φύση κινήσεις
του θυμού και της επιθυμίας. Ο πράος
τηρεί τις εντολές. κι όποιος τηρεί τις
εντολές, καθαρίζεται. κι όποιος
καθαρίστηκε, φωτίζεται. κι εκείνος που
φωτίζεται, αξιώνεται να ενωθεί με τον
ουράνιο Νυμφίο, τον Θεό Λόγο, στο νυμφώνα
των Μυστηρίων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>17.</b></span> Όπως
ο γεωργός, που ζητώντας κατάλληλο τόπο
για να μεταφυτέψει κάποιο άγριο δέντρο
βρίσκει έναν ανέλπιστο θησαυρό,, έτσι
είναι και κάθε ασκητής ταπεινός και
άδολος και απαλλαγμένος από την υλική
δασύτητα στην ψυχή, όπως αναφέρεται για
τον τρισμακάριο Ιακώβ(Εξ. 27, 11 και 20).
Όταν ερωτηθεί από τον πνευματικό του
πατέρα πώς απόκτησε την γνώση: Τι είναι
αυτό που βρήκες έτσι γρήγορα παιδί
μου;», αποκρίνεται λέγοντας: «Είναι κάτι
που ο Κύριος και ο Θεός μού το παρέδωσε».
Όταν λοιπόν ο Θεός μας παραδώσει τα σοφά
θεωρήματα της σοφίας Του, χωρίς κόπο,
και ενώ δεν το περίμεναμε, ας σκεφτούμε
ότι βρήκαμε ξαφνικά πνευματικό θησαυρό.
Γιατί ο γνήσιος ασκητής είναι πνευματικός
γεωργός, ο οποίος τη θεωρία των ορατών
μέσω της αισθήσεως, τη μεταφυτεύει σαν
άγριο δέντρο στη γη των νοητών, και
βρίσκει θησαυρό την κατά χάρη φανέρωση
της σοφίας που βρίσκεται μέσα στα όντα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>18.</b></span> Η
γνώση των θείων θεωρημάτων που έρχεται
ξαφνικά στον ασκητή, χωρίς να το περιμένει,
λόγω της ταπεινοφροσύνης του, κατασυντρίβει
το φρόνημα εκείνου που με κόπο και μόχθο
την αναζητεί για επίδειξη και δεν την
βρίσκει. Και προξενεί χωρίς λόγο φθόνο
στον ανόητο εναντίον του αδελφού και
σκέψη φόνου και λύπη, επειδή δεν μπορεί
να έχει την έπαρση από τους επαίνους.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>19.</b></span> Εκείνοι
που ζητούν με κόπο την γνώση και δεν την
πετυχαίνουν, αποτυγχάνουν ή λόγω απιστίας
ή γιατί από ανόητη εριστικότητα θ’
αρχίσουν ίσως να υπερηφανεύονται
εναντίον εκείνων που έχουν την γνώση,
όπως κάποτε οι Ισραηλίτες εναντίον του
Μωυσή. Σ’ αυτούς ο Νόμος θα πει, όπως
πρέπει, ότι «μερικοί ανέβηκαν δια της
βίας στο όρος και βγήκαν οι Αμοραίοι
που κατοικούσαν εκεί και τους χτυπούσαν
και τους πλήγωναν»(Δευτ. 1, 43-44). Γιατί
είναι αναπόφευκτο, εκείνοι που
προφασίζονται για επίδειξη την αρετή,
όχι μόνο να αποτυγχάνουν, νοθεύοντας
την ευσέβεια, αλλά και να πληγώνονται
από τη συνείδησή τους.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>20.</b></span> Εκείνος
που επιθυμεί την γνώση για επίδειξη και
δεν την πετυχαίνει, μήτε να φθονεί τον
πλησίον , μήτε να λυπάται. Αλλά, όπως
έχει διαταχθεί, ας προπαρασκευάζεται
σε κάτι παραπλήσιο. δηλαδή ας κοπιάσει
πρώτα φιλόπονα με το σώμα στην πρακτική
αρετή, προετοιμάζοντας έτσι την ψυχή
του για τη θεία γνώση.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><b><span style="background: transparent;">.</span></b></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>21.</b></span> Εκείνοι
που αντικρύζουν με ευσέβεια τα όντα και
δεν προσπαθούν νε αφεύρουν κανένα τρόπο
επιδείξεως, θα βρουν μπροστά τους να
τους προϋπαντούν οι ολόφωτες θεωρίες
των όντων, και να προκαλούν σ’ αυτούς
την τελειότατη κατανόησή τους. Προς
αυτούς ο Νόμος λέει: «Ελάτε να κληρονομήσετε
πόλεις μεγάλες και ωραίες, γεμάτες από
κάθε καλό, τις οποίες δεν κτίσατε εσείς,
και δεξαμενές πελεκημένες που δεν
πελεκήσατε εσείς, και αμπέλια και
ελαιώνες που δεν τις φυτέψατε εσείς»(Δευτ.
6, 10-11). Γιατί εκείνος που δεν ζει για τον
εαυτό του, αλλά για το Θεό, γεμίζει από
όλα τα χαρίσματα που προηγουμένως δε
φαίνονταν λόγω της ενοχλήσεως που
προξενούσαν τα πάθη.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>22.</b></span> Η
αίσθηση διακρίνεται σε δύο είδη. Είναι
η αίσθηση ως διαρκής φυσική ιδιότητα,
που λειτουργεί και όταν κοιμόμαστε, η
οποία δεν αντιλαμβάνεται κανένα από τα
υποκείμενά της και δεν έχει καμμιά
ωφέλεια, αφού δεν τείνει προς ενέργειαν.
είναι και η ενεργητική αίσθηση, με την
οποία αντιλαμβανόμαστε τα αισθητά. Έτσι
και η γνώση είναι δύο ειδών: η μία είναι
θεωρητική, που στοχάζεται μόνο από έξη
τους λόγους των όντων και δεν έχει καμιά
ωφέλεια, καθώς δεν επεκτείνεται στην
ενέργεια των εντολών. η άλλη είναι
ενεργητική και βασίζεται στη πράξη, και
θεωρεί αληθινή κατανόηση των όντων
εκείνη που βεβαιώνεται από την πείρα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>23.</b></span> Ο
υποκριτής, όσο νομίζει ότι δεν τον
αντιλήφθηκαν, είναι ήρεμος, κυνηγώντας
τη δόξα του να νομίζεται δίκαιος. Όταν
όμως ανακαλυφθεί, τότε προβάλλει
θανατηφόρους λόγους, νομίζοντας ότι με
τις κατηγορίες εναντίον των άλλων θα
σκεπάσει την απρέπειά του. Αυτόν, επειδή
είναι άστατος, η Γραφή τον παρομοίωσε
με γέννημα έχιδνας και τον διέταξε να
κάνει καρπούς άξιους της μετάνοιας(Ματθ.
3, 7-8), δηλαδή να μετατρέψει την κρυφή
διάθεση της καρδιάς, ώστε να γίνει
σύμφωνη με τους εξωτερικούς τρόπους.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>24.</b></span> Μερικοί
λένε ότι θηρίο ονομάζεται κάθε ζώο από
όσα ζουν στον αέρα, στη γη και στην
θάλασσα, που ο Νόμος δεν το έχει κρίνει
καθαρό(Λευιτ. 11, 1-43), ακόμη κι αν φαίνεται
ήμερο. Ονομασία θηρίου δίνει και ο λόγος
μας σε κάθε άνθρωπο ανάλογα με το πάθος
που τον κατέχει.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>25. </b></span>Εκείνος
που υποκρίνεται φιλία για να βλάψει
τους γύρω του, είναι λύκος που κρύβει
κάτω από προβιά την κακία του. Αυτός
όταν βρει ένα αθώο φέρσιμο ή λόγο, που
γίνεται ή λέγεται όπως θέλει ο Χριστός,
αλλά με τρόπο απλοϊκό, το αρπάζει και
το καταστρέφει, εκτοξεύοντας μύριες
κατηγορίες προς εκείνους, των οποίων
στα ήθη ή τους λόγους επιτίθεται, σαν
επίβουλος της ελευθερίας που έχουν οι
αδελφοί από τον Χριστό(Γαλ. 2, 4).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>26.</b></span> Εκείνος
που υποκρίνεται σιωπή για να πράξει
κάτι κακό, μηχανεύεται δόλο κατά του
πλησίον. Αν αποτύχει σ’ αυτό, φεύγει
προσθέτοντας στο πάθος του και τον πόνο
της αποτυχίας. Ενώ εκείνος που σιωπά
για να ωφελήσει, αυξάνει την φιλία και
φεύγει με χαρά, γιατί έλαβε φωτισμό που
διώχνει το σκοτάδι.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>27.</b></span> Εκείνος
που μέσα σε σύναξη διακόπτει την ακρόαση
των λόγων με αυθάδεια, δεν κρύβει ότι
πάσχει από φιλοδοξία. Δούλος της
φιλοδοξίας αυτής, προτείνει στροφές
και περιστροφές προτάσεων, θέλοντας να
διασπάσει τον ειρμό των λεγομένων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>28.</b></span> Ο
σοφός, είτε διδάσκει, είτε διδάσκεται,
μόνον τα ωφέλιμα θέλει να διδάσκεται
και να διδάσκει. Ο δοκησίσοφος- αυτός
που κάνει το σοφό-, και όταν ερωτά και
όταν τον ρωτούν, μόνο τα πιο περίεργα
παρουσιάζει.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>29.</b></span> Εκείνος
που είναι μέτοχος αγαθών κατά χάρη Θεού,
είναι χρεώστης να τα μεταδίδει και στους
άλλους χωρίς φθόνο. γιατί λέει η Γραφή:
«Δωρεάν ελάβατε, δωρεάν να δώσετε»(Ματθ.
10, 8). Αυτός που κρύβει τη θεία δωρεά,
συκοφαντεί τον Κύριο ως σκληρό και
αρνείται την αρετή, θέλοντας να μην
ταλαιπωρήσει την σάρκα του. Κι εκείνος
που πουλάει την αλήθεια στους εχθρούς
κι έπειτα ξεσκεπάζεται ως φιλόδοξος,
απαγχονίζεται μην μπορώντας να αντέξει
την ντροπή(Πρβλ. Ματθ. 25, 24. 26, 15. 27, 5).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>30.</b></span> Εκείνοι
που ακόμη δειλιάζουν τον πόλεμο εναντίον
των παθών και φοβούνται την επίθεση των
αοράτων εχθρών, πρέπει να σωπαίνουν,
δηλαδή να μη μεταχειρίζονται τον
αντιρρητικό τρόπο για υπεράσπιση της
αρετής, αλλά να αναθέτουν στο Θεό με
προσευχή να φροντίσει για κείνους. Προς
αυτούς λέγεται στην Έξοδο: «Ο Κύριος θα
πολεμήσει για λογαριασμό σας κι εσείς
θα σιγήσετε»(Εξ. 14, 14). Εκείνοι όμως, που
μετά την κατανίκηση των δαιμόνων ζητούν
αμέσως τους τρόπους ασκήσεως των αρετών,
για να τους μάθουν από καλή διάθεση,
πρέπει να έχουν ανοιχτό το αυτί της
διάνοιάς τους. Σ’ αυτούς λέει: «Ακούτε
Ισραηλίτες»(Δευτ. 6, 4). Σ’ εκείνον πάλι
που, επειδή έχει καθαρθεί, επιθυμεί
σφοδρά τη θεία γνώση, αρμόζει η ευλαβής
παρρησία προς το Θεό. προς αυτόν θα
λεχθεί: «Γιατί φωνάζεις προς εμένα;»(Εξ.
14-15). Επομένως, σ’ όποιον έχει διαταχθεί
η σιωπή επειδή φοβάται, είναι κατάλληλη
η καταφυγή προς τον Θεό. σ’ εκείνον που
δίνεται η εντολή να ακούει, αρμόζει η
ετοιμότητα στο να υπακούει τις εντολές.
για τον γνωστικό, κατάλληλο είναι να
φωνάζει ακατάπαυστα στο Θεό παρακαλώντας
για την αποτροπή των κακών και ευχαριστώντας
για την παροχή των αγαθών.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>31.</b></span> Ποτέ
η ψυχή δεν μπορεί να υψωθεί στη γνώση
του Θεού αν ο ίδιος ο Θεός από συγκατάβαση
δεν την πιάσει και την ανεβάσει προς
τον εαυτό Του. Γιατί ποτέ δεν θα είχε
τόση δύναμη ο ανθρώπινος νους ώστε να
δεχθεί κάποιο θείο φωτισμό, αν ο ίδιος
ο Θεός δεν τον τραβήξει επάνω, όσο αυτό
είναι δυνατό σε άνθρωπο, και δεν τον
φωτίσει με τις θείες λάμψεις.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>32.</b></span> Εκείνος
που μιμείται τους μαθητές του Κυρίου,
δεν αποφεύγει από φόβο των Φαρισαίων
να βαδίζει το Σάββατο μέσα από τα σπαρμένα
χωράφια και να μαδά τα στάχυα(Ματθ. 12,
1-2). Αλλά μετά την άσκηση της πρακτικής
αρετής και αφού φτάσει στην απάθεια,
αναλογίζεται τους λόγους των δημιουργημάτων
και τρέφεται ευσεβώς με τη θεία επιστήμη
των όντων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>33.</b></span> Εκείνος
που είναι μόνο πιστός κατά το Ευαγγέλιο,
μετακινεί το βουνό της κακίας του με
την πρακτική αρετή(Ματθ. 17, 20). Επειδή
κατανοεί την αστάθεια των αισθητών,
απομακρύνει από μέσα του την διάθεση
που είχε πρωτύτερα από αυτά. Εκείνος
που μπορεί να είναι και μαθητής, δέχεται
από τα χέρια του λόγου τα κομμάτια των
άρτων της γνώσεως και τρέφει με αυτά
χιλιάδες(Ματθ. 14, 19-20), φανερώνοντας έτσι
ότι η δύναμη του λόγου αυξάνεται με την
πράξη. Εκείνος που μπόρεσε να είναι και
Απόστολος, θεραπεύει κάθε ασθένεια και
αδυναμία. βγάζει δαιμόνια(Ματθ. 10, 8.
Λουκ. 10, 17), εξορίζει δηλαδή την ενέργεια
των παθών. θεραπεύει ασθενείς, επαναφέροντας
μέσω της ελπίδας στη συνήθεια της
ευσέβειας, εκείνους που την είχαν
στερηθεί. και εκείνους που από οκνηρία
χαυνώθηκαν, τους ελέγχει με την υπόμνηση
της κρίσεως. Γιατί, αφού διατάχθηκε να
πατεί πάνω σε φίδια και σκορπιούς(Λουκ.
10, 19), εξαφανίζει την αρχή και το τέλος
της αμαρτίας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>34.</b></span> Ο
Απόστολος και μαθητής, είναι οπωσδήποτε
και πιστός. Ο μαθητής πάλι δεν είναι
οπωσδήποτε και Απόστολος, είναι όμως
απαραίτητα πιστός. Εκείνος που είναι
μόνον πιστός, ούτε μαθητής είναι , ούτε
Απόστολος. Πλην όμως μπορεί με τον
ανάλογο βίο και με τη θεωρία, και ο πιστός
να γίνει μαθητής, και ο μαθητής να
μεταταχθεί στην τάξη και αξία του
Αποστόλου.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>35.</b></span> Όσα
δημιουργούνται εν χρόνω και υπόκεινται
στο χρόνο, σταματούν όταν τελειωθούν,
παύοντας τη φυσική τους αύξηση. Όσα όμως
έργα αρετής κατορθώνονται με τη γνώση
του Θεού, αυτά και όταν ολοκληρωθούν,
πάλι κινούνται για νέα αύξηση. Γιατί τα
τέλη τους αποτελούν αρχές άλλων. Όποιος
δηλαδή κατάργησε στον εαυτό του τη
δύναμη των φθαρτών μέσω της πρακτικής
εφαρμογής των αρετών, άρχισε ήδη την
πραγματοποίηση άλλων θειοτέρων
καταστάσεων. Γιατί ο Θεός δεν δίνει
τέλος ποτέ στα καλά, τα οποία δεν έχουν
ούτε αρχή. Γιατί όπως ιδίωμα του φωτός
είναι να φωτίζει, έτσι ιδίωμα και του
Θεού είναι να ευεργετεί. Γι’ αυτό στο
Νόμο, όπου γίνεται η αφήγηση της κατά
χρόνον συστάσεως όσων δημιουργούνται
και φθείρονται, τιμάται με αργία το
Σάββατο(Εξ. 31, 14-15). Στο Ευαγγέλιο όμως,
με το οποίο εισάγεται το καθεστώς των
νοητών, το Σάββατο στολίζεται με
αγαθοεργίες(Ιω. 5, 16-17), ακόμα και αν
αγανακτούν εκείνοι που δεν εννόησαν
ότι το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο
και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο, και
ότι ο Υιός του ανθρώπου είναι Κύριος
και του Σαββάτου(Μαρκ. 2, 27-28).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>36. </b></span>Αναφέρεται
στο Νόμο και στους προφήτες: και
σάββατο(Ησ. 66,23), και σάββατα(Εξ. 31,13) και
σάββατα σαββάτων(Λευιτ.16,31), όπως επίσης
και περιτομή και περιτομή
περιτομής(Γεν.17,10-13), και θέρος(Γεν.8,22)
και θέρος θέρους, όπως στη φράση: «Όταν
θερίσετε τον θερισμό σας»(Λευιτ. 23,10).
Σημαίνουν λοιπόν, το πρώτο την τελείωση
της πρακτικής, της φυσικής και της
θεολογικής φιλοσοφίας. το δεύτερο, [την
αποδέσμευση από] την δημιουργία και
τους λόγους των δημιουργημάτων. [το
τρίτο,] τη συγκέντρωση και απόλαυση [των
πιο πνευματικών λόγων των αισθητών και
νοητών]. Και αν αυτό γίνει κατά τρεις
τρόπους, δηλ. για το καθένα απ’ όσα
είπαμε, θα γνωρίσει αυτός που έχει θεία
γνώση τους λόγους για τους οποίους ο
Μωυσής πεθαίνει και «σαββατίζει», δηλ.
αναπαύεται έξω από την αγία γη(Δευτ.
34,5). και ο Ιησούς του Ναυή διενεργεί την
περιτομή αφού περάσει τον Ιορδάνη(Ι.
Ναυή 5,3). και αυτοί που κληρονομούν την
αγαθή γη προσκομίζουν στο Θεό την εισφορά
με το υπερθετικό του διπλού
θέρους(Λευϊτ.23,11).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>37.</b></span> Σάββατο,
είναι η απάθεια της λογικής ψυχής, η
οποία μέσω της πρακτικής αρετής απέρριψε
ολότελα τα στίγματα της αμαρτίας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>38.</b></span> Σάββατα,
είναι η ελευθερία της λογικής ψυχής, η
οποία έχει αποθέσει και αυτήν ακόμη την
φυσική ενέργεια της αισθήσεως μέσω της
πνευματικής θεωρίας της φύσεως.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>39.</b></span> Σάββατα
σαββάτων είναι η πνευματική ηρεμία της
λογικής ψυχής, η οποία απέσπασε το νου
και από αυτούς ακόμη τους πιο θείους
λόγους των όντων και τον βύθισε
ολοκληρωτικά στο Θεό μόνο κατά ερωτική
έκσταση, και τον έκανε ολότελα αμετακίνητο
από το Θεό με την μυστική θεολογία.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">,</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>40.</b></span> Περιτομή
είναι η αποβολή από την ψυχή της εμπαθούς
διαθέσεως προς τα δημιουργήματα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>41.</b></span> Περιτομή
περιτομής, είναι η τέλεια αποβολή και
αφαίρεση από την ψυχή και αυτών των
φυσικών κινήσεων προς τα δημιουργήματα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>42.</b></span> Θέρος
της λογικής ψυχής είναι η κατά γνώση
συγκέντρωση και επίγνωση των πιο
πνευματικών λόγων περί της αρετής και
της φύσεως των όντων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>43.</b></span> Θέρος
θέρους, είναι η απρόσιτη σ’ όλους
κατανόηση του Θεού, η οποία πραγματοποιείται
στο νου μετά τη μυστική θεωρία των νοητών
με τρόπο που ξεπερνά τη γνώση. Αυτή τη
μυστική θεωρία προσφέρει όπως πρέπει
αυτός που εξ αφορμής των ορατών και
αοράτων δημιουργημάτων δοξάζει άξια
το Δημιουργό.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>44.</b></span> Υπάρχε
και άλλο θέρος πνευματικότερο, που
αναφέρεται πως είναι του Θεού, και άλλη
πιο μυστική περιτομή και άλλο πιο κρυφό
σάββατο, κατά το οποίο ο Θεός «σαββατίζει»
από τα έργα του, δηλ. αναπαύεται. και
αυτά σύμφωνα με τους λόγους: «Ο θερισμός
είναι πολύς, αλλά οι εργάτες λίγοι»(Ματθ.
9,37), και: «Πνευματική περιτομή της
καρδιάς»(Ρωμ. 2,29), και «Ευλόγησε ο Θεός
την έβδομη ημέρα και την αγίασε, επειδή
σ’ αυτήν αναπαύθηκε έχοντας ολοκληρώσει
όλα τα έργα Του, τα οποία είχε αρχίσει
ο Θεός να δημιουργεί»(Γεν. 2,3).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>45.</b></span> Θέρος
Θεού είναι η αιώνια παραμονή και
εγκατάσταση όλων των αξίων πλησίον Του
μετά το τέλος των αιώνων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>46.</b></span> Πνευματική
περιτομή της καρδιάς(Ρωμ. 2,29) είναι η
τέλεια αφαίρεση των φυσικών ενεργειών
των αισθήσεων και του νου σχετικά με τα
αισθητά και τα νοητά. Αυτό γίνεται με
την παρουσία του Πνεύματος, που κατά
τρόπο άμεσο μεταμορφώνει προς το
θεϊκότερο ολικά και το σώμα και την
ψυχή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>47.</b></span> Σαββατισμός
του Θεού είναι η ολική κατάληξη σ’ Αυτόν
των δημιουργημάτων Του, με την οποία ο
Θεός παύει τη φυσική ενέργειά τους, όταν
αυτά ενεργούν μυστικώς τη δική Του
θειότατη ενέργεια. Σταματά δηλαδή ο
Θεός τη φυσική ενέργεια που τυχόν έχει
κάθε ον και σύμφωνα με την οποία εκ
φύσεως κινείται, όταν το καθένα από τα
όντα, αφού δεχτεί αναλόγως τη θεία
ενέργεια, κατευθύνει τη δική του φυσική
ενέργεια προς τον ίδιο τον Θεό.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>48.</b></span> Ας
αναζητήσουν όσοι έχουν ζήλο στα
πνευματικά, ποια πρέπει να θεωρήσουν
ότι είναι τα έργα που άρχισε να δημιουργεί
ο Θεός, και ποια πάλι είναι εκείνα που
δεν άρχισε. Γιατί αν ο Θεός σταμάτησε
όταν ολοκλήρωσε τα έργα που άρχισε,
είναι φανερό ότι δεν σταμάτησε από
εκείνα, τα οποία δεν άρχισε. Ας σκεφτούν
λοιπόν, μήπως έργα του Θεού που έχουν
αρχίσει χρονικά είναι όλα τα όντα τα
«μετέχοντα» (όσα μετέχουν στις μεθεκτές
θείες ενέργειες), δηλαδή οι διάφορες
ουσίες των όντων. γιατί έχουν το «μη
είναι» πρωτύτερο από το «είναι» τους,
καθώς ήταν καιρός που τα μετέχοντα όντα
δεν υπήρχαν. Και μήπως έργα του Θεού που
δεν έχουν αρχίσει χρονικά είναι τα
«μεθεκτά» όντα, εκείνα δηλαδή στα οποία
μετέχουν κατά χάρη τα «μετέχοντα».
Τέτοια είναι η αγαθότητα και ό,τι
περιέχεται στην έννοια της αγαθότητας,
και γενικά όλη η ζωή και η αθανασία και
η απλότητα και η αμετατρεψία και η
απειρία και όσα αποτελούν ουσιώδεις
ενέργειες του Θεού. Αυτά και έργα του
Θεού είναι, και δεν έχουν αρχή μέσα στο
χρόνο. Γιατί η ανυπαρξία δεν είναι
αρχαιότερη από την αρετή, ούτε από κανένα
από όσα προαναφέραμε, ακόμη και αν εκείνα
που μετέχουν σ’ αυτά έχουν τα ίδια
χρονική αρχή. Κάθε αρετή είναι άναρχη,
και δεν είναι ο χρόνος αρχαιότερός της,
γιατί έχει το Θεό ένα και μοναδικό
γεννήτορά της προαιωνίως.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>49.</b></span> Από
όλα τα όντα, και τα μετέχοντα και τα
μεθεκτά, είναι πάνω απείρως άπειρες
φορές ο Θεός. Γιατί κάθε τι που έχει ως
κατηγορούμενό του την ιδιότητα της
υπάρξεως, είναι έργο του Θεού. Και τούτο,
είτε έχει δημιουργηθεί κι έχει χρονική
αρχή της υπάρξεως, είτε δόθηκε κατά χάρη
στα δημιουργήματα, σαν μία έμφυτη δύναμη
που κηρύττει μεγαλόφωνα το Θεό που
βρίσκεται σε όλα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>50.</b></span> Όλα
όσα είναι αθάνατα και η ίδια η αθανασία,
και όλα όσα ζούνε και η ίδια η ζωή, και
όλα τα άγια και η ίδια η αγιότητα, και
όλα τα ενάρετα και η ίδια η αρετή, και
όλα τα αγαθά και η ίδια η αγαθότητα, και
όλα τα όντα και η ίδια η οντότητα,
ολοφάνερα είναι έργα του Θεού. Αλλά αυτά
έχουν χρονική αρχή, γιατί κάποτε δεν
υπήρχαν. [ενώ τα άλλα δεν έχουν χρονική
αρχή, γιατί πάντοτε υπήρχαν] αρετή και
αγαθότητα και αγιότητα και αθανασία.
Και αυτά που έχουν χρονική αρχή, υπάρχουν
και λέγονται, ό,τι είναι και ό,τι λέγονται
με τη μετοχή τους σ’ εκείνα που δεν
έχουν χρονική αρχή. Γιατί δημιουργός
κάθε ζωής και αθανασίας και αγιότητας
και αρετής είναι ο Θεός. και είναι πάνω
και πέρα από την ουσία όλων όσα νοούμε
και λέμε.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>51.</b></span> Η
έκτη ημέρα, κατά τη Γραφή, διηγείται τη
συμπλήρωση των όντων της φύσεως. Η έβδομη
τελειώνει την κίνηση του χρόνου. Και η
όγδοη υποδηλώνει τον τρόπο της καταστάσεως
που υπερβαίνει και την φύση και τον
χρόνο.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>52.</b></span> Εκείνος
που διέρχεται την έκτη ημέρα σύμφωνα
μόνο με το Νόμο, φεύγοντας από την
ενεργητική κυριαρχία των παθών που
πιέζουν την ψυχή, αυτός περνά άφοβα τη
θάλασσα και βγαίνει στην έρημο,(Εξ.
14,29-30. 16,1) όπου «σαββατίζει», δηλ. αναπαύεται
μόνο με την αργία των παθών. Εκείνος
όμως που πέρασε τον Ιορδάνη(Ι. Ναυή
3,17), αφού άφησε και αυτή την κατάσταση
της αργίας των παθών, έφτασε στην
κληρονομία των παθών.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>53.</b></span> Εκείνος
που περνά την έκτη ημέρα σύμφωνα με το
Ευαγγέλιο, αφού πρωτύτερα θανάτωσε τις
πρώτες κινήσεις της αμαρτίας, φτάνει
δια μέσου των αρετών στην έρημη από κάθε
κακία κατάσταση της απάθειας, όπου
σαββατίζει το νου του και από αυτή την
ψιλή φαντασία των παθών. Εκείνος τώρα
που πέρασε τον Ιορδάνη, μετατίθεται στη
χώρα της γνώσεως, όπου ο νους, σαν ναός
που κτίζεται μυστικά από την ειρήνη,
γίνεται πνευματικό κατοικητήριο του
Θεού.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>54.</b></span> Εκείνος
που συμπλήρωσε την έκτη ημέρα κατά το
θέλημα του Θεού με κατάλληλα έργα και
σκέψεις και ολοκλήρωσε και αυτός, όπως
ο Θεός, τα έργα του, πέρασε δια μέσου της
κατανοήσεως όλο το κόσμο των όντων, που
τα εξουσιάζουν η φύση και ο χρόνος, και
ήρθε στη μυστική θεωρία των αιώνων και
των αιωνίων, όπου σαββατίζει νοερά κατά
τρόπο ακατάληπτο με την ολοκληρωτική
εγκατάλειψη και υπέρβαση των όντων.
Εκείνος τώρα που αξιώθηκε και την όγδοη
ημέρα, αναστήθηκε και αυτός όπως ο Θεός
από τους νεκρούς – δηλαδή από όλα, από
τα αισθητά και τα νοητά, τους λόγους και
τα νοήματα – και έζησε την μακάρια ζωή
του Θεού, του μόνου που αληθινά και
λέγεται και είναι κατά κυριολεξίαν ζωή,
γιατί έγινε και ο ίδιος Θεός με τη θέωση.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>55.</b></span> Έκτη
ημέρα είναι η τέλεια από τους πρακτικούς
εκπλήρωση των φυσικών ενεργειών των
σχετικών με την αρετή. Έβδομη, είναι η
αποπεράτωση και η παύση από τους
θεωρητικούς όλων των φυσικών εννοιών
γύρω από την ανέκφραστη γνώση. Όγδοη
είναι η μετάταξη και μετάβαση των αξίων
προς την θέωση. Και ίσως ο Κύριος
υποδηλώνοντας μυστικότερα αυτήν την
έβδομη και την όγδοη ημέρα τις ονόμασε
«ημέρα και ώρα συντελείας»(Ματθ. 24,36),
επειδή περικλείουν τα μυστήρια και τους
λόγους των πάντων. Αυτή την «ημέρα και
την ώρα», καμία απολύτως από τις επουράνιες
και επίγειες δυνάμεις δεν θα μπορέσει
να τις γνωρίσει προτού να τις ζήσει,
εκτός από την ίδια την μακάρια θεότητα
που δημιουργεί αυτά τα πράγματα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>56.</b></span> Η
έκτη ημέρα υποδηλώνει το λόγο της
υπάρξεως των όντων. Η έβδομη υπονοεί
τον τρόπο της ευδαιμονίας των όντων,
και η όγδοη υπαγορεύει το άρρητο μυστήριο
της αιώνιας ευδαιμονίας των όντων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>57.</b></span> Αφού
γνωρίζομε ότι η έκτη ημέρα είναι σύμβολο
της πρακτικής ενέργειας, έχομε χρέος
να εκπληρώσομε κατ’ αυτήν όλο το χρέος
των έργων της αρετής, για να λεχθεί και
σ’ εμάς ο λόγος: «Και είδε ο Θεός όλα
όσα δημιούργησε, και ιδού, είναι πολύ
καλά»(Γεν, 1,31).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>58.</b></span> Εκπληρώνει
το χρέος της καλής εργασίας, την οποία
επαινεί ο Θεός, εκείνος που μέσω της
φιλόπονης σωματικής ασκήσεως στολίζει
την ψυχή με τις ποικίλες αρετές.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>59.</b></span> Εκείνος
που ολοκλήρωσε την παρασκευή των έργων
της δικαιοσύνης, πέρασε στην ανάπαυση
της γνωστικής θεωρίας. κατά την οποία,
αφού έκλεισε μέσα του με θείο τρόπο τους
λόγους των όντων, αναπαύεται από τη
νοερή κίνηση γύρω από αυτήν.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>60.</b></span> Εκείνος
που έγινε μέτοχος της αναπαύσεως του
Θεού για μας την έβδομη ημέρα, θα γίνει
μέτοχος και της θεωτικής για μας ενέργειάς
Του της όγδοης ημέρας, δηλαδή της μυστικής
αναπαύσεως, αφήνοντας και αυτός στον
τάφο τα οθόνια και το σουδάριο της
κεφαλής(Ιω. 20,6-7). Αυτά βλέποντάς τα ο
οποιοσδήποτε Πέτρος και Ιωάννης,
πιστεύουν ότι ο Κύριος έχει αναστηθεί.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>61.</b></span> Μνημείο
του Κυρίου είναι εξίσου ο κόσμος και η
καρδιά κάθε πιστού. Τα οθόνια είναι οι
λόγοι των αισθητών μαζί με τους τρόπους
των αρετών. Το σουδάριο είναι η απλή και
ενιαία γνώση των νοητών και η θεολογία
στο μέτρο που κατορθώνεται. Με αυτά
έγινε τότε γνωστός ο λόγος της Αναστάσεως,
και χωρίς αυτά είναι ολότελα αδύνατη
για μας η κατανόηση όσων είναι πιο πάνω
από αυτά.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>62.</b></span> Εκείνοι
που ενταφιάζουν με τιμές τον Κύριο, θα
Τον δουν και αναστημένο με δόξα, ενώ
είναι αθέατος σ’ όλους που δεν ενεργούν
έτσι. Γιατί δε συλλαμβάνεται πλέον ο
Κύριος απ’ όσους Τον επιβουλεύονται,
καθώς δεν έχει τα εξωτερικά περικαλύμματα
με τα οποία φαινόταν ότι αφήνεται
θεληματικά να συλληφθεί από τους διώκτες
Τουκαι υπέμεινε το πάθος για τη σωτηρία
όλων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>63.</b></span> Εκείνος
που ενταφιάζει με τιμές τον Κύριο(Ματθ.
28,60), είναι σε όλους τους φιλόθεους
σεβάσμιος, γιατί Τον έσωσε όπως έπρεπε,
από την διαπόμπευση και τον εξευτελισμό
των εχθρών Του, και δεν άφησε να γίνει
το κάρφωμά Του πάνω στο σταυρό αφορμή
βλασφημίας στους άπιστους. Εκείνοι που
σφραγίζουν τον τάφο και βάζουν στρατιώτες
να τον φρουρούν(Ματθ. 27,66), είναι μισητοί
για την πράξη τους. και όταν αναστηθεί
ο Λόγος, αυτοί διαδίδουν ότι δήθεν Τον
έκλεψαν(Ματθ. 28,13). Για τη συκοφαντία
αυτή του αναστημένου Σωτήρα, εξαγοράζουν
και τους στρατιώτες με χρήματα, όπως
και για την προδοσία είχαν εξαγοράσει
το νόθο μαθητή(Ματθ. 26,15). (νόθο μαθητή
εννοώ τον επιδεικτικό τρόπο της αρετής).
Γνωρίζει την έννοια των λεγομένων όποιος
κατέχει θεία γνώση. αυτός δεν αγνοεί
πώς και με πόσους τρόπους σταυρώνεται
ο Κύριος και ενταφιάζεται και ανασταίνεται
κάνοντας σαν νεκρούς τους εμπαθείς
λογισμούς που τους εγκαθιστούν οι
δαίμονες στην καρδιά, εκείνους που
διαμοιράζονται στις ώρες του πειρασμού
σαν ιμάτια(Ματθ. 27,35) τους τρόπους της
ηθικής ομορφιάς. και πώς εξουδετερώνει,
όπως τις σφραγίδες του τάφου, τα
αποτυπώματα που άφησαν πάνω στη ψυχή
τα προηγούμενα αμαρτήματα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>64.</b></span> Κάθε
φιλάργυρος που με σχήμα ευλάβειας
υποκρίνεται την αρετή, όταν βρει τρόπο
να συλλέξει τα χρήματα που ποθεί,
απαρνείται τη συμπεριφορά με την οποία
νομιζόταν πρωτύτερα ότι είναι μαθητής
του Λόγου.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>65.</b></span> Όταν
δεις κάποιους υπερήφανους που δεν
αντέχουν να επαινούνται οι καλύτεροι,
και μηχανεύονται πώς να συγκαλύψουν
την αλήθεια που κηρύττεται, εμποδίζοντάς
την με χίλιους δυο πειρασμούς κι αθέμιτες
διαβολές, τότε να νοείς ότι ξανασταυρώνεται
απ’ αυτούς ο Κύριος και ενταφιάζεται
και φρουρείται με στρατιώτες και
σφραγίδες στον τάφο. Ο λόγος όμως,
ανατρέποντας αυτούς, ανασταίνεται, και
πιο πολύ αποδεικνύεται από τον εναντίον
του πόλεμο, ενισχυόμενος ως προς την
απάθεια με τα παθήματα. Γιατί είναι
ισχυρότερος απ’ όλα, επειδή και είναι(Ιω.
17,17) και ονομάζεται αλήθεια.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>66.</b></span> Το
μυστήριο της σαρκώσεως του Λόγου περιέχει
το νόημα όλων των αινιγματικών και
συμβολικών λόγων της Γραφής, καθώς
επίσης και τη γνώση των ορατών [και των
νοητών] δημιουργημάτων. Όποιος έχει
κατανοήσει το μυστήριο του σταυρού και
της ταφής, κατανοεί και τους λόγους όσων
προαναφέρθηκαν. Κι όποιος έχει μυηθεί
στην ανέκφραστη δύναμη της Αναστάσεως,
κατανόησε το σκοπό για τον οποίο αρχικά
ο Θεός δημιούργησε τα πάντα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>67.</b></span> Όλες
οι ορατές πραγματικότητες χρειάζονται
το σταυρό, δηλαδή την κατάσταση στην
οποία αποκόπτονται από πράγματα που
επενεργούν στις πραγματικότητες αυτές
μέσω της αισθήσεως. Τα νοητά πάλι όλα,
έχουν ανάγκη από την ταφή. την ολική
δηλαδή ακινησία αυτών που επενεργούν
νοερά σ’ αυτά. Γιατί όταν μαζί με τη
σχέση θανατώνεται και κάθε φυσική
ενέργεια και κίνηση σχετικά με όλα τα
πράγματα, τότε ο λόγος, μένοντας μόνος
με τον εαυτό του, φανερώνεται σαν
αναστημένος από τους νεκρούς, περικλείοντας
μέσα του όλα όσα προέρχονται από αυτόν,
χωρίς κανένα γενικώς πράγμα να έχει
μαζί του την οικειότητα της φυσικής
σχέσεως. Επειδή κατά χάρη γίνεται η
σωτηρία των σωζομένων και όχι κατά
φύση(Εφ. 2, 5).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<strong><span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></span></span></strong></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>68.</b></span> Οι
αιώνες και οι χρόνοι και οι τόποι ανήκουν
στην κατηγορία της σχέσεως και χωρίς
αυτά δεν υπάρχει τίποτε από όσα εννοούνται
μαζί τους. Ο Θεός όμως δεν ανήκει στα
σχετικά, γιατί τίποτε άλλο απολύτως δεν
υπάρχει που να εννοείται μαζί με Αυτόν.
Αν λοιπόν η κληρονομία των αξίων είναι
αυτός ο Θεός, εκείνος που θα αξιωθεί
αυτή τη χάρη, θα είναι πάνω από όλους
τους αιώνες και χρόνους και τόπους.
τόπος του θα είναι ο ίδιος ο Θεός, σύμφωνα
με τη Γραφή: «Γίνε για μένα Θεός
υπερασπιστής και τόπος οχυρός για να
με σώσεις»(Ψαλμ. 70, 3).</span></span></span></p>
<p style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>69.</b></span> Το
τέλος δεν έχει καμιά ομοιότητα με τη
μεσότητα. αλλιώς δεν θα ήταν τέλος.
Μεσότητα είναι όλα όσα βρίσκονται έπειτα
από την αρχή και πριν από το τέλος. Αν
λοιπόν όλοι οι αιώνες και οι χρόνοι και
οι τόποι με όλα όσα εννοούνται μαζί
τους, είναι μετά το Θεό, ο οποίος είναι
αρχή άναρχη, αλλά βρίσκονται και πολύ
πριν από Αυτόν, άρα σε τίποτε δε διαφέρουν
από την μεσότητα. Τέλος των σωζομένων
είναι ο Θεός. δεν θα υπάρχει τίποτε από
την μεσότητα, που να συνθεωρείται με
όσους σώζονται φτάνοντας στο ακρότατο
τέλος.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: white;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>70.</b></span> Ο
κόσμος όλος, περιοριζόμενος από τους
ίδιους τους λόγους του, και τόπος λέγεται
και αιώναςεκείνων που ζουν μέσα σ’
αυτόν. Έχει τρόπους φυσικής θεωρίας
τους κατάλληλους με τη φύση του, οι
οποίοι μπορούν να προξενήσουν μερική
κατανόηση της σοφίας του Θεού που
απλώνεται σε όλα. Αυτοί που ζουν μέσα
στον κόσμο, όσο μεταχειρίζονται τους
τρόπους αυτούς ως μέσα κατανοήσεως, δεν
μπορούν να απαλλαγούν από τη μεσότητα
και τη μερική κατανόηση. Όμως το μερικό,
όταν φανεί το τέλειο, καταργείται. και
οι καθρέφτες όλοι και τα σκοτεινά
αινίγματα περνούν καθώς φτάνει η πρόσωπο
προς πρόσωπο αλήθεια(Α΄ Κορ. 13, 10-12).Έτσι
ο σωζόμενος, όταν αποκτήσει την κατά
Θεόν τελειότητα, θα είναι πάνω απ’ όλους
τους κόσμους και αιώνες και τόπους, με
τους οποίους μέχρι τότε παιδαγωγούνταν
ως νήπιο.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>71.</b></span> Ο
Πιλάτος είναι ο τύπος του φυσικού νόμου,
ενώ του γραπτού νόμου το πλήθος των
Ιουδαίων. Εκείνος λοιπόν που δεν υψώθηκε
με την πίστη πάνω από τους δύο νόμους,
δεν μπορεί να δεχτεί την αλήθεια που
είναι πάνω από τη φύση και το λόγο, αλλά
σταυρώνει πάντως το λόγο, θεωρώντας το
Ευαγγέλιο είτε σκάνδαλο, όπως ο Ιουδαίος,
είτε μωρία, όπως ο εθνικός(Α΄ Κορ. 1, 23).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>72.</b></span> Όταν
δεις τον Ηρώδη και τον Πιλάτο να
συμφιλιώνονται για να θανατώσουν τον
Ιησού(Λουκ. 23, 12), τότε να νοήσεις τη
συνάντηση των δαιμόνων της πορνείας
και της κενοδοξίας που συμφώνησαν μεταξύ
τους για να θανατώσουν το λόγο της αρετής
και της γνώσεως. Γιατί ο δαίμονας της
κενοδοξίας υποκρίνεται πνευματική
γνώση και παραπέμπει στο δαίμονα της
πορνείας. ο δαίμονας πάλι της πορνείας
υποκρίνεται καθαρότητα και στέλνει
πίσω στο δαίμονα της κενοδοξίας, καθώς
λέει: «Αφού Του φόρεσε φόρεμα λαμπρό, ο
Ηρώδης έστειλε τον Ιησού ξανά στον
Πιλάτο»(Λουκ. 23, 11).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>73.</b></span> Καλό
είναι να μην επιτρέπομε στο νου να
ασχολείται με το σώμα και τα πάθη. Γιατί
λέει η Γραφή: «Δεν μαζεύουν σύκα από τ’
αγκάθια», δηλαδή αρετή από τα πάθη, «ούτε
σταφύλια από τη βάτο»(Λουκ. 6, 44), δηλαδή
από τη σάρκα, την πνευματική γνώση που
ευφραίνει.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>74.</b></span> Ο
ασκητής δοκιμάζεται με την υπομονή των
πειρασμών, καθαρίζεται με τη σωματική
παιδαγωγία, τελειοποιείται με την
επιμέλεια των υψηλών θεωριών, και έτσι
αξιώνεται την θεία παρηγοριά. Γιατί
λέει ο Μωυσής: «Ο Κύριος έρχεται από το
Σινά», δηλαδή από τους πειρασμούς, «και
μας φανερώθηκε από τη Σηείρ», δηλαδή
από τους σωματικούς κόπους, «και έσπευσε
να έρθει από το όρος Φαρράν μαζί με
μυριάδες Κάδης (αγίων)»(Δευτ. 33,2), δηλαδή
από το όρος της πίστεως μαζί με μυριάδες
αγίων γνώσεων.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>75.</b></span> Ο
Ηρώδης έχει τη θέση του σαρκικού
φρονήματος ενώ ο Πιλάτος της αισθήσεως,
ο Καίσαρας των αισθητών, και οι Ιουδαίοι
των ψυχικών λογισμών. Όταν λοιπόν η ψυχή
από άγνοια στραφεί στα αισθητά, παραδίνει
στην αίσθηση τον λόγο για να θανατωθεί,
και κατακυρώνει εναντίον της με την
ομολογία της τη βασιλεία των φθαρτών.
Γιατί είπαν οι Ιουδαίοι: «Δεν έχομε
βασιλιά, παρά τον Καίσαρα»(Ιω. 19, 15).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>76.</b></span> Ο
Ηρώδης έχει τη θέση της ενέργειας των
παθών, ενώ ο Πιλάτος της έξεως που
δημιουργείται από την απάτη των παθών.
ο Καίσαρας του σκοτεινού κοσμοκράτορα,
του διαβόλου, και οι Ιουδαίοι της ψυχής.
Όταν λοιπόν η ψυχή υποταχθεί στα πάθη
και παραδώσει την αρετή υποχείρια στην
έξη της κακίας, αρνείται ολοφάνερα τη
βασιλεία του Θεού και μεταβαίνει στην
καταστρεπτική τυρρανία του διαβόλου.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>77.</b></span> Δεν
αρκεί στην ψυχή, για την πνευματική
ευφροσύνη της, η υποδούλωση των παθών,
αν δεν αποκτήσει τις αρετές με την
εκπλήρωση των εντολών. «Να μη χαίρεστε,
λεει ο Κύριος, γιατί υποτάσσονται σ’
εσάς τα δαιμόνια», δηλαδή τα ενεργήματα
των παθών, «αλλά γιατί τα ονόματά σας
γράφτηκαν στον ουρανό»(Λουκ. 10, 20), καθώς
μεταγράφηκαν στον τόπο της απάθειας με
τη χάρη της υιοθεσίας μέσω των αρετών.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>78.</b></span> Σ’
εκείνον που έχει πνευματική γνώση, είναι
αναγκαίος οπωσδήποτε ο πλούτος των
αρετών, που αποκτάται με την πρακτική
άσκηση. Γιατί λέει ο Κύριος: «Όποιος
έχει βαλλάντιο», δηλαδή γνώση πνευματική,
«ας το πάρει. επίσης και δισσάκι», δηλαδή
αρετή και γνώση, «ας πουλήσει το φόρεμά
του κι ας αγοράσει μαχαίρι»(Λουκ. 22,36),
δηλαδή ας παραδώσει με προθυμία το σώμα
του στους κόπους των αρετών και ας
μεταχειρισθεί με σοφία για χάρη της
ειρήνης του Θεού τον πόλεμο εναντίον
των παθών και των δαιμόνων. δηλαδή την
ικανότητα να διακρίνει με το λόγο του
Θεού το χειρότερο από το καλύτερο.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>79.</b></span> Όταν
έγινε τριάντα ετών αρχισε ο Κύριος το
έργο Του(Λουκ. 3,23), διδάσκοντας με τον
αριθμό αυτό τους διορατικούς τα σχετικά
με τον εαυτό Του μυστήρια με μυστικό
τρόπο. Γιατί ο αριθμός τριάντα, όταν
κατανοηθεί μυστικά, παρουσιαζει τον
Κύριο ως δημιουργό και προνοητή του
χρόνου και της φύσεως και των νοητών
που είναι πάνω από την ορατή φύση. Ως
δημιουργό του χρόνου με το επτά, γιατί
ο χρόνος είναι εβδοματικός. της φύσεως
με το πέντε, γιατί η φύση είναι πενταδική,
εξαιτίας της αισθήσεως που διαιρείται
σε πέντε είδη. των νοητών με το οκτώ,
γιατί η γένεση των νοητών βρίσκεται
παραπάνω από το χρόνο που μετρούμε. Ως
προνοητή με τον αριθμό δέκα. τούτο και
λόγω της αγίας δεκάδας των εντολών που
κατευθύνουν τους ανθρώπους προς τη
μακαριότητα, αλλά και γιατί με αυτό το
γράμμα* αρχίζει το όνομα του Κυρίου,
όταν έγινε άνθρωπος. Αν λοιπόν προσθέσεις
τους αριθμούς πέντε, επτά, οκτώ και δέκα,
έχεις τον αριθμό τριάντα. Εκείνος λοιπόν
που γνωρίζει να ακολουθεί σωστά τον
Κύριο ως αρχηγό, δε θα αγνοήσει το λόγο
για τον οποίο και αυτός τριάντα ετών θα
εμφανιστεί έχοντας τη δύναμη να κηρύττει
το ευαγγέλιο της Βασιλείας. Γιατί όταν
χωρίς ψεγάδι δημιουργήσει σαν κάποια
ορατή φύση τον κόσμο των πρακτικών
αρετών, χωρίς να μεταβάλλει την πορεία
που σαν κάποιος χρόνος πραγματοποιείται
δια μέσου των αντιθέτων στην ίδια την
ψυχή, και αποκομίσει γνώση χωρίς σφάλματα
μέσω της θεωρίας και μπόρεσε να μεταδώσει
με φροντίδα την αυτή διάθεση και στους
άλλους, τότε και αυτός, όση σωματική
ηλικία και αν έχει, είναι τριάντα ετών
κατά το πνεύμα και φανερώνει την ενέργεια
των δικών του αγαθών στους άλλους.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;">*
Εννοεί το γράμμα Ι, αρχικό της λέξεως
Ιησούς, το οποίο στην Ελληνική αρίθμηση
συμβολίζει το 10.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>80.</b></span> Εκείνος
που είναι παραλυμένος από τις ηδονές
του σώματος, ούτε για πραγμάτωση αρετής
ενεργεί, ούτε μπορεί να κινηθεί για την
πνευματική γνώση. Γι’ αυτό ούτε που
έχει άνθρωπο, δηλαδή φρόνιμο λογισμό,
για να τον βάλει, όταν ταραχθεί το νερό
στην κολυμβήθρα(Ιω. 5, 7), δηλαδή στην
αρετή που είναι δεκτική της θείας γνώσεως
και θεραπεύει κάθε ασθένεια, αν βέβαια,
καθώς ο άρρωστος αναβάλλει από ραθυμία,
δεν προλάβει κάποιος άλλος που θα τον
εμποδίσει να βρει την θεραπεία του. Γι’
αυτό και μένει στο κρεβάτι από την
αρρώστια του τριάντα οκτώ χρόνια(Ιω.
5,5). Εκείνος δηλαδή που δεν παρατηρεί
την ορατή κτίση πρός δόξαν Θεού και δεν
ανεβάζει με ευσεβή λογισμό τη θεωρία
των αισθητών προς τη νοητή φύση, είναι
λογικό να μένει άρρωστος τον παραπάνω
αριθμό των ετών. Γιατί ο αριθμός τριάντα,
με την φυσική έννοια σημαίνει την αισθητή
φύση, όπως και όταν τον πάρομε πρακτικά,
σημαίνει την [πρακτική] αρετή. Ο αριθμός
οκτώ, στο μυστικό του νόημα υποδηλώνει
τη νοητή φύση των ασωμάτων, όπως και
όταν τον δούμε γνωστικά, υποδηλώνει τη
πάνσοφη θεολογία. Όποιος δεν κινείται
μ’ αυτές για να φτάσει στο Θεό, μένει
παράλυτος, μέχρις ότου έρθει ο Λόγος
και τον διδάξει τον σύντομο τρόπο της
θεραπείας λέγοντάς του: «Σήκω, πάρε το
κρεβάτι σου και πήγαινε»(Ιω. 5, 8),
διατάζοντας δηλαδή το νου να σηκωθεί
από την φιληδονία που τον κατέχει και
να πάρει το σώμα στους ώμους των αρετών
και να πάει στο σπίτι του, δηλαδήσ τον
ουρανό. Γιατί είναι καλό να σηκώνεται
το χειρότερο (το σώμα) προς την αρετή
από το καλύτερο (το νου) στους ώμους της
πρακτικής ασκήσεως, παρά το καλύτερο
να οδηγείται στη φιληδονία από το
χειρότερο με τη μαλθακότητα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>81.</b></span> Εφόσον
δεν έχομε ξεπεράσει καθαρά κατά διάνοια
τόσο την δική μας ύπαρξη, όσο και όλων
των έπειτα από το Θεό, δεν έχομε αποκτήσει
ακόμη την κατάσταση της σταθερότητας
στην αρετή. Κι όταν με την αγάπη επιτύχομε
αυτή την υψηλή κατάσταση, τότε θα
γνωρίσομε τη δύναμη της θείας υποσχέσεως.
Γιατί εκεί πρέπει να πιστεύομε ότι θα
έχουν αμετακίνητη εγκατάσταση οι άξιοι,
όπου ο νους πρωτύτερα ρίζωσε τη δική
του δύναμη με την αγάπη. Γιατί «εκείνος»
που δεν βγήκε από τον εαυτό του και από
όλα όσα μπορούν να νοηθούν, και δεν
έφτασε στη σιωπή που είναι πάνω από κάθε
νόηση, δεν μπορεί να είναι τελείως
ελεύθερος από τη μεταβολή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>82.</b></span> Κάθε
νόηση εμπεριέχει οπωσδήποτε την έννοια
του πλήθους, ή τουλάχιστον της δυάδας,
γιατί αποτελεί τη μέση σχέση δύο άκρων,
καθώς ενώνει μεταξύ τους αυτό που νοεί
και αυτό που νοείται (το νοούν και το
νοούμενο)· και κανένα από τα δύο αυτά
δε διασώζει την τέλεια απλότητα. Το
νοούν είναι ένα υποκείμενο, καθώς
συνεπινοείται μαζί του η δύναμη να νοεί.
Και το νοούμενο είναι πάντως υποκείμενο,
και ή έχει συνεπινοουμένη μέσα στο νοούν
υποκείμενο τη δύναμη να νοείται, ή έχει
ως προϋπάρχουσα την ουσία εκείνου του
οποίου είναι δύναμη. Γιατί κανένα ον
δεν είναι εντελώς αυτό καθ’ αυτό απλή
ουσία ή νόηση για να είναι και μονάδα
αδιαίρετη. Ο Θεός όμως, είτε ουσία Τον
πούμε, δεν έχει φυσικώς συνεπινοούμενη
μαζί Του τη δύναμη να νοείται, γιατί
διαφορετικα θα ήταν σύνθετος· είτε
νόηση Τον πούμε, δεν έχει φυσικώς ουσία
επιδεκτική νοήσεως, αλλά ο Θεός είναι
νόηση κατ’ ουσίαν. Και είναι όλος νόηση,
και μόνο νόηση, και ο ίδιος είναι κατά
τη νόηση ουσία, και όλος ουσία και μόνον
ουσία, και όλος πάνω από ουσία, [και όλος
πάνω από νόηση,] γιατί είναι και μονάδα
αδιαίρετη και χωρίς μέρη και απλή.
Εκείνος λοιπόν που έχει με οποιοδήποτε
τρόπο νόηση, δεν βγήκε ακόμη από τη
δυάδα· εκείνος όμως που την άφησε
ολότελα, μπήκε οπωσδήποτε στη μονάδα,
εγκαταλείποντας με την υπέρβαση τη
δύναμη της νοήσεως.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>83.</b></span> Στα
πολλά υπάρχει η ετερότητα, η ανομοιότητα
και η διαφορά. Αλλά στο Θεό, ο οποίος
είναι ένας και μόνος, υπάρχει μόνο η
ταυτότητα, η απλότητα και η ομοιότητα.
Δεν είναι ακίνδυνο λοιπόν πριν βγούμε
έξω από τα πολλά, να προχωρούμε στις
θεωρίες περί Θεού. Τούτο το φανερώνει
ο Μωυσής στήνοντας τη σκηνή της διάνοιας
έξω από το στρατόπεδο(Εξ. 33, 7) και τότε
συνομιλώντας με το Θεό. Είναι επικίνδυνονα
επιχειρήσει κανείς να πει με προφορικό
λόγο το άρρητο, γιατί ο προφορικός λόγος
είναι και δυάδα και ακόμη περισσότερο.
Ενώ το να θεωρεί κανείς το ον χωρίς φωνή
με μόνη τη ψυχή, αυτό είναι πολύ ισχυρό,
γιατί τότε μένει στην αδιαίρετη μονάδα
και όχι στα πολλά. Το παράδειγμα του
Αρχιερέα, που είχε διαταγή μια φορά μόνο
το χρόνο να διασχίζει το καταπέτασμα
και να εισέρχεται στα Άγια των Αγίων(Λεϋιτ.
16, 34· Εβρ. 9, 7), διδάσκει ότι μόνο εκείνος
που πέρασε την αυλή και τα Άγια πρέπει
να εισέρχεται στα Άγια των Αγίων, δηλαδή
μόνο εκείνος ο οποίος ξεπέρασε όλη τη
φύση και των αισθητών και των νοητών
και έγινε καθαρός από κάθε τι που
χαρακτηρίζει τα δημιουργήματα, πρέπει
να πλησιάζει στις περί Θεού θεωρίες με
τελείων γυμνή διάνοια.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>84.</b></span> Ο
μέγας Μωυσής, αφού έστησε την σκηνή του
έξω από το στρατόπεδο(Έξ. 33,7), δηλαδή
αφού έστησε τη γνώμη και την διάνοιά
του έξω από όσα βλέπομε, αρχίζει να
λατρεύει το Θεό· και αφού μπήκε μέσα
στον γνόφο(Έξ. 20, 21), δηλαδή στον ασχημάτιστο
και άϋλο τόπο της γνώσεως, εκεί επιτέλεσε
τις ιερότατες τελετές.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>85.</b></span> Ο
γνόφος είναι η ασχημάτιστη και άυλη και
ασώματη κατάσταση, η οποία κατέχει την
γνώση των προτοτύπων όλων των όντων.
Όποιος βρεθεί μέσα σ’ αυτήν, σαν ένας
άλλος Μωυσής, παρότι θνητός κατά τη
φύση, κατανοεί τα αθάνατα.Με τη γνώση
αυτή, αφού ζωγραφίσει μέσα τουτο κάλλος
των θείων αρετών, σαν ζωγραφιά που είναι
πιστό αντίγραφο του αρχέτυπου κάλλους,
ακτεβαίνει από το όρος και παρουσιάζει
τον εαυτό του ως πρότυπο σ’ εκείνους
που θέλουν να μιμούνται την αρετή(Έξ.
24,18· 34,29). Και με αυτό φανερώνει τη
φιλανθρωπία και την αφθονία της χάρης
της οποίας έγινε μέτοχος.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>86.</b></span> Εκείνοι
που ασκούν με καθαρότητα την κατά Θεόν
φιλοσοφία, έχουν ένα πολύ μεγάλο κέρδος
από τη θεία γνώση που αυτή προξενεί: το
να μη μεταβάλλεται πλέον η γνώμη τους
μαζί με τα πράγματα, αλλά με σταθερή
βεβαιότητα να καταπιάνονται πρόθυμα
με όσα αρμόζουν στην αρετή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>87.</b></span> Όταν
βαπτισθήκαμε εν Χριστώ δια του Πνεύματος,
ντυθήκαμε την κατά σάρκα πρώτη αφθαρσία·
περιμένομε τώρα την τελική κατά Χριστόν
αφθαρσία του Πνεύματος, αφού βέβαια
φυλάξαμε ακηλίδωτη την πρώτη με την
καρποφορία αγαθών έργων και τη θεληματική
νέκρωση. Όποιος έχει την τελική αυτή
αφθαρσία, δεν φοβάται πλέον οτι θα χάσει
τα αποκτηθέντα αγαθά.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>88.</b></span> Επειδή
ο Θεός θέλησε από ευσπλαγχνίανα στείλει
σ’ εμάς που κατοικούμε τη γη τη χάρη
της θείας αρετής από τον ουρανό,
κατασκεύασε συμβολικά την ιερή σκηνή
με όλα όσα περιέχει(Έξ. 25,8), για να είναι
απεικόνιση, υποτύπωση και μίμηση της
σοφίας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>89.</b></span> Η
χάρη της Νέας Διαθήκης είναι κρυμμένη
μυστικα στο γράμμα της Παλαιάς. Γι’
αυτό λέει ο Απόστολος ότι ο Νόμος είναι
πνευματικός(Ρωμ. 7,14). Ο Νόμος λοιπόν κατά
το γράμμα παλιώνει και γερνά και
καταργείται(Εβρ. 8,13), κατά το Πνεύμα όμως
μένει νέος και είναι πάντοτε ενεργούμενος.
Γιατί η χάρη δεν παλιώνει καθόλου.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>90.</b></span> Ο
Νόμος αποτελεί τη σκιά του Ευαγγελίου,
ενώ το Ευαγγέλιο είναι εικόνα των
μελλοντικών αγαθών. Ο Νόμος εμποδίζει
τις ενέργειες των κακών, το Ευαγγέλιο
παραθέτει τις πράξεις των αγαθών.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>91.</b></span> Όλη
η αγία Γραφή λέμε ότι διαιρείται σε
σάρκα και σε πνεύμα, σαν να είναι ένας
πνευματικός άνθρωπος. Και εκείνος που
λέει ότι το γράμμα της Γραφής είναι
σάρκα και το νόημά του ότι είναι πνεύμα,
δηλαδή ψυχή, δεν κάνει λάθος. Και είναι
φανερά σοφός εκείνος που άφησε το
φθειρόμενο μέρος και δόθηκε ολότελα
στο άφθαρτο.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>92.</b></span> Ο
Νόμος είναι η σάρκα της Αγίας Γραφής,
όταν θεωρηθεί σαν πνευματικός άνθρωπος.
Αίσθηση είναι οι Προφήτες. Το Ευαγγέλιο
είναι η νοερή ψυχή που ενεργεί με τη
σάρκα του Νόμου και με την αίσθηση των
Προφητών και εκδηλώνει τη δύναμή της
με τις ενέργειές της.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>93.</b></span> Ο
Νόμος είχε τη σκιά(Εβρ. 10,1), ενώ οι Προφήτες
την εικόνα των θείων και πνευματικών
αγαθών του Ευαγγελίου. Το Ευαγγέλιο
όμως έδειξε σ’ εμάς παρούσα στα πράγματα
την αλήθεια που είχε δοθεί πρωτύτερα
από το Νόμο ως σκιά και είχε προεικονισθεί
από τους Προφήτες.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>94.</b></span> Εκείνος
που με το βίο και τη διαγωγή του εκτελεί
το Νόμο, έχει αργία μόνον για την τέλεση
της αμαρτίας, προσφέροντας θυσία στο
Θεό την ενέργεια των αλόγων παθών, και
αρκείται σ’ αυτό για τη σωτηρία του,
λόγω της πνευματικής του νηπιότητας.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>95.</b></span> Εκείνος
που παιδαγωγείται με τον προφητικό
λόγο, μαζί με την αποβολή της ενέργειας
των παθών αποβάλλει και τις συγκαταθέσεις
προς αυτά, οι οποίες ενεργούνται στην
ψυχή του. Αλλιώς ενώ νομίζει ότι με το
χειρότερο μέρος του, εννοώ τη σάρκα,
απέχει από την κακία, θα του διαφύγει
ότι με το καλύτερο μέρος, εννοώ την ψυχή,
την διαπράττει αδιάκοπα.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>96.</b></span> Εκείνος
που ακολουθεί με γνησιότητα την ευαγγελική
ζωή, έκοψε και την αρχή και το τέλος της
κακίας του, και εργάζεται κάθε αρετή με
το έργο και με το λόγο. Προσφέρει στο
Θεό θυσία δοξολογίας και ευχαριστίας(Ψαλμ.
49,14· 115,8)· είναι ελευθερωμένος από κάθε
ενόχληση ενέργειας των παθών, καθώς
επίσης και από το νοερό πόλεμο εναντίον
τους· και έχει μοναδική αχόρταστη ηδονή
την ελπίδα των μελλόντων αγαθών, η οποία
τρέφει την ψυχή.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>97.</b></span> Σ’
εκείνους που μελετούν με μεγάλη επιμέλεια
τις θείες Γραφές, ο Κύριος παρουσιάζεται
να έχει δύο μορφές. Η μία είναι κοινή
και πιο δημώδης και [όχι] σε λίγους θεατή,
και σ’ αυτήν αναφέρεται η φράση: «Τον
είδαμε και δεν είχε ωραιότητα ούτε
κάλλος»(Ησ. 53,2). Η άλλη είναι πιο μυστική
και λίγοι τη φτάνουν, όσοι έχουν γίνει
ήδη όμοιοι με τους αγίους αποστόλους
Πέτρο και Ιωάννη, μπροστά στους οποίους
μεταμορφώθηκε ο Κύριος με λαμπρότητα
που υπερβαίνει την αίσθηση(Ματθ. 17,2· Β΄
Πετρ. 1, 17-18). Με τη μορφή αυτή είναι ωραίος
περισσοτερο απ’ όλους των υιούς των
ανθρώπων(Ψαλμ 44,3). Από αυτές τις δύο
μορφές η πρώτη είναι κατάλληλη για τους
αρχαρίους, η δεύτερη για εκείνους που
έγιναν τέλειοι στη γνώση, ο καθένας
ανάλογα με τη δυνατότητά του. Η μία μορφή
είναι εικόνα της πρώτης παρουσίας του
Κυρίου· σ’ αυτήν, που καθαρίζει με τα
παθήματα τους πρακτικούς, αντιστοιχεί
το γράμμα του Ευαγγελίου. Η άλλη είναι
προεικόνιση της ένδοξης δευτέρας
παρουσίας Του· σ’ αυτή νοείται το πνεύμα
του Ευαγγελίου, και αυτή μεταμορφώνει
προς τη θέωση με τη σοφία τους γνωστικούς
καθώς, με τη μεταμόρφωση του Λόγου που
γίνεται μέσα τους, αυτοί αντανακλούν
με ακάλυπτο πρόσωπο τη λαμπρότητα του
Κυρίου(Β΄ Κορ. 3, 18).</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>98. </b></span>Εκείνος
που για την απόκτηση της αρετής μένει
με την καρτερία ακλόνητος στα δεινά,
έχει επάνω του τα γνωρίσματα της πρώτης
παρουσίας του Λόγου, η οποία τον καθαρίζει
από κάθε κηλίδα. Εκείνος που έχει
μεταφέρει το νου του με τη θεωρία στην
κατάσταση των αγγέλων, έχει τη δύναμη
της δευτέρας παρουσίας, η οποία του
δίνει την απάθεια και το να μένει άπτωτος.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>99.</b></span> Η
αίσθηση συνοδεύει τον πρακτικό που
κατορθώνει με κόπους τις αρετές. Τον
γνωστικό τον χαρακτηρίζει η νέκρωση
της αισθήσεως, γιατί έχει αποσύρει το
νου του από την σάρκα και τον κόσμο και
τον περιόρισε στο Θεό. Ο πρώτος, καθώς
αγωνίζεται με την πρακτική άσκηση να
λύσει την ψυχή από τον φυσικό δεσμό της
σχέσεως με τη σάρκα, έχει συνεχώς το
φρόνημά του καμπτόμενο μπροστά στους
κόπους. Ενώ ο άλλος, επειδή με τη θεωρία
αφαίρεσε τα καρφιά της σχέσεως αυτής,
δεν μπορεί να περιοριστεί διόλου από
τίποτε, γιατί έγινε πλέον ελεύθερος από
το να υποφέρει και να κρατείται από
εκείνα που θέλουν να τον κυριεύσουν.</span></span></span></p>
<p align="JUSTIFY" style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: transparent;"><span style="color: red;"><b>100.</b></span> Το
μάννα που δόθηκε στους Ισραηλίτες στην
έρημο(Εξ. 16, 14-35), είναι ο λόγος του Θεού,
ο οποίος επαρκεί σε κείνους που τον
τρώνε για κάθε πνευματική ηδονή, και
μεταβάλλεται σε κάθε γεύση ανάλογα με
τη διαφορά της επιθυμίας εκείνων που
τον τρώνε· γιατί έχει την ποιότητα
οποιασδήποτε πνευματικής τροφής. Γι’
αυτό σε κείνους που με το Πνεύμα γεννήθηκαν
άνωθεν(Ιω. 3, 3-5) από άφθαρτη σπορά, γίνεται
άδολο πνευματικό γάλα(Α΄ Πετρ. 2,2)· στους
ασθενείς γίνεται λάχανο(Ρωμ. 14,2) που
τονώνει τη δύναμη της ψυχής που έχει
τραυματιστεί. Σ’ εκείνους που λόγω της
εξεως στο καλό έχουν γυμνασμένα τα
αισθητήρια της ψυχής και διακρίνουν το
καλό και το κακό, τους δίνει στερεά
τροφή(Εβρ. 5,14). Έχει και άλλες άπειρες
δυνάμεις ο λόγος του Θεού, οι οποίες
είναι ανέφικτες εδώ. Όταν όμως κανείς
τελειώσει τη ζωή και γίνει άξιος να του
δοθούν στον ουρανό πολλά ή όλα(Ματθ.
25,21), αυτός θα λάβει και όλες ή μερικές
από εκείνες τις δυνάμεις του λόγου του
Θεού, επειδή έλαβε εδώ τα πολύ λίγα.
Γιατί η ακρότητα των θείων χαρισμάτων
που δίνονται εδώ, όταν συγκριθεί με τα
μέλλοντα, είναι κάτι το ελάχιστο και
μέτριο.</span></span></span></p>
<p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;">
<spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);">Πηγή
: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ.
Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της
Παναγίας, 1986, β΄τόμος, σελ. 103-122.</span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: x-large;"><br /></span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: medium;"><br /></span></span></span></spacer></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Οι
λόγοι των όντων</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Εισαγωγή
στην «Ευχαριστιακή Οντολογία»</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Εξήγηση
τής οντολογίας τού αγίου Μαξίμου α</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>πό
τον π. Νικόλαο Λουδοβίκο</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Παύλος
Κλιματσάκης</b></span></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600; font-size: medium;"> </span></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: #ff6600;"><span style="font-family: Arial; font-size: medium;"><b>Πηγή: Aντίφωνο</b></span></span></p><br /><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b>Το
εισαγωγικό αυτό άρθρο είναι το πρώτο
μιας σειράς από τρία μέρη, στην
οποία θα επιχειρήσω την έκθεση των
βασικών νοημάτων της διδακτορικής
διατριβής του π. Νικολάου Λουδοβίκου,
η οποία εκυκλοφόρησε και ως βιβλίο με
τον τίτλο «Η Ευχαριστιακή Οντολογία».
Στόχος της παρουσίασης είναι να διαφανούν
τα βασικά σημεία της θεολογίας του Αγίου
Μαξίμου σχετικά με τους λεγόμενους
«λόγους των όντων», ένα ζήτημα, όπως
αποδεικνύεται, βαρύνουσας σημασίας για
την κατανόηση της ορθόδοξης θεολογίας.</b></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b><br /></b></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b><br /></b></span></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"><img align="BOTTOM" border="0" height="276" name="γραφικά1" src="http://www.oodegr.com/oode/dogma/kosmologia/eikones/creation-of-the-universe.jpg" width="467" /></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"><br /><br />
</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Επειδή
εγώ δεν είμαι θεολόγος, δεν θα επιχειρήσω
κανενός είδους θεολογική ερμηνευτική
των λεγομένων, αλλά θα τα δεχθώ ως έχουν.
Άλλωστε, οι λόγοι για τους οποίους
παρακινήθηκα σε αυτήν την μελέτη και
έκθεση είναι αφενός η γνωριμία με τον
π. Νικόλαο και αφετέρου το εξαιρετικό
φιλοσοφικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει
το εν λόγω ζήτημα. Στο τρίτο μέρος αυτής
της σειράς θα προσθέσω κάποια στοιχεία
από την αγγλική μετάφραση της εν λόγω
διατριβής, τα οποία καταδεικνύουν τον
ακαδημαϊκό διάλογο του π. Νικολάου με
θεολόγους της Δύσεως. </span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Επειδή
λοιπόν τα θεωρητικά μου ενδιαφέροντα
είναι κυρίως φιλοσοφικά, αλλά και για
να μην παραβιάσω το κείμενο λόγω ελλιπούς
γνώσεως σε θεολογικό επίπεδο, συνέγραψα
την παρούσα έκθεση με ένα κάπως ασύνηθη
τρόπο, τον οποίο θέλω να εξηγήσω,
προκειμένου ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης
να αποφύγει δυσκολίες κατά την ανάγνωση.
Μέσα στην ίδια την έκθεση του κειμένου
της διατριβής, την οποία προσπάθησα να
πραγματοποιήσω με όσο το δυνατόν
μεγαλύτερη πιστότητα, παρεμβάλλω μέσα
σε αγκύλες [...] φιλοσοφικές παρατηρήσεις.
Όταν λοιπόν ο αναγνώστης βλέπει κείμενο
μέσα σε αγκύλες [...], πρέπει να γνωρίζει
ότι είναι αποκλειστικώς δικά μου λόγια,
μπορεί δε και να τα παρακάμψει. Μέσα σε
εισαγωγικά περιέχεται κείμενο
(μεταφρασμένο ή μη) του Άγιου Μάξιμου
(όπου ο π. Νικόλαος δίνει την μετάφραση,
την χρησιμοποιώ). Τέλος, τα υπόλοιπα
είναι η μεταφορά, επιτυχημένη ελπίζω,
των λόγων του π. Νικολάου, ο οποίος με
το έργο αυτό παράσχει σημαντικές
αφετηρίες για την σύνδεση του θεολογικού
με τον φιλοσοφικό λόγο. Από θεολογική
δε άποψη φαίνεται πώς εκθέτει ένα θέμα
ύψιστης σημασίας.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Προσωπικά
ανακάλυψα μέσα στο εν λόγω κείμενο μια
θεολογία ακραιφνώς φιλοσοφική τόσο υπό
την έννοια της χρήσεως της παραδοσιακής
ορολογίας όσο και από την άποψη της
συγκρότησης ενός συστήματος εννοιών
από τον Άγιο Μάξιμο (γι’ αυτόν τον λόγο
θεωρείται, όπως φαίνεται, ο φιλοσοφικότερος
των Πατέρων). Το σημαντικότερο είναι,
όμως, ότι η αναφερθείσα θεματική φανερώνει
τη δυνατότητα θεωρητικής διαπραγμάτευσης
της ορθόδοξης θεολογίας, ώστε να στραφούν
επάνω της τα βλέμματα με ένα καινούριο
και αντάξιο σε αυτή τρόπο. Ο π. Νικόλαος
που καταπιάστηκε με το θέμα του σε νεαρή
ηλικία, μπόρεσε να το διεκπεραιώσει
επιτυχώς. Αυτή τη στιγμή είναι εκείνος
ο θεωρητικός θεολόγος που είναι σε θέση
να κοιτάζει και να παρουσιάζει την
ορθόδοξη παράδοση μέσα από το πρίσμα
ενός σύγχρονου ανθρώπου και με τον
ανάλογο γνωσιακό εξοπλισμό.</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"> </span></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b>Ευχαριστιακή
οντολογία</b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Σύμφωνα
με τον π. Νικόλαο υπάρχει μια αμφίδρομη
ερμηνευτική συσχέτιση ανάμεσα στην
θεολογία του Μαξίμου, η οποία είναι
ευχαριστιακή, και στην «οντολογία» του,
η οποία βασίζεται στην έννοια των «λόγων
των όντων». (σελ.78) Ο Μάξιμος εξηγεί:
«επιθυμώντας να ουσιωθεί ο υπερούσιος
Λόγος και δημιουργός όλων των όντων,
φέρει μαζί του (ενσαρκούμενος) … και
όλους τους λόγους της ουσίας των
φαινομένων και νοουμένων όντων … Ο
Λόγος (ο Υιός του Θεού) είναι δάσκαλος
των πνευματικών λόγων που είναι τόσο
στα φαινόμενα όσο και στα νοούμενα …
και παρέχει με τη μορφή της σάρκας Του
τη γνώση που ενυπάρχει στους λόγους των
ορωμένων και με το αίμα Του τη γνώση που
ενυπάρχει στους λόγους των νοουμένων…»
Η θεολογία των λόγων των όντων είναι
κατά τον π. Νικόλαο το κλειδί για την
ερμηνεία της Ευχαριστίας στον Άγιο
Μάξιμο. (σελ. 83)</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"> </span></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b>Τί
είναι οι λόγοι των όντων</b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Οι
λόγοι των όντων είναι το άρρητο και
υπερφυές θείο πυρ που ενυπάρχει στην
ουσία των όντων [αυτό που προσδίδει στα
όντα την ουσία τους], και το οποίο
[ενυπάρχον] δεν είναι άλλο από τον Θεό
Λόγο. (σελ. 85) Πρόκειται για άκτιστη,
προσωπική και δημιουργική παρέμβαση
του Θεού-Λόγου η οποία συνιστά τους
λόγους των όντων. Όποιος γνωρίζει τους
λόγους των όντων, μανθάνει «τις ο λόγος
της καθ’ εκάστου ουσίας, φύσεως, είδους,
σχήματος, συνθέσεως, δυνάμεως, ενεργείας,
πάθους». (σελ. 85-6) Ο π. Νικόλαος παραθέτει
στη συνέχεια κάποιες ερμηνευτικές
προσεγγίσεις σε σχέση με τους λόγους
των όντων, τις οποίες εν προκειμένω θα
παραβλέψουμε, ακολουθώντας την αναλυτική
παρουσίαση των κειμένων του Αγίου
Μαξίμου από τον π. Νικόλαο.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
Θεός διατελεί μεν κρυπτόμενος στους
λόγους των όντων αλλά δια αυτών πιστοποιεί
την ύπαρξή Του∙ αυτό αποτελεί για τους
ευσεβείς την πιο πειστική απόδειξη περί
Θεού. (σελ. 90) Ο Θεός είναι «αυτολογιότητα»
και ως εκ τούτου ουσιοποιός και υπερούσιος
οντότης. [είναι ίδιον του υπερουσίου να
ποιεί ουσίες, ενούσια όντα] Ο Θεός είναι
ποιητική αιτία πάσης ουσίας και δυνάμεως
και ενεργείας. (σελ 91) Οι συγκεκριμένες
λογικές δράσεις [δημιουργικές πράξεις]
καθιστούν δυνατή και πραγματική την
ουσία, τη φύση, το είδος, το σχήμα, τη
σύνθεση, τη δύναμη την ενέργεια, το
πάθος, αλλά και την ατομική σύσταση των
όντων, έτι δε περαιτέρω και την προνοιακή
και οικονομική σχέση του Θεού προς το
καθ’ έκαστον ον.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Όποιος
εξετάζει με το θεωρητικό μέρος της ψυχής
την απειρία και ποικιλία των δημιουργημάτων,
«δεν θα θεωρήσει ως πολλούς λόγους τον
ένα Λόγο, ο οποίος συνδιακρίνεται μέσα
στην αδιαίρετη διαφορά των δημιουργημάτων,
ενώ παραμένει ένας [ενικός], εξαιτίας
του ότι παραμένουν τα όντα μεταξύ τους
αλλά και με τον εαυτό τους ασύγχυτα…
και θα γνωρίσει σαν έναν τους πολλούς
[λόγους] εξαιτίας της αναφοράς όλων προς
Αυτόν που υπάρχει ενούσιος και ενυπόστατος
και ασύγχυτος του Θεού Πατρός Λόγος».
(σελ. 92) [ο ένας Λόγος που υπάρχει στα
όντα τα καθιστά λόγους, αλλά χωρίς να
συγχέονται και χωρίς Αυτός να συγχέεται
με αυτά – αυτή ακριβώς είναι η σημασία
της δημιουργίας συγκεκριμένων και καθ’
έκαστον όντων].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Η
πολλαπλότητα των πολλών λόγων παραπέμπει
συνεχώς στον ένα Λόγο, στον οποίο
οφείλεται ο επιμερισμός τους. Ο Μάξιμος
αντιτίθεται στην νεοπλατωνική έννοια
της «απορροής»: «έχοντας τους λόγους
των δημιουργημάτων να υπάρχουν [υφεστώτας]
πριν από τους αιώνες, δημιούργησε με
αγαθό θέλημα σύμφωνα με αυτούς εκ του
μη όντος την ορατή και την αόρατη κτίση
με λογική και σοφία, τα πάντα στην ώρα
που έπρεπε, αφού δημιούργησε αλλά και
ακόμα δημιουργεί, τα καθόλου [γένη και
είδη] αλλά και τα καθ’ έκαστον [ατομικά
όντα]». Ο π. Νικόλαος υπογραμμίζει ότι
οι λόγοι υπάρχουν προαιώνια, αποτελούν
αντικείμενο της αγαθής βουλήσεως του
Θεού, κτίζονται στον ορθό χρόνο, και
διαχωρίζονται σε καθόλου και καθ’
έκαστον λόγους. (σελ. 93) Όλα τα δημιουργημένα
νοερά και λογικά όντα [άγγελοι και
άνθρωποι], «εξαιτίας αυτού του λόγου
σύμφωνα με τον οποίο δημιουργήθηκαν,
και ο οποίος υπάρχει στον Θεό, ονομάζονται
και είναι μέρος του θεού (μοίρα λέγεται
και έστι Θεού) [δική μου έμφαση]».[βλέπουμε
εδώ τα όντα να ανακλούν μέρος του Θεού
– επομένως η ουσία τους νοείται μόνο
δια της αναφοράς της στον Θεό, τα όντα
δεν νοούνται αληθώς χωρίς την ανάδειξη
της σχέσεως τους προς τον Λόγο. Η εμπειρική
επιστήμη ως εκ τούτου δεν ασχολείται
καν με την ουσία των όντων].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος τονίζει ότι σύμφωνα με την
παραπάνω θέση οι λόγοι διακρίνονται
σαφώς από το Θεό Λόγο, αλλά και από τα
όντα, τα οποία Αυτός δημιούργησε σύμφωνα
με τους λόγους τους. Περαιτέρω τονίζει
την αγαθή βούληση, δια της οποίας ο Θεός
βούλεται τα όντα κατά τους λόγους τους.
[τα όντα είναι καλά, εφόσον είναι σύμφωνα
με τους λόγους τους] Επομένως, ο Άγιος
Μάξιμος αναιρεί την ωριγένεια αντίληψη
της δημιουργίας ως πτώσεως (σελ. 93), αλλά
κυρίως θέτει τον όρο της μετοχής στον
Θεό: «Γιατί όλα, καθώς έχουν γίνει από
τον Θεό, μετέχουν στον Θεό κατ’ αναλογία,
ή κατά τον λόγον ή κατά την αίσθησιν και
την ζωτικήν κίνησιν ή κατά την ιδιότητα
της ουσίας και της έξης τους». (σελ. 93-4)</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
λόγος του όντος νοείται λοιπόν ως μετοχή
Θεού: Αυτός λοιπόν που «λόγω της
αυτοδύναμης άπειρης υπεροχής Του είναι
άρρητος και ακατανόητος και πέρα από
κάθε δημιουργία … ο ίδιος παρουσιάζεται
και πολλαπλασιάζεται σε όλα όσα
προέρχονται από Αυτόν, ανάλογα στον
καθένα, όπως αρμόζει στον Αγαθό, και
ανακεφαλαιώνει τα πάντα στον εαυτό Του
… ». [Εν προκειμένω η δημιουργία εκφέρεται
ως πραξη του Θεού, δια της οποίας Αυτός
θέτει τον εαυτό Του ως έτερον τι,
καθιστάμενος αυτό που Εκείνος δεν είναι,
αλλά παραμένοντας στον εαυτό Του]. Ο π.
Νικόλαος παρατηρεί ότι ο ίδιος ο Λόγος
παρέχει στα όντα το Είναι, ώστε και αυτά
δια της κίνησής τους να μπορούν να
μετέχουν του Θεού με τη συνεχή ανακεφαλαίωσή
τους στον Λόγο. (σελ. 94) Πρόκειται για
διαπίστωση της βαθύτατης αυτής κοινωνίας
Λόγου και κτίσεως «και μέχρι των εσχάτων».</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ακολουθούν
οι εξής εκπληκτικές εκφράσεις του Αγίου
Μαξίμου: «ει ουν νοών εαυτόν τα όντα
νοεί, αυτός έστι τα όντα» και «αι τοίνυν
νοήσεις αυτού εστι τα όντα» [τα όντα
είναι τα νοήματα του Θεού Λόγου∙ ο
υπερούσιος ουσιώνει τα όντα νοώντας
τα, η νόηση του υπερουσίου όντος παράγει
ον. Ο Θεός καθιστά ον αυτό που νοεί, ενώ
στον νου του ανθρώπου το ον παρίσταται
μόνο υποκειμενικά ως έλλειψη της
παρουσίας του]. Γι’ αυτό ο Άγιος Μάξιμος
ονομάζει τους λόγους «ιδέες» ή παραδείγματα
[πρότυπα] των όντων, όχι όμως ως αυθύπαρκτες
ουσίες [όπως στον Πλάτωνα], αλλά υπό την
έννοια των «αϊδίων νοήσεων» του Λόγου
σύμφωνα με την αγαθή βούλησή Του και
σύμφωνα με τον θείο σκοπό Του. (σελ. 95)
[δηλαδή, τα δημιουργημένα να κοινωνούν
με Αυτόν]. Ο Άγιος Μάξιμος επικαλείται
εν προκειμένω και τον Αρεοπαγίτη, ο
οποίος ονομάζει τους λόγους «προορισμούς»
και «θεία θελήματα». Ο π. Νικόλαος
παρατηρεί ότι με αυτόν τον τρόπο
αναιρείται η πλατωνική αποκοπή των
ιδεών από το Θεό και η αυτονομία τους,
το ενυπόστατό τους [Κατά τον Πλάτωνα οι
ιδέες είναι ουσίες. Ο Πλάτων δεν μπορεί
να λύσει το πρόβλημα της κοινωνίας τους
με τα αισθητά όντα∙ ωστόσο θεωρεί ως
υπέρτατη ιδέα το αγαθό, οι ιδέες εκφράζουν
επομένως και στον Πλάτωνα αγαθή βούληση,
αλλά χωρίς να είναι σαφής η προέλευσή
τους, -καθώς δεν είναι σαφής και η
προέλευση των ψυχών-, βασικά προβλήματα
στον Πλάτωνα. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει
αληθής έννοια δημιουργίας].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος εξηγεί ότι ο Άγιος Μάξιμος
ενδιαφέρεται, σε αντιδιαστολή αφενός
προς την αρχαιοελληνική φιλοσοφική
παράδοση, και αφετέρου προς εκείνες τις
φιλοσοφικές προσπάθειες που αφορμώνται
από τον ιουδαϊσμό (Φίλων) και τον
χριστιανισμό (Ωριγένης), να αναδείξει
το ελεύθερον της δημιουργίας του κόσμου
από τον Θεό. [στους αρχαίους δεν υπάρχει
ούτε δημιουργία ούτε ελεύθερη δημιουργία,
αφού αυτές οι δύο έννοιες κατ’ ουσίαν
ταυτίζονται] Ο π. Νικόλαος παρατηρεί
ότι τόσο οι ιδέες όσο και οι σπερματικοί
λόγοι αδυνατούν να βοηθήσουν στην
κατανόηση της εκ του μηδενός δημιουργίας
του κόσμου και της ελευθερίας του Θεού
κατά την δημιουργία. (σελ. 101) Το στοιχείο
της αναγκαστικότητας είναι αυτονόητα
εγγενές στην ελληνική σκέψη [βεβαίως,
αλλά πιθανόν οι Έλληνες δεν το θεωρούσαν
κατ’ ανάγκην πρόβλημα∙ πάντως στην
τραγωδία ο άνθρωπος έρχεται σε σύγκρουση
με το πεπρωμένο του, από το οποίο
συντρίβεται] Η προκύπτουσα όμως
συναιωνιότητα του κόσμου, όπως και το
ότι ο κόσμος δεν είναι δυνατόν να μην
υπάρχει, καθιστάμενος έτσι συνάναρχος
του Θεού και προϋπόθεση της υπάρξεως
και της ζωής του, είναι απόψεις απαράδεκτες
για έναν Χριστιανό (σελ. 102-3) [αυτή είναι
η ουσία του ζητήματος]</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
Άγιος Μάξιμος ταυτίζει, όπως ειπώθηκε,
λόγους και θελήματα, αποφεύγοντας έτσι
την αναγκαιότητα της δημιουργίας. Ο
κόσμος δημιουργείται εκ του μηδενός ως
αποτέλεσμα της θελήσεως του Θεού: «την
γνώση των όντων, η οποία προϋπήρχε αιδίως
εντός του, ο δημιουργός, όταν θέλησε,
την έφερε στην ουσία και την προέβαλε».
(σελ. 103-4) Ο Άγιος Μάξιμος διαφοροποιείται
από την φιλοσοφική παράδοση κατά το ότι
σε αυτήν δεν απαντάται δημιουργία ουσιών
[δημιουργία κατά κυριολεξία], αλλά
ουσιαστικά μόνο δημιουργία ποιοτήτων,
το οποίο συνεπάγεται ότι «εξ αϊδίου
συνυπαρκτά τω θεω τα δημιουργήματα».
[Πρόκειται για σημαντικό ζήτημα. Στον
Πλάτωνα, όπως είπαμε, δεν είναι σαφές
πώς προκύπτουν οι ιδέες στο ον ή καλύτερα
δεν τίθεται ζήτημα. Ο αισθητός κόσμος
προκύπτει (Τίμαιος) με πρότυπα τις ιδέες
από τον διακοσμητή νου, τον πλατωνικό
δημιουργό]</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος ανευρίσκει την κλείδα της
κατανοήσεως της διδασκαλίας του Μαξίμου,
στο ότι βλέπει τον Λόγο ως πρόσωπο, υπό
την έννοια ότι Αυτός προσωπικά έχει
εντός Του τους λόγους ως αγαθά θελήματα
και ως εκφέροντες τον θείο σκοπό Του
σύμφωνα με την προαιώνια αγαθή προαίρεσή
Του. (σελ 105) [Πολύ σημαντική παρατήρηση.
Ο σκοπός της δημιουργίας είναι «σκοπός»,
επομένως αποτέλεσμα της αυτεξουσιότητας
του Θεού ως Λόγου και ως προσώπου∙
περαιτέρω είναι αγαθός σκοπός, αποβλέπει
στη μετάδοση του Είναι σε όντα, τα οποία
δεν μπορούν να είναι αφ’ εαυτών] Ο π.
Νικόλαος σχολιάζει εύστοχα ότι η
δημιουργία των όντων δια των λόγων τους
είναι ελεύθερη, εφόσον αυτοί αποτελούν
το υλικό της ευχαριστιακής κοινωνίας
του κτιστού με την ελεύθερη και προσωπική
θεία αγάπη. (σελ 106) [με άλλα λόγια, αφού
ο Θεός κοινωνεί με τα κτιστά όντα, όπως
μαρτυρούν οι άγιοι, σημαίνει ότι τα έχει
δημιουργήσει ούτως ώστε να είναι
επιδεκτικά της κοινωνίας με Αυτόν, να
είναι ικανά να μετέχουν σε Αυτόν.] Ο Θεός
έχει ελεύθερα δημιουργήσει τον κόσμο,
και αυτό σημαίνει ότι η δημιουργία είναι
εκ του μη όντος∙ επομένως δεν πρόκειται
για αναγκαστική δημιουργία, αφού κανένα
ον δεν προηγείται αυτής, το οποίο θα
επέβαλλε περιορισμό δια της προϋπάρξεώς
του στην απολυτότητα της προσωπικής
αγαπητικής θείας ελευθερίας (σελ 106) [Εν
τέλει δημιουργία και ελεύθερη δημιουργία
ή εκ του μη όντος δημιουργία είναι το
ίδιο. Αυτό μάλιστα συνεπάγεται ότι το
δημιουργημένο είναι προϊόν της αγαθής
θείας βούλησης, και υπάρχει, για να
μετέχει του Θεού. Η ουσία του κτιστού
όντος είναι εν Θεώ, είναι ο λόγος για
τον οποίο αυτό είναι ό,τι είναι και
προκειμένου να δύναται, αφότου ο λόγος
του καταστεί πραγματική εκτός Θεού
ύπαρξη, δηλαδή κτιστό ον, να μετέχει
και να κοινωνεί του Θεού].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Οι
λόγοι των όντων είναι κατά τον Άγιο
Μάξιμο κυρίως «λόγοι ουσιώσεως». «Η
φύση των όντων έρχεται στην ύπαρξη μέσω
μιας θείας τέχνης, η οποία συνιστά τα
φυτά και τα ζώα και τις μεταστοιχειώσεις
των στοιχείων, και εν γένει την ουσία
των φυομένων, η οποία είναι αρχή κινήσεως
και στάσεως [αυτών]». (σελ.107) [η ουσία των
όντων έρχεται στην ύπαρξη (εις γένεσιν
προϊούσα), και αυτή η ίδια συνεπάγεται
κίνηση και στάση∙ τα όντα κινούνται
κατά τη ουσία τους -όλα αυτά είναι
αριστοτελικά. Περαιτέρω, η ουσίωση των
όντων είναι θεία τέχνη, δηλαδή δημιουργική
πράξη, ο Θεός πράττει δημιουργώντας,
παράγοντας τα όντα εκ του μη όντος]
Ακόμα, στα όντα αποτυπώνεται, όπως και
στα ανθρώπινα έργα, η λογικότητα του
Κτίστη τους, δηλαδή η βούληση και η
διανόηση του Θεού. (σελ.107)</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος σημειώνει ότι ο κεφαλαιώδης
ορισμός του λόγου στον Άγιο Μάξιμο είναι
«θεία τέχνη ουσιώσεως», ο οποίος και
εκφράζει τη ριζικότητα της δημιουργικής
πράξεως του Θεού και τη φιλόκαλη αγαθότητά
της. (σελ. 108) Σχολιάζει ακόμα ότι πρέπει
να προσεχθεί και η έννοια του λόγου ως
εικόνας στον Άγιο Μάξιμο: Οι λόγοι των
όντων ως περιεχόμενο της θείας βουλής
διατηρούν ένα είδος εικονισμού του
Θεού, διάφορο από τη «φυσική εικόνα»
Του, Τον Υιό, και την κατά «μίμησιν
εικόνα» Του, τον άνθρωπο. Τα κτιστά είναι
εικόνες των λόγων τους: «θεία παραδείγματα
τους προορισμούς εκληπτέον, ων εικόνες
τα της κτίσεως αποτελέσματα» (σελ. 109).
Κατά τον Μάξιμο, όποιος απελευθερώνει
τον νου από τις αισθητές εικόνες, θα
μπορέσει να ιδεί γυμνούς τους λόγους
των αισθητών, να αποκτήσει επίγνωση των
τύπων των νοητών. Εκείνος που βρήκε την
πνευματική καθαρότητα, «την εν τοις
λόγοις των όντων εύρεν αλήθειαν». Ο π.
Νικόλαος σχολιάζει ότι η αλήθεια των
λόγων είναι η εικονιστική τους υφή, αφού
«οι λόγοι παρά τω Θεώ μένουσι», και αυτή
καθιστά τα ομοιώματά τους, τα κτιστά,
αληθή και καθαρά. (σελ. 109) Ο Θεός γνωρίζει
τα όντα σύμφωνα με αυτή τους την
καθαρότητα, κατά τον Μάξιμο. Ο Θεός δεν
αντιλαμβάνεται τα όντα, όπως αυτά
αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους, αλλά
Αυτός γνωρίζει τα όντα σαν δικά του
θελήματα (ως ίδια θελήματα Αυτόν
γιγνώσκειν τα όντα φαμεν) [και ως δικά
του ενεργήματα θα μπορούσε να προσθέσει
κάποιος, καθώς τα όντα κατόπιν της
δημιουργίας τους υπάρχουν κατ’ ιδίαν].
Τα κτιστά λοιπόν όντα είναι απολύτως
οντολογικά εξαρτημένα από το θείο
θέλημα, και επειδή αυτό είναι ελεύθερο,
τα κτιστά προέρχονται από την ελεύθερη
θέληση του Θεού.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Επίσης,
επειδή οι αιτίες των όντων, δηλαδή οι
λόγοι της φύσεώς τους [με άλλα λόγια η
αληθής ουσία τους], προέρχονται «παρά
της θείας φύσεως», αυτή η τελευταία
είναι η φύση «καθόλου», αφού «εξ αυτής
έφυ τα όλα». Το μη ον, το μηδέν, δηλώνει
την μη ύπαρξη σχετικού λόγου στον Θεό,
είναι επομένως το μη δημιουργηθέν, το
παρά την θέλησιν του Θεού. (σελ. 111) Γι’
αυτό οι λόγοι είναι λόγοι τελείων και
όχι ατελών φύσεων [Πολύ σημαντική
παρατήρηση. Το παρά Θεού δημιουργηθέν
έχει τέλεια την φύση, διότι αντιστοιχεί
σε κάποιο λόγο των όντων, ο οποίος με τη
σειρά του είναι εικών του Θεού]. Επομένως,
το κακό ούτε υπάρχει ούτε προέρχεται
από τον Θεό, αλλά είναι αναίτιο, άσκοπο,
αφού είναι ά-λογο [χωρίς λόγο]. «Αφού
λοιπόν το κακό είναι παρά φύσιν, δεν θα
υπάρχει για τη φύση του λόγος», μας λέει
ο Μάξιμος.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος εξάγει το συμπέρασμα ότι
στο Θεό δεν υπάρχει το μηδέν, και Αυτός
δεν ταλανίζεται από δυσαρμονία ανάμεσα
στη βούλησή Του και στην ευδοκία Του,
και γι’ Αυτόν δεν υπάρχει κάτι μη-θελητό
ή αναγκαστικό. Αυτός λοιπόν θέλει, και
ό,τι δημιουργεί και μόνον αυτό είναι
αληθές ον. (σελ. 111) Επίσης και στα όντα
δεν υπάρχει το μηδέν, αφού και αυτά είναι
τέλεια κατά την αναφορά τους στη θεία
καθολικότητα, και επομένως το κακό είναι
παρά-λογο και παρά φύσιν. Είναι έτσι
άσκοπο και ακατανόητο με κάποια θετική
σημασία (σελ. 112) Στη συνέχεια ο π. Νικόλαος
επιχειρεί κάποιες ερμηνευτικές
προσεγγίσεις σε σχέση με την κατανόηση
του μη-όντος στην φιλοσοφία, τις οποίες,
τουλάχιστον σε σχέση με τον Πλάτωνα και
τον Χέγκελ, δηλαδή αναφορικά με την
διαλεκτική, δεν μπορώ να ακολουθήσω.
Παρόλαυτα συμφωνώ με την εξής διατύπωση:
Επειδή ο άκτιστος Θεός είναι ελεύθερος,
υποστασιάζοντας ελεύθερα το Είναι του,
ό,τι είναι μη-Θεός ακριβώς δεν είναι,
είναι απολύτως μηδέν. [Αυτή ακριβώς
είναι η «έννοια» του Θεού, δηλαδή η
ελευθερία Του να θέτει τον εαυτό Του,
και ο,τιδήποτε θελήσει, στο Είναι]. Έτσι
από τον Άγιο Μάξιμο διδασκόμαστε πως ο
Θεός δεν διαθέτει εντός του τίποτε
αθέλητο, τίποτε μη-ον. Επίσης ότι η
γέννηση του όντος εκ του μηδενός, δεν
έγινε, επειδή υπήρχε το μηδέν, αλλά λόγω
της προσωπικής και αγαθής δημιουργικής
βουλήσεως του Θεού. [όπως προαναφέρθηκε,
οι έννοιες της δημιουργίας, της δημιουργίας
«εκ του μηδενός» και της προσωπικής,
δηλαδή ηθελημένης και επομένως ελεύθερης
δημιουργίας συμπίπτουν].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος εξηγεί μια ακόμα πλευρά της
οντολογικής σημασίας των λόγων των
όντων, καθώς σύμφωνα με τον Μάξιμο «όλα
τα κτιστά κατά την ουσία και τη γένεσή
τους βεβαιώνονται περιεχόμενα στους
ιδικούς τους λόγους, όπως και σε αυτούς
των όντων των ευρισκομένων έξω και γύρω
τους». Επομένως οι λόγοι των κτιστών
όντων εδραιώνουν και την διακοινωνία
των κτιστών μεταξύ τους, καθώς
αλληλοπεριέχονται και αλληλοπροσδιορίζονται.
(σελ. 116) [Πολύ σημαντικό ζήτημα του οποίου
την σημασία θα δούμε στο δεύτερο μέρος
αυτής της παρουσίασης: τα όντα είναι
αυτά που είναι δια της μεταξύ τους
κοινωνίας, όχι απομονωμένα και χωριστά,
και μόνον σε αυτήν επιτυγχάνουν το
ουσιώδες είναι τους] Ο π. Νικόλαος εκθέτει
και άλλες πολύ σημαντικές διακρίσεις
που εισάγει ο Άγιος Μάξιμος: ο λόγος
κάθε όντος αφορά τόσο την ουσία του, όσο
και την συνεπαγόμενη δύναμη και ενέργεια
[με βάση τις αντίστοιχες αριστοτελικές
διακρίσεις]. Μία εξέχουσας σημασίας
διάκριση είναι ότι έχουμε λόγους γενών,
ειδών και καθ’ έκαστον όντων, αλλά και
διάκριση των λόγων κατά την φύση [το
καθόλου] και την υπόσταση [το ατομικό].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Με
βάση την ερμηνευτική προσέγγιση του
Florovsky, κατά τον οποίο η κεντρική ιδέα
στον Άγιο Μάξιμο είναι ότι όλος ο κόσμος
είναι μια αποκάλυψη του Θεού, θεμελιωμένη
στη σκέψη και τη θέλησή Του, η οποία
ολοκληρώνεται δια της ενσαρκώσεως, ο
π. Νικόλαος παρατηρεί ότι ο Χριστός
είναι για τον Άγιο Μάξιμο το κριτήριο
δια του οποίου μπορούν να ερμηνευθούν
τα πάντα. (σελ. 116-7) Μπορούμε να διακρίνουμε
δηλαδή μια σειρά τριών σαρκώσεων ή
«παχύνσεων» του Λόγου∙ πρώτον, την
σάρκωσή Του δια των λόγων των όντων [ο
Λόγος εξωτερικεύεται κρυπτόμενος στα
όντα ως ο λόγος τους]∙ δεύτερον, την
σάρκωσή Του μέσα στους πιστούς με τις
αρετές∙ τρίτον, την σάρκωσή Του μέσα
στις Γραφές. Σε αυτές φανερώνεται μέσω
συμβόλων και περιγραφών και ιστοριών,
καθώς οι άνθρωποι «δεν μπορούν με γυμνό
τον νου να εννοήσουν τα νοητά, και έτσι
συζητά μαζί τους με το συνήθη σε αυτούς
τρόπο, με ιστορίες και αινίγματα και
παραβολές». (σελ. 118) Αυτές οι τρεις
ενσαρκώσεις σχετίζονται, όπως σχολιάζει
ο π. Νικόλαος, με τους τρεις νόμους, τον
φυσικό, τον γραπτό, και τον νόμο της
χάριτος και αποσκοπούν στην τελική
φανέρωση του καινού κόσμου της βασιλείας
του Θεού. Αυτό που πρέπει πάντως να μην
λησμονούμε είναι ότι η ταύτιση των λόγων
με τα αναφερθέντα θελήματα και τον άγιο
σκοπό του Θεού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη
με την ευχαριστιακή ενσάρκωση του Λόγου,
διότι αυτή φανερώνει σε εμάς την ιστορική
Του ενσάρκωση, από την οποία μπορούμε
να συμπεράνουμε την έσχατη και απροϋπόθετη
βουλή του Θεού για την κτίση [Σημαντική
παρατήρηση. Η θεία κοινωνία καταδεικνύει
την αλήθεια των όντων ως κοινωνία, η
οποία καθίσταται δυνατή και πραγματική
δια των λόγων τους, του θεϊκού δηλαδή
στοιχείου εντός τους].</span></p><p align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-size: medium;"> </span></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="color: red;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b>Είναι,
ευ είναι, αεί είναι</b></span></span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Μια
πολύ σημαντική πλευρά της εκθέσεως της
διδασκαλίας του Μαξίμου από τον π.
Νικόλαο, αφορά στις τριάδες που
σχηματίζονται με βάση την τριμερή
διάκριση «είναι, ευ είναι, αεί είναι».
Ο Άγιος Μάξιμος διακρίνει δηλαδή λόγο
του είναι, λόγο του ευ είναι και λόγο
του αεί είναι σε κάθε ον∙ και οι τρεις
αυτές πλευρές του λόγου ενός όντος είναι
εν Θεώ. Σε ένα πολύ όμορφο χωρίο αναφέρονται
τα εξής: «και έστι ο άνθρωπος μοίρα Θεού,
ως ων δια τον εν τω Θεω του είναι αυτού
λόγον [ο άνθρωπος είναι μέρος του Θεού,
αφού είναι εξαιτίας του λόγου που υπάρχει
γι’ αυτόν μέσα στον Θεό] και ως αγαθός
δια τον εν Θεώ του ευ είναι αυτού λόγον
[και είναι αγαθός εξαιτίας του λόγου
του ευ είναι που υπάρχει γι’ αυτόν μέσα
στον Θεό] και ως Θεός δια τον εν Θεώ του
αεί είναι αυτού λόγον [και είναι ως Θεός
εξαιτίας του λόγου του αεί είναι που
υπάρχει γι’ αυτόν μέσα στον Θεό]». (σελ.
121) [ο λόγος του όντος ενός ανθρώπου
περιέχει επομένως αυτόκλητα και τις
διαστάσεις του ευ είναι, αλλά και του
αεί είναι∙ ο λόγος του καθ’ έκαστον
ανθρώπου εμπεριέχει τη δυνατότητά του
να θεωθεί δια της χάριτος].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Η
παραπάνω τριάδα υπανίσσεται, όπως
παρατηρεί και ο π. Νικόλαος, ότι κάθε ον
κατά τον λόγο του περιέχει τις συνιστώσες
της γενέσεως, της κίνησεως και της
στάσεως (2η τριάδα, σελ. 122) Όπως εξηγεί
ο Άγιος Μάξιμος, «γενητά υπάρχει τα
λογικά και κινείται πάντως, ως εξ αρχής
κατά φύσιν δια το είναι, προς τέλος κατά
γνώμην δια το ευ είναι κινούμενα» [εν
προκειμένω όλη η ορολογία είναι
αριστοτελική: εμφανίζεται τόσο το
ποιητικό όσο και το τελικό αίτιο ως
αιτία της κινήσεως, μόνο που, όπως θα
δούμε αργότερα, η τελολογία διαπλέκεται
με το αυτεξούσιο]. «Τέλος γαρ των
κινουμένων κινήσεως το εν τω αεί ευ
είναι, όπερ και αρχή αυτό το είναι, όπερ
εστι ο Θεός, ο και του είναι δοτήρ και
του ευ είναι χαριστικός» [Πολύ σημαντικό
στοιχείο. Στην αρχή και το τέλος της
κινήσεως του όντος είναι ο λόγος του, ο
οποίος είναι εν τέλει το θείο εντός του∙
ο Θεός που καθιστά τη φύση του όντος
δυνατή, την καθιστά και κινητική, ώστε
να τον προσεγγίζει].</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Στα
λογικά όντα η κίνηση που προσιδιάζει
στη φύση τους, διαβαίνει μέσω της γνώμης
προς το ευ είναι [θα δούμε αργότερα πώς
αυτή συναρτάται με το γνωμικό θέλημα]
και σταματά στην πλήρωση του αεί ευ
είναι (3η τριάδα, σελ. 122) Η τέταρτη τριάδα
μπορεί να νοηθεί ως τριπλή γέννηση του
ανθρώπου: γέννηση, βάπτισμα, ανάσταση.
(4η τριάδα, σελ. 122-3) Η τέταρτη τριάδα
περιέχει τους όρους αγαθότης Θεού, αγάπη
Θεού και πρόνοια Θεού∙ στην πρώτη
οφείλεται το είναι, στην δεύτερη το ευ
είναι και στην τρίτη το αεί ευ είναι, η
θέωση (5η τριάδα, σελ. 123) Στην έκτη τριάδα
ανήκουν οι όροι ουσία, προαίρεση, χάρις.
Είναι προφανές ότι στην ουσία αντιστοιχεί
το είναι, στην προαίρεση το ευ είναι,
και στην χάρη το αεί ευ είναι. (6η τριάδα,
σελ. 123) Η έβδομη τριάδα αποτελεί παραλλαγή
της έκτης: ουσία, προαίρεση, χάρις. [εκτός
της εννοίας της χάριτος, η υπόλοιπη
ορολογία είναι αριστοτελική]. Όγδοη
τριάδα: δύναμη, ενέργεια, αργία [επανάληψη
της αριστοτελικής αντίληψης της κινήσεως
με την χριστιανική συνιστώσα της
πληρώσεως]. (8η τριάδα, σελ. 124) Το ίδιο
μοτίβο θεωρημένο «χωρικά» μεταφράζεται
σε παρών τόπος, μετά θάνατον τόπος, και
μέλλων αιών. (9η τριάδα, σελ. 124) Από την
άποψη της θεωρητικής πλευράς του ανθρώπου
έχουμε τους όρους: πρακτική φιλοσοφία,
φυσική θεωρία, θεολογική μυσταγωγία.
(10η τριάδα, σελ. 125) Αξίζει να αναφέρουμε
ότι με την πρακτική φιλοσοφία οι πιστοί
καθαίρονται από το σαρκικό φρόνημα, ενώ
ήδη με τη φυσική θεωρία, η οποία αντιστοιχεί
στο ευ είναι, οι πιστοί θεωρούν τους
πνευματικούς λόγους των όντων αφού
έχουν απαλλαγεί από κάθε φανταστική ή
αισθητική παράσταση. Στο ευ είναι
αντιστοιχεί η αναφερθείσα θεολογική
μυσταγωγία κατά την οποία οι πιστοί
«αρρήτοις νοός κινήμασι μορφίζονται,
τί το πλάτος και μήκος και βάθος και το
υπερβάλλον εις ημάς μέγεθος της του
Θεού σοφίας». [φαίνεται πώς οι άγιοι
άνθρωποι σε αυτήν την κατάσταση ενότητας
με το θείο αποκτούν με θεοειδή θεωρία,
εντός της οποίας μπορούν να ορούν τα
όντα ως προσδιορισμούς του Θεού] Στην
δέκατη τριάδα παραλληλίζεται η ενδέκατη,
όπου ως θεωρητικές δυνάμεις εμφανίζονται
οι όροι, πρακτικόν της ψυχής, λόγος και
νους (11η τριάδα, σελ. 125). [Φαίνεται πώς ο
Άγιος Μάξιμος αποδίδει στην αναφερθείσα
θεοειδή θεωρία τον όρο «νους»]</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος προχωρεί σε κάποιες συνοπτικές
παρατηρήσεις: Ο λόγος του είναι των
όντων τα οδηγεί στην εν χρόνω ύπαρξη,
στη δημιουργία. Με αυτήν τους έχει δοθεί
η φύση, η ουσία τους, η οποία περιέχει
την πρωταρχική δύναμη προς πνευματική
ανέλιξη μέσω της δράσεως στον παρόντα
αιώνα δια της πρακτικής φιλοσοφίας. Ο
λόγος του ευ είναι πραγματώνεται ως
κατόρθωμα της κινήσεως των λογικών
όντων με ορθή κατεύθυνση της γνώμης
τους και είναι δώρο της αγάπης του Θεού.
Αυτή η χάρη όμως τίθεται σε ενέργεια,
εφόσον ο άνθρωπος έχει την αγαθή
προαίρεση. Η πλήρης πράγματωση πάντως
του ευ είναι καθίσταται δυνατή μετά
θάνατον. Στον παρόντα κόσμο ο πιστός
δια της νεκρώσεως του σαρκικού φρονήματος
φτάνει στη «φυσική θεωρία» των ακτίστων
λόγων των όντων, καθώς φωτίζεται η λογική
δύναμη της ψυχής του. Τέλος, ο λόγος του
αεί ευ είναι πραγματώνεται ως δωρεά
Θεού στον μέλλοντα αιώνα και ως επιβράβευση
της ορθής επιλογής και της αγαθής
προαιρέσεως κατά το παρόν στάδιο. Αυτή
η κατάσταση της πληρώσεως επέρχεται ως
στάσις και αργία αεικίνητος εν μέσω της
άπειρης αγαθότητας και δόξας του Θεού.
Αυτή συνιστά θεολογική μυσταγωγία που
έχει ως όργανό της την ακρότατη των
δυνάμεων της ψυχής, τον «θεόπτη νου».
(σελ. 126-7)</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Η
κακή εκδοχή της αναφερθείσης υπαρξιακής
εξελίξεως οδηγεί δια της διεστραμμένης
κινήσεως της προαιρέσεως στο αεί φευ
είναι, η οποία προέρχεται από την παρά
φύσιν χρήση των δυνάμεων της φύσεως
[της ανθρώπινης]. Όπως σημειώνει ο Άγιος
Μάξιμος, «ο Θεός θα αποκαταστήσει άπαντες
αναφορικά με το είναι και το αεί είναι
τους, αλλά αναφορικά με το αεί ευ είναι
μόνο τους αγίους αγγέλους και ανθρώπους».
(σελ. 127) Κατά τον Άγιο Μάξιμο η εκκλησία
γνωρίζει τρεις αποκαταστάσεις: η πρώτη
είναι αποκατάσταση του καθενός με την
εκπλήρωση του λόγου της αρετής, η δεύτερη
είναι η αποκατάσταση όλης της φύσεως
στην αφθαρσία [μετά την Δευτέρα Παρουσία]
και η τρίτη είναι η αποκατάσταση των
δυνάμεων της ψυχής στην προπτωτική τους
φυσική κατάσταση. [εδώ βλέπουμε ότι η
αφθαρσία δεν συνεπάγεται παράδεισο,
μπορεί να σημαίνει και κόλαση] Ο π.
Νικόλαος επιστρατεύει εν προκειμένω
και μια ερμηνεία του Florovsky, κατά την
οποία στους αμαρτωλούς η αποκατάσταση
των δυνάμεων της ψυχής θα σημαίνει την
επίγνωση μεν του Θεού, αλλά όχι την
μετοχή σε αυτόν, και η αυτή η συνείδηση
της έλλειψης κοινωνίας με τη Ζωή δια
της απορρίψεως της αγάπης του Θεού, θα
οδηγεί αυτούς σε μια αυτοκόλαση που θα
οφείλεται στην διεστραμμένη κίνηση της
γνώμης τους [του γνωμικού θελήματός
τους, όπως θα δούμε στο δεύτερο μέρος
αυτή της παρουσιάσεως]. (σελ. 128)</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Στην
«όγδοη ημέρα» της κτίσεως «ο Θεός θα
παράσχει το αεί ευ είναι σε εκείνους
που χρησιμοποίησαν κατά φύσιν τον λόγο
του είναι τους κατά την προαίρεσή τους,
επιδημώντας ολόκληρος σε ολόκληρους
αυτούς και προσφέροντας τους τη μέθεξή
Του…» [εδώ συναντάμε την εξύψωση της
ατομικότητας σε ολότητα βλ. «τι είναι
έννοια» περί της ατομικής ολότητας] «σε
εκείνους δε που χρησιμοποίησαν παρά
φύσιν τον λόγο του είναι τους … θα τους
παραχωρήσει το αεί φευ είναι, καθώς δεν
μπορεί να χωρέσει σε αυτούς το ευ είναι,
αφού διάκεινται ενάντια προς αυτό»
(σελ. 129) [βλέπουμε εν προκειμένω την
σημασία της ορθής γνώσης του όντος. Ο
αμαρτωλός διαστρέφει το νόημα του όντος,
εχθρεύεται την αλήθεια.] Ο π. Νικόλαος
σημειώνει ότι ο Άγιος Μάξιμος θεωρεί
το αεί ευ είναι ως το κατ’ εξοχήν είναι,
η οντολογία του είναι επομένως
εσχατολογική. Σημειώνει επίσης ότι
πρόκειται για μια οντολογία μη-φιλοσοφική
καθώς δεν θεμελιώνεται στις «αρχές»
των όντων. Πρόκειται για οντολογία
αποκαλυπτική και εσχατολογική.</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Στην
συνέχεια παρατίθεται ένα εξαίρετο χωρίο
από τον Άγιο Μάξιμο: «διότι για αυτόν
τον λόγο ο Θεός μας εδημιούργησε, για
να γίνουμε κοινωνοί της θείας φύσεως
και μέτοχοι της αϊδιότητάς Του∙ και να
φανούμε όμοιοι με Αυτόν κατά την εκ της
χάριτος θέωση… [ο Θεός δεν αποκλείει
τα όντα από τον εαυτό του∙ τώρα, εάν
θέλει κανείς να επιμένει ότι οι άγιοι
εν τέλει δεν μετέχουν κατά την όγδοη
ημέρα της θείας φύσεως –αφθαρτοποίηση-,
τότε ο Άγιος Μάξιμος θα πρέπει να έχει
κάνει λανθασμένη επιλογή λέξεων] … εξ
αιτίας λοιπόν αυτής έχει συμβεί η όλη
σύσταση των όντων και η συντήρησή τους,
και η παραγωγή και η γένεση των μη όντων»
[μάλλον εννοεί: των όντων εκ των μη
όντων]. (σελ. 130)</span></p><p align="JUSTIFY" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;">Ο
π. Νικόλαος συνδέει την έννοια της
θεώσεως με αυτήν της ευχαριστίας, αφού,
σύμφωνα τον Μάξιμο, κατά την θεία Μετάληψη
έχουμε «κοινωνία τε και ταυτότητα [με
τον Θεό], δι’ ης γενέσθει Θεός εξ ανθρώπου
καταξιούται ο άνθρωπος». Η εμπειρία που
παράσχει λοιπόν η θεία ευχαριστία
αποτελεί και την εμβάθυνση στον έσχατο
λόγο των όντων κατά τον Μάξιμο, όπως
σημειώνει ο π. Νικόλαος. Η εκπλήρωση των
δυνατοτήτων του είναι τους λαμβάνει
χώρα κατά την ευχαριστιακή ενσωμάτωση
και προσκομιδή τους στον Θεό, η οποία
αρχίζει από αυτόν τον κόσμο. (σελ. 131)</span></p><p style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: none; margin-bottom: 0.48cm; padding: 0cm;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: medium;">
</span></span></span></spacer></p><p align="CENTER" style="line-height: 0.48cm; margin-bottom: 0.5cm;"><span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: medium;"><b>πηγή:
Aντίφωνο</b></span></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: medium;"><br /></span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: medium;"><br /></span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif"><span style="background: rgb(255, 255, 255); font-size: medium;"><br /></span></span></span></spacer></p><p style="background: transparent; border: none; font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0.48cm; orphans: 2; padding: 0cm; widows: 2;"><spacer align="LEFT" height="2" type="BLOCK" width="600"><span style="color: #444444;"><span face="Tahoma, sans-serif" style="font-size: large;"><span style="background: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></spacer></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-74604723236848357642020-12-03T13:38:00.005-08:002020-12-04T08:46:16.981-08:00ΟΜΙΛΙΕΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΞΑΗΜΕΡΟΝ<p><span style="font-size: x-large;"> </span></p><p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman; font-size: x-large;">ΜΕΓΑΛΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: </span></span></p><p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman; font-size: x-large;">ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΞΑΗΜΕΡΟΝ</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: red; font-size: x-large;"><span><span style="font-family: Times New Roman;">Η
«Εξαήμερος» του Μεγάλου Βασιλείου
αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα
της Πατερικής Γραμματείας. Αποτελείται
από εννέα λόγους που εκφωνήθηκαν στην
Καισάρεια, πιθανόν κατά τη διάρκεια της
Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι ένας
υπομνηματισμός στα πρώτα κεφάλαια της
Γένεσης. Δυστυχώς δεν περιλαμβάνεται
σε αυτό ομιλία που να αναφέρεται στη
δημιουργία του ανθρώπου </span></span>
</span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span><span style="color: red; font-family: Times New Roman; font-size: x-large;">(Σχετικό
έργο που χρησιμοποιεί το όνομα του Μ.
Βασιλείου είναι ψευδεπίγραφο).</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman; font-size: x-large;">ΟΜΙΛΙΑ
α.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">᾿Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν
καὶ τὴν γῆν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πρέπουσα
ἀρχὴ τῷ περὶ τῆς τοῦ κόσμου συστάσεως
μέλλοντι διηγεῖσθαι, ἀρχὴν τῆς
τῶν ὁρωμένων διακοσμήσεως προθεῖναι
τοῦ λόγου. Οὐρανοῦ γὰρ καὶ γῆς
ποίησις παραδίδοσθαι μέλλει, οὐκ
αὐτομάτως συνενεχθεῖσα, ὥς τινες
ἐφαντάσθησαν, παρὰ δὲ τοῦ Θεοῦ
τὴν αἰτίαν λαβοῦσα. Ποία ἀκοὴ τοῦ
μεγέθους τῶν λεγομένων ἀξία; πῶς
παρεσκευασμένην ψυχὴν πρὸς τὴν τῶν
τηλικούτων ἀκρόασιν προσῆκεν ἀπαντᾶν;
Καθαρεύουσαν τῶν παθῶν τῆς
σαρκὸς, ἀνεπισκότητον μερίμναις
βιωτικαῖς, φιλόπονον, ἐξεταστικὴν, πάντοθεν
περισκοποῦσαν εἴ ποθεν λάβοι ἀξίαν
ἔννοιαν τοῦ Θεοῦ. ᾿Αλλὰ πρὶν
ἐξετάσαι τὴν ἐν τοῖς ῥήμασιν
ἀκρίβειαν, καὶ διερευνήσασθαι
ἡλίκα τῶν μικρῶν φωνῶν τούτων ἐστὶ
τὰ σημαινόμενα, ἐνθυμηθῶμεν τίς
ὁ διαλεγόμενος ἡμῖν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Διότι
κἂν τῆς βαθείας καρδίας τοῦ συγγραφέως
μὴ ἐφικώμεθα διὰ τὸ τῆς διανοίας
ἡμῶν ἀσθενὲς, ἀλλὰ τῇ γε ἀξιοπιστίᾳ
προσέχοντες τοῦ λέγοντος, αὐτομάτως
εἰς συγκατάθεσιν τῶν εἰρημένων
ἐναχθησόμεθα Μωϋσῆς τοίνυν ἐστὶν ὁ
τὴν συγγραφὴν ταύτην καταβαλλόμενος· Μωϋσῆς
ἐκεῖνος ὁ μαρτυρηθεὶς ἀστεῖος εἶναι
παρὰ τῷ Θεῷ, ἔτι ὑπομάζιος ὤν· ὃν
εἰσεποιήσατο μὲν ἡ θυγάτηρ τοῦ
Φαραὼ, ἐξέθρεψε δὲ βασιλικῶς, τοὺς
σοφοὺς τῶν Αἰγυπτίων διδασκάλους
αὐτῷ τῆς παιδεύσεως ἐπιστήσασα. ῝Ος
τὸν ὄγκον τῆς τυραννίδος μισήσας, καὶ
πρὸς τὸ ταπεινὸν τῶν ὁμοφύλων
ἀναδραμὼν, εἵλετο συγκακουχεῖσθαι
τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ, ἢ πρόσκαιρον ἔχειν
ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν. ῾Ο τὴν πρὸς
τὸ δίκαιον φιλίαν ἐξ αὐτῆς τῆς φύσεως
κεκτημένος, ὅπου γε καὶ πρὶν
ἐπιτραπῆναι αὐτῷ τοῦ λαοῦ τὴν
ἀρχὴν, φαίνεται διὰ τὸ τῆς φύσεως
μισοπόνηρον μέχρι θανάτου τοὺς κακοὺς
ἀμυνόμενος. ῾Ο φυγαδευθεὶς παρὰ
τῶν εὐεργετηθέντων, καὶ ἀσμένως
μὲν τοὺς Αἰγυπτιακοὺς θορύβους
ἀπολιπὼν, τὴν δὲ Αἰθιοπίαν
καταλαβὼν, κἀκεῖ πᾶσαν σχολὴν ἀπὸ
τῶν ἄλλων ἄγων, καὶ ἐν τεσσαράκοντα
ὅλοις ἔτεσιν τῇ θεωρίᾳ τῶν ὄντων
ἀποσχολάσας. ῝Ος ὀγδοηκοστὸν ἤδη
γεγονὼς ἔτος, εἶδε Θεὸν ὡς ἀνθρώπῳ
ἰδεῖν δυνατὸν, μᾶλλον δὲ ὡς οὐδενὶ
τῶν ἄλλων ὑπῆρξε κατὰ τὴν μαρτυρίαν
αὐτὴν τοῦ Θεοῦ, ὅτι ᾿Εὰν γένηται
προφήτης ὑμῶν τῷ Κυρίῳ, ἐν ὁράματι
αὐτῷ γνωσθήσομαι, καὶ ἐν ὕπνῳ
λαλήσω αὐτῷ. Οὐχ οὕτως ὡς ὁ θεράπων
μου Μωϋσῆς, ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ μου
πιστός ἐστι· στόμα κατὰ στόμα
λαλήσω αὐτῷ, ἐν εἴδει, καὶ οὐ
δι' αἰνιγμάτων. Οὗτος τοίνυν ὁ
τῆς αὐτοπροσώπου θέας τοῦ Θεοῦ ἐξίσου
τοῖς ἀγγέλοις ἀξιωθεὶς, ἐξ ὧν
ἤκουσε παρὰ τοῦ Θεοῦ διαλέγεται
ἡμῖν. ᾿Ακούσωμεν τοίνυν ἀληθείας
ῥημάτων οὐκ ἐν πειθοῖς σοφίας
ἀνθρωπίνης, ἀλλ' ἐν διδακτοῖς
Πνεύματος λαληθεῖσιν· ὧν τὸ τέλος
οὐχ ὁ τῶν ἀκουόντων ἔπαινος, ἀλλ' ἡ
σωτηρία τῶν διδασκομένων. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ θεὸς τὸν οὐρανὸν
καὶ τὴν γῆν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">῞Ιστησί
μου τὸν λόγον τὸ θαῦμα τῆς διανοίας. Τί
πρῶτον εἴπω; πόθεν ἄρξομαι τῆς
ἐξηγήσεως; ᾿Ελέγξω τῶν ἔξω τὴν
ματαιότητα; ἢ ἀνυμνήσω τὴν ἡμετέραν
ἀλήθειαν; Πολλὰ περὶ φύσεως
ἐπραγματεύσαντο οἱ τῶν ῾Ελλήνων
σοφοὶ, καὶ οὐδὲ εἷς παρ' αὐτοῖς
λόγος ἕστηκεν ἀκίνητος καὶ ἀσάλευτος, ἀεὶ
τοῦ δευτέρου τὸν πρὸ αὐτοῦ
καταβάλλοντος· ὥστε ἡμῖν μηδὲν
ἔργον εἶναι τὰ ἐκείνων ἐλέγχειν· ἀρκοῦσι
γὰρ ἀλλήλοις πρὸς τὴν οἰκείαν
ἀνατροπήν. Οἱ γὰρ Θεὸν
ἀγνοήσαντες, αἰτίαν ἔμφρονα
προεστάναι τῆς γενέσεως τῶν ὅλων οὐ
συνεχώρησαν, ἀλλ' οἰκείως τῇ ἐξ
ἀρχῆς ἀγνοίᾳ τὰ ἐφεξῆς συνεπέραναν. Διὰ
τοῦτο οἱ μὲν ἐπὶ τὰς ὑλικὰς ὑποθέσεις
κατέφυγον, τοῖς τοῦ κόσμου στοιχείοις
τὴν αἰτίαν τοῦ παντὸς ἀναθέντες· οἱ
δὲ ἄτομα καὶ ἀμερῆ σώματα, καὶ
ὄγκους καὶ πόρους συνέχειν τὴν φύσιν
τῶν ὁρατῶν ἐφαντάσθησαν. Νῦν μὲν
γὰρ συνιόντων ἀλλήλοις τῶν ἀμερῶν
σωμάτων, νῦν δὲ μετασυγκρινομένων, τὰς γενέσεις
καὶ τὰς φθορὰς ἐπιγίνεσθαι· καὶ
τῶν διαρκεστέρων σωμάτων τὴν ἰσχυροτέραν
τῶν ἀτόμων ἀντεμπλοκὴν τῆς διαμονῆς
τὴν αἰτίαν παρέχειν. ῎Οντως ἱστὸν
ἀράχνης ὑφαίνουσιν οἱ ταῦτα
γράφοντες, οἱ οὕτω λεπτὰς καὶ
ἀνυποστάτους ἀρχὰς οὐρανοῦ καὶ γῆς
καὶ θαλάσσης ὑποτιθέμενοι. Οὐ γὰρ
ᾔδεσαν εἰπεῖν, ᾿Εν ἀρχῇ ἐποίησεν
ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. Διὰ
τοῦτο ἀκυβέρνητα καὶ ἀδιοίκητα εἶναι
τὰ σύμπαντα, ὡς ἂν τύχῃ φερόμενα, ὑπὸ
τῆς ἐνοικούσης αὐτοῖς ἀθεότητος
ἠπατήθησαν. ῞Οπερ ἵνα μὴ πάθωμεν
ἡμεῖς, ὁ τὴν κοσμοποιίαν συγγράφων
εὐθὺς ἐν τοῖς πρώτοις ῥήμασι τῷ
ὀνόματι τοῦ Θεοῦ τὴν διάνοιαν ἡμῶν
κατεφώτισεν, εἰπὼν, ᾿Εν ἀρχῇ
ἐποίησεν ὁ Θεός. Τί καλὴ ἡ τάξις;
᾿Αρχὴν πρῶτον ἐπέθηκεν, ἵνα μὴ
ἄναρχον αὐτὸν οἰηθῶσί τινές. Εἶτα
ἐπήγαγε τὸ, ᾿Εποίησεν, ἵνα
δειχθῇ, ὅτι ἐλάχιστον μέρος τῆς
τοῦ δημιουργοῦ δυνάμεώς ἐστι τὸ
ποιηθέν. ῾Ως γὰρ ὁ κεραμεὺς ἀπὸ
τῆς αὐτῆς τέχνης μυρία διαπλάσας σκεύη, οὔτε
τὴν τέχνην οὔτε δύναμιν ἐξανάλωσεν· οὕτω
καὶ ὁ τοῦ παντὸς τούτου δημιουργὸς, οὐχ
ἑνὶ κόσμῳ σύμμετρον τὴν ποιητικὴν
ἔχων δύναμιν, ἀλλ' εἰς τὸ
ἀπειροπλάσιον ὑπερβαίνουσαν, τῇ
ῥοπῇ τοῦ θελήματος μόνῃ εἰς τὸ εἶναι
παρήγαγε τὰ μεγέθη τῶν ὁρωμένων. Εἰ
οὖν καὶ ἀρχὴν ἔχει ὁ κόσμος, καὶ
πεποίηται, ζήτει, τίς ὁ τὴν ἀρχὴν
αὐτῷ δοὺς, καὶ τίς ὁ ποιητής;
Μᾶλλον δὲ, ἵνα μὴ ἀνθρωπίνοις
λογισμοῖς ἐκζητῶν παρατραπῇς που τῆς
ἀληθείας, προέφθασε τῇ διδασκαλίᾳ, οἱονεὶ
σφραγῖδα καὶ φυλακτήριον ταῖς ψυχαῖς
ἡμῶν ἐμβαλὼν τὸ πολυτίμητον ὄνομα
τοῦ Θεοῦ, εἰπὼν, ᾿Εν ἀρχῇ
ἐποίησεν ὁ Θεός. ῾Η μακαρία φύσις, ἡ
ἄφθονος ἀγαθότης, τὸ ἀγαπητὸν
πᾶσι τοῖς λόγου μετειληφόσι, τὸ
πολυπόθητον κάλλος, ἡ ἀρχὴ τῶν
ὄντων, ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς, τὸ νοερὸν
φῶς, ἡ ἀπρόσιτος σοφία, οὗτος
᾿Εποίησεν ἐν ἀρχῇ τὸν οὐρανὸν καὶ
τὴν γῆν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μὴ
οὖν ἄναρχα φαντάζου, ἄνθρωπε, τὰ
ὁρώμενα, μηδὲ, ἐπειδὴ κυκλόσε
περιτρέχει τὰ κατ' οὐρανὸν
κινούμενα, ἡ δὲ τοῦ κύκλου ἀρχὴ
τῇ προχείρῳ αἰσθήσει ἡμῶν οὐκ
εὔληπτος, ἄναρχον εἶναι νομίσῃς
τῶν κυκλοφορικῶν σωμάτων τὴν φύσιν. Οὐδὲ
γὰρ ὁ κύκλος οὗτος, τὸ ἐπίπεδον
λέγω σχῆμα τὸ ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς
περιεχόμενον, ἐπειδὴ διαφεύγει τὴν
ἡμετέραν αἴσθησιν, καὶ οὔτε ὅθεν
ἤρξατο ἐξευρεῖν δυνάμεθα, οὔτε
εἰς ὃ κατέληξεν, ἤδη καὶ ἄναρχον
αὐτὸν ὀφείλομεν ὑποτίθεσθαι. ᾿Αλλὰ
κἂν τὴν αἴσθησιν διαφεύγῃ, τῇ γε
ἀληθείᾳ πάντως ἀπό τινος ἤρξατο ὁ
κέντρῳ καὶ διαστήματί τινι περιγράψας
αὐτόν. Οὕτω καὶ σὺ μὴ, ἐπειδὴ
εἰς ἑαυτὰ συννεύει τὰ κύκλῳ
κινούμενα, τὸ τῆς κινήσεως αὐτῶν
ὁμαλὸν, καὶ μηδενὶ μέσῳ
διακοπτόμενον, τὴν τοῦ ἄναρχον τὸν
κόσμον καὶ ἀτελεύτητον εἶναί σοι
πλάνην ἐγκαταλίπῃ. Παράγει γὰρ
τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου. Καὶ, ῾Ο
οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται. Προαναφώνησις
τῶν περὶ συντελείας δογμάτων καὶ
περὶ τῆς τοῦ κόσμου μεταποιήσεως, τὰ
νῦν ἐν βραχέσι κατὰ τὴν στοιχείωσιν
τῆς θεοπνεύστου διδασκαλίας
παραδιδόμενα. ᾿Εν ἀρχῇ ἐποίησεν
ὁ Θεός. Τὰ ἀπὸ χρόνου ἀρξάμενα
πᾶσα ἀνάγκη καὶ ἐν χρόνῳ συντελεσθῆναι. Εἰ
ἀρχὴν ἔχει χρονικὴν, μὴ ἀμφιβάλῃς
περὶ τοῦ τέλους. Γεωμετρίαι γὰρ
καὶ ἀριθμητικαὶ μέθοδοι, καὶ αἱ
περὶ τῶν στερεῶν πραγματεῖαι, καὶ
ἡ πολυθρύλλητος ἀστρονομία, ἡ
πολυάσχολος ματαιότης, πρὸς ποῖον
καταστρέφουσι τέλος; Εἴπερ οἱ περὶ
ταῦτα ἐσπουδακότες συναΐδιον εἶναι
τῷ κτίστῃ τῶν ὅλων Θεῷ καὶ τὸν
ὁρώμενον τοῦτον κόσμον διενοήθησαν, πρὸς
τὴν αὐτὴν δόξαν ἀγαγόντες τὸν
περιγεγραμμένον καὶ σῶμα ἔχοντα
ὑλικὸν, τῇ ἀπεριλήπτῳ καὶ ἀοράτῳ
φύσει, μηδὲ τοσοῦτον δυνηθέντες
ἐννοηθῆναι, ὅτι οὗ τὰ μέρη φθοραῖς
καὶ ἀλλοιώσεσιν ὑπόκειται, τούτου
καὶ τὸ ὅλον ἀνάγκη ποτὲ τὰ αὐτὰ
παθήματα τοῖς οἰκείοις μέρεσιν
ὑποστῆναι. ᾿Αλλὰ τοσοῦτον
᾿Εματαιώθησαν τοῖς διαλογισμοῖς
αὐτῶν, καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος
αὐτῶν καρδία, καὶ φάσκοντες εἶναι
σοφοὶ, ἐμωράνθησαν, ὥστε οἱ μὲν
συνυπάρχειν ἐξ ἀϊδίου τῷ Θεῷ τὸν
οὐρανὸν ἀπεφήναντο· οἱ δὲ αὐτὸν
εἶναι Θεὸν ἄναρχόν τε καὶ ἀτελεύτητον, καὶ
τῆς τῶν κατὰ μέρος οἰκονομίας αἴτιον. </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">῏Ηπου
αὐτοῖς ἡ περιουσία τῆς τοῦ κόσμου
σοφίας προσθήκην οἴσει ποτὲ τῆς
χαλεπῆς κατακρίσεως, ὅτι οὕτως ὀξὺ
περὶ τὰ μάταια βλέποντες, ἑκόντες
πρὸς τὴν σύνεσιν τῆς ἀληθείας
ἀπετυφλώθησαν. 'Αλλ' οἱ τῶν ἄστρων
τὰ διαστήματα καταμετροῦντες, καὶ
τοὺς ἀειφανεῖς αὐτῶν καὶ ἀρκτῴους
ἀπογραφόμενοι, καὶ ὅσοι περὶ τὸν
νότιον πόλον κείμενοι τοῖς μέν εἰσι
φανεροὶ, ἡμῖν δὲ ἄγνωστοι· καὶ
βόρειον πλάτος, καὶ ζῳδιακὸν κύκλον
μυρίοις διαστήμασι διαιροῦντες· καὶ
ἐπαναφορὰς ἄστρων, καὶ στηριγμοὺς, καὶ
ἀποκλίσεις, καὶ πάντων τὴν ἐπὶ
τὰ προηγούμενα κίνησιν δι' ἀκριβείας
τηρήσαντες· καὶ διὰ πόσου χρόνου
τῶν πλανωμένων ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ
περίοδον ἐκπληροῖ· μίαν τῶν πασῶν
μηχανὴν οὐκ ἐξεῦρον πρὸς τὸ τὸν Θεὸν
ἐννοῆσαι ποιητὴν τοῦ παντὸς, καὶ
κριτὴν δίκαιον, τὴν ἀξίαν ἀντίδοσιν
τοῖς βεβιωμένοις ἐπάγοντα· οὐδὲ
τῷ περὶ τῆς κρίσεως λόγῳ τὴν ἀκόλουθον
τῆς συντελείας ἔννοιαν ἐπιγνῶναι, ὅτι
ἀνάγκη μεταποιηθῆναι τὸν κόσμον, εἰ
μέλλοι καὶ ἡ τῶν ψυχῶν κατάστασις
πρὸς ἕτερον εἶδος ζωῆς μεταβάλλειν. ῞Ωσπερ
γὰρ ἡ παροῦσα ζωὴ συγγενῆ ἔσχε τοῦ
κόσμου τούτου τὴν φύσιν· οὕτω καὶ
ἡ μέλλουσα τῶν ψυχῶν ἡμῶν διαγωγὴ
οἰκείαν τῇ καταστάσει ὑποδέξεται
τὴν λῆξιν. Οἱ δὲ τοσοῦτον ἀπέχουσιν
ὡς ἀληθέσι τούτοις προσέχειν, ὥστε
καὶ πλατὺν γέλωτα καταχέουσιν ἡμῶν
περὶ συντελείας τοῦ κόσμου τούτου
καὶ παλιγγενεσίας αἰῶνος ἀπαγγελλόντων.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">᾿Επειδὴ
δὲ ἡ ἀρχὴ κατὰ φύσιν προτέτακται
τῶν ἀπ' αὐτῆς, ἀναγκαίως περὶ
τῶν ἀπὸ χρόνου τὸ εἶναι ἐχόντων
διαλεγόμενοι, ταύτην ἁπάντων
προέταξε τὴν φωνὴν, εἰπὼν, 'Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">῏Ην
γάρ τι, ὡς ἔοικεν, καὶ πρὸ τοῦ
κόσμου τούτου, ὃ τῇ μὲν διανοίᾳ
ἡμῶν ἐστὶ θεωρητὸν, ἀνιστόρητον
δὲ κατελείφθη, διὰ τὸ τοῖς
εἰσαγομένοις ἔτι καὶ νηπίοις κατὰ
τὴν γνῶσιν ἀνεπιτήδειον. ῏Ην τις
πρεσβυτέρα τῆς τοῦ κόσμου γενέσεως
κατάστασις ταῖς ὑπερκοσμίοις δυνάμεσι
πρέπουσα, ἡ ὑπέρχρονος, ἡ
αἰωνία, ἡ ἀΐδιος. Δημιουργήματα
δὲ ἐν αὐτῇ ὁ τῶν ὅλων κτίστης καὶ
δημιουργὸς ἀπετέλεσε, φῶς νοητὸν
πρέπον τῇ μακαριότητι τῶν φιλούντων
τὸν Κύριον, τὰς λογικὰς καὶ ἀοράτους
φύσεις, καὶ πᾶσαν τὴν τῶν νοητῶν
διακόσμησιν, ὅσα τὴν ἡμετέραν
διάνοιαν ὑπερβαίνει, ὧν οὐδὲ
τὰς ὀνομασίας ἐξευρεῖν δυνατόν. Ταῦτα
τοῦ ἀοράτου κόσμου συμπληροῖ τὴν
οὐσίαν, ὡς διδάσκει ἡμᾶς ὁ
Παῦλος, λέγων, ῞Οτι ἐν αὐτῷ
ἐκτίσθη τὰ πάντα, εἴτε ὁρατὰ, εἴτε
ἀόρατα, εἴτε θρόνοι, εἴτε
κυριότητες, εἴτε ἀρχαὶ, εἴτε
ἐξουσίαι, εἴτε δυνάμεις, εἴτε
ἀγγέλων στρατιαὶ, εἴτε ἀρχαγγέλων
ἐπιστασίαι· ὅτε δὲ ἔδει λοιπὸν
καὶ τὸν κόσμον τοῦτον ἐπεισαχθῆναι
τοῖς οὖσι, προηγουμένως μὲν
διδασκαλεῖον καὶ παιδευτήριον τῶν
ἀνθρωπίνων ψυχῶν· ἔπειτα μέντοι
καὶ ἁπαξαπλῶς πάντων τῶν ἐν γενέσει
καὶ φθορᾷ ἐπιτήδειον ἐνδιαίτημα. Συμφυὴς
ἄρα τῷ κόσμῳ, καὶ τοῖς ἐν αὐτῷ
ζῴοις τε καὶ φυτοῖς, ἡ τοῦ χρόνου
διέξοδος ὑπέστη, ἐπειγομένη ἀεὶ
καὶ παραρρέουσα, καὶ μηδαμοῦ
παυομένη τοῦ δρόμου. ῍Η οὐχὶ
τοιοῦτος ὁ χρόνος, οὗ τὸ μὲν
παρελθὸν ἠφανίσθη, τὸ δὲ μέλλον
οὔπω πάρεστι, τὸ δὲ παρὸν πρὶν
γνωσθῆναι διαδιδράσκει τὴν αἴσθησιν;</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Τοιαύτη
δέ τις καὶ τῶν γινομένων ἡ φύσις, ἢ
αὐξανομένη πάντως, ἢ φθίνουσα, τὸ
δὲ ἱδρυμένον καὶ στάσιμον οὐκ ἐπίδηλον
ἔχουσα. ῎Επρεπεν οὖν τοῖς ζῴων τε
καὶ φυτῶν σώμασιν, οἱονεὶ ῥεύματί
τινι πρὸς ἀνάγκην ἐνδεδεμένοις, καὶ
τῇ πρὸς γένεσιν ἢ φθορὰν ἀγούσῃ
κινήσει συνεχομένοις, ὑπὸ τῆς τοῦ
χρόνου φύσεως περιέχεσθαι, συγγενῆ
τοῖς ἀλλοιουμένοις κεκτημένου
τὴν ἰδιότητα. ᾿Εντεῦθεν οἰκείως
ἐπέβαλε τῷ περὶ αὐτὸν λόγῳ ὁ σοφῶς
ἡμᾶς τοῦ κόσμου τὴν γένεσιν
ἐκδιδάσκων, εἰπὼν, ᾿Εν ἀρχῇ
ἐποίησεν· τουτέστιν, ἐν ἀρχῇ
ταύτῃ τῇ κατὰ χρόνον. Οὐ γὰρ δὴ
κατὰ πρεσβυγένειαν πάντων τῶν γενομένων
προέχειν αὐτὸν μαρτυρῶν λέγει ἐν
ἀρχῇ γεγονέναι, ἀλλὰ μετὰ τὰ
ἀόρατα καὶ νοούμενα τῶν ὁρατῶν
τούτων καὶ αἰσθήσει ληπτῶν τὴν ἀρχὴν
τῆς ὑπάρξεως διηγεῖται. Λέγεται
μὲν οὖν ἀρχὴ καὶ ἡ πρώτη κίνησις· ὡς, ᾿Αρχὴ
ὁδοῦ ἀγαθῆς τὸ ποιεῖν δίκαια. ᾿Απὸ
γὰρ τῶν δικαίων πράξεων πρῶτον
κινούμεθα πρὸς τὸν μακάριον βίον. Λέγεται
δὲ ἀρχὴ καὶ ὅθεν γίνεταί τι, τοῦ
ἐνυπάρχοντος αὐτῷ ὡς ἐπὶ οἰκίας
θεμέλιος, καὶ ἐπὶ πλοίου ἡ
τρόπις, καθὸ εἴρηται, ᾿Αρχὴ
σοφίας, φόβος Κυρίου. Οἷον γὰρ
κρηπὶς καὶ βάθρον πρὸς τὴν τελείωσιν
ἡ εὐλάβεια. ᾿Αρχὴ δὲ καὶ τῶν
τεχνικῶν ἔργων ἡ τέχνη· ὡς ἡ σοφία
Βεσελεὴλ, τοῦ περὶ τὴν σκηνὴν
κόσμου. ᾿Αρχὴ δὲ πράξεων πολλάκις
καὶ τὸ εὔχρηστον τέλος τῶν γινομένων· ὡς
τῆς ἐλεημοσύνης ἡ παρὰ Θεοῦ ἀποδοχὴ, καὶ
πάσης τῆς κατ' ἀρετὴν ἐνεργείας
τὸ ἐν ἐπαγγελίαις ἀποκείμενον τέλος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τοσαυταχῶς
οὖν λεγομένης τῆς ἀρχῆς, σκόπει
εἰ μὴ πᾶσι τοῖς σημαινομένοις ἡ
παροῦσα φωνὴ ἐφαρμόσει. Καὶ γὰρ
ἀφ' οὗ χρόνου ἤρξατο ἡ τοῦ κόσμου
τούτου σύστασις, δυνατόν σοι
μαθεῖν, ἐάν γε ἐκ τοῦ παρόντος εἰς
τὸ κατόπιν ἀναποδίζων, φιλονεικήσῃς
εὑρεῖν τὴν πρώτην ἡμέραν τῆς τοῦ
κόσμου γενέσεως. Εὑρήσεις γὰρ
οὕτως, πόθεν τῷ χρόνῳ ἡ πρώτη
κίνησις, ἔπειτα, ὅτι καὶ οἱονεὶ
θεμέλιοί τινες καὶ κρηπῖδες
προκατεβλήθησαν ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ
γῆ· εἶτα, ὅτι ἐστί τις τεχνικὸς
λόγος ὁ καθηγησάμενος τῆς τῶν ὁρωμένων
διακοσμήσεως, ὡς ἐνδείκνυταί σοι
ἡ φωνὴ τῆς ἀρχῆς· καὶ τὸ μὴ εἰκῇ
μηδὲ μάτην, ἀλλὰ πρός τι τέλος
ὠφέλιμον καὶ μεγάλην χρείαν τοῖς
οὖσι συνεισφερόμενον ἐπινενοῆσθαι
τὸν κόσμον, εἴπερ τῷ ὄντι ψυχῶν
λογικῶν διδασκαλεῖον καὶ θεογνωσίας
ἐστὶ παιδευτήριον, διὰ τῶν ὁρωμένων
καὶ αἰσθητῶν χειραγωγίαν τῷ νῷ
παρεχόμενος πρὸς τὴν θεωρίαν τῶν
ἀοράτων, καθά φησιν ὁ ἀπόστολος, ὅτι
Τὰ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου
τοῖς ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται. ῍Η
τάχα διὰ τὸ ἀκαριαῖον καὶ ἄχρονον
τῆς δημιουργίας εἴρηται τὸ, ᾿Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν, ἐπειδὴ ἀμερές </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τι
καὶ ἀδιάστατον ἡ ἀρχή. ῾Ως γὰρ ἡ
ἀρχὴ τῆς ὁδοῦ οὔπω ὁδὸς, καὶ ἡ
ἀρχὴ τῆς οἰκίας οὐκ οἰκία, οὕτω
καὶ ἡ τοῦ χρόνου ἀρχὴ οὔπω
χρόνος, ἀλλ' οὐδὲ μέρος αὐτοῦ
τὸ ἐλάχιστον. Εἰ δὲ φιλονεικῶν
τις χρόνον εἶναι λέγοι τὴν ἀρχὴν, γινωσκέτω
ὅτι διαιρήσει αὐτὴν εἰς τὰ τοῦ χρόνου
μέρη. Ταῦτα δέ ἐστιν, ἀρχὴ, καὶ
μέσα, καὶ τελευτή. ᾿Αρχὴν δὲ
ἀρχῆς ἐπινοεῖν παντελῶς καταγέλαστον. Καὶ
ὁ διχοτομῶν τὴν ἀρχὴν, δύο ποιήσει
ἀντὶ μιᾶς, μᾶλλον δὲ πολλὰς καὶ
ἀπείρους, τοῦ διαιρεθέντος ἀεὶ
εἰς ἕτερα τεμνομένου. ῞Ινα τοίνυν
διδαχθῶμεν ὁμοῦ τῇ βουλήσει τοῦ Θεοῦ
ἀχρόνως συνυφεστάναι τὸν κόσμον, εἴρηται
τὸ, ᾿Εν ἀρχῇ ἐποίησεν. ῞Οπερ
ἕτεροι τῶν ἑρμηνευτῶν, σαφέστερον
τὸν νοῦν ἐκδιδόντες, εἰρήκασιν, ᾿Εν
κεφαλαίῳ ἐποίησεν ὁ Θεὸς, τουτέστιν, ἀθρόως
καὶ ἐν ὀλίγῳ. Τὰ μὲν οὖν περὶ
ἀρχῆς, ὡς ὀλίγα ἀπὸ πολλῶν
εἰπεῖν, ἐπὶ τοσοῦτον.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Επειδὴ
δὲ καὶ τῶν τεχνῶν αἱ μὲν ποιητικαὶ
λέγονται, αἱ δὲ πρακτικαὶ, αἱ
δὲ θεωρητικαί· καὶ τῶν μὲν θεωρητικῶν
τέλος ἐστὶν ἡ κατὰ νοῦν ἐνέργεια· τῶν
δὲ πρακτικῶν, αὐτὴ ἡ τοῦ
σώματος κίνησις, ἧς παυσαμένης
οὐδὲν ὑπέστη οὐδὲ παρέμεινε τοῖς
ὁρῶσιν· ὀρχήσεως γὰρ καὶ αὐλητικῆς
τέλος οὐδὲν, ἀλλ' αὐτὴ εἰς
ἑαυτὴν ἡ ἐνέργεια καταλήγει· ἐπὶ
δὲ τῶν ποιητικῶν τεχνῶν, καὶ
παυσαμένων τῆς ἐνεργείας, προκείμενόν
ἐστι τὸ ἔργον· ὡς οἰκοδομικῆς καὶ
τεκτονικῆς καὶ χαλκευτικῆς καὶ
ὑφαντικῆς, καὶ ὅσαι τοιαῦται, αἳ, κἂν
μὴ παρῇ ὁ τεχνίτης, ἱκανῶς ἐν
ἑαυταῖς τοὺς τεχνικοὺς λόγους
ἐμφαίνουσι, καὶ ἔξεστί σοι θαυμάσαι
τὸν οἰκοδόμον ἀπὸ τοῦ ἔργου, καὶ
τὸν χαλκέα καὶ τὸν ὑφάντην. ῞Ινα
οὖν δειχθῇ ὅτι ὁ κόσμος τεχνικόν
ἐστι κατασκεύασμα, προκείμενον
πᾶσιν εἰς θεωρίαν, ὥστε δι' αὐτοῦ
τὴν τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν σοφίαν
ἐπιγινώσκεσθαι, οὐκ ἄλλῃ τινὶ
φωνῇ ἐχρήσατο ὁ σοφὸς Μωϋσῆς περὶ
αὐτοῦ, ἀλλ' εἶπεν, ᾿Εν ἀρχῇ
ἐποίησεν· οὐχὶ ἐνήργησεν, οὐδὲ
ὑπέστησεν, ἀλλὰ ᾿Εποίησεν. Καὶ
καθότι πολλοὶ τῶν φαντασθέντων
συνυπάρχειν ἐξ ἀϊδίου τῷ Θεῷ τὸν
κόσμον, οὐχὶ γεγενῆσθαι παρ' αὐτοῦ
συνεχώρησαν, ἀλλ' οἱονεὶ ἀποσκίασμα
τῆς δυνάμεως αὐτοῦ ὄντα αὐτομάτως
παρυποστῆναι· καὶ αἴτιον μὲν
αὐτοῦ ὁμολογοῦσι τὸν Θεὸν, αἴτιον
δὲ ἀπροαιρέτως, ὡς τῆς σκιᾶς τὸ
σῶμα, καὶ τῆς λαμπηδόνος τὸ
ἀπαυγάζον· τὴν οὖν τοιαύτην ἀπάτην
ἐπανορθούμενος ὁ προφήτης, τῇ
ἀκριβείᾳ ταύτῃ τῶν ῥημάτων ἐχρήσατο
εἰπὼν, ᾿Εν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ
Θεός. Οὐχὶ αὐτὸ τοῦτο τὴν αἰτίαν
τοῦ εἶναι παρέσχεν, ἀλλ' ἐποίησεν
ὡς ἀγαθὸς τὸ χρήσιμον, ὡς σοφὸς, τὸ
κάλλιστον, ὡς δυνατὸς, τὸ
μέγιστον. Μόνον γὰρ οὐχὶ τεχνίτην
σοι ἔδειξεν ἐμβεβηκότα τῇ οὐσίᾳ τῶν
ὅλων, καὶ τὰ καθ' ἕκαστον μέρη
πρὸς ἄλληλα συναρμόζοντα, καὶ τὸ
πᾶν ὁμόλογον ἑαυτῷ καὶ σύμφωνον καὶ
ἐναρμονίως ἔχον ἀποτελοῦντα. ᾿Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν
καὶ τὴν γῆν. ᾿Εκ δύο τῶν ἄκρων τοῦ
παντὸς τὴν ὕπαρξιν παρῃνίξατο, τῷ
μὲν οὐρανῷ τὰ πρεσβεῖα τῆς γενέσεως
ἀποδοὺς, τὴν δὲ γῆν δευτερεύειν
φάμενος τῇ ὑπάρξει. Πάντως δὲ καὶ
εἴ τι τούτων μέσον, συναπεγενήθη
τοῖς πέρασιν. ῞Ωστε κἂν μηδὲν εἴπῃ
περὶ τῶν στοιχείων, πυρὸς, καὶ
ὕδατος, καὶ ἀέρος, ἀλλὰ σὺ τῇ
παρὰ σαυτοῦ συνέσει νόει, πρῶτον
μὲν ὅτι πάντα ἐν πᾶσι μέμικται, καὶ
ἐν γῇ εὑρήσεις καὶ ὕδωρ, καὶ
ἀέρα, καὶ πῦρ, εἴγε ἐκ λίθων
μὲν πῦρ ἐξάλλεται, ἐκ σιδήρου
δὲ, ὃς καὶ αὐτὸς ἀπὸ γῆς ἔχει τὴν
γένεσιν, πῦρ ἄφθονον ἐν ταῖς
παρατρίψεσι πέφυκεν ἀπολάμπειν. ῝Ο
καὶ θαυμάσαι ἄξιον, πῶς ἐν μὲν
τοῖς σώμασιν ὑπάρχον τὸ πῦρ, ἀβλαβῶς
ἐμφωλεύει· προκληθὲν δὲ ἐπὶ τὸ
ἔξω, δαπανητικόν ἐστι τῶν φυλασσόντων
τέως. Τὴν δὲ τοῦ ὕδατος φύσιν
ἐνυπάρχουσαν τῇ γῇ οἱ φρεωρύχοι
δεικνύουσι· καὶ τὴν τοῦ ἀέρος οἱ
ἀπὸ νενοτισμένης αὐτῆς ἀτμοὶ ὑπὸ
ἡλίου θαλφθείσης ἀναπεμπόμενοι. ῎Επειτα
μέντοι καὶ εἰ φύσει</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τὸν
ἄνω τόπον ὁ οὐρανὸς ἐπέχει, ἡ δὲ
γῆ τὸ κατώτατόν ἐστι· διότι ἐπὶ
μὲν τὸν οὐρανὸν τὰ κοῦφα φέρεται, ἐπὶ
δὲ τὴν γῆν τὰ βαρέα πέφυκε
καταρρέπειν, ἐναντιώτατα δὲ
ἀλλήλοις, τὸ ἄνω καὶ τὸ κάτω· ὁ
τῶν πλεῖστον διεστώτων κατὰ τὴν φύσιν
ἐπιμνησθεὶς, καὶ τὰ τὴν μέσην
τούτοις ἐκπληροῦντα χώραν συνεκδοχικῶς
παρεσήμανεν. ῞Ωστε μὴ ζήτει τὴν
τῶν καθ' ἕκαστον ἐπεξήγησιν, ἀλλὰ
τὰ σιωπηθέντα νόει διὰ τῶν δηλωθέντων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν
καὶ τὴν γῆν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">῾Η
περὶ τῆς οὐσίας ἔρευνα ἑκάστου τῶν
ὄντων, ἢ τῶν κατὰ θεωρίαν ὑποπιπτόντων
ἡμῖν, ἢ τῶν προκειμένων ἡμῶν τῇ
αἰσθήσει, μακρὸν καὶ ἀπηρτημένον
λόγον ἐπεισάγει τῇ ἐξηγήσει, ὡς
πλείονας ἐν τῇ περὶ τοῦ προβλήματος
τούτου σκέψει καταναλίσκεσθαι
λόγους τῶν λοιπῶν, ὅσα ἐνδέχεται
ῥηθῆναι περὶ ἑκάστου τῶν ζητουμένων· πρὸς
τὸ, μηδὲ προύργου τι εἶναι εἰς τὴν
τῆς ᾿Εκκλησίας οἰκοδομὴν τὸ περὶ
ταῦτα κατασχολεῖσθαι. ᾿Αλλὰ περὶ
μὲν τῆς οὐσίας τοῦ οὐρανοῦ ἀρκούμεθα
τοῖς παρὰ τοῦ ῾Ησαΐου εἰρημένοις· ὃς
ἐν ἰδιωτικοῖς ῥήμασιν ἱκανὴν ἡμῖν
τῆς φύσεως αὐτοῦ τὴν διάνοιαν
ἐνεποίησεν, εἰπών· ῾Ο στερεώσας
τὸν οὐρανὸν ὡσεὶ καπνόν· τουτέστι, λεπτὴν
φύσιν καὶ οὐ στερεὰν οὐδὲ παχεῖαν
εἰς τὴν τοῦ οὐρανοῦ σύστασιν
οὐσιώσας. Καὶ περὶ τοῦ σχήματος
δὲ ἱκανὰ ἡμῖν τὰ παρ' αὐτοῦ, εἰπόντος
ἐν δοξολογίᾳ Θεοῦ· ῾Ο στήσας τὸν
οὐρανὸν ὡσεὶ καμάραν. Τὰ αὐτὰ δὲ
ταῦτα καὶ περὶ τῆς γῆς συμβουλεύωμεν
ἑαυτοῖς, μὴ πολυπραγμονεῖν αὐτῆς
τὴν οὐσίαν ἥτις ποτέ ἐστι, μηδὲ
κατατρίβεσθαι τοῖς λογισμοῖς αὐτὸ
τὸ ὑποκείμενον ἐκζητοῦντας, μηδὲ
ζητεῖν τινα φύσιν ἔρημον ποιοτήτων, ἄποιον
ὑπάρχουσαν τῷ ἑαυτῆς λόγῳ, ἀλλ' εὖ
εἰδέναι, ὅτι πάντα τὰ περὶ αὐτὴν
θεωρούμενα εἰς τὸν τοῦ εἶναι
κατατέτακται λόγον, συμπληρωτικὰ
τῆς οὐσίας ὑπάρχοντα. Εἰς οὐδὲν
γὰρ καταλήξεις, ἑκάστην τῶν
ἐνυπαρχουσῶν αὐτῇ ποιοτήτων
ὑπεξαιρεῖσθαι τῷ λόγῳ πειρώμενος. ᾿Εὰν
γὰρ ἀποστήσῃς τὸ μέλαν, τὸ
ψυχρὸν, τὸ βαρὺ, τὸ πυκνὸν, τὰς κατὰ
γεῦσιν ἐνυπαρχούσας αὐτῇ ποιότητας, ἢ
εἴ τινες ἄλλαι περὶ αὐτὴν θεωροῦνται, οὐδὲν
ἔσται τὸ ὑποκείμενον. Ταῦτά τε
οὖν καταλιπόντα σε, μηδὲ ἐκεῖνο
ζητεῖν παραινῶ, ἐπὶ τίνος
ἕστηκεν. ᾿Ιλιγγιάσει γὰρ καὶ οὕτως
ἡ διάνοια, πρὸς οὐδὲν ὁμολογούμενον
πέρας διεξιόντος τοῦ λογισμοῦ. ᾿Εάν
τε γὰρ ἀέρα φῇς ὑπεστρῶσθαι πλάτει
τῆς γῆς, ἀπορήσεις, πῶς ἡ μαλθακὴ
καὶ πολύκενος φύσις ἀντέχει ὑπὸ
τοσούτου βάρους συνθλιβομένη, ἀλλ' οὐχὶ
διολισθαίνει πάντοθεν τὴν συνίζησιν
ὑποφεύγουσα, καὶ ἀεὶ πρὸς τὸ ἄνω
ὑπερχεομένη τοῦ συμπιέζοντος. Πάλιν, ἐὰν
ὑποθῇς ἑαυτῷ ὕδωρ εἶναι τὸ ὑποβεβλημένον
τῇ γῇ, καὶ οὕτως ἐπιζητήσεις, πῶς
τὸ βαρὺ καὶ πυκνὸν οὐ διαδύνει
τοῦ ὕδατος, ἀλλ' ὑπὸ τῆς
ἀσθενεστέρας φύσεως τὸ τοσοῦτον
ὑπερφέρον τῷ βάρει κρατεῖται· πρὸς
τὸ καὶ αὐτοῦ τοῦ ὕδατος τὴν ἕδραν
ἐπιζητεῖν, καὶ πάλιν διαπορεῖν
τίνι στεγανῷ καὶ ἀντερείδοντι ὁ
τελευταῖος αὐτοῦ πυθμὴν ἐπιβαίνει.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εὰν
δὲ ἕτερον σῶμα τῆς γῆς ἐμβριθέστερον
ὑποθῇ κωλύειν τὴν γῆν πρὸς τὸ κάτω
χωρεῖν, ἐνθυμηθήσῃ κἀκεῖνο ὁμοίου
τινὸς δεῖσθαι τοῦ στέγοντος καὶ μὴ
ἐῶντος αὐτὸ καταπίπτειν. Κἄν τι
δυνηθῶμεν ἐκείνῳ συμπλάσαντες
ὑποθεῖναι, τὸ ἐκείνου πάλιν
ἀντέρεισμα ὁ νοῦς ἡμῶν ἐπιζητήσει, καὶ
οὕτως εἰς ἄπειρον ἐκπεσούμεθα, τοῖς
ἀεὶ εὑρισκομένοις βάθροις ἕτερα
πάλιν ἐπινοοῦντες. Καὶ ὅσῳ ἐπὶ
πλεῖον τῷ λόγῳ προΐεμεν, τοσούτῳ
μείζονα τὴν συνερειστικὴν ἀναγκαζόμεθα
δύναμιν ὑπεισάγειν, ἣ πρὸς ὅλον
ὁμοῦ δυνήσεται τὸ ὑπερκείμενον
ἀντιβαίνειν. Διὰ τοῦτο ὅρους ἐπίθες
τῇ διανοίᾳ, μήποτέ σου τῆς
πολυπραγμοσύνης ὁ τοῦ ᾿Ιὼβ λόγος
καθάψηται περισκοποῦντος τὰ
ἀκατάληπτα, καὶ ἐρωτηθῇς παρ' αὐτοῦ
καὶ σὺ, ᾿Επὶ τίνος οἱ κρίκοι αὐτῆς
πεπήγασιν. ᾿Αλλὰ κἄν ποτε ἐν ψαλμοῖς
ἀκούσῃς· ᾿Εγὼ ἐστερέωσα τοὺς
στύλους αὐτῆς· τὴν συνεκτικὴν
αὐτῆς δύναμιν στύλους εἰρῆσθαι
νόμισον. Τὸ γὰρ, ᾿Επὶ θαλασσῶν
ἐθεμελίωσεν αὐτὴν, τί δηλοῖ, ἢ
τὸ πάντοθεν περικεχύσθαι τῇ γῇ τὴν
τοῦ ὕδατος φύσιν; Πῶς οὖν ῥυτὸν
ὑπάρχον τὸ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ὕδωρ
καὶ ἐπὶ τὸ πρανὲς πεφυκὸς
καταπίπτειν, μένει ἀπαιωρούμενον
καὶ οὐδαμοῦ ἀπορρέον; Σὺ δὲ οὐ
λογίζῃ ὅτι τὴν αὐτὴν ἢ καὶ ἔτι
πλείονα ἀπορίαν τῷ λόγῳ παρέχει ἡ
γῆ καθ' ἑαυτὴν κρεμαμένη, βαρυτέρα
τὴν φύσιν οὖσα. ᾿Αλλὰ ἀνάγκη, κἂν
γῆν καθ' ἑαυτὴν εἶναι δῶμεν, κἂν
ἐπὶ τοῦ ὕδατος αὐτὴν ἀποσαλεύειν
εἴπωμεν, μηδαμοῦ ἀναχωρεῖν τῆς
εὐσεβοῦς διανοίας, ἀλλὰ πάντα
ὁμοῦ συγκρατεῖσθαι ὁμολογεῖν τῇ
δυνάμει τοῦ κτίσαντος. Ταῦτα οὖν
χρὴ ἑαυτοῖς τε λέγειν, καὶ τοῖς
διερωτῶσιν ἡμᾶς, ἐπὶ τίνος τὸ
ἄπλετον τοῦτο καὶ ἀφόρητον τῆς γῆς
ἐρήρεισται βάρος, ὅτι ᾿Εν τῇ χειρὶ
τοῦ Θεοῦ τὰ πέρατα τῆς γῆς. Τοῦτο
ἀσφαλέστατον ἡμῖν πρὸς νόησιν, καὶ
ὠφέλιμον τοῖς ἀκούουσιν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">῎Ηδη
δέ τινες τῶν φυσικῶν καὶ τοιαύταις
αἰτίαις τὴν γῆν ἀκίνητον μένειν
κατακομψεύονται. ῾Ως ἄρα διὰ τὸ
τὴν μέσην τοῦ παντὸς εἰληφέναι
χώραν, καὶ διὰ τὴν ἴσην πάντοθεν
πρὸς τὸ ἄκρον ἀπόστασιν, οὐκ
ἔχουσαν ὅπου μᾶλλον ἀποκλιθῇ, ἀναγκαίως
μένειν ἐφ' ἑαυτῆς, ἀδύνατον
αὐτῇ παντελῶς τὴν ἐπί τι ῥοπὴν τῆς
πανταχόθεν περικειμένης ὁμοιότητος
ἐμποιούσης. Τὴν δὲ μέσην χώραν μὴ
ἀποκληρωτικῶς τὴν γῆν, μηδὲ ἐκ
τοῦ αὐτομάτου λαχεῖν, ἀλλὰ φυσικὴν
εἶναι ταύτην τῇ γῇ καὶ ἀναγκαίαν
τὴν θέσιν. Τοῦ γὰρ οὐρανίου σώματος
τὴν ἐσχάτην χώραν ὡς πρὸς τὸ ἄνω
κατέχοντος, ἅπερ ἂν, φησὶν, ὑποθώμεθα
βάρη ἐκπίπτειν ἀπὸ τῶν ἄνω, ταῦτα
πανταχόθεν ἐπὶ τὸ μέσον
συνενεχθήσεται. 'Eφ</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> </span></span></span><span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ὅπερ
δ' ἂν τὰ μέρη φέρηται, ἐπὶ τοῦτο
καὶ τὸ ὅλον συνωσθήσεται δηλονότι. Εἰ
δὲ λίθοι καὶ ξύλα καὶ τὰ γεηρὰ πάντα
φέρεται πρὸς τὸ κάτω, αὕτη ἂν εἴη
καὶ τῇ ὅλῃ γῇ οἰκεῖα καὶ προσήκουσα
θέσις· κἄν τι τῶν κούφων φέρηται
ἀπὸ τοῦ μέσου, δηλονότι πρὸς τὸ
ἀνώτατον κινηθήσεται. ῞Ωστε οἰκεία
φορὰ τοῖς βαρυτάτοις ἡ πρὸς τὸ
κάτω· κάτω δὲ ὁ λόγος μέσον
ἔδειξεν. Μὴ οὖν θαυμάσῃς εἰ μηδαμοῦ
ἐκπίπτει ἡ γῆ, τὴν κατὰ φύσιν
χώραν τὸ μέσον ἔχουσα. Πᾶσα γὰρ
ἀνάγκη μένειν αὐτὴν κατὰ χώραν, ἢ
παρὰ φύσιν κινουμένην τῆς
οἰκείας ἕδρας ἐξίστασθαι. Τούτων
δ' ἄν σοι δοκῇ τι πιθανὸν εἶναι τῶν
εἰρημένων, ἐπὶ τὴν οὕτω ταῦτα
διαταξαμένην τοῦ Θεοῦ σοφίαν μετάθες
τὸ θαῦμα. Οὐ γὰρ ἐλαττοῦται ἡ ἐπὶ
τοῖς μεγίστοις ἔκπληξις, ἐπειδὰν
ὁ τρόπος καθ' ὃν γίνεταί τι τῶν
παραδόξων ἐξευρεθῇ· εἰ δὲ μὴ, ἀλλὰ
τό γε ἁπλοῦν τῆς πίστεως ἰσχυρότερον
ἔστω τῶν λογικῶν ἀποδείξεων.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τὰ
αὐτὰ δὲ ταῦτα καὶ περὶ οὐρανοῦ
εἴποιμεν, ὅτι πολυφωνότατοι
πραγματεῖαι τοῖς σοφοῖς τοῦ κόσμου
περὶ τῆς οὐρανίου φύσεως καταβέβληνται. Καὶ
οἱ μὲν σύνθετον αὐτὸν ἐκ τῶν τεσσάρων
στοιχείων εἰρήκασιν, ὡς ἁπτὸν
ὄντα καὶ ὁρατὸν, καὶ μετέχοντα
γῆς μὲν διὰ τὴν ἀντιτυπίαν, πυρὸς
δὲ, διὰ τὸ καθορᾶσθαι, τῶν δὲ
λοιπῶν, διὰ τὴν μίξιν. Οἱ δὲ
τοῦτον ὡς ἀπίθανον παρωσάμενοι τὸν
λόγον, πέμπτην τινὰ σώματος φύσιν
εἰς οὐρανοῦ σύστασιν οἴκοθεν καὶ
παρ' ἑαυτῶν ἀποσχεδιάσαντες
ἐπεισήγαγον. Καὶ ἔστι τι παρ' αὐτοῖς
τὸ αἰθέριον σῶμα, ὃ μήτε
πῦρ, φησὶ, μήτε ἀὴρ, μήτε
γῆ, μήτε ὕδωρ, μήτε ὅλως ὅπερ
ἓν τῶν ἁπλῶν· διότι τοῖς μὲν
ἁπλοῖς οἰκεία κίνησις ἡ ἐπ' εὐθείας, τῶν
μὲν κούφων ἐπὶ τὸ ἄνω φερομένων, τῶν
δὲ βαρέων ἐπὶ τὸ κάτω. Οὔτε δὲ τὸ
ἄνω καὶ τὸ κάτω τῇ κυκλικῇ περιδινήσει
ταὐτόν· καὶ ὅλως τὴν εὐθεῖαν
πρὸς τὴν ἐν τῷ κύκλῳ περιφορὰν
πλείστην ἀπόστασιν ἔχειν. ῟Ων δὲ
αἱ κατὰ φύσιν κινήσεις παρηλλαγμέναι
τυγχάνουσιν, τούτων ἀνάγκη, φασὶ, παρηλάχθαι
καὶ τὰς οὐσίας. ᾿Αλλὰ μὴν οὐδὲ
ἐκ τῶν πρώτων σωμάτων, ἃ δὴ στοιχεῖα
καλοῦμεν, σύνθετον εἶναι δυνατὸν
ἡμῖν ὑποθέσθαι τὸν οὐρανὸν, τῷ
τὰ ἐκ διαφόρων συγκείμενα μὴ δύνασθαι
ὁμαλὴν καὶ ἀβίαστον ἔχειν τὴν
κίνησιν, ἑκάστου τῶν ἐνυπαρχόντων
ἁπλῶν τοῖς συνθέτοις ἄλλην καὶ ἄλλην
ὁρμὴν παρὰ τῆς φύσεως ἔχοντος. Διὸ
πρῶτον μὲν καμάτῳ συνέχεται ἐν τῇ
συνεχεῖ κινήσει τὰ σύνθετα, διὰ
τὸ μίαν κίνησιν μὴ δύνασθαι πᾶσιν
εὐάρμοστον εἶναι καὶ φίλην τοῖς
ἐναντίοις· ἀλλὰ τὴν τῷ κούφῳ
οἰκείαν, πολεμίαν εἶναι τῷ
βαρυτάτῳ. ῞Οταν μὲν γὰρ πρὸς τὰ
ἄνω κινώμεθα, βαρυνόμεθα τῷ
γεώδει· ὅταν δὲ πρὸς τὰ κάτω
φερώμεθα, βιαζόμεθα τὸ πυρῶδες, παρὰ
φύσιν αὐτὸ πρὸς τὸ κάτω καθέλκοντες. ῾Η
δὲ πρὸς τὰ ἐναντία διολκὴ τῶν
στοιχείων, διαπτώσεώς ἐστιν
ἀφορμή. Τὸ γὰρ ἠναγκασμένον καὶ
παρὰ φύσιν, ἐπ' ὀλίγον ἀντισχὸν, καὶ
τοῦτο βιαίως καὶ μόλις, ταχὺ διελύθη
εἰς τὰ ἐξ ὧν συνετέθη, ἑκάστου
τῶν συνελθόντων πρὸς τὴν οἰκείαν
χώραν ἐπανιόντος. Διὰ μὲν δὴ
ταύτας, ὥς φασι, τῶν λογισμῶν
τὰς ἀνάγκας, τοὺς τῶν
προαγόντων ἀθετήσαντες
λόγους, οἰκείας ὑποθέσεως ἐδεήθησαν
οἱ πέμπτην σώματος φύσιν εἰς τὴν
οὐρανοῦ καὶ τῶν κατ' αὐτὸν ἀστέρων
γένεσιν ὑποτιθέμενοι. ῎Αλλος δέ
τις τῶν σφριγώντων κατὰ πιθανολογίαν
ἐπαναστὰς πάλιν τούτοις, ταῦτα
μὲν διέχεε καὶ διέλυσεν, οἰκείαν
δὲ παρ' ἑαυτοῦ ἀντεισήγαγε
δόξαν. Περὶ ὧν νῦν λέγειν
ἐπιχειροῦντες, εἰς τὴν ὁμοίαν
αὐτοῖς ἀδολεσχίαν ἐμπεσούμεθα. 'Αλλ' ἡμεῖς
ἐκείνους ὑπ' ἀλλήλων ἐάσαντες
καταβάλλεσθαι, αὐτοὶ τοῦ περὶ τῆς
οὐσίας ἀφέμενοι λόγου, πεισθέντες
Μωϋσεῖ, ὅτι ᾿Εποίησεν ὁ Θεὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, τὸν ἀριστοτέχνην
τῶν σοφῶς καὶ ἐντέχνως γενομένων
δοξάσωμεν, καὶ ἐκ τοῦ κάλλους τῶν
ὁρωμένων τὸν ὑπέρκαλον ἐννοώμεθα, καὶ
ἐκ τοῦ μεγέθους τῶν αἰσθητῶν τούτων
καὶ περιγραπτῶν σωμάτων ἀναλογιζώμεθα
τὸν ἄπειρον καὶ ὑπερμεγέθη καὶ πᾶσαν
διάνοιαν ἐν τῷ πλήθει τῆς ἑαυτοῦ
δυνάμεως ὑπερβαίνοντα. Καὶ γὰρ εἰ
καὶ τὴν φύσιν ἀγνοοῦμεν τῶν
γενομένων, ἀλλὰ τό γε ὁλοσχερῶς
ὑποπῖπτον ἡμῶν τῇ αἰσθήσει
τοσοῦτον ἔχει τὸ θαῦμα, ὥστε
καὶ τὸν ἐντρεχέστατον νοῦν ἐλάττονα
ἀναφανῆναι τοῦ ἐλαχίστου τῶν ἐν τῷ
κόσμῳ, πρὸς τὸ ἢ δυνηθῆναι αὐτὸ
κατ' ἀξίαν ἐπεξελθεῖν, ἢ τὸν
ὀφειλόμενον ἔπαινον ἀποπληρῶσαι τῷ
κτίσαντι· ᾧ πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ
κράτος, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν
αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛIA
β.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ τοῦ
ἀόρατος ἦν ἡ γῆ</span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">καὶ
ἀκατασκεύαστος</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μικροῖς
ἕωθεν ἐνδιατρίψαντες ῥήμασι, τοσοῦτον
ἀποκεκρυμμένον τὸ βάθος τῆς διανοίας
εὕρομεν, ὥστε τῶν ἐφεξῆς παντελῶς
ἀπογνῶναι. Εἰ γὰρ τὰ προαύλια τῶν
ἁγίων τοιαῦτα, καὶ τὰ προπύλαια
τοῦ ναοῦ οὕτω σεμνὰ καὶ ὑπέρογκα, τῇ
ὑπερβολῇ τοῦ κάλλους τοὺς ὀφθαλμοὺς
τῆς διανοίας ἡμῶν περιαστράπτοντα, ποταπὰ
τὰ ἅγια τῶν ἁγίων; καὶ τίς ἱκανὸς
κατατολμῆσαι τῶν ἀδύτων; ἢ τίς
ἐπόψεται τὰ ἀπόρρητα; ᾿Απρόσιτος
μὲν γὰρ αὐτῶν καὶ ἡ θέα, δυσερμήνευτος
δὲ παντελῶς τῶν νοηθέντων ὁ λόγος. Πλὴν
ἀλλ' ἐπειδὴ παρὰ τῷ δικαίῳ
κριτῇ, καὶ ὑπὲρ μόνου τοῦ προελέσθαι
τὰ δέοντα, οὐκ εὐκαταφρόνητοί
εἰσιν ἀφωρισμένοι μισθοὶ, μὴ
ἀποκνήσωμεν πρὸς τὴν ἔρευναν. Εἰ
γὰρ καὶ τῆς ἀξίας ἀπολειπόμεθα, ἀλλ' ἐὰν
τοῦ βουλήματος τῆς Γραφῆς μὴ ἐκπέσωμεν
τῇ βοηθείᾳ τοῦ Πνεύματος, καὶ
αὐτοὶ οὐκ ἀπόβλητοι παντελῶς
κριθησόμεθα, καὶ τῇ συνεργίᾳ τῆς
χάριτος οἰκοδομήν τινα τῇ ᾿Εκκλησίᾳ
τοῦ Θεοῦ παρεξόμεθα. ῾Η δὲ γῆ
ἦν, φησὶν, ἀόρατος καὶ
ἀκατασκεύαστος. Πῶς ἀμφοτέρων
ὁμοτίμως γενομένων οὐρανοῦ καὶ
γῆς, ὁ μὲν οὐρανὸς ἀπηρτίσθη, ἡ
δὲ γῆ ἔτι ἀτελής ἐστι καὶ ἀνεξέργαστος;
῍Η ὅλως, τί τὸ ἀκατάσκευον τῆς
γῆς; καὶ διὰ ποίαν αἰτίαν ἀόρατος
ἦν; ῎Εστι μὲν οὖν τελεία κατασκευὴ
γῆς ἡ ἀπ' αὐτῆς εὐθηνία· φυτῶν
παντοδαπῶν βλαστήσεις· δένδρων
ὑψηλοτάτων προβολαὶ καρπίμων τε καὶ
ἀκάρπων· ἀνθῶν εὔχροιαι καὶ
εὐωδίαι· καὶ ὅσα μικρὸν ὕστερον
μέλλει τῷ προστάγματι τοῦ Θεοῦ
ἐπανατείλαντα τῇ γῇ τὴν γεννησαμένην
κατακοσμεῖν. ῟Ων ἐπειδὴ οὐδὲν
οὔπω ἦν, ἀκατάσκευον αὐτὴν εἰκότως
ὁ λόγος ὠνόμασε. Τὰ αὐτὰ δὲ ταῦτα
κἂν περὶ οὐρανοῦ εἴποιμεν· ὅτι
οὐκ ἐξείργαστο οὔπω οὐδὲ αὐτὸς, οὐδὲ
τὸν οἰκεῖον ἀπειλήφει κόσμον, ἅτε
μήπω σελήνῃ μήτε ἡλίῳ περιλαμπόμενος, μηδὲ
τοῖς χοροῖς τῶν ἄστρων κατεστεμμένος. Οὔπω
γὰρ ταῦτα ἐγεγόνει. ῞Ωστε οὐχ
ἁμαρτήσεις τῆς ἀληθείας, κἂν
τὸν οὐρανὸν ἀκατάσκευον εἴπῃς. ᾿Αόρατον
δὲ τὴν γῆν προσεῖπε διὰ δύο αἰτίας· ἢ
ὅτι οὔπω ἦν αὐτῆς ὁ θεατὴς ἄνθρωπος, ἢ
ὅτι ὑποβρύχιος οὖσα ἐκ τοῦ ἐπιπολάζοντος
τῇ ἐπιφανείᾳ ὕδατος οὐκ ἠδύνατο
καθορᾶσθαι. Οὔπω γὰρ ἦν συναχθέντα
τὰ ὕδατα εἰς τὰ οἰκεῖα συστήματα, ἅπερ
ὕστερον ὁ Θεὸς συναγαγὼν προσηγόρευσε
θαλάσσας. ᾿Αόρατον οὖν τί ἐστι;
Τὸ μὲν, ὃ μὴ πέφυκεν ὀφθαλμοῖς
σαρκὸς καθορᾶσθαι, ὡς ὁ νοῦς ὁ
ἡμέτερος· τὸ δὲ, ὃ τῇ φύσει
ὁρατὸν ὑπάρχον, διὰ τὴν ἐπιπρόσθεσιν
τοῦ ἐπικειμένου αὐτῷ σώματος
ἀποκρύπτεται, ὡς ὁ ἐν τῷ βυθῷ
σίδηρος. Καθ' ὃ σημαινόμενον νῦν
ἀόρατον ἡγούμεθα προσειρῆσθαι τὴν
γῆν καλυπτομένην ὑπὸ τοῦ ὕδατος. ῎Επειτα
μέντοι, καὶ μήπω τοῦ φωτὸς
γενηθέντος, οὐδὲν ἦν θαυμαστὸν
τὴν ἐν σκότῳ κειμένην, διὰ τὸ
ἀφώτιστον εἶναι τὸν ὑπὲρ αὐτῆς
ἀέρα, ἀόρατον καὶ κατὰ τοῦτο παρὰ
τῆς Γραφῆς προσειρῆσθαι.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">'Αλλ' οἱ
παραχαράκται τῆς ἀληθείας, οἱ οὐχὶ
τῇ Γραφῇ τὸν ἑαυτῶν νοῦν ἀκολουθεῖν
ἐκδιδάσκοντες, ἀλλὰ πρὸς τὸ οἰκεῖον
βούλημα τὴν διάνοιαν τῶν Γραφῶν
διαστρέφοντες, τὴν ὕλην φασὶ διὰ
τῶν λέξεων τούτων παραδηλοῦσθαι. Αὕτη
γὰρ, φησὶ, καὶ ἀόρατος τῇ φύσει
καὶ ἀκατασκεύαστος, ἄποιος οὖσα
τῷ ἑαυτῆς λόγῳ, καὶ παντὸς εἴδους
καὶ σχήματος κεχωρισμένη, ἣν
παραλαβὼν ὁ τεχνίτης τῇ ἑαυτοῦ σοφίᾳ
ἐμόρφωσε, καὶ εἰς τάξιν ἤγαγε, καὶ
οὕτω δι' αὐτῆς οὐσίωσε τὰ ὁρώμενα. Εἰ
μὲν οὖν ἀγέννητος αὕτη, πρῶτον
μὲν ὁμότιμος τῷ Θεῷ, τῶν αὐτῶν
πρεσβείων ἀξιουμένη. Οὗ τί ἂν
γένοιτο ἀσεβέστερον, τὴν ἄποιον, τὴν
ἀνείδεον, τὴν ἐσχάτην ἀμορφίαν, τὸ
ἀδιατύπωτον αἶσχος (τοῖς γὰρ αὐτῶν
ἐκείνων προσρήμασι κέχρημαι) τῆς
αὐτῆς προεδρίας ἀξιοῦσθαι τῷ σοφῷ
καὶ δυνατῷ καὶ παγκάλῳ δημιουργῷ
καὶ κτίστῃ τῶν ὅλων; ῎Επειτα εἰ μὲν
τοσαύτη ἐστὶν, ὥστε ὅλην ὑποδέχεσθαι
τοῦ Θεοῦ τὴν ἐπιστήμην· καὶ
οὕτω, τρόπον τινὰ, τῇ ἀνεξιχνιάστῳ
τοῦ Θεοῦ δυνάμει ἀντιπαρεξάγουσιν
αὐτῆς τὴν ὑπόστασιν, εἴπερ ἐξαρκεῖ
ὅλην τοῦ Θεοῦ τὴν σύνεσιν δι' ἑαυτῆς
ἐκμετρεῖν· εἰ δὲ ἐλάττων ἡ ὕλη
τῆς τοῦ Θεοῦ ἐνεργείας, καὶ οὕτως
εἰς ἀτοπωτέραν βλασφημίαν αὐτοῖς ὁ
λόγος περιτραπήσεται, δι' ἔνδειαν
ὕλης ἄπρακτον καὶ ἀνενέργητον τῶν
οἰκείων ἔργων τὸν Θεὸν
κατεχόντων. 'Αλλ' ἐξηπάτησε γὰρ
αὐτοὺς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἡ
πενία. Καὶ ἐπειδὴ παρ' ἡμῖν
ἑκάστη τέχνη περί τινα ὕλην ἀφωρισμένως
ἠσχόληται, οἷον χαλευτικὴ μὲν
περὶ τὸν σίδηρον, τεκτονικὴ δὲ
περὶ τὰ ξύλα· καὶ ἐν τούτοις ἄλλο
μέν τί ἐστι τὸ ὑποκείμενον, ἄλλο
δὲ τὸ εἶδος, ἄλλο δὲ τὸ ἐκ τοῦ
εἴδους ἀποτελούμενον· καὶ ἔστιν
ἡ μὲν ὕλη ἔξωθεν παραλαμβανομένη, τὸ
δὲ εἶδος παρὰ τῆς τέχνης
ἐφαρμοζόμενον, ἀποτέλεσμα δὲ τὸ
ἐξ ἀμφοῖν συντιθέμενον ἔκ τε τοῦ
εἴδους καὶ τῆς ὕλης· οὕτως οἴονται
καὶ ἐπὶ τῆς θείας δημιουργίας, τὸ
μὲν σχῆμα τοῦ κόσμου παρὰ τῆς σοφίας
ἐπῆχθαι τοῦ ποιητοῦ τῶν ὅλων, τὴν
δὲ ὕλην ἔξωθεν ὑποβεβλῆσθαι τῷ
κτίσαντι, καὶ γεγενῆσθαι τὸν κόσμον
σύνθετον, τὸ μὲν ὑποκείμενον καὶ
τὴν οὐσίαν ἑτέρωθεν ἔχοντα, τὸ
δὲ σχῆμα καὶ τὴν μορφὴν παρὰ Θεοῦ
προσλαβόντα. ᾿Εκ δὲ τούτου αὐτοῖς
ὑπάρχει ἀρνεῖσθαι μὲν τὸν μέγαν
Θεὸν τῆς συστάσεως τῶν ὄντων
προεστηκέναι, οἷον δὲ ἐράνου τινὸς
πληρωτὴν, ὀλίγην τινὰ μοῖραν εἰς
τὴν τῶν ὄντων γένεσιν παρ' ἑαυτοῦ
συμβεβλῆσθαι· οὐ δυνηθέντες διὰ
λογισμῶν ταπεινότητα πρὸς τὸ ὕψος
ἀπιδεῖν τῆς ἀληθείας· ὅτι ἐνταῦθα
μὲν αἱ τέχναι τῶν ὑλῶν ὕστεραι, διὰ
τὸ ἀναγκαῖον τῆς χρείας παρεισαχθεῖσαι
τῷ βίῳ. Τὸ μὲν γὰρ ἔριον προϋπῆρχεν, ἡ
δὲ ὑφαντικὴ ἐπεγένετο, τὸ τῆς
φύσεως ἐνδέον παρ' ἑαυτῆς
ἐκπληροῦσα. Καὶ τὸ μὲν ξύλον
ἦν, τεκτονικὴ δὲ παραλαβοῦσα, πρὸς
τὴν ἐπιζητουμένην ἑκάστοτε χρείαν
διαμορφοῦσα τὴν ὕλην, τὴν εὐχρηστίαν
ἡμῖν τῶν ξύλων ὑπέδειξε, κώπην
μὲν ναύταις, γεωργοῖς δὲ πτύον, ὁπλίταις
δὲ δόρυ παρεχομένη. ῾Ο δὲ Θεὸς, πρίν
τι τῶν νῦν ὁρωμένων γενέσθαι, εἰς
νοῦν βαλόμενος καὶ ὁρμήσας ἀγαγεῖν
εἰς γένεσιν τὰ μὴ ὄντα, ὁμοῦ τε
ἐνόησεν ὁποῖόν τινα χρὴ τὸν κόσμον
εἶναι, καὶ τῷ εἴδει αὐτοῦ τὴν
ἁρμόζουσαν ὕλην συναπεγέννησε. Καὶ
οὐρανῷ μὲν ἀφώρισε τὴν οὐρανῷ
πρέπουσαν φύσιν· τῷ δὲ τῆς γῆς
σχήματι τὴν οἰκείαν αὐτῇ καὶ
ὀφειλομένην οὐσίαν ὑπέβαλε. Πῦρ
δὲ καὶ ὕδωρ καὶ ἀέρα διεσχημάτισέν
τε ὡς ἐβούλετο, καὶ εἰς οὐσίαν
ἤγαγεν ὡς ὁ ἑκάστου λόγος τῶν
γινομένων ἀπῄτει.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">῞Ολον
δὲ τὸν κόσμον ἀνομοιομερῆ τυγχάνοντα
ἀρρήκτῳ τινὶ φιλίας θεσμῷ εἰς μίαν
κοινωνίαν καὶ ἁρμονίαν συνέδησεν· ὥστε
καὶ τὰ πλεῖστον ἀλλήλων τῇ θέσει
διεστηκότα ἡνῶσθαι δοκεῖν διὰ τῆς
συμπαθείας. Παυσάσθωσαν οὖν μυθικῶν
πλασμάτων, ἐν τῇ ἀσθενείᾳ τῶν
οἰκείων λογισμῶν τὴν ἀκατάληπτον
διανοίαις καὶ ἄφατον παντελῶς ἀνθρωπίνῃ
φωνῇ δύναμιν ἐκμετροῦντες.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εποίησεν
ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν· οὐκ
ἐξ ἡμισείας ἑκάτερον, ἀλλ' ὅλον
οὐρανὸν καὶ ὅλην γῆν, αὐτὴν τὴν
οὐσίαν τῷ εἴδει συνειλημμένην. Οὐχὶ
γὰρ σχημάτων ἐστὶν εὑρέτης, ἀλλ' αὐτῆς
τῆς φύσεως τῶν ὄντων δημιουργός. ᾿Επεὶ
ἀποκρινέσθωσαν ἡμῖν, πῶς ἀλλήλοις
συνέτυχον ἥ τε δραστικὴ τοῦ Θεοῦ
δύναμις, καὶ ἡ παθητικὴ φύσις
τῆς ὕλης· ἡ μὲν τὸ ὑποκείμενον
παρεχομένη χωρὶς μορφῆς· ὁ δὲ τῶν
σχημάτων τὴν ἐπιστήμην ἔχων, ἄνευ
τῆς ὕλης, ἵν' ἑκατέρῳ τὸ ἐνδέον
παρὰ θατέρου γένηται· τῷ μὲν
δημιουργῷ τὸ ἔχειν ὅπου τὴν τέχνην
ἐνεπιδείξηται, τῇ δὲ ὕλῃ τὸ
ἀποθέσθαι τὴν ἀμορφίαν καὶ τοῦ
εἴδους τὴν στέρησιν. ᾿Αλλὰ περὶ
μὲν τούτων ἐπὶ τοσοῦτον. Πρὸς δὲ
τὸ ἐξ ἀρχῆς ἐπανίωμεν. ῾Η δὲ γῆ
ἦν ἀόρατος καὶ ἀκατασκεύαστος. Εἰπὼν, ᾿Εν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν
καὶ τὴν γῆν· πολλὰ
ἀπεσιώπησεν, ὕδωρ, ἀέρα, πῦρ, τὰ
ἐκ τούτων ἀπογεννώμενα πάθη· ἃ
πάντα μὲν ὡς συμπληρωτικὰ τοῦ κόσμου
συνυπέστη τῷ παντὶ δηλονότι· παρέλιπε
δὲ ἡ ἱστορία, τὸν ἡμέτερον νοῦν
γυμνάζουσα πρὸς ἐντρέχειαν, ἐξ
ὀλίγων ἀφορμῶν παρεχομένη ἐπιλογίζεσθαι
τὰ λειπόμενα. ᾿Επεὶ οὖν οὐκ εἴρηται
περὶ τοῦ ὕδατος ὅτι ἐποίησεν ὁ
Θεὸς, εἴρηται δὲ ὅτι ἀόρατος ἦν
ἡ γῆ· σκόπει σὺ κατὰ σεαυτὸν τίνι
παραπετάσματι καλυπτομένη οὐκ
ἐξεφαίνετο. Οὔτε οὖν πῦρ αὐτὴν
καλύπτειν ἠδύνατο. Φωτιστικὸν γὰρ
καὶ καταφάνειαν παρέχον οἷς ἂν
προσγένηται μᾶλλον ἢ σκοτῶδες τὸ
πῦρ. Οὐ μὴν οὐδὲ ἀὴρ προκάλυμμα
ἦν τότε τῆς γῆς. ᾿Αραιὰ γὰρ καὶ
διαφανὴς τοῦ ἀέρος ἡ φύσις, πάντα
τὰ εἴδη τῶν ὁρατῶν δεχομένη, καὶ
ταῖς τῶν ὁρώντων ὄψεσι
παραπέμπουσα. Λειπόμενον τοίνυν
ἐστὶ νοεῖν ἡμᾶς ὕδωρ ἐπιπολάζειν
τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς γῆς, οὔπω πρὸς
τὴν οἰκείαν λῆξιν τῆς ὑγρᾶς οὐσίας
ἀποκριθείσης. ᾿Εκ δὲ τούτου οὐ
μόνον ἀόρατος ἦν ἡ γῆ, ἀλλὰ καὶ
ἀκατασκεύαστος. ῾Η γὰρ τοῦ ὑγροῦ
πλεονεξία ἔτι καὶ νῦν ἐμπόδιόν ἐστι
πρὸς καρπογονίαν τῇ γῇ. ῾Η οὖν
αὐτὴ αἰτία, καὶ τοῦ μὴ ὁρᾶσθαι, καὶ
τοῦ ἀκατασκεύαστον εἶναι· εἴπερ
κατασκευὴ γῆς, ὁ οἰκεῖος αὐτῇ καὶ
κατὰ φύσιν κόσμος, λήϊα μὲν ταῖς
κοιλότησιν ἐγκυμαίνοντα, λειμῶνες
χλοάζοντες καὶ ποικίλοις ἄνθεσι
βρύοντες, νάπαι εὐθαλεῖς, καὶ
ὀρῶν κορυφαὶ ταῖς ὕλαις κατάσκιοι· ὧν
οὐδὲν εἶχεν οὐδέπω· ὠδίνουσα μὲν
τὴν πάντων γένεσιν διὰ τὴν ἐναποτεθεῖσαν
αὐτῇ παρὰ τοῦ δημιουργοῦ
δύναμιν, ἀναμένουσα δὲ τοὺς
καθήκοντας χρόνους, ἵνα τῷ θείῳ
κελεύσματι προαγάγῃ ἑαυτῆς εἰς
φανερὸν τὰ κυήματα.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Αλλὰ
καὶ σκότος, φησὶν, ἐπάνω τῆς
ἀβύσσου·</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Πάλιν
ἄλλαι μύθων ἀφορμαὶ, καὶ πλασμάτων
δυσσεβεστέρων ἀρχαὶ πρὸς τὰς ἰδίας
ὑπονοίας παρατρεπόντων τὰ ῥήματα. Τὸ
γὰρ σκότος οὐχ ὡς πέφυκεν ἐξηγοῦνται
ἀέρα τινὰ ἀφώτιστον, ἢ τόπον ἐξ
ἀντιφράξεως σώματος σκιαζόμενον, ἢ
ὅλως καθ' ὁποιανοῦν αἰτίαν τόπον
φωτὸς ἐστερημένον, ἀλλὰ δύναμιν
κακὴν, μᾶλλον δὲ αὐτὸ τὸ
κακὸν, παρ' ἑαυτοῦ τὴν ἀρχὴν
ἔχον, ἀντικείμενον καὶ ἐναντίον
τῇ ἀγαθότητι τοῦ Θεοῦ ἐξηγοῦνται
τὸ σκότος. Εἰ γὰρ ὁ Θεὸς φῶς
ἐστι, δηλονότι ἡ ἀντιστρατευομένη
αὐτῷ δύναμις σκότος ἂν εἴη, φησὶ, κατὰ
τὸ τῆς διανοίας ἀκόλουθον. Σκότος, οὐ
παρ' ἑτέρου τὸ εἶναι ἔχον, ἀλλὰ
κακὸν αὐτογέννητον. Σκότος, πολέμιον
ψυχῶν, θανάτου ποιητικὸν, ἀρετῆς
ἐναντίωσις· ὅπερ καὶ ὑφεστάναι, καὶ
μὴ παρὰ Θεοῦ γεγενῆσθαι, ὑπ' αὐτῶν
μηνύεσθαι τῶν τοῦ προφήτου λόγων
ἐξαπατῶνται. ᾿Εκ δὴ τούτου τί οὐχὶ
συνεπλάσθη τῶν πονηρῶν καὶ ἀθέων
δογμάτων; Ποῖοι λύκοι βαρεῖς διασπῶντες
τὸ ποίμνιον τοῦ Θεοῦ, οὐχὶ ἀπὸ
τῆς μικρᾶς ταύτης φωνῆς τὴν ἀρχὴν
λαβόντες ἐπεπόλασαν ταῖς ψυχαῖς;
Οὐχὶ Μαρκιῶνες; οὐχὶ Οὐαλεντῖνοι
ἐντεῦθεν; οὐχ ἡ βδελυκτὴ τῶν Μανιχαίων
αἵρεσις, ἣν σηπεδόνα τις τῶν
᾿Εκκλησιῶν προσειπὼν οὐχ ἁμαρτήσεται
τοῦ προσήκοντος; Τί μακρὰν ἀποτρέχεις
τῆς ἀληθείας, ἄνθρωπε, ἀφορμὰς
σεαυτῷ τῆς ἀπωλείας ἐπινοῶν; ῾Απλοῦς
ὁ λόγος, καὶ πᾶσιν εὔληπτος. ᾿Αόρατος
ἦν ἡ γῆ, φησί. Τίς ἡ αἰτία;
᾿Επειδὴ ἄβυσσον εἶχεν ἐπιπολάζουσαν
ἑαυτῇ. ᾿Αβύσσου δὲ ἔννοια τίς;
῞Υδωρ πολὺ δυσέφικτον ἔχον ἑαυτοῦ
τὸ πέρας ἐπὶ τὸ κάτω. 'Αλλ' ἔγνωμεν
πολλὰ τῶν σωμάτων καὶ δι' ὕδατος
λεπτοτέρου καὶ διαυγοῦς πολλάκις
διαφαινόμενα. Πῶς οὖν οὐδὲν μέρος
τῆς γῆς διὰ τῶν ὑδάτων ἐδείκνυτο;
῞Οτι ἀλαμπὴς ἔτι καὶ ἐσκοτισμένος
ἦν ὁ ὑπὲρ αὐτοῦ κεχυμένος ἀήρ. ᾿Ακτὶς
μὲν γὰρ ἡλίου δι' ὑδάτων
διικνουμένη, δείκνυσι πολλάκις τὰς
ἐν τῷ βάθει ψηφῖδας· ἐν νυκτὶ δέ
τις βαθείᾳ οὐδενὶ ἂν τρόπῳ τὰ ὑπὸ
τὸ ὕδωρ κατίδοι. ῞Ωστε τοῦ ἀόρατον
εἶναι τὴν γῆν κατασκευαστικόν ἐστι
τὸ ἐπαγόμενον, ὅτι καὶ ἄβυσσος ἦν
ἡ ἐπέχουσα, καὶ αὕτη ἐσκοτισμένη. Οὔτε
οὖν ἄβυσσος, δυνάμεων πλῆθος
ἀντικειμένων, ὥς τινες ἐφαντάσθησαν· οὔτε
σκότος, ἀρχική τις καὶ πονηρὰ
δύναμις ἀντεξαγομένη τῷ ἀγαθῷ. Δύο
γὰρ ἐξισάζοντα ἀλλήλοις
κατ' ἐναντίωσιν, φθαρτικὰ ἔσται
πάντως τῆς ἀλλήλων συστάσεως· καὶ
πράγματα ἕξει διηνεκῶς καὶ παρέξει
ἀπαύστως πρὸς ἄλληλα συνεχόμενα τῷ
πολέμῳ. Κἂν ὑπερβάλλῃ δυνάμει
τῶν ἀντικειμένων τὸ ἕτερον, δαπανητικὸν
ἐξάπαντος τοῦ κρατηθέντος
γίνεται. ῞Ωστε εἰ μὲν ἰσόρροπον
λέγουσι τοῦ κακοῦ τὴν πρὸς τὸ ἀγαθὸν
ἐναντίωσιν, ἄπαυστον εἰσάγουσι
πόλεμον καὶ διηνεκῆ τὴν φθορὰν, κρατούντων
ἐν μέρει καὶ κρατουμένων. Εἰ δὲ
ὑπερέχει δυνάμει τὸ ἀγαθὸν, τίς
ἡ αἰτία τοῦ τὴν φύσιν τοῦ κακοῦ μὴ
παντελῶς ἀνῃρῆσθαι; Εἰ δὲ, ὃ μὴ
θέμις εἰπεῖν, θαυμάζω πῶς οὐχὶ
φεύγουσιν αὐτοὶ</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἑαυτοὺς
πρὸς οὕτως ἀθεμίτους βλασφημίας
ὑποφερόμενοι. Οὐ μὴν οὐδὲ παρὰ
Θεοῦ τὸ κακὸν τὴν γένεσιν ἔχειν
εὐσεβές ἐστι λέγειν, διὰ τὸ μηδὲν
τῶν ἐναντίων παρὰ τοῦ ἐναντίου
γίνεσθαι. Οὔτε γὰρ ἡ ζωὴ θάνατον
γεννᾷ, οὔτε τὸ σκότος φωτός ἐστιν
ἀρχὴ, οὔτε ἡ νόσος ὑγείας
δημιουργὸς, ἀλλ' ἐν μὲν ταῖς
μεταβολαῖς τῶν διαθέσεων ἐκ τῶν
ἐναντίων πρὸς τὰ ἐναντία αἱ
μεταστάσεις· ἐν δὲ ταῖς γενέσεσιν, οὐκ
ἐκ τῶν ἐναντίων, ἀλλ' ἐκ τῶν
ὁμογενῶν ἕκαστον τῶν γινομένων
προέρχεται. Εἰ τοίνυν, φησὶ, μήτε
ἀγέννητον, μήτε παρὰ Θεοῦ
γεγονὸς, πόθεν ἔχει τὴν φύσιν; Τὸ
γὰρ εἶναι τὰ κακὰ οὐδεὶς ἀντερεῖ
τῶν μετεχόντων τοῦ βίου. Τί οὖν
φαμέν; ῞Οτι τὸ κακόν ἐστιν οὐχὶ
οὐσία ζῶσα καὶ ἔμψυχος, ἀλλὰ
διάθεσις ἐν ψυχῇ ἐναντίως ἔχουσα
πρὸς ἀρετὴν, διὰ τὴν ἀπὸ τοῦ καλοῦ
ἀπόπτωσιν τοῖς ῥᾳθύμοις ἐγγινομένη. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μὴ
τοίνυν ἔξωθεν τὸ κακὸν περισκόπει· μηδὲ
ἀρχέγονόν τινα φύσιν πονηρίας
φαντάζου· ἀλλὰ τῆς ἐν ἑαυτῷ κακίας
ἕκαστος ἑαυτὸν ἀρχηγὸν γνωριζέτω. ᾿Αεὶ
γὰρ τῶν γινομένων τὰ μὲν ἐκ φύσεως
ἡμῖν ἐπιγίνεται, οἷον γῆρας καὶ
ἀσθένειαι· τὰ δὲ ἀπὸ ταυτομάτου, οἷον
αἱ ἄλογοι περιπτώσεις ἀλλοτρίαις
ἀρχαῖς ἐπισυμβαίνουσαι, σκυθρωπῶν
τινων πολλάκις ἢ καὶ τῶν φαιδροτέρων· ὡς
τῷ φρέαρ ὀρύσσοντι ἡ τοῦ θησαυροῦ
εὕρεσις, ἢ τῷ πρὸς τὴν ἀγορὰν
ὡρμημένῳ ἡ τοῦ λυσσῶντος κυνὸς
ἔντευξις· τὰ δὲ ἐφ' ἡμῖν
τυγχάνει, ὡς τὸ κρατῆσαι τῶν
ἐπιθυμιῶν, ἢ μὴ κολάσαι τὰς
ἡδονάς· ὡς τὸ κατασχεῖν ὀργῆς, ἢ
χεῖρας ἐπαφεῖναι</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῷ
παροξύναντι· ἀληθεύειν, ἢ
ψεύδεσθαι· ἐπιεικῆ τὸ ἦθος εἶναι
καὶ μέτριον, ἢ ὑπέρογκον καὶ
ἀλαζονείαις ὑπεραιρόμενον. ῟Ων
τοίνυν αὐτὸς εἶ κύριος, τούτων
τὰς ἀρχὰς μὴ ζητήσῃς ἑτέρωθεν, ἀλλὰ
γνώριζε τὸ κυρίως κακὸν ἐκ τῶν
προαιρετικῶν ἀποπτωμάτων τὴν ἀρχὴν
εἰληφός. Οὐ γὰρ ἂν εἴπερ ἀκούσιον
ἦν, καὶ μὴ ἐφ' ἡμῖν, τοσοῦτος
μὲν ἐκ τῶν νόμων ὁ φόβος τοῖς ἀδικοῦσιν
ἐπήρτητο, οὕτω δὲ ἀπαραίτητοι τῶν
δικαστηρίων αἱ κολάσεις, τὸ πρὸς
ἀξίαν τοῖς κακούργοις ἀντιμετροῦσαι. Ταῦτα
δέ μοι εἰρήσθω περὶ τοῦ κυρίως
κακοῦ. Νόσον γὰρ καὶ πενίαν καὶ
ἀδοξίαν καὶ θάνατον, καὶ ὅσα
λυπηρὰ τοῖς ἀνθρώποις, οὔπω καὶ
ἐν τῇ μοίρᾳ τῶν κακῶν καταλογίζεσθαι
ἄξιον, διὰ τὸ μηδὲ τὰ ἀντικείμενα
τούτοις, ἐν τοῖς μεγίστοις ἡμᾶς
τῶν ἀγαθῶν ἀριθμεῖν· ὧν τὰ μὲν
ἐκ φύσεώς ἐστι, τὰ δὲ καὶ συμφερόντως
πολλοῖς ἀπαντήσαντα φαίνεται. Πᾶσαν
οὖν τροπικὴν καὶ δι' ὑπονοίας
ἐξήγησιν ἔν γε τῷ παρόντι
κατασιγάσαντες, τοῦ σκότους τὴν
ἔννοιαν ἁπλῶς καὶ ἀπεριεργάστως, ἑπόμενοι
τῷ βουλήματι τῆς Γραφῆς, ἐκδεξώμεθα. ᾿Επιζητεῖ
δὲ ὁ λόγος, εἰ συγκατεσκευάσθη τῷ
κόσμῳ τὸ σκότος, καὶ εἰ ἀρχαιότερον
τοῦ φωτὸς, καὶ διὰ τί τὸ χεῖρον
πρεσβύτερον; Λέγομεν τοίνυν καὶ τοῦτο
τὸ σκότος μὴ κατ' οὐσίαν
ὑφεστηκέναι, ἀλλὰ πάθος εἶναι
περὶ τὸν ἀέρα στερήσει φωτὸς
ἐπιγινόμενον. Ποίου τοίνυν φωτὸς
ἄμοιρος αἰφνιδίως ὁ ἐν τῷ κόσμῳ
τόπος εὑρέθη, ὥστε τὸ σκότος ἐπάνω
εἶναι τοῦ ὕδατος; Λογιζόμεθα τοίνυν
ὅτι, εἴπερ τι ἦν πρὸ τῆς τοῦ αἰσθητοῦ
τούτου καὶ φθαρτοῦ κόσμου συστάσεως, ἐν
φωτὶ ἂν ἦν δηλονότι. Οὔτε γὰρ αἱ
τῶν ἀγγέλων ἀξίαι, οὔτε πᾶσαι αἱ
ἐπουράνιοι στρατιαὶ, οὔτε ὅλως εἴ
τι ἐστὶν ὠνομασμένον ἢ ἀκατονόμαστον
τῶν λογικῶν φύσεων, καὶ τῶν
λειτουργικῶν πνευμάτων ἐν σκότῳ
διῆγεν, ἀλλ' ἐν φωτὶ καὶ πάσῃ
εὐφροσύνῃ πνευματικῇ τὴν πρέπουσαν
ἑαυτοῖς κατάστασιν εἶχε. Καὶ
τούτοις οὐδεὶς ἀντερεῖ, οὔκουν
ὅστις γε τὸ ὑπερουράνιον φῶς ἐν ταῖς
τῶν ἀγαθῶν ἐπαγγελίαις ἐκδέχεται, περὶ
οὗ Σολομών φησι· Φῶς δικαίοις διὰ
παντός· καὶ ὁ ἀπόστολος· Εὐχαριστοῦντες
Πατρὶ τῷ ἱκανώσαντι ἡμᾶς ἐν τῇ
μερίδι τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων ἐν τῷ
φωτί. Εἰ γὰρ οἱ καταδικαζόμενοι
πέμπονται εἰς τὸ σκότος τὸ
ἐξώτερον, δηλονότι οἱ τὰ τῆς
ἀποδοχῆς ἄξια εἰργασμένοι, ἐν τῷ
ὑπερκοσμίῳ φωτὶ τὴν ἀνάπαυσιν
ἔχουσιν. ᾿Επεὶ οὖν ἐγένετο ὁ
οὐρανὸς προστάγματι Θεοῦ ἀθρόως
περιταθεὶς τοῖς ἐντὸς ὑπὸ τῆς οἰκείας
αὐτοῦ περιφερείας ἀπειλημμένοις, σῶμα
ἔχων συνεχὲς, ἱκανὸν τῶν ἔξω
διαστῆσαι τὰ ἔνδον, ἀναγκαίως τὸν
ἐναπολειφθέντα αὐτῷ τόπον ἀφεγγῆ
κατέστησε, τὴν ἔξωθεν αὐγὴν
διακόψας. Τρία γὰρ δεῖ συνδραμεῖν
ἐπὶ τῆς σκιᾶς, τὸ φῶς, τὸ
σῶμα, τὸν ἀλαμπῆ τόπον. Τὸ τοίνυν
ἐγκόσμιον σκότος τῇ σκιᾷ τοῦ οὐρανίου
σώματος παρυπέστη. Νόησον δέ μοι
ἀπὸ παραδείγματος ἐναργοῦς τὸ
λεγόμενον, ἐν σταθηρᾷ μεσημβρίᾳ
σκηνήν τινα ἐκ πυκνῆς καὶ στεγανῆς
ὕλης ἑαυτῷ περιστήσαντα, καὶ ἐν
σκότῳ αὐτοσχεδίῳ ἑαυτὸν
καθειργνύντα. Τοιοῦτον οὖν κἀκεῖνο
τὸ σκότος ὑπόθου, οὐ προηγουμένως
ὑφεστηκὸς, ἀλλ' ἐπακολουθῆσαν
ἑτέροις. Τοῦτο δὴ τὸ σκότος καὶ
ἐπιβαίνειν λέγεται τῇ ἀβύσσῳ, ἐπειδὴ
τὰ ἔσχατα τοῦ ἀέρος πέφυκε ταῖς
ἐπιφανείαις τῶν σωμάτων συνάπτεσθαι. Τότε
δὲ ὕδωρ ἦν τοῖς πᾶσιν ἐπιπολάζον. Διόπερ
ἀναγκαίως τὸ σκότος ἐπάνω ὑπάρχειν
εἴρηται</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῆς
ἀβύσσου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
Πνεῦμα Θεοῦ, φησὶν, ἐπεφέρετο
ἐπάνω τοῦ ὕδατος. Εἴτε τοῦτο λέγει
τὸ πνεῦμα, τοῦ ἀέρος τὴν χύσιν, δέξαι
τὰ μέρη τοῦ κόσμου καταριθμοῦντά
σοι τὸν συγγραφέα, ὅτι ἐποίησεν ὁ
Θεὸς οὐρανὸν, γῆν, ὕδωρ, ἀέρα, καὶ
τοῦτον χεόμενον ἤδη καὶ ῥέοντα. Εἴτε, ὃ
καὶ μᾶλλον ἀληθέστερόν ἐστι καὶ
τοῖς πρὸ ἡμῶν ἐγκριθὲν, Πνεῦμα
Θεοῦ, τὸ ἅγιον εἴρηται· διὰ τὸ
τετηρῆσθαι τοῦτο ἰδιαζόντως καὶ
ἐξαιρέτως τῆς τοιαύτης μνήμης ὑπὸ
τῆς Γραφῆς ἀξιοῦσθαι, καὶ μηδὲν
ἄλλο Πνεῦμα Θεοῦ, ἢ τὸ ἅγιον τὸ
τῆς θείας καὶ μακαρίας Τριάδος
συμπληρωτικὸν ὀνομάζεσθαι. Καὶ
ταύτην προσδεξάμενος τὴν διάνοιαν, μείζονα
τὴν ἀπ'</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">αὐτῆς
ὠφέλειαν εὑρήσεις. Πῶς οὖν ἐπεφέρετο
τοῦτο ἐπάνω τοῦ ὕδατος; ᾿Ερῶ σοι
οὐκ ἐμαυτοῦ λόγον, ἀλλὰ Σύρου
ἀνδρὸς σοφίας κοσμικῆς τοσοῦτον
ἀφεστηκότος, ὅσον ἐγγὺς ἦν τῆς
τῶν ἀληθινῶν ἐπιστήμης. ῎Ελεγε
τοίνυν τὴν τῶν Σύρων φωνὴν ἐμφατικωτέραν
τε εἶναι, καὶ διὰ τὴν πρὸς τὴν
῾Εβραΐδα γειτνίασιν, μᾶλλόν πως
τῇ ἐννοίᾳ τῶν Γραφῶν προσεγγίζειν. Εἶναι
οὖν τὴν διάνοιαν τοῦ ῥητοῦ
τοιαύτην. Τὸ, ᾿Επεφέρετο, φησὶν, ἐξηγοῦνται, ἀντὶ
τοῦ, συνέθαλπε, καὶ ἐζωογόνει
τὴν τῶν ὑδάτων φύσιν, κατὰ τὴν
εἰκόνα τῆς ἐπωαζούσης ὄρνιθος, καὶ
ζωτικήν τινα δύναμιν ἐνιείσης τοῖς
ὑποθαλπομένοις. Τοιοῦτόν τινά
φασιν ὑπὸ τῆς φωνῆς ταύτης παραδηλοῦσθαι
τὸν νοῦν, ὡς ἐπιφερομένου τοῦ
Πνεύματος· τουτέστι, πρὸς
ζωογονίαν τὴν τοῦ ὕδατος φύσιν
παρασκευάζοντος· ὥστε ἱκανῶς ἐκ
τούτου τὸ παρά τινων ἐπιζητούμενον
δείκνυσθαι, ὅτι οὐδὲ τῆς δημιουργικῆς
ἐνεργείας τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον
ἀπολείπεται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς, γενηθήτω φῶς. Πρώτη
φωνὴ Θεοῦ φωτὸς φύσιν ἐδημιούργησε, τὸ
σκότος ἠφάνισε, τὴν κατήφειαν
διέλυσε, τὸν κόσμον ἐφαίδρυνε, πᾶσιν
ἀθρόως χαρίεσσαν ὄψιν καὶ ἡδεῖαν
ἐπήγαγεν. Οὐρανός τε γὰρ ἐξεφάνη
κεκαλυμμένος τέως τῷ σκότῳ, καὶ
τὸ ἀπ' αὐτοῦ κάλλος τοσοῦτον, ὅσον
ἔτι καὶ νῦν ὀφθαλμοὶ μαρτυροῦσι. Περιελάμπετο
δὲ ἀὴρ, μᾶλλον δὲ ἐγκεκραμένον
ἑαυτῷ ὅλον διόλου εἶχε τὸ φῶς, ὀξείας
τὰς διαδόσεις τῆς αὐγῆς ἐπὶ τὰ ὅρια
ἑαυτοῦ πανταχοῦ παραπέμπων. ῎Ανω
μὲν γὰρ μέχρι πρὸς αὐτὸν αἰθέρα καὶ
οὐρανὸν ἔφθανεν· ἐν δὲ τῷ πλάτει
πάντα τὰ μέρη τοῦ κόσμου, βόρειά
τε καὶ νότια καὶ τὰ ἑῷα καὶ τὰ
ἑσπέρια, ἐν ὀξείᾳ καιροῦ ῥοπῇ
κατεφώτιζε. Τοιαύτη γὰρ αὐτοῦ ἡ
φύσις, λεπτὴ καὶ διαφανὴς, ὥστε
μηδεμιᾶς παρατάσεως χρονικῆς προσδεῖσθαι
τὸ φῶς δι' αὐτοῦ πορευόμενον. ῞Ωσπερ
γὰρ τὰς ὄψεις ἡμῶν ἀχρόνως παραπέμπει
πρὸς τὰ ὁρώμενα, οὕτω καὶ τὰς τοῦ
φωτὸς προσβολὰς ἀκαριαίως, καὶ ὡς
οὐδ' ἂν ἐπινοήσειέ τις ἐλάττονα
χρόνου ῥοπὴν, ἐπὶ πάντα
ἑαυτοῦ τὰ πέρατα ὑποδέχεται. Καὶ
αἰθὴρ ἡδίων μετὰ τὸ φῶς· καὶ
ὕδατα φανότερα, οὐ μόνον δεχόμενα
τὴν αὐγὴν, ἀλλὰ καὶ παρ' ἑαυτῶν
ἀντιπέμποντα κατὰ τὴν ἀνάκλασιν τοῦ
φωτὸς, μαρμαρυγῶν πανταχόθεν
ἀποπαλλομένων τοῦ ὕδατος. Πάντα
ἡ θεία φωνὴ πρὸς τὸ ἥδιστον καὶ
τιμιώτατον μετεσκεύασεν. ῞Ωσπερ
γὰρ οἱ ἐν τῷ βυθῷ ἐνιέντες τὸ
ἔλαιον, καταφάνειαν ἐμποιοῦσι τῷ
τόπῳ· οὕτως ὁ ποιητὴς τῶν ὅλων
ἐμφθεγξάμενος, τῷ κόσμῳ τὴν τοῦ
φωτὸς χάριν ἀθρόως ἐνέθηκε. Γενηθήτω
φῶς. Καὶ τὸ πρόσταγμα ἔργον ἦν· καὶ
φύσις ἐγένετο, ἧς οὐδὲ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἐπινοῆσαί
τι τερπνότερον εἰς ἀπόλαυσιν δυνατόν
ἐστι λογισμοῖς ἀνθρωπίνοις. ῞Οταν
δὲ φωνὴν ἐπὶ Θεοῦ καὶ ῥῆμα καὶ
πρόσταγμα λέγωμεν, οὐ διὰ φωνητικῶν
ὀργάνων ἐκπεμπόμενον ψόφον, οὐδὲ
ἀέρα διὰ γλώσσης τυπούμενον, τὸν
θεῖον λόγον νοοῦμεν, ἀλλὰ τὴν ἐν
τῷ θελήματι ῥοπὴν διὰ τὸ τοῖς
διδασκομένοις εὐσύνοπτον ἡγούμεθα
ἐν εἴδει προστάγματος
σχηματίζεσθαι. Καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς
τὸ φῶς ὅτι καλόν. Τίνα ἂν εἴποιμεν
ἡμεῖς τοῦ φωτὸς ἄξιον ἔπαινον, ὃ
προλαβὸν τὴν παρὰ τοῦ κτίσαντος
μαρτυρίαν, ἔχει ὅτι καλόν; Καὶ
παρ' ἡμῖν δὲ ὁ λόγος τοῖς ὀφθαλμοῖς
παραπέμπει τὴν κρίσιν, οὕτως οὐδὲν
ἔχων εἰπεῖν τοσοῦτον, ὅσον ἡ
αἴσθησις μαρτυρεῖ προλαβοῦσα. Εἰ
δὲ τὸ ἐν σώματι καλὸν ἐκ τῆς πρὸς
ἄλληλα τῶν μερῶν συμμετρίας, καὶ
τῆς ἐπιφαινομένης εὐχροίας, τὸ
εἶναι ἔχει, πῶς ἐπὶ τοῦ φωτὸς
ἁπλοῦ τὴν φύσιν ὄντος καὶ ὁμοιομεροῦς, ὁ
τοῦ καλοῦ διασώζεται λόγος; ῍Η ὅτι
τῷ φωτὶ τὸ σύμμετρον οὐκ ἐν τοῖς
ἰδίοις αὐτοῦ μέρεσιν, ἀλλ' ἐν
τῷ πρὸς τὴν ὄψιν ἀλύπῳ καὶ προσηνεῖ
μαρτυρεῖται; Οὕτω γὰρ καὶ χρυσὸς
καλὸς, οὐκ ἐκ τῆς τῶν μερῶν
συμμετρίας, ἀλλ' ἐκ τῆς εὐχροίας
μόνης, τὸ ἐπαγωγὸν πρὸς τὴν ὄψιν
καὶ τὸ τερπνὸν κεκτημένος. Καὶ
ἕσπερος ἀστέρων κάλλιστος, οὐ διὰ
τὸ ἀναλογοῦντα ἔχειν τὰ μέρη ἐξ ὧν
συνέστηκεν, ἀλλὰ διὰ τὸ ἄλυπόν
τινα καὶ ἡδεῖαν τὴν ἀπ' αὐτοῦ
αὐγὴν ἐμπίπτειν τοῖς ὄμμασιν. ῎Επειτα
νῦν ἡ τοῦ Θεοῦ κρίσις περὶ τοῦ
καλοῦ, οὐ πάντως πρὸς τὸ ἐν ὄψει
τερπνὸν ἀποβλέποντος, ἀλλὰ καὶ
πρὸς τὴν εἰς ὕστερον ἀπ' αὐτοῦ
ὠφέλειαν προορωμένου γεγένηται. ᾿Οφθαλμοὶ
γὰρ οὔπω ἦσαν κριτικοὶ τοῦ ἐν φωτὶ
κάλλους. Καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ
μέσον τοῦ φωτὸς, καὶ ἀνὰ μέσον
τοῦ σκότους. Τουτέστιν, ἄμικτον
αὐτῶν τὴν φύσιν καὶ κατ' ἐναντίωσιν
ἀντικειμένην ὁ Θεὸς κατεσκεύασε.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Πλείστῳ
γὰρ τῷ μέσῳ διέστηκεν ἀπ' ἀλλήλων
αὐτὰ καὶ διώρισεν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς ἡμέραν, καὶ
τὸ σκότος ἐκάλεσε νύκτα. Νῦν μὲν
λοιπὸν μετὰ τὴν ἡλίου γένεσιν ἡμέρα
ἐστὶν, ὁ ὑπὸ ἡλίου πεφωτισμένος
ἀὴρ, ἐν τῷ ὑπὲρ γῆν ἡμισφαιρίῳ
λάμποντος, καὶ νὺξ σκίασμα γῆς
ἀποκρυπτομένου ἡλίου γινόμενον. Τότε
δὲ οὐ κατὰ κίνησιν ἡλιακὴν, ἀλλ' ἀναχεομένου
τοῦ πρωτογόνου φωτὸς ἐκείνου, καὶ
πάλιν συστελλομένου κατὰ τὸ ὁρισθὲν
μέτρον παρὰ Θεοῦ, ἡμέρα ἐγένετο, καὶ
νὺξ ἀντεπῄει. Καὶ ἐγένετο ἑσπέρα, καὶ
ἐγένετο πρωῒ, ἡμέρα μία. ῾Εσπέρα
μὲν οὖν ἐστι κοινὸς ὅρος ἡμέρας
καὶ νυκτός· καὶ πρωΐα ὁμοίως ἡ
γειτονία νυκτὸς πρὸς ἡμέραν. ῞Ινα
τοίνυν τὰ πρεσβεῖα τῆς γενέσεως ἀποδῷ
τῇ ἡμέρᾳ, πρότερον εἶπε τὸ πέρας
τῆς ἡμέρας, εἶτα τὸ τῆς νυκτὸς, ὡς
ἐφεπομένης τῆς νυκτὸς τῇ ἡμέρᾳ. ῾Η
γὰρ πρὸ τῆς γενέσεως τοῦ φωτὸς ἐν
τῷ κόσμῳ κατάστασις, οὐχὶ νὺξ
ἦν, ἀλλὰ σκότος· τὸ μέντοι
ἀντιδιασταλὲν πρὸς τὴν ἡμέραν, τοῦτο
νὺξ ὠνομάσθη· ὅπερ νεωτέρας καὶ
τῆς προσηγορίας μετὰ τὴν ἡμέραν
τετύχηκεν. ᾿Εγένετο οὖν ἑσπέρα, καὶ
ἐγένετο πρωΐ. Τὸ ἡμερονύκτιον
λέγει. Καὶ οὐκέτι προσηγόρευσεν, ἡμέρα
καὶ νὺξ, ἀλλὰ τῷ ἐπικρατοῦντι τὴν
πᾶσαν προσηγορίαν ἀπένειμε. Ταύτην
ἂν καὶ ἐν πάσῃ τῇ Γραφῇ τὴν συνήθειαν
εὕροις, ἐν τῇ τοῦ χρόνου μετρήσει
ἡμέρας ἀριθμουμένας, οὐχὶ δὲ καὶ
νύκτας μετὰ τῶν ἡμερῶν. Αἱ ἡμέραι
τῶν ἐτῶν ἡμῶν, ὁ ψαλμῳδός φησιν. Καὶ
πάλιν ὁ ᾿Ιακώβ· Αἱ ἡμέραι τῆς
ζωῆς μου μικραὶ καὶ πονηραί. Καὶ
πάλιν, Πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς
μου. ῞Ωστε τὰ νῦν ἐν ἱστορίας εἴδει
παραδοθέντα νομοθεσία ἐστὶ πρὸς τὰ
ἑξῆς. Καὶ ἐγένετο ἑσπέρα, καὶ
ἐγένετο πρωῒ, ἡμέρα μία. Τίνος
ἕνεκεν οὐκ εἶπε πρώτην, ἀλλὰ μίαν;
καίτοιγε ἀκολουθότερον ἦν τὸν μέλλοντα
ἐπάγειν δευτέραν καὶ τρίτην καὶ
τετάρτην ἡμέραν, τὴν κατάρχουσαν
τῶν ἐφεξῆς πρώτην προσαγορεῦσαι. ᾿Αλλὰ
μίαν εἶπεν, ἤτοι τὸ μέτρον
ἡμέρας καὶ νυκτὸς περιορίζων, καὶ
συνάπτων τοῦ ἡμερονυκτίου τὸν
χρόνον, ὡς τῶν εἰκοσιτεσσάρων ὡρῶν
μιᾶς ἡμέρας ἐκπληρουσῶν
διάστημα, συνυπακουομένης δηλονότι
τῇ ἡμέρᾳ καὶ τῆς νυκτὸς, ὥστε κἂν
ἐν ταῖς τροπαῖς τοῦ ἡλίου συμβαίνῃ
τὴν ἑτέραν αὐτῶν ὑπερβάλλειν, ἀλλὰ
τῷ γε ἀφωρισμένῳ χρόνῳ ἐμπεριγράφεσθαι
πάντως ἀμφοτέρων τὰ διαστήματα· ὡς
ἂν εἰ ἔλεγε, τὸ τῶν τεσσάρων καὶ
εἴκοσιν ὡρῶν μέτρον, μιᾶς ἐστιν
ἡμέρας διάστημα· ἢ, ἡ τοῦ οὐρανοῦ
ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ σημείου ἐπὶ τὸ αὐτὸ
πάλιν ἀποκατάστασις ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ
γίνεται· ὥστε ὁσάκις ἂν ἑσπέρα
καὶ πρωΐα κατὰ τὴν τοῦ ἡλίου περιφορὰν
ἐπιλαμβάνῃ τὸν κόσμον, μὴ ἐν
πλείονι χρόνῳ, ἀλλ' ἐν μιᾶς
ἡμέρας διαστήματι τὴν περίοδον
ἐκπληροῦσθαι. ῍Η κυριώτερος ὁ ἐν
ἀπορρήτοις παραδιδόμενος λόγος, ὡς
ἄρα ὁ τὴν τοῦ χρόνου φύσιν κατασκευάσας
Θεὸς, μέτρα αὐτῷ καὶ σημεῖα τὰ
τῶν ἡμερῶν ἐπέβαλεδιαστήματα, καὶ
ἑβδομάδι αὐτὸν ἐκμετρῶν, ἀεὶ τὴν
ἑβδομάδα εἰς ἑαυτὴν ἀνακυκλοῦσθαι
κελεύει, ἐξαριθμοῦσαν τοῦ χρόνου
τὴν κίνησιν. Τὴν ἑβδομάδα δὲ πάλιν
ἐκπληροῦν τὴν ἡμέραν μίαν, ἑπτάκις
αὐτὴν εἰς ἑαυτὴν ἀναστρέφουσαν, τοῦτο
δὲ κυκλικόν ἐστι τὸ σχῆμα, ἀφ'</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἑαυτοῦ
ἄρχεσθαι, καὶ εἰς ἑαυτὸ καταλήγειν. ῝Ο
δὴ καὶ τοῦ αἰῶνος ἴδιον, εἰς
ἑαυτὸν ἀναστρέφειν, καὶ μηδαμοῦ
περατοῦσθαι. Διὰ τοῦτο τὴν κεφαλὴν
τοῦ χρόνου οὐχὶ πρώτην ἡμέραν, ἀλλὰ
μίαν ὠνόμασεν· ἵνα καὶ ἐκ τῆς
προσηγορίας τὸ συγγενὲς ἔχῃ πρὸς
τὸν αἰῶνα. Τοῦ γὰρ μοναχοῦ
ἀκοινωνήτου πρὸς ἕτερον ἡ τὸν
χαρακτῆρα δεικνύουσα, οἰκείως καὶ
προσφυῶς προσηγορεύθη μία. Εἰ δὲ
πολλοὺς ἡμῖν αἰῶνας παρίστησιν ἡ
Γραφὴ, αἰῶνα αἰῶνος, καὶ αἰῶνας
αἰώνων πολλαχοῦ λέγουσα, ἀλλ' οὖν
κἀκεῖ οὐχὶ πρῶτος, οὐδὲ δεύτερος, οὐδὲ
τρίτος ἡμῖν αἰὼν ἀπηρίθμηται· ὥστε
μᾶλλον καταστάσεων ἡμῖν καὶ πραγμάτων
ποικίλων διαφορὰς, ἀλλ' οὐχὶ
περιγραφὰς καὶ πέρατα καὶ διαδοχὰς
αἰώνων ἐκ τούτου δείκνυσθαι. ῾Ημέρα
γὰρ Κυρίου, φησὶ, μεγάλη καὶ
ἐπιφανής. Καὶ πάλιν, ῞Ινα τί
ὑμῖν ζητεῖν τὴν ἡμέραν τοῦ Κυρίου;
Καὶ αὕτη ἐστὶ σκότος καὶ οὐ φῶς. Σκότος
δὲ, δηλονότι τοῖς ἀξίοις τοῦ
σκότους. ᾿Επεὶ ἀνέσπερον καὶ
ἀδιάδοχον καὶ ἀτελεύτητον τὴν ἡμέραν
ἐκείνην οἶδεν ὁ λόγος, ἣν
καὶ ὀγδόην ὁ ψαλμῳδὸς προσηγόρευσε, διὰ
τὸ ἔξω κεῖσθαι τοῦ ἑβδοματικοῦ τούτου
χρόνου. ῞Ωστε κἂν ἡμέραν εἴπῃς, κἂν
αἰῶνα, τὴν αὐτὴν ἐρεῖς ἔννοιαν. Εἴτε
οὖν ἡμέρα ἡ κατάστασις ἐκείνη
λέγοιτο, μία ἐστὶ καὶ οὐ πολλαί· εἴτε
αἰὼν προσαγορεύοιτο, μοναχὸς ἂν
εἴη καὶ οὐ πολλοστός. ῞Ινα οὖν
πρὸς τὴν μέλλουσαν ζωὴν τὴν ἔννοιαν
ἀπαγάγῃ, μίαν ὠνόμασε τοῦ αἰῶνος
τὴν εἰκόνα, τὴν ἀπαρχὴν τῶν
ἡμερῶν, τὴν ὁμήλικα τοῦ φωτὸς, τὴν
ἁγίαν κυριακὴν, τὴν τῇ ἀναστάσει
τοῦ Κυρίου τετιμημένην. ᾿Εγένετο
οὖν ἑσπέρα, φησὶ, καὶ ἐγένετο
πρωΐ, ἡμέρα μία.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">᾿Αλλὰ
γὰρ καὶ οἱ περὶ τῆς ἑσπέρας ἐκείνης
λόγοι ὑπὸ τῆς παρούσης ἑσπέρας
καταληφθέντες, ἐνταῦθα ἡμῖν τὸν
λόγον ὁρίζουσιν. ῾Ο δὲ Πατὴρ τοῦ
ἀληθινοῦ φωτὸς, ὁ τὴν ἡμέραν
κοσμήσας τῷ οὐρανίῳ φωτὶ, ὁ τὴν
νύκτα φαιδρύνας ταῖς αὐγαῖς τοῦ
πυρὸς, ὁ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος τὴν
ἀνάπαυσιν εὐτρεπίσας τῷ νοερῷ καὶ
ἀπαύστῳ φωτὶ, φωτίσειεν ὑμῶν τὰς
καρδίας ἐν ἐπιγνώσει τῆς ἀληθείας, καὶ
ἀπρόσκοπον ὑμῶν διατηρήσειε τὴν
ζωὴν, παρεχόμενος ἡμῖν, ὡς ἐν
ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατεῖν, ἵνα
ἐκλάμψητε, ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ
λαμπρότητι τῶν ἁγίων, εἰς καύχημα
ἐμοὶ, εἰς ἡμέραν Χριστοῦ, ᾧ ἡ
δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας
τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ
γ.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
τοῦ στερεώματος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τὰ
τῆς πρώτης ἡμέρας ἔργα, μᾶλλον δὲ
τὰ τῆς μιᾶς· μὴ γὰρ οὖν ἀφελώμεθα
αὐτῆς τὸ ἀξίωμα, ὃ ἐν τῇ φύσει
ἔχει, παρὰ τοῦ κτίσαντος καθ' ἑαυτὴν
ἐκδοθεῖσα, οὐκ ἐν τῇ πρὸς τὰς
ἄλλας συντάξει ἀριθμηθεῖσα· πλὴν
ἀλλ' ὅτι τὰ ἐν αὐτῇ γενόμενα χθὲς
ἐπελθὼν ὁ λόγος καὶ διελὼν τὴν
ἐξήγησιν τοῖς ἀκροωμένοις, τὴν
μὲν ἑωθινὴν τροφὴν τῶν ψυχῶν, τὴν
δὲ ἑσπερινὴν εὐφροσύνην ποιησάμενος, νῦν
ἐπὶ τὰ τῆς δευτέρας θαύματα
μεταβαίνει. Λέγω δὲ τοῦτο οὐκ ἐπὶ
τὴν τοῦ ἐξηγουμένου δύναμιν
ἀναφέρων, ἀλλ' ἐπὶ τὴν χάριν
τῶν γεγραμμένων, φυσικῶς ἔχουσαν
τὸ εὐπαράδεκτον, καὶ πάσῃ καρδίᾳ
προσηνές τε καὶ φίλον, τῶν τὸ ἀληθὲς
τοῦ πιθανοῦ προτιμώντων· Καθὸ καὶ
ὁ ψαλμῳδὸς ἐμφατικώτατα τὸ ἐκ τῆς
ἀληθείας ἡδὺ παριστῶν, ‘Ως
γλυκέα, φησὶ, τῷ λάρυγγί μου τὰ
λόγιά σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί
μου. Χθὲς τοίνυν, καθόσον ἦν
δυνατὸν, τῇ περὶ τὰ λόγια
τοῦ Θεοῦ διατριβῇ τὰς ψυχὰς ὑμῶν
εὐφράναντες, πάλιν ἀπηντήσαμεν
σήμερον ἐν δευτέρᾳ ἡμέρᾳ, τῶν
τῆς δευτέρας ἡμέρας ἔργων τὰ θαύματα
κατοψόμενοι. ᾿Αλλὰ γὰρ οὐ λέληθέ
με, ὅτι πολλοὶ τεχνῖται τῶν βαναύσων
τεχνῶν, ἀγαπητῶς ἐκ τῆς ἐφ' ἡμέραν
ἐργασίας τὴν τροφὴν ἑαυτοῖς
συμπορίζοντες, περιεστήκασιν
ἡμᾶς, οἳ τὸν λόγον ἡμῖν
συντέμνουσιν, ἵνα μὴ ἐπὶ πολὺ τῆς
ἐργασίας ἀφέλκωνται. Πρὸς οὓς τί
φημι; ῞Οτι τὸ δανεισθὲν τῷ Θεῷ τοῦ
χρόνου μέρος οὐκ ἀφανίζεται, ἀλλὰ
σὺν μεγάλῃ ἀποδίδοται παρ' αὐτοῦ
τῇ προσθήκῃ. Καὶ γὰρ ὅσαι περιστάσεις
ἀσχολίας ποιητικαὶ, ταύτας ὁ Κύριος
παραπέμψει· καὶ σώματι τόνον, καὶ
ψυχῇ προθυμίαν, καὶ συναλλαγμάτων
εὐμάρειαν, καὶ τὴν εἰς πάντα τὸν
βίον εὐοδίαν τοῖς τὰ πνευματικὰ
προτιμότερα ποιουμένοις διδούς. Κἂν
ἐν τῷ παρόντι δὲ μὴ κατ' ἐλπίδας
ἡμῖν ἐκβῇ τὰ σπουδαζόμενα, ἀλλὰ
πρός γε τὸν ἐφεξῆς αἰῶνα ἀγαθὸς
θησαυρὸς ἡ διδασκαλία τοῦ Πνεύματος. ῎Ανελε
τοίνυν τῆς καρδίας πᾶσαν τοῦ βίου
μέριμναν, καὶ ὅλον μοι σεαυτὸν
ἐνταῦθα συνάγαγε. Οὐ γὰρ ὄφελός
τι τῆς τοῦ σώματος παρουσίας, τῆς
καρδίας σου περὶ τὸν γήϊνον θησαυρὸν
πονουμένης.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς γενηθήτω στερέωμα ἐν
μέσῳ τοῦ ὕδατος, καὶ ἔστω διαχωρίζον
ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. ῎Ηδη
καὶ χθὲς ἠκούσαμεν Θεοῦ ῥημάτων, Γενηθήτω
φῶς. Καὶ σήμερον, Γενηθήτω
στερέωμα. Πλέον δέ τι ἔχειν δοκεῖ
τὰ παρόντα, ὅτι οὐκ ἀπέμεινεν ὁ
λόγος ἐν ψιλῷ τῷ προστάγματι, ἀλλὰ
καὶ τὴν αἰτίαν καθ' ἣν ἐπιζητεῖται
τοῦ στερεώματος ἡ κατασκευὴ
προσδιώρισεν. ῞Ινα διαχωρίζῃ, φησὶν, ἀνὰ
μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. Πρῶτον
μὲν οὖν ἀναλαβόντες ζητῶμεν, πῶς
ὁ Θεὸς διαλέγεται. ῏Αρα τὸν ἡμέτερον
τρόπον, πρότερον μὲν ὁ ἀπὸ τῶν
πραγμάτων τύπος ἐγγίνεται τῇ
νοήσει, ἔπειτα μετὰ τὸ φαντασθῆναι, ἀπὸ
τῶν ὑποκειμένων τὰς οἰκείας καὶ
προσφυεῖς ἑκάστου</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">σημασίας
ἐκλεγόμενος ἐξαγγέλλει; εἶτα τῇ
ὑπηρεσίᾳ τῶν φωνητικῶν ὀργάνων
παραδοὺς τὰ νοηθέντα, οὕτω διὰ τῆς
τοῦ ἀέρος τυπώσεως, κατὰ τὴν
ἔναρθρον τῆς φωνῆς κίνησιν, ἐν τῷ
κρυπτῷ νόημα σαφηνίζει; Καὶ πῶς οὐ
μυθῶδες τῆς τοιαύτης περιόδου λέγειν
τὸν Θεὸν χρῄζειν πρὸς τὴν τῶν νοηθέντων
δήλωσιν; ῍Η εὐσεβέστερον λέγειν, ὅτι
τὸ θεῖον βούλημα καὶ ἡ πρώτη ὁρμὴ
τοῦ νοεροῦ κινήματος, τοῦτο Λόγος
ἐστὶ τοῦ Θεοῦ; Σχηματίζει δὲ αὐτὸν
διεξοδικῶς ἡ Γραφὴ, ἵνα δείξῃ ὅτι
οὐχὶ γενέσθαι μόνον ἐβουλήθη τὴν
κτίσιν, ἀλλὰ καὶ διά τινος συνεργοῦ
παραχθῆναι ταύτην εἰς γέννησιν. ᾿Εδύνατο
γὰρ, ὡς ἐξ ἀρχῆς εἶπε, περὶ
πάντων ἐπεξελθεῖν, ᾿Εν ἀρχῇ
ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν· εἶτα, ᾿Εποίησε φῶς· εἶτα, ᾿Εποίησε
τὸ στερέωμα· νῦν δὲ τὸν Θεὸν
προστάττοντα καὶ διαλεγόμενον
εἰσάγουσα, τὸν ᾧ προστάσσει καὶ
ᾧ διαλέγεται κατὰ τὸ σιωπώμενον
ὑποφαίνει, οὐ βασκαίνουσα ἡμῖν
τῆς γνώσεως, ἀλλ' ἐκκαίουσα ἡμᾶς
πρὸς τὸν πόθον, di' ὧν ἴχνη τινὰ
καὶ ἐμφάσεις ὑποβάλλει τοῦ ἀπορρήτου. Τὸ
γὰρ πόνῳ κτηθὲν, περιχαρῶς ὑπεδέχθη
καὶ φιλοπόνως διεφυλάχθη· ὧν μέντοι
πρόχειρος ὁ πορισμὸς, τούτων ἡ
κτῆσις εὐκαταφρόνητος. Διὰ τοῦτο
ὁδῷ τινι καὶ τάξει ἡμᾶς εἰς τὴν περὶ
τοῦ Μονογενοῦς ἔννοιαν προσβιβάζει. Καίτοιγε
τοῦ ἐν φωνῇ λόγου οὐδὲ οὕτως ἦν
χρεία τῇ ἀσωμάτῳ φύσει, αὐτῶν
τῶν νοηθέντων μεταδίδοσθαι δυναμένων
τῷ συνεργοῦντι. ῞Ωστε τίς χρεία
λόγου τοῖς δυναμένοις ἐξ αὐτοῦ τοῦ
νοήματος κοινωνεῖν ἀλλήλοις τῶν</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">βουλευμάτων;
Φωνὴ μὲν γὰρ δι' ἀκοὴν, καὶ ἀκοὴ
φωνῆς ἕνεκεν. ῞Οπου δὲ οὐκ ἀὴρ, οὐχὶ
γλῶσσα, οὐχὶ οὖς, οὐ πόρος
σκολιὸς ἐπὶ τὴν ἐν τῇ κεφαλῇ
συναίσθησιν ἀναφέρων τοὺς ψόφους, ἐκεῖ
οὐδὲ ῥημάτων χρεία, ἀλλ' ἐξ
αὐτῶν, ὡς ἂν εἴποι τις, τῶν ἐν
καρδίᾳ νοημάτων τοῦ θελήματος ἡ
μετάδοσις. ῞Οπερ οὖν ἔφην, ὥστε
διαναστῆναι τὸν νοῦν ἡμῶν πρὸς τὴν
ἔρευναν τοῦ προσώπου πρὸς ὃν οἱ
λόγοι, σοφῶς καὶ ἐντέχνως τὸ σχῆμα
τοῦτο τῆς διαλέκτου παρείληπται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Δεύτερόν
ἐστιν ἐξετάσαι, εἰ ἕτερον παρὰ
τὸν ἐν ἀρχῇ πεποιημένον οὐρανὸν τὸ
στερέωμα τοῦτο, ὃ καὶ αὐτὸ ἐπεκλήθη
οὐρανὸς, καὶ εἰ ὅλως οὐρανοὶ
δύο· ὅπερ οἱ τὰ περὶ οὐρανοῦ
φιλοσοφήσαντες ἕλοιντ' ἂν μᾶλλον
τὰς γλώσσας προέσθαι, ἢ ὡς ἀληθὲς
παραδέξασθαι. ῞Ενα γὰρ ὑποτίθενται
οὐρανὸν, καὶ οὐκ ἔχειν αὐτῷ
φύσιν, δεύτερον, ἢ τρίτον, ἢ
πολλοστὸν προσγενέσθαι, πάσης τῆς
οὐσίας τοῦ οὐρανίου σώματος εἰς τὴν
τοῦ ἑνὸς σύστασιν ἀπαναλωθείσης, ὡς
οἴονται. ῝Εν γάρ φασι τὸ κυκλοφορικὸν
σῶμα, καὶ τοῦτο πεπερασμένον· ὅπερ
εἰ συναπήρτισται τῷ πρώτῳ οὐρανῷ, μηδὲν
ὑπολείπεσθαι πρὸς δευτέρου ἢ τρίτου
γένεσιν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Ταῦτα
μὲν οὖν οἱ ὕλην ἀγέννητον ἐπεισάγοντες
τῷ δημιουργῷ φαντάζονται, ἐκ τῆς
πρώτης μυθοποιίας πρὸς τὸ ἀκόλουθον
ψεῦδος ὑποφερόμενοι· ἡμεῖς δὲ
ἀξιοῦμεν τοὺς τῶν ῾Ελλήνων σοφοὺς, μὴ
πρότερον ἡμᾶς καταχλευάζειν πρὶν τὰ
πρὸς ἀλλήλους διάθωνται. Εἰσὶ γὰρ
ἐν αὐτοῖς οἳ ἀπείρους οὐρανοὺς καὶ
κόσμους εἶναί φασιν, ὧν ὅταν
ἀπελέγξωσιν τὸ ἀπίθανον οἱ
ἐμβριθεστέραις ταῖς ἀποδείξεσι
χρώμενοι, καὶ ταῖς γεωμετρικαῖς
ἀνάγκαις συστήσωσι μὴ ἔχειν φύσιν
ἄλλον οὐρανὸν γενέσθαι παρὰ τὸν
ἕνα, τότε καὶ μᾶλλον καταγελασόμεθα
τῆς γραμμικῆς καὶ ἐντέχνου αὐτῶν
φλυαρίας, εἴπερ ὁρῶντες πομφόλυγας
διὰ τῆς ὁμοίας αἰτίας γινομένας
μίαν τε καὶ πολλὰς, εἶτα ἀμφιβάλλουσι
περὶ οὐρανῶν πλειόνων, εἰ ἐξαρκεῖ
αὐτοὺς ἡ δημιουργικὴ δύναμις παραγαγεῖν
εἰς τὸ εἶναι. ῟Ων τὴν ἰσχὺν καὶ
τὸ μέγεθος οὐδὲν ἡγούμεθα διαφέρειν
τῆς κοίλης νοτίδος τῆς ὑπερφυσωμένης
ἐν τοῖς κρουνοῖς, ὅταν πρὸς τὴν
ὑπεροχὴν τῆς τοῦ Θεοῦ δυνάμεως
ἀποβλέψωμεν. ῞Ωστε καταγέλαστος
αὐτοῖς ὁ τοῦ ἀδυνάτου λόγος. ῾Ημεῖς
δὲ τοσοῦτον ἀπέχομεν τῷ δευτέρῳ
ἀπιστεῖν, ὅτι καὶ τὸν τρίτον
ἐπιζητοῦμεν, οὗ τῆς </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">θέας
ὁ μακάριος Παῦλος ἠξιώθη. ῾Ο δὲ
ψαλμὸς ὀνομάζων οὐρανοὺς οὐρανῶν, καὶ
πλειόνων ἡμῖν ἔννοιαν ἐνεποίησε. Οὐ
δήπου δὲ ταῦτα παραδοξότερα τῶν ἑπτὰ
κύκλων, καθ' ὧν οἱ ἑπτὰ ἀστέρες
σχεδὸν παρὰ πάντων συμφώνως ὁμολογοῦνται
φέρεσθαι, οὓς καὶ ἐνηρμόσθαι φασὶν
ἑτέρῳ τὸν ἕτερον, κατὰ τὴν εἰκόνα
τῶν κάδων τῶν εἰς ἀλλήλους</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἐμβεβηκότων. Τούτους
δὲ τὴν ἐναντίαν τῷ παντὶ
φερομένους, περισχιζομένου τοῦ
αἰθέρος αὐτοῖς, εὔηχόν τινα καὶ
ἐναρμόνιον ἀποδιδόναι φθόγγον, ὥστε
πᾶσαν τὴν ἐν μελῳδίαις ἡδονὴν
ὑπερβάλλειν. Εἶτα ἐπειδὰν τὴν διὰ
τῆς αἰσθήσεως πίστιν οἱ ταῦτα λέγοντες
ἀπαιτῶνται, τί φασιν; ῞Οτι διὰ τὴν
ἐξ ἀρχῆς συνήθειαν πρὸς τὸν ψόφον
ἐκ πρώτης γενέσεως συνεθισθέντες
αὐτῷ, ἐκ πολλῆς τῆς περὶ τὸ ἀκούειν
μελέτης τὴν αἴσθησιν ἀφῃρήμεθα· ὥσπερ
οἱ ἐν τοῖς χαλκείοις συνεχῶς τὰ ὦτα
κατακρουόμενοι. ῟Ων τὸ σεσοφισμένον
καὶ σαθρὸν διελέγχειν, οὕτως ἐναργῶς
ἐκ πρώτης ἀκοῆς πᾶσι καταφαινόμενον, οὐκ
ἔστιν ἀνδρὸς οὔτε χρόνου εἰδότος
φείδεσθαι, οὔτε τῆς συνέσεως τῶν
ἀκουόντων στοχαζομένου. ᾿Αλλὰ
τὰ τῶν ἔξωθεν τοῖς ἔξω καταλιπόντες
ἡμεῖς ἐπὶ τὸν ἐκκλησιαστικὸν
ὑποστρέφομεν λόγον. Εἴρηται μὲν
οὖν τισι τῶν πρὸ ἡμῶν, μὴ δευτέρου
οὐρανοῦ γένεσιν εἶναι ταύτην, ἀλλ' ἐπεξήγησιν
τοῦ προτέρου, διὰ τὸ ἐκεῖ μὲν ἐν
κεφαλαίῳ παραδεδόσθαι οὐρανοῦ καὶ
γῆς ποίησιν, ἐνταῦθα δὲ
ἐπεξεργαστικώτερον τὸν τρόπον καθ' ὃν
ἕκαστον γέγονε τὴν Γραφὴν ἡμῖν
παραδιδόναι. ῾Ημεῖς δέ φαμεν, ὅτι
ἐπειδὴ καὶ ὄνομα ἕτερον καὶ χρεία
ἰδιάζουσα τοῦ δευτέρου οὐρανοῦ
παραδέδοται, ἕτερός ἐστι παρὰ τὸν
ἐν ἀρχῇ πεποιημένον οὗτος, στερεωτέρας
φύσεως, καὶ χρείαν ἐξαίρετον τῷ
παντὶ παρεχόμενος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω στερέωμα
ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος, καὶ ἔστω
διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ
ὕδατος. Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸ
στερέωμα· καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς
ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος ὃ ἦν ὑποκάτω
τοῦ στερεώματος, καὶ ἀνὰ μέσον
τοῦ ὕδατος τοῦ ἐπάνω τοῦ στερεώματος. Καὶ
πρό γε τοῦ ἅψασθαι τῆς διανοίας τῶν
γεγραμμένων, πειραθῶμεν τὸ παρὰ
τῶν ἄλλων ἀντεπαγόμενον διαλῦσαι. ᾿Ερωτῶσι
γὰρ ἡμᾶς, εἰ σφαιρικὸν μὲν τὸ σῶμα
τοῦ στερεώματος, ὡς ἡ ὄψις
δηλοῖ, ῥυτὸν δὲ τὸ ὕδωρ καὶ
περιολισθαῖνον τοῖς ὑψηλοῖς, πῶς
ἂν ἐδυνήθη ἐπὶ τῆς κυρτῆς περιφερείας
τοῦ στερεώματος ἱδρυνθῆναι; Τί δὴ
πρὸς τοῦτο ἐροῦμεν; ῞Οτι μάλιστα
μὲν οὐκ εἴ τι πρὸς ἡμᾶς κυκλοτερὲς
ὁρᾶται κατὰ τὴν ἔνδον κοιλότητα, τοῦτο
ἀνάγκη καὶ τὴν ἔξωθεν ἐπιφάνειαν
σφαιρικῶς ἀπηρτίσθαι, καὶ ὅλον
ἀκριβῶς ἔντορνον εἶναι καὶ λείως
περιηγμένον· ὅπου γε ὁρῶμεν τῶν
τε λουτρῶν τοὺς λιθίνους ὀρόφους, καὶ
τὰς τῶν ἀντρωδῶν οἰκοδομημάτων
κατασκευὰς, ἃ κατὰ τὴν ἔνδον ὄψιν
εἰς ἡμικύκλιον σχῆμα περιηγμένα, ἐν
τοῖς ἄνω τοῦ τέγους ὁμαλὴν ἔχει
πολλάκις τὴν ἐπιφάνειαν. ῞Ωστε
τούτου γε ἕνεκεν μήτε αὐτοὶ ἐχέτωσαν
πράγματα, μήτε ἡμῖν παρεχέτωσαν, ὡς
οὐ δυναμένοις τὸ ὕδωρ κατασχεῖν ἐν
τοῖς ἄνω. ῾Εξῆς δ' ἂν εἴη
λέγειν, τίς ἡ φύσις τοῦ στερεώματος, καὶ
διὰ τίνα αἰτίαν μεσιτεύειν ἐτάχθη
τῷ ὕδατι. Τὸ τοῦ στερεώματος ὄνομα
σύνηθες τῇ Γραφῇ ἐπὶ τῶν κατ' ἰσχὺν
ὑπερβαλλόντων τάσσειν· ὡς ὅταν
λέγῃ, Κύριος στερέωμά μου, καὶ
καταφυγή μου· καὶ, ᾿Εγὼ ἐστερέωσα
τοὺς στύλους αὐτῆς· καὶ τὸ, Αἰνεῖτε
αὐτὸν ἐν στερεώματι δυνάμεως αὐτοῦ. Οἱ
μὲν γὰρ ἔξωθεν στερεὸν λέγουσι σῶμα
τὸ οἷον ναστὸν καὶ πλῆρες, ὃ πρὸς
ἀντιδιαστολὴν τοῦ μαθηματικοῦ
λέγεται. ῎Εστι δὲ τὸ μὲν μαθηματικὸν
τὸ ἐν μόναις ταῖς διαστάσεσι τὸ εἶναι
ἔχον, ἐν τῷ πλάτει, λέγω, καὶ
τῷ βάθει, καὶ τῷ ὕψει· τὸ δὲ
στερεὸν ὃ πρὸς τοῖς διαστήμασι καὶ
τὴν ἀντιτυπίαν ἔχει. Τῇ δὲ Γραφῇ
σύνηθες, τὸ κραταιὸν καὶ
ἀνένδοτον, στερέωμα λέγειν, ὡς
καὶ ἐπὶ ἀέρος πολλάκις καταπυκνωθέντος
τῇ φωνῇ ταύτῃ κεχρῆσθαι· ὡς ὅταν
λέγῃ· ῾Ο στερεῶν βροντήν. Τὴν
γὰρ στερρότητα καὶ ἀντιτυπίαν τοῦ
πνεύματος τοῦ ἐναπολαμβανομένου ταῖς
κοιλότησι τῶν νεφῶν, καὶ διὰ τὸ
βιαίως ἐκρήγνυσθαι τοὺς κατὰ τὰς
βροντὰς ἀποτελοῦντος ψόφους, στερέωσιν</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">βροντῆς
ἡ Γραφὴ προσηγόρευσεν. Καὶ νῦν
τοίνυν ἡγούμεθα ἐπί τινος στερρᾶς
φύσεως, στέγειν τοῦ ὕδατος τὸ
ὀλισθηρὸν καὶ εὐδιάλυτον ἐξαρκούσης, τὴν
φωνὴν ταύτην τετάχθαι. Καὶ οὐ
δήπου, ἐπειδὴ κατὰ τὴν κοινὴν
ἐκδοχὴν ἐκ τοῦ ὕδατος δοκεῖ τὴν
γένεσιν ἐσχηκέναι, ἢ ὕδατι πεπηγότι
ἐμφερὲς εἶναι προσήκει νομίζειν, ἤ
τινι τοιαύτῃ ὕλῃ ἐκ τῆς τοῦ ὑγροῦ
διηθήσεως τὴν ἀρχὴν λαμβανούσῃ, ὁποία
ἐστὶν ἥ τε τοῦ κρυστάλλου λίθου, ὃν
δι' ὑπερβάλλουσαν τοῦ ὕδατος πῆξιν
μεταποιεῖσθαί φασιν, ἢ ἡ τοῦ σπέκλου
φύσις ἐν μετάλλοις συνισταμένη. Λίθος
δέ ἐστι διαυγὴς, ἰδιάζουσαν καὶ
καθαρωτάτην τὴν διαφάνειαν κεκτημένος, ὃς
ἐὰν κατὰ τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ἀκριβὴς
εὑρεθῇ, μήτε κατεδηδεσμένος σηπεδόνι
τινὶ, μήτε τὸ βάθος ὑπερρηγμένος
ταῖς διαφύσεσι, μικροῦ τῷ ἀέρι
τὴν διαύγειαν ἔοικεν. Οὐδενὶ οὖν
τούτων εἰκάζομεν τὸ
στερέωμα. Παιδικῆς γὰρ τῷ ὄντι καὶ
ἁπλῆς διανοίας, τοιαύτας ἔχειν
περὶ τῶν οὐρανίων τὰς ὑπολήψεις. Οὐ
μὴν, οὐδὲ εἰ πάντα ἐν ἅπασίν
ἐστι, πῦρ μὲν ἐν γῇ, ἀὴρ δὲ ἐν
ὕδατι, καὶ τῶν ἄλλων ὡσαύτως ἐν
ἑτέρῳ τὸ ἕτερον· καὶ μηδὲν τῶν
αἰσθήσει ὑποπιπτόντων στοιχείων
εἰλικρινές ἐστι καὶ ἀμιγὲς, ἢ τῆς
πρὸς τὸ μέσον, ἢ τῆς πρὸς τὸ
ἀντικείμενον κοινωνίας· τούτου
ἕνεκεν καταδεχόμεθα, τὸ στερέωμα
ἢ ἐξ ἑνὸς τῶν ἁπλῶν, ἢ τὸ ἀπὸ
τούτων μίγμα φῆσαι ὑπάρχειν, δεδιδαγμένοι
παρὰ τῆς Γραφῆς, μηδὲν ἐπιτρέπειν
ἡμῶν τῷ νῷ πέρα τῶν συγκεχωρημένων
φαντα-σιοῦσθαι. Μὴ παραδράμῃ δὲ
ἡμᾶς μηδὲ ἐκεῖνο ἀπαρασήμαντον, ὅτι
μετὰ τὸ προστάξαι τὸν Θεὸν, Γενηθήτω
στερέωμα, οὐκ εἴρηται ἁπλῶς, καὶ
ἐγένετο στερέωμα· ἀλλὰ, Καὶ
ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα· καὶ
πάλιν, Διεχώρισεν ὁ Θεός. Οἱ
κωφοὶ ἀκούσατε, καὶ οἱ τυφλοὶ
ἀναβλέψατε. Καὶ τίς κωφὸς, ἀλλ' ἢ
ὁ μὴ ἀκούων οὕτω μεγαλοφώνως ἐμβοῶντος
τοῦ Πνεύματος; Καὶ τίς τυφλός; ῾Ο
μὴ ἐνορῶν ταῖς οὕτως ἐναργέσι περὶ
τοῦ Μονογενοῦς ἀποδείξεσι. Γενηθήτω
στερέωμα. Αὕτη ἡ φωνὴ τῆς
προκαταρκτικῆς αἰτίας. ᾿Εποίησεν
ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα. Αὕτη τῆς
ποιητικῆς καὶ δημιουργικῆς δυνάμεως
μαρτυρία. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">'Αλλ' ἐπὶ
τὰ συνεχῆ τῆς ἐξηγήσεως τὸν λόγον
ἐπαναγάγωμεν. ῎Εστω διαχωρίζον, φησὶν, ἀνὰ
μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. ῎Απειρος
μὲν ἦν, ὡς ἔοικε, τῶν ὑδάτων ἡ
χύσις, πανταχόθεν ἐπικυμαινόντων
τῇ γῇ καὶ ἀπαιωρουμένων αὐτῆς· ὡς
καὶ τὴν πρὸς τὰ ἄλλα στοιχεῖα δοκεῖν
ἀναλογίαν ἐκβαίνειν. Διὰ τοῦτο
γὰρ ἐν τοῖς κατόπιν ἐλέγετο ἄβυσσος
πανταχόθεν περιβεβλῆσθαι τῇ γῇ. Τὴν
δὲ αἰτίαν τοῦ πλήθους ἐν τοῖς ἑξῆς
ἀποδώσομεν. Πάντως δὲ οὐδεὶς ὑμῶν
οὐδὲ τῶν πάνυ κατησκημένων τὸν
νοῦν, καὶ περὶ τὴν φθειρομένην
ταύτην καὶ ῥέουσαν φύσιν
ὀξυωπούντων, ἐπισκήψει τῇ δόξῃ, ὡς
ἀδύνατα ἢ πλασματώδη ὑποτιθεμένων
κατὰ τὸν λόγον· οὐδὲ ἀπαιτήσει
ἡμᾶς εὐθύνας, ἐπὶ τίνος ἡ τῶν
ὑδάτων ἥδραστο φύσις. ¿Ω γὰρ λόγῳ
τὴν γῆν βαρυτέραν οὖσαν τοῦ ὕδατος
ἀπαιωροῦσι τοῦ μέσου τῶν ἐσχάτων
ἀπάγοντες, τῷ αὐτῷ δήπου πάντως
καὶ τὸ μυρίον ὕδωρ ἐκεῖνο, διά τε
τὴν κατὰ φύσιν ἐπὶ τὸ κάτω φορὰν, καὶ
διὰ τὴν πανταχόθεν ἰσορροπίαν, περὶ
τὴν γῆν ἀτρεμεῖν συγχωρήσουσιν. Οὐκοῦν
ἄπλετος ἡ τοῦ ὕδατος φύσις τῇ γῇ
περιεκέκουτο, οὐχὶ συμμέτρως ἔχουσα
πρὸς αὐτὴν, ἀλλ' εἰς τὸ πολλαπλάσιον
ὑπερβάλλουσα, οὕτως ἐξ ἀρχῆς τοῦ
μεγάλου τεχνίτου προβλεψαμένου τὸ
μέλλον, καὶ διὰ τὴν ἐφεξῆς χρείαν
τὰ πρῶτα διαθεμένου. Τίς οὖν χρεία
τοῦ ἀμύθητον ὅσον ὑπερβάλλειν τὸ
ὕδωρ; ᾿Επειδὴ ἀναγκαία τῷ παντὶ τοῦ
πυρὸς ἡ οὐσία, οὐ μόνον πρὸς τὴν
τῶν περιγείων οἰκονομίαν, ἀλλὰ
καὶ πρὸς τὴν συμπλήρωσιν τοῦ
παντός. Κολοβὸν γὰρ ἂν ἦν τὸ ὅλον
ἑνὶ τῷ μεγίστῳ καὶ καιριωτάτῳ πάντων
ἐλλεῖπον. ᾿Αντικείμενα δὲ ταῦτα
ἀλλήλοις, καὶ φθαρτικὸν ἕτερον
τοῦ ἑτέρου· πῦρ μὲν τοῦ ὕδατος, ὅταν
ἐπικρατῇ δυνάμει· ὕδωρ δὲ πυρὸς, ὅταν
ὑπερβάλλῃ τῷ πλήθει. ῎Εδει δὲ
μήτε στάσιν εἶναι πρὸςἄλληλα, μήτε
ἐν τῇ παντελεῖ τοῦ ἑτέρου ἐκλείψει
ἀφορμὴν παρασχεθῆναι τῷ παντὶ πρὸς
διάλυσιν. Τοσαύτην τοῦ ὑγροῦ τὴν
φύσιν οἰκονομῶν τὸ πᾶν προαπέθετο, ὥστε
μέχρι τῶν τεταγμένων ὅρων τῆς τοῦ
κόσμου συστάσεως κατὰ μικρὸν τῇ
δυνάμει τοῦ πυρὸς ἐξαναλισκόμενον
ἀντισχεῖν. ῾Ο τοίνυν ἅπαντα σταθμῷ
καὶ μέτρῳ διαταξάμενος (ἀριθμηταὶ
γὰρ αὐτῷ, κατὰ τὸν ᾿Ιὼβ, καὶ
σταγόνες εἰσὶν ὑετοῦ) ᾔδει πόσον
τῷ κόσμῳ χρόνον ἀφώρισεν εἰς
διαμονὴν, καὶ πόσην χρὴ τῷ πυρὶ
προαποθέσθαι δαπάνην. Οὗτος ὁ λόγος
τῆς τοῦ ὕδατος περιουσίας κατὰ τὴν
κτίσιν. ᾿Αλλὰ μὴν τό γε τοῦ πυρὸς
ἀναγκαῖον τῷ κόσμῳ, οὐδεὶς οὕτως
ἔξω τοῦ βίου παντάπασιν, ὥστε τῆς
ἐκ τοῦ λόγου διδασκαλίας προσδεῖσθαι· οὐ
μόνον ὅτι αἱ συνεκτικαὶ τῆς ζωῆς
ἡμῶν τέχναι τῆς ἐμπύρου ἐργασίας
ἐπιδέονται πᾶσαι, ὑφαντικὴ, λέγω, καὶ
σκυτοτομικὴ, καὶ οἰκοδομικὴ, καὶ
γεωργία, ἀλλ' ὅτι οὔτε δένδρων
βλάστησις, οὐ καρπῶν πέψις, οὐ
ζῴων ἐγγείων ἢ τῶν ἐνύδρων γένεσις, οὐχ
αἱ τούτων τροφαὶ ἢ ἐξ ἀρχῆς ἂν
συνέστησαν, ἢ πρὸς χρόνον
διήρκεσαν, τοῦ θερμοῦ μὴ
παρόντος. Οὐκοῦν ἀναγκαία μὲν τοῦ
θερμοῦ ἡ κτίσις διὰ τὴν τῶν γιγνομένων
σύστασίν τε καὶ διαμονήν· ἀναγκαία
δὲ τοῦ ὑγροῦ ἡ δαψίλεια διὰ τὸ
ἄπαυστον εἶναι καὶ ἀπαραίτητον τοῦ
πυρὸς τὴν δαπάνην.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Περίβλεψαι
πᾶσαν τὴν κτίσιν, καὶ ὄψει τοῦ
θερμοῦ τὴν δύναμιν τοῖς ἐν γενέσει
καὶ φθορᾷ πᾶσιν ἐνδυναστεύουσαν. Διὰ
τοῦτο πολὺ τὸ ὕδωρ ὑπὲρ γῆς
κεχυμένον, καὶ ὑπερέκεινα τῶν
ὁρωμένων ἀπενεχθὲν, καὶ προσέτι
παντὶ τῷ βάθει τῆς γῆς ἐνεσπαρμένον. ῞Οθεν
πηγῶν ἀφθονίαι, καὶ φρεάτων σύρροιαι, καὶ
ποταμῶν ῥεύματα, χειμάρρων τε καὶ
ἀεννάων, ὑπὲρ τοῦ ἐν πολλοῖς καὶ
ποικίλοις ταμείοις διατηρεῖσθαι τὴν
ὑγρασίαν. ᾿Εκ μέν γε τῆς ἕω, ἀπὸ
μὲν χειμερινῶν τροπῶν ὁ ᾿Ινδὸς ῥεῖ
ποταμὸς ῥεῦμα πάντων ποταμίων ὑδάτων
πλεῖστον, ὡς οἱ τὰς περιόδους τῆς
γῆς ἀναγράφοντες ἱστορήκασιν· ἀπὸ
δὲ τῶν μέσων τῆς ἀνατολῆς ὅ τε
Βάκτρος, καὶ ὁ Χοάσπης, καὶ ὁ
᾿Αράξης, ἀφ' οὗ καὶ ὁ Τάναϊς
ἀποσχιζόμενος εἰς τὴν Μαιῶτιν ἔξεισι
λίμνην. Καὶ πρὸς τούτοις ὁ Φάσις
τῶν Καυκασίων ὀρῶν ἀπορρέων, καὶ
μυρίοι ἕτεροι ἀπὸ τῶν ἀρκτῴων τόπων
ἐπὶ τὸν Εὔξεινον Πόντον φέρονται. ᾿Απὸ
δὲ δυσμῶν τῶν θερινῶν ὑπὸ τὸ Πυρηναῖον
ὄρος Ταρτησός τε καὶ ῎Ιστρος· ὧν
ὁ μὲν ἐπὶ τὴν ἔξω Στηλῶν ἀφίεται
θάλασσαν· ὁ δὲ ῎Ιστρος διὰ τῆς
Εὐρώπης ῥέων, ἐπὶ τὸν Πόντον
ἐκδίδωσι. Καὶ τί δεῖ τοὺς ἄλλους
ἀπαριθμεῖσθαι οὓς αἱ ῾Ριπαὶ γεννῶσι, τὰ
ὑπὲρ τῆς ἐνδοτάτω Σκυθίας ὄρη; ῟Ων
ἐστὶ καὶ ὁ ῾Ροδανὸς μετὰ μυρίων ἄλλων
ποταμῶν, καὶ αὐτῶν ναυσιπόρων, οἳ
τοὺς ἑσπερίους Γαλάτας καὶ Κελτοὺς, καὶ
τοὺς προσεχεῖς αὐτοῖς βαρβάρους
παραμειψάμενοι, ἐπὶ τὸ ἑσπέριον
πάντες εἰσχέονται πέλαγος. ῎Αλλοι
ἐκ τῆς μεσημβρίας ἄνωθεν διὰ τῆς
Αἰθιοπίας, οἱ μὲν ἐπὶ τὴν πρὸς
ἡμᾶς ἔρχονται θάλασσαν· οἱ δὲ ἐπὶ
τὴν ἔξω τῆς πλεομένης ἀποκενοῦνται· ὅ
τε Αἰγὼν καὶ ὁ Νύσης καὶ ὁ καλούμενος
Χρεμέτης, καὶ πρός γε ἔτι ὁ Νεῖλος, ὃς
οὐδὲ ποταμοῖς τὴν φύσιν ἔοικεν, ὅταν
ἴσα θαλάσσῃ πελαγίζῃ τὴν Αἴγυπτον. Οὕτως
ὁ τῆς καθ' ἡμᾶς οἰκουμένης τόπος
ὕδατι περιείληπται, πελάγεσί τε
ἀπλέτοις ἐνδεδεμένος καὶ μυρίοις
ποταμοῖς ἀεννάοις κατάρρυτος, διὰ
τὴν ἄρρητον σοφίαν τοῦ τὴν ἀντίπαλον
τῷ πυρὶ φύσιν δυσεξανάλωτον εἶναι
οἰκονομήσαντος. ῎Εσται μέντοι ὅτε
καὶ πάντα καταφρυγήσεται τῷ πυρὶ, ὥς
φησιν ῾Ησαΐας ἐν οἷς πρὸς τὸν τῶν
ὅλων Θεὸν διαλέγεται· ῾Ο λέγων τῇ
ἀβύσσῳ, ἐρημωθήσῃ, καὶ πάντας
τοὺς ποταμούς σου ξηρανῶ. ῞Ωστε
ἀπορρίψας τὴν μωρανθεῖσαν
σοφίαν, κατάδεξαι μεθ' ἡμῶν τὸ
διδασκάλιον τῆς ἀληθείας, ἰδιωτικὸν
μὲν τῷ λόγῳ, ἀδιάπτωτον δὲ κατὰ
τὴν γνῶσιν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Διὰ
τοῦτο Γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ
ὕδατος, καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ
μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. Εἴρηται
τί τὸ σημαινόμενον παρὰ τῇ Γραφῇ τὸ
τοῦ στερεώματος ὄνομα. ῞Οτι οὐχὶ
τὴν ἀντίτυπον καὶ στερέμνιον φύσιν, τὴν
ἔχουσαν βάρος καὶ ἀντέρεισιν, οὐ
ταύτην λέγει στερέωμα. ῍Η οὕτω ἂν
κυριώτερον ἡ γῆ τῆς τοιαύτης κλήσεως
ἠξιώθη. ᾿Αλλὰ διὰ τὴν φύσιν τῶν
ὑπερκειμένων λεπτὴν οὖσαν καὶ ἀραιὰν
καὶ οὐδεμιᾷ αἰσθήσει καταληπτὴν, στερέωμα
τοῦτο ὠνόμασε, συγκρίσει τῶν
λεπτοτάτων καὶ τῇ αἰσθήσει
ἀκαταλήπτων. Καὶ νόει μοι τόπον
τινὰ διακριτικὸν τοῦ ὑγροῦ· τὸ
μὲν λεπτὸν καὶ διηθούμενον ἐπὶ τὰ
ἄνω διιέντα, τὸ δὲ παχύτατον καὶ
γεῶδες ἐναφιέντα τοῖς κάτω, ἵν' ἐξ
ἀρχῆς μέχρι τέλους ἡ αὐτὴ εὐκρασία
συντηρηθῇ, κατὰ μέρος τῆς
ὑφαιρέσεως τῶν ὑγρῶν γινομένης. Σὺ
δὲ τῷ μὲν πλήθει τοῦ ὕδατος
ἀπιστεῖς, πρὸς δὲ τοῦ θερμοῦ τὸ
πλῆθος οὐκ ἀποβλέπεις· ὃ κἂν
ὀλίγον ᾖ τῷ μεγέθει, πολλῆς ἐστι
διὰ τὴν δύναμιν ἀναλωτικὸν
ὑγρασίας. ᾿Εφέλκεται μὲν γὰρ τὸ
παρακείμενον ὑγρὸν, ὡς δηλοῖ ἡ
σικύα· δαπανητικὸν δέ ἐστι τοῦ
ἑλκυσθέντος κατὰ τὴν εἰκόνα τοῦ
λυχνιαίου πυρὸς, ὃ διὰ τῆς θρυαλλίδος
τὴν παρακειμένην τροφὴν ἐπισπασάμενον, ταχέως
διὰ τῆς μεταβολῆς ἀπῃθάλωσε. Τὸν
δὲ αἰθέρα τίς ἀμφιβάλλει μὴ οὐχὶ
πυρώδη εἶναι καὶ διακαῆ; ὃς εἰ μὴ
τῷ ἀναγκαίῳ τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν
ὅρῳ κατείχετο, τί ἂν ἐκώλυσεν
αὐτὸν πάντα φλογίζοντα καὶ καταπιμπρῶντα
τὰ συνεχῆ, πᾶσαν ὁμοῦ τὴν ἐν τοῖς
οὖσιν ἐξαναλῶσαι νοτίδα; Διὰ ταῦτα
ὕδωρ ἀέριον, νεφουμένου τοῦ ἄνω
τόπου ἐκ τῆς ἀναφορᾶς τῶν ἀτμῶν, οὓς
ποταμοὶ, καὶ κρῆναι, καὶ τενάγη, καὶ
λίμναι, καὶ πελάγη πάντα προΐενται, ὡς
ἂν μὴ πάντα πυρακτῶν ὁ αἰθὴρ
ἐπιλάβοι· ὅπου γε καὶ τὸν ἥλιον
τοῦτον ὁρῶμεν, ὥρᾳ θέρους διάβροχον
πολλάκις καὶ τεναγώδη χώραν ἐν
βραχυτάτῃ χρόνου ῥοπῇ ἄνικμον
παντελῶς καὶ ξηρὰν καταλιμπάνοντα. Ποῦ
τοίνυν ἐκεῖνο τὸ ὕδωρ; Δεικνύτωσαν
ἡμῖν οἱ τὰ πάντα δεινοί. ῏Αρ' οὐχὶ
παντὶ δῆλον, ὅτι τῇ θερμότητι τοῦ
ἡλίου διατμηθὲν ἀνηλώθη; Καίτοιγε </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">οὐδὲ
θερμὸν εἶναι τὸν ἥλιον ἐκεῖνοι
λέγουσι· τοσοῦτον αὐτοῖς τοῦ
λέγειν περίεστι. Καὶ σκοπεῖτε
ποταπῇ ἀποδείξει ἐπερειδόμενοι πρὸς
τὴν ἐνάργειαν ἀντιβαίνουσιν. ᾿Επειδὴ
λευκός ἐστι, φασὶ, τὴν
χροίαν, ἀλλ' οὐχὶ ὑπέρυθρος, οὐδὲ
ξανθὸς, τούτου ἕνεκεν οὐδὲ πυρώδης
τὴν φύσιν· ἀλλὰ καὶ τούτου φασὶ
τὸ θερμὸν ἐκ τῆς ταχείας εἶναι
περιστροφῆς. Τί ἐντεῦθεν ἑαυτοῖς
διοικούμενοι; ῾Ως μηδὲν δόξαι τῶν
ὑγρῶν ἀπαναλίσκειν τὸν ἥλιον. ᾿Εγὼ
δὲ κἂν μὴ ἀληθὲς ᾖ τὸ λεγόμενον, ἀλλ' ὡς
συγκατασκευάζον ἐμοὶ τὸν λόγον οὐκ
ἀπωθοῦμαι. ᾿Ελέγετο γὰρ, διὰ
τὴν ἐκ τοῦ θερμοῦ δαπάνην ἀναγκαῖον
εἶναι τῶν ὑδάτων τὸ πλῆθος. Διαφέρει
δὲ οὐδὲν, ἐκ φύσεως εἶναι θερμὸν, ἢ
ἐκ πάθους ἔχειν τὴν πύρωσιν πρός γε
τὸ τὰ αὐτὰ συμπτώματα περὶ τὰς αὐτὰς
ὕλας ἀπογεννᾶν. ᾿Εάν τε γὰρ
τριβόμενα ξύλα πρὸς ἄλληλα πῦρ καὶ
φλόγα</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἀνάψῃ, ἐάν
τε ἐκ φλογὸς ἀναπτομένης
κατακαυθῇ, ἴσον ἐστὶ καὶ
παραπλήσιον ἐξ ἀμφοτέρων τὸ
τέλος. Καίτοιγε ὁρῶμεν τὴν μεγάλην
τοῦ τὰ πάντα κυβερνῶντος
σοφίαν, μετατιθεῖσαν τὸν ἥλιον ἐξ
ἑτέρων εἰς ἕτερα, ἵνα μὴ τοῖς
αὐτοῖς ἀεὶ προσδιατρίβων, τῇ
πλεονεξίᾳ τοῦ θερμοῦ λυμήνηται τὴν
διακόσμησιν· ἀλλὰ νῦν μὲν αὐτὸν
ἐπὶ τὸ νότιον μέρος κατὰ τὰς χειμερινὰς
τροπὰς ἀπάγοντα, νῦν δὲ ἐπὶ τὰ
ἰσημερινὰ σημεῖα μετατιθέντα, κἀκεῖθεν
ἐπὶ τὰ προσάρκτια ὑπὸ τὰς θερινὰς
τροπὰς ἐπανάγοντα, ὥστε τῇ κατὰ
μικρὸν αὐτοῦ μεταβάσει τῷ περὶ γῆν
τόπῳ τὴν εὐκρασίαν φυλάσεσθαι. Σκοπείτωσαν
δὲ εἰ μὴ αὐτοὶ ἑαυτοῖς περιπίπτουσιν, οἵ
γε τὴν θάλασσαν λέγουσι μήτε πλημμυρεῖν
τοῖς ποταμοῖς ἐκ τῆς τοῦ ἡλίου
δαπάνης, καὶ προσέτι ἁλμυρὰν καὶ
πικρὰν ἀπολείπεσθαι, τοῦ λεπτοῦ
καὶ ποτίμου ὑπὸ τῆς θέρμης
ἀναλωθέντος· ὅπερ ἐκ τῆς τοῦ ἡλίου
μάλιστα γίνεται διακρίσεως, τὸ μὲν
κοῦφον ἀπάγοντος, τὸ δὲ παχὺ καὶ
γεῶδες οἷόν τινα ἰλὺν καὶ ὑποστάθμην
ἐναφιέντος· ἐξ οὗ τὸ πικρὸν καὶ
ἁλμυρὸν καὶ ξηραντικὸν τῇ θαλάσσῃ
προσεῖναι. Οἱ δὴ ταῦτα περὶ θαλάσσης
λέγοντες, πάλιν μεταβαλλόμενοι, μηδεμίαν
τοῦ ὑγροῦ γίνεσθαι μείωσιν ἐκ τοῦ
ἡλίου φασί. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα οὐρανόν· ὡς
κυρίως μὲν ἑτέρῳ τῆς προσηγορίας
ἐφαρμοζούσης, καθ’ ὁμοίωσιν δὲ
καὶ τούτου μεταλαμβάνοντος τῆς
κλήσεως. Τετηρήκαμεν δὲ πολλαχοῦ
τὸν ὁρώμενον τόπον οὐρανὸν
λεγόμενον (διὰ τὸ ναστὸν καὶ συνεχὲς
τοῦ ἀέρος ἐναργῶς ἡμῶν ταῖς ὄψεσιν
ὑποπίπτοντος, καὶ παρὰ τὸ ὁρᾶσθαι
τῆς τοῦ οὐρανοῦ προσηγορίας
ἀξιουμένου) ἐν οἷς φησι, Τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. Καὶ πάλιν· Τὰ
πετόμενα κατὰ τὸ στερέωμα τοῦ
οὐρανοῦ. Τοιοῦτόν ἐστι καὶ
τὸ, ᾿Αναβαίνουσιν ἕως τῶν οὐρανῶν. Καὶ
Μωϋσῆς εὐλογῶν τὴν φυλὴν τοῦ
᾿Ιωσὴφ, ἀπὸ ὡρῶν οὐρανοῦ, καὶ
δρόσου, καὶ ἀπὸ ἡλίου τροπῶν, καὶ
συνόδων μηνῶν, καὶ ἀπὸ κορυφῆς
ὀρέων καὶ βουνῶν ἀεννάων τὰς εὐλογίας
δίδωσιν, ὡς τοῦ περὶ γῆν τόπου διὰ
τῆς ἐν τούτοις εὐταξίας εὐθηνουμένου. ᾿Αλλὰ
καὶ ἐν ταῖς κατάραις τῷ ᾿Ισραὴλ, ῎Εσται
σοι, φησὶν, ὁ ὑπὲρ κεφαλῆς
οὐρανὸς χαλκοῦς. Τί τοῦτο λέγων;
Τὴν παντελῆ ξηρασίαν καὶ ἐπίλειψιν
τῶν ἀερίων ὑδάτων, δι’ὧν τῇ γῇ
τὸ γόνιμον τῶν καρπῶν ἐνυπάρχει. ῞Οταν
οὖν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ φέρεσθαι λέγῃ
δρόσον ἢ ὑετὸν, περὶ ὑδάτων νοοῦμεν
ὅσα τὴν ἄνω κατέχειν διατέτακται
χώραν. Συναγομένων γὰρ τῶν
ἀναθυμιάσεων περὶ τὸ ὕψος, καὶ
πυκνουμένου τοῦ ἀέρος ταῖς ἐκ τῶν
πνευμάτων πιλήσεσιν, ὅταν μὲν αἱ
τέως ἀτμοειδῶς καὶ λεπτῶς ἐνεσπαρμέναι
τῷ νέφει νοτίδες ἀλλήλαις
προσχωρήσωσι, σταγόνες γίγνονται, τῷ
βάρει τῶν συγκριθέντων φερόμεναι
πρὸς τὸ κάτω· καὶ αὕτη ὑετοῦ
γένεσις. ῞Οταν δὲ τὸ ὑγρὸν
ἐξαφρισθῇ, ταῖς βίαις τῶν ἀνέμων
ἀνακοπὲν, εἶτα εἰς ἄκρον καταψυχθὲν
ὅλον διόλου παγῇ, θραυομένου τοῦ
νέφους, ἡ χιὼν καταφέρεται. Καὶ
ὅλως, κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον, ἔξεστί
σοι ὁρᾶν πᾶσαν τοῦ ὑγροῦ τὴν φύσιν
περὶ τὸν ὑπὲρ κεφαλῆς ἡμῶν ἀέρα
συνισταμένην. Καὶ μηδεὶς τῇ περιεργίᾳ
τῶν περὶ οὐρανοῦ φιλοσοφησάντων τὸ
ἁπλοῦν καὶ ἀκατάσκευον τῶν πνευματικῶν
λόγων παραβαλλέτω. ῞Οσῳ γὰρ τὸ ἐν
ταῖς σώφροσι κάλλος τοῦ ἑταιρικοῦ
προτιμότερον, τοσοῦτον καὶ
τῶν ἡμετέρων λόγων πρὸς τοὺς
ἔξωθεν τὸ διάφορον. Οἱ μὲν γὰρ
κατηναγκασμένον τὸ πιθανὸν τοῖς
λόγοις ἐπάγουσιν· ἐνταῦθα δὲ
γυμνὴ τεχνασμάτων ἡ ἀλήθεια
πρόκειται. Καὶ τί δεῖ πράγματα
ἔχειν ἡμᾶς τὸ ψευδὲς αὐτῶν
διελέγχοντας, οἷς ἐξαρκεῖ τὰς
αὐτῶν ἐκείνων βίβλους ἀλλήλαις
ἀντιπαραθέντας ἐν ἡσυχίᾳ πολλῇ
θεατὰς αὐτῶν τοῦ πολέμου καθῆσθαι;
Οὔτε γὰρ ἀριθμῷ ἐλάττους, οὔτε
ἀξιώματι ὑφειμένοι, πολυφωνίᾳ δὲ
καὶ παρὰ πολὺ διαφέροντες πρὸς τὸν
ἐναντίον αὐτοῖς ἀντικαθίστανται
λόγον, οἱ τὸ πᾶν ἐκπυροῦσθαι
λέγοντες, καὶ ἀναβιώσκεσθαι πάλιν
ἐκ τῶν σπερματικῶν λόγων τῶν
ἐναπομενόντων τοῖς ἐκπυρωθεῖσιν· ὅθεν
καὶ ἀπείρους φθορὰς κόσμου καὶ
παλιγγενεσίας εἰσάγουσιν. 'Αλλ' ἐκεῖνοι
μὲν ἐφ' ἑκάτερα τῆς ἀληθείας
ἀποσχιζόμενοι, ἔνθεν καὶ ἔνθεν
τὰς ἐπὶ τὴν πλάνην ἑαυτοῖς ἐκτροπὰς
ἐξευ-ρίσκουσιν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman; font-size: x-large;"><span style="font-family: Athena;">῾Ημῖν
δὲ καὶ πρὸς τοὺς ἀπὸ τῆς ᾿Εκκλησίας
ἐστί τις λόγος περὶ τῶν διακριθέντων
ὑδάτων, οἳ προφάσει ἀναγωγῆς,καὶ
νοημάτων ὑψηλοτέρων, εἰς ἀλληγορίας
κατέφυγον,</span> <span style="font-family: Athena;">δυνάμεις
λέγοντες πνευματικὰς καὶ ἀσωμάτους
τροπικῶς ἐκ τῶν ὑδάτων σημαίνεσθαι· καὶ
ἄνω μὲν ἐπὶ τοῦ στερεώματος μεμενηκέναι
τὰς κρείττονας, κάτω δὲ τοῖς
περιγείοις καὶ ὑλικοῖς τόποις
προσαπομεῖναι τὰς πονηράς. Διὰ
τοῦτο δὴ, φασὶ, καὶ τὰ ἐπάνω
τῶν οὐρανῶν ὕδατα αἰνεῖν τὸν
Θεόν· τουτέστι, τὰς ἀγαθὰς
δυνάμεις ἀξίας οὔσας, διὰ καθαρότητα
τοῦ ἡγεμονικοῦ, τὸν πρέποντα αἶνον
ἀποδιδόναι τῷ κτίσαντι· τὰ δὲ
ὑποκάτω τῶν οὐρανῶν ὕδατα τὰ
πνευματικὰ εἶναι τῆς πονηρίας, ἀπὸ
τοῦ κατὰ φύσιν ὕψους εἰς τὸ τῆς
κακίας βάθος καταπεσόντα· ἅπερ ὡς
ταραχώδη ὄντα καὶ στασιαστικὰ καὶ
τοῖς θορύβοις τῶν παθῶν κυμαινόμενα, θάλασσαν
ὠνομάσθαι διὰ τὸ εὐμετάβλητον καὶ
ἄστατον τῶν κατὰ προαίρεσιν
κινημάτων. Τοὺς δὴ τοιούτους λόγους
ὡς ὀνειράτων συγκρίσεις καὶ γραώδεις
μύθους ἀποπεμψάμενοι, τὸ ὕδωρ, ὕδωρ
νοήσωμεν, καὶ τὴν διάκρισιν τὴν
ὑπὸ τοῦ στερεώματος γενομένην, κατὰ
τὴν ἀποδοθεῖσαν αἰτίαν δεξώμεθα. Καὶ
μέντοι κἂν εἰς δοξολογίαν ποτὲ τοῦ
κοινοῦ τῶν ὅλων Δεσπότου τὰ ὑπεράνω
τῶν οὐρανῶν παραλαμβάνηται ὕδατα, οὐ
λογικὴν αὐτὰ φύσιν παρὰ τοῦτο
τιθέμεθα. Οὔτε γὰρ οἱ οὐρανοὶ
ἔμψυχοι, ἐπειδὴ Διηγοῦνται δόξαν
Θεοῦ· οὔτε τὸ στερέωμα ζῷόν ἐστιν
αἰσθητικὸν, ἐπειδὴ ᾿Αναγγέλλει
ποίησιν τῶν χειρῶν αὐτοῦ. Κἂν λέγῃ
τις οὐρανοὺς μὲν εἶναι τὰς θεωρητικὰς
δυνάμεις, στερέωμα δὲ τὰς πρακτικὰς
καὶ ποιητικὰς τῶν καθηκόντων, ὡς
κεκομψευμένον μὲν τὸν λόγον
ἀποδεχόμεθα, ἀληθῆ δὲ εἶναι οὐ
πάνυ τι δώσομεν. Οὕτω γὰρ ἂν καὶ
δρόσος, καὶ πάχνη, καὶ ψῦχος, καὶ
καῦμα, ἐπειδὴ ὑμνεῖν παρὰ τῷ
Δανιὴλ τὸν τῶν ὅλων δημιουργὸν
ἐπετάχθη, νοερά τις ἔσται καὶ
ἀόρατος φύσις. 'Αλλ' ὁ ἐν τούτοις
λόγος παρὰ τῶν νοῦν ἐχόντων τεθεωρημένως
ἐκλαμβανόμενος, συμπληρωτικός ἐστι
τῆς δοξολογίας τοῦ κτίσαντος. Οὐ
μόνον γὰρ τὸ ἐπάνω τῶν οὐρανῶν
ὕδωρ, ὡς προηγούμενον ταῖς τιμαῖς
διὰ τὴν ἐξ ἀρετῆς προσοῦσαν αὐτῷ
ὑπεροχὴν τῷ Θεῷ τὸν αἶνον
ἀποπληροῖ, ἀλλ', Αἰνεῖτε γὰρ
αὐτὸν, φησὶ, καὶ τὰ ἐκ τῆς
γῆς, δράκοντες καὶ πᾶσαι ἄβυσσοι. ῞Ωστε
καὶ ἡ ἄβυσσος, ἣν εἰς τὴν χείρονα
μοῖραν οἱ ἀλληγοροῦντες ἀπέρριψαν, οὐδὲ</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">αὐτὴ
ἀπόβλητος ἐκρίθη τῷ ψαλμῳδῷ, εἰς
τὴν κοινὴν τῆς κτίσεως χοροστασίαν
παραληφθεῖσα, ἀλλὰ καὶ αὐτὴ κατὰ
τοὺς ἐνυπάρχοντας αὐτῇ λόγους
ἁρμονίως συμπληροῖ τὴν ὑμνῳδίαν τῷ
ποιητῇ.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶδεν ὁ Θεὸς ὅτι καλόν. Οὐχὶ
ὀφθαλμοῖς Θεοῦ τέρψιν παρέχει τὰ
παρ' αὐτοῦ γινόμενα, οὐδὲ τοιαύτη
παρ' αὐτῷ ἡ ἀποδοχὴ τῶν καλῶν, οἵα
καὶ παρ' ἡμῖν· ἀλλὰ καλὸν
τὸ τῷ λόγῳ τῆς τέχνης ἐκτελεσθὲν, καὶ
πρὸς τὴν τοῦ τέλους εὐχρηστίαν
συντεῖνον. ῾Ο τοίνυν ἐναργῆ τὸν
σκοπὸν τῶν γινομένων προθέμενος, τὰ
κατὰ μέρος γινόμενα ὡς συμπληρωτικὰ
τοῦ τέλους, τοῖς τεχνικοῖς ἑαυτοῦ
λόγοις ἐπελθὼν ἀπεδέξατο. ᾿Επεὶ
καὶ χεὶρ καθ' ἑαυτὴν, καὶ ὀφθαλμὸς
ἰδίᾳ, καὶ ἕκαστον τῶν τοῦ ἀνδριάντος
μελῶν διῃρημένως κείμενα, οὐκ ἂν
φανείη καλὰ τῷ τυχόντι· πρὸς δὲ
τὴν οἰκείαν τάξιν ἀποτεθέντα, τὸ
ἐκ τῆς ἀναλογίας, ἐμφανὲς μόλις
ποτὲ, καὶ τῷ ἰδιώτῃ παρέχεται
γνώριμον. ῾Ο μέντοι τεχνίτης καὶ
πρὸ τῆς συνθέσεως οἶδε τὸ ἑκάστου
καλὸν, καὶ ἐπαινεῖ τὰ καθ' ἕκαστον, πρὸς
τὸ τέλος αὐτῶν ἐπαναφέρων τὴν
ἔννοιαν. Τοιοῦτος οὖν δή τις καὶ
νῦν ἔντεχνος ἐπαινέτης τῶν κατὰ
μέρος ἔργων ὁ Θεὸς ἀναγέγραπται· μέλλει
δὲ τὸν προσήκοντα ἔπαινον καὶ παντὶ
ὁμοῦ τῷ κόσμῳ ἀπαρτισθέντι
πληροῦν. ᾿Αλλὰ γὰρ ἐνταῦθα ἡμῖν
οἱ περὶ τῆς δευτέρας ἡμέρας
καταληξάτωσαν λόγοι, ὥστε τοῖς μὲν
φιλοπόνοις ἀκροαταῖς καιρὸν παρασχεῖν
τῆς ὧν ἤκουσαν ἐξετάσεως, ὥστε
εἴ τι χρήσιμον ἐν αὐτοῖς, τοῦτο
τῇ μνήμῃ συσχεῖν, καὶ διὰ τῆς
φιλοπόνου μελέτης, οἷον διά τινος
πέψεως, τὴν τῶν ὠφελίμων ἀνάδοσιν
ἀναμεῖναι· τοῖς δὲ περὶ τὸν βίον
ἀσχολουμένοις δοῦναι σχολὴν διὰ τοῦ
μέσου χρόνου τὰς φροντίδας
διαθεμένοις, καθαρᾷ μεριμνῶν τῇ
ψυχῇ πρὸς τὴν ἑσπερινὴν τῶν λόγων
ἑστίασιν ἀπαντῆσαι.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">῾Ο
δὲ τὰ μεγάλα δημιουργήσας Θεὸς, καὶ
τὰ μικρὰ ταῦτα λεχθῆναι οἰκονομήσας, δώῃ
ὑμῖν σύνεσιν ἐν παντὶ τῆς ἑαυτοῦ
ἀληθείας, ἵν' ἐκ τῶν ὁρωμένων
τὸν ἀόρατον ἐννοῆτε, καὶ ἐκ
μεγέθους καὶ καλλονῆς τῶν κτισμάτων
τὴν πρέπουσαν δόξαν περὶ τοῦ κτίσαντος
ἡμᾶς ἀναλαμβάνητε. Τὰ γὰρ ἀόρατα
αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς
ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται, ἥ τε
ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης, ὥστε
καὶ ἐν γῇ, καὶ ἐν ἀέρι, καὶ ἐν
οὐρανῷ, καὶ ἐν ὕδατι, καὶ ἐν
νυκτὶ, καὶ ἐν ἡμέρᾳ, καὶ ἐν
πᾶσι τοῖς ὁρωμένοις ἐναργῆ λαμβάνειν
ἡμᾶς τοῦ εὐεργέτου τὰ ὑπομνήματα. Οὔτε
γὰρ ἁμαρτίαις καιρόν τινα δώσομεν, οὔτε
τῷ ἐχθρῷ τόπον ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν
καταλείψομεν, διὰ τῆς συνεχοῦς
μνήμης ἔνοικον ἔχοντες ἑαυτῶν τὸν
Θεόν· ᾧ πᾶσα δόξα, καὶ
προσκύνησις, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ
δ΄.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
συναγωγῆς τῶν ὑδάτων</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εἰσί
τινες πόλεις παντοδαποῖς θεάμασι
θαυματοποιῶν ἀπὸ βαθέος ὄρθρου μέχρις
ἑσπέρας αὐτῆς ἑστιῶσαι τὰς ὄψεις. Καὶ
μέντοι καὶ μελῶν τινων κεκλασμένων
καὶ διεφθαρμένων καὶ παντάπασι πολλὴν
ἀκολασίαν ταῖς ψυχαῖς ἐντικτόντων
ἐπὶ πλεῖστον ἀκούοντες οὐκ
ἐμπίμπλανται. Καὶ τοὺς τοιούτους
δήμους πολλοὶ μακαρίζουσιν, ὅτι
τὰς κατ' ἀγορὰν ἐμπορίας, ἢ τὰς
ἐκ τῶν τεχνῶν πρὸς τὸ ζῆν ἐπινοίας
καταλιπόντες, διὰ ῥᾳθυμίας πάσης
καὶ ἡδονῆς τὸν τεταγμένον ἑαυτοῖς
τῆς ζωῆς χρόνον διαπερῶσιν, οὐκ
εἰδότες, ὅτι ὀρχήστρα εὐθηνουμένη
θεάμασιν ἀκολάστοις, κοινὸν καὶ
δημόσιον διδασκαλεῖον ἀσελγείας τοῖς
συγκαθημένοις ἐστί, καὶ τὰ παναρμόνια
τῶν αὐλῶν μέλη καὶ ᾄσματα
πορνικὰ, ἐγκαθεζόμενα ταῖς τῶν
ἀκουσάντων ψυχαῖς, οὐδὲν ἕτερον
ἢ πάντας ἀσχημονεῖν ἀναπείθει, τὰ
τῶν κιθαριστῶν ἢ τὰ τῶν αὐλητῶν
κρούματα μιμουμένους. ῎Ηδη δέ τινες
τῶν ἱππομανούντων, καὶ ὄναρ ὑπὲρ
τῶν ἵππων μάχονται, ἅρματα
μεταζευγνύντες καὶ ἡνιόχους
μετατιθέντες, καὶ ὅλως τῆς μεθημερινῆς
ἀφροσύνης οὐδὲ ἐν ταῖς καθ' ὕπνον
φαντασίαις ἀφίστανται. ῾Ημεῖς δὲ
ἄρα, οὓς ὁ Κύριος, ὁ μέγας
θαυματοποιὸς καὶ τεχνίτης, ἐπὶ
τὴν ἐπίδειξιν συνεκάλεσε τῶν οἰκείων
ἔργων, ἀποκαμούμεθα πρὸς τὴν
θέαν, ἢ ἀποκνήσομεν πρὸς τὴν
ἀκρόασιν τῶν λογίων τοῦ Πνεύματος;
'Αλλ' οὐχὶ τὸ μέγα τοῦτο καὶ ποικίλον
τῆς θείας δημιουργίας ἐργαστήριον
περιστάντες, καὶ πρὸς τοὺς ἄνω
χρόνους ἐπανελθόντες τῇ διανοίᾳ
ἕκαστος, ὀψόμεθα τὴν διακόσμησιν
τοῦ παντός; οὐρανὸν μὲν ἱστάμενον, κατὰ
τὸν προφητικὸν</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">λόγον, ὡσεὶ
καμάραν· γῆν δὲ, τὴν ἄπειρον
μεγέθει καὶ βάρει, αὐτὴν ἐφ' ἑαυτῆς
ἑδραζομένην· ἀέρα κεχυμένον
μαλακὸν καὶ ὑγρὸν τῇ φύσει, οἰκείαν
μὲν καὶ διηνεκῆ τροφὴν τοῖς ἀναπνέουσι
παρεχόμενον, ὑπείκοντα δὲ καὶ
περισχιζόμενον τοῖς κινουμένοις
δι' ἁπαλότητα, ὡς μηδὲν ἐμπόδιον
εἶναι παρ' αὐτοῦ τοῖς ὁρμῶσιν, ἀεὶ
πρὸς τὸ κατόπιν τῶν τεμνόντων αὐτὸν
ἀντιπεριισταμένου ῥᾳδίως καὶ
περιρρέοντος. ῞Υδατος δὲ φύσιν τοῦ
τε τροφίμου καὶ τοῦ κατὰ τὰς ἄλλας
χρείας ἡμῖν εὐτρεπισθέντος, καὶ
τὴν εὔτακτον τούτου πρὸς τοὺς
ἀφωρισμένους τόπους συναγωγὴν, ἐκ
τῶν ἀρτίως ἡμῖν ἀνεγνωσμένων
κατόψει. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς, συναχθήτω τὸ ὕδωρ
τὸ ὑποκάτω τοῦ οὐρανοῦ εἰς συναγωγὴν
μίαν, καὶ ὀφθήτω ἡ ξηρά. Καὶ
ἐγένετο οὕτως, καὶ συνήχθη τὸ ὕδωρ
τὸ ὑποκάτω τοῦ οὐρανοῦ εἰς τὰς
συναγωγὰς αὐτῶν, καὶ ὤφθη ἡ
ξηρά. Καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὴν
ξηρὰν, γῆν, καὶ τὰ συστήματα τῶν
ὑδάτων ἐκάλεσε θαλάσσας. Πόσα μοι
πράγματα παρεῖχες ἐν τοῖς κατόπιν
λόγοις, ἀπαιτῶν τὴν αἰτίαν πῶς
ἀόρατος ἡ γῆ, παντὶ σώματι φυσικῶς
χρώματος συμπαρόντος, παντὸς δὲ
χρώματος αἰσθητοῦ τῇ ὁράσει
καθεστηκότος; Καὶ τάχα σοι οὐκ ἐδόκει
αὐτάρκως ἔχειν τὰ εἰρημένα, ὅτι
πρὸς ἡμᾶς τὸ ἀόρατον, οὐ πρὸς τὴν
φύσιν εἴρητο, διὰ τὴν</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τοῦ
ὕδατος ἐπιπρόσθησιν, ὃ τότε τὴν
γῆν πᾶσαν περιεκάλυπτεν. ᾿Ιδοὺ
νῦν ἄκουε αὐτῆς ἑαυτὴν τῆς Γραφῆς
φανερούσης. Συναχθήτω τὰ ὕδατα, καὶ
ὀφθήτω ἡ ξηρά. Συνέλκεται τὰ
παραπετάσματα, ἵνα ἐμφανὴς γένηται
ἡ τέως μὴ ὁρωμένη. ῎Ισως δ' ἄν
τις κἀκεῖνο πρὸς τούτοις ἐπιζητήσειε. Πρῶτον
μὲν, διὰ τί ὃ κατὰ φύσιν ὑπάρχει
τῷ ὕδατι φέρεσθαι πρὸς τὸ κάταντες, τοῦτο
ἐπὶ τὸ πρόσταγμα τοῦ δημιουργοῦ ὁ
λόγος ἀνάγει; ῞Εως μὲν γὰρ ἂν ἐπὶ
τοῦ ἰσοπέδου κείμενον</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τύχῃ
τὸ ὕδωρ, στάσιμόν ἐστιν, οὐκ
ἔχων ὅπου μεταρρυῇ· ἐπειδὰν δέ
τινος πρανοῦς λάβηται, εὐθὺς
ὁρμήσαντος τοῦ προάγοντος, τὸ
συνεχὲς αὐτῷ τὴν βάσιν τοῦ κινηθέντος
ἐπιλαμβάνει, καὶ τὴν ἐκείνου τὸ
ἐφεπόμενον· καὶ οὕτως ὑπεκφεύγει
μὲν ἀεὶ τὸ προάγον, ἐπωθεῖ δὲ τὸ
ἐπερχόμενον· καὶ τοσούτῳ ὀξυτέρα
ἡ φορὰ γίνεται, ὅσῳπερ ἂν καὶ τὸ
βάρος ᾖ πλεῖον τοῦ καταφερομένου, καὶ
τὸ χωρίον κοιλότερον, πρὸς ὃ ἡ
ἐπίρρυσις. Εἰ οὖν οὕτω πέφυκε τὸ
ὕδωρ, παρέλκοι ἂν τὸ πρόσταγμα τὸ
κελεῦον συναχθῆναι εἰς συναγωγὴν
μίαν. ῎Εμελλε γὰρ πάντως, διὰ
τὸ κατάρροπον τῆς φύσεως, ἐπὶ τὴν
πάντων κοιλοτέραν χώραν αὐτομάτως
συνδίδοσθαι, καὶ μὴ πρότερον
στήσεσθαι πρὶν ὁμαλισθῆναι τὰ
νῶτα. Οὐδὲν γὰρ οὕτω χωρίον
ἰσόπεδον, ὡς ἡ τοῦ ὕδατος
ἐπιφάνεια. ῎Επειτα πῶς, φησὶν, εἰς
συναγωγὴν μίαν ἐκελεύσθη τὰ ὕδατα
συνδραμεῖν, ὅπουγε φαίνονται πολλαὶ
οὖσαι θάλασσαι, καὶ πλεῖστον ἀλλήλων
τῇ θέσει διωρισμέναι; Πρὸς μὲν οὖν
τὸ πρότερον τῶν ἐπιζητηθέντων ἐκεῖνό
φαμεν· ὅτι μάλιστα μὲν σὺ μετὰ τὸ
πρόσταγμα τὸ δεσποτικὸν ἐπέγνως τοῦ
ὕδατος τὰς κινήσεις, ὅτι τε περιρρεπές
ἐστι καὶ ἀστήρικτον, καὶ πρὸς τὰ
πρανῆ καὶ κοῖλα φέρεται κατὰ φύσιν· πρὸ
τούτου δὲ, πῶς εἶχε δυνάμεως πρὶν
αὐτῷ τὸν ἐκ τοῦ προστάγματος τούτου
ἐγγενέσθαι δρόμον, οὔτε εἶδες
αὐτὸς, οὔτε ἰδόντος ἤκουσας. Νόησον
γὰρ ὅτι Θεοῦ φωνὴ φύσεώς ἐστι
ποιητικὴ, καὶ τὸ γενόμενον τότε
τῇ κτίσει πρόσταγμα τὴν πρὸς τὸ
ἐφεξῆς ἀκολουθίαν τοῖς κτιζομένοις
παρέσχετο. ῾Ημέρα καὶ νὺξ ἅπαξ
ἐδημιουργήθη, καὶ ἐξ ἐκείνου καὶ
νῦν ἀλλήλας διαδεχόμεναι, καὶ
κατ' ἰσομοιρίαν διαιρούμεναι τὸν
χρόνον οὐκ ἀπολήγουσι. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Συναχθήτω
τὰ ὕδατα. ᾿Εκελεύσθη τρέχειν τῶν
ὑδάτων ἡ φύσις, καὶ οὐδέποτε
κάμνει τῷ προστάγματι ἐκείνῳ
κατασπευδομένη διηνεκῶς. Τοῦτο δὲ
λέγω, πρὸς τὴν ῥυτὴν ἀφορῶν τῶν
ὑδάτων μοῖραν. Τὰ μὲν γὰρ αὐτόματα
ῥεῖ, οἷον τὰ κρηναῖα καὶ τὰ
ποτάμια· τὰ δὲ συλλογιμαῖά ἐστι
καὶ ἀπόρευτα. 'Αλλ' ἐμοὶ νῦν
περὶ τῶν ὁρμητικῶν ὑδάτων ὁ
λόγος. Συναχθήτω τὰ ὕδατα εἰς
συναγωγὴν μίαν. Εἴ ποτέ σοι ἐπὶ
κρήνης ἑστῶτι ἄφθονον ὕδωρ ἀναδιδούσης
ἔννοια ἐγένετο, τίς ὁ ὠθῶν ἐκ τῶν
λαγόνων τῆς γῆς τοῦτο τὸ ὕδωρ; τίς
ὁ ἐπείγων ἐπὶ τὰ πρόσω; ποῖα ταμεῖα
ὅθεν προέρχεται; τίς ὁ τόπος ἐφ' ὃν
ἐπείγεται; πῶς καὶ ταῦτα οὐκ
ἐκλείπει, κἀκεῖνα οὐκ ἀποπίμπλαται;
Ταῦτα τῆς πρώτης ἐκείνης φωνῆς
ἤρτηται. ᾿Εκεῖθεν τοῦ τρέχειν τῷ
ὕδατι τὸ ἐνδόσιμον. Κατὰ πᾶσαν
ἱστορίαν ὑδάτων μέμνησο τῆς πρώτης
φωνῆς, Συναχθήτω τὰ ὕδατα. ῎Εδει
δραμεῖν αὐτὰ, ἵνα τὴν οἰκείαν
καταλάβῃ χώραν· εἶτα γενόμενα ἐν
τοῖς ἀφωρισμένοις τόποις, μένειν
ἐφ' ἑαυτῶν, καὶ μὴ χωρεῖν
περαιτέρω. Διὰ τοῦτο κατὰ τὸν τοῦ
᾿Εκκλησιαστοῦ λόγον, Πάντες οἱ
χείμαρροι ἐπὶ τὴν θάλασσαν
πορεύονται, καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν
ἐμπιμπλαμένη. ᾿Επειδὴ καὶ τὸ ῥεῖν
τοῖς ὕδασι διὰ τὸ θεῖον πρόσταγμα, καὶ
τὸ εἴσω τῶν ὅρων περιγεγράφθαι τὴν
θάλασσαν, ἀπὸ τῆς πρώτης ἐστὶ
νομοθεσίας· Συναχθήτω τὰ ὕδατα
εἰς συναγωγὴν μίαν. ῞Ινα μὴ τὸ
ἐπιρρέον ὕδωρ τῶν δεχομένων αὐτὸ
χωρίων ὑπερχεόμενον, μετεκβαῖνον
ἀεὶ καὶ ἄλλα ἐξ ἄλλων πληροῦν, πᾶσαν
κατὰ τὸ συνεχὲς ἐπικλύσῃ τὴν
ἤπειρον, ἐκελεύσθη συναχθῆναι εἰς
συναγωγὴν μίαν. Διὰ τοῦτο μαινομένη
πολλάκις ἐξ ἀνέμων ἡ θάλασσα, καὶ
εἰς ὕψος μέγιστον διανισταμένη τοῖς
κύμασιν, ἐπειδὰν μόνον τῶν αἰγιαλῶν
ἅψηται, εἰς ἀφρὸν διαλύσασα τὴν
ὁρμὴν ἐπανῆλθεν. ῍Η ἐμὲ οὐ
φοβηθήσεσθε, λέγει Κύριος, τὸν
τιθέντα ἄμμον ὅριον τῇ θαλάσσῃ; Τῷ
ἀσθενεστάτῳ πάντων τῇ ψάμμῳ ἡ ταῖς
βίαις ἀφόρητος χαλινοῦται. ᾿Επεὶ
τί ἐκώλυε τὴν ἐρυθρὰν θάλασσαν πᾶσαν
τὴν Αἴγυπτον κοιλοτέραν οὖσαν ἑαυτῆς
ἐπελθεῖν, καὶ συναφθῆναι τῷ
παρακειμένῳ τῇ Αἰγύπτῳ πελάγει, εἰ
μὴ τῷ προστάγματι ἦν πεπεδημένη τοῦ
κτίσαντος; ῞Οτι γὰρ ταπεινοτέρα τῆς
ἐρυθρᾶς θαλάσσης ἡ Αἴγυπτος, ἔργῳ
ἔπεισαν ἡμᾶς οἱ θελήσαντες ἀλλήλοις
τὰ πελάγη συνάψαι, τό τε Αἰγύπτιον
καὶ τὸ ᾿Ινδικὸν, ἐν ᾧ ἡ ἐρυθρά
ἐστι θάλασσα. Διόπερ ἐπέσχον τὴν
ἐπιχείρησιν, ὅ τε πρῶτος ἀρξάμενος
Σέσωστρις ὁ Αἰγύπτιος, καὶ ὁ μετὰ
ταῦτα βουληθεὶς ἐπεξεργάσασθαι
Δαρεῖος ὁ Μῆδος. Ταῦτα μοι
εἴρηται, ἵνα νοήσωμεν τοῦ προστάγματος
τὴν δύναμιν· Συναχθήτω τὰ ὕδατα
εἰς συναγωγὴν μίαν. Τουτέστιν, ἄλλη
ἀπὸ ταύτης μὴ ἀπογενηθήτω, ἀλλ' ἐν
τῇ πρώτῃ συλλογῇ ἀπομεινάτω τὸ
συναγόμενον.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">῎Επειτα
ὁ εἰπὼν συναχθῆναι τὰ ὕδατα εἰς
συναγωγὴν μίαν, ἔδειξέ σοι, ὅτι
πολλὰ ἦν κατὰ πολλοὺς τόπους διῃρημένα
τὰ ὕδατα. Αἵ τε γὰρ τῶν ὀρῶν
κοιλότητες, φάραγξι βαθείαις
ὑπερρηγμέναι, εἶχον τῶν ὑδάτων
τὴν συλλογήν. Καὶ προσέτι πεδία
πολλά τε καὶ ὕπτια οὐδὲν τῶν μεγίστων
πελαγῶν κατὰ τὸ μέγεθος ἀποδέοντα, καὶ
αὐλῶνες μυρίοι, καὶ αἱ κοιλάδες
κατ' ἄλλα καὶ ἄλλα σχήματα
κοιλαινόμεναι, πάντα ὑδάτων τότε
πεπληρωμένα, ἀπεκενώθη τῷ θείῳ
προστάγματι, πρὸς μίαν συναγωγὴν
τοῦ πανταχόθεν ὕδατος συνελασθέντος. Καὶ
μηδεὶς λεγέτω, ὅτι εἴπερ ἦν ὕδωρ
ἐπάνω τῆς γῆς, πάντως πᾶσαι αἱ
κοιλότητες, αἱ νῦν τὴν θάλασσαν
ὑποδεξάμεναι, πεπληρωμέναι
ὑπῆρχον. Ποῦ τοίνυν ἔμελλον γίνεσθαι
τῶν ὑδάτων αἱ συλλογαὶ, προκατειλημμένων
τῶν κοίλων; Πρὸς δὴ τοῦτο ἐροῦμεν, ὅτι
τότε καὶ τὰ ἀγγεῖα συγκατεσκευάσθη, ὅτι
ἔδει μίαν σύστασιν ἀποκριθῆναι τὸ
ὕδωρ. Οὐ γὰρ ἦν ἡ ἔξω Γαδείρων
θάλασσα· οὐδὲ τὸ μέγα ἐκεῖνο καὶ
ἀτόλμητον πλωτῆρσι πέλαγος, τὸ
τὴν Βρεττανικὴν νῆσον καὶ τοὺς
ἑσπερίους ῎Ιβηρας περιπτυσσόμενον· ἀλλὰ
τότε τῆς εὐρυχωρίας τῷ προστάγματι
τοῦ Θεοῦ δημιουργηθείσης, ἐπ' αὐτὴν
συνεδόθη τῶν ὑδάτων τὰ πλήθη. Πρὸς
δὲ τὸ, ὅτι ὑπεναντίως ἔχει τῇ
πείρᾳ ὁ τῆς παρ' ἡμῖν κοσμοποιίας
λόγος (οὐ γὰρ εἰς μίαν συναγωγὴν
ὑδάτων τὸ ὕδωρ ἅπαν φαίνεται
συνδραμόν), πολλὰ μέν ἐστιν
εἰπεῖν, καὶ πᾶσιν αὐτόθεν
γνώριμα. Μήποτε δὲ καὶ τὸ διαμάχεσθαι
τοῖς τοιούτοις γελοῖον. Οὐ δήπου
γὰρ καὶ τὰ τελματιαῖα, καὶ τὰ ἐξ
ὄμβρων συναθροιζόμενα προφέρειν ἡμῖν
ὀφείλουσι, καὶ διὰ τούτων τὸν
λόγον ἡμῶν ἐλέγχειν οἴεσθαι; ᾿Αλλὰ
τὴν μεγίστην καὶ τελεωτάτην συνδρομὴν
τῶν ὑδάτων ὠνόμασε συναγωγὴν μίαν. Καὶ
γὰρ τὰ φρέατα συναγωγαὶ ὑδάτων εἰσὶ
χειροποίητοι, ἐπὶ τὸ κοιλανθὲν
τῆς γῆς τῆς ἐνεσπαρμένης νοτίδος
ἐπιρρεούσης. Οὐ τοίνυν τὰ τυχόντα
τῶν ὑδάτων ἀθροίσματα ἡ τῆς συναγωγῆς
ἐμφαίνει προσηγορία, ἀλλὰ τὴν
ἐξέχουσαν καὶ μεγίστην, ἐν ᾗ πᾶν
τὸ στοιχεῖον ἀθρόον διαδείκνυται. ῞Ωσπερ
γὰρ τὸ πῦρ καὶ εἰς μικρὰ κατακεκερματισμένον
ἐστὶν ἐπὶ τῆς ὧδε χρείας, καὶ
ἀθρόον ἐπὶ τοῦ αἰθέρος κέχυται· καὶ
ὁ ἀὴρ διῄρηται μὲν καὶ κατὰ μικρὰ, καὶ
ἀθρόως δὲ τὸν περίγειον ἐκπεριείληφε
τόπον· οὕτω καὶ ἐπὶ τοῦ ὕδατος, εἰ
καὶ μικραί τινές εἰσι διῃρημέναι
συστάσεις, ἀλλὰ μία γέ ἐστι συναγωγὴ
ἡ τὸ ὅλον στοιχεῖον τῶν λοιπῶν
ἀποκρίνουσα. Αἱ μὲν γὰρ λίμναι, αἵ
τε κατὰ τὰ μέρη τῆς ἄρκτου, καὶ
ὅσαι περὶ τὸν ῾Ελληνικόν εἰσι
τόπον, τήν τε Μακεδονίαν, καὶ
τὴν Βιθυνῶν χώραν, καὶ τὴν Παλαιστινῶν
κατέχουσαι, συναγωγαί εἰσι
δηλονότι· ἀλλὰ νῦν περὶ τῆς
μεγίστης ἁπασῶν καὶ τῷ μεγέθει τῆς
γῆς παρισουμένης ὁ λόγος. ῝Ας
πλῆθος μὲν ἔχειν ὕδατος οὐδεὶς
ἀντερεῖ· οὐ μὴν θαλάσσας γε ἄν
τις αὐτὰς κατὰ τὸν εἰκότα λόγον
προσείποι· οὐδ' ἂν ὅτι μάλιστα
τὸ ἁλμυρὸν καὶ γεῶδές τινες παραπλήσιον
ἔχωσι τῇ μεγάλῃ θαλάσσῃ, ὡς ἥ τε
᾿Ασφαλτῖτις λίμνη ἐπὶ τῆς ᾿Ιουδαίας
καὶ ἡ Σερβωνῖτις ἡ μεταξὺ Αἰγύπτου
καὶ Παλαιστίνης τὴν ᾿Αραβικὴν ἔρημον
παρατείνουσα. Λίμναι γάρ εἰσιν
αὗται, θάλασσα δὲ μία, ὡς οἱ τὴν
γῆν περιοδεύσαντες ἱστοροῦσιν. Εἰ
καὶ τὴν ῾Υρκανίαν οἴονταί τινες, καὶ
τὴν Κασπίαν περιγεγράφθαι
καθ' ἑαυτάς· ἀλλ' εἴ γέ τι χρὴ
ταῖς τῶν ἱστορησάντων προσέχειν
γεωγραφίαις, συντέτρηνται πρὸς
ἀλλήλας, καὶ πρὸς τὴν μεγίστην
θάλασσαν ἅπασαι συνανεστόμωνται. ῾Ως
καὶ τὴν ἐρυθρὰν θάλασσάν φασι πρὸς
τὴν ἐπέκεινα Γαδείρων συνάπτεσθαι. Πῶς
οὖν, φησὶν, ὁ Θεὸς τὰ συστήματα
τῶν ὑδάτων ἐκάλεσε θαλάσσας; ῞Οτι
συνέδραμε μὲν εἰς συναγωγὴν μίαν τὰ
ὕδατα· τὰ δὲ συστήματα τῶν
ὑδάτων, τουτέστι, τοὺς κόλπους
τοὺς κατ' ἴδιον σχῆμα ὑπὸ τῆς
περικειμένης γῆς ἀποληφθέντας, θαλάσσας
ὁ Κύριος προσηγόρευσε. Θάλασσα
βόρειος, θάλασσα νότιος, ἑῴα
θάλασσα, καὶ ἑσπερία πάλιν ἑτέρα. Καὶ
ὀνόματα τῶν πελαγῶν ἰδιάζοντα· πόντος
Εὔξεινος, καὶ Προποντὶς, ῾Ελλήσποντος, Αἰγαῖος, καὶ
᾿Ιώνιος, Σαρδονικὸν πέλαγος καὶ
Σικελικὸν, καὶ Τυρρηνικὸν ἕτερον. Καὶ
μυρία γε ὀνόματα πελαγῶν, ἃ μακρὸν
ἂν εἴη νῦν καὶ ἀπειροκαλίας μεστὸν
δι' ἀκριβείας ἀπαριθμήσασθαι. Διὰ
τοῦτο ὠνόμασεν ὁ Θεὸς τὰ συστήματα
τῶν ὑδάτων θαλάσσας. 'Αλλ' εἰς
τοῦτο μὲν ἡμᾶς ἐξήνεγκεν ἡ ἀκολουθία
τοῦ λόγου, ἡμεῖς δὲ πρὸς τὸ ἐξ
ἀρχῆς ἐπανέλθωμεν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς, συναχθήτω τὰ ὕδατα
εἰς συναγωγὴν μίαν, καὶ ὀφθήτω ἡ
ξηρά. Οὐκ εἶπε, καὶ ὀφθήτω ἡ
γῆ, ἵνα μὴ πάλιν αὐτὴν ἀκατάσκευον
ἐπιδείξῃ, πηλώδη οὖσαν, καὶ
ἀναμεμιγμένην τῷ ὕδατι, οὔπω τὴν
οἰκείαν ἀπολαβοῦσαν μορφὴν οὐδὲ
δύναμιν. ῾Ομοῦ δὲ, ἵνα μὴ τῷ
ἡλίῳ τὴν τοῦ ἀναξηραίνειν τὴν
γῆν αἰτίαν προσθῶμεν, πρεσβυτέραν
τῆς τοῦ ἡλίου γενέσεως τὴν ξηρότητα
τῆς γῆς ὁ δημιουργὸς παρεσκεύασεν. ᾿Επίστησον
δὲ τῇ ἐννοίᾳ τῶν γεγραμμένων, ὅτι
οὐ μόνον τὸ πλεονάζον ὕδωρ ἀπερρύη
τῆς γῆς, ἀλλὰ καὶ ὅσον ἀνεμέμικτο
αὐτῇ διὰ βάθους, καὶ τοῦτο ὑπεξῆλθε
τῷ ἀπαραιτήτῳ προστάγματι τοῦ
Δεσπότου πεισθέν. Καὶ ἐγένετο
οὕτως. ᾿Αρκοῦσα αὕτη ἡ ἐπαγωγὴ
πρὸς τὸ δεῖξαι εἰς ἔργον ἐλθοῦσαν
τοῦ δημιουργοῦ τὴν φωνήν. Πρόσκειται
δὲ ἐν πολλοῖς τῶν ἀντιγράφων, Καὶ
συνήχθη τὸ ὕδωρ τὸ ὑποκάτω τοῦ
οὐρανοῦ εἰς τὰς συναγωγὰς αὐτῶν, καὶ
ὤφθη ἡ ξηρά· ἅπερ οὔτε τινὲς τῶν
λοιπῶν ἐκδεδώκασιν ἑρμηνέων, οὔτε
ἡ χρῆσις τῶν ῾Εβραίων ἔχουσα
φαίνεται. Καὶ γὰρ τῷ ὄντι παρέλκει
μετὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ, ὅτι ᾿Εγένετο
οὕτως, ἡ τῶν αὐτῶν πάλιν
ἐπεκδιήγησις. Τὰ τοίνυν ἀκριβῆ
τῶν ἀντιγράφων ὠβέλισται· ὁ δὲ
ὀβελὸς, ἀθετήσεως σύμβολον. Καὶ
ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὴν ξηρὰν, γῆν, καὶ
τὰ συστήματα τῶν ὑδάτων ἐκάλεσε
θαλάσσας. Διὰ τί καὶ ἐν τοῖς κατόπιν
εἴρηται, Συναχθήτω τὰ ὕδατα εἰς
συναγωγὴν μίαν, καὶ ὀφθήτω ἡ
ξηρὰ, ἀλλ' οὐχὶ γέγραπται, καὶ
ὀφθήτω ἡ γῆ; καὶ ἐνταῦθα πάλιν, ῎Ωφθη
ξηρὰ, καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὴν
ξηρὰν, γῆν; ῞Οτι ἡ μὲν ξηρὰ τὸ
ἰδίωμά ἐστι, τὸ οἱονεὶ χαρακτηριστικὸν
τῆς φύσεως τοῦ ὑποκειμένου, ἡ δὲ
γῆ προσηγορία τίς ἐστι ψιλὴ τοῦ
πράγματος. ῾Ως γὰρ τὸ λογικὸν ἴδιόν
ἐστι τοῦ ἀνθρώπου, ἡ δὲ ἄνθρωπος
φωνὴ σημαντική ἐστι τοῦ ζῴου ᾧ ὑπάρχει
τὸ ἴδιον· οὕτω καὶ τὸ ξηρὸν ἴδιόν
ἐστι τῆς γῆς καὶ ἐξαίρετον. Ω
τοίνυν ἰδίως ὑπάρχει τὸ ξηρὸν, τοῦτο
ἐπικέκληται γῆ· ὥσπερ ᾧ ἰδίως
πρόσεστι τὸ χρεμετιστικὸν, τοῦτο
ἐπικέκληται ἵππος. Οὐ μόνον δὲ
ἐπὶ τῆς γῆς ἔστι τοῦτο, ἀλλὰ καὶ
τῶν ἄλλων στοιχείων ἕκαστον ἰδιάζουσαν
καὶ ἀποκεκληρωμένην ἔχει ποιότητα, δι' ἧς
τῶν τε λοιπῶν ἀποκρίνεται, καὶ
αὐτὸ ἕκαστον ὁποῖόν ἐστιν
ἐπιγινώσκεται. Τὸ μὲν ὕδωρ ἰδίαν
ποιότητα τὴν ψυχρότητα ἔχει· ὁ δὲ
ἀὴρ τὴν ὑγρότητα· τὸ δὲ πῦρ τὴν
θερμότητα. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν, ὡς
πρῶτα στοιχεῖα τῶν συνθέτων κατὰ τὸν
εἰρημένον τρόπον τῷ λογισμῷ
θεωρεῖται, τὰ δὲ ἤδη ἐν σώματι
κατατεταγμένα καὶ ὑποπίπτοντα τῇ
αἰσθήσει, συνεζευγμένας ἔχει τὰς
ποιότητας. Καὶ οὐδὲν ἀπολελυμένως
ἐστὶ μοναχὸν οὐδὲ ἁπλοῦν καὶ
εἰλικρινὲς τῶν ὁρωμένων καὶ
αἰσθητῶν· ἀλλ' ἡ μὲν γῆ ξηρὰ
καὶ ψυχρὰ, τὸ δὲ ὕδωρ ὑγρὸν καὶ
ψυχρὸν, ὁ δὲ ἀὴρ θερμὸς καὶ
ὑγρὸς, τὸ δὲ πῦρ θερμὸν καὶ
ξηρόν, Οὕτω γὰρ, διὰ τῆς συζύγου
ποιότητος, ἡ δύναμις προέρχεται
τοῦ ἀναμιχθῆναι ἑκάστῳ πρὸς
ἕκαστον· τῷ τε γὰρ γείτονι στοιχείῳ
διὰ τῆς κοινῆς ποιότητος ἕκαστον
ἀνακίρναται, καὶ διὰ τῆς πρὸς τὸ
σύνεγγυς κοινωνίας τῷ ἀντικειμένῳ
συνάπτεται. Οἷον, ἡ γῆ, ξηρὰ
οὖσα καὶ ψυχρὰ, ἑνοῦται μὲν τῷ
ὕδατι κατὰ τὴν συγγένειαν τῆς
ψυχρότητος, ἑνοῦται δὲ διὰ τοῦ
ὕδατος τῷ ἀέρι· ἐπειδὴ μέσον
ἀμφοτέρων τεταγμένον τὸ ὕδωρ, οἱονεὶ
χειρῶν δύο ἐπιβολῇ ἑκατέρᾳ ποιότητι
τῶν παρακειμένων ἐφάπτεται, τῇ
μὲν ψυχρότητι τῆς γῆς, τῇ ὑγρότητι
δὲ τοῦ ἀέρος. Πάλιν ὁ ἀὴρ τῇ
ἑαυτοῦ μεσιτείᾳ διαλλακτὴς γίνεται
τῆς μαχομένης φύσεως ὕδατος καὶ
πυρὸς, τῷ ὕδατι μὲν διὰ τῆς
ὑγρότητος, τῷ πυρὶ δὲ διὰ τοῦ
θερμοῦ συμπλεκόμενος. Τὸ δὲ πῦρ
θερμὸν καὶ ξηρὸν ὑπάρχον τὴν φύσιν, τῷ
μὲν θερμῷ πρὸς τὸν ἀέρα συνδεῖται, τῷ
ξηρῷ δὲ πάλιν πρὸς τὴν κοινωνίαν τῆς
γῆς ἐπανέρχεται. Καὶ οὕτω γίνεται
κύκλος καὶ χορὸς ἐναρμόνιος, συμφωνούντων
πάντων καὶ συστοιχούντων ἀλλήλοις. ῞Οθεν
κυρίως αὐτοῖς καὶ ἡ προσηγορία τῶν
στοιχείων ἐφήρμοσται. Ταῦτά μοι
εἴρηται παριστῶντι τὴν αἰτίαν δι' ἣν
ὁ Θεὸς τὴν ξηρὰν ἐκάλεσε γῆν, ἀλλ' οὐχὶ
τὴν γῆν προσεῖπε ξηράν. Διότι τὸ
ξηρὸν οὐχὶ τῶν ὕστερον προσγινομένων
ἐστὶ τῇ γῇ, ἀλλὰ τῶν ἐξ ἀρχῆς
συμπληρούντων αὐτῆς τὴν οὐσίαν. Τὰ
δὲ αὐτὴν τοῦ εἶναι αἰτίαν
παρέχοντα, πρότερα τῇ φύσει τῶν
μετὰ ταῦτα προσγινομένων καὶ
προτιμότερα. ῞Ωστε εἰκότως ἐκ τῶν
προϋπαρχόντων καὶ πρεσβυτέρων ἐπενοήθη
τῇ γῇ τὰ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">γνωρίσματα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶδεν ὁ Θεὸς ὅτι καλόν. Οὐκ αὐτὸ
τοῦτο τερπνήν τινα ὄψιν θαλάσσης ὁ
λόγος ἐνδείκνυται τῷ Θεῷ πεφηνέναι. Οὐ
γὰρ ὀφθαλμοῖς βλέπει τὰ κάλλη τῆς
κτίσεως ὁ ποιητὴς, ἀλλὰ τῇ ἀρρήτῳ
σοφίᾳ θεωρεῖ τὰ γινόμενα. ῾Ηδὺ
μὲν γὰρ θέαμα, λευκαινομένη
θάλασσα, γαλήνης αὐτὴν σταθερᾶς
κατεχούσης· ἡδὺ δὲ καὶ ὅταν
πραείαις αὔραις τραχυνομένη τὰ
νῶτα, πορφύρουσαν χρόαν ἢ κυανῆν
τοῖς ὁρῶσι προσβάλλῃ· ὅτε οὐδὲ
τύπτει βιαίως τὴν γείτονα χέρσον, ἀλλ' οἷον
εἰρηνικαῖς τισιν αὐτὴν περιπλοκαῖς
κατασπάζεται. Οὐ μὴν οὕτω καὶ Θεῷ
οἴεσθαι χρὴ τὴν Γραφὴν εἰρηκέναι
καλὴν καὶ ἡδεῖαν ὦφθαι τὴν θάλασσαν, ἀλλὰ
τὸ καλὸν ἐκεῖ τῷ λόγῳ τῆς δημιουργίας
κρίνεται. Πρῶτον μὲν, ὅτι πηγὴ
τῆς περὶ γῆν ἁπάσης νοτίδος ἐστὶ
τὸ τῆς θαλάσσης ὕδωρ· τοῦτο μὲν
ἐν τοῖς ἀφανέσι πόροις διαδιδόμενον, ὡς
δηλοῦσιν αἱ σομφώδεις τῶν ἠπείρων
καὶ ὕπαντροι, ὑφ' ἃς ἡ ῥοώδης
διαυλωνίζουσα θάλασσα, ἐπειδὰν
σκολιαῖς καὶ οὐ πρὸς τὸ ὄρθιον
φερομέναις ἐναποληφθῇ διεξόδοις, ὑπὸ
τοῦ κινοῦντος αὐτὴν πνεύματος
ὠθουμένη, φέρεται ἔξω τὴν
ἐπιφάνειαν διαρρήξασα, καὶ
γίνεται πότιμος ἐκ τῆς διηθήσεως τὸ
πικρὸν ἰαθεῖσα. ῎Ηδη δὲ καὶ
θερμοτέρας ἐκ μετάλλων ποιότητος
κατὰ τὴν διέξοδον προσλαβοῦσα, ἐκ
τῆς αὐτῆς τοῦ κινοῦντος αἰτίας
ζέουσα γίνεται, ὡς τὰ πολλὰ, καὶ
πυρώδης· ὅπερ πολλαχοῦ μὲν τῶν
νήσων, πολλαχοῦ δὲ τῶν παραλίων
τόπων ἔξεστιν ἱστορῆσαι. ῞Οπου γε
καὶ κατὰ τὴν μεσόγειαν, τόποι τινὲς
τῶν ποταμίων ὑδάτων γείτονες, ὡς
μικρὰ μεγάλοις εἰκάσαι, τὰ παραπλήσια
πάσχουσι. Πρὸς οὖν τί τοῦτο εἴρηταί
μοι; ῞Οτι πᾶσα ὑπόνομός ἐστιν ἡ
γῆ, διὰ πόρων ἀφανῶν ἐκ τῶν ἀρχῶν
τῆς θαλάσσης ὑπονοστοῦντος τοῦ
ὕδατος.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καλὴ
τοίνυν ἡ θάλασσα τῷ Θεῷ, καὶ διὰ
τὴν ἐν τῷ βάθει τῆς ἰκμάδος
ὑποδρομήν· καλὴ καὶ διότι ποταμῶν
οὖσα δοχεῖον, εἰς ἑαυτὴν τὰ
πανταχόθεν καταδέχεται ῥεύματα, καὶ
μένει τῶν ὅρων εἴσω τῶν ἑαυτῆς· καλὴ
καὶ διότι τοῖς ἀερίοις ὕδασιν ἀρχὴ
τίς ἐστι καὶ πηγὴ, θαλπομένη μὲν
τῇ ἀκτῖνι τοῦ ἡλίου, ἀποτιθεμένη
δὲ τὸ λεπτὸν τοῦ ὕδατος διὰ τῶν
ἀτμῶν, ὅπερ ἑλκυσθὲν εἰς τὸν ἄνω
τόπον, εἶτα καταψυχθὲν διὰ τὸ
ὑψηλότερον γενέσθαι τῆς ἀπὸ τοῦ
ἐδάφους ἀνακλάσεως τῶν ἀκτίνων, καὶ
ὁμοῦ τῆς ἐκ τοῦ νέφους σκιᾶς τὴν
ψύξιν ἐπιτεινούσης, ὑετὸς
γίνεται, καὶ πιαίνει τὴν γῆν. Καὶ
τούτοις οὐδεὶς ἀπιστεῖ πάντως τοὺς
ὑποκαιομένους λέβητας ἐννοήσας, οἳ
πλήρεις ὄντες ὑγροῦ, πολλάκις
κενοὶ κατελείφθησαν, εἰς ἀτμὸν
παντὸς τοῦ ἑψομένου διακριθέντος. ᾿Αλλὰ
καὶ αὐτό ἐστιν ἰδεῖν τὸ τῆς θαλάσσης
ὕδωρ παρὰ τῶν ναυτιλλομένων ἑψόμενον· οἳ
τοὺς ἀτμοὺς σπόγγοις ὑποδεχόμενοι, τὴν
χρείαν μετρίως ἐν ταῖς ἀνάγκαις
παραμυθοῦνται. Καλὴ δὲ καὶ ἄλλως
παρὰ Θεῷ, ὅτι περισφίγγει τὰς
νήσους, ὁμοῦ μὲν κόσμον αὐταῖς, ὁμοῦ
δὲ καὶ ἀσφάλειαν παρεχομένη
δι' ἑαυτῆς· ἔπειτα καὶ ὅτι τὰς
πλεῖστον ἀλλήλων διεστώσας ἠπείρους
συνάπτει δι' ἑαυτῆς, ἀκώλυτον
τοῖς ναυτιλλομένοις τὴν ἐπιμιξίαν
παρεχομένη· δι' ὧν καὶ ἱστορίας
τῶν ἀγνοουμένων χαρίζεται, καὶ
πλούτου πρόξενος ἐμπόροις γίνεται, καὶ
τὰς τοῦ βίου χρείας ἐπανορθοῦται
ῥᾳδίως, ἐξαγωγὴν μὲν τῶν περιττῶν
τοῖς εὐθηνουμένοις παρεχομένη, ἐπανόρθωσιν
δὲ τοῦ λείποντος χαριζομένη τοῖς
ἐνδεέσι. Καὶ πόθεν ἐμοὶ ὅλον ἰδεῖν
μετὰ ἀκριβείας τῆς θαλάσσης τὸ
κάλλος, ὅσον τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ
ποιήσαντος κατεφάνη; Εἰ δὲ θάλασσα
καλὴ καὶ ἐπαινετὴ τῷ Θεῷ, πῶς οὐχὶ
καλλίων ἐκκλησίας τοιαύτης σύλλογος, ἐν
ᾗ συμμιγὴς ἦχος, οἷόν τινος
κύματος ἠϊόνι προσφερομένου, ἀνδρῶν
καὶ γυναικῶν καὶ νηπίων, κατὰ τὰς
πρὸς τὸν Θεὸν ἡμῶν δεήσεις, ἐκπέμπεται. Γαλήνη
δὲ βαθεῖα ἀσάλευτον αὐτὴν διασώζει, τῶν
πνευμάτων τῆς πονηρίας ταράξαι αὐτὴν
τοῖς αἱρετικοῖς λόγοις μὴ
δυνηθέντων. Γένοισθε οὖν ἄξιοι τῆς
ἀποδοχῆς τοῦ Κυρίου, τὴν εὐταξίαν
ταύτην ἐπὶ τὸ εὐπρεπέστατον
διασώσαντες, ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ
Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ
ε.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
βλαστήσεως γῆς</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεός· βλαστησάτω ἡ γῆ
βοτάνην χόρτου, σπεῖρον σπέρμα
κατὰ γένος, καὶ ξύλον κάρπιμον
ποιοῦν καρπὸν κατὰ γένος, οὗ τὸ
σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ. ᾿Ακολούθως
μετὰ τὸ ἀναπαύσασθαι τὴν γῆν
ἀποσκευασαμένην τὸ βάρος τοῦ ὕδατος, τὸ
πρόσταγμα αὐτῇ γέγονε βλαστῆσαι
πρῶτον βοτάνην, ἔπειτα ξύλον· ὅπερ
ἔτι καὶ νῦν ὁρῶμεν γινόμενον. ῾Η
γὰρ τότε φωνὴ, καὶ τὸ πρῶτον ἐκεῖνο
πρόσταγμα, οἷον νόμος τις ἐγένετο
φύσεως, καὶ ἐναπέμεινε τῇ γῇ, τὴν
τοῦ γεννᾶν αὐτῇ καὶ καρποφορεῖν
δύναμιν εἰς τὸ ἑξῆς παρεχόμενος. Βλαστησάτω
ἡ γῆ. Πρῶτόν ἐστιν ἐν τῇ γενέσει
τῶν φυομένων ἡ βλάστησις· ἔπειτα, ὅταν
προκύψῃ μικρὸν τὰ βλαστήματα, βοτάνη
γίνεται· εἶτ' ἐπειδὰν αὐξηθῇ, χόρτος
ἐστὶ, κατὰ μικρὸν διαρθρουμένων
τῶν φυομένων, καὶ μέχρι τῆς ἐπὶ
τὸ σπέρμα τελειώσεως προϊόντων. Τὸ
γὰρ χλοερὸν καὶ ποάζον παραπλήσιόν
ἐστιν ἁπάντων. Βλαστησάτω ἡ γῆ
βοτάνην χόρτου. Καθ' ἑαυτὴν ἡ
γῆ προφερέτω τὴν βλάστησιν, οὐδεμιᾶς
συνεργείας ἑτέρωθεν δεομένη. ᾿Επειδή
τινες οἴονται τὸν ἥλιον αἴτιον εἶναι
τῶν ἀπὸ τῆς γῆς φυομένων, τῇ ὁλκῇ
τοῦ θερμοῦ πρὸς τὴν ἐπιφάνειαν τὴν
ἐκ τοῦ βάθους δύναμιν ἐπισπώμενον, διὰ
τοῦτο πρεσβυτέρα τοῦ ἡλίου ἡ περὶ
γῆν διακόσμησις· ἵνα καὶ τοῦ
προσκυνεῖν τὸν ἥλιον, ὡς αὐτὸν
τὴν αἰτίαν τῆς ζωῆς παρεχόμενον, οἱ
πεπλανημένοι παύσωνται. ᾿Εὰν ἄρα
πεισθῶσιν, ὅτι πρὸ τῆς ἐκείνου
γενέσεως τὰ περὶ τὴν γῆν πάντα
διακεκόσμητο, καὶ τοῦ ἀμέτρου περὶ
αὐτὸν θαύματος καθυφῶσιν, ἐνθυμηθέντες
ὅτι χόρτου καὶ βοτάνης νεώτερός ἐστι
κατὰ τὴν γένεσιν. ῏Αρα οὖν τοῖς
μὲν βοσκήμασιν ἡ τροφὴ προαπετέθη, τὸ
δὲ ἡμέτερον οὐδεμιᾶς ἐφάνη προνοίας
ἄξιον; ᾿Αλλὰ μάλιστα μὲν ὁ βουσὶ
καὶ ἵπποις τὸν χιλὸν προαποθέμενος, σοὶ
τὸν πλοῦτον καὶ τὴν ἀπόλαυσιν
παρασκευάζει. ῾Ο γὰρ τὰ κτήματα
σου διατρέφων, τὴν σὴν συναύξει
τοῦ βίου κατασκευήν. ῎Επειτα, ἡ
τῶν σπερμάτων γένεσις τί ἄλλο ἐστὶ, καὶ
οὐχὶ τῆς σῆς διαγωγῆς παρασκευή;
πρὸς τῷ πολλὰ τῶν ἐν πόαις ἔτι καὶ
λαχάνοις ὄντων, τροφὴν ἀνθρώπων
ὑπάρχειν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Βλαστησάτω
ἡ γῆ βοτάνην χόρτου, σπεῖρον
σπέρμα, φησὶ, κατὰ γένος. ῞Ωστε
κἄν τι γένος βοτάνης ἑτέροις
διαφέρῃ, κἀκείνων τὸ κέρδος πρὸς
ἡμᾶς ἐπανέρχεται, καὶ ἡμῖν ἡ
χρῆσις τῶν σπερμάτων ἀφώρισται· ὥστε
εἶναι τὸν νοῦν τῶν εἰρημένων
τοιοῦτον, Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην
χόρτου, καὶ σπέρμα σπεῖρον κατὰ
γένος. Οὕτω γὰρ καὶ τὸ τῆς λέξεως
ἀκόλουθον ἀποκαταστῆναι
δυνήσεται, ἀκαταλλήλως νῦν τῆς
συντάξεως ἔχειν δοκούσης, καὶ τὸ
ἀναγκαῖον τῶν ὑπὸ τῆς φύσεως
οἰκονομουμένων διασωθήσεται. Πρῶτον
μὲν γὰρ βλάστησις, εἶτα χλοὴ, εἶτα
χόρτου αὔξησις, εἶτα ὁ ἀπαρτισμὸς
τῶν αὐξομένων διὰ τοῦ σπέρματος. Πῶς
οὖν, φασὶ, πάντα εἶναι τὰ ἐκ τῆς
γῆς φυόμενα σπερματικὰ ὁ λόγος
ἐνδείκνυται, ὅπου γε οὔτε κάλαμος, οὔτε
ἄγρωστις, οὔτε ἡ μίνθη, οὐ
κρόκος, οὐ σκόροδον, οὐ
βούτομον, οὐδ' ἄλλα μυρία γένη
φυτῶν σπερματίζοντα φαίνεται; Πρὸς
δὴ τοῦτό φαμεν, ὅτι πολλὰ τῶν
φυομένων ἐκ τῆς γῆς ἐπὶ τοῦ πυθμένος
καὶ τῆς ῥίζης ἔχει τὴν δύναμιν τῶν
σπερμάτων. ῞Ωσπερ ὁ κάλαμος, μετὰ
τὴν ἐπέτειον αὔξησιν, ἀπὸ τῆς
ῥίζης ἀφίησί τινα προβολὴν, σπέρματος
λόγον ἔχουσαν, πρὸς τὸ μέλλον. Τοῦτο
δὲ ποιεῖ καὶ ἄλλα μυρία, ὅσα διὰ
γῆς νεμόμενα ἐν ταῖς ῥίζαις τὴν
διαδοχὴν κέκτηται. ῞Ωστε παντός
ἐστιν ἀληθέστερον τὸ, ἑκάστῳ τῶν
φυομένων ἢ σπέρμα εἶναι, ἢ δύναμίν
τινα σπερματικὴν ἐνυπάρχειν. Καὶ
τοῦτό ἐστι τὸ, Κατὰ γένος. Οὐ
γὰρ ἡ προβολὴ τοῦ καλάμου ἐλαίας
ἐστὶ ποιητικὴ, ἀλλὰ ἐκ καλάμου
μὲν ἕτερος κάλαμος, ἐκ δὲ τῶν
σπερμάτων τὰ συγγενῆ τοῖς καταβληθεῖσιν</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἀποβλαστάνει. Καὶ
οὕτω τὸ ἐν τῇ πρώτῃ γενέσει προβληθὲν
παρὰ τῆς γῆς, μέχρι νῦν διασώζεται, τῇ
ἀκολουθίᾳ τῆς διαδοχῆς φυλασσομένου
τοῦ γένους. Βλαστησάτω ἡ γῆ. Νόησόν
μοι ἐκ μικρᾶς φωνῆς, καὶ προστάγματος
οὕτω βραχέος, τὴν κατεψυγμένην καὶ
ἄγονον ὠδίνουσαν ἀθρόως καὶ πρὸς
καρπογονίαν συγκινουμένην, ὥσπερ
τινὰ σκυθρωπὴν καὶ πενθήρη ἀπορρίψασαν
περιβολὴν, μεταμφιεννυμένην τὴν
φαιδροτέραν καὶ τοῖς οἰκείοις κόσμοις
ἀγαλλομένην, καὶ τὰ μυρία γένη
τῶν φυομένων προβάλλουσαν. Βούλομαί
σοι σφοδρότερον τῆς κτίσεως ἐνιδρυνθῆναι
τὸ θαῦμα, ἵν' ὅπου περ ἂν
εὑρεθῇς, καὶ ὁποίῳ δήποτε γένει
τῶν φυομένων παραστῇς, ἐναργῆ
λαμβάνῃς τοῦ ποιήσαντος τὴν
ὑπόμνησιν. Πρῶτον μὲν οὖν
ὅταν ἴδῃς βοτάνην χόρτου καὶ ἄνθος, εἰς
ἔννοιαν ἔρχου τῆς ἀνθρωπίνης
φύσεως, μεμνημένος τῆς εἰκόνος
τοῦ σοφοῦ ῾Ησαΐου, ὅτι Πᾶσα σὰρξ
ὡς χόρτος, καὶ πᾶσα δόξα ἀνθρώπου
ὡς ἄνθος χόρτου. Τὸ γὰρ ὀλιγοχρόνιον
τῆς ζωῆς, καὶ τὸ ἐν ὀλίγῳ περιχαρὲς
καὶ ἱλαρὸν τῆς ἀνθρωπίνης
εὐημερίας, καιριωτάτης παρὰ τῷ
προφήτῃ τετύχηκε τῆς εἰκόνος. Σήμερον
εὐθαλὴς τῷ σώματι, κατασεσαρκωμένος
ὑπὸ τρυφῆς, ἐπανθοῦσαν ἔχων τὴν
εὔχροιαν ὑπὸ τῆς κατὰ τὴν ἡλικίαν
ἀκμῆς, σφριγῶν καὶ σύντονος, καὶ
ἀνυπόστατος τὴν ὁρμὴν, αὔριον ὁ
αὐτὸς οὗτος ἐλεεινὸς, ἢ τῷ χρόνῳ
μαρανθεὶς, ἢ νόσῳ διαλυθείς. ῾Ο
δεῖνα περίβλεπτος ἐπὶ χρημάτων
περιουσίᾳ· καὶ πλῆθος περὶ αὐτὸν
κολάκων· δορυφορία φίλων προσποιητῶν
τὴν ἀπ' αὐτοῦ χάριν θεραπευόντων· πλῆθος
συγγενείας, καὶ ταύτης
κατεσχηματισμένης· ἑσμὸς τῶν
ἐφεπομένων μυρίος τῶν τε ἐπὶ σιτίων
καὶ τῶν κατὰ τὰς χρείας αὐτῷ
προσεδρευόντων, οὓς καὶ προϊὼν καὶ
πάλιν ἐπανιὼν ἐπισυρόμενος ἐπίφθονός
ἐστι τοῖς ἐντυγχάνουσι. Πρόσθες
τῷ πλούτῳ καὶ πολιτικήν τινα
δυναστείαν, ἢ καὶ τὰς ἐκ βασιλέων
τιμάς· ἢ ἐθνῶν ἐπιμέλειαν· ἢ
στρατοπέδων ἡγεμονίαν· τὸν κήρυκα
μέγα βοῶντα πρὸ αὐτοῦ· τοὺς
ῥαβδούχους ἔνθεν καὶ ἔνθεν βαρυτάτην
κατάπληξιν τοῖς ἀρχομένοις ἐμβάλλοντας
τὰς πληγάς· τὰς δημεύσεις· τὰς
ἀπαγωγάς· τὰ δεσμωτήρια, ἐξ ὧν
ἀφόρητος ὁ παρὰ τῶν ὑποχειρίων
συναθροίζεται φόβος. Καὶ τί μετὰ
τοῦτο; Μία νὺξ, ἢ πυρετὸς εἷς, ἢ
πλευρῖτις, ἢ περιπνευμονία, ἀνάρπαστον
ἐξ ἀνθρώπων ἀπάγουσα τὸν ἄνθρωπον
οἴχεται, πᾶσαν τὴν κατ' αὐτὸν
σκηνὴν ἐξαπίνης ἀπογυμνώσασα, καὶ
ἡ δόξα ἐκείνη ὥσπερ ἐνύπνιον
ἀπηλέγχθη. ῞Ωστε ἐπιτέτευκται τῷ
προφήτῃ ἡ πρὸς τὸ ἀδρανέστατον ἄνθος
ὁμοίωσις τῆς ἀνθρωπίνης δόξης.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Βλαστησάτω
ἡ γῆ βοτάνην χόρτου, σπεῖρον σπέρμα
κατὰ γένος καὶ καθ' ὁμοιότητα. ῎Ετι
καὶ νῦν ἡ τάξις τῶν φυομένων μαρτυρεῖ
τῇ πρώτῃ διακοσμήσει. ῾Η γὰρ
βλάστησις καθηγεῖται πάσης βοτάνης
καὶ πάσης πόας. Εἴτε γὰρ ἀπὸ ῥίζης
ἐκδίδοταί τι ἐκ τῆς κάτωθεν προβολῆς, ὡς
κρόκος καὶ ἄγρωστις, ἀναβλαστῆσαι
δεῖ καὶ ἐπὶ τὸ ἔξω προκύψαι· εἴτε
ἀπὸ σπέρματος, καὶ οὕτως ἀνάγκη
πρῶτον βλάστησιν, εἶτα βοτάνην
γενέσθαι, εἶτα χόρτον χλοάζοντα, εἶτα
τὸν καρπὸν ἐπὶ ξηρᾶς ἤδη καὶ παχείας
τῆς καλάμης ἁδρυνόμενον. Βλαστησάτω
ἡ γῆ βοτάνην χόρτου. ῞Οταν εἰς γῆν
καταπέσῃ τὸ σπέρμα συμμέτρως νοτίδος
καὶ θέρμης ἔχουσαν, χαῦνον γενόμενον
καὶ πολύπορον, τῆς παρακειμένης
γῆς περιδραξάμενον, τὰ οἰκεῖα καὶ
σύμφυλα πρὸς ἑαυτὸ ἐπισπᾶται. ᾿Εμπίπτοντα
δὲ τοῖς πόροις καὶ περιολισθαίνοντα
τῆς γῆς τὰ λεπτότατα μόρια, ἐπὶ
πλέον ἀνευρύνει τοὺς ὄγκους αὐτῆς
ὥστε ῥιζοῦσθαι μὲν εἰς τὸ κάτω, ἐπὶ
τὸ ἄνω δὲ προκύπτειν ἰσαρίθμων ταῖς
ῥίζαις τῶν καλάμων προβαλλομένων· θαλπομένου
δὲ ἀεὶ τοῦ βλαστήματος, συρομένην
διὰ τῶν ῥιζῶν τὴν νοτίδα, τῇ ὁλκῇ
τοῦ θερμοῦ συνεπάγεσθαι τοῦ τροφίμου
τῆς γῆς ὅσον μέτριον, καὶ τοῦτο
καταμερίζειν εἰς καλάμην καὶ φλοιὸν
καὶ τὰς θήκας τοῦ σίτου, καὶ αὐτὸν
τὸν σῖτον καὶ τοὺς ἀνθέρικας· καὶ
οὕτω κατὰ μικρὸν τῆς αὐξήσεως
γινομένης, ἐπὶ τὸ οἰκεῖον μέτρον
ἕκαστον τῶν φυομένων ἀποκαθίστασθαι, εἴτε
τι τῶν σιτηρῶν, εἴτε τῶν χεδροπῶν, εἴτε
τῶν λαχανωδῶν ἢ φρυγανικῶν τυγχάνοι. Εἷς
χόρτος καὶ μία βοτάνη ἐξαρκεῖ τὴν
διάνοιάν σου πᾶσαν εἰς τὴν θεωρίαν
τῆς ἐξεργασαμένης αὐτὰ τέχνης
ἀπασχολῆσαι· πῶς γόνασι διαζώννυται
ἡ καλάμη τοῦ σίτου, ἵνα ὥσπερ
σύνδεσμοί τινες ῥᾳδίως τὸ βάρος τῶν
ἀσταχύων φέρωσιν, ὅταν πλήρεις
ὄντες καρπῶν πρὸς τὴν γῆν
κατακλίνωνται. Διὰ τοῦτο ὁ μὲν
βρόμος διόλου κενὸς, ἅτε μηδενὶ
τὴν κεφαλὴν βαρυνόμενος· τὸν δὲ
σῖτον τοῖς συνδέσμοις τούτοις ἡ φύσις
κατησφαλίσατο. ᾿Εν θήκῃ δὲ τὸν
κόκκον ἀποθεμένη ὡς μὴ εὐδιάρπαστον
εἶναι τοῖς σπερμολόγοις· ἔτι καὶ
τῇ προβολῇ τῶν ἀνθερίκων οἷον ἀκίσι
τὰς ἐκ τῶν μικρῶν ζῴων ἀφίστησι
βλάβας. </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τί
εἴπω; τί σιωπήσω; ᾿Εν πλουσίοις τῆς
κτίσεως θησαυροῖς ἄπορος μὲν ἡ εὕρεσις
τοῦ τιμιωτέρου, δυσφορωτάτη δὲ ἡ
ζημία τοῦ παρεθέντος. Βλαστησάτω
ἡ γῆ βοτάνην χόρτου. Καὶ εὐθέως
συνεξεδόθη τοῖς τροφίμοις τὰ
δηλητήρια· μετὰ τοῦ σίτου τὸ
κώνειον· μετὰ τῶν λοιπῶν τροφίμων
ἑλλέβορος, καὶ ἀκόνιτον, καὶ
μανδραγόρας, καὶ ὁ τῆς μήκωνος
ὀπός. Τί οὖν; ἀφέντες τὸ ἐπὶ τοῖς
χρησίμοις τὴν χάριν ὁμολογεῖν, ἐγκαλέσομεν
τῷ δημιουργῷ ἐπὶ τοῖς φθαρτικοῖς
ἡμῶν τῆς ζωῆς; ἐκεῖνο δὲ οὐ
λογισόμεθα, ὅτι οὐ πάντα τῆς γαστρὸς
ἕνεκεν τῆς ἡμετέρας δεδημιούργηται;
᾿Αλλ' ἡμῖν μὲν αἱ ἀποτεταγμέναι
τροφαὶ πρόχειροι καὶ πᾶσιν
εὔγνωστοι· ἕκαστον δὲ τῶν γενομένων
ἴδιόν τινα λόγον ἐν τῇ κτίσει
πληροῖ. Μὴ γὰρ ἐπειδή σοι δηλητήριον
τὸ ταύριον αἷμα, τούτου ἕνεκεν
ἔδει ἢ μὴ παραχθῆναι τὸ ζῷον, ἢ
παραχθὲν ἄναιμον εἶναι, οὗ τῆς
ἰσχύος πρὸς τοσαῦτα ἡμῶν ἐπιδεῖται
ὁ βίος; ᾿Αλλά σοι μὲν αὐτάρκης ὁ
σύνοικος λόγος πρὸς τὴν φυλακὴν τῶν
ὀλεθρίων. Οὐ δήπου γὰρ πρόβατα
μὲν καὶ αἶγες ἴσασιν ἀποφεύγειν τὰ
κακοῦντα αὐτῶν τὴν ζωὴν, μόνῃ τῇ
αἰσθήσει τὸ βλαβερὸν διακρίνοντα· σοὶ
δὲ ᾧ καὶ λόγος πάρεστι, καὶ ἰατρικὴ
τέχνη τὸ χρήσιμον ἐκπορίζουσα, καὶ
ἡ τῶν προλαβόντων πεῖρα τῶν βλαπτόντων
τὴν φυγὴν ὑποβάλλουσα, χαλεπόν
ἐστιν, εἰπέ μοι, ἐκκλῖναι τὰ
δηλητήρια; ῎Εστι δὲ τούτων οὐδὲν
ἀργῶς, οὐδὲν ἀχρήστως</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">γεγενημένον. ῍Η
γὰρ τροφὴν παρέχει τινὶ τῶν ἀλόγων· ἢ
καὶ ἡμῖν αὐτοῖς παρὰ τῆς ἰατρικῆς
τέχνης εἰς παραμυθίαν τινῶν ἀρρωστημάτων
ἐξεύρηται. Τὸ μὲν γὰρ κώνειον οἱ
ψᾶρες βόσκονται, διὰ τὴν κατασκευὴν
τοῦ σώματος τὴν ἐκ τοῦ δηλητηρίου
βλάβην ἀποδιδράσκοντες. Λεπτοὺς
γὰρ ἔχοντες τοὺς ἐπὶ τῆς καρδίας
πόρους, φθάνουσιν ἐκπέψαι τὸ
καταποθὲν, πρὶν τὴν ἀπ' αὐτοῦ
ψύξιν τῶν καιρίων καθάψασθαι. ῾Ελλέβορος
δὲ ὀρτύγων ἐστὶ τροφὴ, ἰδιότητι
κράσεως τὴν βλάβην ἀποφευγόντων. ῎Εστι
δὲ καὶ αὐτὰ ταῦτα ἐν καιρῷ ποτε καὶ
ἡμῖν χρήσιμα. Διὰ μὲν γὰρ τοῦ
μανδραγόρου ὕπνον ἰατροὶ κατεπάγουσιν· ὀπίῳ
δὲ τὰς σφοδρὰς ὀδύνας τῶν σωμάτων
κατακοιμίζουσιν. ῎Ηδη δέ τινες τῷ
κωνείῳ καὶ τὸ λυσσῶδες τῶν ὀρέξεων
κατεμάραναν· καὶ τῷ ἑλλεβόρῳ
πολλὰ τῶν χρονίων παθῶν ἐξεμόχλευσαν. ῞Ωστε
ὃ ἐνόμιζες ἔχειν κατὰ τοῦ κτίσαντος
ἔγκλημα, τοῦτό σοι εἰς προσθήκην
εὐχαριστίας περιελήλυθε.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Βλαστησάτω
ἡ γῆ βοτάνην χόρτου. Πόσην αὐτόματον
λέγει τροφὴν ἐν τούτοις, τήν τε ἐν
ῥίζαις, καὶ τὴν ἐν αὐτῇ τῇ
βοτάνῃ, καὶ τὴν ἐν καρποῖς ἤδη;
πόσην δὲ τὴν ἐξ ἐπιμελείας καὶ
γεωργίας ἡμῖν προσγινομένην; Οὐκ
εὐθὺς ἐκέλευσε σπέρμα καὶ καρπὸν
ἀναδοθῆναι, ἀλλὰ βλαστῆσαι καὶ
χλοάσαι τὴν γῆν, καὶ τότε εἰς
σπέρμα τελειωθῆναι, ἵνα τὸ πρῶτον
ἐκεῖνο πρόσταγμα διδασκάλιον τῇ
φύσει γένηται πρὸς τὴν ἑξῆς
ἀκολουθίαν. Πῶς οὖν κατὰ
γένος, φησὶν, ἡ γῆ προφέρει τὰ
σπέρματα, ὁπότε σῖτον πολλάκις
καταβαλόντες, τὸν μέλανα τοῦτον
πυρὸν συγκομίζομεν; ᾿Αλλὰ τοῦτο οὐχὶ
πρὸς ἕτερον γένος ἐστὶ μεταβολὴ, ἀλλ' οἱονεὶ
νόσος τις καὶ ἀρρωστία τοῦ σπέρματος. Οὐ
γὰρ ἀπέθετο τὸ εἶναι σῖτος, ἀλλ' ἐμελάνθη
διὰ τῆς καύσεως, ὡς καὶ ἐξ αὐτῆς
ἐστι τῆς προσηγορίας μαθεῖν. Τῇ
ὑπερβολῇ γὰρ τοῦ κρύους ὑπερκαεὶς, πρὸς
ἑτέραν καὶ χρόαν καὶ γεῦσιν
μετέπεσεν. Καὶ μέντοι καὶ πάλιν
λέγεται, ἐπειδὰν γῆς ἐπιτηδείας
καὶ ἀέρων εὐκράτων λάβηται, πρὸς
τὸ ἀρχαῖον εἶδος ἐπανιέναι. ῞Ωστε
οὐδὲν παρὰ τὸ πρόσταγμα εὕροις ἂν
ἐν τοῖς φυομένοις ἐπιτελούμενον. ῾Η
δὲ λεγομένη αἶρα, καὶ ὅσα λοιπὰ
νόθα σπέρματα τοῖς τροφίμοις
ἐγκαταμέμικται, ἅπερ ζιζάνια
προσαγορεύειν σύνηθες τῇ Γραφῇ, οὐκ
ἐκ τῆς τοῦ σίτου μεταβολῆς γίνεται, ἀλλ' ἐξ
οἰκείας ἀρχῆς ὑπέστη, ἴδιον ἔχοντα
γένος. ῞Απερ τὴν εἰκόνα πληροῖ
τῶν παραχαρασσόντων τὰ τοῦ Κυρίου
διδάγματα, καὶ μὴ γνησίως μαθητευομένων
τῷ λόγῳ, ἀλλ' ἐκ τῆς τοῦ πονηροῦ
διδασκαλίας διεφθαρμένων, καταμιγνύντων
δὲ ἑαυτοὺς τῷ ὑγιαίνοντι σώματι τῆς
᾿Εκκλησίας, ἵν' ἐκ τοῦ ἀφανοῦς
τὰς παρ' ἑαυτῶν βλάβας τοῖς
ἀκεραιοτέροις ἐμβάλωσιν. ῎Ηδη δὲ
ὁ Κύριος καὶ τὴν τελείωσιν τῶν εἰς
αὐτὸν πεπιστευκότων τῇ τῶν σπερμάτων
αὐξήσει παρεικάζει, λέγων· ῾Ως
ὅταν ἄνθρωπος βάλῃ τὸν σπόρον ἐπὶ
τῆς γῆς, καὶ καθεύδῃ, καὶ
ἐγείρηται νύκτα καὶ ἡμέραν, καὶ
ὁ σπόρος ἐγείρηται, καὶ μηκύνηται, ὡς
οὐκ οἶδεν αὐτός. Αὐτομάτη γὰρ ἡ
γῆ καρποφορεῖ πρῶτον χόρτον, εἶτα
στάχυν, εἶτα πλήρη σῖτον ἐν τῷ
στάχυϊ. Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην. Καὶ
ἐν ἀκαριαίᾳ χρόνου ῥοπῇ ἀπὸ τῆς
βλαστήσεως ἀρξαμένη ἡ γῆ, ἵνα
φυλάξῃ τοὺς νόμους τοῦ κτίσαντος, πᾶσαν
ἰδέαν αὐξήσεως διεξελθοῦσα, εὐθὺς
πρὸς τὸ τέλειον ἤγαγε τὰ βλαστήματα. Καὶ
λειμῶνες μὲν ἦσαν βαθεῖς τῇ ἀφθονίᾳ
τοῦ χόρτου, τῶν δὲ πεδίων τὰ εὔκαρπα
φρίσσοντα τοῖς ληΐοις, εἰκόνα
πελάγους κυμαίνοντος ἐν τῇ κινήσει
τῶν ἀσταχύων ἀπέσωζε. Πᾶσα δὲ
βοτάνη καὶ πᾶν λαχανηρὸν γένος, καὶ
εἴ τι ἐν φρυγάνοις, καὶ εἴ τι ἐν
ὀσπρίοις, κατὰ πᾶσαν ἀφθονίαν
τότε τῆς γῆς ὑπερεῖχεν. Οὐδὲ γὰρ
ἀπότευγμά τι ἦν ἐν τοῖς τότε
προβληθεῖσιν, οὔτε γεωργῶν
ἀπειρίας, οὔτε ἀέρων δυσκρασίας, οὔτε
τινὸς ἄλλης αἰτίας τοῖς γινομένοις
λυμαινομένης. Οὐ μὴν οὐδὲ ἡ
καταδίκη ἐνεπόδιζε τῇ εὐθηνίᾳ τῆς
γῆς. Πρεσβύτερα γὰρ ταῦτα τῆς
ἁμαρτίας δι' ἣν κατεκρίθημεν, ἐν
ἱδρῶτι τοῦ προσώπου ἡμῶν ἐσθίειν
τὸν ἄρτον.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Αλλὰ
Καὶ ξύλον κάρπιμον, φησὶ, ποιοῦν
καρπὸν, οὗ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ
κατὰ γένος καὶ καθ' ὁμοιότητα ἐπὶ
τῆς γῆς. ᾿Επὶ τούτῳ τῷ ῥήματι
πᾶσαι μὲν λόχμαι κατεπυκνοῦντο· πάντα
δὲ ἀνέτρεχε δένδρα, τά τε πρὸς
μήκιστον ὕψος διανίστασθαι
πεφυκότα, ἐλάται καὶ κέδροι, καὶ
κυπάρισσοι καὶ πεῦκαι· πάντες δὲ
θάμνοι εὐθὺς ἦσαν ἀμφίκομοι καὶ
δασεῖς· καὶ τὰ στεφανωματικὰ
λεγόμενα τῶν φυτῶν, αἵ τε ῥωδωνιαὶ
καὶ μυρσίναι καὶ δάφναι, πάντα ἐν
μιᾷ καιροῦ ῥοπῇ, οὐκ ὄντα πρότερον
ὑπὲρ τῆς γῆς, εἰς τὸ εἶναι
παρῆλθε, μετὰ τῆς οἰκείας ἕκαστον
ἰδιότητος, ἐναργεστάταις μὲν
διαφοραῖς ἀπὸ τῶν ἑτερογενῶν
χωριζόμενον, οἰκείῳ δὲ ἕκαστον
γνωριζόμενον χαρακτῆρι. Πλήν γε
ὅτι τὸ ῥόδον τότε ἄνευ ἀκάνθης
ἦν, ὕστερον δὲ τῷ κάλλει τοῦ ἄνθους
ἡ ἄκανθα παρεζεύχθη, ἵνα τῷ τερπνῷ
τῆς ἀπολαύσεως ἐγγύθεν ἔχωμεν
παρακειμένην τὴν λύπην, μεμνημένοι
τῆς ἁμαρτίας, δι' ἣν ἀκάνθας
καὶ τριβόλους ἡμῖν ἀνατέλλειν
κατεδικάσθη ἡ γῆ. ᾿Αλλὰ
προσετάχθη, φησὶ, Ξύλον
κάρπιμον, ποιοῦν καρπὸν ἐπὶ τῆς
γῆς, οὗ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν
αὐτῷ, ἐκδοῦναι ἡ γῆ· πολλὰ
δὲ τῶν δένδρων ὁρῶμεν οὔτε καρποῖς
οὔτε σπέρματι κεχρημένα. Τί οὖν
ἐροῦμεν; ῞Οτι τὰ τιμιώτερα τῇ φύσει
προηγουμένης τῆς μνήμης
τετύχηκεν· ἔπειτα, ὅτι ἀκριβῶς
θεωροῦντι καὶ πάντα φανήσεται ἢ
σπέρματι κεχρημένα, ἢ τὰ ἰσοδυναμοῦντα
τοῖς σπέρμασιν ἔχοντα. Αἴγειροι
γὰρ, καὶ ἰτέαι, καὶ πτελέαι, καὶ
λεῦκαι, καὶ ὅσα τοιαῦτα, καρπὸν
μὲν οὐδένα δοκεῖ φέρειν ἐκ τοῦ
προδήλου, σπέρμα δὲ ἕκαστον τούτων
ἔχον ἀκριβῶς ἄν τις ἐξετάζων
ἐξεύροι. ῾Ο γὰρ ὑποκείμενος τῷ
φύλλῳ κόκκος, ὃν μισχόν τινες τῶν
περὶ τὰς ὀνοματοποιίας ἐσχολακότων
προσαγορεύουσι, τοῦτο σπέρματος
ἔχει δύναμιν. ῞Οσα γὰρ ἀπὸ κλάδων
γίνεσθαι πέφυκεν, ἐντεῦθεν ὡς τὰ
πολλὰ προβάλλει τὰς ῥίζας. Τάχα
δὲ σπέρματος ἐπέχουσι λόγον καὶ αἱ
τῶν ῥιζῶν ἀποφύσεις, ἃς παρασπῶντες
οἱ φυτοκόμοι τὸ γένος αὔξουσι. Πρότερον
μέντοι, ὥσπερ ἔφαμεν, μνήμης
ἠξιώθη τὰ συνεκτικώτερα τῆς ζωῆς
ἡμῶν, ὅσα ἔμελλε τοῖς οἰκείοις
καρποῖς τὸν ἄνθρωπον δεξιούμενα, ἄφθονον
αὐτῷ παρασκευάζειν τὴν δίαιταν· ἄμπελος
μὲν οἶνον γεννῶσα εὐφραίνειν μέλλοντα
καρδίαν ἀνθρώπου· ἐλαία δὲ καρπὸν
παρεχομένη ἱλαρύνειν δυνάμενον
πρόσωπον ἐν ἐλαίῳ. Πόσα συνέτρεχε
κατὰ ταὐτὸν ἠπειγμένως ὑπὸ τῆς
φύσεως παραγόμενα; ῾Η ῥίζα τῆς
ἀμπέλου· τὰ κλήματα ἐν κύκλῳ
εὐθαλῆ καὶ μεγάλα ὑπὲρ γῆς κεχυμένα· ὁ
βλαστὸς, οἱ ἕλικες, ὁ ὄμφαξ, οἱ
βότρυες. ᾿Αρκεῖ σου τῇ ὄψει καὶ
ἄμπελος συνετῶς ὁραθεῖσα ὑπόμνησίν
σοι τῆς φύσεως ἐμποιῆσαι. Μέμνησαι
γὰρ δηλονότι τῆς τοῦ Κυρίου εἰκόνος, ὅτι
ἄμπελον ἑαυτὸν λέγει, καὶ τὸν
Πατέρα τὸν γεωργὸν, καὶ τοὺς
καθ' ἕνα ἡμῶν διὰ τῆς πίστεως
ἐμπεφυτευμένους τῇ ᾿Εκκλησίᾳ κλήματα
προσηγόρευσε· καὶ προσκαλεῖται
ἡμᾶς εἰς πολυκαρπίαν, ἵνα μὴ
ἀχρηστίαν καταγνωσθέντες τῷ πυρὶ
παραδοθῶμεν· καὶ οὐ παύεται πανταχοῦ
τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων ταῖς ἀμπέλοις
ἐξομοιῶν. ᾿Αμπελὼν γὰρ ἐγενήθη
τῷ ἠγαπημένῳ, φησὶν, ἐν κέρατι, ἐν
τόπῳ πίονι. Καὶ, ᾿Αμπελῶνα
ἐφύτευσα, καὶ περιέθηκα φραγμόν. Τὰς
ἀνθρωπίνας ψυχὰς δηλονότι λέγει τὸν
ἀμπελῶνα, αἷς φραγμὸν περιέθηκε
τὴν ἐκ τῶν προσταγμάτων ἀσφάλειαν, καὶ
τὴν φυλακὴν τῶν ἀγγέλων. Παρεμβαλεῖ
γὰρ ἄγγελος Κυρίου κύκλῳ τῶν φοβουμένων
αὐτόν. ῎Επειτα καὶ οἱονεὶ χάρακας
ἡμῖν παρακατέπηξε θέμενος ἐν τῇ
᾿Εκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον
προφήτας, τρίτον διδασκάλους. Καὶ
τοῖς τῶν παλαιῶν καὶ μακαρίων ἀνδρῶν
ὑποδείγμασιν εἰς ὕψος ἡμῶν ἀνάγων
τὰ φρονήματα, οὐκ ἀφῆκεν ἐρριμμένα
χαμαὶ, καὶ τοῦ πατεῖσθαι ἄξια. Βούλεται
δὲ ἡμᾶς καὶ οἱονεὶ ἕλιξί τισι ταῖς
περιπλοκαῖς τῆς ἀγάπης τῶν πλησίον
ἀντέχεσθαι, καὶ ἐπαναπαύεσθαι
αὐτοῖς, ἵν' ἀεὶ πρὸς τὸ ἄνω τὴν
ὁρμὴν ἔχοντες, οἷόν τινες ἀναδενδράδες
ταῖς κορυφαῖς τῶν ὑψηλοτάτων ἑαυτοὺς
παρισάζωμεν. ᾿Απαιτεῖ δὲ ἡμᾶς καὶ
τὸ καταδέχεσθαι σκαπτομένους. ᾿Αποσκάπτεται
δὲ ψυχὴ ἐν τῇ ἀποθέσει τῶν τοῦ κόσμου
μεριμνῶν, αἳ βάρος εἰσὶ ταῖς
καρδίαις ἡμῶν. ῞Ωστε ὁ τὴν σαρκίνην
ἀγάπην ἀποθέμενος, καὶ τὴν πρὸς
τὰ χρήματα φιλίαν, ἢ τὴν περὶ τὸ
δύστηνον δοξάριον τοῦτο πτόησιν
ἀπόπτυστον καὶ εὐκαταφρόνητον
ἡγησάμενος, ὥσπερ ἐσκάφη καὶ
ἀνέπνευσεν ἀποσκευασάμενος τὸ μάταιον
βάρος τοῦ γηΐνου φρονήματος. Δεῖ
δὲ, κατὰ τὸν λόγον τῆς παροιμίας, μηδὲ
ὑλομανεῖν, τουτέστι, μὴ ἐπιδεικτικῶς
πολιτεύεσθαι, μηδὲ τὸν παρὰ τῶν
ἔξωθεν ἔπαινον θηρᾶσθαι, ἀλλ' ἔγκαρπον
εἶναι, τῷ ἀληθινῷ γεωργῷ τὴν
ἐπίδειξιν τῶν ἔργων ταμιευόμενον. Σὺ
δὲ καὶ ῾Ως ἐλαία κατάκαρπος ἔσο ἐν
τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ, μηδέποτε
γυμνούμενος τῆς ἐλπίδος, ἀλλ' ἀεὶ
θάλλουσαν ἔχων περὶ σεαυτὸν τὴν διὰ
πίστεως σωτηρίαν. Οὕτω γὰρ τὸ
ἀειθαλὲς τοῦ φυτοῦ μιμήσῃ, καὶ
τὸ πολύκαρπον δὲ αὐτοῦ ζηλώσεις, ἄφθονον
τὴν ἐλεημοσύνην ἐν παντὶ καιρῷ
παρεχόμενος.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">'Αλλ' ἐπανέλθωμεν
πρὸς τὴν ἔρευναν τῶν τεχνικῶν
διατάξεων. Πόσα τότε γένη φυτῶν
ἐπανέδραμε, τὰ μὲν ἔγκαρπα, τὰ
δὲ ἐρέψιμα, ἄλλα πρὸς ναυπηγίαν
ἐπιτήδεια, ἄλλα πρὸς καῦσιν; ᾿Εν
τούτοις πάλιν ποικίλη μὲν ἐν ἑκάστῳ
δένδρῳ ἡ τῶν μερῶν αὐτοῦ
διακόσμησις, δυσέφικτος δὲ καὶ ἡ
ἐξεύρεσις τῆς ἑκάστου ἰδιότητος, καὶ
ἡ θεωρία τῆς πρὸς ἕκαστον τῶν
ἑτερογενῶν διαφορᾶς. Πῶς τὰ μὲν
αὐτῶν βαθύρριζα, τὰ δὲ ἀκρόρριζα· καὶ
τὰ μὲν ὀρθοφυῆ καὶ μονοστέλεχα, τὰ
δὲ χαμαίζηλα καὶ εὐθὺς ἀπὸ τῆς ῥίζης
εἰς πολλὰς ἐκφύσεις διῃρημένα. Πῶς
ὅσων μὲν οἱ κλάδοι προμήκεις ἐπὶ
πολὺ τοῦ ἀέρος ἐκτεταμένοι, τούτων
καὶ αἱ ῥίζαι βαθεῖαι, ἐπὶ πλεῖστον
ἐν κύκλῳ διανεμόμεναι, οἷον
θεμελίους τινὰς ἀναλογοῦντας τῷ
βάρει τῶν ἄνωθεν ὑποτιθείσης τῆς
φύσεως. Πόσαι τῶν φλοιῶν αἱ διαφοραί;
Τὰ μὲν γὰρ λειόφλοια τῶν φυτῶν, τὰ
δὲ ῥηξίφλοια· καὶ τὰ μὲν μονόλοπα
αὐτῶν, τὰ δὲ πολύπτυχα. ῝Ο δὲ
θαυμαστὸν, ὅτι καὶ τῆς ἀνθρωπίνης
νεότητος καὶ τοῦ γήρως εὕροις ἂν καὶ
ἐν τοῖς φυτοῖς παραπλήσια τὰ
συμπτώματα. Τοῖς μὲν γὰρ νέοις καὶ
εὐθαλέσιν ὁ φλοιὸς περιτέταται· τοῖς
δὲ γηράσκουσιν οἷον ῥυσοῦται καὶ
ἐκτραχύνεται. Καὶ τὰ μὲν κοπέντα
ἐπιβλαστάνει· τὰ δὲ μένει
ἀδιάδοχα, ὥσπερ τινὰ θάνατον τὴν
τομὴν ὑπομείναντα. ῎Ηδη δέ τινες
τετηρήκασιν ἐκτεμνομένας ἢ καὶ
ἐπικαιομένας τὰς πίτυς εἰς δρυμῶνας
μεθίστασθαι. Τινὰ δὲ καὶ τὴν ἐκ
φύσεως κακίαν ἐπιμελείαις γεωργῶν
θεραπευόμενα ἔγνωμεν· οἷον τὰς
ὀξείας ῥοιὰς, καὶ τῶν ἀμυγδαλῶν
τὰς πικροτέρας, ὅταν διατρηθεῖσαι
τὸ πρὸς τῇ ῥίζῃ στέλεχος σφῆνα
πεύκης λιπαρὸν τῆς ἐντεριώνης μέσης
διελαθέντα δέξωνται, εἰς εὐχρηστίαν
μεταβάλλουσι τότε τοῦ χυμοῦ τὴν
δυσχέρειαν. Μηδεὶς οὖν ἐν κακίᾳ
διάγων, ἑαυτὸν ἀπογινωσκέτω, εἰδὼς
ὅτι γεωργία μὲν τὰς τῶν φυτῶν ποιότητας
μεταβάλλει, ἡ δὲ κατ' ἀρετὴν τῆς
ψυχῆς ἐπιμέλεια, δυνατή ἐστι
παντοδαπῶν ἀρρωστημάτων ἐπικρατῆσαι. ῾Η
δὲ περὶ τὰς καρπογονίας διαφορὰ τῶν
καρπίμων φυτῶν τοσαύτη, ὅσην οὐδ' ἂν
ἐπελθεῖν τις δυνηθείη τῷ λόγῳ. Οὐ
γὰρ μόνον ἐν τοῖς ἑτερογενέσιν αἱ
διαφοραὶ τῶν καρπῶν, ἀλλ' ἤδη
καὶ ἐν αὐτῷ τῷ εἴδει τοῦ δένδρου
πολὺ τὸ διάφορον· ὅπουγε καὶ ἄλλος
μὲν χαρακτὴρ τοῦ καρποῦ τῶν
ἀρρένων, ἄλλος δὲ τῶν θηλειῶν, παρὰ
τῶν φυτουργῶν διακέκριται, οἵ γε
καὶ τοὺς φοίνικας εἰς ἄρρενας καὶ
θηλείας διστῶσι. Καὶ ἴδοις ἄν ποτε
τὴν παρ' αὐτῶν ὀνομαζομένην
θήλειαν, καθιεῖσαν τοὺς κλάδους, οἷον
ὀργῶσαν, καὶ τῆς συμπλοκῆς ἐφιεμένην
τοῦ ἄρρενος, τοὺς δὲ θεραπευτὰς
τῶν φυτῶν ἐμβάλλοντας τοῖς κλάδοις, οἷόν
τινα σπέρματα τῶν ἀρρένων, τοὺς
λεγομένους ψῆνας, καὶ οὕτως οἷον
ἐν συναισθήσει τῆς ἀπολαύσεως
γίνεσθαι καὶ ἀνορθοῦσθαι πάλιν τοὺς
κλάδους, καὶ πρὸς τὸ οἰκεῖον σχῆμα
τοῦ φυτοῦ τὴν κόμην ἀποκαθίστασθαι. Τὰ
αὐτὰ δὲ ταῦτα καὶ περὶ τῶν συκῶν
φασιν. ῞Οθεν οἱ μὲν τὰς ἀγρίας
συκᾶς παραφυτεύουσι ταῖς ἡμέροις· οἱ
δὲ τοὺς ὀλύνθους ἐκδήσαντες, τῶν
εὐκάρπων καὶ ἡμέρων συκῶν τὴν ἀτονίαν
ἰῶνται, ῥέοντα ἤδη καὶ σκεδαννύμενον
τὸν καρπὸν τοῖς ὀλύνθοις ἐπέχοντες. Τί
σοι τὸ παρὰ τῆς φύσεως αἴνιγμα
βούλεται; ῞Οτι χρὴ πολλάκις ἡμᾶς
καὶ παρὰ τῶν ἀλλοτρίων τῆς
πίστεως, εὐτονίαν τινὰ προσλαμβάνειν, εἰς
τὴν τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐπίδειξιν. ᾿Εὰν
γὰρ ἴδῃς τὸν ἐν βίῳ ἐθνικῷ, ἢ
ἀπό τινος αἱρέσεως ἐνδιαστρόφου τῆς
᾿Εκκλησίας ἀπεσχισμένον, βίου
σώφρονος καὶ τῆς λοιπῆς κατὰ τὸ ἦθος
εὐταξίας ἐπιμελούμενον, πλεῖον
σεαυτοῦ τὸ σπουδαῖον ἐπίτεινον, ἵνα
γένῃ παραπλήσιος τῇ καρποφόρῳ
συκῇ, ἐκ τῆς τῶν ἀγρίων παρουσίας
ἀθροιζούσῃ τὴν δύναμιν, καὶ τὴν
μὲν ῥύσιν ἐπεχούσῃ, ἐπιμελέστερον
δὲ τὸν καρπὸν ἐκτρεφούσῃ.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τοιαῦται
μὲν οὖν αἱ περὶ τὸν τρόπον τῆς
γενέσεως αὐτῶν διαφοραὶ, ὡς ἐλάχιστα
εἰπεῖν ἀπὸ πλείστων. Αὐτῶν δὲ
τῶν καρπῶν τίς ἂν ἐπέλθοι τὴν
ποικιλίαν, τὰ σχήματα, τὰς
χρόας, τῶν χυμῶν τὴν ἰδιότητα, τὸ
ἀφ' ἑκάστου χρήσιμον; Πῶς τινὰ
μὲν γυμνὰ πέπτεται τῷ ἡλίῳ, τινὰ
δὲ ἐν ἐλύτροις κεκαλυμμένα πληροῦται;
καὶ ὧν μὲν ἁπαλὸς ὁ καρπὸς, παχὺ
τοῦ φύλλου τὸ σκεπαστήριον, ὡς ἐπὶ
τῆς συκῆς; ὧν δὲ οἱ καρποὶ
στεγανώτεροι, ἐλαφρὰ τῶν φύλλων
ἡ προβολὴ, ὡς ἐπὶ τῆς καρύας; ῞Οτι
ἐκεῖνα μὲν, διὰ τὸ ἀσθενὲς, πλείονος
ἐδεῖτο τῆς βοηθείας, τούτοις δ' ἂν
προσβλαβὴς ἐγένετο ἡ παχυτέρα περιβολὴ
ἐκ τῆς ἀπ' αὐτῶν σκιᾶς. Πῶς
κατέσχισται τῆς ἀμπέλου τὸ φῦλλον, ἵνα
καὶ πρὸς τὰς ἐκ τοῦ ἀέρος βλάβας ὁ
βότρυς ἀντέχῃ, καὶ τὴν ἀκτῖνα
τοῦ ἡλίου διὰ τῆς ἀραιότητος δαψιλῶς
ὑποδέχηται; Οὐδὲν ἀναίτιον· οὐδὲν
ἀπὸ ταὐτομάτου· πάντα ἔχει τινὰ
σοφίαν ἀπόρρητον. Τίς ἂν ἐφίκοιτο
λόγος; Πῶς ἀνθρώπινος νοῦς πάντα
μετ' ἀκριβείας ἐπέλθοι, ὥστε
καὶ κατιδεῖν τὰς ἰδιότητας, καὶ
τὰς πρὸς ἕκαστον διαφορὰς ἐναργῶς
διακρῖναι, καὶ τὰς κεκρυμμένας
αἰτίας ἀνενδεῶς παραστῆσαι; ῝Εν
ὕδωρ διὰ τῆς ῥίζης ἑλκόμενον, ἄλλως
μὲν τρέφει τὴν ῥίζαν αὐτὴν, ἄλλως
δὲ τὸν φλοιὸν τοῦ στελέχους, καὶ
ἄλλως τὸ ξύλον, καὶ τὴν ἐντεριώνην
ἑτέρως. Τὸ αὐτὸ καὶ φῦλλον
γίνεται, καὶ εἰς ἀκρέμονας καὶ
κλάδους κατασχίζεται, καὶ τοῖς
καρποῖς παρέχει τὴν αὔξησιν, καὶ
δάκρυον τοῦ φυτοῦ καὶ ὀπὸς ἐκ τῆς
αὐτῆς αἰτίας προέρχεται· οἷς πόση
πρὸς ἄλληλά ἐστιν ἡ διαφορὰ, οὐδεὶς
ἂν λόγος ἐξίκοιτο. ῎Αλλο γὰρ τοῦ
σχίνου τὸ δάκρυον, καὶ ἄλλος ὁ
ὀπὸς τοῦ βαλσάμου· καὶ νάρθηκές
τινες ἐπὶ τῆς Αἰγύπτου καὶ Λιβύης
ἕτερον ὀπῶν γένος ἀποδακρύουσι. Λόγος
δέ τίς ἐστι, καὶ τὸ ἤλεκτρον
ὀπὸν εἶναι φυτῶν εἰς λίθου φύσιν
ἀποπηγνύμενον. Μαρτυρεῖ δὲ τῷ λόγῳ
τὰ ἐμφαινόμενα κάρφη καὶ τὰ λεπτότατα
τῶν ζῴων, ἅπερ, ἁπαλοῦ ὄντος
τοῦ ὀποῦ, ἐναποληφθέντα κατέχεται. Καὶ
ὅλως τὴν κατὰ τὰς ποιότητας τῶν ὀπῶν
διαφορὰν ὁ μὴ τῇ πείρᾳ διδαχθεὶς, οὐδένα
λόγον εὑρήσει τὴν ἐνέργειαν
παριστῶντα. Πῶς πάλιν ἀπὸ τῆς
αὐτῆς νοτίδος ἐν μὲν τῇ ἀμπέλῳ
οἶνος συνίσταται, ἐν δὲ τῇ ἐλαίᾳ
τὸ ἔλαιον; Καὶ οὐ τοῦτο μόνον
θαυμαστὸν, πῶς ὧδε μὲν τὸ ὑγρὸν
ἀπεγλυκάνθη, ἐκεῖ δὲ λιπαρὸν
γέγονεν, ἀλλ' ὅτι καὶ ἐν τοῖς
γλυκέσι καρποῖς ἀμύθητος ἡ παραλλαγὴ
τῆς ποιότητος. ῎Αλλο γὰρ τὸ ἐν
ἀμπέλῳ γλυκὺ, καὶ ἄλλο τὸ ἐν
μηλέᾳ, καὶ σύκῳ, καὶ φοίνικι. ῎Ετι
σε βούλομαι περὶ τὴν ἐξέτασιν ταύτην
φιλοτεχνῆσαι, πῶς τὸ αὐτὸ ὕδωρ
νῦν μὲν λεῖόν ἐστι τῇ αἰσθήσει, ὅταν
ἐν τοῖσδέ τισι τοῖς φυτοῖς γενόμενον
ἀπογλυκανθῇ· νῦν δὲ πληκτικόν
ἐστι τῆς γεύσεως, ὅταν δι' ἄλλων
φυτῶν ἐνεχθὲν ἀποξύνηται. Καὶ
πάλιν εἰς τὴν ἐσχάτην πικρότητα
μεταβάλλον ἐκτραχύνει τὴν αἴσθησιν, ὅταν
ἐν ἀψίνθῳ ἢ σκαμμωνίᾳ γένηται. Καὶ
ἐν μὲν ταῖς βαλάνοις, ἢ τῷ καρπῷ
τῆς κρανείας, πρὸς τὴν στυφὴν καὶ
αὐστηρὰν ποιότητα μεταβάλλει· ἐν
δὲ ταῖς τερεβίνθοις, καὶ ταῖς
καρύαις, πρὸς ἁπαλὴν καὶ ἐλαιώδη
φύσιν μεθίσταται.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
τί δεῖ τὰ πόρρω λέγειν, ὅπου γε
ἐπὶ τῆς αὐτῆς συκῆς πρὸς τὰς
ἐναντιωτάτας μεταβαίνει
ποιότητας; Πικρότατον μὲν γάρ
ἐστιν ἐν τῷ ὀπῷ, γλυκύτατον δὲ ἐν
αὐτῷ τῷ καρπῷ. Καὶ ἐπὶ τῆς ἀμπέλου
στυπτικώτατον μὲν ἐπὶ τῶν
ἀκρεμόνων, ἥδιστον δὲ ἐν τοῖς
βότρυσιν. Αἱ δὲ κατὰ τὰς χρόας
διαφοραὶ, πόσαι; ῎Ιδοις ἂν ἐν
λειμῶνι τὸ αὐτὸ ὕδωρ ἐρυθραινόμενον
μὲν ἐν τῷδε τῷ ἄνθει, καὶ ἐν ἄλλῳ
πορφυροῦν, καὶ κυανὸν ἐν τῷδε, καὶ
ἐν ἑτέρῳ λευκόν· καὶ πλείονα
πάλιν τῆς ἐν ταῖς χρόαις ποικιλίας, τὴν
κατὰ τὰς ὀδμὰς διαφορὰν παρεχόμενον. ᾿Αλλὰ
γὰρ ὁρῶ μοι τὸν λόγον τῇ ἀπληστίᾳ
τῆς θεωρίας εἰς ἀμετρίαν ἐκπίπτοντα, ὃν
ἐὰν μὴ δήσας πρὸς ἀνάγκην ἀπαγάγω
τῆς κτίσεως, ἐπιλείψει με ἡ ἡμέρα
τὴν μεγάλην σοφίαν ἐκ τῶν μικροτάτων
ὑμῖν παριστῶντα. Βλαστησάτω ἡ γῆ
ξύλον κάρπιμον, ποιοῦν καρπὸν ἐπὶ
τῆς γῆς. Καὶ εὐθὺς αἱ κορυφαὶ τῶν
ὀρέων ἐκόμων· καὶ ἐφιλοτεχνοῦντο
παράδεισοι, καὶ ποταμῶν ὄχθαι
μυρίοις γένεσι φυτῶν ὡραΐζοντο. Καὶ
τὰ μὲν τὴν ἀνθρωπίνην ηὐτρέπιστο
κατακοσμῆσαι τράπεζαν· τὰ δὲ
βοσκήμασι τροφὴν παρεσκεύαζεν, ἐκ
τῶν φύλλων, ἐκ τῶν καρπῶν. ῎Αλλα
τὰς ἐκ τῆς ἰατρικῆς ὠφελείας ἡμῖν
προεξένει· τοὺς χυλοὺς, τοὺς
ὀποὺς, τὰ κάρφη, τοὺς φλοιοὺς, τὸν
καρπόν· καὶ ἁπαξαπλῶς ὅσα ἡμῖν
ἡ χρονία πεῖρα ἐξεῦρεν, ἐκ τῶν
κατὰ μέρος περιπτώσεων συλλεγομένη
τὸ χρήσιμον, ταῦτα ἡ ὀξεῖα τοῦ
κτίσαντος πρόνοια, ἐξ ἀρχῆς
προβλεψαμένη, εἰς γένεσιν ἤγαγε. Σὺ
δὲ ὅταν ἴδῃς τὰ ἥμερα, τὰ ἄγρια, τὰ
φίλυδρα, τὰ χερσαῖα, τὰ
ἀνθοφοροῦντα, ἢ τὰ ἀνάνθη, ἐν
μικρῷ τὸν μέγαν ἐπιγινώσκων, πρόσθες
ἀεὶ τῷ θαύματι, καὶ αὔξησόν μοι
τὴν ἀγάπην τοῦ κτίσαντος. ᾿Εξέταζε
πῶς τὰ μὲν ἀειθαλῆ ἐποίησε, τὰ
δὲ γυμνούμενα· καὶ τῶν ἀειθαλῶν
τὰ μὲν φυλλοβόλα, τὰ δὲ
ἀείφυλλα. Φυλλοβολεῖ γὰρ καὶ ἐλαία
καὶ πίτυς, εἰ καὶ λεληθότως
ὑπαλλάσσει τὰ φύλλα, ὥστε μηδέποτε
δοκεῖν τῆς κομῆς ἀπογυμνοῦσθαι. ᾿Αείφυλλον
δὲ ὁ φοίνιξ, τῷ αὐτῷ φύλλῳ ἐκ τῆς
πρώτης βλαστήσεως εἰς τέλος
συμπαραμένων. ῎Επειτα κἀκεῖνο
σκόπει, πῶς ἡ μυρίκη ὥσπερ ἀμφίβιόν
ἐστι, καὶ τοῖς φιλύδροις
συναριθμούμενον, καὶ κατὰ τὰς
ἐρήμους πληθυνόμενον. Διὸ καὶ ὁ
῾Ιερεμίας διαίως τὰ πονηρότερα καὶ
ἐπαμφοτερίζοντα τῶν ἠθῶν τῷ τοιούτῳ
φυτῷ παρεικάζει.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Βλαστησάτω
ἡ γῆ. Τὸ μικρὸν τοῦτο πρόσταγμα
εὐθὺς φύσις μεγάλη καὶ λόγος ἔντεχνος
ἦν, θᾶττον τοῦ ἡμετέρου
νοήματος τὰς μυρίας τῶν φυομένων
ἰδιότητας ἐκτελῶν. ᾿Εκεῖνο ἔτι
καὶ νῦν ἐνυπάρχον τῇ γῇ τὸ
πρόσταγμα, ἐπείγει αὐτὴν καθ' ἑκάστην
ἔτους περίοδον ἐξάγειν τὴν δύναμιν
ἑαυτῆς ὅσην ἔχει πρός τε βοτανῶν καὶ
σπερμάτων καὶ δένδρων γένεσιν. ῾Ως
γὰρ οἱ στρόβιλοι ἐκ τῆς πρώτης αὐτοῖς
ἐνδοθείσης πληγῆς τὰς ἐφεξῆς ποιοῦνται
περιστροφὰς, ὅταν πήξαντες τὸ
κέντρον ἐν ἑαυτοῖς περιφέρωνται· οὕτω
καὶ ἡ τῆς φύσεως ἀκολουθία ἐκ τοῦ
πρώτου προστάγματος τὴν ἀρχὴν
δεξαμένη, πρὸς πάντα τὸν ἐφεξῆς
διεξέρχεται χρόνον, μέχρις ἂν πρὸς
τὴν κοινὴν συντέλειαν τοῦ παντὸς
καταντήσῃ. 'Εφ’</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;"> </span></span></span><span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">ἣν
καὶ ἡμεῖς πάντες ἔγκαρποι καὶ πλήρεις
ἔργων ἀγαθῶν ἐπειγώμεθα, ἵνα
φυτευθέντες ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, ἐν
ταῖς αὐλαῖς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσωμεν, ἐν
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ
ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας
τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ στ΄</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
γενέσεως φωστήρων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τὸν
ἀθλητῶν θεατὴν μετέχειν τινὸς προσῆκε
καὶ αὐτὸν εὐτονίας. Καὶ τοῦτο ἐκ
τῶν πανηγυρικῶν θεσμῶν ἄν τις
κατίδοι, οἳ τοὺς συγκαθεζομένους
εἰς τὸ στάδιον γυμνῇ καθῆσθαι τῇ
κεφαλῇ διαγορεύουσιν· ἐμοὶ
δοκεῖν, ἵνα μὴ θεατὴς μόνον
ἀγωνιστῶν, ἀλλὰ καὶ ἀγωνιστὴς
ἕκαστος αὐτὸς ἐν τῷ μέρει τυγχάνῃ. Οὕτω
τοίνυν καὶ τὸν τῶν μεγάλων καὶ
ὑπερφυῶν θεαμάτων ἐξεταστὴν, καὶ
τὸν τῆς ἄκρας ὄντως καὶ ἀπορρήτου
σοφίας ἀκροατὴν προσῆκεν οἴκοθεν
ἔχειν ἥκοντά τινας ἀφορμὰς πρὸς τὴν
θεωρίαν τῶν προκειμένων, καὶ
κοινωνεῖν ἐμοὶ τῆς ἀγωνίας εἰς
δύναμιν, οὐχὶ κριτὴν μᾶλλον ἢ
συναγωνιστὴν παρεστῶτα· μήποτε
ἄρα διαλάθῃ ἡμᾶς τῆς ἀληθείας ἡ
εὕρεσις, καὶ τὸ ἐμὸν σφάλμα
κοινὴ ζημία τῶν ἀκουόντων γένηται. Πρὸς
οὖν τί ταῦτα λέγω; ῞Οτι ἐπειδὴ
πρόκειται ἡμῖν εἰς τὴν τοῦ κόσμου
σύστασιν ἐξέτασις καὶ θεωρία τοῦ
παντὸς, οὐκ ἐκ τῆς τοῦ κόσμου
σοφίας τὰς ἀρχὰς ἔχουσα, ἀλλ' ἐξ
ὧν τὸν ἑαυτοῦ θεράποντα ὁ Θεὸς
ἐξεπαίδευσεν, ἐν εἴδει λαλήσας
πρὸς αὐτὸν, καὶ οὐ δι' αἰνιγμάτων, ἀνάγκη
που πάντως, τοὺς τῶν μεγάλων
φιλοθεάμονας μὴ ἀγύμναστον ἔχειν
τὸν νοῦν πρὸς τὴν τῶν προκειμένων
ἡμῖν κατανόησιν. Εἴ ποτε οὖν ἐν
αἰθρίᾳ νυκτερινῇ πρὸς τὰ ἄρρητα
κάλλη τῶν ἄστρων ἐνατενίσας, ἔννοιαν
ἔλαβες τοῦ τεχνίτου τῶν ὅλων, τίς
ὁ τοῖς ἄνθεσι τούτοις διαποικίλας
τὸν οὐρανὸν, καὶ ὅπως ἐν τοῖς
ὁρωμένοις πλέον τοῦ τερπνοῦ τὸ
ἀναγκαῖόν ἐστι· πάλιν ἐν ἡμέρᾳ
εἰ νήφοντι τῷ λογισμῷ κατέμαθες τὰ
τῆς ἡμέρας θαύματα, καὶ διὰ τῶν
ὁρωμένων ἀνελογίσω τὸν οὐχ
ὁρώμενον, ἐμπαράσκευος ἥκεις
ἀκροατὴς καὶ πρέπων τῷ πληρώματι
τοῦ σεμνοῦ τούτου καὶ μακαρίου
θεάτρου. Δεῦρο δὴ οὖν, ὥσπερ οἱ
τοὺς ἀήθεις τῶν πόλεων τῆς χειρὸς
λαβόμενοι περιηγοῦνται, οὕτω
δὴ καὶ αὐτὸς ἐπὶ τὰ κεκρυμμένα
θαύματα ὑμᾶς τῆς μεγάλης ταύτης
πόλεως ξεναγήσω. </span></span></span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">‘</span></span></span><span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εν
τῇ πόλει ταύτῃ, ἐν ᾗ ἡ ἀρχαία
πατρὶς ἡμῶν, ἧς μετανέστησεν ἡμᾶς
ὁ ἀνθρωποκτόνος δαίμων, τοῖς ἑαυτοῦ
δελεάσμασιν ἀνδραποδίσας τὸν
ἄνθρωπον· ἐνταῦθα κατόψει τὴν
πρώτην τοῦ ἀνθρώπου γένεσιν, καὶ
τὸν εὐθὺς ἡμᾶς ἐπικαταλαβόντα
θάνατον· ὃν ἐγέννησεν ἡ ἁμαρτία, τὸ
πρωτότοκον ἔκγονον τοῦ ἀρχεκάκου
δαίμονος. Καὶ γνωρίσεις σαυτὸν, γήϊνον
μὲν τῇ φύσει, ἔργον δὲ θείων
χειρῶν· δυνάμει μὲν καὶ παραπολὺ
τῶν ἀλόγων λειπόμενον, ἄρχοντα δὲ
χειροτονητὸν τῶν ἀλόγων καὶ τῶν
ἀψύχων. Ταῖς μὲν ἐκ τῆς φύσεως
παρασκευαῖς ἐλαττούμενον, τῇ δὲ
τοῦ λόγου περιουσίᾳ πρὸς οὐρανὸν
αὐτὸν ὑπεραρθῆναι δυνάμενον. ᾿Εὰν
ταῦτα μάθωμεν, ἑαυτοὺς ἐπιγνωσόμεθα, Θεὸν
γνωρίσομεν, τὸν κτίσαντα
προσκυνήσομεν, τῷ Δεσπότῃ
δουλεύσομεν, τὸν Πατέρα δοξάσομεν, τὸν
τροφέα ἡμῶν ἀγαπήσομεν, τὸν
εὐεργέτην αἰδεσθησόμεθα, τὸν
ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς ἡμῶν τῆς παρούσης
καὶ τῆς μελλούσης προσκυνοῦντες οὐκ
ἀπολήξομεν, τὸν δι' οὗ παρέσχετο
ἤδη πλούτου καὶ τὰ ἐν ἐπαγγελίαις
πιστούμενον, καὶ τῇ πεῖρᾳ τῶν
παρόντων βεβαιοῦντα ἡμῖν τὰ
προσδοκώμενα. Εἰ γὰρ τὰ πρόσκαιρα
τοιαῦτα, ποταπὰ τὰ αἰώνια; Καὶ εἰ
τὰ ὁρώμενα οὕτω καλὰ, ποταπὰ
τὰ ἀόρατα; Εἰ οὐρανοῦ μέγεθος μέτρον
ἀνθρωπίνης διανοίας ἐκβαίνει, τῶν
ἀϊδίων τὴν φύσιν τίς ἄρα νοῦς
ἐξιχνιάσαι δυνήσεται; Εἰ ὁ τῇ φθορᾷ
ὑποκείμενος ἥλιος οὕτω καλὸς, οὕτω
μέγας, ὀξὺς μὲν κινηθῆναι, εὐτάκτους
δὲ τὰς περιόδους ἀποδιδοὺς, σύμμετρον
μὲν ἔχων τὸ μέγεθος</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῷ
παντὶ, ὥστε μὴ ἐκβαίνειν τὴν πρὸς
τὸ ὅλον ἀναλογίαν· τῷ δὲ κάλλει
τῆς φύσεως οἷόν τις ὀφθαλμὸς διαυγὴς
ἐμπρέπων τῇ κτίσει· εἰ ἀκόρεστος
τούτου ἡ θέα, ποταπὸς τῷ κάλλει ὁ
τῆς δικαιοσύνης ἥλιος; Εἰ τυφλῷ ζημία
τοῦτον μὴ βλέπειν, ποταπὴ ζημία
τῷ ἁμαρτωλῷ τοῦ ἀληθινοῦ φωτὸς
στερηθῆναι;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτωσαν φωστῆρες
ἐν τῷ στερεώματι τοῦ οὐρανοῦ εἰς
φαῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς, ὥστε διαχωρίζειν
ἀνὰ μέσον τῆς ἡμέρας καὶ ἀνὰ μέσον
τῆς νυκτός. Οὐρανὸς προειλήφει
καὶ γῆ· τὸ φῶς ἐπὶ τούτοις
δεδημιούργητο· ἡμέρα καὶ νὺξ
διεκέκριτο· πάλιν στερέωμα, καὶ
ξηρᾶς φανέρωσις. Τὸ ὕδωρ συνήθροιστο
εἰς συνεστηκυῖαν καὶ ἀφωρισμένην
συναγωγήν. ῾Η γῆ πεπλήρωτο τοῖς
οἰκείοις γεννήμασι, τά τε μυρία
γένη τῶν βοτανῶν ἐκβλαστήσασα, καὶ
παντοδαποῖς εἴδεσι φυτῶν εὐθηνουμένη. ῞Ηλιος
δὲ οὔπω ἦν καὶ σελήνη, ἵνα μήτε
φωτὸς ἀρχηγὸν καὶ πατέρα τὸν
ἥλιον ὀνομάσωσι· μήτε τῶν ἐκ τῆς
γῆς φυομένων δημιουργὸν, οἱ τὸν
Θεὸν ἀγνοήσαντες ἡγήσωνται. Διὰ
τοῦτο τετάρτη ἡμέρα· καὶ τότε
εἶπεν ὁ Θεὸς, Γενηθήτωσαν φωστῆρες
ἐν τῷ στερεώματι τοῦ οὐρανοῦ. ῞Οταν
τὸν εἰπόντα διδαχθῇς, εὐθὺς τῇ
ἐννοίᾳ σύναπτε τὸν ἀκούσαντα. Εἶπεν
ὁ Θεὸς, Γενηθήτωσαν φωστῆρες, καὶ
ἐποίησεν ὁ Θεὸς τοὺς δύο φωστῆρας. Τίς
εἶπε καὶ τίς ἐποίησεν; Οὐκ ἐννοεῖς
ἐν τούτοις τὸ διπλοῦν τῶν προσώπων;
Πανταχοῦ τῇ ἱστορίᾳ τὸ δόγμα τῆς
θεολογίας μυστικῶς συμπαρέσπαρται. Καὶ
ἡ χρεία πρόσκειται τῆς τῶν φωστήρων
γενέσεως· Εἰς φαῦσιν, φησὶν, ἐπὶ
τῆς γῆς. Εἰ προειλήφει τοῦ φωτὸς
ἡ γένεσις, πῶς νῦν ὁ ἥλιος πάλιν
εἰς φαῦσιν λέγεται γεγονέναι; Πρῶτον
μὲν οὖν τῆς λέξεως τὸ ἰδιότροπον
μηδένα σοι κινείτω γέλωτα, εἴπερ
μὴ ἑπόμεθα ταῖς παρ' ὑμῖν ἐκλογαῖς
τῶν ῥημάτων, μηδὲ τὸ τῆς θέσεως
αὐτῶν εὔρυθμον ἐπιτηδεύομεν. Οὐ
γὰρ τορευταὶ λέξεων παρ' ἡμῖν· οὐδὲ
τὸ εὔηχον τῶν φωνῶν, ἀλλὰ τὸ
εὔσημον τῶν ὀνομάτων πανταχοῦ
προτιμότερον. Σκόπει τοίνυν εἰ μὴ
διὰ τῆς φαύσεως ἀρκούντως ἐνέφηνεν
ὃ ἐβούλετο· ἀντὶ γὰρ τοῦ φωτισμοῦ
τὴν φαῦσιν εἴρηκεν. ῎Εστι δὲ οὐδὲν
μαχόμενον τοῦτο τοῖς περὶ τοῦ φωτὸς
εἰρημένοις. Τότε μὲν γὰρ αὐτὴ τοῦ
φωτὸς ἡ φύσις παρήχθη· νῦν δὲ τὸ
ἡλιακὸν τοῦτο σῶμα ὄχημα εἶναι τῷ
πρωτογόνῳ ἐκείνῳ φωτὶ παρεσκεύασται. ῾Ως
γὰρ ἄλλο τὸ πῦρ, καὶ ἄλλο ὁ
λύχνος· τὸ μὲν τὴν τοῦ φωτίζειν
δύναμιν ἔχον, τὸ δὲ παραφαίνειν
τοῖς δεομένοις πεποιημένον· οὕτω
καὶ τῷ καθαρωτάτῳ ἐκείνῳ καὶ
εἰλικρινεῖ καὶ ἀΰλῳ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">φωτὶ
ὄχημα νῦν οἱ φωστῆρες κατεσκευάσθησαν. ῾Ως
γὰρ ὁ ἀπόστολος λέγει τινὰς φωστῆρας
ἐν κόσμῳ, ἄλλο δέ ἐστι φῶς τοῦ
κόσμου τὸ ἀληθινὸν, οὗ κατὰ μέθεξιν
οἱ ἅγιοι φωστῆρες ἐγίνοντο τῶν
ψυχῶν, ἃς ἐπαίδευον, τοῦ σκότους
αὐτὰς τῆς ἀγνοίας ῥυόμενοι· οὕτω
καὶ νῦν τὸν ἥλιον τοῦτον τῷ φανοτάτῳ
ἐκείνῳ ἐπισκευάσας φωτὶ ὁ τῶν ὅλων
δημιουργὸς περὶ τὸν κόσμον ἀνῆψε. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
μηδενὶ ἄπιστον εἶναι δοκείτω τὸ
εἰρημένον, ὅτι ἄλλο μέν τι τοῦ
φωτὸς ἡ λαμπρότης, ἄλλο δέ τι τὸ
ὑποκείμενον τῷ φωτὶ σῶμα. Πρῶτον
μὲν οὖν ἐκ τοῦ τὰ σύνθετα πάντα οὕτω
παρ' ἡμῶν διαιρεῖσθαι, εἴς τε
τὴν δεκτικὴν οὐσίαν, καὶ εἰς τὴν
ἐπισυμβᾶσαν αὐτῇ ποιότητα. ῾Ως
οὖν ἕτερον μέν τι τῇ φύσει ἡ
λευκότης, ἕτερον δέ τι τὸ λελευκασμένον
σῶμα, οὕτω καὶ τὰ νῦν εἰρημένα, διάφορα
ὄντα τῇ φύσει, ἥνωται τῇ δυνάμει
τοῦ κτίσαντος. Καὶ μή μοι λέγε
ἀδύνατα εἶναι ταῦτα ἀπ' ἀλλήλων
διαιρεῖσθαι. Οὐδὲ γὰρ ἐγὼ τὴν
διαίρεσιν τοῦ φωτὸς ἀπὸ τοῦ ἡλιακοῦ
σώματος ἐμοὶ καὶ σοὶ δυνατὴν εἶναί
φημι, ἀλλ' ὅτι ἃ ἡμῖν τῇ ἐπινοίᾳ
ἐστὶ χωριστὰ, ταῦτα δύναται καὶ
αὐτῇ τῇ ἐνεργείᾳ παρὰ τοῦ ποιητοῦ
τῆς φύσεως αὐτῶν διαστῆναι. ᾿Επεὶ
καὶ σοὶ τὴν καυστικὴν δύναμιν τοῦ
πυρὸς ἀπὸ τῆς λαμπρότητος χωρίσαι
ἀμήχανον· ὁ δὲ Θεὸς παραδόξῳ
θεάματι τὸν ἑαυτοῦ θεράποντα ἐπιστρέψαι
βουλόμενος, πῦρ ἐπέθηκε τῇ βάτῳ
ἀπὸ μόνης τῆς λαμπρότητος ἐνεργοῦν, τὴν
δὲ τοῦ καίειν δύναμιν σχολάζουσαν
ἔχον. ῾Ως καὶ ὁ ψαλμῳδὸς μαρτυρεῖ
λέγων, Φωνὴ Κυρίου διακόπτοντος
φλόγα πυρός. ῞Οθεν καὶ ἐν ταῖς τῶν
βεβιωμένων ἡμῖν ἀνταποδόσεσι λόγος
τις ἡμᾶς ἐν ἀπορρήτῳ παιδεύει, διαιρεθήσεσθαι
τοῦ πυρὸς τὴν φύσιν, καὶ τὸ μὲν
φῶς, εἰς ἀπόλαυσιν τοῖς δικαίοις, τὸ
δὲ τῆς καύσεως ὀδυνηρὸν, τοῖς
κολαζομένοις ἀποταχθήσεσθαι. ῎Επειτα
μέντοι καὶ ἐκ τῶν περὶ σελήνην
παθῶν, δυνατὸν ἡμᾶς τὴν πίστιν
τῶν ζητουμένων εὕρασθαι. Λήγουσα
γὰρ, καὶ μειουμένη, οὐχὶ τῷ
παντὶ ἑαυτῆς σώματι δαπανᾶται, ἀλλὰ
τὸ περικείμενον φῶς ἀποτιθεμένη καὶ
προσλαμβάνουσα πάλιν, ἐλαττώσεως
ἡμῖν καὶ αὐξήσεως τὰς φαντασίας
παρέχεται. Τοῦ δὲ μὴ αὐτὸ τὸ σῶμα
αὐτῆς ληγούσης ἀπαναλίσκεσθαι ἐναργὲς
μαρτύριον τὰ ὁρώμενα. ῎Εξεστι γάρ
σοι καὶ ἐν καθαρῷ τῷ ἀέρι καὶ πάσης
ἀχλύος ἀπηλλαγμένῳ, ὅταν μάλιστα
μηνοειδὴς τυγχάνῃ κατὰ τὸ
σχῆμα, ἐπιτηρήσαντι κατιδεῖν τὸ
ἀλαμπὲς αὐτῆς καὶ ἀφώτιστον ὑπὸ
τηλικαύτης ἁψῖδος περιγραφόμενον, ἡλίκον
ἐν ταῖς πανσελήνοις τὴν πᾶσαν αὐτὴν
ἐκπληροῖ. ῞Ωστε τηλαυγῶς ἀπηρτισμένον
καθορᾶσθαι τὸν κύκλον τῷ περιλαμπομένῳ
μέρει τὸν σκιερὸν καὶ ἀερώδη κόλπον
συναναφερούσης τῆς ὄψεως. Καὶ μή
μοι λέγε ἐπείσακτον εἶναι τῆς σελήνης
τὸ φῶς, διότι μειοῦται μὲν πρὸς
ἥλιον φερομένη, αὔξεται δὲ πάλιν
ἀφισταμένη. Οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνο ἡμῖν
ἐξετάζειν ἐν τῷ παρόντι
πρόκειται, ἀλλ' ὅτι ἕτερον μὲν
αὐτῆς τὸ σῶμα, ἕτερον δὲ τὸ
φωτίζον. Τοιοῦτον δή τί μοι νόει
καὶ ἐπὶ τοῦ ἡλίου. Πλὴν ὅτι ὁ μὲν
λαβὼν ἅπαξ καὶ ἐγκεκραμένον ἑαυτῷ
τὸ φῶς ἔχων, οὐκ ἀποτίθεται· ἡ
δὲ συνεχῶς οἷον ἀποδυομένη καὶ πάλιν
ἐπαμφιαζομένη τὸ φῶς, δι' ἑαυτῆς
καὶ τὰ περὶ τοῦ ἡλίου εἰρημένα
πιστοῦται. Οὗτοι καὶ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">διαχωρίζειν
ἐτάχθησαν ἀνὰ μέσον τῆς ἡμέρας καὶ
ἀνὰ μέσον τῆς νυκτός. ῎Ανω μὲν
γὰρ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ
φωτὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σκότους· τότε
δὲ τὴν φύσιν αὐτῶν πρὸς τὸ ἐναντίον
ἀπέστησεν, ὥστε ἀμίκτως ἔχειν
πρὸς ἄλληλα, καὶ φωτὶ πρὸς σκότος
μηδεμίαν εἶναι κοινότητα. ῝Ο γὰρ
ἐν ἡμέρᾳ ἐστὶν ἡ σκιὰ, τοῦτο
οἴεσθαι χρὴ ἐν νυκτὶ τοῦ σκότους
εἶναι τὴν φύσιν. Εἰ γὰρ πᾶσα σκιὰ
αὐγῆς τινος διαφαινούσης ἀντικειμένως
τῷ φωτὶ ἀπὸ τῶν σωμάτων ἐκπίπτει· καὶ
ἕωθεν μὲν πρὸς δυσμὰς τέταται, ἑσπέρας
δὲ πρὸς ἀνατολὴν ἀποκλίνει, ἐν
δὲ τῇ μεσημβρίᾳ ἀρκτῴα γίνεται· καὶ
ἡ νὺξ ἐπὶ τὸ ἐναντίον ταῖς ἀκτῖσιν
ὑποχωρεῖ, οὐδὲν ἕτερον οὖσα κατὰ
τὴν φύσιν ἢ σκίασμα γῆς. ῾Ως γὰρ
ἐν ἡμέρᾳ ἡ σκιὰ τῷ ἀντιφράσσοντι
τὴν αὐγὴν παρυφίσταται, οὕτως ἡ
νὺξ σκιαζομένου τοῦ περὶ γῆν ἀέρος
συνίστασθαι πέφυκε. Τοῦτο τοίνυν
ἐστὶ τὸ εἰρημένον, ὅτι Διεχώρισεν
ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ φωτὸς καὶ ἀνὰ
μέσον τοῦ σκότους· ἐπειδὴ τὸ
σκότος ὑποφεύγει τοῦ φωτὸς τὰς
ἐπιδρομὰς, ἐν τῇ πρώτῃ δημιουργίᾳ
φυσικῆς αὐτοῖς τῆς ἀλλοτριώσεως
κατασκευασθείσης πρὸς ἄλληλα. Νῦν
δὲ ἥλιον ἐπέταξε τοῖς μέτροις τῆς
ἡμέρας· καὶ σελήνην, ὅταν ποτὲ
πρὸς τὸν ἴδιον κύκλον ἀπαρτισθῇ, ἀρχηγὸν
ἐποίησε τῆς νυκτός. Σχεδὸν γὰρ
τότε κατὰ διάμετρον οἱ φωστῆρες
ἀλλήλοις ἀντικαθίστανται. ᾿Ανατέλλοντος
μὲν γὰρ τοῦ ἡλίου, ἐν ταῖς
πανσελήνοις καταφέρεται πρὸς τὸ
ἀφανὲς ἡ σελήνη· δυομένου δὲ πάλιν
τοῦ ἡλίου, αὕτη πολλάκις ἐξ ἀνατολῶν
ἀντανίσχει. Εἰ δὲ κατὰ τὰ ἄλλα
σχήματα οὐ συναπαρτίζεται τῇ νυκτὶ
τὸ σεληναῖον φῶς, οὐδὲν πρὸς τὸν
προκείμενον λόγον. Πλὴν ὅτι ὅταν
ἑαυτῆς τελειοτάτη τυγχάνῃ, κατάρχει
μὲν τῆς νυκτὸς τῷ ἰδίῳ φωτὶ τὰ ἄστρα
ὑπεραυγάζουσα καὶ τὴν γῆν
περιλάμπουσα· ἐξίσου δὲ πρὸς τὸν
ἥλιον τοῦ χρόνου διαιρεῖται τὰ μέτρα.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
ἔστωσαν εἰς σημεῖα, καὶ εἰς
καιροὺς, καὶ εἰς ἡμέρας, καὶ
εἰς ἐνιαυτούς. ᾿Αναγκαῖαι πρὸς
τὸν ἀνθρώπινον βίον αἱ ἀπὸ τῶν
φωστήρων σημειώσεις. ᾿Εὰν μή τις
πέρα τοῦ μέτρου τὰ ἀπ' αὐτῶν σημεῖα
περιεργάζηται, χρησίμους αὐτῶν
τὰς ἐκ τῆς μακρᾶς ἐμπειρίας παρατηρήσεις
εὑρήσει. Πολλὰ μὲν γὰρ περὶ
ἐπομβρίας ἐστὶ μαθεῖν· πολλὰ δὲ
περὶ αὐχμῶν καὶ πνευμάτων κινήσεως, ἢ
μερικῶν ἢ καθόλου, βιαίων ἢ
ἀνειμένων. ῝Εν γάρ τι τῶν ἀπὸ τοῦ
ἡλίου παραδεικνυμένων καὶ ὁ Κύριος
ἡμῖν παραδέδωκεν εἰπὼν, ὅτι Χειμὼν
ἔσται, στυγνάζει γὰρ πυρράζων ὁ
οὐρανός. ᾿Επειδὰν γὰρ δι' ἀχλύος
ἡ ἀναφορὰ γένηται τοῦ ἡλίου, ἀμαυροῦνται
μὲν αἱ ἀκτῖνες, ἀνθρακώδης δὲ καὶ
ὕφαιμος τὴν χρόαν ὁρᾶται, τῆς
παχύτητος τοῦ ἀέρος ταύτην ἐμποιούσης
τὴν φαντασίαν ταῖς ὄψεσι. Μὴ
διαχεθεὶς δὲ ὑπὸ τῆς ἀκτῖνος ὁ
πεπυκνωμένος τέως καὶ συνεστὼς ἀὴρ
δῆλός ἐστι διὰ τὴν ἐπίρροιαν τῶν
ἐκ τῆς γῆς ἀτμῶν κρατηθῆναι μὴ
δυνηθεὶς, ἀλλὰ τῷ πλεονασμῷ τοῦ
ὑγροῦ χειμῶνα ἐπάξων τοῖς χωρίοις
περὶ ἃ συναθροίζεται. ῾Ομοίως δὲ
καὶ ἐπειδὰν ἡ σελήνη περιλιμνάζηται· καὶ
τῷ ἡλίῳ δὲ ὅταν αἱ λεγόμεναι ἅλωες
περιγραφῶσιν, ἢ ὕδατος ἀερίου
πλῆθος, ἢ πνευμάτων βιαίων κίνησιν
ὑποφαίνουσιν· ἢ καὶ, οὓς
ὀνομάζουσιν ἀνθηλίους, ὅταν
συμπεριτρέχωσι τῇ τοῦ ἡλίου
φορᾷ, συμπτωμάτων τινῶν ἀερίων
σημεῖα γίνεται. ῞Ωσπερ οὖν καὶ αἱ
ῥάβδοι, αἱ κατὰ τὴν χρόαν τῆς
ἴριδος εἰς ὀρθὸν τοῖς νέφεσιν
ἐμφαινόμεναι, ὄμβρους ἢ χειμῶνας
ἐξαισίους, ἢ ὅλως τὴν ἐπὶ πλεῖστον
μεταβολὴν τοῦ ἀέρος ἐνδείκνυνται. Πολλὰ
δὲ καὶ περὶ σελήνην αὐξομένην ἢ
λήγουσαν οἱ τούτοις ἐσχολακότες
τετηρήκασι σημειώδη, ὡς τοῦ περὶ
γῆν ἀέρος ἀναγκαίως τοῖς σχήμασιν
αὐτῆς συμμεταβαλλομένου. Λεπτὴ
μὲν γὰρ οὖσα περὶ τρίτην ἡμέραν καὶ
καθαρὰ, σταθερὰν εὐδίαν
κατεπαγγέλλεται· παχεῖα δὲ ταῖς
κεραίαις καὶ ὑπέρυθρος φαινομένη, ἢ
ὕδωρ λάβρον ἀπὸ νεφῶν, ἢ νότου
βιαίαν κίνησιν ἀπειλεῖ. Τὴν δὲ ἐκ
τούτων σημείωσιν ὅσον τῷ βίῳ παρέχεται
τὸ ὠφέλιμον, τίς ἀγνοεῖ; ῎Εξεστι
μὲν γὰρ τῷ πλωτῆρι εἴσω λιμένων
κατέχειν τὸ σκάφος, τοὺς ἐκ τῶν
πνευμάτων κινδύνους προορωμένῳ. ῎Εξεστι
δὲ τῷ ὁδοιπόρῳ πόρρωθεν ἐκκλίνειν
τὰς βλάβας, ἐκ τῆς στυγνότητος τοῦ
ἀέρος τὴν μεταβολὴν ἀναμένοντι. Γεωργοὶ
δὲ, οἱ περὶ τὰ σπέρματα καὶ τὰς
τῶν φυτῶν θεραπείας πονούμενοι, πάσας
ἐντεῦθεν εὑρίσκουσι τὰς εὐκαιρίας</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῶν
ἔργων. ῎Ηδη δὲ καὶ τῆς τοῦ παντὸς
διαλύσεως ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ
ἄστροις σημεῖα φανήσεσθαι ὁ Κύριος
προηγόρευσεν. ῾Ο ἥλιος μεταστραφήσεται
εἰς αἷμα, καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει
τὸ φέγγος αὐτῆς. Ταῦτα σημεῖα τῆς
τοῦ παντὸς συμπληρώσεως. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">'Αλλ' οἱ
ὑπὲρ τὰ ἐσκαμμένα πηδῶντες, ἐπὶ
τὴν συνηγορίαν τῆς γενεθλιαλογίας
τὸν λόγον ἕλκουσι, καὶ λέγουσι
προσηρτῆσθαι τὴν ἡμετέραν ζωὴν τῇ
κινήσει τῶν οὐρανίων· καὶ διὰ
τοῦτο ἐκ τῶν ἄστρων γίνεσθαι παρὰ
τῶν Χαλδαίων τὰς σημειώσεις τῶν περὶ
ἡμᾶς συμπτωμάτων. Καὶ ἁπλοῦν ὄντα
τῆς Γραφῆς τὸν λόγον, ῎Εστωσαν εἰς</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">σημεῖα, οὐχὶ
τῶν περὶ τὸν ἀέρα τροπῶν, οὐδὲ
τῶν περὶ τὰς ὥρας μεταβολῶν, ἀλλ' ἐπὶ
τῆς τῶν βίων ἀποκληρώσεως, πρὸς
τὸ δοκοῦν ἑαυτοῖς, ἐξακούουσι. Τί
γάρ φασιν; ῞Οτι τῶνδε μὲν τῶν κινουμένων
ἄστρων ἡ ἐπιπλοκὴ, πρὸς τοὺς ἐν
τῷ ζῳδιακῷ κειμένους ἀστέρας κατὰ
τοιόνδε σχῆμα συνελθόντων ἀλλήλοις, τὰς
τοιάσδε γενέσεις ἀποτελεῖ· ἡ δὲ
τοιάδε σχέσις τῶν αὐτῶν τὴν ἐναντίαν
ἀποκλήρωσιν τοῦ βίου ποιεῖ. Περὶ
ὧν οὐκ ἄχρηστον ἴσως σαφηνείας ἕνεκεν
μικρὸν ἄνωθεν ἀναλαβόντας εἰπεῖν. ᾿Ερῶ
δὲ οὐδὲν ἐμαυτοῦ ἴδιον, ἀλλὰ τοῖς
αὐτῶν ἐκείνων πρὸς τὸν κατ' αὐτῶν
ἔλεγχον ἀποχρήσομαι, τοῖς μὲν ἤδη
προειλημμένοις εἰς τὴν βλάβην ἴασίν
τινα παρεχόμενος, τοῖς δὲ λοιποῖς
ἀσφάλειαν πρὸς τὸ μὴ τοῖς ὁμοίοις
περιπεσεῖν. Οἱ τῆς γενεθλιαλογίας
ταύτης εὑρεταὶ, καταμαθόντες ὅτι
ἐν τῷ πλάτει τοῦ χρόνου πολλὰ τῶν
σχημάτων αὐτοὺς διαφεύγει, εἰς
στενὸν παντελῶς ἀπέκλεισαν τοῦ χρόνου
τὰ μέτρα· ὡς καὶ παρὰ τὸ μικρότατον
καὶ ἀκαριαῖον, οἷόν φησιν ὁ
ἀπόστολος, τὸ ἐν ἀτόμῳ, καὶ τὸ
ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, μεγίστης οὔσης
διαφορᾶς γενέσει πρὸς γένεσιν· καὶ
τὸν ἐν τούτῳ τῷ ἀκαριαίῳ
γεννηθέντα, τύραννον εἶναι πόλεων, καὶ
ἄρχοντα δήμων, ὑπερπλουτοῦντα καὶ
δυναστεύοντα· τὸν δὲ ἐν τῇ ἑτέρᾳ
ῥοπῇ τοῦ καιροῦ γεννηθέντα, προσαίτην
τινὰ καὶ ἀγύρτην, θύρας ἐκ θυρῶν
ἀμείβοντα τῆς ἐφ' ἡμέραν τροφῆς
ἕνεκα. Διὰ τοῦτο τὸν ζῳοφόρον
λεγόμενον κύκλον διελόντες εἰς δώδεκα
μέρη, ἐπειδὴ διὰ τριάκοντα ἡμερῶν
ἐκβαίνει τὸ δωδέκατον τῆς ἀπλανοῦς
λεγομένης σφαίρας ὁ ἥλιος, εἰς
τριάκοντα μοίρας τῶν δωδεκατημορίων
ἕκαστον διῃρήκασιν. Εἶτα ἑκάστην
μοῖραν εἰς ἑξήκοντα διελόντες, ἕκαστον
πάλιν τῶν ἑξηκοστῶν ἑξηκοντάκις
ἔτεμον. Τιθέντες τοίνυν τὰς γενέσεις
τῶν τικτομένων, ἴδωμεν εἰ τὴν
ἀκρίβειαν ταύτην τῆς τοῦ χρόνου
διαιρέσεως ἀποσῶσαι δυνήσονται. ῾Ομοῦ
τε γὰρ ἐτέχθη τὸ παιδίον, καὶ ἡ
μαῖα κατασκοπεῖ τὸ γεννηθὲν ἄρρεν ἢ
θῆλυ· εἶτα ἀναμένει τὸν κλαυθμὸν, ὅπερ
σημεῖόν ἐστι τῆς ζωῆς τοῦ τεχθέντος. Πόσα
βούλει ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ παραδραμεῖν
ἑξηκοστά; Εἶπε τῷ Χαλδαίῳ τὸ
γεννηθέν. Διὰ πόσων, βούλει, θῶμεν
τῶν λεπτοτάτων τῆς μαίας τὴν
φωνὴν παρελθεῖν· ἄλλως τε καὶ εἰ
τύχοι ἔξω τῆς γυναικωνίτιδος ἑστὼς
ὁ τὴν ὥραν ἀποτιθέμενος; Δεῖ γὰρ
τὸν τὰ ὡροσκοπεῖα καταμαθεῖν
μέλλοντα, πρὸς ἀκρίβειαν τὴν ὥραν
ἀπογράφεσθαι, εἴτε ἡμερινὰ
ταῦτα, εἴτε νυκτερινὰ τυγχάνοι. Πόσων
ἑξηκοστῶν σμῆνος ἐν τούτῳ πάλιν
παρατρέχει τῷ χρόνῳ; ᾿Ανάγκη γὰρ
εὑρεθῆναι τὸν ὡροσκοποῦντα ἀστέρα
οὐ μόνον κατὰ πόστου δωδεκατημορίου
ἐστὶν, ἀλλὰ καὶ κατὰ ποίας μοίρας
τοῦ δωδεκατημορίου, καὶ ἐν πόστῳ
ἑξηκοστῷ, εἰς ἃ ἔφαμεν διαιρεῖσθαι
τὴν μοῖραν· ἢ, ἵνα τὸ ἀκριβὲς
εὑρεθῇ, ἐν πόστῳ ἑξηκοστῷ τῶν
ὑποδιῃρημένων ἀπὸ τῶν πρώτων
ἑξηκοστῶν. Καὶ ταύτην τὴν οὕτω
λεπτὴν καὶ ἀκατάληπτον εὕρεσιν τοῦ
χρόνου ἐφ' ἑκάστου τῶν πλανητῶν
ἀναγκαῖον εἶναι ποιεῖσθαι λέγουσιν, ὥστε
εὑρεθῆναι ποταπὴν εἶχον σχέσιν πρὸς
τοὺς ἀπλανεῖς, καὶ ποταπὸν ἦν τὸ
σχῆμα αὐτῶν πρὸς ἀλλήλους ἐν τῇ
τότε γενέσει τοῦ τικτομένου. ῞Ωστε
εἰ τῆς ὥρας ἐπιτυχεῖν ἀκριβῶς
ἀδύνατον, ἡ δὲ τοῦ βραχυτάτου
παραλλαγὴ τοῦ παντὸς διαμαρτεῖν
ποιεῖ, καταγέλαστοι καὶ οἱ περὶ
τὴν ἐνύπαρκτον ταύτην τέχνην
ἐσχολακότες, καὶ οἱ πρὸς αὐτοὺς
κεχηνότες, ὡς δυναμένους εἰδέναι
τὰ κατ' αὐτούς. Οἷα δὲ καὶ
τὰ ἀποτελεστικά; ῾Ο δεῖνα οὖλος, φησὶ, τὴν
τρίχα, καὶ χαροπός· κριῷ γὰρ
ἔχει τὴν ὥραν· τοιοῦτον δέ πως
ὀφθῆναι τὸ ζῷον. ᾿Αλλὰ καὶ
μεγαλόφρων· ἐπειδὴ ἡγεμονικὸν ὁ
κριός· καὶ προετικὸς, καὶ πάλιν
ποριστικός· ἐπειδὴ τὸ ζῷον τοῦτο
καὶ ἀποτίθεται ἀλύπως τὸ ἔριον, καὶ
πάλιν παρὰ τῆς φύσεως ῥᾳδίως
ἐπαμφιέννυται. ᾿Αλλὰ καὶ ὁ ταυριανὸς
τληπαθὴς, φησὶ, καὶ δουλικός· ἐπειδὴ
ὑπὸ ζυγὸν ὁ ταῦρος. Καὶ ὁ σκορπιανὸς
πλήκτης διὰ τὴν πρὸς τὸ θηρίον
ὁμοίωσιν. ῾Ο δὲ ζυγιανὸς δίκαιος, διὰ
τὴν παρ' ἡμῖν τῶν ζυγῶν ἰσότητα. Τούτων
τί ἂν γένοιτο καταγελαστότερον; ῾Ο
κριὸς, ἀφ' οὗ τὴν γένεσιν τοῦ
ἀνθρώπου λαμβάνεις, οὐρανοῦ μέρος
ἐστὶ τὸ δωδέκατον, ἐν ᾧ γενόμενος
ὁ ἥλιος τῶν ἐαρινῶν σημείων ἅπτεται. Καὶ
ζυγὸς, καὶ ταῦρος ὡσαύτως, ἕκαστον
τούτων δωδεκατημόριόν ἐστι τοῦ
ζῳδιακοῦ λεγομένου κύκλου. Πῶς
οὖν ἐκεῖθεν τὰς προηγουμένας αἰτίας
λέγων ὑπάρχειν τοῖς τῶν ἀνθρώπων
βίοις, ἐκ τῶν παρ' ἡμῖν βοσκημάτων
τῶν γεννωμένων ἀνθρώπων τὰ ἤθη
χαρακτηρίζεις; Εὐμετάδοτος γὰρ ὁ
κριανὸς, οὐκ ἐπειδὴ τοιούτου ἤθους
ποιητικὸν ἐκεῖνο τὸ μέρος τοῦ
οὐρανοῦ, ἀλλ' ἐπειδὴ τοιαύτης
φύσεώς ἐστι τὸ πρόβατον. Τί οὖν
δυσωπεῖς μὲν ἡμᾶς ἀπὸ τῆς ἀξιοπιστίας
τῶν ἄστρων, πείθειν δὲ ἐπιχειρεῖς
διὰ τῶν βληχημάτων; Εἰ μὲν γὰρ παρὰ
τῶν ζῴων λαβὼν ὁ οὐρανὸς ἔχει τὰ
τοιαῦτα τῶν ἠθῶν ἰδιώματα, καὶ
αὐτὸς ὑπόκειται ἀλλοτρίαις ἀρχαῖς, ἐκ
τῶν βοσκημάτων ἔχων τὰς αἰτίας
ἀπηρτημένας· εἰ δὲ καταγέλαστον
τοῦτο εἰπεῖν, καταγελαστότερον
πολλῷ ἐκ τῶν μηδὲν κοινωνούντων
ἐπάγειν ἐπιχειρεῖν τῷ λόγῳ τὰς
πιθανότητας. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν αὐτῶν
τὰ σοφὰ τοῖς ἀραχνείοις ὑφάσμασιν
ἔοικεν, οἷς ὅταν μὲν κώνωψ, ἢ
μυῖα, ἤ τι τῶν παραπλησίως τούτοις
ἀσθενῶν ἐνσχεθῇ, καταδεθέντα
κρατεῖται· ἐπειδὰν δὲ τῶν ἰσχυροτέρων
τι ζῴων ἐγγίσῃ, αὐτό τε ῥᾳδίως
διεκπίπτει, καὶ τὰ ἀδρανῆ ὑφάσματα
διέρρηξε καὶ ἠφάνισε.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
οὐκ ἐπὶ τούτων ἵστανται μόνον, ἀλλὰ
καὶ ὧν ἡ προαίρεσις ἑκάστου ἡμῶν
κυρία (λέγω δὴ, τῶν ἐπιτηδευμάτων
ἀρετῆς ἢ κακίας), καὶ τούτων τὰς
αἰτίας τοῖς οὐρανίοις συνάπτουσιν. Οἷς
τὸ ἀντιλέγειν ἄλλως μὲν καταγέλαστον, διὰ
δὲ τὸ προκατέχεσθαι τοὺς πολλοὺς
τῇ ἀπάτῃ, ἀναγκαῖον ἴσως
μὴ σιωπῇ παρελθεῖν. Πρῶτον μὲν οὖν
ἐκεῖνο αὐτοὺς ἐρωτήσωμεν, εἰ μὴ
ἐφ' ἑκάστης ἡμέρας μυριάκις
ἀμείβεται τῶν ἀστέρων τὰ σχήματα;
᾿Αεικίνητοι γὰρ ὄντες οἱ πλανῆται
λεγόμενοι, καὶ οἱ μὲν θᾶττον
ἐπικαταλαμβάνοντες ἀλλήλους, οἱ
δὲ βραδυτέρας τὰς περιόδους
ποιούμενοι, ἐπὶ τῆς αὐτῆς ὥρας
πολλάκις καὶ ὁρῶσιν ἀλλήλους καὶ
ἀποκρύπτονται, μεγίστην τε ἔχει
δύναμιν ἐν ταῖς γενέσεσι τὸ ἢ παρὰ
ἀγαθοποιοῦ ἐφορᾶσθαι, ἢ κακοποιοῦ, ὡς
αὐτοὶ λέγουσι. Καὶ πολλάκις καθ' ὃν
ἐπεμαρτύρει ὁ ἀγαθοποιὸς ἀστὴρ τὸν
καιρὸν οὐκ ἐξευρόντες, παρὰ τὴν
ἑνὸς τῶν λεπτοτάτων ἄγνοιαν, ὡς
ἐν τῷ κακοδαιμονήματι αὐτὸν κείμενον
ἀπεγράψαντο. Τοῖς γὰρ αὐτῶν ἐκείνων
συγχρήσασθαι ῥήμασιν ἀναγκάζομαι. ᾿Εν
δὴ τοῖς τοιούτοις λόγοις πολὺ μὲν
τὸ ἀνόητον, πολλαπλάσιον δὲ τὸ
ἀσεβές. Οἱ γὰρ κακοποιοὶ τῶν
ἀστέρων τῆς ἑαυτῶν πονηρίας ἐπὶ
τὸν ποιήσαντα αὐτοὺς τὴν αἰτίαν
μετατιθέασιν. Εἰ μὲν γὰρ ἐκ φύσεως
αὐτῶν τὸ κακὸν, ὁ δημιουργὸς ἔσται
τοῦ κακοῦ ποιητής· εἰ δὲ προαιρέσει
κακύνονται, πρῶτον μὲν ἔσται ζῷα
προαιρετικὰ, λελυμέναις καὶ
αὐτοκρατορικαῖς ταῖς ὁρμαῖς
κεχρημένα· ὃ μανίας ἐστὶν ἐπέκεινα
καταψεύδεσθαι τῶν ἀψύχων. ῎Επειτα
πόσον τὸ ἄλογον, τὸ κακὸν καὶ τὸ
ἀγαθὸν μὴ κατὰ τὴν ἀξίαν διανέμειν
ἑκάστῳ, ἀλλ' ἐπειδὴ ἐν τῷδε τῷ
τόπῳ γέγονεν, ἀγαθοποιὸν ὑπάρχειν, καὶ
ἐπειδὴ ὑπὸ τοῦδε ὁρᾶται, κακοποιὸν
γίνεσθαι τὸν αὐτόν· καὶ ἐπειδὰν
πάλιν μικρόν τι παρεκκλίνῃ τοῦ
σχήματος, εὐθὺς τῆς κακίας
ἐπιλανθάνεσθαι; Καὶ ταῦτα μὲν εἰς
τοσοῦτον. Εἰ δὲ καθ' ἕκαστον
ἀκαριαῖον τοῦ χρόνου ἐπ' ἄλλο καὶ
ἄλλο μεθαρμόζονται σχῆμα, ἐν δὲ
ταῖς μυρίαις ταύταις μεταβολαῖς, πολλάκις
τῆς ἡμέρας, οἱ τῶν βασιλικῶν
γενέσεων ἀποτελοῦνται σχηματισμοὶ, διὰ
τί οὐκ ἐφ' ἑκάστης ἡμέρας γεννῶνται
βασιλεῖς; ἢ διὰ τί ὅλως πατρικαὶ
παρ' αὐτοῖς εἰσι βασιλείας διαδοχαί;
Οὐ δήπου γὰρ ἕκαστος τῶν βασιλέων
παρατετηρημένως εἰς τὸ βασιλικὸν τῶν
ἀστέρων σχῆμα τοῦ ἰδίου υἱοῦ τὴν
γένεσιν ἐναρμόζει. Τίς γὰρ ἀνθρώπων
κύριος τοῦ τοιούτου; Πῶς οὖν ᾿Οζίας
ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωάθαμ; ᾿Ιωάθαμ τὸν
῎Αχαζ; ῎Αχαζ τὸν ᾿Εζεκίαν; καὶ οὐδεὶς
ἐν τούτοις δουλικῇ συνέτυχεν ὥρᾳ
γενέσεως; ῎Επειτα εἰ καὶ τῶν κατὰ
κακίαν καὶ ἀρετὴν ἐνεργημάτων οὐκ
ἐκ τοῦ ἐφ' ἡμῖν εἰσὶν αἱ
ἀρχαὶ, ἀλλ' ἐκ τῆς γενέσεως αἱ
ἀνάγκαι, περιττοὶ μὲν οἱ νομοθέται, τὰ
πρακτέα ἡμῖν καὶ τὰ φευκτὰ
διορίζοντες, περιττοὶ δὲ καὶ οἱ
δικασταὶ, ἀρετὴν τιμῶντες, καὶ
πονηρίαν κολάζοντες. Οὐ γὰρ τοῦ
κλέπτου τὸ ἀδίκημα· οὐδὲ τοῦ
φονέως· ᾧ γε οὐδὲ βουλομένῳ δυνατὸν
ἦν κρατεῖν τῆς χειρὸς, διὰ τὸ
ἀναπόδραστον τῆς ἐπὶ τὰς πράξεις
αὐτὸν κατεπειγούσης ἀνάγκης. Ματαιότατοι
δὲ πάντων καὶ οἱ περὶ τὰς τέχνας
πονούμενοι· ἀλλ' εὐθηνήσει μὲν
ὁ γεωργὸς, μήτε σπέρματα
καταβάλλων, μήτε δρεπάνην
θηξάμενος· ὑπερπλουτήσει δὲ ὁ
ἔμπορος, κἂν βούληται, κἂν μὴ, τῆς
εἱμαρμένης αὐτῷ συναθροιζούσης τὰ
χρήματα. Αἱ δὲ μεγάλαι τῶν Χριστιανῶν
ἐλπίδες φροῦδαι ἡμῖν οἰχήσονται, οὔτε
δικαιοσύνης τιμωμένης, οὔτε
κατακρινομένης τῆς ἁμαρτίας, διὰ
τὸ μηδὲν κατὰ προαίρεσιν ὑπὸ τῶν
ἀνθρώπων ἐπιτελεῖσθαι. ῞Οπου γὰρ
ἀνάγκη καὶ εἱμαρμένη κρατεῖ, οὐδεμίαν
ἔχει χώραν τὸ πρὸς ἀξίαν, ὃ τῆς
δικαιοκρισίας ἐξαίρετόν ἐστι. Καὶ
πρὸς μὲν ἐκείνους, ἐπὶ τοσοῦτον. Οὔτε
γὰρ ὑμεῖς πλειόνων δεῖσθε λόγων
παρ' ἑαυτῶν ὑγιαίνοντες, ὅ τε
καιρὸς οὐκ ἐνδίδωσι πέρα τοῦ μέτρου
πρὸς αὐτοὺς ἀποτείνεσθαι. </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πρὸς
δὲ τὰ ἑξῆς τῶν ῥημάτων
ἐπανέλθωμεν. ῎Εστωσαν, φησὶν, εἰς
σημεῖα, καὶ εἰς καιροὺς, καὶ εἰς
ἡμέρας, καὶ εἰς ἐνιαυτούς. Εἴρηται
ἡμῖν τὰ περὶ τῶν σημείων. Καιροὺς
δὲ ἡγούμεθα λέγειν τὰς τῶν ὡρῶν
ἐναλλαγάς· χειμῶνος, καὶ
ἔαρος, καὶ θέρους, καὶ μετοπώρου· ἃς
εὐτάκτως περιοδεύειν ἡμᾶς τὸ
τεταγμένον τῆς κινήσεως τῶν φωστήρων
παρέχει. Χειμὼν μὲν γὰρ γίνεται, τοῖς
νοτίοις μέρεσι τοῦ ἡλίου
προσδιατρίβοντος, καὶ πολὺ τὸ
νυκτερινὸν σκίασμα περὶ τὸν καθ' ἡμᾶς
τόπον ἀποτελοῦντος· ὥστε καταψύχεσθαι
μὲν τὸν περὶ γῆν ἀέρα, πάσας δὲ
τὰς ὑγρὰς ἀναθυμιάσεις συνισταμένας
περὶ ἡμᾶς, ὄμβρων τε αἰτίαν καὶ
κρυμῶν καὶ νιφάδος ἀμυθήτου
παρέχειν. ᾿Επειδὰν δὲ ἐπανιὼν
πάλιν ἀπὸ τῶν μεσημβρινῶν χωρίων
ἐπὶ τοῦ μέσου γένηται, ὥστε ἐξίσου
μερίζειν νυκτὶ πρὸς ἡμέραν τὸν
χρόνον, ὅσῳ πλεῖον τοῖς ὑπὲρ γῆς
προσδιατρίβει τόποις, τοσούτῳ κατὰ
μέρος ἐπανάγει τὴν εὐκρασίαν. Καὶ
γίνεται ἔαρ, πᾶσι μὲν φυτοῖς τῆς
βλαστήσεως ἀρχηγὸν, δένδρων δὲ
τοῖς πλείστοις παρέχον τὴν
ἀναβίωσιν, ζῴοις δὲ χερσαίοις καὶ
ἐνύδροις ἅπασι τὸ γένος φυλάσσον ἐκ
τῆς τῶν ἐπιγινομένων διαδοχῆς. ᾿Εκεῖθεν
δὲ ἤδη πρὸς θερινὰς τροπὰς ἐπ' αὐτὴν
τὴν ἄρκτον ἀπελαύνων ὁ ἥλιος, τὰς
μεγίστας ἡμῖν τῶν ἡμερῶν περιίστησι. Καὶ
διὰ τὸ ἐπὶ πλεῖστον προσομιλεῖν τῷ
ἀέρι, αὐτόν τε καταφρύσσει τὸν
ὑπὲρ κεφαλῆς ἡμῶν ἀέρα, καὶ τὴν
γῆν πᾶσαν καταξηραίνει, τοῖς
τε σπέρμασιν ἐκ τούτου συνεργῶν πρὸς
τὴν ἅδρησιν, καὶ τοὺς τῶν δένδρων
καρποὺς κατεπείγων ἐπὶ τὴν πέψιν· ὅτε
καὶ φλογωδέστατός ἐστιν ἑαυτοῦ ὁ
ἥλιος, βραχείας ποιῶν τὰς σκιὰς
ἐπὶ τῆς μεσημβρίας, διὰ τὸ ἀφ' ὑψηλοῦ
τὸν περὶ ἡμᾶς καταλάμπειν τόπον. Μέγισται
γάρ εἰσιν ἡμερῶν, ἐν αἷς βραχύταταί
εἰσιν αἱ σκιαὶ, καὶ βραχύταται
πάλιν ἡμέραι, αἱ τὰς σκιὰς ἔχουσαι
μακροτάτας. Καὶ τοῦτο παρ' ἡμῖν
τοῖς ἑτεροσκίοις λεγομένοις ὅσοι τὰ
ἀρκτῷα τῆς γῆς ἐποικοῦμεν· ἐπεὶ
εἰσί γε ἤδη τινὲς οἱ κατὰ δύο ἡμέρας
τοῦ παντὸς ἐνιαυτοῦ καὶ ἄσκιοι
παντελῶς κατὰ τὴν μεσημβρίαν
γινόμενοι, οὓς κατὰ κορυφῆς ἐπιλάμπων
ὁ ἥλιος, ἐξίσου πανταχόθεν
περιφωτίζει, ὥστε καὶ τῶν ἐν βάθει
φρεάτων τὸ ὕδωρ διὰ στομίων στενῶν
καταλάμπεσθαι· ὅθεν αὐτούς τινες
καὶ ἀσκίους καλοῦσιν. Οἱ δὲ ἐπέκεινα
τῆς ἀρωματοφόρου ἐπ' ἀμφότερα τὰς
σκιὰς παραλλάσσουσιν. Μόνοι γὰρ
ἐν τῇ καθ' ἡμᾶς οἰκουμένῃ ἐπὶ τὰ
νότια κατὰ τὴν μεσημβρίαν τὰς σκιὰς
ἀποπέμπουσιν· ὅθεν αὐτούς τινες
καὶ ἀμφισκίους ὠνόμασαν. Ταῦτα
δὲ πάντα πρὸς τὸ βόρειον μέρος
παροδεύσαντος ἤδη γίνεται τοῦ
ἡλίου. ᾿Εκ δὲ τούτων εἰκάζειν
ἐστὶ τὴν ἐκ τῆς ἡλιακῆς ἀκτῖνος
ἐγγινομένην πύρωσιν τῷ ἀέρι, ὅση
τίς ἐστι, καὶ ποταπῶν ἀποτελεστικὴ
συμπτωμάτων. ᾿Εντεῦθεν διαδεξαμένη
ἡμᾶς τοῦ μετοπώρου ἡ ὥρα, ὑποθραύει
μὲν τοῦ πνίγους τὸ ὑπερβάλλον, κατὰ μικρὸν
δὲ ὑφιεῖσα τῆς θέρμης, διὰ τῆς
κατὰ τὴν κρᾶσιν μεσότητος ἀβλαβῶς
ἡμᾶς δι' ἑαυτῆς τῷ χειμῶνι
προσάγει· δηλονότι τοῦ ἡλίου πάλιν
ἀπὸ τῶν προσαρκτίων ἐπὶ τὰ νότια
ὑποστρέφοντος. Αὗται τῶν ὡρῶν αἱ
περιτροπαὶ, ταῖς κινήσεσιν ἑπόμεναι
τοῦ ἡλίου, τὸν βίον ἡμῖν
οἰκονομοῦσιν. ῎Εστωσαν δὲ, φησὶ, καὶ
εἰς ἡμέρας· οὐχ ὥστε ἡμέρας
ποιεῖν, ἀλλ' ὥστε κατάρχειν τῶν
ἡμερῶν. ῾Ημέρα γὰρ καὶ νὺξ
πρεσβύτερα τῆς τῶν φωστήρων
γενέσεως. Τοῦτο γὰρ ἐνδείκνυται
ἡμῖν καὶ ὁ ψαλμὸς λέγων· ῎Εθετο
ἥλιον εἰς ἐξουσίαν τῆς ἡμέρας, σελήνην
καὶ ἀστέρας εἰς ἐξουσίαν τῆς
νυκτός. Πῶς οὖν ἔχει τὴν ἐξουσίαν
τῆς ἡμέρας ὁ ἥλιος; ῞Οτι τὸ φῶς ἐν
ἑαυτῷ περιφέρων, ἐπειδάν ποτε τὸν
καθ' ἡμᾶς ὁρίζοντα ὑπεράρῃ, ἡμέραν
παρέχει διαλύσας τὸ σκότος. ῞Ωστε
οὐκ ἄν τις ἁμάρτοι, ἡμέραν ὁρισάμενος
εἶναι τὸν ὑπὸ τοῦ ἡλίου πεφωτισμένον
ἀέρα· ἢ, ἡμέραν εἶναι χρόνου
μέτρον ἐν ᾧ ἐν τῷ ὑπὲρ γῆν ἡμισφαιρίῳ
ὁ ἥλιος διατρίβει. ᾿Αλλὰ καὶ εἰς
ἐνιαυτοὺς ἐτάχθησαν ἥλιος καὶ
σελήνη. Σελήνη μὲν ἐπειδὰν δωδεκάκις
τὸν ἑαυτῆς ἐκτελέσῃ δρόμον, ἐνιαυτοῦ ἐστι
ποιητική· πλὴν ὅτι μηνὸς ἐμβολίμου
δεῖται πολλάκις πρὸς τὴν ἀκριβῆ τῶν
ὡρῶν συνδρομήν, ὡς ῾Εβραῖοι τὸ
παλαιὸν τὸν ἐνιαυτὸν ἦγον καὶ τῶν
῾Ελλήνων οἱ ἀρχαιότατοι. ῾Ηλιακὸς
δέ ἐστιν ἐνιαυτὸς ἡ ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ
σημείου ἐπὶ τὸ αὐτὸ σημεῖον κατὰ
τὴν οἰκείαν κίνησιν τοῦ ἡλίου
ἀποκατάστασις.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
ἐποίησεν ὁ Θεὸς τοὺς δύο φωστῆρας
τοὺς μεγάλους. ᾿Επειδὴ τὸ μέγα τὸ
μὲν ἀπόλυτον ἔχει τὴν ἔννοιαν· ὡς
μέγας ὁ οὐρανὸς, καὶ μεγάλη ἡ
γῆ, καὶ μεγάλη ἡ θάλασσα· τὰ δὲ
ὡς τὰ πολλὰ πέφυκε πρὸς ἕτερον
ἀναφέρεσθαι· ὡς μέγας ὁ ἵππος, καὶ
ὁ βοῦς μέγας (οὐ γὰρ ἐν τῇ ὑπερβολῇ
τῶν τοῦ σώματος ὄγκων, ἀλλ' ἐν
τῇ πρὸς τὰ ὅμοια παραθέσει τὴν
μαρτυρίαν τοῦ μεγέθους τὰ τοιαῦτα
λαμβάνει)· πῶς τοίνυν τοῦ μεγάλου
τὴν ἔννοιαν ἐκδεξόμεθα; Πότερον ὡς
τὸν μύρμηκα, ἢ ἄλλο τι τῶν φύσει
μικρῶν, μέγα προσαγορεύομεν διὰ
τὴν πρὸς τὰ ὁμογενῆ σύγκρισιν τὴν
ὑπεροχὴν μαρτυροῦντες; ἢ τὸ μέγα
νῦν οὕτως, ὡς ἐν τῇ οἰκείᾳ τῶν
φωστήρων κατασκευῇ τοῦ μεγέθους
ἐμφαινομένου; ᾿Εγὼ μὲν οἶμαι τοῦτο. Οὐ
γὰρ ἐπειδὴ μείζους τῶν μικροτέρων
ἀστέρων, διὰ τοῦτο μεγάλοι· ἀλλ' ἐπειδὴ
τοσοῦτοι τὴν περιγραφὴν, ὥστε
ἐξαρκεῖν τὴν ἀπ' αὐτῶν ἀναχεομένην
αὐγὴν καὶ οὐρανὸν περιλάμπειν
καὶ τὸν ἀέρα, καὶ ὁμοῦ πάσῃ τῇ
γῇ καὶ τῇ θαλάσσῃ συμπαρεκτείνεσθαι. Οἵ
γε κατὰ πᾶν μέρος τοῦ οὐρανοῦ
γινόμενοι, καὶ ἀνατέλλοντες καὶ
δυόμενοι καὶ τὸ μέσον ἐπέχοντες, ἴσοι
πανταχόθεν τοῖς ἀνθρώποις
προφαίνονται, ὅπερ ἀπόδειξιν ἔχει
σαφῆ τῆς τοῦ μεγέθους περιουσίας, τῷ
μηδὲν αὐτοῖς ἐπισημαίνειν τὸ πλάτος
τῆς γῆς πρὸς τὸ μείζονας δοκεῖν ἢ
ἐλάττονας εἶναι. Τὰ μὲν γὰρ πόρρωθεν
ἀφεστῶτα μικρότερά πως ὁρῶμεν, οἷς
δ' ἂν μᾶλλον ἐγγίσωμεν, μᾶλλον
αὐτῶν τὸ μέγεθος ἐξευρίσκομεν. Τῷ
δὲ ἡλίῳ οὐδείς ἐστιν ἐγγυτέρω καὶ
οὐδεὶς πορρωτέρω, ἀλλὰ ἀπ' ἴσου
τοῦ διαστήματος τοῖς κατὰ πᾶν μέρος
τῆς γῆς κατῳκισμένοις προσβάλλει. Σημεῖον
δὲ, ὅτι καὶ ᾿Ινδοὶ καὶ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Βρεττανοὶ
τὸν ἴσον βλέπουσιν. Οὔτε γὰρ τοῖς
τὴν ἑῴαν οἰκοῦσι καταδυόμενος τοῦ
μεγέθους ὑφίησιν, οὔτε τοῖς πρὸς
δυσμαῖς κατῳκισμένοις ἀνατέλλων
ἐλάττων φαίνεται· οὔτε μὴν ἐν τῷ
μεσουρανήματι γινόμενος, τῆς
ἐφ' ἑκάτερα ὄψεως παραλλάττει. Μὴ
ἐξαπατάτω σε τὸ φαινόμενον· μηδ’
ὅτι πηχυαῖος τοῖς ὁρῶσι δοκεῖ, τοσοῦτον
αὐτὸν εἶναι λογίσῃ. Συναιρεῖσθαι
γὰρ πέφυκεν ἐν τοῖς μεγίστοις
διαστήμασι τὰ μεγέθη τῶν ὁρωμένων, τῆς
ὁρατικῆς δυνάμεως οὐκ ἐξικνουμένης
τὸν μεταξὺ τόπον διαπερᾶν, ἀλλ' οἱονεὶ
ἐνδαπανωμένης τῷ μέσῳ, καὶ
κατ' ὀλίγον αὐτῆς μέρος προσβαλλούσης
τοῖς ὁρατοῖς. Μικρὰ οὖν ἡ ὄψις
ἡμῶν γινομένη, μικρὰ ἐποίησε
νομίζεσθαι τὰ ὁρώμενα, τὸ
οἰκεῖον πάθος τοῖς ὁρατοῖς
ἐπιφέρουσα. ῞Ωστε ψεύδεται ἡ
ὄψις, ἄπιστον τὸ κριτήριον. ῾Υπομνήσθητι
δὲ τῶν οἰκείων παθῶν, καὶ παρὰ
σεαυτοῦ ἕξεις τῶν λεγομένων τὴν
πίστιν. Εἴ ποτε ἀπὸ ἀκρωρείας
μεγάλης πεδίον εἶδες πολύ τε καὶ
ὕπτιον, ἡλίκα μέν σοι τῶν βοῶν
κατεφάνη τὰ ζεύγη; πηλίκοι δὲ οἱ
ἀροτῆρες αὐτοί; Εἰ μὴ μυρμήκων τινά
σοι παρέσχον φαντασίαν; Εἰ δὲ καὶ
ἀπὸ σκοπιᾶς ἐπὶ μέγα πέλαγος
τετραμμένης τῇ θαλάσσῃ τὰς ὄψεις
ἐπέβαλες, ἡλίκαι μέν σοι ἔδοξαν
εἶναι τῶν νήσων αἱ μέγισται; πηλίκη
δέ σοι κατεφάνη μία τῶν μυριοφόρων
ὁλκάδων λευκοῖς ἱστίοις ὑπὲρ κυανῆς
κομιζομένη θαλάσσης; Εἰ μὴ πάσης
περιστερᾶς μικροτέραν σοι παρέσχετο
τὴν φαντασίαν; Διότι, καθάπερ
ἔφην, ἐνδαπανηθεῖσα τῷ ἀέρι ἡ
ὄψις, ἐξίτηλος γινομένη, πρὸς
τὴν ἀκριβῆ κατάληψιν τῶν ὁρωμένων
οὐκ ἐξαρκεῖ. ῎Ηδη δέ που καὶ τῶν
ὀρῶν τὰ μέγιστα βαθείαις φάραγξιν
ἐκτετμημένα, περιφερῆ καὶ λεῖα ἡ
ὄψις εἶναί φησι, ταῖς ἐξοχαῖς
προσβάλλουσα μόναις, ταῖς δὲ μεταξὺ
κοιλότησιν ἐμβῆναι δι' ἀτονίαν μὴ
δυναμένη. Οὕτως οὐδὲ τὰ σχήματα</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῶν
σωμάτων ὁποῖά ἐστι διασώζει, ἀλλὰ
περιφερεῖς οἴεται εἶναι τοὺς τετραγώνους
τῶν πύργων. ῞Ωστε πανταχόθεν δῆλον, ὅτι
ἐν ταῖς μεγίσταις ἀποστάσεσιν οὐκ
ἔναρθρον ἀλλὰ συγκεχυμένην τῶν
σωμάτων λαμβάνει τὴν εἰκασίαν. Μέγας
οὖν ὁ φωστὴρ, κατὰ τὴν τῆς Γραφῆς
μαρτυρίαν, καὶ ἀπειροπλασίων τοῦ
φαινομένου.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Κἀκεῖνο
δέ σοι ἐναργὲς ἔστω τοῦ μεγέθους
σημεῖον. ᾿Απείρων ὄντων τῷ πλήθει
τῶν κατ' οὐρανὸν ἀστέρων, τὸ παρ' αὐτῶν
συνερανιζόμενον φῶς οὐκ ἐξαρκεῖ τῆς
νυκτὸς τὴν κατήφειαν διαλῦσαι. Μόνος
δὲ οὗτος ὑπερφανεὶς τοῦ ὁρίζοντος, μᾶλλον
δὲ ἔτι καὶ προσδοκώμενος, πρὶν καὶ
ὑπερσχεῖν ὅλως τῆς γῆς, ἠφάνισε
μὲν τὸ σκότος, ὑπερηύγασε δὲ τοὺς
ἀστέρας, καὶ πεπηγότα τέως καὶ
συμπεπιλημένον τὸν περὶ γῆν ἀέρα
κατέτηξε καὶ διέχεεν. ῞Οθεν καὶ
ἄνεμοι ἑωθινοὶ καὶ δρόσοι ἐν αἰθρίᾳ
τὴν γῆν περιρρέουσι. Τοσαύτην δὲ
οὖσαν τὴν γῆν πῶς ἂν ἠδυνήθη ἐν μιᾷ
καιροῦ ῥοπῇ τὴν πᾶσαν καταφωτίζειν, εἰ
μὴ ἀπὸ μεγάλου τοῦ κύκλου τὴν αὐγὴν
ἐπηφίει; ᾿Ενταῦθά μοι τὴν σοφίαν
τοῦ τεχνίτου κατάμαθε, πῶς τῷ
διαστήματι τούτῳ σύμμετρον ἔδωκεν
αὐτῷ τὴν θερμότητα. Τοσοῦτον γάρ
ἐστιν αὐτοῦ τὸ πυρῶδες, ὡς μήτε
δι' ὑπερβολὴν καταφλέξαι τὴν
γῆν, μήτε διὰ τὴν ἔλλειψιν
κατεψυγμένην αὐτὴν καὶ ἄγονον
ἀπολιπεῖν. ᾿Αδελφὰ δὲ τοῖς
εἰρημένοις καὶ τὰ περὶ τῆς σελήνης
νοείσθω. Μέγα γὰρ καὶ τὸ ταύτης
σῶμα, καὶ φανότατόν γε μετὰ τὸν
ἥλιον. Οὐκ ἀεὶ μέντοι ὁρατὸν αὐτῆς
διαμένει τὸ μέγεθος· ἀλλὰ νῦν μὲν
ἀπηρτισμένη τῷ κύκλῳ, νῦν δὲ
ἐλλείπουσα καὶ μειουμένη
φαίνεται, καθ' ἕτερον ἑαυτῆς
μέρος προδεικνῦσα τὸ λεῖπον. ῎Αλλῳ
μὲν γὰρ μέρει σκιάζεται αὐξομένη, ἄλλο
δὲ μέρος αὐτῆς ἐν τῷ καιρῷ τῆς λήξεως
ἀποκρύπτεται. Λόγος δέ τις ἄρρητος
τοῦ σοφοῦ δημιουργοῦ τῆς ποικίλης
ταύτης ἐναλλαγῆς τῶν σχημάτων. ῍Η
γὰρ ὥστε ἡμῖν ὑπόδειγμα ἐναργὲς
παρέχειν τῆς ἡμετέρας φύσεως· ὅτι
οὐδὲν μόνιμον τῶν ἀνθρωπίνων, ἀλλὰ
τὰ μὲν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος πρόεισιν εἰς
τὸ τέλειον, τὰ δὲ πρὸς τὴν οἰκείαν
ἀκμὴν φθάσαντα καὶ τὸ ἀκρότατον
μέτρον ἑαυτῶν αὐξηθέντα, πάλιν
ταῖς κατὰ μικρὸν ὑφαιρέσεσι φθίνει
τε καὶ διόλλυται, καὶ μειούμενα
καθαιρεῖται. ῞Ωστε ἐκ τοῦ κατὰ τὴν
σελήνην θεάματος παιδεύεσθαι ἡμᾶς
τὰ ἡμέτερα, καὶ τῆς ταχείας τῶν
ἀνθρωπίνων περιτροπῆς λαμβάνοντας
ἔννοιαν, μὴ μέγα φρονεῖν ταῖς
εὐημερίαις τοῦ βίου, μὴ ἐπαγάλλεσθαι
δυναστείαις, μὴ ἐπαίρεσθαι πλούτου
ἀδηλότητι, περιφρονεῖν τῆς σαρκὸς
περὶ ἣν ἡ ἀλλοίωσις, ἐπιμελεῖσθαι
δὲ τῆς ψυχῆς ἧς τὸ ἀγαθόν ἐστιν
ἀκίνητον. Εἰ δὲ λυπεῖ σε ἡ σελήνη
ταῖς κατὰ μικρὸν ὑφαιρέσεσι τὸ φέγγος
ἐξαναλίσκουσα· λυπείτω σε πλέον
ψυχὴ ἀρετὴν κτησαμένη, καὶ διὰ
ἀπροσεξίας τὸ καλὸν ἀφανίζουσα, καὶ
μηδέποτε ἐπὶ </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῆς
αὐτῆς διαθέσεως μένουσα, ἀλλὰ
πυκνὰ τρεπομένη καὶ μεταβαλλομένη
διὰ τὸ τῆς γνώμης ἀνίδρυτον. Τῷ
ὄντι γὰρ, κατὰ τὸ εἰρημένον, ῾Ο
ἄφρων ὡς σελήνη ἀλλοιοῦται. Οἶμαι
δὲ καὶ τῇ τῶν ζῴων κατασκευῇ, καὶ
τοῖς λοιποῖς τοῖς ἀπὸ γῆς φυομένοις, μὴ
μικρὰν ὑπάρχειν ἐκ τῆς κατὰ τὴν
σελήνην μεταβολῆς τὴν συντέλειαν. ῎Αλλως
γὰρ διατίθεται μειουμένης αὐτῆς, καὶ
ἄλλως αὐξομένης τὰ σώματα· νῦν
μὲν ληγούσης ἀραιὰ γιγνόμενα καὶ
κενὰ, νῦν δὲ αὐξομένης καὶ πρὸς
τὸ πλῆρες ἐπειγομένης καὶ αὐτὰ πάλιν
ἀναπληρούμενα· διότι ὑγρότητά
τινα θερμότητι κεκραμένην ἐπὶ τὸ
βάθος φθάνουσαν λεληθότως ἐνίησι. Δηλοῦσι
δὲ οἱ καθεύδοντες ὑπὸ σελήνην, ὑγρότητος
περισσῆς τὰς τῆς κεφαλῆς εὐρυχωρίας
πληρούμενοι· καὶ τὰ νεοσφαγῆ τῶν
κρεῶν ταχὺ τρεπόμενα τῇ προσβολῇ τῆς
σελήνης· καὶ ζῴων ἐγκέφαλοι· καὶ
τῶν θαλαττίων τὰ ὑγρότατα· καὶ
αἱ τῶν δένδρων ἐντεριῶναι. ῝Α
πάντα οὐκ ἂν ἐξήρκεσε τῇ ἑαυτῆς
ἀλλοιώσει συμμεθιστᾶν, εἰ μὴ
ὑπερφυές τι ἦν καὶ ὑπερέχον δυνάμει
κατὰ τὴν τῆς</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Γραφῆς
μαρτυρίαν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
τὰ περὶ τὸν ἀέρα δὲ πάθη ταῖς
μεταβολαῖς ταύτης συνδιατίθεται, ὡς
μαρτυροῦσιν ἡμῖν αἵ τε κατὰ τὴν
νουμηνίαν πολλάκις ἀπὸ γαλήνης καὶ
νηνεμίας αἰφνίδιοι ταραχαὶ, νεφῶν
κλονουμένων καὶ συμπιπτόντων
ἀλλήλοις, καὶ αἱ περὶ τοὺς εὐρίπους
παλίρροιαι, καὶ ἡ περὶ τὸν λεγόμενον
ὠκεανὸν ἄμπωτις, ἣν ταῖς περιόδοις
τῆς σελήνης τεταγμένως ἑπομένην
ἐξεῦρον οἱ προσοικοῦντες. Οἱ μὲν
γὰρ εὔριποι μεταρρέουσιν ἐφ' ἑκάτερα
κατὰ τὰ λοιπὰ σχήματα τῆς σελήνης· ἐν
δὲ τῷ καιρῷ τῆς γενέσεως οὐδὲ τὸ
βραχύτατον ἀτρεμοῦσιν, ἀλλ' ἐν
σάλῳ καὶ ταλαντώσει διηνεκεῖ
καθεστήκασιν, ἕως ἂν ἐκφανεῖσα
πάλιν, ἀκολουθίαν τινὰ τῇ παλιρροίᾳ
παράσχηται. ῾Η δὲ ἑσπερία θάλασσα
τὰς ἀμπώτεις ὑφίσταται, νῦν μὲν
ὑπονοστοῦσα, πάλιν δὲ ἐπικλύζουσα, ὥσπερ
ἀναπνοαῖς τῆς σελήνης ὑφελκομένη
πρὸς τὸ ὀπίσω, καὶ πάλιν ταῖς
ἀπ' αὐτῆς ἐμπνοίαις, εἰς τὸ
οἰκεῖον μέτρον προωθουμένη. Ταῦτά
μοι εἴρηται πρὸς ἀπόδειξιν τοῦ κατὰ
τοὺς φωστῆρας μεγέθους, καὶ σύστασιν
τοῦ μηδὲ μέχρι συλλαβῆς ἀργόν τι
εἶναι τῶν θεοπνεύστων ῥημάτων· καίτοι
γε οὐδενὸς ἥψατο σχεδὸν τῶν καιρίων
ὁ λόγος· πολλὰ γὰρ περὶ μεγεθῶν
καὶ ἀποστημάτων ἡλίου καὶ </span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">σελήνης
ἐστὶν ἐξευρεῖν τοῖς λογισμοῖς, τὸν
μὴ παρέργως τὰς ἐνεργείας αὐτῶν καὶ
τὰς δυνάμεις ἐπεσκεμμένον. Εὐγνωμόνως
οὖν δεῖ κατηγορεῖν ἡμᾶς τῆς ἑαυτῶν
ἀσθενείας, ἵνα μὴ τῷ ἡμετέρῳ λόγῳ
μετρῆται τῶν δημιουργημάτων τὰ
μέγιστα, ἀλλὰ ἐξ ὀλίγων τῶν
εἰρημένων παρ' ἑαυτοῖς
ἀναλογίζεσθαι, πόσα τινά ἐστι καὶ
πηλίκα τὰ παρεθέντα. Μὴ τοίνυν
μηδὲ σελήνην ὀφθαλμῷ μετρήσῃς, ἀλλὰ
λογισμῷ, ὃς πολλῷ τῶν ὀφθαλμῶν
ἀκριβέστερός ἐστι πρὸς ἀληθείας
εὕρεσιν. Μῦθοί τινες καταγέλαστοι
ὑπὸ γραϊδίων κωθωνιζομένων παραληρούμενοι
πανταχοῦ διεδόθησαν, ὅτι μαγγανείαις
τισὶ τῆς οἰκείας ἕδρας ἀποκινηθεῖσα
σελήνη πρὸς γῆν καταφέρεται. Πῶς
μὲν οὖν κινήσει γοήτων ἐπαοιδὴ, ἣν
αὐτὸς ἐθεμελίωσεν ὁ ῞Υψιστος; Ποῖος
δ' ἂν καὶ τόπος κατασπασθεῖσαν
αὐτὴν ὑπεδέξατο; Βούλει ἀπὸ μικρῶν
τεκμηρίων λαβεῖν τοῦ μεγέθους αὐτῆς
τὴν ἀπόδειξιν; Αἱ κατὰ τὴν οἰκουμένην
πόλεις πλεῖστον ἀλλήλων ἀπῳκισμέναι
ταῖς κατὰ τὴν ἀνατολὴν τετραμμέναις
ῥυμοτομίαις, ἐξίσου πᾶσαι τὸ
σεληναῖον φῶς ὑποδέχονται. Αἷς εἰ
μὴ πάσαις ἀντιπρόσωπος ἦν, τοὺς
μὲν ἐπ' εὐθείας τῶν στενωπῶν πάντως
ἂν κατεφώτισε, τοὺς δὲ τὸ πλάτος
αὐτῆς ὑπερπίπτοντας ἐγκεκλιμέναις
ἂν ταῖς αὐγαῖς ἐπὶ τὰ πλάγια
παραφερομέναις προσέβαλλεν. ῞Οπερ
καὶ ἐπὶ τῶν λύχνων ἐστὶν ἰδεῖν κατὰ
τοὺς οἴκους γινόμενον. ᾿Επειδὰν
πλείους περιστῶσιν αὐτὸν, ἡ μὲν
τοῦ κατ' εὐθεῖαν ἑστῶτος σκιὰ πρὸς
τὸ ὄρθιον ἀποτείνεται, αἱ δὲ λοιπαὶ
καθ' ἑκάτερον μέρος ἐκκλίνουσιν. ῞Ωστε
εἰ μὴ ἄπλετόν τι ἦν καὶ ὑπερέχον
μεγέθει τὸ σεληνιακὸν σῶμα, οὐκ
ἂν ὁμοίως ἀντιπαρετείνετο πᾶσιν. ῾Ομοίως
γὰρ αὐτῆς ἀπὸ τῶν ἰσημερινῶν τόπων
ἀνατελλούσης οἵ τε προσοικοῦντες τῇ
κατεψυγμένῃ καὶ ὑπὸ τὰς περιστροφὰς
τῆς ἄρκτου κείμενοι μεταλαμβάνουσι, καὶ
οἱ κατὰ τὰ κοῖλα τῆς μεσημβρίας τῆς
διακεκαυμένης γείτονες· οἷς πᾶσι
κατὰ τὸ πλάτος ἀντιπαρήκουσα, σαφεστάτην
μαρτυρίαν τοῦ μεγέθους παρέχεται. Τίς
οὖν ἀντερεῖ μὴ οὐχὶ παμμέγεθες αὐτῆς
εἶναι τὸ σῶμα, τὸ τηλικούτοις ὁμοῦ
καὶ τοσούτοις διαστήμασιν ἐξισούμενον;
Καὶ τὰ μὲν περὶ μεγεθῶν ἡλίου καὶ
σελήνης ἐπὶ τοσοῦτον. ῾Ημῖν δὲ ὁ
χαρισάμενος διάνοιαν ἐκ τῶν μικροτάτων
τῆς κτίσεως τὴν μεγάλην τοῦ τεχνίτου
σοφίαν καταμανθάνειν, παράσχοι καὶ
ἐκ τῶν μεγάλων μείζονας λαμβάνειν
τὰς</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἐννοίας
τοῦ κτίσαντος. Καίτοιγε συγκρίσει
τοῦ ποιητοῦ, ἥλιος καὶ σελήνη
ἐμπίδος καὶ μύρμηκος ἐπέχουσι
λόγον. Οὐ γάρ ἐστιν ἀξίαν τοῦ
μεγέθους τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων ἐκ τούτων
λαβεῖν τὴν θεωρίαν, ἀλλὰ μικραῖς
τισι καὶ ἀμυδραῖς ἐμφάσεσι δι' αὐτῶν
προβιβασθῆναι, ὥσπερ καὶ δι' ἑκάστου
τῶν μικροτάτων ἐν ζῴοις ἢ ἐν
βοτάναις. ᾿Αρκέσθωμεν τοῖς
εἰρημένοις· ἐγὼ μὲν εὐχαριστήσας
τῷ τὴν μικράν μοι ταύτην διακονίαν
τοῦ λόγου χαρισαμένῳ, ὑμεῖς δὲ
τῷ διατρέφοντι ὑμᾶς ταῖς πνευματικαῖς
τροφαῖς, ὃς καὶ νῦν ὑμᾶς οἷον
κριθίνῳ τινὶ ἄρτῳ τῇ εὐτελείᾳ τῆς
ἡμετέρας φωνῆς διέθρεψε· καὶ
διατρέφοι γε εἰς ἀεὶ, κατὰ τὴν
ἀναλογίαν τῆς πίστεως χαριζόμενος
ὑμῖν τὴν φανέρωσιν τοῦ Πνεύματος, ἐν
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ
ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">εἰς
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ ζ.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
ἑρπετῶν</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς, ἐξαγαγέτω τὰ ὕδατα
ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν κατὰ γένος, καὶ
πετεινὰ πετόμενα κατὰ τὸ στερέωμα
τοῦ οὐρανοῦ κατὰ γένος. Μετὰ τὴν
τῶν φωστήρων δημιουργίαν, καὶ τὰ
ὕδατα λοιπὸν πληροῦται ζῴων, ὥστε
καὶ ταύτην διακοσμηθῆναι τὴν
λῆξιν. ᾿Απέλαβε μὲν γὰρ ἡ γῆ τὸν
ἐκ τῶν οἰκείων βλαστημάτων
κόσμον· ἀπέλαβε δὲ ὁ οὐρανὸς τῶν
ἄστρων τὰ ἄνθη, καὶ οἱονεὶ διδύμων
ὀφθαλμῶν βολαῖς τῇ συζυγίᾳ τῶν
μεγάλων φωστήρων κατεκοσμήθη. Λειπόμενον
ἦν καὶ τοῖς ὕδασι τὸν οἰκεῖον κόσμον
ἀποδοθῆναι. ῏Ηλθε πρόσταγμα, καὶ
εὐθὺς καὶ ποταμοὶ ἐνεργοὶ, καὶ
λίμναι γόνιμοι τῶν οἰκείων ἕκαστον
αὐτῶν καὶ κατὰ φύσιν γενῶν. Καὶ
ἡ θάλασσα τὰ παντοδαπὰ γένη τῶν
πλωτῶν ὤδινε, καὶ οὐδὲ ὅσον
ἐν ἰλύσι καὶ τέλμασι τοῦ ὕδατος
ἦν, οὐδὲ τοῦτο ἀργὸν, οὐδὲ
ἄμοιρον τῆς κατὰ τὴν κτίσιν συντελείας
ἀπέμεινε. Βάτραχοι γὰρ καὶ ἐμπίδες
καὶ κώνωπες ἐξ αὐτῶν ἀπεζέννυντο
δηλονότι. Τὰ γὰρ ἔτι καὶ νῦν ὁρώμενα
ἀπόδειξίς ἐστι τῶν παρελθόντων. Οὕτω
πᾶν ὕδωρ ἠπείγετο τῷ δημιουργικῷ
προστάγματι ὑπουργεῖν· καὶ ὧν
οὐδ' ἂν τὰ γένη τις ἐξαριθμήσασθαι
δυνηθείη, τούτων τὴν ζωὴν εὐθὺς
ἐνεργὸν καὶ κινουμένην ἀπέδειξεν ἡ
μεγάλη καὶ ἄφατος τοῦ Θεοῦ δύναμις, ὁμοῦ
τῷ προστάγματι τῆς πρὸς τὸ ζῳογονεῖν
ἐπιτηδειότητος ἐγγενομένης τοῖς
ὕδασιν. ᾿Εξαγαγέτω τὰ ὕδατα ἑρπετὰ
ψυχῶν ζωσῶν. Νῦν πρῶτον ἔμψυχον
καὶ αἰσθήσεως μετέχον ζῷον
δημιουργεῖται. Φυτὰ γὰρ καὶ δένδρα
κἂν ζῆν λέγηται διὰ τὸ μετέχειν τῆς
θρεπτικῆς καὶ αὐξητικῆς δυνάμεως, ἀλλ' οὐχὶ
καὶ ζῷα, οὐδὲ ἔμψυχα. Τούτου γε
ἕνεκα, ᾿Εξαγαγέτω τὰ ὕδατα
ἑρπετά. Πᾶν τὸ νηκτικὸν κἂν τῇ
ἐπιφανείᾳ τοῦ ὕδατος ἐπινήχηται, κἂν
διὰ βάθους τέμνῃ τὸ ὕδωρ, τῆς τῶν
ἑρπηστικῶν ἐστι φύσεως, ἐπισυρόμενον
τῷ τοῦ ὕδατος σώματι. Κἂν ὑπόποδα
δὲ καὶ πορευτικὰ ὑπάρχῃ τινὰ τῶν
ἐνύδρων (μάλιστα μὲν ἀμφίβια τὰ
πολλὰ τούτων ἐστίν· οἷον
φῶκαι, καὶ κροκόδειλοι, καὶ οἱ
ποτάμιοι ἵπποι, καὶ βάτραχοι, καὶ
καρκῖνοι), ἀλλ' οὖν προηγούμενον
ἔχει τὸ νηκτικόν. Διὰ τοῦτο, ᾿Εξαγαγέτω
τὰ ὕδατα ἑρπετά. 'Εν τούτοις τοῖς
μικροῖς ῥήμασι τί παρεῖται γένος;
τί οὐκ ἐμπεριείληπται τῷ προστάγματι
τῆς δημιουργίας; Οὐ τὰ ζωοτοκοῦντα, οἷον
φῶκαι καὶ δελφῖνες καὶ νάρκαι, καὶ
τὰ ὅμοια τούτοις τὰ σελάχη λεγόμενα;
οὐ τὰ ὠοτόκα, ἅπερ ἐστὶ πάντα
σχεδὸν τῶν ἰχθύων τὰ γένη; οὐχ ὅσα
λεπιδωτὰ, οὐχ ὅσα φολιδωτὰ, οὐχ
οἷς ἐστι πτερύγια καὶ οἷς μή ἐστιν;
῾Η μὲν φωνὴ τοῦ προστάγματος
μικρὰ, μᾶλλον δὲ οὐδὲ φωνὴ, ἀλλὰ
ῥοπὴ μόνον καὶ ὁρμὴ τοῦ θελήματος· τὸ
δὲ τῆς ἐν τῷ προστάγματι διανοίας
πολύχουν τοσοῦτόν ἐστιν, ὅσαι καὶ
αἱ τῶν ἰχθύων διαφοραὶ καὶ
κοινότητες, οἷς πᾶσι δι' ἀκριβείας
ἐπεξελθεῖν, ἴσον ἐστὶ καὶ κύματα
πελάγους ἀπαριθμεῖσθαι, ἢ ταῖς
κοτύλαις πειρᾶσθαι τὸ ὕδωρ τῆς
θαλάσσης ἀπομετρεῖν. ᾿Εξαγαγέτω
τὰ ὕδατα ἑρπετά. ᾿Εν τούτοις ἔνι
τὰ πελάγια, τὰ αἰγιαλώδη, τὰ
βύθια, τὰ πετρώδη, τὰ ἀγελαῖα, τὰ
σποραδικὰ, τὰ κήτη, τὰ ὑπέρογκα, τὰ
λεπτότατα τῶν ἰχθύων. Τῇ γὰρ αὐτῇ
δυνάμει, καὶ τῷ ἴσῳ προστάγματι, τό
τε μέγα καὶ τὸ μικρὸν μεταλαγχάνει
τοῦ εἶναι. ᾿Εξαγαγέτω τὰ ὕδατα. ῎Εδειξέ
σοι τὴν φυσικὴν τῶν νηκτῶν πρὸς τὸ
ὕδωρ συγγένειαν, διὸ μικρὸν οἱ
ἰχθύες χωρισθέντες τοῦ ὕδατος
διαφθείρονται. Οὐδὲ γὰρ ἔχουσιν
ἀναπνοὴν ὥστε ἕλκειν τὸν ἀέρα
τοῦτον· ἀλλ' ὅπερ τοῖς χερσαίοις
ἐστὶν ἀὴρ, τοῦτο τῷ πλωτῷ γένει
τὸ ὕδωρ. Καὶ ἡ αἰτία δήλη. ῞Οτι
ἡμῖν μὲν ὁ πνεύμων ἔγκειται, ἀραιὸν
καὶ πολύπορον σπλάγχνον, ὃ διὰ τῆς
τοῦ θώρακος διαστολῆς τὸν ἀέρα
δεχόμενον, τὸ ἔνδον ἡμῶν θερμὸν
διαρριπίζει καὶ ἀναψύχει· ἐκείνοις
δὲ ἡ τῶν βραγχίων διαστολὴ καὶ
ἐπίπτυξις, δεχομένων τὸ ὕδωρ καὶ
διιέντων, τὸν τῆς ἀναπνοῆς λόγον
ἀποπληροῖ. ῎Ιδιος κλῆρος τῶν
ἰχθύων, ἰδία φύσις, δίαιτα
κεχωρισμένη, ἰδιότροπος ἡ ζωή. Διὰ
τοῦτο οὐδὲ τιθασσεύεσθαί τι τῶν
νηκτῶν καταδέχεται, οὐδὲ ὅλως
ὑπομένει χειρὸς ἀνθρωπίνης ἐπιβολήν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εξαγαγέτω
τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν κατὰ
γένος. ῾Εκάστου γένους τὰς ἀπαρχὰς
νῦν, οἱονεὶ σπέρματά τινα τῆς
φύσεως, προβληθῆναι κελεύει· τὸ
δὲ πλῆθος αὐτῶν ἐν τῇ μετὰ ταῦτα
διαδοχῇ ταμιεύεται, ὅταν
αὐξάνεσθαι αὐτὰ καὶ πληθύνεσθαι
δέῃ. ῎Αλλου γένους ἐστὶ τὰ
ὀστρακόδερμα προσαγορευόμενα· οἷον
κόγχαι, καὶ κτένες, καὶ κοχλίαι
θαλάσσιοι, καὶ στρόμβοι, καὶ αἱ
μυρίαι τῶν ὀστρέων</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">διαφοραί. ῎Αλλο
πάλιν παρὰ ταῦτα γένος, τὰ
μαλακόστρακα προσειρημένα, κάραβοι, καὶ
καρκῖνοι, καὶ τὰ παραπλήσια
τούτοις. ῞Ετερον παρὰ ταῦτα γένος
ἐστὶ τὰ μαλάκια οὕτω προσαγορευθέντα, ὅσων
ἡ σὰρξ ἁπαλὴ καὶ χαύνη· πολύποδες, καὶ
σηπίαι, καὶ τὰ ὅμοια τούτοις. Καὶ
ἐν τούτοις πάλιν διαφοραὶ μυρίαι. Δράκοντες
γὰρ καὶ μύραιναι καὶ ἐγχέλυες, αἱ
κατὰ τοὺς ἰλυώδεις ποταμοὺς καὶ
λίμνας γινόμεναι, τοῖς ἰοβόλοις
μᾶλλον τῶν ἑρπετῶν, ἢ τοῖς ἰχθύσι
κατὰ τὴν ὁμοιότητα τῆς φύσεως
προσεγγίζουσιν. ῎Αλλο γένος τὸ τῶν
ὠοτοκούντων, καὶ ἄλλο τὸ τῶν
ζωοτοκούντων. Ζωοτοκεῖ δὲ τὰ γαλεώδη
καὶ οἱ κυνίσκοι, καὶ ἁπαξαπλῶς τὰ
σελάχη λεγόμενα. Καὶ τῶν κητῶν τὰ
πλεῖστα ζωοτόκα· δελφῖνες, καὶ
φῶκαι, ἃ καὶ νεαροὺς ἔτι τοὺς
σκύμνους, διαπτοηθέντας ὑπὸ αἰτίας
τινὸς, λέγεται πάλιν τῇ γαστρὶ
ὑποδεχόμενα περιστέλλειν. ᾿Εξαγαγέτω
τὰ ὕδατα κατὰ γένος. ῞Ετερον γένος
τὸ κητῶδες, καὶ τὸ τῶν λεπτῶν
ἰχθύων ἕτερον. Πάλιν ἐν τοῖς ἰχθύσι
μυρίαι διαφοραὶ κατὰ γένη διῃρημέναι· ὧν
καὶ ὀνόματα ἴδια, καὶ τροφὴ
παρηλλαγμένη, καὶ σχῆμα καὶ μέγεθος
καὶ σαρκῶν ποιότητες, πάντα μεγίσταις
διαφοραῖς ἀλλήλων κεχωρισμένα, καὶ
ἐν ἑτέροις καὶ ἑτέροις εἴδεσι
καθεστῶτα. Ποῖοι μὲν οὖν θυννοσκόποι
τῶν γενῶν τὰς διαφορὰς ἡμῖν
ἀπαριθμήσασθαι δύνανται; Καίτοι
φασὶν αὐτοὺς ἐν μεγάλαις ἀγέλαις
ἰχθύων καὶ τὸν ἀριθμὸν ἀπαγγέλλειν. Τίς
δὲ τῶν περὶ αἰγιαλοὺς καὶ ἀκτὰς
καταγηρασάντων δύναται ἡμῖν τὴν
ἱστορίαν πάντων δι' ἀκριβείας
γνωρίσαι; ῎Αλλα γνωρίζουσιν οἱ τὴν
᾿Ινδικὴν ἁλιεύοντες θάλασσαν· ἄλλα, οἱ
τὸν Αἰγύπτιον ἀγρεύοντες
κόλπον· ἄλλα, νησιῶται· καὶ
ἄλλα, Μαυρούσιοι. Πάντα δὲ ὁμοίως
μικρά τε καὶ μεγάλα τὸ πρῶτον ἐκεῖνο
πρόσταγμα καὶ ἡ ἄφατος ἐκείνη παρήγαγε
δύναμις. Πολλαὶ τῶν βίων αἱ
παραλλαγαί· πολλαὶ καὶ αἱ περὶ
τὰς διαδοχὰς ἑκάστου γένους
διαφοραί. Οὐκ ἐπωάζουσιν οἱ πλεῖστοι
τῶν ἰχθύων ὥσπερ αἱ ὄρνιθες, οὔτε
καλιὰς πήγνυνται, οὔτε μετὰ πόνων
ἐκτρέφουσιν ἑαυτῶν τὰ ἔκγονα· ἀλλὰ
τὸ ὕδωρ ὑποδεξάμενον ἐκπεσὸν τὸ
ὠὸν, ζῷον ἐποίησεν. Καὶ ἑκάστῳ
γένει ἡ διαδοχὴ ἀπαράλλακτος καὶ
ἀνεπίμικτος πρὸς ἑτέραν φύσιν. Οὐχ
οἷαι τῶν ἡμιόνων ἐπὶ τῆς χέρσου, ἢ
καί τινων ὀρνίθων ἐπιπλοκαὶ
παραχαρασσόντων τὰ γένη. Οὐδὲν
παρὰ τοῖς ἰχθύσιν ἐξ ἡμισείας
ὥπλισται τοῖς ὀδοῦσιν, ὡς βοῦς
παρ' ἡμῖν καὶ πρόβατον· οὐδὲ
γὰρ μηρυκίζει τι παρ' αὐτοῖς, εἰ
μὴ τὸν σκάρον μόνον ἱστοροῦσί
τινες. Πάντα δὲ ὀξυτάταις ἀκμαῖς
ὀδόντων καταπεπύκνωται, ἵνα μὴ τῇ
χρονίᾳ μασήσει ἡ τροφὴ διαρρέῃ· ἔμελλε
γὰρ, εἰ μὴ ὀξέως κατατεμνομένη τῇ
γαστρὶ παρεπέμπετο, ἐν τῇ λεπτοποιήσει
διαφορεῖσθαι παρὰ τοῦ ὕδατος.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τροφὴ
δὲ ἰχθύσιν ἄλλοις ἄλλη κατὰ γένος
διωρισμένη. Οἱ μὲν γὰρ ἰλύϊ
τρέφονται· οἱ δὲ τοῖς φυκίοις· ἄλλοι
ταῖς βοτάναις ταῖς ἐντρεφομέναις τῷ
ὕδατι ἀρκοῦνται. 'Αλληλοφάγοι δὲ
τῶν ἰχθύων οἱ πλεῖστοι, καὶ ὁ
μικρότερος παρ' ἐκείνοις βρῶμά
ἐστι τοῦ μείζονος. Κἄν ποτε συμβῇ
τὸν τοῦ ἐλάττονος κρατήσαντα ἑτέρου
γενέσθαι θήραμα, ὑπὸ τὴν μίαν
ἄγονται γαστέρα τοῦ τελευταίου. Τί
οὖν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἄλλο τι ποιοῦμεν
ἐν τῇ καταδυναστείᾳ τῶν ὑποδεεστέρων;
τί διαφέρει τοῦ τελευταίου ἰχθύος
ὁ τῇ λαιμάργῳ φιλοπλουτίᾳ τοῖς
ἀπληρώτοις τῆς πλεονεξίας αὐτοῦ
κόλποις ἐναποκρύπτων τοὺς ἀσθενεῖς;
᾿Εκεῖνος εἶχε τὰ τοῦ πένητος· σὺ
τοῦτον λαβὼν μέρος ἐποιήσω τῆς
περιουσίας σεαυτοῦ. ᾿Αδίκων
ἀδικώτερος ἀνεφάνης, καὶ
πλεονεκτικώτερος πλεονέκτου. ῞Ορα
μὴ τὸ αὐτό σε πέρας τῶν ἰχθύων</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἐκδέξηται, ἄγκιστρόν
που, ἢ κύρτος, ἢ δίκτυον. Πάντως
γὰρ καὶ ἡμεῖς πολλὰ τῶν ἀδίκων
διεξελθόντες, τὴν τελευταίαν
τιμωρίαν οὐκ ἀποδρασόμεθα. ῎Ηδη
δὲ καὶ ἐν ἀσθενεῖ ζῴῳ πολὺ τὸ
πανοῦργον καὶ ἐπίβουλον καταμαθὼν, βούλομαί
σε φυγεῖν τῶν κακούργων τὴν μίμησιν. ῾Ο
καρκῖνος τῆς σαρκὸς ἐπιθυμεῖ τοῦ
ὀστρέου· ἀλλὰ δυσάλωτος ἡ ἄγρα
αὐτῷ διὰ τὴν περιβολὴν τοῦ ὀστράκου
γίνεται. ᾿Αρραγεῖ γὰρ ἑρκίῳ τὸ
ἁπαλὸν τῆς σαρκὸς ἡ φύσις
κατησφαλίσατο. Διὸ καὶ ὀστρακόδερμον
προσηγόρευται. Καὶ ἐπειδὴ δύο
κοιλότητες ἀκριβῶς ἀλλήλαις
προσηρμοσμέναι τὸ ὄστρεον
περιπτύσσονται, ἀναγκαίως ἄπρακτοί
εἰσιν αἱ χηλαὶ τοῦ καρκίνου. Τί
οὖν ποιεῖ; ῞Οταν ἴδῃ ἐν ἀπηνέμοις
χωρίοις μεθ' ἡδονῆς διαθαλπόμενον, καὶ
πρὸς τὴν ἀκτῖνα τοῦ ἡλίου τὰς πτύχας
ἑαυτοῦ διαπλώσαντα, τότε δὴ λάθρᾳ
ψηφῖδα παρεμβαλὼν, διακωλύει τὴν
σύμπτυξιν, καὶ εὑρίσκεται τὸ
ἐλλεῖπον τῆς δυνάμεως διὰ τῆς
ἐπινοίας περιεχόμενος. Αὕτη
ἡ κακία τῶν μήτε λόγου μήτε φωνῆς
μετεχόντων. ᾿Εγὼ δέ σε βούλομαι
τὸ ποριστικὸν καὶ εὐμήχανον τῶν
καρκίνων ζηλοῦντα, τῆς βλάβης τῶν
πλησίον ἀπέχεσθαι. Τοιοῦτός ἐστιν
ὁ πρὸς τὸν ἀδελφὸν πορευόμενος
δόλῳ, καὶ ταῖς τῶν πλησίον ἀκαιρίαις
ἐπιτιθέμενος, καὶ ταῖς ἀλλοτρίαις
συμφοραῖς ἐντρυφῶν. Φεῦγε τὰς
μιμήσεις τῶν κατεγνωσμένων. Τοῖς
οἰκείοις ἀρκοῦ. Πενία μετὰ
αὐταρκείας ἀληθοῦς, πάσης ἀπολαύσεως
τοῖς σωφρονοῦσι προτιμοτέρα. Οὐκ
ἂν παρέλθοιμι τὸ τοῦ πολύποδος δολερὸν
καὶ ἐπίκλοπον, ὃς ὁποίᾳ ποτ' ἂν
ἑκάστοτε πέτρᾳ περιπλακῇ, τὴν
ἐκείνης ὑπέρχεται χρόαν. ῞Ωστε
τοὺς πολλοὺς τῶν ἰχθύων ἀπροόπτως
νηχομένους τῷ πολύποδι περιπίπτειν, ὡς
τῇ πέτρᾳ δῆθεν, καὶ ἕτοιμον γίνεσθαι
θήραμα τῷ πανούργῳ. Τοιοῦτοί εἰσι
τὸ ἦθος οἱ τὰς ἀεὶ κρατούσας δυναστείας
ὑπερχόμενοι, καὶ πρὸς τὰς ἑκάστοτε
χρείας μεθαρμοζόμενοι, μὴ ἐπὶ τῆς
αὐτῆς ἀεὶ προαιρέσεως βεβηκότες, ἀλλ' ἄλλοι
καὶ ἄλλοι ῥᾳδίως γινόμενοι, σωφροσύνην
τιμῶντες μετὰ σωφρόνων, ἀκόλαστοι
δὲ ἐν ἀκολάστοις, πρὸς τὴν ἑκάστου
ἀρέσκειαν τὰς γνώμας μετατιθέμενοι. Οὓς
οὐδὲ ῥᾴδιον ἐκκλῖναι, οὐδὲ τὴν
ἀπ' αὐτῶν φυλάξασθαι βλάβην, διὰ
τὸ ἐν τῷ προσχήματι τῆς φιλίας βαθέως
κατεσκευασμένην τὴν πονηρίαν
κατακεκρύφθαι. Τὰ τοιαῦτα ἤθη
λύκους ἅρπαγας ὀνομάζει ὁ Κύριος, ἐν
ἐνδύμασι προβάτων προφαινομένους. Φεῦγε
τὸ παντοδαπὸν καὶ πολλαπλοῦν τοῦ
τρόπου· δίωκε δὲ
ἀλήθειαν, εἰλικρίνειαν, ἁπλότητα. ῾Ο
ὄφις ποικίλος· διὰ τοῦτο καὶ ἕρπειν
κατεδικάσθη. ῾Ο δίκαιος ἄπλαστος, ὁποῖος
ὁ ᾿Ιακώβ. Διὰ τοῦτο Κατοικίζει
Κύριος μονοτρόπους ἐν οἴκῳ. Αὕτη
ἡ θάλασσα ἡ μεγάλη καὶ εὐρύχωρος· ἐκεῖ
ἑρπετὰ, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός· ζῷα
μικρὰ μετὰ μεγάλων. 'Αλλ' ὅμως
σοφή τίς ἐστι παρ' αὐτοῖς καὶ
εὔτακτος διακόσμησις. Οὐ γὰρ μόνον
κατηγορεῖν ἔχομεν τῶν ἰχθύων, ἀλλ' ἔστιν
ἃ καὶ μιμήσασθαι ἄξιον. Πῶς τὰ
γένη τῶν ἰχθύων ἕκαστα τὴν ἐπιτηδείαν
ἑαυτοῖς διανειμάμενα χώραν, οὐκ
ἐπεμβαίνει ἀλλήλοις, ἀλλὰ τοῖς
οἰκείοις ὅροις ἐνδιατρίβει; Οὐδεὶς
γεωμέτρης παρ' αὐτοῖς κατένειμε
τὰς οἰκήσεις· οὐ τείχεσι
περιγέγραπται· οὐχ ὁροθεσίοις
διῄρηται· καὶ αὐτομάτως ἑκάστῳ
τὸ χρήσιμον ἀποτέτακται. Οὗτος
μὲν γὰρ ὁ κόλπος τάδε τινὰ γένη τῶν
ἰχθύων βόσκει, κἀκεῖνος ἕτερα· καὶ
τὰ ὧδε πληθύνοντα, ἄπορα
παρ' ἑτέροις. Οὐδὲν ὄρος ὀξείαις
κορυφαῖς ἀνατεταμένον διίστησιν, οὐ
ποταμὸς τὴν διάβασιν ἀποτέμνεται, ἀλλὰ
νόμος τίς ἐστι φύσεως ἴσως καὶ δικαίως
κατὰ τὸ ἑκάστου χρειῶδες τὴν δίαιταν
ἑκάστοις ἀποκληρῶν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">'Αλλ' οὐχ
ἡμεῖς τοιοῦτοι. Πόθεν; Οἵγε
μεταίρομεν ὅρια αἰώνια, ἃ ἔθεντο
οἱ πατέρες ἡμῶν. Παρατεμνόμεθα
γῆν, συνάπτομεν οἰκίαν πρὸς οἰκίαν
καὶ ἀγρὸν πρὸς ἀγρὸν, ἵνα τοῦ
πλησίον ἀφελώμεθά τι. Οἶδε τὰ κήτη
τὴν ἀφωρισμένην αὐτοῖς παρὰ τῆς
φύσεως δίαιταν, τὴν ἔξω τῶν</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">οἰκουμένων
χωρίων κατείληφε θάλασσαν, τὴν
ἐρήμην νήσων, ᾗ μηδεμία πρὸς τὸ
ἀντιπέρας ἀντικαθέστηκεν ἤπειρος. Διόπερ
ἄπλους ἐστὶν, οὔτε ἱστορίας, οὔτε
τινὸς χρείας κατατολμᾶν αὐτῆς τοὺς
πλωτῆρας ἀναπειθούσης. ᾿Εκείνην
καταλαβόντα τὰ κήτη, τοῖς μεγίστοις
τῶν ὀρῶν κατὰ τὸ μέγεθος ἐοικότα, ὡς
οἱ τεθεαμένοι φασὶ, μένει ἐν τοῖς
οἰκείοις ὅροις, μήτε ταῖς νήσοις, μήτε
ταῖς παραλίοις πόλεσι λυμαινόμενα. Οὕτω
μὲν οὖν ἕκαστον γένος, ὥσπερ πόλεσιν
ἢ κώμαις τισὶν ἢ πατρίσιν ἀρχαίαις, τοῖς
ἀποτεταγμένοις αὐτοῖς τῆς θαλάσσης
μέρεσιν ἐναυλίζεται. ῎Ηδη δέ τινες
καὶ ἀποδημητικοὶ τῶν ἰχθύων, ὥσπερ
ἀπὸ κοινοῦ βουλευτηρίου πρὸς τὴν
ὑπερορίαν στελλόμενοι, ὑφ' ἑνὶ
συνθήματι πάντες ἀπαίρουσιν. ᾿Επειδὰν
γὰρ ὁ τεταγμένος καιρὸς τῆς κυήσεως
καταλάβῃ, ἄλλοι ἀπ' ἄλλων κόλπων
μεταναστάντες, τῷ κοινῷ τῆς φύσεως
νόμῳ διεγερθέντες, ἐπὶ τὴν
βορινὴν ἐπείγονται θάλασσαν. Καὶ
ἴδοις ἂν κατὰ τὸν καιρὸν τῆς ἀνόδου
ὥσπερ τι ῥεῦμα τοὺς ἰχθῦς ἡνωμένους, καὶ
διὰ τῆς Προποντίδος ἐπὶ τὸν Εὔξεινον
ῥέοντας. Τίς ὁ κινῶν; ποῖον
πρόσταγμα βασιλέως; ποῖα διαγράμματα
κατ' ἀγορὰν ἡπλωμένα τὴν προθεσμίαν
δηλοῖ; οἱ ξεναγοῦντες τίνες; ῾Ορᾷς
τὴν θείαν διάταξιν πάντα πληροῦσαν, καὶ
διὰ τῶν μικροτάτων διήκουσαν. ᾿Ιχθὺς
οὐκ ἀντιλέγει νόμῳ Θεοῦ, καὶ
ἄνθρωποι σωτηρίων διδαγμάτων οὐκ
ἀνεχόμεθα. Μὴ καταφρόνει τῶν
ἰχθύων, ἐπειδὴ ἄφωνα καὶ ἄλογα
παντελῶς, ἀλλὰ φοβοῦ μὴ καὶ τούτων
ἀλογώτερος ᾖς, τῇ διαταγῇ τοῦ
κτίσαντος ἀνθιστάμενος. ῎Ακουε
τῶν ἰχθύων μονονουχὶ φωνὴν ἀφιέντων
δι' ὧν ποιοῦσιν, ὅτι εἰς διαμονὴν
τοῦ γένους τὴν μακρὰν ταύτην ἀποδημίαν
στελλόμεθα. Οὐκ ἔχουσιν ἴδιον
λόγον, ἔχουσι δὲ τὸν τῆς φύσεως
νόμον ἰσχυρῶς ἐνιδρυμένον, καὶ
τὸ πρακτέον ὑποδεικνύντα. Βαδίσωμεν, φασὶν, ἐπὶ
τὸ βόρειον πέλαγος. Γλυκύτερον γὰρ
τῆς λοιπῆς θαλάσσης ἐκεῖνο τὸ
ὕδωρ, διότι ἐπ' ὀλίγον αὐτῇ
προσδιατρίβων ὁ ἥλιος, οὐκ ἐξάγει
αὐτῆς ὅλον διὰ τῆς ἀκτῖνος τὸ
πότιμον. Χαίρει δὲ τοῖς γλυκέσι
καὶ τὰ θαλάσσια· ὅθεν καὶ ἐπὶ
τοὺς ποταμοὺς ἀνανήχεται πολλάκις, καὶ
πόρρω θαλάσσης φέρεται. ᾿Εκ τούτου
προτιμότερος αὐτοῖς ὁ Πόντος τῶν
λοιπῶν ἐστι κόλπων, ὡς ἐπιτήδειος
ἐναποκυῆσαι καὶ ἐκθρέψαι τὰ
ἔκγονα. ᾿Επειδὰν δὲ τὸ σπουδαζόμενον
ἀρκούντως ἐκπληρωθῇ, πάλιν πανδημεὶ
πάντες ὑποστρέφουσιν οἴκαδε. Καὶ
τίς ὁ λόγος, ἀκούσωμεν παρὰ τῶν
σιωπώντων. ᾿Επιπόλαιος, φασὶν, ἡ
βορεινὴ θάλασσα, καὶ ὑπτία
προκειμένη τῶν ἀνέμων ταῖς
βίαις, ὀλίγας ἀκτὰς καὶ ὑποδρομὰς
ἔχουσα. Διὸ καὶ ἐκ πυθμένος οἱ
ἄνεμοι ῥᾳδίως αὐτὴν ἀναστρέφουσιν, ὡς
καὶ τὴν βυθίαν ψάμμον τοῖς κύμασιν
ἀναμίγνυσθαι. ᾿Αλλὰ καὶ ψυχρὰ, χειμῶνος
ὥρᾳ, ὑπὸ πολλῶν καὶ μεγάλων ποταμῶν
πληρουμένη. Διὰ τοῦτο ἐφ' ὅσον
μέτριον ἀπολαύσαντες αὐτῆς ἐν τῷ
θέρει, πάλιν χειμῶνος ἐπὶ τὴν ἐν
τῷ βυθῷ ἀλέαν καὶ τὰ προσήλια τῶν
χωρίων ἐπείγονται, καὶ φυγόντες
τὸ δυσήνεμον τῶν ἀρκτῴων, τοῖς
ἐπ' ἔλαττον τινασσομένοις κόλποις
ἐγκαθορμίζονται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εἶδον
ταῦτα ἐγὼ, καὶ τὴν ἐν πᾶσι τοῦ
Θεοῦ σοφίαν ἐθαύμασα. Εἰ τὰ ἄλογα
ἐπινοητικὰ καὶ φυλακτικὰ τῆς ἰδίας
αὐτῶν σωτηρίας, καὶ οἶδε τὸ αἱρετὸν
αὐτῷ καὶ τὸ φευκτὸν ὁ ἰχθὺς, τί
ἐροῦμεν ἡμεῖς οἱ λόγῳ τετιμημένοι, καὶ
νόμῳ πεπαιδευμένοι, ἐπαγγελίαις
προτραπέντες, Πνεύματι σοφισθέντες, εἶτα
τῶν ἰχθύων ἀλογώτερον τὰ καθ' ἑαυτοὺς
διατιθέμενοι; Εἴπερ οἱ μὲν ἴσασι τοῦ
μέλλοντός τινα ποιεῖσθαι πρόνοιαν, ἡμεῖς
δὲ ἐκ τῆς πρὸς τὸ μέλλον ἀνελπιστίας
δι' ἡδονῆς βοσκηματώδους τὴν ζωὴν
ἀναλίσκομεν. ᾿Ιχθὺς τοσαῦτα
διαμείβει πελάγη ὑπὲρ τοῦ εὕρασθαί
τινα ὠφέλειαν· τί ἐρεῖς σὺ ὁ τῇ
ἀργίᾳ συζῶν; ᾿Αργία δὲ, κακουργίας
ἀρχή. Μηδεὶς ἄγνοιαν προφασιζέσθω. Φυσικὸς
λόγος οἰκείωσιν ἡμῖν τοῦ καλοῦ, καὶ
ἀλλοτρίωσιν ἀπὸ τῶν βλαβερῶν
ὑποδεικνὺς ἐγκατέσπαρται. Οὐκ
ἀφίσταμαι τῶν θαλασσίων ὑποδειγμάτων, ἐπειδὴ
ταῦτα ἡμῖν πρόκειται εἰς ἐξέτασιν. ῎Ηκουσα
ἐγὼ τῶν παραλίων τινὸς, ὅτι ὁ
θαλάσσιος ἐχῖνος, τὸ μικρὸν παντελῶς
καὶ εὐκαταφρόνητον ζῷον, διδάσκαλος
πολλάκις γαλήνης καὶ κλύδωνος τοῖς
πλέουσι γίνεται. ῝Ος ὅταν προΐδῃ
ταραχὴν ἐξ ἀνέμων, ψηφῖδά τινα
ὑπελθὼν γενναίαν, ἐπ' αὐτῆς, ὥσπερ
ἐπ' ἀγκύρας, βεβαίως
σαλεύει, κατεχόμενος τῷ βάρει πρὸς
τὸ μὴ ῥᾳδίως τοῖς κύμασιν
ὑποσύρεσθαι. Τοῦτο ὅταν ἴδωσιν οἱ
ναυτικοὶ τὸ σημεῖον, ἴσασι τὴν
προσδοκωμένην βιαίαν κίνησιν τῶν
ἀνέμων. Οὐδεὶς ἀστρολόγος, οὐδεὶς
Χαλδαῖος, ταῖς ἐπιτολαῖς τῶν ἄστρων
τὰς τῶν ἀέρων ταραχὰς τεκμαιρόμενος, ταῦτα
τὸν ἐχῖνον ἐδίδαξεν, ἀλλ' ὁ
θαλάσσης καὶ ἀνέμων</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Κύριος
καὶ τῷ μικρῷ ζῴῳ τῆς μεγάλης ἑαυτοῦ
σοφίας ἐναργὲς ἴχνος ἐνέθηκεν. Οὐδὲν
ἀπρονόητον, οὐδὲν ἠμελημένον παρὰ
Θεοῦ. Πάντα σκοπεύει ὁ ἀκοίμητος
ὀφθαλμός. Πᾶσι πάρεστιν, ἐκπορίζων
ἑκάστῳ τὴν σωτηρίαν. Εἰ ἐχῖνον
ἔξω τῆς ἑαυτοῦ ἐπισκοπῆς ὁ Θεὸς οὐκ
ἀφῆκε, τὰ σὰ οὐκ ἐπισκοπεῖ; Οἱ
ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας, κἂν
ὑπερόριοι ἀλλήλοις πρὸς κοινωνίαν
γάμου συνέλθητε. `O τῆς φύσεως
δεσμὸς, ὁ διὰ τῆς εὐλογίας
ζυγὸς, ἕνωσις ἔστω τῶν
διεστώτων. ῎Εχιδνα, τὸ χαλεπώτατον
τῶν ἑρπετῶν, πρὸς γάμον ἀπαντᾷ
τῆς θαλασσίας μυραίνης, καὶ συριγμῷ
τὴν παρουσίαν σημήνασα ἐκκαλεῖται
αὐτὴν ἐκ τῶν βυθῶν πρὸς γαμικὴν
συμπλοκήν. ῾Η δὲ ὑπακούει, καὶ
ἑνοῦται τῷ ἰοβόλῳ. Τί βούλεταί
μοι ὁ λόγος; ῞Οτι κἂν τραχὺς ᾖ κἂν
ἄγριος τὸ ἦθος ὁ σύνοικος, ἀνάγκη
φέρειν τὴν ὁμόζυγα, καὶ ἐκ
μηδεμιᾶςπροφάσεως καταδέχεσθαι τὴν
ἕνωσιν διασπᾶν. Πλήκτης;
᾿Αλλ'ἀνήρ. Πάροινος; ᾿Αλλ' ἡνωμένος
κατὰ τὴν φύσιν. Τραχὺς καὶ δυσάρεστος;
᾿Αλλὰ μέλος ἤδη σὸν, καὶ μελῶν τὸ
τιμιώτατον.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Ακουέτω
δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τῆς προσηκούσης αὐτῷ
παραινέσεως. ῾Η ἔχιδνα τὸν ἰὸν
ἐξεμεῖ, αἰδουμένη τὸν γάμον· σὺ
τὸ τῆς ψυχῆς ἀπηνὲς καὶ ἀπάνθρωπον
οὐκ ἀποτίθεσαι αἰδοῖ τῆς ἑνώσεως;
῍Η τάχα τὸ τῆς ἐχίδνης ὑπόδειγμα
καὶ ἑτέρως ἡμῖν χρησιμεύσει, ὅτι
μοιχεία τίς ἐστι τῆς φύσεως ἡ τῆς
ἐχίδνης καὶ τῆς μυραίνης
ἐπιπλοκή. Διδαχθήτωσαν οὖν οἱ τοῖς
ἀλλοτρίοις ἐπιβουλεύοντες γάμοις, ποταπῷ
εἰσιν ἑρπετῷ παραπλήσιοι. Εἷς μοι
σκοπὸς, πανταχόθεν οἰκοδομεῖσθαι
τὴν ᾿Εκκλησίαν. Καταστελλέσθω τὰ
πάθη τῶν ἀκολάστων, καὶ ἐγγείοις
καὶ θαλαττίοις ὑποδείγμασι
παιδευόμενα. ᾿Ενταῦθά με στῆναι
τοῦ λόγου ἥ τε τοῦ σώματος καταναγκάζει
ἀσθένεια, καὶ τὸ τῆς ὥρας ὀψέ· ἐπεὶ
πολλὰ ἔτι προσθεῖναι εἶχον τοῖς
φιληκόοις θαύματος ἄξια περὶ τῶν
φυομένων ἐν τῇ θαλάσσῃ· περὶ
θαλάσσης αὐτῆς. Πῶς εἰς ἅλας τὸ
ὕδωρ πήγνυται· πῶς ὁ πολυτίμητος
λίθος τὸ κουράλλιον χλόη μέν ἐστιν
ἐν τῇ θαλάσσῃ, ἐπειδὰν δὲ εἰς τὸν
ἀέρα ἐξενεχθῇ, πρὸς λίθου στερρότητα
μεταπήγνυται· πόθεν τῷ εὐτελεστάτῳ
ζῴῳ τῷ ὀστρέῳ τὸν βαρύτιμον μαργαρίτην
ἡ φύσις ἐνέθηκεν. ῝Α γὰρ ἐπιθυμοῦσι
θησαυροὶ βασιλέων, ταῦτα περὶ
αἰγιαλοὺς καὶ ἀκτὰς καὶ τραχείας
πέτρας διέρριπται, τοῖς ἐλύτροις
τῶν ὀστρέων ἐγκείμενα. Πόθεν τὸ
χρυσοῦν ἔριον αἱ πίνναι τρέφουσιν, ὅπερ
οὐδεὶς τῶν ἀνθοβάφων μέχρι νῦν
ἐμιμήσατο Πόθεν αἱ κόχλοι τοῖς
βασιλεῦσι τὰς ἁλουργίδας χαρίζονται,</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">αἳ
καὶ τὰ ἄνθη τῶν λειμώνων τῇ εὐχροίᾳ
παρέδραμον. ᾿Εξαγαγέτω τὰ ὕδατα. Καὶ
τί οὐ γέγονε τῶν ἀναγκαίων; τί δὲ
οὐχὶ τῶν πολυτελῶν ἐχαρίσθη τῷ βίῳ;
Τὰ μὲν εἰς ὑπηρεσίαν ἀνθρώπων· τὰ
δὲ, εἰς θεωρίαν τοῦ περὶ τὴν κτίσιν
θαύματος. ῎Αλλα φοβερὰ, παιδαγωγοῦντα
ἡμῶν τὸ ῥᾴθυμον. ᾿Εποίησεν ὁ Θεὸς
τὰ κήτη τὰ μεγάλα. Οὐκ ἐπειδὴ
καρίδος καὶ μαινίδος μείζονα, διὰ
τοῦτο μεγάλα εἴρηται, ἀλλ' ἐπειδὴ
τοῖς μεγίστοις ὄρεσι τῷ ὄγκῳ τοῦ
σώματος παρισάζεται· ἅ γε καὶ νήσων
πολλάκις φαντασίαν παρέχεται, ἐπειδάν
ποτε ἐπὶ τὴν ἄκραν ἐπιφάνειαν τοῦ
ὕδατος ἀνανήξηται. Ταῦτα μέντοι
τηλικαῦτα ὄντα οὐ περὶ ἀκτὰς, οὐδὲ
αἰγιαλοὺς διατρίβει, ἀλλὰ τὸ
᾿Ατλαντικὸν λεγόμενον πέλαγος
ἐνοικεῖ. Τοιαῦτά ἐστι τὰ πρὸς
φόβον καὶ ἔκπληξιν ἡμετέραν
δημιουργηθέντα ζῷα. ᾿Εὰν δὲ ἀκούσῃς
ὅτι τὰ μέγιστα τῶν πλοίων ἡπλωμένοις
ἱστίοις ἐξ οὐρίας φερόμενα τὸ
μικρότατον ἰχθύδιον ἡ ἐχενηῒς οὕτω
ῥᾳδίως ἵστησιν, ὥστε ἀκίνητον
ἐπὶ πλεῖστον φυλάσσειν τὴν ναῦν
ὥσπερ καταρριζωθεῖσαν ἐν αὐτῷ τῷ
πελάγει, ἆρ' οὐχὶ καὶ ἐν τῷ
μικρῷ τούτῳ τὴν αὐτὴν τῆς τοῦ
κτίσαντος δυνάμεως λαμβάνεις
ἀπόδειξιν; Οὐ γὰρ μόνοι ξιφίαι, καὶ
πρίονες, καὶ κύνες, καὶ φάλαιναι
καὶ ζύγαιναι, φοβεραὶ, ἀλλὰ καὶ
τρυγόνος κέντρον τῆς θαλασσίας, καὶ
ταύτης νεκρᾶς, καὶ λαγωὸς ὁ
θαλάσσιος, οὐχ ἧττόν ἐστι
φοβερὰ, ταχεῖαν καὶ ἀπαραίτητον
τὴν φθορὰν ἐπιφέροντα. Οὕτω σε διὰ
πάντων ἐγρηγορέναι ὁ κτίστης
βούλεται, ἵν' ἐν τῇ πρὸς Θεὸν
ἐλπίδι τὰς ἀπ' αὐτῶν βλάβας
ἀποδιδράσκῃς. ᾿Αλλὰ γὰρ ἀναδραμόντες
ἐκ τῶν βυθῶν, ἐπὶ τὴν ἤπειρον
καταφύγωμεν. Καὶ γάρ πως ἄλλα
ἐπ' ἄλλοις καταλαβόντα ἡμᾶς τῆς
δημιουργίας τὰ θαύματα, οἷόν τινα
κύματα, ταῖς συνεχέσι καὶ ἐπαλλήλοις
ἐπιδρομαῖς ὑποβρόχιον ἡμῶν τὸν
λόγον ἤγαγε. Καίτοι θαυμάσαιμι
ἂν, εἰ μὴ μείζοσι τοῖς κατ' ἤπειρον</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">παραδόξοις
ἡ διάνοια ἡμῶν ἐντυχοῦσα, πάλιν
κατὰ τὸν ᾿Ιωνᾶν ἐπὶ τὴν θάλασσαν
δραπετεύσει. ῎Εοικε δέ μοι ὁ λόγος
ἐμπεσὼν εἰς τὰ μυρία θαύματα
ἐπιλελῆσθαι τῆς συμμετρίας, καὶ
ταὐτὸν πεπονθέναι τοῖς ἐν πελάγει
ναυτιλλομένοις, οἳ πρὸς μηδὲν
πεπηγὸς τὴν κίνησιν τεκμαιρόμενοι, ἀγνοοῦσι
πολλάκις ὅσον διέδραμον. ῝Ο δὴ καὶ
περὶ ἡμᾶς ἔοικε γεγενῆσθαι, τρέχοντος
τοῦ λόγου διὰ τῆς κτίσεως, μὴ
λαβεῖν τοῦ πλήθους τῶν εἰρημένων
τὴν αἴσθησιν. 'Αλλ' εἰ καὶ φιλήκοον
τὸ σεμνὸν τοῦτο θέατρον, καὶ γλυκεῖα
δούλων ἀκοαῖς δεσποτικῶν θαυμάτων
διήγησις, ἐνταῦθα τὸν λόγον
ὁρμίσαντες, μείνωμεν τὴν ἡμέραν
πρὸς τὴν τῶν λειπομένων ἀπόδοσιν. ᾿Αναστάντες
δὲ πάντες εὐχαριστήσωμεν ὑπὲρ τῶν
εἰρημένων, καὶ αἰτήσωμεν τῶν
λειπομένων</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τὴν
πλήρωσιν. Γένοιτο δὲ ὑμῖν καὶ ἐν
τῇ μεταλήψει τῆς τροφῆς ἐπιτραπέζια
διηγήματα, ὅσα τε ἕωθεν ὑμῖν, καὶ
ὅσα κατὰ τὴν ἑσπέραν ἐπῆλθεν ὁ
λόγος· καὶ ταῖς περὶ τούτων ἐννοίαις
ὑπὸ τοῦ ὕπνου καταληφθέντες, τῆς
μεθημερινῆς εὐφροσύνης καὶ καθεύδοντες
ἀπολαύσοιτε, ἵνα ἐξῇ ὑμῖν
λέγειν, ᾿Εγὼ καθεύδω, καὶ ἡ
καρδία μου ἀγρυπνεῖ, μελετῶσα
νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου, ᾧ
ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας
τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ η.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
πτηνῶν καὶ ἐνύδρων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς, ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν
ζῶσαν κατὰ γένος, τετράποδα καὶ
ἑρπετὰ καὶ θηρία κατὰ γένος. Καὶ
ἐγένετο οὕτως. ῏Ηλθε τὸ πρόσταγμα
ὁδῷ βαδίζον, καὶ ἀπέλαβε καὶ ἡ
γῆ τὸν ἴδιον κόσμον. ᾿Εκεῖ, ᾿Εξαγαγέτω
τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν· ὧδε, ᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν. ῎Εμψυχος ἄρα ἡ
γῆ; καὶ χώραν ἔχουσιν οἱ ματαιόφρονες
Μανιχαῖοι, ψυχὴν ἐντιθέντες τῇ
γῇ; Οὐκ ἐπειδὴ εἶπεν, ᾿Εξαγαγέτω, τὸ
ἐναποκείμενον αὐτῇ προήνεγκεν, ἀλλ' ὁ
δοὺς τὸ πρόσταγμα, καὶ τὴν τοῦ
ἐξαγαγεῖν αὐτῇ δύναμιν ἐχαρίσατο. Οὔτε
γὰρ ὅτε ἤκουσεν ἡ γῆ, Βλαστησάτω
βοτάνην χόρτου καὶ ξύλον
κάρπιμον, κεκρυμμένον ἔχουσα
τὸν χόρτον ἐξήνεγκεν· οὐδὲ τὸν
φοίνικα, ἢ τὴν δρῦν, ἢ τὴν
κυπάρισσον κάτω που ἐν ταῖς λαγόσιν
ἑαυτῆς ἀποκεκρυμμένα ἀνῆκε πρὸς
τὴν ἐπιφάνειαν· ἀλλ' ὁ θεῖος
λόγος φύσις ἐστὶ τῶν γινομένων. Βλαστησάτω
ἡ γῆ· οὐχ ὅπερ ἔχει προβαλλέτω, ἀλλ' ὃ
μὴ ἔχει κτησάσθω, Θεοῦ δωρουμένου
τῆς ἐνεργείας τὴν δύναμιν. Οὕτω
καὶ νῦν, ᾿Εξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν, οὐ
τὴν ἐναποκειμένην, ἀλλὰ τὴν
δεδομένην αὐτῇ παρὰ τοῦ Θεοῦ διὰ
τῆς ἐπιταγῆς. ῎Επειτα καὶ εἰς τὸ
ἐναντίον αὐτοῖς ὁ λόγος περιτραπήσεται. Εἰ
γὰρ ἐξήνεγκεν ἡ γῆ τὴν ψυχὴν, ἐρήμην
ἑαυτὴν κατέλιπε τῆς ψυχῆς. 'Αλλ' ἐκείνων
μὲν τὸ βδελυκτὸν αὐτόθεν γνώριμον. Διὰ
τί μέντοι τὰ μὲν ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν
ζωσῶν ἐξαγαγεῖν προσετάχθη, ἡ δὲ
γῆ ψυχὴν ζῶσαν; Λογιζόμεθα τοίνυν, ὅτι
τῶν μὲν νηκτῶν ἡ φύσις ἀτελεστέρας
πως δοκεῖ ζωῆς μετέχειν, διὰ τὸ ἐν
τῇ παχύτητι τοῦ ὕδατος διαιτᾶσθαι. Καὶ
γὰρ ἀκοὴ παρ' ἐκείνοις βαρεῖα, καὶ
ὁρῶσιν ἀμβλὺ διὰ τοῦ ὕδατος
βλέποντες, καὶ οὔτε τις μνήμη
παρ' ἐκείνοις, οὔτε φαντασία, οὔτε
τοῦ συνήθους ἐπίγνωσις. Διὰ
τοῦτο οἱονεὶ ἐνδείκνυται ὁ
λόγος, ὅτι ἡ σαρκικὴ ζωὴ τοῖς
ἐνύδροις καθηγεῖται τῶν ψυχικῶν
κινημάτων· ἐπὶ δὲ τῶν χερσαίων, ὡς
τελειοτέρας αὐτῶν οὔσης τῆς ζωῆς, ἡ
ψυχὴ τὴν ἡγεμονίαν ἐπιτέτραπται
πᾶσαν. Αἵ τε γὰρ αἰσθήσεις μᾶλλον
τετράνωνται· καὶ ὀξεῖαι μὲν τῶν
παρόντων αἱ ἀντιλήψεις· ἀκριβεῖς
δὲ μνῆμαι τῶν παρελθόντων παρὰ τοῖς
πλείστοις τῶν τετραπόδων. Διὰ
τοῦτο, ὡς ἔοικεν, ἐπὶ μὲν τῶν
ἐνύδρων σώματα ἐκτίσθη ἐψυχωμένα (ἑρπετὰ
γὰρ ψυχῶν ζωσῶν ἐκ τῶν ὑδάτων
παρήχθη), ἐπὶ δὲ τῶν χερσαίων ψυχὴ
σώματα οἰκονομοῦσα προσετάχθη
γενέσθαι, ὡς πλέον τι τῆς ζωτικῆς
δυνάμεως τῶν ἐπὶ γῆς διαιτωμένων
μετειληφότων. ῎Αλογα μὲν γὰρ, καὶ
τὰ χερσαῖα· ἀλλ' ὅμως ἕκαστον
τῇ ἐκ τῆς φύσεως φωνῇ πολλὰ τῶν κατὰ
ψυχὴν παθημάτων διασημαίνει. Καὶ
γὰρ καὶ χαρὰν καὶ λύπην, καὶ τὴν
τοῦ συνήθους ἐπίγνωσιν, καὶ τροφῆς
ἔνδειαν, καὶ χωρισμὸν τῶν συννόμων, καὶ
μυρία πάθη τῷ φθόγγῳ παραδηλοῖ. Τὰ
δὲ ἔνυδρα οὐ μόνον ἄφωνα, ἀλλὰ
καὶ ἀνήμερα, καὶ ἀδίδακτα, καὶ
πρὸς πᾶσαν βίου κοινωνίαν ἀνθρώποις
ἀμεταχείριστα. ῎Εγνω βοῦς τὸν
κτησάμενον καὶ ὄνος τὴν φάντην τοῦ
κυρίου αὐτοῦ· ἰχθὺς δὲ οὐκ ἂν
ἐπιγνοίη τὸν τρέφοντα. Οἶδε τὴν
συνήθη φωνὴν ὁ ὄνος. Οἶδεν ὁδὸν
ἣν πολλάκις ἐβάδισε· καί
που καὶ ὁδηγὸς ἐνίοτε ἀποσφαλέντι
γίνεται τῷ ἀνθρώπῳ. Τὸ δὲ ὀξυήκοον
τοῦ ζῴου οὐδὲ ἄλλο τι ἔχειν λέγεται
τῶν χερσαίων. Τὸ δὲ τῶν καμήλων
μνησίκακον, καὶ βαρύμηνι, καὶ
διαρκὲς πρὸς ὀργὴν, τί ἂν μιμήσασθαι
τῶν θαλαττίων δύναιτο; Πάλαι ποτὲ
πληγεῖσα κάμηλος, μακρῷ χρόνῳ
ταμιευσαμένη τὴν μῆνιν, ἐπειδὰν
εὐκαιρίας λάβηται, τὸ κακὸν
ἀντιδίδωσιν. ᾿Ακούσατε, οἱ
βαρύθυμοι, οἱ τὴν μνησικακίαν ὡς
ἀρετὴν ἐπιτηδεύοντες, τίνι ἐστὲ
ἐμφερεῖς, ὅταν τὴν κατὰ τοῦ πλησίον
λύπην, ὥσπερ τινὰ σπινθῆρα κεκρυμμένον
ἐν σποδιᾷ, μέχρι τοσούτου
φυλάσσετε, ἕως ἂν ὕλης λαβόμενοι, οἷον
φλόγα τινὰ τὸν θυμὸν ἀνακαύσητε.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν. Διὰ τί ἡ γῆ ψυχὴν
ζῶσαν ἐξάγει; ῞Ινα μάθῃς διαφορὰν
ψυχῆς κτήνους καὶ ψυχῆς ἀνθρώπου. Μικρὸν
ὕστερον γνώσῃ, πῶς ἡ ψυχὴ τοῦ
ἀνθρώπου συνέστη· νῦν δὲ ἄκουε
περὶ τῆς τῶν ἀλόγων ψυχῆς. ᾿Επειδὴ
κατὰ τὸ γεγραμμένον, παντὸς ζῴου
ἡ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ψυχὴ
τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐστιν· αἷμα δὲ παγὲν
εἰς σάρκα πέφυκε μεταβάλλειν· ἡ
δὲ σὰρξ φθαρεῖσα εἰς γῆν ἀναλύεται· γεηρά
τίς ἐστιν εἰκότως ἡ ψυχὴ τῶν
κτηνῶν. ᾿Εξαγαγέτω οὖν ἡ γῆ
ψυχὴν ζῶσαν. ῞Ορα τὴν ἀκολουθίαν
ψυχῆς πρὸς αἷμα, αἵματος πρὸς
σάρκα, σαρκὸς πρὸς τὴν γῆν· καὶ
πάλιν ἀναλύσας διὰ τῶν αὐτῶν
ἀναπόδισον ἀπὸ γῆς εἰς σάρκα, ἀπὸ
σαρκὸς εἰς αἷμα, ἀπὸ αἵματος εἰς
ψυχήν· καὶ εὑρήσεις ὅτι γῆ ἐστι
τῶν κτηνῶν ἡ ψυχή. Μὴ νόμιζε
πρεσβυτέραν εἶναι τῆς τοῦ σώματος
αὐτῶν ὑπο-στάσεως, μηδὲ ἐπιδιαμένουσαν
μετὰ τὴν τῆς σαρκὸς διάλουσιν. Φεῦγε
φληνάφους τῶν σοβαρῶν φιλοσόφων, οἳ</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">οὐκ
αἰσχύνονται τὰς ἑαυτῶν ψυχὰς καὶ
τὰς κυνείας ὁμοειδεῖς ἀλλήλαις
τιθέμενοι· οἱ λέγοντες ἑαυτοὺς
γεγενῆσθαί ποτε καὶ γυναῖκας καὶ
θάμνους καὶ ἰχθύας θαλασσίους. ᾿Εγὼ
δὲ εἰ μὲν ἐγένοντό ποτε ἰχθῦς οὐκ
ἂν εἴποιμι, ὅτι δὲ ἐν ᾧ ταῦτα
ἔγραφον τῶν ἰχθύων ἦσαν ἀλογώτεροι, καὶ
πάνυ εὐτόνως διατειναίμην. ᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν. Τίνος ἕνεκεν, τοῦ
λόγου τρέχοντος ἀθρόως, ἀπεσιώπησα
χρόνον οὐκ ὀλίγον, ἴσως θαυμάζουσιν
οἱ πολλοί· ἀλλ' οὐχὶ οἵγε
φιλοπονώτεροι τῶν ἀκροατῶν ἀγνοοῦσι
τὴν αἰτίαν τῆς ἀφασίας. Πῶς γάρ;
οἱ διὰ τοῦ πρὸς ἀλλήλους ὁρᾶν
καὶ ἐννεύειν ἐπιστρέψαντές
με πρὸς ἑαυτοὺς, καὶ εἰς ἔννοιαν
ἀγαγόντες τῶν παρεθέντων. Εἶδος
γὰρ ὅλον τῆς κτίσεως, καὶ οὐκ
ἐλάχιστον τοῦτο, παρέλαθεν ἡμᾶς, καὶ
μικροῦ ἀπιὼν ᾤχετο ἀνεξέταστον
παντελῶς ὁ λόγος καταλιπών. ᾿Εξαγαγέτω
γὰρ τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν κατὰ
γένος, καὶ πετεινὰ πετόμενα ἐπὶ
τῆς γῆς κατὰ τὸ στερέωμα τοῦ
οὐρανοῦ. Εἴπαμεν τὰ περὶ τῶν
νηκτῶν, ὅσα ὁ καιρὸς ἐνεδίδου
ἑσπέρας· σήμερον μετέβημεν ἐπὶ
τὴν τῶν χερσαίων ἐξέτασιν. Διέφυγεν
ἡμᾶς τὸ πτηνὸν ἐν τῷ μέσῳ. ᾿Ανάγκη
τοίνυν, κατὰ τοὺς ἐπιλήσμονας τῶν
ὁδοιπόρων, οἳ ἐπειδάν τι τῶν
καιρίων καταλίπωσι, κἂν ἐπιπολὺ
τῆς ὁδοῦ προέλθωσι, πάλιν τὴν
αὐτὴν ὑποστρέφουσιν, ἀξίαν τῆς
ῥᾳθυμίας δίκην τὸν ἐκ τῆς ὁδοιπορίας
κόπον ὑπέχοντες, οὕτω καὶ ἡμῖν, ὡς
ἔοικε, τὴν αὐτὴν πάλιν βαδιστέον. Καὶ
γὰρ οὐδὲ εὐκαταφρόνητόν ἐστι τὸ
παρεθὲν, ἀλλὰ τὸ τρίτον ἔοικεν
εἶναι τῆς ἐν τοῖς ζῴοις κτίσεως, εἴπερ
τρία ζῴων ἐστὶ γένη, τό τε
χερσαῖον, καὶ τὸ πτηνὸν, καὶ τὸ
ἔνυδρον. ᾿Εξαγαγέτω, φησὶ, τὰ
ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν κατὰ
γένος, καὶ πετεινὰ πετόμενα ἐπὶ
τῆς γῆς κατὰ τὸ στερέωμα τοῦ
οὐρανοῦ κατὰ γένος. Διὰ τί ἐξ
ὑδάτων καὶ τοῖς πτηνοῖς τὴν γένεσιν
ἔδωκεν; ῞Οτι ὥσπερ συγγένειά τίς
ἐστι τοῖς πετομένοις πρὸς τὰ νηκτά. Καὶ
γὰρ ὥσπερ οἱ ἰχθῦς τὸ ὕδωρ τέμνουσι, τῇ
μὲν κινήσει τῶν πτερύγων εἰς τὸ πρόσω
χωροῦντες, τῇ δὲ τοῦ οὐραίου
μεταβολῇ τάς τε περιστροφὰς καὶ τὰς
εὐθείας ὁρμὰς ἑαυτοῖς οἰακίζοντες· οὕτω
καὶ ἐπὶ τῶν πτηνῶν ἐστιν ἰδεῖν
διανηχομένων τὸν ἀέρα τοῖς πτεροῖς
κατὰ τὸν ὅμοιον τρόπον. ῞Ωστε
ἐπειδὴ ἓν ἰδίωμα ἐν ἑκατέροις τὸ
νήχεσθαι, μία τις αὐτοῖς ἡ συγγένεια
ἐκ τῆς τῶν ὑδάτων γενέσεως
παρεσχέθη. Πλήν γε ὅτι οὐδὲν τῶν
πτηνῶν ἄπουν, διὰ τὸ πᾶσι τὴν
δίαιταν ἀπὸ τῆς γῆς ὑπάρχειν, καὶ
πάντα ἀναγκαίως τῆς τῶν ποδῶν
ὑπουργίας προσδεῖσθαι. Τοῖς μὲν
γὰρ ἁρπακτικοῖς πρὸς τὴν ἄγραν αἱ
τῶν ὀνύχων ἀκμαί· τοῖς δὲ
λοιποῖς, διά τε τὸν πορισμὸν τῆς
τροφῆς, καὶ διὰ τὴν λοιπὴν τοῦ
βίου διεξαγωγὴν, ἀναγκαία τῶν
ποδῶν ἡ ὑπηρεσία δεδώρηται. ᾿Ολίγοι
δὲ τῶν ὀρνίθων κακόποδές εἰσιν, οὔτε
βαδίζειν οὔτε ἀγρεύειν τοῖς ποσὶν
ἐπιτήδειοι· ὡς αἵ τε χελιδόνες
εἰσὶ, οὔτε βαδίζειν, οὔτε ἀγρεύειν
δυνάμεναι, καὶ αἱ δρεπανίδες
λεγόμεναι, οἷς ἡ τροφὴ ἀπὸ τῶν ἐν
τῷ ἀέρι ἐμφερομένων ἐπινενόηται. Χελιδόνι
δὲ τὸ τῆς πτήσεως πρόσγειον ἀντὶ
τῆς τῶν ποδῶν ὑπηρεσίας ἐστίν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εἰσὶ
μέντοι γενῶν διαφοραὶ μυρίαι καὶ ἐν
τοῖς ὄρνισιν, ἃς ἐάν τις κατὰ τὸν
αὐτὸν τρόπον ἐπίῃ καθ' ὃν ἐν μέρει
καὶ τῆς τῶν ἰχθύων ἐξετάσεως
ἐφηψάμεθα, εὑρήσει ἓν μὲν ὄνομα
τῶν πετεινῶν, μυρίας δὲ ἐν τούτοις
διαφορὰς ἔν τε τοῖς μεγέθεσι καὶ ἐν
τοῖς σχήμασι καὶ ἐν ταῖς χρόαις· καὶ
κατὰ τοὺς βίους, καὶ τὰς πράξεις, καὶ
τὰ ἤθη, ἀμύθητον οὖσαν αὐτοῖς τὴν
πρὸς ἄλληλα παραλλαγήν. ῎Ηδη μὲν
οὖν τινες ἐπειράθησαν καὶ ὀνοματοποιίαις
χρήσασθαι, ἵν', ὥσπερ διὰ καυτήρων
τινῶν τῆς ἀσυνήθους καὶ ξένης
ὀνομασίας, τὸ ἰδίωμα ἑκάστου
γένους ἐπιγινώσκηται. Καὶ τὰ μὲν
ὠνόμασαν σχιζόπτερα, ὡς τοὺς
ἀετούς· τὰ δὲ δερμόπτερα, ὡς
τὰς νυκτερίδας· τὰ δὲ πτιλωτὰ, ὡς
τοὺς σφῆκας· τὰ δὲ κολεόπτερα, ὡς
τοὺς κανθάρους, καὶ ὅσα ἐν θήκαις
τισὶ καὶ περιβολαῖς γεννηθέντα, περιρραγέντος
αὐτοῖς τοῦ ἐλύτρου, πρὸς τὴν
πτῆσιν ἠλευθερώθη. 'Αλλ' ἡμῖν
ἀρκοῦσα σημείωσις πρὸς τὴν τῶν γενῶν
ἰδιότητα ἡ κοινὴ χρῆσις, καὶ οἱ
παρὰ τῆς Γραφῆς περί τε καθαρῶν
καὶ ἀκαθάρτων διορισμοί. ῎Αλλο
μὲν οὖν γένος τὸ τῶν σαρκοφάγων, καὶ
ἄλλη κατασκευὴ πρέπουσα τῷ τρόπῳ
τῆς διαίτης αὐτῶν, ὀνύχων ἀκμαὶ, καὶ
χεῖλος ἀγκύλον, καὶ πτερὸν ὀξὺ, ὥστε
καὶ συλληφθῆναι ῥᾳδίως τὸ θήραμα, καὶ
διασπαραγὲν τροφὴν τῷ ἑλόντι
γενέσθαι. ῎Αλλη τῶν σπερμολόγων
κατασκευή· ἄλλη τῶν ἐκ παντὸς
τρεφομένων τοῦ συντυχόντος. Καὶ
ἐν τούτοις πλεῖσται διαφοραί. Τὰ
μὲν γὰρ αὐτῶν ἐστιν ἀγελικὰ, πλὴν
τῶν ἁρπακτικῶν· τούτων δὲ οὐδὲν
κοινωνικὸν ἐκτὸς τοῦ κατὰ τὰς συζυγίας
συνδυασμοῦ. Μυρία δὲ ἄλλα τὸν
ἀθροισματικὸν ρηται βίον, ὡς
περιστεραὶ, καὶ γέρανοι, καὶ
ψῆρες, καὶ κολοιοί. Πάλιν ἐν
τούτοις τὰ μὲν ἄναρχά ἐστι καὶ οἷον
αὐτόνομα· τὰ δὲ ὑφ' ἡγεμόνι
τετάχθαι καταδεχόμενα, ὡς αἱ
γέρανοι. ῎Ηδη δέ τις καὶ ἑτέρα ἐν
τούτοις ἐστὶ διαφορὰ, καθ' ἣν
τὰ μὲν ἐπιδημητικά τέ ἐστι καὶ
ἐγχώρια, τὰ δὲ ἀπαίρειν πέφυκε
πορροτάτω, καὶ χειμῶνος ἐγγίζοντος
ἐκτοπίζειν ὡς τὰ πολλά. Χειροήθη
δὲ καὶ τιθασσὰ τὰ πολλὰ τῶν ὀρνέων
ἐκτρεφόμενα γίνεται, πλήν γε δὴ
τῶν ἀσθενῶν, ἃ δι' ὑπερβάλλουσαν
δειλίαν καὶ ἀνανδρίαν, τὴν συνεχῆ
τῆς χειρὸς ἐνόχλησιν οὐχ ὑφίσταται. ᾿Αλλὰ
καὶ συνανθρωπιστικοί τινες τῶν ὀρνίθων
εἰσὶ, τὰς αὐτὰς ἡμῖν
οἰκήσεις καταδεχόμενοι· ἄλλοι
δὲ ὄρειοι, καὶ φιλέρημοι. Μεγίστη
δὲ διαφορὰ καὶ ἡ περὶ τὴν φωνὴν
ἰδιότης ἑκάστου. Οἱ μὲν γὰρ κωτίλοι
καὶ λάλοι τῶν ὀρνίθων εἰσίν· οἱ
δὲ σιγηλοί. Καὶ τὰ μὲν ᾠδικὰ καὶ
πολύφωνα· τὰ δὲ ἄμουσα παντελῶς
καὶ ᾠδῆς ἄμοιρα. Καὶ τὰ μὲν
μιμηλὰ, ἢ ἐκ φύσεως ἔχοντα τὸ
μιμεῖσθαι, ἢ ἐξ ἀσκήσεως
προσλαβόντα· τὰ δὲ μονότροπον καὶ
ἀμετάβλητον τὴν φωνὴν ἀφιέντα. Γαῦρον
ὁ ἀλεκτρυών· φιλόκαλον ὁ ταώς· λάγνιοι
αἱ περιστεραὶ καὶ αἱ κατοικίδιοι
ὄρνεις, ἐπὶ παντὸς καιροῦ τὸ
συνουσιαστικὸν ἔχουσαι. Δολερὸν ὁ
πέρδιξ καὶ ζηλότυπον, κακούργως</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">συμπράττων
τοῖς θηραταῖς πρὸς τὴν ἄγραν.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μυρίαι, ὡς
ἔφαμεν, καὶ τῶν πράξεων καὶ τῶν
βίων διαφοραί. ῎Εστι δέ τινα καὶ
πολιτικὰ τῶν ἀλόγων, εἴπερ πολιτείας
ἴδιον, τὸ πρὸς ἓν πέρας κοινὸν
συννεύειν τὴν ἐνέργειαν τῶν
καθ' ἕκαστον, ὡς ἐπὶ τῶν μελισσῶν
ἄν τις ἴδοι. Καὶ γὰρ ἐκείνων κοινὴ
μὲν ἡ οἴκησις, κοινὴ δὲ ἡ
πτῆσις, ἐργασία δὲ πάντων μία· καὶ
τὸ μέγιστον, ὅτι ὑπὸ βασιλεῖ καὶ
ταξιάρχῳ τινὶ τῶν ἔργων ἅπτονται, οὐ
πρότερον καταδεχόμεναι ἐπὶ τοὺς
λειμῶνας ἐλθεῖν, πρὶν ἂν
ἴδωσι κατάρξαντα τὸν βασιλέα τῆς
πτήσεως. Καὶ ἔστιν αὐταῖς οὐ
χειροτονητὸς ὁ βασιλεὺς (πολλάκις
γὰρ ἀκρισία δήμου τὸν χείριστον εἰς
ἀρχὴν προεστήσατο), οὐδὲ κληρωτὴν
ἔχων τὴν ἐξουσίαν (ἄλογοι γὰρ αἱ
συντυχίαι τῶν κλήρων ἐπὶ τὸν πάντων
ἔσχατον πολλάκις τὸ κράτος φέρουσαι), οὐδὲ
ἐκ πατρικῆς διαδοχῆς τοῖς βασιλείοις
ἐγκαθεζόμενος (καὶ γὰρ καὶ οὗτοι
ἀπαίδευτοι καὶ ἀμαθεῖς πάσης
ἀρετῆς, διὰ τρυφὴν καὶ κολακείαν, ὡς
τὰ πολλὰ, γίνονται), ἀλλ' ἐκ
φύσεως ἔχων τὸ κατὰ πάντων πρωτεῖον, καὶ
μεγέθει διαφέρων καὶ σχήματι καὶ τῇ
τοῦ ἤθους πραότητι. ῎Εστι μὲν γὰρ
κέντρον τῷ βασιλεῖ, ἀλλ' οὐ
χρῆται τούτῳ πρὸς ἄμυναν. Νόμοι
τινές εἰσιν οὗτοι τῆς φύσεως
ἄγραφοι, ἀργοὺς εἶναι πρὸς τιμωρίαν
τοὺς τῶν μεγίστων δυναστειῶν
ἐπιβαίνοντας. ᾿Αλλὰ καὶ ταῖς
μελίσσαις, ὅσαι ἂν μὴ ἀκολουθήσωσι
τῷ ὑποδείγματι τοῦ βασιλέως, ταχὺ
μεταμέλει τῆς ἀβουλίας, ὅτι τῇ
πληγῇ τοῦ κέντρου ἐπαποθνήσκουσιν. ᾿Ακουέτωσαν
Χριστιανοὶ, οἷς πρόσταγμά ἐστι
μηδενὶ κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἀποδιδόναι, ἀλλὰ
νικᾶν ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν. Μίμησαι
τῆς μελίσσης τὸ ἰδιότροπον, ὅτι
οὐδενὶ λυμαινομένη, οὐδὲ καρπὸν
ἀλλότριον διαφθείρουσα, τὰ κηρία
συμπήγνυται. Τὸν μὲν γὰρ κηρὸν ἀπὸ
τῶν ἀνθῶν φανερῶς συναγείρει, τὸ
δὲ μέλι, τὴν δροσοειδῶς ἐνεσπαρμένην
νοτίδα τοῖς ἄνθεσιν, ἐπισπασαμένη
τῷ στόματι, ταύτην ταῖς κοιλότησι</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τῶν
κηρίων ἐνίησιν. ῞Οθεν καὶ ὑγρὸν
παρὰ τὴν πρώτην ἐστίν· εἶτα
τῷ χρόνῳ συμπεφθὲν, πρὸς τὴν
οἰκείαν σύστασιν καὶ ἡδονὴν
ἐπανέρχεται. Καλῶν καὶ πρεπόντων
αὕτη τῶν ἐπαίνων παρὰ τῆς Παροιμίας
τετύχηκε, σοφὴ καὶ ἐργάτις
ὀνομασθεῖσα· οὕτω μὲν φιλοπόνως
τὴν τροφὴν συναγείρουσα (῟Ης τοὺς
πόνους, φησὶ, βασιλεῖς καὶ ἰδιῶται
πρὸς ὑγείαν προσφέρονται), οὕτω
δὲ σοφῶς φιλοτεχνοῦσα τὰς ἀποθήκας
τοῦ μέλιτος (εἰς λεπτὸν γὰρ ὑμένα
τὸν κηρὸν διατείνασα, πυκνὰς καὶ
συνεχεῖς ἀλλήλαις συνοικοδομεῖ τὰς
κοιλότητας), ὡς τὸ πυκνὸν τῆς τῶν
μικροτάτων πρὸς ἄλληλα δέσεως, ἔρεισμα
γίνεσθαι τῷ παντί. ῾Εκάστη γὰρ
φρεατία τῆς ἑτέρας ἔχεται, λεπτῷ
πρὸς αὐτὴν διειργομένη τε ὁμοῦ καὶ
συναπτομένη τῷ διαφράγματι. ῎Επειτα
διώροφοι καὶ τριώροφοι αἱ σύριγγες
αὗται ἀλλήλαις ἐπῳκοδόμηνται. ᾿Εφυλάξατο
γὰρ μίαν ποιῆσαι διαμπερὲς τὴν
κοιλότητα, ἵνα μὴ τῷ βάρει τὸ ὑγρὸν
πρὸς τὸ ἐκτὸς διεκπίπτῃ. Κατάμαθε
πῶς τὰ τῆς γεωμετρίας εὑρέματα
πάρεργά ἐστι τῆς σοφωτάτης
μελίσσης. ῾Εξάγωνοι γὰρ πᾶσαι καὶ
ἰσόπλευροι τῶν κηρίων αἱ σύριγγες, οὐκ
ἐπ' εὐθείας ἀλλήλαις κατεπικείμεναι, ἵνα
μὴ κάμνωσιν οἱ πυθμένες τοῖς διακένοις
ἐφηρμοσμένοι· ἀλλ' αἱ γωνίαι
τῶν κάτωθεν ἑξαγώνων, βάθρον
καὶ ἔρεισμα τῶν ὑπερκειμένων εἰσὶν, ὡς
ἀσφαλῶς ὑπὲρ ἑαυτῶν μετεωρίζειν τὰ
βάρη, καὶ ἰδιαζόντως ἑκάστῃ
κοιλότητι τὸ ὑγρὸν ἐγκατέχεσθαι.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πῶς
ἄν σοι πάντα δι' ἀκριβείας ἐπέλθοιμι
τὰ ἐν τοῖς βίοις τῶν ὀρνίθων ἰδιώματα;
Πῶς μὲν αἱ γέρανοι τὰς ἐν τῇ νυκτὶ
προφυλακὰς ἐκ περιτροπῆς ὑποδέχονται· καὶ
αἱ μὲν καθεύδουσιν, αἱ δὲ κύκλῳ
περιιοῦσαι, πᾶσαν αὐταῖς ἐν τῷ
ὕπνῳ παρέχονται τὴν ἀσφάλειαν· εἶτα
τοῦ καιροῦ τῆς φυλακῆς πληρουμένου, ἡ
μὲν βοήσασα πρὸς ὕπνον ἐτράπετο, ἡ
δὲ τὴν διαδοχὴν ὑποδεξαμένη, ἧς
ἔτυχεν ἀσφαλείας ἀντέδωκεν ἐν τῷ
μέρει. Ταύτην καὶ ἐν τῇ πτήσει τὴν
εὐταξίαν κατόψει. ῎Αλλοτε γὰρ ἄλλη
τὴν ὁδηγίαν ἐκδέχεται, καὶ τακτόν
τινα χρόνον προκαθηγησαμένη τῆς
πτήσεως, εἰς τὸ κατόπιν περιελθοῦσα, τῇ
μεθ' ἑαυτὴν τὴν ἡγεμονίαν τῆς ὁδοῦ
παραδίδωσι. Τὸ δὲ τῶν πελαργῶν
οὐδὲ πόρρω ἐστὶ συνέσεως λογικῆς· οὕτω
μὲν κατὰ τὸν ἕνα καιρὸν πάντας
ἐπιδημεῖν τοῖς τῇδε χωρίοις· οὕτω
δὲ ὑφ' ἑνὶ συνθήματι πάντας
ἀπαίρειν. Δορυφοροῦσι δὲ αὐτοὺς
αἱ παρ' ἡμῖν κορῶναι, καὶ
παραπέμπουσιν, ἐμοὶ δοκεῖν, καὶ
συμμαχίαν τινὰ παρεχόμεναι πρὸς
ὄρνιθας πολεμίους. Σημεῖον δὲ, πρῶτον
μὲν τὸ μὴ φαίνεσθαι ὑπὸ τὸν
καιρὸν ἐκεῖνον κορώνην
παντάπασιν, ἔπειθ' ὅτι μετὰ
τραυμάτων ἐπανερχόμεναι ἐναργῆ τοῦ
συνασπισμοῦ καὶ τῆς ἐπιμαχίας τὰ
σημεῖα κομίζουσι. Τίς παρ' αὐταῖς
τοὺς τῆς φιλοξενίας διώρισε νόμους;
Τίς αὐταῖς ἠπείλησε λειποστρατίου
γραφὴν, ὡς μηδεμίαν ἀπολείπεσθαι
τῆς προπομπῆς. ᾿Ακουέτωσαν οἱ
κακόξενοι, καὶ τὰς θύρας κλείοντες, καὶ
μηδὲ στέγης ἐν χειμῶνι καὶ νυκτὶ
τοῖς ἐπιδημοῦσι μεταδιδόντες. ῾Η
δὲ περὶ τοὺς γηράσαντας τῶν πελαργῶν
πρόνοια ἐξήρκει τοὺς παῖδας ἡμῶν, εἰ
προσέχειν ἐβούλοντο, φιλοπάτορας
καταστῆσαι. Πάντως γὰρ οὐδεὶς
οὕτως ἐλλείπων κατὰ τὴν φρόνησιν, ὡς
μὴ αἰσχύνης ἄξιον κρίνειν τῶν
ἀλογωτάτων ὀρνίθων ὑστερίζειν
κατ' ἀρετήν. ᾿Εκεῖνοι τὸν πατέρα
ὑπὸ τοῦ γήρως πτερορρυήσαντα
περιστάντες ἐν κύκλῳ τοῖς οἰκείοις
πτεροῖς διαθάλπουσι, καὶ τὰς τροφὰς
ἀφθόνως παρασκευάζοντες, τὴν
δυνατὴν καὶ ἐν τῇ πτήσει παρέχονται
βοήθειαν, ἠρέμα τῷ πτερῷ κουφίζοντες
ἑκατέρωθεν. Καὶ οὕτω τοῦτο παρὰ
πᾶσι διαβεβόηται, ὥστε ἤδη τινὲς
τὴν τῶν εὐεργετημάτων ἀντίδοσιν
ἀντιπελάργωσιν ὀνομάζουσι. Μηδεὶς
πενίαν ὀδυρέσθω· μηδὲ ἀπογινωσκέτω
ἑαυτοῦ τὴν ζωὴν, ὁ μηδεμίαν οἴκοι
περιουσίαν καταλιπὼν, πρὸς τὸ τῆς
χελιδόνος εὐμήχανον ἀποβλέπων. ᾿Εκείνη
γὰρ τὴν καλιὰν πηγνυμένη, τὰ μὲν
κάρφη τῷ στόματι διακομίζει· πηλὸν
δὲ τοῖς ποσὶν ἆραι μὴ δυναμένη, τὰ
ἄκρα τῶν πτερῶν ὕδατι καταβρέξασα, εἶτα
τῇ λεπτοτάτῃ κόνει ἐνειληθεῖσα, οὕτως
ἐπινοεῖ τοῦ πηλοῦ τὴν χρείαν· καὶ
κατὰ μικρὸν ἀλλήλοις τὰ κάρφη οἷον
κόλλῃ τινὶ τῷ πηλῷ συνδήσασα, ἐν
αὐτῇ τοὺς νεοττοὺς ἐκτρέφει· ὧν
ἐάν τις ἐκκεντήσῃ τὰ ὄμματα, ἔχει
τινὰ παρὰ τῆς φύσεως ἰατρικὴν, δι' ἧς
πρὸς ὑγείαν ἐπανάγει τῶν ἐκγόνων
τὰς ὄψεις. Ταῦτά σε νουθετείτω, μὴ
διὰ πενίαν πρὸς κακουργίαν τρέπεσθαι· μηδὲ
ἐν τοῖς χαλεπωτάτοις πάθεσι πᾶσαν
ἐλπίδα ῥίψαντα, ἄπρακτον κεῖσθαι
καὶ ἀνενέργητον· ἀλλ' ἐπὶ Θεὸν
καταφεύγειν, ὃς εἰ χελιδόνι τὰ
τηλικαῦτα χαρίζεται, πόσῳ μείζονα
δώσει τοῖς ἐξ ὅλης καρδίας ἐπιβοωμένοις
αὐτόν; ῾Αλκυών ἐστι θαλάττιον
ὄρνεον. Αὕτη παρ' αὐτοὺς νοσσεύειν
τοὺς αἰγιαλοὺς πέφυκεν, ἐπ' αὐτῆς
τὰ ὠὰ τῆς ψάμμου καταθεμένη· καὶ
νοσσεύει κατὰ μέσον που τὸν χειμῶνα, ὅτε
πολλοῖς καὶ βιαίοις ἀνέμοις ἡ θάλασσα
τῇ γῇ προσαράσεται. 'Αλλ' ὅμως
κοιμίζονται μὲν πάντες ἄνεμοι, ἡσυχάζει</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">δὲ
κῦμα θαλάσσιον, ὅταν ἁλκυὼν ἐπωάζῃ
τὰς ἑπτὰ ἡμέρας. ᾿Εν τοσαύταις
γὰρ μόναις ἐκλεπίζει τοὺς νεοττούς. ᾿Επεὶ
δὲ καὶ τροφῆς αὐτοῖς χρεία, ἄλλας
ἑπτὰ πρὸς τὴν τῶν νεοττῶν
αὔξησιν ὁ μεγαλόδωρος Θεὸς τῷ μικροτάτῳ
ζῴῳ παρέσχετο. ῞Ωστε καὶ ναυτικοὶ
πάντες ἴσασι τοῦτο, καὶ ἁλκυονίδας
τὰς ἡμέρας ἐκείνας προσαγορεύουσι. Ταῦτά
σοι εἰς προτροπὴν τοῦ αἰτεῖν παρὰ
Θεοῦ τὰ πρὸς σωτηρίαν διὰ τῆς περὶ
τὰ ἄλογα τοῦ Θεοῦ προνοίας
νενομοθέτηται. Τί οὐκ ἂν γένοιτο
τῶν παραδόξων ἕνεκεν σοῦ, ὃς
κατ' εἰκόνα γέγονας τοῦ Θεοῦ, ὅπουγε
ὑπὲρ ὄρνιθος οὕτω μικρᾶς ἡ μεγάλη
καὶ φοβερὰ κατέχεται θάλασσα, ἐν
μέσῳ χειμῶνι γαλήνην ἄγειν ἐπιταχθεῖσα;</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Τὴν
τρυγόνα φασὶ διαζευχθεῖσάν ποτε τοῦ
ὁμόζυγος, μηκέτι τὴν πρὸς ἕτερον
καταδέχεσθαι κοινωνίαν, ἀλλὰ μένειν
ἀσυνδύαστον, μνήμῃ τοῦ ποτὲ
συζευχθέντος τὴν πρὸς ἕτερον κοινωνίαν
ἀπαρνουμένην. ᾿Ακουέτωσαν αἱ
γυναῖκες, ὅπως τὸ σεμνὸν τῆς
χηρείας, καὶ παρὰ τοῖς</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἀλόγοις, τοῦ
ἐν ταῖς πολυγαμίαις ἀπρεποῦς
προτιμότερον. ᾿Αδικώτατος περὶ
τὴν τῶν ἐκγόνων ἐκτροφὴν ὁ ἀετός. Δύο
γὰρ ἐξαγαγὼν νεοσσοὺς, τὸν ἕτερον
αὐτῶν εἰς γῆν καταρρήγνυσι, ταῖς
πληγαῖς τῶν πτερῶν ἀπωθούμενος· τὸν
δὲ ἕτερον μόνον ἀναλαβὼν, οἰκειοῦται, διὰ
τὸ τῆς τροφῆς ἐπίπονον ἀποποιούμενος
ὃν ἐγέννησεν. 'Αλλ' οὐκ ἐᾷ
τοῦτον, ὥς φασι, διαφθαρῆναι ἡ
φήνη· ἀλλ' ὑπολαβοῦσα</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">αὐτὸν
τοῖς οἰκείοις ἑαυτῆς νεοσσοῖς
συνεκτρέφει. Τοιοῦτοι, τῶν
γονέων, οἱ ἐπὶ προφάσει πενίας
ἐκτιθέμενοι τὰ νήπια· ἢ καὶ ἐν
τῇ διανομῇ τοῦ κλήρου ἀνισότατοι
πρὸς τὰ ἔκγονα. Δίκαιον γὰρ, ὥσπερ
ἐξ ἴσου μεταδεδώκασιν ἑκάστῳ τοῦ
εἶναι, οὕτω καὶ τὰς πρὸς τὸ ζῆν
ἀφορμὰς ἴσως αὐτοῖς καὶ ὁμοτίμως
παρέχειν. Μὴ μιμήσῃ τῶν γαμψωνύχων
ὀρνίθων τὸ ἀπηνές· οἳ ἐπειδὰν
ἴδωσι τοὺς ἑαυτῶν νεοττοὺς κατατολμῶντας
λοιπὸν τῆς πτήσεως, ἐκβάλλουσι
τῆς καλιᾶς, τύπτοντες τοῖς πτεροῖς
καὶ ὠθοῦντες, καὶ οὐδεμίαν
ἐπιμέλειαν ποιοῦνται πρὸς τὸ
λοιπόν. ᾿Επαινετὸν τῆς κορώνης τὸ
φιλότεκνον· ἣ καὶ πετομένων ἤδη
παρέπεται, σιτίζουσα αὐτοὺς καὶ
ἐκτρέφουσα μέχρι πλείστου. Πολλὰ
τῶν ὀρνίθων</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">γένη
οὐδὲν πρὸς τὴν κύησιν δεῖται τῆς
τῶν ἀρρένων ἐπιπλοκῆς· ἀλλ' ἐν
μὲν τοῖς ἄλλοις ἄγονά ἐστι τὰ
ὑπηνέμια, τοὺς δὲ γύπας φασὶν
ἀσυνδυάστως τίκτειν ὡς τὰ
πολλὰ, καὶ ταῦτα μακροβιωτάτους
ὄντας· οἷς γε μέχρις ἑκατὸν ἐτῶν, ὡς
τὰ πολλὰ, παρατείνεται ἡ ζωή. Τοῦτό
μοι ἔχε παρασεσημειωμένον ἐκ τῆς περὶ
τοὺς ὄρνιθας ἱστορίας, ἵν' ἐπειδάν
ποτε ἴδῃς γελῶντάς τινας τὸ μυστήριον
ἡμῶν, ὡς ἀδυνάτου ὄντος καὶ ἔξω
τῆς φύσεως, παρθένον τεκεῖν, τῆς
παρθενίας αὐτῆς φυλαττομένης
ἀχράντου, ἐνθυμηθῇς ὅτι ὁ εὐδοκήσας
ἐν τῇ μωρίᾳ τοῦ κηρύγματος σῶσαι
τοὺς πιστεύοντας, μυρίας ἐκ τῆς
φύσεως ἀφορμὰς πρὸς τὴν πίστιν τῶν
παραδόξων προλαβὼν κατεβάλετο.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εξαγαγέτω
τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν, καὶ
πετεινὰ πετόμενα ἐπὶ τῆς γῆς, κατὰ
τὸ στερέωμα τοῦ οὐρανοῦ. ᾿Επὶ μὲν
τῆς γῆς ἐκελεύσθη πετάσθαι, διὰ
τὸ πᾶσι τὴν τροφὴν ἀπὸ τῆς γῆς
ὑπάρχειν· Κατὰ δὲ τὸ στερέωμα τοῦ
οὐρανοῦ, ὡς προλαβόντες
ἀποδεδώκαμεν, οὐρανοῦ ἐνταῦθα
παρὰ τὸ ὁρᾶσθαι τοῦ ἀέρος
προσειρημένου· στερεώματος δὲ, διὰ
τὸ πυκνότερόν πως εἶναι, συγκρίσει
τοῦ αἰθερίου σώματος, καὶ μᾶλλον
πεπιλημένον ταῖς κάτωθεν ἀναφοραῖς
τὸν ὑπὲρ κεφαλῆς ἡμῶν ἀέρα. ῎Εχεις
οὖν οὐρανὸν διακεκοσμημένον, γῆν
κεκαλλωπισμένην, θάλασαν εὐθηνουμένην
τοῖς οἰκείοις γεννήμασιν, ἀέρα
πλήρη τῶν διιπταμένων αὐτὸν
ὀρνίθων. Πάντα προστάγματι Θεοῦ
ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι
παραχθέντα, καὶ ὅσα ὁ λόγος παρῆκε</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">νῦν, τὴν
ἐπὶ πλεῖον ἐν τούτοις διατριβὴν
ἐκκλίνων, ὡς ἂν μὴ δόξῃ ὑπερεκπίπτειν
τοῦ μέτρου, κατὰ σεαυτὸν
συλλογισάμενος, ὅγε φιλόπονος, τὴν
ἐν ἅπασι τοῦ Θεοῦ σοφίαν καταμανθάνων, μὴ
λήξῃς ποτὲ τοῦ θαύματος, μηδὲ τοῦ
διὰ πάσης τῆς κτίσεως δοξάζειν τὸν
ποιητήν. ῎Εχεις ἐν τῷ σκότει τὰ
νυκτερόβια γένη τῶν ὀρνίθων· ἐν
τῷ φωτὶ τὰ ἡμερόφοιτα. Νυκτερίδες
μὲν γὰρ, καὶ γλαῦκες, καὶ
νυκτοκόρακες, τῶν νυκτινόμων
εἰσίν. ῞Ωστε σοί ποτε ἐν καιρῷ μὴ
παρόντος τοῦ ὕπνου, ἐξαρκεῖν καὶ
τὴν ἐν τούτοις διατριβὴν, καὶ τὴν
τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῖς ἰδιωμάτων
ἐξέτασιν πρὸς δοξολογίαν τοῦ
ποιητοῦ. Πῶς ἄγρυπνον ἡ ἀηδὼν, ὅταν
ἐπωάζῃ, διὰ πάσης νυκτὸς τῆς
μελῳδίας μὴ ἀπολήγουσα. Πῶς
τετράπουν τὸ αὐτὸ καὶ πτηνὸν ἡ
νυκτερίς. Πῶς μόνη τῶν ὀρνίθων
ὀδοῦσι κέχρηται, καὶ ζωογονεῖ μὲν
ὡς τὰ τετράποδα, ἐπιπολάζει δὲ τῷ
ἀέρι, οὐχὶ πτερῷ κουφιζομένη, ἀλλ' ὑμένι
τινὶ δερματίνῳ. Πῶς μέντοι καὶ
τοῦτο ἔχει τὸ φιλάλληλον ἐν τῇ
φύσει, καὶ ὥσπερ ὁρμαθὸς, ἀλλήλων
αἱ νυκτερίδες ἔχονται, καὶ μία τῆς
μιᾶς ἤρτηνται· ὅπερ ἐφ' ἡμῶν
τῶν ἀνθρώπων οὐ ῥᾴδιον κατορθωθῆναι
Τὸ γὰρ ἀπεσχισμένον καὶ ἰδιάζον τοῦ
κοινωνικοῦ καὶ ἡνωμένου τοῖς πολλοῖς
προτιμότερον. Πῶς ἐοίκασι τοῖς
ὄμμασι τῆς γλαυκὸς οἱ περὶ τὴν
ματαίαν σοφίαν ἐσχολακότες. Καὶ
γὰρ ἐκείνης ἡ ὄψις, νυκτὸς μὲν
ἔρρωται, ἡλίου δὲ λάμψαντος
ἀμαυροῦται. Καὶ τούτων μὲν ἡ
διάνοια ὀξυτάτη μέν ἐστι πρὸς τὴν
τῆς ματαιότητος θεωρίαν, πρὸς δὲ
τὴν τοῦ ἀληθινοῦ φωτὸς κατανόησιν
ἐξημαύρωται. ᾿Εν ἡμέρᾳ δέ σοι καὶ
πάνυ ῥᾴδιον πανταχόθεν συνάγειν τὸ
θαῦμα τοῦ κτίσαντος. Πῶς μὲν
ἐπ' ἔργα σε διεγείρει ὁ σύνοικος
ὄρνις, ὀξείᾳ τῇ φωνῇ ἐμβοῶν καὶ
καταμηνύων πόρρωθεν ἔτι τὸν ἥλιον
προσελαύνοντα, ὁδοιπόροις
συνδιορθρίζων, γεωργοὺς δὲ ἐξάγων
πρὸς ἀμητόν. Πῶς ἄγρυπνον τὸ τῶν
χηνῶν γένος, καὶ πρὸς τὴν τῶν
λανθανόντων αἴσθησιν ὀξύτατον, οἵ
γέ ποτε καὶ τὴν βασιλίδα πόλιν
περισώσαντο, πολεμίους τινὰς ὑπὸ
γῆς δι' ὑπονόμων ἀφανῶν ἤδη
μέλλοντας τὴν ἄκραν τῆς ῾Ρώμης
καταλαμβάνειν καταμηνύσαντες. 'Εν
ποίῳ γένει τῶν ὀρνίθων οὐκ ἴδιόν
τι θαῦμα ἡ φύσις δείκνυσι; Τίς ὁ τοῖς
γυψὶ προαπαγγέλλων τῶν ἀνθρώπων τὸν
θάνατον, ὅταν κατ' ἀλλήλων
ἐπιστρατεύσωσιν; ῎Ιδοις γὰρ ἂν μυρίας
ἀγέλας γυπῶν τοῖς στρατοπέδοις
παρεπομένας, ἐκ τῆς τῶν ὅπλων
παρασκευῆς τεκμαιρομένων τὴν
ἔκβασιν. Τοῦτο δὲ οὐ μακράν
ἐστι λογισμῶν ἀνθρωπίνων. Πῶς σοι
τὰς φοβερὰς ἐπιστρατιὰς τῆς ἀκρίδος
διηγήσομαι, ἣ ὑφ' ἑνὶ συνθήματι
πᾶσα ἀρθεῖσα καὶ στρατοπεδευσαμένη
κατὰ τὸ πλάτος τῆς χώρας, οὐ
πρότερον ἅπτεται τῶν καρπῶν, πρὶν
ἐνδοθῆναι αὐτῇ τὸ θεῖον πρόσταγμα;
Πῶς ἡ σελευκὶς ἐφέπεται ἴαμα τῆς
πληγῆς, ἀπέραντον ἔχουσα τοῦ
ἐσθίειν τὴν δύναμιν, τοῦ φιλανθρώπου
Θεοῦ ἀκόρεστον αὐτῆς τὴν φύσιν
ἐπ' εὐεργεσίᾳ τῶν ἀνθρώπων
κατασκευάσαντος; Τίς ὁ τρόπος τῆς
μελῳδίας τοῦ τέττιγος; Καὶ πῶς ἐν
τῇ μεσημβρίᾳ ἑαυτῶν εἰσιν ᾠδικώτεροι, τῇ
ὁλκῇ τοῦ ἀέρος, ἣν ἐν τῇ διαστολῇ
ποιοῦνται τοῦ θώρακος, ἐκδιδομένου
τοῦ φθόγγου; ᾿Αλλὰ γὰρ ἔοικα πλεῖον
ἀπολείπεσθαι τῷ λόγῳ τοῦ θαύματος
τῶν πτηνῶν, ἢ εἰ τοῖς ποσὶν αὐτῶν
ἐπειρώμην ἐφικνεῖσθαι τοῦ τάχους. ῞Οταν
ἴδῃς τὰ ἔντομα λεγόμενα τῶν πτηνῶν, οἷον
μελίσσας καὶ σφῆκας (οὕτω γὰρ αὐτὰ
προσειρήκασι διὰ τὸ πανταχόθεν ἐντομάς
τινας φαίνειν), ἐνθυμοῦ, ὅτι
τούτοις ἀναπνοὴ οὐκ ἔστιν, οὐδὲ
πνεύμων, ἀλλ' ὅλα δι' ὅλων
τρέφεται τῷ ἀέρι. Διόπερ καὶ ἐλαίῳ
καταβραχέντα φθείρεται, τῶν
πόρων ἀποφραγέντων· ὄξους δὲ εὐθὺς
ἐπιβληθέντος πάλιν ἀναβιώσκεται, τῶν
διεξόδων ἀνοιγομένων. Οὐδὲν
περιττότερον τῆς χρείας, οὔτε μὴν
ἐλλεῖπόν τινι τῶν ἀναγκαίων ὁ Θεὸς
ἡμῶν ἔκτισε. Πάλιν τὰ φίλυδρα τῶν
ζῴων καταμαθὼν, ἑτέραν ἐν αὐτοῖς
κατασκευὴν εὑρήσεις· πόδας οὔτε
διεσχισμένους, ὡς τοὺς τῆς
κορώνης, οὔτε ἀγκύλους, ὡς τοὺς
τῶν σαρκοφάγων· ἀλλὰ πλατεῖς καὶ
ὑμενώδεις, ἵνα ῥᾳδίως ἐπινήχωνται
τῷ ὕδατι, οἱονεὶ κώπαις τισὶ τοῖς
τῶν ποδῶν ὑμέσι τὸ ὑγρὸν διωθούμενοι. ᾿Εὰν
δὲ καταμάθῃς, ὅπως εἰς βάθος ὁ
κύκνος καθιεὶς τὸν αὐχένα, κάτωθεν
ἑαυτῷ τὴν τροφὴν ἀναφέρει, τότε
εὑρήσεις τὴν σοφίαν τοῦ κτίσαντος, ὅτι
διὰ τοῦτο μακρότερον τῶν ποδῶν τὸν
αὐχένα προσέθηκεν, ἵνα ὥσπερ τινὰ
ὁρμιὰν κατάγων, τὴν ἐν τῷ βάθει
κεκρυμμένην τροφὴν ἐκπορίζηται.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">῾Απλῶς
ἀναγινωσκόμενα τὰ ῥήματα τῆς
Γραφῆς, συλλαβαί τινες εἰσι
μικραί· ᾿Εξαγαγέτω τὰ ὕδατα πετεινὰ
πετόμενα ἐπὶ τῆς γῆς κατὰ τὸ στερέωμα
τοῦ οὐρανοῦ· ἐρευνωμένης δὲ τῆς
ἐν τοῖς ῥήμασι διανοίας, τότε
ἐκφαίνεται τὸ μέγα θαῦμα τῆς σοφίας
τοῦ κτίσαντος. Πόσας προείδετο
διαφορὰς πτηνῶν; ὅπως αὐτὰ κατὰ
γένος διέστησεν ἀπ' ἀλλήλων; πῶς
ἕκαστον κεχωρισμένοις ἐχαρακτήρισεν
ἰδιώμασιν; ᾿Επιλείπει με ἡ ἡμέρα, τὰ
ἐναέρια ὑμῖν θαύματα διηγούμενον. Καλεῖ
ἡμᾶς ἡ χέρσος πρὸς τὴν τῶν θηρίων
καὶ ἑρπετῶν καὶ βοσκημάτων
ἐπίδειξιν, ἑτοίμως ἔχουσα ὁμότιμα
τοῖς φυτοῖς καὶ τῷ πλωτῷ γένει καὶ
τοῖς πτηνοῖς πᾶσιν ἀντεπιδείξασθαι. ᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κτηνῶν καὶ θηρίων
καὶ ἑρπετῶν κατὰ γένος. Τί φατε, οἱ
ἀπιστοῦντες τῷ Παύλῳ περὶ τῆς κατὰ
τὴν ἀνάστασιν ἀλλοιώσεως, ὁρῶντες
πολλὰ τῶν ἀερίων τὰς μορφὰς
μεταβάλλοντα; ῾Οποῖα καὶ περὶ τοῦ
᾿Ινδικοῦ σκώληκος ἱστορεῖται τοῦ
κερασφόρου· ὃς εἰς κάμπην τὰ πρῶτα
μεταβαλὼν, εἶτα προϊὼν βομβυλιὸς
γίνεται, καὶ οὐδὲ ἐπὶ ταύτης
ἵσταται τῆς μορφῆς, ἀλλὰ χαύνοις
καὶ πλατέσι πετάλοις ὑποπτεροῦται. ῞Οταν
οὖν καθέζησθε τὴν τούτων ἐργασίαν
ἀναπηνιζόμεναι, αἱ γυναῖκες, τὰ
νήματα λέγω ἃ πέμπουσιν ὑμῖν οἱ
Σῆρες πρὸς τὴν τῶν μαλακῶν ἐνδυμάτων
κατασκευὴν, μεμνημέναι τῆς κατὰ
τὸ ζῷον τοῦτο μεταβολῆς, ἐναργῆ
λαμβάνετε τῆς ἀναστάσεως ἔννοιαν, καὶ
μὴ ἀπιστεῖτε τῇ ἀλλαγῇ ἣν Παῦλος
ἅπασι κατεπαγγέλλεται. ᾿Αλλὰ γὰρ
αἰσθάνομαι τοῦ λόγου τὴν συμμετρίαν
ἐκβαίνοντος. ῞Οταν μὲν οὖν
ἀπίδω πρὸς τὸ πλῆθος τῶν
εἰρημένων, ἔξω ἐμαυτὸν ὁρῶ τοῦ
μέτρου φερόμενον· ὅταν δὲ πάλιν
πρὸς τὸ ποικίλον τῆς ἐν τοῖς
δημιουργήμασι σοφίας ἀποβλέψω, οὐδὲ
ἦρχθαι νομίζω τῆς διηγήσεως. ῞Αμα
δὲ καὶ τὸ παρακατέχειν ὑμᾶς ἐπὶ
πλεῖον οὐκ ἄχρηστον. Τί γὰρ ἄν τις
καὶ ποιοῖ τὸν μέχρι τῆς ἑσπέρας
χρόνον; Οὐκ ἐπείγουσιν ὑμᾶς οἱ
ἑστιάτορες· οὐκ ἀναμένει ὑμᾶς
τὰ συμπόσια. ῞Οθεν, εἰ δοκεῖ, τῇ
σωματικῇ νηστείᾳ εἰς τὴν τῶν ψυχῶν
εὐφροσύνην ἀποχρησώμεθα. Πολλάκις
ὑπηρετήσας τῇ σαρκὶ πρὸς ἀπόλαυσιν, σήμερον
τῇ διακονίᾳ παράμεινον τῆς
ψυχῆς. Κατατρύφησον τοῦ Κυρίου, καὶ
δώσει σοι τὰ αἰτήματα τῆς καρδίας
σου. Εἰ φιλόπλουτος εἶ, ἔχεις
πλοῦτον πνευματικὸν, Τὰ κρίματα
Κυρίου τὰ ἀληθινὰ, τὰ δεδικαιωμένα
ἐπὶ τὸ αὐτὸ, τὰ ἐπιθυμητὰ ὑπὲρ
χρυσίον καὶ λίθον τίμιον πολύν. Εἰ
ἀπολαυστικὸς καὶ φιλήδονος, ἔχεις
τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ τῷ τὴν πνευματικὴν
αἴσθησιν ἐρρωμένῳ Γλυκύτερα ὄντα
ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον. ᾿Εὰν ὑμᾶς
διαφῶ, καὶ διαλύσω τὸν σύλλογον, οἱ
μὲν ἐπὶ τοὺς κύβους δραμοῦνται. ῞Ορκοι
ἐκεῖ, καὶ φιλονεικίαι χαλεπαὶ, καὶ
φιλοχρηματίας ὠδῖνες. Δαίμων
παρέστηκε διὰ τῶν κατεστιγμένων
ὀστέων τὴν μανίαν ἐξάπτων, καὶ
τὰ αὐτὰ χρήματα πρὸς ἑκάτερον μέρος
μετατιθεὶς, νῦν τοῦτον ἐπαίρων τῇ
νίκῃ, κἀκείνῳ κατήφειαν ἐμποιῶν, πάλιν
δὲ ἐκεῖνον γαυριῶντα δεικνὺς, καὶ
τοῦτον κατῃσχυμμένον. Τί
ὄφελος, νηστεύειν τῷ σώματι, τὴν
δὲ ψυχὴν μυρίων</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">κακῶν
ἐμπεπλῆσθαι; ῾Ο μὴ κυβεύων, σχολὴν
δὲ ἄλλως ἄγων, τί οὐ φθέγγεται τῶν
ματαίων; τί οὐκ ἀκούει τῶν ἀτόπων;
Σχολὴ γὰρ, ἄνευ φόβου Θεοῦ, πονηρίας
διδάσκαλος τοῖς ἀκαιρουμένοις
ἐστί. Τάχα μὲν οὖν τι καὶ ὄφελος
ἐν τοῖς λεγομένοις εὑρήσεται· εἰ
δὲ μὴ, ἀλλὰ τό γε μὴ ἁμαρτάνειν
ἐκ τῆς ἐνταῦθα ὑμῖν ἀσχολίας
περίεστιν. ῞Ωστε τὸ ἐπὶ πλέον
κατέχειν, ἐπὶ πλέον ἐστὶν ὑμᾶς
τῶν κακῶν ὑπεξάγειν. ῾Ικανὰ [καὶ] τὰ
εἰρημένα εὐγνώμονι κριτῇ, ἐὰν μή
τις πρὸς τὸν πλοῦτον τῆς κτίσεως
ἀποβλέπῃ, ἀλλὰ πρὸς τὸ τῆς ἡμετέρας
δυνάμεως ἀσθενὲς, καὶ πρὸς τὸ
αὔταρκες εἰς εὐφροσύνην τῶν
συνεληλυθότων. ῾Η γῆ ὑμᾶς ταῖς
οἰκείαις βλάσταις ἐδεξιώσατο· ἡ
θάλασσα τοῖς ἰχθύσιν, ὁ ἀὴρ τοῖς
πτηνοῖς. ῾Ετοίμη ἡ χέρσος, ὁμότιμα
τούτοις ἀντεπιδείξασθαι. ᾿Αλλὰ
τοῦτο μέτρον ἔστω τῆς ἑωθινῆς
ἑστιάσεως, ἵνα μὴ ὁ ὑπερβάλλων
κόρος ἀμβλυτέρους ὑμᾶς πρὸς τὴν τῶν
ἑσπερινῶν ἀπόλαυσιν καταστήσῃ. ῾Ο
δὲ τὰ πάντα πληρώσας τῆς ἑαυτοῦ
κτίσεως, καὶ ἐν πᾶσιν ἡμῖν τῶν
οἰκείων θαυμάτων ἐναργῆ τὰ ὑπομνήματα
καταλιπὼν, πληρώσαι ὑμῶν τὰς
καρδίας πάσης εὐφροσύνης πνευματικῆς, ἐν
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ
ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, εἰς τοὺς
αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">OMIΛΙΑ θ.</span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">Περὶ
χερσαίων.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πῶς
ὑμῖν ἡ ἑωθινὴ τῶν λόγων τράπεζα
κατεφάνη; ᾿Εμοὶ μὲν γὰρ ἐπῆλθεν
εἰκάσαι τὰ ἐμαυτοῦ πένητός τινος
ἑστιάτορος φιλοφροσύνῃ, ὃς τῶν
εὐτραπέζων τις εἶναι φιλοτιμούμενος, ἀπορίᾳ
τῶν πολυτελεστέρων ἀποκναίει τοὺς
δαιτυμόνας, τὴν πενιχρὰν παρασκευὴν
δαψιλῶς ἐπιφέρων τῇ τραπέζῃ· ὥστε
περιίστασθαι αὐτῷ εἰς ἀπειροκαλίας
ὄνειδος τὸ φιλότιμον. Τοιοῦτον δή
τι καὶ τὸ ἡμέτερον, εἰ μή τι ὑμεῖς
ἄλλο λέγετε. Πλὴν ὁποῖά ποτ' ἂν
ᾖ, οὐκ ἐξουδενωτέον ὑμῖν. Οὐδὲ
γὰρ ᾿Ελισσαῖον ὡς φαῦλον ἑστιάτορα
παρῃτοῦντο οἱ τότε, καὶ ταῦτα
λαχάνοις ἀγρίοις ἑστιῶντα τοὺς
φίλους. Οἶδα νόμους ἀλληγορίας, εἰ
καὶ μὴ παρ' ἐμαυτοῦ ἐξευρὼν, ἀλλὰ
τοῖς παρ' ἑτέρων πεπονημένοις περιτυχών. ῝Ας
οἱ μὴ καταδεχόμενοι τὰς κοινὰς τῶν
γεγραμμένων ἐννοίας, τὸ ὕδωρ οὐχ
ὕδωρ λέγουσιν, ἀλλά τινα ἄλλην
φύσιν, καὶ φυτὸν καὶ ἰχθὺν πρὸς
τὸ ἑαυτοῖς δοκοῦν ἑρμηνεύουσι, καὶ
ἑρπετῶν γένεσιν καὶ θηρίων ἐπὶ τὰς
οἰκείας ὑπονοίας παρατρέψαντες
ἐξηγοῦνται, ὥσπερ οἱ ὀνειροκρίται
τῶν φανέντων ἐν ταῖς καθ' ὕπνον
φαντασίαις πρὸς τὸν οἰκεῖον σκοπὸν
τὰς ἐξηγήσεις ποιούμενοι. ᾿Εγὼ
δὲ χόρτον ἀκούσας, χόρτον νοῶ, καὶ
φυτὸν, καὶ ἰχθὺν, καὶ θηρίον, καὶ
κτῆνος, πάντα ὡς εἴρηται οὕτως
ἐκδέχομαι. Καὶ γὰρ οὐκ ἐπαισχύνομαι
τὸ εὐαγγέλιον. Οὐδὲ ἐπειδὴ οἱ τὰ
περὶ κόσμου γράψαντες πολλὰ περὶ
σχημάτων γῆς διελέχθησαν, εἴτε
σφαῖρά ἐστιν, εἴτε κύλινδρος, εἴτε
καὶ δίσκῳ ἐστὶν ἐμφερὴς ἡ γῆ, καὶ
ἐξίσου πάντοθεν ἀποτετόρνευται, ἢ
λικνοειδής ἐστι, καὶ μεσόκοιλος (πρὸς
πάσας γὰρ ταύτας τὰς ὑπονοίας οἱ τὰ
περὶ τοῦ κόσμου γράψαντες ὑπηνέχθησαν, τὰ
ἀλλήλων ἕκαστος καταλύοντες), οὐ
παρὰ τοῦτο προαχθήσομαι ἀτιμοτέραν
εἰπεῖν τὴν ἡμετέραν κοσμοποιίαν, ἐπειδὴ
οὐδὲν περὶ σχημάτων ὁ τοῦ Θεοῦ
θεράπων Μωϋσῆς διελέχθη, οὐδὲ εἶπε
δέκα καὶ ὀκτὼ μυριάδας σταδίων
τὸ περίμετρον ἔχειν τῆς γῆς· καὶ
τὸ ἀπ' αὐτῆς σκίασμα, ἐν τῇ ὑπὸ
γῆν τοῦ ἡλίου κινήσει, ἐπὶ πόσον
χωρεῖ τοῦ ἀέρος οὐ διεμέτρησε· καὶ
πῶς τοῦτο τῇ σελήνῃ προσενεχθὲν τὰς
ἐκλείψεις ποιεῖ. ᾿Επειδὴ τὰ μηδὲν
πρὸς ἡμᾶς ὡς ἄχρηστα ἡμῖν
ἀπεσιώπησεν· ἆρα τούτου ἕνεκεν
ἀτιμότερα ἡγήσομαι τῆς μωρανθείσης
σοφίας τὰ τοῦ Πνεύματος λόγια; ἢ
μᾶλλον δοξάσω τὸν μὴ ἀπασχολήσαντα
τὸν νοῦν ἡμῶν ἐπὶ τὰ μάταια, ἀλλὰ
πάντα εἰς οἰκοδομὴν καὶ καταρτισμὸν
τῶν ψυχῶν ἡμῶν γραφῆναι οἰκονομήσαντα;
῞Ο μοι δοκοῦσι μὴ συνειδότες
τινὲς, παραγωγαῖς τισι καὶ τροπολογίαις
σεμνότητά τινα ἐκ τῆς οἰκείας αὐτῶν
διανοίας ἐπεχείρησαν τοῖς γεγραμμένοις
ἐπιφημίσαι. ᾿Αλλὰ τοῦτό ἐστιν
ἑαυτὸν σοφώτερον ποιοῦντος τῶν λογίων
τοῦ Πνεύματος, καὶ ἐν προσποιήσει
ἐξηγήσεως τὰ ἑαυτοῦ παρεισάγοντος. Νοείσθω
τοίνυν ὡς γέγραπται.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κτηνῶν καὶ θηρίων
καὶ ἑρπετῶν. Νόησον ῥῆμα Θεοῦ διὰ
τῆς κτίσεως τρέχον, καὶ τότε
ἀρξάμενον, καὶ μέχρι νῦν ἐνεργοῦν, καὶ
εἰς τέλος δεξιὸν, ἕως ἂν ὁ κόσμος
συμπληρωθῇ. ῾Ως γὰρ ἡ σφαῖρα, ἐπειδὰν
ὑπό τινος ἀπωσθῇ, εἶτα πρανοῦς
τινος λάβηται, ὑπό τε τῆς οἰκείας
κατασκευῆς καὶ τῆς ἐπιτηδειότητος
τοῦ χωρίου φέρεται πρὸς τὸ κάταντες, οὐ
πρότερον ἱσταμένη πρὶν ἄν τι τῶν
ἰσοπέδων αὐτὴν ὑποδέξηται· οὕτως
ἡ φύσις τῶν ὄντων ἑνὶ προστάγματι
κινηθεῖσα, τὴν ἐν τῇ γενέσει καὶ
φθορᾷ κτίσιν ὁμαλῶς διεξέρχεται, τὰς
τῶν γενῶν ἀκολουθίας δι' ὁμοιότητος
ἀποσώζουσα, ἕως ἂν πρὸς αὐτὸ
καταντήσῃ τὸ τέλος. ῞Ιππον μὲν
γὰρ ἵππου ποιεῖται διάδοχον, καὶ
λέοντα λέοντος, καὶ ἀετὸν ἀετοῦ· καὶ
ἕκαστον τῶν ζῴων ταῖς ἐφεξῆς διαδοχαῖς
συντηρούμενον μέχρι τῆς συντελείας
τοῦ παντὸς παραπέμπει. Οὐδεὶς
χρόνος διεφθαρμένα ἢ ἐξίτηλα ποιεῖ
τῶν ζῴων τὰ ἰδιώματα, ἀλλ' ὥσπερ
ἄρτι καθισταμένη ἡ φύσις ἀεὶ νεαρὰ
τῷ χρόνῳ συμπαρατρέχει. ᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν. Τοῦτο ἐναπέμεινε
τῇ γῇ τὸ πρόσταγμα, καὶ οὐ παύεται
ἐξυπηρετουμένη τῷ κτίσαντι. Τὰ
μὲν γὰρ ἐκ τῆς διαδοχῆς τῶν προϋπαρχόντων
παράγεται· τὰ δὲ ἔτι καὶ νῦν ἐξ
αὐτῆς τῆς γῆς ζῳογονούμενα
δείκνυται. Οὐ γὰρ μόνον τέττιγας
ἐν ἐπομβρίαις ἀνίησιν, οὐδὲ ἄλλα
μυρία γένη τῶν ἐμφερομένων τῷ ἀέρι
πτηνῶν, ὧν ἀκατωνόμαστά ἐστι τὰ
πλεῖστα διὰ</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">λεπτότητα, ἀλλ' ἤδη
καὶ μῦς καὶ βατράχους ἐξ αὐτῆς
ἀναδίδωσιν. ῞Οπου γε περὶ Θήβας
τὰς Αἰγυπτίας ἐπειδὰν ὕσῃ λάβρως
ἐν καύμασιν, εὐθὺς ἀρουραίων μυῶν
ἡ χώρα καταπληροῦται. Τὰς δὲ
ἐγχέλεις οὐδὲ ἄλλως ὁρῶμεν ἢ ἐκ
τῆς ἰλύος συνισταμένας· ὧν οὔτε
ὠὸν οὔτε τις ἄλλος τρόπος τὴν διαδοχὴν
συνίστησιν, ἀλλ' ἐκ τῆς γῆς ἐστιν
αὐτοῖς ἡ γένεσις. ᾿Εξαγαγέτω ἡ
γῆ ψυχήν. Τὰ κτήνη γήϊνα καὶ πρὸς
γῆν νενευκότα, ἀλλὰ τὸ οὐράνιον
φυτὸν ὁ ἄνθρωπος ὅσον τῷ σχήματι τῆς
σωματικῆς διαπλάσεως, τοσοῦτον καὶ
τῷ ἀξιώματι τῆς ψυχῆς διενήνοχε. Τῶν
τετραπόδων τὸ σχῆμα ποταπόν; ῾Η
κεφαλὴ αὐτῶν ἐπὶ γῆν προσνένευκεν, ἐπὶ
γαστέρα βλέπει, καὶ τὸ ταύτης ἡδὺ
ἐκ παντὸς τρόπου διώκει. ῾Η σὴ
κεφαλὴ πρὸς οὐρανὸν διανέστηκεν· οἱ
ὀφθαλμοί σου τὰ ἄνω βλέπουσιν, ὡς
ἐάν ποτε καὶ σὺ τοῖς πάθεσι τῆς
σαρκὸς ἑαυτὸν ἀτιμάσῃς, γαστρὶ
δουλεύων καὶ τοῖς ὑπὸ γαστέρα, παρασυνεβλήθης
τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις, καὶ
ὡμοιώθης αὐτοῖς. ῎Αλλη σοι μέριμνα
πρέπουσα, τὰ ἄνω ζητεῖν, οὗ ὁ
Χριστός ἐστιν, ὑπὲρ τὰ γήϊνα εἶναι
τῇ διανοίᾳ. ῾Ως διεσχηματίσθης, οὕτω
διάθου σεαυτοῦ καὶ τὸν βίον. Τὸ
πολίτευμα ἔχε ἐν οὐρανοῖς. ᾿Αληθινή
σου πατρὶς ἡ ἄνω ῾Ιερουσαλὴμ, πολῖται
καὶ συμφυλέται οἱ πρωτότοκοι, οἱ
ἀπογεγραμμένοι ἐν οὐρανοῖς.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">᾿Εξαγαγέτω
ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν. Οὐ τοίνυν
ἐναποκειμένη τῇ γῇ ἡ ψυχὴ τῶν ἀλόγων
ἐξεφάνη, ἀλλ' ὁμοῦ τῷ προστάγματι
συνυπέστη. Μία δὲ ψυχὴ τῶν ἀλόγων. ῝Εν
γὰρ αὐτὴν τὸ χαρακτηρίζον ἐστὶν, ἡ
ἀλογία. ᾿Ιδιώμασι δὲ διαφόροις
ἕκαστον τῶν ζῴων κέκριται. Εὐσταθὴς
μὲν γὰρ ὁ βοῦς, νωθὴς δὲ ὁ
ὄνος· θερμὸς δὲ ὁ ἵππος πρὸς
ἐπιθυμίαν τοῦ θήλεος· ἀτιθάσσευτος
ὁ λύκος, καὶ δολερὸν ἡ ἀλώπηξ· δειλὸν
ἡ ἔλαφος· ὁ μύρμηξ φιλόπονος· εὐχάριστον
ὁ κύων καὶ πρὸς φιλίαν μνημονικόν. ῾Ομοῦ
τε γὰρ ἐκτίσθη ἕκαστον, καὶ
συνεπηγάγετο ἑαυτῷ τῆς φύσεως τὸ
ἰδίωμα. Συναπεγεννήθη ὁ θυμὸς τῷ
λέοντι, τὸ μοναστικὸν αὐτοῦ τῆς
ζωῆς, τὸ ἀκοινώνητον πρὸς τὸ
ὁμόφυλον. Οἷον γάρ τις τύραννος
τῶν ἀλόγων, διὰ τὴν ἐκ φύσεως
ὑπεροψίαν, τὴν πρὸς τοὺς πολλοὺς
ὁμοτιμίαν οὐ καταδέχεται. ῞Ος γε
οὐδὲ χθιζὴν τροφὴν προσίεται, οὐδ' ἂν
τὰ λείψανα τῆς ἑαυτοῦ θήρας ἐπέλθοι· ᾧ
καὶ τηλικαῦτα τῆς φωνῆς τὰ ὄργανα ἡ
φύσις ἐνέθηκεν, ὥστε πολλὰ τῶν
ζῴων ὑπερβάλλοντα τῇ ταχύτητι, μόνῳ
πολλάκις ἁλίσκεσθαι τῷ βρυχήματι. ῾Ραγδαῖον
ἡ πάρδαλις, καὶ ὀξύρροπον ταῖς
ὁρμαῖς· ἐπιτήδειον αὐτῇ τὸ σῶμα
συνέζευκται τῇ ὑγρότητι καὶ τῷ κούφῳ
τοῖς τῆς ψυχῆς κινήμασι συνεπόμενον. Νωθρὰ
ἡ φύσις τῆς ἄρκτου, ἰδιότροπον
καὶ τὸ ἦθος, ὕπουλον, βαθὺ
ἐνδεδυκός. ῞Ομοιον ἠμφίεσται καὶ
τὸ σῶμα, βαρὺ, συμπεπηγὸς, ἀδιάρθρωτον, πρέπον
τῷ ὄντι φωλάδι κατεψυγμένῃ. ᾿Εὰν
ἐπερχώμεθα τῷ λόγῳ πόση τοῖς ἀλόγοις
τούτοις ἐνυπάρχει ἀδίδακτος καὶ
φυσικὴ τῆς ἑαυτῶν ζωῆς ἐπιμέλεια, ἢ
πρὸς τὴν ἡμῶν αὐτῶν φυλακὴν καὶ τῆς
τῶν ψυχῶν σωτηρίας πρόνοιαν
κινηθησόμεθα, ἢ ἐπιπλέον
κατακριθησόμεθα, ὅταν εὑρεθῶμεν
καὶ τῆς μιμήσεως τῶν ἀλόγων
ἀπολειπόμενοι. ῎Αρκτος πολλάκις
βαθυτάταις κατατρωθεῖσα πληγαῖς, ἑαυτὴν
ἰατρεύει, πάσαις μηχαναῖς τῷ φλόμῳ
τούτῳ ξηρὰν τὴν φύσιν ἔχοντι τὰς
ὠτειλὰς παραβύουσα. ῎Ιδοις δ' ἂν
καὶ ἀλώπεκα τῷ δακρύῳ τῆς πίτυος
ἑαυτὴν ἰωμένην. Χελώνη δὲ σαρκῶν
ἐχίδνης ἐμφορηθεῖσα, διὰ τῆς
τοῦ ὀριγάνου ἀντιπαθείας φεύγει τὴν
βλάβην τοῦ ἰοβόλου. Καὶ ὄφις τὴν
ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς βλάβην ἐξιᾶται
βοσκηθεὶς μάραθρον. Αἱ δὲ προγνώσεις
τῆς περὶ τὸν ἀέρα μεταβολῆς ποίαν
οὐχὶ σύνεσιν λογικὴν ἀποκρύπτουσιν;
῞Οπου γε τὸ μὲν πρόβατον, χειμῶνος
προσιόντος, λάβρως τὴν τροφὴν
ἐπεμβάλλεται, ὥσπερ ἐπισιτιζόμενον
πρὸς τὴν μέλλουσαν ἔνδειαν. Βόες
δὲ κατακεκλεισμένοι χρονίως ἐν ὥρᾳ
χειμερινῇ, ἤδη ποτὲ τοῦ ἔαρος
προσιόντος, τῇ φυσικῇ αἰσθήσει
τὴν μεταβολὴν ἐκδεχόμενοι, ἐκ τῶν
βοοστασίων πρὸς τὰς ἐξόδους
ὁρῶσι, πάντες ὑφ' ἑνὶ συνθήματι
μεταβαλόντες τὸ σχῆμα. ῎Ηδη δέ
τινες τῶν φιλοπόνων καὶ τὸν χερσαῖον
ἐχῖνον ἐτήρησαν διπλᾶς ἀναπνοὰς τῇ
ἑαυτοῦ καταδύσει μηχανησάμενον, καὶ
μέλλοντος μὲν βορέου πνεῖν, ἀποφράσσοντα
τὴν ἀρκτῴαν· νότου δὲ πάλιν
μεταλαμβάνοντος, εἰς τὴν προσάρκτιον
μεταβαίνοντα. Τί διὰ τούτων ἡμῖν
ὑποδείκνυται τοῖς ἀνθρώποις; Οὐ
μόνον τὸ διὰ πάντων διήκειν τοῦ
κτίσαντος ἡμᾶς τὴν ἐπιμέλειαν, ἀλλὰ
καὶ τὸ παρὰ τοῖς ἀλόγοις εἰναί τινα
τοῦ μέλλοντος αἴσθησιν, ὥστε
καὶ ἡμᾶς μὴ τῇ παρούσῃ ζωῇ
προστετηκέναι, ἀλλ' ὑπὲρ τοῦ
μέλλοντος αἰῶνος τὴν πᾶσαν ἔχειν
σπουδήν. Οὐ φιλοπονήσεις περὶ
σεαυτοῦ, ἄνθρωπε; οὐκ ἐν τῷ παρόντι
αἰῶνι προαποθήσεις τὰς τοῦ μέλλοντος
ἀναπαύσεις, πρὸς τὸ ὑπόδειγμα τοῦ
μύρμηκος ἀποβλέψας; ῝Ος ἐν θέρει
τὴν χειμέριον τροφὴν ἑαυτῷ
θησαυρίζει, καὶ οὐχ ὅτι μήπω πάρεστι
τὰ τοῦ χειμῶνος λυπηρὰ, διὰ ῥᾳθυμίας
παραπέμπει τὸν χρόνον· ἀλλὰ σπουδῇ
τινι ἀπαραιτήτῳ πρὸς τὴν ἐργασίαν
ἑαυτὸν κατατείνει, ἕως ἂν τὴν
ἀρκοῦσαν τροφὴν ἐναπόθηται τοῖς
ταμιείοις· καὶ οὐδὲ τοῦτο
ῥᾳθύμως, ἀλλὰ σοφῇ τινι ἐπινοίᾳ
τὴν τροφὴν ἐπιπλεῖστον διαρκεῖν
μηχανώμενος. Διακόπτει γὰρ ταῖς
ἑαυτοῦ χηλαῖς τῶν καρπῶν τὸ
μεσαίτατον, ὡς ἂν μὴ ἐκφυέντες
ἄχρηστοι πρὸς τροφὴν αὐτῷ γένοιντο. Καὶ
διαψύχει τούτους, ὅταν αἴσθηται
αὐτῶν διαβρόχων· καὶ οὐκ ἐν παντὶ
προβάλλει καιρῷ, ἀλλ' ὅταν
προαίσθηται τοῦ ἀέρος ἐν εὐδινῇ
καταστάσει φυλαττομένου. ᾿Αμέλει
οὐκ ἂν ἴδοις ὄμβρον ἐκ νεφῶν ἐπιρρυέντα
παρ' ὅσον χρόνον ἐκ τῶν μυρμήκων
ὁ σῖτος προβέβληται. Τίς ἐφίκηται
λόγος; ποία χωρήσει ἀκοή; τίς
ἐξαρκέσει χρόνος πάντα εἰπεῖν καὶ
διηγήσασθαι τοῦ τεχνίτου τὰ θαύματα;
Εἴπωμεν καὶ ἡμεῖς μετὰ τοῦ προφήτου, ῾Ως
ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε· πάντα
ἐν σοφίᾳ ἐποίησας. Οὐ τοίνυν ἡμῖν
πρὸς ἀπολογίαν αὔταρκες, τὸ μὴ
γράμμασι διδαχθῆναι τὰ συμφέροντα, τῷ
ἀδιδάκτῳ τῆς φύσεως νόμῳ τὴν τοῦ
λυσιτελοῦντος αἵρεσιν δεξαμένοις. Οἶδας
τί ποιήσεις τῷ πλησίον καλόν; ῝Ο
σεαυτῷ βούλει παρ' ἑτέρου
γενέσθαι. Οἶδας ὅ τι ποτέ ἐστι τὸ
κακόν; ῝Ο οὐκ ἂν αὐτὸς παθεῖν ἕλοιο
παρ' ἑτέρου. Οὐδεμία ῥιζοτομικὴ
τέχνη, οὐδὲ ἐμπειρία βοτανικὴ τῶν
ὠφελίμων τοῖς ἀλόγοις τὴν διδασκαλίαν
ἐξεῦρεν, ἀλλὰ φυσικῶς ἕκαστον τῶν
ζῴων τῆς οἰκείας ἐστὶ σωτηρίας
ποριστικὸν, καὶ ἄρρητόν τινα
κέκτηται τὴν πρὸς τὸ κατὰ φύσιν
οἰκείωσιν.</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Εἰσὶ
δὲ καὶ παρ' ἡμῖν αἱ ἀρεταὶ κατὰ
φύσιν, πρὸς ἃς ἡ οἰκείωσις τῆς
ψυχῆς οὐκ ἐκ διδασκαλίας ἀνθρώπων, ἀλλ' ἐξ
αὐτῆς τῆς φύσεως ἐνυπάρχει. ῾Ως
γὰρ οὐδεὶς ἡμᾶς λόγος διδάσκει τὴν
νόσον μισεῖν, ἀλλ' αὐτόματον
ἔχομεν τὴν πρὸς τὰ λυποῦντα
διαβολήν· οὕτω καὶ τῇ ψυχῇ
ἔστι τις ἀδίδακτος ἔκκλισις τοῦ
κακοῦ. Κακὸν δὲ πᾶν ἀρρωστία
ψυχῆς, ἡ δὲ ἀρετὴ λόγον ὑγιείας
ἐπέχει. Καλῶς γὰρ ὡρίσαντό τινες
ὑγίειαν εἶναι τὴν εὐστάθειαν τῶν
κατὰ φύσιν ἐνεργειῶν. ῝Ο καὶ ἐπὶ
τῆς κατὰ ψυχὴν εὐεξίας εἰπὼν, οὐχ
ἁμαρτήσει τοῦ πρέποντος. ῞Οθεν
ὀρεκτικὴ τοῦ οἰκείου καὶ κατὰ φύσιν
αὐτῇ ἀδιδάκτως ἐστὶν ἡ ψυχή. Διὸ
ἐπαινετὴ πᾶσιν ἡ σωφροσύνη· καὶ
ἀποδεκτὴ ἡ δικαιοσύνη· καὶ θαυμαστὴ
ἡ ἀνδρεία· καὶ ἡ φρόνησις
περισπούδαστος. ῝Α οἰκειότερά
ἐστι τῇ ψυχῇ μᾶλλον, ἢ τῷ σώματι
ἡ ὑγεία. Τὰ τέκνα, ἀγαπᾶτε τοὺς
πατέρας. Οἱ γονεῖς, μὴ παροργίζετε
τὰ τέκνα. Μὴ καὶ ἡ φύσις ταῦτα οὐ
λέγει; Οὐδὲν καινὸν παραινεῖ
Παῦλος, ἀλλὰ τὰ δεσμὰ τῆς φύσεως
ἐπισφίγγει. Εἰ ἡ λέαινα στέργει
τὰ ἐξ αὐτῆς, καὶ λύκος ὑπὲρ
σκυλάκων μάχεται, τί εἴπῃ ἄνθρωπος
καὶ τῆς ἐντολῆς παρακούων καὶ τὴν
φύσιν παραχαράσσων, ὅταν ἢ παῖς
ἀτιμάζῃ γῆρας πατρὸς, ἢ πατὴρ διὰ
δευτέρων γάμων τῶν προτέρων παίδων
ἐπιλανθάνηται; ᾿Αμήχανός ἐστιν ἡ
στοργὴ τοῖς ἀλόγοις τέκνων καὶ γονέων
πρὸς ἄλληλα, διότι ὁ δημιουργήσας
αὐτὰ Θεὸς τὴν τοῦ λόγου ἔλλειψιν
διὰ τῆς τῶν αἰσθητηρίων περιουσίας
παρεμυθήσατο. Πόθεν γὰρ ἐν μυρίοις
προβάτοις ἀρνειὸς τῶν σηκῶν ἐξαλλόμενος
οἶδε μὲν τὴν χροίαν αὐτὴν καὶ τὴν
φωνὴν τῆς μητρὸς, καὶ πρὸς αὐτὴν
ἐπείγεται, ἐπιζητεῖ δὲ τὰς οἰκείας
πηγὰς τοῦ γάλακτος; Κἂν πενιχραῖς
ταῖς μητρῴαις περιτύχῃ θηλαῖς, ἐκείναις
ἀρκεῖται, πολλὰ παραδραμὼν οὔθατα
βαρυνόμενα. Καὶ ἡ μήτηρ ἐν μυρίοις
ἄρνασιν ἐπιγινώσκει τὸ ἴδιον; Φωνὴ
μία, χρόα ἡ αὐτὴ, ὀσμὴ παρὰ
πάντων ὁμοία, ὅσον τῇ ἡμετέρᾳ
ὀσφρήσει παρίσταται, ἀλλ' ὅμως
ἐστί τις αὐτοῖς αἴσθησις τῆς ἡμετέρας
καταλήψεως ὀξυτέρα, καθ' ἣν
ἑκάστῳ πάρεστιν ἡ τοῦ οἰκείου
διάγνωσις. Οὔπω οἱ ὀδόντες τῷ
σκύλακι, καὶ ὅμως διὰ τοῦ στόματος
ἀμύνεται τὸν λυπήσαντα. Οὔπω τὰ
κέρατα τῷ μόσχῳ, καὶ οἶδε ποῦ τὰ
ὅπλα αὐτῷ ἐμφυήσεται. Ταῦτα
ἀπόδειξιν ἔχει τοῦ ἀδιδάκτους εἶναι
τὰς φύσεις ἁπάντων, καὶ μηδὲν
εἶναι ἄτακτον μηδὲ ἀόριστον ἐν τοῖς
οὖσιν, ἀλλὰ πάντα ἴχνη φέρειν τῆς
τοῦ ποιήσαντος σοφίας, ἐν ἑαυτοῖς
δεικνύντα ὅτι ἐμπαράσκευα πρὸς τὴν
φυλακὴν τῆς οἰκείας αὐτῶν σωτηρίας
παρήχθη. Λόγου μὲν ἄμοιρος ὁ
κύων, ἰσοδυναμοῦσαν δὲ ὅμως τῷ
λόγῳ αἴσθησιν ἔχει. ῝Α γὰρ οἱ κατὰ
πολλὴν σχολὴν τοῦ βίου καθεζόμενοι
μόλις ἐξεῦρον οἱ τοῦ κόσμου σοφοὶ, τὰς
τῶν συλλογισμῶν λέγω πλοκὰς, ταῦτα
δείκνυται παρὰ τῆς φύσεως ὁ κύων
πεπαιδευμένος. Τὸ γὰρ ἴχνος τοῦ
θηρίου διερευνώμενος, ἐπειδὰν εὕρῃ
αὐτὸ πολυτρόπως σχιζόμενον, τὰς
ἑκασταχοῦ φερούσας ἐκτροπὰς
ἐπελθὼν, μονονουχὶ τὴν συλλογιστικὴν
φωνὴν ἀφίησι δι' ὧν πράσσει· ἢ
τήνδε, φησὶν, ἐτράπη τὸ θηρίον, ἢ
τήνδε, ἢ ἐπὶ τόδε τὸ μέρος· ἀλλὰ
μὴν οὔτε τήνδε, οὔτε τήνδε, λειπόμενόν
ἐστι τῇδε ὡρμῆσθαι αὐτό· καὶ
οὕτως τῇ ἀναιρέσει τῶν ψευδῶν εὑρίσκει
τὸ ἀληθές. Τί περισσότερον ποιοῦσιν
οἱ ἐπὶ τῶν διαγραμμάτων σεμνῶς
καθεζόμενοι, καὶ τὴν κόνιν
καταχαράσσοντες, τριῶν προτάσεων
ἀναιροῦντες τὰς δύο, καὶ ἐν τῇ
λειπομένῃ τὸ ἀληθὲς ἐξευρίσκοντες;
Τὸ δὲ μνημονικὸν τῆς χάριτος τοῦ
ζῴου, τίνα τῶν ἀχαρίστων πρὸς
εὐεργέτας οὐ καταισχύνει; ῞Οπου γε
καὶ φονευθεῖσι δεσπόταις
κατ' ἐρημίαν, πολλοὶ τῶν κυνῶν
ἐπαποθανόντες μνημονεύονται. ῎Ηδη
δέ τινες ἐπὶ θερμῷ τῷ πάθει καὶ
ὁδηγοὶ τοῖς ἐκζητοῦσι τοὺς φονέας
ἐγένοντο, καὶ ὑπὸ τὴν δίκην ἀχθῆναι
τοὺς κακούργους ἐποίησαν. Τί
εἴπωσιν οἱ τὸν ποιήσαντα αὐτοὺς καὶ
τρέφοντα Κύριον οὐ μόνον οὐκ
ἀγαπῶντες, ἀλλὰ καὶ φίλοις
κεχρημένοι τοῖς λαλοῦσι κατὰ τοῦ
Θεοῦ ἀδικίαν, καὶ τῆς αὐτῆς αὐτοῖς
τραπέζης μετέχοντες, καὶ παρ' αὐτὴν
τὴν τροφὴν τῶν κατὰ τοῦ τρέφοντος
βλασφημιῶν ἀνεχόμενοι;</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">'Αλλ' ἐπὶ
τὴν θεωρίαν τῆς κτίσεως ἐπανίωμεν. Τὰ
εὐαλωτότερα τῶν ζῴων, πολυγονώτερα. Διὰ
τοῦτο πολυτόκοι λαγωοὶ, καὶ αἶγες
ἄγριαι, καὶ πρόβατα ἄγρια
διδυμοτόκα, ἵνα μὴ ἐπιλείπῃ τὸ
γένος ὑπὸ τῶν ὠμοβόρων ἐκδαπανώμενον. Τὰ
δὲ φθαρτικὰ τῶν ἄλλων, ὀλιγοτόκα. ῞Οθεν
λέοντος ἑνὸς μόλις ἡ λέαινα
μήτηρ γίνεται. Ταῖς γὰρ ἀκμαῖς
τῶν</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ὀνύχων
διασπαράξας τὴν μήτραν, οὕτω
πρόεισιν, ὥς φασι· καὶ ἔχιδναι
τὰς μήτρας ἐκφαγοῦσαι προέρχονται, πρέποντας
τῇ γεννησαμένῃ τοὺς μισθοὺς
ἐκτιννύουσαι. Οὕτως οὐδὲν ἀπρονόητον
ἐν τοῖς οὖσιν, οὐδὲ τῆς ἐπιβαλούσης
αὐτοῖς ἐπιμελείας ἄμοιρα. Κἂν
αὐτὰ τὰ μέλη τῶν ζῴων καταμάθῃς, εὑρήσεις
ὅτι οὔτε περιττόν τι ὁ κτίσας
προσέθηκεν, οὔτε ἀφεῖλε τῶν
ἀναγκαίων. Τοῖς σαρκοφάγοις ζῴοις
ὀξεῖς τοὺς ὀδόντας ἐνήρμοσε· τοιούτων
γὰρ ἦν χρεία πρὸς τὸ τῆς τροφῆς
εἶδος. ῝Α δὲ ἐξ ἡμισείας ὥπλισται
τοῖς ὀδοῦσι, πολλαῖς καὶ ποικίλαις
ἀποθήκαις τῶν τροφῶν παρεσκεύασε. Διὰ
γὰρ τὸ παρὰ τὴν πρώτην μὴ ἀρκούντως
καταλεπτύνεσθαι τὴν τροφὴν, ἔδωκεν
αὐτοῖς τὸ καταποθὲν πάλιν
ἀναπεμπάζεσθαι, ὥστε καταλεανθὲν
τῷ μηρυκισμῷ προσοικειοῦσθαι τῷ
τρεφομένῳ. Στόμαχοι καὶ
ἐχῖνοι, καὶ κεκρύφαλοι, καὶ
ἔνυστρα, οὐκ ἀργῶς ἔγκειται τῶν
ζῴων τοῖς ἔχουσιν, ἀλλ' ἀναγκαίων
χρείαν ἕκαστον ἐκπληροῖ. Μακρὸς
ὁ τράχηλος τῆς καμήλου, ἵνα τοῖς
ποσὶν ἐξισάζηται καὶ ἐφικνῆται τῆς
βοτάνης ἐξ ἧς ἀποζῇ. Βραχὺς καὶ
τοῖς ὤμοις ἐνδεδυκὼς ὁ τράχηλος τῆς
ἄρκτου· καὶ λέοντος δὲ, καὶ
τίγριδος, καὶ τῶν λοιπῶν, ὅσα
τούτου τοῦ γένους· ὅτι οὐκ ἐκ τῆς
πόας αὐτοῖς ἡ τροφὴ, οὐδὲ ἀνάγκη
πρὸς τὴν γῆν κατακύπτειν, σαρκοφάγοις
οὖσι, καὶ ἐκ τῆς ἄγρας τῶν ζῴων
διαρκουμένοις. Τί βούλεται ἡ
προνομαία τῷ ἐλέφαντι; ῞Οτι μέγα τὸ
ζῷον, καὶ τῶν χερσαίων τὸ μέγιστον, εἰς
τὴν τῶν ἐντυγχανόντων ἔκπληξιν
παραχθὲν, πολύσαρκον ἐχρῆν εἶναι
καὶ συμπεφορημένον τὸ σῶμα. Τούτῳ
εἰ μέγας καὶ ἀναλογῶν τοῖς ποσὶν ὁ
τράχηλος προσετέθη, δυσμεταχείριστος
ἂν ἦν, τῷ ὑπερβάλλοντι βάρει
καταρρέπων ἀεὶ πρὸς τὸ κάτω. Νῦν
δὲ ἡ μὲν κεφαλὴ δι' ὀλίγων τῶν τοῦ
αὐχένος σφονδύλων πρὸς τὴν ῥάχιν
συνάπτεται· ἔχει δὲ τὴν προνομαίαν, τὴν
τοῦ τραχήλου χρείαν ἀποπληροῦσαν, δι' ἧς
καὶ τὴν τροφὴν προσάγεται, καὶ τὸ
ποτὸν ἀνιμᾶται. ᾿Αλλὰ καὶ ἀδιάρθρωτοι
αὐτῷ οἱ πόδες, οἱονεὶ κίονες
ἡνωμένοι, τὸ βάρος ὑποστηρίζουσιν. Εἰ
γὰρ χαῦνα αὐτῷ καὶ δίυγρα ὑπετέθη
τὰ κῶλα, συνεχεῖς ἂν ἐγίνοντο τῶν
ἄρθρων αἱ ἐκτροπαὶ, συνοκλάζοντος
καὶ διανισταμένου κουφίζειν τὸ βάρος
μὴ ἐξαρκούντων. Νῦν δὲ βραχὺς
ἀστράγαλος ὑπόκειται τῷ ποδὶ τοῦ
ἐλέφαντος, οὔτε μέντοι εἰς
ἀγκύλην, οὔτε εἰς γόνυ
διήρθρωται. Οὐ γὰρ ἂν ὑπήνεγκε τὸ
τῶν ἄρθρων ὀλισθηρὸν τὴν πολυσαρκίαν
τοῦ ζῴου πολλὴν αὐτῷ περικεχυμένην
καὶ περιτρέμουσαν. ῞Οθεν χρεία
γέγονε τοῦ μυκτῆρος ἐκείνου μέχρι
ποδῶν καθιεμένου. Οὐχ ὁρᾷς ἐν τοῖς
πολέμοις, ὅτι οἱονεὶ πύργοι τινὲς
ἔμψυχοι τῆς φάλαγγος προηγοῦνται; ἢ
βουνοί τινες σάρκινοι, ἀνυπόστατον
ἔχοντες τὴν ὁρμὴν, τῶν ἐναντίων
τὸν συνασπισμὸν διακόπτουτιν; Οἷς
εἰ μὴ ἦν ἀναλογοῦντα τὰ κάτω, πρὸς
οὐδένα ἂν χρόνον τὸ ζῷον διήρκεσε. Νῦν
δὲ ἤδη τινὲς ἱστοροῦσι καὶ τριακόσια
ἔτη καὶ πλείω τούτων βιοῦν τὸν
ἐλέφαντα· διὰ τοῦτο συμπεπηγὸς
καὶ οὐ διηρθρωμένον τὰ κῶλα. Τὴν
δὲ τροφὴν, ὥσπερ ἔφαμεν, ἡ
προνομαία χαμόθεν ἐπὶ τὸ ὕψος
διακομίζει, ὀφιώδης τις οὖσα καὶ
ὑγροτέρα τὴν φύσιν. Οὕτως ἀληθὴς
ὁ λόγος, ὅτι οὐδὲν περιττὸν οὐδὲ
ἐλλεῖπον ἐν τοῖς</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">κτισθεῖσι
δυνατὸν εὑρεθῆναι. Τοῦτο μέντοι
τοσοῦτον ὂν τῷ μεγέθει ὑποχείριον
ἡμῖν κατέστησεν ὁ Θεὸς (ὥστε καὶ
διδασκόμενον συνιέναι, καὶ τυπτόμενον
καταδέχεσθαι), ἐναργῶς ἡμᾶς
ἐκδιδάσκων, ὅτι πάντα ὑπέταξεν
ἡμῖν, διὰ τὸ κατ' εἰκόνα ἡμᾶς
πεποιῆσθαι τοῦ κτίσαντος. Οὐ μόνον
δὲ ἐν τοῖς μεγάλοις τῶν ζῴων τὴν
ἀνεξιχνίαστον σοφίαν ἔξεστι
κατιδεῖν, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς
μικροτάτοις οὐδὲν ἔλαττον
συναγεῖραι τὸ θαῦμα. ῞Ωσπερ γὰρ
οὐ μᾶλλον θαυμάζω τὰς μεγάλας τῶν
ὀρῶν κορυφὰς, αἳ τῷ πλησίον εἶναι
τῶν νεφῶν τῇ συνεχεῖ περιπνοίᾳ
διασώζουσι τὸ χειμέριον, ἢ τὴν ἐν
ταῖς φάραγξι κοιλότητα, οὐ μόνον
τὸ</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">δυσήνεμον
τῶν ὑψηλῶν διαφεύγουσαν, ἀλλὰ καὶ
ἀλεεινὸν ἀεὶ τὸν ἀέρα συνέχουσαν· οὕτως
καὶ ἐν ταῖς τῶν ζῴων κατασκευαῖς οὐ
μᾶλλον ἄγαμαι τὸν ἐλέφαντα τοῦ
μεγέθους, ἢ τὸν μῦν, ὅτι φοβερός
ἐστι τῷ ἐλέφαντι· ἢ τὸ λεπτότατον
τοῦ σκορπίου κέντρον, πῶς ἐκοίλανεν
ὥσπερ αὐλὸν ὁ τεχνίτης, ὥστε
δι' αὐτοῦ τὸν ἰὸν τοῖς τρωθεῖσιν
ἐνίεσθαι. Καὶ μηδεὶς ἐγκαλείτω
τούτου ἕνεκεν τῷ ποιητῇ, ὅτι ἰοβόλα
ζῷα καὶ φθαρτικὰ καὶ πολέμια τῇ ζωῇ
ἡμῶν ἐπεισήγαγεν· ἢ οὕτω δ' ἄν
τις καὶ παιδαγωγῷ ἐγκαλοίη εἰς τάξιν
ἄγοντι τὴν εὐκολίαν τῆς νεότητος, καὶ
πληγαῖς καὶ μάστιξι τὸ ἀκόλαστον
σωφρονίζοντι.</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> <span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Πίστεώς
ἐστιν ἀπόδειξις τὰ θηρία. Πέποιθας
ἐπὶ Κύριον; ᾿Επὶ ἀσπίδα καὶ βασιλίσκον
ἐπιβήσῃ, καὶ καταπατήσεις λέοντα
καὶ δράκοντα. Καὶ ἔχεις τὴν διὰ
πίστεως ἐξουσίαν πατεῖν ἐπάνω ὄφεων
καὶ σκορπίων. ῍Η οὐχ ὁρᾷς ὅτι
φρυγανιζομένῳ τῷ Παύλῳ ἐνάψας ὁ
ἔχις οὐδεμίαν προσετρίψατο βλάβην, διὰ
τὸ πλήρη πίστεως εὑρεθῆναι τὸν ἅγιον;
Εἰ δὲ ἄπιστος εἶ, φοβοῦ μὴ μᾶλλον
τὸ θηρίον ἢ τὴν σεαυτοῦ
ἀπιστίαν, δι' ἧς πάσῃ φθορᾷ
σεαυτὸν εὐάλωτον κατεσκεύασας. ᾿Αλλὰ
γὰρ αἰσθάνομαι πάλαι τὰ περὶ τῆς
τοῦ ἀνθρώπου γενέσεως ἀπαιτούμενος, καὶ
μονονουχὶ ἀκούειν δοκῶ μοι τῶν
ἀκροατῶν ἐν ταῖς καρδίαις καταβοώντων, ὅτι
τὰ μὲν ἡμέτερα ὁποῖά τινά ἐστι τὴν
φύσιν διδασκόμεθα, ἡμᾶς δὲ αὐτοὺς
ἀγνοοῦμεν. ᾿Ανάγκη οὖν εἰπεῖν, τὸν
κατέχοντα ἡμᾶς ὄκνον παρωσαμένους. Τῷ
ὄντι γὰρ ἔοικε πάντων εἶναι χαλεπώτατον
ἑαυτὸν ἐπιγνῶναι. Οὐ γὰρ μόνον
ὀφθαλμὸς τὰ ἔξω βλέπων ἐφ' ἑαυτὸν
οὐ κέχρηται τῷ ὁρᾶν, ἀλλὰ καὶ
αὐτὸς ἡμῶν ὁ νοῦς, ὀξέως τὸ
ἀλλότριον ἁμάρτημα καταβλέπων, βραδύς
ἐστι πρὸς τὴν τῶν οἰκείων ἐλαττωμάτων
ἐπίγνωσιν. Διὰ τοῦτο καὶ νῦν ὁ
λόγος, ὀξέως ἐπελθὼν τὰ
ἀλλότρια, νωθρός ἐστι καὶ ὄκνου
πλήρης πρὸς τὴν τῶν οἰκείων
ἐξέτασιν· καίτοι οὐ μᾶλλον ἐξ
οὐρανοῦ καὶ γῆς τὸν Θεὸν ἔστιν
ἐπιγνῶναι, ἢ καὶ ἐκ τῆς οἰκείας
ἡμῶν κατασκευῆς, τόν γε συνετῶς
ἑαυτὸν ἐξετάσαντα· ὥς φησιν ὁ
προφήτης· ᾿Εθαυμαστώθη ἡ γνῶσίς
σου ἐξ ἐμοῦ· τουτέστιν, ἐμαυτὸν
καταμαθὼν, τὸ ὑπερβάλλον τῆς ἐν
σοὶ σοφίας ἐξεδιδάχθην. Καὶ
εἶπεν ὁ Θεὸς, ποιήσωμεν ἄνθρωπον. Ποῦ
μοι ὁ ᾿Ιουδαῖος, ὃς, ἐν τοῖς
κατόπιν, ὥσπερ διὰ θυρίδων τινῶν, τοῦ
τῆς θεολογίας φωτὸς διαλάμποντος, καὶ
δευτέρου προσώπου τοῦ ὑποδεικνυμένου
μὲν μυστικῶς, οὔπω δὲ ἐναργῶς
ἐκφανέντος, πρὸς τὴν ἀλήθειαν
ἀπεμάχετο, αὐτὸν ἑαυτῷ λέγων τὸν
Θεὸν διαλέγεσθαι; Αὐτὸς γὰρ
εἶπε, φησὶ, καὶ αὐτὸς
ἐποίησε. Γενηθήτω φῶς, καὶ
ἐγένετο φῶς. ῏Ην μὲν οὖν καὶ τότε
πρόχειρος ἐν τοῖς παρ' αὐτῶν
λεγομένοις</span></span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">ἡ
ἀτοπία. Τίς γὰρ χαλκεὺς, ἢ
τέκτων, ἢ σκυτοτόμος, ἐπὶ τῶν
ὀργάνων τῆς τέχνης μόνος καθήμενος, οὐδενὸς
αὐτῷ συνεργοῦντος, λέγει αὐτὸς
ἑαυτῷ, ποιήσωμεν τὴν μάχαιραν, ἢ
συμπήξωμεν τὸ ἄροτρον, ἢ ἀπεργασώμεθα
τὸ ὑπόδημα· ἀλλ' οὐχὶ σιωπῇ
τὴν ἐπιβάλλουσαν ἐνέργειαν ἐκτελεῖ;
Φλυαρία γὰρ τῷ ὄντι δεινὴ, ἄρχοντά
τινα ἑαυτοῦ καὶ ἐπιστάτην
καθῆσθαι, δεσποτικῶς ἑαυτοῦ καὶ
σφοδρῶς κατασπεύδοντα. 'Αλλ' ὅμως
οἱ αὐτὸν τὸν Κύριον συκοφαντῆσαι μὴ
κατοκνήσαντες, τί οὐκ ἂν εἴποιεν
γεγυμνασμένην πρὸς τὸ ψεῦδος τὴν
γλῶσσαν ἔχοντες; ῾Η μέντοι παροῦσα
φωνὴ παντελῶς αὐτῶν ἀποφράσσει τὸ
στόμα. Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς, ποιήσωμεν
ἄνθρωπον. Μὴ καὶ νῦν, εἰπέ
μοι, μεμονωμένον ἐστὶ τὸ πρόσωπον;
Οὐ γὰρ γέγραπται, γενηθήτω
ἄνθρωπος, ἀλλὰ, Ποιήσωμεν
ἄνθρωπον. ῞Εως οὔπω ὁ διδασκόμενος
παρεφαίνετο, ἐν βάθει ἐκεκάλυπτο
τῆς θεολογίας τὸ κήρυγμα· ὅτε
λοιπὸν ἀνθρώπου γένεσις
προσδοκᾶται, παραγυμνοῦται ἡ
πίστις, καὶ τρανότερον παραδηλοῦται
τῆς ἀληθείας τὸ δόγμα. Ποιήσωμεν
ἄνθρωπον. ᾿Ακούεις, ὦ χριστομάχε, ὅτι
τῷ κοινωνῷ τῆς δημιουργίας
προσδιαλέγεται, δι' οὗ καὶ τοὺς
αἰῶνας ἐποίησεν, ὃς φέρει</span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-family: Athena; font-size: x-large;">τὰ
σύμπαντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως
αὐτοῦ. 'Αλλ' οὐ γὰρ ἡσυχῇ
παραδέχεται τὸν λόγον τῆς εὐσεβείας· ὥσπερ
δὲ τῶν θηρίων τὰ μισανθρωπότατα, ἐπειδὰν
τοῖς ζώγροις ἐναποκλεισθῇ, περιβρύχεται
τοῖς κυλίνδροις, τὸ μὲν πικρὸν καὶ
ἀνήμερον τῆς φύσεως ἐνδεικνύμενα, ἐκπληρῶσαι
δὲ τὴν μανίαν οὐκ ἔχοντα· οὕτω
καὶ τὸ ἐχθρὸν τῆς ἀληθείας γένος
οἱ ᾿Ιουδαῖοι στενοχωρούμενοι, πολλὰ, φασὶν, ἐστὶ
τὰ πρόσωπα πρὸς οὓς ὁ λόγος γέγονε
τοῦ Θεοῦ. Τοῖς ἀγγέλοις γὰρ λέγει
τοῖς παρεστῶσιν αὐτῷ, Ποιήσωμεν
ἄνθρωπον. ᾿Ιουδαϊκὸν τὸ πλάσμα, τῆς
ἐκεῖθεν εὐκολίας τὸ μυθολόγημα· ἵνα
τὸν ἕνα μὴ παραδέξωνται, μυρίους
εἰσάγουσι. Καὶ τὸν Υἱὸν
ἀθετοῦντες, οἰκέταις τὸ τῆς
συμβουλίας ἀξίωμα περιάπτουσι· καὶ
τοὺς ὁμοδούλους ἡμῶν κυρίους ποιοῦσι
τῆς ἡμετέρας δημιουργίας. Τελειούμενος
ἄνθρωπος πρὸς τὴν τῶν ἀγγέλων ἀξίαν
ἀνάγεται. Ποῖον δὲ δημιούργημα
ἴσον δύναται εἶναι τῷ κτίσαντι;
Σκόπει δὲ καὶ τὰ ἐφεξῆς, Κατ' εἰκόνα
ἡμετέραν. Τί λέγεις πρὸς τοῦτο;
Μὴ καὶ εἰκὼν μία Θεοῦ καὶ ἀγγέλων;
Υἱοῦ μὲν γὰρ καὶ Πατρὸς πᾶσα ἀνάγκη
τὴν αὐτὴν εἶναι μορφήν· θεοπρεπῶς
δηλονότι τῆς μορφῆς νοουμένης, οὐκ
ἐν σχήματι σωματικῷ, ἀλλ' ἐν τῷ
ἰδιώματι τῆς θεότητος. ῎Ακουε καὶ
σὺ ὁ ἐκ τῆς νέας κατατομῆς, ὁ τὸν
᾿Ιουδαϊσμὸν πρεσβεύων ἐν Χριστιανισμοῦ
προσποιήσει. Τίνι λέγει, Κατ’
εἰκόνα ἡμετέραν; Τίνι ἄλλῳ γε, ἢ
τῷ ἀπαυγάσματι τῆς δόξης, καὶ
χαρακτῆρι τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ, ὅς
ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου;
Τῇ ἰδίᾳ τοίνυν εἰκόνι τῇ ζώσῃ, τῇ
εἰπούσῃ, ᾿Εγὼ καὶ ὁ Πατὴρ ἕν
ἐσμεν, καὶ ῾Ο ἑωρακὼς ἐμὲ, ἑώρακε
τὸν Πατέρα· ταύτῃ λέγει, Ποιήσωμεν
ἄνθρωπον κατ' εἰκόνα ἡμετέραν. ῞Οπου μία
εἰκὼν, ποῦ τὸ ἀνόμοιον; Καὶ
ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν
ἄνθρωπον. Οὐχὶ, ἐποίησαν. ῎Εφυγεν
ἐνταῦθα τὸν πληθυσμὸν τῶν
προσώπων. Δι' ἐκείνων μὲν τὸν
᾿Ιουδαῖον παιδεύων, διὰ τούτων δὲ
τὸν ῾Ελληνισμὸν ἀποκλείων, ἀσφαλῶς
ἀνέδραμεν ἐπὶ τὴν μονάδα, ἵνα καὶ
Υἱὸν νοῇς μετὰ Πατρὸς, καὶ τῆς
πολυθεΐας ἐκφύγῃς τὸ ἐπικίνδυνον. ᾿Εν
εἰκόνι Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν. Πάλιν
τοῦ συνεργοῦ τὸ πρόσωπον παρεισήγαγεν. Οὐ
γὰρ εἶπεν, ἐν εἰκόνι ἑαυτοῦ, ἀλλ', ᾿Εν
εἰκόνι Θεοῦ. ᾿Εν τίνι μὲν οὖν ἔχει
τὸ κατ' εἰκόνα Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος, καὶ
πῶς μεραλαμβάνει τοῦ καθ' ὁμοίωσιν, ἐν
τοῖς ἐφεξῆς, Θεοῦ διδόντος, εἰρήσεται. Νῦν
δὲ τοσοῦτον λεγέσθω, ὅτι εἰ μία
εἰκὼν, πόθεν σοι ἐπῆλθεν ἀφόρητα
δυσσεβεῖν, ἀνόμοιον λέγοντι τὸν
Υἱὸν τῷ Πατρί; ῍Ω τῆς ἀχαριστίας· ἧς
μετέλαβες ὁμοιότητος, ταύτης οὐ
μεταδίδως τῷ εὐεργέτῃ; καὶ σαυτῷ
μὲν κύρια μένειν τὰ ἐκ τῆς χάριτος
παρασχεθέντα νομίζεις, τῷ δὲ
Υἱῷ τὴν ἐκ φύσεως ὁμοιότητα πρὸς
τὸν γεννήσαντα ἔχειν οὐκ ἐπιτρέπεις;
᾿Αλλὰ σιωπὴν γὰρ ἡμῖν ἐπιτάσσει
λοιπὸν ἡ ἑσπέρα πάλαι πρὸς δυσμὰς
τὸν ἥλιον παραπέμψασα. ᾿Ενταῦθα
δὴ οὖν τὸν λόγον καὶ ἡμεῖς
κατευνάσωμεν, ἀρκεσθέντες τοῖς
εἰρημένοις. Νῦν μὲν οὖν ὅσον
διεγεῖραι ὑμῶν τὸν ζῆλον τοῦ λόγου
παρηψάμεθα· τὴν δὲ τελειοτέραν
περὶ τῶν προκειμένων ἐξέτασιν ἐν
τοῖς ἑξῆς ἀποδώσομεν, τῇ συνεργίᾳ
τοῦ Πνεύματος. ῎Απιτέ μοι χαίροντες, ἡ
φιλόχριστος ἐκκλησία, ἀντὶ παντὸς
ὄψου πολυτελοῦς καὶ τῶν ποικίλων
καρυκευμάτων τῇ μνήμῃ τῶν εἰρημένων
τὰς σεμνὰς ὑμῶν κατακοσμοῦντες
τραπέζας. Καταισχυνέσθω ὁ
ἀνόμοιος, ἐντρεπέσθω ὁ
᾿Ιουδαῖος, ἀγαλλέσθω τοῖς δόγμασι
τῆς ἀληθείας ὁ εὐσεβὴς, δοξαζέσθω
ὁ Κύριος, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾿Αμήν. </span></span></span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black; font-size: x-large;"> </span></p>
<p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-size: x-large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Μελέτη
και κατασκευή σελίδας: </span></span></span></span><a href="mailto:rin9637@panafonet.gr"><span style="color: purple;"><span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><u><span style="font-weight: normal;">Νίκος
Παύλου</span></u></span></span></span></a><span style="color: black;"><span style="font-family: Athena;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">,
Λάρισα</span></span></span></span></span></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3370002481469404483.post-44348741845123425922020-12-03T13:24:00.000-08:002020-12-03T13:24:03.619-08:00ΕΚΘΕΣΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ<p style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"> <span style="color: red;"> ΕΚΔΟΣΙΣ ΑΚΡΙΒΗΣ</span></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-size: x-large;">ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ</span></p><p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: center;"><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: center;"><span style="font-size: large;">ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.
</span></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><br /></span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;"><br /></div>
</span><p></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">Ὅτι
ἀκατάληπτον τὸ θεῖον καὶ ὅτι οὐ δεῖ
ζητεῖν καὶ</span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;">περιεργάζεσθαι τὰ μὴ
παραδεδομένα ἡμῖν ὑπὸ τῶν ἁγίων
προφητῶν</div><div style="text-align: center;">καὶ ἀποστόλων καὶ
εὐαγγελιστῶν.</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div>
</span><p></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">«Θεὸν
οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε. Ὁ μονογενὴς
υἱὸς ὁ ὢν ἐν τοῖς κόλποις </span><span style="font-size: x-large;">τοῦ
πατρός, αὐτὸς ἐξηγήσατο». Ἄρρητον οὖν
τὸ θεῖον καὶ</span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;"><span style="font-size: large;">ἀκατάληπτον. «Οὐδεὶς
γὰρ ἐπιγινώσκει τὸν πατέρα εἰ μὴ ὁ
υἱός, οὐδὲ τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ».
Καὶ τὸ πνεῦμα δὲ τὸ ἅγιον οὕτως οἶδε
τὰ τοῦ θεοῦ, ὡς τὸ πνεῦμα τοῦ
ἀνθρώπου οἶδε τὰ ἐν αὐτῷ. Μετὰ δὲ
τὴν πρώτην καὶ μακαρίαν φύσιν οὐδεὶς
ἔγνω ποτὲ τὸν Θεόν, εἰ μὴ ᾧ
αὐτὸς ἀπεκάλυψεν, οὐκ ἀνθρώπων
μόνον ἀλλ᾿ οὐδὲ τῶν ὑπερκοσμίων </span>δυνάμεων
καὶ αὐτῶν, φημί, τῶν Χερουβὶμ καὶ
Σεραφίμ.</div></span><p></p><p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">Οὐκ ἀφῆκε μέντοι ἡμᾶς ὁ
Θεὸς ἐν παντελεῖ ἀγνωσίᾳ· πᾶσι γὰρ
ἡ γνῶσις </span><span style="font-size: x-large;">τοῦ εἶναι Θεὸν ὑπ᾿ αὐτοῦ
φυσικῶς ἐγκατέσπαρται. Καὶ αὐτὴ δὲ
ἡ </span><span style="font-size: x-large;">κτίσις καὶ ἡ ταύτης συνοχή τε καὶ
κυβέρνησις, τὸ μεγαλεῖον τῆς
θείας </span><span style="font-size: x-large;">ἀνακηρύττει φύσεως. Καὶ διὰ
νόμου μέν καὶ προφητῶν πρότερον, </span><span style="font-size: x-large;">ἔπειτα
δὲ καὶ διὰ τοῦ μονογενοῦς αὐτοῦ
Υἱοῦ, Κυρίου δὲ καὶ Θεοῦ καὶ </span><span style="font-size: x-large;">Σωτῆρος
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὸ ἐφικτὸν
ἡμῖν τὴν ἑαυτοῦ </span><span style="font-size: x-large;">ἐφανέρωσε
γνῶσιν.</span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;"><br /></div></span><p></p><p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">Πάντα τοίνυν τὰ παραδεδομένα
ἡμῖν διά τε νόμου καὶ προφητῶν
καὶ</span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;">ἀποστόλων καὶ εὐαγγελιστῶν
δεχόμεθα καὶ γινώσκομεν καὶ σέβομεν</div><div style="text-align: center;">οὐδὲν
περαιτέρῳ τούτων ἐπιζητοῦντες· ἀγαθὸς
γὰρ ὢν ὁ Θεὸς</div><div style="text-align: center;">παντὸς ἀγαθοῦ
παρεκτικός ἐστιν οὐ φθόνῳ οὐδὲ πάθει
τινὶ</div><div style="text-align: center;">ὑποκείμενος· «μακρὰν γὰρ τῆς
θείας φύσεως φθόνος τῆς γε ἀπαθοῦς</div><div style="text-align: center;">καὶ
μόνης ἀγαθῆς». Ὡς οὖν πάντα εἰδὼς
καὶ τὸ συμφέρον ἑκάστῳ</div><div style="text-align: center;">προμηθούμενος,
ὅπερ συνέφερεν ἡμῖν γνῶναι ἀπεκάλυψεν,
ὅπερ δὲ</div><div style="text-align: center;">οὐκ ἐδυνάμεθα φέρειν,
ἀπεσιώπησε. Ταῦτα ἡμεῖς στέρξωμεν
καὶ</div><div style="text-align: center;">ἐν αὐτοῖς μείνωμεν μὴ μεταίροντες
ὅρια αἰώνια, μηδὲ ὑπερβαίνοντες</div><div style="text-align: center;">τὴν
θείαν παράδοσιν.</div></span><p></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><br /></span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;"> ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ</div></span><p></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">Ότι το
θείο είναι ακατάληπτο και ότι δεν πρέπει
να ερευνά κανείς και να </span><span style="font-size: x-large;">περιεργάζεται
αυτά που δεν μας έχουν παραδοθεί από
τους αγίους προφήτες </span><span style="font-size: x-large;">και αποστόλους
και ευαγγελιστές.</span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div>
</span><p></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;">«Τον Θεό
ποτέ κανείς δεν τον είδε. Ο μονογενής
του Υιός, που βρίσκεται </span><span style="font-size: x-large;">μέσα στην
αγκαλιά του Πατέρα του, αυτός μας τον
γνώρισε». Το θείο λοιπόν </span><span style="font-size: x-large;">είναι άρρητο
και ακατάληπτο. «Διότι κανένας δεν
γνωρίζει τον Πατέρα παρά </span><span style="font-size: x-large;">μόνον ο Υιός·
ούτε τον Υιό γνωρίζει κανείς παρά μόνον
ο Πατέρας». Και το </span><span style="font-size: x-large;">άγιο Πνεύμα επίσης
γνωρίζει τα του Θεού, </span><span style="font-size: x-large;">όπως το πνεύμα
του ανθρώπου γνωρίζει τα του ανθρώπου.
Και μετά τήν πρώτη </span><span style="font-size: x-large;">εκείνη και μακάρια
φύση του Αγίου Πνεύματος κανείς ποτέ
δεν γνώρισε το Θεό,</span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;">παρά μόνον εκείνος
στον οποίο ο ίδιος ο Θεός αποκάλυψε·
κανένας από τους ανθρώπους δεν τον
γνώρισε ούτε από τις υπερκόσμιες
δυνάμεις, ακόμη, νομίζω, και αυτά τα
Χερουβίμ και τα Σεραφείμ.</div><div style="text-align: center;">Αλλά ο Θεός
δεν μας άφησε σε τέλεια άγνοια. Διότι η
γνώση της υπάρξεως του Θεού έχει εκ
φύσεως δοθεί σε όλους μας. Ακόμη και η
ίδια η κτίση και η συνοχή και η
διακυβέρνησή της διακηρύσσει το μεγαλείο
της φύσεως του Θεού. Μας φανέρωσε, όσο
είναι δυνατόν, τη γνώση του εαυτού
Του πρώτα με το νόμο και τους προφήτες
και έπειτα με τον μονογενή Υιό του, τον
Κύριο και Θεό μας, Σωτήρα Ιησού Χριστό.</div></span><p></p><p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><br /></span></div><span style="font-size: large;"><div style="text-align: center;">Όλα,
λοιπόν, που μας έχει παραδώσει ο νόμος,
οι προφήτες, οι απόστολοι και οι
ευαγγελιστές τα αποδεχόμαστε, τα
γνωρίζουμε και τα σεβόμαστε και δεν
ζητάμε τίποτε περισσότερο απ’ αυτά.
Διότι ο Θεός είναι αγαθός και μας
παρέχει όλα τα αγαθά. Δεν πέφτει ούτε
σε ζήλεια ούτε σε κάποιο άλλο πάθος·
διότι ο φθόνος είναι μακριά από τη θεία
φύση, η οποία είναι απαθής και μόνη
αγαθή. Επειδή λοιπόν γνωρίζει τα πάντα
και προνοεί για το συμφέρον του καθένα, αποκάλυψε σε μας αυτό που μας συνέφερε
να</div><div style="text-align: center;"> γνωρίζουμε, ενώ αποσιώπησε αυτό
που δεν μπορούμε να καταλάβουμε.
Ας αρκεσθούμε και μείνουμε σ’ αυτά,
χωρίς να μετακινούμε τα αιώνια σύνορα και
χωρίς να παραβαίνουμε τη θεία παράδοση.</div></span><p></p>
<p style="margin-bottom: 0.5cm; text-align: left;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-large;"><br /></span></div><div style="text-align: center;"><br /></div>
<p></p>Ζωοδότηςhttp://www.blogger.com/profile/01470838185697422202noreply@blogger.com0